Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω...

24
ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 • Eτος 4 ο • Aρ. φύλλου 193 Τιμή: €1,50 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα www.kathimerini.com.cy/financial ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πενιχρές οι αυξήσεις μισθών Η αναιμική αύξηση μισθών είναι το κύριο χαρακτηριστι- κό γνώρισμα στις αγορές εργασίας μετά τη χρηματοπι- στωτική κρίση του 2008. Αυτοί που πλήττονται περισ- σότερο είναι οι χαμηλόμισθοι, παρατηρεί ο ΟΟΣΑ στη φετινή έκθεσή του για τις προοπτικές της απασχόλη- σης. Κύριες αιτίες ο χαμηλός πληθωρισμός και η μείω- ση παραγωγικότητας. Σελ. 12 ΠΕΚΙΝΟ Ενεση ρευστότητας στις τράπεζες Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας διοχέτευσε στο τραπεζικό σύστημα της χώρας ρευστότητα ύψους 74 δισ. δολα- ρίων με τη μορφή δανείων προς τις τράπεζες. Κι αυτό τρεις εβδομάδες από την προηγούμενη ένεση ρευ- στότητας, ύψους περίπου 103 δισ. δολαρίων, που δό- θηκε στις κινεζικές τράπεζες υπό τη μορφή χαλάρω- σης των απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας. Σελ. 9 ΕΛΛΑΔΑ Το βαρύ κόστος της κληρονομιάς Η υπερφορολόγηση των ακινήτων και η μείωση των ει- σοδημάτων έχουν καταστήσει το Δημόσιο τον... μεγαλύ- τερο κληρονόμο στην Ελλάδα. Υπολογίζεται πως το 2017 οι αποποιήσεις κληρονομιάς ξεπέρασαν τις 135.000, είτε λόγω της αδυναμίας των κληρονόμων να πληρώσουν φόρο είτε επειδή εκτιμούν ότι δεν θα μπο- ρέσουν να αναλάβουν το φορολογικό βάρος. Σελ. 21 Σε ξένους το 50% των ακινήτων στις παραλιακές πόλεις Κυρίως σε Λεμεσό και Πάφο Τα περισσότερα ακίνητα που πωλού- νται στις παραλιακές πόλεις καταλή- γουν σε πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά, από τα 5.366 πω- λητήρια έγγραφα που έχουν κατατεθεί στους πρώτους επτά μήνες του 2018, τα 2.613 αφορούν αλλοδαπούς αγο- ραστές, ήτοι, το 48,6%. Λεμεσός και Πάφος είναι σαφώς οι πιο κερδισμένες πόλεις από το Σχέδιο για τις πολιτο- γραφήσεις. Σελ. 5 Στον αυτόματο η οικονομία κατεχομένων Οι παρενέργειες της κρίσης Σοβαρές επιπτώσεις στα κατεχόμενα έχει η οικονομική κρίση στην Τουρ- κία. Οι τιμές βασικών αγαθών και υ- πηρεσιών αυξάνονται, οι μισθοί μει- ώνονται και η λίρα βυθίζεται. Ανα- λυτές τονίζουν χαρακτηριστικά ότι η τουρκοκυπριακή οικονομία βρί- σκεται στον «αυτόματο πιλότο», κα- θώς οι αποφάσεις λαμβάνονται από την Άγκυρα. Σελ. 6 HΛΕΚΤΡΟΝΙΚH ΥΓΕIΑ Στη Βουλή τον Σεπτέμβριο Τον Σεπτέμβριο αναμένεται να διεξα- χθεί στη Βουλή η συζήτηση του νομο- σχεδίου για την ηλεκτρονική υγεία. Πρόκειται για το πρώτο βήμα στην προσπάθεια διαφύλαξης των προσω- πικών δεδομένων ασθενών. Σελ. 7 ΣΧΟΛΙΟ / Του HOLGER SCHMIEDING* Oι χώρες στις οποίες παρατηρείται υ- ψηλή ανεργία για μακρά διαστήματα, υποτονική ανάπτυξη και χρονίζοντα δημοσιονομικά προβλήματα χρειάζεται να δημιουργήσουν μια αγορά εργασίας με μεγαλύτερη ευελιξία. Λόγου χάριν, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκα- ρετ Θάτσερ το έκανε αυτό στο Ηνω- μένο Βασίλειο τη δεκαετία του 1980, ενώ το παράδειγμά της ακολούθησε το 2004 και ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ. Και στις δύο πε- ριπτώσεις αυτοί οι μεταρρυθμιστές πολιτικοί κατόρθωσαν να μεταμορ- φώσουν τις χειμαζόμενες οικονομίες των χωρών τους σε νέες κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης, έπειτα από κά- ποιον καιρό. Οντως, οι μεταρρυθμίσεις αποδίδουν καρπούς. Οπότε, εάν η πο- ρεία αντιστραφεί και ακυρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, μια χώρα θα δυστυχήσει. Η Ιταλία στην παρούσα στιγμή βρίσκεται ενώ- πιον αυτής της προοπτικής.Υπενθυ- μίζεται ότι το 2014-2015 ο τότε πρω- θυπουργός της χώρας Ματέο Ρέντσι έκανε σημαντική πρόοδο με τη νέα εργατική νομοθεσία που προώθησε, καθώς και με μια σειρά επιπλέον με- ταρρυθμίσεων. Βέβαια, δεν ασχολήθηκε με τα άλλα μείζονα προβλήματα της Ιταλίας, την απαρχαιωμένη δημόσια διοίκηση και το δικαστικό σύστημα. Ωστόσο, προ- ώθησε με πυγμή το πρόγραμμά του και απέφερε αποτελέσματα. Το 2016 και το 2017 η συνολική αύξηση της απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη από ό,τι σε κάθε άλλη διετία από το 2001 και μετά. Ειδικότερα, ο Ματέο Ρέντσι μείωσε τον κίνδυνο να διωχθεί δικα- στικά μια εταιρεία σε περίπτωση α- πολύσεων και εισήγαγε ενιαίο πρότυπο σύμβασης εργασίας για τις νέες προ- σλήψεις. Προέβλεψε βραχυχρόνια ε- πιδότηση εργοδοτών για δημιουργία θέσεων μόνιμης απασχόλησης. Οταν έληξε η περίοδος επιδότησης από το 2016 και μετά, παρατηρήθηκε αύξηση στις νέες θέσεις εργασίας που αφο- ρούσαν προσωρινή απασχόληση. Συ- νήθως, αυτή η εξέλιξη προαναγγέλλει μια μακράς διαρκείας ανάκαμψη στην αγορά εργασίας. Πάντως, οι πιο πολλοί εργαζόμενοι προτιμούν την ασφάλεια και την προστασία της μόνιμης εργα- σίας. Σε εποχές αβεβαιότητας, όμως, οι επιχειρήσεις δημιουργούν επισφα- λείς θέσεις εργασίας σε πρώτη φάση και στη συνέχεια, όταν αισθανθούν πιο σίγουρες, προσφέρουν μονιμότητα. Στη Γερμανία, μετά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, υπήρξε αρχικά μια αύξηση της επισφαλούς απασχό- λησης για μερικά χρόνια, μέχρις ότου να αρχίσει να εδραιώνεται η δημιουρ- γία θέσεων μόνιμης απασχόλησης. Η νέα κυβέρνηση συνασπισμού της Ιταλίας, όμως, έκανε μια κακή αρχή. Μία από τις σημαντικές της πρωτοβουλίες ήταν να προωθήσει στις αρχές Ιουλίου μέτρα για τον περιορισμό της προσω- ρινής απασχόλησης. Η διάρκεια των συμβάσεων για τις θέσεις αυτές παρα- τείνεται για δύο χρόνια το μέγιστο, αντί για τρία, όπως ήταν επί Ρέντσι. Η υπέρ- βαση του ορίου τιμωρείται με αύξηση της φορολογίας των εργοδοτών. Ακόμα χειρότερο είναι ότι οι συμβάσεις για την προσωρινή απασχόληση μπορούν συ- ναφθούν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και μόνον. Με τον τρόπο αυτό διευκο- λύνονται οι εργαζόμενοι να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη σε περίπτωση απόλυσης. Επίσης, σε ενδεχόμενη «άδικη απόλυση», η αποζημίωση αυξάνεται από το αντί- στοιχο των μισθών 24 μηνών στο αντί- στοιχο των μισθών 26 μηνών. Συν τοις άλλοις, επιβάλλονται βαριά πρόστιμα σε εταιρείες που μεταφέρουν την πα- ραγωγή τους εκτός συνόρων σε διάστημα πέντε ετών από τότε που έλαβαν κρατική επιδότηση. Η Ιταλία, όμως, ως η πιο α- δύναμη μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, δεν έχει την πολυτέλεια να βιώσει μια –έστω και μερική– απόσυρση των μεταρρυθμίσεων. * Ο κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος στην Berenberg Bank. Η ρύπανση από τα ευρέως χρησι- μοποιούμενα πλαστικά μιας χρή- σης, όπως είναι τα καλαμάκια, οι σακούλες και τα μπουκάλια, αποτε- λεί μείζον πρόβλημα για το περι- βάλλον. Μεγάλες ποσότητες πλα- στικών καταλήγουν στους ωκεα- νούς, όπου εισέρχονται στην τροφι- κή αλυσίδα της θαλάσσιας ζωής. Οι επιστήμονες, ωστόσο, αναζητούν τη λύση και στρέφονται προς τη δη- μιουργία πολυμερών τα οποία έ- χουν μηχανισμό αυτοκαταστροφής και μπορούν να διαλυθούν στις δο- μικές τους μονάδες. Τα νέα πολυ- μερή θα μπορούν να χρησιμοποιη- θούν και στη φαρμακευτική. Σελ. 8 Ο μεγάλος κίνδυνος για την Ιταλία Η εμπορική και εξαγωγική συνδεσι- μότητα, ο τουρισμός, η ναυτιλία και η εκπαίδευση είναι από τους τομείς που συνδέουν την Κύπρο με το Η- νωμένο Βασίλειο, τομείς που μετά την Brexit – εποχή δεν είναι γνωστό πώς θα συνεχίσουν. Για όλα αυτά το Η.Β. απάντησε με 98σέλιδη έκθεση. Το κύριο σημείο της «Λευκής Βίβλου» είναι η ελεύθερη μετακίνηση των Ευρωπαίων πολιτών στη χώρα και αντιστρόφως για τουριστικούς σκο- πούς αλλά και προσωρινή εργασία. Σε αυτό το πλαίσιο, εμπίπτει και η μετακίνηση των φοιτητών, κάτι που αφορά την Κύπρο. Στο περιθώριο της συνέντευξης στην «Κ», ο Βρετα- νός Ύπατος Αρμοστής στην Κύπρο Στίβεν Λίλι εξήγησε πως το θέμα της εκπαίδευσης σε συνάφεια με το Brexit είναι υψίστης σημασίας, πόσω μάλλον για τους Κύπριους καθώς φοιτούν πολλοί Κύπριοι στη Βρετανία. «Θέλω να τονίσω πάντως πως οι Κύπριοι που θα κάνουν αίτηση το προσεχές φθινόπωρο για τα πανεπιστήμια της Βρετανίας αλλά και τη σεζόν που ξε- κινά το Σεπτέμβριο του 2019, θα πλη- ρώσουν τα ίδια δίδακτρα κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Για όσους κάνουν αίτηση μετά το Brexit, η α- πάντηση θα προκύψει μετά τη δια- πραγμάτευση». Τι αναμένεται στον τουρισμό, τις εξαγωγές αγαθών και το χαλλούμι. Σελ. 4 Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexit Στίβεν Λίλι: Οσοι κάνουν αίτηση το φθινόπωρο για τα βρετανικά πανεπιστήμια θα πληρώσουν τα ίδια “BDO. What matters to you, matters to us” Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services ΓΕΡΜΑΝΙΑ Σειρά μέτρων για ανακοπή της κινεζικής επέλασης Ατμόσφαιρα γενικής επιστράτευσης κα- τά της κινεζικής επέλασης φαίνεται να ε- πικρατεί στη Γερμανία, που δείχνει απο- φασισμένη να προστατεύσει τις γερμανι- κές βιομηχανίες στρατηγικής σημασίας και τη γερμανική τεχνογνωσία.Το Βερολί- νο ετοιμάζεται να θέσει ολοένα και πε- ρισσότερες ξένες επενδύσεις στο στόχα- στρό του, με απώτερο στόχο να εμποδί- σει την εξαγορά γερμανικών εταιρειών α- πό κινεζικές. Σελ. 10 ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ε.Ε. Μείωση ρύπων ή πρόστιμα 14 δισ. ευρώ Με πρόστιμα έως και 14 δισ. ευρώ θα βρεθούν αντιμέτωπες οι ευρωπαϊκές αυ- τοκινητοβιομηχανίες αν δεν συμμορφω- θούν με τους νέους αυστηρούς κανόνες μείωσης της ρύπανσης που έχει θεσπίσει η Ε.Ε. Η μοναδική «σωτηρία» για τις εται- ρείες θα ήταν η μαζική στροφή των οδη- γών στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα οποία δεν είναι ρυπογόνα. Σελ. 9 Οι νέες μητροπόλεις Πρόσφατη μελέτη του ΟΗΕ αναφέρει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μεταφερθεί ακόμα μαζικότερα στις πόλεις τα επόμενα χρόνια. Αλλά σε ποιες πόλεις; Ποια είναι τα νέα μεγάλα αστικά κέντρα του πλανήτη και ποιες θα είναι οι μητροπόλεις του αύριο; Το 2100 η μεγαλύτερη πόλη του κόσμου θα είναι το Λάγος της Νιγηρίας, το οποίο θα φτάσει τους 88 εκατ. κατοίκους. Σελ 13 Αύξηση χρεώσεων καρτοκινητής στην Ελλάδα Aπό τους τρεις πάροχους Στην αύξηση των χρεώσεων στις συνδέ- σεις καρτοκινητών προχωρούν οι τρεις πάροχοι. Οι αυξήσεις τρέχουν ήδη για τους συνδρομητές της Vodafone, από Σεπτέμβριο ακολουθεί η Cosmote, ενώ στη Wind οι αυξήσεις θα τεθούν σε ε- φαρμογή σταδιακά στο διάστημα Σε- πτεμβρίου-Δεκεμβρίου. Στόχος η ώθηση σε ακριβότερα πακέτα καρτοκινητής και η μείωση του αριθμού των πελατών χαμηλής κατανάλωσης. Σελ. 14 Πριν από τρία χρόνια, όταν ήταν ακόμη αναιμική η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, η Πορτογαλία κατήργησε τα μέτρα λιτότητας, ανοίγοντας τον δρόμο για ανάπτυξη. Αύξησε μισθούς και παροχές και υιοθέτησε μέτρα που ευνόησαν την επιχειρηματικότητα. Η πολιτική αυτή αποδείχθηκε επιτυχής. Σημαντική ήταν η συμβολή της α- νάπτυξης του τουρισμού, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία θέσεων εργασίας και μείωσε την ανεργία, κυρίως μεταξύ των νέων. Σελ. 11 Η πορτογαλική συνταγή για την ανάπτυξη Σωτήριος μηχανισμός αυτοκαταστροφής πλαστικών

Upload: others

Post on 25-Sep-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 • Eτος 4ο • Aρ. φύλλου 193 Τιμή: €1,50Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a t h i m e r i n i . c o m . c y / f i n a n c i a l

ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Πενιχρές οι αυξήσεις μισθώνΗ αναιμική αύξηση μισθών είναι το κύριο χαρακτηριστι-κό γνώρισμα στις αγορές εργασίας μετά τη χρηματοπι-στωτική κρίση του 2008. Αυτοί που πλήττονται περισ-σότερο είναι οι χαμηλόμισθοι, παρατηρεί ο ΟΟΣΑ στηφετινή έκθεσή του για τις προοπτικές της απασχόλη-σης. Κύριες αιτίες ο χαμηλός πληθωρισμός και η μείω-ση παραγωγικότητας. Σελ. 12

ΠΕΚΙΝΟ

Ενεση ρευστότητας στις τράπεζεςΗ Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας διοχέτευσε στο τραπεζικόσύστημα της χώρας ρευστότητα ύψους 74 δισ. δολα-ρίων με τη μορφή δανείων προς τις τράπεζες. Κι αυτότρεις εβδομάδες από την προηγούμενη ένεση ρευ-στότητας, ύψους περίπου 103 δισ. δολαρίων, που δό-θηκε στις κινεζικές τράπεζες υπό τη μορφή χαλάρω-σης των απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας. Σελ. 9

ΕΛΛΑΔΑ

Το βαρύ κόστος της κληρονομιάςΗ υπερφορολόγηση των ακινήτων και η μείωση των ει-σοδημάτων έχουν καταστήσει το Δημόσιο τον... μεγαλύ-τερο κληρονόμο στην Ελλάδα. Υπολογίζεται πως το2017 οι αποποιήσεις κληρονομιάς ξεπέρασαν τις135.000, είτε λόγω της αδυναμίας των κληρονόμων ναπληρώσουν φόρο είτε επειδή εκτιμούν ότι δεν θα μπο-ρέσουν να αναλάβουν το φορολογικό βάρος. Σελ. 21

Σε ξένους το 50%των ακινήτων στιςπαραλιακές πόλεις Κυρίως σε Λεμεσό και Πάφο

Τα περισσότερα ακίνητα που πωλού-νται στις παραλιακές πόλεις καταλή-γουν σε πολίτες εκτός ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. Συνολικά, από τα 5.366 πω-λητήρια έγγραφα που έχουν κατατεθείστους πρώτους επτά μήνες του 2018,τα 2.613 αφορούν αλλοδαπούς αγο-ραστές, ήτοι, το 48,6%. Λεμεσός καιΠάφος είναι σαφώς οι πιο κερδισμένεςπόλεις από το Σχέδιο για τις πολιτο-γραφήσεις. Σελ. 5

Στον αυτόματοη οικονομίακατεχομένωνΟι παρενέργειες της κρίσηςΣοβαρές επιπτώσεις στα κατεχόμεναέχει η οικονομική κρίση στην Τουρ-κία. Οι τιμές βασικών αγαθών και υ-πηρεσιών αυξάνονται, οι μισθοί μει-ώνονται και η λίρα βυθίζεται. Ανα-λυτές τονίζουν χαρακτηριστικά ότιη τουρκοκυπριακή οικονομία βρί-σκεται στον «αυτόματο πιλότο», κα-θώς οι αποφάσεις λαμβάνονται απότην Άγκυρα. Σελ. 6

HΛΕΚΤΡΟΝΙΚH ΥΓΕIΑ Στη Βουλή τον ΣεπτέμβριοΤον Σεπτέμβριο αναμένεται να διεξα-χθεί στη Βουλή η συζήτηση του νομο-σχεδίου για την ηλεκτρονική υγεία.Πρόκειται για το πρώτο βήμα στηνπροσπάθεια διαφύλαξης των προσω-πικών δεδομένων ασθενών. Σελ. 7

Σ Χ Ο Λ Ι Ο / Του HOLGER SCHMIEDING*

Oι χώρες στις οποίες παρατηρείται υ-ψηλή ανεργία για μακρά διαστήματα,υποτονική ανάπτυξη και χρονίζονταδημοσιονομικά προβλήματα χρειάζεταινα δημιουργήσουν μια αγορά εργασίαςμε μεγαλύτερη ευελιξία. Λόγου χάριν,η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκα-ρετ Θάτσερ το έκανε αυτό στο Ηνω-μένο Βασίλειο τη δεκαετία του 1980,ενώ το παράδειγμά της ακολούθησετο 2004 και ο Γερμανός καγκελάριοςΓκέρχαρντ Σρέντερ. Και στις δύο πε-ριπτώσεις αυτοί οι μεταρρυθμιστέςπολιτικοί κατόρθωσαν να μεταμορ-φώσουν τις χειμαζόμενες οικονομίεςτων χωρών τους σε νέες κινητήριεςδυνάμεις ανάπτυξης, έπειτα από κά-ποιον καιρό. Οντως, οι μεταρρυθμίσειςαποδίδουν καρπούς. Οπότε, εάν η πο-ρεία αντιστραφεί και ακυρωθούν οι

μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας,μια χώρα θα δυστυχήσει. Η Ιταλίαστην παρούσα στιγμή βρίσκεται ενώ-πιον αυτής της προοπτικής.Υπενθυ-μίζεται ότι το 2014-2015 ο τότε πρω-θυπουργός της χώρας Ματέο Ρέντσιέκανε σημαντική πρόοδο με τη νέαεργατική νομοθεσία που προώθησε,καθώς και με μια σειρά επιπλέον με-ταρρυθμίσεων.

Βέβαια, δεν ασχολήθηκε με τα άλλαμείζονα προβλήματα της Ιταλίας, τηναπαρχαιωμένη δημόσια διοίκηση καιτο δικαστικό σύστημα. Ωστόσο, προ-ώθησε με πυγμή το πρόγραμμά τουκαι απέφερε αποτελέσματα. Το 2016και το 2017 η συνολική αύξηση τηςαπασχόλησης ήταν μεγαλύτερη απόό,τι σε κάθε άλλη διετία από το 2001και μετά. Ειδικότερα, ο Ματέο Ρέντσι

μείωσε τον κίνδυνο να διωχθεί δικα-στικά μια εταιρεία σε περίπτωση α-πολύσεων και εισήγαγε ενιαίο πρότυποσύμβασης εργασίας για τις νέες προ-σλήψεις. Προέβλεψε βραχυχρόνια ε-πιδότηση εργοδοτών για δημιουργίαθέσεων μόνιμης απασχόλησης. Οτανέληξε η περίοδος επιδότησης από το2016 και μετά, παρατηρήθηκε αύξησηστις νέες θέσεις εργασίας που αφο-ρούσαν προσωρινή απασχόληση. Συ-νήθως, αυτή η εξέλιξη προαναγγέλλειμια μακράς διαρκείας ανάκαμψη στηναγορά εργασίας. Πάντως, οι πιο πολλοίεργαζόμενοι προτιμούν την ασφάλειακαι την προστασία της μόνιμης εργα-σίας. Σε εποχές αβεβαιότητας, όμως,οι επιχειρήσεις δημιουργούν επισφα-λείς θέσεις εργασίας σε πρώτη φάσηκαι στη συνέχεια, όταν αισθανθούν

πιο σίγουρες, προσφέρουν μονιμότητα.Στη Γερμανία, μετά την εφαρμογήτων μεταρρυθμίσεων, υπήρξε αρχικάμια αύξηση της επισφαλούς απασχό-λησης για μερικά χρόνια, μέχρις ότουνα αρχίσει να εδραιώνεται η δημιουρ-γία θέσεων μόνιμης απασχόλησης.

Η νέα κυβέρνηση συνασπισμού τηςΙταλίας, όμως, έκανε μια κακή αρχή. Μίααπό τις σημαντικές της πρωτοβουλίεςήταν να προωθήσει στις αρχές Ιουλίουμέτρα για τον περιορισμό της προσω-ρινής απασχόλησης. Η διάρκεια τωνσυμβάσεων για τις θέσεις αυτές παρα-τείνεται για δύο χρόνια το μέγιστο, αντίγια τρία, όπως ήταν επί Ρέντσι. Η υπέρ-βαση του ορίου τιμωρείται με αύξησητης φορολογίας των εργοδοτών. Ακόμαχειρότερο είναι ότι οι συμβάσεις για τηνπροσωρινή απασχόληση μπορούν συ-

ναφθούν σε συγκεκριμένες περιπτώσειςκαι μόνον. Με τον τρόπο αυτό διευκο-λύνονται οι εργαζόμενοι να προσφύγουνστη Δικαιοσύνη σε περίπτωση απόλυσης.Επίσης, σε ενδεχόμενη «άδικη απόλυση»,η αποζημίωση αυξάνεται από το αντί-στοιχο των μισθών 24 μηνών στο αντί-στοιχο των μισθών 26 μηνών. Συν τοιςάλλοις, επιβάλλονται βαριά πρόστιμασε εταιρείες που μεταφέρουν την πα-ραγωγή τους εκτός συνόρων σε διάστημαπέντε ετών από τότε που έλαβαν κρατικήεπιδότηση. Η Ιταλία, όμως, ως η πιο α-δύναμη μεταξύ των χωρών-μελών τηςΕυρωζώνης, δεν έχει την πολυτέλεια ναβιώσει μια –έστω και μερική– απόσυρσητων μεταρρυθμίσεων.

* Ο κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλήςοικονομολόγος στην Berenberg Bank.

Η ρύπανση από τα ευρέως χρησι-μοποιούμενα πλαστικά μιας χρή-σης, όπως είναι τα καλαμάκια, οισακούλες και τα μπουκάλια, αποτε-λεί μείζον πρόβλημα για το περι-βάλλον. Μεγάλες ποσότητες πλα-στικών καταλήγουν στους ωκεα-νούς, όπου εισέρχονται στην τροφι-κή αλυσίδα της θαλάσσιας ζωής. Οιεπιστήμονες, ωστόσο, αναζητούντη λύση και στρέφονται προς τη δη-μιουργία πολυμερών τα οποία έ-χουν μηχανισμό αυτοκαταστροφήςκαι μπορούν να διαλυθούν στις δο-μικές τους μονάδες. Τα νέα πολυ-μερή θα μπορούν να χρησιμοποιη-θούν και στη φαρμακευτική. Σελ. 8

Ο μεγάλος κίνδυνος για την Ιταλία

Η εμπορική και εξαγωγική συνδεσι-μότητα, ο τουρισμός, η ναυτιλία καιη εκπαίδευση είναι από τους τομείςπου συνδέουν την Κύπρο με το Η-νωμένο Βασίλειο, τομείς που μετάτην Brexit – εποχή δεν είναι γνωστόπώς θα συνεχίσουν. Για όλα αυτά το

Η.Β. απάντησε με 98σέλιδη έκθεση.Το κύριο σημείο της «Λευκής Βίβλου»είναι η ελεύθερη μετακίνηση τωνΕυρωπαίων πολιτών στη χώρα καιαντιστρόφως για τουριστικούς σκο-πούς αλλά και προσωρινή εργασία.Σε αυτό το πλαίσιο, εμπίπτει και η

μετακίνηση των φοιτητών, κάτι πουαφορά την Κύπρο. Στο περιθώριοτης συνέντευξης στην «Κ», ο Βρετα-νός Ύπατος Αρμοστής στην ΚύπροΣτίβεν Λίλι εξήγησε πως το θέμα τηςεκπαίδευσης σε συνάφεια με το Brexitείναι υψίστης σημασίας, πόσω μάλλον

για τους Κύπριους καθώς φοιτούνπολλοί Κύπριοι στη Βρετανία. «Θέλωνα τονίσω πάντως πως οι Κύπριοιπου θα κάνουν αίτηση το προσεχέςφθινόπωρο για τα πανεπιστήμια τηςΒρετανίας αλλά και τη σεζόν που ξε-κινά το Σεπτέμβριο του 2019, θα πλη-

ρώσουν τα ίδια δίδακτρα κατά τηδιάρκεια των σπουδών τους. Για όσουςκάνουν αίτηση μετά το Brexit, η α-πάντηση θα προκύψει μετά τη δια-πραγμάτευση». Τι αναμένεται στοντουρισμό, τις εξαγωγές αγαθών καιτο χαλλούμι. Σελ. 4

Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω BrexitΣτίβεν Λίλι: Οσοι κάνουν αίτηση το φθινόπωρο για τα βρετανικά πανεπιστήμια θα πληρώσουν τα ίδια

“BDO. What matters to you, matters to us”

Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Σειρά μέτρων για ανακοπήτης κινεζικής επέλασηςΑτμόσφαιρα γενικής επιστράτευσης κα-τά της κινεζικής επέλασης φαίνεται να ε-πικρατεί στη Γερμανία, που δείχνει απο-φασισμένη να προστατεύσει τις γερμανι-κές βιομηχανίες στρατηγικής σημασίαςκαι τη γερμανική τεχνογνωσία.Το Βερολί-νο ετοιμάζεται να θέσει ολοένα και πε-ρισσότερες ξένες επενδύσεις στο στόχα-στρό του, με απώτερο στόχο να εμποδί-σει την εξαγορά γερμανικών εταιρειών α-πό κινεζικές. Σελ. 10

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ε.Ε.

Μείωση ρύπων ήπρόστιμα 14 δισ. ευρώΜε πρόστιμα έως και 14 δισ. ευρώ θαβρεθούν αντιμέτωπες οι ευρωπαϊκές αυ-τοκινητοβιομηχανίες αν δεν συμμορφω-θούν με τους νέους αυστηρούς κανόνεςμείωσης της ρύπανσης που έχει θεσπίσειη Ε.Ε. Η μοναδική «σωτηρία» για τις εται-ρείες θα ήταν η μαζική στροφή των οδη-γών στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα οποίαδεν είναι ρυπογόνα. Σελ. 9

Οι νέες μητροπόλεις

Πρόσφατη μελέτη του ΟΗΕ αναφέρει ότιο παγκόσμιος πληθυσμός θα μεταφερθείακόμα μαζικότερα στις πόλεις τα επόμεναχρόνια. Αλλά σε ποιες πόλεις; Ποια είναι τανέα μεγάλα αστικά κέντρα του πλανήτη καιποιες θα είναι οι μητροπόλεις του αύριο;Το 2100 η μεγαλύτερη πόλη του κόσμουθα είναι το Λάγος της Νιγηρίας, το οποίο θαφτάσει τους 88 εκατ. κατοίκους. Σελ 13

Αύξηση χρεώσεωνκαρτοκινητής στην ΕλλάδαAπό τους τρεις πάροχους

Στην αύξηση των χρεώσεων στις συνδέ-σεις καρτοκινητών προχωρούν οι τρειςπάροχοι. Οι αυξήσεις τρέχουν ήδη γιατους συνδρομητές της Vodafone, απόΣεπτέμβριο ακολουθεί η Cosmote, ενώστη Wind οι αυξήσεις θα τεθούν σε ε-φαρμογή σταδιακά στο διάστημα Σε-πτεμβρίου-Δεκεμβρίου. Στόχος η ώθησησε ακριβότερα πακέτα καρτοκινητήςκαι η μείωση του αριθμού των πελατώνχαμηλής κατανάλωσης. Σελ. 14

Πριν από τρία χρόνια, όταν ήταν ακόμη αναιμική η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη, η Πορτογαλία κατήργησε τα μέτρα λιτότητας, ανοίγοντας τον δρόμο για ανάπτυξη.Αύξησε μισθούς και παροχές και υιοθέτησε μέτρα που ευνόησαν την επιχειρηματικότητα. Η πολιτική αυτή αποδείχθηκε επιτυχής. Σημαντική ήταν η συμβολή της α-νάπτυξης του τουρισμού, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία θέσεων εργασίας και μείωσε την ανεργία, κυρίως μεταξύ των νέων. Σελ. 11

Η πορτογαλική συνταγή για την ανάπτυξη

Σωτήριος μηχανισμός αυτοκαταστροφής πλαστικών

01-OIK_PROTI_OIK_01 09/08/18 17:14 Page 2

Page 2: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

2 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Aυγούστου 2018Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι Ο

Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: [email protected] Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΝΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

Της ΠΕΝΝΥΣ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ

Υπάλληλος γραφείου ή απασχολούμενοςσε παροχή προσωπικών υπηρεσιών –ξε-ναγός, μάγειρας, κομμωτής–, με προτίμησηστo κρασί, το τσίπουρο και τη ρακή, είναιτο προφίλ του Ελληνα πότη που αναζητείθεραπεία για προβληματική χρήση αλκοόλ.Τα στοιχεία που αφορούν την κατανάλωσηαλκοόλ στην Ελλάδα καταδεικνύουν ένακρυφό πρόβλημα που βγαίνει όλο και πε-ρισσότερο στην επιφάνεια. Είναι άλλωστεχαρακτηριστικό ότι ένας στους τέσσεριςενήλικους Ελληνες (23,3%) αναφέρει ότιέζησε ως παιδί ή έφηβος με κάποιον πουέπινε υπερβολικά, ενώ περισσότεροι απόένας στους δύο (53,8%) δηλώνουν ότι έχουνφίλους ή γνωστούς που τα «τσούζουν» σετακτική βάση. Ενας στους οκτώ ενήλικουςάνδρες στην Ελλάδα (11,7%) αναφέρειτουλάχιστον ένα σύμπτωμα προβληματικήςχρήσης αλκοόλ τους τελευταίους 12 μήνες.Μεταξύ των συμπτωμάτων αυτών, το αί-

σθημα ενοχής έπειτα από κατανάλωσηαλκοόλ, η αδυναμία να τελέσει το άτομουποχρεωτικές δραστηριότητες εξαιτίαςτου αλκοόλ, αλλά και η κατανάλωση οι-νοπνευματωδών ποτών το πρωί.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση τουΕθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πλη-ροφόρησης για τα Ναρκωτικά και του Ε-ρευνητικού Πανεπιστημιακού ΙνστιτούτουΨυχικής Υγείας, τα τελευταία χρόνια κα-ταγράφεται συνεχής αύξηση των ατόμωνπου αιτούνται θεραπεία για προβληματικήχρήση αλκοόλ. Το 2016, ειδικότερα, 670άτομα απευθύνθηκαν σε μονάδες θεραπείαςκαι αλκοολογικά ιατρεία που λειτουργούνστη χώρα, έναντι 597 το 2015, 546 το 2013και 477 το 2011. Συμπεριλαμβάνοντας καιόσους ακολουθούσαν ήδη κάποιο πρό-γραμμα θεραπείας, αλλά και όσους ζήτησαναπλώς συμβουλές, το 2016 περίπου 3.000άτομα με προβλήματα από τη χρήση αλκοόλέλαβαν υπηρεσίες στις αρμόδιες δομές -ιατρεία της χώρας.

Ενα στα τρία άτομα με προβληματικήχρήση αλκοόλ είναι είτε υπάλληλος γρα-φείου (δημόσιος υπάλληλος, τραπεζικός,ταμίας κ.ά.) είτε απασχολούμενος στηνπαροχή προσωπικών υπηρεσιών (ξεναγός,μάγειρας, σερβιτόρος, κομμωτής) ή τε-χνίτης (οικοδόμος, μαραγκός, υδραυλικός,ηλεκτρολόγος, ελαιοχρωματιστής). Στοναντίποδα είναι οι αγρότες (μόλις το 4,5%όσων αιτήθηκαν θεραπεία) και οι οδηγοίμέσων μεταφοράς (5%). Το κρασί, το ούζο,το τσίπουρο και η ρακή φαίνεται να προ-τιμώνται από τα άτομα που εισέρχονταισε θεραπεία σε σύγκριση με την μπίρακαι τα υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλξενικής προέλευσης ποτά, όπως ουίσκι,βότκα, κονιάκ κ.ά. Ειδικά τα τελευταίαφαίνεται να είναι «θύματα» της κρίσης,αφού η κατανάλωσή τους από τους προ-βληματικούς πότες μειώνεται σταθερά τατελευταία χρόνια (από 27,1% το 2011 σεμόλις 13,9% το 2016). Στον αντίποδα, ενμέσω κρίσης αυξήθηκε η προτίμηση στα

εγχώρια ούζο, τσίπουρο, ρακή (από 21,7%το 2011 σε 31,4% το 2016). Πάντως, σε γε-νικές γραμμές, η μέση μηνιαία δαπάνη γιαοινοπνευματώδη ποτά από τα ελληνικάνοικοκυριά μειώνεται κατά τη διάρκειατης κρίσης, από 18,18 ευρώ που ήταν το2012 σε 16,35 ευρώ το 2016, με αντίστοιχητάση μείωσης της μέσης μηνιαίας ποσό-τητας οινοπνευματωδών που αποκτάταιαπό τα νοικοκυριά. Ως «θύματα» της κρίσηςαναδεικνύονται η μπίρα και τα αλκοολούχααναψυκτικά.

Λεκτική ή σωματική βίαΑξίζει να τονιστεί ότι ένα στα πέντε

άτομα που εισήλθαν σε θεραπευτικό πρό-γραμμα για το αλκοόλ δήλωσε ότι έχει εκ-δηλώσει λεκτική και σωματική βία σε μέ-λος/η της οικογένειάς του, ενώ πολύ συχνήοδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ παρα-δέχθηκε το 49,5%. Στην Ελλάδα, το 2016,ένα στα τέσσερα θανατηφόρα τροχαία ο-φειλόταν σε μέθη. Ειδικότερα, από τα 753

θανατηφόρα τροχαία που σημειώθηκαντο 2016, τα 167 (ποσοστό 22,2%) οφείλοντανσε οδήγηση υπό την επήρεια μέθης. Σταθετικά είναι ότι το ποσοστό αυτό μειώνεταισε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη. Το2015, το 27,6% των θανατηφόρων τροχαίωνοφειλόταν σε μέθη και το 2014 το αντίστοιχοποσοστό ήταν 28,5%.

Προβληματισμό προκαλεί η σημαντικήμείωση των προγραμμάτων αγωγής υγείαςτου υπουργείου Παιδείας σε σχολεία γιατην πρόληψη νόμιμων ουσιών (κάπνισμα- αλκοόλ). Το σχολικό έτος 2015-2016 σετέτοιου είδους προγράμματα συμμετείχανμόλις δέκα μονάδες πρωτοβάθμιας εκ-παίδευσης και 38 μονάδες δευτεροβάθ-μιας εκπαίδευσης. Οι αντίστοιχοι αριθμοίγια το σχολικό έτος 2014-2015 ήταν 127σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και89 μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευ-σης.

• Ο Ονασαγόρας απουσιάζει.

Κρασί, ούζο και τσίπουρο προτιμά ο Ελληνας «πότης»Α Ρ Θ Ρ Ο / Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ

Στα ενδότερατου Πύργου Τραμπ

Επιμέλεια ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Ηταν οι ημέρες που, έχοντας μόλις λάβει το χρίσμα των Ρε-πουμπλικανών για την προεδρία των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπδιεξήγε την προεκλογική του εκστρατεία από τα γραφεία τουστον Πύργο Τραμπ, στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης.Κάποιοι από τους επισκέπτες του φωτογραφίζονταν στοασανσέρ του λαμπερού λόμπι, ενώ άλλες συναντήσεις γίνοντανμακριά από τα φλας των φωτογράφων. Ο ίδιος επιμένει ότιδεν γνώριζε για τη συνάντηση του γιου του, Ντόναλντ ΤραμπΤζούνιορ, με τη Ρωσίδα δικηγόρο Νατάλια Βεσελνίτσκαγια,η οποία έλαβε χώρα εκεί τον Ιούνιο του 2016.

Ωστόσο, με ένα tweet, ο πρόεδρος Τραμπ παραδέχθηκετην Κυριακή ότι στη συνάντηση αυτή ο γιος του αναζητούσευλικό κατά της εκλογικής του αντιπάλου Χίλαρι Κλίντον. Τογεγονός αυτό έχει προκαλέσει αίσθηση στις ΗΠΑ, καθώςπολλοί σχολιαστές θυμίζουν πως όταν αποκαλύφθηκε η συ-νάντηση, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε μια ανακοίνωση στην οποίατονιζόταν ότι στην εν λόγω συνάντηση συζητήθηκε το «άσχετο»ζήτημα των υιοθεσιών παιδιών από τη Ρωσία. Οταν αυτό δενέπεισε, ο πρόεδρος Τραμπ παραδέχθηκε ότι η προεκλογικήτου εκστρατεία προσπαθούσε να βρει υλικό εναντίον της Κλί-ντον, κάτι που επιμένει πάντως ότι δεν προέκυψε από τη συ-γκεκριμένη συνάντηση.

Σε κάθε περίπτωση, το τελευταίο tweet –όπως και τα πε-ρισσότερα πριν από αυτό– δεν ήταν σε συντονισμό με το ε-πικοινωνιακό του επιτελείο. Και σίγουρα δεν εντάσσοντανσε κάποια στρατηγική της νομικής του ομάδας, η οποία δενπρέπει να είναι ενθουσιασμένη από την τελευταία εξέλιξη.Και αυτό γιατί ο κ. Τραμπ άλλαξε το επιχείρημά του από το«δεν υπήρξε συνεργασία» –το οποίο και είχε επαναλάβει ε-κατοντάδες φορές στο Τwitter– στο ότι η συνάντηση ήταν«απολύτως νόμιμη». Ο ίδιος πρόσθεσε πως το να αναζητείςλάσπη εναντίον των πολιτικών σου αντιπάλων γίνεται συνεχώςστην πολιτική.

Σύμφωνα με κάποιους νομικούς, όμως, αυτή η αλλαγήστάσης του προέδρου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «συνείδησηενοχής» για ποιον άλλο λόγο να αλλάξει την ιστορία του;Οπως επισημαίνουν, η παραδοχή ότι η συνάντηση στον ΠύργοΤραμπ έγινε για να αντληθούν πληροφορίες για έναν αντίπαλοδείχνει μια μυστική συμφωνία για τον επηρεασμό των αμε-ρικανικών εκλογών. Καθώς αυτό είναι ποινικώς κολάσιμο, τοκρίσιμο ζήτημα για τον πρόεδρο είναι να μην αποδειχθεί πωςγνώριζε και απέκρυψε τη συνάντηση. Ετσι, οι επικριτές τουστέκονται σε ένα δελτίο Τύπου που εξέδωσε η επικοινωνιακήτου ομάδα από το προεδρικό αεροπλάνο Air Force One,σύμφωνα με το οποίο συζητήθηκαν οι υιοθεσίες, κάτι το οποίουποστηρίζουν πως έγινε υπό την καθοδήγηση του ιδίου.

Ισως όμως το πιο ευαίσθητο ζήτημα για τον κ. Τραμπ ναείναι η εμπλοκή του γιου του, ο οποίος απέκρυψε αρχικάτον στόχο της συνάντησης, όταν κατέθεσε στη Γερουσίαλέγοντας ότι δεν είχε ζητήσει βοήθεια από ξένες κυβερνήσειςκατά την προεκλογική εκστρατεία. Κατά την έρευνα του ει-σαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ για τον ρόλο της Ρωσίας, οι πε-ρισσότεροι μάρτυρες έχουν βρεθεί στη γωνία επειδή είπανψέματα. Εκεί που τους «στριμώχνει» ο κ. Μιούλερ είναι όπουείναι πιο ευάλωτοι. Στην περίπτωση του προέδρου Τραμπ,το αδύναμο σημείο του είναι η εμπλοκή της οικογένειάς του.Ακόμη και αν ο ίδιος μείνει στο απυρόβλητο, αν ο γιος τουκατηγορηθεί για συνωμοσία για την παραβίαση των νόμωνπου αφορούν τις προεκλογικές εκστρατείες, και οι οποίοι α-παγορεύουν την αποδοχή οτιδήποτε πολύτιμου από ξένουςπολίτες, η έρευνα θα έχει φτάσει στον εσωτερικό πυρήνατου κόσμου του προέδρου Τραμπ – μεταφορικά, στον ίδιοτον Πύργο του.

Από το Σάββατο 11 Αυγούστου έχει ξε-κινήσει το 38ο Φεστιβάλ Λευκάρων, ταεγκαίνια του οποίου έκανε η υπουργόςΣυγκοινωνιών και Έργων Βασιλική Α-ναστασιάδη. Το Φεστιβάλ θα διαρκέσειέως τις 19 Αυγούστου και φέρνει στο ε-πίκεντρο την κληρονομιά των Λευκάρων.Ο δήμαρχος Λευκάρων και το ΔημοτικόΣυμβούλιο έθεσαν και φέτος δύο σημα-ντικές προκλήσεις ενώπιόν τους, την α-νάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάςκαι της παράδοσης των Λευκάρων αλλάκαι να στείλουν το μήνυμα ότι το ΦεστιβάλΛευκάρων έχει καταστεί πλέον θεσμόςκαι φιλοδοξεί να αποτελεί μια σταθερήπολιτιστική αξία για ολόκληρη την Κύπρο.

Ο δήμαρχος Σοφοκλής Σοφοκλέους δή-λωσε στην «Κ» ότι ο Δήμος θέλοντας ναδώσει για ακόμη μία χρονιά το πολιτιστικόστίγμα του διοργάνωσε το πολυήμεροαυτό φεστιβάλ, δίνοντας βαρύτητα σετρεις βασικούς πολιτιστικούς πυλώνεςτης περιοχής του, το λευκαρίτικο κέντημα,την αργυροχοΐα και την τοπική αρχιτε-κτονική, «αυτά είναι τρία πλεονεκτήματατου δήμου μας, τα οποία θέλουμε όχιμόνο να αναδείξουμε, αλλά και να τονί-σουμε τη σημασία τους». Το 38ο ΦεστιβάλΛευκάρων θέλει να στείλει το μήνυμαότι αυτά τα στοιχεία είναι ένας πολιτι-στικός θησαυρός που πρέπει να αναδει-χθεί και να προφυλαχθεί πάση θυσία. Οκ. Σοφοκλέους σημείωσε ότι με τις δρα-στηριότητες του Φεστιβάλ τονώνεται ητοπική τουριστική βιομηχανία και ταυ-τόχρονα επισημαίνει στην Πολιτεία καιστην κυβέρνηση ότι ζητάει τη στήριξήτους. Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλόλες οι πολιτιστικές δομές των Λευκάρωνθα λειτουργούν με διευρυμένο ωράριοκαι ολόκληρη η πόλη θα είναι έτοιμη να

υποδεχθεί τους επισκέπτες που θα θε-λήσουν να ανακαλύψουν τις ομορφιέςτου τόπου, να γνωρίσουν το περίφημολευκαρίτικο και την τέχνη της αργυρο-χοΐας.

Οι εκδηλώσειςΤο Σάββατο 11 Αυγούστου έγιναν τα

εγκαίνια των εκθέσεων Κεντήματος καιΑργυροχοΐας στο Κέντρο Χειροτεχνίας

Λευκάρων και οι οποίες θα παραμείνουνανοικτές κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ.Στις πρώτες ημέρες του Φεστιβάλ πραγ-ματοποιήθηκε η εκδήλωση «ονειροδια-δρομές στο χθες και στο αύριο», με πε-ριδιάβαση στα στενά των Λευκάρων μεμουσικά ακούσματα από διάφορες εποχέςκαι ακολούθησε ρετρό συναυλία. Τη Δευ-τέρα έγινε η παρουσίαση του βιβλίου«Λευκαρίτικα: τέχνη και παράδοση» της

Ανδρούλας Χατζηγιασεμή. Σήμερα, Τρίτη14 Αυγούστου θα τελεστεί Μέγας Εσπε-ρινός και Εγκώμια του Επιταφίου τηςΚοιμήσεως της Θεοτόκου στην εκκλησίατου Τιμίου Σταυρού, με ψάλτη τον Άρ-χοντα Πρωτοψάλτη της Ιεράς Μητρο-πόλεως Πειραιώς Γρηγόριο Ζάρκο. ΤηνΤετάρτη 15 Αυγούστου, στις 9:00 το πρωίθα τελεστεί Εθνικό Μνημόσυνο των πε-σόντων Λευκαριτών στον Ιερό Ναό ΤιμίουΣταυρού και το βράδυ, στις 8:30 μ.μ.στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου θαπραγματοποιηθεί χοροεσπερίδα με τησυμμετοχή του μουσικού σχήματος Σάβ-βα Χρυσάνθου και θα τραγουδήσουν οιΣταύρος Κωνσταντίνου και Έλενα Αν-δρέου. Την Πέμπτη 16 Αυγούστου, στις6:30 το απόγευμα, στην αυλή του Δημο-τικού Σχολείου η μέρα θα είναι αφιερω-μένη στα παιδιά και στους νέους με ζω-γραφική, ταχυδακτυλουργικά κόλπα,μουσική και τραγούδι από νέους και νέεςκαι χορό από την παιδική χορευτική ο-μάδα του Δήμου Λευκάρων. Την Παρα-σκευή 17 Αυγούστου, στις 7:00 μ.μ. στοΚέντρο Χειροτεχνίας η λογοτέχνις καιφιλόλογος Μόνα Σαββίδου Θεοδούλουθα παρουσιάσει το βιβλίο « Εκτός συνό-ρων» του δρα Γιώργου Τ. Χριστοφόρου.Το Σάββατο 18 Αυγούστου θα γίνει η πα-ρουσίαση του βιβλίου: «Ο Αετός τωνΛευκάρων- Αθανασία: Η ανατροπή τουχρόνου» του δρα Μιχάλη Σταυρινού.Χαιρετισμούς θα απευθύνουν οι Σοφο-κλής Σοφοκλέους, δήμαρχος Λευκάρων,Νίκος Χριστοδουλίδης, υπουργός Εξω-τερικών και Δόξα Κωμοδρόμου, δημο-σιογράφος. Το βράδυ στην πλατεία ΚάτωΛευκάρων θα ακολουθήσει χοροεσπε-ρίδα. Το Φεστιβάλ θα κλείσει την Κυριακή19 Αυγούστου με την εκδήλωση του Α-ΠΕΛ, στις 7:00 μ.μ. στην αυλή του Δη-μοτικού Σχολείου και θα έχει τίτλο«Le_ara Street Food and Music Fest»που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργούΓεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Πε-ριβάλλοντος Κώστα Καδή.

• 38o Φεστιβάλ Λευκάρων, Λεύκαρα. Για περισσότερες πληροφορίες τηλέφωνο24342422.– 2434282.

Πολιτισμός και παράδοση στο 38ο Φεστιβάλ Λευκάρων

Ιμια, ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα», υπόθεση Οτσαλάν, οδόςΝιόβης, πυρκαγιές 2007, ταραχές Δεκεμβρίου 2008, πλημμύρεςΜάνδρας, πυρκαγιές Ανατολικής Αττικής: η σχέση της Ελλάδαςμε έκτακτες καταστάσεις είναι δυστυχώς λίαν τακτική καιτις περισσότερες φορές επώδυνη, καθώς σπανίως η διαχείρισήτους γίνεται με αποτελεσματικό τρόπο. Τα αίτια σε γενικέςγραμμές γνωστά: έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στις εμπλε-κόμενες υπηρεσίες, περιορισμένη εμπειρία χειριστών (καικυρίως μη αξιοκρατικές επιλογές σε θέσεις-κλειδιά), απουσίαή αδυναμία εφαρμογής προεπεξεργασμένων σεναρίων αντί-δρασης. Μετά τις επιβεβλημένες παραιτήσεις/καρατομήσειςκαι την αναζήτηση ευθυνών για την τραγωδία στο Μάτι –καθώς υπάρχουν ενδείξεις για σοβαρά επιχειρησιακά προ-βλήματα, κυρίως στις επικοινωνίες–, επείγει η εξαγωγή συ-μπερασμάτων, καθώς ανάλογες ακραίες καταστάσεις είναιπιθανόν ότι θα επαναληφθούν. Αν στις συνήθεις έκτακτεςκαταστάσεις προσθέσει κανείς το ενδεχόμενο κυβερνοεπι-θέσεων ή πανδημιών, καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική η α-νάγκη ενίσχυσης του μηχανισμού πολιτικής προστασίας,τόσο όσον αφορά τον πληθυσμό και το περιβάλλον όσο καιτις κρίσιμες υποδομές.

