Μακεδονία 1967 -...

1967Η δολοφονία του Γιάννη Χαλκίδη

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

ΝΕΑ ΑΛΗΘΕΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ελληνικός Βορράς, 3 Σεπτεμβρίου 1967 Μακεδονία, 7 Σεπτεμβρίου 1967

Τ ον Σεπτέμβριο του 1967, τέσσερις περίπου μήνες μετά την επιβολή του καθεστώτος των συνταγματαρχών, ο Γιάννης Χαλκίδης και άλλοι

αγωνιστές του Πατριωτικού Μετώπου τοποθέτησαν εκρηκτικό μηχανισμό σε πυλώνα της ΔΕΗ, ώστε να βυθίσουν στο σκοτάδι τη ΔΕΘ στη βραδιά των εγκαινίων της, στέλνοντας μήνυμα αντίστασης κατά της Χούντας. Ο Χαλκίδης κατέφυγε σε κρησφύγετο στην οδό Φιλελλήνων, τα ίχνη του όμως εντοπίστηκαν σύντομα. Τα ξημερώματα της 5ης Σεπτεμβρίου η Ασφάλεια πραγματοποίησε έφοδο στο διαμέρισμα και λίγο αργότερα ο Χαλκίδης έπεσε νεκρός. «Οι σφαίρες ήρθανε διαγώνια από τον φωταγωγό και βρήκαν κάπου στο στήθος τον Χαλκίδη. Εκανε ένα “ωχ”, διπλώθηκε στα δύο. Μετά από αυτό […] πήδηξε και άρχισε να τρέχει διαγώνια προς την οδό Κωνσταντινουπόλεως. Ταυτόχρονα σε κλάσματα του δευτερολέπτου πετάγεται ένα-ενάμισι μέτρο δίπλα στη γωνία, εκεί που τελείωνε το κάγκελο, κάποιος αστυνομικός με προτεταμένο το περίστροφο

και πυροβολούσε πισώπλατα τον Χαλκίδη ώσπου την τελευταία σφαίρα την έριξε από απόσταση μερικών εκατοστών, σχεδόν εξ επαφής. Το πιο ανατριχιαστικό είναι ότι όσο ψυχορραγούσε δίπλα μου ο Χαλκίδης, ήρθε ο αστυνομικός που τον πυροβόλησε και τον ποδοπάτησε», αφηγήθηκε αργότερα ο συναγωνιστής του και αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, Νάντης Χατζηγιάννης. Τίποτα απ’ αυτά δε δημοσιεύτηκε, ωστόσο, στον Τύπο της πόλης. Αν και οι περισσότερες εφημερίδες αφιέρωσαν αρκετό χώρο στα εγκαίνια της Έκθεσης, αναφορά στη συσκότιση δεν έγινε. Μια απλή αναγγελία της κηδείας στη Μακεδονία της 7ης Σεπτεμβρίου ήταν ό,τι δημοσιεύτηκε για τον θάνατο του Χαλκίδη: «Τον προσφιλήν μας υιόν, αδελφόν, ανεψιόν, θείον και εξάδελφον, Ιωάννην Χαλκίδην, ετών 27, θανόντα χθες, κηδεύομεν σήμερον […] εις τον ιερόν ναόν της Ζωοδόχου Πηγής Επταλόφου».

194 MOΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΣΗΕΜ-Θ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912-2012

ΜΕΓΑΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

Μακεδονία, 3 Σεπτεμβρίου 1967

1967Τα έκτακτα στρατοδικεία και οι δίκες των αντιστασιακών

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Μακεδονία, 5 Φεβρουαρίου 1970

Η εγκαθίδρυση του καθεστώτος της 21ης Απριλίου δεν άργησε να προκαλέσει την αντίδραση των πολιτών, οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου προέβαιναν

σε όλο και πιο σημαντικές αντιστασιακές ενέργειες. Η Χούντα εξαπέλυσε κύμα διώξεων εναντίον των αντιστασιακών. Σύστησε, μάλιστα, έκτακτα στρατοδικεία για τη δίκη όλων όσων συλλαμβάνονταν, που άρχισαν να λειτουργούν τον Μάιο του 1967. Οι πληροφορίες, εντούτοις, για τις πρώτες δίκες των αντιστασιακών είναι ελλιπείς, καθώς η προληπτική λογοκρισία έθετε εμπόδια στη δημοσίευση σχετικών θεμάτων. Η άρση, ωστόσο, της προληπτικής λογοκρισίας, τον Οκτώβριο του 1969, άλλαξε θεαματικά τα δεδομένα. Οι δίκες των αντιστασιακών πέρασαν τότε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. «Ήρχισε χθες την πρωΐαν εις το έκτακτον στρατοδικείον Θεσσαλονίκης, το οποίον συνεδριάζει εις το πολωνικόν περίπτερον της Διεθνούς Εκθέσεως, η δίκη των εννέα ατόμων, ως επί το πλείστον φοιτητών, τα οποία κατηγορούνται διά παράβασιν του Α.Ν. 509/47, περί μέτρων ασφαλείας

του κράτους», ανέφερε χαρακτηριστικά η Μακεδονία στις 29 Ιανουαρίου του 1970, για τη δίκη της αριστερής οργάνωσης Λαϊκή Πάλη. Τα δημοσιεύματα, όμως, δεν περιορίζονταν εκεί, καθώς οι δημοσιογράφοι παρουσίαζαν τις απολογίες των κατηγορουμένων, τις αγορεύσεις των βασιλικών επιτρόπων και την ετυμηγορία των δικαστηρίων ημέρα με την ημέρα. Οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης κάλυπταν έκτοτε με μεγάλο ενδιαφέρον όχι μόνο τις δίκες των αντιστασιακών οργανώσεων της πόλης, όπως του Πατριωτικού Μετώπου, της Δημοκρατικής Άμυνας, της Οργάνωσης Μαρξιστών-Λενινιστών (ΟΜΛΕ) κ.ά., αλλά και ανάλογες δίκες που διεξάγονταν στην Αθήνα,.




