ฐานนาฏศลป ร าวงมาตรฐาน

สาระท 3 นาฏศลป มาตรฐาน ศ 3.1 เขาใจ และแสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค วเคราะห

วพากษวจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน

ตวชวด มาตรฐาน ศ 3.1 ม.3 / 2 ใชนาฏยศพทหรอศพททางการละครทเหมาะสมบรรยายเปรยบเทยบการแสดงอากปกรยาของผคนในชวตประจ าวนและในการแสดง

วตถประสงค 1. ผเรยนรองเพลงร าวงมาตรฐานไดอยางนอย 2 เพลง 2. ผเรยนฝกทารายร าเบองตนได

จ ำนวนผเขำรวมกจกรรม ไมจ ำกดจ ำนวน เวลา 3 ชวโมง สอ/อปกรณ 1. เอกสารประกอบการเรยนเรอง ร าวงมาตรฐาน 2. สอ PowerPoint เรองนาฏยศพท 3. เพลงร าวงมาตรฐาน

4. สอวดทศนร าวงมาตรฐาน เพลงดอกไมของชาต 5. แถบบนทกเสยง เพลงดอกไมของชาต

6. แบบบนทกการประเมนกจกรรมกลม 7. เกณฑการประเมนร าวงมาตรฐาน เพลงดอกไมของชาต

ขนตอนกำรจดกจกรรม

1.ขนกระตนสมอง 1.1 ผสอนทบทวนทานาฏยศพททเรยนมาแลว จากสอ Powerpoint

เรองนาฏศพท 1.2 เปดวดทศนร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาตใหนกเรยนด 1.3 ผสอนและผเรยนสนทนา ซกถาม และแสดงความคดเหนเกยวกบการ

ร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาตโดยครใชค าถามดงน - ร าวงมาตรฐานทครเปดใหนกเรยนฟงคอเพลงอะไร และใชทาร า อะไรประกอบการร า - กอนจะเรมร า หญง - ชาย ควรท าอยางไรกอน 1.4 ผสอนจดแผนภมเพลงดอกไมของชาตตดบนกระดาน

2. ขนทองสประสบการณ 2.1 ผสอนใหผเรยนอานเนอเพลงดอกไมของชาต จากแผนภมเพลงพรอมกน 2.2 ผสอนและผเรยนรวมกนสนทนาความหมายของเนอเพลงดอกไมของชาต 2.3 ผสอนสาธตการรองเพลงดอกไมของชาตใหผเรยนฟง 1 รอบ 2.4 ผสอนใหผเรยนฝกรองเพลงดอกไมของชาตตามครทละวรรค ตงแตตนจนจบเพลง พรอมปรบมอเขากบจงหวะเพลง

2.5 ครเปดวดทศนร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาตแลวใหนกเรยนรองเพลงดอกไมของชาตพรอมวดทศน

3. ขนสรางฐานความร 3.1 ผสอนใหผเรยนทกคนรองเพลงดอกไมของชาตพรอมปรบมอเขากบจงหวะของเพลง 2-3 รอบ เพอเปนการทบทวนความจ าและความ แมนย าในการรอง

3.2 ผสอนใหผเรยนแบงเปน 3 กลม กลมละ 8 คน โดยแตละกลมจะคละ นกเรยน เกง - ออน - ปานกลาง อยในกลมเดยวกน ผสอนใหผเรยนฝกปฏบตการกาวเทาตามจงหวะดอกไมของชาตทละกลม

3.4 เมอผเรยนปฏบตการกาวเทาไดแลว กฝกปฏบตมอและการเอยงศรษะในทา ร าย ว ใหเขากบจงหวะดอกไมของชาตโดยยงไมตอง เคลอนไหวเทา

3.5 ผสอนใหนกเรยนฝกปฏบตมอ เทา และการเอยงศรษะตามจงหวะ เพลง ดอกไมของชาต โดยการรองเพลงพรอมกน

3.6 เมอผเรยนปฏบตมอ เทา และการเอยงศรษะตามจงหวะเพลงดอกไมของชาตโดยการรองเพลงจนคลองแคลวแมนย าแลว ครให นกเรยนจบค ชาย - หญง ปฏบตทาร าย วเขากบจงหวะเพลงดอกไมของชาต จาก วดทศน เพลงดอกไมของชาต โดยเดนเปนวงกลมทวนเขมนาฬกา

