บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

การวิจัยการพัฒนาสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ (Online) โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social

Media) เรื่อง แก้ปัญหาเด็กนักเรียนติดเฟซบุ๊กด้วยการสอนผ่านเว็บบล็อก ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3,5,6 โรงเรียนดงบังพิสัยนวการนุสรณ์ จังหวัดมหาสารคาม ส านักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 26 ผู้วิจัยได้ศึกษาค้นคว้าเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ โดยมีสาระส าคัญตามล าดับหัวข้อดังนี้

1. แนวคิดเกี่ยวกับการสร้างสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ (Online)

ความส าคัญของผลงานหรือนวัตกรรมที่น าเสนอ เทคโนโลยีในปัจจุบันได้พัฒนาขีดความสามารถให้เกิดการใช้อย่างแพร่หลาย อ านวยความสะดวกให้กับผู้ใช้ สร้างสีสัน ความหลากหลายในการน าเสนอ น าเสนอในรูปแบบที่เร้าความสนใจผู้ใช้ ให้ผู้ใช้เกิดความสนุกสนาน ผ่อนคลาย มีความสุข ท าให้รู้สึกอยากจะใช้ อยากจะสัมผัส และมีผลในชีวิตประจ าวันของคนเรามากยิ่งขึ้นตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 หมวด 9 เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษามาตรา 66 ผู้เรียนมีสิทธิได้รับการพัฒนาขีดความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเพ่ือการ ศึกษาในโอกาสแรกที่ท าได้ เพ่ือให้มีความรู้และทักษะเพียงพอที่จะใช้เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในการแสวง หาความรู้ด้วยตนเองได้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต และหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 ได้ก าหนดสมรรถนะส าคัญของผู้เรียนให้มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยี สามารถในการเลือก และใช้ เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในด้านการเรียนรู้ การสื่อสาร การท างาน การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้อง เหมาะสม และมีคุณธรรม โรงเรียนดงบังพิสัยนวการนุสรณ์ จังหวัดมหาสารคาม ส านักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 26 มีระบบการเรียนรู้วิธีปฏิบัติที่เป็น เลิศด้านกระบวนการจัดการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนของครู พัฒนาการเรียนรู้ให้กับนักเรียนมาโดยตลอดปรากฏผลส าเร็จให้เห็นอย่างต่อ เนื่องการมีส่วนร่วมของบุคลากรที่เกี่ยวข้องเป็นปัจจัยส าคัญในการให้นัก เรียนและโรงเรียนประสบผลส าเร็จ การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอนในปัจจุบันโรงเรียนให้ความส าคัญกับ คุณภาพของเทคโนโลยีทางการศึกษาเพ่ือใช้เป็นเครื่องมือในการเพ่ิมประสิทธิภาพ การจัดการเรียนรู้และการบริหารจัดการ ส่งเสรมิความสามารถของนักเรียนให้มีความสามารถทางด้านเทคโนโลยีเพ่ือเป็น เครื่องมือในการเรียนรู้ตามนโยบายจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการและจุดเน้น กลยุทธ์ของส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานเพ่ือสร้างนิสัยการแสวงหา ความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ มีทักษะกระบวนการที่ส่งผลให้ผู้เรียนมีความรู้คงทน (Enduring Understandings) กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนดงบังพิสัยนวการนุสรณ์ ที่ผ่านมามีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในระดับชาติขั้นพ้ืนฐาน(O-NET) อยู่ในระดับ ปานกลาง โรงเรียนมีนโยบายให้ครูพัฒนาการเรียนการสอนเพ่ือเพ่ิมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ในระดับชาติ และเด็กนักเรียนส่วนใหญ่ในเวลาเรียนวิชาคอมพิวเตอร์จะมักเล่นไปด้วยในเวลาที่ครูสอน ซึ่งท าให้ไม่เข้าใจในเรื่องครูสอน และเป็นปัญหาให้นักเรียน เรียนไม่ทันและส่งไม่ทันเวลา ข้าพเจ้าครูผู้สอนในรายวิชาคอมพิวเตอร์จึงตระหนักและ

