Еңбек жағдайлары зиянды (ерекше

зиянды) жұмыстармен айналысатын

тұлғаларды зейнетақымен

қамсыздандыру

М А Қ С АТ – қызметкерлер пайдасына міндетті кәсіптік

зейнетақы жарналары есебінен шарт жасау бойынша

салымшыларға (жұмыс берушілерге) тәжірибелік

көмек

2

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың тапсырмасымен зейнетақы

жҥйесі жаңартылып, қолданыстағы азаматтардың он пайыз міндетті зейнетақы

аударымдарына жҧмысшылардан қосымша бес пайыз міндетті аударымдар енгізілді.

Нәтижесінде ерекше және зиянды ӛндірістерде жҧмыс істейтін тҧлғалардың әлеуметтік

тҧрғыдан қорғалуы жоғарылап, мемлекеттің де, жҧмыс берушілердің де, қызметкерлердің де

оларды әлеуметтік қамсыздандыру деңгейіне ортақ жауапкершілігі артты.

ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҤЙЕСІН ЖАҢАРТУДЫҢ НЕГІЗГІ ҦСТАНЫМДАРЫ

3

зейнетақы жинақтарының сақталуы мен зейнетақы активтерінің ӛсуін қамтамасызету ҥшін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорын (бұдан әрі – БЖЗҚ) құру

еңбек жағдайы зиянды және ерекше жҧмыспен айналысатын тҧлғалар ҥшінміндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын (бҧдан әрі – МКЗЖ) енгізу

2013 жылғы 21 маусымда «Қазақстан Республикасындағы

зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР заңы қабылданып,

тӛмендегілер кӛзделді:

4

Қазақстан Республикасы Ҥкіметінің 2013 жылғы 31 желтоқсандағы №1562 қаулысымен

ПАЙДАСЫНА МІНДЕТТІ КӘСІПТІК ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖАРНАЛАРЫНЫҢ САЛЫМШЫЛАРЫ

МЕНШІКТІ ҚАРАЖАТЫ ЕСЕБІНЕН МІНДЕТТІ КӘСІПТІК ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖАРНАЛАРЫН

ТӚЛЕУДІ ЖҤЗЕГЕ АСЫРАТЫН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ КӘСІПТЕРІНІҢ, ЖҦМЫСТАРДЫҢ,

ӚНДІРІСТЕРДІҢ ТІЗБЕСІ (бҧдан әрі – ТІЗБЕ) бекітілді, ол еңбек жағдайының ӛзгеруі ескеріле

отырып, кезеңді тҥрде қайта қарастырылатын болады.

Кәсіптер тізімімен толық танысуға болатын орын: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1300001562.

ЕҢБЕК ЖАҒДАЙЫ ЗИЯНДЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР КӘСІБІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Еңбек жағдайы бойынша ӛндірістік нысандарды аттестациядан ӛткізу және

кезеңді міндетті медициналық тексеру нәтижесі бойынша айдағы жҧмыс

уақытының кемінде 80%-ында еңбек жағдайы зиянды жҧмыспен айналысатын

қызметкерлердің кәсіптерін анықтаған жағдайда, жҧмыс берушілер,

қызметкерлердің ӛкілдері, мҥдделі мемлекеттік органдар еңбек жӛніндегі уәкілетті

органға оларды Тізбеге қосу бойынша негізді ҧсыныстар жасайды.

Ӛндірістік нысандарды аттестациядан ӛткізу нәтижесімен расталған зиянды

еңбек жағдайы жоққа шығарылған жағдайда, міндетті кәсіптік зейнетақы

жарналарының салымшылары міндетті кәсіптік жарналарды тӛлемейді (ҚР Ҥкіметінің

26.03.2014ж. №255 «Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жҥзеге асыру қағидасы» қаулысы).

ВКЛЮЧЕНИЕ ПРОФЕССИЙ И ДОЛЖНОСТЕЙ В ПЕРЕЧЕНЬ

ТІЗБЕНІ ҚОЛДАНУДЫҢ НЕГІЗГІ ҦСТАНЫМДАРЫ

5

ӨНДІРІСТІК НЫСАНДАРДЫ АТТЕСТАЦИЯДАН ӨТКІЗУ

Ӛндірістік нысандарды аттестациядан ӛткізу негізінде нақты жҧмыс

орындарындағы еңбек жағдайының нақты жағдайы бағаланады.

Еңбек жағдайы бойынша ӛндірістік нысандарды аттестациядан міндетті

кезеңді ӛткізу тәртібін Қазақстан Республикасының Ҥкіметі анықтап, еңбек

заңнамасы регламент белгілейді, ал аттестация сапасына бақылауды мемлекеттік

еңбек инспекторлары жасайды.