3.7 ใหนกเรยนแตละกลมแยกกนฝกปฏบตทาร าตามจงหวะเพลงดอกไมของชาต

4. ขนสรป-สใจ 4.1 ผสอนทบทวน โดยการใหนกเรยนร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาต ทละกลมจนครบทง 3 กลม

4.2 ครประเมนการร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาตทละกลม โดยการจบฉลากวากลมไหนจะไดร าเปนกลมแรก กลมท 2 และกลมท 3 ตามล าดบ แลวบนทกการประเมนลงใน แบบบนทก

4.3 ผสอนและผเรยนรวมสรปการร าวงมาตรฐานเพลงดอกไมของชาตของนกเรยนทกกลม วากลมไหนหรอนกเรยนคนไหนควรจะไดรบค าชม หรอควรปรบปรงในสวนใดบาง 4.4 ครแจงผลการประเมนใหนกเรยนทราบพรอมกน

เพลงร ามาซมาร า

เนอรอง –ท านอง กรมศลปากร ร ามาซมาร า เรงระบ ากนใหสนก ยามงานเรา ท างานจรงจรง ไมละไมทงจะเกดเขญขก ถงยามวางเราจงร าเลน ตามเชงเชนเพอใหสรางทกข ตามเยยมอยางตามยค เลนสนกอยางวฒนธรรม เลนอะไรใหมระเบยบ ใหงามใหเรยบจงจะคมข า มาซมาเจาเอยมาฟอนร า มาเลนระบ าของไทยเราเอย

ความหมายของเนอเพลง

ขอเชญชวนมารองร ากนใหสนกสนาน เวลาท างานตองตงใจท า ไมละทง หนาทการงาน จะท าใหเกดความล าบาก ยามวางจากการท างานจงจะรองร ากนเลนเพอใหคลายความทกข การเลนตองเลนตามแบบสมยนยมใหถกตองตามวฒนธรรม คอ ใหมระเบยบแบบแผนจงจะเกดความสวยงาม

เพลงร ามาซมาร า ใชทาร าสาย ซงมรายละเอยดดงน

ร าสาย จะใชมอและแขนสวนขางเดยวหรอสายทงสองขางกได ส าหรบเพลงนใชทาร าสายสองแขน การร าสายสองแขนนนจะตองสลบมอกน หมายถง กรยามอแบกบกรยามอตง ถามอขวาอยในทาตงฝามอขนมอซายจะตองพลกหงายปลายนวตก สวนแขนทงสองจะเหยยดตงออกดานขางล าตว และยกขนระดบไหล

การสายทถกตองและสวยงามนน แขนทงสองขางจะยกระดบไมเทากนถามอดานใดเปนมอตง แขนดานนนจะลาดต ากวาไหลเลกนอย เพราะการสายจะตองมลลาการวาดแขนขนและลงตามจงหวะและมการเปลยนมอสลบกน เชน

จงหวะท 1 มอขวาหงายปลายนวตกทองแขนจะตองหงายและเหยยดตง

ลาดต ากวาไหลเลกนอย สวนมอซายตงปลายนวขนหกเขาหา ล าตว แขนตงระดบไหล (อยสงกวาแขนขวา) จงหวะท 2 วาดแขนซาย (ลดแขน) ลงระดบต ากวาไหลเลกนอยแลวพลกมอ ซายเปนมอหงาย ปลายนวตก มอขวาเสยขน (ยกแขน) ใหอย

ระดบไหล แลวพลกมอตง ปลายนวขนสลบกนไปตามจงหวะ เพลง

ขอควรระวง ขณะร าสาย แขนทงสองจะตองตงตลอด ไมควรจะงอเขา – ออก จะท าใหมองดไมสวยงาม อกประการหนงมอจะตองสลบกน คอ ดานหนงตงฝามออกดานหนงหงายฝามอ มใชหงายพรอมกนหรอตงมอพรอมกนทงสองขาง

มอขวาตง ตรงจงหวะฉงทงหมด มอซายตง ตรงจงหวะฉบทงหมด จงหวะเทา กาวเทาซาย จงหวะฉง กาวเทาขวา จงหวะฉบ