Πέραν της θεσμικής ενίσχυσης του εθνικού μηχανισμούδιαχείρισης εκτάκτων καταστάσεων και της αναβάθμισηςτης Πολιτικής Προστασίας, είναι απαραίτητες οι ουσιαστικέςαλλαγές σε τρία επίπεδα: εκπαίδευση (με στόχο τη δημιουργίατης απαραίτητης κουλτούρας ασφαλείας, καθώς και μιαςκρίσιμης μάζας στελεχών με υψηλό βαθμό συνεκπαίδευσηςκαι συναντίληψης), οργάνωση και νοοτροπία της Τοπικής/Πε-ριφερειακής Αυτοδιοίκησης (π.χ. για θέματα εκκένωσης πε-ριοχών), αλλά και της ελληνικής κοινωνίας γενικότερα (ε-πανεξέταση της ατομικής και συλλογικής συμπεριφοράςκαι σημαντική αύξηση του εθελοντισμού), και ευρωπαϊκήοργάνωση. Σε έρευνα της διαΝΕΟσις με συντονιστή τον κα-θηγητή Γιώργο Παγουλάτο, σε συνεργασία με το ΕΛΙΑΜΕΠ,προτείνεται μεταξύ άλλων η δημιουργία ενός ευρωπαϊκούεκπαιδευτικού κέντρου ασφαλείας με οκτώ ξεχωριστές κα-τευθύνσεις εκπαίδευσης στελεχών από κράτη-μέλη. Μίααπό τις προτεινόμενες κατευθύνσεις είναι η «διαχείρισηφυσικών και τεχνολογικών καταστροφών», με συνεκπαίδευσηστελεχών των αρμόδιων υπηρεσιών. Προτείνεται επίσης ηδημιουργία περιφερειακού κέντρου διαχείρισης κρίσεωντης Ε.Ε. με έδρα την Ελλάδα. Ιδέες και προτάσεις υπάρχουν,αναζητούνται η πολιτική βούληση και η σοβαρότητα.

* Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΘΑΝΟΥ Π. ΝΤΟΚΟΥ*

Το πολλάκιςεξαμαρτείν...

<<<<<<

Υπάλληλοι γραφείου, ξεναγοί, μάγειρες, κομμωτέςκαι τεχνίτες αποτελούν την πλειονότητα όσων αναφέρουν προβληματικήχρήση αλκοόλ.

Τα στοιχεία για την κατανάλωση αλκοόλ καταδεικνύουν ένα κρυφό πρόβλημα, που βγαίνει όλο και περισσότερο στην επιφάνεια.

<<<<<<<

Λευκαρίτικο κέντημα, αργυροχοΐα και αρχιτεκτονι-κή, τρεις πυλώνες πολιτι-σμού που αναδεικνύονταιστο 38ο Φεστιβάλ Λευκάρων.

Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ ολόκληρη η πόλη θα είναι έτοιμη να υποδεχθεί τους επισκέ-πτες που θα θελήσουν να ανακαλύψουν τις ομορφιές του τόπου, να γνωρίσουν το περίφημολευκαρίτικο και την τέχνη της αργυροχοΐας.

02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 09/08/18 17:14 Page 2

Page 3: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

03-OIK-ADV BUDGET FLY_KATHI 09/08/18 17:03 Page 11

Page 4: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Τ Ο Θ Ε Μ Α

Πριν από λίγες ημέρες επισκέφτηκατην Αθήνα, όπου είχα την ευκαιρίανα εκφράσω στον Πρόεδρο της Δη-μοκρατίας, στον πρωθυπουργό καισε μέλη του ελληνικού Κοινοβουλίουτην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στο πέν-θος που αγγίζει όλους τους Ελληνεςκαι τους Ευρωπαίους πολίτες. Η Ευ-ρώπη είναι μια κοινότητα κοινωνική,οικονομική, αλλά και ανθρωπιάς. Ητραγωδία για μια χώρα μας είναι τρα-γωδία για όλη την Ευρώπη. Εχουμεεπιλέξει να μοιραστούμε το ίδιο πε-πρωμένο και γι’ αυτόν τον λόγο μάςλυπεί η απόφαση του Ηνωμένου Βα-σιλείου να αποχωρήσει από την Ενωσήμας.

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχω-ρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση στις29 Μαρτίου 2019. Η αποχώρηση τουΗνωμένου Βασιλείου μας λυπεί βαθιά,ωστόσο σεβόμαστε την απόφαση πουέλαβε ασκώντας τα κυριαρχικά τουδικαιώματα. Καθήκον μας τώρα είναινα οργανώσουμε την αποχώρηση τηςχώρας από τα θεσμικά όργανα και τιςπολιτικές της Ε.Ε. και, πλέον, να κοι-τάξουμε μπροστά.

Μετά το Brexit, η Ε.Ε. παραμένειισχυρός διεθνής παράγοντας, με 440εκατομμύρια πολίτες και μία από τιςμεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.Το Ηνωμένο Βασίλειο υπήρξε μέλοςτης Ε.Ε. για 45 έτη. Μοιραζόμαστεκοινές αξίες και έχουμε πολλά κοινάσυμφέροντα. Το Ηνωμένο Βασίλειο,το οποίο είναι μέλος του G7 και τουΣυμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμέ-νων Εθνών, μπορεί να αποτελέσεισημαντικό οικονομικό και στρατηγικόεταίρο της Ε.Ε. Στο σημερινό γεω-πολιτικό πλαίσιο, έχουμε συμφέρονόχι μόνο να ενισχύσουμε τον ρόλοτης Ε.Ε. στον κόσμο, αλλά και να συ-νεργαστούμε με το Ηνωμένο Βασίλειοως στενό εταίρο.

Πώς μπορούμε να το επιτύχουμεαυτό;

Πρώτον, πρέπει να διασφαλίσουμετην τακτική αποχώρηση του Ηνωμέ-νου Βασιλείου. Το 80% της συμφωνίαςαποχώρησης έχει ήδη οριστικοποιηθεί.Θα προστατεύσουμε τα δικαιώματατων πάνω από 4 εκατομμυρίων πολι-τών της Ε.Ε. που ζουν στο ΗνωμένοΒασίλειο και των Bρετανών υπηκόωνστην Ε.Ε. Αυτό αποτέλεσε την άμεση

προτεραιότητά μας και ζήτημα στοοποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έ-δωσε μεγάλη προσοχή. Το ΗνωμένοΒασίλειο έχει επίσης συμφωνήσει νατηρήσει όλες τις οικονομικές υποχρε-ώσεις που έχει αναλάβει ως μέλος τηςΕ.Ε. Μια μεταβατική περίοδος 21 μη-νών θα εξασφαλίσει χρόνο στις επι-χειρήσεις και στις διοικήσεις για να

προσαρμοστούν, δεδομένου ότι τοΗνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει στηνενιαία αγορά και στην τελωνειακή έ-νωση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Ωστόσο, το 80% δεν είναι 100%.Θα πρέπει ακόμη να υπάρξει συμφωνίαγια σημαντικά ζητήματα όπως η προ-στασία των «γεωγραφικών ενδείξεων».Πρόκειται για την προστασία των το-πικών γεωργικών προϊόντων και τρο-φίμων, όπως το ουίσκι Σκωτίας ή τοτυρί παρμεζάνα, όπου η προστασίατης Ε.Ε. έχει προσδώσει μεγάλη αξίαγια τους Ευρωπαίους γεωργούς καιπαραγωγούς. Πρέπει να βρούμε λύσειςγια συγκεκριμένα βρετανικά εδάφη,όπως οι κυρίαρχες βάσεις του Ηνω-μένου Βασιλείου στην Κύπρο, καθώςκαι το Γιβραλτάρ, για το οποίο βρί-σκονται σε εξέλιξη διμερείς διαπραγ-

ματεύσεις μεταξύ της Ισπανίας καιτου Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του Brexitελλοχεύει στη νήσο της Ιρλανδίας.Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι το Brexitδεν θα δημιουργήσει ένα «σκληρόσύνορο» (hard border) μεταξύ της Ιρ-λανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίαςκαι ότι θα προστατευτεί η συμφωνίατης «Μεγάλης Παρασκευής», η οποίαέχει φέρει ειρήνη και σταθερότηταστη Βόρεια Ιρλανδία. Σήμερα, η συ-νεργασία και οι ανταλλαγές μεταξύΙρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας λαμ-βάνουν χώρα εντός του κοινού πλαι-σίου της Ε.Ε. Δεδομένου ότι δεν γνω-ρίζουμε τι θα αποφέρει η μελλοντικήσχέση από το φθινόπωρο του 2018,πρέπει να υπάρξει κάποια «διευθέτη-ση» (δικλίδα) στη συμφωνία αποχώ-

ρησης. Το Ηνωμένο Βασίλειο συμφω-νεί με αυτό, ενώ τόσο η Ε.Ε. όσο καιτο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναφέρειότι μια καλύτερη λύση για τη μελλο-ντική σχέση θα μπορούσε να αντικα-ταστήσει τη διευθέτηση αυτή. Η Ε.Ε.έχει προτείνει η Βόρεια Ιρλανδία ναπαραμείνει σε έναν κοινό ρυθμιστικόχώρο εμπορευμάτων και τελωνειακώνελέγχων με την υπόλοιπη Ε.Ε. Είμαστεέτοιμοι να βελτιώσουμε τη διατύπωσητης πρότασής μας.

Δεύτερον, θα πρέπει να συμφωνή-σουμε σχετικά με τους όρους της μελ-λοντικής μας σχέσης.

Ας είμαστε ειλικρινείς: Δεδομένουότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισενα αποχωρήσει από την ενιαία αγορά,δεν μπορεί πλέον να διατηρήσει τησημερινή στενή οικονομική του σχέσημε την υπόλοιπη Ε.Ε. Το Ηνωμένο Βα-σίλειο επιθυμεί να αποχωρήσει απότον κοινό μας ρυθμιστικό χώρο, όπουοι πολίτες, τα εμπορεύματα, οι υπη-ρεσίες και τα κεφάλαια κινούνται ε-λεύθερα. Αυτά είναι τα οικονομικάθεμέλια πάνω στα οποία έχει οικοδο-μηθεί η Ε.Ε. Και το Ευρωπαϊκό Συμ-βούλιο –οι 27 αρχηγοί κρατών και κυ-βερνήσεων– όπως και το ΕυρωπαϊκόΚοινοβούλιο έχουν επανειλημμένωςυπενθυμίσει πως τα θεμέλια αυτά δενμπορούν να αποδυναμωθούν.

Το Ηνωμένο Βασίλειο γνωρίζεικαλά τα οφέλη της ενιαίας αγοράς.Εχει συμβάλει στη διαμόρφωση τωνκανόνων μας κατά τα τελευταία 45έτη. Ωστόσο, ορισμένες προτάσειςτου Ηνωμένου Βασιλείου υπονομεύ-ουν την ενιαία αγορά μας, η οποίααποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ε-πιτεύγματα της Ε.Ε. Το Ηνωμένο Βα-σίλειο επιθυμεί να διατηρήσει τηνελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτωνμεταξύ Η.Β. και Ε.Ε., όχι όμως καιτην κυκλοφορία ατόμων και υπηρε-σιών. Και προτείνει την εφαρμογήτης τελωνειακής νομοθεσίας της Ε.Ε.χωρίς, ταυτόχρονα, να αποτελεί μέροςτης έννομης τάξης της Ε.Ε. Επομένως,το Ηνωμένο Βασίλειο επιθυμεί να α-ναλάβει εκ νέου την κυριαρχία καιτον έλεγχο της νομοθεσίας του, γε-γονός το οποίο σεβόμαστε, αλλά δενμπορεί να ζητάει από την Ε.Ε. να α-πολέσει τον έλεγχο των συνόρων καιτων νόμων της.

Ομως, είμαι πεπεισμένος ότι οι δια-πραγματεύσεις μπορούν να έχουν ι-κανοποιητική έκβαση. Είναι δυνατόννα γίνουν σεβαστές οι αρχές της Ε.Ε.και να δημιουργηθεί μια νέα και φι-λόδοξη εταιρική σχέση. Αυτό είναιπου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιοήδη από τον Μάρτιο. Η Ε.Ε. προσέφερεμια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγώνμε μηδενικούς δασμούς και χωρίς πο-σοτικούς περιορισμούς για τα εμπο-ρεύματα. Πρότεινε στενή τελωνειακήκαι ρυθμιστική συνεργασία και πρό-σβαση στις αγορές δημόσιων συμβά-σεων – για να αναφέρουμε μερικά μόνοπαραδείγματα.

Στον τομέα της ασφάλειας, η Ε.Ε.επιδιώκει ιδιαίτερα στενή συνεργασίαγια την προστασία των πολιτών μαςκαι των δημοκρατικών μας κοινωνιών.Θα πρέπει να οργανώσουμε ένα σύ-στημα αποτελεσματικής ανταλλαγήςπληροφοριών ασφάλειας και στοιχεί-ων, και να εξασφαλίσουμε τη συνερ-γασία μεταξύ των οργάνων επιβολήςτου νόμου.

Θα πρέπει να συνεργαστούμε γιατην καταπολέμηση του εγκλήματος,της νομιμοποίησης εσόδων από πα-ράνομες δραστηριότητες και της χρη-ματοδότησης της τρομοκρατίας. Μπο-ρούμε να συνεργαστούμε για την α-νταλλαγή DNA, δακτυλικών αποτυ-πωμάτων ή μητρώων ονομάτων επι-βατών στις αεροπορικές μεταφορές,για την καλύτερη παρακολούθησηκαι τον εντοπισμό τρομοκρατών καιεγκληματιών. Είμαστε επίσης έτοιμοινα συζητήσουμε μηχανισμούς για τηνταχεία και αποτελεσματική έκδοση,με διασφάλιση των δικονομικών δι-καιωμάτων των υπόπτων.

Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο δείξει κα-τανόηση και εάν βρούμε γρήγορα λύ-σεις στα εκκρεμή ζητήματα που αφο-ρούν την αποχώρηση, συμπεριλαμ-βανομένης και της «διευθέτησης» (δι-κλίδας) για την Ιρλανδία και τη ΒόρειαΙρλανδία, είμαι βέβαιος ότι θα μπορέ-σουμε να οικοδομήσουμε μια μελλο-ντική εταιρική σχέση μεταξύ της Ε.Ε.και του Ηνωμένου Βασιλείου πρωτό-γνωρη σε έκταση και βάθος.

* Ο κ. Μισέλ Μπαρνιέ είναι επικεφαλής τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής για τις διαπραγματεύ-σεις με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Διαδήλωση κατά του Brexit τον περασμένο μήνα, μπροστά από τη Βουλή των Κοινοτήτων στο Λονδίνο.

REU

TERS

<<<<<<

Πρέπει να διασφαλίσουμε την τακτική αποχώρησητου Ην. Βασιλείου και να συμφωνήσουμεσχετικά με τους όρους τηςμελλοντικής μας σχέσης.

Μια φιλόδοξη εταιρική σχέση με το Ην. Βασίλειο μετά το Brexit

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Ολοένα και περισσότερο πλησιάζει οΜάρτιος του 2019, ο τελευταίος μήναςστον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο θαείναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Ένα Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο είναιάρρηκτα συνδεδεμένο με την Κύπρο,σε αρκετούς τομείς που επηρεάζουντην καθημερινότητα στο νησί. Η ε-μπορική και εξαγωγική συνδεσιμότητα,ο τουρισμός, η ναυτιλία και η εκπαί-δευση είναι λίγοι μόνο από τους τομείςπου συνδέουν την Κύπρο με το ΗΒ,τομείς που μετά την Brexit – εποχήδεν είναι γνωστό πώς θα συνεχίσουννα υφίστανται και υπό ποιους όρους.Βέβαια, θα τεθεί μια μεταβατική πε-ρίοδος από το Μάρτιο του 2019 αμέσωςμετά την επίσημη ημερομηνία εξόδουτου ΗΒ από την ΕΕ. Για όλα τα παρα-πάνω όμως το Ηνωμένο Βασίλειο απά-ντησε με 98σέλιδη έκθεση, στην οποίααναλύεται η μελλοντική σχέση της χώ-ρας και χωρών της Ευρωπαϊκής Ένω-σης. Το κύριο σημείο της «Λευκής Βί-βλου», είναι η ελεύθερη μετακίνησητων Ευρωπαίων πολιτών στη χώρα καιαντιστρόφως για τουριστικούς σκοπούςαλλά και προσωρινή εργασία. Μέσασε αυτό το πλαίσιο, εμπίπτει και η με-τακίνηση των φοιτητών, κάτι που α-πασχολεί πολύ την Κύπρο, λόγω τουμεγάλου αλλά και παραδοσιακού ρεύ-ματος Κυπρίων φοιτητών στην ΜεγάληΒρετανία. Στο περιθώριο της συνέντευ-ξης στην «Κ», ο Βρετανός Ύπατος Αρ-μοστής στην Κύπρο Στίβεν Λίλι κατέ-στησε σαφές πως το Ηνωμένο Βασίλειοθέλει να διατηρήσει την είσοδο φοι-τητών από την ΕΕ για σπουδές στηΒρετανία δίχως βίζα, αλλά και ότι οιΒρετανοί δεν επιζητούν αλλαγές σταδίδακτρα. Εξήγησε πως το θέμα τηςεκπαίδευσης σε συνάφεια με το Brexitείναι υψίστης σημασίας, πόσω μάλλονγια τους Κύπριους καθώς σπουδάζει –όπως είπε χαρακτηριστικά- ένα σεβαστόποσοστό Κυπρίων στη Βρετανία. Ση-μείωσε δε πως οι Βρετανοί θέλουν κοινήαναγνώριση πτυχίων, αλλά όλες οι πτυ-χές με την εκπαίδευση και το Brexitθα είναι προϊόν της τελικής συμφωνίαςπου θα επέλθει. «Θέλω να τονίσω πά-ντως πως οι Κύπριοι που θα κάνουναίτηση το προσεχές Φθινόπωρο για ταπανεπιστήμια της Βρετανίας αλλά καιτη σεζόν που ξεκινά το Σεπτέμβριο του2019, θα πληρώσουν τα ίδια δίδακτρακατά τη διάρκεια των σπουδών τους.Για όσους κάνουν αίτηση μετά το Brexit,η απάντηση θα προκύψει μετά τη δια-πραγμάτευση. Γνωρίζω τις ανησυχίες

των Κύπριων γονιών και ότι θα ήθελαννα παραμείνει το υφιστάμενο στάτουςμε τα δίδακτρα», σημείωσε χαρακτη-ριστικά.

Επιχειρηματική αβεβαιότηταΣτον απόηχο της αβεβαιότητας για

τις συζητήσεις του ΗΒ με τις Βρυξέλλεςπου είχε κορυφωθεί τον Νοέμβριο του2017, περίοδος που οι σχέσεις ήταντεταμένες, είχε παρατηρηθεί 40% μεί-ωση στις επενδύσεις. Αυτό φαίνεταινα ξεπεράστηκε λίγο – πολύ, δηλαδήαν και μειωμένες, δεν αγγίζουν πλέοναυτά τα υψηλά ποσοστά. Ο κ. Λίλι ε-ξάλλου ανέφερε, στο περιθώριο τηςσυνέντευξης, πως θεμελιώδες ζήτημα–το οποίο περιγράφεται στην ΛευκήΒίβλο- είναι να μην υπάρξουν εμπόδιακαι να υπάρξει ένα νέο ρυθμιστικόπλαίσιο. Μέσω της Λευκής Βίβλου, τοΗΒ επιδιώκει τη διαμόρφωση μιας πε-

ριοχής ελεύθερου εμπορίου και η σύ-γκλιση αυτή μεταξύ ΕΕ και ΗΒ θα φέρεισημαντικά οφέλη σε διάφορες κατη-γορίες της διμερούς εμπορικής δρα-στηριότητας, όπως για παράδειγμαστους εισαγωγείς μεταχειρισμένων ο-χημάτων από το ΗΒ στην Κύπρο, ή γιατους εξαγωγείς χαλλουμιού. Σημαντικόςκλάδος επίσης για τον κ. Λίλι και τησχέση ΗΒ και Κύπρου είναι η ναυτιλία,όπως τόνισε. «Άνθρωποι που εργάζονταιστον κλάδο, ανησυχούν για τον αθέμιτοανταγωνισμό που μπορεί να προκύψειστο μέλλον. Και πάλι, όμως, θέλω ναείμαι ξεκάθαρος και φαίνεται και στιςπροτάσεις μας, πως επιθυμούμε ένανδίκαιο ανταγωνισμό με την ΕΕ, δεν θαμειώσουμε τα ρυθμιστικά στάνταρ μας,δεν θα μειώσουμε την προστασία τουκαταναλωτή. Αναζητούμε τη συνέχειακαι τη διάρκεια, στον ανταγωνισμό καιστη ρύθμιση», σχολίασε.

Ανησυχίες για τη φοίτηση Κυπρίων μετά το Brexit Ο Βρετανός Υπατος Αρμοστής στην Κύπρο Στίβεν Λίλι καθιστά σαφές πως το ΗΒ θέλει την ελεύθερη πρόσβαση των σπουδαστών

Στον απόηχο της αβεβαιότητας για τις συζητήσεις του ΗΒ με τις Βρυξέλλες που είχε κορυφωθεί τον Νοέμβριο του 2017, είχε παρατηρηθεί 40% μείωση στις επενδύσεις.

Οι κρίσιμες ημερομηνίες που ακολουθούν

18 Οκτωβρίου 2018: Η κύρια σύ-νοδος κορυφής της ΕΕ. Και οι δύοπλευρές ελπίζουν να συμφωνή-σουν στο πλαίσιο των μελλοντι-κών σχέσεων ώστε να υπάρξειχρόνος για το βρετανικό κοινο-βούλιο και τα κράτη-μέλη να επι-κυρώσουν τη συμφωνία ως τηνημέρα του Brexit.

13 Δεκεμβρίου 2018: Ευρωπαϊκήσύνοδος κορυφής. Αν δεν συνα-φθεί συμφωνία ως τον Οκτώβριοαυτή είναι η τελευταία ευκαιρίατων δύο πλευρών να τα βρουν. ΗΒουλή των Λόρδων και η Βουλήτων Κοινοτήτων ψηφίζουν για τηναποχώρηση από τη συνθήκη. Ταμέλη του κοινοβουλίου μπορούννα απορρίψουν τη συμφωνία, αλ-λά δεν είναι σαφές τι θα ακολου-θήσει σ’ αυτή την περίπτωση.

29 Μαρτίου 2019: Όπως έχουντα πράγματα, με συμφωνία ή χω-ρίς, το Brexit αναμένεται να συμ-βεί στις 11μ.μ. ώρα ΗΒ.Αν όλα πάνε σύμφωνα με τονσχεδιασμό, θα ακολουθήσει μιαμεταβατική περίοδος, ως τα με-σάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου2020.

Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitchέχει προειδοποιήσει πως η έξοδοςτης Μ.Βρετανίας από την Ε.Ε. θα ε-πιφέρει σοβαρές συνέπειες στις οι-κονομίες άλλων χωρών-μελών, επι-σημαίνοντας πως ο αντίκτυπος θααποβεί σοβαρότερος για την Ε.Ε.παρά για την ίδια τη Βρετανία.

Περισσότερο εκτεθειμένες ως οι-κονομίες είχε αναφέρει την Ιρλανδία,τη Μάλτα, το Βέλγιο, την Ολλανδία,την Κύπρο και το Λουξεμβούργο. Για-τί; Διότι στις παραπάνω χώρες οι ε-ξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προςτη Βρετανία αντιστοιχούν στο σχεδόν8% του ΑΕΠ τους. Ο κ. Λίλι, θέλονταςνα σχολιάσει τη θέση του Οίκου, ε-πιβεβαίωσε με τη σειρά του ότι οιδιασυνδέσεις ανάμεσα στην Κύπρο

και τη Βρετανία είναι πολλές. Το Ην.Βασίλειο, σημείωσε, είναι ο δεύτεροςμεγαλύτερος εμπορικός εταίρος τηςΚύπρου, αφού γίνονται πολλές εξα-γωγές, όπως το χαλούμι. Ο τουρισμόςείναι ένα ακόμη θέμα για τον κ. Λίλι.Περισσότεροι από 1,3 εκατ. Βρετανοίεπισκέφθηκαν πέρυσι στην Κύπρο,υπογράμμισε, ενώ δεκάδες είναι καιοι πτήσεις ανάμεσα στις δυο χώρεςπου γίνονται καθημερινώς. «Μέλημάμας είναι να παραμείνουμε στην Ευ-ρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Αε-ρομεταφορών, κάτι που θα επιτρέψειτην απρόσκοπτη συνέχεια των συν-δέσεων των κυπριακών και των βρε-τανικών αεροδρομίων.

Προτείνουμε επίσης οι επιχειρη-ματίες από τα κράτη μέλη της ΕΕ που

επιθυμούν να ταξιδέψουν στο ΗΒ ναέχουν το δικαίωμα να το κάνουνχωρίς βίζα. Το ίδιο και για τους του-ρίστες. Επιπλέον προτείνουμε τηναμοιβαία αναγνώριση επαγγελματι-κών προσόντων μεταξύ ΕΕ και ΗΒ,κάτι που αφορά χιλιάδες δικηγόρους,γιατρούς και λογιστές στην Κύπροπου έχουν σπουδάσει στη Βρετανία.

Η απρόσκοπτη συνέχιση της αε-ροπορικής σύνδεσης Κύπρου – ΗΒ,η αμοιβαία αναγνώριση επαγγελμα-τικών προσόντων και οι ελάχιστεςαλλαγές που θα επέλθουν στις εμπο-ρικές συναλλαγές, αν υπάρξει συμ-φωνία στη βάση της Λευκής Βίβλου,μπορούν να περιορίσουν δραστικάτις όποιες αρνητικές συνέπειες τουBrexit στην Κύπρο», υπογράμμισε.

Το χαλούμι, ο τουρισμός και η συνδεσιμότητα

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΜΙΣΕΛ ΜΠΑΡΝΙΕ*

04-OIK_OIKONOMIA_KATHI 09/08/18 17:22 Page 4

Page 5: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Της ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Σε πολίτες χωρών εκτός της Ευρωπαϊκής Έ-νωσης καταλήγουν τα περισσότερα ακίνηταπου πωλούνται σε αλλοδαπούς στην Κύπρο.Κατόπιν σχετικών βελτιώσεων στον τρόποκωδικοποίησης του όρου «αλλοδαπός» στο σύ-στημα πληροφοριών γης του Τμήματος Κτη-ματολογίου και Χωρομετρίας, από την αρχήτου έτους έχουν κατατεθεί συνολικά 1.798 πω-λητήρια έγγραφα για ακίνητα σε πολίτες εκτόςτης Ε.Ε., έναντι 815 πωλητήριων εγγράφωνσε μη Κύπριους πολίτες εντός της Ε.Ε. Τα στοι-χεία δείχνουν πως η απόσταση μεταξύ τωνδύο κατηγοριών είναι διπλάσια, αλλά και πολλέςφορές τριπλάσια. Τα περισσότερα πωλητήριαέγγραφα για ακίνητα που κατέληξαν σε χέριααλλοδαπών εκτός της Ε.Ε. κατατέθηκαν τονΙανουάριο του 2018, ενώ για πολίτες εντός τηςΕ.Ε., τον Ιούλιο. Μπορεί το Υπουργικό Συμβούλιονα έθεσε ένα όριο στα διαβατήρια που θα δί-δονται στους ξένους επενδυτές και που συμ-μετέχουν στο Σχέδιο Πολιτογραφήσεων ξένωνεπενδυτών στα 700, αλλά βλέπουμε πως τα α-κίνητα που πωλήθηκαν στους πρώτους επτάμήνες του έτους εκτός Ε.Ε. ξεπερνούν τα 700.Πώς εξηγείται αυτό; Για να λάβει ένας επενδυτήςεκτός Ε.Ε. ένα ακίνητο και να γίνει επιλέξιμοςστο πρόγραμμα των Πολιτογραφήσεων, τοπροπληρώνει στους εκάστοτε ντιβέλοπερς,ενώ παράλληλα ο καθορισμός του αναμενό-μενου χρόνου εξέτασης της αίτησης που υπο-βάλλουν, από τρεις μήνες αυξήθηκε στους έξι.

Ταυτόχρονα, Λεμεσός και Πάφος φαίνεται απότα στοιχεία ότι είναι σαφώς οι πιο κερδισμένεςπόλεις από το Σχέδιο. Συγκεκριμένα, για τηΛεμεσό και την Πάφο υπάρχουν σταθερά κάθεμήνα από την αρχή του έτους τα περισσότεραπωλητήρια έγγραφα είτε για αλλοδαπούς εντόςτης Ε.Ε., είτε για εκτός. Αναλυτικότερα, στηΛεμεσό έχουν κατατεθεί κατά τους πρώτουςεπτά μήνες του έτους 638 πωλητήρια έγγραφααπό αλλοδαπούς εκτός Ε.Ε., ακολουθεί η Πάφοςμε 608, η Λάρνακα με 322, η Αμμόχωστος με155 και η Λευκωσία με 75. Από την άλλη,πολίτες εντός της Ε.Ε. που το ενδιαφέρον τουςγια ακίνητο στην Κύπρο μετουσιώθηκε σεπράξη, προτίμησαν την Πάφο με 412 συνολικάπωλητήρια έγγραφα, ακολουθεί η Λεμεσός με143, η Αμμόχωστος με 114, η Λάρνακα με 77και τέλος η Πρωτεύουσα με 65.

Αξίζει να σημειωθεί πως από τα συνολικά5.366 πωλητήρια έγγραφα που έχουν κατατεθείστα επαρχιακά κτηματολόγια παγκυπρίωςστους πρώτους επτά μήνες του 2018, τα 2.613αφορούν αλλοδαπούς αγοραστές εντός καιεκτός Ε.Ε. Ποσοστιαία μεταφράζεται στο 48,6%των πωλητήριων εγγράφων που κατατέθηκαν.

Η Λευκωσία στις αναδιαρθρώσειςΣτοιχεία που δείχνουν και την εικόνα στις

μεταβιβάσεις ακινήτων με βάση τις αναδιαρ-θρώσεις δανείων από το Σεπτέμβριο του 2015μέχρι και τον Απρίλιο του 2017 έδωσε στη δη-μοσιότητα το Τμήμα Κτηματολογίου και Χω-ρομετρίας. Σύμφωνα με τα αυτά, 1.121 ακίνητα

μεταβιβάστηκαν με βάση τις αναδιαρθρώσειςδανείων στην παραπάνω περίοδο, με το τίμημαπώλησής τους να φτάνει τα 575,7 εκατομμύριαευρώ. Τα περισσότερα ακίνητα βρίσκονταιστη Λευκωσία, 347 στον αριθμό, με το τίμημαπώλησής τους να φτάνει τα 240,8 εκατ. ευρώ.Ακολουθεί η Λεμεσός με 333 ακίνητα και συ-νολική αξίας πώλησης τα 166 εκατ. ευρώ, ηΛάρνακα με 260 ακίνητα με τίμημα 99,8 εκατ.ευρώ, η Πάφος με 108 ακίνητα τιμήματος 33,1εκατ. ευρώ και τέλος η Αμμόχωστος με 73 α-κίνητα και 35,7 εκατ. ευρώ.

Στο επτάμηνοΟι πωλήσεις των ακινήτων σε σχέση με τον

Ιούλιο του 2017 αυξήθηκαν κατά 21%, ενώ οισυνολικές πωλήσεις για το 2018 παρουσιάζουναύξηση 23%. Σύμφωνα με τα στοιχεία πωλή-σεων ακινήτων, από την αρχή του έτους έχουνεκδοθεί 5.366 πωλητήρια έγγραφα, έναντι4.349 στην αντίστοιχη περίοδο του 2017. Συ-

γκεκριμένα για τον Ιούλιο του 2018, πωλήθηκαν896 ακίνητα, σε σύγκριση με τον Ιούλιο του2017 που είχαν πωληθεί 739.

Τα περισσότερα ακίνητα που έχουν πωληθείαπό την αρχή του έτους εντοπίζονται στη Λε-

μεσό, φτάνοντας στα 1.975 ενώ τον Ιούλιο α-γοράστηκαν 314 ακίνητα. Συγκριτικά με το α-ντίστοιχο διάστημα του 2017, από την αρχήτου έτους έχουν πωληθεί στη Λεμεσό 23% πα-ραπάνω ακίνητα, καθώς στον Ιούλιο η αύξηση

άγγιξε το 17% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017.Οι παραλιακές πόλεις έχουν την τιμητική τους,διότι και στην Πάφο παρατηρήθηκε μεγάληαύξηση στις πωλήσεις. Από την αρχή του έτουςέχουν πωληθεί 1.270 ακίνητα έναντι 1.083 τοπρώτο επτάμηνο του 2017. Ποσοστιαία μετα-φράζεται σε 17% αύξησης. Τον Ιούλιο πωλή-θηκαν 233 έναντι 184 τον Ιούλιο του 2017, δη-λαδή 27% παραπάνω. Στη Λευκωσία έχουνπωληθεί από την αρχή του έτους 960 ακίνηταέναντι 708 στους πρώτους επτά μήνες του2017, ενώ στην Λάρνακα έχουν πωληθεί φέτος768 ακίνητα. Τέλος, στην Αμμόχωστο έχουνπωληθεί 393 ακίνητα σε σύγκριση με 252 το2017 στην αντίστοιχη περίοδο.

Αυξάνονται οι άδειεςΣύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, ο

αριθμός των αδειών οικοδομής που εκδόθηκαναπό τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακέςδιοικήσεις κατά τον Μάιο 2018 (τελευταία δια-θέσιμα στοιχεία) ανήλθαν στις 612. Η συνολικήαξία των αδειών αυτών έφθασε τα 138,1 εκατ.ευρώ και το συνολικό εμβαδόν τις 142.000 τμ.Με τις άδειες αυτές, αναφέρει η Υπηρεσία,προβλέπεται να ανεγερθούν 541 οικιστικέςμονάδες.

Κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2018εκδόθηκαν 2.596 άδειες οικοδομής σε σύγκρισημε 2.368 την αντίστοιχη περίοδο του προη-γούμενου έτους. Πρόσθετα, η συνολική αξίατων αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 27,4% καιτο συνολικό εμβαδόν κατά 25,6%. Ο αριθμόςτων οικιστικών μονάδων παρουσίασε επίσηςαύξηση, της τάξης του 23,5%.

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ

Ευρωπαϊκός εθνικισμός ια Ευρώπη με μεγαλύτερο ρόλο

στη διεθνή σκηνή και λιγότερηεξάρτηση από τις Ηνωμένες

Πολιτείες θέλει η Αγκελα Μέρκελ καιμακάρι το όραμά της να γίνει πραγ-ματικότητα. Προς το παρόν όμως είναιφανερό ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση τηςφιλελεύθερης δημοκρατίας αντιμε-τωπίζει μεγάλους κινδύνους που α-πειλούν την επιβίωσή της. Από τη μιαπλευρά υπάρχει ένας Τραμπ που επι-δεικνύει με κάθε ευκαιρία την εχθρικήδιάθεσή του απέναντί της, από τηνάλλη υπάρχει ένας Πούτιν που προ-καλεί, δικαιολογημένα ή όχι, την κα-χυποψία της μετά την προσάρτησητης Κριμαίας. Αλλά το μεγαλύτεροίσως πρόβλημα είναι η συνεχής άνοδοςτης Ακροδεξιάς και του ευρωσκεπτι-κισμού μέσα στα ίδια τα σπλάγχνατης.

Δεν θα ήταν υπερβολή η επισήμαν-ση ότι οι φιλελεύθερες δημοκρατίεςτης Ευρώπης, και μαζί τους η Ευρω-παϊκή Ενωση όπως την ξέρουμε ακόμη,καλούνται να αποδείξουν για άλλη μίαφορά ότι έχουν τη δύναμη να βγουννικήτριες σε ένα διεθνές περιβάλλονόλο και περισσότερο εχθρικό προς τοδημοκρατικό πολίτευμα. Να διαψεύ-σουν δηλαδή ότι οι λύσεις βρίσκονταισε κυβερνήσεις, καθεστώτα και ηγέτες,που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εκ-

φράζουν και υιοθετούν την Ακροδεξιά,τον αυταρχισμό, την ξενοφοβία, τονευρωσκεπτικισμό. Με την ελπίδα ότιδεν θα δημιουργηθούν καταστάσειςανάλογες του 1938, τότε που ο Χίτλερστο Μόναχο θεωρούσε τις δημοκρατίεςσάπιες, γερασμένες και ανήμπορες.

Η μεγάλη αρνητική διαφορά τούτώρα από το τότε είναι ότι ιδεολογικάο κίνδυνος προέρχεται σε μεγάλο βαθ-μό από τη χώρα που όλο τον εικοστόαιώνα ήταν ο πυλώνας του ελεύθερουκόσμου, από τις Ηνωμένες Πολιτείες.Δεν είναι τυχαίο ότι ο ιδεολογικός εκ-φραστής της αμερικανικής άκρας Δε-ξιάς, ο Στιβ Μπάνον, δηλώνει έτοιμοςνα οργανώσει όλα τα ευρωπαϊκά α-κροδεξιά κόμματα σε ένα Κίνημα (έτσιθα λέγεται), ενόψει των ευρωεκλογών.Πρόκειται για τον «γκουρού» του τρα-μπισμού, τον άνθρωπο που δημιούρ-γησε το ιδεολογικό πλαίσιο του οικο-

νομικού εθνικισμού, του ακροδεξιούριζοσπαστισμού και της ρητορικήςτων προσβολών, των απειλών και τηςισχύος, που διαμορφώνουν τη συμπε-ριφορά του Αμερικανού προέδρου.

Το γεγονός ότι σήμερα ο Μπάνονδεν έχει πια επίσημη θέση στον ΛευκόΟίκο δεν σημαίνει πολλά. Ο σημαντικόςρόλος του στη διαμόρφωση της ιδεο-λογίας που εκπέμπεται από την Ουά-σιγκτον τονίζεται με σαφήνεια στο ε-ξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του ΜάικλΓουλφ «Πυρ και μανία», που περιγράφειτην άνοδο και τον πρώτο χρόνο τουΝτόναλντ Τραμπ στην εξουσία των Η-ΠΑ. Και καλά θα κάνει η ευρωπαϊκήηγεσία να πάρει στα σοβαρά την απειλήπου ονομάζεται Στιβ Μπάνον, καθώςδεν αποκλείεται από πίσω του να κρύ-βονται δισεκατομμυριούχοι που βοή-θησαν τον Τραμπ, με πολύ «περίεργες»αντιλήψεις περί δημοκρατίας, δικαι-ωμάτων του πολίτη και ρατσισμού.

Τούτων λεχθέντων, εντυπωσιάζειο τρόπος που η φιλελεύθερη Ευρώπηαντιμετωπίζει τον τραμπισμό και τιςπαραφυάδες του. Με αμηχανία, σχεδόνμε φόβο, περιορίζεται σε προσπάθειεςτοποθέτησης της λογικής απέναντίτου. Ισως η δημιουργία και προώθησηεπιθετικής ιδεολογίας ευρωπαϊκού ε-θνικισμού να ήταν η αποτελεσματι-κότερη μέθοδος άμυνας.

Μ

Α Π Ο Ψ Η / Του ΓΙΟΥΛΗΣ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

e-απεξάρτηση λόγω διακοπών νεβάζει ηλιοβασίλεμα ο Νίκος,

ανεβάζει αμέσως μετά η Χρι-στίνα. Πάει για μπάνιο η Χρι-

στίνα, ποστάρει φωτογραφία με τσι-πουράκι πλάι στο κύμα ο Νίκος. Βγαίνειφωτογραφία με πλατύ χαμόγελο οένας, ακολουθεί με ακόμη πιο πλατύχαμόγελο ο άλλος. Αυτό γίνεται συ-νέχεια από τότε που χώρισαν. Είναιόλη μέρα στα σόσιαλ μίντια, παρα-κολουθούν ο ένας τον άλλο και δια-γωνίζονται στο ποιος θα δείξει ότιπερνάει καλύτερα. Ενώ στην πραγ-ματικότητα είναι και οι δύο χάλια».Και τι θα γίνει; – ρώτησα με αληθινόενδιαφέρον για τους κοινούς, συνο-μήλικους φίλους μας.

«Θα τα ξαναβρούν, και αν τσακω-θούν και πάλι, θα το μάθουμε από τoΙnstagram. Οταν θα αρχίσουν πάλι οιαπανωτές αναρτήσεις, κάτι δεν θαπηγαίνει καλά...».

Ολοι έχουμε στον κύκλο μας φίλουςή γνωστούς που η προσωπική τουςζωή «ξεβάφει» στα μέσα κοινωνικήςδικτύωσης. Κάθε στιγμή, καλή, κακή,βροχερή, καλοκαιρινή, πασχαλινή,οικογενειακή, μοναχική, θα τη δούμεστο timeline.

Εχουμε πλέον φίλους που έχουνγνωριστεί και έχουν κάνει μακροχρό-νια σχέση μέσα από τα σόσιαλ μίντια–το Facebook είναι 14 ετών, διανύει

την εφηβεία του–, χωρίζουν μέσα απ’αυτά, προσπαθούν να κάνουν ο έναςτον άλλον να ζηλέψει μέσα απ’ αυτά,ό,τι τέλος πάντων κάναμε παλιότεραπιο δύσκολα και με μεγάλο κόπο, τώραγίνεται με ένα like, ένα μπλοκ, μια α-νάρτηση που ξεχειλίζει δηλητήριο,ένα ψαχούλεμα στις φωτογραφίες,ένα tweet, ένα ψεύτικο προφίλ σερόλο «κατασκόπου».

Η τελευταία τάση ακούει στο όνομαGatsbying και είναι ουσιαστικά η σχε-δόν εμμονική προσπάθεια να δείξειςότι περνάς καλά, ότι βρίσκεσαι στακαλύτερα μέρη, απολαμβάνεις τα κα-λύτερα φαγητά, τα καλύτερα κοκτέιλ,είσαι η ψυχή του πάρτι, μέσα στηνκαρδιά του λάιφ-στάιλ, μια εικόνα πα-ραμορφωτική, κάτι ανάλογο με τον«υπέροχο Γκάτσμπι», τον γιο φτωχών

αγροτών που συστηνόταν ως μέλοςπάμπλουτης οικογένειας.

Το γιατί κάποιοι θέλουν να χτίσουνέναν μύθο γύρω από τον εαυτό τουςμάλλον απαιτεί ψυχαναλυτική προ-σέγγιση, δεν είμαστε ειδικοί ούτε καιθέλουμε να μπούμε σ’ αυτά τα χωρά-φια. Αντιθέτως, παρατηρώντας τουςσυνομήλικους χρήστες των σόσιαλμίντια, ανθρώπους λίγο πάνω απ’ τασαράντα, που δεν γεννήθηκαν με έναsmart phone στο χέρι, αλλά που έμα-θαν να το χειρίζονται, βλέπω ότι υ-πάρχει το Gatsbying και γενικότεραμεγάλες δόσεις διαδικτυακής ξιπασιάς,υπάρχει όμως και μια τάση «αποσύν-δεσης» που αυξάνεται διαρκώς.

Είναι πολλοί όσοι θέλουν να βγουναπ’ την πρίζα. Να μην ποστάρουν τί-ποτα, να μην παρακολουθούν τουςάλλους αλλά και να μην τους παρα-κολουθεί κανείς. Το πού θα περάσουντις διακοπές τους και πώς, να είναιμια έκπληξη, ένα μυστικό που θα τομοιραστούν με τους φίλους τους ότανθα επιστρέψουν στη βάση. Είναι καλόνα αποσύρεσαι για λίγο, να μην είσαιδιαρκώς εκτεθειμένος, διαρκώς στοφως, σε μια οθόνη κινητού ή τάμπλετ.Αυτό το καλοκαίρι οι διακοπές μουθα γίνουν σε «στενό» κύκλο. Και στασόσιαλ μίντια θα γράφει: «Κλειστόλόγω διακοπών».

«Α

Οι πολιτογραφήσειςάνοιξαν την αγορά σε Λεμεσό και ΠάφοΑποδεδειγμένα πλέον τα ακίνητα στις παραλιακέςπόλεις καταλήγουν σε πολίτες εκτός Ε.E.

<<<<<<<

Οι πωλήσεις των ακινήτων σε σχέ-ση με τον Ιούλιο του 2017 αυξήθη-καν κατά 21%, ενώ οι συνολικέςπωλήσεις για το 2018 παρουσιά-ζουν αύξηση 23%.

Συνολικά, από τα 5.366 πωλητήρια έγγραφα που έχουν κατατεθεί στους πρώτους επτά μήνες του 2018, τα 2.613 αφορούν αλλοδαπούς αγοραστές, ήτοι, το48,6%.

Οι τελευταίες αποφάσειςγια τις πολιτογραφήσειςl Καθορισμός ορίου στην αποδοχή υποβο-λής αιτήσεων στις 700 ανά έτος με έναρξηεφαρμογής από το 2018.l Καθορισμός του αναμενόμενου χρόνουεξέτασης της αίτησης που υποβάλλεταιστο πλαίσιο του Σχεδίου, στους έξι μήνες.l Υιοθετείται κώδικας δεοντολογίας μεσαφείς πρόνοιες για να αποφεύγονται υ-περβολές και καταχρηστικές πρακτικέςστη διαχείριση του Σχεδίου.l Κάθε αίτηση υποβάλλεται σε ενισχυμένοέλεγχο διακρίβωσης των πραγματικώνστοιχείων και δεδομένων (due diligence)με επιβάρυνση του αιτητή για το κόστος.l Προσδιορίζεται ότι η χρονική περίοδοςτων τριών ετών διατήρησης της επένδυ-σης, στην περίπτωση που αφορά αγορά α-κινήτου, θα ξεκινά μετά από την έκδοσηπολεοδομικής άδειας.

<<<<<<<

Είναι πολλοί όσοι θέλουννα βγουν απ’ την πρίζα. Να μην ποστάρουν τίποτα,να μην παρακολουθούντους άλλους αλλά και ναμην τους παρακολουθείκανείς.

<<<<<<<

Ισως η δημιουργία και προώθηση επιθετικής ιδε-ολογίας ευρωπαϊκού εθνι-κισμού να ήταν η αποτελε-σματικότερη μέθοδος άμυνας.

05-OIK_ΠΑΙΔΕΙΑ_KATHI 09/08/18 17:19 Page 5

Page 6: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

Του ΝΙΚΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

Πάνε πλέον σχεδόν 50 χρόνια που ηΙερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης πα-ραμένει κλειστή, και παρ’ όλα αυτά τοεντυπωσιακό κτίριο που δεσπόζει στονκαταπράσινο λόφο του νησιού προ-σελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες επι-σκέπτες. Ωστόσο, σύντομα ενδέχεταινα επισκιαστεί από ένα πιο μεγαλειώδεςθρησκευτικό οίκημα.

Ενώ οι συζητήσεις για την επανα-λειτουργία της Θεολογικής Σχολής συ-νεχίζονται, οι τουρκικές αρχές προ-γραμματίζουν την έγερση ενός νέου,κολοσσιαίου ισλαμικού εκπαιδευτικούκέντρου στο ιστορικό Πριγκηποννήσι.Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση τουΤούρκου προέδρου της διοίκησης θρη-σκευτικών ζητημάτων, Χαϊντάρ Μπε-κίρογλου, ένα μεγαλοπρεπές κέντροισλαμικών σπουδών συνολικής έκτασης200 στρεμμάτων πρόκειται να κατα-σκευαστεί στη Χάλκη, σε απόστασημόλις ενός χιλιομέτρου από το κτίριοτης Θεολογικής Σχολής του Οικουμε-νικού Πατριαρχείου, του οποίου η λει-τουργία έχει διακοπεί από το 1971 ύ-στερα από παρέμβαση της τουρκικήςκυβέρνησης.

Ο Μπεκίρογλου ανέφερε πως η δι-οίκηση βρίσκεται ήδη σε συζητήσειςμε την τοπική πολεοδομία και σκοπεύεινα πάρει άμεσα την έγκριση ώστε ναξεκινήσει η διαδικασία κατασκευήςτης ισλαμικής σχολής.

Τα σχέδια για την οικοδόμηση τουγιγάντιου ισλαμικού εκπαιδευτικούκέντρου στο Πριγκηποννήσι αποτελούνκομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικήςτου τουρκικού καθεστώτος για την ε-πέκταση των θρησκευτικών σπουδώνστην Κωνσταντινούπολη. «Είναι επεί-

γον να ενισχύσουμε τις θρησκευτικέςεκπαιδευτικές υποδομές σε κάθε γωνιάτης Πόλης, καθώς πρόκειται για τολίκνο του πολιτισμού μας», ανέφερε οπρόεδρος της διοίκησης θρησκευτικώνζητημάτων στην ανακοίνωσή του, προ-σθέτοντας πως στην εντυπωσιακή έ-κταση των 200 στρεμμάτων θα συμπε-ριλαμβάνονται κοιτώνες που θα φιλο-ξενούν δεκάδες μαθητές ισλαμικών ι-δρυμάτων από την Τουρκία και το ε-ξωτερικό. Το εκπαιδευτικό πρόγραμματου κέντρου θα εστιάζεται στις θεο-

λογικές σπουδές και στη στενή μελέτητου Κορανίου, αλλά και στην παροχήπνευματικών υπηρεσιών σε ασθενείςκαι ηλικιωμένους.

Παρά τις ελάχιστες αναφορές στοντουρκικό Τύπο, η πρόθεση της διοί-κησης θρησκευτικών ζητημάτων νακατασκευάσει το μεγαλειώδες ισλα-μικό εκπαιδευτικό κέντρο στη «σκιά»της Θεολογικής Σχολής της Χάλκηςέχει ήδη προκαλέσει ποικίλες αντι-δράσεις στην κοινωνία της γείτονοςχώρας. «Πώς περιμένετε ότι θα επη-ρεάσει αυτή σας η απόφαση τον δια-θρησκευτικό διάλογο;» ρώτησε η βου-λευτής του Κουρδικού Κόμματος,Φιλίζ Κερεστετζιόγλου, στη χθεσινή

συνεδρίαση της τουρκικής Βουλής,δίχως ωστόσο να πάρει κάποια απά-ντηση.

Πράξη θρησκευτικού ανταγωνισμούχαρακτήρισε την εγκατάσταση τουκολοσσιαίου κέντρου ο Κορχάν Γκι-ουμούς, αρχιτέκτονας και ενεργό μέλοςτης κοινωνίας των πολιτών στα Πρι-γκηποννήσια, προσθέτοντας με ανη-συχία: «Με την ενέργεια αυτή, η κυ-βέρνηση θέλει να στείλει ένα ισχυρόσυμβολικό μήνυμα, να ξεριζώσει κάθετι που θυμίζει το χθες, την πολυπολι-

τισμικότητα και την αρμονική συνύ-παρξη των λαών, να διαγράψει το ι-στορικό παρελθόν της Πόλης». Ο Γκι-ουμούς ηγείται μιας ομάδας τοπικώνακτιβιστών που εκφράζει σθεναρά τηναντίθεσή της στα σχέδια ανέγερσηςτου ισλαμικού εκπαιδευτικού κέντρουστην προστατευόμενη και συμβολικήπεριοχή της Χάλκης.

«Δεν είναι τυχαίο»Ο Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής

του τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Κόμ-ματος και νυν στέλεχος του Ιδρύματοςγια την Προστασία της Δημοκρατίαςμε έδρα την Ουάσιγκτον, συμφώνησεμε το πνεύμα των δηλώσεων του Γκι-ουμούς. «Δεν είναι τυχαίο το γεγονόςπως η τουρκική κυβέρνηση διάλεξεαυτό το συγκεκριμένο σημείο. Πρό-κειται για μια συμβολική κίνηση πουθέλει να επιβεβαιώσει τη μουσουλμα-νική κυριαρχία και να μεταμορφώσειτο δημογραφικό και πολιτισμικό τοπίοτου νησιού», δήλωσε στην «Κ» ο Τούρ-κος ερευνητής.