Θεσσαλονίκη, 4 Νοεμβρίου 1969

Ελληνικός Βορράς, 24 Ιουνίου 1971

1968Η εκτέλεση Παγκρατίδη για τα εγκλήματα του «Δράκου»

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Ελεύθερος Λαός, 17 Φεβρουαρίου 1968 Ελληνικός Βορράς, 17 Φεβρουαρίου 1968

«Ο Δράκος του Σέιχ Σου, Αριστείδης Παγκρατίδης, εξετελέσθη στις 7 και 6΄ ακριβώς χθες το πρωί στο Σέιχ Σου… Την ώρα που η νύχτα άρχισε

να υποχωρή στα υψώματα του Σέιχ Σου, μια ομοβροντία πυροβολισμών ετάραξε την ησυχία του δάσους. Σε ένα σημείο, μακρυά από την πόλη, σε ένα πλάτωμα δίπλα από τον δρόμο που οδηγεί προς την κοινότητα της Εξοχής, ετελείωσε η ζωή, στα τριάντα χρόνια ακριβώς, ενός ανθρώπου που με τα εγκλήματά του συνετάραξε το πανελλήνιον. Συγχρόνως εξετελέσθη και η απόφαση του πενταμελούς εφετείου Θεσσαλονίκης, το οποίον στις 22 Φεβρουαρίου 1966, τον κατεδίκασε τετράκις σε θάνατο», έγραφε ο Ελεύθερος Λαός στις 17 Φεβρουαρίου του 1968. Ο Παγκρατίδης, γόνος φτωχής οικογένειας με περιπετειώδες παρελθόν, είχε συλληφθεί το 1963 για τα ειδεχθή εγκλήματα που διέπραξε ο «Δράκος του Σέιχ Σου» από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 1959. Οι απόψεις, ωστόσο, σχετικά με την ενοχή του διίστανται. «Ούτος και κατά την ώραν, καθ’ ην ίστατο προ του εκτελεστικού

αποσπάσματος επανέλαβεν αυτό που είχεν ειπεί εις το Δικαστήριον, ότι δηλαδή είναι αθώος, προσθέσας ότι “ελπίζει να ανακαλυφθή κάποτε ο πραγματικός ένοχος”», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ελληνικός Βορράς. Πολλοί θεωρούν μέχρι σήμερα τον Παγκρατίδη εξιλαστήριο θύμα, υποστηρίζοντας πως η ομολογία του αποτέλεσε προϊόν σύγχυσης και εκφοβισμού και ότι οι αρχές της Θεσσαλονίκης, που επιθυμούσαν να εξιλεωθούν για τη δολοφονία του Λαμπράκη, φόρτωσαν τα εγκλήματα στον Παγκρατίδη και τον έστειλαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Κατά τη διάρκεια της δίκης του, άλλωστε, διαβάστηκε επιστολή σύμφωνα με την οποία ο πραγματικός «Δράκος» ήταν γόνος εύπορης οικογένειας της πόλης.





1968Η δολοφονία του Γιώργη Τσαρουχά

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Θεσσαλονίκη, 10 Μαΐου 1968 Ελληνικός Βορράς, 10 Μαΐου 1968

Ο Γιώργης Τσαρουχάς γεννήθηκε το 1912 στην Ανατολική Θράκη. Μετά το πέρας των νομικών του σπουδών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη,

κατατάχθηκε στον ελληνικό Στρατό και πολέμησε ως εθελοντής στον πόλεμο του ΄40. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ, ενώ, μετά την απελευθέρωση, διορίστηκε νομάρχης Καβάλας. Στον εμφύλιο καταδικάστηκε για τις πολιτικές του απόψεις και εξορίστηκε στη Γυάρο και στον Αϊ-Στράτη. Αργότερα εκλέχτηκε βουλευτής της ΕΔΑ, και, το 1963, στη δολοφονία του Λαμπράκη, δέχτηκε και ο ίδιος επίθεση. Όταν επιβλήθηκε η χούντα των συνταγματαρχών, ανέλαβε επικεφαλής του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου (ΠΑΜ) και της παράνομης κομματικής οργάνωσης του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη. Τον Μάιο του 1968 συνελήφθη από όργανα του καθεστώτος και μετά από φριχτά βασανιστήρια υπέκυψε στα κρατητήρια της ΚΥΠ.

Η Εσπερινή Ώρα στις 10 Μαΐου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Στελέχη του παρανόμως δρώντος μηχανισμού του ΚΚΕ συνελήφθησαν κοντά στην Λεπτοκαρυά Κατερίνης καθ’ ην στιγμήν κατευθύνοντο στην Αθήνα προς λήψη εντολών για τη συνέχιση της αναρχικής των δράσεως». Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Αστυνομίας, που δημοσίευσε το σύνολο του Τύπου της πόλης, «ο Γ. Τσαρουχάς του Νικολάου, ηγετικόν στέλεχος του ενταύθα παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και καταζητούμενος από μακρού, όστις μεταγόμενος εις Θεσσαλονίκην απεβίωσε καθ’ οδόν πλησίον του χωριού Αγ. Αθανάσιος. […] Κατά την ενεργηθείσαν εν συνεχεία νεκροψίαν και νεκροτομήν διεπιστώθη ότι ο θάνατος τούτου επήλθε συνεπεία εμφράγματος». Η έρευνα που διεξήγαγε, ωστόσο, ο ανακριτής Ηλιάδης έφερε στη δημοσιότητα φωτογραφίες του Τσαρουχά που αποδείκνυαν τα βασανιστήρια που υπέστη. Οι βασανιστές του δικάστηκαν τον Ιούνιο του 1979 και τους επιβλήθηκαν μικρές ποινές.




