Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://e-taksh.blogspot.gr/

Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 17 - Κεφάλαιo 1 :

΄΄ Ο άνθρωπος στο διάστημα ΄΄

Ενότητα 17η: ταξίδια στο διάστημα

Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

Στόχοι ενότητας

Περιγράφουμε πραγματικά και

φανταστικά ταξίδια στο διάστημα Περιγράφουμε τι βλέπουμε στο

διάστημα και από το διάστημα Μετατρέπουμε τις ονοματικές φράσεις

σε ρηματικές και αντίστροφα Μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη

σε παθητική και αντίστροφα

Ο άνθρωπος στο διάστημα

Η εξερεύνηση του διαστήματος άρχισε ουσιαστικά το 1957 όταν ο πρώτος δορυφόρος, ο Σπούτνικ εκτοξεύτηκε από την τότε Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ). Το 1961 ο πρώτος άνθρωπος, ο Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο διάστημα (και πάλι από την ΕΣΣΔ), ενώ το 1969 οι πρώτοι άνθρωποι, αμερικανοί αυτή τη φορά, πατούν το πόδι τους στη Σελήνη.

Συμφράσεις και εκφράσεις

Συμφράσεις λέμε δύο λέξεις που συναντώνται συχνά μαζί. Π.χ. ολικής αλέσεως, χυμός πορτοκάλι, σοκολάτα αμυγδάλου, κρητικό παξιμάδι Εκφράσεις λέμε τα λόγια, λέξεις ή φράσεις, που σχηματίζουν ένα σύνολο με ιδιαίτερο νόημα, που έχουν μια ιδιαίτερη μεταφορική σημασία. Π.χ. Πλέει σε πελάγη ευτυχίας. Για να καταλάβουμε το νόημά της πρέπει να τη διαβάσουμε όλη μαζί, δε μπορούμε να καταλάβουμε από κάθε λέξη χωριστά. Τι τραβάει η όρεξή σας; Έπεσε με τα μούτρα στη δουλειά. Τον πούλησε για ένα κομμάτι ψωμί.

Συμφράσεις - Εκφράσεις

Γιάννης Φερεντίνος

ξύλο

Ποιες είναι οι συμφράσεις;

Συμφράσεις ονομάζουμε δύο λέξεις που τις συναντάμε συχνά μαζί.

π.χ. «σοκολάτα γάλακτος» «γάλα εβαπορέ» «ποιότητα ζωής» «ψωμί σικάλεως» «κρητικό παξιμάδι»

Ποιες είναι οι εκφράσεις;

Εκφράσεις ονομάζουμε τις φράσεις, οι λέξεις των οποίων οι λέξεις των οποίων σχηματίζουν ένα σύνολο με ιδιαίτερο νόημα, συνήθως με μεταφορική σημασία.

π.χ. «Έπεσε με τα μούτρα στο φαγητό» «πλέει σε πελάγη ευτυχίας» Το νόημα της έκφρασης δεν μπορούμε να το

καταλάβουμε μόνο από τη σημασία του ρήματος π.χ. «πλέει» ούτε από τη σημασία του ουσιαστικού π.χ. «πέλαγος».

Γιάννης Φερεντίνος

Σύνθεση λέξεων με στοιχεία και προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά

Γιάννης Φερεντίνος

Σύνθετες λέξεις από τα αρχαία ελληνικά

• Στα αρχαία ελληνικά η χρήση ενός στοιχείου ή μιας πρόθεσης, μπροστά από μια λέξη έδινε ξεχωριστή έννοια στη νέα σύνθετη λέξη.

Πχ εις (μέσα σε) + βάλλω = εισβάλλω (εφορμώ,

μπαίνω με ορμή) κατά (προς τα κάτω) + βάλλω = καταβάλλω

(εξαντλώ, εξασθενίζω)

Σύνθεση με στοιχεία από την αρχαία ελληνική γλώσσα

Σημασία Σημασία α(αν)- [στερητικό] δυσ- δύσκολα, κακά

αει- πάντα, αδιάκοπα ευ- καλά, εύκολα

αλληλο- ο ένας τον άλλο ημι- μισό

αμφι- από τα δύο μέρη ομο- μαζί, ίδια

αρχι- πρώτος, ανώτερος παν- όλος

αυτο- από μόνος μου πυρο- φωτιά

διχο- μοιρασμένος σε δύο τηλε- μακριά

Παν μέτρον άριστον...

Παραδείγματα

αεικίνητος αυτός που κινείται συνέχεια αλληλοβοήθεια αμοιβαία βοήθεια αναδρομή επιστροφή στο παρελθόν, αναπόληση διαδρομή πορεία από ένα σημείο σ’ ένα άλλο αμφίβιο αυτό που ζει και στη στεριά και στη

θάλασσα υπεράνθρωπος ανώτερος από την ανθρώπινη

δύναμη τηλεμαχία συζήτηση αντιπάλων στην τηλεόραση δυσκίνητος αυτός που κινείται με δυσκολία

Σύνθεση με προθέσεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα

Πρόθεση Σημασία πρόθεσης Πρόθεση Σημασία πρόθεσης

αμφί και από τις δύο πλευρές

παρά δίπλα, κοντά σε ή παράλληλα

ανά πάνω σε κάτι ή ξανά περί γύρω από διά μέσα από προ μπροστά από κάτι ή

πριν, προηγουμένως

εις μέσα σε προς με κατεύθυνση σε

εκ έξω ή μακριά από συν μαζί με

επί πάνω σε υπέρ πάνω από, πέρα από, πάρα πολύ

κατά προς τα κάτω ή εναντίον

υπό κάτω από

μετά μαζί με ή κατόπιν αντί απέναντι ή ενάντια Παν μέτρον άριστον...

Παραδείγματα

Συνοπτικός πίνακας του ρήματος βάλλω με προθέσεις από τα αρχαία ελληνικά

αμφιβάλλω εισβάλλω μεταβάλλω προσβάλλω

αναβάλλω εκβάλλω παραβάλλω συμβάλλω

αποβάλλω επιβάλλω περιβάλλω υπερβάλλω

διαβάλλω καταβάλλω προβάλλω υποβάλλω

Εσωτερική αύξηση

• Τα ρήματα που σχηματίζουν σύνθετες λέξεις με τις προθέσεις και παίρνουν αύξηση, τη διατηρούν μέσα στη νέα σύνθετη λέξη (εσωτερική αύξηση), στην κλίση του παρατατικού και του αορίστου και όχι στην αρχή της.

Παραδείγματα

Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος διαστέλλω διέστελλα διέστειλα καταβάλλω κατέβαλλα κατέβαλα ανατέλλω ανέτελλα ανέτειλα διαρρέω διέρρεα διέρρευσα

αναγγέλλω ανήγγειλα ανήγγειλα υποκύπτω υπέκυπτα υπέκυψα

διαδίδω διέδιδα διέδωσα εκθέτω εξέθετα εξέθεσα

Γιάννης Φερεντίνος

182

3. ∫·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓ· ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜: ¢›ÓÔ˘Ó ÌÈ· ȉÈfiÙËÙ· ÛÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ Î·È ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ¿ÓÙ·¤Ó· Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi Ú‹Ì· (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 10.1 °).

√ °È¿ÓÓ˘ Â›Ó·È ÛÔ˘‰·›Ô˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ·˜.∆È È‰ÈfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ Ô °È¿ÓÓ˘; ™Ô˘‰·›Ô˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ·˜.

∏ ™ÔÊ›· ¤ÁÈÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰›ÛÙÚÈ·.∆È È‰ÈfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ Ë ™ÔÊ›·; ∆Ú·ÁÔ˘‰›ÛÙÚÈ·.

™˘Ó‰ÂÙÈο ƒ‹Ì·Ù·:›̷È, Á›ÓÔÌ·È, Ê·›ÓÔÌ·È, ÂÎϤÁÔÌ·È, ϤÁÔÌ·È Î.¿.

∆Ô Î·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ¤¯ÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÙÒÛË ÌÂÙËÓ √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛËÔ˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ.

∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘̆ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈ̂

∆Ô ˘ÔΛÌÂÓÔ, ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ Î·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ ‰Â ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·ÈÔÙ¤ Ì ÎfiÌÌ· ·fi ÙÔ Ú‹Ì·.

∏ ™ÔÊ›· ¯ÙÂÓ›˙ÂÙ·È.º¿Á·Ì ʷΤ˜.

√ ¡›ÎÔ˜ ¤ÁÈÓ ‰¿ÛηÏÔ˜.

BB.. ƒƒËËÌÌ··ÙÙÈÈÎ΋‹ ººÚÚ¿¿ÛÛËË∂ÁÒ ‰ÂÓ ÙÔÏÌÒ Ó· ÈÛÙ¤„ˆÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘. ¶·ÁˆÌ¤ÓÔ˜·fi ¤ÎÏËÍË, ¯¿Óˆ ÔχÙÈ-ÌÔ ¯ÚfiÓÔ. ¢ÂÓ Â›Ì·È Û›ÁÔ˘-ÚÔ˜ Ò˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙȉڿ-Ûˆ. ¡· ÂÚÈ̤ӈ ÙÔÓ ÊÈÏ·-Ú¿ÎÔ ÌÔ˘ ÙÔÓ ∫Ô„ÔÓÔ‡ÚË,fiˆ˜ ›¯·ÌÂ Û˘ÌʈӋÛÂÈ, ‹Ó· ¿Úˆ ·fi ›Ûˆ ÙÔ˘˜Î·ÎÔÔÈÔ‡˜; ∞fi ÙË ÌÈ· ËÂÈÓ·Ṳ̂ÓË ÎÔÈÏ›ÙÛ· ÌÔ˘,·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ¤Ó·˜ Û˘Ó¿‰ÂÏ-ÊÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË

ÌÔ˘. ¢ÈÛÙ¿˙ˆ οӷ ‰˘Ô ‰Â˘-ÙÂÚfiÏÂÙ·, ·ÏÏ¿ ÙÔ ·›ÚÓˆ·fiÊ·ÛË. ¢›Óˆ ¤Ó· Û¿ÏÙÔÎ·È ·Ú¯›˙ˆ Ó· ÙÚ¤¯ˆ Ì fiÏËÌÔ˘ ÙË ‰‡Ó·ÌË ›Ûˆ ·fi ÙËÌÔÙÔÛÈÎϤٷ. Õ‰ÈÎÔ˜ ÎfiÔ˜.ŸÛÔ Î·È Ó· ÙÚ¤¯ˆ, Ë ÌÔÙÔÛÈ-ÎϤٷ ÙÚ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌ· ÁÚËÁÔÚfi-ÙÂÚ· Î·È Û ϛÁÔ ¯¿ÓÂÙ·È ·fiÙ· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘ ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ÛÎÔÙÂÈÓÔ‡ ‰ÚfiÌÔ˘.

∂˘Á¤ÓÈÔ˜ ∆ÚÈ‚È˙¿˜, ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì·‡ÚË Á¿Ù·

GRAMMATIKH E'-ST' DHM 11-01-04 23:46 Page 182

∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜̃̃̃ ÛÛ˘̆Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;

183

1. ŒÓ· ÌfiÓÔ Ú‹Ì· ·ÌÂÙ¿‚·ÙÔ∫ÔÈÌ¿Ì·È.∆Ú¤¯ˆ.

2. ŒÓ· Ú‹Ì· ÌÂÙ·‚·ÙÈÎfi Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ¶·›˙ˆ Ì¿Ï·.µÏ¤ˆ ÙËÏÂfiÚ·ÛË.

3. ŒÓ· Ú‹Ì· ÌÂÙ·‚·ÙÈÎfi Ì ‰‡Ô ·ÓÙÈΛÌÂӷ÷ڛ۷Ì ÙÔ˘ ¡›ÎÔ˘/ÛÙÔÓ ¡›ÎÔ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô.

ŸÙ·Ó ÙÔ Ú‹Ì· ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ϤÁÂÙ·È ‰›ÙˆÙÔ. ∆Ô ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙfiÙ ϤÁÂÙ·È ¿ÌÂÛÔÎ·È ÙÔ ¿ÏÏÔ ¤ÌÌÂÛÔ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 10).

4. ŒÓ· Ú‹Ì· Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi Î·È ÙÔ Î·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔE›Ì·È Û›ÁÔ˘ÚÔ˜.

∆Ô Ú‹Ì· Â›Ó·È ÙÔ ÈÔ ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ÚfiÙ·Û˘. µÚ›ÛÎÂÙ·È ·ÓÙÔ‡!Èڛ˜ Ú‹Ì· Î·È ƒËÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË, ÚfiÙ·ÛË ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ. ª¿ÏÈÛÙ·,ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ fiÏË Ë ÚfiÙ·ÛË Â›Ó·È ¤Ó· Ú‹Ì·:

∂, ÛÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ηٷϷ‚·›ÓÔ˘Ì ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜: .¯. ∫ÔÈÌ¿Û·È → ÂÛ‡™Î¤ÊÙÔÌ·È → ÂÁÒ

Œ¯ˆ Ù· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘ ‰Âη٤ÛÛÂÚ·, ÁÈ·Ù› ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÂÓfi˜ Ú‹Ì·ÙÔ˜‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙ· ÌÈ· √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË. ªÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·È ÌÈ· ÔÏfi-ÎÏËÚË ÚfiÙ·ÛË...

∏ ‰·ÛοϷ ÓfiÌÈ˙ [fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ηٷϿ‚ÂÈ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË].

– ∆È Î¿ÓÂȘ ÂΛ; ∫ÔÈÌ¿Û·È;– Ÿ¯È.– ∆fiÙÂ;– •ÂÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È. ™Î¤ÊÙÔÌ·È. ∏Û˘¯¿˙ˆ. ∞ÚÎÂÙ¿ Ì ÙȘʈӤ˜ ÛÔ˘.

∆È ÌÔÚ› ÏÔÈfiÓ Ó· ÂÚȤ¯ÂÈË ÚËÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË;

™™˘̆ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆ̂ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃̃ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ̃

184

°°.. ¶¶ÚÚÔÔııÂÂÙÙÈÈÎ΋‹ ººÚÚ¿¿ÛÛËË

¢¢.. ∂∂ÈÈÚÚÚÚËËÌÌ··ÙÙÈÈÎ΋‹ ººÚÚ¿¿ÛÛËË

∞∞fifi ÙÙÔÔ ÚÚˆ̂››, Ô ¯ÈÔÓÈ¿˜ ¤¯ÂȉËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Û fiÛÔ˘˜

ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Ô‰ÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ∏ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÙÔ˘˘Ô˘ÚÁ›Ԣ ÁÁÈÈ·· ÙÙÔÔ˘̆˜̃ ÛÛ˘̆ÁÁÁÁÂÂÓÓ››˜̃ ÙÙˆ̂ÓÓ ÂÂÁÁÎÎÏψ̂‚‚ÈÈÛÛÌ̤¤ÓÓˆ̂ÓÓ ¿ÊËÓ ӷÂÓÓÔËı› fiÙÈ ÔÏÏÔ› Û˘Ó¿ÓıÚˆÔ› Ì·˜ ı· ¤ÌÂÓ·Ó Ì¤Û· ÛÙ·

¯ÈfiÓÈ· Î·È ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÒÚ˜, ··ÚÚ¿¿ ÙÙÈȘ̃ ÚÚÔÔÛÛ¿¿ııÂÂÈȘ̃ ÙÙˆ̂ÓÓÛÛ˘̆ÓÓÂÂÚÚÁÁ››ˆ̂ÓÓ ‰‰ÈÈ¿¿ÛÛˆ̂ÛÛˢ̃..

√È ÚÔı¤ÛÂȘ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 13) Û˘Ó‰˘¿˙ÔÓÙ·È Ì √ÓÔÌ·ÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ Î·È Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ¶ÚÔıÂÙÈ-Τ˜ ºÚ¿ÛÂȘ:

·fi ÙÔ Úˆ› ÁÈ· ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÙˆÓ ÂÁÎψ‚ÈṲ̂ӈӷڿ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ›ˆÓ

√È ÊÚ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ·›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡, ‰ËÏ·‰‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ· Û˘ÛÙ·-ÙÈο Ù˘ ÚfiÙ·Û‹˜ Ì·˜, fiˆ˜ Â›Ó·È .¯. ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔ Î·È ÙÔ Ú‹Ì·, ·ÏÏ¿ Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ·Ú·¿-Óˆ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‹ οÓÔ˘Ó ÈÔ Û·Ê‹ ÙÔÓ ÏfiÁÔ Ì·˜:

∞fi ÙÔ Úˆ›, Ô ¯ÈÔÓÈ¿˜ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.

√ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË – ÀÔΛÌÂÓÔ ƒËÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË

√È ¶ÚÔıÂÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ›ÚÚËÌ· + ÚfiıÂÛË + ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË Ï¤ÁÔÓÙ·È ™‡ÓıÂÙ˜ ¶ÚÔıÂÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ(‚Ï. Î·È ÂÓfiÙËÙ· 13.1).

∆· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 12) ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ (‹ –ÈÔ Û¿ÓÈ·– Ì·˙› Ì ¿ÏÏÔ¤Ó· ›ÚÚËÌ·) ∂ÈÚÚËÌ·ÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ. ∞˘Ù¤˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó:

∞. ƒ‹Ì·Ù·: º¿Á·Ì ·ÚÎÂÙ¿ ηϿ. – ¢Ô˘Ï‡ÂÈ Ôχ. – ∆Ú·ÁÔ˘‰¿ÂÈ ˆÚ·›·.µ. ∂›ıÂÙ·: ¿Ú· Ôχ fiÌÔÚÊË – ÂÓÙÂÏÒ˜ ·ÓÔÚÁ¿ÓˆÙÔ˜ – ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÛˆÛÙfi˜°. √˘ÛÈ·ÛÙÈο: Ë Î¿Ùˆ fiÚÙ· – Ô ÙfiÙ ˘Ô˘ÚÁfi˜¢. ∞ÚÈıÌËÙÈο: ۯ‰fiÓ ‰ÂηÂÊÙ¿ ÊÔÚ¤˜ – ÂÚ›Ô˘ ¤Ó·Ó Ì‹Ó·∂. √ÏfiÎÏËÚ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ: ∂˘Ù˘¯Ò˜, ‰ÂÓ Ù·Ï·ÈˆÚËı‹Î·ÌÂ. – ∂ÈÏÈÎÚÈÓ¿, ÙÔ Í¤¯·Û·.

ª¤Û·(›ÚÚËÌ·) ·fi(ÚfiıÂÛË) [ÙÔ ·ÏÈfi Û›ÙÈ](ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË)

¶¤Ú·(›ÚÚËÌ·) ·fi(ÚfiıÂÛË) [ÙË Ê·ÓÙ·Û›· Ì·˜](ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË)

¶¿Óˆ(›ÚÚËÌ·) ÛÂ(ÚfiıÂÛË) [¤Ó· Ú¿ÊÈ](ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË)

∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜̃̃̃ ÛÛ˘̆Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;

185

¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 34 µÚ›ÛΈ ‰È¿ÊÔÚ· ›‰Ë ÊÚ¿ÛÂˆÓ (√ÓÔÌ·ÙÈΤ˜, ƒËÌ·ÙÈΤ˜, ¶ÚÔıÂÙÈ-Τ˜ Î·È ∂ÈÚÚËÌ·ÙÈΤ˜ ºÚ¿ÛÂȘ) ÛÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ Î·È Ù·Áڿʈ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ Û ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÎÔ˘Ù¿ÎÈ·:

ŒÍˆ „ÈÏfi‚Ú¯Â. ∏ ÛfiÌ· η›ÂÈ, Ô ÂÈÙËÚËÙ‹˜ ›Ûˆ ·’ ÙÔÓ ¿ÁÎÔ Ó˘ÛÙ·Á̤ÓÔ˜. ∞ÓÙÈÁÚ¿-ʈ ÛÙÔ ÚÈÁˆÙfi ¯·ÚÙ› ·’ ÙÔ ¯ÔÓÙÚfi Ì·‡ÚÔ ‚È‚Ï›Ô. ª˘Ú›˙ˆ ÙËÓ ˘ÁÚ·Û›·. √ ÁÏfiÌÔ˜ ʈٛ-˙ÂÈ ·ÛıÂÓÈο ÙËÓ ·›ıÔ˘Û·. ∞ÎÔ‡ˆ ÙÔ ÌÔχ‚È ÌÔ˘ ÛÙÔ ¯·ÚÙ›. ŸÛ· ‰ÂÓ Î·Ù·Ï·‚·›Óˆ, Ù··Ú·Ï›ˆ. √ ÂÈÙËÚËÙ‹˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Ì ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ. ¢ÂÓ Í¤Úˆ fiÙÈ ÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ¿ ÙÔ˘Â›Ó·È ‚È‚ÏÈÔıËοÚÈÔ˜. √‡Ù ÌÔÚÒ Ó· ÚԂϤ„ˆ fiÙÈ ı· ¤ÏıÂÈ Ë ÂÔ¯‹ Ô˘ ı· Ì˘ıÔÔÈ‹ÛˆÙȘ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÌÔ˘ Û ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ¯ÒÚÔ.

ª¿Úˆ ¢Ô‡Î· ∞’ ÙÔÓ ¯˘Ìfi ÙˆÓ ·Ì˘Á‰¿ÏˆÓ ÙÔ˘ £ÂÔ‡

1166..33 ∆∆·· ››‰‰ËË ÙÙˆ̂ÓÓ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛˆ̂ÓÓ

∞∞.. ••Â¯̄ˆ̂ÚÚ››˙̇ˆ̂ ÙÙÈȘ̃ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃ ÌÌ ‚‚¿¿ÛÛËË ÙÙ·· ÛÛ˘̆ÛÛÙÙ··ÙÙÈÈÎο¿ ÙÙÔÔ˘̆˜̃

ªÂ ÙË ƒËÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË ÌÔÚÒ Ó· ˆ ÙÈ Î¿ÓÂÈ Ô µÚ·Û›‰·˜:√ µÚ·Û›‰·˜… (∞) ÎÔÈÌ¿Ù·È (ƒ‹Ì··ÌÂÙ¿‚·ÙÔ)√ µÚ·Û›‰·˜… (µ) ‰È·‚¿˙ÂÈ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô (ƒ‹Ì·ÌÂÙ·‚·ÙÈÎfi + ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ)√ µÚ·Û›‰·˜… (°) Â›Ó·È ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ (ƒ‹Ì·Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi + ηÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ)√ µÚ·Û›‰·˜… (¢) ‰›ÓÂÈ ÁÏ˘Î¿ ÛÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÌÔ˘

(ƒ‹Ì·‰›ÙˆÙÔ + ¿ÌÂÛÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ + ¤ÌÌÂÛÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ)

™™˘̆ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆ̂ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃̃ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ̃

186

√ ı›Ԙ ÌÔ˘ Ô ¶¤ÙÚÔ˜ ÎÔÈÌ¿Ù·È ·fi ÙÔ Úˆ›.∏ ˆÏ‹ÙÚÈ· ‹ıÂÏ ӷ Ô˘Ï‹ÛÂÈ ÛÙËÓ Î˘Ú›· ¢·Ó¿Ë ¤Ó· ··›ÛÈÔ ÊfiÚÂÌ· ·fi ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘¡ÒÂ.