Η πρόθεση των τουρκικών αρχώννα κατασκευάσουν το κολοσσιαίο ι-σλαμικό κέντρο στη Χάλκη προκαλείιδιαίτερη έκπληξη, δεδομένου του θερ-μού κλίματος και της εγκάρδιας ατμό-σφαιρας που επικράτησε στη συνά-ντηση του Οικουμενικού Πατριάρχημε τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ ΤαγίπΕρντογάν, και τον υπουργό ΕξωτερικώνΜεβλούτ Τσαβούσογλου, τον περα-σμένο Απρίλιο. Μετά τη συνάντηση,ο κ.κ. Βαρθολομαίος είχε δηλώσει μεαισιοδοξία πως έλαβε διαβεβαιώσειςότι η ώρα που η Θεολογική Σχολή τηςΧάλκης θα ανοίξει τις πόρτες της καιθα επαναλειτουργήσει βρίσκεται κο-ντά.

Μεγάλη ισλαμική σχολή «δίπλα» στη Χάλκη

Η πρόθεση της τουρκικής διοίκησης θρησκευτικών ζητημάτων να κατασκευάσει το μεγαλειώδες ισλαμικό εκπαιδευτικό κέντρο στη «σκιά» της Θεολογικής Σχολής της Χάλ-κης έχει ήδη προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στην κοινωνία της γείτονος χώρας.

<<<<<<

Πρόκειται να κατασκευα-στεί μεγαλοπρεπές κέντρο, σε απόσταση ενός χιλιομέ-τρου από το κτίριο της Θεολογικής Σχολής.

Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ

Στα πρόθυρα μιας μεγάλης οικονομικήςκρίσης, με απρόβλεπτα αποτελέσματα,βρίσκονται τα κατεχόμενα, περίπουένα χρόνο μετά την κατάρρευση τωνσυνομιλιών στο Κυπριακό. Οι ανεξέ-λεγκτες διαστάσεις της κρίσης στηντουρκική οικονομία προκαλούν μεγάληαναστάτωση στην τουρκοκυπριακήοικονομία, με την «κυβέρνηση» να πα-ρακολουθεί από θέση θεατή τις εξε-λίξεις και τους αναλυτές να κρούουντον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλοντης τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Η οικονομική κρίση έχει φέρει σεπολύ δύσκολη θέση την πολυκομμα-τική «κυβέρνηση» που σχηματίστηκεστις αρχές αυτού του έτους. Η «κυβέρ-νηση», λοιπόν, η οποία αντιμετωπίζειήδη μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικότης και στις σχέσεις της με την Άγκυρα,δίνει άνισο αγώνα με το χρόνο για ναπρολάβει τις εξελίξεις στο πεδίο τηςοικονομίας.

Οι επιπτώσεις της μεγάλης οικονο-μικής κρίσης στην Τουρκία είναι ήδηαισθητές σε όλους τους τομείς τηςτουρκοκυπριακής οικονομίας. Οι τιμέςτων βασικών αγαθών και υπηρεσιώνανεβαίνουν συνεχώς παράλληλα μετην αύξηση της αντιστοιχίας των ξένωννομισμάτων έναντι της τουρκικής λί-ρας. Την ίδια στιγμή, οι «δημόσιοι» υ-πάλληλοι και οι εργαζόμενοι του ιδιω-τικού τομέα βλέπουν τους μισθούςτους να χάνουν την αγοραστική τουςαξία.

Η κρίση στην ΤουρκίαΗ επιδείνωση της κατάστασης στην

τουρκική οικονομία ήρθε την προη-γούμενη εβδομάδα, όταν οι ΗΠΑ απο-φάσισαν να επιβάλουν κυρώσεις γιαπρώτη φορά από το 1974 στην Αγκυρα,εξαιτίας της φυλάκισης ενός Αμερικα-νού πάστορα.  Λόγω των κυρώσεων ηκατρακύλα της τουρκικής λίρας προ-σέλαβε νέες διαστάσεις, με πολλέςτουρκικές τράπεζες και εταιρείες πλέοννα εκπέμπουν σήματα κινδύνου.

Οι νέες εξελίξεις αιφνιδίασαν τηνέα κυβέρνηση του Ταγγίπ Ερντογάν,η οποία, κατά τις πρώτες ώρες της κο-ρύφωσης της κρίσης, παρέμενε σεθέση θεατή. Από την πλευρά της, καιη τουρκική Κεντρική Τράπεζα δεν κα-τάφερε να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα.Έτσι, η κρίση άρχισε να επηρεάζει α-νεξαιρέτως όλους τους τομείς της τουρ-κικής οικονομίας και καθημερινότητας.

Η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεταιότι η μεγάλη κρίση δεν έχει μόνιμο

χαρακτήρα και ότι εκτός από την οι-κονομία της Τουρκίας επηρεάζει όλεςτις αναπτυσσόμενες αγορές. Έμπειροιαναλυτές και οικονομολόγοι αμφισβη-τούν την ορθότητα αυτής της τοπο-θέτησης, τονίζοντας ότι αντικατοπτρί-ζει μονάχα την μια διάσταση της όληςυπόθεσης. Ναι μεν η κρίση έχει πα-γκόσμιο χαρακτήρα, ωστόσο τα ευά-λωτα σημεία και οι αδυναμίες της τουρ-κικής οικονομίας αποτελούν μοναδικήπερίπτωση. Η πτώση της αξίας τηςτουρκικής λίρας σε ποσοστό 20%,εντός των προηγούμενων μηνών, α-ποτελεί πρωτόγνωρο φαινόμενο καιδεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδο-ξίας.

Την ίδια ώρα, η στάση της ΚεντρικήςΤράπεζας στο ζήτημα των επιτοκίωνκαι το νέο κυβερνητικό πρόγραμματων πρώτων 100 ημερών της προεδρίαςτου Ερντογάν δεν λύνουν πολλά απότα συστημικά προβλήματα που αντι-μετωπίζει η τουρκική οικονομία. «Μεμεγάλα δημόσια έργα και δίχως ριζικέςαλλαγές στην τουρκική οικονομία δενείναι δυνατόν να αλλάξει σελίδα στηνοικονομία της η Τουρκία», είναι η ε-πικρατέστερη άποψη στον κύκλο τωναναλυτών.

Ο αντίκτυπος στα κατεχόμεναΟ αντίκτυπος της οικονομικής κρί-

σης στα κατεχόμενα δεν είναι μια νέαεξέλιξη για τον μέσο Τουρκοκύπριο.Η κρίση άρχισε να γίνεται αισθητήπριν από αρκετό χρονικό διάστημα,την περίοδο του αποτυχημένου πρα-

ξικοπήματος. Τότε, ξεκίνησε η σταθερήανοδική πορεία στις τιμές των βασικώναγαθών και υπηρεσιών. Παράλληλα,οι «κυβερνήσεις» άρχισαν να αντιμε-τωπίζουν σοβαρά προβλήματα σε ό,τιαφορά την ανταπόκριση σε βασικέςανάγκες και υποχρεώσεις.

Σήμερα, ο αντίκτυπος της κρίσηςγίνεται ακόμη πιο αισθητός, και αυτόεξαιτίας τριών βασικών παραγόντων.Πρώτον, η κρίση έχει ως σημείο εκκί-νησης την Τουρκία και οι δυνατότητεςτης τ/κ πλευράς είναι περιορισμένες.Ο «προϋπολογισμός» που δημιουργή-θηκε το προηγούμενο έτος δεν είχεπροβλέψει την ραγδαία επιδείνωσητης οικονομικής κατάστασης, με απο-τέλεσμα τα νέα μέτρα να μην αποδί-δουν καθώς στηρίζονται σε δεδομένατου προηγούμενου έτους.

Δεύτερον, η τ/κ οικονομία «νοσεί»,

και αυτό για δυο βασικούς λόγους. Ο«προϋπολογισμός» έχει συνεχώς ελ-λείμματα, με τους περιορισμένους πό-ρους της τ/κ ηγεσίας να διοχετεύονταικυρίως στους χιλιάδες «γραφειοκράτες».Ο παραγωγικός, ιδιωτικός τομέας χρει-άζεται ακόμη πολλά χρόνια και αρκετήδουλειά για να αλλάξει αυτήν την ει-κόνα.

Την ίδια ώρα, η τ/κ πλευρά εξαρτάταιοικονομικά εξ ολοκλήρου από τηνΤουρκία. Οι τ/κ αναλυτές τονίζουν χα-ρακτηριστικά ότι η τ/κ οικονομία βρί-σκεται στον «αυτόματο πιλότο», με τιςσημαντικές αποφάσεις να λαμβάνονταιστην Άγκυρα, πολλές φορές εις βάροςτης τ/κ πλευράς.

Οι διαπληκτισμοί με την ΆγκυραΗ οικονομική εξάρτηση της τ/κ

πλευράς από την Τουρκία, όπως άλ-λωστε η πολιτική και η στρατιωτική,

συνοδεύεται από σειρά επιπλοκών καιπροβλημάτων. Από τα τέλη της προη-γούμενης δεκαετίας, η Άγκυρα έχειδημιουργήσει έναν νεοφιλελεύθεροοδικό χάρτη για την τ/κ οικονομία, οοποίος δεν βρίσκει σύμφωνη ολόκληρητην τ/κ κοινότητα. Η Άγκυρα επιμένειστην άμεση εφαρμογή αυτού του οδι-κού χάρτη, αποδίδοντας ιδιαίτερη ση-μασία στα μέτρα λιτότητας.

«Οι τ/κ απαντούν με δυο τρόπουςστην πρότασή μας για την ανοικοδό-μηση της οικονομίας τους. Οι κυβερ-νήσεις της Αριστεράς έρχονται στηνΆγκυρα για να εκφράσουν προβλημα-τισμό και γκρίνια. Στην συνέχεια, ε-πιστρέφουν στο νησί και δεν πράττουντίποτα. Οι δε κυβερνήσεις της Δεξιάςέρχονται στην Άγκυρα για να μας κο-λακεύσουν και να μας δώσουν εγγυή-σεις και διαβεβαιώσεις για την εφαρ-μογή του οικονομικού προγράμματος.Ωστόσο, μόλις επιστρέψουν στο νησίξεχνούν ως διά μαγείας αυτά που μαςέχουν υποσχεθεί», επισημαίνει στην«Κ» πηγή που παρακολουθεί τις εξε-λίξεις στον άξονα Άγκυρας-κατεχομέ-νων από κοντά.

Εκτός από την εφαρμογή του περί-φημου «οικονομικού πακέτου» έναάλλο ζήτημα που προκαλεί προβλήματαστις διμερείς σχέσεις είναι η στάσηπου τηρεί η Άγκυρα απέναντι στο εγ-χείρημα της «πολυκομματικής κυβέρ-νησης». Από την περίοδο της ίδρυσήςτης, η «κυβέρνηση» δεν αντιμετωπί-στηκε με θετικό τρόπο από την Τουρ-κία, η οποία επιθυμούσε να δει να α-

ναδύεται μια «κυβέρνηση» μεγάληςσυμμαχίας. Σήμερα, η Άγκυρα εξακο-λουθεί να τηρεί αρνητική στάση απέ-ναντι στην «κυβέρνηση» του ΤουφάνΈρχιουρμαν, με Τούρκους αξιωματού-χους να δηλώνουν πίσω από κλειστέςπόρτες ότι οι ημέρες της είναι μετρη-μένες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ και ε-βδομάδες, η Άγκυρα δεν έχει ανταπο-κριθεί στο αίτημα του «Πρωθυπουργού»Έρχιουρμαν για συναντήσεις με τηνκορυφή της πολιτικής εξουσίας τηςΤουρκίας στην Άγκυρα.

Αιμορραγεί η «κυβέρνηση»Σαν δεν έφταναν όλα αυτά, η ίδια

η «κυβέρνηση» αντιμετωπίζει σοβαράπροβλήματα στο εσωτερικό της, καιαυτό για τρεις βασικούς λόγους.

Πρώτον, στο εσωτερικό του Ρεπου-μπλικανικού Τουρκικού Κόμματος(ΡΤΚ) επικρατεί κλίμα αναστάτωσης.Η μερίδα του κόμματος που υποστη-ρίζει την ομοσπονδιακή λύση δεν συμ-φωνεί με την στάση που τηρεί η «κυ-βέρνηση» στο Κυπριακό και στις σχέ-σεις της τ/κ κοινότητας με την ε/κπλευρά.

Δεύτερον, το Κόμμα του Λαού (ΚΛ)του Κουντρέτ Όζερσαϊ εκπέμπει ση-μάδια διάλυσης. Η βάση του κόμματοςαμφισβητεί την ηγεσία του κ. Όζερσαϊ,με διάφορους «βουλευτές» και στελέχητου κόμματος να μοιράζονται με φιλικάπρόσωπα την δυσαρέσκειά τους γιατην τροπή των εξελίξεων στο πολιτικόκαι οικονομικό προσκήνιο.

Τέλος, οι κινήσεις του ΚόμματοςΚοινοτικής Δημοκρατίας (ΚΚΔ) σε διά-φορα πεδία προκαλούν την δυσαρέ-σκεια των συνεταίρων της «κυβέρνη-σης». Τον Απρίλιο, το κόμμα έκλεισετην πόρτα σε κάθε είδους εναλλακτικήσυζήτηση για το Κυπριακό, σε σύσκεψηπου συμμετείχε ο Τούρκος ΥπουργόςΕξωτερικών. Λίγο μετά, το «ΥπουργείοΕθνικής Παιδείας» που ελέγχεται απότο συγκεκριμένο κόμμα, προκάλεσεπροβλήματα σε ό,τι αφορά την λει-τουργία του θρησκευτικού λυκείου.Τέλος, ο «Υπουργός Εργασίας» επέλεξετο Αεροδρόμιο της Πάφου για ταξίδιστο εξωτερικό, γεγονός που προκάλεσετην οργή των εθνικιστικών κύκλων.

Η κρίση στην Τουρκία «πνίγει» τα κατεχόμεναΑυξάνονται οι τιμές βασικών αγαθών και υπηρεσιών, οι μισθοί μειώνονται, η λίρα βυθίζεται και οι τουρκοκύπριοι προβληματίζονται

Την στιγμή που από οικονομική καιπολιτική άποψη τα κατεχόμενα βυθί-ζονται σε μια μεγάλη κρίση, κύκλοιπολιτών, πολιτικών και αναλυτών ε-στιάζουν σε μια εναλλακτική πρότα-ση για την τ/κ οικονομία. Οι συγκεκριμένοι κύκλοι, λοιπόν,προτείνουν την άμεση μετάβαση τηςτ/κ πλευράς στο ευρώ. Με άλλα λό-για, προτείνουν την αντικατάστασητης τουρκικής λίρας από το ευρώ ωςεπίσημο νόμισμα, δίχως να αναμένει

η τ/κ πλευρά τη λύση του Κυπριακού. Η συγκεκριμένη πρόταση βρίσκει θε-τικό αντίκτυπο κυρίως στο εσωτερικότου ΡΤΚ και της τ/κ Αριστεράς. Οι τ/καναλυτές και οικονομολόγοι προει-δοποιούν ότι η μετάβαση σε ευρώδεν πρόκειται να λύσει αυτομάτως ταπροβλήματα της τ/κ οικονομίας. «Ηλύση θα έρθει μέσα από την ομο-σπονδία και το τέλος του Κυπρια-κού», συμπληρώνουν οι τ/κ υποστη-ρικτές της λύσης. 

Φωνές για μετάβαση στο ευρώ

<<<<<<<

Αναλυτές τονίζουν χαρα-κτηριστικά ότι η τ/κ οικο-νομία βρίσκεται στον «αυ-τόματο πιλότο», με τις ση-μαντικές αποφάσεις ναλαμβάνονται στην Άγκυρα,πολλές φορές εις βάροςτης τ/κ πλευράς.

Σήμερα, η Άγκυρα εξακολουθεί να τηρείαρνητική στάση απέναντι στην «κυβέρ-νηση» του Τουφάν Έρχιουρμαν, με Τούρ-κους αξιωματούχους να δηλώνουν πίσωαπό κλειστές πόρτες ότι οι ημέρες της εί-ναι μετρημένες.

Πρόσθετα μέτρα λιτότητας προωθεί η Άγκυρα στα κατεχόμενα, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες στους τουρκοκύπριους.

06-OIK_ΠΟΛΙΤΙΚΗ_KATHI 09/08/18 17:15 Page 6

Page 7: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Aυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 7Υ Γ Ε Ι Α

www.wiz-guide.com

ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΤΟ ΤΩΡΑ ΔΩΡΕΑΝWHERE IS EVERYBODY?

Της ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΑΣ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡEΑ

H έγκριση του νομοσχεδίου για την η-λεκτρονική υγεία αποτελεί το πρώτοβήμα για να αλλάξει η σημερινή κατά-σταση στην Κύπρο, όσον αφορά τα δε-δομένα ασθενών, φάκελοι των οποίωνχάνονται ή βρίσκονται εκτεθειμένοι.Αυτό πολλές φορές δημιουργεί προβλη-ματισμό και ερωτήματα σε ασθενείς γιατο ποιοι τελικώς έχουν πρόσβαση σταευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, ιδι-αίτερα στους ιατρικούς φακέλους. Ησυζήτηση του σχετικού νομοσχεδίουδιεξήχθη πριν από τις καλοκαιρινές δια-κοπές στην επιτροπή υγείας. Ωστόσο,αν και είχε προγραμματιστεί η ψήφισήτου από την ολομέλεια πριν από τις δια-κοπές αυτό δεν καταστεί δυνατό. Κιαυτό, λόγω του ότι υπήρξαν στην ατζέντατης Βουλής τα κρίσιμα νομοσχέδια τουΣυνεργατισμού με αποτέλεσμα η ενδε-χόμενη ψήφισή του να μετατίθεται τονΣεπτέμβριο με το άνοιγμα της Βουλής.Τα συγκεκριμένα νομοσχέδια προτείνουντο πλαίσιο που θα ρυθμίζει τον ηλε-κτρονικό φάκελο, στον οποίο αποθη-

κεύονται τα στοιχεία του ασθενούς.Στόχος του συγκεκριμένου νομοσχεδίουείναι να ρυθμίσει τα δικαιώματα και τιςυποχρεώσεις των παρόχων υπηρεσιώνυγείας και του πολίτη όσον αφορά τηνεμπιστευτικότητα και τη διαχείριση τουφακέλου. Τον ρόλο διαχείρισης των η-λεκτρονικών φακέλων των ασθενών α-ναμένεται να  αναλάβει η Αρχή Ηλε-κτρονικής Υγείας, με το νομοσχέδιο ναδιαλαμβάνει ταυτόχρονα και διασυνο-ριακή ρύθμιση ιατροφαρμακευτικήςπερίθαλψης στον ευρωπαϊκό χώρο.

Από την γέννησηΟ ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε α-

σθενή θα δημιουργείται με την γέννηση

του κάθε ατόμου και θα καταγράφονταιτα πρώτα στοιχεία για την υγεία τουώστε να αρχίσει η λειτουργία του ια-τρικού του ιστορικού. Όσον αφορά τουςφακέλους ασθενών οι οποίοι βρίσκονταιήδη στο χαρτί, θα αρχίσει η διαδικασίαψηφιοποίησής τους για να σχηματο-ποιηθεί ο ηλεκτρονικός φάκελος γιαόλο τον πληθυσμό της χώρας. Μέσααπό την διαδικασία αυτή θα μπορεί οκάθε γιατρός, παίρνοντας πρόσβασηαπό τον ασθενή του, να δει το ιατρικότου παρελθόν, έτσι ώστε να μπορέσεικαι ο ίδιος ο γιατρός να παρέχει σωστήαγωγή μέσω των δεδομένων που θαέχει ενώπιόν του. Μέσω της ενοποίησηςτων ιατρικών δεδομένων, ο κάθε γιατρός

θα είναι υποχρεωμένος πέρα από ταδικά του στοιχεία που θα διατηρεί, ναενημερώνει και τον ηλεκτρονικό φάκελοτου ασθενή για την κάθε επίσκεψη πουθα δέχεται. Παράλληλα, μέσα από τηνδιαδικασία αυτή ο γιατρός θα έχει γιακάποιο χρονικό διάστημα πρόσβασηστον κάθε φάκελο ασθενή μέσα απότον κωδικό που θα του δοθεί από τονίδιο, για να δει τόσο το ιατρικό ιστορικότου όσο και για να προσθέσει και ο ίδιοςτα νέα στοιχεία που θα προκύψουν μέσααπό την εξέταση. Στη συνέχεια η πρό-σβαση για τον κάθε γιατρό στον ηλε-κτρονικό φάκελο του ασθενή χάνεταικαι για να την ξαναποκτήσει θα πρέπεινα του δοθεί εκ νέου η άδεια από τον

κάτοχό του. Η δυνατότητα κυρίως στουςπροσωπικούς γιατρούς για συνεχή πρό-σβαση στον ιατρικό φάκελο μπορεί ναδοθεί μόνο από τον κάτοχό του,οποίος μπορεί να ρυθμίσει αυτή τηντροποποίηση μέσα από το ίδιο σύστημα.Το γεγονός αυτό, ωστόσο, και πάλι πε-ριλαμβάνει ασφαλιστικές δικλείδες κα-θώς θα μπορεί ο κάθε ασθενής μέσααπό εκθέσεις που θα παίρνει κατά δια-στήματα να βλέπει ποιος είχε πρόσβασηκαι ποια ώρα στο φάκελό του το τελευ-ταίο χρονικό διάστημα.

Σε περιβάλλον ΓεΣΥΤο όλο σύστημα ηλεκτρονικής υ-

γείας αναμένεται να δράσει και υπο-

βοηθητικά και στο νέο σύστημα υ-γείας, καθώς μέσα από το σύστημαθα μπορεί ο ίδιος ο Οργανισμός Α-σφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) να δει τις ε-πισκέψεις που θα έχει ο κάθε γιατρόςγια να μπορεί έτσι να προχωρήσειπιο εύκολα στην αποζημίωσή του.Παράλληλα, μέσω του ηλεκτρονικούαυτού φακέλου,  θα μπορεί ο κάθεγιατρός να καταγράψει την συνταγήτου για να μπορέσει ο κάθε ασθενήςνα πάρει το φάρμακο με την επίσκεψήτου σε οποιοδήποτε φαρμακείο, μετην αποζημίωση να καταβάλλεταικαι σε αυτές τις περιπτώσεις στουςφαρμακοποιούς μέσω των δεδομένωνπου θα υπάρχουν στους ηλεκτρονι-

κούς ιατρικούς φακέλους των ασθε-νών οι οποίοι τους επισκέπτονται.Ένα άλλο σημαντικό δεδομένο, τοοποίο δημιουργείται με την εφαρμογήτης ηλεκτρονικής υγείας, είναι το γε-γονός ότι όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτεςθα μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσωτων  ηλεκτρονικών τους φακέλων σεόλες τις χώρες της ΕΕ.

Μέσω του ηλεκτρονικού φακέλου,θα μπορεί ο κάθε γιατρός και σε ευ-ρωπαϊκό επίπεδο να ενημερωθεί γιατα ιατρικά δεδομένα του ασθενή του,γεγονός που θα διευκολύνει την διά-γνωση κυρίως σε ό,τι αφορά τις πε-ριπτώσεις ασθενών οι οποίοι έχουνχρόνια προβλήματα.

Στα βαθιά από τον Σεπτέμβριο η ηλεκτρονική υγείαΗ ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου από την Βουλή κρίνει τη συνέχεια της όλης προσπάθειας - Θα βοηθήσει και την πορεία του ΓεΣΥ

<<<<<<<

Ο ηλεκτρονικός φάκελοςγια κάθε ασθενή θα δημι-ουργείται με την γέννησητου κάθε ατόμου και θα κα-ταγράφονται τα πρώτα στοι-χεία για την υγεία του ώστενα αρχίσει η λειτουργία τουιατρικού του ιστορικού. O ηλεκτρονικός φάκελος ασθενή έρχεται σε μια περίοδο που ήδη άρχισαν να δημιουργούνται νέα δεδομένα στο θέμα της φύλαξης των προσωπικών δεδομένων που τέθηκε

σε εφαρμογή στην Κύπρο από τις 25 Μαΐου.

Προσωπικά δεδομένα O ηλεκτρονικός φάκελος ασθενήέρχεται σε μια περίοδο που ήδηάρχισαν να δημιουργούνται νέα δε-δομένα στο θέμα της φύλαξης τωνπροσωπικών δεδομένων που τέθη-κε σε εφαρμογή στην Κύπρο, όπωςκαι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, α-πό τις 25 Μαΐου. Συγκεκριμένα, οGDPR ισχυροποίησε το ήδη υπάρ-χον νομοθετικό πλαίσιο στην προ-στασία προσωπικών δεδομένων.Μάλιστα ειδικά σε ό,τι αφορά τοντομέα της υγείας, οι εταιρείες τουχώρου καλούνται να συμμορφω-θούν άμεσα με το νέο κανονισμόκαθώς τα νέα και ισχυροποιημέναδικαιώματα των πολιτών απαιτούντην εφαρμογή νέων μέτρων, πουθα ενδυναμώσουν την ασφάλειατων προσωπικών δεδομένων πουτηρούνται. Έτσι, οι επιχειρήσεις,μεγάλες ή μικρές, οφείλουν ως τό-τε να έχουν αυτορυθμιστεί, με ε-ταιρείες όπως νοσοκομεία, δια-γνωστικά κέντρα, φαρμακευτικέςεταιρείες καθώς και ασφαλιστικέςεταιρείες να πρέπει να συνεχίσουντην λειτουργία τους στην βάση τηςνέας νομοθεσίας. Από τις 25Μαΐου, οι πολίτες έχουν τη δυνατό-τητα να μεταφέρουν τα προσωπικάτους δεδομένα σε άλλο πάροχο υ-γείας και να ζητούν τη διαγραφήτους από κάποια βάση, ενώ επίσηςέχουν τη δυνατότητα να αρνηθούντη χρήση των προσωπικών τουςδεδομένων.

07-OIK_OIKONOMIA_KATHI 09/08/18 17:15 Page 7

Page 8: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Μ Ε Α Λ Λ Η Μ Α Τ Ι Α

Λάρνακα - Βουκουρέστι, και μετά... όλη η Ευρώπη!

Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος (357) 22 755 300ή μέσω των ταξιδιωτικών πρακτόρων της περιοχής σαςwww.blueairweb.com

Του ΧIAOZHI LIMTHE NEW YORK TIMES

Ο Ανταμ Φάινμπεργκ δημιούργησε έναλεπτό κίτρινο φύλλο πλαστικού, τοοποίο έκοψε σε μικρά κομματάκια.Χρησιμοποίησε ένα καλούπι σε σχήμα«Ι» για το λογότυπο του Πανεπιστη-μίου του Ιλινόι, όπου είναι χημικός.Το γέμισε με τα πλαστικά κομμάτιακαι το έβαλε στον ζεστό φούρνο. «Α-νοιξα το καλούπι και είδα ένα όμορφοκίτρινο Ι», θυμάται. Το νέο του πλα-στικό είχε περάσει το πρώτο τεστ.Μπορούσε να σχηματιστεί με τη ζέ-στη.

Ο δρ Φάινμπεργκ τοποθέτησε το«Ι» κάτω από ένα λευκό φως και μόνοτο μισό παρέμεινε. Το υπόλοιπο έπεσεστο έδαφος. Οταν επανασυγκολλή-θηκε, το «Ι» είχε μία τρύπα στη μέση,όπου υπήρχε ένα κολλώδες μείγμα.Το πλαστικό δεν είχε απλώς λιώσει.Τα δομικά του στοιχεία, τα συνθετικάπολυμερή μέσα του, είχαν επιστρέψειστις μοριακές τους μονάδες.

Τα περισσότερα συνθετικά πολυ-μερή δεν σχεδιάζονται για να διαλύο-νται ή να εξαφανίζονται. Αντιθέτως,έχουν σχεδιαστεί ώστε να διαρκούνόσο περισσότερο γίνεται από τη στιγμήπου άρχισαν να αντικαθιστούν τα μέ-

ταλλα και το γυαλί σε διάφορα αντι-κείμενα, όπως αυτοκίνητα και αερο-σκάφη.

Αλλά τα συνθετικά πολυμερή έγι-ναν τόσο δημοφιλή, ώστε δεκαετίεςμετά εξακολουθούν να αποτελούντη ρίζα του παγκόσμιου βάρους δι-σεκατομμυρίων τόνων πλαστικών α-ποβλήτων.

Οι τελευταίοι «κακοί» στις οικολο-γικές εκστρατείες είναι τα πλαστικάπροϊόντα μιας χρήσης, που είναι κα-τασκευασμένα από συνθετικά πολυ-μερή όπως τα καλαμάκια, τα φίλτρατων τσιγάρων, τα καλύμματα τωνποτηριών καφέ.

Τις τελευταίες δεκαετίες οι χωμα-τερές και το περιβάλλον έχουν γεμίσειμε πλαστικά απόβλητα. Κάποια πα-ρασύρονται στους ωκεανούς και φτά-νουν σε όλο τον κόσμο, ενώ κομμάτιατους περνούν στην τροφική αλυσίδατης θαλάσσιας ζωής. Πολύ λίγα ανα-κυκλώνονται.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση πρότεινε τηναπαγόρευση των πλαστικών μιαςχρήσης και ορισμένες πόλεις στις Η-ΠΑ προσπαθούν να απαγορεύσουνκάποια, όπως σακούλες και καλαμά-κια.

Οι οικολογικές συνέπειες και η μει-ούμενη δημοφιλία των πλαστικών έ-καναν τους χημικούς να αναζητούννέα υλικά, τα οποία πρέπει να έχουνδιάρκεια ζωής αλλά και να αποσυ-ντίθενται. Εν ολίγοις οι επιστήμονεςαναζητούν πολυμερή ή πλαστικά πουνα διαθέτουν μηχανισμό αυτοκατα-στροφής. Αν και αυτά τα πλαστικάδεν πρόκειται να επιλύσουν το πρό-βλημα των αποβλήτων, τα αυτοκα-ταστρεφόμενα πλαστικά μπορούννα επιτρέψουν νέες εφαρμογές στηχορήγηση φαρμάκων, σε υλικά επού-λωσης ακόμα και σε κάποια ηλεκτρο-νικά. Βασική είναι η επιλογή πολυ-

μερών που είναι ασταθή. Οι μονάδεςτους παραμένουν ως μικρά μόρια. Οιεπιστήμονες εξαναγκάζουν αυτά ταμόρια να συνθέσουν αλυσίδες καιστη συνέχεια «αιχμαλωτίζουν» ταπολυμερή που δημιουργήθηκαν. Ηδιάλυση αυτών των πολυμερών είναιεύκολη υπόθεση.

Θεωρητικά, αυτά τα πολυμερή ε-πόμενης γενιάς θα μπορέσουν να με-

τριάσουν τα προβλήματα ρύπανσηςπου συνδέονται με τα πλαστικά προϊ-όντα. Από οικονομικής άποψης η α-ντικατάσταση των ευρέως χρησιμο-ποιούμενων πολυμερών με αυτοκα-ταστρεφόμενα πολυμερή δεν είναιεφικτή. Η ύπαρξη αυτοκαταστρεφό-μενων πολυμερών είναι ένα βήμαμπροστά αλλά και πάλι οι πολίτες θαπρέπει να ανακυκλώνουν σωστά.

<<<<<<

Οι τελευταίοι «κακοί» στιςοικολογικές εκστρατείεςείναι τα προϊόντα μιαςχρήσης, όπως τα φίλτρατων τσιγάρων και τα καλύμματα των ποτηριώνκαφέ.

270 χιλιάδες τόνοι πλαστικού επιπλέουν στους ωκεανούς. Η ποσότητα αυτή θαμπορούσε να γεμίσει 38.500 απορριμματοφόρα.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

«Δωμάτια ύπνου»η νέα τάσηστις μεγαλουπόλειςΑντιμέτωποι με τα μακρά δρομολόγιαπου δεν επιτρέπουν την επιστροφήστο σπίτι παρά αργά το βράδυ και στηνπροσπάθεια να αντέξουν τους γρήγο-ρους ρυθμούς της σύγχρονης πόλης,οι Λονδρέζοι πληρώνουν για τον ύπνοτους. Σε σκοτεινά δωμάτια, αρωματι-σμένα με λεβάντα και με προμήθειαωτασπίδων και μασκών, οι πολυάσχολοιταξιδιώτες, αυτοί που πηγαίνουν σταπάρτι και επιστρέφουν με πονοκέφαλοκαι οι νέοι γονείς που είναι απελπι-σμένοι για λίγο ύπνο, ξεκουράζονταιστα λεγόμενα «δωμάτια ύπνου» πλη-ρώνοντας 20 ευρώ την ώρα.

Το Pop & Rest ιδρύθηκε στην κομψήπεριοχή Σόρντιτς του Λονδίνου απότον Μαουρίτσιο Βιλαμιζάρ, ο οποίοςδήλωσε ότι στοχεύει να «πλημμυρίσει»την πόλη με «δωμάτια ύπνου», τα οποίαθα τοποθετήσει σε σιδηροδρομικούςσταθμούς, γραφεία και πανεπιστήμια.«Υπάρχει μία σαφής ανάγκη για ιδιω-τικούς χώρους στο μέσον της πόλης.Μας αρέσει να το ονομάζουμε μία όασηηρεμίας», δήλωσε ο Βιλαμιζάρ.

Τα «δωμάτια ύπνου», τα οποία κάνουντην εμφάνισή τους σε όλες τις πόλειςτου κόσμου, από τη Νέα Υόρκη μέχριτη Μαδρίτη, γεννήθηκαν εξαιτίας τηςαπόμακρης εργασίας και των μεγάλωνδρομολογίων από και προς τη δουλειάκαι ταυτόχρονα από τη μεγάλη δημο-φιλία χώρων, όπως είναι τα καφενεία,που δεν είναι ούτε σπίτι ούτε γραφείο.

Η Βρετανία αντιμετωπίζει έντονοοικιστικό πρόβλημα, καθώς η ανοικο-δόμηση κατοικιών έχει μειωθεί απότο 1970 και οι τιμές των ακινήτωνέχουν εκτιναχθεί στα ύψη. «Αυτό εξα-ναγκάζει όσους εργάζονται στην πόληνα μένουν σε μεγαλύτερη απόστασηαπό τη δουλειά τους», λέει ο Βιλαμι-ζάρ.

Ο αριθμός των υπαλλήλων που α-ντιμετωπίζουν δρομολόγια μεγαλύτερατων δύο ωρών αυξήθηκε κατά 34% τατελευταία δέκα χρόνια, σύμφωνα μετο Κογκρέσο Συνδικάτων, τη βρετανική«ομπρέλα» των εργατικών συνδικάτων.Οι Λονδρέζοι δαπανούν τον περισσό-τερο χρόνο από και προς την εργασίατους. Καθώς περισσότεροι άνθρωποιεργάζονται μακριά από τα σπίτια τους,

τρώνε έξω και χρησιμοποιούν γυμνα-στήρια τα οποία λειτουργούν επί 24ώρες, κάποιοι θεωρούν ότι ο «ύπνοςκαθ’ οδόν» είναι μία φυσική επέκτασητου πολυάσχολου τρόπου ζωής τους.Κάποιοι άλλοι ανησυχούν ότι αναθέ-τουν αλλού κάποιες από τις ιδιότητεςτου σπιτικού.

Η Νάνσι, τουρίστρια στο Λονδίνοπου ήρθε από το Αμστερνταμ, δήλωσεότι «η πόλη μπορεί να είναι κουραστικήκαι συχνά να ψάχνεις για ένα μέροςνα ηρεμήσεις. Πιστεύω ότι αυτό μπορείνα προστεθεί στο σπιτικό. Γιατί όχι,λοιπόν;».

Η επιχειρηματίας Σινέντ Καν δήλωσεότι τα «δωμάτια ύπνου» αντικατοπτρί-ζουν τις συνέπειες που έχουν οι υψηλέςτιμές των ακινήτων στις ζωές των αν-θρώπων. «Υπάρχει ένα ηθικό ζήτημαμε το να χρεώνεις τους ανθρώπους γιανα κοιμηθούν, αλλά ταυτόχρονα αυτήείναι μία μεγάλη πόλη και με τις τιμέςτων οικιών και των ακινήτων να είναιτόσο υψηλές, τα “δωμάτια ύπνου” πα-ραμένουν ένα εμπορεύσιμο προϊόν. Μεαυτόν τον τρόπο κινείται ο κόσμος. Ω-στόσο, δεν πιστεύω ότι πρόκειται νααντικαταστήσει ποτέ την ύπαρξη μιαςβάσης, στην οποία επιστρέφεις και τοσπιτικό, διότι δεν υπάρχει άλλο μέροςσαν το σπίτι».

REUTERS

Το «πείραμα»με το πλαστικόκαι οι συνέπειεςΕπιστήμονες αναζητούν πολυμερή που ναδιαθέτουν μηχανισμό αυτοκαταστροφής

Τα «δωμάτια ύπνου» έχουν κατακτή-σει ολόκληρο τον κόσμο. Στη φωτογρα-φία απεικονίζεται μια γυναίκα να ξεκου-ράζεται στο Nap New York.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

Του ΠΑΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ολες οι προβλέψεις για την κλιματικήαλλαγή αναφέρουν επικίνδυνες μετα-βολές που θα μπορούσαν να πραγμα-τοποιηθούν κοντά στο τέλος του αιώνα.Μπορεί, όμως, να έχουμε αγνοήσει συ-στήματα θετικής ανατροφοδότησηςπου ήδη λειτουργούν και επενεργούνστο κλίμα προκαλώντας αλλαγές α-πρόβλεπτες, πρόωρες και ιδιαίτερα ε-πιθετικές όπως οι φωτιές στη Σουηδίακαι στη Βόρεια Αγγλία, οι θερμοκρασίεςπου άγγιξαν σχεδόν τους 50 βαθμούςστην Ιβηρική και οι καταστροφικέςπυρκαγιές στην Καλιφόρνια; Αυτό υ-πονοούν κορυφαίοι επιστήμονες στοπεδίο του κλίματος και των μηχανισμώνανατροφοδότησης σύνθετων συστη-μάτων που δημοσίευσαν προχθές μιαπολύ σημαντική μελέτη στην ιστο-σελίδα www.pnas.org των «Πρακτικώντης Εθνικής Ακαδημίας Επιστημώντων ΗΠΑ» (Proceedings of the NationalAcademy of Sciences).

Οι άνθρωποι, ιδίως μετά την έκρηξητης επιστημονικής έρευνας των τελευ-ταίων δεκαετιών, έχουμε αναπτύξειμια στάση υπεροψίας απέναντι στη Γηκαι στα φυσικά φαινόμενα. Πιστεύουμεότι η Γη είναι μια παθητική σφαίρααπό χώμα και νερό περιτριγυρισμένηαπό αέρα που περιστρέφεται γύρω απότον Ηλιο μόνο και μόνο για τη δική μαςυποστήριξη και μακροημέρευση. Δεντολμούμε να υποψιαστούμε ότι η ίδιαη ανθρωπότητα μπορεί να είναι προ-σωρινή. Αρχαίες θρησκείες και μετα-φυσικές θεωρίες οι οποίες αναφέρουντη Γη ως έναν μυστηριώδη και παντο-δύναμο ζωντανό οργανισμό, που η α-σέβεια απέναντι στον οποίο μπορεί ναπροκαλέσει την εξαφάνιση του ανθρώ-

πινου είδους συνήθως προκαλούν συ-γκατάβαση. Ανάλογη συγκατάβασησυνοδεύουν τις εικασίες ότι μέσα στα4 δισεκατομμύρια χρόνια της ζωής της,η Γη μπορεί να έχει «καταπιεί» πολλέςπροηγμένες μορφές ζωής, πολύ διαφο-ρετικές από τον άνθρωπο, που μπορείνα δημιούργησαν κάποιου είδους πο-λιτισμό. Αν η υπερήφανη ανθρωπότητααποτελούνταν αποκλειστικά από Νε-άντερταλ και λογής ανθρωποειδή μόλιςμέχρι πριν από 50.000 χρόνια, τι μπορεί

να έχει περπατήσει επάνω σε αυτή τησφαίρα (και κολυμπήσει στους ωκεα-νούς της) πριν από 5 ή 500 εκατομμύριαχρόνια;

Αυτές τις σκέψεις προκαλεί η μελέτηότι ένα σύνθετο σύστημα όπως η Γημπορεί να αποτελείται από αλληλένδετασυνδεδεμένα συστήματα θετικής ανα-τροφοδότησης (positive feedback loops),να είναι δηλαδή πραγματικά ένας «ζω-ντανός οργανισμός»! Η λειτουργία τουσυστήματος αυτού μπορεί να σημαίνει

ότι από ένα σημείο και μετά η εκροήαερίων του θερμοκηπίου και η αύξησητης θερμοκρασίας της γης θα επιτα-χυνθούν ακόμα κι αν καταφέρουμε νατηρήσουμε τη συμφωνία του Παρισιού,να περιορίσουμε την έκλυση διοξειδίουτου άνθρακα και να «φρενάρουμε» τηναύξηση της μέσης θερμοκρασίας τηςΓης στους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέσημε την εποχή πριν από τη ΒιομηχανικήΕπανάσταση.

Υπαρξιακό ερώτημαΓια παράδειγμα, η θέρμανση του

πλανήτη μπορεί να προκαλέσει τηνπροοδευτική τήξη του παγωμένου υ-πεδάφους της Σιβηρίας, με αποτέλεσματην έκλυση μεθανίου που θα επιβα-ρύνει ακόμα περισσότερο το φαινόμενοτου θερμοκηπίου, αυξάνοντας τονρυθμό θέρμανσης του πλανήτη. Η αύ-ξηση των βροχών σε ορισμένες πε-ριοχές της Γης, που θεωρείται απότοκοςτης κλιματικής αλλαγής, μειώνει τηδυνατότητα των δασών να απορρο-φούν διοξείδιο του άνθρακα, με απο-τέλεσμα να οξύνεται η κλιματική αλ-λαγή που με τη σειρά της προκαλεί α-κόμα περισσότερες βροχοπτώσεις. Ητήξη των πάγων στη Γροιλανδία μπορείνα αποδυναμώσει το ρεύμα του Κόλπουτου Μεξικού, που ήδη βρίσκεται στοπιο αδύναμο επίπεδο των τελευταίων1.600 ετών. Η αποδυνάμωση αυτή, όχιμόνο μπορεί να συνοδευθεί από ακραίακαιρικά φαινόμενα και αύξηση τηςστάθμης των θαλασσών, αλλά ταυτό-χρονα μπορεί να προκαλέσει τη συσ-σώρευση θερμότητας στο νότιο ημι-σφαίριο και την επιτάχυνση της τήξηςτων πάγων στην Ανατολική Ανταρ-κτική που θα αυξήσει ακόμα περισ-σότερο τη στάθμη των θαλασσών.

Ενας από τους βασικούς συντάκτεςτης μελέτης, ο Γιόχαν Ρόκστρομ, επι-κεφαλής του Stockholm ResilienceCentre, θεωρεί ότι η πλήρης αποσα-φήνιση της πιθανότητας να λειτουργούνήδη μηχανισμοί θετικής ανατροφοδό-τησης που θα μπορούσαν να προκα-λέσουν μια κατακλυσμιαία κλιματικήμεταβολή «είναι σήμερα ένα από ταπιο επείγοντα υπαρξιακά ερωτήματαστην επιστήμη». Η Κάθριν Ρίτσαρντσοναπό το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης,επίσης συντάκτρια της μελέτης, εξηγείότι «υπάρχει σοβαρή πιθανότητα [οιάνθρωποι να έχουμε προκαλέσει ήδητόσο μεγάλη υπερθέρμανση του πλα-νήτη] ώστε η Γη να εξακολουθεί να“θέλει” να θερμαίνεται ακόμα κι ανσταματήσουμε εντελώς τις εκλύσειςαερίων του θερμοκηπίου».

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η επιβίωσητης ανθρωπότητας δεν προϋποθέτειαπλώς και μόνον την άμεση αλλαγήτου οικονομικού μοντέλου και την α-πομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα,αλλά και την επείγουσα ενεργοποίησηπειραματικών τεχνολογιών για την α-πορρόφηση από την ατμόσφαιρα τωνπαραπανίσιων αερίων του θερμοκη-πίου. Και βέβαια δεν μπορούμε να κοι-μόμαστε ήσυχοι πιστεύοντας ότι όλααυτά αφορούν την επόμενη γενιά, αφούοι σημερινές μεταβολές στο κλίμα ήδηθεωρούνται πέραν των προβλέψεωνκαι, όπως διαφαίνεται αυτό το καλο-καίρι, απειλούν ευθέως κοινότητες σεόλον τον πλανήτη. Η «Γαία» (αρχαίαελληνική λέξη από την οποία προέρ-χεται το αγγλικό God, δηλαδή, ο Θεός),ίσως δεν αφήσει για πολύ ακόμα ανα-πάντητη την ασέβεια και την ύβριντου τελευταίου «πολιτισμένου» ενοίκουτης.

Η Γαία, ο Θεός και το φαινόμενο ντόμινο του κλίματος

Η τήξη των πάγων στη Γροιλανδία μπορεί να εξασθενίσει το ρεύμα του Κόλπου του Μεξικού, που ήδη βρίσκεται στο πιο αδύνα-μο επίπεδο των τελευταίων 1.600 ετών.

<<<<<<

Υπάρχει σοβαρή πιθανότη-τα η Γη να εξακολουθεί να «θέλει» να θερμαίνεταιακόμη κι αν σταματήσουμε εντελώς τις εκλύσεις αερίων του θερμοκηπίου.

08-OIK_KOSMOS_KATHI 09/08/18 17:15 Page 8

Page 9: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Δ Ι Ε Θ Ν Η

Με πρόστιμα έως και 14 δισ. ευρώ θαβρεθούν αντιμέτωπες οι ευρωπαϊκέςαυτοκινητοβιομηχανίες αν δεν συμ-μορφωθούν με τους νέους αυστηρούςκάνονες μείωσης της ρύπανσης πουέχει θεσπίσει η Ε.Ε. Η μοναδική «σω-τηρία» για τις εταιρείες θα ήταν η μα-ζική στροφή των οδηγών στα ηλε-κτρικά αυτοκίνητα, τα οποία δεν είναιρυπογόνα. Ετσι θα μειώνονταν οι συ-νολικές εκπομπές και οι αυτοκινητο-βιομηχανίες θα γλίτωναν τα πρόστιμαγια τη μη τήρηση των αυστηρών κα-νόνων. Αυτές οι προδιαγραφές προ-βλέπουν 95 γραμμάρια διοξειδίου τουάνθρακα ανά χιλιόμετρο αντί 118,5γραμμάρια ανά χιλιόμετρο, που ήτανο μέσος όρος το 2017. Θα τεθούν στα-διακά σε εφαρμογή από το 2020 καιτο 2021 θα ισχύουν σε όλη την Ευ-ρώπη.

Αυτά τα στοιχεία αναφέρουν οι ε-ρευνητές-αναλυτές της IHS Markit.Σύμφωνα με τους αναλυτές της ExaneBNP Paribas, πιο ευάλωτες είναι οιγαλλικές αυτοκινητοβιομηχανίεςPeugeot-Citroën (PSA) και Renault.Σε περίπτωση που δεν επινοήσουνμια νέα, καλύτερη από την προηγού-μενη αντιρρυπαντική τεχνολογία, τοπλήγμα στα κέρδη τους θα είναι ι-σχυρό. Συνεπώς, άλλη επιλογή πληντης συμμόρφωσης δεν υπάρχει.

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι ε-ταιρείες γνώριζαν από καιρό για τηναλλαγή της αντιρρυπαντικής νομο-θεσίας. Ωστόσο, ορισμένες από αυτέςακόμα δεν έχουν καταφέρει να μει-ώσουν αποτελεσματικά τους ρύπουςπου «ενοχοποιούνται» για την αύξησητης θερμοκρασίας του πλανήτη καιτην κλιματική αλλαγή. Τα στοιχείαδείχνουν ότι τα νέα αυτοκίνητα πουκυκλοφόρησαν πέρυσι στην Ε.Ε. εμ-φάνισαν υψηλότερες εκπομπές ρύ-πων. Αντιθέτως, τα προηγούμενα ε-πτά χρόνια υπήρχε σταθερή μείωσήτους σε πολλές χώρες. Ενας από τουςβασικούς λόγους είναι το σκάνδαλοΝτίζελγκεϊτ – δηλαδή, τα «πειραγ-μένα» στοιχεία που εμφάνισε η γερ-μανική VW όσον αφορά τις εκπομπέςρύπων των πετρελαιοκίνητων οχη-μάτων της. Επειτα από αυτήν την υ-πόθεση, πολλοί καταναλωτές επέλε-ξαν να αγοράσουν βενζινοκίνητα αυ-τοκίνητα, τα οποία, όμως, εκπέμπουνυψηλότερους ρύπους (συγκεκριμέναδιοξείδιο του άνθρακα) από τα ντι-ζελοκίνητα.

Επιπροσθέτως, στις εξελίξεις σχε-τικά με τη ρύπανση αλλά και τις αυ-τοκινητοβιομηχανίες προστέθηκεμία ακόμα. Το Αμβούργο έγινε η πρώ-τη γερμανική πόλη που έθεσε περιο-

ρισμούς στην κυκλοφορία των αυ-τοκινήτων που καίνε ντίζελ. Η απο-τυχία διάδοσης της πετρελαιοκίνη-σης στην Ε.Ε. θέτει εν αμφιβόλω καιτη στρατηγική της για περιορισμότων αερίων του θερμοκηπίου, τηνοποία ακολούθησε μετά τη συμφωνίατου Κιότο για το κλίμα το 1997. Τα

πετρελαιοκίνητα οχήματα εκπέμπουνλιγότερο διοξείδιο του άνθρακα συ-γκριτικά με τα βενζινοκίνητα. Εντού-τοις, απελευθερώνουν στην ατμό-σφαιρα εξίσου βλαβερές ουσίες, όπωςτο διοξείδιο του θείου, το οποίο προ-καλεί προβλήματα στο αναπνευστικόσύστημα και σε ορισμένες περιπτώ-σεις μπορεί να επιφέρει τον θάνατο.Στη συμφωνία που επιτεύχθηκε στοΚιότο για τον περιορισμό των αερίωντου θερμοκηπίου, οι ευρωπαϊκές αυ-τοκινητοβιομηχανίες απάντησαν μεεπενδύσεις στο ντίζελ. Αντιθέτως,η Ιαπωνία, περισσότερο διορατική,αποφάσισε να στοιχηματίσει στα υ-βριδικά οχήματα και στην ηλεκτρο-κίνηση.

Χάρη και στο λόμπι των ευρωπαϊ-

κών αυτοκινητοβιομηχανιών, το με-ρίδιο του «πιο καθαρού» ντίζελ αυ-ξήθηκε δραστικά. Το 2006, περισσό-τερα από τα μισά επιβατικά στουςαυτοκινητοδρόμους της Ευρώπηςχρησιμοποιούσαν πετρέλαιο. Οπότεαυξάνονταν και οι εκπομπές διοξει-δίου του θείου, των οποίων η μείωσηείναι πολύ κοστοβόρα για την αυτο-κινητοβιομηχανία. Οπως γίνεται α-ντιληπτό, η ατμοσφαιρική ρύπανσηπολλών των πόλεων στη Γερμανία,στη Γαλλία και στη Βρετανία αυξή-θηκε επικίνδυνα. Με τη σειρά της,η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε μη-νύσεις κατά των χωρών αυτών, επειδήυπερέβησαν το όριο της ατμοσφαι-ρικής ρύπανσης.

BLOOMBERG

Συμμόρφωση με νέους κανόνεςή πρόστιμα ύψους 14 δισ. ευρώΟι αυτοκινητοβιομηχανίες καλούνται να μειώσουν άμεσα τις εκπομπές ρύπων

<<<<<<

Στοιχεία δείχνουν ότι τα νέα αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν πέρυσι στην Ε.Ε. εμφάνισαν υψηλότερες εκπομπές ρύπων.

