LOGO

ПТ-12-35/10 УУРЫН ТУРБИНЫГ КОМПЬЮТЕРИЙН ХЯНАЛТ

УДИРДЛАГЫН АВТОМАТЖУУЛСАН СИСТЕМД ШИЛЖҮҮЛЭХ

АСУУДАЛ

LOGO

ИЛТГЭЛИЙН АГУУЛГА:

Одоогийн нөхцөл байдал

Гарах үр дүн Дүгнэлт

Хэрэгжүүлэх

ажлууд №1,2

ПТ-12-35/10 уурын

турбиныг хэрхэн

шилжүүлэх тухай

зурагт тайлбар

Илтгэлийн

Зорилго

LOGO

ОДООГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ:

▪ Дарханы Дулааны Цахилгаан Станц нь 1965 онд байгуулагдсан,

ПТ-12-35/10 уурын турбин 4ш буюу нийт 48МВт-ийн чадалтай.

▪ ПТ-12-35/10 уурын турбинуудын хяналт удирдлагын системүүд,

хэмжүүрүүд, цахилгаан хаалт, регуляторууд, хамгаалалтын систем,

тэдгээрийн кабель зэрэг нь цаг хугацааны явцад элэгдэлд орж,

цаашид тоноглолын тасралтгүй найдвартай ажиллагааг хангах

баталгаа нь муудсаар байна.

▪ Иймээс ПТ-12-35/10 уурын турбинуудын хяналт удирдлагын

системийг үе шаттайгаар шинэчилж, орчин үеийн дэвшилтэт

технологид шилжүүлж, оновчтой хөрөнгө оруулалт хийх нь, уурын

турбиныг ажиллуулж буй ажилчдын эрүүл мэнд, тоноглолын

хэвийн найдвартай ажиллагааг хангахад аль алинд нь чухал ач

холбогдолтой юм.

LOGO

ЗОРИЛГО:

▪ “ДДЦС”ТӨХК-ийн ПТ-12-35/10 уурын турбинд АНУ-ын Дэлхийн №1, нисэх онгоц,

уурын турбины автоматжуулалтын Woodward компаний Flex500 хяналт

удирдлагын системийг, AНУ-ын дэлхийд тэргүүлэгч Honeywell Redundant HC900

системтэй хослуулан суурилуулахаар төлөвлөж байна.

▪ Ингэснээр Woodward Flex500 системээр автоматжуулж, Honeywell Redundant

HC900 системээр хяналт удирдлагын системийг бусад бүх параметруудыг

удирдан явуулах боломжтой болох юм.

Woodward-ийн тухай:

▪ Woodward компани нь 1870 оноос анхны уурын турбин, нисэх онгоцны

автоматжуулалтын системийг зохион бүтээж, өнөөдрийг хүртэл дагнан ажиллаж

буй томоохон компаниудын нэг юм. Woodward нь Бойнг онгоцнуудын бүх

төрлийн загвар, АНУ-ын батлан хамгаалалхын тагнуулын болон байлдааны

онгоцнуудын сэнс, тэдгээрийн хяналт удирдлагын системийг бүхэлд нь

үйлдвэрлэдэг. Дэлхийн хэмжээнд жилд дунджаар 200 гаруй уурын турбины

автоматжуулалтыг өөрийн системээр автоматжуулдаг.

LOGO

ЗОРИЛГО:

▪ Түлхүүр үг: ПТ-12-35/10 уурын турбин, Woodward Flex500 контроллёр,

Honeywell Redundant HC900, автоматжуулалт, хяналт, удирдлага,

хамгаалалт.

Woodward Flex500 контроллёр Honeywell HC900 контроллёр

Автомат, хамгаалалт

/Турбин, генератор/

Хяналт, удирдлага /Хэмжүүр, хаалт,

регулятор/

LOGO

“ДДЦС”ТӨХК

Зуух 9ш

БКЗ-75-39

Турбин 4ш

48МВт

LOGOwww.themegallery.com

LOGO

МУ-ЫН БКЗ-75-39ФБ ЗУУХНЫ КОМПЬЮТЕРИЙН

ХЯНАЛТ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМД ШИЛЖСЭН БАЙДАЛ:

05

1015202530354045

43

34

28

19

Siemens 35%

Honeywell 30%

ICP DAS 20%

Adventech 5%

Honeywell43%

ICP DAS 57%

ДДЦС-Д

МОНГОЛ УЛСАД

4ш 3ш

ДДЦС-Д

LOGO

“ДДЦС”ТӨК-ийн Зуухны КХУС-ийн үр дүн:

