Макро эдийн засаг

лекц № 2

1. Хичээлийн индекс: EC202

2. Судлах кредит: 3.0

3. Боловсруулсан: Ц.Энхцэцэг /Магистр/

Сэдэв: Үндэсний тооцооны системийн

үзүүлэлт

Лекцийн агуулга

1. Үндэсний тооцооны систем

2. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн, түүнийг хэмжих

аргууд

3. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний дефлятор

Тайлбар

Зах зээлийн нийт

үнэ цэнэДНБ-ийг тооцохдоо бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний тус

бүрийн зах зээлийн үнийг ашигладаг.

Эцсийн

бүтээгдэхүүн,

үйлчилгээ

Тухайн хугацаанд эцсийн хэрэглээнд зориулан

худалдан авсан бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний өртөг

буюу үнэ цэнэ гэсэн үг. Эцсийн хэрэглээ гэдэг нь

тухайн бүтээгдэхүүн дахин боловсруулалт болон

худалдаалалтанд орохгүйг илэрхийлнэ.

Тухайн улсын хил

хязгаарын дотор

Зөвхөн тухайн улсын нутаг дэвсгэрт, хил хязгаарын

дотор үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ л

ДНБ-д тооцогдоно.

Тодорхой

хугацаанд

үйлдвэрлэгдсэн

ДНБ-ийг цаг хугацааны тодорхой үед (жилд,

улиралд гм) үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүн,

үйлчилгээний өртгөөр тооцдог.

ДНБ-ийг тооцоход баримтлах зарчим

– Мөнгөөр хэмжих

– Давхардуулан тооцохгүй байх

– Үйлдвэрлэлийн бус арилжааг тооцохгүй

байх

ДНБ-ийг тооцох

– Зардлын арга

– Орлогын арга

– Үйлдвэрлэлийн арга

Үндэсний тооцооны системийн бусад

үзүүлэлтүүд

• Дотоодын цэвэр бүтээгдэхүүн

ДЦБ=ДНБ-d • Үндэсний орлого

ҮО=ДЦБ-Шууд бус татвар

• Хувийн орлого

ХО=ҮО-НДШ-ПАТ-ПХА+ШИЛ• Хувийн цэвэр орлого

ХЦО=ХО-ОТ

Ашигласан материал

1. “Ýкономикс” Á.Ñóâä, Á.Àëòàìöýöýã УБ 2000

2. “Ýкономикс” Êåíáåëë Ð.Ìàêêîììåëë, Ñòåìëè Ë.Áðþ УБ

2000

3. “Ýäèéì çàñãèéì óõààì” À.Áàêåé, Ð.Îðîñîî УБ 2000

4. “Ìàêðî ýäèéì çàñàã “ Ã.Ìåìüêþ УБ 1998, 2005

5. “Ìàêðî ýäèéì çàñãèéì õÿëáàðøóóëñàì òºãñ òîéí”

Ë.Ýñíýäýõ УБ 2005

6.“Ìàêðî ýäèéì çàñàã “/ áîäëîãî, äàñãàë, òåñò/ ÌÓÈÑ-

ÝÇÑ-ÝÇÎ-ûì òýìõèíèéì áàãø ìàð УБ 2003, 2005, 2007