ΓΙΟΡΤΗ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥΓΙΟΡΤΗ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ

ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΠΕΛΛΑΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΠΕΛΛΑ

Τη ΥπερμάχωΧορωδία

2525ηη Μάρτη 1821 Μάρτη 1821

Σήμερα γιορτάζουμε την Ελληνική Επανάσταση του 1821 που σημάδεψε την εθνική Σήμερα γιορτάζουμε την Ελληνική Επανάσταση του 1821 που σημάδεψε την εθνική πορεία των Ελλήνων και οδήγησε στη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους. Μετά πορεία των Ελλήνων και οδήγησε στη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους. Μετά από σκλαβιά που κράτησε περίπου 400 χρόνια οι Έλληνες σήκωσαν τα όπλα ενάντια από σκλαβιά που κράτησε περίπου 400 χρόνια οι Έλληνες σήκωσαν τα όπλα ενάντια στην πανίσχυρη οθωμανική αυτοκρατορία, αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι στην πανίσχυρη οθωμανική αυτοκρατορία, αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι θανάτου για να αποχτήσουν την ελευθερία και την εθνική τους ανεξαρτησία. θανάτου για να αποχτήσουν την ελευθερία και την εθνική τους ανεξαρτησία.

Οι Έλληνες της εποχής σε τίποτα δεν θύμιζαν τους λαμπρούς Έλληνες της Οι Έλληνες της εποχής σε τίποτα δεν θύμιζαν τους λαμπρούς Έλληνες της Αρχαιότητας. Η πείνα, η φτώχεια, η εξαθλίωση ήταν η μοίρα των πολλών. Οι αγρότες Αρχαιότητας. Η πείνα, η φτώχεια, η εξαθλίωση ήταν η μοίρα των πολλών. Οι αγρότες ήταν δουλοπάροικοι, δηλαδή κτήματα των Τούρκων μαζί με τη γη που ήταν δουλοπάροικοι, δηλαδή κτήματα των Τούρκων μαζί με τη γη που καλλιεργούσαν. Δεν είχαν να παλέψουν μόνο με τα στοιχεία της φύσης, αλλά και με καλλιεργούσαν. Δεν είχαν να παλέψουν μόνο με τα στοιχεία της φύσης, αλλά και με τον μπέη, τον αγά και τον χριστιανό κοτζαμπάση. Οι λίγοι τυχεροί, είτε έμποροι, είτε τον μπέη, τον αγά και τον χριστιανό κοτζαμπάση. Οι λίγοι τυχεροί, είτε έμποροι, είτε προεστοί κτηματίες, είτε καραβοκυραίοι των νησιών, είτε αξιωματούχοι του προεστοί κτηματίες, είτε καραβοκυραίοι των νησιών, είτε αξιωματούχοι του σουλτάνου, ζούσαν μέσα στη μόνιμη και επικίνδυνη αβεβαιότητα ενός κράτους που σουλτάνου, ζούσαν μέσα στη μόνιμη και επικίνδυνη αβεβαιότητα ενός κράτους που δεν γνώριζε τον γραπτό και σταθερό νόμο. δεν γνώριζε τον γραπτό και σταθερό νόμο.

Όταν η ζωή καταντά κόλαση και έχει μικρή αξία, ο θάνατος δεν είναι το χειρότερο Όταν η ζωή καταντά κόλαση και έχει μικρή αξία, ο θάνατος δεν είναι το χειρότερο κακό. Ο ελληνικός λαός κατάλαβε πως δεν έχει μοίρα κάτω από τον ήλιο. Έτσι, όταν κακό. Ο ελληνικός λαός κατάλαβε πως δεν έχει μοίρα κάτω από τον ήλιο. Έτσι, όταν το μυστικό του ξεσηκωμού έγινε κτήμα του, αγκάλιασε με όλη τη δύναμη της το μυστικό του ξεσηκωμού έγινε κτήμα του, αγκάλιασε με όλη τη δύναμη της απελπισίας του την Επανάσταση.απελπισίας του την Επανάσταση.

Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν εθνικο-απελευθερωτικός δηλαδή οι έλληνες Ο αγώνας των Ελλήνων ήταν εθνικο-απελευθερωτικός δηλαδή οι έλληνες ξεσηκώθηκαν και πολέμησαν για να γλυτώσει ο τόπος από την τουρκική σκλαβιά. ξεσηκώθηκαν και πολέμησαν για να γλυτώσει ο τόπος από την τουρκική σκλαβιά. Τον 18Τον 18οο αιώνα συγκροτήθηκαν σταδιακά οι προϋποθέσεις για την γέννηση ενός αιώνα συγκροτήθηκαν σταδιακά οι προϋποθέσεις για την γέννηση ενός εθνικού ελληνικού κράτους. Στο πλαίσιο του οθωμανικού χώρου αλλά και μέσα από εθνικού ελληνικού κράτους. Στο πλαίσιο του οθωμανικού χώρου αλλά και μέσα από τις σχέσεις με τη Δύση, η αίσθηση της ελληνικότητας είχε αναπτυχθεί σε πολλά τις σχέσεις με τη Δύση, η αίσθηση της ελληνικότητας είχε αναπτυχθεί σε πολλά κοινωνικά στρώματα και τάξεις με διαφορετικά συμφέροντα αλλά και δύο κοινά κοινωνικά στρώματα και τάξεις με διαφορετικά συμφέροντα αλλά και δύο κοινά χαρακτηριστικά. Το πρώτο ήταν η ορθόδοξη χριστιανική πίστη και το δεύτερο η κοινή χαρακτηριστικά. Το πρώτο ήταν η ορθόδοξη χριστιανική πίστη και το δεύτερο η κοινή καταγωγή από τους ένδοξους αρχαίους Έλληνες. Η αναφορά στους μακρινούς καταγωγή από τους ένδοξους αρχαίους Έλληνες. Η αναφορά στους μακρινούς προγόνους ήταν το σημείο απ’όπου η συνείδηση έθνους και το αίτημα για εθνικό προγόνους ήταν το σημείο απ’όπου η συνείδηση έθνους και το αίτημα για εθνικό κράτος αντλούσαν νομιμότητα και πίστη. Χάρη σε αυτή την καταγωγή τους οι κράτος αντλούσαν νομιμότητα και πίστη. Χάρη σε αυτή την καταγωγή τους οι Έλληνες ήταν αντάξιοι της Ευρώπης και του πολιτισμού και η Επανάστασή τους Έλληνες ήταν αντάξιοι της Ευρώπης και του πολιτισμού και η Επανάστασή τους προβαλλόταν ως αγώνας για την πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό, ως πάλη για το προβαλλόταν ως αγώνας για την πρόοδο και τον εκσυγχρονισμό, ως πάλη για το πέρασμα από τη «φεουδαρχική» και αναχρονιστική Ανατολή στην εκπολιτισμένη πέρασμα από τη «φεουδαρχική» και αναχρονιστική Ανατολή στην εκπολιτισμένη Δύση. Δύση.