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

0 0 0 0 2 3 5 6 97 815

2330

38

52 52

64

90 9083

7567

58

42.5 41.726.8

3 2 2 2 1 1 0.5 0.3 0.2

Онц Сайн Дунд Муу

Онц 2010-2014

Сайн 2000-2010

Дунд 1990-2000

Муу 1990-оос өмнөх

0.9740.972 0.970.975

0.980.984

0.99 0.9910.9910.995

0.955

0.96

0.965

0.97

0.975

0.98

0.985

0.99

0.995

1

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

0

50

100

150

200

250

300

350

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

197211

344

292273

310

268 258

214197

123

157

91

149

11185

Гэмтлийн тоо:Тоноглолын насжилт:

ББКоэф:

LOGO

ПТ-12-35/10М

LOGO

LOGO

ТЕХНИК БОЛОН ПРОГРАМ ХАНГАМЖ:

WOOWARD

FLEX500

ТУРБИН+ГЕНЕРАТОРЫН АВТОМАТ УДИРДЛАГА

Контроллёр

Өндөр хурдны

Зөвхөн турбины

Програм хангамж

PID хууль

Өндөр түвшний

SOFTWAREHARDWARE

LOGO

ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АЖЛУУД №1:

Woodward Flex500 суурилуулснаар:

▪ Уурын турбиныг бүрэн автомат горимоор удирдана.

Хамгаалалт мөн адил.

▪ Генераторийн хяналт, удирдлагыг уг системд шилжүүлж,

синхрон таслалт залгалтыг хийнэ.

▪ Тохируулгын блокны ачаалал тохируулагч, 8/13 ата, 1,2 ата

уурын тохируулагч регуляторуудыг 0..200мА-ийн

удирдлагатай, 4..20мА-ийн байршил заагчтай гидравлик

регуляторуудаар солих.

▪ Турбины хэт хурдны хамгаалалтын системийг дунд блокны

араат хэсэгт суурилуулах /контроллёртой зэрэгцээ холбогдох

ба бие даан ажиллах чадвартай турбины эргэлт 3500 дээш

гарсан үед машиныг зогсоох үүрэгтэй/

LOGO

ГАРАХ ҮР ДҮН:

▪ ПТ-12-35/10 уурын турбиныг Woodward системд шилжүүлснээр дараахи үр

дүн гарна. Үүнд:

▪ Хяналт удирдлагын систем найдвартай болно.

▪ Уурын турбины хяналт удирдлагыг, генераторын удирдлагын хамтаар

бүрэн КХУС-д шилжүүлнэ.

▪ Хяналт удирдлагын системд автоматжуулалтын PID хуулийг ашиглана.

Жишээ нь турбины 3000 гол эргэлтийг PID хуулиар тохируулна.

▪ Уурын турбиныг явуулах, зогсоох үеийн голын эргэлт, хугацааны барилт,

горим параметруудыг компьютер өөрөө тохируулна.

▪ Турбины машинчаас зөвхөн хичнээн МВт-аар ачаалал авах командыг өгнө.

▪ Хүний хөдөлмөрийг хөнгөвчилж, машинчийн гар удирдлагыг алсын

удирдлагад шилжүүлснээр ажлын байрны бичил орчин, нөхцөл сайжирна.

▪ Алсаас болон байран дээрээс хянаж удирдах бүрэн боломжтой.

LOGO

ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АЖЛУУД №2:

Honeywell Redundant HC900 системийг суурилуулснаар:

▪ Уурын турбиныг бүрэн хяналт, удирдлагыг хамруулах боломжтой

бөгөөд турбины туслах тоноглолуудыг нэмэлтээр оруулах боломж

бүрднэ.

▪ Сервер компьютер 1ш, DDW 55” wall HDMI дэлгэц нийт 2ш,

машинчийн компьютерт 3ш-ээр хянаж удирдана.

▪ Зарцуулалтын 7ш хэмжүүр, түвшний 4ш, даралтын 24ш, тусгай

хэмжих 8ш, температурын 24ш, цахилгаан хаалт, регулятор 12ш,

насос 4ш гм.. тоноглолуудыг удирдана.

Гарах үр дүн:

▪ Хяналт удирдлагын систем нь нөөцийн удирдлагын систем буюу

Redundant горимд ажиллана. Ингэснээр системийн хоёр талын

найдвартай оролт гаралттай болох юм.

▪ Уг системийг Зуух №5,6,9-д суурилуулсан туршлагатай.