√ µÚ·Û›‰·˜ + ÎÔÈÌ¿Ù·È.√ µÚ·Û›‰·˜ + ‰È·‚¿˙ÂÈ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô. √ µÚ·Û›‰·˜ + Â›Ó·È ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜.√ µÚ·Û›‰·˜ + ‰›ÓÂÈ ÁÏ˘Î¿ ÛÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÌÔ˘.

ŸÙ·Ó ÌÈ· ·Ï‹ √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË – ÀÔΛÌÂÓÔ (.¯. Ô µÚ·Û›‰·˜)Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È Ì οÔÈÔ ·fi Ù· ›‰Ë ƒËÌ·ÙÈ΋˜ ºÚ¿Û˘ (∞, µ, °, ¢),ÙfiÙ ̷˜ ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ·Ï‹ ÚfiÙ·ÛË, ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË Ì ٷ ·Ô-χو˜ ··Ú·›ÙËÙ·!

√È Ï¤ÍÂȘ Ì ٷ Ú¿ÛÈÓ· ÛÙÔȯ›· Â›Ó·È ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ›. ∞Ó ÙÔ˘˜·Ê·ÈÚ¤ÛÔ˘ÌÂ, Ì·˜ ̤ÓÂÈ Ë ·Ï‹ ÚfiÙ·ÛË.

√ ı›Ԙ ÌÔ˘ ÎÔÈÌ¿Ù·È.∏ ˆÏ‹ÙÚÈ· ‹ıÂÏ ӷ Ô˘Ï‹ÛÂÈ ÛÙËÓ Î˘Ú›· ¢·Ó¿Ë ¤Ó· ÊfiÚÂÌ·.

∞Ï‹ ÚfiÙ·ÛË +ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ› =

∂·˘ÍË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË

¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 35 µÚ›ÛΈ ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È Â·˘ÍË̤Ó˜ Î·È˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ˆ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡˜:

1. √ º¿Ó˘ ‹Ù·Ó ‰È¿ÛËÌÔ˜ ÁÈ·ÙÚfi˜.2. √ ¶¤ÙÚÔ˜ ¤ÙÚˆÁ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÛΤÊÙÂÙ·È ÙȘ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙËÓ ˘Á›· ÙÔ˘.3. ∏ ª·Ú›· ·ÁfiÚ·Û ÌÈ· ÎÔ‡ÎÏ· ·fi ÙÔ ÔÏ˘Î·Ù¿ÛÙËÌ· ¯Ù˜ ÙÔ ·fiÁÂ˘Ì·.4. ∏ ™ÔÊ›· ·fiÎÙËÛ ¤Ó· ·Ó¤ÌÔÚÊÔ ·ÁÔÚ¿ÎÈ.

∞ÓÙ›ıÂÙ·, ·Ó ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ (‰ËÏ·‰‹ ϤÍÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È··Ú·›ÙËÙ˜, ·ÏÏ¿ Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÂÈϤÔÓ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ¿ÏϘ ϤÍÂȘ) ÁÈ· Ó·ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ÏfiÁÔ Ì·˜, ÙfiÙÂ Ë ÚfiÙ·Û‹ Ì·˜ ϤÁÂÙ·È Â·˘ÍË̤ÓË:

187

™˘¯Ó¿, ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÔ˘Ì ̇ ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È ·ÌÂÛfiÙËÙ· ÛÙÔÓ ÏfiÁÔ Ì·˜ ‹ ÁÈ· Ïfi-ÁÔ˘˜ Û˘ÓÙÔÌ›·˜, ·Ú·Ï›ԢÌ ÔÚÈṲ̂ӷ ·fi Ù· ·ÚÈ· Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙˆÓÚÔÙ¿ÛˆÓ, fiˆ˜, .¯. ÙÔ ̆ ÔΛÌÂÓÔ, fiÙ·Ó Â‡ÎÔÏ· ÂÓÓÔ›ٷÈ...

∞ÁfiÚ·Û· ¤Ó· ÌÔχ‚È. (= ∂ÁÒ ·ÁfiÚ·Û· ¤Ó· ÌÔχ‚È.)

◊ ·ÎfiÌ· Î·È ÙÔ Ú‹Ì·:– ¶ÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ ÛÂÈÚ¿;– ∂ÁÒ. (= ∂ÁÒ ¤¯ˆ ÛÂÈÚ¿.)

∆¤ÙÔȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙȘ ϤÌ ÂÏÏÂÈÙÈΤ˜.

¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 36 µÚ›ÛΈ ÔȘ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Â›Ó·È Â·˘ÍË̤Ó˜ ηÈÔȘ Û‡ÓıÂÙ˜, Î·È ÙȘ ÛËÌ·‰Â‡ˆ Ì ¤Ó· ÛÙ·˘Úfi:

·˘ÍË̤ÓË Û‡ÓıÂÙË

1. ∏ ª·Ú›· Î·È Ô ¡›ÎÔ˜ ·ÁfiÚ·Û·Ó Û›ÙÈ.

2. ∏ ∂ϤÓË Â›Ó·È Î·Ï‹ Ì·ı‹ÙÚÈ·.

3. √ ηÈÓÔ‡ÚÈÔ˜ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Â›Ó·È ¯·ÌÔÁÂÏ·ÛÙfi˜ Î·È ÊÈÏÈÎfi˜.

4. √È ‰ÂÈÓfiÛ·˘ÚÔÈ ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÚÈÓ ·fi ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ·.

¢˘Ô ÊÚ¿ÛÂȘ ϤÌ fiÙÈ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ·Ú·Ù·ÎÙÈο fiÙ·ÓÂÓÒÓÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ·Ú·Ù·ÎÙÈÎÔ‡˜ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜, ‚Ï.ÂÓfiÙËÙ· 14.1 ∞ (.¯. ηÈ). ∞˘Ùfi Ì·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ·˘Ù¤˜ÔÈ ÊÚ¿ÛÂȘ ¿Ó ̷˙› Î·È ·›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÚfiÏÔ Ì¤Û·ÛÙËÓ ÚfiÙ·ÛË.

√ √Ú¤ÛÙ˘ Î·È Ë ∞ÁÁÂϛӷ ‹Á·Ó ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ.

√ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË + √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË

ÀÔΛÌÂÓÔ ÀÔΛÌÂÓÔ

√ ‰¿ÛηÏÔ˜ Â›Ó·È ˘ÔÌÔÓÂÙÈÎfi˜ Î·È Î·ÏÔÛ˘Ó¿ÙÔ˜.

∫·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ + ∫·ÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ

∏ ÚfiÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· οÔÈÔ˜ ·ÚÈÔ˜ fiÚÔ˜ (˘ÔΛÌÂÓÔ, ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ηÙËÁÔÚÔ‡ÌÂÓÔ)Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ·Ú·Ù·ÎÙÈο Ì οÔÈÔÓ fiÌÔÈfi ÙÔ˘ ϤÁÂÙ·È Û‡ÓıÂÙË.

GRAMMATIKH E'-ST' DHM 11-01-04 23:46 Page 187

™™˘̆ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆ̂ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃̃ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ̃

188

∞∞..11 ∏∏ ÛÛÂÂÈÈÚÚ¿¿ ÙÙˆ̂ÓÓ ÛÛ˘̆ÛÛÙÙ··ÙÙÈÈÎÎÒÒÓÓ ÙÙˢ̃ ··ÏÏ‹‹˜̃ ÚÚfifiÙÙ··ÛÛˢ̃

ÀÔΛÌÂÓÔ ƒ‹Ì· ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ

ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·¤Ê·ÁÂË ∞ÁÁÂϛӷ

¤Ê·ÁÂÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·Ë ∞ÁÁÂϛӷ

¤Ê·ÁÂË ∞ÁÁÂϛӷÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·

Ë ∞ÁÁÂϛӷ¤Ê·ÁÂÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·

Ë ∞ÁÁÂϛӷÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·¤Ê·ÁÂ

ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·Ë ∞ÁÁÂϛӷ¤Ê·ÁÂ

ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·¤Ê·ÁÂË ∞ÁÁÂϛӷ

∏ ·Ï‹ ÚfiÙ·ÛË ÂÚȤ¯ÂÈ ÌÈ· √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË – ÀÔΛÌÂÓÔ Î·ÈÌÈ· ƒËÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË. ™˘Ó‹ıˆ˜, Ë ƒËÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi¤Ó· Ú‹Ì· Î·È ÌÈ· √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ºÚ¿ÛË – ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ. §¤ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈÙÔ ÀÔΛÌÂÓÔ, ÙÔ ƒ‹Ì· Î·È ÙÔ ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ Â›Ó·È Ù· ·ÚÈ· Û˘ÛÙ·ÙÈ-ο Ù˘ ÚfiÙ·Û˘. °È· Ó· Ù· ÁÚ¿„ˆ Û ηÚÙÂÏ¿ÎÈ·!

ŸÏ˜ ÔÈ ÛÂÈÚ¤˜ ‚Á¿˙Ô˘Ó ÓfiËÌ·!

∏ ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ Ì¤Û· ÛÙËÓ ÚfiÙ·ÛË ‰ÂÓ ÂËÚ¿˙ÂÈÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘. ¢ËÏ·‰‹, ÔÈ ¤ÍÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ¤ÊÙȷ͘, √Ú¤ÛÙË,¤¯Ô˘Ó ÂÚ›Ô˘ ÙÔ ›‰ÈÔ ÓfiËÌ·. À¿Ú¯ÂÈ ÏÔÈfiÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÛÙË ÛÂÈÚ¿ÙˆÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ Ì¤Û· Û ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË. øÛÙfiÛÔ, οı ÛÂÈÚ¿ ¯ÚËÛÈ-ÌÔÔÈÂ›Ù·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.

∞˜ ·ÏϿ͈, ÙÒÚ·, ÙË ÛÂÈÚ¿ ÛٷηÚÙÂÏ¿ÎÈ· ÌÔ˘!

189

ŸÙ·Ó ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ‰ÒÛÔ˘Ì ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ÌÔÚԇ̠ӷ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓØ Ó· ʤÚÔ˘Ì ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÛÙËÓ·Ú¯‹ Ù˘ ÚfiÙ·Û˘. ∆fiÙÂ, Ì¿ÏÈÛÙ·, ÙÔ ÚÔʤÚÔ˘Ì ÈÔ ‰˘Ó·Ù¿:

∆ËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ· ¤Ê·ÁÂ Ë ∞ÁÁÂϛӷ.∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ ƒ‹Ì· ÀÔΛÌÂÓÔ

ŸÙ·Ó ÚˆÙ¿Ì οÙÈ ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘Ì ٛÔÙ·, Ë ·¿ÓÙËÛË Ô˘ı· Ì·˜ ‰ÒÛÔ˘Ó ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÂÍ‹˜ ÛÂÈÚ¿ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ: ÀÔΛÌÂÓÔ – ƒ‹Ì·– ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ ‹ ƒ‹Ì· – ÀÔΛÌÂÓÔ – ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ.

∏ ∞ÁÁÂϛӷ ¤Ê·Á ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·.ÀÔΛÌÂÓÔ ƒ‹Ì· ∞ÓÙÈΛÌÂÓԌʷÁÂ Ë ∞ÁÁÂϛӷ ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·.ƒ‹Ì· ÀÔΛÌÂÓÔ ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ë ·¿ÓÙËÛË Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÌÈ· ÂÓÙÂÏÒ˜ Ó¤· ÏËÚÔÊÔÚ›·/›‰ËÛË.

∆È ¤ÁÈÓÂ;

∏ ∞ÁÁÂϛӷ ¤Ê·Á ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·.

ŒÊ·ÁÂ Ë ∞ÁÁÂϛӷ ÙËÓ Î·Ú˘‰fiÈÙ·.

∆∆ÈÈ ıı·· ıı˘̆ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ ÁÁÈÈ··...... ÙÙËË ÛÛÂÂÈÈÚÚ¿¿ ÙÙˆ̂ÓÓ ÛÛ˘̆ÛÛÙÙ··ÙÙÈÈÎÎÒÒÓÓ ÙÙˢ̃ ÚÚfifiÙÙ··ÛÛˢ̃

∏ ÈÔ Ô˘‰¤ÙÂÚË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ Ì¤Û· Û ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË Â›Ó·ÈÀÔΛÌÂÓÔ – ƒ‹Ì· – ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ (À-ƒ-∞) ‹ƒ‹Ì· – ÀÔΛÌÂÓÔ – ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ (ƒ-À-∞)

∞Ó ı¤ÏÔ˘Ì fï˜ Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· οÔÈÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ÚfiÙ·Û˘, ÌÔÚԇ̠ӷ ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ.

GRAMMATIKH E'-ST' DHM 11-01-04 23:46 Page 189

™™˘̆ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆ̂ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃̃ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ̃

190

µµ.. ••Â¯̄ˆ̂ÚÚ››˙̇ˆ̂ ÙÙÈȘ̃ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ̃ ··ÓÓ¿¿ÏÏÔÔÁÁ·· ÌÌ ÙÙÔÔ ··ÓÓ ÂÂÍÍ··ÚÚÙÙÒÒÓÓÙÙ··ÈÈ ··fifi ¿¿ÏÏÏϘ̃ ‹‹ fifi¯̄ÈÈ

∏ ·Ú¿Ù·Í‹ Ì·˜ ı· ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ̤ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘

¶ÔÈÔ˜ ı¤ÏÂÈ Ó·ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÌÚÔÛÙ¿

¢ÒÛÙÂÌ·˜ ÙËÓ „‹ÊÔ Û·˜

ÙËÓ ÂÚ¯fiÌÂÓË ∫˘Úȷ΋!

·Ó ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ÙÔ ÂÈÙÚ¤„Ô˘Ó

ÂÂȉ‹ Î·È ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ·ÎÔ‡Û·ÌÂ

Ù¤ÙÔȘ ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ

ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ì ӷχÛÔ˘Ì ٷ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ

Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ Ì·˜

À¿Ú¯ÂÈ ¿ÏÏÔ˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ¯ˆÚ›Ûˆ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ;

191

√ ¡›ÎÔ˜ › fiÙÈ ı· ¿ÂÈ ÛÙË Û˘Ó·˘Ï›·.[ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË – ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ ›Â]

√ ¶¤ÙÚÔ˜ ÚÒÙËÛ ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ıÚ·Ó›Ô ÙÔ˘. [ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË – ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÚÒÙËÛÂ]

∆· ·È‰È¿ ͇ÓËÛ·Ó fiÙ·Ó Â›¯Â È· ÍËÌÂÚÒÛÂÈ. [ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË – ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ¯ÚfiÓÔ˘]

√ µ·Û›Ï˘ ÛÔ‡‰·Û ÁÈ· Ó· ÌÔÚʈı›. [ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË – ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÛÎÔÔ‡]

OÈ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙȘ ·ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Î·È Â›Ù ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ˆ˜ fiÚÔÈÙÔ˘˜ (˘ÔΛÌÂÓ·, ·ÓÙÈΛÌÂÓ·) ›Ù ̷˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÌÈ· ÏËÚÔÊÔÚ›· ÁÈ· ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ̤۷ ÛÙȘÔԛ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ·˘Ùfi Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ Ë Î‡ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË. √È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ‰ÂÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ÌfiÓ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÏfiÁÔ.

∫·È ÔÈ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜;

º˘ÛÈο! ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ·Ó ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó ÌfiÓ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÏfiÁÔ‹ fi¯È. √È ÚÔÙ¿ÛÂȘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ·ÚȘ Î·È ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ / ‰Â˘ÙÂ-Ú‡ԢÛ˜. √È Î‡ÚȘ ¤¯Ô˘Ó ·˘ÙÔÙÂϤ˜ ÓfiËÌ· Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÛÙ·ıÔ‡ÓÌfiÓ˜ ÙÔ˘˜.

¶.¯. ∏ ·Ú¿Ù·Í‹ Ì·˜ ÌÂÙ¿ ÙȘ ÂÎÏÔÁ¤˜ ı· ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓÙÔ˘ ÙfiÔ˘.¶ÔÈÔ˜ ı¤ÏÂÈ Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÌÚÔÛÙ¿;¢ÒÛÙ ̷˜ ÙËÓ „‹ÊÔ Û·˜ ÙËÓ ÂÚ¯fiÌÂÓË ∫˘Úȷ΋!

¶ÚÔÛ¤¯ˆ! √È Î‡ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·È ÂÚˆÙËÌ·ÙÈΤ˜.¡· ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ÂÚÒÙËÛË ÙÔ˘ ÔÌÈÏËÙ‹ ÚÔ˜ ÙÔÓ ·ÎÚÔ·Ù‹:

£¤ÏÂÙ ӷ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÌÚÔÛÙ¿;¶ÔÈÔ˜ ı¤ÏÂÈ Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÌÚÔÛÙ¿;

;

;

; ; ;

;;

GRAMMATIKH E'-ST' DHM 11-01-04 23:46 Page 191

Ο άνθρωπος στο διάστημα

Ο Θεόδωρος Γιουρτσίχιν του Νικολάου (ρωσικά: Фёдор Николаевич

Юрчихин, Φιοντόρ Νικολάγιεβιτς Γιουρτσίχιν), που γεννήθηκε στις 3

Ιανουαρίου 1959, είναι Ελλήνο-ρώσος πιλότος-

κοσμοναύτης και ήρωας τηςΡωσίας. Είναι ελληνικής καταγωγής εκ μητρός.

Είναι γιος του Νικολάι Φιοντόροβιτς Γιουρτσίχιν και της Μικρούλας

Γραμματικοπούλου-Γιουρτσιχίνα (κόρης του Σοφοκλέους Γραμματικόπουλου)

που μένει στη Σίνδο Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε στο Βατούμι της Αυτόνομης

Δημοκρατίας της Αζαρίας της πρώην σοβιετικής Γεωργίας. Τελειώνοντας το

σχολείο στο Βατούμι το 1976, ο Γιουρτσίχιν ξεκίνησε σπουδές στο Αεροπορικό

Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1983 αποφοίτησε ως μηχανολόγος με ειδικότητα

στα διαστημικά οχήματα.

Από το 1983 έως το 1997 εργάστηκε για τη Ρωσική Εταιρεία

Διαστήματος Ενέργεια. Εργάστηκε εκεί στο κέντρο ελέγχου ως Μηχανολόγος

Μηχανικός. Κατόπιν έγινε αρχιμηχανικός στα διαστημικά

προγράμματα Λεωφορείου-Μιρ και ΝΑΣΑ-ΜΙΡ. Tο1997 χρίστηκε υποψήφιος

στο κοσμοναυτικό τμήμα της Ενέργεια. Τον Οκτώβριο του 2002 ο Γιουρτσίχιν

συμμετείχε ως μέλος του πληρώματος του Ατλαντίς. Παρέμεινε στο διάστημα

επί 10 μέρες, 19 ώρες και 58 λεπτά. 7 Μαΐου 2006 επιλέχθηκε για μια ακόμα

αποστολή και 7 Απριλίου 2007 ξεκίνησε με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό

Σταθμό, όπου παρέμεινε επί 196 ημέρες.

ΠΡΩΤΗ ΠΤΗΣΗ: Από 7 έως 18 Οκτωβρίου 2002 συμμετείχε ως ειδικός

αποστολής του 4ου διαστημικού λεωφορείου Ατλαντίς (αποστολή STS-112). Το

πλήρωμα εκτελούσε εργασίες σε τροχιά με το πλήρωμα 5ης αποστολής.

Τον Μάιο του 2006, με απόφαση της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας

Διαστήματος (ΡωσΚόσμος), και της Ενέργεια συμπεριλήφθηκε στο πλήρωμα

τουΔ.Δ.Σ., μαζί με τους Όλεγκ Κότοφ και Κλέιτον Άντερσον.

Στις αρχές Ιουνίου του 2006 η Ν.Α.Σ.Α. και η ΡωσΚόσμος ετοίμασαν το

πλήρωμα της 15ης αποστολής για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στο κύριο

πλήρωμα περιλαμβάνονται οι Θεόδωρος Γιουρτσίχιν, Όλεγκ Κότοφ και

Κλέιτον Άντερσον. Έναρξη της 15ης αποστολής στο κατάστρωμα

του Σογιούζ TMA-10 αρχικά είχε προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2007,

αλλά στη συνέχεια μεταφέρθηκε για τον Απρίλιο.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΤΗΣΗ: Ξεκίνησε στις 7 Απριλίου 2007 ως μηχανικός πτήσης

του Σογιούζ και ως διοικητής του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού

Σταθμού στο πρόγραμμα της 15ης αποστολής, μαζί με τους Όλεγκ Κότοφ και

Τσαρλς Σίμονι. Στις 9 Απριλίου 2007 το Σογιούζ TMA-10 αγκυροβόλησε στον

Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, και το πλήρωμα ξεκινά τις εργασίες του στον

σταθμό. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, έκανε τρεις διαστημικούς περιπάτους:

30.05.2007 - 5 ώρες και 25 λεπτά. Οι αστροναύτες εγκατέστησαν επιπλέον το

αντί-μετεωρικό πάνελ στο ρωσικό τμήμα του Δ.Δ.Σ. και αντικατέστησαν το

παλιό καλώδιο στο νέο. 06.06.2007 - 5 ώρες 38 λεπτά. Τοποθέτησαν τη μονάδα

«Πίρς», πλατφόρμα με τρία εμπορευματοκιβώτια του επιστημονικού

εξοπλισμού και πραγματοποίησαν εργασίες για τη μονάδα «Ζβεζντά».

24.07.2007 - διάρκεια 7 ώρες και 41 λεπτά.

