ใใคณภาพอากาศภายในอาคารคณภาพอากาศภายในอาคาร(Indoor Air Quality)(Indoor Air Quality)(Indoor Air Quality)(Indoor Air Quality)

ผศ.ดร. นภดนย อาชวาคม

หวขอการบรรยาย

• คณภาพอากาศภายในอาคารคออะไร?

• ความสาคญของคณภาพอากาศภายในอาคารญ

• มลพษทางอากาศภายในอาคาร

ป ป ศ• พารามเตอรตางๆ ทเปนปจจยตอคณภาพอากาศ

• อปกรณตรวจวดคณภาพอากาศ

• การตรวจวดแบคทเรยและเชอรา

• การควบคมคณภาพอากาศภายในอาคาร และการปรบปรงคณภาพอากาศ

• การระบายอากาศและปรบอากาศเพอคณภาพอากาศทด

การตดเชอทางอากาศ อปกรณทใชในการกรองอากาศ• การตดเชอทางอากาศ อปกรณทใชในการกรองอากาศ

• การบารงรกษาเครองปรบอากาศในสวนของฝนและเชอรา2

ใ ไคณภาพอากาศภายในอาคารคออะไร??

คอ สภาพของอากาศในบรเวณหนงๆ ภายในอาคารหรอทพกอาศย โดยทสภาพ

อากาศทดมเงอนไขของการพจารณาดงน

• ความสขสบายของคนในการอยบรเวณนนๆ นนคออณหภมของอากาศ

ความชนสมพทธ และความเรวของลมของอากาศบรเวณนน ๆ ทยอมรบไดๆ

• การหายใจของคนเปนไปไดอยางสะดวกสบาย ซงขนอยกบปรมาณความเขมขน

ของออกซเจนและคารบอนไดออกไซด ท ณ บรเวณคนอยนน ๆของออกซเจนและคารบอนไดออกไซด ท ณ บรเวณคนอยนน ๆ

• ความเขมขนของกาซ ไอ อนภาคของสงสกปรก และสารทมกมมนตภาพรงส

เหลานมปรมาณไมมาก ไมกอใหเกดผลรายตอสขภาพและรางกายของคนเหลานมปรมาณไมมาก ไมกอใหเกดผลรายตอสขภาพและรางกายของคน

3

ความสาคญของคณภาพอากาศภายในอาคาร

คนสวนใหญอยในอาคารรอยละ 90

ของเวลาในแตล วนของเวลาในแตละวน

4

ความสาคญของคณภาพอากาศภายในอาคาร(ตอ)

รอยละ 30 ของอาคารทวโลกมปญหา

ใคณภาพอากาศภายในอาคาร

5

ใภาวะมลพษทางอากาศภายในอาคาร

ใ• ภาวะมลพษทางอากาศภายในอาคาร (Indoor Air Pollutant)

หมายถง ภาวะทอากาศในอาคารมสงเจอปนอยในปรมาณและระยะเวลาทนาน

พอททาใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยขอมนษย หรอตอสงแวดลอม บรเวณ

นน ๆ มลพษนนมาจากสงตาง ๆ ดงน

6

ใมลพษทางอากาศภายในอาคาร

7

VOC = Volatile organic compoundsจาก boneheatingandcooling.com/aq.aspx 8

คาพารามเตอรทเปนปจจยตอคณภาพคาพารามเตอรทเปนปจจยตอคณภาพอากาศอากาศ

คาพารามเตอรและคามาตรฐานคณภาพอากาศ

ปจจยคณภาพอากาศ คามาตรฐานท

กาหนด

มาตรฐานอางอง

อณหภม 23-26 °C ASHRAE 55-1992

ความชนสมพทธ 30-60% ASHRAE 55-1992

กาซคารบอนไดออกไซด 1,000 ppm ASHRAE 62.1-2007

กาซคารบอนมอนอกไซด 9 ppm สวล. 2538

อตราแลกเปลยนอากาศ > 2 ACH วสท. 2547

อนภาคขนาดเลก (PM2.5) 0.025 mg/m3 สวล. 2553

เชอแบคทเรย < 100 CFU/m3 WHO 1988

เชอรา < 50 CFU/m3 WHO 1988

3เชอรา Aspergillus < 2 CFU/m3 Alberti et al. 200110

ไ ไ คารบอนไดออกไซด (CO2 )

