ΟΝΟΜΑ : .......................................................... ΤΜΗΜΑ: .................. ΒΑΘΜΟΣ: .................... ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: …………………………………... ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗ: ……….…………...…

ΟΔΗΓΙΕΣ:

ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΔΕΚΑΕΞΙ (16) ΣΕΛΙΔΕΣ

Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υλικού

Να γράφετε μόνο με πένα χρώματος μπλε

Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα του εξεταστικού

δοκιμίου

ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017 – 2018

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2017 – 2018

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05.06.2018 ΤΑΞΗ: Β΄ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 2.5 ώρες

1

ΜΕΡΟΣ Α: Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις.

Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες.

Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις.

Ερώτηση 1

(α) Το σχήμα 1 παρουσιάζει τέσσερα (4) διαφορετικά είδη μακρομορίων. Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στο ακόλουθο ερώτημα.

Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε τα μονομερή Α-Δ και τα αντίστοιχα πολυμερή

(μακρομόρια) τους Ε-Η. (8×0.5μ=4μ)

(β) Το σχήμα 2 παρουσιάζει δύο (2) είδη χημικών αντιδράσεων Α και Β. Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τα είδη των χημικών αντιδράσεων Α και Β. (2×0.25μ=0.5μ)

Α: ......................................................, Β: ...........................................................

ιι. Να ονομάσετε το είδος του χημικού δεσμού Γ. (1×0.5μ=0.5μ)

......................................................................................................................................

Μονομερές Πολυμερές

Α: Ε:

Β: Στ:

Γ: Ζ:

Δ: Η:

A

Β ΣΤ

Δ Η

Σχήμα 1

Γ

Ε

Ζ

A

B

Γ

Σχήμα 2

2

Ερώτηση 2

Το σχήμα 3 απεικονίζει δύο (2) ευκαρυωτικά κύτταρα, ένα ζωικό (Α) και ένα φυτικό

(Β). Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

(α) Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε τα οργανίδια-δομές 1-8 στα κύτταρα

Α και Β. (8×0.5μ=4μ)

1: …………………………….., 2: …………………………….., 3: ………………………..

4: …………………………….., 5: …………………………….., 6: ………………………..

7: …………………………….., 8: ……………………………..

(β) Να αναφέρετε τέσσερα (4) οργανίδια που φαίνονται στο κύτταρο Α και αποτελούν

μέρος του ενδομεμβρανικού συστήματος. (4×0.25μ=1μ)

…………………………………………………………………………………………………..

Ερώτηση 3

Το σχήμα 4 απεικονίζει τη δράση μιας διπεπτιδάσης, η οποία βρίσκεται στα

τοιχώματα του λεπτού εντέρου. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα

ερωτήματα.

(α) Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε τα μέρη 1-2 καθώς και τα μόρια 3-5.

1: ........................................, 2: ............................................, 3: .................................

4 και 5: ................................................................................... (4×0.5μ=2μ)

3

1 4

5

Σχήμα 4

2

1

2 2

1 3

5

4

6

10

7

3

9

8

Σχήμα 3

4

Α Β

3

(β) Να γράψετε μία (1) ιδιότητα των ενζύμων, η οποία να φαίνεται στο Σχήμα 4.

.......................................................................................................................................

................................................................................................................(1×0.5μ=0.5μ)

(γ) Το σχήμα 5 παρουσιάζει την ενέργεια ενεργοποίησης για μια αντίδραση που

γίνεται στην παρουσία και απουσία ενζύμου. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα

ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να γράψετε ποια από τις δύο καμπύλες Α και Β απεικονίζει: (2×0.5μ=1μ)

-την ενέργεια ενεργοποίησης στην παρουσία ενζύμου: ................................................

-την ενέργεια ενεργοποίησης στην απουσία ενζύμου: ..................................................

ιι. Να αναφέρετε τον βασικό μηχανισμό δράσης των ενζύμων. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ιιι. Να χαρακτηρίσετε την αντίδραση μετατροπής των αντιδρώντων σε προϊόντα, ως

καταβολική ή αναβολική. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Ερώτηση 4

Το σχήμα 6 παρουσιάζει δύο

κυτταρικές λειτουργίες. Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στα

ακόλουθα ερωτήματα.

α) Να ονομάσετε τα κυτταρικά

οργανίδια Α και Β καθώς και τις

λειτουργίες Γ και Δ που επιτελούν

αντίστοιχα. (4×0.5μ=2μ)

Οργανίδιο Α: ........................................, Λειτουργία Γ: ............................................

