แดรโฮมกรณศกษา นวตกรรมสเขยว #1 | Green innovation case study #1

จดทำ�โดย บรษท ป�ส�ละ จำ�กด | มถน�ยน 2557

02

สวนการเลยงโคนมอนทรย ตองมพนททเหมาะสมกบจำานวนโคในฝง เพราะ

การมแปลงหญาใหโคเดนกน และการผลตอาหารในฟารมใหไดมากทสดเปน

เรองจำาเปน เพอความมนใจวาโคไดกนอาหารอนทรย ผลตผลทไดอาจลดตำา

ลงบาง แตขายไดราคาดกวา บวกกบตนทนในการเลยงตำากวา เกษตรกรจงม

รายไดสงขน

โมเดลหลงนไดกลายเปนความสำาเรจของการสงเสรมใหเกษตรกรเปลยน

จากการเลยงโคนมทวไปมาเปนเลยงโคนมอนทรยของผชายชอ พฤฒ เกด

ชชน ซงตดสนใจฉกตำาราการเลยงโคนมทวไปทเขาไดศกษาและใชในการ

สงเสรมใหเกษตรกรทำาอยนานนบสบป ระหวางทยงทำางานอยทองคการสง

เสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย (อ.ส.ค.) ความเปลยนแปลงนเกดขน

เมอเขาพบวา ธรกจนมเลกๆ ทเขาเรมตนสรางมาได 5 ปอาจจะตองเผชญ

กบความยากลำาบากในการแขงขนครงใหญ จากการทรฐบาลไทยเปดเสร

การคากบประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด ผผลตนมรายใหญทมตนทน

ในการเลยงโคนมตำากวาเมองไทย

ดวยความมนใจวา การเปลยนมาทำาผลตภณฑจากนำานมอนทรย นอกจากจะ

สงผลดตอทงโค เกษตรกร ผบรโภค สงแวดลอมแลว ยงทำาให “แดรโฮม” ธรกจ

นมเลกๆ มทยนอยในตลาด ทามกลางผเลนยกษใหญทงในและตางประเทศ

03

รายไดจากการขาย (ลานบาท)

ตนทนขายและบรการ (ลานบาท)

คาใชจายในการบรหาร (ลานบาท)

กำาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษ

กำาไรสทธ (ลานบาท)

อตรากำาไรขนตน

อตรากำาไรสทธ

ผลตอบแทนตอสวนของผถอหน

ผลตอบแทนตอสนทรพย

อตราสวนหนตอทน (เทา)

อตราการหมนเวยนของสนคา (วน)

อตราการเตบโต

รายไดจากการขาย

กำาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษ

กำาไรสทธ

2554

69.26

50.72

16.50

2.04

1.10

2.8

2.5

2555

80.07

55.44

22.46

2.18

1.43

2.4

5.1

2556

77.65

52.37

23.12

2.16

1.43

2.3

0.6

26.8%

1.6%

8.4%

2.2%

2554-2555

15.6%

6.6%

29.5%

30.8%

1.8%

9.9%

2.9%

2555-2556

-3.0%

-0.7%

0.2%

32.6%

1.8%

9.0%

2.8%

04

จดเรมตนแดรโฮมและจดเปลยน

แมวา อ.ส.ค.จะไมไดรบผลกระทบจากวกฤตเศรษฐกจทเกดขนในป พ.ศ.

2540 แตกทำาให พฤฒ เกดชชน ฉกคดวานาจะทำาอะไรขนมารองรบสกอยาง

แนนอนวาสงนนควรจะเกยวของกบโคนม ซงเปนเรองทเขาเชยวชาญทสด

เพราะหลงเรยนจบดานสตวบาลจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ชวตของ

เขากคลกคลอยกบการสงเสรมใหคนเลยงโคนมมาตลอด ทงการฝกอบรม

การเลยงวว และการทำาอาหารวว พ.ศ.2542 เขาจงเปดรานขายนมเลกๆ

ขนรมถนนมตรภาพในเขตอำาเภอมวกเหลก โดยคดสรรนำานมปลอดสาร คอ

ปลอดจากสารเคม ยาปฏชวนะ และยาฆาแมลง จากฟารมรนนองทรจกกน

มาขาย เพอใหแตกตางจากนมเจาอน เมอไดรบการตอบรบจากลกคาเปน

อยางด มยอดขายเพมขน กจการนมโฮมเมดของเขากพฒนาไปสโรงงาน

ผลตนมขนาดเลกภายใตชอแดรโฮม เพอเตมเตมความฝนของเขาทอยาก

ทำาผลตภณฑนมของตวเองดบาง

“จนกระทงประมาณป 2546-2547 รฐบาลไทยไดประกาศวาจะทำาเอฟทเอ (Free Trade Agreement ขอตกลงทางการคาเสร) กบประเทศออสเตรเลย และนวซแลนด ผมมองเหนอนาคตเลยวาอาชพเกษตรกรโคนมไทยตายสนทแนๆ เพราะ ณ วนนนตนทนการผลต

นำานมดบบานเราอยทราคาลตรละ 8 บาท แตออสเตรเลยอยท 6 บาท นวซแลนดถกลงไปอกคอ 4.50 บาท ดงนนถานำานมจากสองประเทศนทะลกเขามาในประเทศไทย คนทจะไปคนแรกคอเกษตรกร เพราะโอกาสทเราจะทำาใหตนทนของเราเทากบบานเขาเปนไมได”

เมอสงเกตเหนความหวนไหวของเกษตรกรทเรมรสกไมมนใจกบอนาคต

ของตวเอง และมไมนอยทตดสนใจเลกอาชพการเลยงโคนม พฤฒจงเรม

คดวาทำาอยางไรเกษตรกรทเลยงโคนม ซงเปนตนทางของผลตภณฑทเขา

จำาหนายจงจะอยได หลงจากวเคราะหแลวเขาคดวานาจะมสองทาง ทาง

แรกคอตองขายหรอผลตนำานมดบใหไดในราคาทตำากวา แตวธการนดทา

จะเปนไปไดยาก เพราะเกษตรกรของออสเตรเลยและนวซแลนดทำาฟารม

05

ขนาดใหญคอมโคนม 300 ตวขนไป เนองจากแตละครอบครวจะถอครอง

ทดนขนาดใหญ 300-400 เอเคอร (ประมาณ 760-1,010 ไร) จงมแปลง

หญาใหววกน ตนทนการเลยงจงถกกวา พฤฒจงคดวาทางทสองนาจะเปน

ทางออกทเหมาะสม นนคอการผลตนำานมดบใหมคณภาพดกวา โดยแทนท

จะผลตนำานมดบทวๆ ไป กเปลยนมาผลตนำานมดบระดบพรเมยมหรอนำานม

ดบอนทรย ซงในเมองไทยยงไมเคยมใครทำามากอน เพอทจะไดไมตองแขง

ขนกบนำานมดบทวไป

ในเวลานนแดรโฮมมฟารมทรบซอนำานมอย 1 แหง เมอตดสนใจทจะเดน

บนเสนทางใหม เกษตรกรทอยในเครอขายจงเปนกลมเปาหมายแรกท พฤฒ

เขาไปทาบทามและชกชวนใหเปลยนวถไปสการเลยงโคนมอนทรย เพอ

พสจนใหทกคนเหนวาแนวความคดนเปนไปได และเปนทางรอดทแทจรง

โดยใหเหตผลในการหวานลอมวาเปนวธการทจะทำาใหไดนำานมทปลอดภย

ตอผบรโภค ดตอสขภาพของวว และสขภาพของผเลยงเอง สวนเหตผลเรอง

สงแวดลอมเกบไวพดทหลงสด

กำาเนดนำานมอนทรย นวตกรรมสเขยวของแดรโฮม

แตไมใชวาคดแลวจะทำาไดทนท เพราะอยางทบอกวา ณ วนนนการเลยง

โคนมอนทรยเปนเรองใหมทไมเคยมใครเคยทำามากอนในเมองไทย ใหมขนาด

ทกรมปศสตวกยงไมมการจดทำามาตรฐานปศสตวอนทรย แตกำาลงอย

ระหวางการศกษา พฤฒจงเสนอใหกรมปศสตวใชฟารมในเครอขายของ

แดรโฮมเปนโครงการนำารองหรอ Pilot Project ในการจดทำามาตรฐาน

ปศสตวอนทรย เพอเปนตนแบบใหเหนวาเปนเรองทเปนไปได

“อยๆ วนหนงคณพฤฒกถอเอกสารภาษาองกฤษปกหนงมาสงให แลวบอกใหไปศกษาด กอนทจะมาบอกทหลงวาเขาอยากทำานมอนทรย” วนดา ชำานกลา ผจดการโรงงาน หรอคณจน ซงรวมงานกบ แดรโฮม

06

ตงแตป 2545 เลาถงชวงทการเปลยนแปลงครงใหญจะเรมตนขน โดย

นอกจากจะตองอานเอกสารภาษาองกฤษแลว เธอยงตองเขาไปในฟารม

กบรถของบรษททไปรบซอนมตอนเชาและเยน เพอดกระบวนการรดนม

การเลยงวว และทำาความคนเคยกบเจาของฟารม นอกจากนเจานายยงให

พาชาวตางชาตเขาไปตรวจสอบฟารมในเครอขายดวยวาเขาขายมาตรฐาน

การทำาโคนมอนทรยหรอไม ทงๆ ททราบดอยแลววายงไมผาน เพราะมการ

ใชอาหารขนเลยงโคในปรมาณมาก โดยไมปลอยใหออกไปเดนกนหญาทม

ในแปลง แตเปนการสงสญญาณใหเหนวาเขาจะทำาเรองนอยางจรงจง

ในชวงรอมาตรฐานปศสตวอนทรยของกรมปศสตวนน พฤฒเดนหนาการ

เปลยนแปลงนำานมดบของแดรโฮมไปสนำานมดบอนทรยดวยการนำาเอากฎ

ระเบยบของตางประเทศมาปรบใชกบฟารมในเครอขายของเขา เนองจาก

ไมสามารถนำามาใชไดทงหมด

ตวอยางมาตรฐานจากตางประเทศทตองมการปรบใหเขากบบรบทของ

เมองไทยกคอเรองอาหารสตว ซงในตางประเทศเขมงวดมากๆ วาตองใช

อาหารทมการรบรองวาเปนพชทผลตดวยมาตรฐานเกษตรอนทรยเทานน

โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐานของยโรปอาหารทโคกนตองผานมาตรฐาน

