บทที่ 12...

บ ท ท ๑๒ ... การชำระตนใหบรสทธหลงความตาย

อ น น ต ว ท ย า อ น น ต ว ท ย า240 อ น น ต ว ท ย า อ น น ต ว ท ย า

1. บทนำ

เปนเวลา 50 ปมาแลวท อวส คองการ (Ives Congar 1904-1995) นกเทววทยาชาว

ฝรงเศสเรองนามผหนง ไดขอรองใหนกเทววทยาและนกเทศนคาทอลกทงหลายใหถายทอดความคด

เกยวกบ “ไฟชำระ”อยางถกตอง เพราะคำสอนขอความเชอนไดรบอทธพลจากความคดไมถกตอง

หลายกระแสมาปะปนกน จนบดเบอนการเปดเผยของพระเจา

ความเลอมใสศรทธาของสตบรษกมสวนเปนเหตทำใหคำสอนขอนผดเพยนไปบาง เชน

แทนทจะมองไฟชำระในฐานะเปนพระพรของพระเจา ทประทานแกมนษยเพอเขาจะไดเจรญเตบโตขน

ในความรกของพระองค และมชวตทสมบรณกบพระองคในอนาคต กลบมองวา ไฟชำระเปนการ

ลงโทษของพระเจาตอมนษยททำบาปในอดต และแทนทจะมองไฟชำระเปนการเตรยมตนเพอม

ความสขแทจรงในสวรรคและชนชมยนดในพระเมตตาของพระเจา กลบมองไฟชำระเปนเหมอนนรก

ชวคราวคอเปนสถานทรบการทรมานอยางสาหสเปรยบเทยบกบคกทหนาวจดหรอรอนจดทสด

ในศตวรรษทแลว แมทกรงโรมเคยมหองพพธภณฑเพอรวบรวมสงของทเปนหลกฐาน

รองรอยของวญญาณในไฟชำระ เชน รอยมอทบานประต ฝาผนง พรม ฯลฯ แตในภายหลง

พระสนตะปาปาทรงสงใหปดหองพพธภณฑนน

๑๒

อ น น ต ว ท ย า อ น น ต ว ท ย า


อ น น ต ว ท ย า อ น น ต ว ท ย า 241

นกายตางๆในครสตศาสนาเคยถกเถยงกนในเรองขอความเชอเกยวกบ“ไฟชำระ”ครสตชน

ทงในยโรปตะวนตกผยดมนนกายคาทอลกและครสตชนในยโรปตะวนออกผยดมนนกายออรโทดอกซ

ตางกมความเชอเดยวกนในแกนแท แตเนนลกษณะบางอยางแตกตางกน สวนนกายโปรเตสแตนต

โดยทวไปกปฏเสธความจรงเรอง “ไฟชำระ” โดยสนเชง ดงนน จำเปนและสำคญมากทครสตชนจะ

มาทำความเขาใจและรจกความจรงนอยางละเอยดถกตองเราตองเขาใจวา“ไฟชำระ”ไมเปนสถาน

ทระหวางสวรรคกบนรก แตเปนสภาพของผทกำลงชำระตนใหสะอาดหมดจดเพอจะไดอยกบพระเจา

ในความสขแทจรงตลอดไป

เราจะมาศกษาพระคมภรเรอง “ไฟชำระ” เพอเขาใจขอความเชอนมากยงขน พระคมภร

เสนอความคดบางอยางทมความสมพนธกบเรอง“ไฟชำระ”แมเราไมพบคำสอนนอยางตรงไปตรงมา

ตอจากนนเราจะศกษาววฒนาการของความเขาใจเกยวกบ “ไฟชำระ” ในประวตศาสตรของเทววทยา

รวมทงคำสอนของพระศาสนจกรและในทสด เราจะเสนอความคดของเทววทยาสมยปจจบนทพยายาม

อธบายความเชอขอนใหสอดคลองกบคำสอนของพระศาสนจกร

2. คำสอนของพระคมภร

แมเราไมพบคำสอนเรองการชำระใหบรสทธในหนงสอพระคมภรอยางกระจางเเจง แต

คำสอนนเปนนยอยางเเนนอนในการอธษฐานภาวนอทศแกบรรดาผตาย ตามธรรมประเพณของพระ-

ศาสนจกรทปฏบตสบกนมา ตงแตศตวรรษท 16 ผเชยวชาญทางดานพระคมภรของนกายคาทอลก

และนกายโปรเตสแตนตถกเถยงกนในเรองทวา ขอความเชอเรอง “ไฟชำระ” จะพสจนจากพระคมภร

ไดหรอไม แนนอน ถาเราคนหาขอเขยนทกลาวถงขอความเชอเกยวกบไฟชำระอยางชดเจนและตรง

ไปตรงมาเราจะไมพบแนเราพบเพยงขอความทอาจจะนำมาอธบายแบบประยกตใช เชน พระวรสาร

โดยนกบญมทธวบนทกพระวาจาของพระเยซเจาทตรสวา “ใครทกลาวรายตอบตรแหงมนษยจะได

รบการอภย แตใครทกลาวรายตอพระจตเจาของพระเจาจะไมไดรบการอภยเลยทงในโลกนและโลก

หนา”(มธ 12:32)



ในสมยกลาง (ราว ค.ศ. 400-1500) นกเทววทยาคาทอลกมกจะอธบายสำนวน “ทงในโลกนและ

โลกหนา” วาเปนคำสงสอนของพระเยซเจา คอ มบาปทไมอาจจะไดรบการอภยทงในโลกนและโลก

หนา พระองคจงทรงแสดงเปนนยๆ วา มบาปทอาจจะไดรบการอภยในชวตหนา แลวนกเทววทยาก

มาพจารณาถงสถานททจะไดรบการอภยบาปในโลกหนาคอสถานทนนเขาเรยกวา“ไฟชำระ”