Η σχέση με την Αρχαιότητα εξαπλώθηκε ως κοινή πεποίθηση πολλά χρόνια πριν την Η σχέση με την Αρχαιότητα εξαπλώθηκε ως κοινή πεποίθηση πολλά χρόνια πριν την Επανάσταση. Έτσι, παρά τις αντιρρήσεις των εκκλησιαστικών αρχών, η ονομασία Επανάσταση. Έτσι, παρά τις αντιρρήσεις των εκκλησιαστικών αρχών, η ονομασία παιδιών με αρχαιοελληνικά –μη χριστιανικά- ονόματα πήρε σημαντικές διαστάσεις. παιδιών με αρχαιοελληνικά –μη χριστιανικά- ονόματα πήρε σημαντικές διαστάσεις. Παράλληλα, οι ναυτικοί των νησιών του Αιγαίου έδιναν στα πλοία τους ονόματα Παράλληλα, οι ναυτικοί των νησιών του Αιγαίου έδιναν στα πλοία τους ονόματα αρχαίων θεών και ηρώων. αρχαίων θεών και ηρώων.

Από τα πρώτα χρόνια της δουλείας οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να προσδοκούν και Από τα πρώτα χρόνια της δουλείας οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να προσδοκούν και να ελπίζουν πως θα ξημέρωνε η μέρα της λευτεριάς. Στην αρχή εναπόθεσαν τις να ελπίζουν πως θα ξημέρωνε η μέρα της λευτεριάς. Στην αρχή εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στους ξένους, στους ομόθρησκους Ευρωπαίους και ιδιαίτερα στους ελπίδες τους στους ξένους, στους ομόθρησκους Ευρωπαίους και ιδιαίτερα στους Ρώσους. Αυτό φαίνεται και από το γνωστό δημοτικό τραγούδι εκείνης της εποχής.Ρώσους. Αυτό φαίνεται και από το γνωστό δημοτικό τραγούδι εκείνης της εποχής.

Ακόμα τούτ’ η άνοιξη ραγιάδες, ραγιάδεςΑκόμα τούτ’ η άνοιξη ραγιάδες, ραγιάδες

Τούτο το καλοκαίρι καημένη ΡούμεληΤούτο το καλοκαίρι καημένη Ρούμελη

Όσο να’ρθει ο Μόσκοβος ραγιάδες, ραγιάδεςΌσο να’ρθει ο Μόσκοβος ραγιάδες, ραγιάδες

Να φέρει το σεφέρι Μοριά και ΡούμεληΝα φέρει το σεφέρι Μοριά και Ρούμελη

Όμως οι ελπίδες διαψεύστηκαν μετά από μια σειρά αποτυχημένων επαναστατικών Όμως οι ελπίδες διαψεύστηκαν μετά από μια σειρά αποτυχημένων επαναστατικών κινημάτων, όπως τα Ορλωφικά το 1770, και οι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι η κινημάτων, όπως τα Ορλωφικά το 1770, και οι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι η λευτεριά δεν χαρίζεται. Κατακτιέται!λευτεριά δεν χαρίζεται. Κατακτιέται!

Άγγελου Σικελιανού Άγγελου Σικελιανού 25 Μάρτη 1821 25 Μάρτη 1821

Τον αγώνα μας πρωτόφλεβαΤον αγώνα μας πρωτόφλεβα

Καρδιά του ΕικοσιέναΚαρδιά του Εικοσιένα

Για να σε χαιρετίσουνεΓια να σε χαιρετίσουνε

Όρθρο είναι σηκωμένοιΌρθρο είναι σηκωμένοι

Γυναίκες, γέροντες, παιδιάΓυναίκες, γέροντες, παιδιά

Κι εγώ στη σύναξή τουςΚι εγώ στη σύναξή τους

Για βιαστικό αντροκάλεσμαΓια βιαστικό αντροκάλεσμα

Για σημερινό σημάδι…Για σημερινό σημάδι…

Τι τώρα σμίγει το αίμα σουΤι τώρα σμίγει το αίμα σου

Στην πιο πλατιά του κοίτηΣτην πιο πλατιά του κοίτη

Μ’όσο αίμα χύθηκεν εχτές,Μ’όσο αίμα χύθηκεν εχτές,

Και δες το, ξεχειλίζειΚαι δες το, ξεχειλίζει

Να’ μπει ποτάμι ακράτηγοΝα’ μπει ποτάμι ακράτηγο

Με τα ποτάμια τ’άλλαΜε τα ποτάμια τ’άλλα

Των λαών, που ορμάν στη λευτεριάΤων λαών, που ορμάν στη λευτεριά

Π’ανοίγεται μπροστά τουςΠ’ανοίγεται μπροστά τους

Ανθρωποθάλασσα της ζωήςΑνθρωποθάλασσα της ζωής

Σ’εσέ Δημοκρατία.Σ’εσέ Δημοκρατία.

Το 1821 είχαν διαμορφωθεί τρεις βασικές Το 1821 είχαν διαμορφωθεί τρεις βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχία της Επανάστασηςπροϋποθέσεις για την επιτυχία της Επανάστασης

Η πρώτη προϋπόθεση ήταν η Η πρώτη προϋπόθεση ήταν η ύπαρξη ετοιμοπόλεμων ύπαρξη ετοιμοπόλεμων στρατιωτικών σωμάτων: των κλεφτών και των στρατιωτικών σωμάτων: των κλεφτών και των αρματολώναρματολών. .

Όταν ο τουρκικός κατατρεγμός και η αδικία των Όταν ο τουρκικός κατατρεγμός και η αδικία των κοτζαμπάσηδων γίνονταν αβάσταχτα, τίποτε άλλο δεν κοτζαμπάσηδων γίνονταν αβάσταχτα, τίποτε άλλο δεν απόμενε στους φτωχούς αγρότες από το να βγουν απόμενε στους φτωχούς αγρότες από το να βγουν κλέφτεςκλέφτες στα βουνά. Εκεί σχημάτιζαν ένοπλες ομάδες και στα βουνά. Εκεί σχημάτιζαν ένοπλες ομάδες και ζούσαν με την αρπαγή και τη ληστεία. Από τον 17ζούσαν με την αρπαγή και τη ληστεία. Από τον 17οο αιώνα αιώνα άρχισαν να συνασπίζονται σε μεγάλες ομάδες και να άρχισαν να συνασπίζονται σε μεγάλες ομάδες και να κάνουν επιθέσεις κατά των Τούρκων, χρησιμοποιώντας κάνουν επιθέσεις κατά των Τούρκων, χρησιμοποιώντας την τακτική του κλεφτοπολέμου. Σταδιακά, απέκτησαν την τακτική του κλεφτοπολέμου. Σταδιακά, απέκτησαν αίγλη με τα κατορθώματά τους, θεωρήθηκαν ήρωες από αίγλη με τα κατορθώματά τους, θεωρήθηκαν ήρωες από τον υπόδουλο λαό και υμνήθηκαν στα κλέφτικα τον υπόδουλο λαό και υμνήθηκαν στα κλέφτικα τραγούδια. τραγούδια.

