인도철학 제18집krindology.com/db/docs/2005_18_21-51_shj.pdf · · 2015-12-08s 23 Æ2= ²Ç...
TRANSCRIPT
-
(Tulsdsa) Bhakti *
1)
**
1)
. Karma( ). Jna().
Bhakti(). . .
[: , , , , , ]
. .
.
(karma), (jna) (bhakti) 3
. ,
,
. ,
, ,
.
(Vaishnava) .
.
.
()
* 2004
.
** : .
-
22 18
.
. ()
.
,
() .
Tulsi ()
. ()
. 1523 1527
, 1623 , 157
4 .1) 2) R
amacaritamanas () Rvaa
. Rvaa Laka
. Rvaa (),
(), (), ()
, () .
() ()
3) Veda Pura()
.4)
,
1) Love of God and Social Duty in the Ramacaritamanas, pp. 7-9.
2) Humayun (1523-1556), Akbar
(1556-1605) Jahangir (1605-1628)
.
3) RCM .183
barani na ji anti ghora niscara jo karah,
hs para ati prti tinha ke ppani kavani miti.
4) ibid., .182-chanda
-
(Tulsdsa) Bhakti 23
,
.5) (
Brahm Jna)
.6) 300
()
. Kavitaval (dna), (day),
(yaja) (karma) Artha()
,
.7) Rvaa ()
.
Rma
() .8)
(), () ()
( Bhakti-mrga) ()
. (bh
akti-mrga) , ()
.
() Rma
Rma . ()
Rma ()
Sarju()(Ayodhya ) ,
,
Kali (=)
.9) Sarju
5) ibid., .183.1-2
6) ibid., .99.ka
7) K . 87.
8) VP 173.5.
9) RCM . 38.6-7
-
24 18
.
Tusidas ,
( Dharma), ( Artha), ( Kma) ( Moka)
Rma (), Sta Rma
, .10)
(bhakti) Rma
, , , , ,
()
.11) , ()
,
. , , ,
, Rma .12)
(), (), () ()
, Dharma(), Artha(),
Kma() Moka( ) ,
.
Rma Viu ()
().
, , , Rm
a .13)
cal subhaga kabit sarita so, rma bimala jasa bharit so.
saraj nma sumagala mla, loka beda mata mjula kla.(6)
nad punta sumnasa nanddini, kali mala tna taru mla nikandini.(7)
10) RCM .204
artha na dharma na kma ruci gatina cah nirabna,
janama janama rati rma pada yaha baradnu na na.
11) RCM .38.2
krodha manoja loma mada my, chuah sakala rma k~ dy.
so nara indrajla nah bhl, jpara hoi so naa anukl.
12) ibid., .61.1
milah na raghupati binu anurg, ki joga tapa gyna birg.
uttara disi sundara giri nl, tah raha kkabhusui susl.
-
(Tulsdsa) Bhakti 25
.
()
. Karma(), Jna() Bhakti() 3
. ()
,
, () . Jn
a Bhakti , , (),
() . Sakh
ya-yoga ankara Vednta (jna)
Vaishnava ( bhakti)
.
.14)
Ramacaritamanas
. .
. Karma( )
Karma k()
.
. Karma Mnasika k
13) ibid., .114.34
tava prasda prabhu mama ura mrh~, sasaya soka moha bhrama
nh~.(3)
sune punta rma guna grm, tumhar kp~ lahe birm.(4)
14) ibid., .100.k
bhae barana sakara kali bhinnasetu saba loga,
karal ppa pvah dukha bhaya ruja soka biyoga.
-
26 18
arma( ), Vcika karma( ) Kyika karma
( ) . Karma
, .
Karma ( Prajpati)
,15)
() .16) Karma()
. Gta Karma, Vikarma Akarma
(karma),
(vikarma)
(akarma) .17)
,
, .18)
(
) Vaiva ( bhakti)
.
Karma ,
fms Karma
.19)
,
15) Rh. Up. .5.21.
16) ibid., .4.5.
17) Bhg .17.
karmao hy api boddhavya boddhavya ca vikrama,
akramaa ca boddhavya gahan karmao gati.
18) ibid., .21.
te ta bhuktv svargaloka vila ke puye martyaloka vianti,
eva traydharmam anuprapann gatgata kmakm labhante.
19) RCM. .218.2.
jadyapi sama nah rgana rou, gahah na ppa pnu guna dou.
karma pradhna bisva kari rkh, jo jasa karai so tasa phalu ckh.