8

มองเห็นมองดังกล่าวที่เกิดข้ึน จึงได้ปรับเปลี่ยนวิธีสอนเพ่ือพัฒนากระบวนการคิด กระบวนการแสวงหาความรู้ เพ่ือยกระดับผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนให้สูงขึ้น โดยเน้นเทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) มาช่วยในการพัฒนาการเรียนการสอน ข้าพเจ้าจึงได้พัฒนาเว็บบล็อกที ่http://chaiwat31.wordpress.com จาก http://wordpress.com/ ซึ่งเป็นเว็บไซต์ให้บริการฟรีข้ึนเพ่ือเป็นสื่อนวัตกรรม ในรายวิชาที่สอน มาพัฒนาความรู้ความสามารถทางด้านเทคโนโลยีให้กับนักเรียนให้โดยเน้น Social Media และพัฒนาแหล่งการเรียนรู้โดยใช้ Social Media ให้แก่นักเรียน รวมทั้ง เพื่อให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้และ มีสื่อ facebook ใช้ในการแลกเปลี่ยนความรู้เป็นช่องทางสื่อสารส าหรับประกาศ/แจ้งประชาสัมพันธ์ข่าวสารและข้อมูลสารสนเทศ ส าหรับชุมชน ผู้ปกครองนักเรียนและ เป็นสื่อการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส์ ส าหรับครูและนักเรียนที่สนใจเข้ามาศึกษา และเป็นแหล่งเรียนรู้เพ่ิมเติมของนักเรียนเยาวชน และผู้สนใจทั่วไป โดยมีจุดประสงค์และเป้าหมาย เพ่ือพัฒนาสื่อการเรียนการสอนออนไลน์โดยใช้ Social Media เพ่ือพัฒนาทักษะความสามารถทางด้านเทคโนโลยีให้กับผู้เรียน 2. เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) ในที่นี้หมายถึง สังคมออนไลน์Media ในที่นี้หมายถึง เนื้อหา เรื่องราว และบทความ Social Media จึงหมายถึงสังคมออนไลน์ที่มีผู้ใช้เป็นผู้ สื่อสาร หรือเขียนเล่า เนื้อหา เรื่องราว ประสบการณ์ บทความ รูปภาพ และวิดีโอ ที่ผู้ใช้เขียนขึ้นเอง ท าขึ้นเอง หรือพบเจอจากสื่ออ่ืนๆ แล้วน ามาแบ่งปันให้กับผู้อ่ืนที่อยู่ในเครือข่ายของตน ผ่านทางเว็บไซต์ Social Network ที่ให้บริการบนโลกออนไลน์ ปัจจุบัน การสื่อสารแบบนี้ จะท าผ่านทาง Internet และโทรศัพท์มือถือเท่านั้นเนื้อหาของ Social Media โดยทั่วไปเปรียบได้หลายรูปแบบ ทั้ง กระดานความคิดเห็น (Discussion boards), เว็บบล็อค (Weblogs), วิก ิ(wikis), Podcasts, รูปภาพ และวิดีโอ ส่วนเทคโนโลยีที่รองรับเนื้อหาเหล่านี้ก็รวมถึง เว็บบล็อค (Weblogs), เว็บไซต์แชร์รูปภาพ, เว็บไซต์แชร์วิดีโอ, เว็บบอร์ด, อีเมล์, เว็บไซต์แชร์เพลง, Instant Messaging, Tool ที่ให้บริการ Voice over IP เป็นต้น - Wordpress หมายถึง Wordpress.com เป็นหนึ่งในหลาย ๆ เว็บไซด์ที่ให้บริการ Blog ซ่ึง Blog ก็คือพ้ืนที่สาหรับเขียนข้อความหรือเรื่องราวต่าง ๆ โดยเจ้าของ Blog สามารถเข้าไปใช้งานหรืออัพเดทข้อมูลข่าวสารได้ตลอดเวลา ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนขอเพียงสามารถเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ตได้เท่านั้น และผู้เข้าเยี่ยมชมหรือผู้อ่านสามารถแสดงความคิดเห็นได้เท่าท่ีเจ้าของบล็อกอนุญาต