Οργανίδιο Β: .........................................., Λειτουργία Δ: ............................................

Ενέργεια

Ενέργει

α που ελευθερώνεται

Α

Β

C

6H

12O

6 + Ο

2

CO2 + H

2O

Σχήμα 5

Ενέργει

α που απαιτείται

Γ

ΔΒ

1 + 2 3 + 4

Α

Β

Χ

Ψ + Ω

0

Σχήμα 6

4

(β) Να ονομάσετε τις χημικές ουσίες 1-4. (4×0.5μ=2μ)

1: ............................................................, 2: ..............................................................

3: ............................................................, 4: ..............................................................

(γ) Να χαρακτηρίσετε τις μορφές ενέργειας Χ, Ψ και Ω. (2×0.5μ=1μ)

Χ: ...................................., Ψ και Ω: .............................................................................

ΜΕΡΟΣ Β: Αποτελείται από έξι (6) ερωτήσεις.

Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες.

Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις.

Ερώτηση 5

Το σχήμα 7 παρουσιάζει το γεννητικό σύστημα του άντρα. Αφού το μελετήσετε, να

απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

(α) Στον πίνακα 1 αναφέρονται λειτουργίες των γεννητικών οργάνων του άνδρα. Να

σημειώσετε στην κατάλληλη στήλη του πίνακα, τον αριθμό του οργάνου που φαίνεται

στο σχήμα 7 και αντιστοιχεί στην κάθε λειτουργία καθώς και την ονομασία του

συγκεκριμένου οργάνου. (10×0.5μ=5μ)

Πίνακας 1

Λειτουργία Αριθμός

οργάνου

Ονομασία

Οργάνου

Παραγωγή τεστοστερόνης

Παραγωγή εκκριμάτων πλούσιων σε φρουκτόζη

και προσταγκλαντίνες

Παραγωγή εκκριμάτων που ρευστοποιούν το

σπέρμα

Διοχέτευση σπέρματος στον κόλπο της γυναίκας

Απόκτηση ικανότητας σπερματοζωαρίων για

ενεργητική κίνηση και γονιμότητα

1 2

3

4

5

6

7

8

9

Σχήμα 7

5

(β) ι. Να εξηγήσετε τι είναι η φίμωση. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ιι. Να αναφέρετε με ποιο τρόπο θεραπεύεται η φίμωση. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

(γ) ι. Να γράψετε την πορεία που ακολουθούν τα σπερματοζωάρια από την στιγμή

παραγωγής τους, μέχρι να φτάσουν στο ωοκύτταρο Β΄ τάξης και να το

γονιμοποιήσουν στο γεννητικό σύστημα της γυναίκας. (7×0.5μ=3.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ιι. Να εξηγήσετε γιατί χρειάζεται ένας τεράστιος αριθμός σπερματοζωαρίων στο

σπέρμα για μία επιτυχή γονιμοποίηση του ωαρίου. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Ερώτηση 6

Το σχήμα 8 απεικονίζει το πεπτικό σύστημα. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα

ακόλουθα ερωτήματα.

(α) Να γράψετε τον αριθμό του οργάνου και

να ονομάσετε το όργανο το οποίο αντιστοιχεί

σε καθεμία από τις πιο κάτω λειτουργίες του

πίνακα 2. Κάθε όργανο μπορεί να χρησι-

μοποιηθεί περισσότερες από μία φορά.

(14×0.25μ=3.5μ)

(β) Χρησιμοποιώντας τους αριθμούς του σχήματος 8, να γράψετε την πορεία που

ακολουθεί η τροφή κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα. (8×0.25μ=2μ)

.......................................................................................................................................

Πίνακας 2

Λειτουργία Αριθμός

Οργάνου

Όνομα

οργάνου

Αποθήκευση χολής

Παραγωγή λιπάσης

Γαλακτοματοποίηση

λιπών

Απορρόφηση αλάτων

και νερού

Αποβολή κοπράνων

Παραγωγή βιταμινών

Παραγωγή πτυαλίνης

(α-αμυλάσης)

1

2

3

4

5

6

7 8

9

10

13 11

14

12

Σχήμα 8

6

(γ) Το σχήμα 9 απεικονίζει τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Αφού το μελετήσετε,

να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε το όργανο Α. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

ιι. Να αναφέρετε μία (1) λειτουργία που επιτελεί το όργανο Α. (1×0.5μ=0.5μ)

...................................................................................................................................