Οι εταιρείες γνώριζαν από καιρό για την αλλαγή της αντιρρυπαντικής νομοθεσίας. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές ακόμη δενέχουν καταφέρει να μειώσουν αποτελεσματικά τους ρύπους που «ενοχοποιούνται» για την άνοδο της θερμοκρασίας του πλα-νήτη και για την κλιματική αλλαγή.

Στη συγχώνευση των εταιρειών πουδιαθέτει στην Κίνα για παροχή υ-πηρεσιών τηλεφωνικού καταλόγουκαι παράδοσης φαγητού προχωράη κινεζική Alibaba. Η Alibaba έλαβεαυτή την απόφαση με απώτεροστόχο να πλήξει την ανταγωνίστριάτης, την Tencent/Μeituan. Συγκε-κριμένα, ο πολυσχιδής όμιλος πρό-κειται να συγχωνεύσει την πλατ-

φόρμα παράδοσης φαγητού Ele.meκαι την Koubei, εταιρεία παροχήςπληροφοριών για ενοικίαση κα-τοικιών, ταξίδια, εστίαση, ψυχα-γωγία κ.λπ.

Με τη συνένωση των δύο επιχει-ρήσεων, η Alibaba επιδιώκει να προ-σελκύσει επενδύσεις 3-5 δισ. δολ.Μεταξύ των βασικών επενδυτώνπου θα ενδιαφερθούν για τη νέα ε-ταιρεία της Alibaba, θα είναι η ια-πωνική Softbank και ενδεχομένωςτα κινεζικά ιδιωτικά κεφάλαια

Primavera Capital. Εγκυρες πηγέςανέφεραν στο πρακτορείο Reutersότι ο Tζακ Mα, ιδρυτής της Alibaba,θα συνενώσει, εκτός από τις Ele.meκαι Koubei, και την αλυσίδα σούπερμάρκετ Hema Fresh, που πουλάειφρέσκα τρόφιμα και κάνει παραδό-σεις κατ’ οίκον.

Βασική αντίπαλος της Αlibabaείναι η Meituan, που ανήκει στονόμιλο συμμετοχών Tencent. Alibabaκαι Tencent μάχονται για να κυριαρ-χήσουν στην αναπτυσσόμενη αγοράπου συνδέει από τη μία πλευρά τουςχρήστες των έξυπνων κινητών καιαπό την άλλη τις παραδοσιακές ε-ταιρείες που προσφέρουν ποικίλεςυπηρεσίες και προϊόντα, όπως τατοπικά εστιατόρια. Αυτή η συγκε-κριμένη αγορά (online-to-offlinemarket) λέγεται εν συντομία Ο2Ο.Σύμφωνα με την κινεζική εταιρείαερευνών αγοράς Analysys, οι συναλ-λαγές στην κινεζική αγορά Ο2Ο κατάτο 2017 αυξήθηκαν κατά 72% και έ-φθασαν στα 146 δισ. δολ. Η εταιρείαερευνών iiMedia Research εκτιμάότι το πρώτο τρίμηνο οι Ele.me καιBaidu Waimai ελέγχουν μαζί το 55%της αγοράς παράδοσης φαγητού κατ’οίκον στην Κίνα. Η Ele.me εξαγόρασεπέρυσι την Baidu. Αναφέρεται ότιη ανταγωνίστρια Μeituan του ομίλουTencent ελέγχει το 41% της προα-ναφερθείσας αγοράς.

BLOOMBERG, REUTERS

Σε συγχωνεύσειςεταιρειών της προχωρείη κινεζική Alibaba

<<<<<<

Μεταξύ των επενδυτώνπου θα ενδιαφερθούνγια τη νέα εταιρεία της Alibaba θα είναι η Softbank και ίσως τα κινεζικά ιδιωτικά κεφά-λαια Primavera Capital.

Alibaba και Tencent μάχονται για να κυριαρχήσουν στην αγορά που συνδέειτους χρήστες των έξυπνων κινητών και τις εταιρείες που προσφέρουν υπηρε-σίες και προϊόντα.

Καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίναςεπιβραδύνεται και ο εμπορικός πόλεμοςμε την Ουάσιγκτον εντείνεται, το Πε-κίνο επιχειρεί να στηρίξει την κινεζικήοικονομία. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίναςδιοχέτευσε στο τραπεζικό σύστηματης χώρας ρευστότητα ύψους 74 δισ.δολαρίων με τη μορφή δανείων προςτις κινεζικές τράπεζες. κι αυτό τρειςεβδομάδες από την προηγούμενη ένεσηρευστότητας, ύψους περίπου 103 δισ.δολαρίων, που δόθηκε στις κινεζικέςτράπεζες υπό τη μορφή χαλάρωσηςτων απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρ-κειας.

Οπως τονίζει σχετικό ρεπορτάζ τωνFinancial Times, η μέριμνα του Πεκίνουγια τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύ-στημα αντανακλά την προσπάθειατων Αρχών να στηρίξουν την ανάπτυξηενθαρρύνοντας τον δανεισμό. Προ ο-λίγων ημερών, ο επικεφαλής της ρυθ-μιστικής αρχής τραπεζών, Γκούο Σου-κίνγκ, κάλεσε τις τράπεζες της χώραςνα αυξήσουν τον δανεισμό προς τιςμικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Ολόγος είναι ότι επιβραδύνεται σημα-ντικά η πιστωτική επέκταση, παράλ-

ληλα με πολλούς από τους πυλώνεςτης κινεζικής οικονομίας. Τον Ιούνιο,η αύξηση των δανείων ήταν η μικρό-τερη που έχει καταγραφεί ποτέ στακινεζικά αρχεία, ενώ οικονομικοί α-ναλυτές προεξοφλούν πως θα επιβρα-δυνθεί περαιτέρω.

Αιτία είναι εν μέρει και η επιθετικήεκστρατεία των κινεζικών αρχών, πουστοχεύει μεν στη μείωση της υπερ-χρέωσης, αλλά έχει ως παρενέργειανα στερέψουν οι πιστώσεις για ορι-σμένες κινεζικές επιχειρήσεις. Βρί-σκεται, άλλωστε, σε εξέλιξη εκστρα-τεία των κινεζικών αρχών για την ε-ξυγίανση του τραπεζικού συστήματος.Σύμφωνα με ρεπορτάζ του περιοδικούEconomist, οι κινεζικές τράπεζες α-ναγκάστηκαν να διαγράψουν δάνειαύψους 780 δισ. δολαρίων, ενώ έχουνπροχωρήσει σε αυξήσεις κεφαλαίουσυνολικού ύψους περίπου 147 δισ.δολαρίων. Οι Αρχές επιδιώκουν, άλ-λωστε, συστηματικά τη συρρίκνωσητου σκιώδους τραπεζικού συστήματοςτης Κίνας, η οποία είναι μια από τιςχαίνουσες πληγές της οικονομίας της.Εχουν δώσει εντολή στις κινεζικές

τράπεζες να μεταφέρουν στους επί-σημους ισολογισμούς τους όσα δάνειακρατούσαν εκτός.

Ολες αυτές οι προσπάθειες βρίσκο-νται σε εξέλιξη, ενώ η κινεζική οικο-νομία επιβραδύνεται χωρίς να έχειγίνει αισθητός ακόμα ο αντίκτυποςαπό τον εμπορικό πόλεμο. Το δεύτεροτρίμηνο του έτους, η κινεζική οικο-νομία αναπτύχθηκε κατά 6,7%, ση-μειώνοντας τον χαμηλότερο ρυθμόαπό το 2016. Οι εξαγωγές εξακολου-θούν, βέβαια, να αυξάνονται με ικα-νοποιητικό ρυθμό. Τους τελευταίουςδώδεκα μήνες έως τον Μάιο σημείωσαναύξηση 13%, όταν την αντίστοιχη πε-ρίοδο του 2017 η αύξηση ήταν μόλις8%. Επιβραδύνονται, όμως, οι επεν-δύσεις, ο κυριότερος μοχλός της ανά-πτυξης στην Κίνα. Σε αυτές περιλαμ-βάνεται η ανέγερση νέων κτιρίων, ηκατασκευή μηχανολογικού εξοπλισμούκαι τα έργα υποδομής. Στη διάρκειατων πέντε πρώτων μηνών του έτουςαυξήθηκαν με τον χαμηλότερο ρυθμόπου έχει καταγραφεί από το 1995. Α-κόμα πιο ανησυχητική ένδειξη για τιςκινεζικές αρχές είναι η πορεία της εγ-

χώριας ζήτησης, που στο ίδιο χρονικόδιάστημα αυξήθηκε με τον χαμηλότερορυθμό από το 2003.

Παράλληλα έχουν αυξηθεί οι πτω-χεύσεις κινεζικών επιχειρήσεων, πουήταν άγνωστο φαινόμενο έως το 2014.Αιτία των αλλεπάλληλων πτωχεύσεωνείναι εν μέρει η αλλαγή στάσης τουΠεκίνου, που δεν σπεύδει πλέον νασώσει τις προβληματικές εταιρείες. Σεέκθεση που δημοσιοποίησε προ ημε-ρών το αμερικανικό Εθνικό ΙνστιτούτοΧρηματοδότησης και Ανάπτυξης, προ-ειδοποιεί για ένα είδος «χρηματοπι-στωτικού πανικού» που τείνει να εκ-δηλωθεί στην Κίνα, εξαιτίας των πολ-λών πτωχεύσεων εταιρειών, της υπο-τίμησης του γουάν και της μειωμένηςρευστότητας. Στον εκρηκτικό συνδυα-σμό των προβλημάτων προστίθεταικαι η συνεχής διολίσθηση που σημει-ώνει τελευταία το γουάν. Από τα τέληΜαρτίου έχει χάσει πάνω από το 7%της αξίας του έναντι του δολαρίου, κι-νώντας νέες υποψίες στην Ουάσιγκτονότι το Πεκίνο χρησιμοποιεί την ισοτιμίατου νομίσματος ως όπλο στον εμπορικόπόλεμο.

Ενεση ρευστότητας 74 δισ. δολ. από το Πεκίνο στις τράπεζεςΗ Κίνα προσπαθεί να τονώσει την ανάπτυξη, που δείχνει σημάδια επιβράδυνσης - Ανησυχητική η πορεία της εγχώριας ζήτησης

Τον Ιούνιο, η αύξηση των δανείων ήταν η μικρότερη που έχει καταγραφεί ποτέ,ενώ οικονομικοί αναλυτές προεξοφλούν πως θα επιβραδυνθεί περαιτέρω.

Η HSBC, η μεγαλύτερη τράπεζα στηνΕυρώπη, εμφάνισε κέρδη καλύτερατων αναμενομένων. Συγκεκριμένα,το πρώτο εξάμηνο του 2018 τα προφόρων κέρδη της αυξήθηκαν κατά4,58%, εν συγκρίσει με την ίδια πε-ρίοδο του 2017, και διαμορφώθηκανστα 10,71 δισ. δολάρια. Υπερέβησαν,δηλαδή, τις προβλέψεις για κέρδη10,38 δισ. δολ. των αναλυτών, πουείχαν πάρει μέρος σε δημοσκόπησηπου έκανε το ειδησεογραφικό πρα-κτορείο Reuters. Αυτή η άνοδος πρέ-πει να εξεταστεί και υπό το πρίσμαότι το πρώτο τρίμηνο του 2018 ηHSBC είχε παρουσιάσει απροσδό-

κητη μείωση όσον αφορά τα μεικτάτης κέρδη.

Πέραν τούτου, η διεθνούς βελη-νεκούς τράπεζα, η οποία έχει έδρατο Λονδίνο, ανέφερε ότι βελτιωμέναήταν και τα εξαμηνιαία έσοδά της.Σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 4%,αγγίζοντας τα 27,29 δισ. δολ. Και αυ-τά, αντίστοιχα, ήταν καλύτερα απότις προβλέψεις των αναλυτών. Οιλειτουργικές δαπάνες της τράπεζαςαυξήθηκαν στα 17,5 δισ. δολ. απότα 16,4 δισ. δολ. το πρώτο εξάμηνοτου 2017 και λόγω προσλήψεων υ-παλλήλων για τη διεκπεραίωση υ-πηρεσιών και την εξυπηρέτηση των

πελατών. Αξίζει να επισημανθεί ότιοι επενδυτές παρακολουθούν εκ τουσύνεγγυς την πορεία των δαπανώντης HSBC. Kαι ο λόγος είναι ότι τοπρώτο τρίμηνο παρατηρήθηκε διό-γκωση του κόστους, η οποία οδήγησεσε μείωση κερδών.

Τα θετικά αποτελέσματα της τρά-

πεζας επηρέασαν και τις διεθνείς α-γορές. Η τιμή της μετοχής της στοχρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ είχεάνοδο 0,83% κατά τις μεσημβρινέςσυναλλαγές.

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμ-βουλό της, Τζον Φλιντ, «τα αποτελέ-σματα εξαμήνου εναρμονίζονται μετις προσδοκίες μας. Η εξέλιξη αυτήμας δίνει το περιθώριο να κάνουμετις αναγκαίες επενδύσεις, ενώ, πα-ράλληλα, θα παραμείνουμε αμετακί-νητοι στη δέσμευσή μας για θετικάετήσια αποτελέσματα». Τον Ιούνιοο Τζον Φλιντ είχε ανακοινώσει ότι ηHSBC από το 2018 έως το 2020 θα

δαπανήσει 15-17 δισ. δολ. για την α-νάπτυξη των δραστηριοτήτων τηςκαι την αναβάθμιση της ψηφιοποι-ημένης της οργάνωσης. Επιπλέον, οεπικεφαλής του χρηματοπιστωτικούιδρύματος έδωσε ανανεωμένα στοι-χεία για το πρόγραμμα εκ νέου αγοράςμετοχών. Εως τις 30 Ιουνίου, η τρά-πεζα αγόρασε εκ νέου ίδιες μετοχέςσυνολικής αξίας 1 δισ. δολ.

Αναλυτές του κλάδου είχαν εκφρά-σει την ελπίδα ότι η HSBC θα απο-καταστήσει την κερδοφορία της τοπρώτο εξάμηνο και, τελικά, επαλη-θεύτηκαν. «Πιστεύω ότι μπορούν ναεπανέλθουν σε υγιή βάση μετά την

ελαφρά κάμψη του πρώτου τριμήνου»,τόνισε η Ντίκι Γουόνγκ, εκτελεστικήδιευθύντρια της Kingston Securities.

Είχε προβλέψει αύξηση μεικτώνκερδών κατά 5% και τελικά η άνοδοςήταν 4,58%. «Τα περιθώρια κερδώναπό τα επιτόκια βελτιώνονται διε-θνώς». Θα πρέπει να επισημάνουμεότι η HSBC είχε διέλθει μακρά περίοδοανασυγκρότησης με περιστολή δα-πανών και συχνές διοικητικές αλλαγές.Ο διευθύνων σύμβουλος Τζον Φλιντκαι ο πρόεδρος του διοικητικού συμ-βουλίου Μαρκ Τάκερ ανέλαβαν κα-θήκοντα μόλις πριν από έναν χρόνο.

REUTERS, A.P.

Υπεράνω προβλέψεων αυξημένα κέρδη για HSBC το πρώτο εξάμηνο του 2018<<<<<<

Η τιμή της μετοχής της στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ αυξήθηκε κατά 0,83%.

09-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 09/08/18 17:15 Page 9

Page 10: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Ατμόσφαιρα γενικής επιστράτευσηςκατά της κινεζικής επέλασης φαίνεταινα επικρατεί στη Γερμανία, που δείχνειαποφασισμένη να προστατεύσει τιςγερμανικές βιομηχανίες στρατηγικήςσημασίας και τη γερμανική τεχνο-γνωσία. Το Βερολίνο ετοιμάζεται ναθέσει ολοένα και περισσότερες ξένεςεπενδύσεις στο στόχαστρό του, με α-πώτερο στόχο να εμποδίσει την εξα-γορά γερμανικών εταιρειών από κι-νεζικές.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των FinancialTimes, το Βερολίνο σκοπεύει να μει-ώσει στο 15% το ποσοστό μιας γερ-μανικής επιχείρησης που μπορεί ναεξαγοράσει εταιρεία χώρας εκτός Ε.Ε.,χωρίς να ελεγχθεί και να πάρει το πρά-σινο φως της κυβέρνησης. Βάσει τηςυφιστάμενης νομοθεσίας, η γερμανικήκυβέρνηση μπορεί να προβάλει βέτοσε μια εξαγορά από ξένη εταιρεία όταναφορά μερίδιο τουλάχιστον 25% καικριθεί ότι εγκυμονεί κινδύνους γιατην εθνική ασφάλεια.

Μιλώντας στη γερμανική εφημε-ρίδα Die Welt, ο Γερμανός υπουργόςΟικονομικών Πέτερ Αλτμάγερ τόνισεότι στόχος είναι «να μπορούμε να ε-λέγξουμε περισσότερες εξαγορές σε

ευαίσθητους τομείς της οικονομίας».Διευκρίνισε, μάλιστα, πως το ενδια-φέρον του Βερολίνου αφορά κυρίωςτον τομέα της άμυνας αλλά και τιςστρατηγικής φύσεως υποδομές τηςχώρας, καθώς και ορισμένους κρίσι-μους τομείς της τεχνολογίας, όπωςη τεχνητή νοημοσύνη. Είναι προφα-νές ότι στο στόχαστρο των γερμανι-κών αρχών βρίσκονται, κατά κύριολόγο, οι κινεζικές επιχειρήσεις πουκατορθώνουν να υποκλέπτουν τε-χνογνωσία εξαγοράζοντας εταιρείεςδυτικών χωρών.

Η κινητοποίηση των γερμανικώναρχών άρχισε τον περασμένο μήνα,έπειτα από δυόμισι περίπου χρόνιαπροβληματισμού που ακολούθησαντην εξαγορά της γερμανικής εταιρείαςρομποτικής Kuka από την κινεζικήMidea. Ετσι, τον Ιούλιο η κυβέρνησηέδωσε εντολή στην κρατική επενδυ-τική τράπεζα KfW να εξαγοράσει το20% της εταιρείας παραγωγής ηλε-κτρικής ενέργειας 50Hertz, προκει-μένου να μην πέσει σε κινεζικά χέρια.Υπήρχε η πληροφορία ότι κινεζικήεταιρεία διαπραγματευόταν την αγοράαυτού του ποσοστού.

Λίγες ημέρες αργότερα, την περα-

σμένη εβδομάδα, το Βερολίνο προέ-βαλε για πρώτη φορά ανοικτά βέτοσε εξαγορά γερμανικής εταιρείας απόκινεζική. Επρόκειτο για τη LeifeldMetal Spinning, μικρή βιομηχανίακατασκευής εργαλείων, με ειδίκευσηστα υλικά για την αεροδιαστημικήκαι τα πυρηνικά προγράμματα. Εν-διαφερόταν να την εξαγοράσει η κι-νεζική Yantai Taihai, που διέβλεψετο αρνητικό κλίμα και την τελευταία

στιγμή ανακάλεσε την πρότασή της.Το Βερολίνο, πάντως, προέβαλε καιπάλι ανοικτά τις αντιρρήσεις του, κα-θιστώντας σαφές ότι αποφάσισε ναεμποδίσει τη συγκεκριμένη εξαγοράεπικαλούμενο λόγους εθνικής ασφά-λειας.

Εξάλλου επιτάχυνση εκτιμάται πωςσημείωσε το δεύτερο τρίμηνο του έ-τους ο ρυθμός ανάπτυξης της γερμα-νικής οικονομίας. Σχετική δημοσκό-πηση του Reuters φέρει την πλειο-νότητα των οικονομικών αναλυτώννα προεξοφλεί ότι η γερμανική οικο-νομία αναπτύχθηκε κατά 0,4%, ση-μειώνοντας επιτάχυνση από το 0,3%του πρώτου τριμήνου. Κινητήριος δύ-ναμη της ανάπτυξης αυτής είναι, σύμ-φωνα με τους οικονομικούς αναλυτέςτου Reuters, η ιδιωτική κατανάλωσηκαι ο κατασκευαστικός κλάδος.

Στο στόχαστροτου Βερολίνουη «επέλαση»των ΚινέζωνΗ κυβέρνηση θα μπορεί να προβάλλειβέτο σε περισσότερες εξαγορές

Συνεχίστηκε την περασμένη εβδομάδαη υποχώρηση της απόδοσης των ι-ταλικών κρατικών ομολόγων από τοεπίπεδο όπου είχαν ανέλθει, ότανείχαν αρχίσει οι συζητήσεις για τηνκατάρτιση του προϋπολογισμού του2019.

Η απόδοση του διετούς ιταλικούομολόγου υποχώρησε μέχρι και κατά6 μονάδες βάσης και έκλεισε στο0,94%, ενώ την περασμένη Παρα-σκευή η απόδοση είχε φτάσει ακόμηκαι στο 1,37%. Ορισμένοι αναλυτέςαποδίδουν την υποχώρηση της α-πόδοσης του διετούς στο γεγονόςπως το επιτόκιο είχε γίνει πολύ ελ-κυστικό, γεγονός που ενίσχυσε τηζήτηση και οδήγησε σε άνοδο τηςτιμής των ομολόγων (η απόδοσηενός ομολόγου διαμορφώνεται αντί-στροφα από την τιμή του). Η ανη-συχία πως η νέα ιταλική κυβέρνησηθα καταθέσει προϋπολογισμό πουθα παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς κα-νόνες περί δημοσιονομικού ελλείμ-ματος και δημοσίου χρέους, οδήγησεστην άνοδο της απόδοσης των ιτα-

λικών ομολόγων. Το ιταλικό υπουρ-γείο Οικονομικών είχε ανακοινώσειότι είχε προχωρήσει σε επαναγοράομολόγων συνολικού ύψους 950 εκατ.ευρώ για να ενισχύσει τη ζήτησηκαι την τιμή των ομολόγων – και τακατάφερε.

Το ερώτημα είναι αν η ιταλική κυ-βέρνηση συνασπισμού θα επιμείνειστο σχέδιο για αύξηση των δημο-σιονομικών δαπανών κατά περίπου100 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμότου 2019, ώστε να εφαρμόσει το προ-εκλογικό πρόγραμμα του Κινήματοςτων 5 Αστέρων και της Λέγκας.

Η κυβέρνηση έχει εκφράσει τηνπρόθεση να εφαρμόσει (σε δύο στά-δια) ενιαίο φορολογικό συντελεστήγια επιχειρήσεις και ιδιώτες, μέτροπου υπολογίζεται ότι θα αυξήσει τιςδαπάνες κατά 70 δισ. ευρώ και απο-τελεί τη βασική προεκλογική υπό-σχεση της Λέγκας. Το Κίνημα των5 Αστέρων προωθεί πρόταση για εγ-γυημένο ελάχιστο εισόδημα – το μέ-τρο υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 17δισ. ευρώ.

Αποκλιμάκωση πιέσεωνστα ιταλικά ομόλογα

Γερμανική τεχνογνωσίαΗ απόφαση του Βερολίνου να διερευνάεφεξής περισσότερες εξαγορές γερ-μανικών εταιρειών από ξένες εταιρείεςπροδίδει την ανησυχία του πολιτικούκόσμου της Γερμανίας ότι η γερμανικήτεχνογνωσία μπορεί να καταλήξει σεκινεζικά χέρια. Παράλληλα, όμως, κα-ταδεικνύει πως σχηματίζεται ενιαίομέτωπο από δυτικές χώρες κατά τηςκινεζικής επέλασης. Παρόμοια κίνησημε αυτήν του Βερολίνου αναμένεταινα κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος. Εχειαποφασίσει να διευρύνει τις αρμο-διότητες της Επιτροπής Ξένων Επεν-δύσεων, προκειμένου να εξετάζει διε-ξοδικά κάθε πρόταση εξαγοράς, μεκριτήριο την εθνική ασφάλεια τωνΗΠΑ. Εκτός από το τεράστιο εμπορικό

έλλειμμα από τις διμερείς συναλλαγέςτης με την Κίνα, η Ουάσιγκτον κα-τηγορεί το Πεκίνο για κλοπή πνευ-ματικής ιδιοκτησίας, επειδή υποχρε-ώνει όσες ξένες εταιρείες θέλουν ναδραστηριοποιηθούν στην κινεζικήαγορά να σχηματίζουν κοινοπραξίεςμε κινεζικές. Προ ημερών, άλλωστε,η Βρετανία παρουσίασε έγγραφο ερ-γασίας 120 σελίδων, που προβλέπειτην ενίσχυση των εξουσιών της κυ-βέρνησης, ώστε να μπορεί να εμπο-δίζει την εξαγορά ευαίσθητων βιο-μηχανιών από ξένες εταιρείες. Η Κίναδεν άργησε, πάντως, να απαντήσει,καθώς εμπόδισε πρόταση εξαγοράςολλανδικής εταιρείας από τη βιομη-χανία μικροεπεξεργαστών Qualcomm.

Η Κίνα βρίσκεται πολλά χρόνια μπρο-στά σε σύγκριση με τις ΗνωμένεςΠολιτείες, όσον αφορά τις επενδύσειςσε υποδομές δικτύων κινητής τηλε-φωνίας 5ης γενιάς (5G), όπως αναφέρεισε σχετικό άρθρο το CNBC. Πρόκειταιγια τεχνολογία αιχμής που χρησιμο-ποιείται για την παροχή υπηρεσιώνταχύτατης πρόσβασης στο Διαδίκτυο,μέσω κινητών τηλεφώνων και φορη-τών υπολογιστών. Η εταιρεία συμ-βούλων επιχειρήσεων Deloitte εκπό-νησε σχετική έρευνα, σύμφωνα μετην οποία οι επενδύσεις του Πεκίνουυπερβαίνουν κατά 24 δισ. δολάρια

τις αντίστοιχες της Ουάσιγκτον γιατις υποδομές τεχνολογίας 5ης γενιάς.Γι’ αυτό και προβλέπει ότι θα δημι-ουργηθεί ένα «τσουνάμι» σε αυτόντον χώρο και ότι οι ΗΠΑ (αλλά καιάλλες χώρες) θα δυσκολευθούν νασυμπορευθούν με την Κίνα. Τι ακριβώςσημαίνει τεχνολογία κινητής τηλε-φωνίας 5ης γενιάς; Οι χρήστες θαμπορούν να «κατεβάζουν» ταινίες καιβίντεο προηγμένης τεχνολογίας, συ-μπεριλαμβανομένης και της εικονικήςπραγματικότητας.

Πέραν αυτών των εφαρμογών προςχρήση των καταναλωτών, τα δίκτυακινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς θα υ-ποστηρίζουν τη διασύνδεση υποδομώνστα αστικά κέντρα και την παροχήποικίλων υπηρεσιών, όπως η αυτόνομηοδήγηση. Σε πρόσφατη έκθεσή της,η εταιρεία ερευνών ΙΗS Markit προ-βλέπει ότι έως το 2035 η συνδρομήτης τεχνολογίας 5ης γενιάς στην πα-ραγωγή της παγκόσμιας οικονομίαςθα μεταφραστεί σε 12,3 τρισ. δολάρια.

Συνεπώς, είναι αυτονόητο ότι οι κυ-βερνήσεις διαγκωνίζονται σε έναν α-γώνα δρόμου για να εξασφαλίσουνόσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιοαπό αυτήν την παραγωγή.

Προς το παρόν, πρωταθλήτρια α-ναδεικνύεται η Κίνα. Σύμφωνα με τηνDeloitte, από το 2015 και μέχρι σήμερατο Πεκίνο δαπάνησε 24 δισ. δολάριαπερισσότερα από την Ουάσιγκτον.Εν ολίγοις, στην Κίνα κατασκευάστη-καν 350.000 σταθμοί με κεραίες τε-

χνολογίας 5ης γενιάς, ενώ την ίδιαπερίοδο στις ΗΠΑ κατασκευάστηκανμόλις 30.000. Επιπλέον, η Deloitte υ-πολογίζει πως ένας πάροχος υπηρε-σιών κινητής τηλεφωνίας στην Κίναθα χρειάζεται 35% λιγότερο κεφάλαιογια να αποκτήσει τον νέο εξοπλισμό5ης γενιάς σε σύγκριση με τον αντί-στοιχο πάροχο στις Ηνωμένες Πολι-τείες. Συμπερασματικά, οι ΗΠΑ εν-δεχομένως να πρέπει να διαθέσουν2,67 φορές περισσότερα κεφάλαια

από όσα η Κίνα για να δημιουργήσουναντίστοιχη παραγωγική ικανότητατων δικών τους δικτύων 5ης γενιάς.Στην έκθεσή της η Deloitte συστήνειστην αμερικανική κυβέρνηση να α-κολουθήσει πιο ευέλικτες πολιτικέςστο χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης καιεγκατάστασης του εξοπλισμού τωνδικτύων 5ης γενιάς, αλλά και να δη-μιουργήσει εθνική βάση δεδομένωνη οποία να αφορά τις τηλεπικοινω-νιακές υποδομές της χώρας.

Από το 2015 μέχρι σήμερα το Πεκίνο δαπάνησε 24 δισ. δολάρια περισσότερα από την Ουάσιγκτον. Στην Κίνα κατασκευάστη-καν 350.000 σταθμοί με κεραίες τεχνολογίας 5ης γενιάς, ενώ την ίδια περίοδο στις ΗΠΑ μόλις 30.000.

<<<<<<

Τα δίκτυα 5G θα υποστη-ρίζουν τη διασύνδεση υ-ποδομών στα αστικά κέ-ντρα, καθώς και την αυτό-νομη οδήγηση.

<<<<<<

Η κινητοποίηση των γερμανικών αρχών άρχισε μετά την εξαγοράτης γερμανικής Kuka από την κινεζική Midea.

Η Κίνα επενδύει περισσότερα από τις ΗΠΑ για την ανάπτυξη των δικτύων 5ης γενιάς

Το ερώτημα είναι αν η ιταλική κυβέρνηση συνασπισμού θα επιμείνει στο σχέδιογια αύξηση των δημοσιονομικών δαπανών κατά περίπου 100 δισ. ευρώ.

10-OIK_ΔΙΕΘΝH_KATHI 09/08/18 17:16 Page 10

Page 11: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Πριν από τρία χρόνια, όταν ήταν ακόμηαναιμική η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη,η Πορτογαλία κατήργησε τα μέτρα λι-τότητας που είχαν υιοθετηθεί επί μνη-μονίου, ανοίγοντας τον δρόμο για τηδυναμική ανάπτυξη της χώρας. Τότε,η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέμενε ότιη δημοσιονομική λιτότητα ήταν ο μο-ναδικός τρόπος για να ορθοποδήσειαυτή η μικρή οικονομία της Ευρωζώ-νης. Ομως, η Λισσαβώνα προχώρησεσε αυξήσεις μισθών, συντάξεων καικοινωνικών παροχών. Παράλληλα, υι-οθέτησε μέτρα που ευνόησαν την ε-πιχειρηματικότητα και, κατ’ επέκταση,τις εξαγωγές και την απασχόληση, ε-νισχύοντας έτσι και τα έσοδα του κρά-τους.

Σήμερα, η αναβίωση της οικονομικήςδραστηριότητας είναι αισθητή σε κάθεπτυχή της οικονομίας. Η Λισσαβώνακατάφερε να κερδίσει τα εύσημα τηςΚομισιόν για την επιτυχία της δημο-σιονομικής πολιτικής της. Πέρυσι, οετήσιος ρυθμός ανάπτυξης έφθασε το2,8%, δηλαδή στο υψηλό δεκαετίας.Τέλη Δεκεμβρίου 2017, ο Πορτογάλοςυπουργός Οικονομικών Μάριο Σεντένοτοποθετήθηκε ως νέος επικεφαλής

του Eurogroup. Την υποψηφιότητάτου στήριξαν τα ισχυρότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Η μεγάλη αύξηση της τουριστικήςκίνησης έχει συμβάλει κατά το ήμισυστη μείωση της ανεργίας. Πολυεθνικέςόπως η Bosch, η Google και η Mercedes-Benz άνοιξαν πρόσφατα γραφεία καιερευνητικά κέντρα στην Πορτογαλία,δίνοντας εργασία σε χιλιάδες Πορτο-γάλους, επισημαίνει η Λιζ Αλντερμαντων New York Times. Σε ιστορικά υψηλάεπίπεδα έχουν φθάσει οι ξένες επεν-δύσεις στην αεροδιαστημική, στις κα-τασκευές και σε άλλους κλάδους τηςοικονομίας. Σε άνθηση βρίσκονται, ε-πίσης, παραδοσιακές βιομηχανίες τηςχώρας. Η κλωστοϋφαντουργία και ηχαρτοποιία επενδύουν στην καινοτομία,για να διατηρήσουν και να ενισχύσουντην παρουσία τους στο διεθνές εμπόριο.«Αυτό που συνέβη στην Πορτογαλίααποδεικνύει ότι η εφαρμογή σκληρώνμέτρων λιτότητας παγιδεύει την οικο-νομία σε φαύλο κύκλο», σχολιάζει οπρωθυπουργός της χώρας Αντόνιο Κό-στα. «Φτιάξαμε μια εναλλακτική συ-νταγή για την οικονομία, ώστε να α-ποφύγουμε τη λιτότητα. Δώσαμε βάρος

στην ενίσχυση της ανάπτυξης και στηδημιουργία θέσεων εργασίας αλλά καιστην παροχή μεγαλύτερων αποδοχώνσε άτομα με υψηλά προσόντα», προ-σέθεσε. Το Αριστερό Μπλοκ και το Κομ-μουνιστικό Κόμμα υποστήριξαν πριναπό τρία χρόνια το οικονομικό πρό-γραμμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος,το οποίο επικεντρωνόταν στην κατάρ-γηση αρκετών εκ των σκληρών μέτρων

λιτότητας που εφαρμόστηκαν με τομνημόνιο της τρόικας το 2011. Σήμερα,η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πλέξει τοεγκώμιο για την επιτυχία της κυβέρ-νησης στη διαχείριση της οικονομίας,έχοντας καταφέρει να μειώσει το δη-μοσιονομικό έλλειμμα στο 2% του ΑΕΠτο 2016.

Πέρυσι, το έλλειμμα στον προϋπο-λογισμό κινήθηκε κάτω από το 1% τουΑΕΠ, ενώ η κατανάλωση και οι πάγιεςεπενδύσεις παίζουν εξίσου σημαντικόρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίαςμε τις εξαγωγές. Το α΄ τρίμηνο του 2018,ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης διαμορ-φώθηκε στο 2,1%. Ο βασικός μισθόςκυμαίνεται στα 677 ευρώ τον μήνα.Την ίδια στιγμή, η ανεργία έχει μειωθείαπό το 11,9% το καλοκαίρι του 2015στο 7,9% το α΄ τρίμηνο του 2018.

<<<<<<

Η Λισσαβώνα κατάφερε νακερδίσει τα εύσημα της Κο-μισιόν για την επιτυχία τηςδημοσιονομικής πολιτικήςτης.

Η πορτογαλικήσυνταγή γιατην επιστροφήστην ανάπτυξηΠεριόρισε τη λιτότητα και υιοθέτησεμέτρα υπέρ της επιχειρηματικότητας

Θετικά αποτελέσματαΟταν ο σοσιαλιστής Αντόνιο Κόσταδημιούργησε, στα τέλη του 2015,μιαν ασυνήθιστη πολιτική συμμαχίαμε το Κομμουνιστικό Κόμμα και τοΑριστερό Μπλοκ, επικράτησε επι-φυλακτικότητα όσον αφορά το μέλ-λον της πορτογαλικής οικονομίας.Η νέα κυβέρνηση προχώρησε σεαυξήσεις των μισθών του δημοσίου,του βασικού μισθού και των συντά-ξεων, ενώ επανέφερε τον αριθμόημερών αδείας στα επίπεδα που ί-σχυαν πριν ζητήσει η Πορτογαλίαοικονομική βοήθεια. Επίσης, ο κ.Κόστα πρόκρινε τις επιδοτήσεις σεαναπτυξιακά προγράμματα και δη-μιούργησε φορολογικά κίνητρα για

τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οιπιστωτές της χώρας, κυρίως η Γερ-μανία και το Διεθνές ΝομισματικόΤαμείο, είχαν αντιδράσει σε αυτέςτις αλλαγές, φοβούμενοι πως θα ε-κτροχιαζόταν εκ νέου το έλλειμματου προϋπολογισμού. Πλέον απο-δεικνύεται ότι είναι λίαν θετικά τααποτελέσματα της οικονομικής πο-λιτικής της κυβέρνησης Κόστα. Πέ-ρυσι καταγράφηκε η μεγαλύτερημείωση του δημόσιου χρέους έπειτααπό 19 χρόνια, υποχωρώντας απότο 130% στο 126% του ΑΕΠ. Ανα-μένεται, τέλος, να καταγραφεί πλε-όνασμα στον προϋπολογισμό το2020 και όχι το 2021.

Η μεγάλη αύξηση της τουριστικής κίνησης έχει συμβάλει κατά το ήμισυ στη μείωση της ανεργίας. Πολυεθνικές όπως η Bosch, η Google και η Mercedes-Benz άνοιξαν πρό-σφατα γραφεία και ερευνητικά κέντρα στην Πορτογαλία, δίνοντας εργασία σε χιλιάδες Πορτογάλους.

Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίεςθεώρησαν ότι θα ήταν πολύ δαπανηρήη ανέγερση μιας μεγάλης μονάδας πα-ραγωγής μπαταριών για ηλεκτροκίνητααυτοκίνητα στο εσωτερικό της Γερμα-νίας. Φαίνεται, όμως, πως όπου και ότανυπάρχει κενό σπεύδει να το καλύψειτο κινεζικό δαιμόνιο.

Μια κινεζική βιομηχανία θα κατα-σκευάσει στη Γερμανία το εργοστάσιότης που θα παράγει μπαταρίες για ηλε-κτροκίνητα αυτοκίνητα, και ήδη στοπελατολόγιό της περιλαμβάνονται ταπιο ηχηρά ονόματα της γερμανικής αυ-τοκινητοβιομηχανίας. Η εμβληματικήγερμανική αυτοκινητοβιομηχανίαVolkswagen και ένας από τους μεγα-λύτερους προμηθευτές ανταλλακτικώναυτοκινήτων, η Robert Bosch, είχανθεωρήσει απαγορευτικό το κόστος γιατην κατασκευή μιας μονάδας παραγωγήςμπαταριών ιόντων λιθίου στη Γερμα-νία.

Η κινεζική CATL (ContemporaryAmperex Technology), όμως, οικοδομείμια τεράστια μονάδα στη Θουριγγίατης ανατολικής Γερμανίας και δέχεταιήδη παραγγελίες πολλών δισ. ευρώαπό τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιο-μηχανίες της χώρας. Εκτιμώντας ότιοι μπαταρίες θα φτιάχνονται κοντάστο εργοστάσιό της στη νότια Γερμανία,η BMW παρήγγειλε την περασμένη ε-βδομάδα μπαταρίες ιόντων λιθίου αξίαςπολλών δισ. ευρώ. Θα τις χρησιμοποι-ήσει για το πλήρως ηλεκτροκίνητο μο-ντέλο της iNext, που σχεδιάζει να αρ-χίσει να πουλάει το 2021.

Σύμφωνα με πληροφορίες της γερ-μανικής εφημερίδας Handelsblatt, ηDaimler συνομιλεί με την CATL και ε-τοιμάζεται να της δώσει παραγγελίααξίας πολλών δισ. ευρώ. Η Daimlerσχεδιάζει να έχει ετοιμάσει 10 πλήρωςηλεκτροκίνητα μοντέλα έως το 2022και παραγγέλνει μπαταρίες για τη νέα

σειρά της EQ και για το μοντέλο τηςSmart Car.

Η επιτυχία της CATL οφείλεται στοότι διέβλεψε πόσο αναγκαία ήταν ηπαραγωγή μπαταριών ιόντων λιθίουστη Γερμανία. Οι μπαταρίες για τα η-λεκτροκίνητα αυτοκίνητα είναι ογκώ-δεις και βαριές, και είναι δαπανηρή ημεταφορά τους από την Κίνα. Δεδομέ-νου ότι ορισμένα από τα συστατικάτους είναι εύφλεκτα, δεν μπορούν ναμεταφερθούν από αέρος παρά μόνο

διά θαλάσσης. Αυτό συνεπάγεται, βέ-βαια, καθυστερήσεις στις παραδόσεις.Εως τώρα στην Ευρώπη τις παρήγαγανμόνον εταιρείες της Νότιας Κορέας,συγκεκριμένα η LG Chem σε εργοστά-σιό της στην Πολωνία και η Samsungστην Ουγγαρία. Πρόκειται για τις δύομονάδες που προμηθεύουν τηVolkswagen και την Audi.

Οπως σχολιάζει ο Χένινγκ Βιχτ, ε-μπειρογνώμων μπαταριών στη συμ-βουλευτική IHS Markit, «η CATL επι-διώκει να καθιερωθεί και να καταλάβειστρατηγική θέση στην ευρωπαϊκή βιο-μηχανία αυτοκινήτων». Η ανέγερσητου εργοστασίου της CATL αναμένεταινα ολοκληρωθεί σε διάστημα δύο ετώνκαι να προσφέρει 1.500 θέσεις εργασίας.Η κινεζική εταιρεία προσβλέπει, πάντως,και στη στήριξη των τοπικών αρχώντης Θουριγγίας, καθώς αξιωματούχοιτης έχουν εκφράσει την πρόθεση νατη βοηθήσουν. Στους κόλπους της ο-μοσπονδιακής κυβέρνησης, όμως, τοσχέδιο της CATL προκαλεί αμφιθυμία.Η Αγκελα Μέρκελ θεωρεί τις μπαταρίεςαυτού του είδους τεχνολογία στρατη-γικής σημασίας και θα προτιμούσε νααναλάβει την παραγωγή τους μια γερ-μανική βιομηχανία ή έστω μια κοινο-πραξία ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Γιατις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες,βέβαια, οι μπαταρίες αποτελούν βασικήπρώτη ύλη που προτιμούν να την προ-μηθεύονται από μια ανταγωνιστική α-γορά παρά να την παράγουν οι ίδιες.Σύμφωνα, πάντως, με τον Χένινγκ Βιχτ,είναι κάπως υπερβολικοί οι φόβοι τωναυτοκινητοβιομηχανιών για το κόστοςμιας μονάδας παραγωγής μπαταριών.Μια επιχείρηση παραγωγής μπαταριώνθα έχει μεγάλες εκπτώσεις στο κόστοςτης ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ θα ε-ξαιρείται από τους φόρους, όπως οι α-νανεώσιμες πηγές ενέργειας.

BLOOMBERG

Δεν πάνε οι Γερμανοί στην Κίνα, αλλά οι Κινέζοι στη ΓερμανίαΗ κινεζική CATL θα παράγει στη Θουριγγία μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα

<<<<<<

Οι γερμανικές αυτοκινητο-βιομηχανίες θεωρούν πολύδαπανηρή την ανέγερσημιας μεγάλης μονάδας πα-ραγωγής μπαταριών για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα.

Η BMW, εκτιμώντας ότι οι μπαταρίες θα φτιάχνονται κοντά στο εργοστάσιό της στηνότια Γερμανία, παρήγγειλε την περασμένη εβδομάδα μπαταρίες ιόντων λιθίου α-ξίας πολλών δισ. ευρώ στην κινεζική CATL.

Αυξήσεις στους βασικούς μισθούςενός εκατομμυρίου δημοσίων υ-παλλήλων δρομολογεί η κυβέρ-νηση της Τερέζα Μέι, καταργώ-ντας ουσιαστικά το πλαφόν πουίσχυε εδώ και μία επταετία στιςαποδοχές των δημοσίων υπαλλή-λων. Ενα εκατομμύριο εκπαιδευ-τικοί πρωτοβάθμιας και δευτερο-βάθμιας εκπαίδευσης, μέλη τουβρετανικού στρατού, ιατροί, οδο-ντίατροι, αστυνομικοί και σωφρο-νιστικοί υπάλληλοι θα λάβουν μι-σθολογικές αυξήσεις της τάξεωςτου 2% από το επόμενο δημοσιο-νομικό έτος, που αρχίζει στα μέσαΝοεμβρίου του 2018. Οι αυξήσειςθα προέλθουν από την εξοικονό-μηση δαπανών σε άλλους τομείςτου δημοσίου και όχι από την ε-νίσχυση των εσόδων του υπουρ-γείου Οικονομικών.

Μια τέτοια κίνηση ίσως ευνοή-σει τη δημοτικότητα της κυβέρ-νησης Μέι μετά την παραίτησηδύο βασικών υπουργών της τοντελευταίο μήνα και την αβεβαι-ότητα που εξακολουθεί να επη-ρεάζει την οικονομική ζωή τηςχώρας λόγω Brexit. Χθες, ωστόσο,η είδηση ότι η κ. Μέι ανακτά τονέλεγχο των διαπραγματεύσεωνγια το Brexit, αποδυναμώνονταςτο αρμόδιο υπουργείο μετά τηνπαραίτηση του Ντέιβιντ Ντέιβις,οδήγησε σε άνοδο τη στερλίνα.

Οπως επισημαίνει το ΙνστιτούτοΔημοσιονομικών Σπουδών, η κυ-βέρνηση των Συντηρητικών θαπρέπει να εξασφαλίσει ακόμη 800εκατ. στερλίνες για να χρηματο-δοτήσει τις αυξήσεις στους μι-σθούς. «Πίσω από αυτά τα καλάνέα, η κυβέρνηση παίρνει απλάχρήματα από τον Πίτερ για ναπληρώσει τον Πολ», εξηγεί η Κρι-

στίνα Μακνέα, στέλεχος τηςUnison, της δεύτερης μεγαλύτερηςσυνδικαλιστικής ένωσης στη Βρε-τανία. «Χωρίς την ενίσχυση τωνφορολογικών εσόδων, ο προϋπο-λογισμός θα δέχεται ακόμα μεγα-λύτερες πιέσεις», προσθέτει η ίδια.

Οι αποδοχές σε όλα τα κλιμάκιατου δημοσίου τομέα, εκτός τωνκατώτατων, είχαν παραμείνει α-μετάβλητες από το 2010 έως το2013, όταν επιτράπηκαν αυξήσειςμόνον 1%.

BLOOMBERG

Η Μέι αυξάνει τους μισθούςστο βρετανικό δημόσιο

Ο πληθωρισμός στη Βενεζουέλα θα φθάσει το 1.000.000%Στο ασύλληπτο ποσοστό του 1.000.000%θα φτάσει ο πληθωρισμός στη Βενε-ζουέλα, στα τέλη του 2018, και η χώραθα γνωρίσει μια κατάσταση ανάλογηεκείνης στη Γερμανία του 1923 ή τηςΖιμπάμπουε στα τέλη της δεκαετίαςτου 2000. Σε αυτήν τη δυσοίωνη εκτί-μηση καταλήγει έκθεση του ΑλεχάντροΒέρνερ, στελέχους του ΔΝΤ, με θέματις οικονομίες της Λατινικής Αμερικής.Ο εν λόγω οικονομολόγος προβλέπειπως η οικονομία της χειμαζόμενης λα-τινοαμερικάνικης χώρας θα συρρικνω-θεί κατά 18% το 2018, καταγράφονταςγια τρίτο συναπτό έτος διψήφια μείωσητου ΑΕΠ. Προειδοποιεί έτσι για επικεί-μενη μείζονα κοινωνική κρίση αλλάκαι για τον κίνδυνο μετάδοσής της στις

γειτονικές χώρες της Λατινικής Αμε-ρικής.

Οι εκτιμήσεις του αποκλίνουν ση-μαντικά από τις αμέσως προηγούμενεςπροβλέψεις του Ταμείου για το πώς θαεξελιχθεί ο πληθωρισμός στη Βενεζου-έλα.

Μόλις τον Απρίλιο το ΔΝΤ προέβλεπεπληθωρισμό 13.000% για τη Βενεζου-έλα, ουδόλως ευκαταφρόνητον βέβαια,αλλά πολύ μακριά από το 1.000.000%.Αιτία των δεινών της Βενεζουέλας υ-πήρξε, κατά κύριο λόγο, η πτώση τωντιμών του πετρελαίου, διότι από τις ε-ξαγωγές πετρελαίου προέρχεται, ου-σιαστικά, το σύνολο των εσόδων τηςχώρας. Η ραγδαία μείωση των εσόδωντης, όμως, προκάλεσε τεράστια δημο-

σιονομικά προβλήματα, υπερχρέωσηκαι ύφεση. Με τη σειρά της, η ύφεσηοδήγησε σε δραματική μείωση της πα-ραγωγής πετρελαίου, ανακυκλώνονταςτο πρόβλημα και προκαλώντας ελλείψειςβασικών ειδών διατροφής και κοινω-νικές ταραχές. Σημειωτέον ότι ο πρό-εδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μα-

δούρο αποδίδει την οικονομική κατάρ-ρευση στον «οικονομικό πόλεμο» πουέχει κηρύξει εναντίον της χώρας τουη Ουάσιγκτον, καθώς και στις κυρώσειςπου της επέβαλε μετά τη βίαιη κατα-στολή των διαδηλώσεων.

Οπως επισημαίνει ο Βέρνερ, επιδει-νώνεται διαρκώς η κατάσταση στη χώ-ρα σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσιώνυγείας, ηλεκτρικού ρεύματος και ύ-δρευσης.

Επίσης, έχει ανέβει σε υψηλά επίπεδαο δείκτης εγκληματικότητας. Παράλ-ληλα, οι ελλείψεις βασικών ειδών δια-τροφής έχουν αυξήσει τον αριθμό τωνπολιτών που μεταναστεύουν στις γει-τονικές χώρες και ενδεχομένως εγκυ-μονούν κίνδυνο μετάδοσης των οικο-

νομικών προβλημάτων και σε αυτές.Ο ίδιος οικονομολόγος εκτιμά ότι η οι-κονομία της Αργεντινής θα συρρικνωθείτόσο το δεύτερο όσο και το τρίτο τρί-μηνο, ενώ στο σύνολο του 2018 η α-νάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 0,4%.Υπογραμμίζει πως η χώρα επλήγη απόξηρασία, με αποτέλεσμα να μειωθεί ησοδειά.

Παράλληλα, όπως και οι περισσότερεςαναδυόμενες οικονομίες, εγκαταλεί-πεται τελευταία από το επενδυτικό κε-φάλαιο, καθώς αυξάνονται τα επιτόκιαστις ΗΠΑ. Προεξοφλεί, πάντως, πως ηοικονομία της Αργεντινής θα ανακάμψειτο 2019 και το 2020, με τη στήριξη τουΔΝΤ στο οποίο προσέφυγε προσφά-τως.

Η ραγδαία μείωση των εσόδων της Βε-νεζουέλας προκάλεσε τεράστια δημο-σιονομικά προβλήματα, όπως υπερχρέ-ωση και ύφεση.

<<<<<<

Η μονοκαλλιέργεια τουπετρελαίου ευθύνεται για την απογοητευτική εικόναπου παρουσιάζει η οικονο-μία της.

<<<<<<

Οι αυξήσεις θα προέλθουν από εξοικονόμηση δαπα-νών και όχι από ενίσχυσητων εσόδων του υπ. Οικονομικών.

11-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 09/08/18 17:14 Page 11

Page 12: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Η αναιμική αύξηση μισθών είναι τοκύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα στιςαγορές εργασίας μετά τη χρηματο-πιστωτική κρίση του 2008. Αυτοί πουπλήττονται περισσότερο είναι οι χα-μηλόμισθοι, παρατηρεί ο ΟΟΣΑ στηφετινή έκθεσή του για τις προοπτικέςτης απασχόλησης. Είναι ένα δυσά-ρεστο φαινόμενο που εντείνει τηνεισοδηματική ανισότητα και τροφο-δοτεί το κλίμα δυσαρέσκειας, στιγ-ματίζοντας την παγκοσμιοποίησηκαι δημιουργώντας πρόσφορο έδαφοςγια την επέλαση του λαϊκισμού.

