บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจย “ขอเสนอเชงยทธศาสตรการจดการศกษาภาษาจนของจงหวด

สกลนคร” ในครงน ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอใช

ประกอบการวเคราะหและดาเนนการวจยในประเดนตางๆ ดงน

ตอนท 1 แนวคด ทฤษฎ เกยวกบยทธศาสตร

ความหมายของยทธศาสตร

กระบวนการเชงยทธศาสตร

การเขยนแผนทยทธศาสตร

การบรหารเชงยทธศาสตร

องคประกอบทสาคญของการกาหนดยทธศาสตร

ตอนท 2 ยทธศาสตรการจดการศกษาภาษาจน

แนวคดเกยวกบการจดการความร

แนวคดเกยวกบการพฒนาบคลากร

แนวคดเกยวกบการบรหารการเปลยนแปลง

ตอนท 3 การบรหารการเรยนการสอนภาษาจนในสถานศกษาใน

ประเทศไทย

การเรยนการสอนภาษาจนในตางประเทศ

การพฒนาการศกษาในจงหวดสกลนคร

ตอนท 4 สรปแนวคดในการจดทายทธศาสตรการภาษาจนใน

จงหวดสกลนคร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

16

ตอนท 1 แนวคด ทฤษฎ เกยวกบยทธศาสตร

ความหมายของยทธศาสตร

ยทธศาสตรหรอกลยทธ (strategy) เปนคาศพททมกาเนดมาจากทางทหาร

โดยมผใหนยามความหมายไวหลายแบบแตกตางกน พอสรปไดดงน

Morrison, Renfro and Boucher (1980 อางถงใน นภดล พลสวสด,

2551) ใหความหมายคาวา ยทธศาสตรหรอกลยทธ (strategy) มาจากภาษากรกวา

strategos ซงเปนการรวมคา 2 คาเขาดวยกนคอ คาวา stratos ทแปลวา กองทพ และคาวา

Ago ทเปนคากรยา ซงแปลวา นา (lead) รวมแปลไดวา ความชานาญของนายพล ดงนน

คานจงหมายถง วธการทนายพลทหารเตรยมการเพอการตอสในการสงคราม

ซงสอดคลองกบ Greenly (1989 อางถงใน ตอตระกล อบลวตร, 2550)

ใหความหมายคาวา ยทธศาสตร (strategy) เกดจากคาวา stratos หมายถง Army

(กองทพ) ผสมกบคาวา Agein หมายถง lead (นาหนา) จงทาใหมความหมายถง Leading

the total organization หรอ การนาทางใหองคกรโดยรวม ซงมนยทงเชงจดมงหมายและ

วธการวาตองการทาอะไรใหสาเรจและทาอยางไร

สรชาต บารงสข (2537 อางถงใน ตอตระกล อบลวตร, 2550) อธบาย

วาตนศตวรรษท 21 มการใชคาวายทธศาสตรในความหมายของการใชทรพยากรหรอ

ภารกจการสงครามของนายทหารระดบสง กลาวคอ เปนการเตรยมการเพอทาสงคราม

โดยใชแผนทหรอการใชการรบเพอใหไดชยชนะ สวนความหมายตามพจนานกรมศพท

ทหารของสานกงานคณะเสนาธการรวมของสหรฐอเมรกา ใหความหมายของคาวา

“ยทธศาสตร” หมายถง ศาสตรและศลปะของการพฒนาและการใชกาลงทงทางการเมอง

ทางเศรษฐกจทางจตวทยา และทางทหารตาม ความจาเปน ทงในยามสนตและยาม

สงครามเพอทจะกอใหเกดการสนบสนนอยางเตมทตอนโยบายของชาต โดยมจดมงหมายท

จะเพมพนความเปนไปไดทจะไดรบชยชนะ และผลสบเนองในทางทเปนประโยชนจากชย

ชนะ และเพอลดโอกาสของการพายแพ

นภดล พลสวสด (2551: 45) ไดสรปวา แผนยทธศาสตรหรอแผนกลยทธ

เปนเทคนคการวางแผนทเดมใชเพอการรบ โดยมหลกฐานปรากฏในประเทศจน จากตารา

พชยสงครามของซนวทไดรวบรวมหลกการวางแผนยทธศาสตรทางการทหารไว วงการ

ทหารจงรบแนวทางนใชกนตอมา และแพรเขาไปในวงการธรกจ โดยนกธรกจภาคเอกชน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

17

ไดประยกตแนวคดวการของแผนยทธศาสตรมาใชในการแขงขนทางธรกจ โดยคานงถงการ

แขงขนใหอยรอดและมงหวงกาไรเปนหลก ตอมานกวางแผนภาครฐไดนาแนวปฏบตของ

ภาคเอกชนมาประยกตตอเพอใหการบรหารภาครฐสามารถปรบแนวทางและกลไกไดทน

ยคทนสมย โดยปรบเปลยนขอคานงหลกการการดาเนนการเปนการสนองความตองการ

ของประชาชนเปนหลก และปรากฏภายหลงวาขอคานงดงกลาวมผล ตอการสราง

เสถยรภาพแกการประกอบการไดมากกวา ภาคเอกชนจงหนมาคานงถงหลกการสนอง

ความตองการของลกคาเชนเดยวกน เพอหวงใหองคการมเสถยรภาพดานการตลาด

ในระยะยาวมากกวา ปจจบนเทคนคการวางแผนยทธศาสตรหรอแผนกลยทธทงของ

ภาครฐและเอกชนไมแตกตางกนมากนก ทงในแงแนวความคด ขอคานงและวธการวางแผน

ทงยงแพรหมายเขาไปในวงการการศกษาอกดวย

ในวงการธรกจของไทยใชคาวา “กลยทธ” แทนคาในภาษาองกฤษ

“strategy” โดย ศรวงศ สมตร (2537 อางถงใน ตอตระกล อบลวตร, 2550) ให

ความหมายวา กลยทธหมายถงวธการทจะทาใหเกดผลสาเรจตามวตถประสงค

Cope (1987 อางถงใน ตอตระกล อบลวตร, 2550) ใชคาวายทธศาสตร

หมายถง รปแบบของวตถประสงค (objective) จดมงหมาย (purposes) หรอเปาหมาย

(goals) นโยบายและแผนแมบททจะนามหาวทยาลยไปสเปาหมายทกาหนดไว

Certo and Peter (1991 อางถงใน ตอตระกล อบลวตร, 2550) กลาววา

ยทธศาสตร คอวธการทองคกรวางแผนทคาดวาจะนาไปสความสาเรจและเกดผลลพธตรง

ตามวตถประสงคขององคกรทกาหนดไว

ตอตระกล อบลวตร (2550) ยทธศาสตรหรอกลยทธ หมายถง แนวทาง

หรอมาตรการเชงรกทสอดคลองกบทศทางขององคกร ซงผบรหารระดบสงไดจดทาขน

หรอนาไปใชประโยชน เพอตองการใหบรรลถงวตถประสงคขององคกรทกาหนดไว หรอ

เปนไปตามสภาพการเปลยนแปลงของสถานการณทเกดขนจรง

กลาวโดยสรป “ยทธศาสตร” หมายถง แนวทางการดาเนนงานทจะ

นาไปสความสาเรจตามเปาหมายทตงไว ดงนน เปาหมายจงเปนสงทสาคญยงในการจดทา

ยทธศาสตร โดยผจดทาจาเปนตองกาหนดเปาหมายของหนวยงานใหชดเจน เพอให

ยทธศาสตรทไดออกมานนตรงตามความตองการ และดาเนนไปในทศทางทถกตอง

จากทกลาวมาในขางตนจะเหนไดวา การใชคาภาษาไทยเพอ

แทนคาในภาษาองกฤษ “st ra t eg y” มทงคาวา “ยทธศาสตร” และ “กลยทธ”

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

18

สาหรบงานวจยนในสวนของผวจยจะใชคาวา ยทธศาสตร แทนคาในภาษาองกฤษ

“st r a t eg y”

ทงน เนอหาของแนวคดตางๆ ทเกยวกบ ยทธศาสตร ทจะนาเสนอใน

สวนนจะนาเสนอทงคาวา “กลยทธ” และ “ยทธศาสตร” เพอคงไวตามตนฉบบท

นกวชาการแตละทานเลอกใชคาดงกลาวทแตกตางกน

กระบวนการเชงยทธศาสตร (strategy process)

Certo and Peter (1991 อางถงใน นภดล พลสวสด, 2551) กลาววา

กระบวนการจดการเชงยทธศาสตร (strategy process) ม 5 ขนตอน ดงน คอ

1. การวเคราะหปจจยสภาพแวดลอม คอ การพจารณาจดแขง จดออน

ภายในองคการและปจจยภายนอกทเปนโอกาสและอปสรรคตอองคการ ซงเปนเงอนไข

ความสาเรจขององคการ

2. การกาหนดทศทางขององคการ คอการนาพนธกจและวตถประสงค

ขององคการมาพจารณาโดยเนนประโยชนทจะไดรบ

3. การกาหนดยทธศาสตร คอ การพจารณาออกแบบและเลอก

ยทธศาสตรทเหมาะสมเพอนาไปปฏบตแลวทาใหองคการบรรลวตถประสงค

4. การปฏบตตามยทธศาสตร คอ การนายทธศาสตรไปปฏบต

โดยคานงถงโครงสรางองคการ และวฒนธรรมองคการเพอนาไปสความสาเรจ

5. การควบคมยทธศาสตร คอ การตดตามผลการปฏบตงานและ

ประเมนผลกระบวนการดาเนนงาน

Quinn, Mintzberg and Jame (1988 อางถงใน นภดล พลสวสด, 2551)

กลาววา กระบวนการยทธศาสตร ประกอบดวยกจกรรมหลก 3 ขนตอน ซงเปนสวนสาคญ

ของการบรหารระดบสงและเปนงานทตองทาอยางตอเนอง คอ

1. การจดทายทธศาสตร (strategy formulation)

2. การปฏบตตามยทธศาสตร (strategy implementation)

3. การประเมนยทธศาสตร (strategy evaluation)

สรปกระบวนการจดท ายทธศาสตร ประกอบดวย

1. การกาหนดพนธกจ (mission) หมายถง กรอบหรอขอบเขตการดาเนนงาน

ของหนวยงาน การกาหนดพนธกจสามารถทาไดโดย นาภารกจ (หรอหนาทความ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

19

รบผดชอบ) แตละขอทหนวยงานไดรบมอบหมายตงแตแรกกอตง มาเปนแนวทาง ทงน

ผจดทาตองกาหนดใหชดเจนวาพนธกจแตละขอมความหมายครอบคลมขอบเขตแคไหน

และแตละขอมความแตกตางกนอยางไร เพอใหการจดทาแผนยทธศาสตรในขนตอนตอไป

เปนไปอยางสะดวกและถกตอง

2. การกาหนดวสยทศน (vision) หมายถง สงทเราตองการใหหนวยงานเปน

ภายในกรอบระยะเวลาหนงๆ โดยการจดทาวสยทศนของหนวยงาน ควรกระทาเมอเราได

กาหนดพนธกจของหนวยงานเปนทเรยบรอยแลวจากนน จงนาพนธกจทงหมดมาพจารณา

ในภาพรวม วาหนวยงานจกตองดาเนนการในเรองใดบางและเพอใหหนวยงานสามารถ

บรรลพนธกจ ไดครบถวนทกขอ หนวยงานตองมความเปนเลศในดานใดหรอควรมงเนนไป

ในทศทางใด

3. การกาหนดประเดนยทธศาสตร (strategy issue) หมายถง ประเดนหลก

ทตองคานงถงตองพฒนา ตองมงเนน ประเดนยทธศาสตรน สามารถทาไดโดยการนา

พนธกจแตละขอมาพจารณาวาในพนธกจแตละขอนนหนวยงานตองการดาเนนการ

ในประเดนใดเปนพเศษและหลงจากไดดาเนนการดงกลาวเปนทเรยบรอยแลว ตองการให

เกดผลการเปลยนแปลงในทศทางใดทงน ในการจดทาประเดนยทธศาสตรของแตละ

หนวยงานนน จาเปนอยางยงทจะตองนาแผนบรหารราชการแผนดนของกระทรวงตนสงกด

มาเปนหลกประกอบการพจารณาดวย

4. การกาหนดเปาประสงค (goal) หมายถง สงทหนวยงานปรารถนาจะ

บรรล โดยตองนาประเดนยทธศาสตรมาพจารณาวา หากสามารถดาเนนการจนประสบ

ความสาเรจตามประเดนยทธศาสตรแตละขอแลว ใครเปนผไดรบผลประโยชน และไดรบ

ประโยชนอยางไร ยกตวอยางเชน เปาประสงคของกรมสรรพากร ประการหนง คอ รฐม

รายไดจากการจดเกบภาษเพยงพอในการพฒนาประเทศในดานตางๆ จากตวอยางน

ผไดรบประโยชน คอ ภาครฐ โดยไดประโยชนคอ สามารถจดเกบภาษไดมากพอทจะนาไป

พฒนาประเทศในดานตางๆ ได นนเอง

5. การสรางตวชวด (Key Performance Identification) หมายถง สงทจะเปน

ตวบงชวาหนวยงานสามารถปฏบตงานบรรลเปาประสงคทวางไวไดหรอไม ขนตอนน

เราจะตองพจารณาหาปจจยทเปนตวบงชดงกลาว และตองใชถอยคาทชดเจน ทงในแงของ

คาจากดความและการระบขอบเขต เชน “จานวนสมาชกทเขารวมโครงการในหนงเดอน”

เปนตน โดยตวชวดนจะถกนาเปนหลกในการกาหนดคาเปาหมายในลาดบตอไป

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

20

6. การกาหนดคาเปาหมาย (target) หมายถง ตวเลขหรอคาของตวชวด

ความสาเรจ ทหนวยงานตองการบรรลขนตอนน เปนขนตอนของการกาหนด หรอ ระบวา

ในแผนงานนนๆ หนวยงานตองการทาอะไร ใหไดเปนจานวนเทาไร และภายในกรอบ

ระยะเวลาเทาใด จงจะถอวาบรรลเปาหมาย เชน ตองผลตนกสงคมสงเคราะหเพมเปน

จานวน 1,250 คน ภายในระยะเวลา 5 ป เปนตน

7. การกาหนดกลยทธ (strategy) หมายถง สงทหนวยงานจะดาเนนการ

เพอใหบรรลเปาประสงค โดยกลยทธน จะกาหนดขนจากการพจารณาปจจยแหง

ความสาเรจ (critical success factors) เปนสาคญ กลาวคอ ตองพจารณาวาในการทจะ

บรรลเปาประสงคขอหนงๆ นน มปจจยใดบางทมผลตอความสาเรจ และเราจาเปนตองทา

อยางไร จงจะไปสจดนนได

การเขยนแผนทยทธศาสตร (Strategy Map)

การเขยนแผนทยทธศาสตรนน เปนการนาเอาแนวความคดเรอง Balance

Scorecard หรอการบรหารงานเพอใหเกดผลสาเรจอยางรอบดาน และเปนเหตเปนผล

ตอกนมาเขยนเปนแผนภาพแสดงความสมพนธของมตตางๆ อยางเปนขนเปนตอน โดยแผน

ทยทธศาสตรจะเปนเสมอน แผนททจะคอยนาทางหนวยงานใหสามารถปฏบตงานจนบรรล

เปาหมายยทธศาสตรทวางไวได

ตวอยาง การบรหารงานของภาคเอกชน มกจะมงเนนความสาเรจในดาน

ตางๆ คอ มมมองดานลกคา (Customer Perspective), มมมองดานการเงน (Financial

Perspective), มมมองดานภายในการธรกจ (Internal business Perspective) และมมมอง

ดานการเรยนรและพฒนา (Learning and Growth Perspective)

สวนการบรหารงานในภาครฐซงเปนหนวยงานหรอองคกรทจดตงขนมใช

เพอจดประสงคในการแสวงหาผลกาไร จะมงเนนความสาเรจในดานตางๆ

1. มตทางดานประสทธผล หนวยงานตองพจารณาวาหากหนวยงานได

ดาเนนการตามประเดนยทธศาสตรใดประเดนหนงจนเปนผลสาเรจแลว จะกอใหเกดผลด

ตอประเทศชาตและสงคมสานรวมอยางไรบาง

2. มตทางดานคณภาพการบรการ ตองพงระลกวาการจดทาบรการ

สาธารณะของภาครฐนน มกลมเปาหมายหลกทตองคานงถงอยดวยกน 2 กลม คอ

กลมผรบบรการ (หรอประชาชน) และกลมของภาค (เชน NGOs หนวยงานภาครฐอนๆ

หรอหนวยงานภาคเอกชน เปนตน) การกาหนดคณภาพการบรการเปนการระบวา ในการท

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

21

จะสงเสรมผลกดนใหประสทธผลทเราตงไวนน ประสบความสาเรจได ผรบบรการจะตอง

ไดรบประโยชนดานใด จากหนวยงาน เชน ไดรบโอกาสในการเขาถงขอมลขาวสาร ไดรบร

ความเขาใจในเรองใดเรองหนง เปนตน ตลอดจนการระบถงบทบาทของภาค วาภาค

จะตองใหความรวมมอกบหนวยงานของเราอยางไร ในดานใดบาง

3. มตทางดานประสทธภาพ คานงถงปจจยหรอทรพยากรนาเขา (input)

ในเชงเปรยบเทยบกบ ผลผลตทได (output) กลาวคอ หากหนวยงานสามารถ

ทางานใดๆ ใหอตราสวนระหวางทรพยากรนาเขากบผลผลตมคานอยไดเทาใด กหมายถง

ความมประสทธภาพในการทางานของหนวยงานนนๆ มมากเทานน ฐานคดในการกาหนด

ประสทธภาพของงานนน ตองเรมตนทขอบเขตอานาจของหนวยงาน โดยใหผเขยนแผนท

ยทธศาสตรทาการระบ หนวยงาน กอง สานก ทมขอบเขตอานาจหนาททเกยวของกบ

ประเดนยทธศาสตรนนๆ ลงไปในแผนฯ แลวทาการพจารณาตอไปวา หนวยงานนนๆ

ตองรบผดชอบดาเนนการอยางไรบาง เพอใหผรบบรการไดรบประโยชนตางๆ และตอง

ดาเนนการอยางไรเพอใหภาคใหความรวมมอกบหนวยงาน ตามทกาหนดไวในมต

ดานคณภาพการบรการ

4. มตทางดานการพฒนาองคกร หนวยงานตองพจารณาทบทวน

ศกยภาพของตนเอง เพอใหทราบวาตองมการพฒนาทกษะของบคลากรในสงกดในดาน

ใดบาง รวมถงตองมการพฒนาขดความรความสามารถในดานเทคโนโลยขององคกร

อยางไรบาง จงจะทาใหหนวยงานสามารถปฏบตงานจนกอใหเกดประสทธภาพตามท

กาหนดไวได

ในการเขยนแผนทยทธศาสตรนน นอกจากจะมการเขยนแผนภาพแสดง

ความสมพนธของปจจยในมตตางๆ แลว ยงมการกาหนดตวชวด (KPI) คาเปาหมาย และ

โครงการรเรมสรางสรรคลงไปอกดวย

ในการเขยนแผนทยทธศาสตรนจะตองมการทาลกศร เพอแสดงถงความ

เชอมโยงสมพนธกนของมตและขนตอนตางๆ โดยลกศรจะลากจากปจจยทเปนเหตไปยง

ปจจยทเปนผล และจะสรางลกศรเฉพาะในสวนทปจจยเหลานนมความสมพนธเปนเหต

เปนผลกนโดยตรงเทานน

การกาหนดตวชวดในแผนทยทธศาสตรนน ตองมการกาหนดทงในสวนของ

ตวชวดเหต และตวชวดผล โดยมกจะกาหนดตวชวดเรมจากมตดานประสทธผล เรอยไป

จนถงมตดานการพฒนาองคกร ตามลาดบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

22

การบรหารเชงยทธศาสตร (strategic management)

สมชาย ภคภาสนววฒน (2546) ไดกลาววาการบรหารเชงยทธศาสตรเปน

การนากระบวนการเชงยทธศาสตรมาดาเนนการใหเปนผลสาเรจ ประกอบดวย 3 ขนตอน

ไดแก ขนตอนการวเคราะหเชงยทธศาสตร (strategic analysis) ขนตอนในการกาหนด

ทางเลอกยทธศาสตร (strategic choice) และขนตอนในการนาแผนยทธศาสตรไปปฏบต

(strategic implementation) ดงรายละเอยดตอไปน

1. การวเคราะหเชงยทธศาสตร (strategic analysis)เปนขนตอนในการ

วเคราะหองคประกอบทงหมาด 3 ประการ อนไดแก การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคการ และการวเคราะหทศนคต คานยม หรอ

วฒนธรรมขององคการ โดยมเปาหมายทจะกาหนดสงทเรยกวา “ตาแหนงเชงยทธศาสตร”

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกขององคการนน คอการ

วเคราะหถงการเปลยนแปลงของสภาพเศรษฐกจ การเมอง สงคม อตสาหกรรมและธรกจ

ทจะเกดขนในอนาคต โดยพจารณาถงทศทางการเปลยนแปลงดงกลาว ทงในระยะสน

ระยะกลาง และระยะยาว เพอทจะหาขอสรปวา การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมจะ

สงผลกระทบตอธรกจหรอตอองคการในเชงบวกหรอในเชงลบ ถากระทบกบองคการใน

เชงบวกกถอวาเปน “โอกาส” (opportunity) แตถากระทบกบธรกจในเชงลบกถอวาเปน

“ภยนตราย” (threat)

สวนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคการนน หมายถง

การพจารณา ถงโครงสรางองคการ ทรพยากรมนษยขององคการ ทรพยากรดานตางๆ

ขององคการ ไมวาจะเปนดานการเงน เทคโนโลย สถานทตง ฐานลกคาและอนๆ เพอทจะด

วาสงตางๆ ทกลาวมาเหลานนเมอเทยบกบคแขงแลวเปน จดออน (weakness)

หรอเปนจดแขง (strength)

องคประกอบอกสวนหนงของการวเคราะหเชงยทธศาสตร (strategic

analysis) คอการวเคราะหคานยม ความคาดหวง ตลอดจนวฒนธรรมขององคการ เพราะ

องคการประกอบดวยกลมบคคลทมความคดหลากหลายแตกตางกน การพจารณา

แนวความคดของกลมบคคลตางๆ ในองคการจงเปนสงสาคญ เพราะทจะดาเนนการ

องคการประกอบดวยการทจะดาเนนการตามแผนเชงยทธศาสตรใหไดผลนน จาเปนตอง

คานงถงขอเทจจรงในการทจะทาใหแผนนนสามารถปฏบตได ขอเทจจรงสวนหนงทตอง

คานงคอ แนวความคดหรอคานยมของคนในองคการทมความแตกตางกนในแง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

23

แนวความคดของกลมตางๆ และในบางกรณอาจมความขดแยงหรอมการเมองในองคการ

การบรหารเชงยทธศาสตรจงตองคานงถงขอเทจจรงในดานบทบาทและอานาจของ

กลมตางๆ ในองคการและการพฒนาทศทางและนโยบายขององคการใหสอดคลอง

กบกลมคนเหลานน จงเปนสวนหนงของแนวทางการวเคราะหเชงยทธศาสตรดวย

สรป การวเคราะหเชงยทธศาสตรมเปาหมายสาคญคอ การกาหนด

ตาแหนง เชงยทธศาสตร (strategic positioning) ขององคการ โดยพจารณาถงทศทางการ

เปลยนแปลง ของสภาพแวดลอมและพจารณาถงขอเทจจรงในจดออนจดแขงขององคการ

ตลอดจนคานยมตางๆ เพอทจะใหการวางตาแหนงนน สอดคลองและเปนไปได และ

สามารถทจะปรบตวไปตามการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมอนเหมาะสม

2. การกาหนดทางเลอกยทธศาสตร (strategic choice) ประกอบดวย

3 ขนตอน ไดแก

ขนตอนท 1เปนการกาหนดแนวทางหรอทางเลอกทางยทธศาสตร

(strategic option) คอ หลกจากทไดมการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกและ

สภาพแวดลอมภายใน จะเปนการพจารณาถงความเปนไปไดในการกาหนดทศทางการ

พฒนาองคการ เพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมและตงอยบน

พนฐานของการศกษาจดแขง จดออนและความเปนไปไดในการนาไปปฏบตบนพนฐาน

การศกษาคานยมของกลมตางๆ ซงเปนการกาหนดแนวทางการพฒนาองคการไปสอนาคต

เปนการกาหนดทศทางระยะยาวของพฒนาการขององคการ ตลอดจนการกาหนดแนวทาง

หรอยทธศาสตรในทางเลอกตางๆ เพอทจะบรรลสทศทางทไดกาหนดไว

ขนตอนท 2 เปนการประเมนทางเลอกเชงยทธศาสตร เมอมการ

กาหนดทางเลอกในเชงยทธศาสตรหลายๆ แนวทางแลว จะมาสขนศกษาถงความเปนไปได

และความเหมาะสมของแนวทาง กลาวอกนยหนงคอ เปนการประเมนทางเลอกทดทสด ซง

จะเปนแนวทางทคานงถงจดออน จดแขงขององคการ และความเปนไปไดทมการปฏบตบน

พนฐานของคานยม และเปนแนวทางทสามารถดาเนนไปอยางสอดคลองกบโอกาสทเปด

กวางในอนาคต ตลอดจนเปนแนวทางทสามารถหลกเลยงหรอปองกนภยนตรายของการ

เปลยนแปลงของสภาพแวดลอม แนวทางดงกลาวอาจเรยกวา ยทธศาสตรทเหมาะสมทสด

(strategic fit)

ขนตอนท 3 เปนการเลอกยทธศาสตร หลกจากทไดมการประเมน

ถงขอดขอเสยของทางเลอกเชงยทธศาสตรตางๆ เรยบรอยแลว กจะเปนชวงของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

24

การตดสนใจเลอกทางเลอกใดทางเลอกหนงใหเปนการยต ในการนตองยอมรบวา ประเดน

หรอคานยมของผนาหรอฝายบรหารนนมนาหนกมากในการเปนตวกาหนดทางเลอก

บอยครงทางเลอกทเลอกไวเกดจากอารมณหรอความผกพนของผนาองคการ หรอเปนผล

มาจากการตอสทางการเมองในระดบองคการมากกวาทางเลอกทมเหตผล

โดยสรปแลว การประเมนทางเลอกเชงยทธศาสตรนน เปาหมาย

ทสาคญทสดคอ ตองการทจะดถงยทธศาสตรหรอแนวทาง หรอนโยบายทเหมาะสมทสด

ภายใตความเปนไปไดและแนวทางทสามารถสรางความกาวหนาใหแกองคการไดมากทสด

3. การนาแผนยทธศาสตรไปปฏบต (strategic implementation) หมายถง

ขนตอนทจะมการวางแผนใชทรพยากร ทงดานการเงน บคลากร วสดอปกรณ การสราง

เครอขายหรอการปรบโครงสรางองคการใหเหมาะสม เพอสามารถนาแนวทางหรอกลยทธ

ทไดตดสนใจนนไปปฏบตได นอกจากนยงหมายถงองคประกอบในการจดแบงโครงสราง

องคการรวม การกาหนดระบบบรหาร ตลอดจนการกาหนดระบบเกยวกบสารสนเทศ และ

การสรางคานยมหรอวฒนธรรมขององคการอกดวย

อทศ ขาวเธยร (2549 อางถงใน นภดล พลสวสด, 2551) ไดกลาวถง

การวางแผนเชงยทธศาสตร สรปไดวา การวางแผนยทธศาสตรมองคประกอบหลก 3 สวน

ใหญๆ ไดแก 1) องคประกอบหลกสวน “เปาประสงครวม” ซงประกอบดวยวสยทศน

พนธกจ และวตถประสงคหลก องคประกอบสวนนหากชดเจน จะทาหนาทเสรมการ

ประสานงานแกองคการ และ/หรอเปนสวนชนาใหเหนทศทางการพฒนาเปน “วสยทศน”

ทองคการประสงค เปนสงทพงปรารถนาในการพฒนาทสมเหตสมผล สวนพนธกจจะชนา

ใหเกดความชดเจนในบทบาทหนาททสาคญทสดขององคการตองทาอยางมบรณาการ

ภายใตแผนตางๆ สวนวตถประสงคหลก เปนเกณฑทตองบรรล หรอระดบความสาเรจ

(ผลกระทบ/ผลลพธ) ทตองถกประเมน เพอเปนหลกประกนวา องคการไดดาเนนการ

ตามแผนไปสทศทางทกอใหเกดวสยทศนทวาดหวงไว 2) องคประกอบดาน “ทางเลอก

การดาเนนการ” ซงไดแก ยทธศาสตร/ยทธวธทกาหนดอยางชดเจนขน เปนกรอบความคด

ทชนาทางแกการปฏบตการหลกของแผนวา แนวทางทเหมาะสมเพอบรรลวตถประสงค

ของแผนมอยางไรบาง กรอบความคดนไดมาจากการผนวกประเดนชนาทไดจาก

การวเคราะหและการจดลาดบความสาคญของสภาวะแวดลอม ทงดานจดแขง จดออน

โอกาส และอปสรรค นอกจากน ยงตองคานงถงความสอดคลองรบกบพนธกจของ

องคการอกดวย และ 3) องคประกอบหลกดาน “เครองมอ – กลไกเรงรดการพฒนา”

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

25

เพอสามารถชแนะแนวทางการเรงรดกระบวนการดาเนนงาน มรปแบบการปรบ

กระบวนการทางานขององคการ การปรบปรงระเบยบตลอดจนคานยม วฒนธรรม และ

ความเชอตางๆ ภายในองคการใหสนบสนนแผนงานโครงการ เพอเพมประสทธผลของ

ยทธศาสตรและยทธวธทกาหนด

กลาวโดยสรป การบรหารเชงยทธศาสตรประกอบดวย ขนตอน

สาคญ 3 ขนตอน คอการวเคราะหเชงยทธศาสตร (strategic analysis) การกาหนด

ทางเลอกยทธศาสตร (strategic choice) และการนาแผนยทธศาสตรไปปฏบต (strategic

implementation)

ผวจยจงสรปประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตรและกล

ยทธหลก ไดวา ตองใหมความชดเจนวาจะตองทาอะไร จงจะบรรลวสยทศนขององคกรใน

แตละเปาประสงค

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

26

ตาราง 1 การสงเคราะหประเดนยทธศาสตรการจดการศกษาภาษาจนของจงหวด

สกลนคร

แหลงขอมล

องคประกอบ

ยทธศาสตร

โคทม

อาร

ยาแล

ะคณ

ะ ( 2

533)

บญรอ

ด วฒ

ศาสต

รกล

(253

5)

วราพ

ร วน

ไชยธ

วงศ

(255

3)

ประไ

พพศ

สงหเ

สม

ทว ธ

ระวง

ศเสร

(255

1)

สานก

งานค

ณะก

รรมก

ารศก

ษาขน

พนฐา

น(25

54)

กระท

รวงเ

ทคโน

โลย

สานก

งานH

ANBA

N (2

556)

ไชยา

ภาว

บตร(

2552

)

คมสน

ขจร

ปญญ

าไพศ

าล (2

552)

นภดล

พลส

วสด

(255

2)

asw

orth

and

har

vey

(1994

)

วจตร

ศรส

พรรณ

(255

4)

รวม

1. ดานการบรหาร

จดการ 13

2. ปรบปรงระบบ

เทคโนโลย

สารสนเทศและสง

สนบสนนการ

เรยนรใหทนสมย

และตอบสนองตอ

องคกรสมรรถนะ

สง

2

3. ดานหลกสตร 12

4. ดานบคลากร 11

5. ดานผเรยน √

10

6. ดานการเรยน

การสอน

√ 9

7. ดานเอกสาร

ตาราและแหลง

ศกษาคนควา

สอผสมทใชในการ

เรยนการสอน

√ 8

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

27

แหลงขอมล

องคประกอบ

ยทธศาสตร

โคทม

อาร

ยาแล

ะคณ

ะ ( 2

533)

บญรอ

ด วฒ

ศาสต

รกล

(253

5)

วราพ

ร วน

ไชยธ

วงศ

(255

3)

ประไ

พพศ

สงหเ

สม

ทว ธ

ระวง

ศเสร

(255

1)

สานก

งานค

ณะก

รรมก

ารศก

ษาขน

พนฐา

น(25

54)

กระท

รวงเ

ทคโน

โลย

สานก

งานH

ANBA

N (2

556)

ไชยา

ภาว

บตร(

2552

)

คมสน

ขจร

ปญญ

าไพศ

าล (2

552)

นภดล

พลส

วสด

(255

2)

asw

orth

and

har

vey

(1994

)

วจตร

ศรส

พรรณ

(255

4)

รวม

8. ดานความ

รวมมอระหวาง

ภาครฐเอกชนและ

ภาคทองถน

√ 7

9. ดานการผลต

นกศกษา

√ 3

10. ดานการวจย 4

11. ดานบรหาร

วชาการ

√ 5

12. ดานการ

พจารณา

วทยานพนธ

4

13. การสรางความ

เปนเลศในการ

บรการการศกษา

5

14. การบรหาร

จดการทรพยากร

ทรพยสน และ

ทรพยสนทาง

ปญญา

4

ตางราง 1 (ตอ)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

28

แหลงขอมล

องคประกอบ

ยทธศาสตร

โคทม

อาร

ยาแล

ะคณ

ะ ( 2

533)

บญรอ

ด วฒ

ศาสต

รกล

(253

5)

วราพ

ร วน

ไชยธ

วงศ

(255

3)

ประไ

พพศ

สงหเ

สม

ทว ธ

ระวง

ศเสร

(255

1)

สานก

งานค

ณะก

รรมก

ารศก

ษาขน

พนฐา

น(25

54)

กระท

รวงเ

ทคโน

โลย

สานก

งานH

ANBA

N (2

556)

ไชยา

ภาว

บตร

(255

2)

คมสน

ขจร

ปญญ

าไพศ

าล (2

552)

นภดล

พลส

วสด

(255

2)

asw

orth

and

har

vey

(1994

)

วจตร

ศรส

พรรณ

(255

4)

รวม

15. สราง

การศกษาเพอการ

เปลยนแปลง

4

16. ดานศษยเกา

สมพนธทด

4

17. ดานพฒนา

คณภาพ และ

ระบบประกน

คณภาพ

ผลการสงเคราะหองคประกอบของยทธศาสตร ผวจยไดนาเสนอประเดน

ยทธศาสตรจากความถมากไปหาความถนอย (เลอกเอาความถตงแต 7 ขนไป) โดยได

กาหนดประเดนยทธศาสตรดงน

1. ดานการบรหาร

2. ดานหลกสตร

3. ดานบคลากร

4. ดานผเรยน

5. ดานการเรยนการสอน

6. ดานเอกสารตาราและแหลงศกษาคนควา สอผสมทใชในการเรยน

การสอน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

29

7. ดานความรวมมอระหวางภาครฐภาคเอกชน และภาคทองถน

องคประกอบทส าคญของการก าหนดยทธศาสตร

วสยทศน (Vision)

มผใหความหมายวสยทศนไวมากมายหลายทาน เชน ประเวศ วะส (2556,

บทความออนไลน) ไดบอกวา วสยทศน หมายถง ความเคลอนไหวของประชาชาตเพอสราง

จนตนาการใหมเกยวกบการศกษา และ เกษม วฒนชย (2550, บทความ) ใหความหมายไว

วาวสยทศน มาจากคาภาษาองกฤษ คาวา “Vision” แปลวาความคาดหมายทจะกระทาใน

อนาคตหรอ การมองเปนสรางระบบเพอใหรองรบแนวโนมทจะเกดขนในอนาคตหรอเพอ

การพฒนาแนวโนมทเกดขนในอนาคต สวนคาวา Visionary หมายถง คนทจะทาให Vision

ประสบผลสาเรจ ซงสอดคลองกบ บรชย ศรมหาสาคร (2552, ออนไลน) ไดกลาวไววา

วสยทศนเปนศพทเฉพาะศาสตร (Technical Term) เกยวกบการบรหารทถกบญญตขน

จากคาวา “Vision” ในภาษาองกฤษ ซงตามความหมายทวไปแปลวา “การเหนหรอภาพ”

แตในทางการบรหารวสยทศน (Vision) หมายถงความสามารถในการมองเหนภาพทจะ

เกดขนในอนาคตไดไกลทสดและชดทสด การมองเหนทวาน มใชการมองเหนดวยสายตาแต

เปนการมองเหนดวยปญญาวสยทศนเปนจนตนาการหรอภาพเสมอนจรงทเกดขน

ในอนาคตขางหนา

สรปความหมายจากทกลาวมาของ วสยทศนไดวา หมายถง การสรางภาพ

อนาคตหรอการมองอนาคตซงจะเปนเปาหมายในการเดนไปสอนาคตโดยวธการนาเอา

ระบบการวางแผนมาใชหรอหมายถงสงทอยากเหนในอนาคต และเปนสงทดกวาเดม

ถกกาหนดดวย กลยทธ และแผนงาน

การก าหนดวสยทศน (Vision)

กอนกาหนดวสยทศนองคกรกอนอนตองทาการไดวเคราะหสภาพความ

เปนจรง โดยการทาการวเคราะห (SWOT Analysis) วาเรามจดแขง จดออน โอกาส และ

ภาวะคกคาม อยางไรบาง ในการดาเนนงาน เพอจะไดรถงสภาพปจจบน และสามารถ

จะกาหนดอนาคตขององคกร เจรญสน เลศมหกจ (2550, ออนไลน) กระบวนการบรหาร

วสยทศน 4 ขนตอนหลก คอ 1) การจดทาวสยทศนเรมจากทาความเขาใจองคกร กาหนด

องคประกอบวสยทศน และจดทาวสยทศน 2) การสอสารวสยทศน วางแผนการสอสาร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

30

ดาเนนการสอสาร และรบฟงวามคดเหนของพนกงาน 3) การดาเนนตามวสยทศนจดสรร

ทรพยากร ดาเนนการตามวสยทศน ใหรางวลกระตนจงใจเพอใหบรรลวสยทศน

4) การทบทวนวสยทศนตรวจสอบวสยทศนเปนระยะ เพอปรบเปลยนใหเหมาะสม ดงนน

กระบวนการบรหารวสยทศนทง 4 ขนตอน จงมรายละเอยดมากและครอบคลมในหลาย

ประเดน

จากแนวคดในการกาหนดวสยทศนขางตน สรปไดวา การกาหนดวสยทศน

เพอทจะสามารถบงบอก “ทศทางทชดเจน” โดยผทมสวนเกยวของกบวสยทศน ไดแก ผนา

และพนกงานในองคการ ตองรวมกนจดทาวสยทศน เพอใหเปนภาพความสาเรจทรวม

แบงปนกน เปนทยอมรบ และผกพนทจะทาใหบรรลวสยทศนในทสด

ตาราง 2 องคประกอบของวสยทศน

แยกสวนวสยทศน องคประกอบของวสยทศน

1. ขอบเขตธรกจ

2. ตลาด

3. ผลตภณฑและบรการ

4. คานยมหลก

5. ผมสวนไดสวนเสย

6. เปาหมายอนสงสง

ธรกจในปจจบนและอนาคตคออะไร?

ตลาดตามภมศาสตรอยทใด?

กลมผลตภณฑ/บรการหลก คออะไร?

คานยมหลกขององคการ คออะไร?

ผมสวนไดสวนเสย คอใคร?

เปาหมายระยะยาวของวสยทศนดงดดใจและ

เปนเลศ คออะไร?

แยกสวนวสยทศน องคประกอบของวสยทศน

1. ขอบเขตธรกจ

2. ตลาด

3. ผลตภณฑและบรการ

4. คานยมหลก

5. ผมสวนไดสวนเสย

6. เปาหมายอนสงสง

ธรกจในปจจบนและอนาคตคออะไร?

ตลาดตามภมศาสตรอยทใด?

กลมผลตภณฑ/บรการหลก คออะไร?

คานยมหลกขององคการ คออะไร?

ผมสวนไดสวนเสย คอใคร?

เปาหมายระยะยาวของวสยทศนดงดดใจและ

เปนเลศ คออะไร?