เกษตรอนทรย 100% แตในเมองไทยเปนเรองททำาไดยากมาก

“เพราะแคอาหารคนทจะผานการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยทงหมดยงหายากเลย อยางเชนขาวโพดอนทรยทใชเปนอาหารคนยงแทบไมมเลยในเวลานน แลวจะไปหาขาวโพดอนทรยทเปนอาหารสตว กฝนเลยแหละ เพราะฉะนนกฎเกณฑตรงนเราจงตองถอยลงมาถงจดหนงทรบกนไดและมความเหมาะสม นนคอ อยางนอยทสด 70% ของอาหารทใหโคกนตองเปนพชอนทรย ซงถาคณมหญา มนสำาปะหลง ขาวโพดทปลกเอง มนกทำาไดแลว” พฤฒยกตวอยาง

อยางไรกด อาหารทใหโคกนถอเปนเพยงสวนเดยวของมาตรฐานการเลยง

โคนมอนทรย เพราะจรงๆ แลวเกษตรกรผเลยงตองปรบเปลยนในทกๆ

ตงแตป 2545 เลาถงชวงทการเปลยนแปลงครงใหญจะเรมตนขน โดย

นอกจากจะตองอานเอกสารภาษาองกฤษแลว เธอยงตองเขาไปในฟารม

กบรถของบรษททไปรบซอนมตอนเชาและเยน เพอดกระบวนการรดนม

การเลยงวว และทำาความคนเคยกบเจาของฟารม นอกจากนเจานายยงให

พาชาวตางชาตเขาไปตรวจสอบฟารมในเครอขายดวยวา เขาขายมาตรฐาน

การทำาโคนมอนทรยหรอไม ทงๆ ททราบดอยแลววายงไมผาน เพราะมการ

ใชอาหารขนเลยงโคในปรมาณมาก โดยไมปลอยใหออกไปเดนกนหญาทม

ในแปลง แตเปนการสงสญญาณใหเหนวาเขาจะทำาเรองนอยางจรงจง

ในชวงรอมาตรฐานปศสตวอนทรยของกรมปศสตวนน พฤฒเดนหนาการ

เปลยนแปลงนำานมดบของแดรโฮมไปสนำานมดบอนทรยดวยการนำาเอากฎ

ระเบยบของตางประเทศมาปรบใชกบฟารมในเครอขายของเขา เนองจาก

ไมสามารถนำามาใชไดทงหมด

ตวอยางมาตรฐานจากตางประเทศทตองมการปรบใหเขากบบรบทของ

เมองไทยกคอเรองอาหารสตว ซงในตางประเทศเขมงวดมากๆ วาตองใช

อาหารทมการรบรองวาเปนพชทผลตดวยมาตรฐานเกษตรอนทรยเทานน

โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐานของยโรปอาหารทโคกนตองผานมาตรฐาน

เกษตรอนทรย 100% แตในเมองไทยเปนเรองททำาไดยากมาก

“เพราะแคอาหารคนทจะผานการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยทงหมดยงหายากเลย อยางเชนขาวโพดอนทรยทใชเปนอาหารคนยงแทบไมมเลยในเวลานน แลวจะไปหาขาวโพดอนทรยทเปนอาหารสตว กฝนเลยแหละ เพราะฉะนนกฎเกณฑตรงนเราจงตองถอยลงมาถงจดหนงทรบกนไดและมความเหมาะสม นนคอ อยางนอยทสด 70% ของอาหารทใหโคกนตองเปนพชอนทรย ซงถาคณมหญา มนสำาปะหลง ขาวโพดทปลกเอง มนกทำาไดแลว” พฤฒยกตวอยาง

อยางไรกด อาหารทใหโคกนถอเปนเพยงสวนเดยวของมาตรฐานการเลยง

โคนมอนทรย เพราะจรงๆ แลวเกษตรกรผเลยงตองปรบเปลยนในทกๆ

07

ขนตอนเลยทเดยวกวาฟารมของพวกเขาจะไดรบการรบรองวาเปนฟารม

ปศสตวอนทรย

เรมจากพนทในการเลยงโคนม ไมวาจะเปนแปลงหญาทใหโคเดนกน หรอ

พนทอนๆ ทใชปลกพชเพอนำามาผลตเปนอาหารหยาบและอาหารขน ตอง

ไดรบการรบรองวาเปนพนทเกษตรอนทรย โดยตองสามารถตรวจสอบได

วาไมไดใชสารเคมในพนทมาแลวอยางนอย 1 ป ขณะทเมลดพนธพชทใช

กตองไมคลกยาเคม ดงนนในสวนของแปลงหญาและพนทปลกพชตางๆ ท

เคยใชสารเคม เกษตรกรตองทงพนทไวใหฝนชะเอาสารเคมตางๆ ออกไป

เปนระยะเวลา 1 ป สวนทอยอาศยของโคนมอนทรยกตองเปนโรงเรอนท

กนแดด กนฝน มแสงสวางและการระบายอากาศตามธรรมชาต มขนาดท

เหมาะสม เพอใหสตวอยกนอยางสบาย ไมหนาแนน คอกสะอาด มลโคไม

หมกหมม

นอกจากนเกษตรกรตองมการปรบเปลยนฝงโคนมทเลยงใหมจำานวนพอ

เหมาะกบพนทในการปลกอาหาร เชน โค 1 ตวควรมแปลงหญาทใหเดน

กน 1 ไร ไมรวมพนทสำาหรบปลกพชชนดอนสำาหรบผลตเปนอาหารหยาบ

และอาหารขน เชน หญา ขาวโพดและมนสำาปะหลง เพอใหมปรมาณเพยง

พอตลอดทงป เพราะแนวคดหลกของปศสตวอนทรยคอ เกษตรกรควรผลต

อาหารสตวในฟารมใหไดมากทสด เพอใหมนใจวาอาหารทกชนดมาจาก

การเกษตรอนทรย ไมมการใชสารเคม ยาฆาแมลง และไมเปนผลผลตจาก

การดดแปลงพนธกรรม หรอ GMOs

“กอนหนานผมเลยงโคอย 110-120 ตว เพราะไมตองพงอาหารในฟารมทงหมด แตพอเปลยนมาทำาโคนมอนทรยตอนประมาณป 2551 ผมตองลดขนาดฝงลงมาเหลอ 60 กวาตว โดยปจจบนอยท 67 ตว เพอใหเหมาะสมกบขนาดพนทประมาณ 200 ไรทใชในการทำาฟารม” ศราวธ วองไพกล เจาของฟารมไรผงฝน บอกเลาประสบการณใน

ชวงการปรบเปลยน กอนทฟารมของเขาจะเปน 1 ใน 3 ฟารมเครอขายของ

แดรโฮมทไดรบการรบรองจากกรมปศสตววาเปนฟารมโคนมอนทรยในป

พ.ศ. 2555

08

นอกจากการปรบขนาดของฝงโคแลว เกษตรกรยงจะตองเปลยนไปเลยงแม

โคในระบบอนทรยเปนเวลาไมนอยกวา 9 เดอน เพอใหมนใจวาโคนมเหลา

นไมมสารเคมตกคางจากวธการเลยงแบบเดมๆ หรอนำาเขาแมโคมาเลยงใน

พนทกอนรดนม 1 ป สวนแหลงทมาของสตวใหมๆ ทจะนำาเขาฝง กตองเกด

ในฟารม หรอมาจากแมพนธทจดการตามระบบปศสตวอนทรย ขยายพนธ

โดยวธธรรมชาต แตอนญาตใหผสมเทยมได

ดวยขอกำาหนดเหลานนเอง เกษตรกรผเลยงโคนมจงตองใชระยะเวลาประมาณ

1 ปนบจากวนทเขาตดสนใจวาจะเปลยนมาทำาโคนมอนทรย เพอปรบ

เปลยนแปลงหญาและคดฝงโคใหมความเหมาะสม กอนทแดรโฮมจะเรม

รบนำานมจากพวกเขาในฐานะทเปนนำานมดบอนทรยในระยะปรบเปลยน

สวนระยะเวลาทฟารมจะไดรบการรบรองตามมาตรฐานปศสตวอนทรยนน

กขนอยกบแตละแหง ซงปจจบนมอย 2 หนวยงานทใหคำารบรอง คอ กรม

ปศสตว และสำานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.)

“ซงหลงจากทผานมาตรฐานแลว กจะมเจาหนาทกลบมาตรวจสอบการทำางานของฟารมเปนประจำา และเขามาออดท (ตรวจสอบ) ทกๆ ป ขณะทแดรโฮมกจะมการตรวจสอบคณภาพนำานมดบเปนประจำาอย”

ศราวธใหรายละเอยดเพมเตม

นบจากป 2547 เปนตนมาจนถงปจจบน แดรโฮม มฟารมเครอขายรวม 11

แหง โดย 3 แหงไดรบการรบรองมาตรฐานปศสตวอนทรยแลว อก 7 ฟารม

ผานระยะเวลาการปรบเปลยนเรยบรอยและผลตนำานมอนทรยแลว แตยง

ไมผานการรบรองมาตรฐานปศสตวอนทรยเพราะยงมขอตดขดบางอยาง

สวนอก 1 ฟารม เปนฟารมใหมทกำาลงอยในระยะการปรบเปลยน

“สวนทเหลอทางหนวยงานทใหการรบรองมาตรวจหลายรอบแลว แตยงมจดทตองปรบแกอย และมบางคนไมยอมทำาเอกสารเลยวาเขาทำาอะไรอยางไร คอเขาจำาไดหมด แตคนเขาไปตรวจไมรจะตรวจอะไร ซงรายนถาเขาไมทำาจรงๆ เราอาจจะตองตดใจจากเขา เพราะเราไม ไดทำาเลนๆ เราทำาจรงจง ซงกอนหนานเราเคยตดฟารมทมปญหา

09

คลายคลงกนนไปแลวหนงฟารม เพราะเขาไมมการจดบนทกอะไรใหเราเลย เรารวาเขาทำา แตเรากตองตดเขาทงไป” วนดากลาวถงสาเหต