Μακεδοινία, 10 Μαΐου 1968

1973Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης: η εξέγερση των φοιτητών

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Μακεδονία, 16 Νοεμβρίου 1973 Ελληνικός Βορράς, 17 Νοεμβρίου 1973

Στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας 1967-1974, η αντίδραση του φοιτητικού κινήματος ήταν περιορισμένη. Σταδιακά, όμως, άρχισαν να σχηματίζονται οι πρώτοι

αντιστασιακοί θύλακες, που εξέδιδαν προκηρύξεις και διακινούσαν τον παράνομο Τύπο της εποχής. Από το 1972 το κίνημα άρχισε να γίνεται μαζικό. Το φθινόπωρο του 1973 οι φοιτητές της Θεσσαλονίκης ακολούθησαν τους εξεγερμένους συναδέλφους τους στην Αθήνα και το πρωινό της 16ης Νοεμβρίου παρατηρήθηκε μεγάλη συρροή φοιτητών στο Πολυτεχνείο. Σύμφωνα με τη Μακεδονία: «Η φοιτητική αναταραχή που άρχισε πριν λίγες μέρες στην Αθήνα και την Πάτρα, επεκτάθηκε από χθες στη Θεσσαλονίκη, όταν περισσότεροι από 1.500 φοιτητές όλων των σχολών, κατέλαβαν το κτίριο της Πολυτεχνικής Σχολής και εγκαταστάθηκαν σε αυτό». Τα μεσάνυχτα η κατάσταση ήταν έκρυθμη, αφού έξω από την Πολυτεχνική Σχολή είχαν συγκεντρωθεί μεγάλες δυνάμεις της Αστυνομίας και του Στρατού, ενώ τα γεγονότα των Αθηνών

είχαν γίνει ήδη γνωστά. «Οι εγκλεισθέντες εις την Πολυτεχνικήν Σχολήν φοιτηταί και φοιτήτριαι περί την 6ην πρωινήν εξεκένωσαν το κτίριον. […] Οι εκπρόσωποι των αρχών εκάλεσαν τους εγκλείστους να εγκαταλείψουν το κτίριον, άλλως θα δώσουν εντολήν διά την βίαιαν απομάκρυνσίν των. Οι επικεφαλής των φοιτητών ηθέλησαν να ανοίξουν διάλογον με τους εκπροσώπους των αρχών, εδηλώθη όμως εις αυτούς ότι οφείλουν να συμμορφωθούν με τας εντολάς των. Πράγματι οι φοιτηταί και φοιτήτριαι ήρχισαν να εγκαταλείπουν το κτίριον ησύχως και χωρίς να σημειωθή οποιοδήποτε επεισόδιον…», ανέφερε ο Ελληνικός Βορράς. Η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης έκανε, πάντως, εκατοντάδες προσαγωγές και δεκάδες συλλήψεις.Τελικά κρατήθηκαν 35 άτομα, που αφέθηκαν ελεύθερα, σταδιακά, ως το τέλος του χρόνου.




Θεσσαλονίκη, 17 Νοεμβρίου 1973

1974Μεταπολίτευση

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Ελληνικός Βορράς, 17 Νοεμβρίου 1974 Θεσσαλονίκη, 25 Ioυλίου 1974

Τ ο πραξικόπημα της Χούντας εναντίον του Μακαρίου και η επακόλουθη τουρκική εισβολή στην Κύπρο προκάλεσαν γενική κατακραυγή, που ανάγκασε τους

στρατιωτικούς να παραδώσουν την εξουσία στις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Έπειτα από μεγάλες διαπραγματεύσεις, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλαβε εγγυήσεις για απρόσκοπτη τέλεση του έργου του και επανήλθε στην Ελλάδα τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974. «Μετά από επτά χρόνια, τρεις μήνες και δυο ημέρες, προς την ομαλότητα. Ο κ. Κ. Καραμανλής ορκίσθηκε πρωθυπουργός στις 4.20 το πρωί. Το απόγευμα ορκίζονται οι υπουργοί», έγραψε πανηγυρίζοντας η Θεσσαλονίκη. Ο Μακεδόνας πολιτικός σχημάτισε αμέσως κυβέρνηση εθνικής ενότητας και λίγες ημέρες αργότερα, την 1η Αυγούστου, εξέδωσε συντακτική πράξη «περί αποκαταστάσεως της δημοκρατικής νομιμότητος και ρυθμίσεως θεμάτων του δημοσίου βίου μέχρι του οριστικού καθορισμού του πολιτεύματος και της καταρτίσεως νέου Συντάγματος της Χώρας».

Στις 4 Οκτωβρίου 1974 ο Καραμανλής ίδρυσε τη Νέα Δημοκρατία, με την οποία κατάφερε να επικρατήσει στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου, έναντι του νεοϊδρυθέντος ΠΑΣΟΚ, της Ένωσης Κέντρου και της Ενωμένης Αριστεράς. «Μετά επταετή τυραννία ήλθε η ημέρα του λαού. Όλοι στις κάλπες σήμερα για την εδραίωσι της Δημοκρατίας», τόνιζε η Μακεδονία την ημέρα των εκλογών. Στις 9 Δεκεμβρίου διενεργήθηκε δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος, με την αβασίλευτη δημοκρατία να συγκεντρώνει το 69,2% των ψήφων. «Ο Κωνσταντίνος μετά το 69,2% του λαού παραδέχεται την ήττα του. Προέχει η εθνική ενότης. Πανηγύρι χαράς σε όλη τη χώρα», αναγραφόταν στο πρωτοσέλιδο του Ελληνικού Βορρά στις 10 Δεκεμβρίου.