แตการตความหมายเชนน ไมคำนงถงความหมายของสำนวนนในสมยของผเขยน พระ-

เยซเจาทรงใชสำนวน “ทงในโลกนและโลกหนา” ในความหมายทวา “เขาจะไมไดรบการอภยเลย”

ถาเราเปรยบเทยบพระวาจาของพระเยซเจาในบรบทเดยวกนตามคำบอกเลาของนกบญลกา เขาก

จะพบประโยคทวา “ทกคนทกลาวรายตอบตรแหงมนษย จะไดรบการอภย แตผทกลาวรายตอพระ-

จตเจาจะไมไดรบการอภยเลย”(ลก12:10)

จะเหนอยางชดเจนวาบาปดงกลาวนจะไมไดรบการอภยเลย เราจงยอมรบวา ขอความตาม

คำบอกเลาของนกบญมทธวนนไมมคำสอนโดยตรงหรอทางออมในเรอง “ไฟชำระ” เหมอนกบคำสง

สอนของพระเยซเจาทวามการอภยบาปในโลกหนา

ทำไมเราจงเชอวามนษยอาจไดรบการอภยบาปหลงจากความตาย คำตอบ กคอ ในพระคมภร

มขอเสนอแนะทเปนเหมอนกบจดเรมหรอพนฐานของขอความเชอเรอง “ไฟชำระ” แมไมมคำสอน

โดยตรง เรายงพบ2 ความคดทเปนแหลงทมาของความเชอเรอง “ไฟชำระ” คอ1) ผมใจบรสทธ

จะไดเหนพระเจาและ2)มนษยตองรบผดชอบตอความประพฤตของตน

2.1 ผมใจบรสทธจะไดเหนพระเจา

ในพระคมภรเราพบความมนใจทวา เพยงผบรสทธหมดจดปราศจากบาปเทานน จะได

เหนพระเจา พธกรรมทางศาสนาของชาวยวสลบซบซอนและละเอยดมาก เพอปองกนมใหผทไม

เหมาะสมเขาเฝาเฉพาะพระพกตรพระเจาในพระวหาร ดงทมบนทกไวในหนงสออพยพวา

“เมอประชากรไดยนเสยงฟารอง เสยงเปาเขาสตวเหนฟาแลบและควนปกคลม

ภเขา กกลวตวสน ยนอยแตไกล เขาจงขอรองโมเสสวา ‘ขอทานเปนคนพด

กบพวกเราเถด พวกเราจะฟง แตอยาใหพระเจาตรสกบพวกเราเลย มฉะนน

เราจะตองตาย’”(อพย20:18-19)




เราจะเหนไดวา เปนความเกรงกลวในการทจะเหนพระเจา เปนความรสกท

เกดจากมโนธรรมทรวาตนไมพรอมทจะพบกบพระองคทำนองเดยวกนประ-

กาศกอสยาห กลาววา “ทนนจะมทางหลวงซงจะเรยกวา “มรรคาศกดสทธ”

ผมมลทนจะไมเดนตามทางน” (อสย 35:8) และ “ศโยนเอย จงตนเถด

จงตนเถดจงสวมกำลงของเจากรงเยรซาเลมนครศกดสทธเอย จงสวมเสอ

ผางามทสดของเจาเถด เพราะผไมเขาสหนตและมมลทน จะไมเขามาในเจา

อกเลย” (อสย 52:1) ขอความนกลาวถงนครเยรซาเลมอนรงโรจนในอนาคต

ซงจะมพลเมองเฉพาะผทไมมมลทนโดยสนเชงเทานน หนงสอพนธสญญา

ใหมกสนบสนนและรบรองความคดน คอ ตองเปนผบรสทธเพอเขาสชวตนรนดร

เชน “ผมใจบรสทธ ยอมเปนสข เพราะเขาจะไดเหนพระเจา” (มธ 5:8)

“ฉะนน ทานจงเปนคนดบรบรณ ดงทพระบดาเจาสวรรคของทาน ทรงความด

บรบรณเถด” (มธ 5:48) “สงทเปนมลทนหรอผทมความประพฤตนารงเกยจ

หรอผพดเทจจะไมเขาในนครนเลย”(วว21:27)

2.2 มนษยตองรบผดชอบตอความประพฤตของตน

อกความคดหนงซงยงคงเปนพนฐานของคำสอนเรอง “ไฟชำระ” คอ มนษยตองเปนผ

รบผดชอบตอความประพฤตของตน แมเมอยอมคนดกบพระเจาแลว เขายงตองยอมรบผลของการ

กระทำของตนซงสรางความวนวายทำลายระเบยบทงในตนเองและในโลก เขาจงตองสรางระเบยบ

ใหมโดยชดใชการกระทำผดของตน เชน เราอานในหนงสอกนดารวถเรองบาปของมเรยม พสาว

ของโมเสส ซงไดกลาวขดขวางนองชาย พระเจาทรงลงโทษนางดวยโรคเรอน แตโมเสสไดทลขอ

พระเมตตา พระเจาทรงใหอภยแกนาง แตมเรยมยงตองใชโทษบาปบางโดยเปนโรคเรอนอยเปน

เวลา7 วน(เทยบ กดว12:9-15) ในหนงสอกนดารวถยงเลาอกวา โมเสสและอารอนไมไดแสดง

ความไววางใจในพระเจาตอหนาประชากรอยางเตมเปยม แมเขาทงสองไดรบการอภยจากพระเจา

เขากยงตองรบโทษไมไดเขาแผนดนศกดสทธ(เทยบกดว 20:12)