หมายเหต ทาร าสายนน ตามปกตจะตองกาวเทาซาย แลวถดเทาขวากอนจงจะกาวเทาขวา หรอจะถดเทาใดเทาหนงกอนกได แตเนองจากร าวงมาตรฐานผร าตองสวมรองเทาใหครบกระบวนการแตงกายทถกตองตามแบบวฒนธรรมไทย จงอนโลมใหกาวเทาโดยไมตองถดเทา ถอวาไมผดทาร า

ลกษณะการเดน

ครงแรกผร าทกคนจะตองหนหนาออกนอกวงกอน ตงแตเนอรอง “ร ามาซมาร า เรงระบ ากนใหสนก” ตอจากนนคอย ๆ หมนตวหนกหนาเขาวงเดนตอไปอกตงแตเนอรอง “ยามงานเราท างาน จรง จรง ไมละไมทงจะเกดเขญขก” แลวจงหมนตวหนหนาออกจอกวงสลบกนจนจบเพลง

ศรษะจะเอยงหรอออนขวาตลอดเมอหนหนาออกนอกวง และจะเอยงซายตลอดเมอหนหนาเขาวง

เพลงร ามาซมาร า ลลาการร าจะสวยงามยงขนถามการรายร าทหมนตวสลบกนระหวางชาย-หญง ทเรยกตามศพทวา “หมนควงกน” เหมอนเพลงงานแสงเดอน

เพลงนเรมควงกนตรงเนอเพลง “เลนอะไรใหมระเบยบ ใหงามใหเรยบจงจะคมข า” และควงกลบทเดมตรงเนอรอง “มาซมาเจาเอยมาฟอนร า มาเลนระบ าของไทยเราเอย”

ฝายหญงจะตองเปนฝายหมนตวกลบ โดยหมนตวดานซาย แลวเบยงตวออกนอกวงหางจากชายเลกนอย พรอมกบเอยงหรอออนเขาหากนย าเทาเปลยนทกน โดยฝายหญงเดนไปแทนทชายในวง และฝายชายเดนไปแทนทหญงนอกวง และเมอถงค าวา “มาซมา…ฟอนร า” ทงฝายชาย และฝายหญงจะหมนตวกลบหลงหนในทเดมของตนกอน และเอยงหรอออนเขาหากนเดนควงกนกลบทเดม

หนหนาออกนอกวง (เอยงขวา) 1 -

2 + ร า

เทาขวา

3 -

มาซ เทาซาย

4 +

มาร า เทาขวา

5 -

เทาซาย

6 +

เรงระบ า เทาขวา

7 -

กนให เทาซาย

8 +

สนก เทาขวา

หนหนาเขาในวง (เอยงซาย)

เทาซาย ยามงาน เทาขวา

เราท างาน

เทาซาย

จรงจรง เทาขวา

ไมละ เทาซาย

ไมทง เทาขวา

จะเกด เทาซาย

เขญขก เทาขวา

หนหนาออกนอกวง (เอยงขวา)

เทาซาย

ถงยามวาง

เทาขวา เราจง เทาซาย

ร าเลน เทาขวา

เทาซาย

ตามเชงเชน

เทาขวา เพอให เทาซาย

สรางทกข เทาขวา

หนหนาเขาในวง (เอยงซาย) ตาม

เทาซาย เยยง

เทาขวา อยาง เทาซาย

ตามยค เทาขวา

เลน เทาซาย

สนก เทาขวา

อยาวฒน เทาซาย

ธรรม เทาขวา

หนหนาออกนอกวง (เอยงขวา)

เทาซาย

เทาขวา

เลนอะไร เทาซาย

ใหม ระเบยบ เทาขวา

ใหงาม เทาซาย

ใหเรยบ เทาขวา

จง

เทาซาย

จะคมข า เทาขวา

หนหนาเขาในวง (เอยงซาย) มา

เทาซาย ซมา

เทาขวา

เจาเอยมา

เทาซาย ฟอนร า เทาขวา

มาเลน เทาซาย

ระบ า เทาขวา

ของไทย เทาซาย

เราเอย เทาขวา

แผนภมการกาวเทาตามจงหวะและเนอรอง หมายเหต กาวเทาซาย มอซายหงาย มอขวาตง

เพลงดอกไมของชาต

เนอรอง ทานผหญงละเอยด พบลสงคราม ท านอง กรมศลปากร

ขวญใจดอกไมของชาต งามวลาสนวยนาฏรายร า (ซ า) เอวองคออนงาม ตามแบบนาฏศลป ชชาตไทยเนาถน เจรญวฒนธรรม งานทกสงสามารถ สรางชาตชวยชาย ด าเนนตามนโยบาย สทนเหนอยยากตรากตร า