Μακεδονία, 24 Ioυλίου 1974

1975Δημοτικές εκλογές με νικητή τον Μιχάλη Παπαδόπουλο

Θεσσαλονίκη, 31 Μαρτίου 1975 Θεσσαλονίκη, 25 Ιουλίου 1974

Ο ι πρώτες δημοτικές εκλογές μετά την πτώση του καθεστώτος της 21ης Απριλίου έγιναν στις 30 Μαρτίου 1975. Στη Θεσσαλονίκη κατατέθηκαν

έξι υποψηφιότητες: του Μ. Παπαδόπουλου, του Δ. Ζάννα, του Κ. Τσίρου, του Β. Πάσχου, του Β. Γωγούση και του Γ. Πουντζίκογλου. Νικητής στον πρώτο γύρο των εκλογών, με 33.200 ψήφους, αναδείχτηκε ο Μιχάλης Παπαδόπουλος, που υποστηριζόταν από τις δυνάμεις του ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου (ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού). Δεύτερος αναδείχτηκε ο Δημήτριος Ζάννας, συγκεντρώνοντας 29.800 ψήφους και τρίτος ο Κωνσταντίνος Τσίρος με 20.700 ψήφους. Στην αναμέτρηση της δεύτερης Κυριακής ο Παπαδόπουλος επικράτησε και πάλι. Η θητεία του ως δημάρχου κρίθηκε επιτυχημένη, με αποτέλεσμα να επανεκλεγεί από την πρώτη Κυριακή στις δημοτικές εκλογές του Οκτώβρη του 1978, που έγιναν στη σκιά του καταστροφικού σεισμού, συγκεντρώνοντας το 52,14% των ψήφων. Αντίπαλος του Παπαδόπουλου, που στηρίχτηκε και πάλι

από την πλειοψηφία των κεντροαριστερών κομμάτων, ήταν ο Κωνσταντίνος Τσίρος, ο οποίος συγκέντρωσε 47,8% των ψήφων.Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος πέθανε στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του ως δημάρχου, ξημερώματα της Κυριακής 31 Ιανουαρίου 1982.




Μακεδονία, 18 Aπριλίου 1975

1978Ο φονικός σεισμός

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Μακεδονία, 26 Ιουνίου 1978 Θεσσαλονίκη, 21 Ιουνίου 1978

«Σ υγκλονίστηκαν και πανικοβλήθηκαν οι Θεσσαλονικείς, όσο και οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, ύστερα από ισχυρότατη σεισμική

δόνηση στις 23.05, μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ασθενέστερες σεισμικές δονήσεις, συνεχίζονταν μέχρι το πρωί. Πέντε λεπτά μετά την ισχυρή δόνηση εκατοντάδες Ι.Χ. έτρεχαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης σαν δαιμονισμένα, με παρατεταμένα κορναρίσματα, πράγμα που επέτεινε ακόμα περισσότερο την ατμόσφαιρα πανικού στην πόλη», έγραφε η Θεσσαλονίκη στις 21 Ιουνίου του 1978. Πολλά κτίρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ενώ η προσοχή στράφηκε γρήγορα στην περιοχή της οδού Ιπποδρομίου, όπου μια επταώροφη πολυκατοικία «σχίσθηκε σαν χαρτί στα δύο» και κατέρρευσε θάβοντας στα συντρίμμια της δεκάδες ανθρώπους. Η κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η πόλη ήταν τραγική. «Η Θεσσαλονίκη δίνει την εικόνα έρημης πλέον πόλης. Κατά χιλιάδες οι κάτοικοι έχουν τραπή προς κάθε κατεύθυνση

εκτός της πόλεως και μόνον ελάχιστοι εξακολουθούν να παραμένουν σε πάρκα και πλατείες. Μάνες με τα παιδιά στην αγκαλιά τους, γέροι και γερόντισσες, με τον τρόμο ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και με κανένα τρόπο δεν εννοούν να επιστρέψουν σε αυτά», ανέφερε χαρακτηριστικά η Μακεδονία. Οι σεισμοπαθείς, των οποίων οι κατοικίες κρίθηκαν ακατάλληλες αναγκάστηκαν να ζουν σε σκηνές που στήθηκαν σε διάφορες περιοχές της πόλης, όπως η παραλία, η Τούμπα, το Σέιχ Σου, το Γ΄ Σώμα Στρατού κ.ά. Διάφορες φήμες για επικείμενο νέο σεισμό, ακόμη και για παλιρροϊκό κύμα που μπορούσε να πλήξει την πόλη, έκαναν ακόμη δυσκολότερη την προσπάθεια των αρχών να ελέγξουν την κατάσταση. Τελικός απολογισμός του σεισμού: 49 νεκροί, 220 τραυματίες και πολλές χιλιάδες άστεγοι.




Ελληνικός Βορράς, 24 Ιουνίου 1978

Θεσσαλονίκη,25 Οκτωβρίου 1982

Θεσσαλονίκη,18 Οκτωβρίου 1982

1982 Δημοτικές εκλογές με νικητή τον Θεοχάρη Μαναβή

Ο ι δημοτικές εκλογές που έγιναν στις 17 Οκτωβρίου 1982 αποτέλεσαν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να βγάλουν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας

χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την επιρροή τους, έπειτα από ένα χρόνο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ. Στη Θεσσαλονίκη, επικεφαλής των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων τέθηκε ο παλιός βουλευτής της Ένωσης Κέντρου, Θεοχάρης Μαναβής. Βασικός αντίπαλός του ήταν ο υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας Σωτήρης Κούβελας. Στην πρώτη Κυριακή των εκλογών, ο Σ. Κούβελας κατάφερε να υπερισχύσει του αντιπάλου του συγκεντρώνοντας το 40,86% των ψήφων, έναντι 34,10% που έλαβε ο Θ. Μαναβής. Στον δεύτερο γύρο των εκλογών, ωστόσο, ο Μαναβής κατάφερε να ανατρέψει το αποτέλεσμα και να υπερισχύσει του Κούβελα, συγκεντρώνοντας 55% των ψήφων. «Νύχτα ενθουσιασμού και πανηγυρισμών γνώρισε και χθες η Θεσσαλονίκη, ύστερα από την αναγγελία της θριαμβευτικής νίκης της Δημοκρατικής Παράταξης.