ตวอยางชดเจนทสด กคอ เรองกษตรยดาวด ดงทมบนทกไวในหนงสอซามแอล ฉบบท 2 เมอ

กษตรยดาวดทรงทำบาปกบนางบทเชบา ภรรยาของอรอาห ประกาศกนาธานมาเขาเฝากษตรยดาวด

ทลวากษตรยทรงทำผด พระองคกทรงยอมรบผดและทรงไดรบการอภยจากพระเจา ถงกระนน

กษตรยดาวดทรงไดรบผลของการกระทำของพระองค คอ โอรสทจะเกดมาตองตาย(เทยบ2 ซมอ

11-12) ขอความทงหมดนแสดงวา ผทไดรบการอภยบาปยงตองชดใชความผดของตนดวยวธใด

วธหนง

สรป ความคดทงสองตามพระคมภรแสดงวา มนษยทมใจบรสทธจะไดเหนพระเจา และ

ผทำบาปจะตองรบผดชอบตอการกระทำของตน โดยทำใหความวนวายทบาปไดกอใหเกดกลบเปน

ระเบยบอกครงหนง นกเทววทยาจงสนนษฐานวา ในกรณผใดตายเมอเขายงไมบรสทธหมดจด

ปราศจากบาปหรอไดใชโทษบาปยงไมสมบรณ ผนนยงมโอกาสทจะชำระตนใหบรสทธไดหลงจาก

ความตายและความคดนกมพนฐานในพระคมภรจรงๆ เชนชาวยวในสมย200ปกอนครสตศกราช

เคยภาวนาสำหรบบรรดาผตาย ดงทเราอานในหนงสอมคคาบฉบบท2วา

“วนรงขน เพราะความจำเปนเรงดวน ยดาสกบทหารไปเกบศพของผทถกฆา

ในการรบ เพอนำไปฝงไวกบญาตพนองในทฝงศพของบรรพบรษ แตในเสอ

ของผตายแตละคนเขาพบเครองรางรปเคารพทนบถอกนทเมองยมเนย ซง

ธรรมบญญตหามชาวยวสวม จงเหนไดชดวา เพราะเหตนเองทหารเหลานจง

ถกฆา ดงนน ทกคนถวายพระพรแดองคพระผเปนเจาผทรงตดสนอยางยต-

ธรรม และทรงเปดเผยสงทซอนไว เขาอธษฐานภาวนาวอนขอพระเจาใหทรง

ลบลางบาปใหหมดสน ยดาสผทรงศกดเตอนบรรดาทหารใหรกษาตนใหพน

จากบาป เพราะเขาทงหลายไดเหนกบตาแลววาเกดอะไรขนแกผทตายเพราะ

ทำบาป ยดาสเรยไรเงนจากทหารแตละคน ไดเงนจำนวนสองพนเหรยญดรกมา

สงไปกรงเยรซาเลมเพอจดใหมการถวายบชาชดเชยบาป นบวาเปนการกระทำ

ทงดงามและนายกยองโดยคำนงถงการกลบคนชพของผตายเพราะถาเขาไม




มความหวงวาผตายจะกลบคนชพ การอธษฐานภาวนาเพอผตายคงไมมประ-

โยชนและไรความหมาย แตถาเขาทำไปเพราะคดวาผทตายขณะทยงเลอมใส

ตอพระเจาจะไดรบบำเหนจรางวลงดงาม กเปนความคดทดและศกดสทธ เขา

สงใหถวายเครองบชาชดเชยบาปของผตาย เพอจะไดพนจากบาป” (2 มคบ

12:39-45)ถงแมวาขอความนไมไดอางถงไฟชำระโดยตรง แตกยนยนความ

เชอทวา บรรดาผตายรอคอยการกลบคนชพ นอกนนยงสอนอยางชดเจน

อกวา ผทยงมชวตอยสามารถถวายเครองบชาชดเชยบาปแทนบรรดาผตาย

ทสนใจในสภาพบาป

ยงมหลกฐานในตำนานของธรรมจารยชาวยวคนหนง เขามชวตอยรวมสมยกบพระ-

เยซเจา และบนทกไววา “ในวนพพากษา มนษยจะถกแบงเปน3 ประเภทคอ บางคนจะไดรบชวต

นรนดรอกบางคนซงเปนคนบาปโดยสนเชงกจะไดรบความอบอายชวนรนดร สวนผทอยตรงกลางคอ

ไมเปนคนดทงหมดหรอชวทงหมดจะตองลงใตบาดาลเพอรบการลงโทษและชำระตน เมอเขาบรสทธ

กจะไดรบชวตนนรนดร”