สำาคญททำาใหฟารมเครอขายของแดรโฮมอาจจะตองหลดจากวงโคจร

เพราะในมาตรฐานปศสตวอนทรยมขอกำาหนดหนงทระบวา ผผลตตองม

การจดการดานเอกสาร โดยนอกจากฐานขอมลของฝงโคนมแลวยงตอง

ทำาแผนการผลตโคนมอนทรย อนประกอบดวย แผนผงฟารม แปลงหญา

หมายเลขแปลงหญาทชดเจนและอธบายวธการปฏบต ขนตอนการปฏบต

ในการเลยงโคนมอนทรย และการรกษาความเปนอนทรยตลอดการผลต

รวมถงตองมเอกสารเกยวกบปจจยการผลต แหลงทมา จำานวนทนำาเขา เชน

ใบนำาสง ใบเสรจรบเงน ใบรบรองความเปนอนทรย เอกสารการดแลสขภาพ

สตว รวมไปถงเอกสารการใหผลผลตนำานมและการจำาหนายนำานมดบ

นำานมนอย รายไดลด อปสรรคขดขวางนำานมอนทรย

อปสรรคสำาคญอกอยางทแดรโฮมพบในการสงเสรมฟารมโคนมอนทรยกคอ

ความเชอของเกษตรกรทคดวาการเลยงโคนมอนทรยจะทำาใหพวกเขามราย

ไดลดลง อนเนองมาจากนำานมทรดไดจะลดลงกวาโคนมทเลยงแบบทวไป

เพราะการเปลยนมาเลยงโคนมดวยหญาเปนอาหารหลก อาหารขนเปน

อาหารเสรม จะทำาใหโคมขนาดเลกลง และใหนำานมลดลง เมอเทยบกบโคท

เลยงแบบเดม ซงกนอาหารขนเปนหลก

“คอบางคนจะมองแตโคทมการปรบปรงสายพนธจนใหนำานมไดมากถง 40-50 กก./วน ซงผมอยากจะถามตอวาใหไดกวน เพราะจากประสบการณทคลกคลอยกบการเลยงโคนมมาตลอด ผมพบวาชวงพคทใหนมได 40 กโลกรมอาจจะมสก 10-15 วน/ป หลงจากนนนำานม กจะลดลงอยางรวดเรว นอกจากนโคทเลยงดวยอาหารขนมากๆ เพอใหนำานมมากๆ สขภาพจะไมด รดนมไดสองอาทตยกตองหยด

010

รดไปอาทตยนงเพราะปวย สรปแลวทงปโคทเลยงแบบตองการใหไดผลผลตเยอะๆ อาจจะใหนำานมดบเฉลย 4,000 กโลกรม/ตว/ป สวนโคนมอนทรยจะใหผลผลต 3,000 กโลกรม/ตว/ป จะเหนวาหางกนไมมาก” พฤฒใหขอมล

สอดคลองกบผลการวจยเรองการวเคราะหเปรยบเทยบตนทนในการเลยง

โคนมอนทรยกบการเลยงโคนมทวไปของนายกษรน ตรณตระกล ซงทำาการ

ศกษาในป พ.ศ. 2554 ทพบวา การเลยงโคนมทวไปของฟารมนายสภาษต

สบกำาปง ไดนำานมดบเฉลย 18.87 กโลกรม/ตว/วน ขณะทการเลยงโคนม

อนทรยของนายศราวธ วองไพกล แหงฟารมไรผงฝน ไดนำานมเฉลย 16.67

กโลกรม/ตว/วน

แตเมอคดออกมาเปนจำานวนเงนจากการขายนำานมดบแลว พบวาราย

ไดเฉลยจากการขายนำานมดบของโคนมอนทรยไมแตกตางจากโคนม

ทวไปมากนก โดยฟารมไรผงฝนมรายไดจากการขายนำานมดบอนทรย

3,120,750 บาทในป พ.ศ. 2554 จากจำานวนโครดนมทมอยทงหมด 27 ตว

ขณะทฟารมของนายสภาษต สบกำาปง มรายไดจากการขายนำานมดบจาก

โคซงเลยงแบบทวไป 6,314,500 บาท จากจำานวนโครดนมทงหมด 53 ตว

ซงหากเทยบกนแบบตวตอตวจะพบวา รายไดของการขายนำานมดบอนทรย

ของศราวธจะอยทตวละ 115,583.33 บาท ตำากวารายไดจากการขาย

นำานมดบทวไปของสภาษต ซงอยทตวละ 119,141.51 บาท เพยงเลกนอย

มาตรการจงใจ รายจายลด ราคาขายสง เงนเหลอเพม

อยางไรกด การเลยงโคนมอนทรยกมแรงจงใจในตวมนเอง เมอรวมกบแรง

จงใจทแดรโฮมใหกบเกษตรกร ฟารมโคนมอนทรยในเครอขายของแดรโฮม

จงมจำานวนเพมมากขน แมวาจะไมใชอตราทพรวดพราด

011

แรงจงใจสำาคญจากแดรโฮมคอการรบซอนำานมดบอนทรยในราคาทสงกวา

ราคานำานมดบทวไปของสหกรณตางๆ กโลกรมละ 1 บาท สำาหรบฟารมท

ผานระยะเวลาการปรบเปลยนแลวแตยงไมไดรบมาตรฐานปศสตวอนทรย

และจะจายเพมขนอกกโลกรมละ 2 บาท หากวาฟารมผานมาตรฐานปศสตว

อนทรยเรยบรอยแลว ยงไมรวมราคาบวกๆ ทเกษตรกรจะไดรบหากนำานม

จากโคของพวกเขามคณภาพดกวาเกณฑมาตรฐานทบรษทกำาหนด เชน

การตรวจสอบการปนเปอนเบองตนดวยวธเมทาลนบล หากจำานวนชวโมง

ในการเปลยนสของนำานมดบมากกวามาตรฐาน 6 ชวโมง แดรโฮมจะให

ราคาเพมขนอกกโลกรมละ 40 สตางค ถาเปลยนสตงแต 5-6 ชวโมง จะให

ราคาเพมขนกโลกรมละ 20 สตางค หรอหากนำานมดบมเปอรเซนตไขมน

สงกวารอยละ 4.0 จะใหราคานำานมดบเพมขนกโลกรมละ 40 สตางค หาก

ปรมาณไขมนเทากบรอยละ 3.7-3.9 ใหราคานำานมดบเพมขนกโลกรมละ

20 สตางค เชนเดยวกบการตรวจปรมาณของแขงไมรวมไขมน (Solids Not

Fat) การตรวจหาจำานวนโซมาตกเซลลหรอเซลลเมดเลอดขาวในนำานมดบ

การตรวจหาจำานวนจลนทรยทงหมด ซงกมอตราบวกใหหากเปนไปตาม

เงอนไขทบรษทกำาหนด ทงนเพอเปนมาตรการจงใจใหเกษตรกรผลตนำานม

ดบอนทรยดๆ มาขายใหบรษท ตรงกนขามหากนำานมดบมคณภาพตำากวา

เกณฑทวางไวกจะมการลดราคารบซอเชนกน (ดรายละเอยดราคาและ

เงอนไขการรบซอนำานมดบในตารางท 1)

012

รายการตรวจในนานมดบ

วธตรวจเมทาลนบล

ตรวจหาเปอรเซนตไขมน

ตรวจหาปรมาณของแขงไม

รวมไขมน

การตรวจหาจำานวน

โซมาตกเซลล

ตรวจหาจำานวนจลนทรย

ทงหมด

การตรวจหายาปฏชวนะ

ตกคาง

การตรวจโดยแอลกอฮอล

เทสต 70%

18 หรอ 20 บาท/กก.*

เปลยน 4-5 ชม.

รอยละ 3.4-3.6

รอยละ 8.01-8.25

200,001-

400,000 cell/ml

200,001-

300,000 โคโลน/1ml

ไมมการตกคาง

ไมมการตกคาง

+40 สต./กก.

มากกวา 6 ชม

สงกวารอยละ 4.0

มากกวารอยละ 8.5

นอยกวา

100,000 cell/ml

นอยกวา 100,000

โคโลน/1ml

-

-

+20 สต./กก.

5-6 ชม.

รอยละ 3.7-3.9

รอยละ 8.26-8.50

100,0001-

200,000 cell/ml

100,001-200,000

โคโลน/1ml

-

-

รายการตรวจในนานมดบ

วธตรวจเมทาลนบล

ตรวจหาเปอรเซนตไขมน

ตรวจหาปรมาณของแขงไม

รวมไขมน

การตรวจหาจำานวน

โซมาตกเซลล

ตรวจหาจำานวนจลนทรย

ทงหมด

การตรวจหายาปฏชวนะ

ตกคาง

การตรวจโดยแอลกอฮอล

เทสต 70%

-20 สต./กก.

3-4 ชม.

รอยละ 3.1-3.3

รอยละ 7.76-8.00

400,001-

600,000 cell/ml

300,001-400,000

โคโลน/1ml

-

-

-40 สต./กก.

ตากวา 2 ชม.

ตากวารอยละ 3.0

นอยกวารอยละ 7.75

600,001-

800,000 cell/ml

400,001-600,000

โคโลน/1ml

-

-

งดรบ/ไมจาย

-

-

-

มากกวา

800,001 Cell/ml

มากกวา 600,001

โคโลน/1ml

ตกคางไมจายเงน

ตกคางไมจายเงน

013

สวนแรงจงใจสำาคญทเกษตรกรไดรบจากการเปลยนมาเลยงโคนมอนทรยก

คอตนทนการเลยงทตำาลง เรมจากคาอาหารทตำาลง เพราะอาหารหลกของ

โคนมอนทรยคออาหารหยาบไมตำากวา 70% ซงกคอหญาในแปลงทโคไป

เดนกนไดเองตามความตองการ และเมอโคไดรบอาหารหยาบเตมทแลว

การกนอาหารขน ซงวตถดบสวนหนงเกษตรกรตองซอเขามาจากภายนอก

โดยเฉพาะถวเหลองอนทรย แรธาตตางๆ จงลดลง

“ในการเลยงโคนมแบบทวไป อ.ส.ค.แนะนำาวาถาโคใหนำานมดบวนละ 20 กโลกรม เราตองใหอาหารขนในสดสวน 2:1 ดงนนเดมเราตองใหโคกนอาหารขนวนละ 10-12 กโลกรมตอวน แตตอนนโคของเรากนหญา 80% กนอาหารขนเพยง 20% หรอไมเกนวนละ 5 กโลกรม ทำาใหตนทนในการเลยงทเคยอยท 15 บาทตอนำานมดบ 1 กโลกรม ลดลงมาเหลอ 12-12.50 บาทเทานน โดยเราขายนำานมดบใหแดรโฮม ไดกโลกรมละ 20 บาท จากเดมทขายได 17 บาท” ศราวธใหขอมล

นอกจากนฟารมโคนมอนทรยในเครอขายของแดรโฮมยงไมตองเสยคาใชจาย

ในการขนนำานมไปขาย เพราะบรษทไปรบซอนำานมดบถงฟารมวนละสองรอบ

รวมถงยงเสยคาใชจายในการดแลรกษาโคปวยนอยมากๆ เพราะการเลยง

ตามธรรมชาต ทำาใหโคไมเครยด มสขภาพแขงแรง เจบปวยนอย จงสามารถ

รกษาใหหายไดดวยสมนไพรทมอยในฟารม

“พอเราถอยกลบมาสกระบวนการเลยงแบบธรรมชาต คอใหววกนหญามากๆ โดยไมเขนววใหใหผลผลตเตมท ววกสบาย ผอนคลาย ตางจากการเลยงโดยใหอาหารผสม อาหารขน อาหารเมด เพอเรงนำานมมากๆ ววจะไมคอยสบาย เพราะกระเพาะจะเปนกรด ทำาใหการยอยไมคอยด และสขภาพโดยรวมจะไมคอยแขงแรง จะเรมจากกบเทาออน เนองจากพอรางกายเปนกรดเยอะๆ กจะไปสลายกบ ววจงเดนไมคอยถนด นอกจากนกยงมปญหาเรองเตานมอกเสบจากปรมาณนำานมทมากเกนไป ซงตองใชยาปฏชวนะในการรกษา” พฤฒให