จากการศกษาผวจยขอยกตวอยางการวเคราะหวสยทศนและแยกสวนของ

วสยทศน และเพอใหเขาใจองคประกอบของวสยทศนมากยงขน ผวจยจงขอยกตวอยาง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

31

วสยทศน ของเอกชน สวนราชการ รวมทงมหาวทยาลยโดยจะแยกวสยทศนออกเปนสวนๆ

ตามองคประกอบของวสยทศนขององคการตางๆ ดงน

ตวอยางการศกษาวสยทศนของเอกชน

วสยทศนของบรษท เอบซ จากด บรษท เอบซ จากด คอ ทาธรกจ

อสงหารมทรพย ขายหองชดและทาวนเฮาสระดบสง ตลาดหลกคอ ไทย สงคโปร มาเลเซย

และเวยดนาม โดยมสวนแบงตลาดเปนอนดบ 5 ในอาเซยน บรษทมคานยมหลก 3 ขอ คอ

1)มงเนนคณภาพระดบสากล 2) บรหารอยาง มออาชพ และ 3) ปฏบตอยางเปนธรรมตอ

ผเกยวของ และเมอวเคราะหผมสวนไดสวนเสย พบวาม 4 กลมคอ ผถอหน ลกคา คคา

และพนกงาน โดยบรษท เอบซ กาหนดกรอบเวลาในการบรรลวสยทศนไว 10 ป โดยใน

อนาคตจะทาธรกจเพมเตม คอ การขายบานเดยว ระดบสงและเฟอรนเจอรหรในบาน

ในลกษณะบานพรอมอย และบรการดานตางๆ เกยวกบอสงหารมทรพย โดยจะขยาย

ตลาดจากเดมทมเพยงไมกประเทศ ใหครอบคลมทว ทงภมภาคอาเซยน และบรษท

ตองการเปนผนาทมสวนแบงตลาดเปนอนดบ 1 ในภมภาคอาเซยน ภายใน 10 ปนบจากน

จากขอมลขางตนของงบรษท เอบซ จากด สามารถกาหนด องคประกอบของวสยทศน”

รวมทงหลอมรวมและรอยเรยงองคประกอบของวสยทศน เขาดวยกนเปน “ขอความ

วสยทศน” ไดดงน

วสยทศนของบรษท เอบซ จากด คอ “เปนผนาในธรกจอสงหารมทรพย

ระดบสง ทครบครนทงหองชด ทาวนเฮาส และบานเดยว รวมทงธรกจทเกยวเนองใน

อาเซยนมงเนนคณภาพระดบสากล บรหารงานอยางมออาชพ และปฏบตตอผถอหน

ลกคา คคา และพนกงาน อยางเปนธรรม”

ตวอยางการศกษาวสยทศนของราชการและมหาวทยาลย

สาหรบตวอยางวสยทศนของราชการไทย ผวจยไดทาการศกษาและ

ยกตวอยาง ดงน

กระทรวงศกษาธการ(2559, ออนไลน) กาหนดวสยทศนของ

กระทรวงศกษาธการ “เปนองคกรตนแบบในการบรหารการปฏบตราชการทม

หลกธรรมาภบาล สรางสงคมแหงการเรยนรตลอดชวต และมศกยภาพการอยรวมกน

ในประชาคมอาเซยน”

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

32

กระทรวงมหาดไทย (2556, ออนไลน) กาหนดวสยทศนมหาดไทยวา

“เปนกระทรวงหลกในการบรหารจดการและบรณาการทกภาคสวนเพอบาบดทกขบารงสข

ประชาชน”

สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (2556, หนา 2) กาหนดวสยทศน

ไววา “เปนองคกรทเปนเลศดานการบรหาร บรการ และวชาการทางการแพทยและ

สาธารณสขทมมาตรฐาน ครอบคลมและเปนธรรม เพอคนไทยสขภาพด”

สานกนโยบายและยทธศาสตร (2555, หนา 4) วสยทศนกระทรวง

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร “เปนองคกรหลกในการบรหารจดการดาน

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) ของประเทศเพอพฒนาอยางยงยน”

จากทกลาวมาขางตนผวจยสรปวสยทศนของหนวยงานราชการสวนใหญ

จะกลาวถงการเปนองคกรทมงเนนเปนเลศดานตางๆ ทงน องคประกอบหลกๆ

ประกอบดวยขอบเขต พนธกจปรชญา ของหนวยงานนนๆ เปนสาคญ

สาหรบกรณตวอยางการศกษาวสยทศนของมหาวทยาลยและ

สถานศกษาตางๆ ดงน

เทยมจนทร พาณชผลนไชย (2551, ออนไลน) วสยทศนของ

มหาวทยาลยนเรศวร คณะศกษาศาสตร เปนมหาวทยาลยระดบแนวหนาในกลม 10 อนดบ

แรกของประเทศภายใน ป พ.ศ. 2560 จะมความแขงแกรงในศาสตร บณฑตมคณภาพ

เปนชมชนวชาการ และคณะแหงการวจย

โรงเรยนเตรยมอดมศกษา (2559, ออนไลน) ไดกาหนดวสยทศน

"องคกรคณภาพ มาตรฐานสากล บนพนฐานความเปนไทย"

โรงเรยนสวนกหลาบ (2559, ออนไลน) ไดกาหนดวสยทศน

ศนยกลางความร ควบคเทคโนโลยมงใหเปนคนดมคณธรรม

วทยาลยพยาบาลบรมชนน สรรพสทธสงค (2556, ออนไลน)

ไดกาหนดวสยทศน “เปนสถาบนอดมศกษาชนนาทมความเขมแขง พงตนเองได มความ

โดดเดนทางดานวชาการ เชยวชาญดานการปฏบตการพยาบาล เปนคลงความรสการสราง

สงคมอดมปญญา”

มหาวทยาลยมหดล (2556, ออนไลน) คณะสาธารณสขศาสตร

มวสยทศน วา“สถาบนศกษาสาธารณสขชนนาในภมภาคเอเชย ป 2559”

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

33

จากการศกษาวสยทศนของมหาวทยาลยและสถานศกษาตางๆ

รปวสยทศนของวทยาลย มหาวทยาลยวสยทศนมงเนนขอบเขต พนธกจ ปรชญา ดาน

การศกษาเปนองคประกอบหลกทงนขนอยกบมหาวทยาลยนนๆ วาเปดการเรยนการสอน

ดานใด

การก าหนดวสยทศนขององคกร

วฒนา วงศเกยรตรตน (2548 : หนา 79) กลาววาการกาหนดวสยทศนของ

องคการเปนกระบวนการตดสนใจอยางเปนระบบในการใชทรพยากรทมอยจากดรวมถง

การกาหนดขนตอนการปฏบต เพอบรรลเปาประสงคทไดกาหนดไว อนเปนผลประโยชน

ของสวนรวม หรอประโยชนสาธารณะ (Public lnterest) ทงยงเปนการสนองตอบตอปญหา

และความตองการของประชาชนอกดวย สาหรบ สมตร สวรรณ (2554) กลาววาการ

กาหนดทศทางขององคกรตองการบรรลผลหรออยากจะเปนในอนาคต

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2551, หนา 91) อธบายการ

กาหนดวสยทศนขององคการไววา จะตองยอนกลบไปดวตถประสงค (Purpose) และ

ภารกจ (Mission) ทเขยนไวแลว นามากาหนดเปน วสยทศนเพอพจารณาความเปนไปได

จากการวเคราะหองคกร แลวปรบแกไขอกครง จากนน ทดสอบประสทธผล ของวสยทศน

ทเขยนโดยตอบคาถามใหไดวาวสยทศนนนเปนทเขาใจของคนในองคกรหรอไม มความ

ชดเจนหรอไม หากบรรลตามวสยทศนแลวผลจะเปนอยางไรกบองคกร

ผวจยสรปไดวา การกาหนดวสยทศนไดวาวสยทศนทดจะตองกาหนดมาจาก

การศกษาสภาพแวดลอมภายนอก สภาพแวดลอมภายใน รวมถงการพจารณาจดออน

จดแขงควบคกนไป แลวนามากาหนดเปนแนวคดองคกรวาจะเปนไปอยางในอนาคตและม

ความไปไดหรอไม

ความส าคญของวสยทศน

จากการศกษาความเปนมาขนตอนกระบวนการกาหนดวสยทศนแลวม

นกวชาการหลายทานไดอธบายถงความสาคญของวสยทศนไว ดงน

สมศกด ดลประสทธ (2544, หนา 8) กลาววา วสยทศนมความสาคญ

5 ประการ คอ 1) ชวยกาหนดทศทางทจะดาเนนชวต หรอกจกรรมองคกรโดยมจดหมาย

ปลายทางทชดเจน 2) ชวยใหสมาชกทกคนรวา แตละคนมความสาคญตอการมงไปส

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

34

จดหมายปลายทาง และ รวาจะทาอะไร (What) ทาไมตองทา (Why) ทาอยางไร (How)

และทาเมอใด (When) 3) ชวยกระตนใหสมาชกทกคนมความรสกนาสนใจ 4) มความ

ผกพน มงมนปฏบตตามดวยความเตมใจ ทาทาย เกดความหมายในชวตการทางานมการ

ทางานและมชวตอยอยางมเปาหมายดวยความภมใจและทมเทเพอคณภาพของผลงานท

ปฏบต และ 5) ชวยกาหนดมาตรฐานของชวต องคกร และสงคมทแสดงถงการมชวต

คณภาพ องคกรทมคณภาพและสงคมทเจรญกาวหนามความเปนเลศในทกดานในการ

พฒนาวสยทศนโดยเฉพาะอยางยงวสยทศนองคกรนน มไดเกดจากการนงคด นงฝนไป

เพยงลาพงแตจะตองมองคประกอบสาคญอนๆ อกหลาย

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2554, หนา 5) อธบาย

ความสาคญของวสยทศนวา วสยทศนจะสรางพลงใหกบองคกรทาใหองคกรมการรวม

พลงมงไปในทศทางเดยวกนไดตองอาศยองคประกอบทสาคญ คอภาวะผนาทจะนาคน

ทงองคกรได และวสยทศนของหนวยงานหรอองคกร ซงวสยทศนทาใหไดเปรยบในแขงขน

ในโลกของการแขงขนผนาทมวสยทศนยอมไดเปรยบเสมอเพราะสามารถคะเนเหตการณ

ในอนาคตได

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2556, ออนไลน) ให

ความสาคญของวสยทศนวา 1) ชวยกาหนดทศทางทจะดาเนนชวตหรอกจกรรมองคกรโดย

มจดหมายปลายทางทชดเจน 2) ชวยใหสมาชกทกคนรวาแตละคนมความสาคญตอการ

มงไปสจดมงหมายปลายทาง และรวาจะทาอะไร (What) ทาไมตองทา (Why) ทาอยางไร

(How) และทาเมอใด (When) 3) ชวยกระตนใหสมาชกทกคน มความรสกนาสนใจ มความ

ผกพน มงมนปฏบตตามดวยความเตมใจทาทายเกดความหมายในชวตการทางาน มการ

ทางานและมชวตยอยางมเปาหมายดวยความภมใจ และทมเพอคณภาพของผลงานท

ปฏบต และ 4) ชวยกาหนดมาตรฐานของชวต องคกร และสงคมทแสดงถงการมชวตทม

คณภาพ องคกรทมคณภาพ และสงคมทเจรญกาวหนามความเปนเลศในทกดาน

สรปไดวา วสยทศนขององคกรเปนเรองของเปาหมายในอนาคตทคนใน

องคกร สวนใหญปรารถนาและอยากไปถงจดนนพรอมกน นนกหมายความวา วสยทศน

ขององคกรนนเปนวสยทศนทด และ เหมาะสมแลวนนเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

35

องคประกอบของวสยทศน

ทววรรณ อนดา (2552, หนา 162 อางองใน สชาต ประสทธรฐสนธ, 2540,

หนา 331) การวเคราะหองคประกอบเปนเทคนคการวเคราะหตวแปรหลายตวเพอ

ตรวจสอบความสมพนธภายในระหวางตวแปรตางๆ ทสงเกตหรอวดได ซง กลยา

วานชยบญชา (2548, หนา 202-204) กลาววา วตถประสงคของการวเคราะห

องคประกอบ คอ 1) เพอลดจานวนตวแปร 2) เพอนาตวแปรทสรางขนมาใหมมาวเคราะห

ทางสถตตอไป 3)เพอตรวจสอบความถกตอง สอดคลองกบงานวจยของ สาราญ มแจง

(2546, หนา 196) โดยกลาววา วตถประสงคของการวเคราะหองคประกอบ ถาจะจาแนก

ตามโมเดลของการวเคราะหองคประกอบ พบวามการวเคราะห 2 ขอใหญๆ คอ 1) เพอ

ศกษาวาตวประกอบรวมทจะสามารถอธบายความสมพนธรวมกนระหวางตวแปรตางๆ

โดยทตวประกอบรวมทหาไดจะมจานวนนอยกวาจานวนตวแปรนนมตวประกอบรวม

อะไรบาง โมเดลนเรยกวา Exploration Factor Analysis Model และ 2) เพอตองการทดสอบ

สมมตฐานเกยวกบโครงสรางของ ตวประกอบแตละตววาประกอบไปดวยอะไรบาง แตละ

ตวมนาหนกหรออตราความสมพนธกบองคประกอบมากนอยเพยงใดตรงกบทคาดคะเนไว

หรอไมอยางไรโมเดลนเรยกวา Confirmatory Exploration Factor Analysis Model ซง

สอดคลองกบ สมเดช สแสง (2547 : หนา 3) กลาววา วสยทศนมองคประกอบ 3 ประการ

คอ 1) ภารกจ (Mission) 2) คานยม (Value) และ 3) สมรรถภาพ (Capacity) หากจะอธบาย

แตละประเดนไดวาภารกจถอวาเปนงานทหนวยงานองคกรการรบผดชอบอยเปนหนาท

หลกขององคกรนนสวนคานยมคอ คณคา ความเชอ หรอปรชญาของหนวยงาน และ

สมรรถภาพ เปนจดเดนของหนวยงานททาใหประสบผลสาเรจ และ มขอไดเปรยบเชง

แขงขน หรอเชงบรหารทเหนอกวาหนวยงานอน

ดงนน จะเหนวาผบรหารสถานศกษาสามารถสรางวสยทศนขนมาไดแลว

จาเปนตองเผยแพรวสยทศนนนใหสมาชกไดรบร เขาใจ และยอมรบเพอเปลยนสภาพ

วสยทศน สวนบคคลใหเปนวสยทศนสวนบคคลใหเปนวสยทศนขององคกร เพราะสมาชก

จะไมทางานเพอบรรลวสยทศนทผบรหารสรางขนหากสมาชกไมยอมรบในวสยทศนนน

จากการศกษาผลงานวจยพบวา ผบรหารองคกรทสามารถนาองคกรไปสความสาเรจนน

การสอสารวสยทศนของผบรหารตองใหบคลากรไดทราบทงนเพอใหสมาชกทกคนใน

องคกร สามารถนาวสยทศนนนไปเปนแนวทางการ งานวจยของ มารศร สธานธ (2540,

หนา 37 อางองจาก Saskin 1988) ผบรหารโรงเรยนสามารถปฏบตตามวสนทศนได

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

36

2 แนวทาง คอ 1)การหลอมรวมวสยทศนนนลงไปในปรชญาของโรงเรยน และกาหนด

นโยบาย โครงการเพอนาปรชญาของโรงเรยนไป ปฏบตจรงและ 2) โดยการสราง

ความสมพนธอนดกบสมาชกแตละคน ซงผบรหารโรงเรยน สอดคลองกบงานวจย

Locke and Others (1991 ; 63 – 69) แนวทาง ในการปฏบตตามวสยทศนใหบรรลผล

ไดอยางชดเจนและ Trethowan 1991 ; pp. 8) การปฏบตตามวสยทศนไดผลดกบผบรหาร

ควรคานงถงความกระตอรอรนของตนความพยายามสรางจตผกพนใหเกดกบสมาชก

เหนไดวาวสยทศนทาใหผบรหารสถานศกษาสามารถกาหนดภาพในอนาคตทตองการได

ขณะเดยวกนผบรหารกตองทาการเปลยนแปลง บางสง บางอยางเพอนาสถานศกษาไปส

วสยทศนทกาหนด ซงเปนสงทยากและมกจะลมเหลว เนองจากธรรมชาตของบคคลกด

ขององคกรกด ยอมมการตอตานเมอมการเปลยนแปลงดงนนผบรหารสถานศกษาควรม

การประเมนผลเปนระยะเพอทดสอบวาวสยทศนนนสอดคลองกบเปาหมายขององคกร

สอดคลองกบความสามารถ ของสมาชกในองคกรหรอไมหากไดคาตอบปฏเสธ ผบรหาร

สถานศกษากจะตองนาวสยทศนนนมาพจารณาเพอปรบเปลยนตอไป ผบรหารทดควรมอง

การสรางวสยทศน การเผยแพรวสยทศน การปฏบตตามวสยทศน และการประเมนผลเพอ

การปรบปรงและแกไขใหมความเชอมโยงกนสรปไดวาสมาชกควรมสวนรวมตงแตเรมตน

วสยทศนทสรางขน จะกลายเปนภารกจ ทจะตองลงมอปฏบต เพอใหบรรลเปาหมาย

ดงนนการสอสารวสยทศนจงเปนการเชอมโยง ระหวาง วสยทศนภารกจ และการปฏบต

พนธกจ (Mission)

ศรวรรณ เสรรตน (2552, บทความ) กลาวไววา พนธกจของธรกจ

(Business mission) เปนพนฐานของการกาหนดการจดลาดบกลยทธแผน และการออกแบบ

งานสวนภารกจองคการ (Organizational mission) เปนขอความทเกยวกบการกาหนด

กจกรรมขององคการตางๆ ขนอยกบบรบทขององคกรนนๆ และลกษณะงานของธรกจ

วทยาลยพยายาลบรมชนน สระบร (2556, ออนไลน) กาหนดพนธกจหลก ดงน

ผวจยสรปไดวา กระบวนการจดทาพนธกจมงเนนใหความสาคญจดทา

ยทธศาสตร กลยทธ พรอมทงการตดตาม และประเมนผล

เปาประสงค

มนกวชาการทใหความหมายของคาวา เปาประสงค ไวหลายทาน ดงน

กมลพร สอนศร (2555,บทความ) กลาววาเปาประสงคหรอเปาหมาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

37

เปนทง เชงปรมาณหรอคณภาพ หรอทงสองสวนททาใหแยกแยะไดวา การปฏบตงาน

ประสบความสาเรจตามตวชวด (KPIs) ทกาหนดไวหรอไม มากนอยเพยงใด ภายใน

ระยะเวลาทระบไวอยางชดเจน

Peter F.Drucker อธบายวาเปาประสงคเปนการจดการซงผบญชาการ

และผใตบงคบบญชารวมกนกาหนดวตถประสงค มาตรฐาน และเลอกปฏบตงานโดย

ผใตบงคบบญชามภาระหนาท และความรบผดชอบตอวตถประสงค โดยมผบงคบบญชา

สนบสนน และกระตนเพอใหเกดการบงคบตนเอง ฉะนน ความสาคญของการวางแผนและ

การควบคมจงขนอยกบความสามารถในการบรหารขอมลโดยการสรางความสมพนธของ

ระบบขอมลกบการวางแผน และการควบคมสนบสนนการตดสนใจรวมกน

แนวทางการน าองคกรไปสเปาประสงค

นอกจากนแลวการนาโครงราง 7S มาปรบใชในองคกรกสามารถทาให

องคกรไปสเปาประสงคกโดยงายเชนกน ทววรรณ อนดา (2552, หนา 137 – 139 อางอง

Thompson and Strickland} 2003} pp3) ความสาเรจคอการกาหนดแผนหรอการ

ปฏบตงานทถกกาหนดทศทางทชดเจน โครงราง 7 – S นมาจากแนวคดของ Mckinsey

หรอเปนทรจกกนทวไปวา “The Mck inse y 7– S fr a mewor k” ในปจจบนไดมการนามาใช

เปนเครองมอในการวเคราะหองคการในสวนของ SWOT ในดานของปจจยภาพในวา

องคการนนๆ มจดแขงและจดออนในปจจยทง 7 อยางไร แผนภาพขางลางนเปน Model

ของ Mckinsey 7 –S framework ซงจะเหนถงความเชอมโยงระหวางปจจยตางๆ ดงน

ภาพประกอบ 2 The Mckinsey 7 – S framework อานาจ วดจนดา, 2552, บทความ

ออนไลน htt://www.hrcenter.co.th/HRKnowView.asp?id=647

Structure

Strategy

Skills

Shared

values

Staff

Systems

Style

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

38

จากภาพ The Mckinsey 7 – S framework Model แยกอธบายองคประกอบได

ดงน 1) กลยทธขององคกร (Strategy) คอกระบวนการอยางหนงทจะชวยใหผบรหาร

ตอบคาถาม ทสาคญ เชงกลยทธจะชวยใหองคกรกาหนดและพฒนาขอไดเปรยบทาง

การแขงขนขนมาไดและเปนแนวทางทบคคลภายในองคกรรวาจะใชความพยายามไปใน

ทศทางใดจงจะประสบความสาเรจ 2) โครงสรางองคการ (Structure) คอโครงสรางทได

ตงขนตามกระบวนการหรอหนาทของงาน 3) ระบบการปฏบตงาน (System)

การปฏบตงานตามกลยทธเพอใหบรรลเปาประสงคตามทกาหนดไวนอกจากการ

จดโครงสรางทเหมาะสม และมกลยทธทดแลวการจดระบบการทางาน (Working System)

กมความสาคญยง 4) บคลากร (Staff) ถอวาเปนทรพยากรบคคลนบเปนปจจยทม

ความสาคญตอการดาเนนงานขององคกร องคกรจะประสบความสาเรจหรอไมสวนหนง

จะขนอยกบการจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management) การวางแผน

ทรพยากรมนษยเปนกระบวนการวเคราะหความตองการทรพยากรมนษยในอนาคต

5) ทกษะ ความร ความสามารถ (Skill) สามารถแยกทกษะออกเปน 2 ดานหลก คอ

5.1) ทกษะดานงานอาชพ (Occupational Skills) 5.2) ทกษะ ความถนด หรอความชาญ

ฉลาดพเศษ (Aptitudes and special talents) องคการคงตองมงเนนทงใน 2 ความสามารถ

ไปควบคกน 6) รปแบบการบรหารจดการ (Style) เปนแบบแผนการปฏบตงานของบรหาร

เปนองคประกอบทสาคญอยางหนงของสภาพแวดลอมภายในองคกร และ 7) คานยม

(Shared values) หรออาจเรยกวารากฐานของวฒนธรรมองคกรซงกคอ ความเชอ คานยม

ทสรางรากฐานทางปรชญาเพอทศทางขององคกรนนเอง

เอกวนต พรหมรกษา (2555, บทความออนไลน) ไดอธบายขนตอนการจดทา

7S ดงน

1. นา Strategic Factor ทคดไวซงจะมทงทเปน จดแขง (S) และจดออน (W)

มาเขยนลงในคอลมน 1) ของตาราง IFAS (Internal Factors Analysis Summary)

2. ใหนาหนกแตละ factor ในคอลมน 2) โดยนาหนกสงสด คอ 1.00 และ

ตาสด คอ 0.00 ซงนาหนกของแตละปจจยรวมกนตองเทากบ 1.00 (การใหนาหนกเปน

ดลยพนจของผบรหาร)

3. การใหคะแนนแตละ factor ในคอลมน (3) นนคะแนนสงสดคอ 5 และ

คะแนนตาสด คอ 1 (Likert Scale)

4. ในแตละ Factor ใหนานาหนกในคอลมน (2) คณกบคะแนนในคอลมน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

39

(3) ซงจะได Weighted scale ในคอลมน (4)

5. ใชคอลมน (5) ในกรณทตองการใหเหตผลกากบแตละ Factor นน

6. รวมคะแนนถวงนาหนก หรอ Weighted score ในคอลมน (4) ทงหมด

คะแนนทจะบอกใหรวาองคกรสามารถตอบสนองตอ Strategic Factor ทอยในสภาวะ

แวดลอมภายในไดดเพยงใดดงนน ผวจยจงศกษาและวเคราะหองคการโดยการนา

Mckinsey 7 – S framework Model มาวเคราะหแยกเปนแตละประเดน ดงตาราง 3

ตาราง 3 ตวอยางการวเคราะหปจจยภายในองคการ โดยการนา Mckinsey 7 – S

framework Model

7 – S framework Model จดแขง

Strategy

การวางแผนเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงของ

สภาพแวดลอมการพจารณาจดแขง จดออน

ของการดาเนนงาน

1. มการกาหนดยทธศาสตร

2. ราชการตนสงกดใหความสาคญ

ในการจดทาแผน

3. มแผนและนโยบาย มโครงการทก

ระดบ

Structure

โครงสรางองคกรทแสดงความสมพนธระหวาง

อานาจ หนาท และความรบผดชอบ การแบง

โครงสรางงานตามความเหมาะสม รวมถงการ

ควบคมการรวม และการกระจายอานาจ โครงสราง

องคกรทแสดงความสมพนธระหวางอานาจ หนาท

และความรบผดชอบ การแบงโครงสรางงานตาม

ความเหมาะสม รวมถงการควบคม การรวม และ

การกระจายอานาจ

1. หนวยงานราชการตนสงกด

ใหความสาคญ

System

กระบวนการและลาดบขนการปฏบตงานทกอยางท

เปนระบบตอเนองสอดคลองประสานกนทกระดบ

- ไมม

Staff

บคลากรมความสามารถ มการพฒนาอยาง

ตอเนอง

1. มการพฒนาดวยตวเองอยาง

ตอเนอง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

40

ตาราง 3 (ตอ)

7 – S framework Model จดแขง

Skill

มทกษะ ความเชยวชาญในการดาเนนงาน เปนมอ

อาชพ

-ไมม

Shared values

มคานยมรวมกนระหวางคนในองคกร ความเปน

อนหนงอนเดยวกน

1. มความซอสตย

2. มโครงการสนบสนน

3. ผบรหารตระหนกและเหน

ความสาคญใหงบประมาณ

พอประมาณ

4. ผรบผดชอบงานพรอมทจะ

ทางานและมกาลงใจ

Political

ผลกระทบจากการเมอง การปกครอง รวมถง

กฎหมายตางๆ

1. ผบรหารระดบสงให

ความสาคญ

2. นโยบายของรฐบาลให

ความสาคญตอการพฒนาใหเดก

และเยาวชน

Economic

ผลกระทบจากสภาพเศรษฐกจ ปจจยทาง

เศรษฐศาสตร

-ไมม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

41

ภาพประกอบ 3 แนวทางการนาเปาประสงคไปสจดทาแผนยทธศาสตร

จากภาพทนาเสนอขางตน ผวจยสรปเปาประสงค (Goal) ไดวา กอนอนตอง

กาหนดกอนวาอะไรคอสงทองคการอยากจะไปถงอยากทจะบรรล ดงนน สมรรถนะของ

องคการถอวาจาเปนอยางยงในการสรางความยงยนในการพฒนาเนองจากจะทาใหไดร

สภาพความเปนจรงวาจาเปนอยางไรการคนพบจดออนกจะสามารถทาใหองคการไดรบ

การปรบปรงพรอมทจะอยอยางมนคงและสามารถไปสเปาหมายทกาหนดไวใหไดนนเอง

วสยทศน

ประเดน

ยทธศาสตร

ประเดน

ยทธศาสตร

ประเดน

ยทธศาสตร

ประสทธผล เปาประสงค เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสง

ค

เปาประสงค

เปาประสงค

เปาประสงค

คณภาพการ

ใหบรการ

ประสทธภาพ

พฒนาองคกร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

42

ตอนท 2 ยทธศาสตรการจดการศกษา

ยทธศาสตรการผลตและพฒนากาลงคนของประเทศในชวงการปฏรป

การศกษาในทศวรรษทสอง พ.ศ. 2552 – 2561 ของสานกงานเลขาธการสภาการศกษา

เนองจากปจจบนสถานการณความตองการกาลงคนมการเปลยนแปลง

อยางตอเนอง ตองการกาลงคนทมคณภาพทางดานภาษาตางประเทศความรและทกษะ

ทใชเทคโนโลยเขมขนอกเปนจานวนมากเพอรองรบธรกจทเกดขนใหมๆ สานกงาน

เลขาธการสภาการศกษาจงไดดาเนนการศกษาวจย สงเคราะหผลการวจยและรายงาน

ทเกยวของ จดทาเปนยทธศาสตรการผลตและพฒนากาลงคนของประเทศในชวงการ

ปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง พ.ศ. 2552 – 2561 โดยคณะรฐมนตรไดพจารณา

ใหความเหนชอบเมอวนท 21 ธนวาคม 2553 ใหหนวยงานทเกยวของนายทธศาสตร

การผลตและพฒนากาลงคนของประเทศในชวงการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง

พ.ศ. 2552 – 2561 ไปจดทาแผนปฏบตการใหเกดผลในทางปฏบตตอไป

ยทธศาสตรและมาตรการทเกยวของกบการจดการศกษาภาษาจน ดงน

ยทธศาสตรท 1: ปฏรปการเรยนรดานการศกษาเพออาชพ

มาตรการ 3 พฒนาหลกสตรเนนฐานสมรรถนะ หลกสตรเนนเชงกวาง

(broad base program) และหลกสตรเฉพาะทาง (specialized training) และควรมวชาแกน

(core courses) ไดแก การตดตอสอสารทงภาษาไทย ภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศ

ทมนยสาคญทางเศรษฐกจ เชน ภาษาจน ภาษาญปน หรอภาษาประเทศเพอนบานใน

ภมภาคอาเซยน คณตศาสตร วทยาศาสตร การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การแกปญหา

การทางานเปนทม และการพฒนาตนเองอยางตอเนอง

มาตรการ 6 ยกระดบความสามารถดานภาษา โดยเฉพาะภาษาไทย

ภาษาองกฤษ และภาษาตางประเทศทมนยสาคญทางเศรษฐกจ เชน ภาษาจน ภาษาญปน

หรอภาษาประเทศเพอนบานในภมภาคอาเซยน ตลอดจนความรพนฐานดานคอมพวเตอร

เพอใหสามารถใชงานไดจรง

แผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ (พ.ศ. 2549-2553) ของกระทรวงศกษาธการ

คณะรฐมนตรเหนชอบในหลกการแผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยน

การสอนภาษาจนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

43

(พ.ศ. 2549 – 2553) ตามทกระทรวงศกษาธการเสนอ สาหรบงบประมาณใหขอทาความ

ตกลงกบสานกงบประมาณตอไป

ทงน แผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ (พ.ศ. 2549-2553) มสาระสาคญสรปไดดงน

1. เปาหมาย

1.1 นกเรยน/นกศกษาในระบบโรงเรยนทกคนไดเรยนภาษาจน

อยางมคณภาพและผานเกณฑมาตรฐานตามสดสวน ดงน

รอยละ 20 ของนกเรยนทจบชวงชนท 4 (ระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย)

รอยละ 20 ของนกศกษาทสาเรจประกาศนยบตรวชาชพ

(ปวช.)

รอยละ 20 ของนกศกษาทสาเรจการศกษาระดบปรญญาตร

1.2 นกเรยน/นกศกษาทมความสามารถพเศษทางภาษาจน

ประมาณ 4,000 คน ไดรบการพฒนาใหมความเชยวชาญในวชาชพเฉพาะทาง

1.3 ประชากรวยแรงงานไดเรยนภาษาจน และใชสอสารในการ

ประกอบวชาชพ จานวน 100,000 คน

2. ยทธศาสตรการดาเนนงาน

2.1 การพฒนาระบบการบรหารจดการใหมประสทธภาพ

2.2 การปรบปรงและพฒนาระบบการเรยนการสอนใหมคณภาพ

2.3 การจดระบบสนบสนนวชาการใหไดมาตรฐาน

2.4 การสงเสรมระบบการศกษาตามอธยาศย

2.5 การพฒนาผเรยนทมความสามารถทางภาษาจนใหเชยวชาญ

ในวชาชพเฉพาะ

ยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนของสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน

สาธารณรฐประชาชนจนมเนอทประมาณ 9,326,410 ตารางกโลเมตร

ใหญกวาประเทศไทยประมาณ 18 เทา (ประเทศไทยมเนอท 547,000 ตารางกโลเมตร)

มพรมแดนตดตอกบประเทศเพอนบาน 15 ประเทศมประชากรประมาณ 1.3 พนลานกวา

คน ประกอบดวยประชากรทมกาลงบรโภค คอ 0 – 64 ป ถงรอยละ 92.5 เศรษฐกจ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

44

ของจนจะเตบโตอยางรวดเรวเปนอนดบหนงของโลกภายในทศวรรษน และคาดกนวาในป

2553 จะมนกทองเทยวจนเดนทางมาประเทศไทยถง 5 ลานคน การคาระหวางไทยกบจน

คาดวาจะขยายมลคาถง 50,000 ลานเหรยญสหรฐ ในป 2553 ประกอบกบในปจจบน

เสนทางการคมนาคมจากจนถงไทยสะดวกสบายกวาในอดตมาก ทงทางอากาศ ทางบก

และทางนา ชองทางถนนสายเศรษฐกจจงเชอมตออยางสมบรณ การเรยนรภาษาจนเปน

ความจาเปนอยางยงตอการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกถงความสาคญ

และความจาเปนดงกลาวน จงไดกาหนดยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนขน

เพอพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน และเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนในสงคม

เศรษฐกจ ความร รองรบการดาเนนงาน ซงตามแผนมเปาหมายใหประชาชนไทยอยางนอย

500,000 คน มความรภาษาจน สามารถสอสาร แสวงหาความรและใชเปนเครองมอใน

การประกอบอาชพได มสถานศกษาเปดสอนภาษาจนมากขนทกระดบ และภายในป 2555

สถานศกษาระดบขนพนฐานทกแหงจะเปดโปรแกรมสอนภาษาจน ในชวงชนท 3 และชวง

ชนท 4 สาระสาคญของยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนโดยยอ มดงน

ยทธศาสตรท 1 รณรงคสรางความตระหนกและสงเสรมใหเกดความ

รวมมอในการสงเสรมการเรยนรภาษาจนอยางกวางขวาง โดยจดทาแผนยทธศาสตรระยะ

เรงดวน และระยะปานกลางเพอสงเสรมภาษาจนอยางเปนระบบ สงเสรมใหกลมเปาหมาย

หลก คอ นกเรยน นกศกษา และผอยในวยแรงงานสามารถใชภาษาจนเพอการสอสารได

ยทธศาสตรท 2 จดทามาตรฐานหลกสตรและทางการจดการเรยน

การสอนภาษาจนในแตละระดบประเภทของการศกษา เพอใหสถานศกษาแตละประเภท

แตละระดบ ปรบใชใหสอดคลองกบความตองการ ตงแตระดบมธยมศกษาตอนปลายถง

ระดบอดมศกษา รวมทงกาหนดนโยบายเรองการใชอกษรจนตอยอในหลกสตร

ยทธศาสตรท 3 สงเสรมและพฒนาสอสารการเรยนการสอน

ภาษาจนในประเทศไทยใหมคณภาพและมมาตรฐานเปนทยอมรบ โดยรวมมอกบ

กระทรวงศกษาธการของจน จดทาหนงสอเรยนทสอดคลองกบหลกสตรไทย และจดหาสอ

การเรยนภาษาจนทมคณภาพและสอดคลองกบมารฐานหลกสตรในระยะเรมแรก และ

ระยะตอมาจะสงเสรมและสนบสนนใหสานกพมพในประเทศไทยผลตหนงสอเรยนและสอ

ความรเอง หรอผลตหนงสอรวมกบสานกพมพในสาธารณรฐจน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

45

ยทธศาสตรท 4 วางระบบพฒนาครสอนภาษาจนในระยะสนและ

ระยะยาวใหไดมาจรฐาน โดยเรมจากการสารวจสภาพปจจบนและขอมลเกยวกบครความ

ตองการของครทตองการพฒนาในระดบตางๆ และจดทาฐานขอมลเพอใชเปนแนวทางใน

การพฒนาครเขาสเกณฑมาตรฐาน และระยะตอมาจะกาหนดมาตรฐานครโดยเทยบเคยง

และปรบใชระบบการอบรมและการทดสอบมาจรฐานการสอน ซงเปนมาตรฐานครสอน

ภาษาจนของสาธารณรฐประชาชนจน ทสอนภาษาจนใหแกชาวตางประเทศ กาหนดระดบ

ความรขนตาของครผสอนภาษาจน โดยใช HSK (Hanyu Shuiping Kaoshi) ไมตากวาระดบ

5 สาหรบคร ทสอนระดบประถมศกษา รวมทงพฒนาครประจาการผสอนภาษาจน

อยางสมาเสมอ เชน การสนบสนนทนการศกษาตอ ณ สาธารณรฐประชาชนจน สาหรบ

ครไทยทมผลการศกษาดเดน รวมทงสงเสรมการผลตและสรางแรงจงใจแกบคลากร

รนใหม

ยทธศาสตรท 5 สงเสรมความรวมมอและสรางเครอขายเพอพฒนา

การเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย โดยการทา mapping โรงเรยนทสอนภาษาจน

ในประเทศไทยเพอกาหนดพนททควรใหการสนบสนนและสงเสรมเปนกรณพเศษ

สรางเครอขายทเขมแขงระหวางสถานศกษากบสถานศกษาในระดบตางๆ เชน ระดบ

ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา และอดมศกษา เพอชวยเหลอและพงพากนและกน

ในเรองครผสอน หลกสตร สอการเรยนการสอน การประเมนผล ฯลฯ และรวมมอกบ

สถานเอกอครราชทตสาธารณรฐประชาชนจนประจาประเทศไทย เพอแสวงหาความ

รวมมอในการพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

กระบวนการจดการเชงกลยทธในสถานศกษา

1. องคประกอบหลกในสถาบนศกษา

ในระดบสถานศกษามองคประกอบหลกในการจดการเชงกลยทธ 3

ประการดงรายละเอยดตอไปน

1.1 การวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) หรอการจดวางกลยทธ

(Strategy Formulation) ในทนเปนการดาเนนงานระดบสถานศกษา มกระบวนการ

ดาเนนงาน 3 ขนตอน ดงน

1.1.1 การศกษาสถานภาพของสถานศกษา เปนการวเคราะหปจจย

ทมผลกระทบตอสถานศกษาทงในเชงบวกและเชงลบ ซงแยกปจจยทวเคราะหออกเปน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

46

การวเคราะหผมสวนไดสวนเสยและการสภาพแวดลอมทเปนปจจยภายนอกและปจจย

ภายใน หรอเรยกอกอยางวาสภาพแวดลอมภายนอกและสภาพแวดลอมภายในซง

การดงกลาวจะทาใหทราบถงบรบทของสถานศกษาดงคาถามทวา ปจจบนสถานศกษา

เราอย ณ จดใด (Where are we now?)

1.1.2 การกาหนดทศทางของสถานศกษา เปนการกาหนดทศทาง

การพฒนาของสถานศกษา ประกอบดวย การกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาประสงค

หลกซงการกาหนดทศทางของสถานศกษาเปรยบเสมอนการตอบคาถามทสาคญทสดและ

เปนคาถามทถกถามมากทสด คอสถานศกษาของเราตองการไปสจดไหน (Where do we

want to go?)

1.1.3 การกาหนดกลยทธ เปนการนาขอมลและปจจยทไดจากการ

วเคราะหสถานภาพ และการกาหนดทศทางของสถานศกษา จดทาเปนกลยทธในระดบ

ตางๆ รวมทงประเมนและคดเลอกวากลยทธใดทมความเหมาะสมกบสถานศกษามากทสด

กาหนดเปนประเดนกลยทธ เปาประสงค ตวชวด เปาหมายกลยทธ ซงเปรยบเสมอน

การตอบคาถามทวา เราจะไปสจดหมายทตองการไดอยางไร (Hoe do we get there)

1.2 การนากลยทธไปสการปฏบต (Strategic Implementation)

เปนขนตอนทมความสาคญเปนอยางมากในกระบวนการจดการเชงกลยทธ ซงเมอ

สถานศกษาไดวเคราะหปจจยตางๆ การกาหนดทศทางการพฒนา และจดทากลยทธแลว

ตองนากลยทธทไดวางแผนไวมาดาเนนการประยกตเพอปฏบตใหเกดผลผลตและผลลพธ

ตามวตถประสงคทตงไว ในการบรหารเชงกลยทธหากขาดขนตอนน สงทไดวางแผนไวจะ

ไมเกดผลจรง และหากวเคราะหหรอวางกลยทธไวดเพยงใด ถาการปฏบตตามกลยทธไม

เปนไปอยางมประสทธภาพ สงทมงหวงกไมสมฤทธผลทจะกอใหเกดประโยชน ดงนนการ

นากลยทธไปสการปฏบตเปรยบเสมอนการตอบคาถามทวา เราจะตองทาหรอ

เปลยนแปลงอะไรบางเพอไปถงจดนน (What do we have to do or change)

1.3 การควบคมและประเมนผลกลยทธ (Strategic Control and

Evaluation) เปนขนตอนสดทายของกระบวนการจดการเชงกลยทธ ไดแก การตดตาม

ตรวจสอบความกาวหนา ปญหา อปสรรค ตลอดจนความสาเรจ และความลมเหลวของ

โครงการ/กจกรรมตางๆ ทประกอบขน เปนกลยทธของสถานศกษา โดยเฉพาะการตดตาม

ประเมนผลใหเปนไปตามตวชวดความสาเรจ ทไดกาหนดไว จะตอบคาถามทวา เราจะวด

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

47

ความกาวหนาและรวาเราไดไปถงทหมายไดอยางไร (How do we measure our progress

a nd k now we’ v e go t ton ther e?)

