โรคอุบัติใหม่ 1
TRANSCRIPT
นพ.ปรชญา ศรสวางรพ.ธนบร 1
06/05/58 1
• องคการอนามยโลกใหค าจ ากดความของ โรคตดเชออบตใหม
(Emerging infectious Diseases)
โรคตดเชออบตซ า
(Reemerging infectious Diseases)
06/05/58 2
โรคตดเชออบตใหม • โรคตดเชอชนดใหมๆ ทมรายงานผปวยเพมขน ในระยะประมาณ 20 ปทผานมา
• โรคตดเชอทมแนวโนมทจะพบมากขน ในอนาคตอนใกล
• โรคทเพงจะแพรระบาดเขาไปสอกทหนง • โรคตดเชอทเคยควบคมไดดวยยาปฏชวนะ แตมาบดนเกดการดอยาตางๆ เหลานน
06/05/58 3
ตวอยางโรคตดเชออบตใหม
• โรคเอดส
• ไขหวดใหญ
• สตวปกหรอไขหวดนก
• วณโรคดอยา
06/05/58 4
โรคตดเชออบตซ า
• โรคตดเชอทเคยแพรระบาดในอดต และสงบไปแลวเปนเวลานานหลายป แตกลบมาระบาดขนอก
• ตวอยางโรคตดเชออบตซ า เชน
–วณโรค
–ไขเลอดออก
–มาลาเรย
06/05/58 5
กลมโรคตดตออบตใหม: WHO
• โรคตดตอทเกดจากเชอใหม (new infectious diseases)
• โรคตดตอทพบในพนทใหม (new geographical areas)
เชน ซารส
• โรคตดตออบตซ า (Re-emerging infectious diseases)
เชน กาฬโรค
• เชอโรคดอยา (Antimicrobial resistant organism)
• อาวธชวภาพ (Deliberate use of bio-weapons)
เชน เชอแอนแทรกซ ไขทรพษ
06/05/58 6
06/05/58 7
แนวโนมโรคตดตออบตใหมส าหรบประเทศไทย
• โรคตดตออบตใหมทพบในประเทศไทย– โรคไขหวดใหญสายพนธใหม 2009 (H1N1)
– โรคไขหวดนก (H5N1)– โรคมอ เทา ปาก
– โรคลเจยนเนลโลซส
– โรคไขปวดขอยงลาย
– โรคไขหดบ
– โรคไขสมองอกเสบนปาห06/05/58 8
แนวโนมโรคตดเชออบตซ าส าหรบประเทศไทย
• โรคหด
• โรคคางทม
• โรคไอกรน
• วณโรค
• อหวาตกโรค
• โรคฉหน
• Community acquired MRSA
06/05/58 9
มการเคลอนยายอยางเสรของ
กล มประชากรมนษย สตว พช
อาหาร และสนคา
ผลกระทบจากการเปดการคาการ
ลงทนอยางเสรจาก AEC
06/05/58 10
สาเหตทท าใหเกดโรคตดเชออบตใหมและโรคตดเชออบตซ า
• การเปลยนแปลงวธการด ารงชวต
• การรบประทานอาหารสก ๆ ดบ ๆ อาหารดบ หรออาหารกระปอง
• การมเพศสมพนธโดยไมปองกน
• การใชยาเสพตดโดยใชเขมฉดยารวมกน
• ความกาวหนาในการรกษาโรคตาง ๆ เชน การเปลยนอวยวะ
06/05/58 11
ตวอยางปญหาดานสขภาพทอาจเกดขน
• การแพรระบาดมากขนของโรคตดตอ เชน เอดส วณโรค มาลาเรย เทาชาง ไขเลอดออก อหวาตกโรค
• เกดโรคตดตออบตใหม อบตซ า และโรคทถกก าจดใหหมดไปจากประเทศไทยแลว เชน คอตบ กาฬโรค โปลโอ รวมทงปญหาเชอดอยา
• การปองกนควบคมโรคมความซบซอนยงขน
06/05/58 12