Еңбек жағдайы жақсарған және олар жҧмыс орындарын аттестациядан

ӛткізу нәтижелерімен расталған еңбекті қорғау мен қауіпсіздігі саласындағы

нормативтік талаптарға сәйкес болған жағдайда, міндетті кәсіптік зейнетақы

жарналары аударылмайды.

6

2014 жылғы 1 қаңтардан бастап жарнаның жаңа тҥрі пайда

болды – міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ)

МЗЖ (10%) + МКЗЖ (5%) = 15%

ЖҰМЫС БЕРУШІ

ЕСЕБІНЕН

ҚЫЗМЕТКЕР

ТАБЫСЫНЫҢ ЕСЕБІНЕН

ҚР Ҥкіметінің 2013 жылғы 18 қыркҥйектегі №984 қаулысына сәйкес БЖЗҚ міндетті

кәсіптік зейнетақы жарналарын тартып, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен

зейнетақы тӛлемдерін жасайды.

МКЗЖ тартуды тек БЖЗҚ жасайды.

7

БЖЗҚЖ ұ м ы с б е р у ш і

БЖЗҚ-да тӛленуі тиіс міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының мӛлшерлемесі

зейнетақы жарналарын аудару ҥшін қабылданатын қызметкердің ай сайынғы

табысынан 5 пайыз кӛлемінде белгіленеді.

(«ҚР-дағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР заңының 26-бабына сәйкес)

МІНДЕТТІ КӘСІПТІК ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖАРНАЛАРЫНЫҢ МӚЛШЕРЛЕМЕСІ

8

Салымшы (жҧмыс беруші) кәсіптері мен лауазымдары Тізбеде кӛзделген қызметкерлерге, оның ішіндетӛмендегілерге табысты тӛлеген айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей МКЗЖ аударады:

егер бҧл кәсіптер Тізбенің тиісті бӛлімдерінде арнайы кӛзделмесе, қандай ӛндірістерде немесецехтарда жҧмыс істейтініне қарамастан кәсіптері мен лауазымдары Тізбенің «Жалпы кәсіптер» бӛліміндекӛзделген қызметкерлер;

Тізбеде кӛзделген зиянды еңбек жағдайында уақытша жҧмыс істейтін ҧйымның ӛндірістік, қосалқыжәне қосымша цехтарының қызметкерлері.

МКЗЖ есептеу кезінде қызметкердің ақшалай нысандағы еңбекақы тҥрінде алатын ай сайынғы табысы(лауазымдық жалақылар, ҥстемеақылар, ҥстемелер, ӛтемақылық тӛлемдер, сыйлықақылар) ҚазақстанРеспубликасының салық заңнамасына сәйкес шегерім есепке алына отырып ескеріледі. МКЗЖ тӛлеушығыстары салымшының еңбекақысын тӛлеу қорына жатады.

МКЗЖ есептеу, ҧстау және БЖЗҚ-ға аудару, МКЗЖ аудару кезінде қате табылған жағдайдағы салымшылар(алушылар) әрекеті, сондай-ақ ӛсімпҧл тӛлеу және МКЗЖ уақытылы аударылмаған кезде берешекті ӛндіруҚР Ҥкіметінің 18.10.2013 жылғы №1116 қаулысымен бекітілген Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарынесептеу, ҧстау және аудару ережесі мен мерзімдеріне сәйкес жҥзеге асырылады.

МКЗЖ ЕСЕПТЕУ, ҦСТАУ ЖӘНЕ АУДАРУ ТӘРТІБІ

МКЗЖ-ны УАҚЫТЫЛЫ ҦСТАУ МЕН АУДАРУҒА ЖАУАПКЕРШІЛІК

9

«ҚР-дағы зейнетақымен қамсыздандырутуралы» ҚР заңының 28-бабының 1-тармағына сәйкеснақты тӛлем жасалған және қызметкер табыс алғанжағдайда агент уақытылы ҧстап қалмаған (есебінежазбаған) және аудармаған МКЗЖ сомасын салықоргандары ӛндіріп алады немесе оларды салымшылар(жҧмыс берушілер) әрбір мерзімін ӛткізіп алған кҥнге(Орталыққа тӛлейтін кҥнді қоса алғанда) уәкілеттіорган белгілеген қайта қаржыландырудың ресмимӛлшерлемесінің 2,5 еселенген мӛлшерінде есептелгенӛсімпҧлмен бірге МКЗЖ алушылар (қызметкерлер)пайдасына аударуы тиіс.