2.3 ความคดของนกบญเปาโล

นกบญเปาโลคงคดเชนนเหมอนกน จากหลกฐานทเราม พบวาเมอเขาเขยนจดหมาย

ฉบบท1 ถงชาวโครนธ บทท15:29 เขาอางถงขบนธรรมเนยมประเพณทชาวโครนธเคยทำพธลาง

สำหรบบรรดาผตาย โดยทญาตของผตายเปนผทำพธแทน เพราะเขาเหลานคดวา พธกรรมนชวย

ผตายได นกเทววทยามกจะอางขอความจากจดหมายฉบบท 1 ถงชาวโครนธ บทท 3:11-15 เปน

หลกฐานทพดถงไฟชำระ แตคงไมคอยตรงประเดนเทาใดนก เราจงพจารณาขอความทนกบญเปาโล

เขยนไวเพอเราจะเขาใจความคดของเขากระจางชดยงขน

“10พระเจาประทานพระหรรษทานแกขาพเจา ขาพเจาจงไดวางรากฐานไวประหนง

เปนสถาปนกผเชยวชาญ และผอนกสรางขนบนรากฐานนน แตละคนจะตองระมด-

ระวงวาเขากอสรางอยางไร 11รากฐานทวางไวแลวนคอพระเยซครสตเจาและไมมใคร



วางรากฐานอนไดอก12บนรากฐานน ใครกอสรางโดยใชทองคำ เงน เพชร นล

จนดา ไม หญาหรอฟาง13ผลงานของแตละคนกจะปรากฏใหเหน วนพพากษาซง

จะลกเปนไฟจะบอกใหร เพราะไฟจะทดสอบผลงานของแตละคนและจะเปดเผยให

เหนวาผลงานนนเปนอยางไร14ผลงานทผใดสรางไวผานการทดสอบนเขากจะไดรบ

เงนคาจาง15แตถาผลงานของผใดถกไฟผลาญ เขากไมมผลงานใดเหลอเขารอดพน

ไดกจรงแตกเหมอนกบคนทหนไฟรอดมาไดเทานน16ทานทงหลายไมรหรอวาทาน

เปนพระวหารของพระเจา และพระจตของพระเจาทรงพำนกอยในทาน17ถาใคร

ทำลายพระวหารของพระเจา พระเจาจะทรงทำลายเขา เพราะพระวหารของพระเจา

นนศกดสทธและทานกคอพระวหารนน”(1 คร3:11-15)ขอความนไมไดกลาวถง

บรรดาผตาย แตอางถงผลงานของผประกาศขาวด ซงเปรยบเทยบกบชางกอสราง

เขาตองเลอกวสดอยางฉลาดเพองานกอสรางของพระศาสนจกร เพราะ “ผลงาน

ของแตละคนกจะปรากฏใหเหน วนพพากษาซงจะลกเปนไฟ” (13) ผมผลงานท

ทนทานตอไฟ กจะไดรบการตอบแทน แตผมผลงานทถกไฟผลาญ กจะถกลงโทษ

กระนนกด “เขารอดพนไดกจรง แตกเหมอนกบคนทหนไฟรอดมาไดเทานน”(15)

สดทาย“ใครทำลายพระวหารของพระเจาพระเจาจะทรงทำลายเขา”(17)