Οι Τούρκοι, για να αντιμετωπίσουν τους κλέφτες, Οι Τούρκοι, για να αντιμετωπίσουν τους κλέφτες, οργάνωσαν ένοπλα σώματα, οργάνωσαν ένοπλα σώματα, τους αρματολούςτους αρματολούς, , που αναλάμβαναν τη φύλαξη συγκεκριμένων που αναλάμβαναν τη φύλαξη συγκεκριμένων περιοχών και προστάτευαν τα τουρκικά περιοχών και προστάτευαν τα τουρκικά συμφέροντα από επιθέσεις κλεφτών. Συχνά συμφέροντα από επιθέσεις κλεφτών. Συχνά όμως, συνεργάζονταν με τους κλέφτες και όμως, συνεργάζονταν με τους κλέφτες και αποστασιοποιούνταν από τον τουρκικό έλεγχο. αποστασιοποιούνταν από τον τουρκικό έλεγχο.

Οι Οι κλέφτες και οι αρματολοί κλέφτες και οι αρματολοί συντήρησαν την συντήρησαν την εθνική αντίστασηεθνική αντίσταση και αποτέλεσαν τις και αποτέλεσαν τις ετοιμοπόλεμες δυνάμεις των ατάκτωνετοιμοπόλεμες δυνάμεις των ατάκτων,, που που θα δρούσαν αποτελεσματικά στον αγώνα της θα δρούσαν αποτελεσματικά στον αγώνα της ανεξαρτησίας.ανεξαρτησίας.

Του ΒασίληΤου Βασίλη δημοτικό δημοτικό

Βασίλη κάτσε φρόνιμα, να γίνεις νοικοκύρης,Βασίλη κάτσε φρόνιμα, να γίνεις νοικοκύρης,

Για ν’αποκτήσεις πρόβατα, ζευγάρια αγελάδεςΓια ν’αποκτήσεις πρόβατα, ζευγάρια αγελάδες

Χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να Χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να

δουλεύουν.δουλεύουν.

Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρηςΜάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης

Να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να Να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να

δουλεύουνδουλεύουν

Και να ‘μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους Και να ‘μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους

γερόντους.γερόντους.

Φέρε μου τ’αλαφρύ σπαθί και το βαρύ ντουφέκιΦέρε μου τ’αλαφρύ σπαθί και το βαρύ ντουφέκι

Να πεταχτώ σαν το πουλί, ψηλά σταΝα πεταχτώ σαν το πουλί, ψηλά στα

κορφοβούνια.κορφοβούνια.

Εγώ ραγιάς δεν γίνομαι, Τούρκους δεν Εγώ ραγιάς δεν γίνομαι, Τούρκους δεν

προσκυνάω.προσκυνάω.

Η Η δεύτερη προϋπόθεση δεύτερη προϋπόθεση για για την επιτυχία της Επανάστασης την επιτυχία της Επανάστασης ήταν ήταν ο ο αξιόλογος εμπορικός αξιόλογος εμπορικός στόλος στόλος των Ελλήνων, ο των Ελλήνων, ο οποίος μετατράπηκε σε οποίος μετατράπηκε σε σημαντική πολεμική δύναμη. σημαντική πολεμική δύναμη. Με το ξέσπασμα της Με το ξέσπασμα της Επανάστασης κατόρθωσε να Επανάστασης κατόρθωσε να αναμετρηθεί με την τουρκική αναμετρηθεί με την τουρκική αρμάδα και πολλές φορές να αρμάδα και πολλές φορές να τη νικήσει, θαλασσοκρατώντας τη νικήσει, θαλασσοκρατώντας το Αιγαίο. Ο Κοραής το Αιγαίο. Ο Κοραής προφήτευσε: προφήτευσε: «Θα ‘χουμε και «Θα ‘χουμε και γη και πατρίδα, όσο γη και πατρίδα, όσο κατέχουμε διακόσια καράβια κατέχουμε διακόσια καράβια αρματωμένα».αρματωμένα».

Το καράβι Το καράβι δημοτικόδημοτικό

Στην πρύμνη βάνουν το Σταυρό, στην πλώρη το Στην πρύμνη βάνουν το Σταυρό, στην πλώρη το

Βαγγέλιο,Βαγγέλιο,

Την Παναγιά τη Δέσποινα στο μεσιανό κατάρτι.Την Παναγιά τη Δέσποινα στο μεσιανό κατάρτι.

Μάινα, καράβι, τα πανιά, μάϊναρε τα κατάρτια.Μάινα, καράβι, τα πανιά, μάϊναρε τα κατάρτια.

Δε μαϊνάρω γω πανιά, πώς ναν τα ρίξω κάτου;Δε μαϊνάρω γω πανιά, πώς ναν τα ρίξω κάτου;

Είμαι καράβι ξακουστό, καράβι ξακουσμένοΕίμαι καράβι ξακουστό, καράβι ξακουσμένο

Στην Πόλη και στη Βενετιά είμαι ζωγραφισμένο.Στην Πόλη και στη Βενετιά είμαι ζωγραφισμένο.

Ας έρθουν δώδεκ’από μπρος και δώδεκα από Ας έρθουν δώδεκ’από μπρος και δώδεκα από

πίσωπίσω

Και δεκαοχτώ οχ τη μια μεριά και δεκοχτώ οχ Και δεκαοχτώ οχ τη μια μεριά και δεκοχτώ οχ

την άλλη,την άλλη,

Τότε να δεις τον πόλεμο που κάνουν τα Τότε να δεις τον πόλεμο που κάνουν τα

γαλιούνια.γαλιούνια.

Μια μπαταριά τους έδωσε, μια μπαταριά τους Μια μπαταριά τους έδωσε, μια μπαταριά τους

δίνειδίνει

Γιομίζ’το πέλαο πανιά κι η θάλασσα κουφάρια.Γιομίζ’το πέλαο πανιά κι η θάλασσα κουφάρια.