Ολοκλήρωσαν με επιτυχία τη διάλυση της δεξαμενής αμμωνίας. Στις 21

Οκτωβρίου 2007 με μια κάψουλα του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού

Σταθμού ο Όλεγκ Κότοφ και ο Γιουρτσίχιν, μαζί με τον

πρώτο Μαλαισιανό αστροναύτη Μουζαφάρ Σουκόρ, προσγειώθηκαν στο

βόρειο Καζακστάν. Λόγω της βλάβης στα καλώδια που συνδέουν

τηλεχειριστήριο για κάθοδο η κάψουλα προσγειώθηκε 70 χιλιόμετρα μακριά

από την προγραμματισμένη προσγείωση, οι αστροναύτες βίωσαν

υπερφόρτωση των εννέα μονάδων.

ΤΡΙΤΗ ΠΤΗΣΗ: Ξεκίνησε στις 16 Ιουνίου 2010 ως διοικητής του

διαστημικού οχήματος Σογιούζ TMA-19 και του Διεθνούς Διαστημικού

Σταθμού ως μηχανικός πτήσης για το πρόγραμμα της 24 και 25 κύριας

αποστολής, μαζί με τους αστροναύτες της NASA Ντάγκλας Χουίλοκ (Douglas

Wheelock) και Σάννον Ουώκερ (Shannon Walker). Στις 18 Ιουνίου 2010

το Σογιούζ TMA-19 συνδέθηκε με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και το

πλήρωμα άρχισε εργασίες στο σταθμό. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, έκανε

δύο διαστημικούς περιπάτους: 27 Ιουλίου 2010 - 6 ώρες 43 λεπτά.

Κατά την έξοδο στο διάστημα των αστροναυτών ο Γιουρτσίχιν και ο Μ.

Κορνιέκο αντικατέστησαν την τηλεοπτική κάμερα για τη μονάδα παροχής

υπηρεσιών «Ζβεζντά». στις 15 Νοεμβρίου 2010 και επί 6 ώρες και 27 λεπτά.

Κατά τη έξοδο στο διάστημα των αστροναυτών ο Γιουρτσίχιν και ο Όλεγκ

Σκρίποτσκα εγκατέστησαν τη μονάδα παροχής υπηρεσιών «Ζβεζντά» για να

φιλοξενήσει τον επιστημονικό εξοπλισμό των ρωσικών και ευρωπαϊκών

πειραμάτων.

Στις 26 Νοεμβρίου 2010 το Σογιούζ TMA-19 αποσυνδέθηκε από τον Διεθνή

Διαστημικό Σταθμό και προσγειώθηκε με ασφάλεια στο Καζακστάν, 35

χιλιόμετρα νότια-ανατολικά της πόλης Αρκαλίκ. Η ημερομηνία προσγείωσης

αναβλήθηκε έως 4 ημέρες νωρίτερα από το προγραμματισμένη, λόγω του

κλεισίματος του εναέριου χώρου του Καζακστάν, εξαιτίας της Συνόδου

Κορυφής του Ο.Α.Σ.Ε..

Εγκύκλιος Παιδεία

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Ο Φιοντόρ Νικολάγιεβιτς Γιουρτσίχιν ( 3 Ιανουαρίου 1959) είναι Ρώσος κοσμοναύτης. Ο γιος του Νικολάι ΦιοντόροβιτςΓιουρτσίχιν και της πόντιας ΜικρούλαςΣοφοκλέβνα Γιουρτσιχίνα (το γένοςΓραμματικοπούλου) γεννήθηκε στοΒατούμι της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Αζαρίας. Τελειώνοντας το σχολείο στοΒατούμι το 1976, ο Γιουρτσίχιν ξεκίνησε σπουδές στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το

1983 αποφοίτησε ως Μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα. Από το 1983 έως το 1997 εργάστηκε για την Ρωσική Εταιρεία Διαστήματος Energia. Εργάστηκε εκεί στο κέντρο ελέγχου ως Μηχανολόγος Μηχανικός. Κατόπιν έγινε αρχιμηχανικός στα διαστημικά προγράμματα Mir-Space-Shuttle καιNASA-Mir. Το 1997 χρίστηκε υποψήφιος στο κοσμοναυτικό τμήμα της Energia. Από τον Ιανουάριο 1998 μέχρι το Νοέμβριο 1999 ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του και τον Ιανουάριο του 2000 ξεκίνησε την εκπαίδευση για το πρόγραμμαISS((International Space Station). Τον Οκτώβριο του 2002 ο Γιουρτσίχιν συμμετείχε ως μέλος του πληρώματος του Διαστημικού Λεωφορείου "Ατλαντίς" στην αποστολή STS-112. Παρέμεινε στο διάστημα επί 10 μέρες, 19 ώρες και 58 λεπτά.

Στις 7 Μαΐου 2006 επιλέχτηκε για την αποστολή Soyuz TMA-10 και στις 7 Απριλίου 2007 ξεκίνησε με προορισμό τον διεθνή διαστημικό σταθμό ISS, όπου παρέμεινε επί 196 μέρες.

Ο Γιουρτσίχιν είναι παντρεμένος με την Λαρίσα Ανατολιέβνα Γιουρτσιχίνακαι έχει δυο κόρες. Οι γονείς του Γιουρτσίχιν διαμένουν μόνιμα στη Σίνδο (Έδρα του ΔήμουΕχεδώρου) Θεσσαλονίκης και είχαν πολλά χρόνια να συναντηθούν με τον γιο τους που κατοικεί με την οικογένειά του στη Ρωσία. Ο ΔήμαρχοςΕχεδώρου και το Δημοτικό Συμβούλιο, μέσα σε κλίμα συγκίνησης και υπερηφάνειας ανακήρυξε τον κοσμοναύτη κ.

Θεόδωρο Γιουρτσίχιν Επίτιμο Δημότη του Δήμου Εχεδώρου.

Δήμος Εχεδώρου ΚΛΙΚ Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σίνδου την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2003, στις 19:00μ.μ. Έκτοτε ο Γιουρτσίχινεπισκέπτεται πολύ συχνά το δήμο Εχεδώρου και για να επισκέπτεται τους γονείς του ΚΛΙΚ Την 9η Ιουλίου 2008 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, σε ειδική τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο, απένειμε τα διάσημα του Τάγματος Αριστείας του Φοίνικος στον ποντιακής καταγωγής πιλότο - αστροναύτη της Ρωσικής Ομοσπονδίας κ. Θεόδωρο Γιουρτσίχιν. Βραβεύσεις έχει δεχθεί από πολλούς φορείς, συλλόγους, πολιτικούς αλλά και απλούς πολίτες.

Για τις ρηματικές και ονοματικές φράσεις ξαναδές τα από εδώ ΚΛΙΚ Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Δευτέρα, Μαΐου 25, 2009

Êáé êÜôé áêüìç...

Óôáèìïß óôçí åîåñåýíçóç ôïõ äéáóôÞìáôïò

Áñ÷Ýò 20ïõ áéþíá: Ï Ñþóïò Tsiolkovsky êáé ï Áìåñéêáíüò Goddardó÷åäéÜæïõí ôïõò ðñþôïõò ðõñáýëïõò.

1945:Ïé Ãåñìáíïß êáôáóêåõÜæïõí ôïí ðýñáõëï V2, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíåíáíôßïí ôùí ¢ããëùí. ÌåôÜ ôï ôÝëïò ôïõ Â� ðáãêïóìßïõ ðïëÝìïõ ïWernher von Braun êáé ïé óõíåñãÜôåò ôïõ åñãÜæïíôáé ãéá ôïõòÁìåñéêáíïýò. Ôï äéáóôçìéêü ðñüãñáììá ôùí ÇÐÁ îåêéíÜ.

1957, 4 Ïêôùâñßïõ:Ç ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç èÝôåé óå ôñï÷éÜ ôïí ðñþôï äïñõöüñï, ôïí Sputnik.

1961, 12 Áðñéëßïõ:Ç ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç óôÝëíåé ôïí ðñþôï êïóìïíáýôç óôï äéÜóôçìá. Ï YuriGagarin âñßóêåôáé ãéá 108 ëåðôÜ óôï äéÜóôçìá. Ôï äéáóôçìüðëïéü ôïõ,Vostok 1, ïëïêëçñþíåé ìßá ðåñéóôñïöÞ ãýñù áðü ôç Ãç.

1963, 16 Éïõíßïõ:Ç ðñþôç ãõíáßêá óôï äéÜóôçìá åßíáé ç Valentina Tereshkova.

1965, 12 Ìáñôßïõ:Ï êïóìïíáýôçò Aleksei Leonov êÜíåé ôïí ðñþôï äéáóôçìéêü ðåñßðáôïäéÜñêåéáò 10 ëåðôþí.

1969, 20 Éïõëßïõ:Ïé ÇÐÁ óôÝëíïõí ôïõò ðñþôïõò áíèñþðïõò óôç ÓåëÞíç. Ïé Armstrong êáé Aldrin ðñïóåäáößæïíôáé ìå ôç óåëçíÜêáôï Eagle.

1971, 19 Áðñéëßïõ:Ï ðñþôïò äéáóôçìéêüò óôáèìüò, o Salyut 1, ôßèåôáé óå ôñï÷éÜ áðü ôçÓïâéåôéêÞ ¸íùóç.

1981, 12 Áðñéëßïõ:Ç ðñþôç ðôÞóç ôïõ áìåñéêáíéêïý äéáóôçìéêïý ëåùöïñåßïõ.

1990, 25 Áðñéëßïõ:Ïé ÇÐÁ èÝôïõí óå ôñï÷éÜ ôï äéáóôçìéêü ôçëåóêüðéï Hubble.

311

ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

Ιστορικό

Η πρόοδος της Αστρονομίας είναι στενά συνδεδεμένη με την εξέλιξη των παρατηρήσεων. Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα στη Γη που σηκώνει το κεφάλι του για να κοιτάξει απευθείας τον ήλιο και τα ουράνια σώματα που φαίνονται τη νύχτα. Η γοητεία που ασκεί ο ουρανός στον άνθρωπο τον οδήγησε στην συστηματοποίηση των παρατηρήσεών του και στην διατύπωση νόμων που εξηγούν φαινόμενα όπως οι φάσεις της σελήνης, η διάρκεια του έτους και η εναλλαγή των εποχών. Οι πρώτοι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν ως μέσο παρατήρησης το γυμνό οφθαλμό. ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Οι πρώτοι αστρονόμοι έδωσαν τα ονόματα των θεών τους στα λαμπρότερα ουράνια σώματα που διέκριναν στον ουρανό, τους πλανήτες (τους περιφερόμενους). Μετέφεραν την γήϊνη μυθολογία τους στους σχηματισμούς των άστρων στο ουράνιο στερέωμα, τους αστερισμούς. Αντιμετώπισαν με δέος αλλά και αδάμαστη περιέργεια (αυτή την ίδια περιέργεια που μας οδήγησε στη σημερινή «διαστημική» εποχή) τα δυναμικά ουράνια φαινόμενα, τους κομήτες και τους μετεωρίτες, τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης. Οι πρώτες κοσμολογικές θεωρήσεις των Βαβυλωνίων, των Αιγυπτίων, των Κινέζων και των Ελλήνων ήταν άρρηκτα δεμένες και με τις φιλοσοφικές Αρχαίοι λαοί όπως οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι και οι Εβραίοι ασχολήθηκαν με την Αστρονομία. Η Βίβλος έχει πολλές αστρονομικές αναφορές, γνωρίζουμε επίσης την κατάρτιση ημερολογίων από τους αρχαίους Αιγύπτιους με πρακτικούς σκοπούς, όπως την συστηματοποίηση των καλλιεργειών περί τον Νείλο. Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν σημαντικά βήματα στην επιστήμη της Αστρονομίας, όπως το σύστημα του φαινόμενου μεγέθους των αστέρων

(που εφαρμόζεται ακόμα), την σφαιρικότητα της γης (Πυθαγόρας, 6ος αιώνας π.Χ.) την πρόταση ηλιοκεντρικού συστήματος (Αρίσταρχος ο Σάμιος 310 - 230 π.Χ.), την μέτρηση της ακτίνας της Γής (Ερατοσθένης, 276 - 192 π.Χ.), την κατάρτιση καταλόγου ουρανίων σωμάτων (Ίππαρχος, 2ος π.Χ. αιώνας), κ.α. ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Ο Μεσαίωνας υπήρξε περίοδος οπισθοδρόμησης των επιστημών. Ο φόβος της ιεράς εξέτασης, ο σκοταδισμός, απέτρεπε κάθε πρόοδο. Η εγκατάλειψη του ηλιοκεντρικού συστήματος και η καθιέρωση ενός γεωκεντρικού ήταν επιβεβλημένη από τη «Μεσαιωνική Ηθική». Ωστόσο πρόοδος υπήρξε από Άραβες αστρονόμους (όπως ο al-Farghani, 9ος αιώνας μ.Χ.), κείμενά τους μεταφάστηκαν στα λατινικά περί τον 12ο Αιώνα. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Η Αναγέννηση υπήρξε η περίοδος εκρηκτικής εξέλιξης της Αστρονομίας με την διατύπωση του ηλιοκεντρικού συστήματος του Κοπέρνικου (1473-1543), τους νόμους κίνησης του Κέπλερ (1571-1630), τις εργασίες του Γαλιλαίου (1564-1642) και τέλος τους νόμους της δυναμικής του Νεύτωνα (1642-1727). Οι παρατηρήσεις του Τυχό Μπραχέ ή Τύχωνος (1546-1601) ήταν οι σπουδαιότερες πριν την εισαγωγή του τηλεσκοπίου και χρησιμοποιήθηκαν για τη διατύπωση των νόμων του Κέπλερ. Ένα από τα σπουδαιότερα βήματα στην Αστρονομία είναι η εισαγωγή του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο. Το τηλεσκόπιο έδωσε μεγάλη προώθηση στην Αστρονομία επιτρέποντας παρατηρήσεις ακριβείας σε ουράνια σώματα που δεν είχαμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε με τον γυμνό οφθαλμό. ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Ο 20ος αιώνας έχει ταυτιστεί με αυτό που ονομάζουμε «Διαστημική εποχή». Τα νέα υπερσύγχρονα τηλεσκόπια έδωσαν διαστάσεις, χρώμα και ταυτότητα σε ουράνια αντικείμενα που για αιώνες νομίζονταν φωτεινά σημεία, μυστήρια που σηματοδοτούσαν ένα ακατανόητο Σύμπαν. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος κατάφερε να «φτάσει» τα αστέρια, να ξεπερνώντας τα όρια της γήινης ατμόσφαιρας με τα διαστημικά σκάφη. Η εξερεύνηση του διαστήματος συνέβαλε ριζικά στην ανάπτυξη της Αστρονομίας, καθώς έδωσε τη δυνατότητα απευθείας δειγματοληψίας και επισκόπησης.

Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΟ - ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΚΟΥΡΣΑ 1957 - 1967

Το Σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα

Στις 4 Οκτωβρίου 1957, η πρώτη εκτόξευση τεχνητού δορυφόρου, του ΣΠΟΥΤΝΙΚ σε τροχιά γύρω από τη Γη. Στις 3 Νοεμβρίου 1957 ακολούθησε ο δεύτερος ΣΠΟΥΤΝΙΚ με ένοικο μια πανέξυπνη μικρή σκυλίτσα, τη Λάικα. Λίγο μετά την εκτόξευση παρουσιάστηκε μια βλάβη στο σύστημα θερμομόνωσης και εξαερισμού, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία στο χώρο που βρισκόταν η Λάικα να ανέβει πάνω απ' τους σαράντα βαθμούς Κελσίου. Μη μπορώντας να αντέξει, η Λάικα πέθανε από την καταπόνηση και την υπερθέρμανση περίπου πέντε με εφτά ώρες μετά την εκτόξευση. Το Σπούτνικ 2 καταστράφηκε κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα στις 14 Απριλίου 1958 Στις 2 Ιανουαρίου 1959 εκτοξεύτηκε ο Λούνα 1 αλλά δεν πέτυχε τον στόχο του. Πέρασε 6,500 χιλιόμετρα μακρύτερα από τη Σελήνη κάτι που το πέτυχε στις 13 Σεπτεμβρίου 1959 το Λούνα 2 και ήταν ένα άθλος της Σοβιετικής επιστήμης και τεχνολογίας. Στις 4 Οκτωβρίου 1959, ο Λούνα 3 φωτογράφιζε την αθέατη πλευρά της Σελήνης. Οι πρώτες διαστημικές πτήσεις των Γκαγκάριν και Τίτωφ, με τα διαστημόπλοια Βοστόκ 1 και Βοστόκ 2 άνοιγαν τον δρόμο προς το διάστημα. Ένα χρόνο αργότερα πραγματοποιήθηκαν η πρώτη δίδυμη πτήση διαστημοπλοίων και αστροναυτών. Στις 11 και 12 Αυγούστου του 1962 εκτοξεύτηκαν τα Βοστόκ 3 και Βοστόκ 4 με τον Αντριάν Νικολάγεφ στο πρώτο και τον Πάβελ Ποπόβιτς στο δεύτερο, που δεν ήταν μόνοι μέσα στα διαστημόπλοιά τους. Είχαν τοποθετηθεί σ' αυτά και διάφορα είδη ζώων για να γίνει δυνατή η παρακολούθηση των επιπτώσεων πάνω σ' αυτά των διαφόρων ακτινοβολιών και της έλλειψης της βαρύτητας. Το πρόγραμμα Βοστόκ τελειώνει το 1963 με δυο ακόμη επιτεύγματα, του νέου ρεκόρ - για την εποχή εκείνη - παραμονής στο διάστημα, επί 118 ώρες και 56 λεπτά, του Βαλέρυ Μπισκόφσην, που εκτοξεύθηκε με το Βοστόκ 5 στις 14 Ιουνίου 1963. Στις 16-19 Ιουνίου 1963 πετούσε στο Βοστόκ 6, για πρώτη φορά γυναίκα, η Βαλεντίνα Τερεσκόβα. Στις 12-13 Οκτωβρίου 1964 πραγματοποιείται η πρώτη εξερευνητική αποστολή στο διάστημα. Στις 30 Νοεμβρίου 1964 το σύστημα προσανατολισμού του Σοβιετικού διαπλανητικού σταθμού Ζοντ 2 χρησιμοποιεί ηλεκτρικούς ωστικούς πυραύλους πλάσματος. Στις 18 Μαρτίου 1965 για πρώτη φορά ο άνθρωπος πραγματοποιεί έξοδό

του στο διάστημα. Ο κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνωφ ήταν ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στο διάστημα ενώ ο Πάβελ Μπελιάγιεφ κατηύθυνε το διαστημόπλοιο Βοσχόντ 2. Η πτήση είχε πάει πολύ καλά αλλά στη 17η περιστροφή και ενώ το Βόσχοντ 2 ετοιμαζόταν για την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα, το αυτόματο σύστημα προσανατολισμού παρουσίασε κάποια βλάβη. Πήρε εντολή να προσγειωθεί κατά την επόμενη περιστροφή του χρησιμοποιώντας τη χειροκίνητη ρύθμιση. Έτσι το Βόσχοντ 2 προσγειώθηκε μιάμιση ώρα αργότερα και πολύ πιο δυτικά από το προκαθορισμένο σημείο, σ' ένα πυκνόφυτο και καταχιονισμένο δάσος της Σιβηρίας. Ο Μπελάγιεφ γινόταν ο πρώτος Σοβιετικός πιλότος που προσγείωνε ο ίδιος το διαστημόπλοιό του επιτυχώς. Στις 3 Φεβρουαρίου 1966 ο αυτόματος σταθμός Λούνα 9 προσεδαφίζεται για πρώτη φορά ομαλά στη Σελήνη για να μεταδώσει την επομένη πανοραμικές φωτογραφίες της σεληνιακής επιφάνειας. Στις 18 Μαΐου 1967 με τη βοήθεια ενός δορυφόρου Μόλνια 1 για πρώτη φορά μεταδίδονται τηλεοπτικές εικόνες. Στις 18 Οκτωβρίου 1967 ο διαπλανητικός αυτόματος σταθμός Βενέρα 4 προσεδαφίζεται για πρώτη φορά ομαλά στην επιφάνεια της Αφροδίτης και μετέδωσε στη Γη διάφορα στοιχεία σχετικά με την ατμόσφαιρα του πλανήτη. Στις 30 Οκτωβρίου 1967 γίνεται η πρώτη αυτόματη προσόρμιση σε τροχιά των τεχνητών δορυφόρων Κόσμος 186 και Κόσμος 188. Το Αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα

Στις 31 Ιανουαρίου 1958 τίθεται σε τροχιά ο δορυφόρος Εξπλόρερ 1 που εισήγαγε τις ΗΠΑ στη νέα εποχή της αστροναυτικής. Στις 17 Μαρτίου 1958 ένας Βάγκαρντ 1 έθεσε σε τροχιά δορυφόρο που προβλέπεται να ζήσει κάπου διακόσια χρόνια. Στις 17 Φεβρουαρίου 1959 ο Βάγκαρντ 2 έθεσε σε τροχιά δορυφόρο βάρους 9,7 κιλών. Από 11 συνολικά εκτοξεύσεις Βάγκαρντ τρεις μόνο πέτυχαν, με αποτέλεσμα το 1960 το πρόγραμμα αυτό να εγκαταλειφΘεί. Παρ' όλη την προσπάθεια οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1961 ήταν ακόμη πολύ πίσω από την Σοβιετική Ένωση σε ότι αφορούσε τη διαστημική περιπέτεια που είχε πια γοητεύσει ολόκληρο τον κόσμο. Στις 5 Μαΐου 1961 ο Αλαν Β. Σεπάρντ έκανε μέσα σ' ένα θαλαμίσκο Μέρκιουρυ μια σύντομη εξωγήινη πτήση και έγινε ο πρώτος Αμερικανός που εισέδυσε στο διάστημα. Στις 21 Ιουλίου 1961 ο Βίρτζιλ Γκρίσσομ μέσα στο Λίμπερτυ Μπελλ7