• เปนกาซไมมส ไมมกลน อยในธรรมชาตทความเขมขนประมาณ 340 ppmppm

• แหลงกาเนดกาซทสาคญคอ การหายใจของมนษย ไอเสยจาก เครองจกร เครองยนต และ การหมกดองตางๆ

• เปนกาซทใชหาคาการระบายอากาศ เนองจาก ถาอากาศระบายไดนอย กาซคารบอนไดออกไซดจะมปรมาณสะสมเพมมากกวา

มาตรฐาน

• ถาไดรบปรมาณมาก เชนเกน 1000 ppm เปนเวลานาน จะรสกปวดศรษะ เหนอยลา

11

ไ คารบอนมอนอกไซด (CO)

• เปนกาซไมมส ไมมกลน ไมมรส อยในธรรมชาตทความเขมขน

ประมาณ 0 1 ปรกตพบในทอยอาศยประมาณ 0 5 5 ประมาณ 0.1 ppm ปรกตพบในทอยอาศยประมาณ 0.5 - 5 ppm

• แหลงกาเนดกาซทสาคญคอ ไอเสยจากเครองจกร เครองยนต เตาเผา

เตาอบ

• ถาไดรบปรมาณมาก เชนเกน 50 ppm เปนเวลานาน จะรสกปวด• ถาไดรบปรมาณมาก เชนเกน 50 ppm เปนเวลานาน จะรสกปวด

ศรษะ คลนไส อาเจยน มนงง เหนอยลา

12

ฝนละออง

• ฝนละออง (Particulate Matter) จะทาใหเปนโรคหอบหด โรคหวใจ

โ ฝ • ความหมายของ PM (กาหนดโดย EPA) ม PM10 คอ ฝนหยาบม

ขนาด 2.5-10 ไมครอน, PM2.5 คอ ฝนละเอยดขนาดเลกกวา 2.5

ไมครอน

13

อปกรณตรวจวดคณภาพอากาศ

อปกรณตรวจวดคณภาพอากาศ

• เพอการตรวจสอบและรกษาคณภาพอากาศภายในอาคาร สาหรบ

สภาพแวดลอมทดตอสขภาพและความสบาย เราจาเปนตองใชอปกรณวดสภาพแวดลอมทดตอสขภาพและความสบาย เราจาเปนตองใชอปกรณวด

และคานวณพารามเตอรตางๆ

• อณหภม ความชน ปรมาณการแลกเปลยนอากาศ ปรมาณ

คารบอนไดออกไซด ปรมาณคารบอนมอนอกไซด และ ฝนละอองใน

อากาศ

ป ใ ไ ใ ไ • อปกรณทใชควรวดไดแมนยา ใชงานไดงาย ทแนะนามดงนคอ

– มเตอรวดคณภาพอากาศ

– มเตอรวดปรมาณฝน 15

1. มเตอรวดคณภาพอากาศ (Air Quality Meter)

• คณสมบต

ป – สามารถวด อณหภม ความชน ปรมาณ

คารบอนไดออกไซด ปรมาณ

คารบอนมอนอกไซด ความเรวลม

– สามารถคานวณ เปอรเซนตอากาศภายนอก – สามารถคานวณ เปอรเซนตอากาศภายนอก

จดนาคาง* (dew point)

*คาของอณหภมของอากาศ ทเมอเยนลงอากาศจะมไอนาอมตวและเรมกลนตวเปนนาคาง 16

2. มเตอรวดปรมาณฝน (Dust Meter)