Ο ΟΟΣΑ αποδίδει τη στασιμότητατων μισθών στη μείωση της παραγω-γικότητας και στον χαμηλό πληθω-ρισμό. Αλλά, τονίζει στην έκθεση, αρ-νητικό ρόλο έχει διαδραματίσει η αύ-ξηση της προσωρινής εργασίας καιτης μερικής απασχόλησης. Αρνητικόςπαράγοντας στην αποδυνάμωση τωνμισθών είναι, επίσης, ο αποκλεισμόςτων ανειδίκευτων εργαζομένων απότην καινοτομία. Παραδόξως, η μεγα-λύτερη αύξηση των μισθών καταγρά-φεται μόνον στο 1% των υψηλότερααμειβόμενων.

Στα τέλη του 2017, οι μισθοί στακράτη-μέλη του ΟΟΣΑ αυξήθηκανμόνον κατά το ήμισυ, συγκριτικά μεό,τι ίσχυε πριν από δέκα χρόνια. Το

β΄ τρίμηνο του 2007, όταν η ανεργίακινούνταν σε ανάλογα επίπεδα με τασημερινά, οι μισθοί είχαν αυξηθείκατά 5,8%, αντί του χαμηλού 3,2%το δ΄ τρίμηνο του 2017. Σε ορισμένεςχώρες που επλήγησαν σε μεγάλο βαθ-μό από τη χρηματοπιστωτική κρίσηκαταγράφηκε πτώση των πραγματι-κών μισθών. Χαρακτηριστικά παρα-δείγματα αποτελούν η Ιταλία και ηΙσπανία, όπου η πτώση της ανεργίαςαποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύ-ξηση της προσωρινής εργασίας καιτης μερικής απασχόλησης.

Αυτή η τάση ανάπτυξης, χωρίς ου-σιαστική αύξηση των μισθών, καθιστάαναγκαία τη στήριξη των εργαζομέ-νων από τις κυβερνήσεις, δήλωσε ογενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ ΑνχελΓκουρία από το Παρίσι. Στη στασι-μότητα των μισθών συνετέλεσε, ε-πίσης, η μακροχρόνια ανεργία, καθώςένας υποψήφιος εργαζόμενος προτί-θεται να λάβει χαμηλότερες αποδοχέςαπό το να μείνει εκτός αγοράς εργα-σίας. Λιγότερο από ένας στους τρειςπου αναζητούν εργασία λαμβάνει,κατά μέσον όρο, επίδομα ανεργίαςστα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ. Αντίδοτο

στην καταπολέμηση της στασιμότη-τας των μισθών είναι η βελτίωση τωνσυστημάτων εκπαίδευσης, προκει-μένου οι εργαζόμενοι να έχουν πε-ρισσότερες ευκαιρίες.

Ο ΟΟΣΑ, ο οποίος έχει κατ’ επανά-ληψη επισημάνει την ανεπαρκή αύ-ξηση των πραγματικών μισθών στονανεπτυγμένο κόσμο, δεν είναι ο μο-ναδικός φορέας που κρούει τον κώ-δωνα του κινδύνου. «Ο λαϊκισμός απότην Ακροδεξιά και την Ακροαριστεράενισχύεται, εν μέρει λόγω των επι-πτώσεων της τελευταίας χρηματοπι-στωτικής κρίσης», λέει ο Σόνι Καπούρ,γενικός διευθυντής του κέντρου ε-ρευνών Re-Define. «Ο ψηφοφόρος εί-

ναι πολύ δυσαρεστημένος, διότι δενέχει αποκομίσει σχεδόν κανένα όφε-λος μία δεκαετία μετά την κρίση. Ε-λάχιστοι έχουν δει να αυξάνονται οιπραγματικοί μισθοί τους. Οι περισ-σότεροι ζουν σε συνθήκες οικονομι-κής ανασφάλειας και γενικευμένηςαβεβαιότητας», επισημαίνει ο κ. Κα-πούρ σε αναλυτικό σημείωμα.

Στην Ιταλία, η κυβέρνηση συνα-σπισμού του Κινήματος των 5 Αστέ-ρων και της Λέγκας του Βορρά ψήφισενόμο για να μειωθεί ο αριθμός τωνσυμβάσεων προσωρινής απασχόλη-σης. «Ενώ έχουν δημιουργηθεί θέσειςεργασίας, μονάχα λίγοι στην κορυφήέχουν την τύχη να δουν να αυξάνο-

νται οι απολαβές τους και να εργά-ζονται σε ένα πιο ποιοτικό εργασιακόπεριβάλλον», αναφέρεται στην έκ-θεση του οργανισμού. Μία από τιςμεγαλύτερες προεκλογικές δεσμεύ-σεις του προέδρου Τραμπ είναι η ε-πιστροφή των θέσεων εργασίας πουμεταφέρθηκαν σε χώρες με χαμηλό-τερο εργατικό κόστος, υιοθετώνταςπολιτική εμπορικού προστατευτισμούκαι εσωστρέφειας στην οικονομία.Εντούτοις, όπως επισημαίνουν οι-κονομικοί αναλυτές, το αποτέλεσμαενός εμπορικού πολέμου θα επηρε-άσει αρνητικά την καταναλωτική δύ-ναμη των εργαζομένων και την απα-σχόληση.

Πενιχρές αυξήσεις μισθών δέκαχρόνια μετά την κρίση του 2008ΟΟΣΑ: Μείωση παραγωγικότητας, χαμηλός πληθωρισμός, οι κύριες αιτίες

Αν η Βρετανία δεν καταλήξει σε συμ-φωνία με την Ευρωπαϊκή Ενωση γιατη μετά το Brexit περίοδο, οι επι-πτώσεις θα είναι «εφιαλτικές» καιγια τα δύο μέρη, προειδοποίησε οεπικεφαλής της Ενωσης Αυτοκινη-τοβιομηχανιών και ΑντιπροσώπωνΑυτοκινήτων στη Βρετανία (SMMT).Το «σκληρό» Brexit «απλά δεν απο-τελεί επιλογή», δήλωσε ο Μάικ Χέιβς,διευθύνων σύμβουλος της MSST,της μη κερδοσκοπικής εταιρείαςπου εκπροσωπεί τον κλάδο των αυ-τοκινητοβιομηχανιών στη Βρετανία.Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ίδιοςπροειδοποιεί ότι ο κλάδος θα επι-βαρυνθεί ιδιαίτερα, αν δεν υπάρξεισυμφωνία Βρετανίας - Ε.Ε. Στο πλαί-σιο της ενημέρωσης του Τύπου γιατον κλάδο το α΄ εξάμηνο του 2018,ο κ. Χέιβς δήλωσε ότι το «σκληρό»Brexit, δηλαδή η αποχώρηση τηςΒρετανίας από την Ε.Ε., χωρίς εναλ-λακτική συμφωνία με τις Βρυξέλλες,θα οδηγήσει σε αύξηση των δαπα-νών και θα προκαλέσει χάος όχι μό-νον στη Βρετανία αλλά και στηνΕ.Ε.

Οι ξένες αυτοκινητοβιομηχανίεςέχουν αναπτύξει πλούσια δραστη-ριότητα στη Βρετανία από τη δεκα-ετία του 1980, βοηθώντας στην ευ-ρωστία σημαντικού μέρους της βα-ριάς βιομηχανίας στη χώρα. Ο κλάδοςαπασχολεί σήμερα περισσότερα από850.000 άτομα και ο ετήσιος τζίροςξεπερνάει τα 83 δισ. στερλίνες ή τα110 δισ. δολάρια. Ομως η αβεβαιό-τητα που επικρατεί λόγω Brexit έχειεπηρεάσει τη βρετανική οικονομίακαι, κατ’ επέκταση, την εγχώρια ζή-τηση. Αυτό έχει γίνει αισθητό καιστον κλάδο της αυτοκινητοβιομη-χανίας, ο οποίος αντιπροσωπεύειτο ένα πέμπτο της βαριάς βιομηχα-νίας στη Βρετανία. Κατά τη διάρκειατου α΄ εξαμήνου του 2018, η παρα-γωγή συρρικνώθηκε κατά 3,3%, στις834.402 οχήματα, λόγω της μεγάληςπτώσης της εγχώριας ζήτησης, η ο-ποία υπερκάλυψε την άνοδο των ε-ξαγωγών.

Ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες κα-τασκεύασαν μονάδες στη Βρετανίαγια να έχουν πρόσβαση όχι μόνονστην υπ’ αριθμόν 5 ισχυρότερη οι-κονομία του κόσμου αλλά και στηνενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Η ιαπωνικήToyota, η αμερικανική Ford και ηγερμανική BMW έχουν παροτρύνειτη Βρετανία να διασφαλίσει ότι δενθα υπάρξουν εμπόδια στις εισαγωγέςκαι στις εξαγωγές ανάμεσα στη Βρε-τανία και στα υπόλοιπα 27 κράτη-μέλη μετά το Brexit. Διαφορετικά,προειδοποιούν οικονομικοί αναλυτέςαλλά και παράγοντες του κλάδου,δεν θα υπάρχει λόγος οι ξένες αυ-τοκινητοβιομηχανίες να έχουν τόσομεγάλη παρουσία στη Βρετανία μετά

το Brexit. Αυτό, όμως, που ενοχλείπερισσότερο τους ξένους ομίλουςείναι η έλλειψη ξεκάθαρου σχεδίουστις διαπραγματεύσεις για το Brexit.

Βάσει χρονοδιαγράμματος, τοΛονδίνο και οι Βρυξέλλες πρέπεινα καταλήξουν τον Οκτώβριο σετελική συμφωνία για τη μετά τοBrexit περίοδο. Ετσι θα προλάβουννα την επικυρώσουν τα εθνικά Κοι-νοβούλια των κρατών-μελών έωςτην καταληκτική ημερομηνία γιατο Brexit, που είναι η 29η Μαρτίου2019. Ομως, η κυβέρνηση μειοψη-φίας της Βρετανής πρωθυπουργούΤερέζα Μέι έχει έρθει αντιμέτωπημε διάφορες προκλήσεις. Τον πε-ρασμένο μήνα παραιτήθηκαν ο αρ-μόδιος υπουργός για το Brexit Ντέι-βιντ Ντέιβις και ο υπουργός Εξω-τερικών Μπόρις Τζόνσον.

Οι υποστηρικτές ενός «σκληρού»

Brexit, συμπεριλαμβανομένου τουΜπόρις Τζόνσον, θεωρούν πως ηβρετανική οικονομία θα υποστεί αρ-νητικές συνέπειες αν αποχωρήσειαπό την Ε.Ε χωρίς εναλλακτική συμ-φωνία με τις Βρυξέλλες, αλλά θαείναι βραχυπρόθεσμες. Στην πραγ-ματικότητα, όμως, η προοπτική ενός«σκληρού» Brexit σημαίνει ότι θαισχύσουν αυτομάτως οι κανόνες τουΠαγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου(ΠΟΕ) στις εμπορικές σχέσεις Βρε-τανίας - Ε.Ε. Σύμφωνα με το κανο-νιστικό πλαίσιο του ΠΟΕ, οι δασμοίστις εισαγωγές αυτοκινήτων ανέρ-χονται στο 10%, εκτός κι αν έχει υ-πάρξει διμερής συμφωνία. Ο κ. Χέιβςδήλωσε σε συνέντευξη που έδωσεστην Evening Standard, ότι θα α-πηύθυνε έκκληση στη Γαλλία καιστη Γερμανία για να υπάρξει συμ-φωνία μεταξύ Λονδίνου - Ε.Ε., ώστενα διασωθούν οι θέσεις εργασίαςστον κλάδο. «Η Γαλλία και η Γερμα-νία πρέπει να στείλουν ένα ισχυρόμήνυμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή,ώστε από τις διαπραγματεύσεις γιατο Brexit να προκύψει μια συμφωνίαπου θα προστατεύσει τις θέσεις ερ-γασίας και στις δύο πλευρές τηςΜάγχης». Ο επικεφαλής της SMMTτόνισε ότι για κάθε θέση εργασίαςπου θα χαθεί στη Βρετανία, θα κιν-δυνεύσει να χαθεί άλλη μία στηνΕ.Ε.

REUTERS

«Εφιάλτης» για τις βιομηχανίεςαυτοκινήτων το σκληρό Brexit

Δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι, κυρίωςστην Ασία, τρώνε σε τακτική βάση έ-ντομα. Καθώς ενισχύονται οι ανησυχίεςγια το περιβαλλοντικό και κοινωνικόκόστος που έχει η εκτροφή μοσχαριών,γουρουνιών και πουλερικών, εκτιμάταιότι ολοένα και περισσότερα έντομα θααρχίσουν να καταλήγουν στο τραπέζιμας και ότι σιγά σιγά θα ξεπεράσουμετην αηδία που μπορεί να νιώθουμε στηνπροοπτική να φάμε ένα χάμπουργκερμε έντομα. Η παραγωγή ενός κιλού γρύ-λων απαιτεί λιγότερο από το ένα πέμπτοτης τροφής που χρειάζεται να φάει μιααγελάδα ώστε να παραχθεί η ίδια πο-σότητα κρέατος, σύμφωνα με στοιχείατου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίαςτου ΟΗΕ (FAO). Επιπλέον, τα έντομαχρειάζονται πολύ λιγότερο νερό και κα-θόλου αντιβιοτικά και ορμόνες για νααναπτυχθούν. Περίπου 1.900 διαφορετικάέντομα περιλαμβάνονται σε παραδοσια-κές δίαιτες. Ορισμένες από τις μεγαλύ-τερες αγορές για βρώσιμα έντομα είναιη Ταϊλάνδη, η Ιαπωνία, η Κίνα, η Αυ-στραλία και το Περού. Πλέον, ολοένα

και περισσότερα έντομα έχουν αρχίσεινα εμφανίζονται σε φαγητά ανά την Ευ-ρώπη και την Αμερική, αλλά και σε ε-στιατόρια.

Ενα εξ αυτών είναι το «Ultima» στοΕλσίνκι της Φινλανδίας, που προσφέρειταρτάκι με κάνναβη, μαγιονέζα τρούφαςκαι τηγανητούς γρύλους. Στην κοντινήπόλη Εσπο, οι επισκέπτες του εστιατο-ρίου Fat Lizard μπορούν να παραγγεί-λουν τηγανητούς γρύλους με μαλακότάκο, λάιμ, τσίλι, κόλιαντρο και κρεμφρες. Οι γρύλοι είναι κυρίως άγευστοι,

οπότε μπορεί κάποιος να τους προσθέσειεύκολα σε φαγητά όπως λουκάνικα, μπι-σκότα, μάφιν, ακόμη και σε παγωτό. Ησκόνη από γρύλους είναι μία ακόμη ε-πιλογή, καθώς περιέχει πολύ περισσό-τερη πρωτεΐνη από το αλεύρι που χρη-σιμοποιούμε για την παρασκευή ψωμιού.«Οι άνθρωποι φοβούνται να φάνε έναολόκληρο έντομο, αλλά η ιστορία είναιπολύ διαφορετική αν γνωρίζουν ότι τοέντομο έχει γίνει σκόνη και πλέον δενμπορούν να το διακρίνουν στο φαγητότους», λέει ο Ράντεκ Χούζεκ, συνιδρυτήςτης εταιρείας SENS Foods, που παράγειαλεύρι από γρύλους το οποίο χρησιμο-ποιείται για την παρασκευή ψωμιού καιμπαρών πρωτεΐνης. Η παγκόσμια αγοράγια βρώσιμα έντομα προβλέπεται ότιθα τριπλασιαστεί σχεδόν τα επόμεναπέντε χρόνια και ότι θα φτάσει σε τζίροτο 1,2 δισ. δολάρια. Η παραγωγική ικα-νότητα της βιομηχανίας εκτροφής ε-ντόμων έχει ενισχυθεί σημαντικά απότα τέλη του 2017, καθώς εισρέουν νέεςεπενδύσεις και βελτιώνεται η προοπτικήτης ζήτησης, σύμφωνα με τον Αρούν

Νιρμάλ, διευθυντή της εταιρείας συμ-βούλων Arcluster στη Σιγκαπούρη. Σύ-ντομα αναμένεται να ψηφιστούν νομο-θετικές ρυθμίσεις που θα διευκολύνουντην είσοδο των εντόμων στις ευρωπαϊκέςαγορές τροφίμων, ενώ τα σούπερ μάρκετδείχνουν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέ-ρον. Στη Γερμανία, το Metro πουλάεινουντλ παρασκευασμένα από έντομα,ενώ τα Carrefour στην Ισπανία προ-σφέρουν δέκα προϊόντα με έντομα,όπως μπάρες πρωτεΐνης.

Τα βρώσιμα έντομα αποτελούν υπερ-τροφή, σύμφωνα με τον Μάσιμο Ρεβερ-μπέρι, ιδρυτή της εταιρείας Bugsolutely,η οποία παρασκευάζει ζυμαρικά από α-λεύρι γρύλου στην Ταϊλάνδη και σνακαπό μεταξοσκώληκα για την κινεζική α-γορά. «Αν ζητήσετε από μια ομάδα επι-στημόνων να σχεδιάσουν το τέλειο κρέας,πιθανότατα θα προτείνουν κάποιο έντο-μο», προσθέτει. «Ορισμένοι υποστηρίζουνότι σε είκοσι χρόνια τα έντομα θα είναισαν το σούσι. Είμαι αισιόδοξος πως αυτόθα συμβεί πολύ γρηγορότερα», λέει.

BLOOMBERG

Τηγανητοί γρύλοι με τάκο, λάιμ, τσίλι και κόλιαντρο

<<<<<<

Είναι ένα δυσάρεστο φαινόμενο, που εντείνειτην εισοδηματική ανισότητα και τροφοδοτείτο κλίμα δυσαρέσκειας.

<<<<<<<

Ο κλάδος απασχολεί σήμερα περισσότερααπό 850.000 άτομα και ο ετήσιος τζίρος ξεπερνάει τα 83 δισ. στερλίνες.

<<<<<<<

Καθώς ενισχύονται οι ανησυχίες για το περιβαλλοντικό και κοινω-νικό κόστος που έχει η κτηνοτροφία, προβλέπε-ται στροφή στην εκτροφήβρώσιμων εντόμων.

Περίπου 1.900 διαφορετικά έντομα περιλαμβάνονται σε παραδοσιακές δίαιτες.Ορισμένες από τις μεγαλύτερες αγορές για βρώσιμα έντομα είναι η Ταϊλάνδη, η Ιαπωνία,η Κίνα, η Αυστραλία και το Περού. Πλέον, ολοένα και περισσότερα έντομα έχουν αρχίσεινα εμφανίζονται σε φαγητά ανά την Ευρώπη και την Αμερική, αλλά και σε εστιατόρια.

12-OIK_ΔΙΕΘΝH_KATHI 09/08/18 17:16 Page 12

Page 13: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Κ Ο Σ Μ Ο Σ

Τoυ ΑΘΩ ΔΗΜΟΥΛΑ

Τη δεκαετία του ’50 ήταν ένα ψαροχώριτριών χιλιάδων κατοίκων. Σταδιακάμεγάλωσε. Έγινε πόλη. Και τη δεκαετίατου ’80, χάρη στο οικονομικό μοντέλοτης Κίνας, έγινε τόπος παγκόσμιων ε-πενδύσεων. Ο πληθυσμός της έφτασετους 175.000 κατοίκους και έκτοτε α-κολούθησε ένας αδιανόητος ρυθμόςανάπτυξης. Σήμερα, στη Σεντζέν ζουνπερισσότεροι από 12 εκατ. άνθρωποι.Το παράδειγμά της είναι ενδεικτικότού πώς οι πόλεις αλλάζουν, στην κινακαι οχι μονο.

Το ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός με-ταφέρεται στις πόλεις δεν είναι κάτικαινούργιο, αν και μάλλον είναι πιοκαινούργιο από όσο νομίζουμε. Η πρώ-τη φορά που οι κάτοικοι των πόλεωνξεπέρασαν αυτούς της υπαίθρου ήτανπριν από δέκα χρόνια. Σήμερα ο αστι-κός πληθυσμός αντιστοιχεί περίπουστο 55% του συνόλου, ποσοστό πουθα φτάσει το 68% μέχρι το 2050, σύμ-φωνα με μελέτη του Οργανισμού Η-νωμένων Εθνών που δημοσιεύτηκεπριν από περίπου έναν μήνα. Αυτό με-ταφράζεται ως εξής: 2,5 δισ. άνθρωποι

θα προστεθούν στα αστικά κέντρα.Αλλά σε ποια; Ποιες θα είναι οι νέεςμητροπόλεις του πλανήτη;

Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πλη-θυσμιακά πόλη στην κόσμο θεωρείταιη Σουτσόου στην ανατολική Κίνα, όχιμακριά από τη Σαγκάη. Ο Ρολάν Μπαρτπέρασε κάποτε με το τρένο έξω από τηΣουτσόου και τη χαρακτήρισε «Βενετίατης Κίνας», παρατηρώντας μια πόληκάποιων χιλιάδων κατοίκων χτισμένηστις εκβολές του ποταμού Γιανγκτσέ.Δεν είχε αρχίσει ακόμη η ανάπτυξήτης. Από το 2010 μέχρι το 2015 ο ετήσιοςρυθμός μεταβολής του πληθυσμού τηςέφτασε το 6,3%. Σήμερα είναι πολυ-πληθέστερη από την Αθήνα, αν και δενσυγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες πόλειςτης χώρας. Αυτή τη στιγμή στην Κίναυπάρχουν δέκα πόλεις μεγαλύτερεςαπό την Ελλάδα και, εκτός από τη Σα-γκάη και το Πεκίνο, τις υπόλοιπες αρ-κετοί δεν θα τις έχουν ξανακούσει, πι-θανόν και επειδή η ανάπτυξή τους (πλη-θυσμιακά και οικονομικά) είναι σχετικάπρόσφατη: η Κουανγκτσόου, η Τιεντσίν,η Τσενγκντού ήταν πόλεις των τριών,των δύο και του ενός εκατομμυρίου τηδεκαετία του ’60, για να γίνουν σταδιακάτα σημερινά μεγαθήρια των 19, 15 και14 εκατ. κατοίκων αντίστοιχα.

Η μεγάλη αύξηση του κινεζικούπληθυσμού, η αστικοποίηση της χώραςκαι η δημιουργία νέων οικονομικώνκέντρων εξηγούν τη γέννηση «νέων»πόλεων – ένα άλλο παράδειγμα είναι

το Μπεϊχάι, ένα λιμάνι στη νότια Κίνα,που σχεδόν από το πουθενά μέσα σελίγα χρόνια έγινε σημαντικός τόποςεμπορίου και σήμερα έφτασε το 1,5 ε-κατ. κατοίκους, απαιτώντας μια κουκ-κίδα στον χάρτη. Υπάρχουν κι άλλαπαραδείγματα τέτοιων «μικρών» πό-λεων που αναπτύσσονται ταχύταταστην ευρύτερη περιοχή και αποκτούνρόλο και σημασία, όπως το Γκαζιαμπά-ντ, το Σουράτ και το Φαρινταμπάντστην Ινδία ή το Τσταγκόνγκ στο Μπαν-γκλαντές.

Οι πόλεις του μέλλοντοςΤο Λονδίνο ήταν η μεγαλύτερη πόλη

του κόσμου του 1900, το Τόκιο ήταν ημεγαλύτερη πόλη του κόσμου το 2000και το 2100 η μεγαλύτερη πόλη του κό-σμου θα είναι το Λάγος της Νιγηρίας,το οποίο, σύμφωνα με περσινή έρευνατου Global Cities Institute, θα φτάσειτους 88 εκατ. κατοίκους. Είναι δύσκολονα πιστέψουμε ότι μπορεί να υπάρξειμια πόλη τέτοιου μεγέθους, αλλά πιθανόντο ίδιο δύσκολο θα ήταν και πριν απόέναν αιώνα να πιστέψουμε ότι θα υπήρ-

χαν οι πόλεις που υπάρχουν σήμερα.Το Λάγος είναι ήδη η μεγαλύτερη πόλητης Αφρικής και μεγαλώνει ανεξέλεγκτα,αποτελώντας ένα πανίσχυρο οικονομικόκέντρο της ηπείρου, αλλά ταυτόχρονακαι έναν τόπο απόλυτης φτώχειας. Α-νάμεσα σε νεόδμητους ουρανοξύστεςαπλώνονται χαώδεις γειτονιές με χα-μόσπιτα. Από την ίδια έρευνα προκύπτειότι οι περισσότερες megacities του κό-σμου το 2100 θα βρίσκονται στην Αφρική– εκτός από το Λάγος, στη δεκάδα τηςλίστας αναφέρεται η Κινσάσα του Κον-

γκό, το Νταρ Ες Σαλάαμ της Τανζανίας,το Χαρτούμ του Σουδάν και η Νιαμέιτου Νίγηρα. Ανάμεσά τους βρίσκονταικαι κάποιες ασιατικές (αλλά όχι κινεζικές)πόλεις: το Μουμπάι, το Δελχί και η Καλ-κούτα της Ινδίας, η Καμπούλ του Αφ-γανιστάν και η Ντάκα του Μπανγκλα-ντές. Μόνο 14 από τις 100 μεγαλύτερεςπόλεις του πλανήτη θα βρίσκονται στονσημερινό «δυτικό κόσμο».

Υπάρχουν προφανώς αρκετοί παρά-γοντες που μπορούν να καταστήσουναυτές τις προβλέψεις άστοχες, ωστόσο

η γενική εικόνα θεωρείται αδιαπραγ-μάτευτη. Η Αφρική είναι η νεότερη ή-πειρος αυτή τη στιγμή στην κόσμο, μετο 60% του πληθυσμού της να είναικάτω των 25 ετών. Το αντίστοιχο πο-σοστό στην Ασία είναι 40%, στη ΒόρειαΑμερική 32% και στην Ευρώπη 27%.Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τουΟΗΕ, μέχρι το 2050 ο πληθυσμός τηςΑφρικής θα αυξηθεί κατά 1,3 δισ. αν-θρώπους, της Ασίας κατά 700 εκατ., στηΒόρεια Αμερική θα υπάρχει μια μάλλοναμελητέα αύξηση και στην Ευρώπη μιαμικρή μείωση.

Αλλάζοντας όψηΑνάμεσα στις πόλεις της πρώην Σο-

βιετικής Ένωσης (εξαιρώντας τη Μό-σχα), αυτή με τη μεγαλύτερη αύξησηστον πληθυσμό της μετά το 1991 είναιη Αστάνα, η οποία περίπου τριπλα-σιάστηκε, ξεπερνώντας σήμερα το 1εκατ. κατοίκους. Το εντυπωσιακό μετην πόλη του βόρειου Καζακστάν δενείναι μόνο η ταχεία αύξηση των κα-τοίκων της, αλλά και η πλήρης μετάλ-λαξή της. Στο ίδιο σημείο που στιςαρχές του προηγούμενου αιώνα βρι-σκόταν ένα χωριό (κυριολεκτικά) σή-

μερα υψώνονται ουρανοξύστες καιφουτουριστικά κτίρια. Αυτό ξεκίνησενα συμβαίνει όταν η κυβέρνηση τουΚαζακστάν και ο ισόβιος (και αμφιλε-γόμενος) πρόεδρός του, ΝουρσουλτάνΝαζαρμπάγεφ, ανέθεσε στον διάσημοαρχιτέκτονα Κίσο Κουροκάβα τον σχε-διασμό της πόλης, για να ακολουθή-σουν δεκάδες σταρ της παγκόσμιαςαρχιτεκτονικής που έβαλαν την υπο-γραφή τους στη δημιουργία μιας φα-νταχτερής αλλά άνισης πόλης, τουνέου οικονομικού κέντρου, ουσιαστικά,της κεντρικής Ασίας. Αντίστοιχη αρ-χιτεκτονική εξέλιξη είχε και το Μπακού,η πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, τοοποίο έχει επίσης μεγαλώσει στη με-τα-σοβιετική εποχή, και πλάι στην πα-λιά του πόλη υπάρχουν αρχιτεκτονή-ματα της Ζάχα Χαντίντ. Οι πόλεις, λοι-πόν, αλλάζουν. Αλλάζουν όψη, μέγεθος,ρόλο. Άλλες αλλάζουν ομαλά και βάσεισχεδίου, άλλες αλλάζουν συγκυριακάκαι άναρχα. Άλλες μεγαλώνουν όμορφα,άλλες όχι. Κάποιες θα συνεχίσουν νααλλάζουν, κάποιες άλλες θα σταθερο-ποιηθούν. Είναι δύσκολο να προβλέ-ψουμε τι μπορεί να σημαίνουν όλεςαυτές οι αλλαγές για την παγκόσμιαοικονομία, για τις κοινωνικές δομές,για την ποιότητα της ζωής, για το πε-ριβάλλον. Είναι όμως εύκολο να αρχί-σουμε να κοιτάμε τον χάρτη αλλιώς,εντοπίζοντας τα νέα μεγάλα αστικάκέντρα του πλανήτη σε άλλα σημείααπό εκείνα που μαθαίναμε μικροί.

Η Σεντζέν είναι η πρώτη πλήρως σχεδιασμένη πόλη της Κίνας. Σήμερα οι κοινωνικές ανισότητες είναι εμφανείς σε κάθε γωνιά και η εγκληματικότητα ανθεί.

Η καινούργια γεωγραφία των megacitiesΜελέτη του ΟΗΕ αναφέρει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μεταφερθεί μαζικότερα στις πόλεις τα επόμενα χρόνια. Αλλά σε ποιες πόλεις;

Ετοιμόρροπα διαμερίσματα στο Κουανγκτσόου, στη σκιά των νέων, σύγχρονων κτιρίων γραφείων και κατοικιών.

<<<<<<

Σήμερα ο αστικός πληθυ-σμός αντιστοιχεί περίπουστο 55% του συνόλου,ποσοστό που θα φτάσειτο 68% μέχρι το 2050.

<<<<<<

Το 2100 η μεγαλύτερηπόλη του κόσμου θα είναιτο Λάγος της Νιγηρίας,το οποίο θα φτάσειτους 88 εκατ. κατοίκους.

Η πρωτεύουσα του Καζακστάν, Αστάνα, αναπτύχθηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Το Νταρ Ες Σαλάαμ της Τανζανίας εξελίσσεται σε megacity.

13-OIK_ΚΟΣΜΟΣ_KATHI 09/08/18 17:05 Page 13

Page 14: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Σε αυξήσεις των χρεώσεών τους στηνκαρτοκινητή τηλεφωνία προχωρούνοι τρεις πάροχοι υπηρεσιών κινητήςτηλεφωνίας στην Ελλάδα. Η αρχή έγινεαπό τη Vodafone, η οποία προχώρησεσε αναπροσαρμογές των τιμολογίωντης τον περασμένο Ιούνιο, αναμένεταινα ακολουθήσει η Cosmote στις αρχέςτου επόμενου μήνα και τελευταία ηWind που θα αναπροσαρμόζει τα τι-μολόγια καρτοκινητής σε μια ευρείαπερίοδο, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριομέχρι και τον Δεκέμβριο.

Κοινή συνισταμένη των αναπροσαρ-μογών είναι η προσπάθεια ώθησης τωνκαταναλωτών σε πακέτα καρτοκινητήςτηλεφωνίας υψηλότερης χρέωσης. Γιαπαράδειγμα, η Cosmote στις αλλαγέςπου ήδη έχει ανακοινώσει, σημειώνειότι σε κάθε ανανέωση αξίας κάτω των12 ευρώ το ποσόν πλέον θα έχει ημε-ρομηνία λήξης 60 ημερών, αντί 90 πουείχε προηγουμένως. Η Wind από τηνάλλη, θα προσφέρει στους χρήστες πα-κέτων Q επιπλέον bonus σε δεδομέναμόνον σε όσους πραγματοποιούν ανα-νεώσεις άνω των 12 ευρώ. Τέλος, ηVodafone καταργεί τo πολύ χαμηλήςαξίας πακέτο καρτοκινητής surf & mail60 αξίας 3,90 ευρώ, ενώ παράλληλα α-κολουθεί μια πιο αυστηρή πολιτική γιακάθε ανανέωση χρόνου ομιλίας και δε-δομένων που γίνεται μετά τις 11 Ιουνίου2018. Ολες οι ανανεώσεις της εταιρείαςστα πακέτα καρτοκινητής (CU, καρτο-κινητό Vodafone, Ολυμπιακός κ.λπ.) ι-σχύουν για 60 ημέρες, αντί 90 ημέρεςπου ίσχυε πριν.

Με τις κινήσεις αυτές, αλλά και τηναύξηση των χρεώσεων, οι εταιρείες κι-νητής τηλεφωνίας θέλουν αφενός μεννα αυξήσουν τα έσοδά τους, αφετέρουνα ενθαρρύνουν την υψηλότερη χρήσηκαρτοκινητού. Γι’ αυτό οι περισσότερεςαυξήσεις χρεώσεων συνοδεύονται μεμια νέα παροχή, π.χ. μεγαλύτερο χρόνοομιλίας ή περισσότερα δωρεάν δεδο-μένα. Για παράδειγμα, η Wind αυξάνειτη χρέωση για το πακέτο F2G της Windπου προσφέρει 300 λεπτά προς όλουςκαι 200 λεπτά προς Wind/Q, από 6,0σε 7,0 ευρώ, αλλά συνοδεύεται με επι-πλέον πακέτο δεδομένων 100 Mb πουισχύει για 30 ημέρες. Επίσης, η Cosmote

αυξάνει τη χρέωση του φοιτητικού πα-κέτου What’s Up από 6 σε 7 ευρώ. Τοπακέτο μέχρι σήμερα προσφέρει 1.000λεπτά και 400 Mb για ένα μήνα, ενώμετά την αναπροσαρμογή της χρέωσηςτα δωρεάν δεδομένα θα ανέλθουν σε600 Mb. Σύμφωνα με στελέχη της αγο-ράς, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίαςεπιχειρούν να ξεκαθαρίσουν τις βάσειςπελατών τους από τους χαμηλής κατα-

νάλωσης πελάτες. Η αλήθεια είναι ότιοι εταιρείες μέχρι πρόσφατα επιχει-ρούσαν να διατηρήσουν ένα μεγάλοπελατολόγιο, με οποιαδήποτε έσοδοκαι αν συνέβαλε κάθε πελάτης. Ειδικάστην καρτοκινητή, η μέση χρέωση ανάμήνα είχε υποχωρήσει κάτω από 3 ευρώ,γεγονός που επηρέαζε δυσμενώς τομεικτό μέσο μηνιαίο έσοδο, συμπερι-λαμβανομένου των συμβολαίων κινητήςτηλεφωνίας. Ετσι, το μεικτό μηνιαίο έ-σοδο (ARPU) έχει μειωθεί κάτω από τα10 ευρώ τον μήνα και τώρα γίνεται προ-σπάθεια εξυγίανσης των πελατολογίωντων εταιρειών. Mόνον η Vodafone τουςτελευταίους 18 μήνες έχει διαγράψειπερισσότερους από 600.000 πελάτες,κυρίως καρτοκινητής τηλεφωνίας. Πά-ντως, οι αυξήσεις των χρεώσεων συν-δέονται και με το βαρύ επενδυτικό πρό-γραμμα των εταιρειών που αφορά τα

ευρυζωνικά δίκτυα κινητής. Καθώς σταεπόμενα ένα έως δύο έτη ολοκληρώνο-νται οι επενδύσεις στα δίκτυα 4ης γενιάςκαι η βιομηχανία θα αρχίσει να κινείταιγια την ανάπτυξη δικτύων 5ης γενιάς,η αγορά αναζητά τρόπους χρηματοδό-τησης των επενδύσεων. Στελέχη τηςαγοράς αναφέρουν ότι όσο οι αγορέςπαραμένουν κλειστές για τις ελληνικέςεταιρείες τηλεπικοινωνιών (και όχιμόνο), οι καταναλωτές είναι εκείνοι πουθα στηρίξουν τη δημιουργία των νέωνσύγχρονων δικτύων, τόσο στην κινητήόσο και στη σταθερή όπου πλέον, όλεςοι εταιρείες έχουν δραστηριότητες.

Τέλος, φαίνεται ότι έπειτα από μιαδεκαετία και πλέον σφοδρού ανταγω-νισμού, οι επιχειρήσεις του κλάδουχαμηλώνουν τους τόνους αντιπαρά-θεσης και αναζητούν τρόπους εξυ-γίανσης των οικονομικών τους.

Αυξήσεις στις χρεώσειςκαρτοκινητής προωθούν οι πάροχοιΗ αρχή έγινε με τη Vodafone και θα ακολουθήσουν η Cosmote και η Wind

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Σε τροχιά δημοπράτησης βρίσκεταιπλέον το μεγαλύτερο λιμενικό έργοτης χώρας. Ο λόγος, για την επέκτασητου προβλήτα του επιβατικού λιμέναστη νότια ζώνη του λιμανιού του Πει-ραιά, έργο που προωθεί ο ΟΛΠ με κό-στος ύψους 169 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ).Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνι-σμού που αναμένεται να πραγματο-ποιηθεί στις 31 Αυγούστου, το έργοαφορά την επέκταση του επιβατικούλιμένα, νοτιοδυτικά του μόλου Θεμι-στοκλέους, για την εξασφάλιση θέσεωνστάθμευσης κρουαζιερόπλοιων.

Με την ολοκλήρωση του έργου, τολιμάνι του Πειραιά θα μπορεί πλέοννα δέχεται τα μεγαλύτερα κρουαζιε-ρόπλοια του κόσμου. Ειδικότερα, βάσειτων σχετικών προδιαγραφών, στονΠειραιά θα μπορούν να εξυπηρετού-νται έως τέσσερα κρουαζιερόπλοιανέας γενιάς, μήκους άνω των 400 μέ-τρων έκαστο. Εκτιμάται ότι η εξέλιξηαυτή θα ενισχύσει τα σχέδια για τηνανάδειξή του σε λιμάνι home-port,δηλαδή σε λιμάνι αφετηρίας κρουα-ζιέρων και όχι μόνο σε λιμάνι transit,δηλαδή διέλευσης επιβατών κρουα-ζιέρας. Η στόχευση προς το home-port έγκειται στη σαφώς υψηλότερηπροστιθέμενη αξία που προσδίδειτόσο στο λιμάνι όσο και στην τοπικήοικονομία. Αλλωστε, παρά την εν γένειάνοδο του τουρισμού στη χώρα, ταετήσια έσοδα από την κρουαζιέρα πα-ραμένουν αμετάβλητα τα τελευταία

χρόνια, σε περίπου 500 εκατ. ευρώ.Αυτό οφείλεται στο ότι η Ελλάδα α-ποτελεί κατ’ εξοχήν χώρα διέλευσηςκρουαζιερόπλοιων και όχι αφετηρία,όπως συμβαίνει με την Ιταλία και τηνΙσπανία, όπου τα έσοδα από τον κλάδοείναι πολλαπλάσια. Το έργο χρημα-τοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2014-2020

και πιο συγκεκριμένα από το ΠΕΠ Ατ-τικής, του οποίου μάλιστα αποτελείτο μεγαλύτερο συγχρηματοδοτούμενοέργο. Παράλληλα, η υλοποίησή τουσυμβαδίζει και με τις συμβατικές υ-ποχρεώσεις του υπό κινεζική διοίκησηΟΛΠ, για πραγματοποίηση επενδύ-σεως ύψους 300 εκατ. ευρώ κατά τη

διάρκεια της πενταετίας 2017-2022.Αν δεν υπάρξει παράταση στη διε-νέργεια του διαγωνισμού, είναι πιθανόνα προκύψει ανάδοχος τον προσεχήΟκτώβριο. Σημειωτέον ότι, μέχρι σή-μερα, τα έργα που έχει υλοποιήσει ηCosco στον Πειραιά, και τα οποία α-φορούσαν τις επεκτάσεις των Προ-βλητών ΙΙ και ΙΙΙ στον Σταθμό Εμπο-ρευματοκιβωτίων, έχουν πραγματο-ποιηθεί από την τεχνική εταιρεία ΤΕ-ΚΑΛ, η οποία θεωρείται σχεδόν βέβαιοότι θα συμμετάσχει και στον συγκε-κριμένο διαγωνισμό.

Πέραν του παραπάνω έργου, η δι-οίκηση του ΟΛΠ ολοκληρώνει αυτήντην περίοδο την επισκευή των υπο-δομών του Προβλήτα Ι, μέσω του ο-ποίου θα διασφαλιστεί η μέγιστη δυ-ναμικότητα της προβλήτα, θα απο-φευχθούν φθορές στον μηχανολογικόεξοπλισμό και θα αναβαθμιστεί η δυ-νατότητα στοιβασίας σε 5+1 εμπο-ρευματοκιβώτια, μεγιστοποιώντας μετον τρόπο αυτό την αποδοτικότητάτης. Παράλληλα, προανήγγειλε καιτην προμήθεια πρόσθετου εξοπλι-σμού, όπως νέες γερανογέφυρες φορ-τοεκφόρτωσης, μία γερανογέφυραστοιβασίας, ανανέωση του ηλεκτρο-μηχανολογικού εξοπλισμού για τουςυφιστάμενους υποσταθμούς και ταπληροφοριακά συστήματα.

Παράλληλα, η διοίκηση του ΟΛΠέχει ανακοινώσει την πρόθεση κατα-σκευής μιας νέας, σύγχρονης αποθή-κης 47.500 τ.μ. πίσω από τον ΣταθμόΔιακίνησης Αυτοκινήτων.

Επένδυση 170 εκατ. ευρώ για επέκταση προβλήτα επιβατών στο λιμάνι του ΠειραιάΣτόχος, η εξασφάλιση θέσεων στάθμευσης των κρουαζιερόπλοιων νέας γενιάς

Με την ολοκλήρωση του έργου, το λιμάνι του Πειραιά θα μπορεί πλέον να δέχε-ται τα μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια του κόσμου. Ειδικότερα, βάσει των σχετικώνπροδιαγραφών, στον Πειραιά θα μπορούν να εξυπηρετούνται έως τέσσερα κρουα-ζιερόπλοια νέας γενιάς, μήκους άνω των 400 μέτρων έκαστο.

Με διψήφιοποσοστό αύξησης έκλεισεο Ιούνιος για τις εξαγωγές, κλάδοςτης ελληνικής οικονομίας ο οποίοςσυνέχισε για ακόμη έναν μήνα τηνανοδική του πορεία, με συνέπεια τοπρώτο ήμισυ του τρέχοντος έτουςνα κλείνει επίσης με διψήφιο ποσο-στό αύξησης. Ο Πανελλήνιος Σύν-δεσμος Εξαγωγέων (ΠΣΕ) εμφανίζεταιμε ανακοίνωσή του ιδιαιτέρως αι-σιόδοξος για την πορεία των εξαγω-γών στο σύνολο του έτους, ενώ χα-ρακτηρίζει ενθαρρυντική τη μείωσητου εμπορικού ελλείμματος στο σύ-νολο του εξαμήνου, αν και τον Ιούνιοσημείωσε σημαντική άνοδο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοι-χεία που ανακοίνωσε χθες η Ελλη-νική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), ηαξία των εξαγωγών κατά τον μήναΙούνιο 2018, εξαιρουμένων των πε-τρελαιοειδών και των πλοίων, αυ-ξήθηκαν κατά 11,8%, στο 1,99 δισ.ευρώ από 1,78 δισ. ευρώ τον Ιούνιοτου 2017. Συμπεριλαμβανομένωντων πετρελαιοειδών και των πλοίων,η συνολική αξία των ελληνικών ε-ξαγωγών τον Ιούνιο διαμορφώθηκεπερίπου στα 3 δισ. ευρώ, καταγρά-φοντας αύξηση 24,8% σε σύγκρισημε τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι.

Σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου οιεξαγωγές διαμορφώθηκαν, εξαιρου-μένων των πετρελαιοειδών και τωνπλοίων, σε 10,98 δισ. ευρώ καταγρά-φοντας αύξηση 12,7% σε σύγκρισημε το πρώτο εξάμηνο του 2017. Συ-μπεριλαμβανομένων των πετρελαι-οειδών και των πλοίων, η συνολικήαξία των εξαγωγών την περίοδο Ια-νουαρίου - Ιουνίου 2018 ανήλθε σε16,44 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύ-

ξηση 15,7%.Αξίζει να σημειωθεί ότι το διάστη-

μα Ιανουαρίου - Ιουνίου παρουσιά-ζουν αύξηση των εξαγωγών οι εννέααπό τις δέκα βασικές κατηγορίεςπροϊόντων, από 6,8% έως 35,7%,ενώ μείωση 1,2% παρατηρείται μόνοστις εξαγωγές ποτών - καπνού.

Σημαντική αύξηση κατέγραψαντον Ιούνιο και οι εισαγωγές, οι οποίεςούτως ή άλλως είναι περισσότερεςαπό τις εξαγωγές. Εξαιρουμένων τωνπετρελαιοειδών και των πλοίων, ηαξία των εισαγωγών τον Ιούνιο του2018 διαμορφώθηκε σε 3,38 δισ. ευ-ρώ, καταγράφοντας αύξηση 12%.Συμπεριλαμβανομένων των πετρε-λαιοειδών και των πλοίων, η αξίατων εισαγωγών διαμορφώθηκε τονΙούνιο του 2018 σε 4,97 δισ. ευρώκαταγράφοντας αύξηση 27,1%.

Το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουνίου2018 η συνολική αξία των εισαγωγώνανήλθε στο ποσό των 26,69 δισ. ευρώ,παρουσιάζοντας αύξηση 4,5%. Χωρίςτα πετρελαιοειδή και τα πλοία, η αύ-ξηση των εισαγωγών σε σύγκρισημε το αντίστοιχο διάστημα του 2017ήταν 8%.

Το έλλειμμα του εμπορικού ισο-ζυγίου, συμπεριλαμβανομένων τωνπετρελαιοειδών και των πλοίων, κα-τέγραψε πολύ μεγάλη αύξηση τον Ι-ούνιο του 2018, κατά 30,9% σε σύ-γκριση με τον Ιούνιο του 2017. Τοθετικό είναι πάντως ότι σε επίπεδοεξαμήνου το έλλειμμα του εμπορικούισοζυγίου συρρικνώθηκε κατά 9,1%σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνοτου 2017 και διαμορφώθηκε σε 10,52δισ. ευρώ έναντι 11,58 δισ. ευρώ πέ-ρυσι.

Αυξήθηκαν κατά 11,8%, στο 1,99 δισ., οι ελληνικές εξαγωγές τον Ιούνιο

Καταργείται η ενδεικτική τιμή πώλησης στα μη συνταγογραφούμεναΧωρίςνα αναγράφεται ενδεικτική τιμήλιανικής πώλησης στην εξωτερικήσυσκευασία τους θα κυκλοφορούν ε-φεξής τα μη συνταγογραφούμεναφάρμακα. Το υπουργείο Υγείας με τρο-πολογία που κατέθεσε πρόσφατα καιη οποία ψηφίστηκε στη Βουλή, προ-χώρησε σε «διόρθωση» του θεσμικούπλαισίου το οποίο το ίδιο είχε επιβάλειτον Μάιο του 2017, παραδεχόμενοότι δημιουργούσε εσφαλμένες εντυ-πώσεις στους ασθενείς.

Ειδικότερα, η υπουργική απόφαση

του 2017 όριζε ότι στην εξωτερικήσυσκευασία των σχετικών σκευασμά-των αναγράφεται υποχρεωτικά σε εμ-φανές σημείο μία ενδεικτική τιμή λια-νικής πώλησης. Η υπουργική απόφασηπεριέγραφε και τον τρόπο εξαγωγήςτης τιμής αυτής, ενώ ανέφερε ότι «ηενδεικτική τιμή λιανικής πώλησηςδεν είναι υποχρεωτική για όσους δια-θέτουν τα φάρμακα (σ.σ. φαρμακευ-τικές εταιρείες, φαρμακαποθήκες,φαρμακοποιοί και σούπερ μάρκετ),οι οποίοι μπορούν ελεύθερα να κα-

θορίσουν την τιμολογιακή τους πο-λιτική ως προς τα προϊόντα αυτά». Ησυγκεκριμένη ρύθμιση αποτελούσεμία προσπάθεια συγκράτησης των τι-μών προς τα κάτω. Από την αρχή οιφαρμακοποιοί είχαν εκφράσει την έ-ντονη αντίδρασή τους στη συγκεκρι-μένη ρύθμιση, τονίζοντας ότι εμμέσωςδεσμεύονται για τιμές που οι παρα-γωγοί έχουν αναγράψει στη συσκευ-ασία, ενώ κατά την εφαρμογή της κα-τήγγειλαν ότι υπήρξαν περιπτώσειςπου οι τιμές που αναγράφονται είναι

μικρότερες της χονδρικής. Με τηνπρόσφατη τροπολογία το υπουργείοκαταργεί την υποχρεωτική αναγραφήενδεικτικής τιμής λιανικής πώλησηςεπί των συσκευασιών. Οπως αναφέ-ρεται στην αιτιολογική έκθεση τηςτροπολογίας, ο λόγος είναι ότι η προη-γούμενη ρύθμιση «δημιουργούσε ε-σφαλμένες εντυπώσεις στους ασθε-νείς», ενώ δεν επέφερε κανένα απο-τέλεσμα στον περιορισμό των ενδε-χόμενων αυξήσεων τιμών.

ΠΕΝΝΥ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑ

Σημαντική άνοδο κατέγραψαν τον Ιούνιο και οι εισαγωγές. Εξαιρουμένων τωνπετρελαιοειδών και των πλοίων, η αξία τους διαμορφώθηκε στα 3,38 δισ. ευρώ,καταγράφοντας αύξηση 12%.

Την επιβολή πλαφόν στην τιμή τηςβενζίνης σε όλη την επικράτεια, μέσωμηχανισμού αυτόματης ενεργοποί-ησης, φέρεται να εισηγήθηκε η Ρυθ-μιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προςτο υπουργείο Οικονομίας και Ανά-πτυξης. Το τελευταίο, ωστόσο, στοοποίο μέχρι χθες το βράδυ φέρεταινα μην είχε αποσταλεί η γνωμοδό-τηση της ΡΑΕ, δεν εμφανίζεται ιδι-αιτέρως διατεθειμένο να υιοθετήσειτη σχετική πρόταση και να επιβάλειπλαφόν, εξετάζοντας, σύμφωνα μεασφαλείς πληροφορίες, πιο μόνιμηλύση, βασισμένη στον προσφάτωςψηφισθέντα νόμο για το λεγόμενομεταφορικό ισοδύναμο.

Σύμφωνα, λοιπόν, με πληροφορίεςτης «Κ», το υπουργείο Οικονομίας καιΑνάπτυξης εξετάζει σοβαρά το ενδε-χόμενο να μην προχωρήσει σε μια βια-στική, πρόσκαιρη λύση για πλαφόνστις τιμές των καυσίμων σε κάποιανησιά ή ακόμη και σε όλη την επικρά-τεια, αλλά να προβεί τις επόμενες η-μέρες και πάντως εντός του Αυγούστουστη λήψη αποφάσεων με τις οποίεςθα αξιοποιείται ο νόμος 4551/2018 γιατο μεταφορικό ισοδύναμο. Υπενθυμί-ζεται ότι πριν από λίγες ημέρες εκδό-θηκε η σχετική απόφαση που καθορίζειτις λεπτομέρειες για τη χορήγηση τουλεγόμενου αντισταθμίσματος νησιω-τικού κόστους (ΑΝΗΚΟ) στα φυσικάπρόσωπα, αλλά εκκρεμεί ακόμη ηκοινή υπουργική απόφαση που προ-βλέπεται να εκδοθεί από τα υπουργείαΟικονομίας, Οικονομικών και Νησιω-τικής Πολιτικής σε ό,τι αφορά το α-ντιστάθμισμα για τη μεταφορά καυ-σίμων από την ηπειρωτική Ελλάδαπρος τα νησιά.