πραγματοποιεί με τη σειρά του ένα άλμα 15 λεπτών μέσα στο διάστημα. Στις 20 Φεβρουαρίου 1962 ο Τζων Γκλενν πραγματοποίησε τρεις περιστροφές γύρω από τη Γη μέσα στο θαλαμίσκο Φρέντσιπ 7 του προγράμματος Μέρκιουρυ. Στις 24 Μαΐου 1962 ο Σκοττ Κάρπεντερ επανέλαβε τη πτήση του Γκλενν με το Ωρόρα 7. Στις 3 Οκτωβρίου 1962 ο αστροναύτης Ουώλτερ Σίρρα μέσα στον θαλαμίσκο Σίγμα 7 πραγματοποιεί έξι περιστροφές γύρω από τη Γη. Στις 15 Μαΐου 1963 ο αστροναύτης Γκόρντον Κούπερ πραγματοποίησε 22 περιστροφές γύρω από τη Γη. Μια σειρά Ραίηντζερς και Παϊονίερς αφιερωμένη στις μελέτες και τις δοκιμές, δεν σημείωσαν επιτυχία. Στις 31 Ιουλίου 1964 με τον Ραίηντζερς 7 οι Αμερικανοί ανταμείφθηκαν. Ύστερα από μια πτήση 18 ωρών, με μια μόνο διόρθωση της τροχιάς, ο Ραίηντζερ συνετρίβη κοντά στη θάλασσα των Νεφών. Προτού όμως συντριβεί, οι έξι φωτογραφικές του μηχανές αναμετέδωσαν 4.308 φωτογραφίες της επιφάνειας της Σελήνης εξαιρετικής ποιότητας. Το Φεβρουάριο του 1965 ο Ραίηντζερ 8 συνετρίβη στη θάλασσα της Σιωπής έχοντας μεταδώσει 7.100 θαυμάσια φωτοσκιασμένες φωτογραφίες. Κατόπιν ο Ραίηντζερ 9 πήρε 5.800 φωτογραφίες του κρατήρα Αλφόνσου. Στις 23 Μαρτίου 1965 γινόταν η πρώτη εκτόξευση του επανδρωμένου διαστημόπλοιου Τζέμινι 3 με τους Βιρτζίλ Γκρίσσομ και Τζων Γιαγκ. Στις 3 Ιουνίου 1965 ο Τζέημς Μακντίβιτ και ο Έντουαρντ Ουάιτ πραγματοποιούν με το Τζέμινι 4 62 περιστροφές γύρω από τη Γη. Ο Ουάιτ βγαίνει από το διαστημόπλοιό του για διαστημικό περίπατο που κρατεί 25 ολόκληρα λεπτά. Στις 21 Αυγούστου 1965 οι Γκόρντον Κούπερ και Τσαρλς Κόνραντ, παρέμειναν στο διάστημα με το Τζέμινι 5 επί 8 ημέρες. Το Δεκέμβριο του 1965 οι Μάρτιν Μπόρμαν και Τζέημς Λόβελ παρέμειναν στο διάστημα επί 330 ώρες και 35 λεπτά. Στις 15 Δεκεμβρίου 1965 εκτοξεύεται το Τζέμινι 6 με τους Ουώλτερ Σίρρα και Τόμας Στάφφορντ, το οποίο συναντιέται με το Τζέμινι 7. Το τελευταίο είχε εκτοξευτεί στις 4 Δεκεμβρίου 1965 με τους Μάρτιν Μπόρμαν και Τζέημς Λόβελ. Οι δυο θαλαμίσκοι φτάσανε σε σημείο να εγγίσουν ο ένας τον άλλο χωρίς όμως να γίνει αυτό. Η μικρότερη απόσταση μεταξύ τους είχε περιοριστεί στα 25 εκατοστά. Επρόκειτο για το πρώτο στην ιστορία της ανθρωπότητας διαστημικό ραντεβού. Στις 16 Μαρτίου 1966 οι αστροναύτες Νηλ Άρμστρογκ και Ντέηβιντ Σκοττ πετώντας με το Τζέμινι 8 ενώθηκαν με ένα πύραυλο Εητζίνα. Τρεις μήνες αργότερα ο Γιουτζήν Σέρνταν βγαίνει από το Τζέμινι 9 που οδηγούσε ο αστροναύτης Τόμας Στάφφορντ, για να παραμείνει στο διάστημα επί μια ώρα και επτά λεπτά.

Στις 18 Ιουλίου 1966 εκτοξεύεται το Τζέμινι 10 με τους αστροναύτες Τζων Γιαγκ και Μάικλ Κόλλινς, που συνέδεσαν τον θαλαμίσκο τους με τον πύραυλο Εητζίνα 10. Ο τελευταίος είχε εκτοξευτεί 98 λεπτά νωρίτερα και τον εγκατέλειψαν σε μια απόσταση 400 χιλιομέτρων από τη Γη. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1966 οι αστροναύτες Τσαρλς Κόνραντ και Ρίτσαρντ Γκόρντον του Τζέμινι 11, παρά τις δυσκολίες που συνάντησαν, κατόρθωσαν να φθάσουν στην απόσταση-ρεκόρ 1.370 χιλιομέτρων από τη Γη, στη διπλάσια δηλ. ακριβώς απόσταση από εκείνη που είχε φτάσει το Τζέμινι 10. Στις 11 Νοεμβρίου 1966 εκτοξεύτηκε το Τζέμινι 12 με τους αστροναύτες Τζέημς Λόβελ και Εντουίν Ώλντριν. Την επόμενη, στις 12 Νοεμβρίου, γινόταν το καθιερωμένο πια ραντεβού με τον πύραυλο Εητζίνα που τελικά εγκαταλείφθηκε γιατί υπήρχε κίνδυνος να πάρει φωτιά. Είχαν όμως την ευκαιρία να φωτογραφίσουν την ηλιακή έκλειψη.

Η ΕΠΟΧΗ 1967 - 1970 Οι επιτυχίες του Σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, οφείλονταν κυρίως στον Σεργκέι Κορόλεβ, πατέρα όλων σχεδόν των Σοβιετικών πυραύλων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 60 και αρχιμηχανικό των προγραμμάτων που εξέλιξαν τις αποστολές Σπούτνικ, Λούνα, Βενέρα και το Βοστόκ που έστειλε το Γκαγκάριν στο διάστημα. Οι απανωτές επιτυχίες των Σοβιετικών σε συνδυασμό με το προβληματικό διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ (Vanguard, Pioneer 1-4), είχαν δημιουργήσει μεγάλο προβληματισμό στη νεοσύστατη NASA. Επίσης, καθώς για την εκτόξευση των διαστημικών σκαφών χρησιμοποιούνταν οι ίδιοι πύραυλοι-φορείς, με ελαφρές ή και ανύπαρκτες παραλλαγές, που έφεραν και τα πυρηνικά όπλα βαλλιστικής τροχιάς της εποχής, υπήρχαν πολλές ανησυχίες στις ΗΠΑ για την πιθανότητα ύπαρξης ενός μεγάλου χάσματος στις πυραυλικές δυνατότητες των δύο χωρών. Μέσα σε αυτό το γενικότερο κλίμα ο πρόεδρος Kennedy, προσδιόρισε τον επόμενο στόχο της διαστημικής περιπέτειας, γνωρίζοντας ότι μια επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη θα μπορούσε να αποκαταστήσει το κύρος των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, μια επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη εκείνη τη χρονική περίοδο ήταν εντελώς πρόωρη και αμφιλεγόμενη από πλευράς επιστημονικής χρησιμότητας, όμως ο στόχος ήταν περισσότερο πολιτικός παρά επιστημονικός. Έτσι ξεκίνησε η ιστορία του προγράμματος Apollo. Ενώ λοιπόν οι ΗΠΑ με κεντρικό φορέα υλοποίησης τη NASA η οποία έχει

την πλήρη και απόλυτη διαχείριση του διαστημικού προγράμματος, διοχετεύουν όλους τους πόρους και χρησιμοποιούν όλο το διαθέσιμο τεχνικό και επιστημονικό δυναμικό στην κατεύθυνση υλοποίησης ενός στόχου, στην ΕΣΣΔ το διαστημικό πρόγραμμα είναι κατακερματισμένο μεταξύ διαφόρων σχεδιαστικών γραφείων, και πολλών τελικών στόχων. Με μεγάλη καθυστέριση η Σοβιετική Ένωση εγκρίνει και αυτή την αποστολή κοσμοναύτη στη Σελήνη για το 1967-68 και πριν την έναρξη των αποστολών του Apollo. Σημαντικό σημείο στην εξέλιξη του προγράμματος αποτέλεσε ο θάνατος του Κορόλεβ. Τη θέση του πήρε ο συνεργάτης του Μίσιν, όμως το πλήγμα ήταν βαρύ. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1968 η ΕΣΣΔ εκτοξεύει τον Ζοντ 5. Έπειτα από μια πτήση επτά ημερών από τη Γη - Σελήνη - Γη επιστρέφει. Στις 30 Οκτωβρίου 1968 το διαστημόπλοιο Σογιούζ 3 με τον αστροναύτη Γκεόργκι Μπερεγκοβόι, προσεδαφίζεται για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας τις αεροδυναμικές ιδιότητες του σκάφους του μετά την είσοδό του στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας. Τον Δεκέμβριο του 1968, η NASA ετοιμαζόταν για την εκτόξευση του Apollo 8 το οποίο θα μετέφερε τους πρώτους αστροναύτες γύρω από τη Σελήνη. Η προγραμματισμένη εκτόξευση του Σοβιετικού Ζοντ-7 που θα ήταν επανδρωμένη, τελικά αναβλήθηκε, λόγω προηγούμενου ατυχήματος. Έτσι οι Borman, Lovell και Anders του Apollo 8 έγιναν οι πρώτοι άνθρωποι που "πέταξαν" γύρω από τη Σελήνη. Η Αμερικανική πρωτιά ουσιαστικά έδωσε τέλος στο Σοβιετικό πρόγραμμα, παρά το γεγονός ότι ακολούθησαν κάποιες ακόμα πτήσεις. Στις 16 Ιανουαρίου 1969 το Σογιούζ 4, πρώτος διαστημικός σταθμός, με πιλότο το Βλαντίμιρ Σατάλωφ, πλησίασε με σκοπό την προσόρμιση σε τροχιά με το Σογιούζ 5 όπου βρίσκονταν οι κοσμοναύτες Μπορίς Βολίνωφ, Γιεβγκένι Χρουνώφ και Αλεξέι Γιελισέγεφ. Οι δυο τελευταίοι βγήκαν στο διάστημα και αφού εκτέλεσαν διάφορους χειρισμούς συναρμολόγησης, επιστημονικά πειράματα και παρατηρήσεις, πέρασαν στο άλλο διαστημόπλοιο, το Σογιούζ 4. Στη συνέχεια τα δυο διαστημόπλοια αποσυνδέθηκαν για να προσεδαφιστούν στην προκαθορισμένη τους περιοχή. Στις αρχές του 1969, ο πρώτος επιχειρησιακά έτοιμος πύραυλος φορέας Ν-1 είχε ανυψωθεί στην εξέδρα εκτόξευσης στο κοσμοδρόμιο του Μπαικονούρ. Επρόκειτο για ένα γιγάντιο πύραυλο, και ήταν ο μοναδικός

ικανός να μεταφέρει το πλήρες φορτίο μιας αποστολής προσσελήνωσης. Οι κοσμοναύτες ήδη από τις αρχές του 1968 εκπαιδευόντουσαν για την προσσελήνωση. Όμως δεν υπήρχε ακόμα έτοιμο διαστημικό όχημα λόγω των προβλημάτων εξέλιξης που αντιμετώπιζε το πρόγραμμα Σογιούζ, προβλήματα που ήταν προφανή τόσο από τις μή επανδρωμένες αποστολές του προγράμματος, όσο και από τις μεμονωμένες δοκιμές εκτόξευσης και επανεισόδου σκαφών Σογιούζ. Μία από αυτές τις δοκιμές είχε κοστίσει το ζωή του κοσμοναύτη Κομαρόβ, όταν το όχημα επανεισόδου συνετρίβη στο έδαφος με ταχύτητα μεγαλύτερη των 600Km/hr. Τα προβλήματα συνέχισαν, καθώς η εκτόξευση στις 21 Φεβρουαρίου του 1969 ήταν αποτυχημένη, με τον πύραυλο να παίρνει φωτιά 66 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση. Μια δεύτερη εκτόξευση στις 3 Ιουλίου 1969 ήταν καταστροφική. Μόλις 200 μέτρα από το έδαφος ο πυραυλος εξερράγη και έπεσε στο έδαφος καταστρέφοντας τόσο τη βασική εξέδρα εκτόξευσης όσο και την εφεδρική που βρισκόταν κοντά. Το Μπαικονούρ δεν είχε πλέον δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων, ενώ η αποκατάσταση των ζημιών διήρκεσε 2 χρόνια. Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, στις 13 Ιουλίου 1969 εκτοξεύθηκε ένα σκάφος του προγράμματος Λούνα με στόχο να προλάβει να προσσεληνωθεί, έστω μη επανδρωμένο, πριν την αποστολή του Apollo 11 που ξεκίνησε από τη Γη 3 μέρες αργότερα. Η αποστολή αυτή είχε δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά και ανησυχίες στις ΗΠΑ, καθώς δεν ήταν ακριβώς γνωστή η φύση και ο στόχος της. Οι φόβοι έφταναν μέχρι και την πιθανότητα προσπάθειας των Σοβιετικών να εμποδίσουν την προσσελήνωση του Apollo 11. Στις 21 Ιουλίου 1969 το Σοβιετικό σκάφος συνετρίβη στην επιφάνεια της Σελήνης, και λίγο αργότερα την ίδια ημέρα ο Armstrong έκανε τα πρώτα ιστορικά βήματα στο έδαφος του Φεγγαριού. Η επιτυχία του Apollo 11 και η καταστροφή των εγκαταστάσεων εκτόξευσης στο Μπαικονούρ, ουσιαστικά σηματοδότησαν το τέλος του Σοβιετικού προγράμματος για επανδρωμένη πτήση στη Σελήνη.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΛΛΩΝ

ΑΠΟΛΛΩΝ 4: Ηταν η πρώτη μη επανδρωμένη πτήση. Σκοπός της αποστολής ήταν η δοκιμή του πυραύλου Saturn και του διαστημόπλοιου Απόλλων. ΑΠΟΛΛΩΝ 5: Ηταν μη επανδρωμένη πτήση. Σκοπός της αποστολής ήταν

η δοκιμή της σεληνακάτου, για πρώτη φορά στο διάστημα. Η σεληνάκατος παρέμεινε στο διάστημα να περιτριγυρίζει την Γη. Οι πύραυλοι εκτόξευσης και προσγείωσης κατέπεσαν στην γη και αποτεφρώθηκαν κατά την επάνοδό τους στην ατμόσφαιρα. ΑΠΟΛΛΩΝ 6: Ηταν η τελευταία μη επανδρωμένη πτήση με πυραύλους Saturn. Σκοπός της αποστολής ήταν η δοκιμή του πυραύλου για την μεταφορά ενός διαστημοπλοίου και μιας σεληνακάτου, απαραίτητα εξαρτήματα που προέβλεπε το διαστημικό πρόγραμμα για τις κατοπινές αποστολές στην Σελήνη. ΑΠΟΛΛΩΝ 7: Η αποστολή Απόλλων 7 ήταν η πρώτη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα μετά από την αποτυχημένη πτήση του Απόλλων 1. ΑΠΟΛΛΩΝ 8: Η αποστολή Απόλλων 8 ήταν η δεύτερη επανδρωμένη πτήση, που τελικό του στόχο είχε την προσεδάφιση ανθρώπων στη Σελήνη. Ήταν επίσης η πρώτη επανδρωμένη πτήση στην Σελήνη ΑΠΟΛΛΩΝ 9: Η συγκεκριμένη αποστολή είχε σαν στόχο να δοκιμαστεί η σεληνάκατος για πρώτη φορά κάτω από πραγματικές συνθήκες σε τροχιά γύρω από την Γη. ΑΠΟΛΛΩΝ 10: Είχε σαν στόχο να δοκιμαστεί η σεληνάκατος για πρώτη φορά κάτω από πραγματικές συνθήκες σε τροχιά γύρω από την Σελήνη. Κατά την διάρκεια της αποστολής πραγματοποιήθηκαν οι ανάλογοι ελιγμοί αποσύνδεσης της σεληνακάτου από το μητρικό σκάφος, καθόδου σε χαμηλό ύψος γύρω από το φεγγάρι, ανόδου και επανασύνδεσής της με το μητρικό σκάφος. ΑΠΟΛΛΩΝ 11

Η αποστολή Απόλλων 11 ήταν μέρος του Προγράμματος Απόλλων της NASA, που τελικό του στόχο είχε την προσεδάφιση ανθρώπων στη Σελήνη. Ο στόχος αυτός έγινε πραγματικότητα με τη συγκεκριμένη αποστολή, όταν ο Νηλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη στις 21 Ιουλίου 1969. Η αποστολή εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στις 16 Ιουλίου 1969, στις 13:32 UTC με έναν πύραυλο Κρόνος V και τριμελές πλήρωμα αποτελούμενο από τους Νηλ Άρμστρονγκ, Μπαζ Όλντριν και Μάϊκλ Κόλλινς. Μετά από ένα ταξίδι τριών ημερών τέθηκε σε τροχιά γύρω από το δορυφόρο της Γης. Μετά από μερικές περιφορές γύρω από τη Σελήνη

προκειμένου να εντοπιστεί κατάλληλο μέρος για την προσελήνωση, οι Όλντριν και Άρμστρονγκ μπήκαν στη σεληνάκατο Eagle (Αετός) και αποχωρίστηκαν από το όχημα διακυβέρνησης Columbia στο οποίο παρέμεινε ο τρίτος αστροναύτης, Μάικλ Κόλλινς. Η κάθοδος της σεληνακάτου, που κράτησε περίπου 12 λεπτά, δυσκόλεψε λόγω προβλημάτων στον υπολογιστή του σκάφους, αλλά και όταν διαπιστώθηκε ότι η τοποθεσία που είχε επιλεγεί δεν ήταν αρκετά ομαλή. Έτσι ο Άρμστρονγκ ανέλαβε το χειροκίνητο έλεγχο της πτήσης, επιλέγοντας επί τόπου άλλο σημείο προσελήνωσης. Τελικά ο Αετός προσεληνώθηκε στη Θάλασσα της Ηρεμίας, στις 20:17 UTC της 20ης Ιουλίου. Ακολούθησαν προετοιμασίες για την έξοδο από το σκάφος, που κράτησαν περίπου έξι ώρες. Στις 2:56 UTC της 21ης Ιουλίου, ο Νηλ Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην επιφάνεια ενός ουράνιου σώματος, λέγοντας τα διάσημα πλέον λόγια 'Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα γιγαντιαίο άλμα για την ανθρωπότητα', που είχε από πριν προετοιμάσει για την περίσταση. Τα πρώτα βήματα στη Σελήνη μεταδόθηκαν ζωντανά στη Γη, μέσω μιας κάμερας που υπήρχε στο εξωτερικό της σεληνακάτου, και υπολογίζεται ότι τα παρακολούθησαν 500-700 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Τον Άρμστρονγκ ακολούθησε ο Όλντριν, και οι δυο τους έμειναν στην επιφάνεια της Σελήνης περίπου δυόμισι ώρες, στήνοντας ιστό με την αμερικανική σημαία, παίρνοντας περίπου είκοσι κιλά δειγμάτων εδάφους, βράχων και σκόνης και τοποθετώντας εξοπλισμό για επιστημονικά πειράματα (ένα σεισμογράφο και έναν ανακλαστήρα λέϊζερ για τη μέτρηση της απόστασης της Σελήνης από τη Γη). Μετά από μερικές ώρες ξεκούρασης για τους αστροναύτες, το τμήμα ανόδου της σεληνακάτου άφησε την επιφάνεια της Σελήνης και συναντήθηκε σε τροχιά με το όχημα διακυβέρνησης, στο οποίο πέρασαν οι δύο. Κατόπιν η σεληνάκατος αποσυνδέθηκε (θα παρέμενε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη για μερικούς μήνες πριν συντριβεί στην επιφάνειά της) και οι τρεις αστροναύτες ξεκίνησαν το τριήμερο ταξίδι της επιστροφής τους. Στην επιφάνεια της Σελήνης, εκτός από την αμερικανική σημαία και τα πειράματα, έμεινε και μια αναμνηστική πλάκα (στο τμήμα καθόδου της σεληνακάτου) με την επιγραφή 'Εδώ Άνθρωποι Από Τον Πλανήτη Γη Πάτησαν Πρώτη Φορά στη Σελήνη, Ιούλιος 1969 Μ.Χ. Ήρθαμε εν Ειρήνη Για Όλη την Ανθρωπότητα', μια απεικόνιση της Γης και τις υπογραφές των τριών αστροναυτών και του Αμερικανού προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον. Οι αστροναύτες του Απόλλων 11 προσθαλασσώθηκαν στον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στη νήσο Ουέηκ, στις 24 Ιουλίου 1969. Αμέσως μετά την περισυλλογή τους τοποθετήθηκαν σε καραντίνα επί τρεις εβδομάδες, για το φόβο ύπαρξης τυχόν άγνωστων μικροβίων που μπορεί να έφεραν από τη Σελήνη στη Γη. Οι Αμερικανοί θα πραγματοποιούσαν άλλες πέντε

αποστολές στη Σελήνη μέσα στα επόμενα χρόνια. Η κάψουλα επιστροφής του Απόλλων 11 εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό μουσείο αεροναυτικής και διαστήματος στην Ουάσιγκτον. ΑΠΟΛΛΩΝ 13

Η αποστολή Απόλλων 13 ήταν επανδρωμένη πτήση στο διάστημα στα πλαίσια του Προγράμματος Απόλλων της NASA. Δεν πέτυχε τον τελικό στόχο της προσεδάφισης ανθρώπων στη Σελήνη, αφού το κέντρο ελέγχου αναγκάστηκε λόγω βλάβης του διαστημικού σκάφους να διακόψει την πτήση και να επιστρέψει το πλήρωμα στην γη. Κατά την διάρκεια της πτήσης σημειώθηκε έκρηξη σε μια από τις δύο δεξαμενές οξυγόνου, με αποτέλεσμα την παύση διοχέτευσης της κυψέλης καυσίμου με οξυγόνο και την ακαριαία μείωση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Εκτός αυτού σημειώθηκε έλλειψη αποθέματος οξυγόνου με αποτέλεσμα η αποστολή να αντιμετωπίσει σοβαρό κίνδυνο. Η σεληνάκατος πήρε την θέση του κατεστραμμένου σκάφους εξυπηρέτησης ως σκάφος διάσωσης. Ο διασωστικός εξοπλισμός της σεληνακάτου όμως εκπληρούσε μικρότερες προδιαγραφές, αφού ήταν κατασκευασμένη για λιγότερο πλήρωμα και μικρότερη χρήση. Η παροχή οξυγόνου ήταν μεν αρκετή, αλλά έλειπε η παροχή νερού και ηλεκτρικού ρεύματος εκτός από μερικές μπαταρίες που ήταν φορτισμένες. Εκτός αυτού έλειπε η ανακύκλωση του αέρα και δεν επαρκούσε η αποχέτευση του διοξειδίου του άνθρακα. Υπό την καθοδήγηση του πύργου ελέγχου οι αστροναύτες κατασκεύασαν με ότι υλικά βρέθηκαν στο διαστημόπλοιο (Φωτο: σακούλες, χάρτες, κολλητική ταινία) έναν πρόχειρο προσαρμογέα του μηχανήματος από το σκάφος εξυπηρέτησης, το έβαλαν σε λειτουργία και πυροδότησαν τους πυραύλους για να επιστρέψουν στην Γη. Κοινή Αμερικανό-σοβιετική πτήση Σταθμό στην εποποιία του διαστήματος αποτέλεσε κοινή Αμερικανο- σοβιετική πτήση στη διάρκεια της οποίας συνδέθηκαν τα πληρώματα του Σογιούζ 19 (Αλεξέι Λεόνωφ - Βαλερί Λεόνωφ - Βελερί Κουμπάσωφ) και Απόλλων 18 (Βανς Μπραντ - Τόμας Π. Στάφφορντ - Ντόναλντ Κ. Σλέιτον) έκαναν κοινά πειράματα, μοιράστηκαν τις τροφές τους και απεύθυναν κοινή ειρηνική διακήρυξη.