Νύχτα που άρχισε με αισθήματα ανακούφισης για τα μηνύματα της συντριπτικής ήττας της Δεξιάς σε ολόκληρη την Ελλάδα, για να συνεχιστεί με εκδηλώσεις ξέφρενης χαράς, πανηγυρισμών και αληθινού παραληρήματος ενός ολόκληρου λαού, που γιόρταζε για δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο το στερέωμα της δημοκρατίας στην Ελλάδα», έγραφε η Θεσσαλονίκη, που υποστήριζε την υποψηφιότητα του Μαναβή. Ο Ελληνικός Βορράς, από την άλλη, που είχε ταχθεί στο πλευρό του Κούβελα, σχολίασε: «Η δύναμη του ΠΑΣΟΚ μαζί με το ΚΚΕ μειώθηκε τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Αθήνα από την περασμένη Κυριακή μέχρι προχθές. Ο Κούβελας έπιασε τις ψήφους που πήρε η Νέα Δημοκρατία στις βουλευτικές του 1977».




Ελληνικός Βορράς,14 Οκτωβρίου 1986

Μακεδονία,14 Οκτωβρίου 1986

1986 Δημοτικές εκλογές με νικητή τον Σωτήρη Κούβελα

Ο ι δημοτικές εκλογές που έγιναν τον Οκτώβριο του 1986 ήταν ίσως η τελευταία αναμέτρηση για την τοπική αυτοδιοίκηση στην οποία δόθηκε τόσο

έντονο πολιτικό χρώμα. Η Νέα Δημοκρατία υποστήριξε δημόσια πως οι εκλογές αυτές είχαν μεγάλη πολιτική σημασία και κατέβασε προβεβλημένα στελέχη της ως υποψήφιους στους τρεις μεγάλους δήμους της χώρας, την Αθήνα, τ η Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά. Από την άλλη πλευρά, το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτερικού δήλωσαν πως θα ακολουθούσαν αυτόνομη πορεία, αποχωρώντας από τη συμμαχία των ευρύτερων δημοκρατικών δυνάμεων, που είχε εξαιρετικά αποτελέσματα στις πρώτες δημοτικές εκλογές της μεταπολίτευσης. Στη Θεσσαλονίκη αντιμέτωποι βρέθηκαν, όπως και στις προηγούμενες εκλογές, ο δήμαρχος Θεοχάρης Μαναβής και ο Σωτήρης Κούβελας. Στον πρώτο γύρο των εκλογών ο Κούβελας συγκέντρωσε 45% των ψήφων, υπερισχύοντας του Μαναβή που πήρε 28% των ψήφων.

Τη δεύτερη Κυριακή ο Κούβελας κατάφερε να διατηρήσει τη δυναμική του και εκλέχτηκε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, συγκεντρώνοντας 52% των ψήφων. «Οι άνθρωποι του Ελληνικού Βορρά με τα παιδιά τους στο δρόμο πανηγυρίζουν τη μεγάλη νίκη του Λαού στην οποία αφιέρωσαν όλες τις δυνάμεις τους και κάτι παραπάνω», έγραφε το πρωτοσέλιδο του Ελληνικού Βορρά στις 21 Οκτωβρίου. Από την άλλη πλευρά, η Θεσσαλονίκη σχολίαζε: «Πώς χάθηκαν οι τρεις δήμοι; Τραγικό το μήνυμα. Πλήρης η επικράτηση των προοδευτικών συνδυασμών σ’ όλους τους άλλους δήμους του Νομού Θεσσαλονίκης».



MOΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΣΗΕΜ-Θ 211

1986Φωτιά στην Jet Oil

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Μακεδονία, 25 Φεβρουαρίου 1986 Ελληνικός Βορράς, 28 Φεβρουαρίου 1986

«Σ ε κόλαση πυρός μετατράπηκε χθες το μεσημέρι το Καλοχώρι, όταν τινάχθηκε στον αέρα μια από τις δεξαμενές της Jet Oil με 3.000 κυβικά μέτρα

(τόνους) μαζούτ και η φωτιά μεταδόθηκε δύο ώρες αργότερα και σε διπλανή δεξαμενή με 16.000 κυβικά μέτρα αργό πετρέλαιο», έγραφε η Μακεδονία στις 25 Φεβρουαρίου του 1986. Η φωτιά ξέσπασε κατά τη διάρκεια εργασιών οξυγονοκόλλησης και επεκτάθηκε ραγδαία εξαιτίας των ελλιπών μέτρων πυροπροστασίας. Στο σημείο έσπευσαν άμεσα δυνάμεις της Πυροσβεστικής, ώστε να αποτρέψουν γρήγορα την εξάπλωσή της και δύο ημέρες αργότερα οι εφημερίδες της πόλης υποδέχτηκαν με ανακούφιση την είδηση για τον περιορισμό της.Τα μεσάνυχτα, ωστόσο, της 27ης Φεβρουαρίου η φωτιά αναζωπυρώθηκε και επεκτάθηκε σε άλλες δεξαμενές, με συνέπεια να εξαπλωθεί ο τρόμος στην πόλη. «Έντρομοι, δεκάδες Θεσσαλονικείς με συνεχή τηλεφωνήματά τους στον Ελληνικό Βορρά, εκδήλωναν την αγωνία τους για τις συνέπειες των εκρήξεων. Πολλοί πανικόβλητοι κάτοικοι