ความหมายของเนอเพลง ขวญใจดอกไมของชาต ยามเธอกรดกรายรายน าชางออนชอยสวยงามตาม

แบบอยางลลานาฏศลปไทย อนเปนการแสดงถงความเจรญรงเรองดานวฒนธรรมประจ าชาต นอกจากจะกรดกรายราย าไดอยางสวยงามแลว การงานทกอยางกมความสามารถ แมแตงานปกปองประเทศชาต ซงเปนงานของชาย เธอกสามารถชวยเหลอและสยอมเหนอยยากตรากตร าเพอชาตได

ทาร า (กรยามอ)

มอหนงตงวงลาง อกมอหนงจบหลง ศรษะเอยงดานมอทตงวง เมอจะผลดจบจากมอหนงไปอกมอหนง ใชวธปาดมอทตงวงไปจบหลง และดงมอทจบมาปลอยจงเปนตงวง

ทามอ ขวญใจดอกไมของชาต - มอซายตงวงลาง มอขวาจบหลง ศรษะเอยง

หรอออนดานซาย งามวลาสนวยนาฏรายร า - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง

ดานขวา เอวองคออนงาม - มอซายตงวงลาง มอขวาจบหลง ศรษะเอยง

ดานซาย ตามแบบนาฏศลป - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง

ดานขวา ชชาตไทยเนาถน - มอซายตงวงลาง มอขวาจบหลง ศรษะเอยง

ดานซาย เจรญวฒนธรรม - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง ดานขวา

งานทกสงสามารถ - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง ดานซาย

สรางชาตชวยชาย - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง ดานขวา

ด าเนนตามนโยบาย - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง ดานซาย

สทนเหนอยยากตรากตร า - มอขวาตงวงลาง มอซายจบหลง ศรษะเอยง ดานขวา

การใชเทาประกอบทาร า

การใชเทาประกอบทาร าเพลงขวญใจดอกไมของชาตน เนองจากฝายหญงเปนฝายเดนถอยหลงตลอดเวลา จงท าใหเกดความล าบากในการเดน จงควรปฏบตดงน

ชาย จงหวะแรก กาวกอนรอง โดยกาวเทาเฉยงออกดานขวา หญง จงหวะการเดนคลายฝายชาย เพยงแตจงหวะแรก ถอยเทาขวาลงหลงกอน

เนอรอง การใชเทาของฝายชาย การใชเทาของฝายหญง จงหวะแรก (กอนรอง) ขวญใจ ดอกไม ของ ชาต งาม วลาศ

กาวเทาขวาเฉยงออกดานขวา กาวไขวซาย ยกเทาขวาวางไวใกล ๆ เทาซาย จรดดวยสนเทาซาย จรดสนเทาซาย กาวเทาซายเฉยงออกดานซาย กาวไขวขวา

ถอยเทาขวากอน กาวไขวซาย ยกเทาขวาวางไวใกล ๆ เทาซาย จรดดวยสนเทาซาย จรดสนเทาซาย กาวเทาซายเฉยงออกดานซาย กาวไขวขวา

นวยนาฏ ราย ร า ฯลฯ

ยกเทาซายวงไวใกล ๆ เทาขวา ถดดวยสนเทาขวา จรดสนเทาขวา (ปฏบตเชนเดมจนจบเพลง)

ยกเทาซายวางไวใกล ๆ เทาขวา ถดดวยสนเทาขวา จรดสนเทาขวา (ปฏบตเชนเดมจนจบเพลง)

คณะผจดท า

วาทรต.พทกษ เสยงด ประธาน นางระเบยบ อตศร กรรมการ นางสาวสาวตร วงศวาร กรรมการ นายมาโนช เมองพรหม กรรมการ นางนาฎสรย วงศอรนทร เลขานการ