ตวอยางปญหาดานสขภาพทอาจเกดขน
• อาหาร/ผลตภณฑทเสยงตอสขภาพเขาสไทยมากขน เชน
น ามนปาลม บหร สรา ท าใหเกดโรคเรอรงเพมขน
• การลกลอบน าเขาสารเคมหรอผลตภณฑตองหาม เชน ผาเบรกทใช สารแอสเบสตอสเปนสวนประกอบ
• มโอกาสน าเขาสนคาทไมไดมาตรฐาน เชน หมวกนรภย รถจกรยานยนต มผลตอการบาดเจบ
06/05/58 13
ความเสยงการเกดการระบาดโรคตดตออบตใหมในประเทศไทย
• พบการระบาดของโรคตดตออบตใหม โรคตดตออบตซ า รวมถง
เหตจงใจ หรออบตเหตในหลายพนททวโลก
• การเดนทางทสะดวก สามารถเดนทาง ภายใน 24-72 ชวโมง จากทกแหงหนไดทวโลก
• ความแตกตางของกาย เชน ภมไวรบความแตกตางทางมตสงคม สงแวดลอม วฒนธรรม เศรษฐกจ ประเทศ ภมภาค
06/05/58 14
ความเสยงของโรคตดตออบตใหมในประเทศไทย
แบงเปน 3 กลม ดงน
1. โรคทพบในประเทศ : ไขหวดใหญ 2009
2. โรคทอาจแพรมาจากตางประเทศ : โรคอโบลา
3. โรคตดตออบตซ าทพบในประเทศ : โรคไขกาฬหลงแอน
06/05/58 15
ผลกระทบจากการเกดโรคตดตออบตใหม
• ไมเพยงแต “ผลกระทบดานสขภาพ” เทานน ?
ผลกระทบทางเศรษฐกจ 1. การใชจายเพอการอปโภคบรโภคลดลง
2. ผลกระทบตอการสงออก
3. รายไดจากการทองเทยว
06/05/58 16
ผลกระทบจากการเกดโรคตดตออบตใหม
• ผลกระทบทางสงคม 1. ประชาชนหยดงาน เนองจากการปวย
2. โรงเรยนและธรกจตาง ๆ อาจตองหยดกจการชวคราว
3. เกดการขาดแคลนอาหารและเครองอปโภคบรโภค
• ผลกระทบความมนคงของประเทศ
06/05/58 17
การเฝาระวงโรคตดตออบตใหม
06/05/58 18
"กรมควบคมโรค...พยากรณโรคตดตอและโรคตดตออบตใหม ในป 2558"
• โรคทนาจบตามอง 5 โรค
• โรคตดตออบตใหม
• โรคทคาดวาทจะมผปวยเปนจ านวนมาก
06/05/58 19
โรคทนาจบตามอง 5 โรค ในป 2558
โรคทนาจบตามอง 5 โรค จ านวนผปวย1. โรคไขเลอดออก 45,000 ราย 2. โรคชคนกนยา 2,500 ราย 3. โรคไทฟอยด 2,000 ราย 4. โรคเมลออยโดสส 3,100 ราย 5. โรคตาแดง 660,000 ราย
06/05/58 20
โรคตดตออบตใหมทนาจบตามองในป 2558
โรคไขหวดนก
โรคอโบลา
06/05/58 21
06/05/58 22
06/05/58 23
โรคทมแนวโนมการรายงานผปวยสงมากในป 2558
โรคเทาชาง โรคสครบไทฟส
อหวาตกโรค โรคบด โรคไขหดบ
06/05/58 24
โรคทคาดวาจะมผปวยเปนจ านวนมากป 2558
โรค จ านวน โรคไขหวดใหญ 90,000 ราย โรคอจจาระรวง
เฉยบพลน 1,030,000 ราย
โรคอาหารเปนพษ 129,000 ราย โรคมอเทาปาก 40,000 ราย
06/05/58 25
โรคไขหวดใหญ (Influenza)
06/05/58 26
โรคไขหวดใหญ (Influenza)
• ระยะฟกตวของโรค : – โดยเฉลย 2 วน (ในชวง 1- 4 วน)