της δυτικής περιοχής και κυρίως της περιοχής Καλοχωρίου εγκατέλειψαν ήδη τα σπίτια τους, αναζητώντας άσυλο σε συγγενείς τους», ανέφερε ο Ελληνικός Βορράς την επόμενη μέρα. Ενδεχόμενη, άλλωστε, εξάπλωση της πύρινης λαίλαπας στην παρακείμενη δεξαμενή αμμωνίας της «Sing» εγκυμονούσε θανάσιμους κινδύνους. Το μεγαλύτερο βιομηχανικό ατύχημα της χώρας έλαβε τέλος στις 3 Μαρτίου όταν εξουδετερώθηκε οριστικά και η τελευταία εστία της φωτιάς. «Τέλος ο εφιάλτης!», έγραψε την ίδια μέρα η Θεσσαλονίκη. Η περιβαλλοντική, ωστόσο, καταστροφή υπήρξε τεράστια, ενώ οι οικονομικές ζημίες ανέρχονταν σε δισεκατομμύρια δραχμές.




Θεσσαλονίκη, 3 Μαρτίου 1986

Θεσσαλονίκη,2 Δεκεμβρίου 1987

Θεσσαλονίκη,15 Δεκεμβρίου 1988

1987 Η Δημόσια ΕΤ 3στη Θεσσαλονίκη

Τ ο πρώτο βήμα για την ίδρυση σταθμού της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης στη Θεσσαλονίκη έγινε την 1η Δεκεμβρίου του 1987. Όπως ανέφερε η εφημερίδα

Θεσσαλονίκη την επόμενη μέρα, «κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση το ΔΣ της ΕΡΤ ΑΕ ενέκρινε την ίδρυση γενικής διεύθυνσης της ΕΡΤ ΑΕ στη Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με το νόμο 730/87. Ειδική επιτροπή, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα κάνει τις σχετικές προτάσεις για την υλοποίηση της απόφασης». Η ίδρυση, άλλωστε, ενός σταθμού που θα εξέφραζε την προσωπικότητα και τις ανησυχίες της πόλης ήταν πάγιο αίτημα των Θεσσαλονικέων. Ο νέος τηλεοπτικός σταθμός εξέπεμψε τελικά πρόγραμμα ένα χρόνο αργότερα, στις 14 Δεκεμβρίου 1988. Την πρώτη μέρα της λειτουργίας της, η ΕΤ 3 μετέδωσε ένα ντοκιμαντέρ για τη Βεργίνα, μια εκπομπή για τα Άγραφα, μια έρευνα για καινοτόμο επιχείρηση στο Κιλκίς, δελτίο ειδήσεων και την αθλητική εκπομπή «Σπορ στο 3».Ο Τύπος της πόλης δεν έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τον νέο

σταθμό. Η Θεσσαλονίκη, πάντως, επέκρινε τον αιφνιδιαστικό τρόπο με τον οποίο η αρχικώς εβδομαδιαία εκπομπή προγράμματος έγινε ημερήσια, χωρίς να έχουν ενημερωθεί οι εφημερίδες και το κοινό. «Σίγουρα η απόκτηση του δικού της καναλιού ήταν η μεγάλη επιθυμία τόσο του λαού της Θεσσαλονίκης όσο και ολόκληρης της Β. Ελλάδας. Η ύπαρξή του είχε κριθεί αναγκαία. Έτσι πριν από λίγους μήνες άρχισε να εκπέμπει κάθε Τετάρτη απόγευμα μέσα από τη συχνότητα της ΕΤ-2 το τηλεοπτικό πρόγραμμα της ΕΤ-3. Η προσπάθεια αυτή κατά γενική ομολογία υπήρξε επιτυχής και απέδειξε ότι οι συντελεστές του καναλιού μπορούν να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο. Ωστόσο, τίποτε δεν είχε ανακοινωθεί ότι οι καθημερινές μεταδόσεις θα άρχιζαν τόσο σύντομα. Η απόφαση να βγαίνει καθημερινά το κανάλι στον αέρα πάρθηκε μόλις χθες το πρωί», σημειωνόταν χαρακτηριστικά σε δημοσίευμα της εφημερίδας στις 15 Δεκεμβρίου 1988.




Eλληνικός Βορράς,1 Ιανουαρίου1989

Θεσσαλονίκη,3 Ιανουαρίου1989

1989 Η ίδρυση δημοτικής τηλεόρασης

Η πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι δήμαρχοι των τριών μεγαλύτερων πόλεων της χώρας για τη δημιουργία ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών που

θα λειτουργούν υπό την αιγίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης καρποφόρησε στις 21 Μαΐου 1987, όταν τέθηκε σε λειτουργία ο πρώτος μη κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός στην Ελλάδα, ο Αθήνα FM 9,84. Στις 3 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς ξεκίνησε να εκπέμπει πρόγραμμα ο πρώτος μη κρατικός ραδιοσταθμός στην περιφέρεια, το Δημοτικό Ραδιόφωνο Θεσσαλονίκης - FM 100. «Με επτάωρο ζωντανό πρόγραμμα άρχισε χθες τη λειτουργία του ο δημοτικός ραδιοφωνικός σταθμός, στη Θεσσαλονίκη. Μεταξύ των προσκεκλημένων του σταθμού ήταν και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Σωτήρης Κούβελας, ο οποίος σε σύντομη συνέντευξή του τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η καλωδιακή τηλεόραση με δορυφορικά προγράμματα είναι ο επόμενος στόχος του δήμου Θεσσαλονίκης», έγραφε η Μακεδονία στις 4 Σεπτεμβρίου 1987.