ขอความนแบงผประกาศเปน3 กลม กลมแรกเปนผใชวสดคงทนในการกอสราง เขา

จะไดรบการตอบแทน (14) กลมทสองเปนผททำลายพระศาสนจกรแทนทจะกอสราง เขากจะถก

ทำลายเชนกน(17)กลมทสามเปนผกอสรางกจรงแตไมไดเอาใจใสอยางละเอยดในการใชวสดทคง

ทน(15)บางคนตความหมายวาผประกาศขาวดแตละกลมจะไดรบการตอบแทนทตางกน

กลมแรกจะไดชวตรนดรเปนคาตอบแทน กลมทสองจะไดรบความตายนรนดร สวน

กลมทสามจะตองปรบปรงแกไขอยางทกขทรมาน “เขารอดพนไดกจรง แตกเหมอนกบคนทหนไฟ

รอดมาไดเทานน”(15)ซงเปนคำสอนเรอง“ไฟชำระ”อยางเปนนยๆ




โดยแทจรงแลว “ไฟ” ในทนหมายถงการพพากษาของพระเจา คอ พระเจาจะทรง

ตอบแทนผประกาศขาวดตามความประพฤตของเขา ผประกาศขาวดกลมทสามเปนผเสยงทจะถกลง

โทษ เพราะไมมความกระตอรอรนและจะไดคาตอบแทนนอยกวาผประกาศขาวดดวยความกระตอ-

รอรน

อกขอความหนงทนกบญเปาโลกลาวเกยวกบการอธษฐานภาวนาอทศแกผตายอยาง

ชดเจน คอ จดหมายฉบบท2 ถงชาวทโมธ บทท1:16-18 นกบญเปาโลไดภาวนาสำหรบโอเนส-

โฟรสวอนขอใหพระเจาทรงสำแดงพระเมตตาแกเขา เพราะเหนแกสงดทโอเนสโฟรสไดทำกบนกบญ

เปาโล

การอธษฐานภาวนาอทศแกผตายเปนธรรมประเพณทมาจากศาสนายดาย และครสตชน

สมยตอๆ มากปฏบตตาม จงเปนสาเหตของความคดทวา มนษยจะรวมความบรบรณกบพระเจาได

กตอเมอเขามความบรสทธและไดชดใชหรอรบผดชอบตอบาปของตน

3. ววฒนาการของความเขาใจเรองความเชอในพระศาสนจกร

3.1 สมยปตาจารย

ตงแตศตวรรษแรกๆ ธรรมประเพณของพระศาสนจกรมหลกฐานมากมายทอางองถง

การอธษฐานภาวนาอทศแกผลวงหลบ เชน เราพบบทภาวนาจารกไวบนหลมฝงศพในสสานของ

ครสตชน ในหนงสอของ แตรตลเลยน (Tertullian 155-230) ผเขยนประมาณกลางศตวรรษท 3

เราพบขอความชนชมธรรมประเพณการถวายพธบชาขอบพระคณในวนระลกถงผลวงหลบรวมทง

ในหนงสอของนกบญเอเฟรม (Ephrem 306-373) เขาไดเตอนสตบรษใหระลกถงผลวงหลบใน

โอกาส 30 วนหลงจากความตายและไดใหเหตผลวา ผมชวตอยทรวมถวายบชาขอบพระคณสำหรบ

ผตายกจะชวยผตายไดเขาอาง2มคคาบ12:39-46สนบสนนความคดน

เรายงพบคำยนยนขอความเชอนในหนงสอทนกบญซรล พระสงฆราชแหงกรงเยรซาเลม

ไดเขยนเพออบรมผเตรยมตวรบศลลางบาปวา “ครสตชนมความเชอวา การอธษฐานภาวนาของกลม



ครสตชนและการถวายพธบชาขอบพระคณอทศแกผตาย มประโยชนสำหรบผลวงหลบ” นกบญซรล

(CyrilofJerusalem315-386)โตตอบผทคดคานความจรงขอนโดยยกตวอยางของกษตรยพระองค

หนงผประทานอภยแกผทลวงเกนพระองคเพราะเหนแกคำวอนขอของผทพระองคพอพระทย

เราเหนไดวาใน 4 ศตวรรษแรกของพระศาสนจกร การอธษฐานภาวนาอทศแกบรรดา

ผตายเปนการปฏบตธรรมดา ทงในกลมครสตชนทใชภาษาลาตนในยโรปตะวนตก และอฟรกาเหนอ

และในกลมทใชภาษากรกในกรงเยรซาเลม แควนซเรย และแควนกรซ ครสตชนอธษฐานภาวนา

อทศแกบรรดาผตายทงในพธกรรมและในการระลกถงเขา แตในสมยนนยงไมมคำสอนเรองไฟชำระ

โดยตรงมแตเพยงนยๆ เทานนปตาจารยคนแรกทเรมสอนเรอง “ไฟชำระ”อยางตรงไปตรงมาคอ

นกบญซเปรยน (Cyprian 210-258) พระสงฆราช เขาเขยนจดหมายฉบบหนงอธบายสภาพของผ

ทไมซอสตยตอพระครสตเจา โดยถวายบชาแดเทพเจาและรปเคารพเพราะกลวการลงโทษจากรฐบาล

โรม

เมอการเบยดเบยนผานพนไป คนไมซอสตยตอพระครสตเจากลบมาขอขมา นกบญ

ซเปรยนพรอมทจะใหอภยตามธรรมเนยมปฏบต คอ ผทำบาปตองใชโทษบาปกอนจงจะไดรบการ

อภยบาป การปฏเสธความเชอเปนบาปหนกมาก จงตองใชโทษบาปเปนเวลานาน ตอมา เกดการ

เบยดเบยนขนอก สถานการณนเรยกรองการปฏบตใหม นกบญซเปรยนจงคดวา ผทำผดควรจะได

รบศลศกดสทธแมยงไมไดใชโทษบาปใหหมด เพอเปนกำลงใจสำหรบการตอสกบการประจญทอาจจะ

ทำใหหมดความพยายาม นกบญซเปรยนคดเชนน เพราะผทยงไมไดใชโทษบาปจนหมดสน ยงม

โอกาสทจะชำระตนในชวตหนา

หลงจากสมยนกบญซเปรยนจะเหนวาการอางถง“ไฟชำระ”เปนเรองธรรมดาสงเกต

ไดจากการทนกบญออกสตนไดเขยนขอความเกยวกบ“ไฟชำระ”ไวมาก

ในศตวรรษท 11 แมพระศาสนจกรแตกแยกเปนนกายคาทอลกและนกายออรโทดอกซ

แตขอความเชอเรองการชำระตนใหบรสทธตามคำสอนของบรรดาปตาจารยกยงเปนเรองเดยวกน




3.2 ความเขาใจตางกนระหวางนกายคาทอลกกบนกายออรโทดอกซ

ในปค.ศ.1254เมอสมเดจพระสนตะปาปาอนโนเซนตท4(InnocentIV,1195-1254)