-
(Tulsdsa) Bhakti 27
().20) Rma (),
()
. Veda .21)
Kodo( )
.22)
23)
( stkaryavda) .
Tulsi Karma ()
, Rma . ,
, , ,
Rma ,
.24)
Karma
.
20) ibid., . 91.3-4.
joga biyoga bhoga bhala mand, hita anahita madhyama bhrama
phand, janasu maranu jah lagi jaga jl, sampati bipati karamu aru
kl. (3)
dharani dhanu dhanu pura parivr, saragu naraku jah lagi byavaharu.
clekhia sunia gunia mana mh~, moha mla paramrathu nh~. (4)
21) ibid., . 76.3-4.
suni saneha basa uhi naranh~, baihre raghupati gahi bh~.
sunahu tta tumha kah muni kahah~, rmu carcara nyaka ahah~.(3)
suma aru asuma karma anuhr, su dei phalu hday bicr.
karai jo karma pva phala so, nigama nti asi kaha sabu ko.(4)
22) ibid., . 260.2.
mtu mandi mi sdhu sucl, ura asa nata koi kucl.
phai ki kodava bli susl, mukat prasava ki sambuka kl.
23) ibid., . 179.
krana t kraji kahino hoi dosu nah mora,
kulisa asthi t upala t loha karla kahora.
24) ibid., . 194.3.
gyna-birga, joga-japa, tapa-makha, jaga muda-maga nah thore,
rma-prema binu nema jya jaise mga-jala-jaladhi-hilore.
-
28 18
Karma ,
Karma .
Rma ()
Tulsidas .25) Rma Bharata( )
( Yama) ,
Rma
, () Karma , (),
Rma
.26) Tulsi ( karma-dharma)
Karma .
. Jna()
akara () Jna()
Jn
a .
( para jna) ( apara-jna)
. , , Yajur-ve
da, Sma-veda, Atharva-veda, (), , ,
25) K. . 48.
japa, joga, birga, maha makha-sdhana, dna, day, dama koi karai.
muni, siddha, suresa, ganesa, mahesa se sevata janma aneka marai
nigamgama, jna prana palhai, tapasnala m juga-pja jarai. mana
s pana ropi kahai tulas raghuntha bin dukha kauna.
26) RCM. . 40.3-4.
klarpa tinha kah ma bhrt, suma aru asuma karma phala dt.
asa bicri je parama sayne, bhajah mohi ssta dukha jne.(3)
tygah karma sumsuma dyaka, bhajah mohi sura nara muni nyaka.
santa asantanha ke guna bhe, te na parah bhava jinha rkhe(4)
-
(Tulsdsa) Bhakti 29
, , ()
() .
Nrada
,
.27) () .
( Jna) ()
()
.
jna vijna .28) Jna
() , Vijna
.29)
, , , ()
.30) Rma
.31) (jn)
, Vjn
.32) Jna ()
27) T.M.P. Mahadevan, Outlines of Hinduism, pp. 94-95.
28) RCM . 84.4.
bhagati gyna bigyna birg, joga caritra rahasya bibhg.
jnaba ta sabah kara bhed, mama prasda nah sdhana khed.
29) Tulsdarana p. 534.
30) RCM . 14.4.
gyna mna jah ekau nah~, dekha brahma samna saba nah~.
kahia tta so parama birag, tna sama siddhi tni guna tyg.
31) ibid., . 71.2.
soi saccidnada ghana rm, aja bigyna rpa bala dhm.
bypaka bypa akhaa anant, akhila amoghasakti bhagavant
32) ibid., 85.3-4.
tinha mah dvija dvija mah rutidhr, tinha mah nigama dharma
anusr.(3)
tinha mah priya birakta puni gyn, gynihu te ati priya bigyni.
tinha te puni mohi priya nij ds, jehi gati mori na dsari s.(4)
-
30 18
(virga) 33), Vijna (samat)
.34) ()
. Vjna
. () (te jn
a mukti) () Jna
.
Jna , ()
.35) ()
( jna-mrga)
. Jna , () my
(vidy-my) (avidy-my) my
. Avidy my , ,
Vidy my () (
Trigua ; sattva, rajas, tamas)
.36) My j
puni puni satya kaha tohi ph~, mohi sevaka sama priya kou nh~.
33) ibid., 7.89.ka.
binu guru hoi ki gyna gyna ki hoi birga bino,
gvah beda purna sukha ki lahia hari bhagati binu.