LOGO

LOGO

LOGO

Тохируулгын

регулятор

Генераторын

хяналт, удирдлага

Контроллёр FLEX500Хамгаалалтын систем

LOGO

ТУРБИНЫ DCS ДЭЛГЭЦИЙН ХАРАГДАХ БАЙДАЛ:

LOGO

Яагаад Woodward 5009FT?:

ICPDAS WinPAC8849Honeywell HC900

Redundant systemWoodward FLEX500

200…1000мил/сек 10…150мил/сек 3…12мил/сек

1. 19-р зууны эхнээс өнөөдрийг хүртэл бүх төрлийн турбинуудын үйлдвэрлэл,

түүний аэродинамик шинж чанарыг судлаж. Түүнд зориулсан

үйлдвэрлэлийн автоматжуулалтын систем үйлдвэрлэж буй “Цорын ганц”

дагнасан компани юм.

2. Woodward турбиныг хамгийн сайн мэддэг.

3. Контроллёрийн эгшин зуурын хурдны харьцуулалт:

4. Олон жилийн судалгааны үр дүнд алдааны магадлал нь 0-рүү тэмүүлсэн.

5. Системийн тогтвортой байдал алдааны дүгнэлтийг хариуцдаг судалгааны

байгууллагатай.

LOGO

ДҮГНЭЛТ:

▪ Өнөөдөр манай дэлхий дээр үйлдвэрлэлийн зориулалттай автоматикийн

контроллёрууд олон байдаг хэдий ч уурын турбинд зориулж хийгдсэн нь

маш ховор байдаг. Учир нь уурын турбины контроллёрууд нь маш өндөр

өртөгтэй, тухай чиглэлээр дагнасан арвин баялаг түүхтэй компаниуд л хийх

боломжтой өндөр зэрэглэлийн ур чадвар шаардсан систем байдаг.

▪ Бусад контроллёрууд 860 millisecond хурдтай бөгөөд энэ нь турбины

автоматикийн хурдны эгшин зуурын хурднаас удаан байдаг.

▪ Бидний хувьд 312 millisecond хурдтай зөвхөн уурын турбины

автоматжуулалтанд зориулсан Woodward контроллёрийг ашиглах нь

оновчтой гэж үзэж олон жилийн турш судалсан.

▪ Үүний гол шалтгаан манай станцад ашиглаж буй турбинууд нь насжилт,

өндөртэй, найдвартай систем суурилуулах зайлшгүй шаардлагатай. Мөн

турбины машинистууд 2-оос 12м-ийн зайтай хэт халуун, тоостой, өндөр

чичиргээтэй орчин нөхцөлд ажилласаар ирсэн нь тэдгээрийн эрүүл мэнд,

аюулгүй байдалд шууд нөлөөлдөг. Иймд ажлын байрны бичил орчин

нөхцлийг сайжруулах, зориулалтын агааржуулалтын систем бүхий ажлын

байрыг бий болгох зайлшгүй шаардлагатай байна.

LOGO

ДҮГНЭЛТ:

▪ Анхны судалгаагаар бид Woodward FT5009 буюу Гуравласан нөөцийн

системтэй контроллёрийг сонгож төсөл хийсэн. Төслийн нийт өртөг 520

гаруй мянган доллар буюу 1,4 тэрбум орчим төгрөг шаардлагатай болсон.

▪ Ийм хэмжээний санхүүжилтийг гаргахад хүндрэлтэй байсан тул дахин

судалснаар Woodward Flex500 болон Honeywell HC900 контроллёруудыг

хослуулан ашигласнаар өртөг зардлыг бууруулж, 780 гаруй сая.төгрөгт

багтаан шийдвэрлэх бүрэн боломжтой болсон юм.

▪ Уг илтгэлд дурьдаж буй контроллёруудыг хамтад нь ашигласнаар иж бүрэн

автомат, хамгаалалтын системийг бүрэн нэвтрүүлсэн МУ-ын эрчим хүчний

системд ашиглагдаж буй анхны ПТ-12-35/10 уурын турбин генератор болох

бөгөөд улмаар төслийг амжилттай нэвтрүүлснээр манай улсад өнөөдөр

ашиглагдаж буй 10ш гаруй турбин генераторуудыг автоматжуулах жишиг

загвар болох боломжтой.

▪ Уг бэлэн төслийг 2019 онд компаний ТЗБХ-аар төлөвлөн хэрэгжүүлэх нь

зүйтэй гэсэн саналыг оруулж байна.

LOGO

АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД

БАЯРЛАЛАА