хэрэглэгдэхүүн №3
TRANSCRIPT
Хэрэглэгдэхүүн
8-р анги
Монголчуудын өвөг Бөрт чоно, Гуа маралын X
үеийн удам Алунгоо хатан бөгөөд Алунгоо
хатны XII үе нь Чингис хаан юм. Чингис хаан
одоогийн Хэнтий аймагт Онон голын ойролцоо
Дэлүүн болдог хэмээх газар 1162 онд төрөөд, 44
насандаа Монголын эзэнт гүрнийг байгуулж,
1229 онд 67 настайдаа нас баржээ. Төрийн
хэрэгт оролцох эрх бүхий 4 хатан, тэдгээр
хатдаас төрсөн хүүхдүүд, үр удмыг түүхэнд
Алтан ураг гэж нэрлэдэг. Чингис хааны анхны
хатан Бөртэ Үжин 4 хүү, 3 охин төрүүлсэн
бөгөөд тэдгээр дөрвөн хүү, тэдний үр ач нар нь
1634 он хүртэл Монголыг захирчээ. 1189 онд
Тэмүжинийг хаан ширээнд залж, Чингис хаан
гэдэг цол олгожээ. 1206 онд Монголын эзэнт
гүрнийг байгуулан Онон мөрний хөвөөнд хааны
ордыг босгож, мянган азаргын цагаан сүүлээр
Есөн манжлагат цагаан сүлд, Дөрвөн манжлагат
хар сүлд-ийг улсын сүлд болгон тахижээ.
. Өгөөдэй хаан 1187 оны улаагчин морин жил төрж 1241 оны цагаагчин үхэр жил таалал төгсчээ. Их хааныг өөд болсон хойно төрийн хэргийг түр хамаарч байгаад 1228 оны цагаагчин үхэр жил Өгөөдэй хаан ор суусан байна. Хаан 54 насалжээ. Тэрээр Чингисийн гутгаар хүү юм.
Гүег хаан 1206 оны
улаагчин барс жил
төрж 1248 оны шар
бичин жил таалал
тєгсчээ. 1246 оны
улаан морин жил хаан
ор суужээ. Хаан 42
насалсан бөгөөд
Өгөөдэйн ахмад хүү
юм.
Мөнх хаан 1208 оны шар луу жил төрж 1258 оны шаргачин хонин жил тэнгэрт халив. 1251 оны цагаагчин гахай жил хаан ор суусан ба 50 насалжээ. Тэрээр Чингисийн отгон хүү Тулуйн ахмад хүү нь юм.
Хубилай хаан 1215 оны
хөхөгчин гахай жил
төрж 1260 оны цагаан
бичин жил хаан
ширээнд суусан ба
1294 хөх морин жил
таалал төгссөн. Тэрээр
Мөнхийн дүү бөгөөд
79 насалсан аж.