10

зейнет жасынатолғандар: еркектер –63 жас, әйелдер – 58

жас

тӛтенше және радиация қаупі ең

жоғары аймақтарда 1949 жылғы 29 тамыз

бен 1963 жылғы 5 шілде аралығында

кемінде 5 жыл тҧрған азаматтар

5 және одан да кӛп бала туған және

оларды сегіз жасқа дейін тәрбиелеген әйелдер – 53 жас

МКЗЖ ТӚЛЕУДЕН БОСАТЫЛАТЫН ТҦЛҒАЛАР:

(«ҚР-дағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР заңының 24-бабы)

11

МКЗЖ ЕСЕПТЕУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу кезінде

ТӚМЕНДЕГІ ТӚЛЕМ ТҤРЛЕРІ ЕСКЕРІЛМЕЙДІ:

1) жҧмыс тҥзімі мен еңбек жағдайына байланысты ӛтемақылық тӛлемдер:

2) пайдаланылмаған еңбек демалысы ҥшін қызметкерлерге жҧмыс беруші тӛлейтінӛтемақы;

3) ҧйым таратылған немесе жҧмыс беруші қызметін тоқтатқан, қызметкерлер саны немесештаты қысқартылған жағдайларда, еңбек шартын бҧзған кезде тӛленетін ӛтемақылар.

экологиялық апат немесе ядролық сынақ

полигонындағы ядролық сынақ

салдарынан зардап шеккен азаматтарды

әлеуметтік қорғау туралы ҚР

заңнамасына сәйкес тӛлемдер

ҚР заңнамасында белгіленген кӛлемде далалық жағдайда

геологиялық-барлау, топографиялық-

геодезиялық және iздестiру

жҧмыстарымен айналысатын

қызметкерлердiң далалық ҥлесі

ҚР заңнамасында белгіленген кӛлемде

тҧрақты жҧмысы жолбойында ӛтетін немесежол жҥру сипатына ие не қызмет кӛрсетілетін

учаскелер шегіндегіқызметтік сапарлармен

байланыстыжағдайларда

жасалатын тӛлемдер

12

МКЗЖ ЕСЕБІНЕН ЖЗШ АШУ ТУРАЛЫ ӚТІНІШТЕРДІ РӘСІМДЕУ ТӘРТІБІ

МКЗЖ есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт (қосылу

шарты) МКЗЖ есебінен алушының жеке зейнетақы шотын ашу туралы ӛтінішке қол

қою арқылы жасалады.

БЖЗҚ, салымшылар мен алушылардың қҧқықтарына және міндеттеріне

БЖЗҚ әзірлеген қосылу шарты регламент белгілеген (БЖЗҚ Басқармасының 2013

жылғы 04 қазандағы №40 хаттамасымен бекітілген).

Жеке зейнетақы шотын ашу туралы ӛтініш БЖЗҚ кеңсесінде және

кеңсесінен тыс жерде рәсімделеді.

13

ШАРТТАР ЖАСАУ ЖӘНЕ ЖЗШ АШУ

«БЖЗҚ» АҚ

САЛЫМШЫ (ЖҰМЫС БЕРУШІ)

АЛУШЫ (ҚЫЗМЕТКЕР)

Орталықтан (Мемлекеттік зейнетақы тӛлемдерін тӛлеу орталығы) жеке тҧлғалардың

ортақ тізіміне МКЗЖ есебінен зейнетақымен қамсыздандыру шарты туралы мәліметтің

енгізілгені жайлы электрондық хабарламаны БЖЗҚ алған кҥннен бастап алушы МКЗЖ

есебінен зейнетақымен қамсыздандыру шартына (қосылу шарты) қосылды деп саналады.

Өтінішке үш тарап қол қояды – «БЖЗҚ» АҚ, салымшы (жұмыс беруші) және

алушы (қызметкер).

14

МКЗЖ АЛУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ҚҦЖАТТАР ТІЗБЕСІ

Алушының (жеке тҧлғаның) ӛзі

келген кезде берілетін қҧжаттар:

жеке басты куәландыратын қҧжат (тҥпнҧсқа)

Сенім жүктелген тұлға келгенкезде берілетін қҧжаттар:

сенім жҥктелген тҧлғаның жекебасын куәландыратын қҧжат

(тҥпнҧсқа)

алушының жеке басынкуәландыратын қҧжаттың

нотариат куәландырған кӛшірмесі

сенімхат (тҥпнҧсқа) не сенімхаттың нотариат

куәландырған кӛшірмесі

САЛЫМШЫ (ЖҦМЫС БЕРУШІ) – ЗАҢДЫ ТҦЛҒАҒА АРНАЛҒАН

ҚҦЖАТТАР ТІЗБЕСІ

15

• заңды тҧлғаның қҧрылтайшы қҧжат(тар)ының нотариат куәландырған кӛшірмесі;