• ฝนละออง (Particulate Mater) จะทาใหเปนโรคหอบหด โรคหวใจ

• ความหมายของ PM (กาหนดโดย EPA) ม PM10 คอ ฝนหยาบมขนาด

2.5-10 ไมครอน, PM2.5 คอ ฝนละเอยดขนาดเลกกวา 2.5 ไมครอน

• สงปนเปอนในอากาศเปนสงทคกคามสขภาพ การสดอากาศทมสงเจอปน

ทาใหเกดการปวย

• สงปนเปอนในอากาศทหายใจเขา เปนอนภาคทมขนาดเลกกวา 10

ไ ไ ไไมครอน ประกอบดวย ฝนละออง ไอเสยเครองจกร ควนบหร ไอสารตางๆ

• คณสมบต

– วดปรมาณฝน ควน ละออง ไอระเหยขนาดตางๆ

17

การตรวจวดแบคทเรยและเชอรา

วธการตรวจวด

การเกบตวอยางแบคทเรยรวมและเชอรารวมในอากาศ

• เครอง Bio Impactor แบบชนเดยว (Single stage

impactor) ของ SKC, Inc., Model Standard Biostage

• การเกบตวอยางใชวธดดอากาศภายเขาภายในตลบ

เกบตวอยางซงภายในมจานเพาะเชอวางอย

• เมอเกบตวอยางเรยบรอยแลว นาจานเพาะเชอออกจาก

เครอง ปดฝาโดย seal ดวย parafilm และนาสง

หองปฏบตการ19

วธการตรวจวด (ตอ)

• การตรวจวดแบคทเรยรวมและเชอรารวมในอากาศ

เกบตวอยางดวยวธเดยวกน แตใชอาหารเลยงเชอตางชนดกน

แบคทเรย ใช Tryptic Soy Agar (TSA)

เพาะเชอทอณหภม 35 องศาเซลเซยส เปนเวลา 24-48

ชวโมง

เชอรา ใช Malt Extract Agar (MEA)

เพาะเชอทอณหภม 35-37 องศาเซลเซยส นาน 3 – 5 วน

20

วธการตรวจวด (ตอ)

ลกษณะโคโลนของแบคทเรยและเชอราบนอาหารเลยงเชอ

แบคทเรย บน Tryptic Soy Agar (TSA) เชอรา บน Malt Extract Agar (MEA)

นบจานวนทเวลา 24 และ 48 ชวโมง นบจานวนทเวลา 48 และ 72 ชวโมง21

วธการตรวจวด (ตอ)

การตรวจวเคราะหปรมาณเชอรา Aspergillus

– เขยเสนใยของเชอราแตละโคโลนจาก MEA plate ภายหลงการบมเปนเวลา

72 ชวโมงมาทา slide culture บนกระจกสไลดทหยดสยอมชนด

Lactophenol-cotton blue

– สองดภายใตกลองจลทรรศนดวยกาลงขยาย 10 และ 40 เทา โดยสงเกต

ลกษณะของโครงสรางตางๆ บรเวณปลายเสนใยภายใตกลองจลทรรศน

– เชอรา Aspergillus จะมลกษณะโครงสรางตางๆ แบบจาเพาะเจาะจง นนคอ

มการสรางสปอร (Conidiospore หรอ conidia) ทไมมสงหมทบรเวณปลาย

เสนใยทมลกษณะเปนกระเปาะกลมทาหนาทชสปอร (Conidiophore) ซงท

ปลายของเสนใยจะมเซลลทเรยกวา Sterigma ทาหนาทสราง conidia ปลายของเสนใยจะมเซลลทเรยกวา Sterigma ทาหนาทสราง conidia

หลายๆ อนทเรยงตวกนเปนแบบลกโซ ดงแสดงในรป 22

วธการตรวจวด (ตอ)

ลกษณะโครงสรางจาเพาะของเชอรา Aspergillus

ลกษณะ Conidia และ conidiophoreลกษณะ Conidia และ conidiophoreเมอดจากกลองจลทรรศนกาลงขยาย 10 และ 40 เทาสของสปอรเมอมองดวยตาเปลา

23

วธการตรวจวด (ตอ)

• การตรวจวดแบคทเรยและเชอราในทอสงอากาศ

เกบตวอยางจลนทรยโดยวธการปายพนผว (Surface swab samples)

เลอกเกบตวอยางในพนทเปาหมาย โดยกาหนดขนาดพนทเทากบ 2 x 2 ตร ซม – เลอกเกบตวอยางในพนทเปาหมาย โดยกาหนดขนาดพนทเทากบ 2 x 2 ตร.ซม.