ทรงพยายามเรยกรองใหชาวกรก และชาวลาตนรวมตวกน และเพอสรางความเขาใจอนดตอกน

อกครงหนง ปรากฏวาความเชอของชาวกรกและชาวลาตนยงคงยดถอหลกคำสอนทเหมอนกน แตวา

ชาวกรกไมชอบทจะใชคำวา “ไฟชำระ” ซงชาวลาตนนยมใช ความแตกตางไมเพยงอยในคำศพทท

ใช แตเปนความแตกตางในความคดซงปรากฏชดเจนในป 1274 เมอทงสองนกายเขาประชมสภา-

สงคายนาทเมองลออง ในการอภปรายทประชม ชาวกรกแสดงความเชอทวา วญญาณของบรรดา

ผตายทยงมบาปตดอย จะตองชำระตนใหบรสทธ ซงอาจเรยกไดวา “การชำระ” แตไมใช “ไฟ

ชำระ” เพราะการชำระดงกลาวเปนเพยงสภาพของวญญาณมใชสถานทแหงหนงและไมเปนสถานท

ทมไฟอย นกเทววทยาชาวกรกยงอางเหตผลอกประการหนงเพอปฏเสธวา การชำระไมเกยวของกบ

“ไฟ”กเพอเนนลกษณะทแตกตางจากนรกเขาสอนวาการชำระนเปนการเจรญเตบโตของวญญาณ

ในชวตพระเจา ไมเปนการใชโทษใดๆ เขามองการชำระนในแงบวกเทานน

สวนของนกเทววทยาลาตนยอมรบเชนเดยวกนวา “ไฟชำระ” ไมเปนสถานท เปนพยง

สภาพของวญญาณทกำลงชำระตนใหบรสทธ และยอมรบวา “ไฟ” เปนเพยงคำเปรยบเทยบเทานน

แตเขาไมเหนดวยกบนกเทววทยาออรโทดอกซในเรองทจะตองมองการชำระนในแงบวกเทานน เพราะ

ตองคำนงถงแงลบอกดวย คอ การชำระนยงมลกษณะเปนการใชโทษบาป เพอทำใหสงทไมเรยบรอย

กลบสมบรณหลงจากทไดอภปรายกนเปนเวลานานในทสดทประชมกลงมตยอมรบความคดน

3.3 ความขดแยงระหวางนกายคาทอลกและนกายโปรเตสแตนต

ในชวงแรกของการปฏรปมารตนลเธอร(MartinLuther1483-1546)ไมไดปฏเสธ

คำสอนของคาทอลกเกยวกบ “ไฟชำระ” เขาเพยงชแจงวา ไมมคำสอนเรอง “ไฟชำระ” โดยตรงใน

หนงสอพระคมภร เขาไมยอมรบหนงสอมคคาบทอยในสารบบทสอง และคดวาขอความอนๆ ท

คาทอลกมกจะอางถงเพอสนบสนนความเชอในไฟชำระกจะใชเปนหลกฐานไมได แตเขายอมรบ

คำสอนนเพราะไดพบในหนงสอของบรรดาปตาจารย



ตอมา ลเธอรไดปฏเสธขอความเชอน เพอยกยองและเทดทนการกระทำของพระเจา

ในการอภยบาป คอ ความคดของลเธอรและนกปฏรปทงหลายมนใจวา ความเชอของคาทอลกใน

เรองบรรดาผตายอาจจะตองทำกจใชโทษบาปจะกอใหเกดความคดทผดวาการกระทำของพระเยซ-

ครสตเจาในการชวยมนษยใหรอดพนนนไมเพยงพอ เปนการดถกความศกดสทธของพระครสตเจา

เหมอนกบวาพระองคไมมพระอานภาพเพยงพอทจะทำใหมนษยผานจากสภาพคนบาปเขาสสภาพของ

ผชอบธรรม จงตองการการกระทำของมนษยอกดวย นกายโปรเตสแตนตเชอวา การชวยใหรอดพน

เปนการกระทำทงหมดของพระเจาเพยงพระองคเดยว มนษยทำอะไรไมได รวมสวนกไมได ผคดวา

มนษยใชโทษบาปของตนได กยกยองมนษยเอง และดหมนพระครสตเจาผทรงใชโทษบาปของมนษย

สวนนกเทววทยาโปรเตสแตนตตองการเนนกระทำของพระครสตเจาเพยงพระองคเดยว

สภาสงคายนาเมองเตรนทไดยนยนขอความเชอเกยวกบ “ไฟชำระ” ในสงฆพระธรรม-

นญ “การทำใหมนษยเปนผชอบธรรม” โดยสอนวาการกระทำของพระเจาทชวยใหรอดพน ไมไดทำ

ลายความเปนอสระของมนษย แตตรงกนขาม ใหสมรรถภาพแกมนษยทจะชวยตนเองใหรอดพนได

ในแงทพระเจาประทานสมรรถภาพแกมนษย ความรอดพนเปนการกระทำของพระเจาทงหมด แต

เรยกรองความรวมมอของมนษยอยางเตมกำลง นาสงเกตวา สภาสงคายนาเมองเตรนทยงไดเขยน

เอกสารสนๆ ในดานอภบาลเพอเตอนบรรดาสงฆราชใหเอาใจใสตอบรรดานกเทศนทงหลายใหสอน

เรอง“ไฟชำระ”อยางชดเจนพอสมควร

ใน ค.ศ.1563 สภาสงคายนาเมองเตรนท (Council of Trent 1545-1563) ออก

กฤษฎกาเรอง “ไฟชำระ” ซงเปนคำสอนทสมดลยและมความสขมรอบคอบในการอภบาล ขอความ

ตอนหนงในเอกสารนสอนวา

“พระศาสนจกรคาทอลกไดรบการสงสอนจากพระจตเจา จงสงสอนตามขอความ

ในพระคมภร และตามธรรมประเพณเกาแกของบรรดาปตาจารย ทงในสภา-

สงคายนาศกดสทธตางๆ และเมอเรวๆน ในสภาสงคายนาสากลครงนวาม

“ไฟชำระ”และวญญาณทกำลงชำระตนใหบรสทธไดรบความชวยเหลอจากการ




วอนขอแทนของสตบรษ โดยเฉพาะอยางยง จากพธบชาขอบพระคณซงเปน

ทพอพระทยของพระเจา ดงนน สภาสงคายนาศกดสทธครงนสงใหบรรดา

พระสงฆราชพยายามอยางขมกเขมน ใหสตบรษมความเชอในคำสอนเรอง “ไฟ

ชำระ” ทถกถายทอดจากบรรดาปตาจารยผศกดสทธ และจากสภาสงคายนา

ศกดสทธตางๆ รวมทงใหทกคนยดมน สงสอนและประกาศขอความเชอนทกแหง

แตขอใหคำถามเรองทลำบากและเขาใจยาก ซงไมเปนการอบรม และไมชวย

สงเสรมความเลอมใสศรทธา กดกนจากการเทศนแกประชาชนทไมไดรบการ

ศกษานยมชมชอบในทำนองเดยวกน บรรดาพระสงฆราชไมควรอนญาตให

ความคดเหนทคลมเครอและผด เผยแผออกไปสวนเรองทเปนเพยงความอยาก

รอยากเหนและไสยศาสตร หรอมลกษณะแสวงหาผลประโยชนทนาอบอาย

บรรดาพระสงฆราชตองหามเปนอนขาด เพราะเปนทสะดด และเปนอนตรายตอ

ครสตชน”(TheChristianFaith,687)

3.4 สภาสงคายนาวาตกนท2

พระธรรมนญเรองพระศาสนจกร(LumenGentium,1964)ของสภาสงคายนาวาตกน

ท 2 ไดพดถงเรองไฟชำระอยางสนๆ ดงตอไปน “เมอองคพระผเปนเจาจะเสดจมาประกอบดวย

พระสรรงโรจน พรอมกบทตสวรคทงหลายของพระองค(เทยบ มธ 25:31) ความตายจะถกทะลาย

โดยสนเชงและสรรพสงจะอยใตอำนาจของพระองค(เทยบ1 คร 15:26-27)แตกอนจะถงเวลาท

กลาวน บรรดาศษยของพระองคบางคนกำลงเดนทางระเหระหนอยบนแผนดน บางคนกถงแกกรรม

แลวกำลงชำระลางตนใหบรสทธผดผอง บางคนกำลงเสวยพระสรรงโรจน กำลงเพงดพระเจาอยาง

กระจางชด แลเหนสามพระบคคลของพระเจาอยางททรงเปน”(ขอ49)