34) ibid., 89.2.
binu bigyna ki samta vai, kou avaksa ki nama binu pvai.
raddh bin dharma nah ho, binu mahi gandha ki pvai ko.
35) ibid., .44.2.
gyna agama pratyha anek, sdhana kahina na mana kah ek.
karata kaa bahu pvai ko, bhakti hna mohi priya nah sou.
36) ibid., .103.1-3.
nita juga dharma hoh saba kere, hdaya rma my ke pere. suddha
satva samat bigyn, kta prabhva prasanna mana jn.(1)
satva bahuta raja kachu rati karm, saba bidhi sukta tret kara dharm
bahu raja svalpa satva kachu tmasa, dvpara dharma haraa bhaya
mnasa.(2)
tmasa bahuta rajoguna thor, kali prabhva birodha cahu or. buddha
juga dharma jni mana mh, taji adharma rati dharma karh~.(3)
-
(Tulsdsa) Bhakti 31
na .
Mya ()
, () ,
,
.37)
(akhaa-jna)
. ,
Rma . ()
, ()
.38) My
(jva), ().
, () ( karma) ,
.
Jna My
. Rma , Jna
.39)
, Jna
. Rma
37) ibid., .118.1-2.
gyna pantha kpna kai dhr, parata khagesa hoi nah br.
jo nirbighna pantha nirbaha, so kaivalya parama pada laha.(1)
at durlabha kaivalyaparama pada, santa purna nigama agama bada.
rma bhajata so mukti gos~, anacchita vai bari~. (2)
38) . 77.2-3.
ntha ih~ kachu krana n, sunahu so svadhna harijn.
gyna akhaa eka stbara, my basya jva sacarcara. (2)
jau~ saba k raha gyna ekarasa, svara jvahi bheda kahahu kasa.(3)
39) RCM .276.3.
soha na rma pema binu gyn, karanadhra binu jimi jalajn.
muni bahubidhi bidehu samujhe, rma gha saba loga nahe.
-
32 18
,
.40)
. Bhakti()
() Bhakti()
.
Bhakti bhaj
kti ()
. Bhakti
. Bhakti
, ()
. (Vaidhi)
(rgtmika) ()
, Bhakti
Bhakti
.
,
.
() ()
Bhakti
() bhakti
. Kaha Up. vetvatara Up. a
40) RCM .88.3-4.
nija anubhava aba kaha khages, binu hari bhajana na jhh kales.
rma kp binu sunu khagara, jni na ji rma prabhut.(3)
jn binu na hoi paratt, binu paratt hoi nah prt.
prti bin nah bhagati dil, jimi khagapati jala kai cikan.(4)
-
(Tulsdsa) Bhakti 33
Up., Chandogya Up. Bhakti
.41) (
) ()
.
,
. ( trikya)
()
, ( trimrti)
.
, Avatra vda
,
vra() Bhakti
. (Viu) (Avatr
a) Bhakti -(Ka-Vsudeva)
. Panchartra Sahita Pura() AD 60
0-800
. Bhakti
() vr()42)
AD. 5 9 () . 12
Vaishnava
.
Alvar ,
. Acrya R
41) vet.Up. .23.
yasya deva par bhaktiryath deve tath gurau
42) ()
710 ,
.
-
34 18
manuja(11) Madhva(12)
Bhakti
. B
hakti Acrya
.43)
Bhakti
, . Bhakti
.
,
Bhakti
.
,
()
Bhakti .44)
(ravana), (manana),
(nididhysana) ()
. (j
na-ny) (jnamira)
. ,
,
(aparokajna)
(bhaktirppannam jnam).
(Vallabhcrya) .
(Vaidhnava) (ri Caitanya)
43) Mwln(1984) pp. 48-50.
44) Birth of Bhakti in Indian Reoigions and Art, p. 3.
-
(Tulsdsa) Bhakti 35
, ()
(svarpasiddh) .
(nirgua bhakti) ,
(Jna, karma, yoga)
(bhakti)
.45) Advaita Bhakti
.
Rma-bhakti (Pura) (Mahabharata
Harivaa)
Rma-bhakti
. (Klidsa)46) (Raghuvaa)
.
. (K
a) . (Bhagavad
ga) Rma-bhakti .
(
) Parama-Brhman ri Rma Gt
. Adhytma Rmaya47)
.48) (Adhytma R
45) Philosophy of Hindu Sadhana, p. 230.
46) (380-412) ,
Raghvaa . Kali ,
.
47)
. Brahmana
Pura A.D. 16c .