Η ΡΑΕ, από την πλευρά της, ύστερααπό την εξέταση των δεδομένων που

της απέστειλαν τις προηγούμενες η-μέρες οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γε-νικής Γραμματείας Εμπορίου καιΠροστασίας του Καταναλωτή, φέρε-ται να κατέληξε σε εισήγηση πουπροβλέπει τη λειτουργία ενός μηχα-νισμού αυτόματης ενεργοποίησηςπλαφόν και θα έχει σε γενικές γραμ-μές τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:• Λαμβάνεται ως βάση υπολογισμούη μέση λιανική τιμή πώλησης αμόλυ-βδης βενζίνης και πετρελαίου κίνησηςπου ισχύει στον νομό Αττικής. Χθες,για παράδειγμα, με βάση τα στοιχείατου Παρατηρητηρίου Τιμών Καυσίμων,η μέση τιμή της αμόλυβδης και του

ντίζελ ήταν στην Αττική 1,618 και1,390 ευρώ/λίτρο αντιστοίχως, ενώπανελλαδικά 1,644 και 1,413 ευρώ/λίτροαντιστοίχως.• Για κάθε νομό έχουν υπολογισθείεύλογα περιθώρια διαμόρφωσης τηςτιμής με βάση το μεταβλητό κόστος,το κόστος προμήθειας πετρελαιοειδώνκαι τα μεικτά κέρδη εμπορίας πρατη-ριούχων.• Με βάση τα παραπάνω, προκύπτειμια «νοητή» τιμή για κάθε νομό. Εάντο 70% των πρατηριούχων του νομούτην υπερβαίνει, τότε αυτή θα λειτουργείως ανώτατο πλαφόν. Η ΡΑΕ εισηγείταιτο μέτρο να ισχύσει μέχρι τις 30 Σε-πτεμβρίου με τις αναγκαίες αναπρο-σαρμογές σε εβδομαδιαία βάση.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Πλαφόν στην τιμή βενζίνης εισηγείται η ΡΑΕ, επιφυλακτικό το υπουργείο

<<<<<<

Τη λύση του μεταφορικούισοδύναμου στα καύσιμαεξετάζει το υπουργείο Οι-κονομίας και Ανάπτυξης.

<<<<<<

Κοινή συνισταμένη των αναπροσαρμογών είναι η προσπάθεια ώθησης των κατα να λωτών σε πακέτα καρτοκινητής υψηλότερης χρέωσης.

14-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 09/08/18 17:17 Page 14

Page 15: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΡΟΥΛΑΣ ΣΑΛΟΥΡΟΥ

Αντιστάσεις στην καθοδική της πο-ρεία φαίνεται πως αντιμετωπίζει ηανεργία στη χώρα μας, καθώς σύμ-φωνα με τα στοιχεία της ΕθνικήςΣτατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) τονΑπρίλιο αυξήθηκε, έστω και οριακά,στο 20,2% από 20,1% που ήταν τονΜάρτιο του τρέχοντος έτους. Σεσχέση βέβαια με το 21,7% που είχεκαταγραφεί κατά τον Απρίλιο του2017, το ποσοστό ανεργίας παρου-σίασε σημαντική μείωση.

Το γεγονός ότι το ποσοστό ανερ-γίας στην Ελλάδα παραμένει σε ση-μαντικά υψηλά επίπεδα επισημαί-νεται και στην πρόσφατη έκθεσητης Κομισιόν για τη χώρα μας. Οπωςαναφέρεται χαρακτηριστικά, «η α-νεργία, αν και υποχωρεί από τηνκορυφή του 27,9% του 2013, παρέ-μεινε στο 20,1% τον Μάρτιο του2018. Η μακροχρόνια ανεργία (15,3%στο τέλος του 2017) και η ανεργίατων νέων (43,8% τον Μάρτιο του2018) επίσης παραμένουν πολύ υ-ψηλά». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πά-ντως, επισημαίνει ότι η απασχόλησηαυξήθηκε σχεδόν κατά 2% το πρώτοτρίμηνο του 2018 και η τάση αυτήαναμένεται να συνεχιστεί καθ’ όλητη διάρκεια του έτους.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοι-χεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο συνολικός α-ριθμός των ανέργων έφτασε τις949.726 άτομα. Μάλιστα, παρά τημικρή αύξηση του ποσοστού ανερ-γίας, ο αριθμός των ανέργων μειώ-θηκε τον Απρίλιο κατά 7.698 άτομασε σχέση με τον Μάρτιο του 2018(μείωση 0,8%). Πολύ μεγαλύτερη,κατά 93.632 άτομα, ήταν η μείωσητων ανέργων σε σχέση με τον Α-πρίλιο του 2017 (μείωση 9%).

Αντίστοιχα, οι απασχολούμενοιτον Απρίλιο έφτασαν τα 3.763.377άτομα, αριθμός που είναι μειωμένοςκατά 1.242 συγκριτικά με τον Μάρτιοτου 2018 και κατά 40.758 σε σχέσημε τον Απρίλιο του 2018 (μείωση1,1%). Ανά φύλο, τα στοιχεία τηςΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι η ανεργία είναισημαντικά υψηλότερη στις γυναίκες(24,7%), συγκριτικά με τους άνδρες(16,5%).

Σε επίπεδο περιφέρειας, το υψη-

λότερο ποσοστό ανεργίας εντοπί-στηκε στην Ηπειρο - Δυτική Μακε-δονία (25,5%) και ακολουθούν η Ατ-τική (21,1%), η Πελοπόννησος, ηΔυτική Ελλάδα και τα Ιόνια νησιά(20,3%), καθώς και η Μακεδονία -Θράκη (20%). Στον αντίποδα, το χα-μηλότερο ποσοστό ανεργίας κατα-γράφηκε στην Κρήτη (11,6%) καιακολουθούν η Θεσσαλία - ΣτερεάΕλλάδα (18,6%) και το Αιγαίο (19,5%).

Οσο για την κατανομή με βάσητις ομάδες ηλικιών, διαπιστώνεται

ότι η ανεργία έχει καταγράψει υπο-χώρηση σε όλες τις κατηγορίες, σεσχέση με τον αντίστοιχο μήνα τουπροηγούμενου έτους. Ειδικότερα,στις ηλικίες 15-24 ετών η ανεργίαυποχώρησε στο 42,3% (τον Απρίλιοτου 2017 ήταν 44,2%), στις ηλικίες25-34 ετών περιορίστηκε στο 25,4%(τον Απρίλιο της περυσινής χρονιάςήταν 27,5%) και στις ηλικίες 35-44ετών μειώθηκε στο 18,4% (τον πε-ρυσινό Απρίλιο ήταν 19,2%). Στιςηλικίες 45-54 ετών υποχώρησε στο16,7% (από 17,1% που ήταν ένα χρό-νο νωρίτερα), στις ηλικίες 55-64ετών μειώθηκε στο 15,6% (τον Α-πρίλιο του 2017 ήταν 18,6%), ενώστις ηλικίες 65-74 ετών περιορίστηκεστο 11% (από 11,7% τον περυσινόΑπρίλιο).

Χθες δημοσιοποιήθηκαν από τηνΕυρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία

τα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνοτου 2018, ως προς το ποσοστό τωννέων ηλικίας 15-24 ετών που δεν έ-χουν πρόσβαση ούτε στην απασχό-ληση ούτε στην εκπαίδευση καιστην κατάρτιση (ποσοστό NEET),και η χώρα μας βρίσκεται σταθεράστις θέσεις με τα υψηλότερα ποσο-στά. Συγκεκριμένα, βρίσκεται με14,6% (έναντι 15% το τελευταίο τρί-μηνο του 2017) πίσω από τις Βουλ-γαρία (15%), Κύπρο (15,6%) και τηνΙταλία (19,1%). Ο μέσος ευρωπαϊκόςόρος εκτιμάται σε 10,6% και μάλισταείναι σημαντικά χαμηλότερος σεσχέση με το πρώτο τρίμηνο του2008.

Το χαμηλότερο ποσοστό NEETστην Ε.Ε. για το πρώτο τρίμηνο του2018 παρατηρήθηκε στις Κάτω Χώ-ρες (4,1%), την Τσεχική Δημοκρατία(5,7%) και τη Σουηδία (6,2%).

Υποχωρεί, αλλά με αργούς ρυθμούς, η ανεργία στην ΕλλάδαΣτο 20,2% τον Απρίλιο – Σε υψηλά επίπεδα παραμένει η μακροχρόνια ανεργία

<<<<<<

Ε.Ε.: Η ανεργία, αν και υποχωρεί από το 27,9% του 2013, παρέμεινε στο20,1% τον Μάρτιο του2018.

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΝΤΗ

Η οικονομική κρίση υποχρέωσε τουςΕλληνες και κυρίως τις Ελληνίδες ναπερικόψουν εκτός όλων των άλλων καιτις δαπάνες για την περιποίηση τουεαυτού τους. Ενδεικτικά είναι τα στοι-χεία της Cosmetics Europe για τηνκατά κεφαλήν καταναλωτική δαπάνη,η οποία το 2017 διαμορφώθηκε στα79 ευρώ, όταν σε άλλες χώρες όπως ηΛιθουανία και η Σλοβενία αυτή δια-μορφώνεται στα 83 και 82 ευρώ, αντί-στοιχα. Επιπλέον, αυτή η αδυναμίαδιάθεσης μέρους του εισοδήματός τουςγια την αγορά προϊόντων αποτυπώνεταικαι στην εξέλιξη του συνόλου της εγ-χώριας αγοράς καλλυντικών, η οποίαέχει συρρικνωθεί κατά τουλάχιστον38% από την περίοδο 2009- 2017, παράτα σημάδια σταθεροποίησης που πα-ρουσιάζει το τελευταίο διάστημα. Σύμ-φωνα με στοιχεία του ΠανελλήνιουΣυνδέσμου Βιομηχάνων και Αντιπρο-σώπων Καλλυντικών και Αρωμάτων(ΠΣΒΑΚ) και του Cosmetics Europe,το 2009 οι πωλήσεις καλλυντικών προϊ-όντων ήταν στο 1,375 δισ. ευρώ, υπο-χώρησαν στα 798 εκατ. ευρώ το 2016και ανέκαμψαν ελαφρώς στα 851 εκατ.ευρώ το 2017. Θετικά είναι τα σημάδια,ωστόσο, ως προς την πορεία των εξα-γωγών, με την Ελλάδα να καταλαμβάνειτην 19η θέση μεταξύ 30 ευρωπαϊκώνχωρών και τις ελληνικές εξαγωγές ναανέρχονται πέρυσι στα 218 εκατ. ευρώ.Αθροιστικά οι χώρες της Ε.Ε. με τηνπροσθήκη της Ελβετίας, της Νορβηγίαςκαι της Σουηδίας εξάγουν 47,8 δισ. ευ-ρώ, αντιπροσωπεύοντας το 1/3 της πα-γκόσμιας αγοράς καλλυντικών προϊό-ντων.

Οπως επεσήμανε σε δηλώσεις τουστην «Κ» ο Θόδωρος Γιαρμενίτης, πρό-εδρος του ΠΣΒΑΚ, «η Ασία αποτελείμία από τις βασικότερες αγορές στιςοποίες στοχεύουν οι ελληνικές εται-ρείες, δεδομένου ότι πλέον στην Ευ-ρώπη υπάρχει έντονος ανταγωνισμός».Μάλιστα, ο ίδιος προσθέτει ότι ήδηπολλές εταιρείες έχουν στρέψει το εν-διαφέρον τους προς την κινεζική αγορά,φέρνοντας ενδεικτικά το παράδειγματης «Κορρές» και το επικείμενο άνοιγματης εταιρείας στην Κίνα.

Οσον αφορά τη διαμόρφωση της ελ-ληνικής αγοράς, σύμφωνα με την έκ-θεση το 2017 λειτουργούσαν 123 ΜμΕ,από 68 το 2016, στον κλάδο των καλ-λυντικών και της προσωπικής υγιεινής,καταλαμβάνοντας έτσι τη 12η θέσησε σύγκριση με άλλες 30 ευρωπαϊκέςχώρες.

Σημειώνεται ότι στην πρώτη θέσηφιγουράρει η Γαλλία, που αποτελεί καιτη «Μέκκα της ομορφιάς» με 836 επι-χειρήσεις, έπεται η Ιταλία με 795 καιη Ισπανία με 517.

Επιπλέον, όσον αφορά τις πωλήσεις,η έκθεση της Cosmetics επισημαίνειότι αυτές ανήλθαν στα 638 εκατ. ευρώσε τιμές χονδρικής έναντι 593 εκατ.ευρώ το 2016, παρουσιάζοντας ελάχι-στη μεταβολή της τάξεως του 0,1%.Το 2015, διάστημα κατά το οποίο η α-γορά καλλυντικών προϊόντων κινού-νταν με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξεωςτου 3,1%, οι εγχώριες πωλήσεις σετιμές χονδρικής ανήλθαν περίπου στα600 εκατ. ευρώ. Οσον αφορά τη διάρ-θρωση της αξίας των πωλήσεων στις

επιμέρους κατηγορίες (σε τιμές χον-δρικής) για το 2017 τα στοιχεία κατα-δεικνύουν πως, όπως και πέρυσι, ταπροϊόντα περιποίησης προσώπου α-ποτελούν μία από τις κατηγορίες μετη μεγαλύτερη ζήτηση, με το ποσοστόνα ανέρχεται στο 30,7% των συνολικώνπωλήσεων. Επονται τα προϊόντα πε-ριποίησης σώματος με 28% και ακο-λουθούν εκείνα για την περιποίησημαλλιών με ποσοστό 23,6% επί του συ-νόλου των πωλήσεων.

Ηλεκτρονικό φαρμακείο«Καλπάζουσα επίσης τάση» έχει –

κατά τα λεγόμενα του κ. Γιαρμενίτη–και το e-pharmacy, δηλαδή το ηλε-κτρονικό φαρμακείο, αν και βάσειστοιχείων του ΠΣΒΑΚ, τα σούπερ μάρ-κετ παραμένουν το κυρίαρχο κανάλιδιανομής των προϊόντων στη χώραγια το 2017 με ποσοστό 41,3% επί τουσυνόλου των πωλήσεων.

Αντιθέτως, τα φαρμακεία αντιστοι-χούν στο 26,1% των πωλήσεων, ενώέχουν αρχίσει να εμφανίζονται καικαταστήματα που πωλούν ένα brandτόσο στην Ελλάδα όσο και σε υπόλοι-πες χώρες όπως η Ρουμανία.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η αγοράτου e-commerce ξεκίνησε περίπου το2011, με ποσοστό 2,5% της συνολικήςαγορά, ενώ το 2017 αυτό ανήλθε στο4,9%.

Σε 8 χρόνια μειώθηκανκατά 38% οι πωλήσειςκαλλυντικών

<<<<<<

Η Ασία είναι μία από τις βασικότερες αγορές στις οποίες στοχεύουν,πλέον, οι ελληνικές εξαγω-γικές εταιρείες.

Σε ανοδική πορεία επανέρχεται ο Δεί-κτης Οικονομικού Κλίματος τον Ι-ούλιο διαπιστώνει το ΙΟΒΕ, μετά τηνπτώση που παρουσίασε τον προη-γούμενο μήνα (σ.σ. τον Ιούνιο).

Συγκεκριμένα, ο Δείκτης διαμορ-φώθηκε στις 105,3 (από 102,5) μο-νάδες, επίδοση που είναι η υψηλό-τερη από τον Ιούλιο του 2014. Ω-στόσο, το Ιδρυμα επισημαίνει ότι ηέρευνα κατά ένα πολύ μεγάλο μέροςολοκληρώθηκε πριν από τα πρόσφα-τα τραγικά γεγονότα στην Αττικήκαι ενδεχόμενες επιδράσεις δεν έ-χουν ενσωματωθεί ως τάση στα στοι-χεία του Ιουλίου.

Η γενικότερη δυναμική του δείκτητους τελευταίους μήνες είναι συνε-πής με τις μακροοικονομικές εξελίξειςκαι βραχυχρόνιους δείκτες σε διά-φορους κλάδους, που οι τάσεις είναιανοδικές, αναφέρει το ΙΟΒΕ. Παράλ-ληλα, σημειώνει ότι η ολοκλήρωσητου τρίτου προγράμματος προσαρ-μογής χωρίς εκπλήξεις και οι απο-φάσεις για το μεταμνημονιακό πλαί-σιο εποπτείας συμβάλλουν στη στα-θεροποίηση του οικονομικού πλαι-σίου και επιτρέπουν τη βελτίωσητων προσδοκιών σε τμήματα της οι-κονομίας. Ακόμη και αν δεν δημι-ουργείται ισχυρή αναπτυξιακή δυ-ναμική, και η έξοδος στις διεθνείςαγορές φαίνεται πως γίνεται με πολ-λές επιφυλάξεις και περιορισμούς,οι αποφάσεις αφενός για μείωση τηςεπιβάρυνσης από την εξυπηρέτησητου δημόσιου χρέους και αφετέρουη δέσμευση της οικονομικής πολι-τικής εντός ενός αυστηρού δημο-

σιονομικού πλαισίου μειώνουν τουςκινδύνους εκτροχιασμού της οικο-νομίας. Οι επιμέρους δείκτες δια-μορφώνονται ως εξής:

• Στη βιομηχανία το ισοζύγιο τωνεκτιμήσεων για τις παραγγελίες καιτη ζήτηση βελτιώνεται, με το ισοζύγιοστις εκτιμήσεις για τα αποθέματακαι τις προβλέψεις για την παραγωγήτους προσεχείς μήνες να παραμένουναμετάβλητα.

• Στις κατασκευές οι προβλέψειςγια το πρόγραμμα εργασιών των ε-

πιχειρήσεων επιδεινώνονται, ενώεκείνες για την απασχόληση κι-νούνται στα ίδια επίπεδα.

• Στο λιανικό εμπόριο οι θετικέςεκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλή-σεις διευρύνονται, όπως και οι προ-βλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέ-λιξή τους, με τον δείκτη του ύψουςτων αποθεμάτων να κλιμακώνεταιελαφρώς.

• Στις υπηρεσίες οι θετικές εκτι-μήσεις για την τρέχουσα κατάστασητων επιχειρήσεων επιδεινώνονται

ελαφρά, όπως και οι αντίστοιχες γιατην τρέχουσα ζήτηση, αλλά και οιπροβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμηεξέλιξή της.

• Στην καταναλωτική εμπιστοσύνηοι προβλέψεις για την οικονομικήκατάσταση των νοικοκυριών επιδει-νώνονται οριακά, ενώ οι αντίστοιχεςγια την οικονομική κατάσταση τηςχώρας, οι προβλέψεις για την πορείατης ανεργίας, αλλά και η πρόθεσηγια αποταμίευση βελτιώνονται.

Στο μεταξύ, στα ίδια επίπεδα κι-νήθηκε με τον Ιούνιο ο δείκτης υ-πευθύνων προμηθειών στη μεταποί-ηση, ο δείκτης PMI που καταρτίζειη IHS Markit, (53,5 μονάδες). Ο ΑλεξΓκιλ, ο οποίος καταρτίζει την έρευνατου ελληνικού δείκτη, ανέφερε ότι:«Η ανάπτυξη του μεταποιητικού το-μέα στην Ελλάδα παρέμεινε έντονηκατά τη διάρκεια του Ιουλίου, καθώςο κύριος δείκτης κατέγραψε τιμή α-μετάβλητη από τις 53,5 μονάδες τουΙουνίου. Οι ρυθμοί ανάπτυξης τηςπαραγωγής και των νέων παραγγε-λιών εξασθένησαν αντικατοπτρίζο-ντας εν μέρει την ασθενέστερη αύ-ξηση των νέων παραγγελιών εξαγω-γών. Οπως προκύπτει από την ανά-λυση των στοιχείων οι Ελληνες κα-τασκευαστές κατέγραψαν αύξησητης παραγωγής κατά τη διάρκεια τουΙουλίου, επεκτείνοντας με αυτόν τοντρόπο την περίοδο συνεχούς ανά-πτυξης σε 14 μήνες. Ανεπιβεβαίωταστοιχεία υπέδειξαν ότι η παραγωγήενισχύθηκε από την έντονη άφιξητουριστών.

ΠΡ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Βελτίωση οικονομικού κλίματος, καταναλωτικής εμπιστοσύνης

Στις κατασκευές, οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεωνεπιδεινώνονται, ενώ και εκείνες για την απασχόληση κινούνται στα ίδια επίπεδα.

15-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 09/08/18 17:17 Page 15

Page 16: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Στην... αγκάλη του Δημοσίου οδη-γούνται πλέον εκατοντάδες χιλιάδεςακίνητα ιδιωτών, όχι γιατί οφείλουνκάποια δυσθεώρητα ποσά στην ε-φορία, αλλά απλώς και μόνον απότις αποποιήσεις κληρονομιών. Σύμ-φωνα με στοιχεία φορέων της αγοράςακινήτων, υπολογίζεται ότι το 2017οι αποποιήσεις κληρονομιών ξεπέ-ρασαν τις 135.000, είτε λόγω αδυ-ναμίας των κληρονόμων να πληρώ-σουν τον φόρο κληρονομιάς είτε ε-πειδή εκτιμούν ότι δεν θα μπορέσουννα ανταποκριθούν μελλοντικά στοκόστος κατοχής του ακινήτου, π.χ.λόγω υψηλού ΕΝΦΙΑ και συμπλη-ρωματικού φόρου. Πρόκειται γιαχαρακτηριστικό δείγμα της από-γνωσης χιλιάδων νοικοκυριών, που,

υπό το οικονομικό και φορολογικόβάρος που συνεπάγεται πλέον η κα-τοχή ακινήτου, σπεύδουν να το εκ-χωρήσουν στο δημόσιο δωρεάν!

Την ίδια στιγμή, το μεγαλύτερομέρος των κατοικιών της χώρας πα-ραμένει απαξιωμένο, ενώ η απουσίααγοραστικής ζήτησης είναι δεδο-μένη. Ετσι, δυσχεραίνεται ακόμακαι το προφανές, δηλαδή η δυνα-τότητα των κληρονόμων να εντο-πίσουν αγοραστή και, σε συνεννόη-ση μαζί του, να προχωρήσουν στηναποδοχή κληρονομιάς και έτσι ναμπορέσουν να πωλήσουν τουλάχι-στον το ακίνητό τους και να βελ-τιώσουν την οικονομική τους κα-τάσταση. Σύμφωνα με τον ορκωτόεκτιμητή κ. Μπάμπη Χαραλαμπό-πουλο, επιστημονικό σύμβουλο τηςSolum Property Solutions και πρώηνπρόεδρο του Ελληνικού ΙνστιτούτουΕκτιμητικής, «το ακίνητο αποτελεί

πλέον άγος. Τα χρόνια της κρίσηςοι κατοικίες έχασαν κατά μέσον όροτο 45% της αξίας τους και αυτή τηνπερίοδο σημειώνεται μια σταθερο-ποιητική τάση».

Υπενθυμίζεται ότι, με βάση πρό-σφατα στοιχεία της Eurostat, προ-κύπτει πως η Ελλάδα είναι – μακράντης δεύτερης– η χώρα με τη μεγα-λύτερη επιβάρυνση σε ό,τι αφοράτις δαπάνες στέγασης, καθώς ο α-ριθμός των Ελλήνων που είναι υ-περβολικά επιβαρυμένος με δαπάνεςστέγασης είναι τετραπλάσιος τουευρωπαϊκού μέσου όρου. Συγκεκρι-μένα, το 2016, στην Ελλάδα το πο-σοστό των νοικοκυριών τα οποίαδαπανούν περισσότερο από το 40%του διαθέσιμου εισοδήματός τουςγια την κάλυψη αναγκών στέγασηςανήλθε σε 40,5%, τη στιγμή που οευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερ-νάει το 11,1%. Η εικόνα είναι σχεδόν

αμετάβλητη την τελευταία τριετία,καθώς το 2015 το αντίστοιχο ποσο-στό είχε ανέλθει σε 40,9%, έναντι11,3% του μέσου όρου της Ε.Ε. καιτο 2014 σε 40,7% (11,5% στην Ε.Ε.).Ως δαπάνες στέγασης λογίζονται οφόρος ή το τέλος που συνδυάζεταιμε την κατοχή ακινήτου και όλα ταέξοδα για τη συντήρηση και τη δια-μονή σε αυτό, όπως π.χ. θέρμανση,ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, τηλέ-φωνο κτλ.Σύμφωνα με τον κ. Χα-ραλαμπόπουλο, «έχουμε πλέον δια-μορφωμένη μια αγορά δύο ταχυτή-των στην Ελλάδα. Η πρώτη αφοράσε ξενοδοχεία, κατοικίες κατάλληλεςγια βραχυχρόνια μίσθωση, μονο-κατοικίες σε περιοχές που δεν έχουνεπηρεαστεί από την κρίση, όπωςπ.χ. η Μύκονος και η Σαντορίνη,σύγχρονα κτίρια αποθηκών και γρα-φεία πολύ υψηλών προδιαγραφών,που αποτελούν βασική επενδυτική

επιλογή των ΑΕΕΑΠ. Η δεύτερη τα-χύτητα αφορά όλα τα υπόλοιπα χι-λιάδες ακίνητα της χώρας, όπωςπ.χ. γραφεία και καταστήματα με-γάλης ηλικίας και σε σημεία χαμηλήςεμπορικότητας, κατοικίες και παλιάβιομηχανοστάσια που μένουν στααζήτητα.

Εν τω μεταξύ, ενόψει των νέωναντικειμενικών αξιών που θα ισχύ-σουν από τις αρχές του 2019, ο κ.Χαραλαμπόπουλος επισημαίνει ότιαυτό που πρέπει να εξετάσουν οιενδιαφερόμενοι για γονικές παροχές,δωρεές και άλλες μεταβιβάσεις είναιαν η νέα τιμή ζώνης που έχει ανα-κοινωθεί είναι χαμηλότερη ή υψη-λότερη από την παλαιά. «Αν είναιχαμηλότερη κάνουν τη μεταβίβασηαπό το νέο έτος, ενώ αν η νέα τιμήζώνης είναι υψηλότερη κάνουν τημεταβίβαση εντός του 2018», ανα-φέρει ο κ. Χαραλαμπόπουλος.

Αποποιήσεις κληρονομιάς, λόγω αδυναμίας πληρωμής του φόρουΠερισσότερα από 135.000 ακίνητα πέρασαν στα χέρια του Δημοσίου το 2017

<<<<<<

Αλλά και εξαιτίας υψη-λού ΕΝΦΙΑ και συμπλη-ρωματικού φόρου.

Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα της απόγνωσης χιλιάδων νοικοκυριών, που υπό το οικονομικό και φορολογικό βά-ρος που συνεπάγεται, πλέον, η κατοχή ακινήτου σπεύδουν να το εκχωρήσουν στο Δημόσιο δωρεάν!

Το έβδομο ξενοδοχείο τηςστην Αττική εγκαινίασε η Zeus InternationalΤα επίσημα εγκαίνια του έβδομου ξενο-δοχείου της στην Αττική, του WyndhamGrand Residences & Suites, πραγμα-τοποίησε η Zeus International. Η μο-νάδα, που βρίσκεται στην οδό Αχιλλέως2 στην πλατεία Καραϊσκάκη, ακριβώςαπέναντι από το ξενοδοχείο WyndhamGrand Athens, λανσάρει ένα νέο μο-ντέλο φιλοξενίας.

Διαθέτει 94 επιπλωμένα μικρά δια-μερίσματα-σουίτες που έχουν μικρήαυτονομία –όπως μικρή κουζίνα– δια-φόρων κατηγοριών, με τιμές που ξεκι-νούν από τα 120 ευρώ.

Η φιλοξενία θα υποστηρίζεται απότο γειτονικό «ομόσταυλο» ξενοδοχείοόπου και οι πελάτες του WyndhamGrand Residences & Suites θα μπορούννα χρησιμοποιούν υποδομές, όπως ταεστιατόρια. Αυξάνεται έτσι σημαντικάη δυναμικότητα σε δωμάτια του συ-γκροτήματος στο κέντρο της Αθήνας,σε μια περιοχή που η ανάπτυξη τέτοιωνξενοδοχείων λειτουργεί ευεργετικά γιατην επανάκαμψη. Σε συνδυασμό μάλι-στα με τις επενδύσεις που έχουν προ-χωρήσει στη στενά οριζόμενη έκτασημεταξύ των πλατειών Καραϊσκάκη καιΟμονοίας και άλλοι επιχειρηματικοί ό-μιλοι –όπως τα Kubic Athens καιΡythagorion, συμφερόντων Γ. Τσακίρη,ή το La Mirage στην Ομόνοια, συμφε-ρόντων Στ. Ιωαννίδη–, δημιουργείταιστο κέντρο της Αθήνας ένας νέος πόλοςφιλοξενίας που αυτονόητα αναβαθμίζειδραστικά την περιοχή.

Η μικρή απόσταση από την Ακρόποληκαι την Πλάκα αλλά και το κέντρο τηςπρωτεύουσας είναι το βασικό πλεονέ-κτημα των εν λόγω ξενοδοχειακών μο-νάδων της αμερικανικής Wyndham,πέραν βέβαια της ποιότητας των υπο-δομών και των υπηρεσιών της. Οχι πολύμακριά, στη διαδρομή προς την Ομό-νοια, άνοιξε νωρίτερα φέτος και το Κ29,ένα ξενοδοχείο-concept δωματίων φι-λοξενίας, που εστιάζει σε πελάτες νε-ότερης ηλικίας και το οποίο, όπως καιτο Wyndham Grand Athens, λειτουργείσε κτίριο συμφερόντων του ομίλου Στα-σινόπουλου. Αλλα τέσσερα ξενοδοχείαλειτουργεί η Zeus International στηνΑττική: το Wyndham Loutraki Poseidon

Resort και το Ramada Loutraki PoseidonResort στο Λουτράκι, το Dolce AtticaRiviera στη Βραυρώνα και το RamadaAttica Riviera στο Μάτι.

Στην παρούσα φάση το χαρτοφυλάκιότης συμπληρώνει το Lazart Hotel στηΘεσσαλονίκη. Ακόμα δύο μονάδες δια-χειρίζεται στη Ρουμανία, μία στην Ιταλία,ενώ άλλη μία έχει στην Κύπρο, όπουόμως αναπτύσσει ήδη και δεύτερη. Ε-ξάλλου τόσο η αμερικανική Wyndhamόσο και η ελληνικών συμφερόντωνZeus International έχουν παρουσιάσειπρόσφατα σχέδιο για την από κοινούανάπτυξη και διαχείριση έως και 20 ξε-νοδοχειακών μονάδων μέσα στη δεκα-ετία, με έμφαση στην Ελλάδα.

ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

<<<<<<

Το Wyndham GrandResidences & Suites διαθέτει94 επιπλωμένα μικράδιαμερίσματα-σουίτες πουέχουν μερική αυτονομία,όπως μικρή κουζίνα.

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Σε κινήσεις αναπροσαρμογής της ε-πενδυτικής τους πολιτικής προχω-ρούν όλο και περισσότεροι ξένοι α-γοραστές διαμερισμάτων στο κέντροτης Αθήνας, οι οποίοι ενδιαφέρονταινα εκμισθώσουν ακίνητα μέσω τωνψηφιακών πλατφορμών βραχυχρό-νιων ενοικιάσεων τύπου Airbnb. Αιτίαείναι το γεγονός ότι οι ζητούμενεςτιμές στις περιοχές υψηλής ζήτησης,δηλαδή όσες βρίσκονται εντός τουιστορικού κέντρου (Κουκάκι, Πλάκα,Ακρόπολη και Μοναστηράκι), έχουναρχίσει να μην ανταποκρίνονταιστην πραγματικότητα, συμπιέζονταςέτσι και τις προσδοκώμενες αποδό-σεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι στοΚουκάκι, όπου εντοπίζεται μεγάλομέρος της ζήτησης και ταυτόχροναείναι σχετικά περιορισμένος ο αριθμόςτων προσφερόμενων προς πώλησηκατοικιών, οι ζητούμενες τιμές ξε-περνούν πλέον με ευκολία τις 2.000ευρώ/τ.μ. για ακίνητα ηλικίας άνωτων 30 ετών.

ΕναλλακτικέςΕτσι, αρκετοί επενδυτές από το ε-

ξωτερικό έχουν αρχίσει να αναζητούν

εναλλακτικές γειτονιές, ώστε να ε-πενδύσουν. Σύμφωνα με ανάλυσητης ρωσικής επενδυτικής εταιρείαςΤranio, η οποία έχει ήδη προχωρήσεισε σχετικές επενδύσεις στην ελληνικήαγορά, αυτή την περίοδο οι πλέονελκυστικές γειτονιές για επενδύσειςαγοράς διαμερισμάτων για βραχυ-χρόνια μίσθωση είναι ο Κεραμεικός,η Κυψέλη, του Ψυρρή και τα Εξάρχεια.Τα χαρακτηριστικά που καθιστούντα εν λόγω σημεία ελκυστικά για εκ-μετάλλευση μέσω της αγοράς τωνβραχυχρόνιων μισθώσεων είναι κατ’αρχάς ότι οι τιμές πώλησης είναι χα-μηλότερες σε σχέση με το ιστορικόκέντρο, χωρίς όμως να υστερούν σεπροτίμηση από τους τουρίστες, καθώςπαραμένουν σε κοντινή απόστασηαπό τα τουριστικά αξιοθέατα της Α-

θήνας (π.χ. Ακρόπολη κ.λπ.), ενώ ταυ-τόχρονα τα ενοίκια είναι χαμηλότερα.Παράλληλα –και αυτό είναι σημα-ντικό– εξυπηρετούνται από μέσα μα-ζικής μεταφοράς, όπως τρένο και με-τρό.

Μάλιστα, στην περιοχή του Ψυρρήη Tranio έχει ξεκινήσει την ανακα-τασκευή ενός κτιρίου 12 διαμερισμά-των, με στόχο την εκμετάλλευσή τουμέσω Airbnb και την πώληση τωνκατοικιών σε ενδιαφερόμενους ε-πενδυτές. Το ακίνητο βρίσκεται επίτης οδού Αθηνάς και το ύψος της ε-πένδυσης, μαζί με την ανακαίνιση,εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 1,3 εκατ.ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με την ε-ταιρεία, οι αγοραστές θα εξασφαλί-σουν ετήσια απόδοση της τάξεωςτου 8%.

Σύμφωνα με την ανάλυση τηςTranio, οι ξένοι επενδυτές θα συνε-χίσουν να αναζητούν ακίνητα στηνΑθήνα, ως αποτέλεσμα της εξομά-λυνσης της οικονομικής κρίσης, αλλάκαι του ότι η Ελλάδα αποτελεί μίααπό τις ελάχιστες χώρες της Ευρώπηςόπου το κόστος απόκτησης κατοικίαςείναι χαμηλό συγκριτικά με άλλεςμεγάλες πόλεις που συγκεντρώνουνυψηλό αριθμό τουριστών, όπως το

Παρίσι, το Λονδίνο, η Βαρκελώνη, ηΜαδρίτη και η Ρώμη.

Αυξημένη ζήτησηΑξίζει να σημειωθεί ότι οι αξίες

στην ελληνική πρωτεύουσα έχουνυποχωρήσει κατά 44% από την αρχήτης οικονομικής κρίσης μέχρι σή-μερα. Ωστόσο, σε ορισμένα σημείατου κέντρου της πόλης, οι τιμέςέχουν αρχίσει να καταγράφουν εκνέου αύξηση, ακριβώς λόγω της αυ-ξημένης ζήτησης από το εξωτερικό.Είναι χαρακτηριστικό ότι, με βάσητα στοιχεία από το ΥποθηκοφυλακείοΑθηνών, οι συναλλαγές κατοικιώνστην Αθήνα αυξήθηκαν κατά 49,2%κατά τη διάρκεια του φετινού πρώ-του πενταμήνου (περίοδος Ιανου-αρίου - Μαΐου), συγκριτικά με τηναντίστοιχη περσινή περίοδο. Αντί-στοιχα, το 2017 είχε σημειωθεί αύ-ξηση των αγοραπωλησιών της τά-ξεως του 18%, ενώ το 2016 η άνοδοςείχε ανέλθει σε 27,7%. Πρόκειταιλοιπόν για μια σαφή και συνεχιζό-μενη τάση της αγοράς κατοικίας, ηοποία οφείλεται στην εκτόξευσητης δημοφιλίας των βραχυχρόνιωνμισθώσεων, μέσω ψηφιακών πλατ-φορμών όπως η Airbnb.

Νέες γειτονιές για Airbnb αναζητούν οι ξένοι επενδυτέςΣτροφή σε Κυψέλη, Ψυρρή, Εξάρχεια, λόγω εκτίναξης των τιμών στο ιστορικό κέντρο

<<<<<<

Σε ορισμένα σημεία τουκέντρου της πόλης, οι τιμέςέχουν αρχίσει να καταγρά-φουν εκ νέου άνοδο, ακρι-βώς λόγω της αυξημένηςζήτησης από το εξωτερικό.

Η κατοχή εμπράγματων δικαιωμά-των επί ακινήτων συνεπάγεται την ε-πιβολή ΕΝΦΙΑ ετησίως, ενώ η μετα-βίβασή τους υπόκειται σε Φόρο Με-ταβίβασης Ακινήτων ή ΦΠΑ. Ωστόσο,πέραν των φόρων αυτών, τα νομικάπρόσωπα και οι νομικές οντότητες μεακίνητα στην Ελλάδα ενδέχεται να ο-φείλουν και Ειδικό Φόρο Ακινήτων (Ε-ΦΑ), σύμφωνα με τις προϋποθέσειςτου Ν. 3091/2002.

Σκοπός του εν λόγω νόμου ήτανκατ’ αρχάς η πάταξη της φοροαποφυ-γής σε περιπτώσεις ακινήτων τα οποίαανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες(offshore), δεδομένου ότι η μυστικότηταπου περιβάλλει το ιδιοκτησιακό καθε-στώς των εταιρειών αυτών παρέχει τηδυνατότητα στους πραγματικούς κυ-ρίους των ακινήτων να παραμένουν

ανώνυμοι και να φοροαποφεύγουν σεσχέση με το ακίνητο. Ωστόσο, η τελικήδιατύπωση των διατάξεων, αλλά καιη ερμηνεία και εφαρμογή τους από τηφορολογική διοίκηση, οδηγεί πολύ συ-χνά σε στρεβλώσεις. Συγκεκριμένα, οΕΦΑ επιβάλλεται σε νομικά πρόσωπακαι νομικές οντότητες (ημεδαπή ή αλ-λοδαπή εταιρεία, οργανισμός, υπεράκτιαεταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιω-τικών επενδύσεων, καταπίστευμα/trust,προσωπική επιχείρηση και κάθε άλλοπιθανό μόρφωμα εταιρικής οργάνωσης)που έχουν εμπράγματα δικαιώματαπλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρ-πίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονταιστην Ελλάδα. Ο ΕΦΑ υπολογίζεται ε-τησίως σε 15% επί της αντικειμενικήςαξίας του εμπράγματου δικαιώματοςεπί του ακινήτου. Από τον ΕΦΑ εξαι-

ρούνται, μεταξύ άλλων, οι εταιρείες μεμετοχές εισηγμένες σε χρηματιστήριο,οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουνεγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδαμε βάση ειδικές διατάξεις καθώς καιοι εταιρείες οι οποίες ασκούν εμπορική,μεταποιητική, βιομηχανική, βιοτεχνικήή παροχής υπηρεσιών δραστηριότηταστην Ελλάδα, εφόσον τα ακαθάρισταέσοδα από τη δραστηριότητα αυτήείναι μεγαλύτερα των ακαθάριστων ε-σόδων (π.χ. ενοίκια) από τα ακίνητα.

Επιπλέον, εξαιρούνται του φόρουοι εταιρείες (κεφαλαιουχικές ή προ-σωπικές), με έδρα στην Ελλάδα ή στηνΕ.Ε., που έχουν ονομαστικές μετοχέςή μερίδια μέχρι φυσικού προσώπουή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπαπου τις κατέχουν, με την προϋπόθεσηότι τα πρόσωπα αυτά έχουν ΑΦΜ στην

Ελλάδα. Επίσης, εταιρείες με ανώνυμεςμετοχές εφόσον το σύνολο των με-τοχών τους καταλήγει σε εισηγμένεςεταιρείες. Η απαλλαγή παρέχεται υπότις ίδιες προϋποθέσεις και σε εταιρείεςμε έδρα σε τρίτη χώρα (εκτός Ε.Ε.),εφόσον όμως η χώρα αυτή δεν συ-γκαταλέγεται στα λεγόμενα «μη συ-νεργάσιμα κράτη» (φορολογικοί πα-ράδεισοι).

Στην περίπτωση που, μεταξύ τουτελικού μετόχου φυσικού προσώπου(που δηλώνεται) και της εταιρείας πουκατέχει το ακίνητο, μεσολαβούν κιάλλα νομικά πρόσωπα, αυτά θα πρέπεινα πληρούν με τη σειρά τους όλες τιςπροαναφερθείσες προϋποθέσεις (π.χ.ονομαστικές μετοχές/μερίδια, να μηνέχουν έδρα σε μη συνεργάσιμο κράτοςκ.λπ.). Στην πράξη, για τη χορήγηση

της απαλλαγής από τον ΕΦΑ, έχουνδιαπιστωθεί πολλά προβλήματα σεσχέση με την αποδοχή από τις ελλη-νικές φορολογικές αρχές των εγγράφωνπου εκδίδονται από τις δημόσιες αρχέςάλλων κρατών για την απόδειξη της«αλυσίδας» των μετόχων μέχρι του τε-λικού μετόχου-φυσικού προσώπου,δεδομένου ότι τα «μητρώα εταιρειών»και τα πιστοποιητικά που εκδίδει (ήδεν εκδίδει) κάθε χώρα και ο τρόποςπου αυτά εκδίδονται (χειρόγραφα, η-λεκτρονικά κ.λπ.) διαφοροποιούνταισημαντικά.

Επίσης, η φορολογική διοίκηση α-παιτεί ο μέτοχος-φυσικό πρόσωπο ναέχει αποκτήσει ΑΦΜ στην Ελλάδα πριναπό τη λήξη της προθεσμίας υποβολήςτης δήλωσης ΕΦΑ του οικείου έτους.

Ενόψει του ιδιαίτερα μεγάλου ύψους

του επαπειλούμενου φόρου (15% επίτης αντικειμενικής αξίας των ακινήτωνετησίως), τα νομικά πρόσωπα ή οντό-τητες που κατέχουν και εκμεταλλεύ-ονται (π.χ. μέσω ενοικίασης) ακίνηταστην Ελλάδα θα πρέπει να διερευνή-σουν εάν και τι είδους υποχρεώσειςέχουν ως προς τον ΕΦΑ στην Ελλάδα(π.χ. υποβολή ετήσιας δήλωσης ΕΦΑ,κατάθεση ή τήρηση των δικαιολογη-τικών απαλλαγής κ.λπ.) και ενδεχομέ-νως να επανασχεδιάζουν το ιδιοκτη-σιακό σχήμα των ακινήτων τους προ-κειμένου να μην εμπίπτουν στο πεδίοεφαρμογής του.

Η κ. Τζένη Πάνου και ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι υπεύθυνοι του φορολογι-κού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).

Α Ρ Θ Ρ Ο / Της ΤΖΕΝΗΣ ΠΑΝΟΥ και του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ

Σε ποιους και πότε επιβάλλεται ο ειδικός φόρος ακινήτων

16-OIK_ELLADA_KATHI 09/08/18 17:06 Page 16

Page 17: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΝΕΕΣ

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΗ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ!

17-OIK-ADV DISNEY_KATHI 09/08/18 17:07 Page 11

Page 18: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Ακούστε το Love FM 100.7 όπου κι αν είστε

αυτό το καλοκαίρι μέσα από το

www.lovefm.com.cyή μέσα από το application

RADIOLIVEπου κατεβάζετε δωρεάν

στο κινητό σας.

Love fm παντού!

Το «κλειδί» για τη βελτίωση τωνπροοπτικών ανάπτυξης της ελλη-νικής οικονομίας είναι η ουσιαστικήαύξηση της παραγωγικότητας, όπωςεπισημαίνει η HSBC σε έκθεσή της,τονίζοντας πως διατηρεί «ουδέτερη»στάση απέναντι στην Ελλάδα. Αυτόσημαίνει, όπως εξηγεί, πως θα πρέ-πει να τηρηθούν οι διαρθρωτικέςμεταρρυθμίσεις, οι οποίες συμφω-νήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμ-μάτων διάσωσης και οι οποίες ε-κτείνονται από την αγορά εργασίαςμέχρι και τις συντάξεις. Παράλληλα,όπως επισημαίνει, η χρόνια ανικα-νότητα της Ελλάδας να προσελκύσειξένες επενδύσεις παίζει σημαντικόρόλο στις προοπτικές της οικονο-μίας, καθώς οι άμεσες ξένες επεν-δύσεις είναι επίσης κρίσιμες σε ό,τιαφορά τις τεχνολογικές επιπτώσεις,βελτιώνοντας έτσι την παραγωγι-κότητα. Η HSBC επισημαίνει πάντωςότι παραμένει αισιόδοξη για το μα-κροοικονομικό αφήγημα της Ελλά-δας, σημειώνοντας πως η ανάπτυξηεξέπληξε θετικά στο πρώτο τρίμηνο.Ο κύριος οδηγός της ανάπτυξης πα-ραμένουν οι καθαρές εξαγωγές, ανκαι οι επενδύσεις δέχθηκαν ένα«χτύπημα» μετά τη μεγάλη άνοδότους το τέταρτο τρίμηνο του 2017.Η ιδιωτική κατανάλωση, όπως προ-σθέτει, σημείωσε θετικό ρυθμό α-νάπτυξης για πρώτη φορά από τοτέλος του 2016.

Οι οικονομολόγοι της βρετανικήςτράπεζας αναβάθμισαν την εκτίμησήτους για την ανάπτυξη της ελληνικήςοικονομίας το 2018 και στο 2,1%(από 1,9% προηγουμένως), καθώς

αναμένουν πως ο κρατικός τομέαςθα προσφέρει περισσότερη στήριξηλόγω των λιγότερων δημοσιονομι-κών περιορισμών, αν και αυτό ίσωςαντισταθμιστεί εν μέρει από τη βρα-δύτερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνηκαι τις υψηλότερες τιμές πετρελαίου.Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η HSBCσημειώνει πως εξακολουθεί να βλέ-πει περιθώριο ανόδου για τις περισ-σότερες, ωστόσο στα τρέχοντα ε-πίπεδα αποτίμησης οι θετικοί μα-κροοικονομικοί καταλύτες αντι-σταθμίζονται από το περιορισμένοπεριθώριο κινήσεων σε ό,τι αφοράτο επίπεδο κεφαλαίων. Οπως εκτιμά,είναι πιθανό να συνεχίσουν να α-ντιμετωπίζουν δυσκολίες σε ό,τι α-φορά τη δημιουργία κεφαλαιακώνμαξιλαριών. Ετσι, μείωσε τις εκτι-μήσεις της για τα καθαρά κέρδη τουκλάδου και έχει μια πιο συντηρητικήστάση για τις ελληνικές τράπεζες,λόγω χαμηλότερων επιπέδων υπερ-βάλλοντος κεφαλαίου. Η HSBC προ-σθέτει πως αναμένει αύξηση τωνεισροών καταθέσεων, αλλά είναι α-πίθανο να αντισταθμίσουν τις εκροέςκαταθέσεων που σημειώθηκαν στοπαρελθόν, ενώ η ανάπτυξη των δα-νείων θα παραμείνει αρνητική.

Πάντως, οι ανησυχίες γύρω απότην εγχώρια πολιτική, οι διαπραγ-ματεύσεις για την ελάφρυνση χρέουςκαι η μετάδοση από πολιτικές ανα-ταραχές στην υπόλοιπη Ευρωζώνηέχουν προστεθεί στις πιέσεις πουδέχθηκε ο ελληνικός τραπεζικόςκλάδος το τελευταίο τρίμηνο, τονίζειη HSBC.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

HSBC: Μεταρρυθμίσεις, ξένες επενδύσεις «κλειδιά» για ανάπτυξη της Ελλάδας

Του ΠΡΟΚΟΠΗ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Σημάδια κόπωσης εμφανίζουν οι ει-σπράξεις από τον ΦΠΑ, τον φόρο ει-σοδήματος και τον φόρο παρελθόντωνοικονομικών ετών στο πρώτο εξάμηνοτου έτους σε σύγκριση με το αντίστοιχοδιάστημα του 2017, δημιουργώνταςανησυχία στο οικονομικό επιτελείοτο οποίο δεν θέλει σε καμία περίπτωσηνα επαναληφθούν οι αστοχίες του πε-ρασμένου έτους που οδήγησαν σε υ-στέρηση των εσόδων περίπου 1,5 δισ.ευρώ.

Τα μπλοκάκιαΑν και η σχετική «τρύπα» καλύ-

φθηκε το 2017 από το υπερπλεόνασμα

του ΕΦΚΑ, φέτος δεν είναι καθόλουσίγουρο ότι θα επαναληφθεί η υπε-ραπόδοση των ασφαλιστικών εισφο-ρών, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότιχιλιάδες μπλοκάκια έβαλαν τέλος στηδραστηριότητα που ασκούσαν καικατέφυγαν στη δημιουργία εταιρειώνγια να αποφύγουν τις υψηλές εισφο-ρές. Παράλληλα, τα στοιχεία κατα-δεικνύουν διόγκωση της φοροδιαφυ-γής προκειμένου και σε αυτή την πε-ρίπτωση να περιοριστούν οι ασφα-λιστικές εισφορές που υπολογίζονταιβάσει του εισοδήματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανα-κοινώθηκαν από το Γενικό Λογιστήριοτου Κράτους, παρατηρείται μείωσησε σχέση με το 2017 των εισπράξεωναπό τον φόρο παρελθόντων οικονο-μικών ετών. Δηλαδή, έχουν περιορι-στεί σημαντικά τα έσοδα από τις ρυθ-μίσεις (12 ή 100 δόσεων) που είχανενταχθεί οι φορολογούμενοι, καθώςαρκετοί τις έχουν αποπληρώσει ή τιςέχουν απολέσει αλλά και την οικειο-

θελή αποκάλυψη εισοδημάτων. Οπωςεπίσης έχουν περιοριστεί σημαντικάοι εισπράξεις από τις κατασχέσειςτραπεζικών λογαριασμών, καθώς στιςπερισσότερες περιπτώσεις μηδενικοί.Ανησυχία, όμως, προκαλούν και οι ει-σπράξεις του Φόρου ΠροστιθέμενηςΑξίας, παρά το γεγονός ότι έχουν αυ-ξηθεί οι συντελεστές από τις αρχέςτου 2018 στα περισσότερα νησιά τηςΕλλάδας αλλά και από τον φόρο εισο-δήματος φυσικών και νομικών προ-σώπων. Ειδικότερα:

1. Φόροι παρελθόντων οικονομικώνετών. Στους κωδικούς με τα «έσοδααπό φόρους παρελθόντων ετών» δια-πιστώνεται ότι τα δύο προηγούμεναέτη καταγράφηκε υπεραπόδοση εσό-δων σε σχέση με τον στόχο που είχετεθεί από το οικονομικό επιτελείο. Ει-δικά το 2017, οι εισπράξεις παρελθου-σών χρήσεων έφθασαν τα 2,9 δισ. ευ-ρώ, περίπου 750 εκατ. ευρώ επιπλέονσε σχέση με το 2015. Η «οικειοθελήςαποκάλυψη εισοδημάτων», η δέσμευση

τραπεζικών λογαριασμών καθώς καιοι πληρωμές όσων πρόλαβαν να μπουνστις ρυθμίσεις των 100 δόσεων και νατις διατηρήσουν, συνέβαλαν σημα-ντικά στην αύξηση των εσόδων απότην ανωτέρω πηγή συγκέντρωσης αυ-τών των εσόδων. Οπως δείχνουν ταστοιχεία έχουν εξαντληθεί ή διαφο-ρετικά έχουν περιοριστεί τα έσοδααπό τον εν λόγω φόρο στο εξάμηνοτου 2018. Σύμφωνα με τα στοιχεία,από 1,229 δισ. ευρώ κατά το πρώτο ε-ξάμηνο του 2017 περιορίστηκαν στο1,195 στο εξάμηνο του 2018. Μάλιστα,στο τέλος του 2018 έχουν υπολογιστεί250 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα

2. ΦΠΑ. Παρά το γεγονός ότι οι συ-ντελεστές αυξήθηκαν στα περισσότερανησιά της Ελλάδας από την 1η Ιανου-αρίου του 2018, οι εισπράξεις από τονφόρο ήταν μειωμένες κατά 23 εκατ.ευρώ συγκριτικά με το αντίστοιχο διά-στημα του 2017. Συνολικά υπολογίζεταινα εισπραχθούν 90 εκατ. ευρώ λιγότερατο 2018.