พระธรรมนญเรองพระศาสนจกรจงกลาวถง 3 สภาพของผมความเชอในพระเยซเจา

พระผไถมนษย คอ ศษยทยงมชวตอย”บนแผนดน” ศษยทอยใน “ไฟชำระ” และศษยทอยใน “สวรรค”

ในขอ 50 ยงพดถงสหพนธนกบญ บรรดาศษยทมชวตอยในโลกน ภาวนาสำหรบผลวงหลบได



“พระศาสนจกรของบรรดาผกำลงเดนทางไดสำนกรถงความสมพนธของพระกายทพยทงหมดของ

พระครสตเจาแตแรกเรมมาแลว ฉะนน นบแตเรมตนครสตศาสนา พระศาสนจกรไดปลกฝงธรรม-

เนยมการระลกถงบรรดาผตายดวยความเลอมใสศรทธายงนก “เพราะคดวาผทตายขณะทยงเลอมใส

ตอพระเจาจะไดรบบำเหนจรางวลงดงาม กเปนความคดทดและศกดสทธ เขาสงใหถวายเครองบชา

ชดเชยบาปของผตายเพอจะไดพนจากบาป”(มคบ.12:45)ตลอดจนถวายบชาอทศแกเขาดวย”(ขอ

50)

พระธรรมนญเรองพระศาสนจกรยงใหคำแนะนำดานอภบาล โดยรอฟนคำเตอนของ

สภาสงคายนาเมองเตรนทวา “ความเชออนนาเคารพของบรรดาบรรพบรษของเรา เรองการรวมโชค

ชะตาทางชวตกบบรรดาญาตพนองผบรรลถงเกยรตมงคลในสวรรคแลวกด, ผทหลงจากจบอายขยแลว

และกำลงชำระลางตนอยกด ขอตกเตอนบรรดาผรบผดชอบทกๆ คน, ในกรณทมการออกนอกล

นอกทาง เกนไปบาง ขาดตกไปบาง ในทนทนนกขอใหกำจดออกไปเสย หรอแกไขใหทกๆ สง

ดำเนนไปเพอแกไขใหทกๆ สงดำเนนไปเพอเกยรตมงคลของพระครสตเจา และพระเจาจะไดบรบรณ

ถกตอง” (ขอ 51) สภาสงคายนาวาตกนท 2 มเจตนาหลกเลยงใชคำวา “ไฟ” แตกลบใชคำวา

“การชำระ”และคำวา“ใชโทษ”แทน

หนงสอ “คำสอนพระศาสนจกรคาทอลก”อธบายวา “ทกคนทตายในพระหรรษทานและใน

มตรภาพกบพระเจา แตชำระตนใหบรสทธยงไมเพยงพอ เขามนใจวา จะไดรบความรอดพนนรนดร

แตเมอตายแลว เขายงตองชำระตนใหบรสทธ เพอจะบรรลความศกดสทธ ทจำเปนเพอเขาสความ

ชนชมยนดในสวรรค พระศาสนจกรเรยกการชำระตนใหบรสทธครงสดทายของผไดรบเลอกสรรวา

“ไฟชำระ” ซงแตกตางอยางสนเชงกบการลงโทษผตกนรก”(CatechismoftheCatholicChurch

ขอ1030-31)




4. คำสอนในปจจบนเรอง“การชำระ”

ในสมยปจจบนน เราตองคดอยางไรเกยวกบ “ไฟชำระ” ขอซำอกครงหนงวา จำเปนทจะ

ตองเลกคดถง “ไฟชำระ” วาเปนนรกชวคราวหรอเปนสถานทเพอรบการทรมานอนนาสะพงกลว แต

จงคดวาเปนสภาพของวญญาณทกำลงชำระตนใหบรสทธ

ในพธกรรมสำหรบผลวงหลบเราเรยกผตาย “เปนผนอนหลบในสนต” หมายความวา ผตาย

คนดกบพระเจาแลว มพระหรรษทานของพระองค แตยงมบางสวนในชวตของเขาทตดกบบาป หรอ

เปนผลตามมาของความบกพรอง ในแงนวญญาณกรวามชวตพระอยในตนเอง ชวตนตองเจรญ

เตบโตใหสมบรณยงขน วญญาณดใจเปนลนพนทรวาพระเจาทรงรกตนและประทานพระพรน แตใน

เวลาเดยวกน พระหรรษทานของพระเจายงทำใหเขาไดเหนสภาพทแทจรงของตน สภาพทเปน

อปสรรคในการเขาสความสขแทจรงกบพระองค เขาเหนวาตองสละความเหนแกตว ตองออกจาก

ตนเอง ตองตดใจจากสงทไมใชพระเจา การตดใจเชนนจะกอใหเกดความเจบปวดและความทรมาน

ซงเขาตองยอมรบจนพนจากสงเหลาน การใชโทษบาปจงเปนการตดใจจากสงตางๆ เราตองยอมรบ

การเปลยนแปลงนอาศยพระหรรษทานของพระเจา จนกระทงเราสามารถมอบตนเองทงครบแด

พระองคและผลทไดรบคอจะมความสขแทจรงกบพระเจา

ก) “ความชนชมยนด”