Ουσιαστικά η συνέχιση των επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη είχε τρομερά μεγάλο κόστος σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ειδικά δε όταν ο πρωταρχικός στόχος που ήταν πολιτικός είχε επιτευχθεί, για τις ΗΠΑ, ή είχε αποτύχει για τη Σοβιετική Ένωση. Και πολύ περισσότερο όταν η επιστημονική έρευνα και η εξερεύνηση του διαστήματος μπορούσε να εξυπηρετηθεί με άλλους πιο αποτελεσματικούς και λιγότερο δαπανηρούς τρόπους. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι η εξερεύνηση του διαστήματος είναι πρώτιστα ζήτημα οικονομικών πόρων

21ος ΑΙΩΝΑΣ - Ο ασιατικός ανταγωνισμός Με την έλευση του 21ου αιώνα η NASA βρέθηκε αντιμέτωπη με τις φιλοδοξίες πολλών ασιατικών χωρών, οι οποίες δαπανούν υπέρογκα ποσά προκειμένου να εδραιώσουν τη θέση τους στη διαστημική εποχή. Πρώτα η Κίνα και ακολούθως η Ινδία, η Ιαπωνία πραγματοποίησαν μη επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη τη διετία 2007-2008 και έχουν εκπονήσει σχέδια που προβλέπουν αρκετές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές καθώς και εγκατάσταση βάσεων στη Σελήνη. Η NASA σχεδιάζει να επιστρέψει στη Σελήνη με το νέο σκάφος Orion το 2020 και να κατασκευάσει μόνιμη βάση γύρω στο 2024. Το κόστος της πρώτης επανδρωμένης αποστολής εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 100 δισ. δολάρια. Η Κίνα, που πραγματοποίησε την πρώτη της επανδρωμένη αποστολή σε τροχιά το 2003, σχεδιάζει την πρώτη μη επανδρωμένη προσσελήνωση για το 2020 και επανδρωμένη προσελήνωση το 2024. Η Ινδία προγραμματίζει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στο Διάστημα για το 2015 με την προοπτική να στείλει ανθρώπους στη Σελήνη μετά το 2020 Η Ρωσία έχει σχέδια μόνο για ρομποτικές αποστολές στη Σελήνη το διάστημα 2012-2015, οπότε θα αρχίζει την κατασκευή μιας πλήρους ρομποτικής σεληνιακής βάσης Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) δεν έχει ακόμα αποφασίσει αν θα αναπτύξει το δικό του διαστημικό όχημα για μεταφορά αστροναυτών, θα μπορούσε όμως να συμμετάσχει σε αποστολές των ΗΠΑ και της Ρωσίας στη Σελήνη

Οι μεγάλες αποτυχίες

Απώλεια σκύλων Όλα αυτά καταλήγουν σε ένα τελικό πρόγραμμα τροχιάς και μια σειρά από

κανόνες που αποτελούν ένα χοντρό τόμο από κανόνες του παιχνιδιού που καθορίζουν τι θα πρέπει να γίνει σε καθεμιά περίπτωση χωριστά. Οι πρώτοι μάρτυρες του διαστήματος Το κατόρθωμα του Γκαγκάριν δεν ήταν κάτι που επιτεύχθηκε με το πρώτο και ξαφνικά. Είχαν προηγηθεί σοβαρές προετοιμασίες με έξι άλλα διαστημόπλοια που προηγήθηκαν από το Βοστόκ Ι. Σ' αυτά είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορες κούκλες και σκύλοι. Το πρώτο μάλιστα δεν μπόρεσαν να το επαναφέρουν στη Γη, ενώ το τρίτο κάηκε μέσα στην ατμόσφαιρα μαζί με τα 2 σκυλάκια που είχαν κάνει 17 φορές το γύρο της Γης. Απόλλων 1 Το Απόλλων 1 - πρώτη επανδρωμένη πτήση Απόλλων - είχε προγραμματιστεί για τις 21 Φεβρουαρίου 1967. Ένα μήνα όμως νωρίτερα (27-1-1967) οι τρεις Αμερικανοί αστροναύτες που θα την πραγματοποιούσαν, οι Χονάιτ, Γκρίσσομ και Τσάφφυ ήταν νεκροί. Ήταν δεμένοι στις θέσεις τους στο θαλαμίσκο του Apollo 1 για επίγειες δοκιμές. Στη 1 το μεσημέρι για άγνωστους λόγους ξέσπασε φωτιά και οι τρεις αστροναύτες πέθαναν από εισπνοή δηλητηριωδών αεριών και εγκαύματα τρίτου βαθμού. Σογιούζ 1 Το Σογιούζ 1 συνετρίβη πάνω στο έδαφος, έπειτα από 25ωρη πτήση και 18 περιστροφές γύρω από τη Γη, στις 23 Απριλίου 1967. Τρεις μήνες ύστερα από την Αμερικανική τραγωδία με τους τρεις αστροναύτες έχουμε τη Σοβιετική τραγωδία με θύμα τον 40χρονο Βλαντίμιρ Κομάρωφ, ο οποίος αφού εκτέλεσε την 25ωρη πτήση, με 18 περιστροφές γύρω από την Γη, σύμφωνα με το πρόγραμμα, ως το τελευταίο λεπτό και έλεγχε πλήρως την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα, καθώς άνοιγε το βασικό αλεξίπτωτο, σε ύψος 7 χιλιομέτρων, μπερδεύτηκαν τα λουριά του αλεξίπτωτου και το διαστημόπλοιο κατήλθε με μεγάλη ταχύτητα, με αποτέλεσμα το θάνατο του Κομάρωφ. Σογιούζ 11 Τραγική τύχη είχε το πλήρωμα του Σογιούζ 11 το οποίο αποτελούνταν από τους αστροναύτες Γκεόργκι Τ. Ντομπροβόλσκι, Βλαντισλάβ Ν. Βολκόφ, Βίκτορ Ι. Πατσάγιεφ που αφού συμπλήρωσε πτήση 23 ημερών (από 6/6 μέχρι 30/6/71) και 360 περιστροφές πέθαναν από απώλεια σταθερής ατμοσφαιρικής πίεσης κατά τη διάρκεια της επιστροφής στη Γη (την επανείσοδο του διαστημόπλοιου στη γήινη ατμόσφαιρα). Απόλλων 12 ΑΛΛΑΝ ΜΠΗΝ. Ο πρώτος τραυματίας στο διάστημα. Ένας από τους

αστροναύτες του Απόλλων 12 ο Άλλαν Μπην κατά την προσθαλάσσωση της κάψουλας, κτυπήθηκε από μια φωτογραφική μηχανή 16 χιλιοστών, η οποία ξέφυγε από τη θήκη όπου βρισκόταν στερεωμένη και έπεσε με όλο το γήινο βάρος της στο κεφάλι του. Του άνοιξε μια πληγή πάνω στο δεξί μάτι και χρειάστηκε να του τη ράψουν μέσα στο θάλαμο καραντίνας στο αεροπλανοφόρο Χόρνετ. Τσάλεντζερ Η έκρηξη του Τσάλεντζερ μετά την απογείωσή του, που έγινε μπροστά στα μάτια της συγκλονισμένης ανθρωπότητας στις 28/1/1986, ήταν μια από τις πιο τραγικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας και είχε θύματά τους: Φράνσις Ρ. Σκόμπι, Μάικλ Τζ. Σμιθ, Ρόναλντ Ε. Μακνέρ, Έλλισον Σ. Ονιζούκα, Τζούντιθ Α. Ρέσνικ, Γκρέγκορι Μπ. Τζάρβις, Σάρον Κρίστα Μακολίφφι. Μετά το τρομερό αυτό ατύχημα, ανεστάλη το διαστημικό πρόγραμμα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δυο χρόνων. Η αιτία της καταστροφής εντοπίστηκε σε μια ελαττωματική «φλάντζα» του δεξιού βοηθητικού πυραύλου από την οποία εξερχόταν γυμνή φλόγα, που με τη σειρά της ήρθε σε επαφή με την κεντρική δεξαμενή υγρού υδρογόνου προκαλώντας την καταστροφική έκρηξη. Columbia Το διαστημικό λεωφορείο Columbia διαλύθηκε κατά την επανείσοδό του στη Γη την 1 Φεβρουαρίου του 2003. Το πρόβλημα που οδήγησε στην καταστροφή είχε δημιουργηθεί κατά την εκτόξευση του Columbia στις 16 Ιανουαρίου αλλά κανείς δεν το είχε εντοπίσει. Συγκεκριμένα στη διάρκεια της εκτόξευσης ένα κομμάτι μονωτικού αποκολλήθηκε από την κεντρική δεξαμενή καυσίμων και χτύπησε το αριστερό πτερύγιο του Columbia καταστρέφοντας τη θερμική ασπίδα. Κατά την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν διέλυσαν το αριστερό πτερύγιο, το Columbia κατέστη ανεξέλεγκτο και τελικά διαλύθηκε στην ατμόσφαιρα οδηγώντας στο θάνατο το επταμελές πλήρωμα. NASA, Live-Pedia, Bikipedia, Focus, PhysicsWeb, openscience

ΠΑΤΗΣΑΜΕ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ ?

Τα ερωτήματα που τίθενται από όσους αμφισβητούν την αλήθεια της προσελήνωσης του Apollo 11 είναι τα παρακάτω:

1. Η αμερικανική σημαία που τοποθετουν στο φεγγάρι, κυματίζει. Δεν υπάρχει αέρας στο φεγγάρι. Ωστόσο, ο αντίλογος βρίσκεται σε μία εκπομπή των mythbusters. 2. Δεν φαίνονται καθόλου αστέρια από την επιφάνεια του φεγγαριού. Σύμφωνα με την NASA δεν επέτρεπαν οι φωτογραφικές και κινηματογραφικές τεχνολογίες της εποχής την αποτύπωση μικρών φωτεινών στιγμάτων. Πάντως γεγονός είναι ότι ο έναστρος ουρανός της σελήνης θα ήταν πολλαπλάσια φωτεινός από αυτόν της Γης λόγω έλλειψης φωτός αλλά και ατμόσφαιρας. 3. Σε κάποιες φωτογραφίες εμφανίζονται οι γνωστοί "σταυροί" εστίασης της φωτογραφικής μηχανής να είναι πίσω από το αντικείμενο που φωτογραφίζουν καταδεικνύοντας "αληθινά αντικείμενα σε προ-σχεδιασμένο φόντο". 4. Το σκάφος που προσγειώθηκε ζύγιζε 17 τόνους και όμως κάθησε πάνω στο χώμα χωρίς να δείχνει ότι το πιέζει. Αντίθετα τα ίχνη των αστροναυτών φαίνονται καθαρα στο χώμα. 5. Τα ίχνη των αστροναυτών σε μία επιφάνεια χωρίς υγρασία και ατμόσφαιρα ή ισχυρή βαρύτητα είναι ανέλπιστα πολύ καλά διατηρημένα, σαν να έγιναν σε υγρή άμμο, παρ' ότι σε κάθε βηματισμό των αστροναυτών σηκώνεται με ευκολία σκόνη. 6. Οταν το διαστημόπλοιο απογειώνεται δεν βγαίνει φωτιά από τη μηχανή ενώ όταν αυτό προσγειώνεται φαίνεται ότι σηκώνει σκόνη, πράγμα αδύνατον σε συνθήκες κενού αέρος. Επίσης δεν υπάρχει κρατήρας στο σημείο προσελήνωσης από τις τουρμπίνες της σεληνάτρακτου, όπως είναι το φυσικό. 7. Αν κάποιος τρέξει την ταινία με τους αστροναύτες να περπατούν στο φεγγάρι θα δεί ότι έχει κινηματογραφηθεί στη Γη σε αργή κίνηση. Σε κάποια βίντεο φαίνονται να τους τραβούν σκοινιά και να τους υποβοηθούν να σηκωθούν. 8. Οι αστροναύτες δεν θα επιζούσαν απο το ταξίδι λόγω της ακτινοβολίας των "ζωνών Βαν Άλεν" οι οποίες περιβάλλουν την Σελήνη και καθιστούν αδύνατη σχεδόν την πρόσβαση. Η εξήγηση της NASA ήταν ότι τα Apollo περνούσαν ξυστά από την εξωτερική τους στιβάδα η οποία είναι και η πιο επικίνδυνη. 9.Οι πέτρες που έφεραν από το φεγγάρι μοιάζουν πολύ με τις πέτρες που φέρνουν οι αποστολές στην Ανταρκτική. 10. Υπάρχουν επίσης μία σειρά από άλλες απορίες και ενδείξεις όπως σκιές που δεν είναι παράλληλες μεταξύ τους άρα προέρχονται από πηγή φωτός σχετικά κοντινή και όχι από τον ήλιο. 11. Βίντεο που δείχνουν πρόβες γυρισμάτων, υποστηρίζεται δε ότι είναι σκηνοθετημένη από τον Stanley Kubrick ο οποίος είχε ένα χρόνο πριν σκηνοθετήσει την τρισδιάστατη ταινία "2001: A Space Odyssey" και στην

οποία χρησιμοποίησε μία νέα κινηματογραφική τεχνολογία. Ο συγγραφέας Bill Kaysing ισχυρίζεται ότι στην αποκλεισμένη "Περιοχή 51", μία περιοχή της ερήμου Νεβάδα όπου προσομοίωνε την σελήνη, άνθρωποι από την εταιρία Philadelfia Experiment δούλεψαν ώστε να διαμορφώσουν τα κατάλληλα σκηνικά ενώ το project της υλοποίησης ανέλαβε η εταιρία Brown and Root (σημερα Halliburton). 12. Ολες, και οι 6, προσγειώσεις στη Σελήνη έγιναν κατά τη διάρκεια της θητείας του Νίξον. Κανένας άλλος δεν ισχυρίστηκε ότι έχει προσγειώσει ή θα προσγειώσει αστροναύτες στη Σελήνη παρόλη τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη. Ο ίδιος ο πρόεδρος Κλίντον στην σελίδα 154 των Απομνημονευμάτων του αναφέρεται στο ενδεχόμενο απάτης στο γεγονός και αυτό αποτελεί τον βασικό λόγο που το 1999 επί προεδρείας του δεν έγιναν ιδιαίτερες εκδηλώσεις, μιας και η εξάπλωση της κοινωνίας της πληροφορίας είχε ήδη προκαλέσει τις πρώτες παγκοσμιοποιημένες πλέον αντιδράσεις.

Σε απάντηση αυτών η ΝASA αναμένεται να δείξει φωτογραφίες των θέσεων προσσελήνωσης των αποστολών του προγράμματος Απόλλο που τραβήχτηκαν από το Σεληνιακό Αναγνωριστικό Όχημα Τροχιάς LRO. Δίπλα στην φωτογραφία το σημείο προσσελήνωσης του Απολλο 11 από το LRO. Πηγή: NASA

Αφιέρωμα του περιοδικού eΑΙΠΕΙΑ Στα 50 χρόνια από την πρώτη επανδρομένη πτήση στο διάστημα και στον ΓΚΑΓΚΑΡΙΝ Το συγκινητικό γράμμα του Γιούρι Γκαγκάριν στη γυναίκα του 2 ημέρες, πριν τη μεγάλη εκτόξευση

Τι είπε ο Γιούρι Γκαγκάριν πριν αναχωρήσει για την σελήνη; Το ιδιόχειρο γράμμα αγάπης που άφησε στην γυναίκα και στα 2 παιδιά του, που λάτρευε, ο πρώτος άνθρωπος που βγήκε και παρέμεινε στο διάστημα για 1 ώρα και 48 λεπτά. Σήμερα το onalert σας παρουσιάζει το ιδιόχειρο γράμμα αγάπης που άφησε στην γυναίκα και στα 2 παιδιά του, που λάτρευε, ο πρώτος άνθρωπος που βγήκε και παρέμεινε στο διάστημα για 1 ώρα και 48 λεπτά. Ο πιλότος της πολεμικής αεροπορίας της Σοβιετικής Ένωσης, ο συνταγματάρχης Γιούρι Γκαγκάριν.

Ο Γκαγκάριν στις 27 Μαρτίου του 1968, σε ηλικία 34 ετών, σκοτώθηκε. Έλειπε σε εκπαιδευτική πτήση, με το αεροπλάνο του, ένα MIG 15 UTI.

Το αεροπλάνο παρουσίασε μηχανική βλάβη και ο Γκαγκάριν είχε δύο επιλογές. Να εκτιναχθεί, και το σκάφος του ακυβέρνητο, μέχρι να πέσει, να ακολουθήσει μια πορεία με κίνδυνο να προσκρούσει σε ένα κοντινό νηπιαγωγείο γεμάτο παιδιά, ή να προσπαθήσει μέχρι τέλους να ανακτήσει τον έλεγχο. Προτίμησε να θυσιαστεί και μέχρι την τελευταία στιγμή πάλεψε να αποφύγει το νηπιαγωγείο... Βρισκόμαστε στην αρχή του 1960. Ο πιλότος Γκαγκάριν έχει επιλεγεί μαζί με άλλους 19 πιλότους της ΕΣΣΔ για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα VOSTOK. Η Σοβιετική Ένωση, φαινόταν να αφήνει πίσω τις ΗΠΑ στην κούρσα για την κατάκτηση του διαστήματος. Ο Γκαγκάριν παρά το γεγονός ότι είναι φρεσκοπαντρεμένος με την γυναίκα της ζωής του, την Βαλεντίνα Γκοριάσεβα - Γκαγκάρεβα, έχει το μυαλό του στο κεφάλι του και τελικά είναι εκείνος που επιλέγεται να πετάξει στο διάστημα. Οι φήμες λένε ότι στην τελική επιλογή ήταν 2 πιλότοι που είχαν ξεχωρίσει τόσο στα σωματικά όσο και στα ψυχολογικά τεστ. Ο Γκαγκάριν και ο Τίτωφ. Όμως ένα χαρακτηριστικό του Γιούρι τον έκανε να κερδίσει τη θέση. Το ύψος του. Η κάψουλα εκτόξευσης VOSTOK 1 είχε ένα πολύ μικρό και στενό κόκπιτ. Ο Γκαγκάριν των...157 εκατοστών ταίριαζε απόλυτα μέσα σε αυτό. Θα ήταν επιτέλους ο Πρώτος άνθρωπος που θα πετούσε στο μακρινό διάστημα στο απόλυτο μαύρο κενό...

Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Γιούρι έστειλε ένα γράμμα στη Βαλεντίνα. Εκείνος βρισκόταν στις εγκαταστάσεις της βάσης του κοσμοδρομείου στη Σιβηρία και σε δυο ημέρες θα ξεκινούσε το απίστευτο ταξίδι του. Εκείνη ήταν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά του στη Μόσχα. Όπως θα διαβάσετε, το γράμμα είναι συναισθηματικά φορτισμένο,

αφού ο Ρώσος κοσμοναύτης δεν ξέρει καν εάν θα επιστρέψει ζωντανός. Επίσης το ύφος του γράμματος είναι γεμάτο από την ατμόσφαιρα της εποχής, στη Σοβιετική Ένωση.

Το συγκεκριμένο γράμμα, οι αρχές θα το έστελναν στην σύζυγο του, μόνο εάν κάτι πήγαινε στραβά και ο Γκαγκάριν σκοτωνόταν κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τελικά όλα πήγαν καλά. Όμως το γράμμα εστάλη στη γυναίκα του 7 χρόνια αργότερα, όταν ο Γιούρι, έπεσε με το αεροσκάφος του... “Γεια σας πολυαγαπημένες μου Βαλέσκα (χαϊδευτικά το Βελεντίνα), Λενόσκα (χαϊδευτικά το Έλενα, όπως έλεγαν τη μεγάλη του κόρη ) και Γκαλόσκα (χαϊδευτικά το Γκαλίνα, όπως έλεγαν την μικρή του κόρη) Από εδώ που είμαι αποφάσισα να σας γράψω λίγες γραμμές σε ένα γράμμα για να μοιραστώ μαζί σας τη χαρά και την ευτυχία που νιώθω σήμερα. Σήμερα η κυβέρνηση αποφάσισε να με στείλει στο Διάστημα. Θα είμαι ο πρώτος. Αγαπημένη μου γυναίκα Βαλιούσα, είμαι τόσο χαρούμενος και θέλω και εσύ να είσαι χαρούμενη μαζί μου. Μπορείς να το φανταστείς; Η πατρίδα μου εμπιστεύτηκε , εμένα που είμαι ένας απλός άνθρωπος, ένα τόσο σημαντικό καθήκον. Θα είμαι αυτός που θα χαράξει την πορεία των ανθρώπων στο διάστημα. Γράφουμε ιστορία!, μια νέα εποχή ξεκινά.