1608 Marathi ,
.
-
36 18
maya) Rma-Bhakti
, (1532-162
3 ) .
1.
. , , ,
, .49)
. ,
, ,
, (
) , , ,
,
,
, .50)
() 9 . ,
, ,
. ()
, (),
48) Birth of Bhakti in Indian Religions and Art, p. 42.
49) RCM 45.1.
kahahu bhagati patha kavana prays, joga na makha japa tapa upabs.
sarala subhvana mana kuil, jath lbha santoa sad.
50) Ibid. 45.3-4.
baira na bigraha sa na trs, sukhamaya thi sad saba s.
anrambha aniketa amn, anagha aroa daccha bigyn.(3)
prti sad sajjana ssarg, tna sama bixvarga apabarg.
bhagati paccha haha nah sahat, dua tarka saba duri bah.(4)
-
(Tulsdsa) Bhakti 37
,
,
. 9 ()
.
,
.51) Bhakti
. Bhakti (
)
.
.
9 ,
, ,
.52)
(pja)
,
. , 9
,
.
,
. Bhakti .
, ,
. () ,
51) Ibid. 34.4, 35.1-3.
52) Tulsdarana p. 157.
-
38 18
(), () ,
.
.53)
, , , ,
.54)
. ( jna) ( bhakti)
.55) ()
() . ,
() (soha na rma pema binu gyn).
Jna-bhakti , Karma
.
2.
,
, .
53) RCM 48.3-4, 49.
prema bhagati jala binu raghur, abhiantara mala kabah naj.(3)
soi sarbagya tagya soi pata, soi guna gha bigyna akhaita.
daccha sakala lacchana juta soi, jk pada saroja rati ho(4)
ntha eka bara mga rma kp kari dehu,
janma janma prabhu pada kamala kabah ghaai jani nehu.
54) Ibid. 129.1.
kma koha mada mna na moh, lobha na chobha na rga na broh.
jinha k kapaa dambha nah my, tinha k hdaya basahu raghury.
55) Ibid. 114.7.
bhagatihi gynahi nah kachu bhed, ubhaya harah bhava sambhva
khed.
ntha munsa kahah kachu antara, svadhna sou sunu bihagabara.
-
(Tulsdsa) Bhakti 39
. ,
(), () ,
.56)
(my) . ,
.
.57)
.58)
.
.
59) ,
, .
.
.
, ( bhakta)
. () ()
.60)
56) Ibid. 114.7-8.
gyna birga joga bigyn, e saba purua sunahu harijn.
purua pratpa prabala saba bh~t, abal abala sahaja jaa jt.
57) Ibid. 115. 2-3.
my bhagati sunahu tumha do, nri bga jnai saba ko.
puni raghubrahi bhagati piyr, my khalu nartak bicr.(2)
bhagatihi snukla raghury, tte tehi arapti ati my.
rma bhagati nirupama nirupdh, basai jsu ura sad abdh.(3)
58) Ibid. 115.ka.
purua tygi saka nrihi jo birakta mati dhra,
na tu km biaybasa bimukha jo pada raghubra.
59) Ibid. 117.gha.
ehi bidhi lesai dpa teja rsi bigynamaya,
jtah jsu sampa jarah maddika salabha saba.
60) Ibid. 85.2.5.
-
40 18
.61)
.
( karma-mrga) (
jna-mrga) ()
.
, ()
. ()
(nirgua brahman ) () (sagua br
ahman () .
.
, (Vaishn
ava) ()
(Nirgua Brahmavda) ( Myvda) ,
(Madhva) ( Dvaitavda)
. ()
( Vaidvaitavda)
. ,
mama my sambhava ssra, jvacarcara bibidhi prakr.
saba mama ptiya saba mama upaje, saba te adhika manuja mohi
bhe.(2)
bhagati hna birci kina hoi, saba jvahu sama priya mohi so.
bhagativanta ati ncau prn, mohi prnapriya asi mama bn.(5)
61) Ibid. 15.1.
dharma t biratijoga t gyn, gyna macchaprada beda bakhn.
jt begi dravau~ mai~ bh, so mama bhagati bhagata sukhad.
-
(Tulsdsa) Bhakti 41
. ()
()
.
, (Brahm)
, , .
(My-vidy)
. (Sagua
Brahm) ( Avatra)
(Nirgua Brahm) ( satya), ( J
va), ( jagata) ( vra)
( mitya). ( jna) ,
() .