ขอมล

014

จงไมนาแปลกใจทในงานวจย “การวเคราะหเปรยบเทยบตนทนในการ

เลยงโคนมอนทรยกบการเลยงโคนมทวไป” ของกษรน ตรณตระกล ก

พบวาโคนมอนทรยมตนทนในการเลยงดานตางๆ ตำากวา โดยเฉพาะตนทน

ดานอาหารจะอยทประมาณ 55% แตหากรวมคาใชจายทงหมดจะอยท

79.35% ทำาใหเกษตรกรไดรบผลตอบแทนสงถง 20.35% ขณะทการเลยง

โคนมแบบทวไป ตนทนคาอาหารจะสงถง 73% เมอรวมคาใชจายทงหมด

จะสงถง 94.12% ผลตอบแทนจงเหลอเพยง 5.88% เทานน (ดรายละเอยด

เพมเตมในตารางท 2 และตารางท 3)

“ผมพบเลยวาหลงจากเปลยนมาเลยงแบบอนทรย เรามรายเหลอมากขน เพราะตนทนลดลงเยอะ ดงนนแมวาผลผลตนำานมดบอาจจะลดลง แตเรามรายรบเพมขน” ศราวธยนยน

015

รายการ

อาหารหยาบ

อาหารขน

นามนเชอเพลง

แรธาต

คานา-ไฟ

สารเคมลางถงนม

คาผสมพนธ

วคซนและยาแผนปจจบน

คาขนสงนานมดบ

คาแรงงาน

คาเสอมราคาแมโค

คาเสอมราคาสนทรพย

ทางการเกษตร

คาซอมแซมสนทรพย

การเกษตร

คาเสยโอกาสใชเงนทน

ตนเองในสวนทลงทนใน

สนทรพยถาวร (ดอกเบย 7%)

คาเสยโอกาสทดนในการใหเชา

คาแปลงปลกพชสมนไพร

คาแรงงานหวานเมลดขาวโพด

คาสนเชอเงนก

รวม

คาใชจายในการ

เลยงโคนมทวไป

(บาท/เดอน)

31,430.83

79,995.83

3,000.00

2,281.25

2,000.00

-

5,000.00

-

-

15,000

13,500

9,736.01

616.67

9,862.42

33,333.33

1,250.00

133.33

-

207,139.67

คดเปนรอยละ (ป)

15.17

38.62

1.45

1.10

0.97

-

2.41

-

-

7.24

6.52

4.70

0.30

4.76

16.09

0.60

0.06

-

100.00

คาใชจายในการ

เลยงโคนมอนทรย

(บาท/เดอน)

35,086.67

313,688.71

2,500.00

9,600

3,500

600.00

10,000.00

15,000.00

12,500.00

12,000.00

12,619.05

19,504.72

1,575.00

19,578.42

6,333.33

-

-

15,000.00

489,085.90

คาใชจายในการ

เลยงโคนมอนทรย

(บาท/เดอน)

421,040.00

3,764,264.50

30,000.00

115,200.00

42,000.00

7,200.00

120,000.00

180,000.00

150,000.00

144,000.00

151,428.57

234,056.65

18,900.00

234,941.00

76,000.00

-

-

180,000.00

5,869,030.72

คดเปน (รอยละ/ป)

7.17

64.14

0.51

1.96

0.72

0.12

2.04

3.07

2.56

2.45

2.58

3.99

0.32

4.00

1.29

-

-

3.01

100.00

คาใชจายรวม

ในการเลยงโคนม

ทวไป (บาท/เดอน)

377,170.00

959,950.00

36,000.00

27,375.00

24,000.00

-

60,000.00

-

-

180,000

162,000

116,832.14

7,400.00

118,349.00

400,000

15,000

1,600.00

-

2,485,676.14

016

รายการ

จำานวนเงน (บาท)

รอยละ

รายไดจากการ

เลยงโคนมอนทรย (บาท/ป)

3,120,750.00

100.00

รายไดจากการขายนำานม

โคนมทวไป

(บาท/ป)

6,314,500.00

100.00

ผลตอบแทนรายไดจาก

การเลยงโคนมอนทรย (บาท/ป)

635,073.86

20.35

ผลตอบแทนรายไดจาก

การเลยงโคนมทวไป

(บาท/ป)

371,555.25

5.88

ตนทนในการเลยง

โคนมอนทรย (บาท/ป)

2,485,676.14

79.65

ตนทนในการเลยงโคนม

ทวไป (บาท/ป)

5,942,944.75

94.12

ผลตอบแทนรายไดจาก

การเลยงโคนมอนทรย

(บาท/เดอน)

52,922.82

1.70

ผลตอบแทนรายไดจาก

การเลยงโคนมทวไป

(บาท/เดอน)

30,962.94

0.49

017

ความทาทายในการทำาโคนมอนทรย

การทำาโคนมอนทรยไมไดทาทายเฉพาะเรองการเปลยนทศนคตความเชอ

ทฝงหวเกษตรกรมาโดยตลอดวา ถาปลกพชโดยไมใชปยหรอยาฆาแมลงก

ไมมทางไดผล และถาเลยงโคโดยไมใหอาหารขน อาหารเมด กไมมทางได

นำานม เพราะฉะนนนอกจากการใหความร เทคนควธการเลยงโคนมอนทรย

แลว กยงมบางอยางทแดรโฮมตองเขาไปชวยจดการใหกบฟารมโคนม

อนทรยในเครอขาย เพอใหมความมนใจวาพวกเขาจะอยรอดปลอดภย

พฤฒ พบวาความทาทายอยางยงสำาหรบการทำาโคนมอนทรยกคอเรอง

การหาวตถดบอนทรยสำาหรบมาทำาอาหารขนใหโคกน ไมวาจะเปนมน

สำาปะหลง ขาวโพด รำา ถวเหลอง ดงนนจากชวงเรมตนททางแดรโฮมจะ

ปลอยใหแตละฟารมหาวตถดบกนเอง กตองเขาไปจบลกขนเพอไมให

ความเปนปศสตวอนทรยหมดไปอยางรวดเรว หลงจากพบวาเกษตรกรหา

วตถดบบางอยาง อาท มนสำาปะหลงและขาวโพดอนทรยมาใหโคกนไมได

จนออกอาการรวน

“เราเลยตองเชญเกษตรกรมาประชมทบรษทเพอดวาใครมวตถดบอะไรเหลอ และใครขาดอะไร ซงกพบวาบางรายมพนทปลกมนสำาปะหลงมาก มเหลอ เรากใหเขาปลกใหคนอน สวนรายทมขาวโพดมหญาเหลอกใหแบงใหฟารมขางๆ แตสวนทเขาหาไมไดจรงๆ เชน รำาอนทรย เรากตองหาให โดยการประสานกบคนทปลกขาวอนทรยทจงหวดสรนทร ซงเราซอขาวมาใชทรานอาหารอยแลว ดงนนตอนไปรบขาวเรากรบรำามาดวย หรออาจจะซอจากกลมอนซงเปนกลมทไดรบการรบรองวาปลกขาวอนทรย แลวกเอามาแบงกน นอกจากนเรายงหาวตถดบบางอยางทเขาหาเองไมไดมาใหอก เชน เราไปเอายสตจากโรงงานเบยรมาให เพราะถอวาเปน single cell protein ซงเปนแรธาตอนทรยทจำาเปนสำาหรบโค” พฤฒชแจง

018

อกความทาทายสำาคญกคอการปองกนเรองการใชยาปฏชวนะ ซงหามใช

เดดขาด ยกเวนวาโคจะปวยมากจนไมสามารถใชสมนไพรในการรกษาได

แลวจงอนญาตใหใช โดยเกษตรกรตองแจงขอมลใหแดรโฮมทราบ และ

ตองหยดสงนำานมอกสองสปดาหหลงการใชยา รวมถงตองผานการตรวจวา

ไมมยาปฏชวนะปนอยในนำานมแลวจงจะสงนมใหมไดอกครง

“เคยมเคสทเราตองเลกรบนำานมจากฟารมในเครอขาย เพราะเรองการใชยามาแลว ซงเปนฟารมรนแรกๆ เมอเกอบ 10 ปกอน เนองจากเจาของฟารมเปนสตวแพทย เกงเรองยา จงเชอมนในยามาก ดงนนพออากาศครมๆ เขากจะอดยาใหเลยโดยทมนยงไมปวย ซงพอเราตรวจเจอ เขากบอกวาใชเพอปองกน สดทายเราจงตองบอกเลกรบนำานมจากเขา ทงๆ ทเปนฟารมทเราคาดหวงเยอะ” พฤฒยกตวอยาง

สงทเคยเกดขนในอดต

สวนการชกชวนใหเกษตรกรเปลยนมาทำาฟารมโคนมอนทรย ซงเคยเปน

ความทาทายสำาคญในอดตนน พฤฒบอกวามแนวโนมดขน เพราะมตวอยาง

ใหเกษตรกรอนๆ เหนแลววาการทำาฟารมโคนมอนทรยเปนเรองทเปนไปได

และอยได ดงนนจากเดมทบรษทตองออกไปหาไปชกชวนเกษตรกร กเรมม

เกษตรกรตดตอเขามาทแดรโฮมวาอยากจะเปลยนมาทำาฟารมโคนมอนทรย

โดยเมอปทแลวรบเขามา 1 ราย ขณะนกำาลงอยในระยะเวลาการปรบเปลยน

สวนปนมเกษตรกรตดตอเขามาเปนกลม (มเกษตรกรอย 2-3 ราย) ซงอย

ระหวางการตรวจดความเปนไปได โดยเงอนไขสำาคญทตองดอนดบแรกก

คอ พนทสำาหรบทำาแปลงหญาและปลกพชอนทรยอนๆ รวมถงโรงเรอนท

เหมาะสม

“ถาเขามทงหญาอยแลวกจะเปลยนแปลงวธการเลยงไดงาย และถาเปนฟารมทไมตดกบพนทเกษตรอนๆ กจะงายขน เพราะไมตองสรางแนวกนชน เพอปองกนไมใหสารเคมจากแปลงเกษตรอนๆ เขามาในพนท แลวยงถาเจาของฟารมลงมาทำาเองกจะชวยใหประสบความสำาเรจงายขน เพราะการทำาฟารมโคนมอนทรยเปนอาชพ