– นากานไมพนสาลสาหรบเกบตวอยางทผานการฆาเชอจมในหลอดแกวบรรจ PBS ใหชมพอหมาดๆ

ปายพนผวบรเวณทตองการศกษา/เกบตวอยาง ดวยวธการหมนกานไมพนสาลไปบนพนผวในกรอบท

กาหนด โดยใชไมพนสาล 1 อนตอ 1 ตวอยาง

– นากานไมพนสาลทปายเชอมาแกวงในหลอดบรรจ PBS หลอดเดม แลวใหใสกานไมพนสาลไวในหลอด

ไ ป ป ฝ ใ PBS (หกกานไมทยาวเกนปากขวดออก) ปดฝาขวดใหแนน

– เขยนฉลากระบหมายเลขตวอยาง จดบนทกวนท เวลา สถานท/พนท และขนาดพนททเกบตวอยาง

ใ ไ ซ ป โ – บรรจหลอดแกวเกบตวอยางในกลองเยนบรรจไอซแพค แลวนาสงหองปฏบตการโดยเรวเพอการเพาะบม

และวเคราะหปรมาณเชอจลนทรยตอไป 24

วธการตรวจวด (ตอ)

นากานไมพนสาลทจะปายเชอมาแกวงในหลอดบรรจ PBS ใหชมพอหมาด

อปกรณทใชในการเกบตวอยาง

เชอจลนทรยในทอสงอากาศ

การเกบตวอยางจลนทรยโดยวธการปายพนผว

25

วธการตรวจวด (ตอ)

การตรวจวดแบคทเรยและเชอราในทอสงอากาศ (ตอ)

– ทาการเจอจางเชอดวยฟอสเฟตบฟเฟอร โดยใหมคาอยในชวง 10-1– 10-6

วเคราะหปรมาณจลนทรยโดยวธ serial dilution และการ pour plate

– ดดนาตวอยางทเจอจางแลวตวอยางละ 1 มล. ใสลงในจานเพาะเชอทสะอาดและผานการฆาเชอแลว

– เตมอาหารเลยงเชอ PCA (สาหรบการวเคราะหปรมาณแบคทเรย) หรอ SDA (สาหรบการวเคราะห

ปรมาณเชอรา) ลงในจานเพาะเชอแตละใบดวยเทคนคปลอดเชอ (Sterile technique)

– หมนจานเพาะเชอไปมาใหนาตวอยางและอาหารเลยงเชอผสมจนเขากนด

– ตงทงไวบนพนราบจนอาหารเลยงเชอแขงตว แลวนาจานอาหารเลยงเชอ PCA ไปบมทอณหภม 35o

ซ เปนเวลา 24-48 ชวโมง และสาหรบ SDA บมทอณหภมหองหรอ 25 oซ เปนเวลา 3-5 วน

การอานผลใหนบจานวนโคโลนทเจรญบน PCA และ SDA จากนนรายงานผลเปนจานวนโคโลนตอ– การอานผลใหนบจานวนโคโลนทเจรญบน PCA และ SDA จากนนรายงานผลเปนจานวนโคโลนตอ

ตารางหนวยพนทผวทเกบตวอยาง (cfu/cm2) 26

การทา serial dilution เพอเจอจางเชอ

การทา pour plate

ภาวะมลพษทางอากาศภายในอาคารภาวะมลพษทางอากาศภายในอาคาร

ตรวจนบจานเพาะเชอทมจานวนโคโลนในชวง 30-300 colonies ภายหลงการบมเชอ 27

การควบคมคณภาพอากาศภายในอาคารการควบคมคณภาพอากาศภายในอาคาร

การควบคมคณภาพอากาศ

1. เดนสารวจ และ สงเกตสภาวะอากาศ เชน กลน ควน ฝนละออง เชอราตามฝาผนงละออง เชอราตามฝาผนง