Η Η τρίτη προϋπόθεση τρίτη προϋπόθεση για την για την επιτυχία της Επανάστασης ήταν το επιτυχία της Επανάστασης ήταν το πνευματικό κίνημα του πνευματικό κίνημα του Διαφωτισμού, Διαφωτισμού, που συνέβαλε στην που συνέβαλε στην ιδεολογική προετοιμασία του ιδεολογική προετοιμασία του αγώνα. Το κίνημα αυτό βασίστηκε αγώνα. Το κίνημα αυτό βασίστηκε στη μεταφορά των ευρωπαϊκών στη μεταφορά των ευρωπαϊκών ιδεών και τη μετάφραση βασικών ιδεών και τη μετάφραση βασικών έργων του ευρωπαϊκού έργων του ευρωπαϊκού διαφωτισμού . διαφωτισμού .

Επρόκειτο για τα έργα του Επρόκειτο για τα έργα του ΒολταίρουΒολταίρου, του , του ΛοκΛοκ, του , του ΚαρτέσιουΚαρτέσιου, του , του ΝεύτωναΝεύτωνα, του , του Λάιμπνιτς,Λάιμπνιτς, που μετέφεραν το νέο που μετέφεραν το νέο φιλελεύθερο πνεύμα στον φιλελεύθερο πνεύμα στον τουρκοκρατούμενο ελληνικό χώρο. τουρκοκρατούμενο ελληνικό χώρο.

Ο Ο Ευγένιος ΒούλγαρηςΕυγένιος Βούλγαρης, ο , ο Αθανάσιος Αθανάσιος ΨαλλίδαςΨαλλίδας, ο , ο Ιόσοιπος ΜοισιόδακαςΙόσοιπος Μοισιόδακας, ο , ο Γρηγόριος ΚωνσταντάςΓρηγόριος Κωνσταντάς, ο , ο Κωνσταντίνος ΚούμαςΚωνσταντίνος Κούμας και πολλοί άλλοι και πολλοί άλλοι Έλληνες διαφωτιστές δίδαξαν τις νέες Έλληνες διαφωτιστές δίδαξαν τις νέες θεωρίες και ταυτόχρονα άρχισαν να θεωρίες και ταυτόχρονα άρχισαν να τελειοποιούν το γλωσσικό εργαλείο, την τελειοποιούν το γλωσσικό εργαλείο, την εθνική γλώσσαεθνική γλώσσα. .

Η Αμερικανική και κυρίως Η Αμερικανική και κυρίως η Γαλλική η Γαλλική Επανάσταση,καθώς και Επανάσταση,καθώς και οι ναπολεόντειες οι ναπολεόντειες κατακτήσεις και κατακτήσεις και διακηρύξεις, ενίσχυσαν διακηρύξεις, ενίσχυσαν τις προοδευτικές τάσεις τις προοδευτικές τάσεις του νεοελληνικού του νεοελληνικού Διαφωτισμού και Διαφωτισμού και οδήγησαν στη οδήγησαν στη διαμόρφωση πολιτικών διαμόρφωση πολιτικών και εθνικών αιτημάτων. και εθνικών αιτημάτων.

Είσαι το φλάμπουροΤραγούδι από τη χορωδία

Κορυφαίες φυσιογνωμίες του ελληνικού Κορυφαίες φυσιογνωμίες του ελληνικού ΔιαφωτισμούΔιαφωτισμού

Ο Ο Ρήγας Φεραίος Ρήγας Φεραίος υπήρξε οραματιστής μιας υπήρξε οραματιστής μιας ελεύθερης και ελεύθερης και δημοκρατικής Ελλάδας, δημοκρατικής Ελλάδας, σε ειρηνική συμβίωση με σε ειρηνική συμβίωση με όλους τους λαούς της όλους τους λαούς της Βαλκανικής. Με τον Βαλκανικής. Με τον μαρτυρικό του θάνατο μαρτυρικό του θάνατο έγινε διαχρονικό σύμβολο έγινε διαχρονικό σύμβολο της αγωνιστικότητας των της αγωνιστικότητας των Ελλήνων και του πόθου Ελλήνων και του πόθου τους για ελευθερία.τους για ελευθερία.

Ο Θούριος του Ρήγα ΦεραίουΟ Θούριος του Ρήγα Φεραίου Ως πότε παλικάρια, θα ζούμε στα στενά, Ως πότε παλικάρια, θα ζούμε στα στενά,

μονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα μονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα βουνά;βουνά;

Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε κλαδιά,κλαδιά,

να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;σκλαβιά;

Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,Να χάνωμεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,

τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους τους φίλους, τα παιδιά μας, κι όλους τους συγγενείς;συγγενείς;

Κάλλιο είναι μιάς ώρας ελεύθερη ζωή,Κάλλιο είναι μιάς ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή.φυλακή.

Τι σ' ωφελεί αν ζήσεις, και είσαι στη Τι σ' ωφελεί αν ζήσεις, και είσαι στη σκλαβιά; στοχάσου πως σε ψένουν, καθ' σκλαβιά; στοχάσου πως σε ψένουν, καθ' ώραν στην φωτιά. ώραν στην φωτιά.

Ανδρείοι καπετάνοι, παπάδες, Ανδρείοι καπετάνοι, παπάδες, λαϊκοί,σκοτώθηκαν κι αγάδες, με άδικον λαϊκοί,σκοτώθηκαν κι αγάδες, με άδικον σπαθί. Κι αμέτρητοι άλλοι τόσοι, και Τούρκοι σπαθί. Κι αμέτρητοι άλλοι τόσοι, και Τούρκοι και Ρωμιοί,ζωήν και πλούτον χάνουν, χωρίς και Ρωμιοί,ζωήν και πλούτον χάνουν, χωρίς καμμιά αφορμή. Ελάτε με έναν ζήλον, σε καμμιά αφορμή. Ελάτε με έναν ζήλον, σε τούτον τον καιρόν,να κάμωμεν τον όρκον, τούτον τον καιρόν,να κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον σταυρόν. επάνω στον σταυρόν.

Συμβούλους προκομμένους, με Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόννα βάλωμεν εις όλα, να δίδουν πατριωτισμόννα βάλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν. Οι νόμοι να 'ν' ο πρώτος, και ορισμόν. Οι νόμοι να 'ν' ο πρώτος, και μόνος οδηγός,και της πατρίδος ένας, να μόνος οδηγός,και της πατρίδος ένας, να γένει αρχηγός. Γιατί κι η αναρχία, ομοιάζει γένει αρχηγός. Γιατί κι η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά,να ζούμε σαν θηρία, ειν' πιο την σκλαβιά,να ζούμε σαν θηρία, ειν' πιο σκληρή φωτιά.Και τότε με τα χέρια, ψηλά σκληρή φωτιά.Και τότε με τα χέρια, ψηλά στον ουρανόνας πούμ' απ' την καρδιά μας, στον ουρανόνας πούμ' απ' την καρδιά μας, ετούτα στον Θεόν. ετούτα στον Θεόν.