Το καλοκαίρι του επόμενου έτους ο δήμος Θεσσαλονίκης άρχισε τις ενέργειες για τη δημιουργία τηλεοπτικού σταθμού, προκαλώντας την αντίδραση των αρχών. Οι υπεύθυνοι του σταθμού συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν στη Δικαιοσύνη, αθωώθηκαν όμως στη «Δίκη της Κεραίας», όπως την αποκάλεσε ο Τύπος. Η Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV 100 άρχισε να λειτουργεί τον Ιανουάριο του 1989. «Παρά τον πόλεμο που δέχεται από σκοτεινές δυνάμεις, οι οποίες δεν μπορούν να ανεχθούν άλλη φωνή εκτός από τη δική τους, συνεχίζει ακάθεκτα τις εκπομπές της η δημοτική τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV 100, την οποία έχει αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας της, ο λαός της Θεσσαλονίκης», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο του Ελληνικού Βορρά.




1990Δημοτικές εκλογές με νικητή τον Κωνσταντίνο Κοσμόπουλο

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Θεσσαλονίκη, 16 Οκτωβρίου 1990 Ελληνικός Βορράς, 21 Οκτωβρίου 1990

«Η πιο ήρεμη προεκλογική περίοδος της νεοελληνικής ιστορίας καταλήγει εξίσου αθόρυβα σήμερα στις κάλπες από τις 6.32΄ το πρωί,

αλλά προεξοφλείται ότι ο πολιτικός θόρυβος θα ξεσπάσει μετά τις 11 μ.μ. της νύχτας, οπότε θα αρχίσει να διαγράφεται το εκλογικό αποτέλεσμα για τους τρεις μεγάλους δήμους της χώρας…», έγραφε ο Ελληνικός Βορράς στις 14 Οκτωβρίου του 1990. Στη Θεσσαλονίκη, κοινός υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού ήταν ο πανεπιστημιακός Δημήτριος Φατούρος, ενώ βασικός αντίπαλός του ήταν ο υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας και αντικαταστάτης του Σωτήρη Κούβελα στη δημαρχία, Κωνσταντίνος Κοσμόπουλος. Υποψηφιότητα έθεσαν επίσης ο Γιάννης Τζιώλας των Οικολόγων και ο ανεξάρτητος Νικόλαος Παπαποστόλου. Στον πρώτο γύρο των εκλογών ο Κοσμόπουλος ξεπέρασε κατά μόλις μία μονάδα τον αντίπαλό του σε ποσοστό ψήφων (48% έναντι 47% του Φατούρου). Ο δεύτερος γύρος των εκλογών ήταν εξίσου σκληρός, αλλά ο Κοσμόπουλος κατάφερε

να επικρατήσει παίρνοντας περίπου 3.000 ψήφους περισσότερες από τον Φατούρο. «Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η νίκη της Νέας Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη με την εκλογή του κ. Κοσμόπουλου, ως συνέχεια της επιτυχίας του Τρίτση στην Αθήνα, που υποστήριζε επίσης η Νέα Δημοκρατία. Και είναι η πρώτη φορά στην μεταπολιτευτική ιστορία της Ελλάδας που κυβέρνηση κερδίζει τους δυο μεγαλύτερους δήμους της χώρας. Πάντοτε ως τώρα τους δύο αυτούς δήμους κέρδιζε η αντιπολίτευση», έγραφε η Μακεδονία στις 23 Οκτωβρίου. Ο Κοσμόπουλος παρέμεινε στη δημαρχία για οχτώ χρόνια, καθώς επανεκλέχτηκε το 1994.




Μακεδονία, 23 Οκτωβρίου 1990

1992/1994Συλλαλητήρια για τη Μακεδονία

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Ελληνικός Βορρας, 16 Φεβρουαρίου 1992 Μακεδονία, 1 Απριλίου 1994

Σ τις 14 Φεβρουαρίου του 1992 ο δήμος Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Μακεδονική Επιτροπή, διοργάνωσε μεγάλο συλλαλητήριο στην πλατεία

Αριστοτέλους, ώστε να διατρανώσουν την ελληνικότητα της Μακεδονίας. «Μετά το ιστορικό συλλαλητήριο της Παρασκευής, τίποτε στην Ελλάδα δεν είναι πια όπως ήταν πρώτα. Με επικεφαλής τους Μακεδόνες ο ελληνισμός πήρε ξανά “τα φτερά του τα πρωτινά τα μεγάλα”. Ένα θερμό κύμα ανθρώπινης ζεστασιάς και πίστης, εθνικής αυτοπεποίθησης και ήρεμης υπερηφάνειας πλημμυρίζει από την Μακεδονία κάθε ελληνική γωνιά και πραγματώνει την ενότητα σε κάθε ελληνική καρδιά. Για πρώτη φορά στα χρονικά, μετά πολλές δεκαετίες μιζέριας, κομματικής κραιπάλης, αυταπάτης και ταπείνωσης ο ελληνικός λαός ξαναβρήκε στη Θεσσαλονίκη τον χαμένο εαυτό του», έγραφε ο Ελληνικός Βορράς στις 16 Φεβρουαρίου. Δύο χρόνια αργότερα, στις 31 Μαρτίου του 1994, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης διοργάνωσε το μεγαλύτερο συλλαλητήριο που είχε γίνει ποτέ στη Θεσσαλονίκη. «Πώς να μετρήσεις παλμό

και πάθος στο χθεσινό συλλαλητήριο, όταν πλήθη λαού έστειλαν με τον πιο αποφασιστικό και ενωτικό τρόπο μήνυμα αγώνα προς κάθε κατεύθυνση με φόντο το σύμβολο της πόλης, τον Λευκό Πύργο; Το μήνυμα ήταν σαφέστατο. Δεν μπορούν οι ξένοι να απεργάζονται λύσεις για το “μακεδονικό” πρόβλημα στην πλάτη του ελληνικού λαού. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για σεισμό 1,5 εκατομμυρίων Ρίχτερ στη μεγαλύτερη συγκέντρωση που έγινε ποτέ στη Θεσσαλονίκη», ανέφερε η Θεσσαλονίκη την επόμενη μέρα.