019

เกษตรทเจาของตองดแลหรอลงมอทำาเองเยอะ” พฤฒกลาวถงปจจยท

เออตอการทำาฟารมโคนมอนทรย

ใจกบใจ สายสมพนธทยงยนของนำานมอนทรย

แมวาจะแดรโฮมจะไมไดจบฟารมโคนมอนทรยในเครอขายเซนสญญาวา

ตองสงนำานมขายใหกบบรษทเทานน แตการใหวชาความร การชวยเหลอ

ตางๆ เพอใหฟารมแตละแหงเปลยนวธการเลยงโคนมทวไปมาเปนโคนม

อนทรยไดสำาเรจกกลายเปนสญญาใจททงสองฝายมตอกน

“เคยมคนพยายามไปเจาะเราทฟารม คอไปตดตอขอซอนำานมดบอนทรยกบเกษตรกรในเครอขายของเรา โดยใหราคาสงกวาทเราซอ แลวเจาของฟารมกโทรมาบอกเรา ซงจนกถามเขาไปวา แลวพวายงไงละ เขาบอกวาพใหเขาไปตดตอทางแดรโฮมเอง ถาแดรโฮมยอมแบงกใหไปแบงจากโรงงาน แตพคงไมแบงทหนาฟารม ทงๆ ทจนไมเคยบอกเขาเลยวา พหามไปขายนำานมดบใหใครนะ” วนดาเลาเหตการณท

เคยเกดขนกบฟารมไรผงฝนของศราวธใหฟง

โดยปจจยสำาคญประการหนงททำาใหฟารมในเครอขายมความสมพนธท

แนนแฟนกบแดรโฮม วนดาคดวานาจะมาจากการทบรษททำาทกอยางตาม

ทสญญาไวกบเกษตรกร

“อยางเชนเราบอกวาถาฟารมของเขาผานการรบรองปศสตวอนทรย เราจะใหราคานำานมของเขาเพมกโลกรมละ 2 บาท และรบซอนำานมดบทงหมด เมอถงวนทเขาทำาได เราตองใหราคาตามนนและตองรบซอทงหมด แมวาเราอาจจะยงไมรวาจะเอานำานมดบมาทำาอะไรกตาม เพราะอนนนไมใชหนาทของเขาแลว แตเปนหนาทของเราทตองทำาตามสญญา”

020

ขณะทศราวธใหเหตผลทปฏเสธคนทมาตดตอขอซอนำานมอนทรยจากเขา

ทหนาฟารม ซงมไมนอยกวา 3-4 รายวา เพราะแดรโฮมเปนคนใหความร

ผลกดน เคยวเขญ ชวยเหลอจนกระทงเขาเปลยนมาทำาฟารมโคนมอนทรย

ไดสำาเรจ เขาจงไมสามารถขายนำานมใหกบคนอนได

ใสใจความยงยนในชมชน

นอกจากใหความสำาคญดานความยงยนในกระบวนการผลตสนคาแลว

แดรโฮมยงใสใจดแลความยงยนของชมชนในบรเวณใกลเคยงกบโรงงาน

ดวย โดยความชอบสวนตวของ พฤฒ ทมตอสายนำาไดนำาแดรโฮมเขาไปม

สวนรวมในกจกรรมอนรกษลำานำามวกเหลก ซงเปนลำานำาทอยใกลโรงงาน

โดยในฐานะทเปนกรรมการฝายกจกรรมและทองเทยว สมาคมทองเทยว

สระบร พฤฒไดเปนหวเรอใหญในการจดกจกรรมโครงการอนรกษลำานำา

มวกเหลก ซงจดตอเนองมาตงแตป 2551 เพอรณรงคใหเยาวชนและคนใน

ชมชนลดการทงขยะและปลอยนำาเสยลงในลำานำา รวมถงไดมการสรางฝาย

กกเกบนำาขนทบรเวณตนลำานำามวกเหลก บรเวณชายขอบของอทยานแหง

ชาตเขาใหญ เพอแกปญหานำาในคลองมวกเหลกแหงชวงฤดแลง โดยป

2555 ไดสรางฝายชวคราวเสรจไป 1 แหง ป 2556 ไดดำาเนนการกอสราง

ฝายถาวรใหสามารถกกเกบนำาไดมประสทธภาพมากขน เพอประโยชนของ

พชและสตว

นายสพล เทยมไธสง ผอำานวยการโรงเรยนมวกเหลกใน ซงตงอยตนลำานำา

มวกเหลกกลาววา นอกจากจะทำาใหตนลำานำามวกเหลกมนำามากขนในชวง

หนาแลงแลว โครงการอนรกษลำานำามวกเหลกยงทำาใหเดกนกเรยนของ

โรงเรยนไดเขาไปมสวนในการทำากจกรรมดานการอนรกษธรรมชาต ซง

ชวยปลกจตสำานกใหกบนกเรยน และทำาใหกจกรรมอนรกษททำาขนภายใน

โรงเรยนประสบความสำาเรจมากขน ทงในเรองความสะอาด และการดแล

สงปฏกล รวมถงทำาใหเดกนกเรยนไดฝกเรองความคดสรางสรรคจาก

021

กจกรรมททางสมาคมทองเทยวฯจดขน เชน กจกรรมการประกวดปนตวตะกอง

(คลายกงกาแตตวใหญกวามาก) ซงเปนสตวทมอยในลำานำามวกเหลก

“นอกจากนแดรโฮมยงเขามาชวยเรองกฬาชมชน หรอมามสวนรวมงานในประเพณสงกรานต งานวนเดก รวมถงสนบสนนอปกรณกฬาและอปกรณการเรยนดวย” ผอ.สพลกลาวถงสงทชมชนและ

โรงเรยนไดรบ

โรงงานสแดง แตขางในตองเขยว

นอกจากจะเปลยนมาดำาเนนธรกจทยงยน ดวยการชกชวนแนะนำาใหเกษตรกร

เปลยนจากการเลยงโคนมทวไปมาเลยงโคนมอนทรย ซงชวยสงผลกระทบ

ตอสงแวดลอมลง จากการไมใชสารเคม ปย ยาฆาแมลงในกระบวนการเลยง

การใชอาหารในพนทแทนการนำาเอามาจากขางนอก ซงลดการใชพลงงาน

ในการขนสงแลว กระบวนการผลตในโรงงานผลตภณฑนมของแดรโฮมก

ยงไดรบมาตรฐานความปลอดภยดานอาหาร อาท มาตรฐาน GMP (Good

Manufacturing Practice) ซงเปนหลกเกณฑและวธการทดในการผลต

อาหาร มาตรฐาน HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) ซง

เปนมาตรฐานการผลตทมมาตรการปองกนอนตรายทผบรโภคอาจไดรบ

จากการบรโภคอาหาร นอกจากนยงใหความสำาคญกบการลดใชพลงงาน

และนำาอกดวย โดย พฤฒ ประกาศอยางหนกแนนวา ถงโรงงานของเขา

จะทาสแดงขางนอก แตขางในตองเปนสเขยว ซงเปนทมาของนวตกรรมส

เขยวภายในโรงงาน เรมจากการไมปลอยนาเสยออกนอกโรงงาน ซงเปน

นโยบายแรกๆ ทแดรโฮมทำามาตงแตเรมตน โดยในชวงแรกแดรโฮมใชวธ

การเตมอากาศลงไปในนำาเสยเพอบำาบดซงมวนละ 60 ตน ทำาใหตองเสยคา

ไฟเดอนละ 3-4 หมนบาท แตปจจบนเปลยนมาใชวธการแยกนำาทใสเขาไป

ลางเครองจกรออกมาใสถงพเศษไว และนำานำาเสยสวนน ซงมการปนเปอน

ของตะกอนนมประมาณ 3 ตน ไปบำาบดแบบจลนทรยแลคตค เพอทำาให

เกดการตกตะกอนนม แลวรวม ไวกอนทจะดดออกไปใสทงหญาภายใน

022

โรงงานเพอใชเปนปย ซงทำาใหเสยคาใชจายในการบำาบดเพยงคาจลนทรย

ตนกำาเนดเพยงเลกนอยเทานน สวนนำาเสยอก 57 ตน ซงเปนนำาเปลาทใส

เขาไปลางเครองจกรหลงจากการลางครงแรกจะปลอยลงสระเพอใสอเอม

ลงไป แลวสามารถนำาไปใชเลยงปลาหรอสบไปรดตนไมไดเลย เพราะนำา

สวนนไมคอยสกปรก สวนใหญเปนนำาเปลาผสมผงซกฟอกเลกนอยเทานน

“ซงในฤดแลงนเราสบจนแหงหมด นำาเสยทโรงงานไมพอใช” พฤฒ

กลาวถงวธการบำาบดนำาเสยของแดรโฮม ซงอาจารยจากมหาวทยาลย

เชยงใหม เจาของความคดการใชจลนทรยแลคตดในการบำาบดนำาเสย มา

วางระบบไวให

โครงการจดการดานพลงงาน หรอ TEM : Total Energy Management

ซงจดทำารวมกบอตสาหกรรมจงหวด เพอวเคราะหประสทธภาพการใช

พลงงานภายในโรงงาน จนกระทงเขาใจจดรวไหล จดสนเปลองวาอยตรง

ไหน และทำาการปดจดดอยตางๆ ซงจดรวไหลใหญๆ ทคนพบกคอการเปด

หองเยนซงมอย 4 หองไวตลอดเวลา และการรวไหลในสวนทใชพลงงานลม

“แตตอนนเราจะเปดหองเยนกอนใชงานเพยง 1 ชวโมงเทานนเพอใหไดอณหภมทตองการ และปดเมอใชเสรจแลว รวมถงอดรอยรวในจดทใชพลงงานลม ตรงนทำาใหเราประหยดคาไฟไดถง 20% ทเดยว”

วนดาใหขอมล

นอกจากนยงนำาไปสโครงการตอเนอง นนคอ การผลตนำารอนดวยพลงงาน

แสงอาทตย หรอ Solar Thermal โดยการตดตงหลอดรบพลงงานแสง

อาทตยบนหลงคาโรงงาน เพอนำามาใชในการผลตนำารอนสำาหรบการผลต

นมพาสเจอรไรส ซงหากสามารถวางระบบไดเสรจในปลายปน พฤฒบอก

วาจะชวยลดคาไฟฟาลงไดเดอนละ 6 หมนบาท หรอ 30% จากปจจบน

ทตองเสยคาไฟเดอนละ 2 แสนกวาบาท โดยระยะคนทนในการทำา Solar

Thermal อยท 3 ปครงเทานน

023

“นอกจากนเรายงเรมทำามาตรฐานโรงงานสเขยวระดบ 5 โดยหากเราได ISO 50001 ซงเปนมาตรฐานสงแวดลอมในเดอนสงหาคม กจะทำาใหเราผานมาตรฐานโรงงานสเขยวระดบ 3” พฤฒกลาวถงความ