2. กระบวนการวางแผนกลยทธในสถานศกษา

การวางแผนกลยทธ เปนกระบวนการจดการเกยวกบภาพหรอทศนะท

เกยวของกบสภาพแวดลอมทใหความสาคญกบการมองไปสอนาคตภายใตการพจารณา

ถงความเปนไปได ในการใชความสามารถของสถานศกษาเพอระดมทรพยากรมาใช และ

การพจารณาถงทางเลอกตางๆ อยางรอบคอบและชดเจนวาจะนาสถานศกษาไปสภารกจ

และเปาหมาย ทวางไว นอกจากนนการวางแผนกลยทธยงเกยวของกบการวเคราะหทก

ปจจยทคาดวาจะกอใหเกดการเปลยนแปลงในอนาคตและจะมผลกระทบตอสถานศกษา

ทงในแงโอกาสและอปสรรคเพอจะบอกถงทศทางทสถานศกษากาหนดขน

เหนไดวา การวางแผนกลยทธ เปนระบบการวางแผนของผบรหารระดบสง

ซงมใชเปนการจดทาแผนดาเนนงานหรอโครงการตางๆ โดยตรง แตเปนแนวคด

ทพจารณาแผนการดาเนนงานของหนวยงานทงหมด รวมทงการจดลาดบกอนหลงของการ

ปฏบตพจารณาจดสรรทรพยากร ตลอดถงการพจารณา ผลกระทบทจะมตอนโยบายและ

วตถประสงคในปจจบนประกอบกนไปกบการทจะตองพจารณาปรบปรงหรอเปลยนแปลง

วตถประสงคและนโยบายนนๆ ทจะยดถอปฏบตสาหรบหนวยงานในระยะยาวการวางแผน

กลยทธมลกษณะทวไปคอ 1) เปนแผนระยะกลาง (Medium – Range Plan) แบบหนงท

ครอบคลมกจกรรมตางๆ ทงหมดของหนวยงาน อนหมายถงแผนงานทกาหนดทศทางและ

แนวทางสาหรบแผนงานและโครงการในระยะสนอยางครบถวนทงหมด 2) เปนแผนงาน

ตามหนาท (Functional Plans) และโครงการ (Projects) ตางๆ เอามารวมไวดวยกนใน

ทศทางเดยวกน เพอลดความเสยงทจะเกดขนกบหนวยงาน 3) เปนแผนทมความคดเหน

และเปนทยอมรบรวมกนทงหนวยงาน เพอใหหนวยงานพรอมเผชญกบสถานการณทเปน

ขอจากด และอยในฐานะทพรอมจะทาประโยชนจากโอกาสภายนอกทจะเกดขนในอนาคต

สรปไดวา ในการวางแผนกลยทธนนสถานศกษาจะตองมกระบวนการ

ดาเนนงาน 3 ขนตอน ไดแก 1) การศกษาสถานภาพของหนวยงาน 2) การกาหนดทศทาง

ของหนวยงาน 3) การกาหนดกลยทธ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

48

3. กลยทธในการศกษา

สถานภาพของสถานศกษาลกษณะทสาคญของกลยทธในสถานศกษา

สถานภาพของสถานศกษา 2 แบบ คอ 1) การวเคราะหความสาคญกบผมสวนไดสวนเสย

(Stakeholders) เพอกาหนดกลยทธไดตรงกบความตองการตามภารกจบทบาทของ

สถานศกษาและมผลตอความพงพอใจ ของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

2) การวเคราะหความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในเชงโอกาสและอปสรรค

ทเปลยนแปลงไปกบศกยภาพทเปนจดแขงและจดออน ของสถานศกษา เพอกาหนด

กลยทธของสถานศกษาไดสอดคลองกบบทบาทภารกจ และผมสวนไดสวนเสย

(Stakeholders) ซงหากสภาพแวดลอมในเปลยนแปลงไปกลยทธจาเปนตองปรบเปลยนไป

ดวย ดงรายละเอยดตอไปน

3.1 การวเคราะหผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ผมสวนไดสวนเสย

หมายถง ผทไดรบผลกระทบทางบวกและทางลบทงทางตรงและทางออม จากการ

ดาเนนงานตามบทบาทและภารกจของสถานศกษา เชน ผปกครอง ประชาชน ชมชนใน

ทองถน บคลากรในสวนราชการ ผสงมอบงาน รวมถง ผรบบรการคอนกเรยน

3.1.1 ประเภทของผมสวนไดสวนเสย

ผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ทเกยวของกบสถานศกษา

มความสาคญตอการกาหนดวสยทศน พนธกจ และเปาประสงคหลกของสถานศกษาได

ถกตอง ตรงกบความตองการของผมสวนไดสวนเสยซงมอทธพลตอการวางแผนและการ

ดาเนนงานของสถานศกษา จาแนกไดเปน 3 ประเภท คอ

3.1.1.1 ผมสวนไดสวนเสยภายใน (Internal Stakeholders)

ไดแก นกเรยน ผบรหาร บคลากรระดบปฏบตงานทกคน คร และคณะกรรมการ

สถานศกษาขนพนฐาน

3.1.1.2 ผมสวนไดสวนเสยโดยตรงในการรบบรการ

(Marketplace Stakeholders) เชน ผปกครอง สถานประกอบการ ผรบจางขายครภณฑและ

วสดในการจดซอจดจาง เปนตน

3.1.1.3 ผมสวนไดสวนเสยในสงคมแตอยนอกสถานศกษา

(External Stakeholders) เชน สมศ. ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน สอมวลชน

คณะกรรมการการตรวจเงนแผนดน รวมทงกลมการเมองทเปนทางการและไมเปนทางการ

เปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

49

3.2 ขนตอนและกระบวนการวเคราะหผมสวนไดสวนเสย

3.2.1 สารวจภารกจของสถานศกษาเพอวเคราะหหาผลผลตและ

บรการ ทสาคญของแตละภารกจ และนามากาหนดกลมผมสวนไดสวนเสยของแตละ

ผลผลตและบรการทสาคญ

3.2.2 จาแนกกลมผมสวนไดสวนเสยทสาคญของสถานศกษาตาม

ประเภทของผลผลตและบรการ และความสมพนธของกลมผมสวนไดสวนเสยกบ

สถานศกษา โดย ดวา อะไรคอสงทผมสวนไดสวนเสยตองการและจะมอบใหสถานศกษา

3.2.3 จาแนกกลมผมสวนไดสวนเสยทมในอนาคต โดยศกษาจาก

ความทาทายเชงกลยทธ ของสถานศกษา นวตกรรม โครงสรางประชากร สภาพภมศาสตร

และสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป ซงจะมผลทาใหเกดผลผลตและบรการใหมๆ

ตอสถานศกษา

3.2.4 รวบรวมขอมลจากผมสวนไดสวนเสยทงในอดต ปจจบนและใน

อนาคต รวมทงวเคราะหเรองรองเรยนและคาชมเชยเพอนามาใชเปนปจจยนาเขาในการ

วางแผนกลยทธ ของสถานศกษาจดลาดบความสาคญของการใหบรการหรอสงมอบ

บรการออกแบบกระบวนงานเพอสรางหรอปรบปรงการใหบรการนาเสนอการใหบรการท

เหมาะสมรวมทงหาโอกาสในการพฒนาบรการทพงจะมในอนาคต

แนวคดเกยวกบการจดการความร

วจารณ พานช (2548: 110) ไดกลาวถง การจดการความร คอการรวบรวม

องคความรทมอยในสวนราชการซงกระจดกระจายอยในตวบคคลหรอเอกสารมาพฒนาให

เปนระบบ เพอใหทกคนในองคกรสามารถเขาถงความรและพฒนาตนเองใหเปนผร รวมทง

ปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพอนจะสงผลใหองคกรมความสามารถในเชงแขงขนสงสด

โดยทความรม 2 ประเภท คอ

1. ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge)เปนความรทไดจาก

ประสบการณพรสวรรคหรอสญชาตญาณของแตละบคคลในการทาความเขาใจในสงตางๆ

เปนความรทไมสามารถถายทอดออกมาเปนคาพดหรอลายลกษณอกษรไดโดยงาย เชน

ทกษะในการทางาน งานฝมอ หรอการคดเชงวเคราะห บางครงจงเรยกวาเปนความรแบบ

นามธรรม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

50

2. ความรทชดแจง (Explicit Knowledge)เปนความรทสามารถรวบรวม

ถายทอดไดโดยผานวธตางๆ เชน การบนทกเปนลายลกษณอกษร ทฤษฎ คมอตางๆ และ

บางครงเรยกวาเปนความรแบบรปธรรม

วจารณ พานช (2548: 125) ไดใหความหมายของคาวา “การจดการ

ความร” ไว คอสาหรบนกปฏบต การจดการความรคอ เครองมอ เพอการบรรลเปาหมาย

อยางนอย 4 ประการไปพรอมๆ กน ไดแก

1. บรรลเปาหมายของงาน

2. บรรลเปาหมายการพฒนาคน

3. บรรลเปาหมายการพฒนาองคกรไปเปนองคกรเรยนร และ

4. บรรลความเปนชมชน เปนหมคณะ ความเอออาทรระหวางกน

ในททางาน

การจดการความรเปนการด าเนนการอยางนอย 6 ประการตอความร

ไดแก

1. การกาหนดความรหลกทจาเปนหรอสาคญตองานหรอกจกรรมของกลม

หรอองคกร

2. การเสาะหาความรทตองการ

3. การปรบปรง ดดแปลง หรอสรางความรบางสวนใหเหมาะตอการใชงาน

ของตน

4. การประยกตใชความรในกจการงานของตน

5. การนาประสบการณจากการทางานและการประยกตใชความร

มาแลกเปลยนเรยนรและสกด “ขมความร” ออกมาบนทกไว

6. การจดบนทก “ขมความร” และ “แกนความร” สาหรบไวใชงานและ

ปรบปรงเปนชดความรทครบถวน ลมลกและเชอมโยงมากขนเหมาะตอการใชงานมาก

ยงขนโดยทการดาเนนการ 6 ประการนบรณาการเปนเนอเดยวกน ความรทเกยวของเปน

ทงความรทชดแจงอยในรปของตวหนงสอหรอรหสอยางอนทเขาใจไดทวไป (Explicit

Knowledge) และความรฝงลกอยในสมอง (Tacit Knowledge) ทอยในคน ทงทอยในใจ

(ความเชอ คานยม) อยในสมอง (เหตผล) และอยในมอ และสวนอนๆ ของรางกาย (ทกษะ

ในการปฏบต)การจดการความรเปนกจกรรมทคนจานวนหนงทารวมกนไมใชกจกรรมททา

โดยคนคนเดยวเนองจากเชอวา “จดการความร” จงมคนเขาใจผดเรมดาเนนการโดยเขาไป

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

51

ทความร คอ เรมทความรนคอความผดพลาดทพบบอยมากการจดการความรทถกตอง

จะตองเรมทงานหรอเปาหมายของงานเปาหมายของงานทสาคญ คอ การบรรลผลสมฤทธ

ในการดาเนนการตามทกาหนดไวทเรยกวา Operation Effectiveness และนยามผลสมฤทธ

ออกเปน 4 สวน คอ

1. การสนองตอบ (Responsiveness) ซงรวมทงการสนองตอบความ

ตองการของลกคาสนองตอบความตองการของเจาของกจการหรอผถอหน สนองตอบ

ความตองการของพนกงานและสนองตอบความตองการของสงคมสวนรวม

2. การมนวตกรรม (Innovation) ทงทเปนนวตกรรมในการทางานและ

นวตกรรมดานผลตภณฑหรอบรการ

3. ขดความสามารถ (Competency) ขององคกร และของบคลากรท

พฒนาขนซงสะทอนสภาพการเรยนรขององคกร และ

4. ประสทธภาพ (Efficiency) ซงหมายถงสดสวนระหวางผลลพธ

กบตนทนทลงไปการทางานทประสทธภาพสง หมายถง การทางานทลงทนลงแรงนอยแต

ไดผลมากหรอคณภาพสง เปาหมายสดทายของการจดการความร คอการทกลมคนท

ดาเนนการจดการความรรวมกน มชดความรของตนเองทรวมกนสรางเอง สาหรบใชงาน

ของตนคนเหลานจะสรางความรขนใชเองอยตลอดเวลาโดยทการสรางนนเปนการสราง

เพยงบางสวนเปนการสรางผานการทดลองเอาความรจากภายนอกมาปรบปรงใหเหมาะ

ตอสภาพของตนและทดลองใชงานจดการความรไมใชกจกรรมทดาเนนการเฉพาะหรอ

เกยวกบเรองความรแตเปนกจกรรมทแทรก/แฝง หรอในภาษาวชาการเรยกวาบรณาการ

อยกบทกกจกรรมของการทางานและทสาคญตวการจดการความรเองกตองการการ

จดการดวย

ตงเปาหมายการจดการความรเพอพฒนา

งานพฒนางาน, คนพฒนาคน, องคกรเปนองคกรการเรยนร

ความเปนชมชนในททางาน การจดการความรจงไมใชเปาหมายในตวของ

มนเอง นคอหลมพรางขอท 1 ของการจดการความร เมอไรกตามทมการเขาใจผดเอาการ

จดการความรเปนเปาหมาย ความผดพลาดกเรมเดนเขามาอนตรายทจะเกดตามมาคอ

การจดการความรเทยม หรอ ปลอมเปนการดาเนนการเพยงเพอใหไดชอวามการจดการ

ความรการรเรมดาเนนการจดการความร แรงจงใจการรเรมดาเนนการจดการความรเปน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

52

กาวแรก ถากาวถกทศทาง ถกวธกมโอกาสสาเรจสง แตถากาวผด กจะเดนไปสความ

ลมเหลวตวกาหนดทสาคญคอแรงจงใจในการรเรมดาเนนการจดการความร

การจดการความรทดเรมดวย

สมมาทฐ :ใชการจดการความรเปนเครองมอเพอบรรลความสาเรจและ

ความมนคงในระยะยาว

การจดทมรเรมดาเนนการ การฝกอบรมโดยการปฏบตจรงและดาเนนการ

ตอเนอง

การจดการระบบการจดการความร

แรงจงใจในการรเรมดาเนนการจดการความรแรงจงใจแทตอการดาเนนการ

จดการความร คอ เปาหมายทงาน คน องคกรและความเปนชมชนในททางานดงกลาวแลว

เปนเงอนไขสาคญในระดบทเปนหวใจสความสาเรจในการจดการความรแรงจงใจเทยมจะ

นาไปสการดาเนนการจดการความรแบบเทยมและไปสความลมเหลวของการจดการ

ความรในทสดแรงจงใจเทยมตอการดาเนนการจดการความรในสงคมไทย มมากมายหลาย

แบบทพบบอยทสด คอ ทาเพยงเพอใหไดชอวาทา ทาเพราะถกบงคบตามขอกาหนดทา

ตามแฟชนแตไมเขาใจความหมาย และวธการดาเนนการจดการความรอยางแทจรง

องคประกอบส าคญของการจดการความร (Knowledge Process)

1. “คน” ถอวาเปนองคประกอบทสาคญทสดเพราะเปนแหลงความรและ

เปนผนาความรไปใชใหเกดประโยชน

2. “เทคโนโลย” เปนเครองมอเพอใหคนสามารถคนหา จดเกบ แลกเปลยน

รวมทงนาความรไปใชอยางงาย และรวดเรวขน

3. “กระบวนการความร” นนเปนการบรหารจดการ เพอนาความร

จากแหลงความรไปใหผใชเพอทาใหเกดการปรบปรง และนวตกรรม

องคประกอบทง 3 สวนนจะตองเชอมโยงและบรณาการอยางสมดล

การจดการความรของกรมการปกครองจากพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและ

วธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 กาหนดใหสวนราชการมหนาทพฒนา

ความรในสวนราชการเพอใหมลกษณะเปนองคกรแหงการเรยนรอยางสมาเสมอโดยตอง

รบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความรในดานตางๆ เพอนามาประยกตใชใน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

53

การปฏบตราชการไดอยางถกตองรวดเรวและเหมะสมตอสถานการณ รวมทงตองสงเสรม

และพฒนาความร ความสามารถสรางวสยทศนและปรบเปลยนทศนคตของขาราชการใน

สงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพและมการเรยนรรวมกนขอบเขต KM ทไดมการ

พจารณาแลวเหนวามความสาคญเรงดวนในขณะน คอการจดการองคความรเพอแกไข

ปญหาความยากจนเชงบรณาการ และไดกาหนดเปาหมาย (Desired State) ของ KM ทจะ

ดาเนนการในป 2549 คอมงเนนใหอาเภอ/กงอาเภอเปนศนยกลางองคความรเพอแกไข

ปญหาความยากจนเชงบรณาการในพนททเปนประโยชนแกทกฝายทเกยวของโดยมหนวย

ทวดผลไดเปนรปธรรม คอ อาเภอ/กงอาเภอ มขอมลผลสาเรจการแกไขปญหาความ

ยากจนเชงบรณาการในศนยปฏบตการฯ ไมนอยกวาศนยละ 1 เรองและเพอใหเปาหมาย

บรรลผล ไดจดใหมกจกรรมกระบวนการจดการความร (KM Process) และกจกรรม

กระบวนการเปลยนแปลง (Change Management Process) ควบคกนไปโดยมความ

คาดหวงวาแผนการจดการความรนจะเปนจดเรมตนสาคญสการปฏบตราชการในขอบเขต

KM และเปาหมาย KM ในเรองอนๆ และนาไปสความเปนองคกรแหงการเรยนรทยงยน

ตอไป

กระบวนการจดการความร

กระบวนการจดการความร (Knowledge Management) เปนกระบวนการ

ทจะชวยใหเกดพฒนาการของความรหรอการจดการความรทจะเกดขนภายในองคกร

มทงหมด 7 ขนตอน คอ

1. การบงชความรเปนการพจารณาวาองคกรมวสยทศน พนธกจ

ยทธศาสตร เปาหมายคออะไรและเพอใหบรรลเปาหมาย เราจาเปนตองใชอะไร ขณะนเรา

มความรอะไรบางอยในรปแบบใด อยทใคร

2. การสรางและแสวงหาความร เชนการสรางความรใหมแสวงหาความร

จากภายนอกรกษาความรเกา กาจดความรทใชไมไดแลว

3. การจดความรใหเปนระบบ เปนการวางโครงสรางความรเพอ

เตรยมพรอมสาหรบการเกบความรอยางเปนระบบในอนาคต

4. การประมวลและกลนกรองความร เชน ปรบปรงรปแบบเอกสารให

เปนมาตรฐานใชภาษาเดยวกน ปรบปรงเนอหาใหสมบรณ

5. การเขาถงความรเปนการทาใหผใชความรเขาถงความรทตองการได

งายและสะดวก เชนระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) Web board บอรดประชาสมพนธ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

54

เปนตน

6. การแบงปนแลกเปลยนความร ทาไดหลายวธการ โดยกรณเปน

Explicit Knowledgeอาจจดทาเปนเอกสาร ฐานความร เทคโนโลยสารสนเทศ หรอกรณ

เปนTacit Knowledge จดทาเปนระบบ ทมขามสายงาน กจกรรมกลมคณภาพและ

นวตกรรมชมชนแหงการเรยนร ระบบพเลยง การสบเปลยนงาน การยมตวเวทแลกเปลยน

ความร เปนตน

7. การเรยนรควรทาใหการเรยนรเปนสวนหนงของงานเชนเกดระบบการ

เรยนรจากสรางองคความร การนาความรในไปใชเกดการเรยนรและประสบการณใหม

และหมนเวยนตอไปอยางตอเนอง

หวใจของการจดการความร

มผรไดกลาวถง KM หลายแงหลายมมทอาจรวบรวมมาชธงคาตอบวา

หวใจของ KM อยทไหนได โดยอาจกลาวเปนลาดบขนหวใจของ KM เหมอนกบลาดบ

ขนของความตองการ (Hierarchy of needs) ของ Mcgregor ไดโดยเรมจากขอสมมตฐาน

แรกทเปนสากลทยอมรบทวไปวาความรคอพลง (DOPA KM Team)

1. Knowledge is Power : ความรคอพลง

2. Successful knowledge transfer involves neither computers nor

Documents but rather in interactions between people. (Thomas H Davenport) :

ความสาเรจของการถายทอดความรไมใชอยทคอมพวเตอรหรอเอกสาร แตอยทการ

มปฏสมพนธระหวางคนดวยกน

3. The great end of knowledge is not knowledge but action: จดหมาย

ปลายทางสาคญ ของความรมใชทตวความร แตอยทการนาไปปฏบต

4. Now the definition of a manager is somebody who makes

knowledge productive : นยามใหมของผจดการ คอ ผซงทาใหความรผลตดอกออกผล

จะเหนวาจากขอความทกลาวถง ความรดงกลาว พอทาใหมองเหนหวใจ

ของ KM เปนลาดบชนมาเรมแตขอความแรกทวา ความรคอพลงหรอความรคออานาจ

ซงเปนขอความเปนทยอมรบทเปนสากล ทงภาคธรกจ เอกชน และภาคราชการ จากการ

ยอมรบดงกลาวมาสการเนนทปฏสมพนธของคนวามความสาคญในการถายทอดความร

กวาเครองมอหรอเอกสารใดและมกกลาวถงวา แมความรจะถกจดระบบและงายตอการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

55

เขาถงของบคคลตางๆ ดเพยงใดกตาม ถามความร เกดความรขนแลว หากไมนาไปใช

ประโยชน กไมใชจดหมายปลายทางของความรและทชดเจนกคอ ประโยคสดทายทเนน

การนาความรไปใชประโยชนใหเกดมรรคผลมคณคาประโยชนเปนรปธรรมวานนเปนนยาม

ใหมของผทาหนาทเปนผจดการเลยทเดยว ดงนน อาจกลาวไดวาหวใจของ KM อยทการ

นาความรไปใชใหเกดประโยชนตอสงคม อ.นพ.วจารณ พานชกลาวไวนาคด หลงจากการ

ไปรวมสมมนา “นวตกรรมการเรยนรเพอชมชนเปนสข” โดยไดฟงการบรรยายของ

ศ.นพ.ประเวศ วะส ตความ “การเรยนรเพอชมชนเปนสข” ทาใหเกดความเขาใจเรองการ

จดการความรอยางลกซงมาก จงขอนามาเลาสกนฟงทานบอกวา การพฒนาชมชนตองม

4 องคประกอบ

1. ชมชนหมายถงการอยรวมกน ความเปนชมชนมเปาหมายทการ

อยรวมกน

2. เปนสขหมายถงความเปนทงหมด ความเปนปรกต สมดล บรณาการ

ของปจจยตางๆ อยางนอย 8 ดาน ไดแก ชวต สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม วฒนธรรม

ศาสนธรรม ครอบครว และชมชน

3. การเรยนรหมายถงการเรยนรรวมกนของคนในชมชนนนๆ ผานการ

ปฏบต

4. การสรางเสรมหมายถงการเขาไปเอออานวย สงเสรม เสรมพลง

(empower) ไมใชเขาไปสอนหรอถายทอดความร

ทง 4 องคประกอบนคอหวใจของการจดการความรในทกบรบทไมใช

แคการจดการความรของชาวบานหรอของชมชน ในเรองการจดการความรนการเรยนร

สาคญกวาตวความร เพราะถาไมระวงตวความรจะเปนความรทหยดนงตายตว การเรยนร

จะมลกษณะ “ดนได” คอมชวต เปนพลวต การเรยนรทดทสดคอการเรยนรรวมกน เปน

collective learning และเปนการเรยนรรวมกนผานการปฏบต (interaction learning through

action)

การจดการความร (Knowledge Management - KM) และองคการแหงการ

เรยนร (Learning Organization) ไดกลาวไวเมอคราวสมมนาวชาการ เมอวนท 6 สงหาคม

2548 ณ หองประชม 2 อาคาร HS05 คณะมนษยศาสตร และสงคมศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน วาการจดการความร (KM) สงสาคญมนอยทการลงมอปฏบตใหได

ใชภาษาเดยวกน สอความหมายกนใหไดการเรยนรของบคคลหวใจสาคญอยทเราจะได

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

56

เรยนรจากการสอนคนอน (Learning from Teaching) และ สงทสาคญของการจดการ

ความร กคอ เรองของคน การพฒนาคนคนพฒนาตนเอง การวางแผนทางาน

การจดลาดบความสาคญ ของงาน ขององคกร (บดนทร วจารณ, ม.ป.ป.)

เครองมอในการจดการความร

กรมการปกครองไดจดทาแผนการจดการความร (KM Action Plan)

ซงปรากฏอยในเอกสาร “คารบรองการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2549”

ซงไดสงให ก.พ.ร. เมอวนท 30 ม.ค. 2549 แลวเมอพจารณาเฉพาะเนอหาสาระในแผน

ดงกลาวจะประกอบดวยสวนสาคญ 2 สวน คอ

1. แผนการจดการความรในสวนของกระบวนการจดการความร

(KM Process)

2. แผนการจดการความรในสวนของกระบวนการจดการเปลยนแปลง

(Change Management Process)

ซงทง 2 สวนจะมความสาคญในการชวยขบเคลอนยทธศาสตร

การแกปญหาความยากจนตามขอบเขตและเปาหมายทกาหนดไวใหบรรลผล ขณะเดยวกน

ในแตละสวนกจะมโครงการและกจกรรมของแตละสานก กอง รองรบ เพอใหเกดผลเปน

รปธรรมซงขณะนมอยไมนอยกวา 15 โครงการ/กจกรรมการขบเคลอนการจดการความร

ของกรมการปกครองเพอสนบสนนประเดนยทธศาสตรการแกไขปญหาความยากจนเปน

งานทมความสาคญอกงานหนงทตองการ พลงการมสวนรวมของทกๆ สวน ทงสวนกลาง

และสวนภมภาคและจะเปนอกกาวหนงทสาคญในการทจะกอเกดการรวบรวมสะสมองค

ความรการใชประโยชนและตอยอดองคความรในการแกไขปญหาความยากจน

การจดการความรประกอบดวย กระบวนการหลกๆ ไดแก การคนหาความร

การสรางและแสวงหาความรใหม การจดความรใหเปนระบบ การประมวลผลและ

กลนกรองความร การแบงปนแลกเปลยนความร สดทายคอ การเรยนร และเพอใหมการ

นาความรไปใชใหเกดประโยชนสงสดตอองคกร เครองมอหลากหลายประเภทถกสราง

ขนมาเพอนาไปใชในการถายทอดและแลกเปลยนความร ซงอาจแบงเปน 2 กลมใหญๆ คอ

1. เครองมอทชวยในการ “เขาถง” ความร ซงเหมาะสาหรบความร

ประเภท Explicit

2. เครองมอทชวยในการ “ถายทอด “ความร ซงเหมาะสาหรบความร

ประเภท Tacit ซงตองอาศยการถายทอด โดยปฏสมพนธระหวางบคคลเปนหลกในบรรดา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

57

เครองมอดงกลาวทมผนยมใชกนมากประเภทหนงคอ ชมชนแหงการเรยนร หรอชมชน

นกปฏบต (Community of Practice: COP)

การจดการความรกบองคกรแหงการเรยนร

การจดการความรหรอ Knowledge Management เปนเรองคอนขางใหมซง

เกดขนจากการคนพบวาองคกรตองสญเสยความรไปพรอมๆ กบการทบคลากรลาออก

หรอเกษยณ อายราชการอนสงผลกระทบตอการดาเนนการขององคกรเปนอยางยงดงนน

จากแนวคดทมงพฒนาบคลากรใหมความรมากแตเพยงอยางเดยวจงเปลยนไปและม

คาถามตอไปวาจะทาอยางไรใหองคกรไดเรยนรดวย ดงนนการบรหารจดการความร

จงสมพนธกบเรององคกรแหงการเรยนร (Learning Organization) เปนอยางยงหากองคกร

จะพฒนาตนเองใหเปนองคกรแหงการเรยนรกจาเปนจะตองบรหารจดการความรภายใน

องคกรใหเปนระบบเพอสงเสรมใหบคลากรเรยนรไดจรงและตอเนองหากองคกรใดมการ

จดการความรโดยไมมการสรางบรรยากาศแหงการเรยนรใหเกดขนภายในองคกรกนบเปน

การลงทนทสญเปลาไดเชนกน อยางไรกตาม การบรหารจดการความรมความซบซอน

มากกวาการพฒนาบคลากรดวยการฝกอบรมเพราะเปนกระบวนการทตองดาเนนการตอ

ภายหลงจากทบคลากรมความรความชานาญแลวองคกรจะทาอยางไรใหบคลากรเหลานน

ยนดถายทอด และแลกเปลยนความรกบผอนและในขนตอนสดทายองคกรจะตองหา

เทคนคการจดเกบความรเฉพาะไวกบองคกรอยางมระบบเพอทจะนาออกมาใชไดอยางม

ประสทธภาพบรษทยกษใหญหลายแหงในสหรฐอเมรกายงคงแขงขนกนหาวธบรหาร

จดการความรทเหมาะสมกบตนเองเพอใหอยในโลกของการแขงขนไดสาหรบประเทศไทย

นนคงเปนเรองทาทายสาหรบผบรหารทจะหายทธวธในการดงความรออกมาจากตวบคคล

และการกระตนใหบคลากรถายทอดความรใหเพอนรวมงานซงการถายทอดความรบาง

ประเภทนน การฝกอบรมอาจจะไมใชวธทดทสดอปสรรคทมกพบอยเสมอของการบรหาร

จดการความรคอพฤตกรรม “การหวงความร” และวฒนธรรม “การไมยอมรบในตว

บคคล” หากองคกรสามารถกาจดจดออนทงสองอยางนไดการบรหารจดการความรกมใช

เรองยากจนเกนไปสบเนองจากการปฏรประบบราชการครงสาคญทผานมาเมอเดอน

ตลาคม 2545 ไดมการวางกรอบแนวทางการบรหารราชการแผนดนไวอยางชดเจนซง

รวมถงการประกาศใชพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการ

บานเมองทด พ.ศ. 2546 เปนเรองของการกาหนดขอบเขต แบบแผน วธปฏบต โดยเฉพาะ

มาตรา 11 ไดกาหนดเปนหลกการวาสวนราชการตองมหนาทในการพฒนาความรเพอใหม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

58

ลกษณะเปนองคการแหงการเรยนรอยางสมาเสมอพรอมทงสรางความมสวนรวมในหม

ราชการใหเกดการแลกเปลยน

COP (Community of Practice)

ชมชนนกปฏบต คอ อะไร คอ ชมชนทมการรวมตวกน หรอเชอมโยงกน

อยางไมเปนทางการโดยมลกษณะดงน

1. ประสบปญหาลกษณะเดยวกน

2. มความสนใจในเรองเดยวกน ตองการแลกเปลยนประสบการณ

จากกนและกน

3. มเปาหมายรวมกน มความมงมนรวมกน ทจะพฒนาวธการทางานได

ดขน

4. วธปฏบตคลายกน ใชเครองมอ และภาษาเดยวกน

5. มความเชอ และยดถอคณคาเดยวกน

6. มบทบาทในการสราง และใชความร

7. มการแลกเปลยนเรยนรจากกนและกน อาจจะพบกนดวยตวจรงหรอ

ผานเทคโนโลย

8. มชองทางเพอการไหลเวยนของความรทาใหความรเขาไปถงผท

ตองการใชไดงาย

9. มความรวมมอชวยเหลอ เพอพฒนาและเรยนรจากสมาชกดวยกนเอง

10. มปฏสมพนธตอเนอง มวธการเพอเพมความเขมแขงใหแกสายในทาง

สงคม

ทาใหเพมพนความรทลกซงขนเรอยๆ ในระดบทงายทสดชมชนนก

ปฏบต คอ คนกลมเลกๆ ซงทางานดวยกนมาระยะหนง มเปาหมายรวมกนและตองการ

ทจะแบงปนแลกเปลยนความร ประสบการณจากการทางานกลมดงกลาวมกจะไมไดเกด

จากการจดตงโดยองคการเปนกลมทเกดจากความตองการทางสงคม และความพยายาม

ทจะทาใหบรรลผลสาเรจเปนกลมทไมมอานาจ ไมมการกาหนดไวในแผนภมโครงสราง

องคกรและอาจจะมเปาหมายทขดแยงกบผนาองคกรในหนงองคกรอาจจะมชมชนนก

ปฏบตจานวนมาก และคนคนหนงจะเปนสมาชกในหลายชมชนชมชนนกปฏบตม

ความสาคญอยางไร เครอขายความสมพนธทไมเปนทางการเกดจากความใกลชด

ความพอใจ และพนฐานทใกลเคยงกนลกษณะทไมเปนทางการจะเออตอการเรยนร และ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

59

การสรางความรใหมๆ มากกวาโครงสรางทเปนทางการ คาวา ปฏบต หรอ practice

ใน COP ชจดเนนทการเรยนรซงไดรบจากการทางาน เปนหลก เปนแงมมเชงปฏบต ปญหา

ประจาวนเครองมอใหมๆ พฒนาการในเรองงาน วธการทางานทไดผล และไมไดผลการม

ปฏสมพนธระหวางบคคล ทาใหเกดการถายทอดแลกเปลยนความรฝงลกสรางความร และ

ความเขาใจไดมากกวาการเรยนรจากหนงสอ หรอการฝกอบรมตามปกตเครอขายทไมเปน

ทางการ ซงมสมาชกจากตางหนวยงานชวยใหองคกรประสบความสาเรจไดดกวา

การสอสารตามโครงสรางทเปนทางการขอคดเหนเกยวกบชมชนนกปฏบต

แนวคด

1. COP เปนกลไกของการไขวควาหาความรเขาหาตว มากกวาการรวบรวม

ความรเพอสงมอบใหผอน

2. COP เปนเรองของการเรยนรเพอเปนคนทางานทเกงขน มใชแคเรยนรวา

จะทางานอยางไรหรอเรยนรแตเรองทเปนนามธรรม

3. การเปนสมาชกของ COP คอมสวนรวมในชมชนนน อยางมความหมาย

4. COP ควรเชอมโยงกบเปาหมายหลกขององคกร แนวคดของการปฏบตใน

ชมชนนกปฏบต หรอ P ใน COP หมายถงการกระทาในบรบทเฉพาะ สงทมผลตอการ

ปฏบตและเปนผลจากการเรยนร ไดแก

5. สงทปรากฏชดแจง : เครองมอ เอกสาร ภาพลกษณ สญลกษณ บทบาท

ทชดเจนเกณฑทกาหนดไว กฎขอบงคบ สญญา

6. สงทไมปรากฏชดแจง : ความสมพนธกฎเกณฑในใจ ความหยงร

การรบรความออนไหว ความเขาใจ สมมตฐานมมมองซงเปนทยอมรบทวไป

การปฏบตมใชสงตายตวทเปลยนแปลงไมไดขณะเดยวกนกไมอาจ

เปลยนแปลงไดงายๆ ดวยคาสง หรอกฎระเบยบ

มคนอนในองคกรซงมประสบการณทจะเปนประโยชนกบเราพวกเขาเตม

ใจทจะแบงปนประสบการณนน ใหผอน และเราเตมใจทจะชวยพวก เขา เราสามารถ

คนหาพวกเขาไดพบ แมจะไมรจกพวกเขา ธรรมชาตของ COP

องคกรประกอบไปดวย COP จานวนมากทบซอนกนอยคขนานไปกบ

โครงสรางทเปนทางการขององคกร

รอบชวตของ COP ไมมความชดเจนวา เรมตนเมอไร สนสดเมอไรขนกบ

ความพรอม และโอกาสเหมาะ สาหรบการเรยนร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

60

ประเดนท COP ใหความสนใจจะเปลยนไปตามความตองการและความ

สนใจของสมาชก การสนบสนน COP

ปฏบตตอ COP เสมอนทรพยสนขององคกร ใหการสนบสนนทรพยากร

และขอมลขาวสาร ดแลเปาหมายใหสอดคลองกบองคกร

สงเสรมการสราง COP ดวยการยอมรบผลงานทเกดขนจากกลมทไมเปน

ทางการ และดงชมชนเขามารวมกนทางาน ใหลกซงยงขนอก

มองวา องคกรเปนทรวมของชมชนทเชอมตอกนสงเสรมใหมจดยน

ทเหมาะสม และมสวนตอความสาเรจขององคกร

สงเสรมให COP เรยนรจากภายในกลม และจากกลมอนๆ ดแลวากลไก

ขององคกรมสวนในการสนบสนน COP

สงเสรมการเรยนรทกรปแบบและเชอมตอทวทงองคกรมมมองตอการ

เรยนร การเรยนรเปนสวนหนงของการปฏบต แตเรามกจะมองไมเหนวาเกดการเรยนรดขน

การแลกเปลยนเรยนรไมไดเกดจากการดเอกสาร ของคนอนแตเกดจาก

การทาความเขาใจ ในตรรกะ หรอวธคดของคนอน

เทคโนโลยสารสนเทศชวยใหเราแลกเปลยนความเขาใจ และความคดกน

ไดกวางขวางขนแตหวใจของการแลกเปลยน คอ ความสนใจรวมกน ใสใจความคดของกน

และกนและสรางชมชนซงเชอใจกน การหาโอกาสเรยนร

ถามปญหาเกยวกบการเรยนร ใหมองหาแบบแผน / สาเหตของการม

สวนรวมและการแยกตวของสมาชก

เมอมการนาความรไปใชในบรบทอนหรอมการสงผานขอมลขาวสารไป

ยงอกหนวยงานหนงใหตดตามเรยนรการปรบเปลยน ความเขาใจทคลาดเคลอน และการ

แผลความหมายใหม

รบรการเกดขนของวธปฏบตใหมๆ ในทไกลหไกลตา การเรยนรทชาย

ขอบของ COP กมความสาคญ ไดแกการดงดดสมาชกใหม การตอบสนองสงกระตนจาก

ภายนอก การมปฏสมพนธกบชมชนอนๆ ขอควรระวง

ความพยายามทจะเปลยนความรทฝงลกมาเขาไวในลกษณะของเอกสาร

อาจจะกอใหเกดผลเสยมากกวาผลด เกดเปนขยะของขอมลขาวสาร ทไมคนใชสดทายคนก

ยงตองการความชวยเหลอ ในเรองประสบการณ จากเพอนรวมงาน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

61

ใหมการเรยนรใกลชดกบการปฏบตใหมากทสดอยาดวนหลวมตวทจะ

สกดความรความรจาก COP หรอเปลยนความรจาก COP ไปเปนหลกสตรเพอการ

ฝกอบรม

แนวคดปจจบนเปลยนจากการเกบเกยวความรไปสการเชอมตอระหวาง

บคคล อยาสรางหองสมดทเตมไปดวยเอกสารใหสรางบตรรายชอบคคล (card catalog)

เพอชวยในการเชอมตอระหวางบคคลตอบคคล ปจจยสความสาเรจกลมทไมเปน

ทางการเปนสงทเกดโดยธรรมชาตอยแลวในองคกรมลกษณะของสงมชวต เตบโตขนเมอ

เปนทประสงคของสมาชกการทจะใหมคณคาตอองคกร จะตองไดรบการเพาะบม ดแลดวย

ความระมดระวงการสนบสนนมาเกนไป อาจจะทาใหไมเปนทสนใจจากสมาชก การปลอย

ปละละเลยกอาจจะทาใหแคระแกรนเหยวเฉา ความทาทายนแตกตางจากปจจยตางๆ

ทผนาองคกรเคยประสบ ความทาทายสาหรบ COP ปญหาสาคญของชมชนทกาลงเตบโต

คอการทสมาชกสญเสยความสนใจ และปลอยใหผประสานงานรบผดชอบไปคนเดยวเมอผ

ประสานงานหนไปทางานอน ชมชนกลมสลายปญหาสาคญของชมชนทประสบความสาเรจ

คอ การทสนใจอยแตความสาเรจของตนเองขอเสนอแนะตอไปน จะชวยรกษาพลงของ

ชมชน ใหเกดความตอเนองนาสมาชกใหมเขามารวม และมงไปทประเดนทแหลมคม

เชญผนาทางความคดซงเปนทยอมรบเขามารวมแตเรมแรกเพอสราง

พลงใหแกชมชน

จดใหมเวทพบปะกนเพอแลกเปลยนความคด เพอสรางความตนตวความ

ไวเนอเชอใจ ความรสกรวม

สงเสรมการตดตอระหวางสมาชกของชมชน จดตงกลมแกนทแขงขนไม

จาเปนวาสมาชกทกคนจะมสวนรวมอยางเทาเทยมกนสนบสนนกลมแกนดวยการใหเปนท

รบรของชมชน และไมรบกวนเวลาเพมมากเปนพเศษความทาทายดานเทคนค

ทาใหการตดตอ การใหขอมล และการเขาถงชมชนเปนเรองงายเชน

การใช Software computer ทใชงาย และคนเคย ความทาทายสาหรบสมาชกสงทมคณคา

มากของชมชน คอ การรวมกนแกปญหา แตการอภปรายปญหาอยางเปดอกในขณะท

ความคดยงไมสกงอมด หรอคดดงๆ ในทประชมเปนสงทไมใชธรรมชาตของเรา

ความทาทายของสมาชกทสาคญ คอการพดถงปญหาของตนเอง ตอหนาผคนจานวนมาก

ทเราไมรจก

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

62

สรางเวทเสวนาในประเดนทเฉยบคม ใหสมาชกอาวโสซงคนยอมรบเปน

ผขอความชวยเหลอ และหาผทมกนไปรวมอยในเวทผประสานงานชวยกระตนใหอธบาย

หลกคดของขอเสนอเพอใหสมาชกอภปรายไปทสมมตฐาน ทใชและเลอกการสรางความ

ไวเนอเชอใจในกลมขนาดเลก 2-3 คนอาจใชเปนจดเรมตนสาหรบการสรางชมชนได

ตามนยามของ DOPA KM Team ไดกลาวไววา COP เปนกลมคนทมา

รวมตวกนอยางไมเปนทางการ มวตถประสงคเพอแลกเปลยนเรยนร และสรางองคความร

ใหมๆ เพอชวยใหการทางานมประสทธผลทดขนสวนใหญการรวมตวกนในลกษณะนมกจะ

มาจากคนทอยในกลมงานเดยวกนหรอมความสนใจในเรองใดเรองหนงรวมกน ซงความ

ไววางใจและความเชอมนในการแลกเปลยนขอมลระหวางกนจะเปนสงทสาคญ

COP จะมความแตกตางจากการทบคคลมารวมกลมกนเปนทม

ปฏบตงานปกตทวไปตรงท COP เปนการรวมตวกนอยางสมครใจ เปนการเชอมโยงสมาชก

เขาดวยกน โดยกจกรรมทางสงคม ไมไดมการมอบหมายสงการเปนการเฉพาะและจะ

เลอกทาในหวขอหรอเรองทสนใจรวมกนเทานน

ความรทไดจากการแลกเปลยนในกลม COP จะพฒนาเปนองคความรท

เปนประโยชนตอการพฒนาการทางานของบคคลและองคกรตอไป และจากการ

แลกเปลยนเรยนรภายในกลมอยางไมเปนทางการในทามกลางบรรยากาศแบบสบายๆ

ประกอบกบการใชเทคนคทเรยกวาสนทรสนทนา (Dialogue) ซงเปนการสนทนาทเคารพ

ความคดเหนของผพด ใหเกยรตกน ใหโอกาสกน และไมพยายามขดขวางความคดใคร กบ

รบฟงผอนพดอยางตงอกตงใจ (Deep Listening)

กรมการปกครองเรมชมชนแหงการเรยนร (COP) น ารองท วปค.