Μεθαύριο, είναι η μέρα της απογείωσης. Εσύ εκείνη την ώρα που θα πετάω για το διάστημα θα ζεις και θα κάνεις απλά καθημερινά πράγματα. Το καθήκον που νιώθω στους ώμους είναι βαρύ. Είμαι πολύ

αγχωμένος. Μακάρι να είχα την ευκαιρία να βρεθώ για λίγο δίπλα σου, απλά να σου μιλήσω. Αλλά βρίσκεσαι πολύ μακριά. Να ξέρεις όμως ότι εγώ σε νιώθω κοντά μου, στο πλάι μου. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στο σύστημα και σε εμένα και είμαι σίγουρος ότι δεν θα αποτύχω. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις... Κάποιες φορές συμβαίνει εκεί που είσαι ψηλά να πέσεις και να σπάσεις τον λαιμό σου. Έτσι και τώρα, ένα ατύχημα μπορεί να συμβεί.... Βαλιούσα προσωπικά πιστεύω ότι τίποτε κακό δεν θα συμβεί. Αλλά εάν συμβεί σου ζητώ να το αποδεχθείς Βαλιούσα μου, και να διώξεις τη θλίψη σου. Κανείς δεν είναι ασφαλής. Ατυχήματα μπορεί να συμβούν και ενώ τρέχουμε με το αυτοκίνητο. Να προσέχεις τα κοριτσάκια μας. Να τα λατρεύεις, σαν να είμαι εγώ. Σε παρακαλώ να τα αναθρέψεις όχι σαν μαμμόθρεφτα, αλλά να τους φτιάξεις προσωπικότητες που θα μπορούν να αντεπεξέλθουν σε οποιαδήποτε δυσκολία της ζωής. Να τις μεγαλώσεις και να γίνουν γυναίκες που θα αξίζουν να ζουν στην νέα Κομμουνιστική κοινωνία μας. Η πατρίδα θα σε βοηθήσει να τα καταφέρεις. Εάν πάθω κάτι να κοιτάξεις τον εαυτό σου και την προσωπική σου ζωή. Να ζήσεις όπως σου επιτάσσει η καρδιά σου και όπως νιώθεις. Δεν θα έχεις καμία υποχρέωση απέναντι μου. Δεν έχω το δικαίωμα να σου ζητώ κάτι τέτοιο.

Το ξέρω ότι το γράμμα μου είναι υπερβολικά απαισιόδοξο και δεν θέλω. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ να το διαβάσεις. Δεν θέλω ποτέ να ντραπείς για μένα και να νομίζεις ότι είμαι αδύναμος. Αλλά αν κάτι πάει

στραβά θέλω να ξέρεις όλη την αλήθεια. Μέχρι τώρα έχω ζήσει μια έντιμη, σωστή ζωή και έστω και λίγο νιώθω ότι έχω προσφέρει και έχω υπηρετήσει το λαό της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν ήμουν μικρός στη σχολή αεροπορίας, διάβαζα πάντα τα λόγια του Βαλέρι Γκχάλωφ (σσ: Ο Βαλέρι Γκχάλωφ, ήταν κορυφαίος πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας της ΕΣΣΔ. Εθεωρείτο εκ των κορυφαίων, σχεδόν θρυλικών, πιλότων – δοκιμαστών νέων πολεμικών αεροσκαφών) που μου έχουν αποτυπωθεί: “Αν είναι να υπάρχεις, τότε φρόντισε να είσαι πάντα Πρώτος”. Και αυτό προσπαθώ να κάνω και πάντα θα το κάνω μέχρι το τέλος. Βαλέσκα να ξέρεις ότι αφιερώνω την πτήση μου στον λαό μας, στην πατρίδα μας, στην κοινωνία μας και τον κομμουνισμό, στην ανθρωπότητα και στην επιστήμη. Ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά και σε λίγες μέρες θα είμαστε πάλι μαζί ευτυχισμένοι. ΥΓ: Σε παρακαλώ να μην ξεχάσεις τους γονείς μου και όποτε μπορείς να τους δίνεις ένα χέρι βοήθειας. Δώσε τους, τους χαιρετισμούς μου και να τους ζητήσεις εκ μέρους μια μεγάλη συγγνώμη. Πες τους να με συγχωρέσουν που δεν τους έχω ενημερώσει για το τι πρόκειται να γίνει, αλλά κάποια πράγματα πρέπει να μένουν μυστικά. Αυτά είχα να σου γράψω πολυαγαπημένη μου. ΑΝΤΙΟ Περιμένω πότε θα σας αγκαλιάσω σφιχτά, ξανά και τις τρεις σας. Σας φιλώ Ο μπαμπάς σας ο Γιούρα σας 10 Απριλίου 1961 ΠΗΓΗ: http://sarotiko.blogspot.com/2011/04/2.html

http://eaipeia12apriliou.blogspot.gr/

ÄÉÁÓÔÇÌÁ

288

Ôï äéÜóôçìá êáé ç èÜëáóóá Ý÷ïõí ðïëëÝò ïìïéüôçôåò. Áðü ôá áñ÷áßá ÷ñüíéá ðñïóÝëêõóáí ôïåíäéáöÝñïí ôùí áíèñþðùí. ÐïéçôÝò ýìíçóáí ôçí ïìïñöéÜ ôïõò, åðéóôÞìïíåò áíáæÞôçóáíôïõò íüìïõò ðïõ ôá ïñßæïõí êáé ôÝëïò ôïëìçñïß åîåñåõíçôÝò äå ëïãÜñéáóáí ôïí êßíäõíïìðñïóôÜ óôçí ðñüêëçóç ôçò ðåñéðÝôåéáò... Ôï üíåéñï åíüò êáéíïýñãéïõ êüóìïõ, åíüò êüóìïõìå êñõììÝíá ìõóôéêÜ, ðÜíôá ãïÞôåõå ôïí Üíèñùðï.

¸ôóé, ðñþôá äéÝó÷éóå ôïõò ùêåáíïýòáíáæçôþíôáò ôç íÝá ãç. Óôç óõíÝ÷åéáóôñÜöçêå óôçí Üâõóóï ôùí áíåîåñåýíçôùíâõèþí. ¼ëï áõôü ôï äéÜóôçìá åß÷å ðáñÜëëçëáôï âëÝììá ôïõ óôñáììÝíï øçëÜ óôïí ïõñáíü.Ç áðåñáíôïóýíç ôïõ ôïí ãÝìéæå ìå äÝïò. Äåíôïëìïýóå üìùò êáí íá öáíôáóôåß üôé èáìðïñïýóå êÜðïôå íá öôÜóåé êáé ï ßäéïò åêåßøçëÜ. Êé üìùò... Óå Ýíá ìüíï áéþíá, ôïíáéþíá ðïõ öôÜíåé óôï ôÝëïò ôïõ, êáôÜöåñå íáêÜíåé ôï üíåéñï ðñáãìáôéêüôçôá.Ôï ôáîßäé óôçíÜâõóóï ôïõ äéáóôÞìáôïò îåêßíçóå.

Ôï ôßìçìá ôçò ðñïóðÜèåéáò ôïõ áíèñþðïõíá åîåñåõíÞóåé ôï Üãíùóôï åßíáé ìåñéêÝòöïñÝò âáñý.¼ìùò ç áíôáìïéâÞ åßíáé ðïëëáðëÞ óåãíþóç, óå åìðåéñßá, óôçí ðñüïäï ôçòáíèñùðüôçôáò.

1. ÄÉÁÓÔÇÌÁ: Ç ÌÅÃÁËÇ ÐÑÏÊËÇÓÇ

289

Ãéáôß ðÜìå óôï äéÜóôçìá;Ãéá ôïí ßäéï ëüãï ðïõ ðÜìå êáé óôï ó÷ïëåßï. Ãéá íá äïõëÝøïõìå êáé ãéá íá ìÜèïõìå!Óôåßëáìå äéáóôçìüðëïéá óôç ÓåëÞíç, óôïõò ðëáíÞôåò êáé óôïí ¹ëéï êáé êåñäßóáìåðïëýôéìåò ãíþóåéò.

Óå óõíèÞêåò Ýëëåéøçòâáñýôçôáò êÜíáìåðåéñÜìáôá ðïõ äå èáìðïñïýóáí íá ãßíïõíóôç Ãç. ÊáôáóêåõÜóáìåíÝá õëéêÜ êáéðñïïäåýóáìå óôçíéáôñéêÞ.

ÈÝóáìå óå ôñï÷éÜ ôå÷íçôïýòäïñõöüñïõò. Ìå ôç âïÞèåéÜôïõò âåëôéþóáìå ôéòôçëåðéêïéíùíßåò êáéìåëåôÞóáìå ôï êëßìá óôç Ãçêáèþò êáé ôïõò ðáñÜãïíôåòðïõ ôï åðçñåÜæïõí.

Ìå ôï ôçëåóêüðéï HubbleðáñáôçñÞóáìå áóôÝñéá ôüóïìáêñéíÜ, ðïõ Þôáí áäýíáôï íáôá ìåëåôÞóïõìå áðü ôç Ãç.

Ôá åðéôåýãìáôá óôï äéÜóôçìá Ý÷ïõí áëëÜîåé ôç æùÞ ìáò óôç Ãç. Ïé áðáéôÞóåéò ôçòðáñáìïíÞò ôïõ áíèñþðïõ óôï äéÜóôçìá ïäÞãçóáí óå áíáêáëýøåéò êáé åöåõñÝóåéò, ðïõÝðåéôá âñÞêáí åöáñìïãÞ óôçí êáèçìåñéíüôçôÜ ìáò. ÐÜíù áðü 30.000 ôÝôïéåò åöáñìïãÝòôçò äéáóôçìéêÞò Ýñåõíáò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáèçìåñéíÜ ÷ùñßò ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò íáîÝñïõìå üôé åöåõñÝèçêáí áñ÷éêÜ ãéá ôéò áíÜãêåò ôùí áóôñïíáõôþí. Èá ìðïñïýóåò ðïôÝíá öáíôáóôåßò üôé ïé öïñçôïß õðïëïãéóôÝò, ôá óõíèåôéêÜ õöÜóìáôá, ôá ñïëüãéá quartz, ôïöïñçôü çëåêôñéêü óêïõðÜêé, áêüìç êáé ïé ðÜíåò ðïõ öïñïýí ôá ìùñÜ êáé ïé óüëåò ôùíáèëçôéêþí ðáðïõôóéþí ðïõ áðïññïöïýí ôïõò êñáäáóìïýò ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôç äéáóôçìéêÞÝñåõíá;

290

291

ÊñÜôçóå óôï ÷Ýñé óïõ ôïí äßóêï ðïõáíôéóôïé÷åß óôç Ãç. ÆÞôçóå áðü ÝíáóõììáèçôÞ Þ ìßá óõììáèÞôñéÜ óïõ íáêñáôÞóåé ôïí äßóêï ðïõ áíôéóôïé÷åß óôïí¹ëéï óå áðüóôáóç ðåñßðïõ 50 ìÝôñùí áðüóÝíá. Ôé ðáñáôçñåßò, üôáí ï óõììáèçôÞò Þç óõììáèÞôñéÜ óïõ ðëçóéÜæåé ðñïò åóÝíá;

.ÐáñáôÞñçóç

2. ÔÏ ÐÉÏ ÃÍÙÓÔÏ ÁÓÔÅÑÉ

¼ôáí óêÝöôåóáé ôç Ãç, öÝñíåéò óôïí íïõóïõ óßãïõñá êÜôé ðïëý ìåãÜëï. Áíôßèåôá,ãéá ôïí ¹ëéï öÝñíåéò óôïí íïõ óïõ ÝíáìÜëëïí ìéêñü öùôåéíü äßóêï óôïí ïõñáíü.Óôç äéðëáíÞ åéêüíá ìðïñåßò íá óõãêñßíåéòôï ìÝãåèïò ôçò Ãçò ìå ôï ìÝãåèïò ôïõ¹ëéïõ, ìðïñåßò äçëáäÞ íá êáôáëÜâåéò ðþòèá Ýâëåðåò ôïí ¹ëéï, áí Þôáí ðïëý êïíôÜóôç Ãç.Ãéá íá äéáðéóôþóåéò ðüóï ìåãÜëïò åßíáé ï¹ëéïò óå ó÷Ýóç ìå ôç Ãç, êüøå Ýíá ÷Üñôéíïäßóêï ìå äéÜìåôñï 55 åêáôïóôÜ, ðïõ íááíôéóôïé÷åß óôïí ¹ëéï êáé Ýíá ìå äéÜìåôñïìéóü åêáôïóôü, ðïõ íá áíôéóôïé÷åß óôç Ãç.Ãéáôß üìùò, åíþ ï ¹ëéïò åßíáé ôüóï ìåãÜëïò,åìåßò ôïí âëÝðïõìå ôüóï ìéêñü;

Ðåßñáìá

Áðü ôçí åíÝñãåéá ðïõ áêôéíïâïëåß ï ¹ëéïò, Ýíá ðïëý ìéêñü ìÝñïò öôÜíåé óôç Ãç. Êé üìùòç åíÝñãåéá áõôÞ åßíáé áñêåôÞ, ãéá íá óõíôçñåß ôç æùÞ óôïí ðëáíÞôç ìáò.

ÓôåñÝùóå ìåðëáóôåëßíç Ýíá êåñßóôï èñáíßï óïõ êáéÜíáøÝ ôï.Ðëçóßáóå ôéò äýïðáëÜìåò óïõ óôçöëüãá ãéá 10äåõôåñüëåðôá. ÓôçóõíÝ÷åéá ðëçóßáóå ôçíÜêñç åíüò äá÷ôýëïõóïõ óôçí ßäéá áðüóôáóçáðü ôç öëüãá ãéá 10äåõôåñüëåðôá.Ôé ðáñáôçñåßò;

.ÐáñáôÞñçóç

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

ÅðáíÜëáâå ôïðñïçãïýìåíï ðåßñáìáóôçí áñ÷Þ ìå ôéòðáëÜìåò óïõ êïíôÜ óôçöëüãá ôïõ êåñéïý êáéÝðåéôá ìå ôéò ðáëÜìåòóïõ ðéï ìáêñéÜ áðü ôçöëüãá ôïõ êåñéïý.

292

Ðåßñáìá

Ðåßñáìá

.ÐáñáôÞñçóç

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

Ôï âñÜäõ óôïí ïõñáíü âëÝðåéò ÷éëéÜäåòáóôÝñéá. Ï ¹ëéïò åßíáé êé áõôüò Ýíá áóôÝñé. ÔïìÝãåèïò, ôï ÷ñþìá êáé ç èåñìïêñáóßá åíüòáóôåñéïý åîáñôþíôáé êõñßùò áðü ôçí çëéêßá ôïõ.Óôï ðáñáêÜôù ó÷Þìá ìðïñåßò íá óõãêñßíåéò ôïìÝãåèïò êáé ôï ÷ñþìá ôïõ ¹ëéïõ ìå ôï ìÝãåèïòêáé ôï ÷ñþìá Üëëùí áóôåñéþí.

Ï ¹ëéïò Ý÷åé çëéêßá 4.600.000.000 ÷ñüíùí. Ç èåñìïêñáóßá óôï åóùôåñéêü ôïõ öôÜíåéôïõò 20.000.000 ïC, åíþ óôçí åîùôåñéêÞ ôïõ åðéöÜíåéá ôïõò 6.000 ïC.Õðïëïãßæåôáé üôé óå 5.000.000.000 ÷ñüíéá ðåñßðïõ ï ¹ëéïò èá öôÜóåé ôï ìÝãåèïò åíüòåñõèñïý ãßãáíôá. Ç ðýñéíç óöáßñá ôïõ èá åßíáé ôüóï ìåãÜëç, ðïõ èá êáëýøåé ôïõò

293

ÓõìðëÞñùóå ôï óõìðÝñáóìá ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò ëÝîåéò:�åíÝñãåéá �áðïññïöÜ �óþìá �åðéöÜíåéá �áðüóôáóç

ÓõìðÝñáóìá......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

ëåõêïß íÜíïé ìáýñïé íÜíïé

õðåñãßãáíôáò

¹ëéïò

åñõèñïß ãßãáíôåò

294

ðñþôïõò ðëáíÞôåò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò... Ç æùÞ ôïõ ¹ëéïõ ùò åñõèñïý ãßãáíôá èáäéáñêÝóåé ðåñßðïõ 250.000.000 ÷ñüíéá. Óôç óõíÝ÷åéá èá áðïâÜëåé óôï äéÜóôçìá ôïåîùôåñéêü ôïõ ðåñßâëçìá êáé èá ãßíåé Ýíáò ëåõêüò íÜíïò, Ýíá ìéêñü èåñìü áóôÝñé, ôï ïðïßïóéãÜ - óéãÜ èá êñõþíåé êáôáëÞãïíôáò óå Ýíá ìáýñï íÜíï.¢ëëá áóôÝñéá ìå ðïëý ðåñéóóüôåñç ýëç áðü ôïí ¹ëéï, êáèþò åîåëßóóïíôáé, ãßíïíôáé ðïëýìåãáëýôåñá öôÜíïíôáò ôï ìÝãåèïò åíüò õðåñãßãáíôá. Ïé õðåñãßãáíôåò äéáëýïíôáé óå ìßáåíôõðùóéáêÞ Ýêñçîç äçìéïõñãþíôáò Ýíá íåöÝëùìá. Áðü ôçí ýëç åíüò ôÝôïéïõ íåöåëþìáôïòðéóôåýïõìå üôé äçìéïõñãÞèçêå ï ¹ëéïò êáé ïé ðëáíÞôåò ðïõ êéíïýíôáé ãýñù áðü áõôüí.

ÅÑÃÁÓÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏ ÓÐÉÔÉ

1. Ãéáôß, åíþ ôá áóôÝñéá åßíáé ôüóï ìåãÜëá, åìåßò ôç íý÷ôá âëÝðïõìå ìüíï öùôåéíÝòêïõêßäåò óôïí ïõñáíü;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

2. Ðïéï åßíáé ôï ìüíï áóôÝñé ðïõ âëÝðïõìå óôïí ïõñáíü ôçí çìÝñá;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

3. Ìðïñåßò íá åîçãÞóåéò ãéáôß äåâëÝðïõìå Üëëá áóôÝñéá óôïí ïõñáíüôçí çìÝñá;

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

..........................................................

4. «×ùñßò ôïí ¹ëéï äå èá õðÞñ÷å æùÞ óôç Ãç». Ìðïñåßò íá åîçãÞóåéò ôçí ðñüôáóç áõôÞ;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.

Êáé êÜôé áêüìç...

295

Ïé áóôåñéóìïß

Áí ðáñáôçñÞóïõìå ôïí ïõñáíü ìßá íý÷ôá ìáêñéÜ áðü ôá öþôá ôçò ðüëçò, èáäïýìå ÷éëéÜäåò áóôÝñéá. Áðü ôá áñ÷áßá ÷ñüíéá ïé ðáñáôçñçôÝò ôïõ ïõñáíïý

ðñïóðÜèçóáí íá öáíôáóôïýí ãíþñéìá ó÷Þìáôá óôïí ïõñáíü, ðïõ èá ôïõò âïçèïýóáí íáâÜëïõí êÜðïéá ôÜîç óôï ðëÞèïò ôùí áóôåñéþí. Ôá ó÷Þìáôá áõôÜ ïíïìÜæïíôáé áóôåñéóìïß. Óôçíáñ÷áßá ÅëëÜäá ïé áóôåñéóìïß óõíäÝèçêáí ìå èáõìáóôïýò ìýèïõò.Äýï ãíùóôïß áóôåñéóìïß ðïõ ìðïñïýìå íá äïýìå óôïí íõ÷ôåñéíü ïõñáíü åßíáé ç ÌéêñÞ êáé çÌåãÜëç ¢ñêôïò.

¢ñêôïò óôá áñ÷áßá åëëçíéêÜ åßíáé ç áñêïýäá. Ç ìõèïëïãßá ëÝåé üôé ç ðñéãêßðéóóá Êáëëéóôþ áðüôç ó÷Ýóç ôçò ìå ôïí Äßá ãÝííçóå ôïí ÁñêÜäá. Ç ¹ñá áðü ôçí ïñãÞ ôçò ìåôáìüñöùóå ôçíÊáëëéóôþ óå áñêïýäá. Ï ÁñêÜäáò ìßá ìÝñá ðïõ êõíçãïýóå óôï äÜóïò Þñèå áíôéìÝôùðïò ìå ôçíáñêïýäá áõôÞ. Ìç ãíùñßæïíôáò üôé Þôáí ç ìçôÝñá ôïõ åôïéìÜóôçêå íá ôç óêïôþóåé. Ï Äßáò, ãéáíá ðñïëÜâåé ôï êáêü, ìåôáìüñöùóå ôïí ÁñêÜäá óå ìéêñü áñêïõäÜêé, ðïõ Ýôñåîå ÷áñïýìåíïêïíôÜ óôç ìçôÝñá ôïõ. Ãéá íá ôïõò ãëéôþóåé áðü ôïí èõìü ôçò ¹ñáò, ï Äßáò ôïõò Ýêáíåáóôåñéóìïýò, Ýôóé þóôå ôï ìéêñü áñêïõäÜêé íá âñßóêåôáé ãéá ðÜíôá óôçí áãêáëéÜ ôçò ìçôÝñáòáñêïýäáò. ×ñåéÜæåôáé óßãïõñá ìåãÜëç öáíôáóßá, ãéá íá «äåéò» ôç ìåãÜëç êáé ôç ìéêñÞ áñêïýäá óôïíïõñáíü, ùóôüóï ïé áóôåñéóìïß Ý÷ïõí êáé ìßá ðéï ðñáêôéêÞ óçìáóßá. Ç óôáèåñÞ èÝóç ôùíáóôåñéþí óôïí ïõñáíü âïçèïýóå óôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí íáõôéêþí êáé ãåíéêüôåñá ôùíôáîéäéùôþí. Ìå ôïí Ðïëéêü ÁóôÝñá óôçí ïõñÜ ôçò ÌéêñÞò ¢ñêôïõ ãéá ðáñÜäåéãìá ïé íáõôéêïßåíôüðéæáí ôïí âïññÜ. ÓÞìåñá ìå ôçí ðñüïäï ôçò ôå÷íïëïãßáò óðÜíéá ÷ñåéÜæåôáé íá êáôáöýãïõìåóôá áóôÝñéá ãéá ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ìáò. Ùóôüóï ôá ÷éëéÜäåò öùôåéíÜ óçìåßá óôïí ïõñáíü, ðïõìáñôõñïýí ôçí áðåñáíôïóýíç ôïõ óýìðáíôïò, åîáêïëïõèïýí íá ìáò ãïçôåýïõí.