พยายามทจะผลกใหแดรโฮมเขาไปสมาตรฐานสงสดของประเทศใหได

บรรจภณฑจากพลาสตกชวภาพ ถอเปนนวตกรรมดานสงแวดลอมลาสด

จาก แดรโฮม ทจะเกดขนในอนาคตอนใกล โดยความพเศษของบรรจภณฑ

นอยทพลาสตก PLA ททำามาจากนำาตาล ซงสามารถยอยสลายไดภายใน 6

เดอน ในสภาพแวดลอมทเหมาะสม โดยเรมตนจะนำามาใชกบผลตภณฑ

โยเกรตแบบถวยกอน

นำานมอนทรย ทำาให แดรโฮม มทยนในตลาด

“หลงจากเปลยนมาใชนำานมดบอนทรยเปนวตถดบ ยอดขายของเรามอตราการเตบโตเพมขนปละ 15-20% อยางตอเนอง เพมขนจากเดมทเราเตบโตปละ 5-10%” พฤฒกลาวถงหนงในผลสำาเรจทเปนรปธรรม

ในการเปลยนมาใชนำานมดบอนทรยเปนวตถดบในการผลตผลตภณฑนม

ของแดรโฮม

โดยการเตบโตนมทมาจากสนคาเตมๆ เพราะทผานมาบรษทไมเคยใชเงน

ในการโฆษณาทางสอตางๆ เลย แถมผลตภณฑของนมแดรโฮมยงมจดออน

ในเรองของราคาจำาหนายทสงกวานมทจำาหนายอยในทองตลาดอยางนอย

35-40% ตามราคาคานำานมดบอนทรย ซงแดรโฮมจายใหเกษตรกรสงขนกวา

นำานมดบทวไป อยางเชน นมพาสเจอไรซขนาด 200 มลลลตร ทผเลนราย

อนๆ จำาหนายในราคาประมาณ 12 บาท แตของแดรโฮมจำาหนายในราคา

16-17 บาท (ดรายละเอยดในตารางท 4)

024

ราคา

11.50

11.75

12.00

12.00

16.00

ตารางท 4 เปรยบเทยบราคานมพาสเจอไรซ รสจด ขนาด 200 มล.

ยหอ

ดชมลล

โชคชย

โฟรโมสต

เมจ

แดรโฮม

หมายเหต: จากการสำารวจราคา ณ Gourmet Market หางสรรพสนคา

สยามพารากอน วนท 20 มถนายน 2557

“คแขงของเรากคอนมยหอตางๆ ในทองตลาดซงมราคาถกกวา และกเปนรายใหญๆ ทงนน อยางนมไทย-เดนมารค เขาผลตวนละ 300 ตน โฟรโมสต 500-600 ตน ดชมลล 200-300 ตน เมจ 300-400 ตน พวกนยอดขายปหนงระดบหมนลานบาททงนน แตของเราตอนนผลตอยวนละ 4.5-5 ตน ดงนนถาเราไมไดผลตจากนำานมอนทรย ผมเชอวาเราไปไมรอด เพราะไมมความแตกตาง”

ฉะนนนอกจากจะเปนทางรอดของเกษตรกรผเลยงโคนมแลว นำานมอนทรย

จงเปนทางรอดของแดรโฮมเองดวย เพราะการเปนผลตภณฑนมอนทรยไม

เพยงแตทำาใหแดรโฮมเบยดคแขงเขาไปนงอยในใจลกคาได แตยงทำาใหมท

วางในชนวางของซเปอรมารเกตชนนำาตางๆ ซงมอยจำากด ยากทผลตภณฑ

ซงแทบจะไมมงบโฆษณาจะฝาดานเขาไปได

เหตผลสำาคญททำาใหผลตภณฑนมของแดรโฮมไดรบยอมรบจากลกคาและ

เกดการบอกตอกคอรสชาตทอรอย โดยในสวนของนมพาสเจอรไรสจะม

ความเขมขนอนเนองมาจากปรมาณเนอนมหรอธาตนำานมทมมากกวาอน

เนองมาจากการเลยงโคดวยหญา ซงผลจากการทำาวจย แดรโฮม พบวานำานม

อนทรยของบรษทมสดสวนของเนอนมถง 13% ขณะทนำานมทวไปจะมเนอนม

025

อย 11% หรอแตกตางกนประมาณ 20% ขณะทโยเกรตแบบถวยของแดรโฮม

กจะมเนอขนแบบคสตารด แตกตางจากคแขงรายอนในตลาดอยางสนเชง

“ดงนนแมวาลกคาบางคนอาจจะไมสนหรอกวาเราเปนนำานมอนทรยหรอเปลา เขากนเพราะวามนอรอย แตความอรอยของเรากมาจากความเปนนำานมอนทรยนแหละ ซงยากจะเลยนแบบได” พฤฒกลาวถง

ความโดดเดนของแดรโฮมอนเนองมาจากความเปนนำานมอนทรย

ไมเพยงแตไดรบการตอบรบจากผบรโภคเทานน เพราะความเปนผลตภณฑ

นมอนทรยยงเปดโอกาสให แดรโฮม ไดขยายชองทางการจำาหนายออกไป

ไกลกวาการวางจำาหนายทรานแดรโฮม รมถนนมตรภาพ และการสงสนคา

ใหกบลกคาสมาชกตามบาน ซงเปนชองทางการตลาดของนมแดรโฮมใน

ยคเรมตน โดย เลมอนฟารม รานจำาหนายอาหารและผลตภณฑเพอสขภาพ

ทเปนมตรกบสงแวดลอม นบเปนชองทางแรกทพาผลตภณฑของแดรโฮม

ออกไปพบกบลกคาหนาใหมๆ ซงไมมโอกาสแวะเวยนมาทรานหรออยหาง

ไกลจากโรงงานผลต

การไดเขาไปวางขายภายในรานเลมอนฟารมกลายเปนแหลงอางองทด ทชวย

ผลกดนใหแดรโฮมไดเขาไปวางขายในรานคาปลกสมยใหม หรอ Modern

Trade แหงอนๆ ในเวลาตอมา โดยรานคาเหลานเปนฝายตดตอเขามาให

นำาสนคาไปวางดวยเงอนไขทด

“คอชวงแรกเราไมกลาเอาสนคาไปเสนอใครหรอก เพราะนมเราไมมโฆษณา เอาไปเสนอเขากไมรจกอยด แตทเราเขาไปไดเรมจากทเขารจกเรากอนแลวตดตอเขามา”

ปจจบนโมเดรนเทรดทแดรโฮมเขาไปวางจำาหนายประกอบไปดวย ทอป

ซปเปอรมารเกต กรเมตมารเกตของกลมเดอะมอลล แมกซแวล วลลามารเกต

ฟดแลนด เทสโกโลตส และบกซ โดยนอกจากจะวางจำาหนายตามสาขาใน

กรงเทพฯ แลว กยงมวางจำาหนายในหวเมองทองเทยวใหญๆ ดวย อยาง

เชน เชยงใหม หวหน ภเกต พทยา ระยอง เกาะสมย

026

“แตกมบางแหงทซอตรงจากเรา อยางโรงแรม ซงสวนใหญทเขาไปไดเพราะเชฟเรยกรอง คอเขาซอผลตภณฑเราจากหางไปทดสอบจนพอใจแลว กจะพาฝายจดซอมาพบเรา ซงถาเชฟไมเรยกรองจรงๆ ทางฝายจดซอไมมทางซอให เพราะของเราแพง และเมอเชฟยายโรงแรม เรากมกจะไดโรงแรมใหมทเขายายไปอยดวย” พฤฒเลาถง