ιιι. Να ονομάσετε τις στοιβάδες-χιτώνες 1 και 2 από τις οποίες αποτελείται το

τοίχωμα του οργάνου Α. (2×0.5μ=1μ)

1: ..............................................................., 2: ...........................................................

ιν. Να ονομάσετε τη δομή Β και να γράψετε τον βασικό της ρόλο. (2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ν. Να αναφέρετε έναν (1) ρόλο του υδροχλωρικού οξέος, ο οποίος δεν σχετίζεται με

την πέψη. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

νι. Το ένζυμο πεψίνη παράγεται αρχικά ως ανενεργό πεψινογόνο και μετατρέπεται σε

ενεργό πεψίνη με τη δράση του υδροχλωρικού οξέος στον αυλό του οργάνου Α. Να

εξηγήσετε γιατί είναι αναγκαίο να παραχθεί αρχικά ως ανενεργό ένζυμο και γιατί η

ενεργοποίηση γίνεται στον αυλό του οργάνου Α και όχι σε κάποιο άλλο μέρος του.

(2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

1

2

A

B

Σχήμα 9

7

Ερώτηση 7

(α) Το σχήμα 10 παρουσιάζει τρία (3) διαφορετικά είδη αιμοφόρων αγγείων Α, Β και

Γ. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε τα τρία είδη αιμοφόρων αγγείων Α-Γ.

(3×0.5μ=1.5μ)

Α: ……………………....., Β: …………………………… , Γ: ……………………………...

ιι. Να εξηγήσετε γιατί τα αγγεία Γ έχουν πολύ λεπτά τοιχώματα. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ιιι. Ποιό από τα τρία είδη αγγείων Α, Β και Γ υποχρεώνει το αίμα να κατευθυνθεί,

αποκλειστικά, προς την καρδία; Ποιο χαρακτηριστικό της ανατομίας τους είναι

υπεύθυνο γι’ αυτήν τη μονόδρομη ροή του αίματος; (2×0.5μ=1μ)

………………………………………………………………………………………..…………

…………………………………………………………………………………………..………

(β) Στον πίνακα 3 αναφέρονται τα αποτελέσματα αιματολογικών αναλύσεων τριών

ατόμων, καθώς και οι φυσιολογικές τιμές των έμμορφων συστατικών του αίματος.

Να εξηγήσετε, δικαιολογώντας την απάντηση σας, ποιο από τα τρία άτομα που

αναφέρονται στον πίνακα 3, είναι πιθανό: (6×0.5μ=3μ)

ι. να έχει πρόβλημα στην πήξη του αίματος: ………………………………………………

………………………………………………………………………………………………......

ιι. να έχει μικροβιακή λοίμωξη: …………..………………………………..………………...

…………………………………………………………………………………………………..

ιιι. να πάσχει από αναιμία και μη επαρκή οξυγόνωση των ιστών: ……………………...

…………………………………………………………………………………………………..

Πίνακας 3

ΕΡΥΘΡΑ

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ X 106/μl

ΛΕΥΚΑ

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΑ X 103/μl

ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ X 103/μl

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ

4,6-6,2

4,5-10,5

150-400

Νίκη 2,8 5,3 180

Δέσπω 5,2 6,5 60

Σταύρος 5.9 19,3 260

a

A B Γ

Σχήμα 10

8

(γ) Ο Νίκος, η Μαρία, ο Κώστας και ο Παύλος δεν γνωρίζουν την ομάδα αίματος

τους. Για να γίνει προσδιορισμός της ομάδας αίματος και του παράγοντα Ρέζους

(Rhesus), πήραν τρεις σταγόνες αίματος από τον καθένα και σε κάθε σταγόνα

πρόσθεσαν κάποιο από τα τρία αντισώματα, αντι-Α, αντι-Β και αντι-Rhesus. Τα

αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν φαίνονται στον πίνακα 4. (4×0.5μ=2μ)

Με βάση τον πίνακα 4, να προσδιορίσετε τις ομάδες αίματος και το ρέζους των

τεσσάρων ατόμων.

Νίκος: ................, Κώστας: ................., Παύλος: ................, Μαρία: ...............

(δ) Να γράψετε δύο (2) ουσίες, εκτός από το νερό, που μεταφέρει το πλάσμα του

αίματος. (2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

(ε) Να ονομάσετε το όργανο στο οποίο παράγονται τα έμμορφα συστατικά του

αίματος. (1×1μ=1μ)

.......................................................................................................................................