2. ตรวจวดดวยเครองมอตรวจคณภาพอากาศ ดวยเครองมอ

29

แนวทางการแกปญหาคณภาพอากาศ

• หาสาเหต และ แกทตนเหต เชน กาจดตนเหต ดวยการทา

ความสะอาดหอง เฟอรนเจอรความสะอาดหอง เฟอรนเจอร

• การใชระบบระบายอากาศ ระบบกรองอากาศ ระบบฆาเชอ

โรคในอากาศ

ปลกตนไมลดมลพษ• ปลกตนไมลดมลพษ

30

แนวทางการปรบปรงคณภาพอากาศ

1. ทาความสะอาดอยเสมอ

• ทาความสะอาดเครองปรบอากาศ และเครองกรองอากาศ สมาเสมอ

• ทาความสะอาดหอง พนหอง เพดานหองรวมทง อปกรณ เครองมอ ทาความส อาดหอง พนหอง เพดานหองรวมทง อปกรณ เครองมอ

เครองใชภายในหอง ใหสะอาด และไมเปนทสะสมของฝนละออง

ขอด พนทภายในอาคารสะอาดอยเสมอ ไมมแหลงสะสมของเชอโรค และฝน

ใ ป ละออง นอกจากนยงทาใหสภาพแวดลอมนาปฏบตงานดวย

ขอเสย มภาระงานทาความสะอาดเพมขน

31

แนวทางการปรบปรงคณภาพอากาศ

2. จดใหมการระบายอากาศทเพยงพอ

• หองทไมไดเปดเครองปรบอากาศใหเปดหนาตางรบอากาศภายนอก

• หองทเปดเครองปรบอากาศใหเปดพดลมระบายอากาศ

ขอด มอตราการระบายอากาศ และมอากาศหมนเวยนทเหมาะสม ขอด มอตราการระบายอากาศ และมอากาศหมนเวยนทเหมาะสม

ขอเสย สาหรบหองทตดถนน การนาอากาศภายนอกเขามาในหองอาจจะทา

ใ ฝ ใ ไ ไ ให มลพษ ฝนละอองจากภายนอกเขามาในหองได (ถาไมมระบบกรอง

อากาศ) นอกจากน ยงสนเปลองคาไฟฟามากขน

32

แนวทางการปรบปรงคณภาพอากาศ

3. ตดตงเครองกรองอากาศ หรอเครองฟอกอากาศ

• ดกฝนละออง มลพษ แบคทเรย เชอรา และสงปนเปอนในอากาศอนๆ ทม

โ ผลโดยตรงตอสขภาพ

ขอด อากาศภายในหองสะอาด เพราะเชอโรคและฝนละอองไดรบการดก

กรองไวดวยเครอง

ขอเสย คาใชจายทงการตดตง การดแลรกษา และคาไฟฟา ทเพมขน

33

แนวทางการปรบปรงคณภาพอากาศ

4. ใชตนไมลดมลภาวะ• ชวยปรบปรงคณภาพอากาศภายในหองใหดขนดวยการฟอกอากาศ ดด ชวยปรบปรงคณภาพอากาศภายในหองใหดขนดวยการฟอกอากาศ ดด

สารพษและกาซเสยจากมนษยเชนกาซคารบอนไดออกไซด ดบกลน เพม

ออกซเจน นอกจากนยงสรางความสดชนใหกบผปฏบตการและผใชบรการออกซเจน นอกจากนยงสรางความสดชนใหกบผปฏบตการและผใชบรการ