ประโยชนทเกดขนจากความเปนนมอนทรย

ปจจบนสดสวนชองทางการจำาหนายระหวางการขายตรงใหกบลกคาใน

กรงเทพฯ (ทงลกคาตามบาน โรงแรม และโรงเรยน) กบการขายเขาไปใน

โมเดรนเทรดคดเปน 50:50 แตโมเดรนเทรดเรมมาแรง เพราะมสาขาในตาง

จงหวดดวย

คณคาทางอาหาร เพมโอกาสทางตลาด

นอกจากเรองของรสชาตแลว นำานมอนทรยยงมจดเดนในเรองของคณคา

ทางอาหารทสงกวานำานมทวๆ ไป ซงพฤฒบอกวานเปนอกจดขายของนม

แดรโฮมทบรษทจะตองพยายามสอสารออกไปสผบรโภคใหมากขน โดยท

ผานมาบรษทใชวธนำาขอมลจากการศกษาวจยในเรองคณคาทางอาหารของ

นำานมอนทรยไปเผยแพรผานทางเวบไซตและเฟสบค รวมถงทำาเปนแผนพบ

สำาหรบแจกจายใหกบผบรโภค โดยเฉพาะลกคาทแวะเขาไปซอสนคาใน

รานแดรโฮม เนองจากยงไมสามารถใหขอมลบนบรรจภณฑของสนคาได

ทงๆ ทมงานวจยทงจากประเทศและทแดรโฮมทำารวมกบสำานกงานนวตกรรม

แหงชาตพบวา นำานมอนทรย หรอการเลยงโคดวยหญาใหคณคาทางอาหาร

สงกวาการเลยงโคทวไปทเนนใหอาหารขน

โดยงานวจยในตางประเทศพบวาคณคาทางอาหารสำาคญทนำานมอนทรยม

สงกวานำานมทวไปคอ CLA หรอ Conjugated Linoleic Acid และกรดไขมน

โอเมกา 3 ซงมประโยชนตอรางกาย อาท งานวจยของ Dhiman (1999) ซง

พบวา คา CLA ของนำานมโคนมทเลยงแตกตางกนคอให ขาวโพด, นำามน

027

ขาวโพด, หญา/อาหารขน 1/3, หญา/อาหารขน 2/3, ปลอยทงหญา คาของ

CLA จะมความแตกตางกนคอ 3.0, 8.9 14.3, และ 22.1 มลลกรม/กรมของ

ไขมนตามลำาดบ ขณะทงานวจยของ Robinson (2002) ไดเปรยบเทยบการ

เลยงโคนมแบบใหอาหารแบบมาตรฐานกบการเลยงโคนมโดยการปลอย

ใหกนหญาสดบนทงหญาพบวา นำานมจะมปรมาณ CLA ท 5 มลลกรม/

กรมของไขมน และ 19.5 มลลกรม/กรมของไขมนตามลำาดบ สวนงานวจย

ของ Robinson (2010) ไดรายงานผลการศกษาปรมาณโอเมกา 3 และโอ

เมกา 6 จากการเลยงโคนมบนทงหญา โดยพบวามปรมาณ 16.5 และ 16.6

มลลกรม/กรมไขมนตามลำาดบ สวนการเลยงบนทงหญา 2/3 ของอาหารขน

จะมปรมาณ 13.6 และ 31.4 มลลกรม/กรมไขมนตามลำาดบ และการเลยง

บนทงหญา 1/3 ของอาหารขน มคา 8.2 และ 42.7 มลลกรม/กรมของไขมน

ตามลำาดบ

สวนงานวจยเรอง “การผลตนมทม CLA และ OMEGA3 สง โดย

กระบวนการเลยงโคนมแบบอนทรย” โดย ผศ.ดร.นนทยา สวรรณปญญา

ซงไดรบการสนบสนนเงนทนวจยจากสำานกงานนวตกรรมแหงชาต รวมกบ

แดรโฮมเอง กพบวา โคนมทเลยงโดยการปลอยใหแทะเลมหญาในแปลง

จะใหสวนประกอบนำานมสงสดในเรองของ ไขมน โปรตน ธาตนำานม CLA,

OMEGA 9 วตามนเอ วตามนอ และแคลเซยม ดงขอมลในตารางท 5

028

หญา

15.55

5.07

3.82

3.96

13.56

946.25

3.0

0.09

0.85

11.40

99.5

0.091

1,375.25

699.25

หญาและอาหารขน

14.38

4.35

3.23

4.42

12.7

242.3

2.15

0.19

1.56

8.00

62

0.092

1,014.50

720.65

หญาและถวกบอาหารขน

15.11

2.8

2.98

4.67

11.15

1,410

1.10

0.12

1.24

8.36

40

0.088

931.60

677.10

หญาและถว

15.00

3.75

3.01

4.19

11.64

344

1.70

0.09

0.87

8.12

39

0.036

1,211.50

793.90

029

“เรากำาลงพยายามใหขอมลสวนนเผยแพรไปสผบรโภคมากขน เพราะนถอวาเปนจดขายสำาคญอกอยางของผลตภณฑแดรโฮม ซงผบรโภคยงไมคอยทราบมากนก” พฤฒกลาวถงโอกาสทางการตลาดท

จะเกดขนจากการใชนำานมดบอนทรยในการผลตสนคา โดยวธการหนงคอ

การเรยกรองใหสำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) อนญาตใหใส

ขอมลเหลานไวบนบรรจภณฑได หลงจากท อย.ปฏเสธงานวจยทแดรโฮม

เสนอ ดวยเหตผลทวา แลบททำาวจยไดไมรบการรบรองจาก อย.

เนน Product Champion กาวตอไปทางการตลาด

ปจจบนแดรโฮมมผลตภณฑทจำาหนายในทองตลาดทงสน 39 รายการ

(SKU) แบงเปนนมพาสเจอรไรซ 23 รายการ (11 รสชาต) โยเกรตแบบถวย

12 รายการ และโยเกรตพรอมดม 4 รายการ (ดรายละเอยดเพมเตมใน

ตารางท 5) อนเปนผลมาจากการออกผลตภณฑใหมอยางตอเนองปละ 1-2

รายการ

นอกจากนแดรโฮมยงมแผนทจะผลกดนใหผลตภณฑบางตวทมนวตกรรม

โดดเดนไปไดไกลกวาทเปนอย โดยหนงในผลตภณฑนวตกรรมท พฤฒ

มองวามความโดดเดนและยงไมมคแขงแมจะวางตลาดมาตงแตป 2553

คอนมกอนนอน หรอ Bed Time Milk ซงเปนผลงานการวจยและพฒนา

รวมกนระหวางแดรโฮมและมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยจดขายของ

นมตวนคอมระดบเมลาโทนนธรรมชาตสง จงชวยใหนอนหลบสนท โดย

เฉพาะหากดมกอนนอน (ดรปรางหนาตาของบรรจภณฑและฉลากไดใน

ภาคผนวก ข.)

“ผมมองวากลมผปวย กลมโรงพยาบาลนาจะเหมาะกบสนคาตวน ซงเราคงตองมาหาวธทจะเขาไปเจาะตลาดนตอไป”

030

นอกจาก Bed Time Milk แลว ยงมอก 4 ผลตภณฑของแดรโฮมทมความ

โดดเดนเพราะแตกตางจากคแขงในตลาด นนคอ Grass Fed Milk นมบต-

เตอรสกอต ซงยงไมเคยมใครทำามากอน นมรสกลวยหอม ทมเนอกลวยหอม

อนทรยเปนสวนผสมอยในนำานมดวย และนมรสขาวโพด ซงมสวนผสมของ

เนอขาวโพดอนทรยทบดใหเปนนำา โดยทงหมดนแดรโฮมจดวาอยในกลม

สนคาระดบพรเมยม จำาหนายในราคา 22 บาท (ขนาด 200 มลลลตร) จง

นาสนใจวาแดรโฮมจะขยายตลาดของสนคาเหลานอยางไร

ปจจบน ผลตภณฑนมททำายอดขายใหแดรโฮม 5 อนดบแรก เรยงตามลำาดบ

ดงน Bed Time Milk นมชอกโกแลต นมรสจด นมพรองมนเนย และ Grass

Fed Milk, นมบตเตอรสกอต และนมรสกลวยหอม (สามตวหลงสดนมสดสวน

ใกลเคยงกน)

อยากใหมคแขง ตลาดจะไดโต

ไมเพยงแตการแขงขนกบคแขงในประเทศเทานน พฤฒยงมนใจวา ผลตภณฑ

นมอนทรยของแดรโฮมจะไมไดรบผลกระทบจากการเขามาของคแขงจาก

ตางประเทศ โดยเฉพาะในป พ.ศ. 2558 ซงจะมการเปดตลาดการคาเสร

ของชาตในประชาคมอาเซยน (AEC) และอาจจะทำาใหนมราคาถกจากบาง

ประเทศเขามาจำาหนายในประเทศไทย

“อยาง Vinamilk ซงเปนบรษทนมขนาดใหญจากเวยดนาม และทำานมขายในราคาถกมาก นมยเอชทซงบานเราขาย 12 บาท เขาขายแค 8 บาทเทานน แตหากเขาเขามาถลมตลาดเมองไทย เรากคงไมกระทบ เพราะคนทกนนมของเราเขายอมจายในราคาทตางอยแลวเพอแลกกบสงทเขาจะไดรบ” พฤฒใหเหตผล

แตหากออสเตรเลยและนวซแลนดสามารถสงผลตภณฑนมอนทรยเขามา

จำาหนายในเมองไทยโดยเสยภาษถกลงอนเนองมาจากขอตกลงทางการคา

031

พฤฒบอกวาอาจจะมผลกระทบบาง แตคงไมมากนก เพราะวาผผลตนำานม

ดบอนทรยในตางประเทศจะเรยกรองคาพรเมยมสงกวาในบานเรา นอกจาก

นเขายงตองเสยคาขนสงสนคา ดงนนราคาจำาหนายของเขานาจะสงกวานม

แดรโฮมมาก

สวนคแขงนมอนทรยในประเทศไทย ซงในอนาคตคงจะม เพราะปจจบนผ

เลนรายใหญอยางโฟรโมสตกำาลงพยายามสรางฟารมเครอขายทจะผลตนำา

นมดบอนทรยใหอย แตพฤฒบอกวาเขาไมไดมองวาเปนคแขง

“จรงๆ ผมอยากใหเกดเยอะๆ ดวยซำา เพราะจะไดมาชวยกนสรางตลาด เผลอๆ ผมยงโตดวย เพราะถารายใหญเคลอนไหวท เขาจะเคลอนไหวแรง ซงจะทำาใหผบรโภคหนมาสนใจผลตภณฑในตลาดนมากขน ทสำาคญเราคงไมอยเฉยๆ เราแขงกบตวเองตลอดเวลา และมนมใหมๆ ออกมาเรอยๆ อยางนมบตเตอรสกอตแทๆ กไมมใครทำา นม Bed Time Milk หรอ Grass Fed Milk กไมมใครเหมอนเรา ผมจงไมเชอวาใครจะทำาใหเราตกกระปองงายๆ”

รอยเทาเลกๆ บทพสจนการเตบโตบนความยงยน

หลงจากทำาอะไรมามากมาย พฤฒกตองการทราบวา แดรโฮมยนอยจดไหน

ในอตสาหกรรมนมในดานสงแวดลอมหรอการพฒนาอยางยงยน จงไดให

องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก ซงเปนองคกรมหาชน วดคาการ

ปลอยกาซคารบอนของผลตภณฑนมทกตวทแดรโฮมทำาตลาด ซงผลลพธ

ทออกมาเมอเดอนพฤศจกายน 2555 กทำาใหพบวา รอยเทาการปลอยกาซ

เรอนกระจกของแดรโฮมเลกกวาผผลตผลตภณฑนมรายอน (ดตารางท

6 และ 7) ซงเปนเครองยนยนไดวา นำานมอนทรย นอกจากจะเปนจดเดน

ทางการตลาดแลว ยงชวยใหกระบวนการผลตของแดรโฮมลดการปลอย

กาซเรอนกระจก ซงไมเปนมตรกบสงแวดลอมอกดวย

032

คาคารบอนฟตพรนตของผลตภณฑ

2.58 กโลกรม

455 กรม

10 กโลกรม

2.6 กโลกรม

459 กรม

10.2 กโลกรม

2.55 กโลกรม

448 กรม

9.92 กโลกรม

2.14 กโลกรม

377 กรม

8.52 กโลกรม

2.69 กโลกรม

476 กรม

10.7 กโลกรม

2.5 กโลกรม

442 กรม

10.1 กโลกรม

446 กรม

465 กรม

416 กรม

468 กรม

438 กรม

033

236 กรม

240 กรม

225 กรม

216 กรม

207 กรม

209 กรม

230 กรม

330 กรม

227 กรม

226 กรม

238 กรม

311 กรม

386 กรม

376 กรม

386 กรม

280 กรม

คาคารบอนฟตพรนตของผลตภณฑ

2.12 กโลกรม

4.51 กโลกรม

1.98 กโลกรม

824 กรม

533 กรม

454 กรม

383 กรม

369 กรม

394 กรม

380 กรม

7

034

ฟารมโคนมอนทรยทงประเทศ เปาหมายสงสด แตกอนอนตองปรบตว?