Ερώτηση 8

Το σχήμα 11 απεικονίζει τη δομή της κυτταρικής μεμβράνης. Αφού το μελετήσετε, να

απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

Πίνακας 4

ορρός αντι-Α ορρός αντι-Β ορρός αντι-D (αντί- Rhesus)

Νίκος Δεν έγινε συγκόλληση Έγινε συγκόλληση

(αιμόλυση)

Έγινε συγκόλληση

(αιμόλυση)

Κώστας Έγινε συγκόλληση

(αιμόλυση)

Δεν έγινε συγκόλληση Έγινε συγκόλληση

(αιμόλυση)

Παύλος Δεν έγινε συγκόλληση Δεν έγινε συγκόλληση Δεν έγινε συγκόλληση

Μαρία

Έγινε συγκόλληση

(αιμόλυση)

Δεν έγινε συγκόλληση Δεν έγινε συγκόλληση

Α Β

Γ

Δ

Σχήμα 11

9

(α) Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε τα μόρια Α-Δ. (4×0.5μ=2μ)

Α: ……………………………………….., Β: ………………………………………………..

Γ: ………………………………………..., Δ: ………………………………………………..

(β) Το σχήμα 12 παρουσιάζει σε μεγένθυνση το μόριο Α (σχήμα 11). Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τα επιμέρους τμήματα 1 και 2 του μορίου Α.

1: ……………………………….., 2: …………………………………

(2×0.5μ=1μ)

ιι. Να εξηγήσετε με ποιο τρόπο τα μόρια Α προσδίδουν στην

κυτταρική μεμβράνη σταθερότητα. (2×0.5μ=1μ)

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

.......................................................................................................................................

(γ) Το σχήμα 13 παρουσιάζει δύο (2) τρόπους μεταφοράς Α και Β διαμέσου της

κυτταρικής μεμβράνης. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα

ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τους τρόπους μεταφοράς Α και Β, τεκμηριώνοντας την απάντησή

σας με ένα (1) επιχείρημα για την κάθε περίπτωση. (4×0.5μ=2μ)

Α: ……………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………….….

Β: …………………………………………………………………………………………….…

…………………………………………………………………………………………………..

ιι. Να ονομάσετε δύο (2) ουσίες που μεταφέρονται μέσω της μεμβράνης με τον

τρόπο Α και δύο (2) ουσίες που μεταφέρονται με τον τρόπο Β. (4×0.5μ=2μ)

Α: ……………………………………………………………………………………………….

Β: ……………………………………………………………………………………………….

A B Σχήμα 13

1

2

Σχήμα 12

10

(δ) Το σχήμα 14 παρουσιάζει δύο (2) μηχανισμούς

μεταφοράς ουσιών μέσα και έξω από το κύτταρο.

Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα

ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τη δομή 1, καθώς και τους

μηχανισμούς μεταφοράς ουσιών 2 και 3.

(3×0.5μ=1.5μ)

1: ...........................................................................

2: ...........................................................................

3: ...........................................................................

ιι. Να αναφέρετε το κύριο χαρακτηριστικό που

διακρίνει τις ουσίες οι οποίες διαπερνούν τη

μεμβράνη με τους μηχανισμούς 2 και 3.

(1×0.5μ=0.5μ)

................................................................................

................................................................................

Ερώτηση 9

(α) Το σχήμα 15 απεικονίζει τη δομή της καρδίας. Να αναγνωρίσετε και να ονομάσετε

τα μέρη της καρδίας 1-12. (12×0.5μ=6μ)

1: ......................................................,

2: ......................................................,

3: ......................................................,

4: ......................................................,

5: ......................................................,

6: ......................................................,

7: ......................................................,

8: ......................................................,

9: ......................................................,

10: ....................................................,

11: ....................................................,

12: ....................................................,

(β) Να περιγράψετε τη διαδρομή που θα ακολουθήσει ένα ερυθρό αιμοσφαίριο το

οποίο ξεκινά από τα τριχοειδή του λεπτού εντέρου και καταλήγει στα τριχοειδή αγγεία

των πνευμόνων. Να αναφέρετε τα αγγεία του σώματος, καθώς και τις κοιλότητες της

καρδίας από τις οποίες θα περάσει το ερυθρό αιμοσφαίριο. (8×0.25μ=2μ)

Τριχοειδή αγγεία λεπτού εντέρου ………………………..........................

................................................................ ..................................................

1

3

4

5

2

11

6

7

8

9

10

12

Σχήμα

Μικρόβια 1

2

3

Σχήμα 14

11

................................................................ .................................................