, (Sagua)
. (Ka)
(Rm) , ()
, () (), ( Jagata)
. (Bhakti)
. ()
.
1.
,
, ( My) ( icch
akti). ,
.
, ,
.
, , () ,
-
42 18
.62)
, , ,
.63)
, , ()
,
, 64) . ()
, ,
(nirgua), (sagua),
, ,
.65)
()
()
, .66)
, ,
,
.67)
( Bhakta) ,
62) ibid., .22.1.
aguna saguna dui brahma sarp, akhtha agdha andi anp. mor
mata baa nmu duh t, kie jeh juga naja basa nija bt
63) ibid., .198.
bypaka brahma nirajana nirguna bigata binoda,
so aja prema bhagati basa kausaly ke goda.
64) ibid., .126. rma sarpa tumhra bacana agocara buddhipara, abigata
aktha apra neti neti nigama kaha.
65) ibid., .22.2.
eku drugata dekhia ek, pavaka sama juga brahma bibek.
66) ibid., .126.2.
soi jnai jehi dehu jana, jnata tumhahi tumhai hoi j.
67) ibid., .115.1-2. sagunahi agunahi nah kachu bhed, gvah muni
purna budha bed. aguna arpa alakha aja jo, bhagata prema vasa
saguna so ho. jo guna rahita saguna soi kais, jalu hibha upala bilaga
nah jais.
-
(Tulsdsa) Bhakti 43
.68)
(avidy-my) ,
() .69)
(vidy-my) (
) , . Vidy-m
y .70)
(Brahma-stra) akara-Bhya
() , - ()
, . ()
() .71)
()
.72)
()
.
() ,
() ,
. () ()(avidy-my) ,
()
68) ibid., .115.1.
aguna arpa alakha aja jo, bhagata prema vasa saguna so ho.
69) ibid. .71.
bypi raheu ssra mah my kaaka pracaa, senpati kmdi bhata
dambha kapa. so ds raghubra kai samujh mity sopi, cha na
rma krip binu ntha kaha pada ropi.
70) ibid.,.151.2. je suni sdara nara baabhg, bhava tarihah mamat
mada tyg. disakti jeh jaga upajy, sou avatarihi bhori yaha my.
71) Brahma-stra akarabhya .4.3. vidy tasy bjakterdht.
avidytmik hi bjaaktiravyaktbdanirdey pramevarray
mymay mahsupt.
72) RCM .13.3. bhmi parata bh dhbara pn, janu jvahi my
lapan.
-
44 18
.
(vra) , ,
, .73)
, .
.
3 ,
, .
, , , ,
. Jva ,
.74) (Rma)
, (Lakman)
, (St) (Vidy-my )
. () ,
,
.
(My ) .75) () ( kakti my)
,
.
.
.
.
,76) ( jva)
73) Tuls-darana Mms, pp. 347, 350.
74) RCM .116.1-2.
vara sa jva abins, cetana amala sahaja sukha rs.
so mybasa bhayau gos, bdhyo kra marakaa k n.
75) ibid., .122.1.
g rmu lakhanu bane pch, tpasa bea birjata kch.
ubhaya bca siya sohati kais, brahma jva bica my jais.
76) ibid., .7.1.
-
(Tulsdsa) Bhakti 45
.77)
,
.
.78)
.
(Madhva) , (Viu) (Lakmi)
, ,
, , , (
) , , , (
), , ,
.79) ,
, .
,
,
() .
2.
kara cri lkha caurs, jti jva jala thala nama bs.
sya rmamaya saba jaga jn, kara pranma jori juga pn.
77) ibid,. .16.3.
banda lachimana pada jalajt, stala subhaga bhagata sukha dt.
raghupati krati bimala patk, daa samna bhayau jk.
78) ibid., .77.3-4.
79) ibid., .125.ch..
ruti setu plaka rma tumha jagadsa my jnak,
jo srijati jagu plati harati rukha p kripnidhnak.
-
46 18
,
. ,
,
,
. (Bhagavadgt
) ()80) (Rmacari
tmnas) . ,
, , ,
.81)
.
()
.
.82) () ( jna)
() ( bhakti)
.
80) Bhg .4.7-8.
yad-yad hi dharmasya glnir bhavati bhrata, abhyutthnam
adharmasya tadtmnam sjamy aham.
paritrya sdhnam viya ca duktm, dharmasamsthpanrthsya
sambhavmi yuge yuge.