ÌåãÜëç ¢ñêôïò

ÌéêñÞ ¢ñêôïò

Ðïëéêüò ÁóôÝñáò

296

3. Ç ÃÅÉÔÏÍÉÁ ÌÁÓ ÓÔÏ ÓÕÌÐÁÍ

Ãýñù áðü ôïí ¹ëéï êéíïýíôáé åííÝá ðëáíÞôåò. Ç ðïñåßá ðïõ áêïëïõèåß êÜèåðëáíÞôçò ãýñù áðü ôïí ¹ëéï ïíïìÜæåôáé ôñï÷éÜ. Ï êÜèå ðëáíÞôçò Ý÷åé ôç äéêÞ ôïõôñï÷éÜ. Ï ¹ëéïò êáé ïé åííÝá ðëáíÞôåò áðïôåëïýí ôï çëéáêü ìáò óýóôçìá. Ïé ðëáíÞôåò óôçí ðáñáðÜíù åéêüíá Ý÷ïõí óùóôÞ áíáëïãßá ùò ðñïò ôï ìÝãåèïò, ç áðüóôáóÞ ôïõò üìùò áðü ôïí ¹ëéï äåí åßíáé ó÷åäéáóìÝíç óùóôÜ. Ãéá íáó÷åäéáóôïýí ïé ðëáíÞôåò óôç óùóôÞ áðüóôáóç áðü ôïí ¹ëéï, óôçí ßäéá áíáëïãßá, èáÝðñåðå ôï âéâëßï íá Ý÷åé ðëÜôïò ðÜíù áðü 2.000 ìÝôñá.

ÅñìÞòÏé ìÝñåò óôïí ÅñìÞ åßíáé ðïëý æåóôÝò, êáèþò ï ðëáíÞôçò âñßóêåôáé ðïëýêïíôÜ óôïí ¹ëéï. Ç åðéöÜíåéÜ ôïõ ìïéÜæåé ìå ôçí åðéöÜíåéá ôçò ÓåëÞíçò,åßíáé ãåìÜôç êñáôÞñåò êáé ìåãÜëïõò âñÜ÷ïõò.

ÁöñïäßôçÏé ìÝñåò óôçí Áöñïäßôç åßíáé áêüìç ðéï æåóôÝò áð� üôé óôïí ÅñìÞ, ãéáôß ç ðõêíÞ ôçò áôìüóöáéñá ðáãéäåýåé ôç èåñìüôçôá ôïõ ¹ëéïõ. Ç åðéöÜíåéÜôçò Ý÷åé ðïëëÜ çöáßóôåéá, ìåãÜëåò ðåäéÜäåò êáé øçëÜ âïõíÜ.

ÃçÔï óðßôé ìáò. Ç Ãç Ý÷åé áôìüóöáéñá, ðïõ áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü Üæùôï êáéïîõãüíï. Ôï íåñü êáé ôá óýííåöá óôçí áôìüóöáéñá äßíïõí ôï÷áñáêôçñéóôéêü ãáëáíüëåõêï ÷ñþìá ôçò. ¸÷åé Ýíá äïñõöüñï, ôç ÓåëÞíç.

¢ñçòÏíïìÜæåôáé êáé êüêêéíïò ðëáíÞôçò áðü ôï ÷ñþìá ôïõ åäÜöïõò ôïõ. Ç åðéöÜíåéÜ ôïõ, ðïõ óáñþíåôáé áðü éó÷õñÝò áíåìïèýåëëåò, Ý÷åé öáñÜããéá,ðåäéÜäåò êáé øçëÜ âïõíÜ. Ï ¢ñçò Ý÷åé äýï äïñõöüñïõò.

ÅñìÞò

¹ëéïò

Áöñïäßôç

Ãç

¢ñçò

Äßáò

297

Äßáò¼ðùò üëïé ïé ðëáíÞôåò ðïõ âñßóêïíôáé ìáêñéÜ áðü ôïí ¹ëéï, Ýôóé êé ï Äßáòåßíáé êñýïò. Áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü õãñÜ êáé áÝñéá êáé ðåñéâÜëëåôáé áðüðïëý÷ñùìç áôìüóöáéñá. Óôçí åðéöÜíåéÜ ôïõ âëÝðïõìå ìßá ôåñÜóôéáêáôáéãßäá, ôçí êüêêéíç êçëßäá. Ï Äßáò Ý÷åé 16 äïñõöüñïõò.

ÊñüíïòÏ Êñüíïò ìïéÜæåé ðïëý ìå ôïí Äßá. ¸÷åé ðáñüìïéá óýóôáóç êáé åßíáé êé áõôüòêñýïò, êáèþò áðÝ÷åé ðïëý áðü ôïí ¹ëéï. ¸÷åé 18 äïñõöüñïõò. Åíôõðùóéáêïßäáêôýëéïé áðü ðÜãï êáé ðáãùìÝíïõò âñÜ÷ïõò ðåñéâÜëëïõí ôïí Êñüíï.

ÏõñáíüòÏ Ïõñáíüò Ý÷åé ðõêíÞ áôìüóöáéñá. Ãýñù áðü ôïí Ïõñáíü ðåñéóôñÝöïíôáé15 äïñõöüñïé, ïé ðåñéóóüôåñïé áðü ôïõò ïðïßïõò åßíáé óôï ìåãáëýôåñïìÝñïò ôïõò ðáãùìÝíïé. Ï Ïõñáíüò Ý÷åé äáêôýëéïõò, ðïëý ëåðôüôåñïõò üìùòáðü áõôïýò ôïõ Êñüíïõ.

ÐïóåéäþíáòÏ Ðïóåéäþíáò ìïéÜæåé ìå ôïí Ïõñáíü. Óôçí åðéöÜíåéÜ ôïõ âëÝðïõìå ìßáóêïýñá êçëßäá, ðïõ ïíïìÜóôçêå Ýôóé áðü ôçí ïìïéüôçôÜ ôçò ìå ôçí êüêêéíçêçëßäá ôïõ Äßá. Ï Ðïóåéäþíáò Ý÷åé 8 äïñõöüñïõò.

ÐëïýôùíáòÃéá ôïí Ðëïýôùíá îÝñïõìå ðïëý ëßãá, êáèþò åßíáé ï ðéï ìáêñéíüò ðëáíÞôçò.Áíáêáëýöèçêå ìüëéò ôï 1930, åßíáé ìéêñüôåñïò áêüìç êáé áðü ôï öåããÜñéôçò Ãçò, ôç ÓåëÞíç. Ç åðéöÜíåéÜ ôïõ åßíáé ðáãùìÝíç. ÌÝ÷ñé óÞìåñáîÝñïõìå üôé Ý÷åé Ýíá äïñõöüñï.

Êñüíïò

Ïõñáíüò

Ðïóåéäþíáò

Ðëïýôùíáò

Óçìåßùóå ôï üíïìá ôïõ ðëáíÞôç óôïí ïðïßï áíôéóôïé÷åß êáèåìéÜ áðü ôéò ðáñáêÜôùöùôïãñáößåò.

Ç êçëßäá áõôÞ åßíáé ôñåéò öïñÝò ìåãáëýôåñç áðü ôç Ãç ìáò.

...............................................................................

Ôïí ðëáíÞôç áõôüí åðéóêÝöèçêå ôï 1997ôï äéáóôçìéêü óêÜöïò «É÷íçëÜôçò».

.....................................................

Ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôçò åðéöÜíåéáò ôïõðëáíÞôç êáëýðôåôáé áðü íåñü. Ç áôìüóöáéñÜ ôïõ áðïôåëåßôáé áðü Üæùôïêáé ïîõãüíï. Ï ìüíïò ðëáíÞôçò ôïõçëéáêïý óõóôÞìáôïò, óôïí ïðïßï õðÜñ÷åéåðéâåâáéùìÝíá æùÞ.

.............................................................

Ôá äá÷ôõëßäéá ôïõ ðëáíÞôç áðïôåëïýíôáéáðü ðÜãï êáé âñÜ÷ïõò. Ìðïñåßò íáåîçãÞóåéò ãéáôß åßíáé öùôåéíÜ; ÈõìÞóïõ ôïðåßñáìá, óôï ïðïßï Ýñé÷íåò óêüíç êéìùëßáòóôç äÝóìç åíüò öáêïý.

.............................................................

.............................................................

.............................................................

.............................................................

Ç Ãç ðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ôïí ¹ëéï óå 365 çìÝñåò. Ôï ÷ñïíéêü áõôü äéÜóôçìá ôïïíïìÜæïõìå Ýíá ÷ñüíï. Ç äéÜñêåéá ðåñéóôñïöÞò ôçò Ãçò ãýñù áðü ôïí ÜîïíÜ ôçò åßíáé24 þñåò.

298

ÊñÜôçóå ìßá õäñüãåéï óöáßñá óôï öùò ôïõ ¹ëéïõ. Ôéðáñáôçñåßò ãéá ôçí åíáëëáãÞ ìÝñáò êáé íý÷ôáò, u üôáí ðåñéóôñÝöåéò áñãÜ ôçí õäñüãåéï óöáßñá ãýñù

áðü ôïí ÜîïíÜ ôçò;u üôáí ðåñéóôñÝöåéò ðéï ãñÞãïñá ôçí õäñüãåéï

óöáßñá;

.ÐáñáôÞñçóçu..........................................................................................................................

.............................................................................................................................

u.......................................................................................................................................................................................................................................................

Ç äéÜñêåéá åíüò÷ñüíïõ êáèþò êáé çäéÜñêåéá ìéáò ìÝñáòêáé ìéáò íý÷ôáò åßíáéäéáöïñåôéêÞ óå êÜèåðëáíÞôç. Óôïíðßíáêá ìðïñåßò íáäéáâÜóåéò óå ãÞéíá÷ñüíéá êáé ãÞéíåòìÝñåò Þ þñåò ôáóôïé÷åßá áõôÜ ãéáêÜèå ðëáíÞôç.

¸÷åéò Þäç ãíùñßóåé êÜðïéá áðü ôá âáóéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êÜèå ðëáíÞôç êé Ý÷åéò óõãêñßíåé ôïìÝãåèïò êáèåíüò ìå ôïõò õðüëïéðïõò ðëáíÞôåò êáé ôïí ¹ëéï. Ãéá íá êáôáëÜâåéò ðüóïåíôõðùóéáêÜ ìåãÜëåò åßíáé ïé áðïóôÜóåéò ôùí ðëáíçôþí áðü ôïí ¹ëéï, ìðïñåßò ìå ôç âïÞèåéáôùí óõììáèçôþí êáé óõììáèçôñéþí óïõ íá êáôáóêåõÜóåéò Ýíá ìïíôÝëï ôïõ çëéáêïý ìáòóõóôÞìáôïò óôçí áõëÞ ôïõ ó÷ïëåßïõ óïõ. Ïäçãßåò èá óïõ äþóåé ç äáóêÜëá Þ ï äÜóêáëüò óïõ.

299

ÄÉÁÑÊÅÉÁ ÄÉÁÑÊÅÉÁÐËÁÍÇÔÇÓ ÐÅÑÉÓÔÑÏÖÇÓ ÃÕÑÙ ÐÅÑÉÓÔÑÏÖÇÓ ÃÕÑÙ

ÁÐÏ ÔÏÍ ÇËÉÏ ÁÐÏ ÔÏÍ ÁÎÏÍÁ ÔÏÕ

ÅñìÞò 88 çìÝñåò 59 çìÝñåò

Áöñïäßôç 225 çìÝñåò 243 çìÝñåò

Ãç 365 çìÝñåò 24 þñåò

¢ñçò 687 çìÝñåò 24 þñåò

Äßáò 12 ÷ñüíéá 10 þñåò

Êñüíïò 30 ÷ñüíéá 11 þñåò

Ïõñáíüò 84 ÷ñüíéá 17 þñåò

Ðïóåéäþíáò 165 ÷ñüíéá 16 þñåò

Ðëïýôùíáò 249 ÷ñüíéá 6 çìÝñåò

ÓõìðëÞñùóå ôï óõìðÝñáóìá ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò ëÝîåéò:�çìÝñá �íý÷ôá �åíáëëáãÞ �ôá÷ýôçôá ðåñéóôñïöÞò

ÓõìðÝñáóìá......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

Ðåßñáìá

Êáé êÜôé áêüìç...

ÅÑÃÁÓÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏ ÓÐÉÔÉ

1. Ðïéïò åßíáé ï ðéï ìåãÜëïò ðëáíÞôçò ôïõ çëéáêïý ìáò óõóôÞìáôïò êáé ðïéïò ï ðéïìéêñüò;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

2. Ðïéïò ðëáíÞôçò Ý÷åé ôç ìåãáëýôåñç ìÝñá êáé íý÷ôá; Ðïéïò Ý÷åé ôç ìéêñüôåñç;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

3. Óå ðïéïí ðëáíÞôç ç äéÜñêåéá ìéáò ìÝñáò êáé ìéáò íý÷ôáò åßíáé ìåãáëýôåñç áðü ôçäéÜñêåéá åíüò ÷ñüíïõ;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

4. Ðïéïò ðëáíÞôçò ÷ñåéÜæåôáé ôïí ðåñéóóüôåñï ÷ñüíï ãéá ìßá ðåñéóôñïöÞ ãýñù áðü ôïí¹ëéï; Ðïéïò ÷ñåéÜæåôáé ôïí ëéãüôåñï ÷ñüíï;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

¸íá äßóôé÷ï ãéá ôïõò ðëáíÞôåò

Åßíáé óßãïõñá äýóêïëï íá ìÜèåéò áðÝîù ôá ïíüìáôá ôùí ðëáíçôþí. Áêüìçäõóêïëüôåñï åßíáé íá èõìÜóáé êáé ôç óùóôÞ óåéñÜ ôïõò áðü ôïí ¹ëéï. Áí

èåëÞóåéò íá ðñïóðáèÞóåéò, ôï ðáñáêÜôù äßóôé÷ï èá óïõ öáíåß éäéáßôåñá ÷ñÞóéìï.«ÐÜìå ðÜëé, üðùò êÜðïôå, äéáêïðÝò.

ÁíÝìåëïé, ãåëáóôïß áñ÷ßæïõìå åêäñïìÝò.»Áí áíáñùôéÝóáé ôé ó÷Ýóç Ý÷ïõí ïé äéáêïðÝò ìå ôïõò ðëáíÞôåò, äåí Ý÷åéò ðáñÜ íá ðñïóÝîåéò ôoáñ÷éêü ãñÜììá êÜèå ëÝîçò óôï äßóôé÷ï:

ÐÜìå ÐëïýôùíáòÐÜëé Ðïóåéäþíáò¼ðùò ÏõñáíüòÊÜðïôå ÊñüíïòÄéáêïðÝò ÄßáòÁíÝìåëïé ¢ñçòÃåëáóôïß ÃçÁñ÷ßæïõìå ÁöñïäßôçÅêäñïìÝò ÅñìÞò

300

.

301

4. ÄÏÑÕÖÏÑÏÉ

Óôï çëéáêü ìáò óýóôçìá ãýñù áðü üëïõò ôïõò Üëëïõò ðëáíÞôåò, åêôüò áðü ôïí ÅñìÞêáé ôçí Áöñïäßôç, ðåñéóôñÝöïíôáé ìéêñüôåñá ïõñÜíéá óþìáôá, ðïõ ïíïìÜæïíôáé öõóéêïß

äïñõöüñïé. ÓõíïëéêÜ óôï çëéáêü ìáò óýóôçìá õðÜñ÷ïõí 61öõóéêïß äïñõöüñïé.

Ôï êïíôéíüôåñï óôç Ãç ïõñÜíéï óþìá åßíáé ïöõóéêüò ôçò äïñõöüñïò, ç ÓåëÞíç, ðïõðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ôç Ãç óå 29,5çìÝñåò. Ôï ßäéï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá÷ñåéÜæåôáé ç ÓåëÞíç êáé ãéá ìßáðåñéóôñïöÞ ãýñù áðü ôïí ÜîïíÜ ôçò. Ãé� áõôü áðü ôç Ãç âëÝðïõìå óõíå÷þò ôïßäéï çìéóöáßñéü ôçò. Ç ÓåëÞíç äåí Ý÷åéáôìüóöáéñá, ç åðéöÜíåéÜ ôçò åßíáé ãåìÜôç

êñáôÞñåò êáé âñÜ÷éá.

Ç äéÜìåôñïò ôçò Ãçò åßíáé ðåñßðïõ ôñåéò öïñÝòìåãáëýôåñç áðü ôç äéÜìåôñï ôçò ÓåëÞíçò. Ãéá íá

êáôáëÜâåéò êáëýôåñá ðüóï ìåãáëýôåñç åßíáé ç Ãç áðüôç ÓåëÞíç, ìðïñåßò íá ÷ñçóéìïðïéÞóåéò ìßá ìðÜëá ôïõ

ìðÜóêåô êé Ýíá ìðáëÜêé ôïõ ôÝíéò ãéá ôç Ãç êáé ôçÓåëÞíç áíôßóôïé÷á. Ç áðüóôáóç óôçí ïðïßá ôïìðáëÜêé ôïõ ôÝíéò ðñÝðåé íá ðåñéóôñÝöåôáé ãýñùáðü ôçí ìðÜëá ôïõ ìðÜóêåô åßíáé ðåñßðïõ 7 ìÝôñá.

Ç ÓåëÞíç åßíáé åôåñüöùôï ïõñÜíéï óþìá. Ìðïñåßòíá èõìçèåßò ôé óçìáßíåé áõôü;

........................................................................

........................................................................

........................................................................

Óôéò åéêüíåò âëÝðåéò ôñåéòäéáöïñåôéêÝò öÜóåéò ôçòÓåëÞíçò.Ôï ôìÞìá ôçò ÓåëÞíçò ðïõâëÝðïõìå áðü ôç Ãç áëëÜæåéó÷Þìá áêïëïõèþíôáò Ýíáí êýêëï 29,5 çìåñþí.Ãéáôß óõìâáßíåé áõôü;

Ìéá çëéüëïõóôç ìÝñá, óå Ýíá öùôåéíü ìÝñïò, ãýñéóå ôçí ðëÜôç óïõ óôïí ¹ëéï. ÊñÜôçóåÝíá ìðáëÜêé ôïõ ôÝíéò øçëÜ ìå ôï ÷Ýñé óïõ ôåíôùìÝíï óå äéÜöïñåò èÝóåéò, üðùò âëÝðåéòóôéò åéêüíåò. ÐáñáôÞñçóå ðñïóåêôéêÜ êáé æùãñÜöéóå ìå ôï ìïëýâé óïõ óôïí áíôßóôïé÷ïêýêëï ôç óêéÜ ðïõ âëÝðåéò êÜèå öïñÜ óôï ìðáëÜêé.Áí ôç ìÝñá ðïõ èÝëåéò íá êÜíåéò ôï ðåßñáìá áõôü Ý÷åé óõííåöéÜ, ìðïñåßò óå Ýíá óêïôåéíü÷þñï íá ãõñßóåéò ôçí ðëÜôç óïõ óå ìßá öùôåéíÞ ðçãÞ.

302

Ðåßñáìá

. ÐáñáôÞñçóç

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

Åêôüò áðü ôç ÓåëÞíç, ãýñù áðü ôç Ãç, êéíïýíôáé äåêÜäåò ôå÷íçôïß äïñõöüñïé. ÁíÜëïãáìå ôéò áíÜãêåò ðïõ åîõðçñåôïýí ïé ôå÷íçôïß äïñõöüñïé ÷ùñßæïíôáé óå êáôçãïñßåò. Ìå ôçâïÞèåéá ôçò äáóêÜëáò Þ ôïõ äáóêÜëïõ óïõ óçìåßùóå ôç ÷ñçóéìüôçôá ôùí ðáñáêÜôùäïñõöüñùí.

Äïñõöüñïò åíôïðéóìïý èÝóçò

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

Ìåôåùñïëïãéêüò äïñõöüñïò...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

Êáôáóêïðåõôéêüò äïñõöüñïò....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

303

ÓõìðëÞñùóå ôï óõìðÝñáóìá ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò ëÝîåéò:�öÜóåéò ÓåëÞíçò �èÝóç �Ãç �ÓåëÞíç

ÓõìðÝñáóìá......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

Ôçëåðéêïéíùíéáêüò äïñõöüñïò

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

Ôçëåóêüðéï Hubble

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

ÅÑÃÁÓÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏ ÓÐÉÔÉ

1. ¢öçóå Ýíá ãõÜëéíï âüëï íá ðÝóåé óå ìßá ìåãÜëç óöáßñá áðüðëáóôåëßíç. Ìðïñåßò íá åîçãÞóåéò ôçí ýðáñîç êñáôÞñùíóôçí åðéöÜíåéá ôçò ÓåëÞíçò;

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

2. ÐáñáôÞñçóå ôç äéðëáíÞ öùôïãñáößá. Áðü ðïéá êáôåýèõíóçöùôßæåé ï ¹ëéïò;

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

3. Ðïéá åßíáé ç óùóôÞ óåéñÜ ôùí åéêüíùí;.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

304

1 2 3 4 5

Á Ã

Ä

Å

Â

ÓÔÆ

Ç

.