................................................................ ..................................................

................................................................ Τριχοειδή αγγεία πνευμόνων

(γ) Το σχήμα 16 παρουσιάζει τον μηχανισμό διέγερσης της καρδίας. Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τα μέρη Α και Β.

(2×0.5μ=1μ)

Α: ..........................................................

Β: ..........................................................

ιι. Να αναφέρετε τον ρόλο του μέρους

Α. (1×0.5μ=0.5μ)

................................................................

..............................................................

...............................................................

...............................................................

ιιι. Να εξηγήσετε γιατί είναι απαραίτητο

να υπάρχει μία μικρή καθυστέρηση στη

διέγερση των κοιλιών (150 ms) σε

σχέση με τη συστολή των κόλπων.

.......................................................................................................................................

................................................................................................................(1×0.5μ=0.5μ)

Ερώτηση 10

Το σχήμα 17 παρουσιάζει την ενζυμική δράση δύο (2) ενζύμων, Α και Β. Αφού το

μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

(α) ι. Να αντιστοιχίσετε τα γράμματα Α και Β με τα ένζυμα παγκρεατική λιπάση και

πεψίνη. (2×0.5μ=1μ)

Α: ............................................................., Β: ..............................................................

Α

Β

Σχήμα 16

Α Β

Σχήμα 17

12

ιι. Να δικαιολογήσετε την απάντηση που δώσατε στο προηγούμενο ερώτημα (ι) για

το κάθε ένζυμο, Α και Β, ξεχωριστά.

Α: ...................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Β: ...................................................................................................................................

..................................................................................................................... (2×1μ=2μ)

(β) Να γράψετε την άριστη τιμή pH για το κάθε ένζυμο Α και Β. (2×0.5μ=1μ)

Α: ............................................................., Β: .............................................................

(γ) Αν το ένζυμο Β, βρεθεί σε περιβάλλον με pH=2, να αναφέρετε τι θα συμβεί στην

ταχύτητα της ενζυμικής αντίδρασης. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας, κάνοντας

αναφορά στη δομή και λειτουργία του ενζύμου. (2×1μ=2μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

(δ) Το σχήμα 18 δείχνει ερυθροκύτταρα που έχουν τοποθετηθεί σε τρία (3)

διαφορετικά διαλύματα Α, Β και Γ. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα

ερωτήματα.

ι. Να χαρακτηρίσετε το κάθε διάλυμα ως υπέρτονο, υπότονο ή ισότονο και να

εξηγήσετε το φαινόμενο που παρατηρείται στα ερυθροκύτταρα σε καθένα από τα

διαλύματα Α, Β και Γ. (6×0.5μ=3μ)

Α:....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Β: ...................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Γ: ...................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Σχήμα 18

13

ιι. Η σπαργή των φυτικών κυττάρων είναι πολύ σημαντική για τα ποώδη φυτά, γιατί

αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα στήριξής τους πάνω από την επιφάνεια του

εδάφους. Να εξηγήσετε γιατί το φαινόμενο της σπαργής προσφέρει αυτή τη

δυνατότητα στα φυτά. (1×1μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

ΜΕΡΟΣ Γ΄: Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις.

Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες.

Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις.

Ερώτηση 11

Το σχήμα 19 παρουσιάζει τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Αφού το μελετήσετε, να

απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

(α) Να ονομάσετε τις χημικές ουσίες Α-Δ. (4×0.5μ=2μ)

Α: ………………, Β: …………………., Γ: …………………., Δ: ………….....................

(β) Να εξηγήσετε πότε γίνεται, ημέρα ή νύχτα, η φωτεινή και η σκοτεινή φάση της

φωτοσύνθεσης, δικαιολογώντας την απάντησή σας. (2×0.5μ=1μ)

Φωτεινή φάση: ………….………………………………………………………………......

………….…………………………………………………………………………………….....

Σκοτεινή φάση: …………………………………………………………………….……......

………….…………………………………………………………………..............................

(γ) Να αναφέρετε έναν (1) λόγο για τον οποίο η φωτοσύνθεση είναι σημαντική για

τους ετερότροφους οργανισμούς του πλανήτη. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Α

Β

Γ

Δ

Σχήμα 19

14

(δ) Το σχήμα 20 απεικονίζει μία γραφική παράσταση η οποία δείχνει πως

επηρεάζεται ο ρυθμός της φωτοσύνθεσης σε σχέση με τη συγκέντρωση CO2, σε δύο

διαφορετικά πειράματα που έγιναν σε διαφορετικής έντασης φωτισμό (Χ: ασθενικός

φωτισμός και Υ: έντονος φωτισμός). Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα

ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να γράψετε ποιος παράγοντας επηρεάζει τον ρυθμό της φωτοσύνθεσης

στο διάστημα ΑΒ. (1×0.5μ=0.5μ)

.......................................................................................................................................