Ω βασιλεύ του κόσμου, ορκίζομαι σε Ω βασιλεύ του κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,στην γνώμην των τυράννων, να μην Σε,στην γνώμην των τυράννων, να μην έλθω ποτέ. Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε έλθω ποτέ. Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ,εις τα ταξίματά τους, για να να πλανηθώ,εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.Εν όσω ζω στον κόσμον, ο παραδοθώ.Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,για να τους αφανίσω, θε μόνος μου σκοπός,για να τους αφανίσω, θε νάναι σταθερός. νάναι σταθερός.

Κορυφαίες φυσιογνωμίες του ελληνικού Κορυφαίες φυσιογνωμίες του ελληνικού ΔιαφωτισμούΔιαφωτισμού

Ο Ο Αδαμάντιος Κοραής Αδαμάντιος Κοραής έζησε έζησε στη Γαλλία και επηρεάστηκε στη Γαλλία και επηρεάστηκε άμεσα από τις ιδέες του άμεσα από τις ιδέες του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και τα συνθήματα της Γαλλικής τα συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης. Πίστευε πως το Επανάστασης. Πίστευε πως το ελληνικό έθνος για να σπάσει ελληνικό έθνος για να σπάσει τα δεσμά της σκλαβιάς έπρεπε τα δεσμά της σκλαβιάς έπρεπε πρώτα να βγει από τα πρώτα να βγει από τα σκοτάδια της αμάθειας και της σκοτάδια της αμάθειας και της δεισιδαιμονίας. Με το έργο του δεισιδαιμονίας. Με το έργο του δημιούργησε τις προϋποθέσεις δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την εθνική αφύπνιση και για την εθνική αφύπνιση και ανέδειξε την ιστορία, τη ανέδειξε την ιστορία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό του γλώσσα και τον πολιτισμό του ελληνικού έθνους.ελληνικού έθνους.

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1814 Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1814 ιδρύθηκε στην Οδησσό, η ιδρύθηκε στην Οδησσό, η Φιλική Εταιρεία από 3 Έλληνες Φιλική Εταιρεία από 3 Έλληνες εμπόρους της διασποράς: το εμπόρους της διασποράς: το Νικόλαο ΣκουφάΝικόλαο Σκουφά, τον , τον Αθανάσιο Τσακάλωφ Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον και τον Εμμανουήλ ΞάνθοΕμμανουήλ Ξάνθο..

Επρόκειτο για έναν Επρόκειτο για έναν συνωμοτικό μηχανισμό που συνωμοτικό μηχανισμό που σκοπό είχε να προετοιμάσει σκοπό είχε να προετοιμάσει τους Έλληνες για τον κοινό τους Έλληνες για τον κοινό σκοπό, την απελευθέρωση της σκοπό, την απελευθέρωση της πατρίδας.πατρίδας.

Ο Μέγας Όρκος των ΦιλικώνΟ Μέγας Όρκος των Φιλικών «Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να «Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να

φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και τους λόγους της, μήτε να σταθώ κατ΄ουδένα λόγον ή αφορμή του να φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και τους λόγους της, μήτε να σταθώ κατ΄ουδένα λόγον ή αφορμή του να καταλάβωσι άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου. καταλάβωσι άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου.

Ορκίζομαι ότι εις το εξής δεν θέλω έμβει εις καμμίαν εταιρείαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανέναν δεσμόν Ορκίζομαι ότι εις το εξής δεν θέλω έμβει εις καμμίαν εταιρείαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανέναν δεσμόν υποχρεωτικόν. Και μάλιστα, οποιονδήποτε δεσμόν αν είχα, και τον πλέον αδιάφορον ως προς την Εταιρείαν, υποχρεωτικόν. Και μάλιστα, οποιονδήποτε δεσμόν αν είχα, και τον πλέον αδιάφορον ως προς την Εταιρείαν, θέλω τον νομίζει ως ουδέν. θέλω τον νομίζει ως ουδέν.

Ορκίζομαι ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, των Ορκίζομαι ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, των οπαδών και των ομοφρόνων με τούτους, θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή οπαδών και των ομοφρόνων με τούτους, θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή όλεθρόν των, όταν η περίστασις το συγχωρήσει. όλεθρόν των, όταν η περίστασις το συγχωρήσει.

Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος. Να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος. Να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, χωρίς να καταφρονώ τας ξένας. Να δίδω πάντοτε το καλόν παράδειγμα. Να συμβουλεύω και να συντρέχω τον χωρίς να καταφρονώ τας ξένας. Να δίδω πάντοτε το καλόν παράδειγμα. Να συμβουλεύω και να συντρέχω τον ασθενή, τον δυστυχή και τον αδύνατον. Να σέβομαι την διοίκησιν, τα έθιμα, τα κριτήρια και τους διοικητάς του ασθενή, τον δυστυχή και τον αδύνατον. Να σέβομαι την διοίκησιν, τα έθιμα, τα κριτήρια και τους διοικητάς του τόπου, εις τον οποίον διατριβώ. τόπου, εις τον οποίον διατριβώ.

Τέλος πάντων ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισάθλια Πατρίς ! Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου. Τέλος πάντων ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισάθλια Πατρίς ! Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου ότι μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήσει οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήσει επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη λησμονώ την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου».τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη λησμονώ την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου».

Όσο απλωνόταν η Εταιρεία, Όσο απλωνόταν η Εταιρεία, τόσο περισσότερο οι ιδρυτές τόσο περισσότερο οι ιδρυτές της ένιωθαν την ανάγκη να της ένιωθαν την ανάγκη να αναζητήσουν αρχηγό με αναζητήσουν αρχηγό με πανελλήνια ακτινοβολία και πανελλήνια ακτινοβολία και διεθνή αναγνώριση.διεθνή αναγνώριση.

Μετά από την άρνηση του Μετά από την άρνηση του

Καποδίστρια, πρόσφεραν την Καποδίστρια, πρόσφεραν την αρχηγία στον αρχηγία στον Αλέξανδρο Αλέξανδρο ΥψηλάντηΥψηλάντη,, που είχε που είχε υπηρετήσει με επιτυχία στον υπηρετήσει με επιτυχία στον ρωσικό στρατό. ρωσικό στρατό.

Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ

Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας, από τα μέσα του 1820, Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας, από τα μέσα του 1820, εκαλείτο να απαντήσει σε δύο επείγοντα ερωτήματα: εκαλείτο να απαντήσει σε δύο επείγοντα ερωτήματα: Πότε και από πού θα αρχίσει η Επανάσταση; Πότε και από πού θα αρχίσει η Επανάσταση;

Στις 7 Οκτωβρίου 1820Στις 7 Οκτωβρίου 1820 τα στελέχη της Εταιρείας τα στελέχη της Εταιρείας συναντήθηκαν στο συναντήθηκαν στο Ισμαήλι της ΒεσσαραβίαςΙσμαήλι της Βεσσαραβίας και και αποφάσισαν η Επανάσταση να ξεκινήσει από την αποφάσισαν η Επανάσταση να ξεκινήσει από την Πελοπόννησο, γιατί εκεί υπήρχαν οι προϋποθέσεις για Πελοπόννησο, γιατί εκεί υπήρχαν οι προϋποθέσεις για την επιτυχία της. Όμως, η απόφαση αυτή άλλαξε. Στις 22 την επιτυχία της. Όμως, η απόφαση αυτή άλλαξε. Στις 22 Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πέρασε Φεβρουαρίου 1821 ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πέρασε τον ποταμό τον ποταμό ΠρούθοΠρούθο και έφτασε στο και έφτασε στο ΙάσιοΙάσιο.. Παράλληλα Παράλληλα κυκλοφόρησε την προκήρυξη κυκλοφόρησε την προκήρυξη «Μάχου υπέρ πίστεως «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος».και πατρίδος».

Δυστυχώς, μέσα σε λίγους Δυστυχώς, μέσα σε λίγους μήνες, από το βάρος πολλών μήνες, από το βάρος πολλών αρνητικών παραγόντων, το αρνητικών παραγόντων, το στρατιωτικό εγχείρημα της στρατιωτικό εγχείρημα της Φιλικής Εταιρείας στις Φιλικής Εταιρείας στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες Παραδουνάβιες Ηγεμονίες κατέληξε σε αποτυχία. κατέληξε σε αποτυχία.

Η τελική πράξη του δράματος Η τελική πράξη του δράματος ήταν η συντριβή του στρατού ήταν η συντριβή του στρατού του Υψηλάντη στο του Υψηλάντη στο ΔραγατσάνιΔραγατσάνι και των και των οπλαρχηγών Ολύμπιου και οπλαρχηγών Ολύμπιου και Φαρμάκη στη Φαρμάκη στη Μονή Σέκκου.Μονή Σέκκου.

Εντωμεταξύ, στα τέλη του Εντωμεταξύ, στα τέλη του 1820, είχαν φτάσει στην Νότια 1820, είχαν φτάσει στην Νότια Ελλάδα οι Απόστολοι της Ελλάδα οι Απόστολοι της Φιλικής ΕταιρείαςΦιλικής Εταιρείας,, για να για να συντονίσουν τις προετοιμασίες συντονίσουν τις προετοιμασίες για την έναρξη του Αγώνα. για την έναρξη του Αγώνα.

Παρ’όλους τους ενδοιασμούς Παρ’όλους τους ενδοιασμούς των διστακτικών (κυρίως των των διστακτικών (κυρίως των προκρίτων και αρχιερέων), τα προκρίτων και αρχιερέων), τα πράγματα οδηγούνταν προς πράγματα οδηγούνταν προς την Επανάστασητην Επανάσταση,, με τη με τη θυελλώδη ορμή του θυελλώδη ορμή του ΠαπαφλέσσαΠαπαφλέσσα και άλλων και άλλων,, που που συμμερίζονταν τον συμμερίζονταν τον ενθουσιασμό του. ενθουσιασμό του.

Η ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΙ Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ Η ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΙ Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Οι Φιλικοί είχαν προσδιορίσει ως ημερομηνία Οι Φιλικοί είχαν προσδιορίσει ως ημερομηνία έναρξης του Αγώνα την έναρξης του Αγώνα την 25η Μαρτίου25η Μαρτίου, ημέρα , ημέρα εορτασμού του εορτασμού του Ευαγγελισμού της ΘεοτόκουΕυαγγελισμού της Θεοτόκου. . Τα γεγονότα όμως εξελίχτηκαν διαφορετικά. Τα γεγονότα όμως εξελίχτηκαν διαφορετικά.

Στα μέσα Μαρτίου σημειώθηκαν σποραδικά Στα μέσα Μαρτίου σημειώθηκαν σποραδικά επεισόδια κατά των Τούρκων. Το τρίτο επεισόδια κατά των Τούρκων. Το τρίτο δεκαήμερο του ίδιου μήνα εκδηλώθηκαν οι δεκαήμερο του ίδιου μήνα εκδηλώθηκαν οι πρώτες συλλογικές επαναστατικές πράξεις: στα πρώτες συλλογικές επαναστατικές πράξεις: στα Καλάβρυτα 21 Μαρτίου,Καλάβρυτα 21 Μαρτίου, στη στη Μάνη 22 Μάνη 22 ΜαρτίουΜαρτίου, στην , στην Καλαμάτα 23 ΜαρτίουΚαλαμάτα 23 Μαρτίου, στην , στην Πάτρα 24-25 ΜαρτίουΠάτρα 24-25 Μαρτίου. Ακολούθησαν όλες . Ακολούθησαν όλες σχεδόν οι επαρχίες της Πελοποννήσου. σχεδόν οι επαρχίες της Πελοποννήσου.

Παράλληλα, εξεγέρσεις ξέσπασαν στα Παράλληλα, εξεγέρσεις ξέσπασαν στα Σάλωνα Σάλωνα (Άμφισσα), (Άμφισσα), τοτο ΓαλαξίδιΓαλαξίδι, , τητη ΛειβαδιάΛειβαδιά, , τηντην ΑταλάντηΑταλάντη. Τον Απρίλιο 1821 η Επανάσταση . Τον Απρίλιο 1821 η Επανάσταση απλώθηκε στις απλώθηκε στις ΣπέτσεςΣπέτσες, , τατα ΨαράΨαρά, , τηντην ΎδραΎδρα, , τηντην ΚάσοΚάσο, , τητη ΜύκονοΜύκονο, , τηντην ΑττικήΑττική. Το Μάιο στη . Το Μάιο στη ΜαγνησίαΜαγνησία, , τητη ΧαλκιδικήΧαλκιδική, , τηντην ΕύβοιαΕύβοια, , τηντην ΚρήτηΚρήτη, , τοτο ΜεσολόγγιΜεσολόγγι, , τοτο Βραχώρι (Αγρίνιο), Βραχώρι (Αγρίνιο), τητη Νότια Ήπειρο (περιοχή Σουλίου)Νότια Ήπειρο (περιοχή Σουλίου) και τον και τον επόμενο χειμώνα στη επόμενο χειμώνα στη Δυτική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία (περιοχή Βέροιας-Νάουσας).(περιοχή Βέροιας-Νάουσας).