จากการทกรมการปกครองไดรบความไววางใจจากกระทรวงมหาดไทยและ

รฐบาลมอบหมายใหเปน ภาคสวนหลกในการปฏบตภารกจทสาคญระดบชาตตอเนองจาก

อดตจนถงปจจบน เชน การรกษาความมนคงภายใน การแกไขปญหายาเสพตด การบรณา

การแกไขปญหาความยากจน เปนตน แสดงถงการมบคลากรทเปน “ทนทางสงคม”

อยเปนพนฐานในองคกร กรมการปกครองจงไดสงเสรมใหมการจดการความร เพอชวยให

การทางานมประสทธภาพ และเกดประสทธผลในรปของการจดชมชนแหงการเรยนรขน

โดยนารองทวทยาลยการปกครองกอน เรยกวา “โครงการชมชนแหงการเรยนร (COP)

วทยาลยการปกครอง” โดยมวตถประสงคใหญๆ 3 ประการ คอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

63

1. นาทฤษฏการจดการองคความร (KM) มาสการปฏบตใหเกดประโยชน

แกการปฏบตงานจรง

2. เพอกระตนใหเกดการสอสารทวองคกร (Communication)

ดานการจดการองคความร

3. เพอเพมพนประสบการณ การใชเครองมอ COP ในกระบวนการ KM

สาหรบแนวทางดาเนนการกาหนดไว ดงน

3.1 การประชาสมพนธภายในองคกร

3.2 ทาหนงสอเวยน เชญชวน ขาราชการ ลกจาง รวมเปนสมาชก

ชมชนแหงการเรยนร

3.3 เชญสมาชกประชมปรกษาหารอ รวมคด รวมทากจกรรมการ

แลกเปลยนเรยนร ความรตามหวขอทอยในความสนใจของสมาชก

3.4 ประสานงานเรองสถานทประสานงานบคคลและงานธรการอน

3.5 จดใหมการแลกเปลยนเรยนรในบรรยากาศทไมเปนทางการ

3.6 จดทาสรปการเสวนาของ COP เพอเผยแพร จดกจกรรม กระตน

สงเสรมเปนระยะๆ

3.7 ตดตามประเมนผลการดาเนนการและรายงานโครงการชมชน

แหงการเรยนรดงกลาว จะตองมความอดทนและใชเวลารวมถงการกระตนสงเสรมและให

กาลงใจจากผบงคบบญชาโดยเฉพาะอยางยงในระยะแรกๆ กคงจะตองใหมการดาเนนการ

ในระยะเวลาหนงแลวตดตามประเมนผลเพอทาการศกษาผล ทเกดขนตอไป

บทสรป ชมชนแหงการเรยนร (COP) เปนกจกรรมเรมตนอก

กจกรรมหนงในกระบวนการ KM ทมกจกรรมหลายประการทจะตองดาเนนการทงในสวนท

อาจเรยกวาเปนมตของการบงคบและในสวนทเปนมตของการสงเสรม สวนทเปนมตการ

บงคบ คอ การทจะตองดาเนนการ KM ในฐานะตวชวดทเปนพนธะสญญาทกรมการ

ปกครองไดจดทาไวในคารบรองการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ 2549 กบ

สานกงาน ก.พ.ร. ใหสาเรจ คอ การดาเนนการในสวนกลางของทกสานก/กอง ตาม

แผนปฏบตการการจดการความร (KM Action Plan) กบการดาเนนการในสวนภมภาคของ

อาเภอ/กงอาเภอ ในการทาใหอาเภอ/กงอาเภอ เปนศนยกลางองคความรเพอการแกไข

ปญหาความยากจนเชงบรณาการในพนททเปนประโยชนแกทกฝายทเกยวของ โดยอาเภอ/

กงอาเภอ จะตองจดทาผลสาเรจการแกไขปญหาความยากจนเชงบรณาการในพนท

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

64

จานวน 1 เรอง เพอเผยแพรตดไวท ศตจ. อาเภอ/กงอาเภอ และบนทกไวทเวบไซตของ

จงหวดและกรมการปกครอง ในสวนทเปนมตของการสงเสรมคอ การดาเนนการ KM

ในฐานะทเปนตวขบเคลอน องคกร สความมประสทธภาพ ประสทธผลและทาใหม

ความสามารถในเชงแขงขนสงสด บคลากรของกรมการปกครองทถอไดวาเปน “ทนทาง

สงคม”มความสาคญยงตอการเดนทางไปสเปาหมาย KM ดงกลาว การศกษาเรยนรเรอง

KM และการมสวนรวมอยางแขงขนในกจกรรม KM ตางๆ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค

จะทาใหเกดสมฤทธผล กบงานดานการจดการความรทกรมปกครองรบผดชอบ

เชนเดยวกบงานอนๆ ทผานเขามาและสาเรจผลลงดวยด กบทงเกดคณคาประโยชนแก

พนองประชาชนและชาตบานเมองไปพรอมกน เปนทยอมรบและไดเกดความไววางใจ

จากรฐบาลทกรฐบาลเสมอมา

แนวคดเกยวกบการพฒนาบคลากร

คาจากดความของการพฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource

Development HRD) มนษย คอ สตวทรจกใชเหตผลสตวทมจตใจสง ทรพยากร หมายถง

สงทงปวงอนเปนทรพย สวนพฒนา หมายถง ทาใหจรง (พจนานกรม ฉบบ

ราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525)

จากความหมายของศพทดงกลาวอาจประมวลความไดวา การพฒนา

ทรพยากรคอการทาใหมนษยเจรญ มศกยภาพมากขนจนกลายเปนทรพยากรทมคา

ในสงคมและในประเทศ

ในการพฒนาองคการ จะมความหมาย คอ การใหความกาวหนาทาง

ความร ความสามารถ ทกษะ โดยมวตถประสงคทจะปรบปรงผลงานภายในองคการ

สะทอนใหเหนถงการใหความสาคญกบบคคลเทาเทยมกบผกมดทยดหลกปรชญาในการ

พฒนาคนภายในองคการสความเปนมออาชพ

การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ เปน การพฒนาองครวมของการ

พฒนาบคคล (ID) พฒนาวชาชพ (CD) และพฒนาองคการ (OD) เพอมงสการผลตสงสด

คณภาพโอกาสและการเพมพนสงสด เพอสมาชกองคการทพวกเขาทางานทาใหเปาหมาย

ขององคการบรรลผล

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

65

การพฒนาบคคล (ID: Individual Development)

ชวยใหพนกงานเหนถงจดออน จดแขงของตน เสรมจดแขงและพฒนา

จดออน โดยใชศกยภาพทงหมดเพอสรางประสทธภาพองคการขณะเดยวกนกบรรล

เปาหมายสวนบคคลดวย เปนการพฒนาบคคลทเกดจากการผานทกษะงานหลายตาแหนง

เชน ผวเคราะห วางแผน สรางโปรแกรม บรรยาย เปนตน เพอมงพฒนาความรทศนคต

ทกษะใหมๆ และพฤตกรรมใหดขน เพอทจะทาใหผลการปฏบตงานเพมขนและดขน

อาจกระทาผานแผนงานทเปนทางการหรอไมเปน หรอการอบรมขณะปฏบตงานกได

การพฒนาวชาชพ (CD: Career Development)

เนนการวเคราะหเพอใหทราบความสนใจ คานยม ความรความสามารถ

กจกรรม และการมอบหมายงานใหบคคลปฏบตเพอพฒนาทกษะสาหรบการปฏบตงาน

ในอนาคต การพฒนาอาชพนน ทงบคลากรและองคการตางตองมกจกรรมทจะตองปฏบต

ทง 2 ฝาย ทางฝายบคลากรจะตองมการวางแผนอาชพ ตระหนกในอาชพตน ใชประโยชน

จากศนยพฒนาอาชพในหนวยงานตนใหมากทสด สวนกจกรรมองคการครอบคลม ระบบ

ใหคาปรกษาจด Workshop สมมนาการวางแผนทรพยากรมนษย การประเมนผลการ

ปฏบตงาน แผนงานเสนทางอาชพ

การพฒนาองคการ (OD: Organization Development)

มงพฒนาวธแกปญหาองคการดวยวธการใหมๆ และสรางสรรคโดย

พยายามปรบโครงสราง วฒนธรรม กระบวนการบรหาร และกลยทธของการบรหาร

ทรพยากรมนษยใหสอดคลองกน วธการแกปญหาโดยปรบสวนตางๆ ใหกลมกลนกน

สามารถทาใหองคการปรบตวไดดวยตนเอง และมองเหนปญหาและความออนแอของ

ตนเองแลวนามาแกไข เคยมผกลาววาการพฒนาทรพยากรมนษย เปนสงฟมเฟอยแตใน

ปจจบนเปนทยอมรบแลววา การพฒนาแรงงาน (Work Force) ไมใชสงฟมเฟอยอกตอไป

การอบรมและพฒนา เปนความจาเปนเพอความอยรอดและการปฏบตงานขององคการ

และชวยสงเสรมในการสรางเปาหมายชวตทสมบรณใหกบทกคน ไมเพยงในองคการธรกจ

แตในความสมพนธกบครอบครว ศาสนาและชมชนดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

66

ขอบเขตงานการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ

โดยปกตทกองคการจะตองมทรพยากร 3 ประเภท คอ

1. Physical Resource ไดแกเครองจกร อปกรณ สวนประกอบผลตภณฑ

เปนทรพยสนขององคการ แสดงใหเหนถงความมนคง แขงแกรงขององคการ เปนสงทเหน

จบตองไดและสามารถวดความสาเรจขององคการได เชน สานกงานใหญ

2. Financial Resource ไดแก เงนสด สนคาคงเหลอ การลงทน เปน

สนทรพยหมนเวยนขององคการมความสาคญตอองคการเพราะเปนปจจยทาใหองคการ

ตอบสนองโอกาสทจะเตบโตขยายตวได สามารถคานวณไดจาก ทรพยสนลบดวยหนสน

ขององคการเปนปจจยทนกลงทนประเมนสภาพการเงนขององคการ

3. Human Resource คนทองคการจาง การวดมลคาทาไดยาก ผบรหาร

มกมองขามความสาคญเพราะสะทอนความมงคงขององคกรไดยาก เปนสงทไมเสอมคา

เหมอนทรพยากรกายภาพ ทรพยากรมนษยสะทอนใหเหนถงมลคาสทธองคการเหมอน

ทรพยากรทางการเงน สาคญเทาการเงน

ฝายบรหารวดคาของทรพยากรมนษยได

ก. การหาตนทนในการหาคนแทน เชน ตนทนคดเลอกจาง วางตาแหนง

การฝกหด อบรม

ข. ฝายบรหารประเมนมลคาจาก การวดความร ความสามารถ

ความชานาญ ทศนคตของสมาชกองคการ พนกงานทฝกฝนชานาญจะสะทอนผลตผล

ประสทธภาพการทางาน ทศนคตตองานและองคการ

องคการมกไมเอาทรพยากรมนษยเปนสนทรพยขององคการ หลาย

บรษทละเลยความสาคญของการใหความร ฝกหด พฒนา ความชานาญ โดยแทจรงแลว

ทกองคการไมวาทางธรกจ ราชการ บรการไดใชทรพยากรเหลานอยางถงทสดเพอการ

แขงขน

ขอบเขตงานพฒนาทรพยากรมนษย (HRD.) ในองคการมเปาหมาย

3 ประการคอ

1. Create the system งานสรางระบบ

2. Maintain the system บารงรกษาระบบ

3. Improve the system ปรบปรงระบบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

67

ผทตองการเขามาทางานในหนาท HRD ในองคการจะตองเตรยมความร

ในทางวชาการในแตละสาขาใหพรอม เชน ผทางานใน Information System จะแตกตาง

จากผทางานใน Organization Development ในใจกลางของวงกลมประกอบดวยเปาหมาย

หลก 3 ประการคอ สราง รกษา และ ปรบปรงระบบ โดยทเปาหมายแตละสวนจะทาให

บรรลผลไดกตอเมอไดทาหนาทตามวงกลมรอบนอกแตละสวนใหบรรลผลในการทาให

ระบบขององคการทาหนาทนน ยกตวอยาง เชน จะตองมการระบและจางพนกงาน

(มกเรยกการคดเลอกและบรรจเปน Staff) ระบบจะมการบารงรกษาดวยการใหเงนเดอน

หรอบารงสขภาพ(อยในขอบเขตงาน Compensation and Benefits) ในสวนของ Improving

the System มการอบรมบคลากร เรยก Individual Development จะเหนไดวาขอบขายงาน

HRD ในแตละสวนมภาระหนาททสาคญทจะสรางความมนใจไดวา องคการจะอยในสภาพ

ททางานไดอยางมประสทธภาพ

ขอบเขตงานหลก 3 ประการ คอ 1) Creating The System เปนสวนทให

ความสาคญกบตวองคการเอง เชน การ designed , structure, และ implemented)

กจกรรมของงาน เชน Organization and Job design ในทางทฤษฎจะเปนงานทมากอนงาน

อนๆ เนองจากมนเปนไปไมไดทองคการจะทางานโดยปราศจากระบบในตวในความเปนจรง

งาน (job) จะตองถกกาหนดใหกบบคคลทสามารถจะทาใหสาเรจ การ Planning &

Selection and Staffing มงสการจดบคคลเหมาะสมกบงานและองคการและดงดดผคนให

สนใจองคการ 2) Maintaining The System เมอระบบถกสรางขนมาและม staff แลว

กาวตอไปคอ ทาใหระบบเดนงานไดเปนสวนทมงใหบรการแกทรพยากรมนษยภายหลงท

องคการไดกาวไป นโยบายและ ยทธศาสตร ไดรบการจดตงขน สวนตางๆ ทง 4

(Compensation and Benefits, Employee Assistance, Information System Labor Relation)

ตางมงสรางการปฏบตงานทมงมนและสรางฐานใหกบ Maintain the System เปนสวน

สาคญทสดถาบรษทตองการประสทธภาพในการบรรลวตถประสงค 3) Improving The

System

มเปาหมายหลก 3 ประการเพอมงปรบปรงการผลตทงสวนของบคคล

และองคการ รวมถงคณภาพการประกอบการ เพอทจะบรรลเปาหมายองคการและ

ประสทธผลขององคการโดยไมตองทงเปาหมายสวนบคคล สวนทเรยกวา Individual

Development, Career Development, Organization Development นมเปาหมายเพอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

68

ปรบปรงคณภาพการทางานและวถชวตการทางาน สรางพนฐานใหกบ improving the

System

เปาหมายของ Improving the System คอ 1) มงสการเปลยนแปลงและ

แกไขโครงสรางองคการ 2) ระบและคดเลอกบคคลทดทสดเพอบรรจในตาแหนง 3) มงฝก

คนทมตาแหนงในองคการใหมทกษะมากขน เปาหมายทง 3 นจะทาให HRD บรรล

เปาหมายของการปรบปรงระบบ

ทรพยากรมนษย (Human resource) เปนบคคลซงมความพรอม มความ

จรงใจ และสามารถทจะทางานใหบรรลเปาหมายขององคการ หรอเปนบคคลในองคการ

ทสามารถสรางคณคาของระบบการบรหารงานใหบรรลวตถประสงคทตองการได ดงนน

องคการจงมหนาทในการบรหารทรพยากรมนษย เพอใหปฏบตงานจนบรรลวตถประสงค

ขององคการ ซงตองใชการวางแผนเชงกลยทธดานการบรหารทรพยากรมนษยเขามาชวย

ลกษณะการบรหารทรพยากรมนษยและกจกรรมการบรหาร

ทรพยากรมนษย

การบรหารทรพยากรมนษย (Human resource management (HRM)) มผให

ความหมายไวตางๆ ดงน 1) เปนการใชประโยชนจากทรพยากรมนษยของธรกจเพอให

บรรลวตถประสงคขององคการ (Mondy, Noe and Premeaux. 1999: GL-5)

2) เปนนโยบายและการปฏบตในการใชทรพยากรมนษยของธรกจเพอใหบรรล

วตถประสงคขององคการ (Dessler. 1997 : 72) 3).เปนกจกรรมทออกแบบเพอจดหา

ความรวมมอกบทรพยากรมนษยขององคการ (Byars and Rue. 1997 : 4) 4).เปนหนาท

หนงขององคการซงทาใหเกดประสทธผลสงสดจากการใชพนกงานเพอใหบรรลเปาหมาย

ขององคการและเปาหมายเฉพาะบคคล (Ivancevich. 1998 : 708)

การบรหารทรพยากรมนษยในการทางาน (Human resource management

at work) เปนสงสาคญและมความจาเปนทตองกระทาเพอใหทรพยากรมนษยทมอยใน

องคการสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ตลอดจนเพอความอยรอด

และความเจรญกาวหนาขององคการ ผบรหารทรพยากรมนษยควรจะศกษาในประเดน

ตางๆ ดงน

1. การบรหารทรพยากรมนษยคออะไร(What is human resource

management)

2. ทาไมการบรหารทรพยากรมนษยจงมความสาคญตอผบรหาร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

69

ทกคน (Why is human resource management important to all managers)

3. ลกษณะขอสายงานหลกและสายงานทปรกษาของการบรหาร

ทรพยากรมนษย (Line and staff aspects of human resource management)

4. อานาจหนาทของสายงานหลกเทยบกบสายงานทปรกษา (Line versus

staff Authority)

5. หนาทความรบผดชอบของการบรหารทรพยากรมนษยของผบรหาร

ตามสายงานหลก( Line man a ge r ’ s human resource management esponsibilities)

6. ความรบผดชอบของการบรหารทรพยากรมนษย ของแผนกทรพยากร

มนษย (Human resour ce depar t ment’ s human res our ce management responsibilities)

7. ความรวมมอของการบรหารทรพยากรมนษย ของสายงานหลกและ

สายงานทปรกษา (Cooperative line and staff human resource management) ซงจะได

อธบายรายละเอยดดงน (Dessler 1997 : 1)

วตถประสงคของการบรหารทรพยากรมนษย [Human resource

management (HRM) objective] มดงน

1. เพอจดหาคนทมคณสมบตทเหมาะสมกบงาน

2. เพอใชทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนสงสด

3. เพอพฒนาทกษะและความสามารถของกาลงแรงงานใหม

ประสทธภาพสงสด

4. เพอรกษาพนกงานทมความสามารถใหคงอยใหนานทสด

5. เพอสอสารนโยบายการบรหารทรพยากรมนษยใหกบพนกงานทกคน

ไดทราบ

การบรหารทรพยากรมนษยมความสาคญตอผบรหารทกคน

(The important of human resource management to all managers) การบรหารมนษย

มความสาคญตอผบรหาร เพราะผบรหารทกคนไมตองการใหมความผดพลาดเกดขนใน

การบรหารงาน ซงความผดพลาดทผบรหารงานไมตองการมดงน

1. การจางคนไมเหมาะสมกบงาน

2. อตราการออกจากงานสง

3. การพบวาพนกงานไมตงใจทจะทางานใหดทสด

4. การเสยเวลากบสมภาษณทไมไดประโยชน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

70

5. ทาใหบรษทตองขนศาลเนองจากความไมเปนธรรมของผบรหาร

6. ทาใหบรษทถกฟองจากการจดสภาวะแวดลอมการทางานทไม

ปลอดภย

7. การทาใหพนกงานคดวาเงนเดอนทเขาไดรบไมยตธรรม

8. ไมยอมใหมการฝกอบรมและการพฒนา ซงเปนการทาลาย

ประสทธภาพและประสทธผลของหนวยงาน

9. การกระทาทไมยตธรรมและความสมพนธทตงเครยดกบพนกงาน

ความรทศกษาจากการบรหารทรพยากรมนษยจะชวยใหสามารถหลกเลยง

ขอผดพลาดดงกลาวได สงทสาคญยงไปกวานนคอ ผบรหารควรมเหตผลและกระทาในสง

ทถกตอง ไดแก การวางแผนทเหมาะสม การจดแผนภมองคการและกาหนดสายการ

ทางานใหชดเจน รวมถงการใชการควบคมดวยความชานาญแตอยางไรกตามผบรหารก

อาจลมเหลวไดในทางกลบกนกมผบรหารบางคนทประสบความสาเรจถงแมจะไมไดมการ

วางแผนทเหมาะสมเพราะพวกเขามความชานาญในการจางคนไดถกตองเหมาะสมกบงาน

มการจงใจ การประเมน การฝกอบรม และการพฒนาทเหมาะสม

กจกรรมการบรหารทรพยากรมนษย (Human resource management

(HRM) activities) หมายถง การปฏบตและนโยบายในการใชทรพยากรมนษยของธรกจ

เพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ หรอเปนกจกรรมการออกแบบเพอสรางความ

รวมมอกบทรพยากรมนษยขององคการ กจกรรมการบรหารทรพยากรมนษยมดงน

1. การวางแผนทรพยากรมนษย (Human resource planning)

เปนกระบวนการสารวจความตองการทรพยากรมนษยเพอใหไดจานวนพนกงานทมทกษะ

ทตองการ และสามารถจดหารไดเมอจาเปนตองใช (Mondy, Noe and Premeaux. 1999 :

GL-5) โดยไดประกอบดวยขนตอนทชวยใหไดทรพยากรมนษยทเพยงพอเพอใหบรรล

วตถประสงคองคการในอนาคตดงน

1.1 การพยากรณความตองการพนกงานทมคณสมบตตางๆ

1.2 การเปรยบเทยบความตองการกบกาลงแรงงานในปจจบน

1.3 การกาหนดรปแบบของพนกงานทจะสรรหาเขามาหรอจานวน

ทจะตองออกจากงาน (Ivancevidh. 1988 : 708)ดรายละเอยดในบทท 4 อยางไรกตามใน

การวางแผนทรพยากรมนษยนนจะตองมการออกแบบงานและการวเคราะหงานกอน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

71

การวางแผนเชงกลยทธและการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ

การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (strategic human resource

management) พนกงานเปนสวนสาคญในการบรรลความสาเรจในการสรางโอกาสในการ

แขงขนโดยการใชกลยทธการบรหารทรพยากรมนษยซงหมายถง การเชอมโยงระหวางการ

บรหารทรพยากรมนษยกบเปาหมายกลยทธเพอการปรบปรงสมรรถนะของธรกจและ

พฒนาวฒนธรรมองคการ จะทาใหเกดนวตกรรมหรอการเปลยนแปลงใหมๆ รปแบบของ

การวางแผนการขยายตว และกจกรรมดานทรพยากรมนษย ซงเปนการตงใจทจะทาให

องคการสามารถประสบความสาเรจตามเปาหมาย เปนการยอมรบหนาทของทรพยากร

มนษยวาเปนเสมอนหนสวนหรอสวนประกอบสาคญในกระบวนการของกลยทธระดบ

บรษทอยางไรกตามการสรางกลยทธเหลานจะตองผานกจกรรมของฝายทรพยากรมนษย

เชน การสรรหา การคดเลอก การฝกอบรม และการใหรางวลบคคล

การวางแผนเชงกลยทธ (Strategic planning) หมายถง การตดสนใจของ

องคการเกยวกบภาระหนาททควรทาใหสาเรจ และวธการกาหนดทจะไปสความสาเรจ

ถงแมวาการวางแผนกลยทธจะเปนสงสาคญสาหรบการพฒนาแผนกลยทธ แตกมความจา

เปนมากยงขนทจะตองปฏบตการใหเปนไปตามแผน ประกอบดวยการวางเปาหมายและ

จดประสงคทวทงองคกร และหาวธทจะทาใหเปาหมายและจดประสงคเหลานนบรรลผล

สาเรจ ทรพยากรมนษยหรอพนกงานขององคการจะตองมสวนรวมอยางมาก ในกระบวน

การวางแผนกลยทธ เมอภารกจ (Mission) ของบรษทไดกาหนดไวอยางชดเจนและสามารถ

วางเปนแนวทางใหเกดความเขาใจไดแลว พนกงานและผจดการกจะใชความพยายามอยาง

เตมทในการทาตามจดประสงคของบรษท ผบรหารระดบสงจะคาดหวงในกจกรรมของ

ทรพยากรมนษยวาจะสมพนธอยางเปนระบบกบภารกจ และเปาหมายกลยทธตลอดจนม

การเพมคณคาเพอใหเปาหมายเหลานบรรลผลสาเรจ ขอดของการวางแผนกลยทธคอ

จะทาใหบรษทสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทรวดเรวได

ดวยความเปนจรงเชนน จงควรทาแผนกลยทธใหมความสาคญมากขน ขณะทเศรษฐกจ

ของชมชนในยโรป (Economic Community in Europe) มการเปลยนแปลงจะทาใหเกด

อปสรรคตอการคาและตอตลาดในอาเซยน (Asian markets) โดยเฉพาะอยางยงในประเทศ

จนซงกาลงเปดประเทศ ขณะท ความเปนโลกาภวตนของธรกจมแทรกอยทวไป

การวางแผนกลยทธอาจตองจดทาอยางด เพอใหบรษทสามารถเขาสการแขงขน

ไดซงผจดการจะตองมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมอยางรอบคอบเพอชวยให

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

72

องคการสามารถขยายตวและอยรอด

ลกษณะของการวางแผนกลยทธ (The nature of strategic planning)

ผบรหารมภาระในการตดสนใจเกยวกบการดาเนนการของบรษท การตดสนใจจะมการ

กระทาในระดบทแตกตางกน บรษทจานวนมากอาจจะมบรษทในเครอมากมาย ทาใหมการ

วางแผนกลยทธในกลมธรกจซงจะตองเกยวของกบธรกจแตละธรกจและตองมกลยทธ

สาหรบการแขงขน เพอการสรางจดแขงของธรกจระยะยาวใหมตาแหนงการแขงขนใน

ตลาดธรกจแตละชนดจะตองประกอบดวยฝายตางๆ เชน ฝายการผลต ฝายขาย และฝาย

บรหารทรพยากรมนษย ซงกลยทธตามหนาท (Functional Strategies) เปนกลยทธท

กาหนดวธการซงแตละหนาททางธรกจตองดาเนนการตามกลยทธระดบธรกจ

(Business Strategies) เปนการแสดงวาการกระทาขนพนฐานของแตละฝายจะเปนแนวทาง

อยางเดยวกน กลาวคอ เปนการชวยใหธรกจบรรลเปาหมายการแขงขนซงแผนกกลยทธ

ของผบรหาร (The ma nage r ’ s Strategic plan) จะเปนแนวความคดทพยายามแสวงหา

ความสมดลระหวางปจจย 2 กลม คอ โอกาสและอปสรรคซงเปนสภาพแวดลอมภายนอก

บรษท จดแขงและจดออนซงเปนสภาพแวดลอมภายในบรษท ลกษณะของการวางแผน

เชงกลยทธ มดงน

1. การสรางขอไดเปรยบในการแขงขน (Building competitive advantage)

จะเหนไดวาบรษททประสบความสาเรจเปนบรษททสามารถสรางขอไดเปรยบทางการ

แขงขนสาหรบแตละธรกจ การสรางขอไดเปรยบในการแขงขน (Competitive advantage)

หมายถง ปจจยตางๆ ซงทาใหองคการมความแตกตาง (มคณคาทเหนอกวา) ในผลตภณฑ

และบรการจากคแขงขนรายอนๆ ซงมผลตอความพงพอใจของลกคามากวาคแขงขน ทาให

มสวนครองตลาดเพมขนเชนเดยวกบการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) Michael

Porter ซงเปนผเชยวชาญกลาววา “กลยทธการแขงขน” (Competitive Strategy) ม

เปาหมายทจะสรางผลกาไรเทาทจะเปนไปได

วธทบรษทสามารถประสบความสาเรจจากการสรางขอไดเปรยบใน

การแขงขน ไดแก 1) การเปนผนาดานตนทน (Cost leadership) เปนกลยทธการแขงขน

อยางหนงซงองคการคานงถงประสทธภาพในการลดตนทนเพอใหมตาแหนงเหนอกวา

คแขงขน 2) การสรางความแตกตาง (Differentiation Strategy) เปนกลยทธการแขงขนซง

องคการสรางความแตกตางในผลตภณฑทใหลกคารบรวามความแตกตางทเดนชดจาก

คแขงขน ผบรษทสามารถสรางความแตกตางของผลตภณฑโดยถอเกณฑดานเทคโนโลย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

73

การใหบรการแกลกคาการออกแบบผลตภณฑ การจดจาหนายและอนๆ เมอลกคาเชอวา

ผลตภณฑเหลานนมความแตกตางจากผลตภณฑของคแขงขนกเตมใจทจะซอในราคาทสง

ประโยชนของกลยทธการสรางความแตกตางน คอความจงรกภกดจากลกคาและกาไร

ทสงขน

2. ฝายทรพยากรมนษย เปนฝายสรางขอไดเปรยบในการแขงขน (human

resources as a competitive advantage) โดยการทาใหเปนผนาดานตนทนตา (Low – cost

Leader) และเปนผสรางความแตกตาง (Differentiate) และตองทาใหพนกงานเกด

ความรสกมขอผกพนกบงานตวอยางรถยนตทมตนทนทตาและคณภาพสง เชน รถโตโยตา

ไมใชเปนผลจากเครองจกร แตเปนผลจากความตงใจทางานดวยขอผกพน (Commitment)

จงทาใหพนกงานใสใจทจะทางานหนก และมวนยในตนเองในการทจะผลตรถยนตทดทสด

ดวยตนทนทตาทสด

บทบาทของกลยทธ (Strategic role) ททาใหพนกงานมขอผกพนจะ

ชวยใหบรษทประสบความสาเรจในการสรางโอกาสในการแขงขนผเชยวชาญดานการ

วางแผนกลยทธ (Strategic Planning) ชอ C.K. Prahalad and Gary Hamel กลาววา

การสรางขอไดเปรยบในการแขงขน ไมใชเพยงขนอยกบความแตกตางของผลตภณฑหรอ

บรการหรอการเปนผนาทใชตนทนตา (Low – cost leader)เทานน แตยงตองรกษาผชานาญ

งานพเศษเอาไว หรอทเรยกวาแกนของความสามารถ (Core competencies) และตองมการ

โตตอบกบลกคาอยางฉบไว หรอกลาวอกอยางหนงไดวา การสรางโอกาสในการแขงขนจะ

ขนอยกบความสามารถในการบรหาร เพอทาใหเทคโนโลยของบรษทเปนไปอยางมระบบ

และเกดความชานาญในการผลต เพอเขาสการเปนผมความสามารถซงจะทาใหธรกจม

การปรบตวอยางรวดเรวเพอสรางโอกาสในการเปลยนแปลงของธรกจ

บทบาทของทรพยากรมนษยในฐานะเปนหนสวนกลยทธ (HR’s role as a

strategic partner) มรายละเอยด ดงตอไปน

1. บทบาทของทรพยากรมนษยในการกาหนดกลยทธ ( HR’s role as a

strategic Strategy) การวางแผนกลยทธของบรษททงหมดตองการวเคราะหใหเปนอนหนง

อนเดยวกน ทาใหโอกาสและอปสรรคจากภายนอกบรษท จดแขงและจดออนภายในบรษท

สมดลกนเปนการรวบรวมและวเคราะหโอกาสจากภายนอกบรษท (External opportunities)

และทาใหบรษทประสบความสาเรจ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

74

2. บทบาทของทรพยากรมนษยในการบรหารกลยทธ ( HR’s ro le a s a

executing Strategy) การบรหารทรพยากรมนษยมบทบาทนาไปสความสาเรจ หรอสราง

แผนกกลยทธของบรษท การบรหารทรพยากรมนษยจะชวยสรางกลยทธไดหลายวธ

ตวอยางทรพยากรมนษยจะเขาไปมสวนรวมในการลดขนาดของแรงงานไดสาเรจ

โดยสรางแผนกกลยทธใหม การลดคาใชจายเกยวกบดแลสขภาพและการฝกหดพนกงาน

ใหมการเพมการแขงขนในตลาดระดบโลก จะเหนวาการวางกลยทธการปฏบตการ

ดานทรพยากรมนษยจะชวยทาใหพนกงานมขอผกพนกบองคกรและชวยปรบปรงตลอดจน

พฒนาองคกรได

ภารกจ (Mission determination)

วสยทศน (Vision) หมายถงเปาหมายทมลกษณะกวางขวางซงเปนความ

ตองการในอนาคต โดยไมไดกาหนดวธการไว

ภารกจ (Mission) เปนลกษณะงานและกจกรรมขององคการ การกาหนด

ภารกจ (Mission) จะเกยวของกบคาถามดงน 1) บรหารอะไร 2) เพอใคร 3) ควรจะตองทา

กาไรใหมากทสดเพอใหผถอหนไดรบเงนปนผลสงขนหรอไม 4) บรษทควรมรายไดเพอให

พนกงานมความมนคงหรอไม

1. ในการวางแผน การสรรหา การคดเลอกและการฝกอบรมทรพยากร

มนษยนนจาเปนอยางยงทจะตองคานงถงภารกจทมอยในปจจบนและทวางแผนไวใน

อนาคต ตลอดจนวสยทศนขององคการในระยะยาวดวย

2. การประเมนสภาพแวดลอม (Environmental assessment) เมอไดตดสนใจ

ในภาระหนาททจะทาแลวองคการจะตองประเมนสภาพแวดลอมภายในซงเปน

ความสามารถขององคการคอ จดแขง (Strengths) และจดออน (Weaknesses)

สภาพแวดลอมภายนอก คอ อปสรรค (Threats) และโอกาส (Opportunities) เพอนามา

วางแผนกลยทธโดยรกษาหรอเพมจดแขงทองคการมอย แกไขจดออนใหนอยลง นาโอกาส

ของบรษทมาใชใหเกดประโยชนและพยายามหลกเลยงอปสรรคทเกดขน

การประเมนสภาพแวดลอมตางๆ เหลานจะชวยในการกาหนดกลยทธ

เพอการจดสรรพนกงานของบรษทวาจะจดสรรพนกงานของบรษทมากขนในกรณทใชกล

ยทธการเจรญเตบโต หรอลดจานวนพนกงานลงในกรณทใชกลยทธการตดทอน ตลอดจน

กาหนดแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยเหลานน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

75

3. การกาหนดวตถประสงค (Objective setting) เปนการวางเปาหมายใน

ระยะสนทมลกษณะเจาะจง ซงเปนผลลพธทวดได ในการบรหารทรพยากรมนษยนน

จาเปนตองทราบวา วตถประสงคของบรษทเปนอยางไร

4. กาหนดกลยทธ (Strategy setting) และระดบของการวางแผนเชงกลยทธ

(The levels of strategic planning) กลยทธ (Strategy) เปนการกาหนดวธการตางๆ

ทองคการตองใชเพอใหบรรลวตถประสงคในการกาหนดกลยทธนนตองพจารณาถงระดบ

ของการวางแผนเชงกลยทธ

ระดบของการวางแผนเชงกลยทธ (The levels of strategic planning)

การวางแผนกลยทธควรไดรบการพจารณาตามระดบขององคการ โดยปกตแบงออกเปน 3

ระดบ ดงน

4.1 การวางแผนกลยทธระดบบรษท (Corporate-level strategic

planning) เปนกระบวนการใหความหมายลกษณะตางๆ ทงหมดและวางจดมงหมายของ

องคการ วางธรกจทจะเพมเขาไปและลดหรอเลกทาและวธการใชทรพยากรเพอกระจาย

ธรกจวางแผนกลยทธระดบบรษทจะเปนการชใหเหนถงสงทองคการจะตองกระทาและ

การตดสนใจในบทบาทของแตละธรกจในกลยทธหลกขององคการ ซงการวางแผนกลยทธ

ระดบบรษทจะเปนความรบผดชอบเบองตนของผบรหารระดบสงขององคการ รวมทง

ผบรหารระดบสงของฝายทรพยากรมนษยดวย ซงจะตองจดเตรยมบคลากรใหสอดคลอง

กบทรพยากรของบรษท

4.2 การวางแผนกลยทธระดบธรกจ (Business- level strategic

planning) เปนกลยทธซงมองหาวธการวาจะแขงขนอยางไรในแตละหนวยธรกจซงบรษท

ตองใชกลยทธดงน

4.2.1 การสรางความแตกตาง (Differentiation)

4.2.2 ความเปนผนาดานตนทน (Cost leadership)

4.2.3 การตอบสนองทรวดเรว (Quick response)

4.2.4 การมงทลกคากลมเลก (Focus)เพอใหกลยทธทง 4 ประการ

ประสบความสาเรจการบรหารทรพยากรมนษยถอวามบทบาททสาคญมากในการสรางขอ

ไดเปรยบทางการแขงขนและเปนปจจยสาคญทชวยใหมการปรบตวทรวดเรวในแตละระดบ

ธรกจอนประกอบดวยหนวยธรกจเชงกลยทธหลายหนวย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

76

หนวยธรกจเชงกลยทธ (A Strategic Business Unit (SBU))

เปนสวนหนงของธรกจขององคการ ซงสรางแยกออกมาทอาจเปนธรกจเดยว หรอเปน

ธรกจหลายอยางทเกยวของกน โดยมวตถประสงคเพอวางแผนกลยทธ ซงในแตละหนวย

ธรกจจะตองสรางความแตกตางใหเหนอกวาคแขงขนโดยอาศยการบรหารทรพยากร

มนษยทมประสทธภาพ

4.3 การวางแผนกลยทธระดบหนาท (Functional- level strategic

planning) เปนการสรางใหเกดขอใหเปรยบทางการแขงขน (Competitive advantage)