5. ÄÉÁÓÔÇÌÉÊÁ Ï×ÇÌÁÔÁ

¼ôáí ôï 1865 ï Jules Verne äçìïóßåõå ôïìõèéóôüñçìÜ ôïõ «Áðü ôç Ãç óôç ÓåëÞíç»,êáíåßò äåí ðßóôåõå ðñáãìáôéêÜ üôé Þôáí äõíáôü ïÜíèñùðïò íá öôÜóåé óôç ÓåëÞíç. Ï VerneöáíôÜóôçêå üôé ãéá ôï ôáîßäé óôç ÓåëÞíç Þôáíáñêåôü Ýíá ôåñÜóôéï êáíüíé èáììÝíï óôï Ýäáöïò.Ìå áõôü èá åêôïîåõüôáí Ýíá êïýöéï âëÞìááñêåôÜ ìåãÜëï, ãéá íá ÷ùñÜ ôñåéò áíèñþðïõò.

ÓÞìåñá ïé äéáóôçìéêÝò áðïóôïëÝò áíÞêïõí óôçíêáèçìåñéíüôçôá. ¼ëïé îÝñïõìå üôé ãéá ôá ôáîßäéáóôï äéÜóôçìá äå ÷ñçóéìïðïéïýíôáé êáíüíéá áëëÜðýñáõëïé.Ç âáóéêÞ äéáöïñÜ ôùí ðõñáýëùí áðü ôááåñïðëÜíá åßíáé üôé åêôüò áðü ôá êáýóéìá ðñÝðåéíá ìåôáöÝñïõí êáé ôï ïîõãüíï ðïõ åßíáéáðáñáßôçôï ãéá ôçí êáýóç, êáèþò óôá øçëÜóôñþìáôá ôçò áôìüóöáéñáò ôï ïîõãüíïëéãïóôåýåé.

Óôçí êïñõöÞ ôùí ðõñáýëùí ôïðïèåôåßôáéôï öïñôßï. Ïé ðåñéóóüôåñåò áðïóôïëÝò óôïäéÜóôçìá åßíáé ìç åðáíäñùìÝíåò, ïðýñáõëïò ìåôáöÝñåé Ýíá äïñõöüñï, ðïõôßèåôáé áõôüìáôá óå ôñï÷éÜ Þ Ýíáåñåõíçôéêü óêÜöïò. Óôéò åðáíäñùìÝíåòáðïóôïëÝò ôï «öïñôßï» ôïõ ðõñáýëïõåßíáé ôï äéáóôçìüðëïéï ìå ôïõòáóôñïíáýôåò Þ êïóìïíáýôåò.

305

Ï ñùóéêüò ðýñáõëïò«ÅíÝñãåéá». Ï éó÷õñüôåñïò ðýñáõëïòóôïí êüóìï óÞìåñá.

Ï åõñùðáúêüò ðýñáõëïò«Arian».

To óïâéåôéêü äéáóôçìüðëïéï «Vostok 1»,ðïõ ìåôÝöåñå ôïí Yuri Gagarin, ôïí

ðñþôï Üíèñùðï óôï äéÜóôçìá.

Ðýñáõëïò äéáöõãÞò. Ìå ôïí ìéêñü áõôü ðýñáõëï óåðåñßðôùóç êéíäýíïõ ôïäéáóôçìüðëïéï áðïìáêñýíåôáé êáéðÝöôåé ìå áëåîßðôùôá óôç Ãç.

Äéáóôçìüðëïéï. ¸÷åé ÷þñï ãéá ôñåéò áóôñïíáýôåò.ÐÝöôåé ìå áëåîßðôùôá óôç Ãç óôïôÝëïò ôçò áðïóôïëÞò.

ÁðïèÞêç öïñôßïõ. Óôï ðñüãñáììá «Áðüëëùí» åäþ ÞôáíôïðïèåôçìÝíç ç óåëçíÜêáôïò ãéá ôçíðñïóåäÜöéóç óôç ÓåëÞíç.

Ôñßôï óôÜäéï ôïõ ðõñáýëïõ.Áðïôåëåßôáé áðü ôéò ìç÷áíÝò, ôçäåîáìåíÞ ïîõãüíïõ êáé ôç äåîáìåíÞõäñïãüíïõ.

Äåýôåñï óôÜäéï ôïõ ðõñáýëïõ.Áðïôåëåßôáé áðü ôéò ìç÷áíÝò, ôçäåîáìåíÞ ïîõãüíïõ êáé ôç äåîáìåíÞõäñïãüíïõ.

Ðñþôï óôÜäéï ôïõ ðõñáýëïõ.Áðïôåëåßôáé áðü ôéò ìç÷áíÝò, ôçäåîáìåíÞ ïîõãüíïõ êáé ôç äåîáìåíÞêçñïæßíçò. Ç êçñïæßíç åßíáé ôï ßäéïêáýóéìï ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôááåñïðëÜíá.

306

Êñüíïò V

ÆÞôçóå áðü ôç äáóêÜëá Þ ôïí äÜóêáëü óïõ ôï öýëëï ìå ôáôìÞìáôá ôïõ ðõñáýëïõ êáé êüëëçóÝ ôá ìå ôç óùóôÞ óåéñÜóôï óêßôóï.

Óôï ðñüãñáììá «Áðüëëùí» ï ðýñáõëïò «Êñüíïò V»ìåôÝöåñå ôç óåëçíÜêáôï, ìå ôçí ïðïßá ðñïóåäáößóôçêáí ïéáóôñïíáýôåò óôç ÓåëÞíç êáé ôï äéáóôçìüðëïéï, ìå ôï ïðïßïãýñéóáí óôç Ãç.Óå Üëëç áðïóôïëÞ ï «Êñüíïò V» ìåôÝöåñå ôïí äéáóôçìéêüóôáèìü «Skylab».

307

1. Áðïãåßùóç. Ëåéôïõñãïýí ïé ìç÷áíÝòôïõ ðñþôïõ óôáäßïõ.

2. Óå ýøïò 60 ÷éëéïìÝôñùí áðü ôçÃç ôï ðñþôï óôÜäéï ÷ùñßæåôáéáðü ôïí õðüëïéðï ðýñáõëï êáéêáßãåôáé óôçí áôìüóöáéñá. Ïðýñáõëïò óõíå÷ßæåé ôçí ðïñåßáôïõ ìå ôéò ìç÷áíÝò ôïõ äåýôåñïõóôáäßïõ.

3. Ìüëéò êáôáíáëùèïýí ôá êáýóéìá êáéôïõ äåýôåñïõ óôáäßïõ, áõôü ÷ùñßæåôáéáðü ôïí õðüëïéðï ðýñáõëï, ï ïðïßïòóõíå÷ßæåé ôçí ðïñåßá ôïõ ìå ôéòìç÷áíÝò ôïõ ôñßôïõ óôáäßïõ.

4. Ôï ôñßôï óôÜäéï ÷ùñßæåôáé áðü ôïäéáóôçìüðëïéï, ðïõ âñßóêåôáé ðéá óôïäéÜóôçìá.

5. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò áðïóôïëÞò ïðýñáõëïò óôáäéáêÜ êáôáóôñÝöåôáé.Áíôßèåôá ôï äéáóôçìüðëïéï åðéóôñÝöåéóôç Ãç. ÅéäéêÞ èåñìïìüíùóç ôïðñïóôáôåýåé áðü ôç èåñìüôçôá.

6. Ôï äéáóôçìüðëïéï ðÝöôåé óôçèÜëáóóá ìå áëåîßðôùôá.

ÅîùôåñéêÞ äåîáìåíÞ êáõóßìùí. Åßíáé ãåìÜôç ìå õãñüõäñïãüíï êáé õãñüïîõãüíï. Ôñïöïäïôåß ôéòôñåéò êýñéåò ìç÷áíÝò ôïõóêÜöïõò.

Ðýñáõëïé óôåñåþí êáõóßìùí. Âïçèïýí óôçí áðïãåßùóçôïõ äéáóôçìéêïýëåùöïñåßïõ óôá ôñßá ðñþôáëåðôÜ ôçò ðôÞóçò.×ñçóéìïðïéïýíôáé óå ðåñéóóüôåñåòáðïóôïëÝò.

Êõñßùò óêÜöïò.Áðïôåëåßôáé áðü:u ôïí èÜëáìï ðëïÞãçóçò

êáé ôïõò ÷þñïõòäéáìïíÞò êáé åñãáóßáòôïõ ðëçñþìáôïò.

u ôçí áðïèÞêç öïñôßïõ.Óôïí ÷þñï áõôü ìðïñåßíá ôïðïèåôçèåß êáé ôïåéäéêü åñãáóôÞñéï ãéáåðéóôçìïíéêÜ ðåéñÜìáôá.

u ôéò ôñåéò êýñéåòìç÷áíÝò.

308

Äéáóôçìéêü Ëåùöïñåßï

ÆÞôçóå áðü ôç äáóêÜëá Þ ôïí äÜóêáëü óïõ ôï öýëëï ìå ôá ôìÞìáôá ôïõ äéáóôçìéêïýëåùöïñåßïõ êáé êüëëçóÝ ôá ìå ôç óùóôÞ óåéñÜ óôï óêßôóï.

Ôá ðåñéóóüôåñá ìÝñç ôïõ äéáóôçìéêïýëåùöïñåßïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå ðïëëÝòáðïóôïëÝò.

Åêôüò áðü ôéò ÇÐÁ äéáóôçìéêüëåùöïñåßï êáôáóêåõÜóôçêå êáéóôç ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç, ùóôüóïïéêïíïìéêÜ ðñïâëÞìáôáóôáìÜôçóáí ôï ðñüãñáììááíÜðôõîÞò ôïõ.

309

1. Ôï äéáóôçìéêü ëåùöïñåßïáðïãåéþíåôáé ìå ôïõò äýïðõñáýëïõò óôåñåþíêáõóßìùí êáé ìå ôéò ôñåéòêýñéåò ìç÷áíÝò ôïõ, ðïõôñïöïäïôïýíôáé ìå êáýóéìááðü ôçí åîùôåñéêÞ äåîáìåíÞ.

2. Äýï ìüëéò ëåðôÜ ìåôÜ ôçíáðïãåßùóç, ïé ðýñáõëïé óôåñåþíêáõóßìùí ÷ùñßæïíôáé áðü ôï êõñßùòóêÜöïò êáé ðÝöôïõí óôç èÜëáóóáìå áëåîßðôùôá.

3. Ïêôþ ðåñßðïõ ëåðôÜ ìåôÜ ôçíáðïãåßùóç ïé êýñéåò ìç÷áíÝòóôáìáôïýí. Ôï óêÜöïòâñßóêåôáé óôï äéÜóôçìá. ÇåîùôåñéêÞ äåîáìåíÞ ÷ùñßæåôáéáðü ôï êõñßùò óêÜöïò êáéêáßãåôáé óôçí áôìüóöáéñá.

4. ÐáñáìïíÞ êáé åñãáóßá óôï äéÜóôçìá.

5. ÅðéóôñïöÞ óôç Ãç. ÅéäéêÜèåñìïìïíùôéêÜ ðëáêÜêéáðñïóôáôåýïõí ôï óêÜöïò áðüôç èåñìüôçôá.

6. Ôï óêÜöïò ðñïóãåéþíåôáé÷ùñßò ìç÷áíÝò, óáíáíåìüðôåñï.

ÅÑÃÁÓÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏ ÓÐÉÔÉ

1. Óýãêñéíå ôï äéáóôçìéêü ëåùöïñåßï ìå ôïí ðýñáõëï «Êñüíïò V». Ðïéåò ïìïéüôçôåò êáéðïéåò äéáöïñÝò äéáðéóôþíåéò;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

2. Ðïéá ôìÞìáôá ôïõ äéáóôçìéêïý ëåùöïñåßïõ åðéóôñÝöïõí óôç Ãç; Ðïéï êáôáóôñÝöåôáéóå êÜèå áðïóôïëÞ;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

3. ÊÜíå ôéò ðñïóèÝóåéò. Åêåß ðïõ ôï Üèñïéóìá åßíáé æõãü, ÷ñùìÜôéóå ìå êüêêéíï, åêåßðïõ åßíáé ìïíü, ÷ñùìÜôéóå ìå ìðëå ÷ñþìá.

310

.

Êáé êÜôé áêüìç...

Óôáèìïß óôçí åîåñåýíçóç ôïõ äéáóôÞìáôïò

Áñ÷Ýò 20ïõ áéþíá: Ï Ñþóïò Tsiolkovsky êáé ï Áìåñéêáíüò Goddardó÷åäéÜæïõí ôïõò ðñþôïõò ðõñáýëïõò.

1945:Ïé Ãåñìáíïß êáôáóêåõÜæïõí ôïí ðýñáõëï V2, ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíåíáíôßïí ôùí ¢ããëùí. ÌåôÜ ôï ôÝëïò ôïõ Â� ðáãêïóìßïõ ðïëÝìïõ ïWernher von Braun êáé ïé óõíåñãÜôåò ôïõ åñãÜæïíôáé ãéá ôïõòÁìåñéêáíïýò. Ôï äéáóôçìéêü ðñüãñáììá ôùí ÇÐÁ îåêéíÜ.

1957, 4 Ïêôùâñßïõ:Ç ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç èÝôåé óå ôñï÷éÜ ôïí ðñþôï äïñõöüñï, ôïí Sputnik.

1961, 12 Áðñéëßïõ:Ç ÓïâéåôéêÞ ¸íùóç óôÝëíåé ôïí ðñþôï êïóìïíáýôç óôï äéÜóôçìá. Ï YuriGagarin âñßóêåôáé ãéá 108 ëåðôÜ óôï äéÜóôçìá. Ôï äéáóôçìüðëïéü ôïõ,Vostok 1, ïëïêëçñþíåé ìßá ðåñéóôñïöÞ ãýñù áðü ôç Ãç.

1963, 16 Éïõíßïõ:Ç ðñþôç ãõíáßêá óôï äéÜóôçìá åßíáé ç Valentina Tereshkova.

1965, 12 Ìáñôßïõ:Ï êïóìïíáýôçò Aleksei Leonov êÜíåé ôïí ðñþôï äéáóôçìéêü ðåñßðáôïäéÜñêåéáò 10 ëåðôþí.

1969, 20 Éïõëßïõ:Ïé ÇÐÁ óôÝëíïõí ôïõò ðñþôïõò áíèñþðïõò óôç ÓåëÞíç. Ïé Armstrong êáé Aldrin ðñïóåäáößæïíôáé ìå ôç óåëçíÜêáôï Eagle.

1971, 19 Áðñéëßïõ:Ï ðñþôïò äéáóôçìéêüò óôáèìüò, o Salyut 1, ôßèåôáé óå ôñï÷éÜ áðü ôçÓïâéåôéêÞ ¸íùóç.

1981, 12 Áðñéëßïõ:Ç ðñþôç ðôÞóç ôïõ áìåñéêáíéêïý äéáóôçìéêïý ëåùöïñåßïõ.

1990, 25 Áðñéëßïõ:Ïé ÇÐÁ èÝôïõí óå ôñï÷éÜ ôï äéáóôçìéêü ôçëåóêüðéï Hubble.

311

6. Ç ÆÙÇ ÓÔÏ ÄÉÁÓÔÇÌÁ

Äéáóôçìüðëïéï, äéáóôçìéêüò óôáèìüò. ¸íáóðßôé ãéá ôïõò áóôñïíáýôåò ìáêñéÜ áðü... ôïóðßôé ôïõò. Óôá äéáóôçìüðëïéá ïé áóôñïíáýôåòðåñíïýí óõíÞèùò ëßãåò çìÝñåò, üóï äçëáäÞäéáñêåß ç êÜèå áðïóôïëÞ.

Ìåãáëýôåñç äéÜñêåéá Ý÷åé ç ðáñáìïíÞ ôùí áóôñïíáõôþí êáé êïóìïíáõôþí óôïõò äéáóôçìéêïýòóôáèìïýò. Ï ìüíïò äéáóôçìéêüò óôáèìüò óå ôñï÷éÜ óÞìåñá åßíáé ï ñùóéêüò MIP. Óôá ñùóéêÜ ÌÉÑóçìáßíåé åéñÞíç. Ï äéáóôçìéêüò áõôüò óôáèìüò âñßóêåôáé óôï äéÜóôçìá áðü ôï 1986. Ðïëëïßêïóìïíáýôåò Ý÷ïõí ìåßíåé óôïí ÌÉÑ ãéá ðåñéóóüôåñï áðü Ýíá ÷ñüíï.

Ï åðüìåíïò äéáóôçìéêüò óôáèìüò, áðïôÝëåóìáóõíåñãáóßáò ðïëëþí ÷ùñþí, ðñïãñáììáôßæåôáéíá ôåèåß óå ôñï÷éÜ áðü ôï 1999. Ìßá íÝáåðï÷Þ ãéá ôï äéáóôçìéêü ðñüãñáììá îåêéíÜ,êáèþò ï áíôáãùíéóìüò ôùí ÷ùñþí ãéá ôçíêáôÜêôçóç ôïõ äéáóôÞìáôïò Ýäùóå ôç èÝóç ôïõóôç óõíåñãáóßá êáé óôçí êïéíÞ ðñïóðÜèåéá. ÏäéåèíÞò äéáóôçìéêüò óôáèìüò èá åßíáé Ýíáåðéóôçìïíéêü åñãáóôÞñéï óå ôñï÷éÜ ãýñù áðüôç Ãç.

312

Ç ðáñáìïíÞ êáé åñãáóßá óôï äéÜóôçìá óå ðïëëÜ óçìåßá ìïéÜæåé ìå ôç æùÞ óôç Ãç, óåðïëëÜ Üëëá üìùò äéáöÝñåé óçìáíôéêÜ. ÓõæÞôçóå ìå ôïõò óõììáèçôÝò êáé ôéò óõììáèÞôñéÝòóïõ ðþò öáíôÜæåóáé ôç æùÞ óôï äéÜóôçìá. Ïé ðáñáêÜôù öùôïãñáößåò áðü äñáóôçñéüôçôåòóôç Ãç êáé áíôßóôïé÷åò äñáóôçñéüôçôåò óôï äéÜóôçìá èá óïõ öáíïýí ÷ñÞóéìåò óôçóõæÞôçóç áõôÞ.

313

ÅÑÃÁÓÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏ ÓÐÉÔÉ

1. Ðïéá öáãçôÜ íïìßæåéò üôé åßíáé êáôÜëëçëá ãéá ôï äéÜóôçìá êáé ðïéá ü÷é; Ìðïñåßò íáåîçãÞóåéò ôçí áðÜíôçóÞ óïõ;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

2. Ïé áóôñïíáýôåò ðñÝðåé íá ãõìíÜæïíôáé êáèçìåñéíÜ. Ìðïñåßò íá åîçãÞóåéò ôïí ëüãï;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

3. Ðïéá áðü ôéò äñáóôçñéüôçôÝò óïõ íïìßæåéò üôé èá Þôáí áäýíáôï íá ãßíåé óôï äéÜóôçìá;

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

.............................................................................................................................

314

.

Êáé êÜôé áêüìç...

Ãåùãñáößá áðü ôï äéÜóôçìá

Ïé áðïóôïëÝò óôïäéÜóôçìá ìáò Ýäùóáí ôç

äõíáôüôçôá íá äïýìå ôç Ãç ìáòäéáöïñåôéêÜ áð´ üôé ôç âëÝðáìå ðáëéüôåñá.Ïé öùôïãñáößåò áðü ôï äéÜóôçìá Ý÷ïõíìïíáäéêÞ ïìïñöéÜ. ÐáñáêÜôù âëÝðåéòöùôïãñáößåò ôçò ÷þñáò ìáò áðü ôïäéÜóôçìá. Ìðïñåßò íá áíáãíùñßóåéò ôïõòôüðïõò ðïõ öáßíïíôáé;

Åßíáé óßãïõñï ðùò, üôáí ìéëÜò ãéá ôçí ÅëëÜäá, öÝñíåéòóôïí íïõ óïõ ôçí åéêüíá åíüò ÷Üñôç ìå äéÜöïñá ÷ñþìáôá,ïíüìáôá êáé óýíïñá ìå Üëëåò ÷þñåò. Óôïõò ÷Üñôåò õðÜñ÷åéôï... ðÜíù, ï ÂïññÜò, êáé ôï... êÜôù, ï Íüôïò. ÓêÝøïõ ãéáëßãï. ¸÷åé íüçìá ôï ðÜíù êáé ôï êÜôù óôï äéÜóôçìá;Ìðïñåßò íá äéáêñßíåéò... ôá óýíïñá áðü ôï äéÜóôçìá;

315

316

7. ÌÅ ÌÉÁ ÌÁÔÉÁ

317

«Ôþñá îÝñù ãéáôß åßìáé åäþ.¼÷é ãéá íá äù áðü êïíôÜ ôç ÓåëÞíç, áëëÜ ãéá íá êïéôÜîù ðßóù. Óôï óðßôé ìáò. Ôç Ãç»

Alfred WordenÇÐÁ

«¹îåñá, êáé ðñéí ðåôÜîù, ðùò ï ðëáíÞôçò ìáò åßíáé ìéêñüò êéåõÜëùôïò. ¼ôáí üìùò ôïí åßäá áðü ôï äéÜóôçìá, áðåñßãñáðôáüìïñöï êáé åýèñáõóôï, ìüíï ôüôå Ýíéùóá ðùò ç ðéï óçìáíôéêÞìáò õðï÷ñÝùóç åßíáé íá ôïí ðñïóôáôåýóïõìå êáé íá ôïíäéáöõëÜîïõìå ãéá ôéò åðüìåíåò ãåíéÝò.»

Sigmund JahnËáúêÞ Äçìïêñáôßá ôçò Ãåñìáíßáò

Êáé êÜôé áêüìç......áðü ôïõò áóôñïíáýôåò

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Γιώργος Μπαρούτας

Xristos

Πλαίσιο κειμένου

Γιώργος Μπαρούτας

Δραστηριότητες:• Συγκεντρώστε πληροφορίες και γράψτε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα ενός κοσμοναύτη της επιλογής σας• Φανταστείτε πως βρίσκεστε σε ένα διαστημικό σταθμό και έχετε στα χέρια σας ένα ισχυρό τηλεσκόπιο. Αναφέρετε τι θα θέλατε να δείτε και γιατί.• Φανταστείτε ότι είστε ένας από τους ήρωες του Ιουλίου Βερν. Πού θα θέλατε να ταξιδέψετε και τι περιπέτειες θα θέλατε να ζήσετε;• Ετοιμάστε μια ιστορία για ένα διαστημικό ταξίδι σε έναν πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος• Φανταστείτε μια μελλοντική πόλη που θα κτιστεί στον πλανήτη Άρη και περιγράψτε την