Αγγελιοφόρος,3 Σεπτεμβρίου1996

Αγγελιοφόρος της Κυριακής,20 Νοεμβρίου2011

1996 Η εφημερίδα Αγγελιοφόρος

Το πρώτο φύλλο της καθημερινής πολιτικής εφημερίδας Αγγελιοφόρος κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1996 από την Εκδοτική Βορείου

Ελλάδος, με εκδότη και διευθύνοντα σύμβουλο τον Αλέξανδρο Μπακατσέλο. Η έμφαση που έδωσε η εφημερίδα, από την πρώτη στιγμή, στα ζητήματα της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας, η πληρότητα της ύλης και η πληθώρα των φιλοξενούμενων αγγελιών, σε συνάρτηση με την έλλειψη σημαντικού τοπικού φύλλου μετά το κλείσιμο του συγκροτήματος Βελλίδη, την κατέστησαν ιδιαίτερα δημοφιλή. Η επιτυχία του ημερήσιου φύλλου έκανε την ιδιοκτησία του να ακολουθήσει το παράδειγμα των υπόλοιπων σύγχρονων εφημερίδων και να εκδώσει το 1997 τον Αγγελιοφόρο της Κυριακής. Η κυριακάτικη έκδοση του Αγγελιοφόρου γνώρισε αμέσως επιτυχία και συχνά οι Θεσσαλονικείς την αναδείκνυαν πρώτη σε κυκλοφορία κυριακάτικη εφημερίδα της πόλης,

ξεπερνώντας ακόμα τα αθηναϊκά κυριακάτικα φύλλα. Τον Φεβρουάριο του 2012, υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης, διακόπηκε η έκδοση του καθημερινού φύλλου και διατηρήθηκε μόνο το κυριακάτικο. Ωστόσο, στις 25 Απριλίου 2012 η εφημερίδα ξανάρχισε να κυκλοφορεί καθημερινά. Διευθυντές του Αγγελιοφόρου υπήρξαν κατά σειρά οι Δημήτρης Γουσίδης, Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, Κλέαρχος Τσαουσίδης, Τραϊανός Χατζηδημητρίου.




Eγνατία,24 Αυγούστου1981

Eγνατία,2 Δεκεμβρίου1981

1981 Η εφημερίδα Εγνατία

Στις 24 Αυγούστου 1981 ο Άρης Βουδούρης και η σύζυγός του Λίλιαν, έπειτα από μικρή προετοιμασία, εξέδωσαν στη Θεσσαλονίκη την απογευματινή

εφημερίδα Εγνατία με αρχισυντάκτη τον Χρ. Μεμή και με επιτελείο συγκροτημένο κυρίως από στελέχη της εφημερίδας Θεσσαλονίκη και από νέους δημοσιογράφους. Η εφημερίδα διέκοψε την έκδοση της μετά από λίγους μήνες και αργότερα εκδόθηκε στην Αθήνα με άλλο τίτλο (ως Ελεύθερος Τύπος), όμως η αποτυχία της βάρυνε στις εξελίξεις του τοπικού Τύπου.




1997Η καταστροφή του Σέιχ Σου

1925

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ



Ελληνικός Βορράς, 13 Ιουλίου 1997 Αγγελιοφόρος, 8 Ιουλίου 1997

Τ ο δάσος του Σέιχ Σου καταλαμβάνει τους λόφους που περιβάλλουν τη Θεσσαλονίκη και απλώνεται στις νότιες πλαγιές του Χορτιάτη.

Η ονομασία του, που σημαίνει το «νερό του σεΐχη», προέρχεται από την περίοδο της τουρκοκρατίας και οφείλεται σε ένα νεκρικό μουσουλμανικό μνημείο (τουρμπέ) και στο κτίσμα της πηγής που βρίσκεται εκεί. Το Σέιχ Σου υπέστη κατά καιρούς διάφορες καταστροφές, που είχαν άμεσες επιπτώσεις για την πόλη. Ένας από τους κύριους λόγους της αναδάσωσής του κατά τη δεκαετία του 1930 ήταν να συγκρατούνται τα νερά των βροχών και να αποτρέπονται οι πλημμύρες. Τον Ιούνιο του 1981 ξέσπασε πυρκαγιά που κατέστρεψε 50 στρέμματα δάσους, ενώ τον Ιούλιο του 1997 σημειώθηκε η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην περιοχή, καθώς το 55% της συνολικής έκτασης του δάσους (16.640 στρέμματα) κάηκε ολοσχερώς. «Τραγικός είναι ο απολογισμός της μεγάλης πυρκαγιάς στο δάσος του Σέιχ Σου. Πάνω από 16.000 στρέμματα έγιναν στάχτη και θα χρειαστούν 50 χρόνια για

να αναδημιουργηθεί το όμορφο δάσος. […] Όλοι σκέφτονται την επόμενη μέρα και όλοι τρέμουν μια δυνατή βροχή. Το “πράσινο μπαλκόνι” της Θεσσαλονίκης αποτελούσε, δεκαετίες τώρα, πόλο έλξης για τα χιλιάδες παιδιά της πόλης. Τα ελάχιστα που τόλμησαν χθες να επισκεφθούν το πυρακτωμένο τοπίο είδαν με απογοήτευση την ολική καταστροφή», έγραφε ο Αγγελιοφόρος στις 9 Ιουλίου. Σύντομα, ωστόσο, άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης του καμένου δάσους, που συνδυάστηκαν με την κατασκευή έργων αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας, περιορίζοντας στο μέτρο του δυνατού τις συνέπειες της φωτιάς.




Αγγελιοφόρος, 9 Ιουλίου 1997

Μακεδονία 1967 -...

Documents