• БСН кӛрсетілген заңды тҧлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралыанықтаманың/куәліктің нотариат куәландырған кӛшірмесі не «электрондық ҥкімет»порталынан электрондық пішінде алған заңды тҧлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу)туралы анықтама;

• заңды тҧлғаның уәкілетті тҧлғасының қолымен және мӛрімен куәландырылған заңдытҧлғаның бірінші басшысын тағайындау туралы заңды тҧлғаның уәкілетті органыныңшешімінен ҥзінді кӛшірме не кӛшірме (тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлғаның басшысынан заңды тҧлғаның атынан қол қою қҧқығына сенімхат(тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлға ӛкілінің жеке басын куәландыратын қҧжат (тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлғаның банктік деректемелері: (БСН), (БСК), (ЖСК), (Кбе).

Заңды тҧлға болып табылатын салымшы(жҧмыс беруші) беретін қҧжаттар:

САЛЫМШЫ (ЖҦМЫС БЕРУШІ) – ЗАҢДЫ ТҦЛҒА ФИЛИАЛЫНА НЕ ӚКІЛДІГІНЕ АРНАЛҒАН

ҚҦЖАТТАР ТІЗБЕСІ

16

• Филиал туралы қағиданың нотариат куәландырған кӛшірмесі және заңды тҧлғафилиалының (ӛкілдігінің) басшысының қолымен, заңды тҧлға филиалының (ӛкілдігінің)мӛрімен куәландырылған заңды тҧлғаның қҧрылтайшы қҧжат(-тар)ының кӛшірмесі;

• БСН кӛрсетілген филиалды (ӛкілдікті) есептік тіркеу (қайта тіркеу) туралыанықтаманың/куәліктің нотариат куәландырған кӛшірмесі не «электрондық ҥкімет»порталынан электрондық пішінде алған филиалды (ӛкілдікті) есептік тіркеу (қайта тіркеу)туралы анықтама;

• заңды тҧлғаның уәкілетті тҧлғасының қолымен және мӛрімен куәландырылған филиалды(ӛкілдікті) МКЗЖ тӛлеу бойынша агент ретінде тану туралы заңды тҧлғаның уәкілеттіорганының шешімінен ҥзінді кӛшірме не кӛшірме (тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлғаның уәкілетті тҧлғасының қолымен және мӛрімен куәландырылған заңдытҧлғаның бірінші басшысын тағайындау туралы заңды тҧлғаның уәкілетті органыныңшешімінен ҥзінді кӛшірме не кӛшірме (тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлғаның басшысынан заңды тҧлғаның атынан қол қою қҧқығына сенімхат(тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлға ӛкілінің жеке басын куәландыратын қҧжат (тҥпнҧсқа);

• заңды тҧлға филиалының/ӛкілдігінің банктік деректемелері: (БСН), (БСК), (ЖСК), (Кбе).

МКЗЖ тӛлеу бойынша агент болып табылатын заңды тҧлғаның филиалы (ӛкілдігі) арқылы салымшы (жҧмыс беруші) беретін қҧжаттар:

17

ЖЕКЕ КӘСІПКЕР БОЛЫП ТАБЫЛАТЫН САЛЫМШЫҒА (ЖҦМЫС

БЕРУШІГЕ) АРНАЛҒАН ҚҦЖАТТАР ТІЗБЕСІ

Жеке кәсіпкер болып табылатын

салымшының (жҧмыс берушінің) ӛзі

келген кезде берілетін қҧжаттар:

жеке басты куәландыратын қҧжат (тҥпнҧсқа)

жеке кәсіпкерді мемлекеттіктіркеу туралы куәлік (тҥпнҧсқа)

жеке кәсіпкердің банктікдеректемелері

Жеке кәсіпкер болып табылатын салымшының

(жҧмыс берушінің) сенім жҥктелген тҧлғасы

келген кезде берілетін қҧжаттар:

сенім жҥктелген тҧлғаның жеке басынкуәландыратын қҧжат (тҥпнҧсқа)

алушының жеке басын куәландыратын қҧжаттың нотариат куәландырған кӛшірмесі

сенімхат (тҥпнҧсқа) не сенімхаттың нотариат куәландырған кӛшірмесі

ЖК мемлекеттік тіркеу туралы куәлік (тҥпнҧсқа)

жеке кәсіпкердің банктік деректемелері

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА

РАХМЕТ!

18