ในแตละหนาทของธรกจ อนประกอบดวย

4.3.1 การตลาด (Marketing)

4.3.2 การปฏบตการ (Operations) หรอการผลต (Production)

4.3.3 การวจยและพฒนา (Research and development)

4.3.4 การบญช (Accounting)

4.3.5 การเงน (Financial)

4.3.6 การจดซอ (Purchasing)

4.3.7 การบรหารทรพยากรมนษย (Human resource

management) จะเหนวาในแตละหนาทนนจะสามารถปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคได

ตองใชทรพยากรมนษยทมความสามารถและเหมาะสมกบแตละลกษณะหนาท ตลอดจน

การบรหารทรพยากรมนษยใหบรรลวตถประสงคในแตละหนาท

5. การปฏบตการตามกลยทธ (Strategy implementation) เปนการ

ดาเนนการตามกลยทธทกาหนดไวในขนท 4 ซงตองใชหลกการบรหารทรพยากรมนษย

ทงหมดเพอใหเกดการใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด ทงน ในการปฏบตตามกลยทธ

จะตองอาศยปจจยตางๆ ตอไปน

5.1 ความเปนผนา (Leadership) ผนาสามารถทจะทาใหบคคลอน

ทาสงใดสงหนงทเขาตองการผจดการตองมอทธพลตอสมาชกขององคการใหยอมรบ

พฤตกรรมทตองการสาหรบการปฏบตการตามกลยทธผบรหารระดบสงจะตองแสวงหา

การปฏบตการกลยทธใหมๆ ซงอาจจะมประโยชนทจะสรางความรวมมอและชกชวน

ผบรหารระดบกลางและระดบตนใหสรางและปฏบตการตามแผนกกลยทธ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

77

5.2 โครงสรางองคการ (Organizational structure) เปนแบบแผนท

กาหนดขอบเขตของงานและความสมพนธของอานาจหนาท โครงสรางจะแสดงใหเหนถง

ความรบผดชอบของผจดการแตละคนและระดบของอานาจหนาท รวมทงการรวมงาน

ทเกยวของกนเขาสแผนกเดยวกน ในการบรหารทรพยากรมนษยนนจะตองพจารณา

โครงสรางขององคการโดยมการวางแผนดานกาลงคน การสรรหาและคดเลอกเพอจดคน

ใหตรงกบงาน (Put the right man on the right job)

5.3 ขอมลและระบบการควบคม (Information and control systems)

ในระบบนประกอบดวยการใหรางวล แรงจงใจ งบประมาณสาหรบการจดสรรทรพยากร

ระบบขอมลสารสนเทศ กฎเกณฑ นโยบาย และวธดาเนนงานขององคการ ขอมลทถกตอง

และระบบการควบคมตองไดรบการพฒนาเพอชวยสนบสนนการปฏบตการตามแผน

กลยทธ

5.4 เทคโนโลย (Technology) ประกอบดวย วธการ ความร เครองมอ

และอปกรณทใชเพอใหการสงงานขององคการบรรลผลสาเรจถาองคการมการผลต

ผลตภณฑใหม ผจดการตองออกแบบ สรางงานใหสรางสงกอสรางและสงอานวยความ

สะดวกใหมตลอดจนเทคโนโลยใหมทตองนามาใชเพอลดตนทนและใหเกดประโยชนสงสด

5.5 ทรพยากรมนษย(Human resources) ประกอบดวยการวางแผน

กาลงคน การสรรหา การคดเลอก การฝกอบรม การโยกยาย การเลอนตาแหนงเพอจดคน

ใหตรงกบงาน ใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด ควบคมตนทนดานแรงงานและรกษา

พนกงานทมความสามารถใหคงอย

แนวคดเกยวกบการบรหารการเปลยนแปลง

ปจจบนการทาธรกจเปนเกมการแขงขนทมความซบซอน และทวความ

รนแรงมากขนทกขณะ อนเนองมาจากการเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมอยางตอเนอง

และรวดเรวมากขนกวาในอดตดวยสาเหตนองคกรตางๆ จงจาเปนตองดาเนนการเพอ

ตอบสนองตอปจจยจากสภาพแวดลอมทเกดขน ใหไดอยางเหมาะสมและทนทวงท

การพฒนาองคกร (Organization Development) หรอทนยม เรยกกนวา OD

เปนเครองมอทถกนามาใชในการบรหารและพฒนาองคกรเพอใหองคกรสามารถปรบตว

และแกไขปญหา กาวทนการเปลยนแปลง พรอมสรางความเขมแขงใหกบองคกรอยางเปน

ระบบและเปนรปธรรมมากขน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

78

องคประกอบหลกของการพฒนาองคกร (Organization Development)

1. มพนฐานทางดานสงคมศาสตรแมวาปจจบนเทคนคการพฒนาองคกร

ไดขยายตวและบรณาการเขากบเทคนคการบรหารอนๆ เชนการบญชและการเงน

การปรบปรงเทคโนโลยสานกงานและการดาเนนการ เปนตน แตไมวาเราจะพฒนาองคกร

ไปในรปแบบใดเรากตองประยกตโดยการนาความเขาใจและหลกทางสงคมศาสตรและ

มนษยสมพนธมาประยกตเพอใหเกดการเปลยนแปลงขนในทศทางทตองการ

2. ใหความสาคญกบการพฒนาสมาชกขององคกรโดยหลกการเชอวา

มนษยทกคน มความสามารถและตองการจะมสภาพชวตทด ดงนนผบรหารจะตอง

จดโครงสรางองคกร ระบบงาน และบรรยากาศทสรางความพอใจในการทางาน และ

พรอมเปดโอกาสใหพนกงานมความกาวหนา และพฒนาตนเองอยางตอเนอง

3. เพมความสามารถในการทางานขององคกร การพฒนาองคกร จะศกษา

และวเคราะหปญหาเพอกาหนดแนวทางในการปรบปรงและแกไขปญหาในระดบตางๆ ของ

องคกร ตงแตระดบบคคล หนวยงานหรอองคกร เพอใหการทางานมประสทธภาพและ

ประสทธผลสงขน

ภาพประกอบ 4 แบบการจาลององคประกอบการพฒนาองคกร

การพฒนาองคกร (OD) จะแตกตางจากหลาย ทฤษฏทเคยศกษา เพราะวา OD

จะเปนทงทฤษฎและการปฏบต ซงจะมผลตอการเปลยนแปลงระบบองคกรอยางมแบบ

แผนเพอใหองคกรสามารถแกไขปญหาและมการพฒนาการอยางเหมาะสมโดยทการ

การพฒนาสมาชก

สงคมศาสตร

OD

ความสามารถ

ขององคกร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

79

พฒนาองคกรจะเกยวของกบการพฒนาประสทธภาพ และประสทธผลในการทางานของ

องคกร

สาเหตทองคกรตางๆ ตองท าการพฒนา

1. ความซบซอนและความหลากหลายขององคกร

การเปลยนแปลงและความกาวหนาในสงคมปจจบน ทาใหองคกรหลาย

แหงตองปรบตวจนมโครงสรางทซบซอน และมรปแบบทหลากหลายขน ซงเราจะเหน

รปแบบการปรบตวในระดบตางๆ เชน การรอปรบระบบ (Reengineering) การแตกออกเปน

หนวยธรกจยอย (Business Unit) การลดระดบการบงคบบญชา หรอการลดขนาดองคกร

(Downsizing) เปนตน ทาใหมการปรบเปลยนระบบและวธการทางาน ซงจะสงผลกระทบ

ตอบคลากรทปฏบตทงในเชงกายภาพและจตใจ ทาใหฝายบรหารไมเพยงแตตองตดสนใจ

เปลยนโครงสรางขององคกรแตจะตองสามารถวางแผนและทาการพฒนาองคกร เพอ

เตรยมความพรอมใหแกทงบคคลและองคกร

2. พลวตของสภาพแวดลอม

การขยายตวและเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอก เชน

เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม การเมอง เทคโนโลย และโลกาภวตน ตลอดจนสภาพแวดลอม

ในการดาเนนงานตางๆ เชน ลกคา คแขงขน ตางกมอทธพลตอการดารงอยของทงองคกร

และบคลากร ประกอบกบแผนพฒนาโครงสรางพนฐานในระดบมหภาคของประเทศ ทให

ความสาคญกบคณภาพชวตของประชากร ไดสรางแรงผลกดนใหองคกรธรกจตองปรบตว

และดาเนนงานเพอตอบสนองความตองการขนพนฐานของแรงงานเพอใหมคณภาพชวต

การทางานทดขน

3. ความยดหยนและการตอบสนองตอปญหา

องคกรตองมความยดหยนตอแรงกดดนและสามารถตอบสนองตอ

ปญหาทเกดขนไดอยางรวดเรว ถกตอง และเหมาะสม เนองจากการเปลยนแปลงและ

ความผนผวนของสภาพแวดลอม อาจสรางโอกาสหรออปสรรคใหแกองคกรได โดยโอกาส

และอปสรรคทเกดขนอาจจะมรปแบบทแตกตางจากอดต ทาใหองคกรตองสามารถ

ตอบสนองตอปญหาไดอยางเปนระบบและตรงประเดน ซงตองอาศยความรความสามารถ

และความพรอมขององคกร ในการรบรและตระหนกถงปญหา การวเคราะหสาเหต และ

การแกไขทถกตอง ผานทางทรพยากรมนษยทมศกยภาพ และเขาใจความสมพนธระหวาง

ตนเอง กลม องคกร และสภาพแวดลอมอยางด

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

80

4. แรงผลกดนของเทคโนโลย

ปจจบนเทคโนโลยเปนปจจยสาคญทมอทธพลตอประสทธภาพ และ

ประสทธผลในการทางานของธรกจ การเปลยนแปลงของเทคโนโลยในอตสาหกรรมทาให

องคกรตองปรบเปลยนเทคโนโลยของตนเอง เพอใหสามารถทางานอยางมประสทธภาพ

และประสทธผลทดเทยมหรอเหนอกวาองคกรอนๆ มเชนนนกจะถกคแขงขนแซงหนา และ

อาจจะตองออกจากการแขงขนไปในทสด ซงเราสมควรใหความสนใจกบเทคโนโลยดาน

ตางๆ ดงน

4.1 เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) หรอIT ไดแก

คอมพวเตอร ชดคาสง อปกรณสอสาร และระบบ Internet จะเปนกลจกรสาคญในการ

สรางประสทธภาพ และความคลองตวใหแกองคกร ผานระบบการจดการขอมลท

เหมาะสม ทชวยใหการตดสนใจแกไขปญหามความถกตองและเหมาะสมกบขอจากดของ

สถานการณ

4.2 เทคโนโลยการผลตและการปฏบตงาน (Production/Operations

Technology) เปนเทคโนโลยสมยใหมทชวยใหการผลตมประสทธภาพและผลผลตสงขน

ตลอดจนชวยในการปฏบตงานของบคคลใหสะดวกและรวดเรวมากขน ซงจะสงผลตอการ

เพมผลตภาพ (Productivity) ในการดาเนนงานของธรกจ

4.3 เทคโนโลยการบรหารงาน (Management Technology)

เปนเทคโนโลยสมยใหมทชวยใหการทางานขององคกรมประสทธภาพ ทงในดานการ

วางแผน การปฏบตการ และการควบคม เชน Benchmarking การบรหารคณภาพโดยรวม

(Total Quality Management: TQM) หรอ การรอปรบระบบ (Reengineering) เปนตน

โดยใหความสาคญกบการพฒนาทงโครงสรางและการทางานขององคกรใหกาวหนาและ

ทนสมย ซงจะชวยสรางความไดเปรยบเหนอคแขงขน

เราจะเหนวา พฒนาการและการใชงานเทคโนโลยทงสามดาน

อยางเหมาะสมจะมอทธพลและชวยเรงการพฒนาผลตภาพ (Productivity) รวมขององคกร

ดงนนการทเราจะสามารถใชเทคโนโลยไดอยางถกตอง และลงตวจะตองอาศยทรพยากร

มนษยทไมเพยงแตมความรในงานทตนทา แตจะตองสามารถใชเทคโนโลยใหเกดประโยชน

สงสดแกองคกรโดยสามารถประสานประโยชนและสรางสมดลระหวางงาน

และระบบใหไดอยางเตมท

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

81

5. การตนตวดานจรยธรรมและความรบผดชอบตอสงคม

นอกจากแรงผลกดนของกระแสการดาเนนงาน และปจจยแวดลอม

ภายนอก ดงทกลาวมาแลว ผบรหารในองคกรตางๆ ยงจะตองตนตวและใหความสาคญกบ

การดาเนนงานอยางมจรยธรรม ซอสตย และรบผดชอบตอสงคม สงแวดลอม ลกคาและ

พนกงาน โดยเฉพาะพนกงานซงเปนสวนประกอบทสาคญอนดบหนงขององคกร ทสมควร

ไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม และมมนษยธรรมเพอใหเขามความพอใจ และเตมใจ

ปฏบตงานทตนไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถและเสยสละใหแกองคกร โดย

พรอมจะปฏบตงานอนทอยนอกเหนอขอบเขตการทางานของตนเพอใหองคกรกาวไป

ขางหนาไดอยางมนคง

เราจะเหนไดชดวา พลวต ความซบซอน และความเกยวของกนของ

ปจจยแวดลอมและแรงผลกดนภายในองคกร นบเปนสาเหตของปญหาและโอกาสในการ

อยรอดและเจรญเตบโตขององคกร ดงนน ผบรหารจะตองกลาตดสนใจอยางกลาหาญ

และเดดขาดทจะเปลยนแปลงองคกร กอนทเหตการณเลกๆ จะลกลามเปนปญหารายแรง

ตอไป

กระบวนการพฒนาองคกร

ปจจบนการพฒนาองคกร (OD) ไดรบการยอมรบในความสาคญและนาไป

ประยกตใชในองคกรตางๆ มากขนทงทนาไปประยกตโดยตรงหรอใชงานในรปแบบอนๆ

ทาใหมการพฒนาองคกรในมตตางๆ ใหกาวหนามากยงขน อยางไรกตาม ในการทา OD

กไมไดหมายความวาจะสามารถนามาใชแกปญหาทกอยางของธรกจและพฒนาองคกรให

กาวหนาไดทกกรณ ทาใหนกบรหารทไมเขาใจหลกการของ OD เกดความคาดหวงทเกน

จรง (Over Expectation) และเมอทา OD ไมสามารถชวยใหองคกรของตนแกไขปญหาได

ทงหมด กโทษวา OD นนไรประสทธภาพและหนไปใชเทคนคดานอนแทน ดงนน กอนทเรา

จะศกษา เกยวกบรายละเอยดของการพฒนาองคกร เราควรทาความเขาใจหลกการของ

OD เพอทจะสามารถนาความรและทกษะทไดไปใชงานจรง โดยเรมตนจาก

กระบวนการพฒนาองคกร (OD Process) ซงเปนกระบวนการทจะตองดาเนนงานอยางเปน

ระบบและตอเนอง ดงน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

82

ภาพประกอบ 5 กระบวนการพฒนาองคกร

ขนตอนท 1 การวนจฉยองคกร (Organization Diagnosis) หลงจากทผบรหาร

ตระหนกถงปญหาทองคกรประสบอยหรอมองเหนโอกาสในการพฒนาองคกร เขากจะ

แตงตงผทมอานาจพฒนาองคกร (OD Team) ใหทาการศกษา ทาความเขาใจและอธบาย

สถานการณปจจบนเพอกาหนดแนวทางแกไขปญหา และเสนอแนะวธการพฒนาองคกรใน

อนาคต

ขนตอนท 2 การกาหนดกลยทธและวางแผนการพฒนาองคกร (Establish OD

Strategy and Implementation Plan) ทมงานพฒนาองคกรนาขอมลจากการวนจฉยองคกร

มากาหนดแผนพฒนาองคกรเลอกเทคโนโลยและระดบในการพฒนาองคกรและราง

แผนปฏบตงาน (Action Plan) เพอใหการดาเนนงานบรรลผลตามเปาหมายทตองการซง

จะตองดาเนนงานอยางเปนระบบ และเปนขนตอน โดยพจารณาภาพรวมขององคกร

เพอใหแผนปฏบตการสามารถบรณาการเขากบกลยทธขององคกร และสรางผลงานท

สาเรจอยางเปนรปธรรม

ขนตอนท 3 การนากลยทธการพฒนาองคกรไปประยกต (OD Intervention)

4. การประเมน

การพฒนา

องคกร

3. การดาเนน

งานพฒนา

องคกร

2. การกาหนด

กลยทธและวางแผน

พฒนาองคกร

1. การวนจฉย

องคกร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

83

หรอการแทรกแซงการพฒนาองคกร จดเปนขนตอนทมความสาคญตอความสาเรจ หรอ

ความลมเหลวในการพฒนาองคกร โดยมการกาหนดหนาทและความรบผดชอบในการทา

แผนการพฒนาองคกร ทมการวางแผนปฏบตงาน ตารางกจกรรม กาหนดตารางเวลา และ

ผรบผดชอบอยางชดเจน ตลอดจนมการเตรยมพรอมทจะแกไขปญหาอยตลอดเวลาโดยไม

ทอถอยตออปสรรคทเกดขน

ขนท 4 การประเมนการพฒนาองคกร (OD Evaluation) เปนขนตอนสาคญอก

ขนตอนหนงในการพฒนาองคกรทชวยในการตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการพฒนา

องคกรวาสอดคลองกบเปาหมาย เกณฑ และมาตรฐานทกาหนดไวเพยงใด ตลอดจน

จะตองมการแกไขและปรบปรงอยางไร เพอใหไดผลลพธตามทตองการ ขณะเดยวกนกจะ

เปนการสงเสรมการเรยนรของทมงานพฒนาองคกรทจะไดรบขอมลยอนกลบ (Feedback)

เพอทาการปรบปรงตนเองใหสามารถทาการพฒนาองคกรใหดขนในอนาคต

จะเหนไดวา การเรยนรและความเขาใจในกรอบความคด และหลกการของ

OD ยอมจะชวยใหผบรหารและพนกงานสามารถปฏบตงานทตนไดรบมอบหมายดวยความ

เขาใจ และสามารถสรางการเปลยนแปลงทจะเกดขนไดอยางสรางสรรคและเปนประโยชน

ตอองคกร ซงจะสงผลใหองคกรสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ตลอดจนมการพฒนาการกาวหนาอยางตอเนอง

การแทรกแซงเพอการพฒนาองคกร (OD Intervention)

ไมวาการพฒนาองคกรจะเปนรปแบบใด ตางกมเปาหมายสาคญ

2 ประการคอ มงทจะแกปญหา และพฒนาศกยภาพขององคกร โดยใหความสาคญกบ

การลดขอบกพรอง และการเพมศกยภาพขององคกรผานทางพนกงานและระบบงาน

เนองจากทรพยากรมนษยและระบบงาน เปนสวนประกอบทสาคญทจะทาใหองคกรทางาน

ไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบทศทาง และความตองการขององคกร

ขนตอนทสาคญของการดาเนนงานโครงการพฒนาองคกร คอ การกาหนด

กลยทธการเปลยนแปลงทงหมดขององคกร และกาหนดบทบาทความสมพนธระหวางท

ปรกษากบสมาชกในองคกร จากนนทปรกษาภายในหรอภายนอกองคกรจะเรมทาการ

แทรกแซงระบบองคกร โดยเขาไปปฏบตงานระหวางกลมหรอสมาชกขององคกร และใช

กจกรรมทสรางการมสวนรวม และการสงเกตกระบวนการทางานรวมกนระหวางสมาชก

ของกลมหรอขององคกร เพอแกไขปญหาหรอพฒนาประสทธภาพของกระบวนการทางาน

และชวยใหการเปลยนแปลงบรรลเปาหมายทตองการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

84

แตหวใจสาคญของการพฒนาองคกร มไดอยทการกาหนดกลยทธและการ

วางแผนอยางเปนระบบและมเหตผลแตเพยงอยางเดยวเทานน การนากลยทธการพฒนา

องคกรไปปฏบต หรอทเรยกวา “การแทรกแซงเพอการพฒนาองคกร (OD Intervention)”

จะมความสาคญและเปนเครองกาหนดความสาเรจหรอความลมเหลวในการพฒนาองคกร

ซงผนาและตวแทนการเปลยนแปลงจะตองมความรความเขาใจและทกษะในการสราง

ผลงานใหเปนรปธรรม มเชน นนถงแมวาเขาจะมความคดและแผนการทดเลศอยางไรก

อาจจะไมมประโยชนอะไรตออนาคตขององคกร ถาไมสามารถนาความคดมาสรางสรรค

และใชใหไดผลตามทตองการไดจรง

อยางไรกด ทปรกษาในการพฒนาองคกรควรทาการประเมนการยอมรบ

ของสมาชก และผเกยวของทมตอโครงการพฒนาองคกรกอนการนากลยทธพฒนาองคกร

ไปปฏบตเพอวาทปรกษาจะทาการสอสาร จงใจ หรอกระตนใหเกดการเปลยนแปลงขน

โดยทปรกษาจะตองหาคาตอบจากคาถามสาคญ 4 ขอ คอ

1. วตถประสงคในการทาการพฒนาองคกรเหมาะสมหรอไม

2. วฒนธรรมองคกรมความพรอมสาหรบการพฒนาองคกรหรอไม

3. คนทมบทบาทสาคญในความสาเรจหรอลมเหลวของโครงการพฒนา

องคกรมสวนรวมในโครงการหรอไม และในระดบความสาคญอยางไร

4. คนในองคกร มการตนตวและเตรยมพรอมสาหรบการพฒนาองคกร

หรอไม

แนวทางในการเปลยนแปลง

จากการศกษาเราอาจจะสรปไดวา การเปลยนแปลงทเกดขนในองคกรจะม

อย 3 ลกษณะ คอ

1. การเปลยนแปลงแบบปฏวต (Revolutionary Change) เปนการ

เปลยนแปลงทหวงผลอยางฉบพลนทนท ซงผบรหารมกจะใชอานาจและสงใหพนกงาน

ปฏบตตามทตนตองการ โดยไมคานงถงความรสกหรอความพงพอใจของผทเกยวของ

และมกจะเปนการกระทาตามความตองการของฝายบรหารเพยงฝายเดยว เชนการ

เปลยนแปลงตาแหนง ระบบงาน และโครงสรางองคกร เปนตน การปฏวตอาจจะมผ

ตอตานมาก เพราะผลจากการเปลยนแปลงอาจจะสรางความไมพอใจและความรสก

ขดแยงระหวางสมาชกกลมตางๆ ได ซงจะกอใหเกดความไมไววางใจ ความขดแยง และ

ไมใหความรวมมอในอนาคต

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

85

2. การเปลยนแปลงแบบมววฒนาการ (Evolutionary Change) เปนการ

เปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไปอยางชาๆ ทเรยกไดวาเกอบจะอยตรงกนขามกบวธการ

ปฏวต โดยปกตการเปลยนแปลงแบบววฒนาการในองคกรจะไมกอใหเกดความตนเตน

หรอประหลาดใจมากนกในหมสมาชก เพราะการเปลยนแปลงจะคอยๆ เกดขน ทาใหผคน

ปรบตวตามโดยไมรสกตววามการเปลยนแปลง นานๆ ครงจงจะปรากฏวาไป

กระทบกระเทอนตอผเกยวของสกครง

3. การเปลยนแปลงแบบวางแผน (Planned Change) เปนการ

เปลยนแปลงททาอยางเปนระบบ เพราะมการศกษาวเคราะหและวางแผนไวลวงหนา ซงจะ

ชวยใหองคกรเปลยนแปลงและพฒนาไปอยางเปนขนตอน และมประสทธภาพมากกวาวธ

อน โดยเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของกบการเปลยนแปลงเขามารวมมอกบฝายบรหารใน

การเปลยนแปลง

อยางไรกดการเปลยนแปลงแบบวางแผนอาจจะไดรบการตอตานจาก

บคคลทวไปเหมอนกนแตนอยกวาวธการปฏวต เนองจากทกฝายทไดรบผลกระทบจะม

สวนเกยวของในกระบวนการเปลยนแปลงประการสาคญการวางแผนเปลยนแปลงจะตองม

ผนาทเขาใจอนาคต มวสยทศน และคดอยางเปนระบบตลอดจนสามารถประสานงานและ

สอความเขาใจกบสมาชกไดทกคน มเชนนนอาจเสยเวลาและทาใหเกดความลาชาในการ

ดาเนนงาน

เราจะเหนวาการเปลยนแปลงองคกรในรปแบบตางๆ จะขนอยกบวา

ผบรหารขององคกรนนตองการจะนารปแบบใดมาใช ซงเขาจะตองตดสนใจโดยคานงถง

วตถประสงคและผลกระทบทจะเกดขน โดยเลอกใชการเปลยนแปลงไดอยางถกตอง และ

เหมาะสมตามสภาพของสงแวดลอมและปจจยตางๆ ในองคกร ซงอาจจะกอใหเกดการ

ตอบสนองทดจากสมาชก หรออาจกอใหเกดความไมเขาใจ และแรงตานตอการ

เปลยนแปลงทเกดขน ซงผบรหารและตวแทนการเปลยนแปลง จะตองทาการศกษาถง

ผลกระทบทสะทอนกลบมาอยางรอบคอบ และหาแนวทางและวธแกไข เพอใหการ

เปลยนแปลงองคกรสามารถกาวไปขางหนาและประสบความสาเรจได

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

86

ตอนท 3 นโยบายการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

การเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย ดาเนนมาเปนระยะยาวนาน

ซงในระยะแรกการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยไมไดมการดาเนนอยางเปน

กจจะลกษณะเนองจากชาวจนโพนทะเลทเขามาในประเทศไทย (หรอสยามในตอนนน)

ไมไดมความร โดยสวนมากอพยพเขามาใชแรงงาน และทางการเองในเวลานนการตดตอ

การคากมชาวจนทพดไทยไดเปนลามในการเจรจาธรกจอยแลว แตระยะเวลาการตดตอ

คากบเรอสาเภาจนมมากขน อกทงมชาวจนโพนทะเลมาตงหลกสรางฐานและทามาหา

เลยงชพทไทยเพมมากขนจงเรมมการเรยนการสอนภาษาจนขน เปาหมายของการเรยน

ภาษาจนในชวงนนจงเพอการคา และเพอการรกษาสบไวซงวฒนธรรมของบรรพบรษของ

ชาวจนโพนทะเลทอพยพเขามาตงรกรากในแผนดนไทยใหแกลกหลาน จากขอมลทปรากฏ

สภานะของภาษาจนในสงคมไทยในชวงระยะเวลาทตางกนกนามาซงความเปลยนแปลง

ของการเรยนการสอนภาษาจนในยคสมยนนๆ ดวย แบงกวางๆ ได 4 ชวงระยะเวลา

รายละเอยดดงตอไปน

ชวงท 1 ยคภาษาจนของชาวจนโพนทะเล ในยคนการเรยนภาษาจนไมได

ดาเนนการอยางมระบบ ในเวลานนการสอนภาษาจนคอการสอนภาษาจนแกชาวจนโพน

ทะเลเทานน และภาษาจนทสอนกคอภาษาจนสาเนยงถนของตนเอง ในยคนนภาษาจนเปน

เครองมอการตดตอคาขาย เรยนรภาษาจนกเพอประโยชนทางการคา ไมไดมการเปดสอน

อยางเปนระบบ ขอมลทนาสนใจคอ การเรยนรภาษาจนระยะแรกนนเรยนจากผทเดนทาง

มากบเรอ ผมาคาขายและนกบวชสอนศาสนา ชาวจนโพนทะเลทอพยพมานนกยงไมม

จานวนทแนนอน ซงจานวนหนงเมอมาตดตอคาขายสาเรจกเดนทางกลบไปไมไดตงหลกปก

ฐานอยทไทยแตอยางใด คนทตงถนฐานอยไทยตอนนนมจานวนนอยมาก ดวยเหตนการ

เรยนการสอนภาษาจนในชวงนนจงไมมความจาเปนมาก และกมการเรยนกนนอย

ชวงท 2 ยคสมยของภาษาจนเพอจนโดยวฒนธรรม ในชวงระยะเวลาน

ภาษาจนเปนเครองมอการถายทอดภาษาและวฒนธรรมจนใหกบลกหลานชาวจน ยคน

ชาวจนโพนทะเลรนท 2 ไดเขามาตงถนฐานทประเทศไทย สรางกจการ สรางครอบครว

กลายเปนชาวจนโพนทะเลในประเทศไทย มลกหลานไทยเชอสายจนเพมมากขน ซงแนนอน

วาชาวจนโพนทะเลรนแรกตางกมความหวงวาจะใหลกหลานของตนเองไดเรยนรรากเหงา

วฒนธรรม และหลกความคดจน เรยนรภาษาและวฒนธรรมของบรรพบรษ ดวยเหตน

ชาวจนโพนทะเลกลมภาษาตางๆ ในประเทศไทยจงเรมรวมตวกอตงโรงเรยนภาษาจนขน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

87

เพอถายทอดภาษาและวฒนธรรมจนของตน โรงเรยนจนในยคนไมวาจะเปนครผสอน

ตารา และการบรหารใชภาษาจนทงหมด การเรยนการสอนภาษาจนในยคนถอวาเฟองฟ

มากทเดยว ยคนเรยกไดวาเปนจดเปลยนของการสอนภาษาจนทสาคญ สบเนองจากการ

เรยนการสอนภาษาจนในยคนกลมเปาหมายคอชาวไทยเชอสายจนสญชาตไทยจงถก

เรยกวา “ภาษาจนเพอจนโดยวฒนธรรม” และในชวงทกาลงเฟองฟกตองเผชญกลบการ

ควบคมอยางเขมงวดจากรฐบาล รฐบาลไทยในขณะนนออกมาตรการควบคมอยาง

ตอเนอง เพอปองกนความมนคงของชาตซงมาจากการทโรงเรยนเรยนจนไดถกชาวจนกลม

หนงใชเปนเครองมอในการเผยแพรลทธความคดทางการเมองซงเปนภยรายแรงแตชาต

รวมถงการดาเนนนโยบายชาตนยมอยางเขมขนของรฐบาลในขณะนน ทาใหการเรยนการ

สอนภาษาจนในประเทศไทยจงตกตาอยางสดขด ซงสงผลกระทบตอการพฒนาการเรยน

การสอนภาษาจนในชวงระยะเวลาตอมา

ชวงท 3 ภาษาจนในฐานะภาษาตางประเทศ หลกจากชวงท 2

การพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยเปนไปอยางเชองชา แตเนองในชวง

ระยะเวลานประเทศไทยและจนไดสถาปนาความสมพนธทางการทตอยางเปนทางการ

(พ.ศ. 2518) การศกษาภาษาจนในประเทศไทยจงฟนตวอกครง แตกยงไมเปนทแพรหลาย

มากนก ในแวดวงภาษาจนยงขาดแคลนบคลากร และผเชยวชาญภาษาจนอยางมาก ในชวง

ระยะเวลานการเรยนภาษาจนเปนไปในลกษณะของการตอบสนองความพงใจสวนบคคล

ผมความสนใจและตองการเรยนรในวฒนธรรมจน ไมไดมเปาหมายในทางเศรษฐกจการคา

หรอการเมอง กลาวไดวาเปนเพราะความรงเรองทางวฒนธรรมจนอนมประวตศาสตร

ยาวนานทาใหสนใจภาษาจน และกเปนเหตผลหนงททาใหการศกษาภาษาจนในประเทศ

ไทยถงแมจะตองเผชญความถดถอยแตกยนหยดอยเรอยมา

ชวงท 4 ภาษาจนในฐานะภาษาตางประเทศภาษาทสองของไทยซงกคอชวง

ระยะเวลาสบปมาน ประเทศจนหลงจากการดาเนนนโยบายเปดประเทศพฒนาจนเขาสยค

ทประเทศจนบทบาทสาคญบนเวทโลก คนทวโลกตางตองการทาความรจกประเทศจนให

มากยงขน และเพราะภาษาเปนเครองมอการทาใหเราเรยนรวฒนธรรมตางทขาดไมได

สงผลใหภาษาจนกลายเปนภาษาทไดรบความนยมในการเรยนมาก จนเกดเปนกระแส

เชนเดยวกนในชวงระยะเวลานการศกษาภาษาจนในประเทศไทยไดมการพฒนาขยาย

ตวอยางรวดเรวและกวางขวาง ภาครฐไดเขามามบทบาทสาคญในการสงเสรมและผลกดน

ภาษาจนไดเรมเขามาสระบบการศกษาของไทย มการเรยนการสอนภาษาจนทงในระดบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

88

การศกษาขนพนฐาน จนถงระดบอดมศกษา ซงจะสงผลดใหเกดความรวมมอระหวาง

ไทย – จน ในการสงเสรมและผลกดนการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยพฒนา

ไปอยางตอเนอง

นโยบายการควบคมโรงเรยนจน

สรปนโยบายการควบคมโรงเรยนจนกอนการสถาปนาความสมพนธไทย –

จน หากเอาชวงเวลาของการสถาปนาความสมพนธไทยจนเมอป พ.ศ. 2518 เปนเสนแบง

ระหวางนโยบายทรฐบาลไทยใชในการควบคมโรงเรยนจน ในอดตและในสมยใหม เราก

สามารถเหนภาพรวมตามชวงระยะตางๆ ไดดงน

ในระยะแรกรฐบาลไมไดมนโยบายหรอมาตรการออกมาควบคมการจดการ

เรยนการสอนของโรงเรยนแตอยางใด เนองดวยการสอนภาษาจนในยคเรมแรกเปนเพอ

การถายทอดภาษาและวฒนธรรมในหมชนจน ไมไดมเรองของการเผยแพรลทธทาง

การเมองเขามาเกยวของ รฐบาลเรมเขามาควบคมกตอเมอเรมปรากฏความเคลอนไหว

ทางการเมองในโรงเรยนจน

การควบคมโรงเรยนจนสมยกอนประกาศใชพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร

พ.ศ.2461 การททางราชการไดเรมมนโยบายเขาควบคมโรงเรยนจนขนในยคโรงเรยนจน

ขยายตวนน เปนผลจากการทโรงเรยนจนถกใชเปนเครองมอในการอบรมปลกฝงลทธ

การเมอง ซงอาจเปนผลใหเกดความขดแยงในทางการเมองในประเทศ คอ ชาวจนกาลง

ตนตวนยมในลทธการเมองการปกครองแบบสาธารณรฐ แตประเทศไทยมรปการปกครอง

แบบสมบรณาญาสทธราช ทางราชการจงเกรงวาจะเปนภยตอราชบลลงก และจะทาให

ลกหลานชาวจนไมจงรกภกดตอประเทศไทยอกดวย แตนโยบายและมาตรการการควบคม

ยงมลกษณะผอนปรน คอ ยนยอมใหชาวจนจดตงโรงเรยนได แตใหอยในความควบคมของ

ทางราชการ การทรฐบาลตองใชนโยบายและมาตรการในลกษณะทผอนปรน ไมใชวธการ

แขงกราว สงหามมใหตงโดยเดดขาดนน กเนองจากปจจยทางการเมองระหวางประเทศ

และการเมองภายใน คอ ทางราชการเองกเกรงวาตางชาตจะตาหนตเตยนวาไมใหเสรภาพ

ในการศกษา และเกรงชาวจนจะกอความไมสงบขน เพราะประเทศจนและชาวจนใน

ขณะนนกาลงตนตวในเรองชาตนยม สาหรบการปฏบตตามนโยบายและมาตรการทกาหนด

นนกไดผลสาเรจด โดยชาวจนยนยอมปฏบตตาม จะมอปสรรคกเฉพาะเรองชาวจนของให

ทางราชการเพมชวโมงการสอนภาษาจนใหมากขน ซงทางราชการรบจะดาเนนการแกไข

ตอไป

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

89

การควบคมโรงเรยนจนในสมยประกาศใชพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร

ฉบบแรกปพทธศกราช 2461 จนถงสมยกอนเปลยนแปลงการปกครอง จากการศกษาการ

ควบคมโรงเรยนในสมยนมการประกาศใชพระราชบญญตโรงเรยนราษฎรฉบบแรก

ป พ.ศ. 2461 นน นโยบายการควบคมโรงเรยนจนของทางราชการในยคน แมวาทาง

ราชการจะมไดแถลงใหปรากฏแจงชด แตจากการศกษาขอเทจจรงตามมาตรการตางๆ

ททางราชการออกมาเพอควบคมโรงเรยนจน และเหตการณตางๆ ทเกดขนในยคนสามารถ

พจารณาไดวานโยบายการควบคมโรงเรยนจนในยคน พยายามใหโรงเรยนจนอยภายใต

การควบคมของทางราชการและจะตองสอนใหเดกนกเรยนเปนไทย และมความจงรกภกด

ตอชาตไทย และหามมใหเอาเรองการเมองเขามาเกยวของกบการศกษา ดานการปฏบตให

เปนไปตามนโยบายในยคน ซงมลกษณะการดาเนนการใหเปนไปตามพระราชบญญต

หากแตมลกษณะอะลมอลวยอยมาก สาเหตททางราชการตองดาเนนการแบบอะลมอลวย

ตอโรงเรยนจนในยคนกเนองจากเหตผลดงนคอ ประการแรก การควบคมโรงเรยนจนเรมม

ขนอยางเปนระบบในยคน ซงแตกอนทางราชการปลอยใหชาวจนปฏบตตามอาเภอใจ

เมอเรมมการควบคมเปนครงแรกเชนนจงเปนการลาบากทจะใหชาวจนปฏบตใหถกตอง

ตามกฎหมายในทนททนใด ประการทสอง แตกอนทางราชการปลอยใหชาวจนจดตง

โรงเรยนตามอาเภอใจ เมอชาวจนตองถกควบคมกยงจะไมพอใจและมการฝาฝนหลกเลยง

ไมปฏบตตามกฎหมายเกดขน และประการสดทาย สาเหตททางราชการตองการปฏบต

อะลมอลวยตอชาวจนในเรองนกเนองจากในยคนนเปนยคทชาวจนยงคงตนตวเรอง

ชาตนยมอยมาก ซงถาทางราชการปฏบตการรนแรงลงไปแลวกยงจะมการตอตานและเกด

ความไมสงบขนได และลกษณะการอะลมอลวยในการปฏบตตอโรงเรยนจนดงทกลาวมาก

จะเหนไดจากททางราชการตองจดสงเจาหนาทกระทรวงศกษาธการออกไปชวยดาเนน

กจการโรงเรยนจนหลายแหง นอกจากนน กยงมการเชญเจาของโรงเรยนจนมาประชมปรบ

ความเขาใจ และการทพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 เสดจเยยม

โรงเรยนจน และใหพระบรมราโชวาทเปนตน

การควบคมโรงเรยนจนในระหวางสมยการเปลยนแปลงการปกครองถงสมย

สงครามโลกครงท 2 ในยคนสามารถแบงนโยบายการควบคมไดเปน 3 ระยะคอ ระยะแรก

ในสมยเปลยนแปลงการปกครอง ระยะทสองระหวางสงครามโลกครงท 2 และระยะทสาม

คอในสมยสงครามโลกครงทสองยตลง พบวาแตละชวงเวลาดงกลาวไดเกดมปจจย หรอ

สาเหตทมผลกระทบกระเทอนตอการควบคมโรงเรยนจนของทางราชการอยอยางมาก

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

90

และปจจยหรอสาเหตเหลานมผลทาใหลกษณะการควบคมโรงเรยนจนจากทางราชการ

ตองเปลยนแปลงแตกตางกนไปอยางเหนไดชดในแตละระยะเวลาดวยดงน ในระยะ

เปลยนแปลงการปกครองนน แมวาทางราชการจะไมไดแถลงใหปรากฏชดวามโยบาย

อยางไร แตจากการศกษามาตรการและการปฏบตตามมารการตางๆ ในระยะน สามารถ

พจารณาไดวาทางราชการมนโยบายทจะใหโรงเรยนจนอยภายใตการควบคมของทาง

ราชการ และจะตองสอนใหเดกนกเรยนโรงเรยนจนมความจงรกภกดตอประเทศไทย สอน

ใหเปนไทย และหามนาเรองการเมองเขามาเกยวของกบการศกษา และพบวาในระยะนม

การควบคมทเขมงวดมากยงกวาสมยกอนๆ เนองมากจากปจจยทรฐบาลทรฐบาลไทยสมย

นนเนนนโยบายเรองชาตนยมมาก

ในระยะระหวางสงครามโลกครงท 2 นน พบวาในระยะนทางราชการไดม

การประกาศใชพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร (ฉบบใหม) พ.ศ. 2479 เพอใชในการ