“ผมพยายามหาคนทำางานกบเราใหเยอะขน และกมองไปถงกลมอนทเราจะสามารถชวยเขาไดดวย เชน กลมไหนทอยากทำานมอนทรยแตเขาไมมความร เรากอยากเขาไปชวย เพอใหนมอนทรยมการขยายตว เพราะเปาหมายของผมคอเปลยนทงประเทศ ซงตอนนผมเปลยนไปได 11 ฟารมแลว ยงเหลอทตองเปลยนอก 19,989 ฟารม ผมวามนนาสนก” พฤฒวาอยางนน

อยางไรกด กอนทจะไปถงเปาหมายในฝน พฤฒมองวาถงเวลาแลวทบรษท

จะชะลอการออกผลตภณฑใหม แลวหนไปทำาการตลาด ทงในแงของการ

ประชาสมพนธ และการสงเสรมการขาย เพอใหผบรโภคไดรจกผลตภณฑ

ตางๆ ของแดรโฮมมากขน และเรวขน

“เพราะสนคาใหมบางตวของเรากวาจะเปนทรจกใชเวลา 2 ป” พฤฒ

กลาวถงเหตผลสำาคญทตองปรบเปลยน

เขาสงสยวา แดรโฮมควรทำาการตลาดอยางไร จะใชจดแขงและจดเดนของ

บรษทสรางความไดเปรยบในทองตลาดไดอยางไร ในเมองบประมาณม

อยจำากด รวมถงสงสยวาความเปนผนำาตลาด “นานมอนทรย” ซงยงเปน

ตลาดเลกมากเมอเทยบกบขนาดของตลาดนมทงหมดในประเทศไทย จะ

ชวยอะไรบรษทไดบาง และการจะเขาถงผบรโภคใหมากขนนนหมายความ

วาบรษทควรจะตองปรบเปลยนอะไรอกบางไหม

นบเปนความทาทายไมนอยสำาหรบ แดรโฮม บรษทเลกหวใจเขยว ทกำาลง

แขงขนกบยกษใหญอยางเตมภาคภม

035

ภาคผนวก ก. งบการเงน บรษท แดรโฮม จำากด

รายการ ปงบการเงน

31-ธ.ค.-56 31-ธ.ค.-55 31-ธ.ค.-54

สนทรพย 

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 2,521,447.36 2,262,038.09 638,979.34

สนคาคงเหลอ 522,304.00 1,118,495.30 114,056.98

วตถดบคงเหลอ 4,415,460.89 105,100.00 129,256.43

สนทรพยหมนเวยนอน 94,859.23 27,319.75 13,959.18

รวมสนทรพยหมนเวยน 7,554,071.48 3,512,953.14 896,251.93

สนทรพยไมหมนเวยน

เงนใหกยมระยะยาว 8,500,000.00 8,500,000.00 8,500,000.00

ทดน อาคารและอปกรณ 36,002,441.78 37,973,178.20 40,345,572.50

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 44,502,441.78 46,473,178.20 48,845,572.50

รวมสนทรพย 52,056,513.26 49,986,131.34 49,741,824.43

หนสนและสวนของผถอหน

หนสนหมนเวยน

เงนเบกเกนบญชธนาคาร 7,317,543.75 6,652,297.48 7,846,827.28

เจาหนการคาและเจาหนอน 35,439.00 37,135.00 34,334.00

ภาษเงนไดคางจาย 174,454.18 199,762.09 192,496.79

รวมหนสนหมนเวยน 7,527,436.93 6,889,194.57 8,073,658.07

หนสนไมหมนเวยน

เงนกยมระยะยาว 28,600,000.00 28,600,000.00 28,600,000.00

รวมหนสนไมหมนเวยน 28,600,000.00 28,600,000.00 28,600,000.00

รวมหนสน 36,127,436.93 35,489,194.57 36,673,658.07

สวนของผถอหน

ทนเรอนหน

ทนจดทะเบยน

 หนสามญจำานวน 8,000 หน มลคาหนละ 1,000 บาท 8,000,000.00 8,000,000.00 8,000,000.00

ทนทชำาระแลว

หนสามญจำานวน 8,000 หน มลคาหนละ 1,000 บาท 8,000,000.00 8,000,000.00 8,000,000.00

กำาไร(ขาดทน)สะสมยงไมไดจดสรร 7,929,076.33 6,496,936.77 5,068,166.36

รวมสวนของผถอหน 15,929,076.33 14,496,936.77 13,068,166.36

รวมหนสนและสวนของผถอหน 52,056,513.26 49,986,131.34 49,741,824.43

036

รายการ ปงบการเงน

2556 2555 2554

กำาไรขาดทน:

รายได

รายไดจากการขายสนคา 77,649,386.00 80,071,380.25 69,259,122.28

รวมรายได 77,649,386.00 80,071,380.25 69,259,122.28

คาใชจาย

ตนทนขาย (ดหมายเหต 1) 52,366,094.16 55,438,603.29 50,720,778.51

คาใชจายในการบรหาร (ดหมายเหต 2) 23,122,531.19 22,455,903.61 16,496,964.97

รวมคาใชจาย 75,488,625.35 77,894,506.90 67,217,743.48

กำาไร (ขาดทน) กอนตนทนทางการเงนและคาใชจายภาษเงนได 2,160,760.65 2,176,873.35 2,041,378.80

ตนทนทางการเงน - 370,116.91 - 319,712.10 - 463,962.56

กำาไร (ขาดทน) กอนคาใชจายภาษเงนได 1,790,643.74 1,857,161.25 1,577,416.24

คาใชจายภาษเงนได - 358,504.18 - 428,390.84 - 473,746.79

กำาไร(ขาดทน)สทธ 1,432,139.56 1,428,770.41 1,103,669.45

หมายเหต 1: ตนทนขาย ประกอบดวย 2556 2555 2554

วตถดบคงเหลอตนงวด 105,100.00 129,256.43 46,575.00

บวก ซอวตถดบ 32,112,738.71 31,908,864.48 29,077,935.67

คาขนสง 158,801.40 294,392.70 218,130.96

หก วตถดบปลายงวด - 4,415,460.89 - 105,100.00 - 129,256.43

วตถดบใชไป 27,961,179.22 32,227,413.61 29,213,385.20

บวก คาแรง 7,254,606.80 6,963,535.60 4,971,521.10

เงนสมทบประกนสงคม 256,728.50 216,324.50 222,958.40

คาภาชนะบรรจและวสดสนเปลอง 13,675,308.68 14,568,086.13 13,895,476.39

คาวเคราะหตวอยาง 87,400.00 30,000.00 -

คาสอบเทยบ - 35,000.00 -

คาเสอมราคา - เครองจกร 1,671,852.26 1,560,956.88 1,475,273.02

คาเสอมราคา - ยานพาหนะ 51,420.56 51,420.56 117,517.10

คาเสอมราคา - เครองมอและอปกรณ 811,406.84 790,304.33 813,504.28

รวม 23,808,723.64 24,215,628.00 21,496,250.29

ตนทนการผลตสนคาสำาเรจรป 51,769,902.86 56,443,041.61 50,709,635.49

บวก สนคาสำาเรจรปตนงวด 1,118,495.30 114,056.98 125,200.00

สนคาทมไวเพอขายทงสน 52,888,398.16 56,557,098.59 50,834,835.49

หก สนคาสำาเรจรปปลายงวด - 522,304.00 - 1,118,495.30 - 114,056.98

ตนทนขาย 52,366,094.16 55,438,603.29 50,720,778.51

037

หมายเหต 2: คาใชจายในการบรหาร ประกอบดวย 2556 2555 2554

เงนเดอน 3,109,117.20 2,984,372.40 2,130,651.90

เงนสมทบประกนสงคม 110,026.50 92,710.50 95,533.60

คาลวงเวลา 5,100,033.00 3,064,093.00 -

คาคอมมสชน 2,583,934.50 4,001,572.36 3,105,564.11

คารกษาความปลอดภย 147,000.00 68,000.00 206,980.00

คารบรอง 103,188.73 980,000.00 17,538.36

คาเครองเขยนแบบพมพ 232,136.28 227,880.36 107,930.85

คาไฟฟา นำาประปา โทรศพท 3,145,365.43 2,998,573.52 1,737,345.86

คานำามนเชอเพลง คาใชจายการเดนทาง และคาใชจายยานพาหนะ 5,367,612.51 5,098,604.50 3,645,969.44

คาบรณะซอมแซม 1,239,922.97 1,252,720.42 3,664,222.68

คาเชา 276,923.71 47,605.98 6,980.00

คาเบยประกนภย 398,234.83 335,591.38 212,738.11

คาเสอมราคา 899,109.58 892,278.67 1,030,508.76

คาบรการ คาฝกอบรม คาธรรมเนยม และคาใชจายเบดเตลด 381,600.73 376,900.52 535,001.30

คาโฆษณา 28,325.22 35,000.00 -

รวม 23,122,531.19 22,455,903.61 16,496,964.97

038

31-Dec-54 31-Dec-55 31-Dec-56

รายไดจากการขาย (ลานบาท) 69.26 80.07 77.65

ตนทนขายและบรการ (ลานบาท) 50.72 55.44 52.37

คาใชจายในการบรหาร (ลานบาท) 16.50 22.46 23.12

กำาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนได 2.04 2.18 2.16

กำาไรสทธ (ลานบาท) 1.10 1.43 1.43

อตรากำาไรขนตน 26.8% 30.8% 32.6%

อตรากำาไรสทธ 1.6% 1.8% 1.8%

ผลตอบแทนตอสวนของผถอหน 8.4% 9.9% 9.0%

ผลตอบแทนตอสนทรพย 2.2% 2.9% 2.8%

อตราสวนหนตอทน (เทา) 2.8 2.4 2.3

อตราการหมนเวยนของสนคา (วน) 2.5 5.1 0.6

2554-2555 2555-2556

รายไดจากการขาย (ลานบาท) 15.6% -3.0%

กำาไรกอนตนทนทางการเงนและภาษเงนได 6.6% -0.7%

กำาไรสทธ (ลานบาท) 29.5% 0.2%

Financial Highlights

039

ภาคผนวก ข. บรรจภณฑและฉลากดานหนา ดานขวา และดานซาย นมแดรโฮมยหอ Bed Time Milk

040

เกยวกบผจดทำ�

บรษท ปาสาละ จำากดปาสาละเปนบรษท “ปลกธรกจทยงยน” แหงแรกในประเทศไทย กอตงในเดอนกรกฎาคม 2556 เปาหมายของเราคอจดประกายและดำาเนนวาทกรรมสาธารณะเกยวกบธรกจทยงยน ผานการจดสมมนา อบรม ประชมเชงปฏบตการ ผลตสอสงพมพและออนไลน รวมทงผลตงานวจยในประเดนความยงยนในประเทศไทย และสงเสรมการวดผลตอบแทนทางสงคม

041

สอบถามขอมลเพมเตมไดท

มลนธ ฟรดรค เอแบรท 1550 อาคารธนภม ชน 23 ถ.เพชรบรตดใหม มกกะสน ราชเทว กทม. 10410โทร 02 652 7178 www.fes-thailand.org

บรษท ปาสาละ จำากด 2 ซอยสขมวท 43 แขวงคลองตนเหนอ เขตวฒนา กทม. 10110โทร 02 258 7383 www.salforest.com

เอกสารชนนเผยแพรภายใตลขสทธ Creative Commons แบบAttribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหทำาซำา แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมนำาไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตลขสทธเดยวกนนเทานน ดรายละเอยดเพมเตมไดท http://cc.in.th/ลขสทธเดยวกนนเทานน ดรายละเอยดเพมเตมไดท http://cc.in.th/