Των Κολοκοτρωναίων Των Κολοκοτρωναίων δημοτικόδημοτικό

Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος σταΛάμπουν τα χιόνια στα βουνά κι ο ήλιος στα

λαγκάδιαλαγκάδια

λάμπουν και τα 'λαφρά σπαθιά των λάμπουν και τα 'λαφρά σπαθιά των

Κολοκοτρωναίων,Κολοκοτρωναίων,

πόχουν τ’ ασήμια τα πολλά, τις ασημένιες πάλεςπόχουν τ’ ασήμια τα πολλά, τις ασημένιες πάλες,,

τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τις έξι τα τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τις έξι τα

τσαπράζια,τσαπράζια,

οπού δεν καταδέχονται τη γης να την πατήσουνοπού δεν καταδέχονται τη γης να την πατήσουν

Καβάλα τρώνε το ψωμί, καβάλα πολεμάνε,Καβάλα τρώνε το ψωμί, καβάλα πολεμάνε,

καβάλα πάν’ στην εκκλησιά, καβάλα καβάλα πάν’ στην εκκλησιά, καβάλα

προσκυνάνε,προσκυνάνε,

καβάλα παίρν’ αντίδερο απ’ του παπά το χέρικαβάλα παίρν’ αντίδερο απ’ του παπά το χέρι

Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλωριά ρίχνουν Φλωριά ρίχνουν στην Παναγιά, φλωριά ρίχνουν

στους άγιους,στους άγιους,

και στον αφέντη το Χριστό τις ασημένιες και στον αφέντη το Χριστό τις ασημένιες

πάλεςπάλες

Χριστέ μας, βλόγα τα σπαθιά, βλόγα μας και ταΧριστέ μας, βλόγα τα σπαθιά, βλόγα μας και τα

χέρια.χέρια.

Κι ο Θοδωράκης μίλησε, κι ο Θοδωράκης λέειΚι ο Θοδωράκης μίλησε, κι ο Θοδωράκης λέει

Τούτ’ οι χαρές που κάνουμε σε λύπη θα μας Τούτ’ οι χαρές που κάνουμε σε λύπη θα μας

βγάλουνβγάλουν

Απόψ' είδα στον ύπνο μου, στην υπνοφαντασιά Απόψ' είδα στον ύπνο μου, στην υπνοφαντασιά

μου,μου,

θολό ποτάμι πέρναγα και πέρα δεν εβγήκαθολό ποτάμι πέρναγα και πέρα δεν εβγήκα

Ελάτε να σκορπίσουμε, μπουλούκια να γενούμεΕλάτε να σκορπίσουμε, μπουλούκια να γενούμε

Σύρε, Γιώργο μ’, στον τόπο σου, Νικήτα, στο Σύρε, Γιώργο μ’, στον τόπο σου, Νικήτα, στο

Λοντάρι,Λοντάρι,

εγώ πάου στην Καρύταινα, πάου στους εδικούς εγώ πάου στην Καρύταινα, πάου στους εδικούς

μου,μου,

ν’ αφήκω τη διαθήκη μου και τοις παραγγολές ν’ αφήκω τη διαθήκη μου και τοις παραγγολές

μου,μου,

τι θα περάσω θάλασσα, στη Ζάκυνθο θα πάω.τι θα περάσω θάλασσα, στη Ζάκυνθο θα πάω.

Στην Πελοπόννησο η Στην Πελοπόννησο η επικράτηση της Επανάστασης επικράτηση της Επανάστασης ήταν σχεδόν πλήρης. Μόνο ήταν σχεδόν πλήρης. Μόνο μερικά φρούρια απέμεναν στα μερικά φρούρια απέμεναν στα χέρια των Τούρκων κι αυτά χέρια των Τούρκων κι αυτά πολιορκούνταν.πολιορκούνταν.

Έργα θαυμαστά και ηρωικά Έργα θαυμαστά και ηρωικά έγιναν πολλάέγιναν πολλά.. Σημαντικότερα Σημαντικότερα όμως ήταν η όμως ήταν η άλωση της άλωση της Τριπολιτσάς Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου (23 Σεπτεμβρίου 1821) και η 1821) και η καταστροφή της καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη, στρατιάς του Δράμαλη, το το καλοκαίρι του 1822 στα καλοκαίρι του 1822 στα Δερβενάκια. Δερβενάκια.

Η μάχη στα ΔερβενάκιαΗ μάχη στα Δερβενάκια

Απόσπασμα από την ταινία ΠαπαφλέσσαςΑπόσπασμα από την ταινία Παπαφλέσσας

Την ίδια περίοδο, οι Έλληνες Την ίδια περίοδο, οι Έλληνες ναυτικοί, αξιοποιώντας την ναυτικοί, αξιοποιώντας την πείρα τους, τα ευέλικτα πλοία πείρα τους, τα ευέλικτα πλοία και τα πυρπολικά τους, και τα πυρπολικά τους, πρόσφεραν σπουδαίες πρόσφεραν σπουδαίες υπηρεσίες στον Αγώνα. υπηρεσίες στον Αγώνα. Έλαβαν μέρος στην πολιορκία Έλαβαν μέρος στην πολιορκία παραλιακών φρουρίων, παραλιακών φρουρίων, εφοδίαζαν τις ελληνικές εφοδίαζαν τις ελληνικές δυνάμεις της ξηράς και δυνάμεις της ξηράς και εμπόδιζαν τον τουρκικό στόλο εμπόδιζαν τον τουρκικό στόλο να ανεφοδιάσει τα τουρκικά να ανεφοδιάσει τα τουρκικά στρατεύματα.στρατεύματα.

ΤΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑΤΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ

Ο Σουλτάνος και οι τουρκικές Ο Σουλτάνος και οι τουρκικές αρχές, στο πρώτο άγγελμα της αρχές, στο πρώτο άγγελμα της εξέγερσης στην Ελλάδα, εξέγερσης στην Ελλάδα, αντέδρασαν με διωγμούς και αντέδρασαν με διωγμούς και θανατώσεις αξιωματούχων, θανατώσεις αξιωματούχων, κληρικών και λαϊκών. Οι κληρικών και λαϊκών. Οι διωγμοί άρχισαν στην διωγμοί άρχισαν στην ΚωνσταντινούποληΚωνσταντινούπολη,, συνεχίστηκαν στη συνεχίστηκαν στη ΣμύρνηΣμύρνη,, τις τις ΚυδωνιέςΚυδωνιές και την και την Κύπρο,Κύπρο, χωρίς να γίνεται διάκριση χωρίς να γίνεται διάκριση αθώων και ενόχων. αθώων και ενόχων.

Από τα πρώτα Από τα πρώτα θύματα ήταν ο θύματα ήταν ο Πατριάρχης Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄Γρηγόριος ο Ε΄, ο , ο οποίος οποίος απαγχονίστηκε την απαγχονίστηκε την ημέρα του Πάσχα (10 ημέρα του Πάσχα (10 Απριλίου 1821).Απριλίου 1821).