ควบคมโรงเรยนจนดวย อยางไรกด พระราชบญญตฉบบใหมนกยงมงตอบสนองนโยบาย

เดมอย คอ บงคบใหมการสอนนกเรยนในโรงเรยนจนใหมความจงรกภกดตอชาตบาน

เมองไทย มงทจะใหลกหลานจนกลายเปนไทย (นโยบายผสมกลมกลน Assimilate) ทงนจะ

เหนไดจากการปฏบตตามพระราชบญญตนในระยะสงครามโลก ซงทางราชการมการ

ควบคมอยางเขมงวดกวดขนและเดดขาด โดยมการสงปดโรงเรยนจนจนหมดสนใน

ชวระยะเวลาเพยง 3 ป คอในระหวาง พ.ศ. 2481-2483 สาเหตทตองปฏบตอยางเขมงวด

มากในยคนคอ 1) รฐใชนโยบายชาตนยมรนแรง 2) รฐเนนหนกในเรองของการผสม

กลมกลนชาต 3) เหตผลทางการเมอง เพราะไทยรวมเปนพนธมตรกบญปน แตญปนทา

สงครามกบจน

ในระยะหลงสงครามโลกครงท 2 สนสดลงนน ทางราชการคงใชมาตรการ

เดมคอ พระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479 แตการปฏบตใหเปนไปตามนโยบาย

และมาตรการดงกลาวคงมอปสรรค ไดรบการตอตานจากชาวจนอยางมาก เหนไดจากการ

ทชาวจนพากนจดตงโรงเรยนกนอยางแพรหลายตามอาเภอใจ ทงในกรงเทพและใน

ตางจงหวด ไมยอมมาจดทะเบยนและไมยอมปฏบตตามระเบยบของทางราชการ

จนกระทงทางราชการตองใชวธการผอนปรนอะลมอลวย ไมดาเนนการกบโรงเรยนทฝาฝน

อยางรนแรงแตอยางใด และยงตองผอนผนใหมการสอนภาษาจนในระดบมธยมและระดบ

เตรยมอดมศกษาอกดวย นอกจากนแลวภายหลงทประเทศไทยสถาปนาความสมพนธ

ทางการฑตกบประเทศจน ทางสถานฑตจนไดเขามามบทบาทในการเจรจาเรยกรองสทธ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

91

เกยวกบการศกษาภาษาจน และในทสดรฐบาลตองยนยอมผอนปรนในเรองชวโมงการสอน

ภาษาจนใหมเวลาเพมมากขนและยนยอมเรองวฒครจนอกดวย ซงเทากบเปนการททาง

ราชการตองชะงกการปฏบตตามนโยบายและมาตรการควบคมโรงเรยนจนลงชวระยะหนง

สาเหตหรอปจจยททาใหทางราชการตองมนโยบายและมาตรการทผอนปรน เปนผลมา

จากสาเหตดงนคอ ประการทหนง เกดจากชาวจนในประเทศไทยมความฮกเหมในเรอง

ชาตนยมมากขน อนเปนผลสบเนองมาจากจนซงเปนเสมอนประเทศแมของตนเปนฝายชนะ

สงครามและมฐานะเปนชาตมหาอานาจ ประการทสอง ไดแกสาเหตทประเทศไทยเคยรวม

เปนพนธมตรกบญปน แตญปนเปนฝายแพสงคราม ประเทศไทยแมจะไมถกถอวาเปนชาต

แพสงคราม แตสายตาของประเทศจนและชาวจนในประเทศไทยแลวยอมจะตองทาใหไทย

อยฐานะทไมสามารถดาเนนการอยางรนแรงใดๆ ได ประการทสาม ไดแก การทประเทศ

ไทยตองการเสยงสนบสนนจากประเทศจนเพอสมครเขาเปนสมาชกองคการสหประชาชาต

ไทยจงตองยนยอมรบรองและสถาปนาสมพนธภาพทางการทตกบประเทศจน

การควบคมโรงเรยนจนหลงสงครามโลกครงท 2 และกอนฟนฟความ

สมพนธภาพทางการทตกบประเทศจนนโยบายในระยะเวลาน ทางราชการมนโยบายจากด

ขอบเขตการศกษาใหอยในวงจากด และคอยๆ หมดไป ทงนกเพอบรรลวตถประสงคท

ตองการใหเกดการผสมกลมกลน ใหลกหลานจนเปนไทยและจงรกภกดตอชาต แมวาทาง

รฐบาลจะไมไดประกาศนโยบายเรองนอยางเปดเผยกตาม แตสงเกตไดจากมาตรการตางๆ

ททางราชการดาเนนการ และการดาเนนการใหเปนไปตามมาตรการนนสามารถกลาวไดวา

รฐประสบความสาเรจเปนทนาพอใจอยมาก นบตงแตป 2491 เปนตนมา รฐบาลได

ดาเนนการควบคมโรงเรยนจนอยางเขมงวดกวดขนและตอเนอง โดยใชพระราชบญญต

โรงเรยนราษฎร 2479 และพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร 2497 เปนมาตรการสาคญใน

การคบคม และไดมการแถลงนโยบายทมนอกเหนอจากทกาหนดไวในพระราชบญญต

โรงเรยนราษฎรคอ การททางราชการไดพยายามลดจานวนโรงเรยนจนลงปละ 2 โรงเรยน

สวนการควบคมโรงเรยนจนเกยวกบคณวฒครจนตองมความรภาษาไทย ซงในสมย

สงครามโลกครงท 2 ยตลง ทางราชการผอนผนไมบงคบใชกบโรงเรยนจน แตในสมยนทาง

ราชการไดนามาบงคบใชแกโรงเรยนจนอก ซงเปนการแสดงใหเหนวานโยบายการควบคม

โรงเรยนจนในสมยนมความเขมงวดกวดขนยงขน นอกจากน การกาหนดมาตรการให

เปนไปตามนโยบายดงกลาวกมมาตรการเพมขนจากยคกอนๆ หลายประการ ซง

ประกาศใชในยคนเปนครงแรก เชน การประกาศควบคมจานวนโรงเรยนจนทวประเทศ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

92

การควบคมครจน ซงมทงการควบคมคณวฒใหครจนมความรภาษาไทย การตรวจสอบ

ประวตครจนโดยเจาหนาทตารวจ และการจากดจานวนครจนทโรงเรยนตางๆ จะพงมได

การควบคมโดยครใหญเปนคนไทย การออกตรวจโรงเรยน การควบคมหลกสตร อตรา

เวลาเรยน แบบเรยน ตลอดจนการใหเงนอดหนนแกโรงเรยนจน เปนตน มาตรการเหลาน

บางอยางกเปนมาตรการเดม แตในสมยนไดนามาบงคบใชใหเขมงวดกวดขนยงขน และบาง

มาตรการกไดกาหนดขนใหมเพอเพมการควบคมโรงเรยนจนใหรดกมยงขนอก

สาหรบการปฏบตใหเปนไปตามนโยบายและมาตรการดงกลาว ในยคนหาก

โรงเรยนฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎระเบยบกจะดาเนนการสงปด นอกจากนจะเหนไดจาก

การดาเนนการควบคมจานวนโรงเรยนทไดกาหนดไวในแตละจงหวด หากจงหวดใด

โรงเรยนไดถกสงปดกไมอนญาตใหเปดเพม เปนตน จะเหนไดวาในสมยนทางราชการไดม

นโยบายในดานทตองการใหลกหลานจนกลายเปนไทยสงมาก อาจจะกลาวไดวาในสมยน

ทางราชการตองการจะเลกโรงเรยนจนใหหมดไปกวาได ซงยคนตงแตป 2511 เปนตนมา

เรยกไดวายคนเปน “ยคแหงความเสอมของโรงเรยนจน” เนองจากนโยบายและมาตรการน

หลงจากการสถาปนาความสมพนธทางการทตกบจน ประเทศไทยกเรมม

การตดตอและมความรวมมอหลายดานกบจน ถงแมวารฐบาลจะไมไดออกนโยบายหรอ

มาตรการออกมาผลกดนอยางชดเจน แตกสามารถรบรไดถงบรรยากาศทดขน การ

ควบคมโรงเรยนจนทดาเนนมาเปนระยะเวลานานกไดสนสดลง ผคนไดมโอกาสเรยนร

ภาษาจนมากยงขน รวมถงการทภาษาจนซงเคยเปนภาษาตองหามไดเขาไปอยในระบบ

การศกษาไทย

เปนททราบกนดวาป พ.ศ. 2515 ภาครฐไดอนญาตใหสอนภาจนไดเพยงแค

ระดบประถมศกษาเทานน ไมมโรงเรยนใดในประเทศไทยทสอนภาษาจนระดบมธยมศกษา

และป พ.ศ. 2535 รฐบาลไดประกาศใหภาษาจนมสถานะเทยบเทาภาษาตางประเทศอนๆ

และอนญาตใหสอนไดทกระดบชน โรงเรยนจนซงเราทราบกนดวาเคยจดการเรยนการสอน

ภาษาจนในระดบชนประถมศกษาปท 1 – 4 นนกไดขยายชนเรยนจนถงประถม 6 ในสวน

ของสถาบนอดมศกษาหลายแหงเปดสอนภาษาจนทงทเปนวชาเลอกในเบองตน และเปน

วชาเอกในระยะเวลาตอมา

และถงแมวาจะไมไดมนโยบายโดยตรงแตในการดาเนนนโยบายทเกยวกบ

การศกษากไดมการกลาวถงการจดการเรยนการสอนภาษาจน และการทมหาวทยาลย

หลายแหงเปดหลกสตรภาษาจนเปนวชาเอก อกทงการกอตงขนของมหาวทยาลยหวเฉยว

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

93

เฉลมพระเกยรตเมอป พ.ศ. 2535 รวมถงการอนญาตใหภาษาจนเปนภาษาตางประเทศ

ภาษาหนงทใชการสอบคดเลอกเขาศกษาในระดบอดมศกษาไดในปพ.ศ.2541 ซงนบเปน

การใหการยอมรบภาษาจนในวงกวางขน สงทกลาวขางตนนนสามารถสะทอนใหเหนถง

การเปดโอกาสใหภาษาจนในประเทศไทยไดฟนตวอกหลง หลงจากทอยในภาวะสงบนง

มานาน

ประเทศจนไดมบทบาทบนเวทโลกอยางตอเนองในศตวรรษท 21 เราจงได

เหนปรากฏการณตางๆ ทเกดขนเกยวของกบประเทศจนอยางหลากหลาย ไมวาจะเปนทง

ทางดานสงคมวฒนธรรม หรอดานเศรษฐกจ ภาษาและวฒนธรรมจนไดถกจดอยใน

บทบาททสาคญในการนาความเปนจนไปสทวทกมมโลก สาหรบประเทศไทยซงเปน

ประเทศทมความสมพนธอนดกบจนอยางยาวนาน กไดรบผลจากปรากฏการณนดวย

เชนกน

ถงแมวาความเปนจนในประเทศไทยนนจะไมใชสงแปลกใหมดงเชนประเทศ

ในโลกตะวนตก อนเนองมาจากประเทศไทยตงอยในสภาพภมศาสตรเอเชยตะวนออก

เฉยงใต อนเปนภมภาคทมชาวจนโพนทะเลอาศยมากอยเปนอนดบหนงของโลก จงทาให

ความเปนจนในประเทศไทยมมาอยางยาวนานตอเนอง แตอาจจะรงเรองหรอซบเซาไปบาง

ตามยคสมย อยางททราบกนวาประเทศจนไดหนมาใชนโยบาย “เดนออกไป” แทนนโยบาย

“เชญเขามา” เปนหนงในอานาจละมนทจนใชในการเผยแพรอทธพลทางวฒนธรรม

“ภาษาจน” จงจดเปนเครองมอสาคญในการดาเนนยทธศาสตรน

เพอเปนการสงเสรมพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน ป พ.ศ. 2549

กระทรวงศกษาธการในขณะนน ไดผลกดนแผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาจนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ (พ.ศ. 2549-2553) ซงเปน

แผนดาเนนการ 5 ปขน แผนยทธศาสตรนมเปาหมายการพฒนาดงน 1) จดการเรยนการ

สอนภาษาจนในทกระดบชนของการศกษาในประเทศไทย โดยนกเรยน/นกศกษาในระบบ

โรงเรยนทกคนไดเรยนภาษาจนอยางมคณภาพและผานเกณฑมาตรฐานตามสดสวน คอ

เพมขนรอยละ20 ในทกชวงชนเรยน 2)นกเรยนนกศกษาทมความสามารถพเศษทาง

ภาษาจน ประมาณ 4,000 คน ไดรบการพฒนาใหมความเชยวชาญในวชาชพเฉพาะทาง

3) ประชากรวยแรงงานไดเรยนภาษาจน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

94

ตาราง 4 แสดงจานวนสถานศกษาทเปดสอนภาษาจนและจานวนผเรยน

ระดบ

การศกษา

สถาบนการ

ศกษา(แหง) รฐ เอกชน สวนทองถน จานวนผเรยน(คน)

2547

ถง

2548

2551

ถง

2552

2547

ถง

2548

2551

ถง

2552

2547

ถง

2548

2551

ถง

2552

2547

ถง

2548

2551

ถง

2552

2547

ถง

2548

2551

ถง

2552

1. ขน

พนฐาน 769 1,470 216 550 187 485

กทม.

366

กทม.

435

198,19

1 523, 795

2. อาชวะ

ศกษา 59 150 40 71 19 79 - - 11,386

56,365

3. อดม

ศกษา 71 92 61 65 10 27 - - 16,855 26,110

รวม 899 1,712 317 686 216 591 366 435

ทมา : สานกยทธศาสตรอดมศกษาตางประเทศ สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

หลงจากแผนยทธศาสตรผลกดนมา 5 ป การศกษาภาษาจนในประเทศไทย

ไดเกดการเปลยนแปลงอยางมากมาย จานวนผเรยนภาษาจนเพมมากขนอยางรวดเรว

ครผสอนภาษาจนไดมโอกาสพฒนาความรความสามารถในการเรยนการสอนภาษาจน

มสถานศกษาจดการเรยนการสอนภาษาจนเพมจานวนมากขน ประชากรทวไปใหความ

สนใจเรยนภาษาจนอยางกวางขวาง โรงเรยนหรอสถานศกษาทจดการเรยนหารสอน

ภาษาจนเพมขนกไดมการพฒนาระบบการเรยนการสอน ตาราเรยน สอการการสอนให

ทนสมยและครอบคลมมากยงขน

1. มการเดนทางไปดงาน และเขารวมประชมทางวชาการระหวาง

สองประเทศอยางตอเนอง

2. มการสนบสนนทนการศกษา ณ ประเทศจนเปนจานวนมากขน ทงน

รวมถงการแลกเปลยนนกศกษาระหวางกนระหวางมหาวทยาลยตางๆ ของทงสองประเทศ

3. สนบสนนใหมการพฒนาอาจารยผสอนภาษาจนชาวไทย โดยการจด

อบรมและเพมพนความรทางดานภาษาจนทงในประเทศไทยและประเทศจน สนบสนน

อาสาสมครสอนภาษาจนจากประเทศจน ซงนบจากเรมตนโครงการครอาสาสมครสอน

ภาษาจนของฮนปน ตงแตป พ.ศ. 2554 และป พ.ศ. 2555

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

95

ไดเดนทางมาประเทศไทยคณะแรกนนซงมจานวนเพมขนทกปจนถง พ.ศ. 2554 เปน

จานวนกวา 5,000 คน

ตาราง 5 แสดงจานวนครอาสาสมครสอนภาษาจนทเดนทางมาประเทศไทย

ป 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 รวม

คร

อาสา

สมคร

(คน)

23 73 130 470 650 870 1,028 1,200 1,200 5,644

การทครอาสาสมครสอนภาษาจนชาวจนเดนทางมาสอนภาษาจนกเพอเปนการ

แกปญหาการขาดแคลนครผสอนภาษาจน ซงเปนอกหนงปญหาของการจดการเรยน

การสอนภาษาจนในประเทศไทย กอนทจะมการผลกดนสภาพการขาดแคลนครผสอน

กดาเนนอยางตอเนอง และถงแมกวาสบปมาน การศกษาภาษาจนระดบอดมศกษา

ภาควชาภาษาจน ในมหาวทยาลยตางๆ จะผลตบณฑตวชาเอกภาษาจนมากมาย แตเปนท

นาเสยดายคอ นอยคนนกทจะมาเปนครสอนภาษาจน ดวยเหตนเมอภาครฐผลกดนแผน

สงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในทกระดบการศกษาซงจาเปนตองมกาลงครจานวน

มากในการขบเคลอน จงตองขอความชวยเหลอสนบสนนครสอนภาษาจนจากทางจน แตน

กเปนเพยงการแกปญหาในระยะสนและเปนมาตรการชวคราวเทานน ทางฝายจนเองกหวง

วาทางไทยจะผลตครไทยสอนภาษาจนไดเองเพอความยงยนและเขมแขงของการสอน

ภาษาจนในไทย

4. มความรวมมอในหลกสตรรวมระหวางมหาวทยาลยของทงสองประเทศ

5. มการสนบสนนใหนกวชาการดานตางๆ ของทงสองประเทศเดนทาง

แลกเปลยน และนาเสนอบทความวชาการ

6. มการรองรบวฒการศกษาระดบอาชวศกษา

ในชวงระยะเวลาทดาเนนแผนไดมความรวมมอหรอสงเสรมการจดอบรมภาษา

และวฒนธรรมจนมากมาย

จากขอมลทกลาวไปขางตนจะเหนไดวาความรวมมอระหวางไทยจนเปนไป

อยางกวางขวางทกภาพสวน หากแตมองตามเปาหมายของแผนฯ มองทจานวนตวเลขก

จะมจานวนมากขนอยางเหนไดชด หากแตมองในเนอหา หรอคณคาในการพฒนาของ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

96

การศกษาภาษาจนในประเทศไทยนน สถานการณของไทยในปจจบนนถอวาคอนขาง

ขดแยงระหวางกระแสกบความตองการการผลตบคลากรภาษาจนจรงๆ ในประเทศไทย

ความรวมมอระหวางไทย – จน ในการจดการศกษา

ความรวมมอไทย-จน ดานการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยนน

อาจจะกลาวไดวามมาเปนเวลานานแลว นบตงแตไดมการเรยนการสอนภาษาจนใน

ประเทศไทยสมยตนกรงรตนโกสนทร ซงเปนไปอยางไมเปนทางการในระดบเอกชน ซงเปน

กจกรรมดานการเมองและวฒนธรรมระหวางชมชนชาวจนในไทยกบฝายจน

สาหรบความรวมมออยางเปนทางการนน ไดเรมตนอยางจรงจงหลงจากท

ประเทศไทยไดสถาปนาความสมพนธทางการทตกบจนเมอป 1975 หลงจากนนกไดมการ

ทาขอตกลงความรวมมอในดานตางๆ รวมทงดานการศกษาและวฒนธรรม ซงมการ

กลาวถงความรวมมอดานการเรยนการสอนภาษาจนในไทยดวย ความรวมมอดงกลาวได

เรมขนอยางจรงจง เมอทบวงมหาวทยาลยไดมการเจรจากบคณะผแทน State Education

Commission (SEDC) ของจน ทเดนทางมาไทยในเดอนกรกฎาคม 1997 และไดนาไปสการ

ทาขอตกลง “บนทกความเขาใจเรองความรวมมอดานการศกษาระดบอดมศกษา” ในวนท

22 มนาคม 1999 ซงไดเนนการสงเสรมใหมการแลกเปลยนคณาจารย นกศกษา และ

ความรวมมอโดยตรงระหวางมหาวทยาลยของไทยและจน ในสาขาทมความสนใจรวมกน

รวมทงการวจย ฝกอบรม เปนตน ทงน ภายใตขอตกลงขางตน ทงสองฝายกไดมการ

ประชมคณะทางานรวมกน 2 ครง เพอกาหนดรายละเอยดความรวมมอใหกวางขวางยงขน

ในสวนของกระทรวงศกษาธการนน กไดมความรวมมอในดานการศกษา

ศาสนา วฒนธรรม และกฬา กบฝายจนอยางกวางขวางและตอเนอง โดยหนวยงานและ

สถาบนการศกษาไดลงนามความตกลงกบหนวยงานและสถาบนการศกษาของจนหลาย

แหง ดงเชน ไดจดทาบนทกความเขาใจดานวฒนธรรมกบกระทรวงวฒนธรรมของจนในป

1996 มการจดทาแผนปฏบตการรวมระยะ 2 ป รวม 3 ครง ระหวางป 1998 - 2003 และ

ขณะนกยงไดจดทาขอตกลงความรวมมอดานการศกษา ซงยงรอการลงนามของทงสอง

ฝายอย และลาสดกคอ ไดมการทาขอตกลงวาดวยการเทยบวฒการศกษาระหวางประเทศ

ทงสองเมอวนท 28 พฤษภาคม 2007 ทกรงปกกง

ความรวมมอกบฝายจนตามทกลาวมาขางตน เปนความรวมมอในกรอบ

กวางๆ ซงในระยะตอมาป 2003 สานกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาต

(ฮนปน) ของรฐบาลจน ไดสงคณะผแทนมาเจรจากบสานกงานคณะกรรมการสงเสรม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

97

การศกษาเอกชน (สช.) เพอหารอเกยวกบแนวทางทจะนาไปสการพฒนาการเรยนการสอน

ภาษาจนในประเทศไทยใหมากขน และไดสงมาดามผางล มาเปนเลขานการเอกในสถาน

เอกอครราชทตจนประจาประเทศไทย เพอใหดแลดานการเรยนการสอนภาษาจนในไทย

โดยตรง

ตอมาในวนท 11 มกราคม 2006 กระทรวงศกษาธการกไดทาขอตกลงกบ

ฮนปนโดยตรง เกยวกบการสนบสนนสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในไทย เชน การสง

ครอาสาสมครชาวจนมาชวยสอนในไทย การผลตหนงสอแบบเรยน การใหทนแกนกศกษา

ไทยและครสอนภาษาจนไปเรยนตอหรอฝกอบรมในจน เปนตน ซงไดชวยใหการเรยนการ

สอนภาษาจนในไทยสามารถพฒนาไปไดเปนอยางมาก

นอกจากน กระทรวงศกษาธการของไทยกยงไดรางแผนยทธศาสตรสงเสรม

การเรยนการสอนภาษาจนระยะ 5 ป (2006 – 2010) ขน และไดรบความเหนชอบจาก

คณะรฐมนตรเมอเดอนพฤษภาคม 2006 เพอจดวางแนวทางนโยบายทเหมาะสมและม

ประสทธภาพในการพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน ในไทยใหมากทสด

สาหรบนโยบายความชวยเหลอในดานการเรยนการสอนภาษาจนทรฐบาล

จนสนบสนนใหกบไทย ในชวงแรกป 1950 – 1978 ซงรฐบาลจนไดสนบสนนการเรยนการ

สอนภาษาจนสาหรบคนตางชาต โดยแบงออกเปน 2 แนวทาง คอ ชาวจนโพนทะเล และ

นกเรยนในประเทศสงคมนยม หรอมตรประเทศ ซงในชวงเวลานนไทยกบจนยงไมไดมความ

รวมมอดานการศกษา เนองจากยงไมมความสมพนธทางการทตระหวางกน จนถงป 1975

หลงจากทไดมความสมพนธทางการทตแลว จนและไทยไดเรมเปดศกราชใหมดานความ

รวมมอกน ในการพฒนาการศกษาและวฒนธรรม

ชวงทสอง ตงแตปลายป 1978 จนถงปจจบน คอตงแตจนไดปฏรปเปด

ประเทศแลว กไดมการเผยแพรการเรยนการสอนภาษาจนแกชาวตางชาตในประเทศตางๆ

ทวโลก ทาใหมนกศกษาตางชาตในจนเพมขนมาก และมการเปดสอนภาษาจนในประเทศ

ตางๆ อยางกวางขวางรวมทงในประเทศไทยดวย และเรมมการขอความชวยเหลอจากฝาย

จน เชน สถาบนภาษาตางประเทศกรงปกกงไดเรมแลกเปลยนคร – อาจารยกบวทยาลยคร

ราชภฏเชยงใหมในป 1990 จนถงปจจบน เปนตน ในอกดานหนง รฐบาลจนกไดทมเทงาน

ดานการเรยนการสอนภาษาจนสาหรบชาวตางชาต โดยไดจดตง “คณะอนกรรมการดาน

การสอนภาษาจนสาหรบชาวตางประเทศ” ในป 1987 และเปลยนชอเปน “สานกสงเสรม

การเรยนการสอนภาษาจนเปนภาษาตางประเทศแหงชาตจน” ในป 2006 โดยม 12

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

98

กระทรวงรวมเปนกรรมการ ซงไดมการประชมเพอกาหนดภารกจตางๆ เชน ในป 2004

ไดเสนอใหจดตง “สถาบนขงจอ” และ “ครสอนภาษาจนอาสาสมครแหงชาต” และไดสงคร

อาสาสมครชดแรกจานวน 60 คน มาทาการสอนในประเทศไทยเปนแหงแรก และมการ

ตงสถาบนขงจอขนทวโลก สาหรบในประเทศไทยนนมอย 12 แหง และหองเรยนขงจอ

อก 1 แหง

อยางไรกตามไดมการวเคราะหวา รฐบาลจนไดผลประโยชนจากการ

สงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน โดยในดานการเมองนน นอกจากจะรกษาความเปน

เอกภาพของชาวจนโพนทะเลทวโลกราว 30 ลานคนแลว กยงเปนการเผยแพรวฒนธรรม

แหงชนชาตจนดวย นอกจากนกยงเปนสวนหนงของยทธศาสตรดานการตางประเทศท

สาคญของจน ในการสรางภาพลกษณของประเทศ และสรางความเขาใจประเทศจนใหดขน

สวนในดานเศรษฐกจนน กเปนการขยายธรกจดานการศกษา ซงสามารถสรางรายไดถงป

ละนบแสนลานหยวน และยงเปนการสรางงานใหกบครสอนภาษาจนอกจานวนมากดวย

การบรหารการเรยนการสอนภาษาจนในสถานศกษาในประเทศไทย

เพอทาความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

มประเดนทควรทาความเขาใจประเดนคอ ความเปนมาของการจดการเรยนการสอน

ภาษาจนในประเทศไทยนโยบายในการจดการเรยนการสอนภาษาจนและปญหาการจดการ

เรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยโดยมรายละเอยดดงน

ความเปนมาของการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

ประเทศไทยมความสมพนธกบประเทศจนมาตงแตสมยสโขทยโดยมการตดตอ

ทาการคาขายและเปลยนสนคาระหวางกน วฒนธรรมและภาษาจนไดแพรเขามาพรอมกบ

การตดตอคาขายสวนการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยนน เกดขนภายหลง

เมอชาวจนอพยพเขามาอยในเมองไทยเปนชมชนชาวจน จากหลกฐานของกรมวสามญ

กระทรวงศกษาธการในเอกสารโรงเรยนจนพบวา โรงเรยนจนแหงแรกในประเทศไทยตงขน

ในสมยพระบาทมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท1) ในป พ.ศ. 2325

ณ เกาะในจงหดพะนครศรอยธยาซงมชอเรยกวา “เกาะเรยน” ไมปรากฏวาใครเปนผกอตง

โดยสอนภาษาจนอยางเดยวและเปดไปเมอใดไมปรากฏหลกฐาน

ตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ไดมการเปดโรงเรยนสอน

ภาษาจนโดยคณะมชชนนารอเมรกนทขางวดอรณราชวราราม เมอป พ.ศ. 2395 ซงจาก

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

99

หลกฐานของกองโรงเรยนนโยบายพเศษ สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน

กระทรวงศกษาธการพบวาในระยะแรกโรงเรยนแหงนรบเฉพาะนกเรยนชาย และไดขยาย

รบนกเรยนหญงในระยะตอมาโยปดตวลงในป พ.ศ. 2403 เนองจากครผสอนถงแกกรรม

และกไมพบวามโรงเรยนสอนภาษาในประเทศอก

จนกระทงในป พ.ศ. 2441 ไดเกดโรงเรยนจนโยสมาคมชาวจน

ณ ตรอกกปตนบช ถนนเจรญกรง กรงเทพฯแตกปดตวลง ซงในระยะตอมาเมอชาวจน

อพยพเขามามากกมสมาคม ชาวจนกลมตางๆ ในประเทศไทยจดตงโรงเรยนจนเพอสอน

ภาษาจนใหกบบตรหลาน สงผลใหมการขยายตวของโรงเรยนจนในประเทศไทย โยพบวาใน

ป พ.ศ. 2425 มโรงเรยนจนทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษามากกวา 200

โรงเรยน ซงการขยายตวอยางรวดเรวของจนนนเปนผลมาจากาการอพยพและการ

ขยายตวของชมชนจนรวมทงการกไมมการควบคมแตอยางใด

หลงจากประเทศไทยมการเปลยนแปลงการปกครองในป พ.ศ. 2475 ทางการ

มนโยนาบเกยวกบชาตนยมและตองการสงเสรมประชาชนในป พ.ศ. 2475 ทางการไดม

นโยบายเกยวกบชาตนยมและตองการสงเสรมประชาชนใหอานเขยนภาษาไทย การสอน

ภาษาจนของโรงเรยนจนเปนเรองขดกบนโยบายขณะนน และในป พ.ศ. 2476 รฐบาลไทย

ไดออกกฎหมายการสอนภาษาจนเปนเรองทขดกบนโยบายรฐบาลไทยในขณะนน และในป

พ.ศ. 2476 รฐบาลไทยไดออกกฎหมายการสอนและภาษาตางประเทศของโรงเรยนตางๆ

ใหสอนไดไมเกนสปดาหละ 6 ชวโมง ปรากฏวามโรงเรยนจานวนมากถกสงปด เนองจากไม

ปฏบตตามนโยบายดงกลาวและในชวงสงครามโลกครงทสอง โรงเรยนจนยงถกเขมงวด

มากขน เพราะรฐบาลไทยเกรงวาจะสงผลตอความสมพนธกบญปน โดยใน พ.ศ. 2482

กระทรวงศกษาธการไดออกคาสงใหโรงเรยนสอนภาษาจนไดไมเกนสปดาหละ 2 ชวโมง

เวลาทเหลอทงหมดตองสอนวชาภาษาไทย หากฝาฝนกถกสงปดโรงเรยนจนจงทยอยปดตว

ลงและถกสงปดบาง จนกระทงในป พ.ศ. 2487 เหลอโรงเรยนจนในประเทศไทยเพยง

2 แหง การเรยนการสอนภาษาจนกกลายเปนเรองตองหามเมอจนเปลยนแปลงการ

ปกครองภายใตระบอบสงคมนยมคอมมวนสตและปดประเทศ (เชาวลต ธาดาสทธเวท,

2552,: 34-35)

จนกระถงป พ.ศ. 2488 ประเทศจนไดเปดสถานทตในประเทศไทย ตองการให

โรงเรยนจนในประเทศไทยอยภายใตกฎหมายโรงเรยนประถมศกษาและโรงเรยน

มธยมศกษาของจนโพนทะเลในป พ.ศ. 2488 ไมมการตกลงประเดนสาคญคอ 1) อนญาต

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

100

ใหมการสอนภาษาจนในโรงเรยนราษฎรสปดาหละไมเกน 10 ชวโมง 2) ครจนทมความร

ดานภาษาไทยไมถงระดบ ป.4 ไดผอนผนเวลา 1 ป

ตงแตป พ.ศ. 2491 เปนตนมา รฐบาลไดเรมการกาหนดนโยบายและมาตรการ

ศกษาภาษาจนอยางแนนอนและตอเนอง ในป พ.ศ. 2525 โรงเรยนประเภทสามญศกษา

กบประถมศกษาเปดสอนตงแตชนประถมศกษาปท 1-6 จดสอนตามหลกสตร

ประถมศกษาของกระทรวงศกษาธการและอนญาตใหโรงเรยนเอกชนทมความตองการและ

ความพรอมในการสอนภาษาจนเปนวชานอกหลกสตรไดไมเกนสปดาหละ 5 ชวโมง

ในชนประถมศกษาปท 1-4 ใชแบบเรยนวชาภาษาจนของกระทรวงศกษาธการและอนญาต

ใหทการสอนภาษาจนในระดบโรงเรยนอาชวศกษาและระดบมหาวทยาลย ตลอดจน

คณะกรรมการการศกษาเอกชน (2535 : 12-15 อางถงใน สอย, 2551: 9-10)

วนท 18 มกราคม 2532 รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการไดเชญผแทน

สมาคมจนและโรงเรยนสอนภาษาจนมาประชม สวนหนงมความเหนวา การเรยนภาษาจน

ไมกอใหเกดปญหาเกยวกบความมนคงของชาตกลบเปนประโยชนตอสงคมและเศรษฐกจ

ของประเทศหากสภาพสงคมและเศรษฐกจในปจจบนมความจาเปนทจะตองใชภาษาจน

เพอตดตอในดานการคาขายควรผอนปรนใหเปดสอนภาษาในระดบประถมศกษาทง

ภาษาจนและภาษาองกฤษเพอใหนกเรยนเลอกเรยนไดอยางเสร ซงรฐบาลพรอมทจะ

สนบสนนทงดานนโยบายเศรษฐกจการตดตอคาขายกบตางประเทศ เชน ประเทศญปน

ฮองกง และไตหวน ซงนกลงทนจากประเทศดงกลาวไดใชภาษาแมนดารนในการตดตอ

จงควรสงเสรมใหสอนภาษาจนอยางตอเนอง ตงแตระดบชนประถมถงมหาวทยาลย

วนท 4 กมภาพนธ พ.ศ. 2535 รฐบาลไทยไดปรบนโยบายการศกษาภาษาจน

อนญาตใหเปดสอนภาษาจนในโรงเรยนระดบชนตางๆ แตละโรงเรยนสามารถเลอกหนงสอ

ตาราเองและรบสมครครสอนภาษาจนจากประเทศจน จงเกดสถาบนสอนภาษาจนขนเปน

จานวนมากปลายป พ.ศ. 2543 สมาคมพอคาทวประเทศไทยไดจดตงระบบการศกษา

ภาษาจนทางไกลผานดาวเทยม ซงรบการสนบสนนกบชวยเหลอจากพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวภมพลอดลยเดชรชกาลปจจบน รฐบาลไทยและเอกอครราชทต ดานหนงสอตารา

สมาคมแลกเปลยนคนจนโพนทะเลของประเทศจนไดรบการมอบหมายจากสมาคม

โรงเรยนราษฎรเพอสอนภาษาจนทประเทศไทย เขยนตาราสอนภาษาจนทเหมาะสาหรบ

ประเทศไทยและเรมใชสอนมนป พ.ศ. 2541 โรงเรยนระดบมธยมศกษาทเปดสอนวชา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

101

ภาษาจนม 34 แหงทวประเทศไทยบางมหาวทยาลยกเปดสอนภาษาจนเปนวชาเอกและม

การจดตงคณะภาษาจน (Li Zhisha, 2544:504-507 อางถงใน สอย 2551: 10)

ในป พ.ศ. 2548 นโยบายกระทรวงศกษาธการระบชดวาภาษาจนเปน

ภาษาตางประเทศภาษาหนงทกระทรวงศกษาธการใหความสาคญ และสงเสรมใหมการ

จดการเรยนการสอนภาษาจนในโรงเรยนเปนระบบและมประสทธภาพมากขน จงม

นโยบายทจะปรบปรงดารเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย เพอใหกาวสความเปน

มาตรฐานสากลใหมากขน และไดจดตงคณะทางานเสนอแผนยทธศาสตรเพอปรบปรงการ

เรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยมากขน

จากนนคณะทางานฯไดเสนอรางแผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาจนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ (พ.ศ.2549-2559) ขน และม

การจดประชมระดมความคดจากวงการศกษาของไทยอยางกวางขวาง(ศนยจนศกษา

สถาบนเอเชยศกษาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551: 23)

นโยบายในการจดการเรยนการสอนภาษาจน

นโยบายของไทยเกยวกบการเรยนการสอนภาษาจนเปนสงทนาสนใจ

เพราะเปนเสมอนคนฉองสองใหเหนถง การกาหนดบทบาทของภาษาจนในสงคมไทยอยาง

เดนชด และสะทอนใหเหนวาการศกษาเปนกลไกทสาคญยงในการธารงรกษาอานาจของ

รฐ ภาษาจนมบทบาททางสงคมทงทางบวกและทางลบ แตกตางประเทศอนๆ มาตรการ

ตางๆ ทรฐนามาใชมการควบคมอยางเขมงวด เพอคอยสนองนโยบายผสมกลมกลน

(Assimilation Policy) และการสงเสรมอยางเตมกาลงเพอสนองนโยบายการเพม

ขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในโลกแหงยคโลกาภวตน ภาษาจน

ถกกาหนดใหมบทบาททางสงคมทสาคญ 8 ประการตามสถานการณตางๆ ในแตละยค

แตละสมยโดยสามารถสรปบทบาททางสงคมของภาษาจนทถกกาหนดโดยนโยบายของรฐ

ดงตารางท 6

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

102

ตาราง 6 บทบาททางสงคมของภาษาจนทถกกาหนดโดยนโยบายของรฐ

บทบาท ภาษาจนพนฐาน นโยบายรฐ

1 ภาษาแหงการสบทอดอตลกษณจน พ.ร.บ.โรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2461

2 ภาษาทเปนภยตอความมนคง

แหงชาต

พ.ร.บ.โรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479

3 ภาษาของอรของมตรประเทศ คาสงควบคมโรงเรยนจนของรฐมนตร

กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2482

4 ภาษาของมหาอานาจดานใด

ดานหนง

หลกสตรเตรยมอดมศกษา พ.ศ. 2491

5 ภาษาทเปนเครองเผยแพรลทธ

คอมมวนสต

แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2494

6 ภาษาเศรษฐกจเพอพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมของประเทศ

แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2535

7 ภาษาตางประเทศทสอง หมวดภาษา

ตะวนออก

หลกสตรการศกษาพนฐาน พ.ศ. 2544

8 ภาษาเพอเพมขดความสามารถใน

การแขงขนของประเทศโลกาภวตน

แผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการ

สอนภาษาจนเพอเพมขดความสามารถ

ในการแขงขนของประเทศ (พ.ศ. 2549-

2553)

ทมา: ศนยจนศกษา สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551: 17

ปญหาการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

ในปจจบนน ภาษาจนถอไดวาเปนภาษาตางประเทศทมความสาคญ

ไมยงหยอนไปกวาภาษาองกฤษ เนองจากจนมการพฒนาทางดานเศรษฐกจจนกาวหนา

เปนมหาอานาจไลตามสหรฐอเมรกาและยโรป สาเหตทสาคญอกประการหนงกคอ มผใช

ภาษาจนอยทวโลกหลารอยลานคน จงไมนาแปลกใจเลยวา การเรยนการสอนภาษาจน

ในประเทศไทย จะไดรบความนยมเปนอนดบสองรองจากภาษาองกฤษ

ประเทศไทยมการเปดสอนภาษาจนตงแตระดบชนอนบาลจนถงอดมศกษา

โดยเฉพาะในชวงเวลาหาถงสบปทผานมา มการพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนใหเปน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

103

วชาเอกในระดบปรญญาบณฑตและมหาบณฑตเพอรองรบความตองการการใชภาษาจน

ในประเทศไทยและสงคมโลกโรงเรยนกวดวชากมการเปดสอนภาษาจนอยทวไป โดยเฉพาะ

กระทรวงศกษาธการอนเปนหนวยงานหลกทควบคมดแลการศกษาของประเทศมนโยบาย

สนบสนนการเรยนการสอนภาษาจน ในประเทศไทยโดยตงแตป 2542 เปนตนมาได

สนบสนนใหโรงเรยนระดบประถมศกษา มธยมศกษาเปดสอนภาษาจนขน และกาหนดให

ภาษาจนเปนวชาทสามารถเลอกสอบเขามหาวทยาลยไดกจกรรรมสงเสรมการเรยนรของ

นกเรยนนกศกษาเกยวกบภาษจน การจดทศนศกษาทประเทศสาธารณรฐประชาชนจนการ

ลงนามความรวมมอกบมหาวทยาลยในประเทศจนเพอการแลกเปลยนนกศกษาและ

บคลากร เกดขนอยางรวดเรวและกวางขวาง

การพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย ดเหมอนวามการ

พฒนาไปอยางรวดเรวและรดหนา แตในความเปนจรงแลวยงมปญหาอยไมนอย ซง รณพล

มาสนตสข (2551) ไดกลาววา ปญหาการจดการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย

สามารถสรปไดดงน

1. ความตองการการเรยนภาษาจนมมากเหนไดจากการเปดสอน

ภาษาจนในโรงเรยนตางๆ ทงของรฐบาลและเอกชน หรอแมกระทงการเรยนตอในประเทศ

จนทจานวนนกเรยนไทยอยในอนดบท 4 รองจากเกาหลไต สหรฐฯ และญปน

2. ประสทธผลการเรยนรตา ผเรยนจานวนมากไมสามารถนาความรไป

ใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

3. ขาดแคลนครผสอน ปจจบนกระทรวงศกษาธการตองขอคร

อาสาสมครชาวจนมาจากทางการจนการ 1,000 คน ใหมาชวยสอนในโรงเรยนระดบตางๆ

ตงแตชนประถมศกษา มธยมศกษา และอาชวศกษา

4. แบบเรยนทใชในประเทศไทยขาดความเหมาะสมแบบเรยนทนยมใช

ไมวาจะเปนการเรยนการสอนในระบบหรอวานอกระบบตางใชแบบเรยนทสอนนกเรยน

ตางชาตในประเทจน

5. วธการสอนไมสามรถตอบสนองความตองการของผเรยน ครผสอน

ขาดเทคนคการสอนทจะดงดดใหผเรยนตงใจและสนใจเรยนภาษาจน

6. หลกสตรการสอนไมชดเจน มการใชหลกสตรกลมสาระ

ภาษาตางประเทศเปนภาษากลาง ซงไมเหมาะสมกบผเรยนชาวไทย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

104

เมอวนจนทรท 8 ตลาคม 2550 ศนยจนศกษา สถาบนเอเชยศกษา

จฬาลงกรณมหาวทยาลยไดจดการประชมเชงปฏบตการเรอง “การเรยนการอนภาษาจน

ในระดบชนประถมศกษาในโงเรยนจน” ผบรหารและครจากโรงเรยนจนทวประเทศ รวมกน

อภปรายเรองปญหาและอปสรรคของโรงเรยนจน ซงพบวามประเดนหลกๆ เกยวกบ

หลกสตรแบบเรยนภาษาจน ปญหาครผสอน ปญหาการบรหารของโรงเรยนจน ปญหา

นโยบายและโครงสรางระบบการศกษาของไทย ซงปณธ ตงผาต ประธานชมรมโรงเรยน

สอนภาษาจนภาคเหนอ เปดประเดนวา ทางสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ควรทาหลกสตรภาษาจนอยางจรงจงทสาคญคอ ตองเชอมโยงถงระดบอดมศกษา และ

จากประสบการณไปดงานทมาเลเซย พบวา มการสงเสรมการเรยนภาษาจนอยางเตมท

โดยสอนเปนหลกสตรภาษาจนมนกเรยนไทยไปเรยนราว 200-300 คนสวนเพญประภา

ศรสวรรณ ครใหญบานแพววทยา จงหวดสมทรสาคร ชวา นอกจากยงขาดหลกสตรท

ตอเนองโดยเรมจากศนยทงระดบประถม-มธยม-อดมศกษาแลวยงขาดแคลนสอการสอน

ขาดครทตงใจสอน อยางครจทตงใจสอนแคปแรก จากนนความใสใจจะลดลงเรอยๆ

นอกจากนน ยงพบวา ครอาสาจากเมองจนบางคนไมไดจบสายคร และสอสารภาษาไทย

ไมรเรอง อนเปนอปสรรคตอการสอนภาษาจน ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอยงพบปญหา

นกเรยนมทกษะภาษาไทยตา โดยครชาญยทธ รงจวารกษจากโรงเรยนบารงวทยา จงหวด

บรรมยระบวา ลาพงแกปญหาภาษาไทยของเดกกยากแลวและเหนวาควรกาหนดใหการ

เรยนการสอนภาษาจนเปนวาระแหงชาตตอเนอง 10 ป ครอบคลมตงแตชนอนบาลถง

ระดบอดมศกษา และมการกาหนดเกณฑมาตรฐานความรในแตละระดบชน (อรสา

รตนอมรภรมย, 255)

นอกจากน เรองนโยบายของรฐบาลไทยทมตอการพฒนาการเยนการสอน

ภาษาจนเปลยนแปลงอยบอยๆ ตงแตอดตจนถงปจจบน เมอเปลยนนโยบายใหมกพฒนา

กนใหมทาใหการพฒนาไมมคามตอเนอง สมาคมชาวจนททาใหความสนบสนนการเรยน

การสอนภาษาจนกรสกทอแท การเรยนการสอนภาษาจนในโรงเรยนจนปจจบนดจะไม

คกคกเทาเทาเมอครงอดตยงไปกวานนปญหาครผสอนทเปนคนจนรนเกาวามรไมทนสมย

เหลานเปนปจจยสาคญทาใหคณภาพการเรยนการสอนตลอดจนการศกษาคนควาทาวจย

ดานภาษาจนในปจจบนสวนใหญมงเนนไปทระดบอดมศกษา มการสงครผสอนไปศกษา

ดานวชาภาษาและวฒนธรรมจนทประเทศจน การแลกเปลยนบคลากรทางการศกษา

ตลอดจนการรวมมอกนกบมหาวทยาลยในประเทศจนพฒนาตาราการสอนเปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

105

จดมงหมายกคอเนนการพฒนาและสรางผทจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาตาราการ

เรยนการสอนภาษาจนในอนาคต ซงนบเปนการกลบไปสจดเรมตนอกครงหนงกได

นอกจากน ปญหาหลกอยทตวผเรยนเนองจากการศกษาพบวา ผเรยนมากกวาครงไมไดม

ความสนใจในการเรยนอยางแทจรง มนกเรยนทเลอกเรยนภาษาจนเนองจากโรงเรยน

ตองการสงเสรม ผปกครองสนบสนน แตผเรยนไมไดมความสนใจ หลงจากจบการศกษา

ในระดบมธยมศกษาแลว บางคนชอบเลอกเรยนตอในสายภาษาจน แตกมจานวนไมนอย

ทละทงและเลอกเรยนสาขาอน กลมทเลอกเรยนตอในระดบอดมศกษาบางสวนกมไดม

ความสนใจอยางแทจรง แตเปนเพราะวาคะแนนการสอบเขามหาวทยาลยในภาษาจนสงไม

มากเมอเลอกสาขาภาษาจน จะทาใหสามรถสอบเขาเรยนในมหาวทยาลยได แตภายหลง

จากจบการศกษาในระดบปรญญาตรแลว มบณฑตจานวนไมนอยละทงและไมไดทางาน

ในสายภาษาจนทาใหนโยบายการเรยนการสอนภาษาจน ทมงการพฒนาและสราง

บคลากรดานการสอนภาษาจนจงไมบรรลผลสาเรจสงผลให ภาวการณขาดแคลนบคลากร

ผสอนภาษาจนดานภาษาจนกยงคงเปนอยอยางเดม (LuJixiang, 2553)

ทว ธระวงศเสร (2551: 67) ไดศกษา “ความรวมมอไทย – จน ดานการ

เรยนการสอนภาษาจน” สามารถสรปได ดงน

ความรวมมอไทย – จน ระดบสถาบนการศกษา

ขอมลในสวนนไดมาจากการสอบถาม สมภาษณ และการจดประชมสมมนา

โดยแบงออกเปนแตละระดบการศกษาคอ ระดบพนฐาน ไดแก ระดบประถมและ

มธยมศกษา ระดบอาชวศกษา และระดบอดมศกษา ตาม พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต

(ฉบบท 2) ป 2002 โดยจะเรมจากระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ซงมการศกษา

ทงหมดรวม 12 ป ประกอบดวย โรงเรยนของรฐ โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนในสงกด

กรงเทพมหานคร หรอการปกครองสวนทองถน รวมกนมากกวา 40,000 แหง แตทเปด

สอนภาษาจนมอยเพยง 728 แหง เปนผเรยนระดบประถมศกษา 79,195 คน ระดบ

มธยมศกษา 126,939 คน สาหรบครผสอนมอยเพยง 1,270 คน และครสอนภาษาจนทม

คณภาพนนมอยนอยมากในระดบประถมศกษา-มธยมศกษานน หลงจากทเปดใหม

การเรยนการสอนภาษาจน ไดอยางเสร ในป 1992 แลว กระทรวงศกษาธการของไทยกได

เรมทาขอตกลง เพอขอความชวยเหลอจากฝายจนในรปแบบตางๆ ดงทกลาวมาขางตน

ซงในทนจะขอยกเอากรณ ของโรงเรยนไตรมตรวทยาลย ซงเปนโรงเรยนในสงกดของ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอ ส.พ.ฐ. ซงไดรบการยอมรบวาเปน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

106

โรงเรยนตวอยางในการเรยนภาษาจนเปนวชาบงคบ เนองจากโรงเรยนตงอยในชมชนชาว

ไทยเชอสายจนทไดใหการสนบสนนเปนอยางด จงไดบรรจวชาภาษาจนอยางเปนทางการ

ในป 2001 อาจกลาวไดวา ปจจยหลกทมสวนอยางมากในเรองนไดแก ทานพระเทพภาวนา

วกรม หรอเจาคณธงชย ธมมธโช ผชวยเจาอาวาส ซงไดใหความสาคญกบการศกษา ดวย

การกอตงมลนธรมฉตร ซงมโครงการยอดเพชรมงกฎประกวดความรในวชาตางๆ รวมทง

วชาภาษาจน ซงมการประกวดไปแลวรวม 4 ครง และไดมการกอตงกองทนภาษาจนขนอก

ดวย

นอกจากน ทางโรงเรยนยงไดรบความรวมมอชวยเหลอ จากโรงเรยน Tianjin

Experimental High School ในนครเทยนจน ในการจดทาหลกสตรการเรยนการสอน

ภาษาจน แปลตาราภาษาจน และไดจดตงหองเรยนขงจอขนในป 2005 เปนแหงแรกของ

โลก โดยไดจดทาตาราเรยนภาษาจนออกมาแลว 18 เลม เพอใชสอนในโรงเรยนเครอ

พนธมตรภาษาจนระดบมธยมศกษารวม 7 แหง รวมทงโรงเรยนในสงกดของ

กรงเทพมหานครอก 200 แหง สาหรบโรงเรยนของเอกชน ซงสวนใหญเปนโรงเรยนจนนน

เคยไดรบความชวยเหลอจากฝายจน ซงมสานกกจการชาวจนโพนทะเลรบผดชอบ โดยให

ผานสถานเอกอครราชทตจนประจาประเทศไทย โดยตรงมากอนแลว ในระยะตอมาเมอ

กระทรวงศกษาธการของไทยไดทาขอตกลงความรวมมอกบฝายจน คอ ฮนปน เมอป

2006 แลว กสามารถขอความชวยเหลอไดอกชองทางหนง นอกจากน โรงเรยนจนบางแหง

กยงมการตดตอขอความรวมมอชวยเหลอโดยตรงกบโรงเรยนในจนอกดวย

ในระดบอาชวศกษา ซงมชนประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตร

วชาชพชนสง หรอ ปวช. กบ ปวส. แมวาจะมการเรยนการสอนภาษาจนมาเปนเวลานาน

แลว ในโรงเรยนพาณชยการตางๆ แตกเพงจะไดขอความชวยเหลอจากฝายจนมาไมกปน

เอง อยางไรกตาม ผบรหารดานอาชวศกษา เชน นายสมชาย วงศสวสด รมว.ศกษาธการ

เมอครงเดนทางไปรวมประชม รฐมนตรดานการศกษาของอาเซม ครงท 1 ทกรงเบอรลน

ประเทศเยอรมน เมอเดอนพฤษภาคม 2008 กไดพบปะเจรจากบนายจางซนเซง รฐมนตร

ชวยวาการกระทรวงศกษาธการของจน กไดเสนอใหจนสนบสนนการเรยนการสอนและ

การอบรม ดานอาชวศกษารวมกน โดยอาจจะพฒนาหลกสตรทเออประโยชนแก

ทงสองฝายดวย

สาหรบความชวยเหลอในระดบอดมศกษานน นบวาเปนระดบทได

ดาเนนการมากทสด และมความตอเนองมาตลอด อกทงยงมความเปนอสระตามความ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

107

ตองการของแตละมหาวทยาลย ซงตามทกระทรวงศกษาธการไดใหแนวนโยบายไว โดยม

มหาวทยาลยของไทยทเปดสอนวชาภาษาจนรวม 79 แหง และมการทาบนทกความเขาใจ

(MOU) กบสถาบนการศกษาของจนไมนอยกวา 127 ฉบบ ซงไดครอบคลมถงความ

ชวยเหลอในรปแบบตางๆ เอาไวอยางครบถวนมากกวาระดบอนๆ นอกจากน มหาวทยาลย

เอกชนของไทยบางแหง กยงไดรวมกบมหาวทยาลยของจน ในการเปดสอนวชาภาษาจน

หลกสตรตางๆ อกดวย

ในสวนสดทาย ยงมการเรยนการสอนภาษาจนตามศนยภาษาของเอกชน ซง

เปนการเรยนนอกระบบการศกษา กมความรวมมอกบฝายจนอยไมนอย ดงเชน ศนยสอน

ภาษาจน O.C.A. หรอ วทยสถานแหงวฒนธรรมตะวนออก ทเปดสอนมาตงแตป 1993 และ

เปนททราบกนดวามผเขาเรยนเปนจานวนมากทสดถงกวา 21,000 คน (เดอนมถนายน

2008) กไดรวมกบฮนปนในการจดสอบเทยบความรภาษาจน HSK เพอใชสาหรบผทจะไป

ศกษาตอในจน และจดสงนกศกษาไปเรยนตอในจนดวย สวนศนยสอนภาษาจนอนๆ

บางแหง กมความรวมมอชวยเหลอจากฝายจนในดานการเรยนการสอนภาษาจนเชนกน

เพอพฒนาศนยสอนภาษาของตนใหเปนทนยมมากขน

ความรวมมอไทย – จน ในระดบองคกรและบคลากร

ความรวมมอชวยเหลอจากฝายจนนน สามารถจะแยกออกเปนประเภท

ตางๆ ไดดงน

1. การสงผเชยวชาญจากประเทศจน ซงแบงออกไดเปน 1) ผเชยวชาญ

ดานภาษาจนทฝายจนสงมาให 2) ผเชยวชาญททางมหาวทยาลยแลกเปลยนระหวางกน

3) ผเชยวชาญททางฝายไทยวาจางมาโดยตรง และ 4) ครอาสาสมครทสงมาจากจน จาก

ขอมลของฝายจนระบวา การสงครอาสาสมครภาษาจนไปตางประเทศนน เปนสวนหนง

ของโครงการสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในตางประเทศ ซงมเปาหมาย 8 ประการ

ทฮนปนไดกาหนดไวโดยมวตถประสงคเพอสนบสนนการเรยนการสอนภาษาจนแลว กยง

เพอเผยแพรวฒนธรรมจนและสงเสรมมตรภาพกบนานาประเทศอกดวย ตามแนวนโยบาย

ใหมของประธานาธบดหจนเทา ทเนนการใช “พลงนม” ( So ft Power) ในทางการเมอง

ระหวางประเทศ ในสวนของไทยนน จนไดสงครอาสาสมครมาเปนประเทศแรกๆ ตงแตป

2003 ซงจนไดสงมายงประเทศไทยเปนชดแรก 23 คน และมจานวนเพมขนทกปจนถง

เดอน สงหาคม 2008 มมากกวา 1,000 คนแลว โดยไดไปสอนตามสถาบนการศกษา และ

โรงเรยนตางๆ ทวประเทศ โดยฝายจนและฝายไทยรวมกนรบผดชอบการบรหารจดการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

108

และจดสรรงบประมาณรวมกน ซงกมปญหาและอปสรรคอยบาง แตกไดมการแกไข

ปรบปรง และฝายจนกไดคอยตดตามดแลเรองนอยางใกลชดอยตลอดมา ซงกอาจจะกลาว

ไดวาเปนโครงการทประสบความสาเรจในระดบหนง แตกมนกวชาการแสดงความเหนวา

ฝายไทยควรทจะตองสรางครสอนภาษาจนขนเอง เพอใหพอเพยงกบความตองการของ

ฝายไทย มากกวาจะอาศยครสอนภาษาจนจากฝายจนตลอดไป

2. การใหทนดงานฝกอบรม ตามแผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยน

การสอนภาษาจนระยะ 5 ป (ป 2006 – 2010) ไดกาหนดใหมการฝกอบรมดานนใหกบคร-

อาจารย และผบรหารของสถาบนการศกษาตางๆ เชน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.) ซงมโครงการดานนอยหลายโครงการ ทงทดาเนนการมาแลว และจะมอกใน

อนาคต สวนคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) กไดรวมกบฝายการศกษาของสถาน

เอกอครราชทตจนประจาประเทศไทยและฮนปน จดการอบรมดงานใหกบผบรหารและ

คร– อาจารย ในสถาบนอดมศกษาเชนกน ในขณะทสถาบนการศกษาและองคกรสมาคม

ของไทย กไดจดใหมการอบรมขนเอง โดยรวมกบหนวยงานดานการศกษาของจนอกทาง

หนงดวย

3. การใหทนเรยนภาษาจนแกนกเรยน นกศกษา และขาราชการไทย เชน

มหาวทยาลยภาษาและวฒนธรรมปกกง มหาวทยาลยเซยเหมน และ China Scholarship

Council ทไดใหทนการศกษาแกนกศกษาและอาจารยในมหาวทยาลยไทย สวน

มหาวทยาลยหวเฉยวของจนกไดใหทนการเรยนภาษาจนระดบปรญญาตรแกนกศกษา

และขาราชการของไทยไปศกษาทจนดวยโดยฝายจนจะรบผดชอบคาเลาเรยนทงหมด

4. การใหอปกรณการเรยนการสอนและหนงสอเรยน ซงเปนความ

ชวยเหลอประเภท Hardware ซงในอดตตงแตป 1992 สมาคมโรงเรยนสอนภาษาจนกไดรบ

ความชวยเหลอจากสานกกจการชาวจนโพนทะเล หรอ เฉยวปน ในการจดพมพหนงสอ

เรยนเพอใชในโรงเรยนจนในไทย และตอมาหลงจากทมการทาขอตกลงความรวมมออยาง

เปนทางการ ระหวางกระทรวงศกษาธการของประเทศทงสองแลว กมการจดทาหนงสอ

แบบเรยนมอบใหฝายไทย 3 ชด แตละชดม 12 เลมใชตงแต ป.1 - ป.6 พรอมดวยแผนซด

มอบใหกบสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และสานกงานคณะกรรมการ

สงเสรมการศกษาเอกชน รวม 3,000 ชด

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

109

นอกจากน ในป 2006 – 2008 ฮนปนไดมอบหนงสอเรยน 3,000 เลม

ใหกบสถาบนขงจอแตละแหง และอก 7,000 เลมใหกบสถาบนการศกษาของไทยอกหลาย

แหง รวมทงไดใหอปกรณการสอน 1,000 กลอง ใหกบ สพฐ.และจดทาแผนซด 800 ชด

ใหครอาสาสมครภาษาจน นามาใชในการสอนแนะนาวฒนธรรมและประวตศาสตรจนดวย

การด าเนนความรวมมอดานการเรยนการสอนภาษาจน

สานกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาต (Office of Chinese

Language Council International: TOCLCI หรอ HANBAN: ฮนปน) เดมชอสานกงานสงเสรม

การเรยนการสอนภาษาจนเปนภาษาตางประเทศ (National Office for Teaching Chinese

as a Foreign Language: NOCFL) เปนหนวยงานของรฐบาลจนทรบผดชอบในการสนบสนน

และสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศตางๆ โดยการผลตครทมคณภาพและ

คดเลอกครเพอสงไปปฏบตงานในประเทศตางๆ รวมทงสนบสนนการจดทาหลกสตร การ

ทดสอบความร HSK การฝกอบรมและผลตสอการเรยนการสอนภาษาจน

โดยรฐบาลจนไดใหการสนบสนนการพฒนาหลกสตรภาษาจน 3 ระดบ

ไดแก ระดบพนฐาน ระดบกลาง และระดบกลาง-สง ตามมาตรฐานหลกสตร

ภาษาตางประเทศ เพอใชในโครงการนารองในการสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนใน

ประเทศไทย โดยแบงเปน 4 ชวงชน ตงแตปการศกษา 2550

สานกงาน HANBAN แหงนเขามามบทบาทในการดาเนนความรวมมอกบ

กระทรวงศกษาธการมากขนในชวงป 2546 ซงเปนชวงทายของแผนปฏบตงานดาน

วฒนธรรม ฉบบท 3 โดยไดมการสงคณะผแทนมาเจรจากบสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาเอกชน เพอหารอเกยวกบแนวทางทจะนาไปสการพฒนาการเรยนการสอน

ภาษาจนในประเทศไทยมากขน ไดแก การสงครจนมาชวยสอน การสงผเชยวชาญมา

พฒนามาตรฐานวชาชพครภาษาจน การใหทนฝกอบรมแกครไทย ตลอดจนการให

แบบเรยนเพอสอนในโรงเรยนเอกชน เปนตน ขณะเดยวกนรฐบาลจนไดสง Ms. Pang Li

มาเปนเลขานการเอก เพอดแลดานการศกษาโดยตรง โดยแยกออกจากงานดานวฒนธรรม

ตงแตเดอนตลาคม 2546 เปนตนมา นอกจากน HANBAN ไดดาเนนความรวมมอกบ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเกยวกบการจดทาหลกสตรและสอการเรยน

ภาษาจน การพฒนาครและทนตางๆ

นอกจากน สานกงานแหงชาตเพอการสอนภาษาจนเปนภาษาตางประเทศ

(National Office for Teaching Chinese as a Foreign Language) ไดเสนอโครงการจดตง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

110

สถาบนขงจอขนในประเทศไทย สาหรบสถาบนแหงนเปนสถาบนทไมแสวงหาผลกาไรของ

จน ซงจะเปนสาขายอยของสานกงานใหญทตงอย ณ กรงปกกง โดยมวตถประสงคเพอ

สนบสนนและสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย ไดแก การสนบสนนการ

ผลตสอการเรยนการสอน การฝกอบรมคร การสอบวดความรภาษาจน (HSK) การจด

โปรแกรมการเรยนภาษาจน การบรณาการหลกสตรภาษาจน และจดกจกรรมทางวชาการ

ปจจบนฝายจนไดจดตงสถาบนขงจอในสถานศกษาของไทยแลว 13 แหง เชน

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยแมฟา

หลวง มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา โรงเรยนไตรมตรวทยาลย มหาวทยาลย

ราชภฏสวนดสต (สาขาสพรรณบร) เปนตน ทงน มงบประมาณในการเรมดาเนนการให

มหาวทยาลยละประมาณ 100,000 เหรยญสหรฐฯ และจนจะสงผอานวยการสถาบน

ซงเปนคนจนมาประจาอยทสถาบนขงจอดวย โดยไดรบเงนเดอนโดยตรงจากประเทศจน

สาหรบในป 2552 ไดเปดหองเรยนขงจออก 11 แหง ซงจะเปนโรงเรยนใน

สงกด สพฐ. 6 แหง และโรงเรยนในสงกด สช. 5 แหง ทงน จะมงบประมาณในการเรม

ดาเนนการใหโรงเรยนละประมาณ 30,000 – 50,000 เหรยญสหรฐฯ สาหรบอปกรณและ

สอการเรยนการสอน และจะคดเลอกครอาสาสมครสอนภาษาจนมาชวยสอนทหองเรยน

ขงจอดวย

นอกจากน สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดจดตงศนย

เครอขายสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในโรงเรยนทมความพรอมตามภมภาคตางๆ

ทวประเทศ รวม 23 แหง โดยศนยเหลานจะจดการเรยนการสอนทเขมขน และเปนพเลยง

ใหแกโรงเรยนทเปดสอนภาษาจนอนๆ

การด าเนนความรวมมอกบส านกพมพอดมศกษาแหงประเทศจน (HEP)

สานกพมพอดมศกษาแหงประเทศจน (Higher Education Press: HEP)

เปนสานกพมพทใหญทสดของประเทศจน อยภายใตกระทรวงศกษาธการจน กอตงขนในป

ค.ศ. 1954 วตถประสงคเรมแรกเพอผลตสอการเรยนการสอนระดบอดมศกษา ตอมาม

การผลตสอในทกระดบชนและทกสาขาวชา โดยมการผลตสอสงพมพและสอ

อเลกทรอนกส นอกจากน HEP มการแลกเปลยนและรวมมอกบนานาประเทศ กวา 20

ประเทศ รวมถง องกฤษ สหรฐอเมรกา ญปนและประเทศไทยดวย

ในการน รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการไดขอให HEP พจารณาใหการ

สนบสนนการผลตสอสาขาวชาวทยาศาสตร และคณตศาสตร ภาษาองกฤษและภาษาไทย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

111

โดยจะมอบใหศนยเทคโนโลยสารสนเทศ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา และ

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยจดตงคณะทางานเพอหารอรวมกบ

HEP ตอไป

ทงน สานกพมพอดมศกษาแหงประเทศจน (HEP) ไดมาเยอน

กระทรวงศกษาธการในระหวางวนท 11 – 13 สงหาคม 2552 เพอหารอเกยวกบเรองการ

สนบสนนการผลตสอทง 4 สาขาวชา ซงฝาย HEP จะขอเวลาในการประชมหารอกบ

คณะทางานของ HEP เพอศกษาความเปนไปไดในการดาเนนงานตามขอเสนอและความ

ประสงคของฝายไทย พรอมทงจะตองศกษาเกยวกบหลกสตรของไทยในแตละสาขาวชา

อยางละเอยด สาหรบสวนของฝายไทยจะเตรยมจดตงคณะทางานในแตละสาขาวชาขน

เพอเปนหนวยงานหลกในการประสานความรวมมอ และเพอความคลองตวในการ

ดาเนนงานระหวางกน ทงน ทงสองฝายเหนชอบรวมกนทจะจดทาบทบนทกขอตกลงตามท

ไดหารอรวมกน เพอนาเสนอผบรหารระดบสงแตละฝายตอไปดวย

การสนบสนนสอการเรยนภาษาจน

กระทรวงศกษาธการจนไดมอบหนงสอเรยนชด “ภาษาจนหรรษา” จานวน

2,000 ชด เพอเปนสอการเรยนการสอนของไทย เมอวนท 11 มกราคม 2549 ตอมาใน

โอกาสเดนทางมาเยอนประเทศไทยของ Madam Xu Lin ผอานวยการ HANBAN เมอวนท

21-23 พฤษภาคม 2550 ไดมการเปดตวหนงสอแบบเรยนภาษาจนชด “สมผสภาษาจน”

ซงประกอบดวยหนงสอเรยน แบบฝกหดและวซดประกอบการสอนทฝายจนไดมอบให

หนวยงานทเกยวของรวมผลตกบฝายไทย ไดแก

1. HEP (Higher Education Press) จดทาหนงสอระดบ ป.1-6 ม.1- ม.3

และ ม.4- ม.6 ซงเหมาะสาหรบผเรมเรยนในแตละระดบ

2. มหาวทยาลยยนาน จดทาหนงสอระดบ ม.1- ม.6 และ ม.1- ม.3

ซงเนอหาจะยากกวาชดของ HEP เพราะเหมาะสาหรบผเรยนทเคยเรยนภาษาจนมาแลว

ระดบหนง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

112

คณะกรรมการรวมทางวทยาศาสตรและวชาการ (คกร.) ไทย – จน

กระทรวงการตางประเทศไดลงนามในความรวมมอทางวทยาศาสตรและ

วชาการไทยจน โดยมการจดประชมคณะกรรมการรวมฯ ทก 1 ½ ป เพอพจารณาคาขอ

โครงการความรวมมอดานวทยาศาสตรและวชาการตามทหนวยงานตางๆ เสนอ ซงในสวน

ของกระทรวงศกษาธการมผแทนสานกงานปลดกระทรวงฯ และสานกงานคณะกรรมการ

การอดมศกษารวมในคณะกรรมการดงกลาวดวย ทงนภายใตการดาเนนงานของ

คณะกรรมการดงกลาว กระทรวงศกษาธการจะไดรบการสนบสนนทนการศกษา/

ฝกอบรม/ดงานประมาณปละ 7-10 ทน อยางไรกตามเนองจากในปจจบนหนวยงานตางๆ

ไดมการจดทาบนทกความ ตกลงกบหนวยงานของจนโดยตรง จงใหสาคญแกการเจรจา

ภายใตกรอบของคณะกรรมการฯ นอยลง สถานะลาสดกระทรวงศกษาธการไดสงคาขอ

โครงการสาหรบป 2548/2549 ไปยงสานกงานพฒนาความรวมมอกบตางประเทศ (TIGA)

จานวน 5 คาขอ สารอง 1 คาขอ และคณะกรรมการรวมทางวทยาศาสตรและวชาการ

ไทย-จน ไดอนมตโครงการของกระทรวงศกษาธการ จานวน 2 โครงการ คอ โครงการ

ศกษาดงานการจดการเรยนการสอนภาษาจนและคายภาษาวฒนธรรมไทย – จน

และโครงการพฒนาเรอประมงเหลกตนแบบขนาด 500 ตน

สาหรบแนวทางการดาเนนงานของคณะกรรมการชดนมแนวโนมทจะ

พจารณาลดความสาคญของโครงการความรวมมอทเกยวกบทนการศกษาและการ

ฝกอบรมใหนอยลง (ยกเวนงานวจย) เมอความตกลงดานการศกษาระหวางไทยกบจนมผล

ใชบงคบ ทงน เนองจากฝายจนไดโอนงานและงบประมาณทจะจดสรรทนดานการศกษามา

ใหกระทรวงศกษาธการเปนผดาเนนการ

ผลด าเนนโครงการสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดดาเนนโครงการสงเสรม

การเรยนการสอนภาษาจนตอบสนองยทธศาสตรสงเสรมการสอน คอ พฒนาหลกสตร

และสอการเรยนการสอน ประเทศไทยเคยมสอการสอนทจดทาโดยกรมวชาการตงแตป

พ.ศ. 2527 เปนสอทจดทาขนตามสภาพแวดลอมในขณะนนคอ เปนอกษรเตมตว ใชใน

โรงเรยนจนทเปดสอนในขณะนนเรยนดวยหลกสตรภาษาจนแบบเขมขน ผทเรยนใน

โรงเรยนลกษณะนนสวนใหญเปนผทมเชอสานจน ใชภาษาจนในชวตประจาวนอยแลว

ซงไมเหมาะกบสภาพการเรยนการสอนภาษาจนในปจจบน อกทงขณะนภาษาจนได

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

113

ปรบเปลยนอกษรใหงายลง เปนอกษรตวยอ นาภาษาพนอน (คาอานดวยอกษร

ภาษาองกฤษ) มากากบทาใหการเรยนเขาใจงายขน แตปจจบนไมมสอการสอนทเปน

มาตรฐานจดทาโดยกระทรวงศกษาธการ สอการสอนทวางจาหนายทวไปในทองตลาดเปน

สอทจดทาโดยบรษท สานกพมพเอกชน หรอโรงเรยนเอกชนตางๆ แปลมาจากฉบบ

ภาษาจนทจดพมพ หรอนาเขามาจากสาธารณรฐประชาชนจนโดยตรง ทาใหราคาจาหนาย

คอนขางสง

หลกสตรภาษาจน ปจจบนใชหลกสตรภาษาตางประเทศ ซงลกษณะ

ภาษาจนจะแตกตางจากภาษาอนๆ มากคอ เปนภาษาภาพ ตองใชความจามากในการจา

คาตางๆ ไมมตวสะกดใหสามารถอานหรอเดาไดเพอแกปญหาเหลาน สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดดาเนนการดงน

1. ยกรางหลกสตร 3 ระดบ ไดแก ระดบพนฐาน/กลาง/กลาง-สง

ตามมาตรฐานหลกสตรภาษาตางประเทศรวมมอกบ HANBAN โดยมหนวยงาน 2 แหงทรบ

มอบหมายจาก HANBAN ใหจดทาคอ

1.1 สานกพมพ HEP จดทาหนงสอรวมกบ ป.1-ป.6, ม.1-ม.3, และ

ม.4-ม.6 เปนหนงสอเรยนสาหรบผเรมเรยนในแตละระดบดงกลาว ขณะนหนงสอเรยน

จดทาเสรจเรยบรอยแลว ระดบ ป.1 ม.1 และ ม.4 เรมใชตงแตเปดเทอมน ซงเหมาะสาหรบ

ผเรมเรยน

1.2 มหาวทยาลยครยนานจดทาหนงสอสาหรบ ม.1-ม.6 ขณะนจดทา

เสรจเรยบรอยแลว ระดบ ม.1-ม.3 อยระหวางการพมพ

2. สรางความพรอมและความเขมแขงใหแกสถานศกษา เพอเปนการ

เสรมสรางความเขมแขงและสรางเครอขายชวยเหลอกนระหวางกลมโรงเรยน สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดจดตงศนยเครอขายสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาจน ขน ในโรงเรยนทมความพรอมตามภาคตางๆ ทวประเทศรวม 23 ศนย ศนยฯ

เหลาน จะจดกจกรรมการเรยนการสอนเขมขน และเปนพเลยงใหแกโรงเรยนทเปดสอน

ภาษาจนอนๆ รวมทงสนบสนนเขตพนทการศกษาทมโรงเรยนเปดสอนภาษาจนจานวนมาก

จดกจกรรมสงเสรมและชวยเหลอโรงเรยนในเขตของตน

3. พฒนาฐานขอมล เพอใหมฐานขอมลในการพฒนาการเรยนการสอน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงไดจดทาฐานขอมลเกยวกบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

114

3.1 จานวนสถานศกษา ผเรยน ครผสอน สภาพและหลกสตรการ

เรยนการสอนในแตละโรงเรยนเพอใหสามารถพฒนาดารเรยนการสอนไดตรงตมเปาหมาย

3.2 โรงเรยนทเปนศนยเครอขายสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน

เพอเตรยมการจดจงเปนหองเรยนขงจอ

4. พฒนาบคลากร สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ตระหนกถงความสาคญของการพฒนาบคลกรใหทนตอความตองกาของสภาพปจจบน

จงไดเรงพฒนาครไทยทสอนภาษาจน และใหความสาคญกบการสรางวสยทศนในการ

สงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนใหแกผบรหาร จงจดอบรมครไทยทสอนภาษาจนและ

จดรายการศกษาดงานดานการจดการการเรยนการสอนสาหรบผบรหารโรงเรยน เพอให

เกดการพฒนาไปพรอมๆ กน

ในการแกไขปญหาการขาดแคลนครสอนภาษาจนสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานไดรวมมอกบสาธารณรฐประชาชนจนจดหาครอาสาสมครจนมาสอน

ในประเทศไทย เรมตงแตปการศกษา 2547 จนถงปจจบน

นอกจากนสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดเตรยมการ

สาหรบการพฒนาการเรยนการสอนตอไป คอ

1. จดอบรมครแกนนา/ครประจาศนยเครอขายสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาจน เพอใหมความเขมแขงทางวชาการ และมศกยภาพในหารใหความชวยเหลอ

โรงเรยนทเปดสอนภาษาจนภายในเครอขาย

2. จดอบรมเทคนคการสอนและการใชสอใหแกครอาสาสมคร

3. พฒนาสอ interactive เพอใหผเรยนและครไดมโอกาสฝกฝนภาษาจน

มากยงขน

4. พฒนาเกณฑเพอประเมนศกยภาพและมาตรฐานครสอนภาษาจน

5. จดทาโครงการโรงเรยนพโรงเรยนนองระหวางโรงเรยนในประเทศไทย

และจน เพอพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน

6. เตรยมทาวจยคนหาวธการเรยนการสอนภาษาจนทประสบผลด

(Best practice)

7. การพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนอยางมนคงเขมแขง และการ

ขยายความรวมมอกบสาธารณรฐประชาชนจนแบบยงประโยชนแกกนและกนใหมากทสด

เทาทจะทาได จะสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยในภาพรวม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

115

ปญหาการเรยนภาษาจนของนกศกษาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

การจดการเรยนการสอนภาษาจนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอชวงระยะ

ทผานมา โดยภาพรวมดจะมความกระตอรอรนและดาเนนไปไดด แตยงมปญหาท

ผเกยวของควรใสใจ สามารถสรปเปนประเดนสาคญๆ ได 5 ประเดน คอ 1) ปญหาดาน

การจดการเรยนการสอน 2) ปญหาดานบคลากร 3) ปญหาดานงบประมาณ 4) ปญหา

ดานเอกสารตาราและแหลงศกษาคนควา และ 5) ปญหาดานการเรยนภาษา

ดงรายละเอยดตอไปน

ปญหาดานการจดการเรยนการสอน

นกศกษาทสอบเขามหาวทยาลยมสองกลมคอ นกศกษาทมพนความร

ภาษาจนมากอนแลว นกศกษากลมนเลอกสอบวชาภาษาจนเขาเรยนตอระดบอดมศกษา

มพนความรภาษาจนระดบตนหรอสงกวานนมาแลว สวนนกศกษาอกกลมหนงไมมพน

ความรมากอน แตหลกสตรของมหาวทยาลยหลายแหงเรมตนทวชาภาษาจนพนฐาน 1

ซงเรมเรยนวธการออกเสยง นนกหมายความวาการเรมเรยนใหมตงแตตน การจดการ

เรยนการสอนสาหรบนกศกษาสองกลมน ในระยะแรกทจานวนนกศกษาทงสองกลมม

ความแตกตางกนไมมาก อาจไมเปนปญหาใหญมากนก คงสรางปญหาความราคาญหรอ

ความนาเบอใหกบนกศกษาทมพนความรมาแลว ทจะตองมาเรยนเรองเดม เทานน สาหรบ

นกศกษาทไมมพนความรมากอน ไมนาจะมปญหาอะไร เพราะเนอหาวชาทเรยนคอการ

เรยนจากจดเรมตนสาหรบผไมมพนความรมากอน แตอาจเกดปญหาทางจตวทยาทรสกวา

คนอนเรยนไดเรวเพราะเคยเรยนมาแลว คนเองไมเคยเรยนกจะตามเพอนไมทน แตนนเปน

เพยงความกงวลใจและความกลวไปเสยเปลา เพราะหลกสตรภาษาจนในระดบ

มหาวทยาลยในปท 1 เพอปพนฐานดานภาษาใหกบนกศกษา หลงจากนนเมอขนปทสอง

วชาตางๆ เนนไปในทางทใหนกศกษาสามารถใชภาษาเปนเครองมอในการศกษาภาษาและ

ขอความรตางๆ ไมใชการศกษาเนอภาษาแตอยางใด

แตดวยเหตทมการพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนในระดบประถมศกษา

และมธยมศกษาเพมมากขน นกศกษาทสอบเขามหาวทยาลยทมพนความรมากอนแลวตอ

จานวนนกศกษาทไมมพนความรมากอนมจานวนมากเทาๆ กน หรอผมพนความรมากอน

แลวมจานวนมากกวา จะกอใหเกดปญหาการเรยนการสอนอยางแนนอน ดงนน

สถาบนอดมศกษาจาเปนตองปรบเปลยนแนวทางในการจดการเรยนการสอน เชนการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

116

แบงกลมการเรยนของนกศกษา การปรบเนอหาหลกสตรใหมความสอดคลองและตอเนอง

จากหลกสตรมธยมศกษา การสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยโดยเอาคะแนนสอบวชา

ภาษาจนเปนเกณฑ เหลานจะเปนวธการพฒนาการเรยนการสอนอยางเปนระบบ สามารถ

สรางบณฑตทมคณภาพเทาเทยมกนและทดเทยมกบมหาวทยาลยอนๆ ออกสสงคมได

ปญหาดานทรพยากรบคคล

เนองจากภาษาจนเพงไดรบการสนบสนนในระยะเวลาไมนานนก โดยเฉพาะ

สถาบนการศกษาในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอหลายแหงเพงเรมเปดสอนภาษาจนใน