ιι. Να εξηγήσετε γιατί στο πείραμα Υ ο ρυθμός φωτοσύνθεσης είναι αυξημένος, σε

σχέση με το πείραμα Χ. (2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

(ε) Το σχήμα 21 απεικονίζει τα στάδια της κυτταρικής αναπνοής. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα.

ι. Να ονομάσετε τα στάδια Α-Γ της

κυτταρικής αναπνοής. (3×0.5μ=1.5μ)

Α: ………………………………………..

Β: …………………………………………

Γ: …………………………………………

ιι. Να γράψετε το ενεργειακό κέρδος σε

ΑΤΡ από την πλήρη οξείδωση ενός

μορίου μαλτόζης σε διοξείδιο του

άνθρακα και νερό. Να δικαιολογήσετε

την απάντησή σας. (2×0.5μ=1μ)

……………………………………………..

……………………………………………………………………………..……………………

…………………………………………………………………………………………………..

Ρυθμ

ός

φω

τοσ

ύνθ

εση

ς

Α

Β Γ

Δ Ε

Ασθενικός φωτισμός

Έντονος φωτισμός

Συγκέντρωση CO2

Σχήμα 20

Α Β Γ

Σχήμα 21

15

ιιι. Να εξηγήσετε για ποιον λόγο τα κύτταρα νεκρώνονται, αν σταματήσει να τους

παρέχεται οξυγόνο. (3×0.5μ=1.5μ)

……………………………………………………………………………..……………………

…………………………………………………………………………………………………..

.......................................................................................................................................

.……………………………………………………………………………..………………..…

ιν. Να γράψετε δύο (2) διαφορές μεταξύ αερόβιας και αναερόβιας αναπνοής.

1: .…………………………………………………..………………..…………………………

………………………………………………………………………………………………..…

2: ………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………(2×0.5μ=1μ)

Ερώτηση 12

Το σχήμα 22 απεικονίζει τα εσωτερικά γεννητικά όργανα (Α-Ε) της γυναίκας, καθώς

και τον ωοθηκικό κύκλο. Αφού το μελετήσετε, να απαντήσετε στα ακόλουθα

ερωτήματα.

(α) Να ονομάσετε τα όργανα Α-Ε. (5×0.5μ=2.5μ)

Α: ………………………………….…………, Β: ……………..………………..………..,

Γ:…………………………………………......, Δ: ………………………………………..,

Ε:………………………………………………

(β) Να ονομάσετε τους σχηματισμούς 1 έως 5 που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του

ωοθηκικού κύκλου. (5×0.5μ=2.5μ)

1: …………………………………………….., 2: ………………….………………………,

3: …….……………………………..………..., 4: ……………………...………………….,

5: ………………….......................................

Σχήμα 22

16

(γ) Να ονομάσετε τις ορμόνες που προκαλούν καθένα από τα παρακάτω φαινόμενα

στον καταμήνιο κύκλο της γυναίκας. (4×0.5μ=2μ)

ι. Σχηματισμός ωχρού σωματίου: …………………………………………………………...

ιι. Ρήξη ώριμου ωοθυλακίου: ……………………………………………………………...

ιιι. Πάχυνση βλεννογόνου μήτρας στο δεύτερο μισό του κύκλου: ……….……………...

…………………………………………………………………………………………………..

(δ) Σε μια έγκυο γυναίκα αναστέλλονται δύο από τα γεγονότα του καταμήνιου

κύκλου, η ωρίμανση νέου ωοθυλακίου στην ωοθήκη και η έμμηνος ρύση. Να

εξηγήσετε με ποιο τρόπο παρεμποδίζεται έμμεσα η ωρίμανση νέου ωοθυλακίου στην

ωοθήκη. (4× 0.5μ=2μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

(ε) Να ονομάσετε και να εξηγήσετε πώς δημιουργείται το δεύτερο φράγμα εισόδου

κατά τη γονιμοποίηση, το οποίο εμποδίζει την είσοδο άλλων σπερματοζωαρίων στο

ωοκύτταρο. (2×0.5μ=1μ)

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

Η Διευθύντρια

Δέσποινα Παπαγιάννη