- Facebook หมายถึง ส าหรับสร้างเครือข่ายสังคมออนไลน์กันก่อนว่ามีวัตถุประสงค์อย่างไร คนที่มาเป็นสมาชิกในเครือข่าย จะต้องมีการเปิดเผยความจริงใจให้กับเพ่ือนโดยการแสดงข้อมูลที่เป็นจริง เพราะคนที่คิดว่าจะเพ่ือนกันใน Facebook ก็ต้องเปิดเผยตัวตนที่แท้จริงด้วย แต่ถ้าเพ่ือนคนไหนไม่ได้เปิดเผยตัวตนเลย อาจจะมองว่าคนนั้นไม่จริงใจกับเพ่ือนฝูงก็ได้ ดังนั้น เราจะเห็นว่าในหน้า Profile จะเป็นหน้าหลักที่บ่งบอกถึงความเป็นตัวตนของแต่ละคนและคนที่เป็นสมาชิกในเครือข่ายของเขาสามารถเห็นได้

- SlideShare หมายถึง เป็น website ที่ให้บริการฝากไฟล์ ประเภท งานนาเสนอในรูปแบบไฟล์ pdf, ppt, pps, pptx, ppsx, pot, potx (Powerpoint); odp (OpenOffice) เอกสารในรูปแบบไฟล์ pdf, doc, docx, rtf, xls (MSOffice); odt, ods(OpenOffice); Apple iWork

9

Pages และวีดีโอในรูปแบบไฟล์ mp4, m4v (ipod), wmv (windows media video), mpeg ,avi (windows) ,mov (apple quicktime)Mpg, mkv (h.264), ogg, asf, vob, 3gp, 3g2 (mobile phones) rm, rmvb (Real), flv (Flash) ขนาดไฟล์สูงสุด 100MB และสามารถนาไปแชร์ให้ผู้อื่นได้เข้ามาดู หรือ Download ไปใช้ได้ นอกจากนี้ยังสามารถค้นหาไฟล์เอกสาร (word) หรือ งานน าเสนอ (Powerpoint) ที่ผู้อื่นสร้างไว้มากมาย นามาประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนได้ โดยไมต่้องสร้างขึน้มาเอง - YouTube หมายถึง เป็น เว็บไซต์ที่ให้บริการแลกเปลี่ยนภาพวิดีโอระหว่างผู้ใช้ได้ฟรี โดยน าเทคโนโลยีของ Adobe Flash มาใช้ในการแสดงภาพวิดีโอ ซึ่งยูทูบมีนโนบายไม่ให้อัปโหลดคลิปที่มีภาพโป๊เปลือยและคลิปที่มีลิขสิทธิ์ นอกเสียจากเจ้าของลิขสิทธิ์ได้อัปโหลดเอง เมื่อสมัครสมาชิกแล้วผู้ ใช้จะสามารถใส่ภาพวิดีโอเข้าไป แบ่งปันภาพวิดีโอให้คนอ่ืนดูด้วย แต่หากไม่ได้สมัครสมาชิกก็สามารถเข้าไปเปิดดูภาพวิดีโอที่ผู้ใช้คนอ่ืน ๆ ใส่ไว้ใน Youtube ได้ แม้จะก่อตั้งได้เพียงไม่นาน (youtube ก่อตั้งขึ้นเม่ือเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 2005) Youtube เติบโตอย่างรวดเร็วมาก เป็นที่รู้จักันแพร่หลายและได้รับความนิยมทั่วโลก ต่อมาปี ค.ศ.2006 กูเก้ิลซื้อยูทูบ ตอนนี้ยูทูบจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของกูเก้ิลแล้ว - Google docs หมายถึง Google docs คือโปรแกรมจัดการเอกสารออนไลน์ของ Google แล้วถ้าถามว่า โปรแกรมจัดการเอกสารมันคืออะไร ก็ให้นึกถึงโปรแกรมในชุด Microsoft Office (word exel powerpoint) นั่นแหละโปรแกรมจัดการเอกสารล่ะ แล้วถ้าถามต่อว่า โปรแกรมจัดการเอกสารออนไลน์ ค าว่าออนไลน์คือยังไง ค าว่าออนไลน์ ก็คือคุณไม่ต้องติดตั้งโปรแกรมชุดนี้ไว้ในเครื่อง เพียงแค่คุณเปิด IE Firefox หรือ Safari แล้วเข้าไปยังเว็บไซต์ของ Google docs คุณก็สามารถ สร้าง แก้ไข เปิดอ่าน ได้เลย โดยตัวเอกสารนั้นก็จะถูกเก็บไว้ในเซิฟเวอร์ของ Google