Στη Στη σφαγή της Χίου (1822) σφαγή της Χίου (1822) καικαι την καταστροφή των την καταστροφή των ΨαρώνΨαρών (1824) (1824) εκδηλώθηκε εκδηλώθηκε όλη η αγριότητα και το μένος όλη η αγριότητα και το μένος των Τούρκων εναντίον του των Τούρκων εναντίον του άμαχου ελληνικού πληθυσμού.άμαχου ελληνικού πληθυσμού.

Αυτές οι βίαιες πράξεις Αυτές οι βίαιες πράξεις

προκάλεσαν βαθιά αίσθηση προκάλεσαν βαθιά αίσθηση στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και συμπάθεια υπέρ των και συμπάθεια υπέρ των επαναστατημένων Ελλήνων.επαναστατημένων Ελλήνων.

Η ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗΗ ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΒΑΣΗ

Οι οθωμανικές δυνάμεις, με τη Οι οθωμανικές δυνάμεις, με τη συνδρομή του Ιμπραήμ πασά, συνδρομή του Ιμπραήμ πασά, κατάφεραν να περιορίσουν κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την Επανάστασησημαντικά την Επανάσταση.. AAλλά η λλά η πτώση του πτώση του Μεσολογγίου το 1826, Μεσολογγίου το 1826, σε σε συνδυασμό με το συνδυασμό με το κίνημα του κίνημα του ΦιλελληνισμούΦιλελληνισμού, συνέβαλαν , συνέβαλαν στη μεταβολή της στάσης των στη μεταβολή της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων, οι Μεγάλων Δυνάμεων, οι οποίες, αρχικά, είχαν οποίες, αρχικά, είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της το ξέσπασμα της Επανάστασης. Επανάστασης.

Άκρα του τάφου σιωπήΤραγούδι από τη χορωδία

Μεσολόγγι Μεσολόγγι ποίημα του ποίημα του KK. Παλαμά. Παλαμά

Κόβω για σε τα βάγιαΚόβω για σε τα βάγιατου τραγουδιού ιερά,του τραγουδιού ιερά,στο μέτωπο τα πλέκω,στο μέτωπο τα πλέκω,στεφάνια γιορτερά.στεφάνια γιορτερά.

Βωμός το μέτωπό σου!Βωμός το μέτωπό σου!Θυμάσαι; Μια φοράΘυμάσαι; Μια φοράστ’ αγγίξαν και στ' αγιάσανστ’ αγγίξαν και στ' αγιάσαντης Δόξας τα φτερά.της Δόξας τα φτερά.

Λάμπουν ιερά, στα βάγιαΛάμπουν ιερά, στα βάγιατου τραγουδιού, η φωτιά,του τραγουδιού, η φωτιά,το αίμα των ηρώων,το αίμα των ηρώων,του χαλασμού η νυχτιά.του χαλασμού η νυχτιά.

Και τρέμουνε στα βάγιαΚαι τρέμουνε στα βάγιαιερά του τραγουδιούιερά του τραγουδιούτα δάκρυα μιας αγάπης,τα δάκρυα μιας αγάπης,τα χρόνια ενός παιδιού.τα χρόνια ενός παιδιού.

Η διπλωματική ανάμιξη Η διπλωματική ανάμιξη της Αγγλίας, της Γαλλίας της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας και της Ρωσίας εκδηλώθηκε με την εκδηλώθηκε με την ένοπλη παρέμβασή τους ένοπλη παρέμβασή τους στη στη ναυμαχία του ναυμαχία του Ναυαρίνου (20 Ναυαρίνου (20 Οκτωβρίου 1827) Οκτωβρίου 1827) και το και το ρωσοτουρκικό πόλεμο ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828 -1829. του 1828 -1829.

Τα γεγονότα αυτά συνέβαλαν Τα γεγονότα αυτά συνέβαλαν στην επιτυχή έκβαση του στην επιτυχή έκβαση του Αγώνα των Ελλήνων, Αγώνα των Ελλήνων, αναγκάζοντας την Πύλη να αναγκάζοντας την Πύλη να αποσύρει τις δυνάμεις της αποσύρει τις δυνάμεις της αρχικά από την Πελοπόννησο αρχικά από την Πελοπόννησο και έπειτα από τη Στερεά και έπειτα από τη Στερεά Ελλάδα. Μετά από μια σειρά Ελλάδα. Μετά από μια σειρά διεθνών συνθηκών, από το διεθνών συνθηκών, από το 1827 και εξής, η ελληνική 1827 και εξής, η ελληνική ανεξαρτησία αναγνωρίστηκε το ανεξαρτησία αναγνωρίστηκε το 1830 (Πρωτόκολλο του 1830 (Πρωτόκολλο του Λονδίνου) Λονδίνου) και τα σύνορα του και τα σύνορα του νέου κράτους οριστικο-νέου κράτους οριστικο-

ποιήθηκαν ποιήθηκαν το 1832 στη το 1832 στη γραμμή Αμβρακικού-γραμμή Αμβρακικού-ΠαγασητικούΠαγασητικού..

Ο αγώνας των Ελλήνων, μακροχρόνιος, άνισος Ο αγώνας των Ελλήνων, μακροχρόνιος, άνισος με κορυφώσεις ηρωισμού αλλά και με περιόδους με κορυφώσεις ηρωισμού αλλά και με περιόδους κάμψης και κατάπτωσης, κατέληξε στην ίδρυση κάμψης και κατάπτωσης, κατέληξε στην ίδρυση ενός ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτουςανεξάρτητου ελληνικού κράτους, μικρού , μικρού σε έκταση και εξαρτημένου οικονομικά και σε έκταση και εξαρτημένου οικονομικά και πολιτικά από τις Προστάτιδες Δυνάμεις (Αγγλία, πολιτικά από τις Προστάτιδες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Γαλλία, Ρωσία).

Όμως, γύρω από αυτό το μικρό κράτος θα Όμως, γύρω από αυτό το μικρό κράτος θα συγκεντρωθεί σιγά-σιγά όλος ο Ελληνισμός, για συγκεντρωθεί σιγά-σιγά όλος ο Ελληνισμός, για να πραγματοποιήσει την νέα ιστορική του να πραγματοποιήσει την νέα ιστορική του πορεία. πορεία.

Οδυσσέα Ελύτη Οδυσσέα Ελύτη Το τρελοβάποροΤο τρελοβάπορο

Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνάΒαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα» κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα» Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριέςΤην άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειροΕίναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούςΑπό τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώΈλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμεΧρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμεΚατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα! παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!

Εθνικός Ύμνος

Παραδοσιακοί χοροί

Καλαματιανός Συρτός στα τρία Βασιλικός Κοφτός Ζωναράδικος Χασάπικος

πολίτικος