เราตองเขาใจวา วญญาณใน “ไฟชำระ” มความชนชมยนดเพราะรกพระเจา เปน

ขบวนการของความรก และความยนดทพระเจากอใหเกดในวญญาณของผกำลงชำระตนใหบรสทธ

ในเวลาเดยวกน วญญาณมความเสยใจทยงไมพบกบพระองค เพราะโทษของตนเอง นกบญ

คาธารนา ชาวเยโนวา(CaterinadaGenova1447-1510) ไดเขยนคำเปรยบเทยบไวอยางลกซง

วา ความรกของพระเจาเปนดงไฟทจะตองชวยเราใหชนะสงทเปนอปสรรคตอความรกของพระองค

ความสขของวญญาณในไฟชำระเปนความสขยงใหญมากกวาความสขลนพนในโลก เพราะผตายรวา

พระเจาทรงรกเขาและเขากรกพระองค เขาแนใจวา จะรกพระองคอยางไมมวนทสญเสยพระองค

ไปได เขาเพยงแตยงมความทกขใจทยงไมสามารถพบพระองคเฉพาะพระพกตรการรอคอยนจงเปน

ความทรมานของเขา



ประสบการณในโลกนทชวยเราใหเขาใจสภาพของผทกำลงชำระตนใหบรสทธ

คอ ประสบการณของผเขาฌาน บรรดานกบญผมประสบการณเขาฌานสามารถทจะเขาใกลชดกบ

พระเจา เพราะพระองคทรงชวยใหเขาตดใจออกจากตนเอง ดงท นกบญยอหนแหงไมกางเขน

(JuandelaCruz1542-1591)ไดเปรยบเทยบไววา“ไมทอยในกองไฟแรกเรมกมปฏกรยาตางๆ

แตสดทายกกลบเปนเหมอนไฟฉนใด ถาเราอยากจะเปนเหมอนกบพระองค เรากตองผานการพล-

กรรมและการทรมานฉนนน”

ข)“สหพนธนกบญ”

เมอเราพดถงผตายทกำลงชำระตนใหบรสทธ เราตองคดอยเสมอวา ไมมผใดอย

ลำพงคนเดยวได ผรวมมความเชอตามพระศาสนจกรกรวมเปนพระศาสนจกรหนงเดยว รวมในพระ-

กายทพยของพระครสตเจา การรวมกนในความรกของพระเจาจงมพลงแนนแฟนมากกวาความตาย

เพราะความรกของพระเจาชวยหลอเลยงความรกซงกนและกน ดวยเหตน การอธษฐานภาวนาอทศ

แกผทกำลงชำระตนใหบรสทธจงมความหมาย

5. สรป

คำสอนเกยวกบ “ไฟชำระ” เตอนเราในชวตนใหเอาจรงเอาจงเรองความเชอ ความรกและ

ความหวงในพระเมตตากรณาของพระเจา เราไมควรนงเฉย ตรงกนขาม เราตองปลกเราความ

ปรารถนาทจะใหพระเจาพอพระทยเพราะพระองคทรงพระทยดตอเรามากทสดเราทกคนมแนวโนม

ทจะปลอยตวครงๆ กลางๆ และไมเอาจรงเอาจงทจะมงสความบรบรณ อสรภาพของเราไมได

หมายความวา เราเลอกหรอละทงพระเจาเพยงครงเดยว โดยแทจรงแลว แมผยอมรบพระเจาและ

มอบตนเองแดพระองคดวยความเชอกอาจสงวนสวนหนงของจตวญาณไวเปนกรรมสทธของตน และ

จะใชสวนนนเพอตนเอง แมเรายอมฟนฟจตใจและกลบใจ แตเรากลววาพระเจาจะทรงเรยกรองทงหมด

จากเราเรายงสงวนบางสวนเผอไวในภายหลงนคอประสบการณประจำวนของเราแตละคน




เราเรยกบาปนวาเปน “บาปเบา” คอ ความรกของเราออนกำลงลง เปรยบเหมอนผขนไป

จบไมกางเขนดวยมอเพยงขางเดยว ซงเปนไปไมได โดยปกตพระเจาทรงใชพระเมตตากรณา

สรางสรรควธการเพอซอมแซมตวเราทจะเปลยนตนเองใหออกจากสภาพเชนน และบรรลถงความ

บรบรณ ฉะนน การชำระตนใหบรสทธจงเปนกระบวนการทตองเรมตนในโลกนดวยความกลาหาญ

และดวยความไวใจวา งานทเราอาจจะทำไมสำเรจในโลกน พระองคจะทรงชวยเราใหสามารถทำตอ

ไดในโลกหนาดวย เราทกคนควรจะตงคำถามดงท จเลยน กรน (Julian Green 1900-1998)

นกเขยนนวนยายผเรองนาม ไดถามตนเองวา “ความกงวลทใหญหลวงในชวตของฉนคอการเขาใจ

วา ฉนเปนใคร และฉนไดใชเวลาทพระเจาประทานใหอยางไร

บนหลมฝงศพอนเกาแกแหงหนงมคำจารกไววา “ความตายไมเปนอะไร จงเอาใจใสและ

คดถงชวตนรนดร” ความคดนดเหมอนเปนไปไมได แตโดยแทจรงแลว เปนความเชอในธรรมลำลก

ปสกา ความรกของพระเจาคอความรอดพนสำหรบมนษย แตตองผานการทนทกขทรมาน “ไฟชำระ”

คอ ขนตอนสดทายของธรรมลำลกปสกาของครสตชน ดงนน “ไฟชำระ” จงเปนผลตามมาของ

ธรรมลำลกปสกาซงเปนหวใจของครสตชน


อ น น ต ว ท ย า อ น น ต ว ท ย า256

บทที่ 12...

Documents