• การแพรตดตอโรค :– การแพรกระจายในอากาศ และการตดตอโดยการสมผสใกลชด – การไอและจามจากผปวย – ไวรสไขหวดใหญสามารถมชวตอยไดหลายชวโมงบนพนดน
(โดยเฉพาะทมอากาศเยนและมความชนต า)
06/05/58 27
อาการของโรค
–มไข
–ปวดศรษะ
–ปวดกลามเนอ ไมมแรง
–เยอบโพรงจมกอกเสบ
–เจบคอ ไอ (สวนมากเปนไอแหงๆ)
06/05/58 28
06/05/58 29
โรคมอเทาปาก• อาการของโรค
– มแผลในชองปาก กระพงแกม เหงอก และดานขางของลน
– ลกษณะตมพองใสอาจอยนาน 7 – 10 วน จะมผนหรอตมพองใส เกดทบรเวณฝามอ นวมอ และฝาเทา หรอบรเวณกนไดเอง
06/05/58 30
โรคมอเทาปาก• ระยะฟกตวของโรค : เฉลย 3- 5 วน
• การรกษา : ไมมการรกษาเฉพาะ ใชการรกษาตามอาการ
• การแพรตดตอโรค : การสมผสโดยตรงกบเชอทปนเปอนในน ามก น าลาย หรออจจาระของผปวยและการไอจามรดกน
06/05/58 31
โรคไขกาฬหลงแอน (MENINGOCOCCAL INFECTION)
• สาเหต จากการตดเชอแบคทเรย Meningococcal ทมชอวาNeisseria meningitidis
06/05/58 32
โรคไขกาฬหลงแอน (MENINGOCOCCAL INFECTION)
• อาการของโรค :
– มไขสงทนท ปวดศรษะอยางรนแรง–คลนไส อาเจยน–คอแขง และกลวแสง
– มผนเลอดออก ใตผวหนง รวมกบปนสชมพ
06/05/58 33
โรคไขกาฬหลงแอน (MENINGOCOCCAL INFECTION)
• อาการทพบไดบอยทสด– เยอหมสมองอกเสบ
– ภาวะตดเชอมนงโกคอกคสในกระแสเลอด– ภาวะโลหตเปนพษ :
• ผนเลอดออกใตผวหนง • ความดนโลหตต า
– การท างานของอวยวะตาง ๆ
06/05/58 34
โรคไขกาฬหลงแอน (MENINGOCOCCAL INFECTION)
• ระยะฟกตวของโรค :– เฉลย 3-4 วน (พบไดในชวง 2-10 วน)
• การตดตอของโรค :– การคลกคลใกลชดกบผปวยหรอผทเปนพาหะ – เชออยในละอองน ามก น าลาย เมอผปวยเปนพาหะไอ หรอจาม กสามารถแพรเชอไปสผอนได
06/05/58 35
การปองกนโรค
• การลางมอใหถกวธ
• มารยาทในการไอจาม
• ใหภมคมกนดวยวคซน
• การรกษาดวยยาตานไวรส
06/05/58 36
06/05/58 37
06/05/58 38
06/05/58 39
ฉดวคซนปองกนไขหวดใหญป 58 จ านวน 3.4 ลานโดสฟร
• ใหประชาชนทกสทธทเปนกลมเสยง 4 กลม ไดแก –ผปวยกลมโรคเรอรง 7 โรค –ผสงอายมากกวา 65 ปขนไป – เดกอาย 6 เดอน - 2 ป–หญงตงครรภ อายครรภตงแต 4 เดอนขนไป
เรมฉดพรอมกนทวประเทศ ตงแตวนท 1 พฤษภาคม – 31 กรกฎาคม 2558 สามารถเขารบบรการไดทโรงพยาบาลภาครฐ
06/05/58 40
แหลงขอมล… ส านกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข
http://beid.ddc.moph.go.th/beid_2014/th/home
06/05/58 41
06/05/58 43
สวสดครบ06/05/58 44