81) RCM .120.3-4.
jaba jaba hoi dharma kai hn, bhah asura adhama abhimn.
karah anti ji nah baran, sdah, bipra dhenu sura dharan.
taba taba prabhu dhari bibidha sarr, harah kripnidhi sajjana pr.
82) ibid., .126.1-2.
jagu pekhana tumha dekhanahare, bidhi hari ambhu nacvanahare.
teu na jnah marama tumhr, aura tumah ko jnanahr.
so jnai jehi dehu jan jnata tumahahi tumahi hoi j.
tumaharihi kp tumahi raghunandana, jnah bhakta bhakta ura
candana.
-
(Tulsdsa) Bhakti 47
. Tulasdsa
pariharai tni bhrama, so pana phicni ,
3
.
.
.
.
.
, ,
, , Sagua Nirgua
.
Rma Bhakti
. Adhytma Rmyaa
.
( Vivek Buddhi) ,
. Varna
Tuls Pura
. Mnas Purna, ()
R
ma .
()
.
-
48 18
.
. Sufism83)
. Sufism Bhaktism
.
Karma, Jna Bhakti
,
()
.
.
.
83)
,
. (=)
(uf) .
-
(Tulsdsa) Bhakti 49
AD Adhyma Rmyaa, Gorakhpur, Gitapress.
Bhg Bhagavadgt
Dohvali by r Goswami Tulsidass, Gorakhpur, Gitapress.
Gtavali by r Goswami Tulsidass, Gorakhpur, Gitapress.
K Kavitaval, by r Goswami Tulsidass, Allahabad,
Sahityabhavan.
RCM Rmacaritmnas, by r Goswami Tulsidass,
Gorakhpur, Gitapress.
VP Vinayapatrik, by r Goswami Tulsidass, Allahabad,
Lokbharati Prakashan.
Mwln Rum, r Rmakrisha(1984). Sufism and Bhakti, New
Delhi, Shakri Malik Abhinav Publications.
Panikkar, K.M.(1971). A Survey of Indian History, New Delhi,
Asian Publishing House.
Rmnuja, r(1978). Brahma-Stra, Calcatta, Advaita Ashrama.
akara, r (1847). Brahma-Stra, Calcatta, Advaita Ashrama.
Srimadvalmkiya. Rmyaa, Gorakhpur, Gitapress.
Whaling, Frank(1980). The Rise of Religious Significance of Rma,
Delhi, Motilal Banarasidass.
Wolpert, Stanley(1977). A New History of India, Oxford, Oxford
University Press.
-
50 18
Abstract
The Bhakti Thought of Tulsds
Suh, Haing Jung
(Hankuk Univ. of Foreign Studies)
Tulsds is the candid and great poet who composed
the Rmacharitamnas. Nowadays the people of India know
more about Tulsidas than about Valmiki or the author of
the Adhytma Rmyaa. His Rmyaa is a very famous
and great epic of North India. His married life was only for
a short time, and it was his wife's rebuke of his
worldliness that unwittingly instigated his beginning a new
life as a holy man devoted to Rma. He settled down in
Ayodhy, the birthplace of Rma and it was here that in
A.D. 1574 he began writing the Rmacharitamnas. His
going on various pilgrimage, his settled centre of his
existence was Banaras and it was here that he completed
the great epic poetry. Therefore it is said that Tulsds was
regarded as a reincarnation of Vlmiki.
This paper is written about the Bhakti Thought of
Tulsdsa. It deals with Karma, Jna, Bhakti and
Tulsds's philosophy on the base of Rmacharitmnas. As
the Rma tradition developed for a long time, different
aspects of meaning was opened up in the Rma symbol.
From the viewpoint of the external level, Rma remains an
example of kingship and ethical point, and an avatra of
Vu, while at the internal level Rma is also seen to be
the devotional Lord who is the object of Bhakti. Not only a
salvation to those who desire to hear Tulsi's epic but also
the Rmacharitamnas provides worldly happiness as well
-
(Tulsdsa) Bhakti 51
as spiritual relief. It is not only a combination of Bhakti and
Jna but also stands for Karma. So it can be called a
Triveni. And also as a Vednta philosopher he tries to deal
with the harmonical philosophy on the base of Ramanology.
He tried to prove that there should not be quarrel between
the Nirgua and Saguna aspect of God, because both are
the same. It is said that this epic dose nat talk of a
particular sect and a particular community, race or a group.
Its appeal in universal one.
Key words : Tulsdsa, Vlmki, Rma, Viu, Vednta,
Bhakti, Karma, Jna.