3. Φόρος εισοδήματος. Από την ανά-λυση των στοιχείων προκύπτει μείωσητης τάξεως των 306 εκατ. ευρώ σε σχέ-ση με τον στόχο που έχει τεθεί για τοδιάστημα αυτό από το οικονομικό ε-πιτελείο και 88 εκατ. ευρώ συγκριτικάμε το περυσινό έτος. Σε ό,τι αφοράτον φόρο εισοδήματος νομικών προ-σώπων καταγράφεται μείωση 143 εκατ.ευρώ σε σχέση με πέρυσι, ενώ για ταφυσικά πρόσωπα αύξηση περίπου 50εκατ. ευρώ σε σχέση με το πρώτο ε-ξάμηνο του 2017.

Ωστόσο, για τις εισπράξεις του φόρουεισοδήματος το κρίσιμο διάστημα ξε-κινά σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένατην 31η Ιουλίου όπου θα πρέπει νακαταβληθεί η πρώτη δόση του φόρου.Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι ένας στουςτέσσερις φορολογουμένους (που έλα-βαν χρεωστικό σημείωμα) δεν κατά-φερε να πληρώσει την πρώτη δόσητου φόρου. Συγκεκριμένα, 671.000 φο-ρολογούμενοι άφησαν απλήρωτουςφόρους.

Μείωση στις εισπράξεις ΦΠΑ, φόρου παρελθόντων ετών το πρώτο 6μηνοΔημιουργεί έντονη ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο για υστέρηση εσόδων

<<<<<<

Χιλιάδες μπλοκάκια έβα-λαν τέλος στη δραστηριό-τητα που ασκούσαν και κα-τέφυγαν στη δημιουργία ε-ταιρειών για να αποφύγουντις υψηλές εισφορές.

Η HSBC παραμένει αισιόδοξη για το μακροοικονομικό αφήγημα της Ελλάδας,σημειώνοντας πως η ανάπτυξη εξέπληξε θετικά στο πρώτο τρίμηνο.

Ανησυχία προκαλούν στο οικονομικό επιτελείο οι εισπράξεις του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, παρά το γεγονός ότι έχουναυξηθεί οι συντελεστές από τις αρχές του 2018 στα περισσότερα νησιά της Ελλάδας. Συνολικά υπολογίζεται να εισπρα-χθούν 90 εκατ. ευρώ λιγότερα το 2018.

18-OIK_ELLADA_KATHI 09/08/18 17:08 Page 18

Page 19: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19ΤΑ Σ Ε Ι Σ

SPONSORED BY SUPPORTERS

2018 SEASIDE EXPERIENCE

BY

H

Στην Ταϊλάνδη, θέατρο με υδραυλικάκαθίσματα θα προσφέρει στους θε-ατές την ψευδαίσθηση της πτήσης.Στην Αυστραλία, πίστα σκι εσωτε-ρικού χώρου θα κατασκευαστεί δί-πλα στις φημισμένες παραλίες τηςΧρυσής Ακτής, ενώ στην Τσεχία,«σπα» θα ειδικεύεται στην παραδο-σιακή κινεζική ιατρική στα νότιατης χώρας.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκέχει δεσμευθεί σε επενδυτικό πρό-γραμμα αξίας πολλών τρισεκατομ-μυρίων δολαρίων, με στόχο την κα-τασκευή δρόμων, εργοστασίων πα-ραγωγής ενέργειας και λιμένων σεΑσία, Αφρική και Ευρώπη, μέροςτης πρωτοβουλίας Belt and Road,που θα αναβιώσει τον ιστορικό Δρό-μο του Μεταξιού, ενισχύοντας πα-ράλληλα την επιρροή του Πεκίνουσε όλες τις ηπείρους. Πέντε χρόνιαμετά την ανακοίνωση της πρωτο-βουλίας, μικρότερα και λιγότερο δα-

πανηρά έργα πραγματοποιούνταιμε γοργούς ρυθμούς, παρακάμπτο-ντας παλαιότερους περιορισμούςστις επενδύσεις σε ξένες χώρες. ΤοΠεκίνο αποθαρρύνει έτσι –και σεκάποιες περιπτώσεις απαγορεύει–συμφωνίες κινεζικών μεσιτικών ε-ταιρειών και άλλων επιχειρήσεωνσε ξένες χώρες, σε μία προσπάθειασυγκράτησης των σπάταλων επεν-δύσεων. Την ώρα που η κινεζική οι-κονομία εμφανίζει σημάδια κάμψης,Κινέζοι αξιωματούχοι προειδοποιούν

για τους οικονομικούς κινδύνουςτου προγράμματος Belt and Road.Οι προειδοποιήσεις, όμως, δεν μοι-άζουν να πτοούν κάποιες κινεζικέςεταιρείες.

Εκτός από το σπα κινεζικής ια-τρικής στην Τσεχία, κινεζικές επι-χειρήσεις σχεδιάζουν την κατασκευήκινεζικών πολιτιστικών κέντρωνκαι θεματικών πάρκων σε Ουγγαρία,Ιταλία, Φιλιππίνες, Ρωσία, Σερβίακαι Βιετνάμ. Μία κατασκευαστικήεταιρεία αξιοποίησε την κάλυψητου Belt and Road για να κατασκευ-άσει λούνα παρκ σε ινδονησιακόθέρετρο, που φιλοξενεί ξενοδοχείοκαι γήπεδο γκολφ της αλυσίδας τουπροέδρου Τραμπ.

Μορφωτικά προγράμματαΟι υποστηρικτές της πολιτιστικής

επέκτασης του προγράμματος Beltand Road επισημαίνουν, όμως, ότιτα μορφωτικά προγράμματα είναι

εξίσου αποτελεσματικά, όσο και ταμεγάλα έργα υποδομών, για την ε-νίσχυση της κινεζικής αίγλης στονκόσμο. Τους κινδύνους, που απει-λούν τις πρωτοβουλίες του προγράμ-ματος Belt and Road, αντιμετώπισανορισμένες κινεζικές εταιρείες. Η κι-νεζική μεσιτική RiseSun Real Estate,που προσπάθησε να χτίσει το εντυ-πωσιακό σπα κινεζικής ιατρικήςστην κωμόπολη Πασοχλάφκι τηςΤσεχίας, βρέθηκε μπλεγμένη σε δι-καστική αντιπαράθεση πριν ακόμηαρχίσουν τα έργα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις των στε-λεχών της για πρόοδο των διαδικα-σιών αδειοδότησης, ο δήμος τουΠασοχλάφκι επιμένει ότι η κυριό-τητα του οικοπέδου δεν έχει ξεκα-θαρίσει, καθώς οι ενδιαφερόμενοιεπενδυτές είναι πολλοί και έχουνκαταθέσει ενστάσεις κατά της αγο-ραπωλησίας.

THE NEW YORK TIMES

<<<<<<

Το επενδυτικό πρόγραμμαBelt and Road, πολλώντρισ. δολαρίων, έχει στόχοτην κατασκευή δρόμων,εργοστασίων παραγωγήςενέργειας και λιμένων.

Νέος δρόμος διανοίγεται σε δύσβατη περιοχή του Λάος, μέρος της επενδυτικής πρωτοβουλίαςτου Πεκίνου.

Επενδύσεις και ψυχαγωγίαΠαραδοσιακή κινεζική ιατρική και λούνα παρκ στον Δρόμο του Μεταξιού

Υπνική άπνοια, η ασθένεια με τα πολλά «πρόσωπα»Kάθε νύχτα ο Πολ Μπλούμσταϊνκοιμάται φορώντας μια μάσκαπροκειμένου να ανασάνει, η ο-ποία του επιτρέπει να κοιμάταικαλύτερα και να μην ξυπνάειπολλές φορές. Είναι μια ρουτίνατην οποία έχει υιοθετήσει απότη στιγμή που διαγνώστηκε ότιπάσχει από υπνική άπνοια. «Είναισαν ένα χταπόδι να έχει κολλήσειστο πρόσωπό μου», λέει οΜπλούμσταϊν, ο οποίος είναι 70ετών. «Θα ήθελα μία νύχτα ναμπορέσω να κοιμηθώ χωρίς αυτότο αίσθημα». Εχουν περάσει δύοδεκαετίες από τη στιγμή που οιγιατροί διαπίστωσαν ότι η ανα-πνοή που σταματά και ξαναρχίζεικατά τη διάρκεια του ύπνου είναιη αιτία ενός ευρέος φάσματοςπροβλημάτων υγείας που μπορείνα οδηγήσει ακόμα και σε πρό-ωρο θάνατο, αλλά επί του παρό-ντος δεν υπάρχει κάποια αποτε-λεσματική θεραπεία.

Οι μάσκες πίεσης των αερα-γωγών, η πιο συχνά χρησιμοποι-ούμενη θεραπεία, έχουν βελτιω-θεί πολύ όσον αφορά τον σχε-

διασμό τους, έχουν γίνει μικρό-τερες και πιο αθόρυβες, αλλά οιασθενείς εξακολουθούν να πα-ραπονούνται για πόνους στα ρου-θούνια, ξηροστομία και αίσθημακλειστοφοβίας.

Σήμερα, νέοι τρόποι κατάκτη-σης της υπνικής άπνοιας και τουεκρηκτικού ροχαλητού που τηνακολουθεί διαγκωνίζονται γιαμία θέση στις κρεβατοκάμαρες

εκατομμυρίων ανθρώπων που α-ναζητούν μία καλή νύχτα ύπνου.Τα προϊόντα κυμαίνονται απόένα μαξιλάρι 350 δολαρίων πουαποτρέπει τον ύπνο μπρούμυταμέχρι ένα χειρουργικό εμφύτευμααξίας 24.000 δολαρίων που σπρώ-χνει τη γλώσσα προς τα μπροςμε την κάθε αναπνοή.

Ειδικές μασέλες, κατασκευα-σμένες από οδοντιάτρους, είναιαποτελεσματικές για κάποιουςανθρώπους, αλλά έχουν και αυτέςτις παρενέργειές τους, καθώςπροκαλούν πόνο στο σαγόνι. Κά-ποιοι ασθενείς δοκιμάζουν τηχειρουργική προσέγγιση, αλλάκαι πάλι δεν υπάρχουν πάντα τααναμενόμενα αποτελέσματα. Οιιατροί συνιστούν απώλεια σω-ματικού βάρους, αλλά η δίαιτακαι η γυμναστική δεν αποτελούνεναλλακτική λύση για ανθρώπουςπου δεν κοιμούνται καλά. Επίτου παρόντος, δεν υπάρχουν χά-πια κατά της υπνικής άπνοιας,αλλά οι ερευνητές προσπαθούννα τα παρασκευάσουν. Ενα φάρ-μακο που περιέχει THC, τη δρα-

στική ουσία της μαριχουάνας,είχε καλά αποτελέσματα σε μίαμελέτη η οποία πραγματοποιή-θηκε φέτος. Τι είναι όμως η υ-πνική άπνοια; Σε αυτούς που πά-σχουν, οι μύες του λάρυγγα καιτης γλώσσας χαλαρώνουν καικλείνουν τους αεραγωγούς κατάτη διάρκεια του ύπνου. Αίτιαείναι η παχυσαρκία, η γήρανσηκαι η δομή του προσώπου. Στα-ματούν να αναπνέουν, κάποιεςφορές για ένα ολόκληρο λεπτό,εκατοντάδες φορές κάθε νύχτακαι ξυπνούν με κοφτή ανάσα καιροχαλητό. Αυτά τους εμποδίζουννα κοιμηθούν βαθιά και να ξε-κουραστούν. Εχουν περισσότερεςπιθανότητες να υποστούν εγκε-φαλικό επεισόδιο, καρδιακή προ-σβολή, να έχουν αρρυθμίες καινα πεθάνουν πρόωρα. Αλλά είναιδύσκολο για τους γιατρούς να α-ναγνωρίσουν αν αυτά τα προ-βλήματα προκαλούνται από τηνυπνική άπνοια, από την παχυ-σαρκία και την έλλειψη σωματι-κής δραστηριότητας ή από κά-ποιον άλλον παράγοντα.

Μία ελάχιστα γνωστή σεξουα-λικώς μεταδιδόμενη λοίμωξημπορεί να γίνει ο επόμενος σού-περ ιός, εάν ο κόσμος δεν ενη-μερωθεί σωστά, προειδοποιούνοι ειδικοί. Το Mycoplasmagenitalium συχνά δεν έχει κα-νένα σύμπτωμα, αλλά μπορείνα προκαλέσει φλεγμονώδη νό-σο της πυέλου, κάτι που μπορείμε τη σειρά του να οδηγήσεισε στειρότητα. Πολλές φορές,δεν γίνεται η σωστή διάγνωσητου ιού και σε περίπτωση πουδεν αντιμετωπισθεί έγκαιραμπορεί να αναπτύξει ανθεκτι-κότητα στα αντιβιοτικά.

Η Βρετανική Εταιρεία Σε-ξουαλικής Υγείας και Εϊτζ έχεινα δώσει κάποιες νέες συμ-βουλές. Το Mycoplasmagenitalium είναι ένα βακτήριοπου μπορεί να προκαλέσειφλεγμονή στην ουρήθρα στουςάνδρες, με αποτέλεσμα να υ-πάρξουν εκροή βλέννας απότο πέος και πόνος κατά τηνούρηση. Στις γυναίκες μπορείνα δημιουργήσει φλεγμονή

των αναπαραγωγικών οργά-νων (μήτρας και φαλλοπιανώνσαλπίγγων) προκαλώντας πό-νο, πιθανώς πυρετό και κάποιααιμορραγία. Μπορεί να μετα-δοθεί από τη σεξουαλική επα-φή χωρίς προφυλάξεις με κά-ποιον που είναι φορέας, ενώτα προφυλακτικά μπορούν ναεμποδίσουν τη μετάδοσή του.Ο ιός διαγνώστηκε για πρώτηφορά στη Βρετανία τη δεκα-ετία του 1980 και θεωρείταιότι επηρεάζει το 1% με 2% τουγενικού πληθυσμού. ΤοMycoplasma genitalium δενπροκαλεί πάντα συμπτώματα,μπορεί να μη διαγνωσθεί ή ναεκληφθεί ως λανθασμένη σε-ξουαλικώς μεταδιδόμενη λοί-

μωξη όπως είναι τα χλαμύδια.Ηδη έχουν αναπτυχθεί εξετά-σεις για το Mycoplasmagenitalium, οι οποίες ωστόσοδεν προσφέρονται από όλεςτις κλινικές και οι γιατροί α-ποστέλλουν δείγματα στο ερ-γαστήριο της Δημόσιας Υγείαςτης Αγγλίας, προκειμένου ναέχουν μια διάγνωση. Το βα-κτήριο θεραπεύεται με αντι-βιοτικά, αλλά όπως φαίνεταιη λοίμωξη αποκτά ανθεκτικό-τητα σε κάποια φάρμακα.

Τα ποσοστά εξάλειψης τουιού με μια οικογένεια αντιβιο-τικών που ονομάζεται μακρο-λίδες μειώνονται παγκοσμίως.Η ανθεκτικότητα στις μακρο-λίδες στη Βρετανία υπολογί-ζεται στο 40%. Ωστόσο ένα συ-γκεκριμένο αντιβιοτικό, η α-ζιθρομυκίνη, εξακολουθεί ναλειτουργεί στις περισσότερεςπεριπτώσεις. Οι ειδικοί προ-ειδοποιούν ότι ο κόσμος πρέπεινα λαμβάνει προφυλάξεις ιδι-αίτερα ενόψει των καλοκαιρι-νών διακοπών.

Bακτήριο απειλεί να γίνει σούπερ ιός<<<<<<

Το Mycoplasmagenitalium μπορεί ναμη διαγνωστεί και νααναπτύξει ανθεκτικό-τητα στα αντιβιοτικά.

Δεν υπάρχουν επί του παρόντοςχάπια για την υπνική άπνοια. Ω-στόσο, μελέτη με τη δραστική ου-σία της μαριχουάνας είχε ελπιδο-φόρα αποτελέσματα.

19-OIK_TASEIS_KATHI 09/08/18 17:09 Page 19

Page 20: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

20 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η

Closer to you

nexia.com.cy

Audit.Tax.Advisory

Του ΓΙAΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤIΔΗ

Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι για πολ-λούς η μόνη ευκαιρία να δουν καθαρόνυχτερινό ουρανό και να παρατηρήσουντο μεγαλείο του έναστρου σύμπαντος.Μικρές λευκές κουκκίδες, απομονωμένεςή σε ομάδες, είναι ήλιοι, πιο μακρινοίαπό τον δικό μας, που γύρω τους είναιπιθανό να φιλοξενούν πλανήτες, όπωςη Γη. Όσοι συμμετέχουν σε βραδιέςαστροπαρατήρησης, εντός και εκτόςπόλεων, θα έχουν διαπιστώσει ότι ακόμακαι σχετικά μεγάλα τηλεσκόπια δεν έ-χουν τη δυνατότητα να αποκαλύψουνστο ανθρώπινο μάτι λεπτομέρειες απόάλλα ηλιακά συστήματα. Η περιέργειάμας να δούμε τις λεπτομέρειες είναιεδώ και χιλιάδες χρόνια η κινητήριαδύναμη για την παρατήρηση αντικει-μένων που είναι πέρα από τις φυσικέςδυνατότητες της ανθρώπινης όρασης.Έτσι, φτάνουμε σήμερα σε αυτά τα νέαεργαλεία, που μας επιτρέπουν να επε-κτείνουμε την όρασή μας σε αποστάσειςτρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων μέσαστο αχανές σύμπαν. Καλώς ήλθατε στονκόσμο των γιγάντιων τηλεσκοπίων.

Η Χιλή το μεγάλο μάτιΑφήνοντας το λιμάνι της Αντοφα-

γάστα στη Χιλή, έχει κανείς μπροστάτου την κορυφή του Cerro Armazones,που βρίσκεται 130 χλμ. από την ακτήκαι 3.000 μ. ψηλότερα από το επίπεδοτης θάλασσας. Εκεί βρίσκονται σε εξέ-λιξη οι προετοιμασίες για την κατασκευήτου Extremely Large Telescope. Με διά-μετρο 39,3 μ., θα είναι, όταν ολοκλη-ρωθεί, το 2024, το μεγαλύτερο επίγειοτηλεσκόπιο, με δυνατότητα να συλλέγει13 φορές περισσότερο φως από οποι-οδήποτε ενεργό μέχρι στιγμής τηλε-σκόπιο. Το κόστος του αναμένεται ναξεπεράσει το 1,5 δισ. ευρώ και η διοίκησήτου ανήκει στον συνασπισμό EuropeanSouthern Observatory (ESO), αποτε-λούμενο από 16 ευρωπαϊκές χώρες.

Η κίνηση της Ευρώπης δεν έμεινεαναπάντητη από τις άλλες χώρες, οι ο-ποίες έχουν καταθέσει εδώ και 15 χρόνιατα σχέδια για το Thirty Meter Telescope.Προτεινόμενη τοποθεσία για την εγκα-τάστασή του ήταν η κορυφή Maunakeaστη Χαβάη, αλλά η αίτηση απορρίφθηκεαπό τις τοπικές αρχές πριν από δυόμισιχρόνια. Ωστόσο, τον περασμένο Ιούνιο,ο οργανισμός TMT InternationalObservatory, στον οποίο συμμετέχουνοι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Ινδία, η Κίνα καιο Καναδάς, μέσω ακαδημαϊκών τους ι-δρυμάτων, έκανε νέα αίτηση, η οποίαέγινε αποδεκτή, και έτσι το τηλεσκόπιοαναμένεται να είναι λειτουργικό προςτο τέλος του 2020. Όταν θα είναι έτοιμο,το TMT θα βλέπει με 10 φορές μεγαλύ-τερη ευκρίνεια από το Hubble, το οποίοκατέχει ακόμη τα σκήπτρα, παρά τασχεδόν 30 χρόνια λειτουργίας του.

Ευχάριστες είναι και οι προβλέψειςγια το Giant Magellan Telescope, το ο-ποίο, με διάμετρο 24,5 μ., αναμένεταινα έχει ολοκληρωθεί το 2023 και θαβρίσκεται σε υψόμετρο 2.500 μ., στηνκορυφή του Cerro Las Campanas στη

Χιλή. Οι συμμετέχοντες στο έργο τουGMT είναι ακαδημαϊκά ιδρύματα απότις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τη Νότια Κορέακαι τη Βραζιλία. Η ευκρίνεια του GMTθα ξεπερνά κατά 10 φορές αυτή τουHubble, με τη βοήθεια της τεχνολογίαςευέλικτων φακών (adaptive optics).

Η τεχνολογία ευέλικτων φακών ε-πιτρέπει τη στρέβλωση του κάθε φακούμε τη βοήθεια μηχανισμών πίεσης. Γιανα γίνει αυτό εφικτό, μεγάλης ισχύοςηλεκτρονικοί υπολογιστές επεξεργά-ζονται σε πραγματικό χρόνο τα ατμο-σφαιρικά δεδομένα, με αποτέλεσμα ηαπεικόνιση να είναι σε μεγάλο ποσοστό

απαλλαγμένη από τις αναταράξεις τηςατμόσφαιρας. Τον Απρίλιο του 2016, oESO δοκίμασε την τεχνολογία στο VeryLarge Telescope, τον πρόγονο τουExtremely Large Telescope, το οποίοβρίσκεται επίσης στη Χιλή, και το α-ποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό όσον α-φοράστη βελτίωση της ευκρίνειας.

Μεγάλες προσδοκίεςΠερίπου 1,5 εκατ. χιλιόμετρα μακριά

από τη Γη, το James Webb SpaceTelescope θα επεκτείνει τη ματιά μαςστα απώτερα σημεία του σύμπαντος,συγκεντρώνοντας ορατό φως σε μια ε-πιφάνεια καθρέφτη, η οποία είναι έξι

φορές μεγαλύτερη από αυτήν τουHubble. Παράλληλα, το Webb θα έχειτη δυνατότητα να βλέπει στο φάσματου υπέρυθρου με μεγαλύτερο μήκοςκύματος και καλύτερη ευαισθησία απότο Hubble. Βλέποντας στο φάσμα τουυπέρυθρου, θα έχουμε τη δυνατότητανα ανακαλύψουμε τα μυστικά της δη-μιουργίας των γαλαξιών και να βρούμεπερισσότερες πληροφορίες για τον ρόλοτης Σκοτεινής Ύλης στο σύμπαν.

Αν όλα πάνε καλά και το Webb ξε-διπλώσει τις δυνατότητές του, λίγο πριναπό το τέλος του 2020, η ανθρώπινηματιά θα φτάσει 100 εκατ. χρόνια μετάτη γέννηση του σύμπαντος, όπου ταπρώτα άστρα και γαλαξίες άρχισαν ναδημιουργούνται. Ωστόσο, το να πάνεόλα καλά είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο.Παρά τους χιλιάδες ελέγχους που θα έ-χουν προηγηθεί, χρειάζεται μια μεγάληδόση τύχης, ώστε τα 9 δισ. δολάρια πουέχουν επενδύσει οι NASA, ESA καιCanadian Space Agency να μη χαθούνστο διάστημα. Αρχικά θα πρέπει ναείναι επιτυχημένη η φάση εκτόξευσης,που διαρκεί 3 λεπτά και βασίζεται στονπυραυλικό φορέα Ariane 5. Στη συνέχειαθα πρέπει το Webb να φτάσει με ακρί-βεια και άθικτο στην τροχιά του. Και,τέλος, θα πρέπει όλα τα συστήματα ναλειτουργήσουν και να συνεργαστούν.Από τη στιγμή της εκτόξευσης, οι ε-μπλεκόμενοι στο έργο θα χρειαστεί ναπεριμένουν έξι μήνες - τόσο θα χρειαστείγια να ολοκληρωθούν όλες οι φάσειςλειτουργίας, μέχρι να κοιμηθούν σχετικάήρεμοι.

Ποιες προσδοκίες έχετε από το Webb;ρωτήσαμε τον Άρη Μυλωνά, ο οποίοςείναι ερασιτέχνης αστρονόμος και ε-θελοντής ξεναγός στο ΑστεροσκοπείοΑθηνών. «Κατ’ αρχάς να λειτουργήσει»,ήταν η απάντησή του, θυμίζοντάς μαςότι ενώ η «μυωπία» που αντιμετώπισετο Hubble, όταν μπήκε σε τροχιά, διορ-θώθηκε, γιατί ήταν κοντά στη Γη, γιατο Webb δεν υπάρχει η επιλογή τουservice. Η πικρή εμπειρία διαστημο-συσκευών που δεν λειτούργησαν ποτέείναι γνωστή στους διαστημικούς ορ-γανισμούς με συμβάντα όπως το Mars

Space Probe, το Tiangong-1 και τοProgress 59. Ωστόσο, η απογοήτευσημιας αποτυχίας του Webb θα είναι πρω-τόγνωρης έντασης και λόγω κόστουςκατασκευής, αλλά και γιατί δεν υπάρχεικαμία άλλη αποστολή που είναι έστωσε φάση σχεδιασμού και θα μπορούσενα προσεγγίσει τις δυνατότητές του.

Χρήματα για το διάστημα Την ίδια στιγμή που ο Elon Musk

πανηγύριζε την επιτυχημένη εκτόξευσητου πυραυλικού φορέα Falcon Heavy,χιλιάδες δημοσιεύσεις στα social mediaυποστήριζαν ότι οι διαστημικές απο-στολές είναι σπατάλη οικονομικών πό-ρων, οι οποίοι θα μπορούσαν να αξιο-ποιηθούν για να επιλυθούν ουσιαστικάπροβλήματα στη Γη. Δεν είναι η πρώτηφορά που οι άνθρωποι εναντιώνοντανστις δαπάνες για την εξερεύνηση τουδιαστήματος. Σε μια συζήτηση που εί-χαμε με τον Σταμάτη Κριμιζή, ο οποίος

έχει συμμετοχή στο σύνολο σχεδόντου σχεδιασμού των διαστημικών α-ποστολών που έχουν εξερευνήσει τοπλανητικό μας σύστημα, μας είπε ότισχεδόν όλες οι διαστημικές αποστολέςαπό τον ανταγωνισμό για την κατά-κτηση της Σελήνης και έπειτα ήταν κα-τακριτέες από μερίδες πολιτών σε όλοτον κόσμο. Ωστόσο, όπως συμπληρώνειο ίδιος, πέρα από τη βιομηχανία τουδιαστήματος, που έχει δημιουργήσειπερισσότερες από 300.000 θέσεις ερ-γασίας για ανθρώπινο δυναμικό μεγάληςεξειδίκευσης, οι αποστολές αυτές ώ-θησαν τη δημιουργία τεχνολογιών πουαξιοποιούμε ήδη στην καθημερινότητάμας και διεύρυναν τις γνώσεις μας σεόλους τους τομείς της επιστήμης.

Οι προσδοκίες όσων στηρίζουν τηνυλοποίηση και τη συντήρηση μεγάλωντηλεσκοπίων εστιάζουν στην παρατή-ρηση της εικόνας του σύμπαντος τις«πρώτες» στιγμές μετά το Big Bang και

στη μελέτη άστρων και πλανητών πουβρίσκονται μακριά από το ηλιακό μαςσύστημα. Συγκεκριμένα, η παρατήρησηεξωπλανητών είναι «αγαπημένο» θέματελευταία, καθώς η ανακάλυψη ενόςκατοικήσιμου εξωπλανήτη αναζωπυ-ρώνει την ελπίδα ότι έχουμε την επιλογή«μετακόμισης» και παράλληλα αφήνειανοιχτό το ενδεχόμενο να έρθουμε κά-ποια στιγμή σε επαφή με άλλες μορφέςζωής. Τα οφέλη αυτής της έρευνας δενείναι εύκολο να γίνουν αντιληπτά σή-μερα. Σε μια ιδανική παγκόσμια κοι-νωνία, τα διαστημικά ταξίδια δεν θαχρειάζονταν χρήματα, αλλά μόνο τησυντονισμένη προσπάθεια ανθρώπων.Δεν ζούμε όμως σε αυτή την κοινωνίακαι, επομένως, οι εκλεγμένοι κυβερνήτεςείναι αυτοί που αποφασίζουν για τηνκαλύτερη διαχείριση των πόρων τηςανθρωπότητας. Ας ελπίσουμε ότι οι δια-χειριστές του δημόσιου χρήματος πράτ-τουν το σωστό.

Στα σύνορα του ΧρόνουΜια νέα γενιά γιγάντιων υπερ-τηλεσκοπίων υποσχονται να μαςεπιτρέψουν να κοιτάξουμε στο παρελθόν με υψηλή ευκρίνεια

Το Extremely Large Telescope.

<<<<<<

Το Extremely LargeTelescope θα είναι το μεγα-λύτερο επίγειο τηλεσκόπιοστον κόσμο, με το κόστοςτου να ξεπερνά το €1,5 δισ.

<<<<<<

Τα δισεκατομμύρια πουεπενδύονται στο διάστημαέχουν σημαντικό αντίκρι-σμα σε επιστημονικήγνώση και τεχνολογία.

Εικόνα από το μέλλον: το Giant Magellan Telescope, που προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2024.

Η λείανση της επιφάνειας του κατόπτρου είναι ζήτημα «ζωής και θανάτου» για τη λει-τουργία του τηλεσκοπίου. Με το Hubble πάθαμε και ελπίζουμε να μάθαμε.

Διαφορές και ομοιότητες. Η ύλη του νεφελώματος εμποδίζει το ορατό φως των αντικειμένων που βρίσκονται μέσα του (αριστερά).Όμως, η υπέρυθρη ακτινοβολία διαπερνά την ύλη και μας δίνει τη δεξιά φωτογραφία. Είναι σαν να κοιτάμε έξω από το παράθυρο.

20-OIK_ΕΠΙΣΤΗΜΗ_KATHI 09/08/18 17:09 Page 20

Page 21: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Π Ε Ρ Ι Β Α Λ Λ Ο Ν

Μετάγγιση υδάτων στη βιβλικήΘάλασσα της ΓαλιλαίαςΕνίσχυσή της με ύδατα από δύο νέα εργοστάσια αφαλάτωσης, τα οποία έως το 2022 θα παρέχουν 100 εκατ. κυβικά νερό ετησίως στα ποτάμια που τροφοδοτούν τη λίμνη

ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. Σε 20 χρόνια, οποιοσδή-ποτε θα μπορεί να περπατήσει στη Θά-λασσα της Γαλιλαίας, γνωστή και ωςΤιβεριάδα –και δεν θα πρόκειται γιαθαύμα, αλλά μάλλον για εφιάλτη. Η προ-οπτική να «στεγνώσει» ο μεγαλύτεροςταμιευτήρας του Ισραήλ οδήγησε τιςΑρχές σε επείγοντα μέτρα «μετάγγισης»υδάτων στη βιβλική λίμνη, ώστε να α-ποτραπεί ένα τέτοιο σενάριο.

«Μετατρέπουμε την Κινερέτ (Θά-λασσα της Γαλιλαίας) σε ταμιευτήραγια νερό από τα εργοστάσια αφαλάτω-σης. Είναι κάτι καινοτόμο και σημα-ντικό, ποτέ στο παρελθόν δεν έχει συμ-βεί σε τέτοια έκταση», δήλωσε ο Ισ-ραηλινός πρωθυπουργός ΜπέντζαμινΝετανιάχου, σύμφωνα με δημοσίευματης εφημερίδας «Γκάρντιαν».

Η Θάλασσα της Γαλιλαίας, λίμνη έ-κτασης 160 τετραγωνικών χιλιομέτρων,απέχει 45 χιλιόμετρα από τις ακτέςτης Μεσογείου και βρίσκεται 200 μέτρακάτω από το επίπεδο της θάλασσας,ενώ η στάθμη της θα χαμηλώσει κι άλ-λο, αν δεν ληφθούν έκτακτα μέτρα. Σεαυτά περιλαμβάνεται ενίσχυσή της με

ύδατα από δύο νέα εργοστάσια αφα-λάτωσης, τα οποία έως το 2022 θα πα-ρέχουν 100 εκατ. κυβικά νερό ετησίωςστα ποτάμια που τροφοδοτούν τη λί-μνη.

Το πλάνο εγκρίθηκε πρόσφατα απότο υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ,ενώ το μακροπρόθεσμο σχέδιο είναιη ποσότητα αυτή να δεκαπλασιαστεί,φθάνοντας το 1 δισ. κυβικά νερό ετη-σίως ή και περισσότερο, έως το 2030.

Η κατασκευή των δύο νέων εργοστα-σίων θα αυξήσει σε επτά τα εργοστάσιααφαλάτωσης που λειτουργούν στο Ισ-

ραήλ, από τα οποία προέρχεται το 80%του πόσιμου νερού της χώρας. Ομως,όπως έγραφε τον Ιανουάριο η εφημερίδα«Χααρέτς», τα εργοστάσια αφαλάτωσηςδεν επαρκούν για την επίλυση του χρο-νίου προβλήματος λειψυδρίας, το οποίοείναι ιδιαίτερα έντονο στη δυτική Γα-λιλαία. Ενόψει αυξημένης ξηρασίαςλόγω κλιματικής αλλαγής, οι Αρχές ε-ξετάζουν το ενδεχόμενο να προχωρή-σουν σε 500 νέες βαθιές γεωτρήσεις,εκ των οποίων οι 300 εντός της επόμενηςδεκαετίας, αλλά και να προωθήσουνευρύ πρόγραμμα εξοικονόμησης νε-

ρού.Ηδη το 80% των λυμάτων της χώραςανακυκλώνεται και χρησιμοποιείταιστην άρδευση, ενώ ο στόχος είναι τοποσοστό αυτό να φθάσει το 100%. Ταπροβλήματα παραμένουν παρά το γε-γονός ότι οι ισραηλινοί εποικισμοί στηΔυτική Οχθη χρησιμοποιούν νερό τοοποίο οι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουνότι τους ανήκει, καθώς η κατά κεφαλήνκατανάλωση νερού στις παλαιστινιακέςπεριοχές είναι πολύ μικρότερη από ό,τιστο Ισραήλ.

Εκτός από τη γνωστή αναφορά τηςΚαινής Διαθήκης που θέλει τον Ιησού

να περπατά πάνω στο νερό, υπάρχεικαι μία ακόμη βιβλική μνεία στη Θά-λασσα της Γαλιλαίας. Εκεί φέρεται,σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ματθαίο,ότι αναζητεί τους πρώτους ΜαθητέςΤου ο Χριστός. Δεν πηγαίνει στον ναότου Σολομώντα, ούτε στις αγορές καιτις πλατείες των Ιεροσολύμων, όπουσυγκεντρώνεται το πλήθος των ανθρώ-πων, οι σοφοί και επιφανείς. Αντίθετα,στρέφεται στους ανθρώπους του μόχθουπου κερδίζουν τον επιούσιο ψαρεύονταςστη λίμνη Τιβεριάδα.

THE GUARDIAN, HAARETZ

Νερό που έχει αφαλατωθεί θα χρησιμοποιηθεί για να ανεβεί η στάθμη της Γαλιλαίας, της λίμνης την οποία φέρεται ότι περπάτησεο Ιησούς.

<<<<<<

Η λίμνη έχει έκταση 160 τε-τραγωνικών χιλιομέτρωνκαι βρίσκεται 200 μέτρα κά-τω από το επίπεδο της θά-λασσας.

14 τρισ. δολ. το κόστος ανόδου της στάθμης της θάλασσαςΠερίπου 14 τρισ. δολάρια είναι το πι-θανό ετήσιο κόστος από την άνοδοτης στάθμης της θάλασσας, σύμφωναμε νέα επιστημονική έρευνα. Η εν-δεχόμενη αποτυχία επίτευξης τουστόχου της παγκόσμιας Συμφωνίαςτων Παρισίων για το κλίμα –που προ-βλέπει τη συγκράτηση της αύξησηςτης θερμοκρασίας μέχρι τους 2° C σεσχέση με τα επίπεδα της Προβιομη-χανικής περιόδου– θα οδηγήσει σεάνοδο της στάθμης της θάλασσας, μεοδυνηρές οικονομικές συνέπειες. Σύμ-φωνα, λοιπόν, με τη νέα επιστημονικήμελέτη που δημοσιεύθηκε στοEnvironmental Research Letters καιη οποία διεξήχθη από το Εθνικό Ω-κεανογραφικό Κέντρο του ΗνωμένουΒασιλείου (NOC), η άνοδος της στάθ-μης της θάλασσας θα μπορούσε νακοστίσει 14 τρισ. δολάρια ετησίως σεπαγκόσμιο επίπεδο έως το 2100, εάνο στόχος της συγκράτησης της μέσηςπαγκόσμιας θερμοκρασίας σε επίπεδακάτω από 2° C δεν επιτευχθεί.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσηςότι πολλές χώρες με υψηλά-μεσαίαεισοδήματα, όπως η Κίνα, θα υποστούντη μεγαλύτερη αύξηση του κόστουςεξαιτίας των πλημμυρών, ενώ οι χώρεςμε τις υψηλότερες εισοδηματικές εισ-ροές θα υποστούν μικρότερες συνέ-πειες, χάρη στα υπάρχοντα υψηλά ε-πίπεδα υποδομών προστασίας.

Η δρ Σβετλάνα Τζεβρέτζεβα, απότην NOC, είναι η βασική συντάκτριατης μελέτης. Oπως χαρακτηριστικάανέφερε, «περισσότεροι από 600 ε-κατομμύρια άνθρωποι ζουν σε παρά-κτιες περιοχές, σε απόσταση μικρό-τερη των 10 μ. από τη στάθμη της θά-λασσας.

Σε ενδεχόμενη υπερθέρμανση τουκλίματος, η παγκόσμια στάθμη τηςθάλασσας θα αυξηθεί εξαιτίας της τή-ξης χερσαίων παγετώνων και πάγων,γεγονός που αποτελεί μία από τις πλέ-ον επιζήμιες πτυχές της αλλαγής τουκλίματος στον πλανήτη μας».

Η επιστημονική ομάδα διερεύνησετον ρυθμό και τις συνέπειες της πα-γκόσμιας και της περιφερειακής αύ-ξησης της στάθμης της θάλασσας μεαύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C και αργότερα κατά 2° C. Στη συνέ-χεια, χρησιμοποιώντας ομάδες εισο-δήματος της Παγκόσμιας Τράπεζας(χώρες υψηλού, ανώτερου μεσαίου,κατώτερου μεσαίου και χαμηλού ει-σοδήματος), αξιολόγησε τον αντί-κτυπο της αύξησης της θαλάσσιας

στάθμης στις παράκτιες περιοχές. Ηδρ Τζεβρέτζεβα δήλωσε: «Βρήκαμεότι με τροχιά ανόδου της θερμοκρα-σίας 1,5° C μέχρι το 2100 η μέσηστάθμη της θάλασσας θα έχει αυξηθείκατά 0,52 μ.

Ωστόσο, αν ο στόχος των 2° C χαθεί,θα δούμε μέση άνοδο της στάθμης

της τάξης των 0,86 μ. και, στη χει-ρότερη περίπτωση, μέση άνοδο πουθα φθάσει το 1,8 μ.». «Εάν η αύξησητης θερμοκρασίας δεν μετριαστεί, τοπαγκόσμιο ετήσιο κόστος πλημμυρώνχωρίς μέτρα προσαρμογής θα αυξηθείστα 14 τρισ. δολάρια ετησίως, γιαμέση αύξηση της στάθμης της θά-λασσας κατά 0,86 μ., ενώ μπορεί ναφθάσει και στα 27 τρισ. δολάρια τονχρόνο για άνοδο 1,8 μ. Αυτό θα ισο-δυναμούσε με το 2,8% του παγκόσμιουΑΕΠ το 2100».

«Μικρά νησιωτικά κράτη, όπως οιΜαλδίβες, θα επηρεαστούν πολύ εύ-κολα και οι πιέσεις στους φυσικούςπόρους τους και στο περιβάλλον θαγίνουν ακόμα μεγαλύτερες», τόνισεη επικεφαλής της έρευνας.

Τουρίστρια απολαμβάνει την ομορφιά των Μαλδίβων, που θα κινδυνεύσουν ά-μεσα με την αύξηση της θαλάσσιας στάθμης, όπως και άλλα νησιωτικά συ-μπλέγματα αλλά και παραθαλάσσιες περιοχές.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

<<<<<<

Κατά την έρευνα, αν οστόχος της Συμφωνίαςτων Παρισίων για το κλί-μα χαθεί, θα επηρεα-στούν 600 εκατ. άνθρω-ποι.

Οι πράσινες πόλεις δίνουν ώθησηστην απασχόληση και στην υγεία,υποστηρίζουν Βρετανοί επιστή-μονες.

Οι «πράσινες» υποδομές, απότους ποδηλατόδρομους μέχρι τονκαθαρό αέρα, όχι μόνο βοηθούντο περιβάλλον αλλά επίσης δημι-ουργούν θέσεις εργασίας, βελτιώ-νουν την υγεία και την παραγω-γικότητα, σύμφωνα με έρευνα πουδόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Οιεπενδύσεις για βελτίωση των δη-μόσιων μέσων μεταφοράς θα μπο-ρούσαν να δημιουργήσουν έως και23 εκατομμύρια επιπλέον θέσειςεργασίας κάθε χρόνο σε όλον τονκόσμο, σύμφωνα με τους ερευνητέςτου Πανεπιστημίου του Λιντς, στηΒρετανία.

Η επιστημονική ομάδα ανέλυσεπερισσότερες από 700 μελέτες πουέχουν γίνει και αφορούν τις επι-πτώσεις που έχουν στις πόλεις οιυποδομές χαμηλής εκπομπής διο-ξειδίου του άνθρακα. Μετατρέπο-ντας τα καινούργια αλλά και ήδηυπάρχοντα κτίρια σε ενεργειακώςαποδοτικούς χώρους, οι πόλειςμπορούν να δημιουργήσουν 16 ε-κατομμύρια θέσεις εργασίας.

Οι επενδύσεις σε νέους ποδη-λατόδρομους θα μπορούσαν επίσηςνα αποφέρουν όφελος από 35 έως136 δισ. δολάρια ετησίως στις υ-πηρεσίες υγείας.

«Καθώς συσσωρεύονταν οι α-ποδείξεις, συγκλονιστήκαμε απότο γεγονός ότι οι πόλεις που θέ-λουμε, καθαρότερες, πιο υγιείς,πιο πλούσιες, είναι εφικτές μέσωτης καταπολέμησης της κλιματι-κής αλλαγής.

Είτε πρόκειται για υψηλής ποι-ότητας δημόσιες μεταφορές είτεγια ποδηλατοδρόμους, για ενερ-γειακώς αποδοτικά κτίρια ή γιατην καλύτερη διαχείριση των α-ποβλήτων, τα χρήματα, οι ζωέςκαι οι ώρες που σώζουμε είναι ε-ντυπωσιακά», ανέφερε σε ανα-κοίνωσή του ο Αντι Γκούλντσον,καθηγητής στο Πανεπιστήμιο τουΛιντς και βασικός συντάκτης τηςμελέτης.

Μέχρι το 2050, πάνω από δύο

στους τρεις ανθρώπους (το 68%του παγκόσμιου πληθυσμού) θαζουν σε αστικά κέντρα, από 55%σήμερα.

Η μεγαλύτερη αύξηση του πλη-θυσμού των πόλεων τα επόμεναχρόνια αναμένεται να παρατη-ρηθεί στην Ινδία, στην Κίνα καιστη Νιγηρία, σύμφωνα με τις ε-κτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών.

Το Κάιρο, μία από τις πιο πυκνοκα-τοικημένες πόλεις στον κόσμο, έχειτο λιγότερο πράσινο.

Οφέλη πράσινων πόλεων σε υγεία και εργασία

EPA

<<<<<<

Οι επενδύσεις σε πράσι-νες υποδομές μπορούννα δημιουργήσουν έως και 23 εκατ. επιπλέον θέσεις εργασίας κάθε χρόνο.

Η πλήρης απογραφή της Γης αποκαλύπτει κυριαρχία των φυτώνΗ πιο πλήρης έως σήμερα «απογραφή»της Γης: μόνο το 0,01% της πλανητικήςβιομάζας είναι οι άνθρωποι, ενώ το80% είναι φυτά και το 15% βακτήριακαι το υπόλοιπο 5% περιλαμβάνει άλ-λους μικροοργανισμούς και τα ζώα.Οι άνθρωποι δεν ξεπερνούν το 0,01%,δηλαδή μόλις το ένα δεκάκις χιλιοστότης πλανητικής βιομάζας, σύμφωναμε την πιο ολοκληρωμένη έως τώρα«απογραφή» της γήινης βιόσφαιραςπου έκαναν οι επιστήμονες.

Η μάζα των 7,6 δισεκατομμυρίωνανθρώπων της Γης είναι πλέον περίπουδεκαπλάσια της μάζας όλων των ά-γριων ζώων.

Παρ’ όλα αυτά, οι ιοί έχουν τριπλάσιαβιομάζα από τους ανθρώπους, όπωςκαι τα σκουλήκια, τα ψάρια 12πλάσιακαι οι μύκητες 200 φορές μεγαλύτερη.Η συνολική βιομάζα της Γης -δηλαδήτο σύνολο της μάζας κάθε έμβιου ορ-γανισμού- εκτιμάται σε περίπου 550γιγατόνους άνθρακα, από τους οποίουςοι 450 γιγατόνοι είναι η μάζα των φυ-τών και οι 70 γιγατόνοι η μάζα τωνβακτηρίων.

Οι μύκητες έχουν μάζα 12 γιγατόνων,7 γιγατόνοι είναι η μάζα άλλων μικρο-οργανισμών, 4 γιγατόνοι είναι τα πρώ-τιστα, ενώ 0,2 γιγατόνοι είναι οι ιοί.Μόλις 2 γιγατόνοι είναι η μάζα τωνκάθε είδους ζώων, συμπεριλαμβανο-μένων των ανθρώπων (όλοι μαζί εί-μαστε 0,06 γιγατόνοι).

Παρόλο που οι ωκεανοί καταλαμ-βάνουν το 71% της επιφάνειας τηςΓης, η συνολική βιομάζα της ξηράς(470 γιγατόνοι) υπολογίζεται ότι είναισχεδόν 80 φορές μεγαλύτερη από τησυνολική βιομάζα των θαλασσών (έξιγιγατόνοι).Περίπου το 60% της πα-γκόσμιας βιομάζας (320 γιγατόνοι)βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια τηςΓης, ενώ η υπόλοιπη κάτω από την ε-πιφάνεια. Το μεγαλύτερο ποσοστό τηςβιομάζας των μικροοργανισμών (πε-ρίπου το 90%) εκτιμάται ότι βρίσκεταιβαθιά κάτω από την επιφάνεια τηςξηράς και κάτω από τους βυθούς τωνθαλασσών.

Στους ωκεανούς, το 70% της θα-λάσσιας βιομάζας αποτελείται από μι-κρόβια, ενώ το υπόλοιπο 30% είναιτα αρθρόποδα και τα ψάρια.

H συνολική βιομάζα των ανθρώπωνκαι των οικόσιτων ζώων (κυριαρχούντα βοοειδή και οι χοίροι) είναι περίπουδεκαπλάσια από εκείνη των άγριωνζώων (0,007 γιγατόνοι). Τα κοτόπουλακαι άλλα πουλερικά της πτηνοτροφίας

έχουν συνολικά σχεδόν τριπλάσια βιο-μάζα (0,005 γιγατόνοι) σε σχέση μετα άγρια πουλιά (0,002 γιγατόνοι). Πα-ρόλο που οι άνθρωποι και τα εξημε-ρωμένα ζώα κυριαρχούν στη βιομάζατων θηλαστικών, αποτελούν ένα μικρόμόνο ποσοστό στη συνολική βιομάζατων ζώων (δύο γιγατόνοι), που κυριαρ-χούν τα κάθε είδους αρθρόποδα της

ξηράς και της θάλασσας (1,2 γιγατόνοι)και τα ψάρια (0,7 γιγατόνοι). Οι ερευ-νητές, με επικεφαλής τον καθηγητήΡον Μίλο του Ινστιτούτου ΕπιστημώνΒάιζμαν του Ισραήλ, που έκαναν τηδημοσίευση στο περιοδικό της ΕθνικήςΑκαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ(PNAS), έλαβαν υπόψη τους εκατο-ντάδες μελέτες των τελευταίων δεκα-ετιών.

Ως μέτρο σύγκρισης χρησιμοποιή-θηκε η μάζα του άνθρακα, που αντα-νακλά τη μάζα των μορίων της ζωής,όπως του DNA και των πρωτεϊνών,ενώ αφήνει απέξω τη μάζα του νερούμέσα στους έμβιους οργανισμούς. Οιεπιστήμονες παραδέχθηκαν, πάντως,ότι οι υπολογισμοί τους έχουν ένα όχιαμελητέο περιθώριο σφάλματος.

Η απογραφή της ζωής στον πλανήτη μας αποδεικνύει ότι η εμφάνιση του ανθρώ-που προκάλεσε ανυπολόγιστη ζημιά και εξαφανίσεις ειδών.

REU

TERS

<<<<<<

Οι επιστήμονες έλαβανυπ’ όψιν εκατοντάδες με-λέτες, παραδέχθηκαν ότιυπάρχει και ένα περιθώριοσφάλματος.