- Flickr เป็นเว็บไซต์ที่ให้บริการจัดเก็บรูปภาพ ซึ่ง filckr ได้เตรียมเครื่องมือต่าง ๆ เอาไว้บริการอย่างครบครัน ไม่ว่าจะเป็นโปรแกรมส าหรับช่วยในการ upload รูปภาพขึ้นเว็บไซต์ได้ง่ายขึ้น หรือจะเป็นการค้นหา การจัดการเก่ียวกับไฟล์รูปภาพภายในเว็บไซต์ของ flickr ก็มีให้อย่างสมบูรณ์แบบ นอกจากนี้การแบ่งปันไฟล์ให้คนอ่ืนได้ดูนั้นก็ท าได้ง่ายมาก ๆ ปัจจุบัน Flickr เป็นของ yahoo นั่นหมายความว่าหากคุณจะใช้บริการจะต้องสมัครเป็นสมาชิกของ yahoo ส าหรับผู้ที่มี account

3. การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ในการพัฒนาสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ (Online) โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media)

เรื่อง แก้ปัญหาเด็กนักเรียนติดเฟซบุ๊กด้วยการสอนผ่านเว็บบล็อก ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3,5,6 โรงเรียนดงบังพิสัยนวการนุสรณ์ จังหวัดมหาสารคาม ส านักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 26 ข้าพเจ้าได้พัฒนากระบวนการเรียนรู้ โดยใช้ Social media ตามข้ันตอนวงจร PDCA ดังนี้

10

ภาพที่ 2 การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 4. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

สุภพงษ์ วงศ์สมิตกุล (2553 : บทคัดย่อ) ได้ท าการวิจัยเรื่องการพัฒนาบทเรียนออนไลน์(Online)โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องการเพาะเห็ดหอม ส าหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยพบว่า บทเรียนออนไลน์(Online) โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องการเพาะเห็ดหอมที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพเป็นไปตามเกณฑ์ตามที่ก าหนด 85/85 นักเรียนที่เรียนด้วยบทเรียนออนไลน์(Online) โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องการเพาะเห็ดหอม มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และความคิดเห็นของนักเรียนที่เรียนด้วยบทเรียนออนไลน์(Online) โดยใช้เทคโนโลยีสื่อสังคม (Social Media) กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่องการเพาะเห็ดหอม มีความคิดเห็นเฉลี่ยรวมอยู่ในระดับเห็นด้วยอย่างยิ่ง

- ศึกษาวิธีการใช้ สื่อนวัตกรรมใหม่ๆ - ศึกษาหลักสูตร จุดเน้น นโยบาย - จัดท าแผนการจัดการเรียนรู้ - พัฒนาสื่อนวัตกรรม

ใช้นวัตกรรมปฏิบัติการสอน - เน้นนักเรียนเป็นส าคัญ - บรูณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น - ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

- ประเมินผลความพึงพอใจ - วัดประเมินผลตามสภาพจริง

การปรับปรุงทบทวน พัฒนา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ จากเดิมใช้ CAI WBI Social media