ไดอกดวย

ใ ใ ขอด ชวยลดมลพษสวนหนงในอากาศ และทาใหหองมความชมชน แลดสด

ชนสบายตา นอกจากนยงประหยดคาไฟฟา

ขอเสย เพมภาระงานการดแลตนไม ทงการรดนา การพรวนดน ใสปย และ

ตองสบเปลยนตนไมอยเสมอตองสบเปลยนตนไมอยเสมอ34

ระบบระบายอากาศและระบบปรบอากาศระบบระบายอากาศและระบบปรบอากาศ

ปญหาจากการระบายอากาศทไมด

• ตดเชอทผานมาทางอากาศ เชนวณโรค เปนตนโรค เปนตน

• หายใจไมสะดวก อดอด ปวดศรษะ มน ไอจาม

• เจบปวยเปนประจาhttp://en.wikipedia.org/wiki/File:Tuberculosis-x-ray-1.jpg

• เจบปวยเปนประจา

• หองมความชนสง มเชอราขนตามฝา

ผนง พนหอง

• มกลนอบ กลนเหมน กลนอาหาร• มกลนอบ กลนเหมน กลนอาหาร36

การระบายอากาศ

• การระบายอากาศ คอ การจดการเคลอนยายอากาศดวยปรมาณทกาหนดใหไหลไปในทศทางและดวยความเรวทตองการ กาหนดใหไหลไปในทศทางและดวยความเรวทตองการ

การระบายแบบธรรมชาต การระบายแบบวธกล

37

โ ประโยชนของการระบายอากาศ

1. ควบคมระดบสงปนเปอนในอากาศ เชน เชอโรค ฝนละออง ไอสารเคม กาซ ควน ฯลฯ ในหองปฏบตงานใหอยในระดบทปลอดภย ซงสงกาซ ควน ฯลฯ ในหองปฏบตงานใหอยในระดบทปลอดภย ซงสงปนเปอนเหลานเมอไดรบเขาสรางกายกจะมการสะสมในอวยวะตางๆ จนถงระดบหนงททาใหคนเจบปวยหรอไมสบายได โดยเฉพาะ จนถงระดบหนงททาใหคนเจบปวยหรอไมสบายได โดยเฉพาะ บคลากร ผปวย ญาต และผมาตดตอโรงพยาบาล

ใ ใ ไ 2. ควบคมอณหภมและความชนใหอยในระดบทรสกสบายได เพราะ ความรอน และความชน ถาไมเหมาะสมจะทาใหปวย หงดหงด อดอด

ไ ไ ป และไมสามารถทางานได แลวยงเปนสาเหตของอบตเหต

38

การคานวณการระบายอากาศ

• อตราการแลกเปลยนอากาศตอชวโมง หรอ Air changes per hr

(ACH) คอ คาปรมาณการถายเทอากาศ คดเปนจานวนเทาของ(ACH) คอ คาปรมาณการถายเทอากาศ คดเปนจานวนเทาของ

ปรมาตรหองภายในเวลาหนงชวโมง

• อตราการระบายอากาศ (ลกบาศกเมตรตอชวโมง) คอ คาปรมาณการ

ถายเทอากาศ คดเปนลกบาศกเมตรตอชวโมง คาอตราการระบาย

อากาศ มความสมพนธโดยตรงกบคาอตราการแลกเปลยนอากาศ

ดงนคอ อตราการระบายอากาศ (ลกบาศกเมตรตอชวโมง) เทากบ ดงนคอ อตราการระบายอากาศ (ลกบาศกเมตรตอชวโมง) เทากบ

อตราการแลกเปลยนอากาศ (ตอชวโมง) คณดวย ปรมาตรของหอง

(ลกบาศกเมตร)39

แนวทางการแกปญหาการระบายอากาศ

• ตรวจการระบายอากาศ กาหนดอตราระบายอากาศท

เหมาะสม ทดสอบหาคาการระบายอากาศเหมาะสม ทดสอบหาคาการระบายอากาศ

• ดาเนนการแกปญหา เชน ถามปญหาทการระบายอากาศ ควร

ตดตง หรอ แกไขระบบระบายอากาศ เปดหนาตางระบาย

ตดตงระบบกรองอากาศตดตงระบบกรองอากาศ

40

ป หองปรบอากาศทวไป (แบบแยก) ขนาดเลก

ระบบปรบอากาศและระบายอากาศ

35 C, 60%RHอากาศภายนอก

เครองปรบอากาศ

35 C, 60%RH

พดลม

รวเขา-ออก

Ai Filt

ความเรวลมพงออก 2.5-5.0 m/sอากาศ

25 C, 30-60%RH35 Cพดลม Air-Filter

ความเรวลมผานตว 0.08-0.25 m/s รวเขา-ออก

อากาศภายนอก

อากาศผาน Air-Filter

8-12 ครงใน 1 ชม.