21-OIK_TASEIS_KATHI 09/08/18 17:18 Page 21

Page 22: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

22 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

ΤΗΛ. 22105929, 99606625 | ΦΑΞ 22105265www.tennismasteracademy.com.cy [email protected]

#HellenicBankMASTERS

MASTERSHELLENIC BANKTENNIS ACADEMY

ΟΙ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΑΡΧΙΣΑΝΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ

Φέτος όλα έδειχναν πως τοΚαμπιονάτο θα πέρναγε ακό-μη μία δύσκολη έως αδιάφορηχρονιά. Οι φίλαθλοι πληγω-μένοι από την απουσία τηςΕθνικής από το Μουντιάλ τηςΡωσίας, ο Τζίτζι Μπουφόν στοΠαρίσι, οι Ιντερ και Μίλαν ξα-νά υπό κατασκευήν, η Νάπολισε δευτερεύοντα ρόλο, όπωςκαι οι Ρόμα, Λάτσιο και η Γι-ούβε ξανά πρωταθλήτρια, σεένα προϊόν με φθίνουσα ε-μπορική αξία. Με μια κίνηση,όμως, ένας λαμπερός προβο-λέας φαίνεται πως άναψε ξαφ-νικά πάνω από το ιταλικό πρω-τάθλημα. Αυτό το «κλικ» α-κούστηκε στις 10 Ιουλίου ότανο Κριστιάνο Ρονάλντο των 5Τσάμπιονς Λιγκ, ερχόμενοςαπό τη Ρεάλ Μαδρίτης, υπέ-γραψε το συμβόλαιό του μετη Γιουβέντους, σε μια μετα-γραφή με κόστος άνω των100 εκατ. ευρώ. Τα φώτα τηςδημοσιότητας άλλαξαν κα-τεύθυνση και έπεσαν πάνωστο Τορίνο. Η Γιουβέντουςτις πρώτες μέρες πούλαγε μίαφανέλα του «CR7» το λεπτό,η Eleven Sports έσπευσε νααποσπάσει τα τηλεοπτικά δι-καιώματα από την B.T. Sportsγια τη μετάδοση των αγώνωντου Καμπιονάτο σε Αγγλίακαι Ιρλανδία, για τα επόμενατρία χρόνια, ομάδες όπως ηΠάρμα σχεδιάζουν ειδικό (α-κριβότερο φυσικά) τιμοκατά-λογο εισιτηρίων για τα παι-χνίδια με τη «Μεγάλη Κυρία».«Ο Κριστιάνο Ρονάλντο αντι-προσωπεύει μία ιστορική με-τακίνηση, όχι μόνο για τη Γι-ουβέντους και την πόλη τουΤορίνου, αλλά για τον ιταλικόαθλητισμό», δήλωσε τρίβο-ντας τα χέρια του από ικανο-ποίηση ο πρόεδρος της ΛίγκαςΓκαετάνο Μιτσικέ, ενώ μελίγο περισσότερο χιούμορ α-ντιμετώπισε τη μεταγραφή οεπιθετικός της Λάτσιο, ΤσίροΙμόμπιλε, δηλώνοντας: «Ευ-

τυχώς πρόλαβα και βγήκαπρώτος σκόρερ πέρυσι, γιατίδεν νομίζω να ξαναγίνει τώρα,που έχουμε μια τέτοια μηχανήτων γκολ στο πρωτάθλημα α-πό τη νέα σεζόν!». Και επειδήη δράση φέρνει αντίδραση,η ενίσχυση της Γιουβέντουςανοίγει την όρεξη και στουςλοιπούς μνηστήρες του τίτλου.Η Μίλαν έβαλε το χέρι στηντσέπη για τον Ιγουαΐν, η Νά-πολι που έχει δώσει τα κλειδιάστον Κάρλο Αντσελότι βολι-δοσκοπεί τις προθέσεις επι-στροφής του Εντινσον Καβάνικαι έπεται συνέχεια. Και όλααυτά χωρίς καν ο 33χρονοςΠορτογάλος να έχει φορέσειτην ασπρόμαυρη φανέλα ούτεσε φιλικό αγώνα. Είναι γεγο-νός πως σε αντίθεση με τα υ-πόλοιπα τέσσερα μεγάλα πρω-ταθλήματα της Ευρώπης (αγ-γλικό, ισπανικό γερμανικό,γαλλικό), το ιταλικό, πέρυσι,ήταν το πιο συναρπαστικόσε εξέλιξη, αφού κρίθηκε τιςτελευταίες αγωνιστικές. Φέ-τος, ο πήχυς ανεβαίνει πιοψηλά και όλα δείχνουν ότι τοδιαχρονικά δυνατό και σκληρόΚαμπιονάτο θα αποπνέει ξανάτη φινέτσα που τόσο έχει α-νάγκη και θα ανακτήσει τηχαμένη του αξία.

Ο Ρονάλντοαναζωογονείτο ΚαμπιονάτοΑνεβαίνουν οι μετοχές της Σέριε Α

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Ολο και σοβαρότερες γίνονται οι κα-ταγγελίες εις βάρος του Κατάρ, α-ναφορικά με τον τρόπο που το α-ραβικό εμιράτο κατάφερε να ανα-τρέψει τα δεδομένα το 2010 καινα κερδίσει τη διοργάνωση τουΠαγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαί-ρου του 2022. Μετά τις κατηγορίεςπερί χρηματισμού, νέα βρετανικήέρευνα κάνει λόγο για εκστρατείαεπί πληρωμή δυσφήμησης των α-ντίπαλων υποψηφιοτήτων.

Πολύμηνη έρευνα των SundayTimes αποκάλυψε ότι η επιτροπήδιεκδίκησης της διοργάνωσης του22ου Μουντιάλ επιδόθηκε σε μυ-στική εκστρατεία σαμποτάζ των υ-ποψηφιοτήτων της Αυστραλίας καιτων ΗΠΑ. Σύμφωνα με τη λονδρέ-ζικη εφημερίδα, δημοσιογράφοι τηςέχουν στη διάθεσή τους έγγραφαπου διέρρευσαν και δείχνουν ότι ηκαταριανή επιτροπή προσέλαβε α-μερικανική εταιρεία δημοσίων σχέ-σεων και πρώην πράκτορες της α-μερικανικής υπηρεσίας πληροφο-ριών CIA ώστε να διασπείρουν αρ-

νητική δημοσιότητα για τις επικρα-τέστερες υποψηφιότητες. Ο σκοπόςτης εκστρατείας δυσφήμησης ήτανη εμπέδωση της εντύπωσης ότι τό-σο στις ΗΠΑ όσο και στην Αυστρα-λία η φιλοξενία του ΠαγκοσμίουΚυπέλλου δεν θα είχε τη στήριξητου εγχώριου πληθυσμού.

Φυσικά οι διοργανωτές του τουρ-νουά του 2022 αρνούνται το πε-ριεχόμενο του δημοσιεύματος, πουεφόσον είναι βάσιμο θα καταδει-κνύει κατάφωρη παραβίαση τωνκανόνων διεκδίκησης διοργανώ-σεων που έχει θέσει η FIFA. Συ-γκεκριμένα, οι κανόνες αναφέρουνότι οι διεκδικητές διοργάνωσηςΠαγκοσμίου Κυπέλλου δεν επιτρέ-πεται να προβαίνουν σε «οποια-δήποτε γραπτή ή προφορική δή-λωση κάθε είδους, ενάντια ή όχι,

προς τις υποψηφιότητες ή αιτήσειςάλλων ομοσπονδιών-μελών».

Οι πληροφορίες του βρετανικούρεπορτάζ προέκυψαν από άτομοπου συμμετείχε στην επιτροπήδιεκδίκησης του 2022 και διέρρευσετα σχετικά έγγραφα στους SundayTimes. Η εκστρατεία αυτή όχι μόνοδεν έμεινε στα χαρτιά αλλά η ε-φαρμογή της φέρεται να είχε καιουσιαστική επιτυχία.

Συγκεκριμένα το Κατάρ φέρεται,μεταξύ άλλων, να είχε προσλάβεικάποιον καθηγητή πανεπιστημίου,με αποζημίωση 9.000 δολαρίων,για να συντάξει αρνητική έκθεσηαναφορικά με το υψηλό οικονομικόκόστος μιας διοργάνωσης Παγκο-σμίου Κυπέλλου από τις ΗΠΑ, η ο-ποία και διανεμήθηκε επιτυχώςστα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως.

Επίσης, προσελήφθη ένας αριθμόςκαθηγητών φυσικής αγωγής στιςΗΠΑ που ανέλαβαν και απαίτησαναπό τα μέλη του Κογκρέσου τηςπεριοχής τους να αντιταχθούν στηδιοργάνωση του Μουντιάλ στη χώ-ρα τους διότι τα χρήματα που θαδαπανούνταν ήταν καλύτερο ναχρησιμοποιηθούν για τον αθλητι-σμό στη μέση εκπαίδευση.

Επιπλέον, πληρώθηκαν δημο-σιογράφοι, μπλόγκερ και προσω-πικότητες υψηλού κύρους –σε μιακίνηση που θυμίζει έντονα πρα-κτικές άλλης, πρόσφατης διοργα-νώτριας Μουντιάλ– σε καθεμιάαπό τις άλλες υποψήφιες χώρες(περιλαμβανομένων και των αου-τσάιντερ Ιαπωνίας και Νότιας Κο-ρέας) για να υπερτονίσουν τις αρ-νητικές πτυχές της φιλοξενίας της

διοργάνωσης στο έδαφός τους.Το Κατάρ φέρεται, δε, να μη στα-

μάτησε εκεί. Το ρεπορτάζ προσθέτειότι συντάχθηκαν εκθέσεις με προ-σωπικές πληροφορίες για τα άτομαπου είχαν άμεση συμμετοχή στιςαντίπαλες υποψηφιότητες, ώστενα είναι γνωστές προσωπικές τουςαδυναμίες ή ευάλωτα σημεία, ενώειδικά στην Αυστραλία διοργανώ-θηκαν λαϊκές διαμαρτυρίες σε α-γώνες ράγκμπι που αντιτίθεντοστην υποψηφιότητα της χώρας γιατο Μουντιάλ του 2022.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως,το Μουντιάλ δεν αναμένεται πιανα αφαιρεθεί από το αραβικό ε-μιράτο. Η αμφιλεγόμενη διοργά-νωση στο Κατάρ θα λάβει χώρααπό τις 21 Νοεμβρίου έως τις 18Δεκεμβρίου, στο τελευταίο Μου-

ντιάλ με 32 ομάδες – από το 2026αυξάνονται σε 48. Η ανεξάρτητηέρευνα της FIFA, υπό τον Αμερικανόδικηγόρο Μάικλ Γκαρσία, θεώρησετο Κατάρ 2022 όπως και την επιτυ-χημένη υποψηφιότητα της Ρωσίαςγια το 2018 μη ενόχους σοβαρώνπαρατυπιών, αναφέροντας μόνοότι υπήρξαν κάποιες ανήθικες πρα-κτικές. Η αγγλική εφημερίδα τονίζειότι οι νέες αυτές πληροφορίες δενήταν τότε στη διάθεση του κ. Γκαρ-σία και της ομάδας του. Επισημαί-νεται ακόμη ότι η αποκάλυψη τωνSunday Times συμπίπτει και με τηνεκδήλωση ενδιαφέροντος της Αγ-γλίας για τη διοργάνωση του Πα-γκοσμίου Κυπέλλου του 2030, η α-νάθεση της οποίας αναμένεται κοντάστην εποχή της διεξαγωγής τουΜουντιάλ στο Κατάρ.

Παγκόσμιο παιχνίδι κατασκόπωνΕκστρατεία κατά των συνδιεκδικητών του Μουντιάλ 2022 από το Κατάρ, σύμφωνα με τους Sunday Times

2 Δεκεμβρίου 2010. Η FIFA ανακοινώνει πως το Κατάρ θα φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2022. Τέσσερα χρόνια πριν από τη σέ-ντρα των αγώνων, το αραβικό εμιράτο συνεχίζει να δέχεται έντονη κριτική για τον τρόπο που κατάφερε να κερδίσει τη διοργάνωση.

<<<<<<

Ο ρόλος αμερικανικήςεταιρείας δημοσίωνσχέσεων και πρώηνπρακτόρων της CIA.

Η Γιουβέντους μετά την α-νακοίνωση της μεταγραφήςτου Κριστιάνο Ρονάλντο, που-λούσε μία φανέλα του Πορτο-γάλου επιθετικού το λεπτό.

22-OIK_ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_KATHI 09/08/18 17:11 Page 22

Page 23: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

Τρίτη 14 - Τετάρτη 15 Αυγούστου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

Στη συνδιάσκεψη της Στοκχόλμης (14Ιουλίου 1967) τα κράτη-μέλη τωνσυμβάσεων αποφασίζουν να συστή-σουν έναν διακυβερνητικό οργανι-σμό, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Δια-νοητικής Ιδιοκτησίας (γνωστό με τοαγγλικό ακρωνύμιο WIPO), αφαιρώ-ντας έτσι την εποπτεία από το ελβε-τικό κράτος και ανοίγοντας τον δρόμογια τον μετέπειτα εξειδικευμένο διε-θνή οργανισμό που θα αποτελέσειμέλος των Ηνωμένων Εθνών.

Ο WIPO είναι από τους αρχαιότε-ρους διεθνείς οργανισμούς. Οι πε-ρισσότεροι από αυτούς δημιουργού-νται μετά τον Δεύτερο ΠαγκόσμιοΠόλεμο για να εξυπηρετήσουν συ-γκεκριμένους σκοπούς και να δρα-στηριοποιηθούν σε συγκεκριμένα

πεδία σε διεθνές επίπεδο.Το 1970 τίθεται σε εφαρμογή η

σύμβαση (του 1967) που προβλέπειτην ίδρυση του WIPO. Ο οργανισμόςσυστήνεται, και το 1974 γίνεται μέλοςτων Ηνωμένων Εθνών. Αποτελεί πλέ-ον επισήμως έναν εκ των εξειδικευ-μένων διεθνών οργανισμών που α-νήκουν στα Ηνωμένα Εθνη. Οσα κρά-τη των Ηνωμένων Εθνών επιθυμούνμπορούν πλέον να γίνουν μέλη του.

H εξέλιξη των δραστηριοτήτωντου WIPO ήταν ραγδαία και εντυπω-

σιακή. Ξεκίνησε ως οργανισμός πουδιαχειριζόταν έναν περιορισμένο α-ριθμό διεθνών συμβάσεων και σκοπόείχε να προωθήσει την προστασίακαι τον σεβασμό των δικαιωμάτωνδιανοητικής ιδιοκτησίας μέσω τηςδιεθνούς συνεργασίας. Αυτό θα γι-νόταν μεταξύ άλλων και με τη συ-νεργασία και με άλλους διεθνείς ορ-γανισμούς.

Ο WIPO κατέστη το κατ’ εξοχήνδιεθνές φόρουμ συνεργασίας και υι-οθέτησης διεθνών συμβάσεων. Μέσασε λίγες δεκαετίες υιοθετήθηκαν 26διεθνείς συμβάσεις καλύπτονταςσχεδόν όλους τους τομείς των δικαι-ωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας(πνευματικά και συγγενικά δικαιώ-ματα, ευρεσιτεχνίες, σήματα, βιομη-χανικό σχέδιο και γεωγραφικές εν-δείξεις) και δημιουργώντας ένα εύ-ρωστο και συμπαγές σύστημα προ-στασίας μεταξύ μεγάλου αριθμούκρατών-μελών που τις είχαν κυρώσει.

Η ανάπτυξη αυτή ήταν άμεση α-πόρροια της αυξανόμενης σημασίαςτων δικαιωμάτων διανοητικής ιδιο-κτησίας για την οικονομία. Ταυτό-χρονα επινοήθηκαν συστήματα διε-θνούς κατάθεσης για (μεταξύ άλλων)τις ευρεσιτεχνίες (1978 – PCTInternational Patent System), τασήματα και το βιομηχανικό σχέδιο.Με μία αίτηση στον WIPO μπορούσεο αιτών να επιλέξει τα κράτη στα ο-ποία ήθελε κάποιο από τα παραπάνωαντικείμενά του να προστατευθεί(και το οποίο κράτος βέβαια έπρεπεπρώτα να είχε προσχωρήσει στησυγκεκριμένη σύμβαση). Ετσι τοσύστημα έγινε πιο γρήγορο, πιο α-ποτελεσματικό και πιο πρόσφοροοικονομικά.

Σήμερα ο WIPO είναι πιθανόταταο πιο πλούσιος διεθνής οργανισμόςλόγω των διεθνών καταθέσεων σεευρεσιτεχνίες, σήματα, βιομηχανικόσχέδιο, ονομασίες προέλευσης καιμικροοργανισμούς. Ο WIPO έχει ωςμέλη 191 από τα 193 κράτη που υ-πάρχουν στον κόσμο, διαχειρίζεται26 διεθνείς συμβάσεις, προσφέρειυπηρεσίες διαμεσολάβησης και δι-αιτησίας, παρέχει εκπαίδευση μέσωτης ακαδημίας που διαθέτει, αναθέτειεπιστημονικές έρευνες/εκθέσεις γιασυγκεκριμένα ζητήματα διανοητικήςιδιοκτησίας και καλλιεργεί τις ικα-νότητες (capacity building) στελεχώνκαι ενδιαφερομένων σε όλο τον κό-σμο. Αυτές είναι μερικές μόνον απότις πολυσχιδείς και πολυποίκιλεςδραστηριότητές του.

Παραδοσιακά, σκοπός του οργανισμούήταν η προώθηση και η ενίσχυση τωνδικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.Σήμερα ο οργανισμός αναφέρει ότιαποστολή του είναι να ηγηθεί για τηνανάπτυξη ενός ισορροπημένου καιαποτελεσματικού διεθνούς συστήμα-τος διανοητικής ιδιοκτησίας, που ευ-νοεί την καινοτομία και τη δημιουρ-γικότητα προς το συμφέρον όλων.

Η σημειολογία του νέου λεκτικούπαραπέμπει σε λύσεις πιο ισορροπη-

μένες που λαμβάνουν υπόψη τις α-νάγκες των αναπτυσσόμενων και λι-γότερο ανεπτυγμένων χωρών. Οι χώ-ρες αυτές τα τελευταία χρόνια απο-τελούν την πλειονότητα στον WIPO.

EξαιρέσειςTo 2007 για πρώτη φορά υιοθετείται

η «Αναπτυξιακή Ατζέντα», η οποίασκοπό έχει να προωθήσει στη γενι-κότερη ατζέντα του WIPO αναπτυξιακάζητήματα. Στην ουσία γίνεται μια προ-

σπάθεια μετριασμού της απόλυτης ε-νίσχυσης των δικαιωμάτων της δια-νοητικής ιδιοκτησίας λαμβάνοντας υ-πόψη τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκεςτων λιγότερο ανεπτυγμένων κρατώνκαι προσπαθώντας ταυτόχρονα να ει-σαγάγει εξαιρέσεις στο πεδίο προστα-σίας των πνευματικών δικαιωμάτων.Για πρώτη φορά, στην περίοδο της τέ-ταρτης βιομηχανικής επανάστασης,αυτής του Διαδικτύου (ή του Internetof Things), και ενώ έχει εμπεδωθεί η

σημασία της διανοητικής ιδιοκτησίαςγια την οικονομία, την κοινωνία καιτον πολιτισμό, αντίρροπες δυνάμειςπροερχόμενες από τις αναπτυσσόμενεςχώρες και τα δικαιώματα των χρηστώνβρίσκουν έρεισμα μέσω της προανα-φερθείσας «Αναπτυξιακής Ατζέντας».Ο λόγος γίνεται για «ευελιξίες»(flexibilities, όπως αναφέρονται στην«Ατζέντα»), δυνατότητες δηλαδή πουδίνει το υπάρχον σύστημα για μια πιομετριασμένη εφαρμογή των δικαιω-

μάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Ανκανείς λάβει υπόψη του ότι η διανοη-τική ιδιοκτησία στις πιο εύρωστες διε-θνώς επιχειρήσεις ενδέχεται να ξε-περνάει σε αξία την υλική, επανα-προσδιορισμός αξιών και ισορροπιώνστον τομέα αυτόν θα έχει άμεσο α-ντίκτυπο και στην εξέλιξη της τέταρτηςβιομηχανικής επανάστασης.

Η κ. Ειρήνη Σταματούδη είναι δικηγόρος, δρ Νομικής.

ΑΠΕ

SHU

TTER

STO

CK

Νέο πλαίσιο λύσεων την περίοδο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης

ASSO

CIAT

ED P

RESS

Της ΕΙΡΗΝΗΣ ΣΤΑΜΑΤΟΥΔΗ

Το 1873 επιχειρηματίες διαφόρων κρα-τών αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στηΔιεθνή Εκθεση Ευρεσιτεχνιών που θαλάμβανε χώρα στην Αυστρία. Φοβή-θηκαν ότι οι ιδέες τους θα χρησιμο-ποιηθούν για εμπορικούς σκοπούς απόάλλα κράτη. Εως τότε δεν υπήρχε διε-θνής προστασία στον τομέα αυτόν.Αυτό απετέλεσε και το έναυσμα γιατην πρώτη διεθνή σύμβαση στον τομέατης βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Τα δύο

πρώτα νομοθετήματα για τη διεθνήπροστασία της βιομηχανικής ιδιοκτη-σίας (ευρεσιτεχνίες, σήματα, βιομηχα-νικό σχέδιο κ.λπ.) και των πνευματικώνδικαιωμάτων έλαβαν χώρα στο Παρίσιτο 1883 και στη Βέρνη το 1886 αντί-στοιχα. Σκοπός ήταν να επιτευχθεί έναελάχιστο κοινής προστασίας σε όσακράτη θα υπέγραφαν και θα κύρωναντις εν λόγω συμβάσεις, και τα οποία μετην ενέργειά τους αυτή καθίσταντομέλη της αντίστοιχης ένωσης (ΕνωσηΠαρισίων και Ενωση Βέρνης). Τα κρά-

τη-μέλη της κάθε ένωσης εδι-καιούντο την ίδια προστασίαπου πρόσφερε ένα άλλο κρά-τος-μέλος της ένωσης στους δι-κούς του πολίτες. Την περίοδοεκείνη, λίγα μόνον κράτη διέ-θεταν νόμους για τη διανοητικήιδιοκτησία. Ο αρχαιότερος για τα πνευ-ματικά δικαιώματα ήταν ο βρετανικός(Statute of Anne 1709). Νόμοι για τηνπροστασία των ευρεσιτεχνιών (βιομη-χανική ιδιοκτησία) προϋπήρχαν αυτώνγια τα πνευματικά δικαιώματα, δεδο-

μένου ότι η ανάγκη για ευρεσι-τεχνίες ήταν πολύ πιο έντονηκατά τη διάρκεια της πρώτηςΒιομηχανικής Επανάστασηςαπό την ανάγκη για προστασίατων πνευματικών δικαιωμάτων(βλ. τον βρετανικό νόμο Statute

of Monopolies του 1625).Το ζητούμενο ήταν η εκτός συνόρων

προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας.Και αυτό, διότι στα δικαιώματα δια-νοητικής ιδιοκτησίας ισχύει η αρχήτης εδαφικότητας, δηλαδή υφίστανται

μόνον για το κράτος που τα έχει ανα-γνωρίσει και έχουν ισχύ στην επικράτειάτου και μόνον. Με τη σύμβαση της Βέρ-νης για την πνευματική ιδιοκτησία ει-σάγεται η αρχή της αυτόματης προ-στασίας, σύμφωνα με την οποία ο δη-μιουργός αποκτά πνευματικά δικαιώ-ματα επί του έργου του αυτομάτως καιχωρίς ανάγκη κατάθεσης ή κατοχύρω-σης, όπως προβλέπεται για τη βιομη-χανική ιδιοκτησία (π.χ. ευρεσιτεχνίεςκαι σήματα).

Οι δύο συμβάσεις Παρισίων και Βέρ-

νης προέβλεπαν τη σύσταση δύο διε-θνών γραμματειών (Secretariats), οι ο-ποίες τέθηκαν υπό την εποπτεία τηςελβετικής κυβέρνησης.

Οι γραμματείες αυτές για πρώτη φοράσυνενώνονται το 1893 και συνιστούντο Ηνωμένο Διεθνές Γραφείο για τηνΠροστασία της Διανοητικής Ιδιοκτη-σίας, γνωστό ως BIRPI (ακρωνύμιο σταγαλλικά). Το 1960 το BIRPI μετακινήθηκεαπό τη Βέρνη στη Γενεύη. Είναι η πε-ρίοδος που έχει αρχίσει να καλλιεργείταιη συνεργασία μεταξύ των κρατών.

Η έδρα του WIPO στη Γενεύη. Με μέλη 191 κράτη του ΟΗΕ, κατέστη το κατεξοχήν διεθνές φόρουμ συνεργασίας και υιοθέτησης σχετικών διεθνών συμβάσεων.

Αθήνα 2014. Ο γεν. διευθυντής του WIPO Φράνσις Γκάρι μιλάει σε συνέδριο με θέμα«Πνευματική ιδιοκτησία και η Ψηφιακή Ατζέντα στην Ευρώπη».

Λίμα, 2005. Ανδρας τσουγκρίζει το ποτήρι του με τον μπάρμαν ενθουσιασμένος διότι οWIPO αναγνώρισε το «Pisco» ως λικέρ περουβιανής προέλευσης.

WIPO, ο πιο πλούσιοςδιεθνής οργανισμός

<<<<<<

Εχει ως μέλη 191 κράτη,διαχειρίζεται 26 διεθνείςσυμβάσεις, προσφέρειυπηρεσίες διαιτησίας,διαμεσολάβησηςκαι εκπαίδευσης.

<<<<<<

Η «Αναπτυξιακή Ατζέντα»λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των λιγότεροανεπτυγμένων κρατών.

48χρόνιαπριν

Προστασία πνευματικών δικαιωμάτωνΟ Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας ως μοχλός ανάπτυξης στην αυγή της μεταβιομηχανικής εποχής

Ο Ελβετός υπ. Δικαιοσύνης ChristophBlocher μιλάει στο συνέδριο για τηνκαταπολέμηση της παραχάραξης καιτης πειρατείας το 2007. Αριστερά, ογεν. διευθυντής του WIPO, Σουδανός,Καμίλ Ιντρις.

Η Εκθεση Βιωσιμότητας Χρέους τηςΚομισιόν προσαρμόζει τον μέσο ετήσιορυθμό της μακροχρόνιας πραγματικήςοικονομικής μεγέθυνσης στο 1%. Ηκοινή γνώμη δυσκολεύεται έτσι να α-ντιληφθεί τις ωφέλειες των επίπονωνμεταρρυθμίσεων. Με τέτοιους πελιδ-νούς ρυθμούς μεγέθυνσης, η επίτευξηπρωτογενών πλεονασμάτων δεν μπορείπαρά να προέρχεται από συσταλτικήδημοσιονομική πολιτική που βασίζεταιπρωτίστως στους υψηλούς φόρους. Τοευκταίο θα ήταν η ταχύρρυθμη μεγέ-θυνση να τροφοδοτεί το πρωτογενέςπλεόνασμα, αλλά οι σχεδιαστές τηςοικονομικής πολιτικής υποθέτω πωςθεωρούν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι ε-φικτό. Ο λόγος είναι η άποψη των πι-στωτών ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει

σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα, τοοποίο αναμένεται να χειροτερεύσειτις επόμενες δεκαετίες.

Μια τέτοια εκτίμηση δεν είναι α-νεδαφική, αλλά είναι παρακινδυνευ-μένη. Πράγματι, τόσο η σχέση γεννή-σεων-θανάτων όσο και η ηλικιακήδομή του πληθυσμού προσδίδουν σή-μερα απαισιοδοξία. Το πρόβλημα είναικυρίως η μείωση του παραγωγικούπληθυσμού και η αντίστοιχη αύξησητου πληθυσμού των συνταξιούχων.Σε μια τέτοια περίπτωση, μεγάλο μέροςτων αποταμιεύσεων κατευθύνεταιπρος τη φροντίδα των ηλικιωμένων,γεγονός που περιορίζει τους διαθέσι-μους πόρους για επενδύσεις. Συνεπώς,το μέγεθος των οικογενειών συρρι-κνώνεται, γεγονός αρνητικό από δη-

μογραφική άποψη. Τα πράγματα χει-ροτερεύουν όταν το εκπαιδευτικό σύ-στημα οδηγεί σχεδόν το σύνολο τωννέων σε ένα χαλαρό και πολυετές τρι-τοβάθμιο σύστημα εκπαίδευσης, εξαι-τίας του οποίου εισέρχονται στηναγορά εργασίας πολύ αργά, μετά τα30 τους. Η αργοπορημένη αυτή ένταξησυνεπάγεται και καθυστερημένη τε-κνοποίηση – άρα λιγότερα παιδιά.

Οι εκτιμήσεις αυτές φαίνεται πάντως

να παραγνωρίζουν παράγοντες όπωςτο ενδεχόμενο ισχυρών μεταναστευ-τικών ροών. Κάτι τέτοιο ήδη παρατη-ρείται με τη μορφή της πολύ συχνήςεπισκεψιμότητας –και αγοράς περι-ουσιακών στοιχείων– αλλοδαπών, καιιδίως των βορείων γειτόνων μας. Η γε-νικότερη δε τάση που σημειώνεται, ι-δίως στις ΗΠΑ, είναι η εσωτερική με-τανάστευση προς τον Νότο. Εκεί οκαιρός είναι καλύτερος, οι συνθήκεςζωής πιο ομαλές, η φορολογία χαμη-λότερη και οι συντελεστές παραγωγήςφθηνοί.

Μέρος της επιδείνωσης της ηλικια-κής δομής του πληθυσμού στην Ελλάδαμπορεί να συμβεί επειδή όλο και πε-ρισσότεροι Ευρωπαίοι, ιδίως συντα-ξιούχοι, θα θελήσουν να μετοικήσουν

στη «Φλόριντα της Ευρώπης», ξοδεύ-οντας το εισόδημά τους εδώ και ενι-σχύοντας την εγχώρια δαπάνη. Πα-ράλληλα, όμως, πρέπει να προωθηθούνπολιτικές που στηρίζουν την οικογέ-νεια: είναι ακατανόητη η αποδοχή τηςμειώσεως του ορίου του αφορολογήτουχωρίς εξαιρέσεις για νοικοκυριά μεδύο ή περισσότερα παιδιά, αλλά καιγια μονογονεϊκές οικογένειες.

Τέλος, ο ισχυρισμός ότι η διαχρονικάχαμηλή εγχώρια αποταμίευση αποτελείανασταλτικό παράγοντα επενδύσεωνκαι επομένως και του ρυθμού της οι-κονομικής μεγέθυνσης ελέγχεται ωςαλυσιτελής. Κρισιμότερος παράγωνείναι οι προοπτικές του μελλοντικούδιαθέσιμου εισοδήματος. Οι επενδυτέςθα επενδύσουν στη χώρα κυρίως στη

βάση της αναμενόμενης μελλοντικήςεγχώριας ζήτησης, χωρίς να παραγνω-ρίζεται και ο –δυσμενής– ρόλος τηςαβεβαιότητας. Εξ ου και η ανάγκη δρα-στικής μείωσης φόρων και ασφαλιστι-κών εισφορών για τη μεσαία τάξη.Αυτή κυρίως καθορίζει την οριακή α-ποδοτικότητα του κεφαλαίου, τις ε-πενδύσεις και την ανάπτυξη. Ο δημο-γραφικός παράγοντας αποτελεί περισ-σότερο εξαρτημένη μεταβλητή αυτώνκαι ουδόλως ανεξάρτητη οικονομικήμεταβλητή, όπως υπονοούν οι εκτιμή-σεις των πιστωτών.

Ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης είναι καθηγητής στοΠαν. Πειραιώς, ανώτερος εταίρος στο Ινστι-τούτο Brookings των ΗΠΑ και σύμβουλος μα-κροοικονομίας του προέδρου της Ν.Δ.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΘΟΔΩΡΗ ΠΕΛΑΓΙΔΗ

<<<<<<

Το δημογραφικό δεν αποτε-λεί ανεξάρτητη οικονομικήμεταβλητή, όπως υπονοούνοι εκτιμήσεις των πιστωτών.

Η γήρανση του πληθυσμού και η οικονομία

23-OIK_ISTORIA_KATHI 09/08/18 17:12 Page 23

Page 24: Το 2019 ορόσημο για τα δίδακτρα λόγω Brexitpdf.kathimerini.com.cy/issues/OIK_20180815_ALL.pdf · 2018. 8. 9. · απαρχαιωμένη δημόσια

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣTΡΙΤΗ 14 - ΤΕΤAΡΤΗ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018

Η γραφειοκρατία αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξητων ελληνικών επιχειρήσεωνΗ μεγαλύτερη απειλή για την ανάπτυξη τωνεπιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι η γραφει-οκρατία, με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή ναμην αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα για τιςελληνικές εταιρείες. Οπως επισημαίνει σχετικήέρευνα που διενήργησε η PwC, η συντριπτικήπλειοψηφία των επιχειρήσεων, δηλαδή το70,7%, τάσσεται υπέρ αυτής της άποψης ενώμόλις το 20% των ερωτηθέντων αναφέρειως εμπόδιο τους κανονισμούς και τη γρα-φειοκρατία της Ε.Ε. Παράλληλα, η έρευναφέρει και στο προσκήνιο ένα από τα μεγα-λύτερα προβλήματα με τα οποία έρχεται α-ντιμέτωπη η Ε.Ε. και αφορά την έλλειψη ε-ξειδικευμένου προσωπικού, η οποία αξιολο-γείται από τις περισσότερες ιδιωτικές ευρω-παϊκές επιχειρήσεις ως μείζονα πρόκλησηγια την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρή-σεων. Μάλιστα, στην Ελλάδα, το κόστος γιατην οικονομία λόγω της έλλειψης κατάλληλου

εργατικού δυναμι-κού ανέρχεται στα2 δισ. ευρώ ετη-σίως, με το ποσόνα αντιστοιχεί στο1% του ΑΕΠ, ενώστο σύνολο των ε-πιχειρήσεων τηςΕ.Ε. η απώλεια ε-σόδων εκτιμάταιστα 324 δισ. ευρώετησίως, ποσό πουαντιστοιχεί στο ά-

θροισμα του ΑΕΠ της Πορτογαλίας, της Ουγ-γαρίας και της Κροατίας. Ειδικότερα, στησυγκεκριμένη έρευνα της PwC, στην οποίασυμμετείχαν 2.450 εταιρείες από 31 ευρω-παϊκές χώρες, το 39% δήλωσε ότι η εγχώριαγραφειοκρατία τους δημιουργεί ανησυχία,ενώ περίπου το 29% ανέφεραν ως πρόβληματην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Ωστόσο, σύμ-φωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι επιχει-ρήσεις εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξεςσε σύγκριση με το παρελθόν όσον αφορά τααναπτυξιακά τους σχέδια για τους επόμενους12 μήνες. Ως προς αυτό το σκέλος, οι εταιρείεςμεσαίου μεγέθους, με ετήσια έσοδα από 50έως 100 εκατ. ευρώ, εμφανίζονται οι πιο θε-τικές μεταξύ εκείνων που συμμετείχαν στηνέρευνα. Επιπλέον, ο ψηφιακός μετασχημα-τισμός θεωρείται προτεραιότητα μόνο γιατο 31% των επιχειρήσεων στην Ευρώπη, γε-γονός που υποδηλώνει πως ένα μεγάλο πο-σοστό εξ αυτών δεν έχει εκτιμήσει πλήρωςτις προοπτικές που φέρει η ψηφιακή εποχήγια την ανάπτυξή τους. Σύμφωνα με τονΜάριο Ψάλτη, CEO της PwC Eλλάδας, «οι ι-διωτικές επιχειρήσεις αποτελούν τον πυρήνατόσο της ευρωπαϊκής όσο και της ελληνικήςοικονομίας. Οπως επιβεβαιώνεται από τηνέρευνα, η Ελλάδα έχει δρόμο να διανύσειστην επίλυση της γραφειοκρατίας, δεδομένουότι η συντριπτική πλειοψηφία (70,7%) τηναντιλαμβάνεται και τη βιώνει ως εμπόδιο α-νάπτυξης». Μοχλός ανάπτυξης για τις επι-χειρήσεις είναι αφενός οι εργαζόμενοι καιαφετέρου η μετάβασή τους στις απαιτήσειςτης νέας ψηφιακής εποχής, αναφέρει ο κ.Ψάλτης. «Οποιαδήποτε καθυστέρηση στημετάβαση μπορεί να οδηγήσει σε υψηλέςπροκλήσεις για τον επιχειρηματικό κόσμο»,τονίζει ο επικεφαλής της PwC Eλλάδας.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΝΤΗ

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Σημαντικές δομικές αδυναμίες και προ-βλήματα στην προσπάθεια προσέλκυ-σης άμεσων ξένων επενδύσεων εξα-κολουθεί να αντιμετωπίζει η χώρα σύμ-φωνα με τους διευθύνοντες συμβούλουςμεγάλων ξένων επιχειρήσεων με πα-ρουσία στην Ελλάδα.

Αν και για ορισμένους τομείς υπάρχειη αίσθηση πως έχουν γίνει κάποια βή-ματα προς τη σωστή κατεύθυνση καιπαρά το γεγονός πως το κλίμα αβεβαι-ότητας στην οικονομία υποχωρεί, οιόποιες επενδύσεις εξετάζονται είναισχετικά μικρής έντασης κεφαλαίου καισίγουρα υπολείπονται σημαντικά τωνποσών που απαιτούνται για να οδηγή-σουν σε εύρωστη ανάπτυξη τη χώρα.

Αυτά προκύπτουν από έρευνα τηςMetrοn Analysis, η οποία παρουσιά-στηκε στο 1ο Forum 2018 «InvestGR– Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα» πουπραγματοποιήθηκε χθες στην Αθήνα.Περίπου 2,3 δισ. ευρώ έχουν επενδυθείστην Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνιααπό τις εταιρείες που συμμετείχαν στηνέρευνα, ποσό που αντιστοιχεί στο 20%

του συνολικού ποσού άμεσων ξένωνεπενδύσεων στην Ελλάδα.

Τα εμπόδιαΟπως σημείωσε ο πρόεδρος και δι-

ευθύνων σύμβουλος της MetronAnalysis Στράτος Φαναράς, «παρά τοθετικό γεγονός της εξόδου από την οι-κονομική κρίση, αρκετοί ενδογενείςπαράγοντες παραμένουν εμπόδια στηνπροσέλκυση επενδύσεων και αξιολο-γούνται αρνητικά».

Οι σημαντικότεροι από αυτούς σύμ-φωνα με την έρευνα είναι το φορολογικόπεριβάλλον, η εντύπωση ύπαρξης δια-φθοράς, το διοικητικό περιβάλλον, ηταχύτητα απονομής Δικαιοσύνης καιη περιορισμένη έρευνα και καινοτομία.Μόνον ο παράγοντας του υπάρχοντοςανθρώπινου δυναμικού αξιολογείταισε ικανοποιητικό επίπεδο από την πλει-ονότητα των CEO. Παρά ταύτα, την ά-ποψη ότι «η εικόνα της Ελλάδας θαβελτιωθεί ως επενδυτικός προορισμόςτα αμέσως επόμενα χρόνια» ασπάζονταιδύο στους τρεις CEO, ενώ 8 στους 10δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετά πι-θανόν οι επιχειρήσεις που εκπροσωπούν

να προχωρήσουν σε επενδύσεις στομέλλον στη χώρα μας.

Οι 6 στους 10 δηλώνουν, μάλιστα,ότι οι επενδύσεις αυτές προγραμματί-ζονται για το επόμενο έτος. Οπως όμωςδείχνουν τα επιμέρους στοιχεία, οι ε-πενδύσεις αυτές δεν έχουν το ύψοςπου υπολογίζεται πως απαιτείται γιανα καλυφθεί το κενό που έχει δημιουρ-γηθεί κατά την κρίση και που είναι α-ναγκαίο για να επιταχυνθεί η ανάπτυ-ξη.

Το κενό αυτό υπολογίζεται πως α-παιτεί περί τα 18 με 20 δισ. ετησίωςγια να καλυφθεί και να επιστρέψουμεστα προ της κρίσης επίπεδα, την ώραπου το ποσό των άμεσων ξένων επεν-δύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία πέ-ντε χρόνια υπολογίζεται σε μόλις 11,6δισ.

Οπως εξήγησε ο εντεταλμένος σύμ-βουλος της PWC Κώστας Μητρόπουλοςστο ίδιο forum «υπάρχει ένα γιγαντιαίοεπενδυτικό κενό, 10%-12% του ΑΕΠετησίως, το οποίο πρέπει να γεμίσει».Για να έρθουν τέτοιου ύψους άμεσεςξένες επενδύσεις «το κράτος πρέπεινα δράσει ως καταλύτης για να γεφυ-

ρώσει αυτό το χάσμα, με δύο διαφο-ρετικούς τρόπους: από τη μία επισκευ-άζοντας τις δομικές δυσμορφίες πουεμποδίζουν όλες τις επενδύσεις, καιαπό την άλλη κινητροδοτώντας πα-ραγωγικές διαδικασίες που ενισχύουντα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώ-ρας». Εκτίμησε, δε, ότι πρέπει να υ-πάρξει «μετασχηματισμός του σημε-

ρινού οικονομικού μοντέλου, το οποίοείναι ασύμβατο με επενδύσεις και α-νάπτυξη, προς θεματικές κατευθύνσειςμε πολλαπλασιαστικά οφέλη».

Οι κλάδοι με προοπτικήΤι δείχνει, όμως, η έρευνα της Metron

Analysis για τους επιμέρους κλάδους;Ποιοι είναι δυνητικά ελκυστικοί επεν-

δυτικοί προορισμοί για τους ξένους ο-μίλους; Κατά τη γνώμη των CEO η Ελ-λάδα θα έπρεπε να επικεντρώσει τηνπροσπάθειά της για να προσελκύσεικεφάλαια κυρίως στον τουρισμό, στηνεστίαση, στην εκπαίδευση, στον πρω-τογενή τομέα, στην ενέργεια, στις υ-πηρεσίες υγείας, στις μεταφορές καιστο real estate.

Εχθρική για μεγάλες ξένες επενδύσεις παραμένει η ΕλλάδαΦορολογία, διαφθορά και γραφειοκρατία κρατούν μακριά τους επενδυτές

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΑΜΠΑΤΖΟΥ*

Η προεδρία Τραμπ προκάλεσε ευθύςεξαρχής έντονη ανησυχία, εντός καιεκτός ΗΠΑ. Η ανησυχία καθ’ όλα εύ-λογη: ο πρόεδρος των ΗΠΑ συχνά -πυκνά αδιαφορεί για θεμελιώδη δι-καιώματα, δείχνει έλλειψη σεβασμούστους θεσμούς και ιδίως στη δικα-στική εξουσία, και χρησιμοποιεί ένανπρωτόγνωρα αμετροεπή πολιτικόλόγο.

Με την πρόσφατη δε περιοδείατου στην Ευρώπη, επιβεβαίωσε τηνεπικίνδυνη ροπή του προς τη διχα-στική ρητορική και την υποβάθμισητης αξίας της διεθνούς ειρήνης καισυνεργασίας.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ μάλλον δεν οδη-γήθηκαν τυχαία στη σημερινή προ-εδρία. Το πολιτικό σύστημά τους υ-ποφέρει εδώ και δεκαετίες από σειράσοβαρών παθογενειών.

Κατ’ αρχάς, όσο κι αν μας εκπλήσ-σει, το «Electoral Integrity Project»του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, σε έ-ρευνα σχετική με τον βαθμό δικαι-οσύνης και ελευθερίας των εκλογικώναναμετρήσεων παγκοσμίως, κατα-

τάσσει τις ΗΠΑ στην 52η θέση μεταξύ153 χωρών. Οι δείκτες που χρησιμο-ποιούνται στην έρευνα είναι τα ε-κλογικά συστήματα, η διαμόρφωσητων εκλογικών περιφερειών, η χρη-ματοδότηση κομμάτων-πολιτευτών,η καταμέτρηση των ψήφων, κ.ο.κ.

Ας θυμηθούμε εδώ ότι στις εκλογέςτου 2016 η Κλίντον έλαβε 2,87 εκατ.ψήφους περισσότερες από τον Τραμπ–διαφορά 2,1% στη «λαϊκή ψήφο»–,ο τελευταίος όμως κέρδισε με μεγάληδιαφορά τη μάχη στους εκλέκτορες.Σε ένα προεδρικό σύστημα, όπως το

αμερικανικό, μία τέτοια διαφοροποί-ηση θα έπρεπε να προβληματίζει σο-βαρά.

Μία ακόμη κρίσιμη θεσμική δυ-σλειτουργία εντοπίζεται στα περί-φημα «Εκτελεστικά Διατάγματα»(Executive Orders): Δικαίως μέμφεταικανείς εδώ τον Τραμπ· μέχρι στιγμής,δε, έχει εκδώσει 76 τέτοια διατάγματα,που ρυθμίζουν κρίσιμα θέματα και,μεταξύ άλλων, αντιστρατεύονται θε-μελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, κάποιοι Αμερικανοί κα-θηγητές (όπως ο Ερικ Πόζνερ) είχανπροειδοποιήσει εγκαίρως, ήδη επίπροεδρίας Ομπάμα, για τους κινδύ-νους που ενέχει η εκτεταμένη χρήσητου προεδρικού αυτού προνομίου.Προφανώς, ο Ομπάμα προσπάθησεενίοτε να παρακάμψει το εχθρικόπρος εκείνον Κογκρέσο, προκειμένουνα εφαρμόσει επιδοκιμαστέες κατ’αρχήν πολιτικές (λ.χ. «Obamacare»).Αλλά σε μία δημοκρατία η τήρησηαρχών και διαδικασιών έχει μεγάλησημασία.

Διότι μεθαύριο μπορεί να ανέλθειστην εξουσία ένα άλλο πρόσωπο πουνα μην έχει την ηθική συγκρότηση

και τις αγαθές προθέσεις του προ-κατόχου του, να προσφύγει όμως καιαυτό στις ίδιες (οριακές) πρακτικές,προς βλάβη πλέον του γενικού συμ-φέροντος.

Θα αντέξει, λοιπόν, το αμερικανικόδημοκρατικό σύστημα; Η απάντησηεξαρτάται πρωτίστως από την αντί-σταση που θα προβάλουν τα θεσμικάαντίβαρα, που είναι κυρίως η Δικαι-οσύνη και το Κογκρέσο.

Οπως φάνηκε ήδη, η δικαστικήεξουσία είναι διατεθειμένη να αντι-ταχθεί σε παραβιάσεις ανθρωπίνωνδικαιωμάτων. Μόνον που θα πρέπεινα έχουμε γενικότερα υπόψη μας ότιη Δικαιοσύνη επεμβαίνει συνήθωςκατασταλτικά και μετά την πάροδοικανού χρονικού διαστήματος, όπερσημαίνει ότι η ευρεία εκτελεστικήεξουσία του προέδρου μπορεί να δη-μιουργήσει σοβαρά de facto τετελε-σμένα.

Αφετέρου, υπάρχουν τα λεγόμεναπρακτικά αντίβαρα. Ο εκάστοτε Aμε-ρικανός πρόεδρος, προκειμένου ναμπορέσει να προωθήσει τις πολιτικέςτου, πρέπει να εξασφαλίσει τη στή-ριξη: (α) ενός μεγάλου τμήματος της

κοινωνίας (λαϊκή στήριξη)· (β) τηςπλειοψηφίας του κόμματός του (κομ-ματική στήριξη)· και (γ) του διοικη-τικού μηχανισμού (διοικητική στή-ριξη).

Κανένας δεν μπορεί να προδικάσειτην έκβαση της αναμέτρησης τουΤραμπ με τους παραπάνω μηχανι-σμούς, ούτε και αν η προεδρία τουθα ολοκληρωθεί (;) χωρίς ανεπανόρ-θωτες ζημίες για τις ΗΠΑ και τον κό-σμο.

Ενα είναι βέβαιο: Θέλουν αρετήκαι τόλμη η ελευθερία και η δημο-κρατία. Απαιτούν εγρήγορση απόκάθε πολίτη, που πρέπει ο ίδιος, όπωςγράφει ο Ρουσό στο «Κοινωνικό Συμ-βόλαιο», να λέει κάθε μέρα: «καλύτεραη γεμάτη κινδύνους ελευθερία, παράη ήσυχη σκλαβιά». Φαίνεται ότι σή-μερα πολλοί Αμερικανοί πολίτες εν-στερνίζονται αυτή τη στάση, μαχό-μενοι δημοσίως υπέρ της ελευθερίαςκαι της δημοκρατίας. Κι αυτό είναιένα ενθαρρυντικό σημάδι.

* O κ. Αντώνης Καραμπατζός είναι αναπληρωτής καθηγητής στη Νομική Σχολή Αθηνών.

Ο Τραμπ και η θεσμική κρίση των ΗΠΑ

Σημαντική άνοδο της τάξεως του 23% εμφάνισαντα κέρδη του α΄ εξαμήνου 2018 για τον όμιλο ε-ξόρυξης της Glencore και έφτασαν στα 8,3 δισ.δολάρια. Η αύξηση του 23% παρατηρήθηκε σεσύγκριση με την ίδια περίοδο πριν από έναχρόνο. Επιπλέον, τα προ φόρων κέρδη της απότον βραχίονα συναλλαγών στις αγορές εμπο-ρευμάτων παρουσίασαν άνοδο της τάξεως του12% σε ετήσια βάση και διαμορφώθηκαν στο1,5 δισ. δολάρια. Κατά τον διευθύνοντα σύμβουλοτης Glencore Ιβάν Γκλάσενμπεργκ, «στις αγορέςθα εξακολουθήσει να υπάρχει κλίμα αστάθειας,ενώ εμείς θα είμαστε επικεντρωμένοι στο ναβελτιώσουμε τις αποδόσεις για τους μετόχουςμε την αποτελεσματική τοποθέτηση των μα-κροπρόθεσμων κεφαλαίων μας». Συν τοις άλλοις,ο κ. Γκλάσενμπεργκ αναφέρθηκε και στον εν-δεχόμενο αντίκτυπο του εμπορικού πολέμουστην αγορά εμπορευμάτων. «Εκτιμούμε ότι δενθα υπάρξει μείωση της ζήτησης για εμπορεύματα,ούτε καν στην Κίνα, εξαιτίας του εμπορικού πο-λέμου», τόνισε. Αξίζει να επισημάνουμε ότι οιτιμές των μετοχών πολλών εξορυκτικών ομίλωνπαρουσίασαν απώλειες από τις αρχές της χρονιάς,λόγω του εμπορικού πολέμου και της αβεβαιότηταςγια ζήτηση στην Κίνα. Πάντως, μετά την ανα-κοίνωση της αύξησης του 23% στα εξαμηνιαίακέρδη της, η Glencore προσέθεσε ότι θα επιλέξεινα προχωρήσει σε εκ νέου αγορά ιδίων μετοχώνκαι όχι εξαγορές ή συγχωνεύσεις. «Η επαναγοράτων μετοχών μας είναι και ο καλύτερος τρόποςνα αποζημιώσουμε τους μετόχους μας», υπο-γράμμισε ο κ. Γκλάσενμπεργκ. «Αναζητούμε πι-θανές ευκαιρίες για εξαγορές, αλλά δεν διακρί-νουμε κάτι άξιο λόγου». Το 2017 η τιμή τηςμετοχής του ομίλου Glencore είχε ζωηρή άνοδο,ενώ είχε προηγηθεί η μεγάλη πτώση της το 2015-2016. Τότε η εταιρεία είχε πολύ μεγάλη έκθεσηστα μεταλλεύματα που χρησιμοποιούνται γιατην κατασκευή μπαταριών, ενώ οι αναλυτέςείχαν υψηλές προσδοκίες ότι θα έκανε επέκτασηδραστηριοτήτων μέσω συμπράξεων και συγχω-νεύσεων ή εξαγορών. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δενέγινε. Το 2017, η τιμή της μετοχής της έχει πα-ρουσιάσει κάμψη της τάξεως του 17%. O ΙβάνΓκλάσενμπεργκ επισήμανε ότι η μετοχή είναιυποτιμημένη και ενδείκνυται για επαναγορά:«Οι μέτοχοι θα ωφεληθούν έτσι περισσότερο,αντί να λάβουν μέρισμα». REUTERS

Aυξημένα κατά 23% τα κέρδη για Glencore

<<<<<<

Μείζων πρό-κληση για τιςευρωπαϊκές ε-πιχειρήσεις εί-ναι ο ψηφιακόςμετασχηματι-σμός τους.

<<<<<<

Θα αντέξει, λοιπόν, το αμερικανικό δημοκρατικόσύστημα; Η απάντηση εξαρτάται πρωτίστως από την αντίσταση πουθα προβάλουν τα θεσμικάαντίβαρα, που είναι κυρίως η Δικαιοσύνη και το Κογκρέσο.

24-OIK_AGORES_KATHI 09/08/18 17:18 Page 24