(8-12 Air Change/hour)

ไ 2 ใ ไ อากาศภายนอก ซงชนมไอนา 2 เทาของอากาศในหอง ไหลเขา

ในบรเวณใด กจะทาใหความชนสมพทธสงขนในบรเวณนนโดย รศ. ฤชากร จรกาลวสาน

41

หองปรบอากาศทวไป ขนาดกลางและใหญ

35 C, 60%RHอากาศภายนอก

ไมใหรวเขา

ไ ใ

อากาศภายนอก

25 C, 30-60%RH35 C,60%RH

ความเรวลมพงออก 2.5-5.0 m/s ไมใหรวเขา

พดลม

ดดเขา อากาศผานAir-Filter

8-12 ครงใน 1 ชม.ความเรวลมผานตว

0.08-0.25 m/sAir-Filter (8-12 Air Change/hour)

ตองออกแบบไมใหอากาศภายนอก ซงชนมไอนา 2 ตองออกแบบไมใหอากาศภายนอก ซงชนมไอนา 2

เทาของอากาศในหอง ไหลเขา ใหไหลออกเทานนโดย รศ. ฤชากร จรกาลวสาน

42

อากาศภายนอก 4-5 Air change/h

หองปรบอากาศ สาหรบหองผาตดหรอหองสะอาด

Air-Filter Bed 2 (HEPA filter)35 C, 60%RH

Air-Filter Bed 2 (HEPA filter)

22 C,50%RH

ดดเขา อากาศผานAir-Filter 20-25 ครงใน 1 ชม

Laminar Flow( Unidirection Flow ) 0.45 m/s

พดลม

ดดเขา

Ai Filt

อากาศผานAir Filter 20 25 ครงใน 1 ชม.(20-25 Air Change/hour) ความดน +12 Pa ทาใหอากาศรวออกไดเทานน

Air-Filter Bed 1

เกลดลมกลบทผนงดานลางทผนงทง 2 ดานเกลดลมกลบทผนงดานลางทผนงทง 2 ดาน

ตองออกแบบไมใหอากาศภายนอก ซงชนมไอนา 2 เทา และอาจจะสกปรกไหลเขา โดย รศ. ฤชากร จรกาลวสาน

43

การตดเชอทางอากาศการตดเชอทางอากาศ

T.B.VirusesBacterias

3 Feet45

การควบคมการตดเชอทางอากาศ

เชอโรค เชน ไวรส (สกใส หดเยอรมน ฯลฯ) แบคทเรย (วณโรค ฯลฯ) เชอรา (Aspergillus) สามารถตดตอไดทางอากาศ ซงสามารถควบคมเชอรา (Aspergillus) สามารถตดตอไดทางอากาศ ซงสามารถควบคมการตดเชอไดดงนคอ

1. ปองกนเชอเขาหรอออกจากหอง

• รอยรวตามทตางๆ เชน กรอบๆ

ประต กรอบหนาตาง ผนง ฝา

เพดานเพดาน

• สรางความดนแตกตางระหวาง

ใ ภายในกบภายนอกหอง46

การควบคมการตดเชอทางอากาศ

2. การกาจดเชอออกจากอากาศ

การใชระบบกรองอากาศ• การใชระบบกรองอากาศ

• การดดอากาศออก

3. การเจอจางเชอในอากาศ

• อากาศเขาตามรอยรวตามทตางๆ เชนกรอบประต กรอบอากาศเขาตามรอยรวตามทตางๆ เชนกรอบประต กรอบหนาตาง ผนง ฝาเพดาน

ศ • ดดอากาศสะอาดเขามาเจอจาง

47

การควบคมการตดเชอทางอากาศ

ไ4. การควบคมการไหลของอากาศ

• ไหลในทศทางเดยว

• ไมผานจากคนปวยไปยงคนอนๆ

5 ปองกนการเจรญเตบโตของเชอ5. ปองกนการเจรญเตบโตของเชอ

• อณหภม ความชนทเหมาะสม (ไมเกน 60% RH)http://www.price-hvac.com/catalog/E_all/E_HTML/E_EG4.html

• หองสะอาด ไมสะสมฝน ทงท อปกรณสานกงาน เครองมอ พน เพดาน ผนง ทอลม พดลม ฯลฯ

• ไมมพนผวเปยกชน

6 ช ใ ศ6. ฆาเชอในอากาศ

• ฆาดวยรงสอลตราไวโอเลต (UVGI lamp) Ultraviolet germicidal irradiation

48

แผงกรองอากาศ (Air Filter)

แผงกรองอากาศ ปจจบนนยมใชมาตรฐาน ASHRAE Standard 52.2-

1999 MERV (Mi i Effi i R ti V l ) 1999 ยอวา MERV (Minimum Efficiency Reporting Value) ดาเนนการ

โดย NAFA (National Air Filtration Association)

แผงกรองอากาศชนดพเศษประสทธภาพสง - HEPA filter (High

Efficiency Paticulate Air Filter) ทมคา MERV-17 ตองใชในหองผาตดท

สาคญ

HEPA filter ตองใชกรองอากาศทระบายทงทมเชอโรคตดตอ หรอมHEPA filter ตองใชกรองอากาศทระบายทงทมเชอโรคตดตอ หรอม

สารพษ หรอสารทกมมนตรงสเชนกน

49

แผงกรองอากาศ

50

51

52

การบารงรกษาเครองปรบอากาศในสวนการบารงรกษาเครองปรบอากาศในสวน ฝ ฝ ทเกยวเนองกบฝนละอองและเชอราทเกยวเนองกบฝนละอองและเชอรา

การบารงรกษาเครองปรบอากาศในสวนทการบารงรกษาเครองปรบอากาศในสวนท

เกยวเนองกบฝนละอองและเชอรา

การบารงรกษาเครองปรบอากาศทาใหดตอสขภาพอนามยของผปฏบตงาน

ภายในหองเนองจากหลายๆ สวนประกอบของเครองปรบอากาศเปนทสะสม

ของฝนผง และเชอโรคตางๆ นอกจากน ยงทาใหเครองปรบอากาศม

ประสทธภาพการทางานทดอยเสมอ1. ควรทาความสะอาดแผนกรองอากาศทก ๆ 2 สปดาห

2 ป

ประสทธภาพการทางานทดอยเสมอ

2. ควรทาความสะอาดแผงทอทาความเยนดวยแปรงนม ๆ และนา

ผสมสบเหลว อยางออนทก 6 เดอน

3. ทาความสะอาดพดลมสงลมเยนดวยแปรงขนาดเลก เพอขจดฝน

ละอองทจบกนเปนแผนแขงและตดกนอยตามซใบพดทกๆ 6 เดอนละอองทจบกนเปนแผนแขงและตดกนอยตามซใบพดทกๆ 6 เดอน54

ถอดลางแผนกรองฝนถอดลางแผนกรองฝน

อยางนอยเดอนละ 2 ครง

อยางนอยเดอนละ 2 ครง

55

ทาความสะอาดแผนกรองอากาศทก ๆ 2 สปดาห

56

เครองฟอกอากาศเครองฟอกอากาศ

ใหชางถอดลางอยางนอยใหชางถอดลางอยางนอย

เดอนละ เดอนละ 11 ครงครง

ใหชางถอดลางอยางนอยใหชางถอดลางอยางนอย

เดอนละ เดอนละ 11 ครงครงเดอนละ เดอนละ 11 ครงครงเดอนละ เดอนละ 11 ครงครง57

แผนครบปรบทศทางลมเยน

ถอดลางอยางนอย

6 เดอนละ 1 ครง6 เดอนล 1 ครง

58

แผนครบปรบทศทางลมเยน

59