ระดบอดมศกษา เปนเหตใหบคลากรทางการศกษาไมเพยงพอตอความตองการ การเรยน

การสอนในโรงเรยนมธยม นอกจากอาจารยทเปนชาวไทยเชอสายจนทเรยนภาษาจนมา

ตงแตเดกๆ แลว การรบสมครอาจารยสอนภาษาจนกระทาไดยาก เนองจากจานวน

ผสาเรจการศกษาภาษาจนในพนทมนอยมากกระทงสามารถนบจานวนคนได

อาจไมถงสบหรอไมถงรอยในขณะทความตองการมมากกวานนหลายเทา บณฑตทจบ

การศกษาสาขาภาษาจนกไมสนใจทางานเปนครสอนภาษาเนองจากรายไดนอยมากเมอ

เทยบกบการทางานเอกชน ปญหาการขาดแคลนครผสอนจงทาใหการพฒนาการเรยนการ

สอนเปนไปดวยความยากลาบาก ปจจบนสถาบนการศกษาหลายแหงใชวธสงครอาจารยท

สอนสาขาอนไปอบรมภาษาจน เพอกลบมาเปนครสอนภาษาจน แตครผสอนเหลานไมไดม

ความรทางการสอนภาษา แมกระทงความรดานภาษาอยางเตมทและเพยงพอ ทาใหการ

เรยนการสอนไมตรงตามเปาหมายทวางไว และเปนไปอยางทลกทเล ไรคณภาพตามทควร

จะเปน ทสาคญ ครผสอนภาษาจนทเปนครในกลมสาระการเรยนรอน เมอมารบภาระสอน

ภาษาจน กไมไดทมเทอยางเตมท เนองจากไมสามารถเจรญกาวหนาในตาแหนงได

เพราะทายทสด การทาผลงานเพอขอเลอนตาแหนงกยงคงตองพฒนาไปในสายงาน

กลมสาระเดมทบรรจและสงกด สถาบนบางแหงทมองเหนความสาคญเกยวกบการเรยน

ภาษาจน กไดเชญอาจารยชาวจนเจาของภาษามาจากประเทศสาธารณรฐประชาชนจน

ซงกเปนอกวธหนงทชวยใหการเรยนการสอนดเหมอนวาจะมคณภาพ แตตองอยภายใต

เงอนไขทวาอาจารยเจาของภาษาตองมความรภาษาจนเปนอยางด ในขณะทผจบสาขาการ

สอนภาษาจนสาหรบชาวตางชาตกาลงเปนทตองการของประเทศจนรวมถงประเทศอนๆ

การทจะเชญครจนเจาของภาษาทจบการศกษาดานนโดยเฉพาะมาสอนนนเปนไปไดยาก

จะเหนวาครสอนภาษาจนชาวจนในจงหวดสถาบนการศกษาทงระดบกอนอดมศกษาและ

ระดบอดมศกษามกไมใชผทจบการศกษาสาขาภาษาจน หรอสาขาการสอนภาษาจน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

117

ดวยเหตนแมวานกศกษาจะไดเรยนภาษาจนกบครเจาของภาษา นกศกษาจะไดพฒนา

ทกษะการฟง การพด การอาน การเขยนเฉพาะทเปนภาษาทใชในชวตประจาวนทวไป

เทานน สวนวชาการในระดบสง เชน ภาษาศาสตร วฒนธรรมจน วรรณคดจน ภาษาจน

โบราณ ไวยากรณ อาจารยทไมไดจบทางสายภาษาศาสตร หรอสายภาษาจะไมสามารถ

สอนวชาเหลานได ประเดนสาคญอกขอหนงคอ เนองจากประเทศจนมอาณาบรเวณกวาง

ใหญมาก ภาษาเขยนไมไดเปนอกษรกากบการออกเสยงเหมอนอยางในภาษาไทย อกษร

1 ตว อานออกเสยงเปนสาเนยงภาษาถนไดมากกวา 10 เสยง หรอ 20 เสยงหรอมากกวา

นน ดงนนการรบอาจารยเจาของภาษาเพอมาสอนภาษาจนกลางใหกบนกเรยนไทย จงควร

คานงถงปญหาขอนดวย

ปญหาดานงบประมาณ

การดาเนนการเกยวกบกจกรรมตางๆ แมจะไดรบทนสนบสนนจากภาครฐ

ภาคเอกชนสวนหนง เชน กจกรรมคายภาษาจน กจกรรมบรการวชาการของ

สถาบนอดมศกษาทจดอบรมใหกบครผสอนภาษาจนในระดบกอนอดมศกษาเปนตน

กจกรรมดงกลาวนสามารถสงเสรมการเรยนรไดในระดบหนง แตถงอยางไรกตามยงถอวา

นอยมากสาหรบการพฒนาการเรยนการสอน และการสราง ผลตบณฑตทมคณภาพ

โดยเฉพาะการเรยนภาษา หวใจของการเรยนภาษาใหไดดทสด คอการไดใชชวตและม

ประสบการณการใชภาษาจรงกบเจาของภาษาในประเทศทพดภาษานนๆ แตนกศกษาท

เรยนภาษาจนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสวนนอยทสามารถหาโอกาสไปศกษา และเพม

ประสบการณการใชภาษาดงกลาว ปจจบนมทนการศกษาทสนบสนนใหนกศกษามโอกาส

ไปใชชวต สมผสประสบการณในตางประเทศบาง แตกยงไมเพยงพอตอความตองการ ผทม

ผลการเรยนดจงจะมโอกาสไดรบทน ในขณะทผทมผลการเรยนดอยกวา แตมศกยภาพ

และมงมนทจะพฒนาตนเองเชนกนกลบขาดโอกาส หรอยากทจะไดรบโอกาสนน กลบ

กลายเปนวาคนทไดรบทน คอคนทเกงอยแลวกยงไดมโอกาสพฒนาตนเองใหเกงขนไป

กวาเดมเสยอก

ปญหาดานเอกสารต าราและแหลงศกษาคนควา

ปญหาสบเนองจากการขาดแคลนทนสนบสนน การผลตตารา เอกสาร

การเรยนการสอนทใหนกศกษาใชเรยน ใชคนควา สอการเรยนการสอนยงมอยนอยมาก

เนองจากวงวชาการจนเพงเรมหนมาศกษาไมนานนก ทาใหหนงสอ ตาราทางดานภาษาจน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

118

ในประเทศไทยยงมอยนอย ขอมลทจะสนบสนนการเรยนรของนกศกษาในหองสมดของแต

ละสถาบนการศกษามอยนอยมากหากเทยบกบศาสตรสาขาอน หนงสอตาราเรยน

ภาษาจนทมอยตามทองตลาด เกดจากความตองการศกษาภาษาจนทมมากขน แตไมได

หมายความวาหนงสอทออกมาจะมคณภาพและถกตองตรงตามความตองการของผเรยน

เสมอไป ผสอนภาษาจนในปจจบนพยายามทจะแตงตารา เขยนเอกสารการสอน สราง

เครองมอการเรยนรดานภาษาจนมาโดยตลอด แตนกวชาการสวนใหญมความสนใจตางกน

และดวยเหตผลความจาเปนตอความกาวหนาในทางวชาการ นกวชาการทมความรสง มก

สนใจในสงทผเรยนภาษาจนในระดบเรมตนสมผสไมได จะเหนไดจากงานวจย บทความ

วชาการเกยวกบจนศกษาทออกมาสวนมากมแนวโนมไปในเรองประวตศาสตร

ภาษาศาสตร ภาษาจนโบราณ สงคมวฒนธรรมจนลมลก แตสงทผเรยนสวนมากตองการ

คอตาราการเรยนภาษาจน สอ วสดอปกรณการเรยนภาษาจน ดงนนสงทจาเปนตอง

พฒนาอยางเรงดวนอกอยางหนงกคอ การผลตตารา วสดการเรยนการสอนทสรางขนจาก

ผมความรความชานาญดานภาษาจน และการสอนภาษาจน จงจะสามารถตอบสนอง

ความตองการของผเรยนอยางแทจรง

ปญหาการเรยนภาษา

ขอปญหาการเรยนภาษาจนทพบจากการไดมประสบการณการสอน และ

การใหการอบภาษาและการสอนภาษาจนใหกบนกเรยนนกศกษา ทงระดบกอนอดมศกษา

และระดบอดมศกษา รวมไปถงครผสอนในระดบกอนอดมศกษา พบวาการเรยนภาษาจน

สาหรบผเรยนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะผทพดภาษาอสานเปนภาษาแม ม

ลกษณะปญหาทเดนชดหลายประการ ซงผสอนควรถอเปนขอใสใจ สวนตวนกศกษาเอง

สามารถนาไปพจารณาปรบปรงแกไข ดงจะสรปเปนประเดนทสาคญดงน

1. ระบบเสยง นกศกษาทพดภาษาอสานเปนภาษาแม สาเนยงภาษาแมน

สงผลกระทบตอการพดภาษาไทยกลางอยางไมตองสงสย ซงหากพยายามแกไขอาจ

สามารถแกไขไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เสยงบางเสยงกยากทจะแกไข แตทนาสนใจ

กคอการออกเสยงภาษาแมสงผลตอการเรยนภาษาตางประเทศอยางไมนาเชอ

ตวนกศกษาเองไมรตววาภาษาแมมผลกระทบตอการเรยนภาษาตางประเทศอยางไร

ดวยเหตทยงแยกแยะความแตกตางระหวางเสยงภาษาแม กบเสยงภาษาตางประเทศ

ทคลายคลงกน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

119

2. ระบบ Pinyin นกศกษาทเรมเรยนภาษาจนจาเปนตองศกษาระบบ

สทศาสตรจนทเรยกวา Pinyin ตองพยายามทาความเขาใจและจดจาใหแมนยา

เพราะอกษร Pinyin นไมเพยงชวยใหเราจดบนทกเสยงอานคาภาษาจนไดเทานน ประโยชน

ของอกษร Pinyin ยงสามารถชวยใหเราแยกแยะเสยง และออกเสยงไดอยางถกตองแมนยา

อกดวย นอกจากนอกษร Pinyin ยงมความจาเปนในการใชพจนานกรมอกดวย ในบางครง

เมอเราไดยนคาศพทคาหนง เราสามารถเปดพจนานกรมตามเสยงอานนนได โดยทไมตอง

นบขดตวอกษร นอกจากนการพมพอกษรจนในคอมพวเตอรหลายโปรแกรมการพมพลวน

อยบนพนฐานของ Pinyin แทบทงสน ความสบสนและไมเขาใจอกษร Pinyin สงผลโดยตรง

ตอการออกเสยงภาษาจน

3. คาศพท ปญหาการเลอกใชคาศพทสามารถอธบายไดสองประเดนคอ

การเลอกใชคาภาษาจน รวมไปถงการแปลจากภาษาไทยเปนภาษาจน และอกประเดนหนง

คอการแปลจากภาษาจนเปนภาษาไทย

4. ไวยากรณ ความผดพลาดทางไวยากรณสวนมากเกดจากการคดเปน

ภาษาแมกอน แลวแปลไปเปนภาษาจน ซงการใชภาษาตางประเทศทถกตองนน ควรทจะ

คดและใชเปนภาษาตางประเทศโดยตรงจงจะเกดขอผดพลาดนอยทสด จากการสงเกต

พบวา นกศกษามกพดภาษาจนดวยไวยากรณไทย ขอผดพลาดเหลานเกดจากการไมเขาใจ

การวางตาแหนงสวนขยายและสวนทถกขยาย สวนขยายในภาษาจนจะวางไวหนาสวยทถก

ขยาย ซงตรงกนขามกบภาษาไทยทสวนขยายจะตามหลงสวนทถกขยาย ดงนนหากเขาใจ

รปแบบไวยากรณแลวกสามารถใชไดอยางถกตอง ตวอยางขอผดพลาดทางไวยากรณท

ยกตวอยางมาขางตนเปนรปแบบไวยากรณทนกศกษามกใชผดอยเปนประจา ผสอนจงตอง

ใสใจ เนนยาการสอนไวยากรณทมขอแตกตางกนใหมาก โดยการเปรยบเทยบกบไวยากรณ

ไทย เพอใหผเรยนเหนภาพชดเจน ไมใชผดพลาด

5. อกษรจน เปนททราบดวาอกษรจนววฒนาการมาจากอกษรภาพ

จนปจจบนพฒนามาเปนอกษรขดทมการกาหนดเสน และลาดบเสนตายตว รปแบบเสนใน

แตละตวอกษรทมทศทาง ความสนยาว การหกมมทตางกนอาจเกดเปนอกษรทแตกตางกน

ได ปญหาในการเรยนอกษรจนของนกศกษาไทยทสาคญสามารถสรปเปนประเดนไดดงน

1) อกษรทมรปคลายคลงกนกอใหเกดความสบสน 2) อกษรทมาจากรากเสยงเดยวกน

แตตวประกอบธาตคาตางกน 3) อกษรทมธาตคาเดยวกนแตตวประกอบเสยงตางกน และ

4) อกษรทอานไดหลายเสยง คาทอานไดหลายเสยงเหลานสอความหมายตางกน ดงนน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

120

นกศกษามกประสบปญหาในการอานคาเหลาน เพราะไมรวาจะอานวาอยางไร หรอจาได

เพยงเสยงอานเสยงเดยว เมออานออกเสยงผดกทาใหแปลความหมายผดดวยเชนกน

การจดจาตวอกษร นกศกษานอกจากจะตองทองจา และจดจารปอกษรอยางหลกเลยง

ไมไดแลวนน วธการจดจาอกษรจนทดอกทางหนงกคอการจดจาสวนททาหนาทแสดง

ความหมาย และสวนททาหนาทแสดงเสยง เพราะอกษรจนสวนใหญประกอบดวยสวน

สาคญสองสวน คอ สวนประกอบความหมาย และสวนประกอบเสยง หากตวอกษรเปน

เสยงทเคยรจกมากอนแลว อาจจะสามารถคาดเดาเสยงอานได สวนทแสดงความหมาย

สามารถชใหเราคาดเดาความหมายไดวาตวอกษรตวนนๆ เกยวของกบอะไร นอกจากน

ดวยเหตทภาษาจนมววฒนาการมาจากอกษรภาพนเอง หากสามารถศกษาถงววฒนาการ

ของตวอกษรแตละตวไดวามตนกาเนดจากอะไร มความเปนมาอยางไร สอถงอะไร กจะ

เปนผลดในการจดจารปตวอกษรในปจจบนไดอยางไมผดพลาด

ผลสรปการจดการศกษามธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ (อาชวศกษา)

ของตางประเทศ

ประเทศในเอเชยทใหความสาคญกบการพฒนากาลงคนอาชวศกษาอยใน

ระดบตนๆ ไดแกประเทศไตหวน สงคโปร และจน รฐบาลกลางของประเทศเหลานไดให

ความสาคญกบการผลตกาลงคนดานอาชวศกษาของประเทศเปนอยางมาก เพราะจะเปน

กลไกสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ในประเทศไตหวนไดมการปฏรป

อาชวศกษาเชงคณภาพอยางเปนรปแบบกระทรวงศกษาธการไดดแลนโยบายตางๆ

ใหครอบคลมในทกระดบของอาชวศกษาอยางมประสทธภาพแบบองครวมตงแตระดบ

มธยมศกษาจนถงปรญญาเอกระบบดงกลาวยงยดหยนเพยงพอทจะเปดโอกาสใหผท

วางเวนจากการเรยนมาหลายปสามารถกลบเขามาเรยนและพฒนาตนเองไดอยางตอเนอง

โดยไดมการเชอมโยงระบบการศกษาเขากบภาคอตสาหกรรมอยางชดเจนทงในการพงพา

ภาคอตสาหกรรมในการจดหาอาชพใหแกนกศกษารวมทงครอาจารยในระบบกไดรบการ

สนบสนนใหมการรวมทางานกบภาคอตสาหกรรมเพอนาขอมลมาออกแบบหลกสตรท

เหมาะสมและสามารถพฒนาคนทมคณภาพใหแกอตสาหกรรมรฐบาลไดมการสงเสรม

ความรวมมอดานอาชวศกษากบตางประเทศอยางเตมทภาคเอกชนไดเขามามสวนรวม

ในการจดการศกษาดานอาชวศกษาโดยการจดตงมหาวทยาลยและวทยาลยทางดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยทาใหระบบการเชอมตอจากระดบมธยมศกษาตอนปลายสาย

อาชพสระดบอดมศกษามความสมบรณทาใหมผสนใจเขาเรยนมธยมศกษาตอนปลายสาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

121

อาชพมากขนเนองจากมโอกาสทจะไดเขาเรยนในระดบมหาวทยาลยทดเทยมกบการเรยน

ในสายสามญนอกจากนนไตหวนยงม Comprehensive High School ทเปดโอกาสใหนกเรยน

ไดรบรแนวทางการเรยนทงสายอาชพและสายสามญอยางเทาเทยมกนทาใหนกเรยน

สามารถตดสนใจเรยนตอในสาขาหรอสายวชาตามความชอบและความถนดของตน

ปจจบนสดสวนผเรยนสายสามญตอสายอาชพของไตหวน เทากบ 50:50

ประเทศจนเปนประเทศทมประชากรมากทสดในโลกและและเปนแหลง

แรงงานทใหญทสดเนองจากจนมแรงงานราคาถกมาก จงทาใหการเจรญเตบโตทาง

เศรษฐกจของจนสงมากขนตามไปดวยในชวงระยะ 30 ปทผานมา แตแรงงานสวนใหญกยง

มความรและทกษะฝมอคอนขางตาแมวารฐบาลจนจะมนโยบายทชดเจนและสามารถลงมอ

ปฏบตไดทนทพรอมงบประมาณจานวนมหาศาลในการทจะพฒนาอาชวศกษาของประเทศ

ใหดขน โดยเฉพาะในพนทชนบท แตระบบอาชวศกษาของจนนนมความหลากหลายและ

ซบซอน โดยมขอดคอ ผเรยนสามารถเรยนในสาขาทตนเองตองการได แตกมขอเสย คอ

ทาใหเกดความสบสนในการเลอกเรยนและการบรหารการจดระบบ จนประสบความสาเรจ

ในการขยายฐานโรงเรยนมธยมศกษาและสถาบนอดมศกษาสายอาชพ เพอตอบสนอง

ความตองการของผเรยนอาชวศกษาทตองการศกษาตอในระดบทสงขนนอกจากนนจน

ยงสนบสนนใหบรษทใหญๆ จดการอาชวศกษาโดยเปดโรงเรยนของตนเองและพยายาม

เพมแรงจงใจใหคนมาเรยนอาชวศกษาโดยพฒนาผสอนและบคลากรดานอาชวศกษาใหม

ความสามารถมากขนเพอใหผจบการศกษามทกษะในการทางานและมรายไดทนาพอใจ

หลงจากการจดทานโยบายดานอาชวศกษาของประเทศสงผลทาใหอตราการจางงานใน

ระดบปวช. สงกวา 95% และในระดบ ปวส. กวา 68% จนมเปาหมายทจะปรบสดสวน

ผเรยนสายสามญตอสายอาชพใหเปน 50: 50

ประเทศสงคโปรเปนประเทศทมศกยภาพในการบรหารจดการและสงเสรม

การศกษาสายอาชพในอนดบตนๆ ของภมภาคเอเชยและของโลก โดยมปจจยความสาเรจ

คอ ความรวมมออนดระหวางภาครฐและบรษทรวมทนระหวางประเทศ สงคโปรสราง

ภาพลกษณของการศกษาดานอาชวศกษา โดยใชการลงทนดานสงอานวยความสะดวก

พนฐาน อาท อาคารสถานท ระบบอานวยความสะดวก ตลอดจนระบบเทคโนโลย

สารสนเทศตางๆ เพอใหผเรยนมความรสกวาการเรยนในสายอาชวศกษามไดทาใหตนเอง

ดดอยกวาผเรยนในสาขาอนๆ สงคโปรเปนประเทศทมเปาหมายในการพฒนาทชดเจน

ในดานการศกษากมเปาหมายทจะพฒนาหลกสตรรวมกบประเทศตางๆ ทวโลก ทงยงม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

122

ความมงมนทจะเปนตนแบบระดบโลกสาหรบการศกษาทางดานอาชวศกษาอกดวย

นอกจากนนจากนโยบายการสรางชอเสยงของสถาบนเทคนคศกษา (The Institute of

Technical Education-ITE) ทาใหผเรยนเกดความภาคภมใจตอการเรยนในสายอาชพอาท

การใชสโลแกน “Ha n ds-on, Minds-on and Heart-on” เพอปลกจตรสานกใหเกดความรก

และหวงแหนในสถาบนพรอมทจะเรยนรตลอดเวลา และรกการเรยนรตลอดชวต

(Life-long Learning) นอกจากน ITE ยงเปนตวอยางทดแกประเทศไทยในการมงพฒนา

คณภาพการศกษาสายอาชวศกษาสระดบสากล (World Class) ในดานการตดตอทางาน

รวมกบตางประเทศและการมงพฒนาหลกสตรสาหรบเศรษฐกจสมยใหม

ในประเทศออสเตรเลย การจดอาชวศกษาหรอการศกษาอาชพเปนหนาท

ของรฐบาลในแตละรฐ วทยาลยเทคนคและการศกษาตอเนอง (TAFE) ซงเปนของรฐบาล

กลางมกระจายอยทวประเทศ โดยมกรอบคณวฒวชาชพแหงชาตออสเตรเลย (AQF)

ซงแบงระดบคณวฒออกเปน 8 ระดบเปนกรอบควบคม และกรอบคณวฒคณภาพการ

ฝกอบรม (AQTF) ซงจะเปนบรรทดฐานใหแกองคกรฝกอบรมทไดรบการรบรอง (RTO)

นาไปใชฝกอบรม รฐบาลชดปจจบนไดลงทนดานงบประมาณในการจดการศกษาดาน

เทคนคและดานอาชวศกษามากกวาในชวงเวลา 3 ปทผานมาโดยสดสวนการเขาเรยนสาย

อาชวศกษาไดเพมมากขน สวนใหญผเรยนจะเขาเรยนในวทยาลยเทคนคและการศกษา

ตอเนอง (TAFE) และมสดสวนเมมากขนในทกรฐของประเทศออสเตรเลยกประสบปญหา

ดานอตราคาแรงงานของผทจบจากอาชวศกษาเมอเทยบกบผทจบการศกษาระดบปรญญา

ตรจากมหาวทยาลยแลวยงไมเปนการจงใจใหนกศกษาพยายามทจะเรยนใหสาเรจในสาย

อาชวศกษาได

สาหรบประเทศในกลมสหภาพยโรป (EU) นน มแผนพฒนาฉบบสาคญ

รวมกนทจะปรบสดสวนสายสามญตอสายอาชพเปน 50:50 ภายในป 2010 ภายใต

โครงการ “The Leonar do d a Vinci pr og r a m” โดยใชกระบวนการ “The Co penhag en

Pr oces s” ในการรวมอก 5 ประเทศเขารวมโครงการดวย (EU member + 5) มงเพม

คณภาพอาชวศกษาและดงดดใหคนมาเรยนมากขนเนนใหมทกษะทสงและสามารถใช

แรงงานขามประเทศได (Mobile Workforce) ทางโครงการจะเตรยมชดฝก (Tool Box)

ระหวางประเทศเพอชวยใหผเรยนหรอผทจบจากอาชวศกษาสามารถหางานทาขาม

ประเทศไดโดยจดทามาตรฐานการอาชวศกษาและสมรรถนะทางอาชพในแบบเดยวกน

เพอใหเปนทยอมรบระหวางประเทศ และมวธการประเมนการเรยนจาก Outcome

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

123

ของผเรยนมากกวาทจะดจานวนปในการศกษาหรอประเภทของสถานศกษาทไดเรยนมา

ในป 2553 สดสวนเฉลยทกประเทศของผเรยนสายสามญตอสายอาชพเทากบ 50:50 แต

ถาดเปนรายประเทศ พบวามสดสวนสายอาชพตอสายสามญตงแต 80:20 ถง 15:85

ถงแมวาระบบการจดการและความเปนอนหนงอนเดยวกนของประเทศสมาชกจะมสวนทา

ใหระบบการศกษาสายอาชพดขนแตความเหลอมลาดานเศรษฐกจและมาตรฐานการศกษา

ทแตกตางกนประกอบกบความไมกระตอรอรนของประเทศสมาชกใหมทมตอการจดศกษา

สายอาชพอาจสงผลใหภาพรวมในอนาคตของการสรางกาลงแรงงานในสายอาชพของ

ประเทศในกลมสหภาพยโรป (EU) ไมมประสทธภาพเทาทควร

แนวคดทไดจากการศกษาของตางประเทศ 5 ประเทศ อาทเชน

1. การวางแผนการศกษาโดยเชอมโยงการมงานทากบการศกษาและการ

ฝกอบรม

2. การเชอมโยงระบบการศกษาเขากบภาคอตสาหกรรมอยางชดเจน

3. การพงพาภาคอตสาหกรรมในการจดหาอาชพใหแกนกศกษา รวมทงคร

อาจารยในระบบซงไดรบการสนบสนนใหมการรวมทางานกบภาคอตสาหกรรมเพอนา

ขอมลมาออกแบบหลกสตรทเหมาะสมและสามารถพฒนาคนทมคณภาพใหแก

อตสาหกรรม

4. การลงทนในดานสงอานวยความสะดวกพนฐานอาทอาคารสถานทระบบ

อานวยความสะดวกตลอดจนระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหผเรยนมความรสกวาการ

เรยนในสายอาชวศกษามไดทาใหตนเองดดอยกวาผเรยนในสาขาอน ๆ

ผลสรปการจดการศกษามธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ (อาชวศกษา)

ของประเทศไทย

การจดการศกษาระบบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ (อาชวศกษา) ของ

ประเทศไทยในปจจบน (ปการศกษา 2554) ดาเนนการจดโดยภาครฐและเอกชนทงใน

ระบบและนอกระบบโรงเรยนโดยการจดอาชวศกษาในระบบโรงเรยนม 3 หนวยงานหลก

ทดาเนนการ ไดแก สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน และสานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ใน

สงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการนอกเหนอจากหนวยงานขางตน 3 หนวยงานแลว

ยงมสถานศกษาในสงกดกระทรวงอนนอกเหนอจากกระทรวงศกษาธการทจดการศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

124

ระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ ไดแก กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงมหาดไทย

และหนวยงานทจดการศกษาเฉพาะทางอนๆ สาหรบการจดการศกษาระดบมธยมปลาย

สายอาชพนอกระบบโรงเรยนนนอยภายใตการกากบดแลของสานกบรหารงานการศกษา

นอกระบบโรงเรยน

การกาหนดแนวนโยบายในการเพมสดสวนผเรยนระดบมธยมศกษาตอน

ปลายสายอาชพตามแผนการศกษาแหงชาตฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2545-2559) และ

ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561) เปนไปเพอผลต

กาลงคนระดบชางฝมอระดบชางเทคนคและระดบเทคโนโลยโดยเนนใหมทกษะท

หลากหลาย (Multi Skill) เปลยนแปลงไปสสงคมฐานความร (Social Knowledge Based)

เพอการพฒนาประเทศตระหนกในความสาคญของการสรางคณภาพโอกาสความรวมมอ

และขบเคลอนใหการอาชวศกษามความพรอมทจะรองรบการเปดเสรทางการศกษาในป

พ.ศ. 2558 โดยมงเนนการผลตผสาเรจการศกษาทงปรมาณ คณภาพ สมรรถนะ และ

ทกษะฝมอเปนทยอมรบของสถานประกอบการสอดคลองกบความตองการกาลงคนดาน

อาชวศกษาทงในระดบพนท ระดบประเทศ และระดบนานาชาต เนนการศกษาทงในระบบ

และนอกระบบการศกษาระบบทวภาคระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ ชนสง (ปวส.) การพฒนาหลกสตรฐานสมรรถนะรวมกบสถาน

ประกอบการตอบสนองความตองการกาลงคนในสาขาทกาลงเปนทตองการของ

ตลาดแรงงานโดยมรปแบบเชงระบบในการจดการอาชวศกษาเพอพฒนาผเรยน

ในปการศกษา 2553 สดสวนผเรยนสายสามญตอสายอาชพ ของประเทศ

เทากบ 64: 36 ซงหนวยงานทเกยวของจะตองทาการเพมสดสวนผเรยนสายสามญตอสาย

อาชพ ใหเปน 40: 60 ตามเปาหมายทไดกาหนดไวในแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง

(พ.ศ. 2552-2559) ดงนนจงไดมการจดตงคณะอนกรรมการนโยบายปฏรปการศกษา

(กนป.) ดานการพฒนาการอาชวศกษาขนมาเปนคณะทางานเพอนาเสนอรางนโยบายและ

ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาดานการพฒนาการอาชวศกษาตอทประชม กนป. ซงม

นายกรฐมนตรเปนประธานโดยมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

(สอศ.) ทาหนาทกาหนดกลไกในการขบเคลอนการปฏรปการอาชวศกษาของประเทศให

บรรลตามเปาหมายซง สอศ. ไดดาเนนการสรางภาพลกษณโดยการประชาสมพนธผานสอ

หลายรปแบบภายใต Conce pt “เรยนอาชวะดเรยนฟรมรายไดระหวางเรยน” เรยนจบแลวม

งานทาเรยนเกษตรมทพกฟร” เพอเพมจานวนผเรยนอาชวศกษาใหไดตามเปาหมาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

125

ทวางไว ทงนประเทศไทยประสบปญหาหลายประการททาใหการขบเคลอนการปฏรป

การอาชศกษาของประเทศเปนไปดวยความยากลาบาก อนเนองมาจากปญหาการเมองทม

เสถยรภาพคอนขางตา การกาหนดวสยทศนเชงนโยบายในการพฒนาทรพยากรมนษยของ

ประเทศไมชดเจน รวมทงกฎหมาย กฎกระทรวง และกฎระเบยบขอบงคบทมอยขาดความ

คลองตวในการดาเนนงาน รฐบาลควรเปดโอกาสใหภาคอตสาหกรรมเอกชน ทงในภาค

การผลตและบรการเขามามสวนรวมในการจดการอาชวศกษาของประเทศมากกวาท

เปนอย ปญหาและอปสรรคทสาคญอกประการหนงททาใหการเพมสดสวนผเรยน

อาชวศกษาของประเทศไทยไมเปนไปตามเปาหมาย คอ ดานภาพลกษณการทะเลาะววาท

ของนกเรยนอาชวศกษาบางกลมซงเปนสวนนอย แตสงผลตอทศนคตและการยอมรบของ

ผปกครองและไมกลาสงบตรหลานมาเขาเรยน รวมทงคานยมของผปกครองทตองการให

บตรหลานเรยนจบปรญญา เพอทจะไดมอนาคตทดกวา

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ระดบนโยบาย : ควรด าเนนมาตรการดงตอไปน

มาตรการท 1 การกาหนดความชดเจนในวสยทศนเชงนโยบายในการจดการ

จดการศกษาของประเทศ

รฐบาลควรกาหนดวสยทศนเชงนโยบายใหชดเจน (Clear Vision Policy)

ในการจดการทรพยากรมนษยของชาต รวมทงการพฒนาทรพยากรมนษยในระดบมหา

ภาคและจลภาควาประเทศไทยจะมแนวทางในการพฒนาประเทศไปในทศทางใดทงในดาน

สงคมและเศรษฐกจขณะเดยวกนการจดทาแผนพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศนน

โดยตองระบใหชดเจนวารฐตองการทรพยากรมนษยทมสมรรถนะในดานใดบาง แตม

จานวนเทาใดในแตละ Cluster พรอมทงสงสญญาณใหสถาบนการศกษาในทกระดบได

รบทราบโดยแผนดงกลาวจะตองมระยะเวลา 5 -10 – 15 -20 – 30 – 50 ป และมการ

ปรบแผนไปตามสถานการณทกๆ ระยะเวลาตามความเหมาะสมเพอเตรยมกาลงคนของ

ประเทศใหมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยนใน ป พ.ศ. 2558

มาตรการท 2 การสรางความชดเจนในวสยทศนเชงนโยบายของการจด

การศกษาสายสามญและสายอาชวศกษา

1. รฐบาลโดยกระทรวงศกษาธการจะตองสรางความชดเจนในวสยทศน

เชงนโยบายของการจดการศกษาของประเทศทงในสายสามญและสายอาชวศกษา ทงใน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

126

ระบบและนอกระบบโรงเรยน ควรมการทางานทประสานและสอดรบกนทงระบบ ไมใชตาง

คนตางทาดงทเปนอยในปจจบน รวมทงมการแกไขกฎหมาย กฎกระทรวง และระเบยบทม

อยใหมความสอดคลองกนและมการบงคบใชอยางจรงจงเพอบงเกดผลดานคณภาพผเรยน

ตามทระบไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พระราชบญญตแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน และพระราชบญญตการอาชวศกษา

2. ควรกาหนดเปาหมายการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายสาย

สามญอยางเขมขนในเชงคณภาพเพอมงใหผจบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

(High School) เปนการศกษาเพอเปาหมายของการเปน Pre-University อยางแทจรงไมใช

การเรยนหรอการศกษาเพอการเลอนชนตามปกตควรมงเนนคณภาพการเรยนการสอน

คณภาพครผสอนอปกรณการเรยนการสอนททนสมยและเพยงพอตอการศกษาระดบน

เพอมงใหผเรยนเขาสมหาวทยาลยอยางมองคความรพนฐานทเขมขนและสามารถศกษาตอ

ในสาขาวทยาการระดบสงไดโดยไมเปนภาระกบมหาวทยาลย เชนในปจจบนโดยการ

กาหนดนโยบายวาโรงเรยนมธยมศกษาทมการเปดสอนจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย

จะตองทาการจาแนกหรอระบตวนกเรยน (Identify) กอนทจะเรยนจบชนมธยมศกษา

ตอนตน (ม.3) วาควรทจะเรยนตอในสายสามญหรอสายอาชพทงนรฐจะตองใชมาตรการ

ดานงบประมาณเขามาชวยโดยกาหนดใหชดเจนวารฐจะใหการสนบสนนผทจะเรยนตอใน

ระดบมธยมศกษาตอนตนปลายสายสามญรอยละเทาไร และควรทจะควบคมจานวน

นกเรยนชน ม.4-ม.6 ไมใหมจานวนเกน 30 คนตอหอง และสถาบนอดมศกษากไมควรรบ

นกศกษาจานวนมากเกนไป ควรคานงถงคณภาพของผเรยนเปนสาคญ

มาตรการท 3 การดาเนนนโยบายและทศทางในการจดอาชวศกษาและ

การศกษาระดบสามญศกษาของประเทศไทยใหมความสอดคลองกน และสะทอนความ

ตองการ จรงของภาคการผลตและภาคบรการ

1. กาหนดนโยบายการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพใหม

ความชดเจนและมระบบทสมบรณรองรบโดยกระทรวงศกษาธการควรดแลนโยบายในดาน

ตางๆ ใหมความครอบคลมในทกระดบของสายอาชพอยางมประสทธภาพแบบองครวม

ตงแตระดบชนมธยมศกษาจนถงปรญญาเอกทงนระบบดงกลาวจะตองมความยดหยน

เพยงพอทจะเปดโอกาสใหผทวางเวนจากการเรยนมาหลายปสามารถกลบเขามาเรยนและ

พฒนาตนเองไดอยางตอเนอง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

127

2. วางแผนกาหนดวสยทศนและทศทางในการจดอาชวศกษาของ

ประเทศทงในดานปรมาณคณภาพและความสามารถในการตอบสนองความตองการของ

ตลาดแรงงานอยางสมดลรวมทงแกไขกฎหมาย กฎกระทรวง และกฎระเบยบขอบงคบทม

อยใหมความสอดคลองกน

3. ควรเปดโอกาสใหเอกชนในภาคอตสาหกรรมเกษตรและบรการได

รวมเปนคณะกรรมการในการวางแผนกาหนดวสยทศนและทศทางในการจดอาชวศกษา

ของประเทศเพอทจะไดเชอมโยงนโยบายของภาครฐและภาคอตสาหกรรมภาคเกษตรและ

ภาคบรการเขากบระบบการศกษาอยางชดเจน

4. ควรทบทวนนโยบายการเปดสอนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย

สายอาชพ (ปวช.) ของโรงเรยนในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

(สพฐ.) เพราะจะทาใหเกดความสบสนในการผลตกาลงคนของประเทศโดยสพฐ. ควรทจะ

ดแลเฉพาะผเรยนในระดบการศกษาภาคบงคบ คอ ตงแตชนประถมศกษาปท 1 จนถงชน

ประถมศกษาปท 3 เทานนสวนการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายทงสายสามญ

(ม.4- ม.6) และสายอาชพ (ปวช.1- ปวช.3) กระทรวงศกษาธการควรทจะจดใหม

หนวยงานทแยกตางหากดแลและถาจะมการจดหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ

(ปวช.) ในโรงเรยน กควรศกษารปแบบจากตางประเทศทประสบความสาเรจในการ

ดาเนนการ

5. ควรสนบสนนใหมโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพในรปแบบ

ของโรงเรยนเทคโนโลยและอาชวศกษาฐานวทยาศาสตรใหมากขนเพอเพมจานวนผจบสาย

อาชวศกษาในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหเพยงพอตอความตองการของภาคการ

ผลตและในกรณทไมตองการศกษาตอในระดบสงขนไปกสามารถทางานในสาขาขาดแคลน

แรงงานระดบ Semi-skilled ได

6. ควรดาเนนการผลกดนระบบคณวฒวชาชพ (Thai Vocational

Qualification: TVQ) ใหนาไปสการปฏบตโดยเรวและครอบคลมทกสาขาอาชพ โดยเฉพาะ

ในสาขาอาชพทเปนกาลงสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ

7. ควรพฒนาสงอานวยความสะดวกททนสมยและพรอมสาหรบการใช

งานรวมทงวสดอปกรณการเรยนการสอนสาธารณปโภคทงหลายในการจดอาชวศกษาให

ทดเทยมกบการเรยนในสามญ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

128

8. รฐบาลควรผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางการศกษาของ

อาเซยน/โลกในสาขาอาชวศกษาเฉพาะทาง เชน การเจยรนย อญมณ การโรงแรมและ

ทองเทยว การนวดแผนไทย การทาอาหารไทย เปนตน รวมทงปรบปรง/พฒนาอาชวศกษา

ของไทยใหไดมาตรฐานอาเซยนโดยเนนทกษะการปฏบตงาน ทกษะภาษาองกฤษและภาษา

ทสามเพอกาวสการเปนสมาคมอาเซยนอยางเตมภาคภม

มาตรการท 4 การสนบสนนคาใชจายรายหวใหเหมาะสมระหวางนกเรยน

สายสามญและสายอาชวศกษา เพอสะทอนความตองการจรงของภาคการผลตและบรการ

ภาครฐตองจรงจงในการปรบปรงระเบยบเรองคาใชจายรายหวโดยการ

ปรบเพมเงนอดหนนคาใชจายรายหวจดการศกษาขนพนฐานตอปของระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ในระบบ นอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยทงใน

สถานศกษาของรฐและเอกชน ใหสงกวาเงนอดหนนคาใชจายรายหวของระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย โดยการจดเงนอดหนนรายหวใหมความเหมาะสมกบสายวชาชพและสาขางาน

ทเรยน โดยเฉพาะในสาขาทกาลงเปนทตองการของตลาดแรงงาน จะทาใหเพมคณภาพ

ผเรยนไดซงจะสงผลใหนกเรยนทเรยนจบชนมธยมศกษาตอนตนเขาเรยนตอระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) มากขนและผจบระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) เรยน

ตอระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) มากขนเพอใหสอดคลองกบความตองการ

กาลงคนของประเทศในระยะยาว นอกจากนน ควรใชแผนการรบนกเรยนเปนกลไกในการ

ปรบเปาหมายสดสวนผเรยนอาชวศกษาและสามญศกษาโดยใหมการประสานแผนการรบ

นกเรยนในภาพรวมของกระทรวงศกษาธการเพอใหการรบนกเรยนเปนไปตามเปาหมาย

ดานสดสวนผเรยน และมความสอดคลองกบแนวทางทกาหนดในกรอบการปฏรป

การศกษาในทศวรรษท 2 โดยมการประสานแผนการรบนกเรยนรวมกนในภาพรวมของ

กระทรวงและระดบจงหวด

มาตรการท 5 การพฒนาระบบอาชวศกษารวมกบภาคเอกชนโดยตองระบ

ใหภาคการผลตและภาคบรการเปนสวนหนงของการจดการอาชวศกษา

1. ควรมนโยบายจงใจใหสถานประกอบการ ทงในภาคการผลตและภาค

บรการมสวนรวมสนบสนนสงเสรมการจดการอาชวศกษาใหมากขน โดยจดทาเปนระเบยบ

และมาตรการตางๆ ทเปนไปไดในทางปฏบตรองรบ

2. ควรดาเนนการตามพระราชบญญตการอาชวศกษา พ.ศ. 2551

ทกาหนดใหสถานประกอบการจดการอาชวศกษาได ซงสถานประกอบการหลายแหง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

129

ดาเนนการตามมาตรา 12 โดยทาการจดอาชวศกษาในสถานประกอบการเปนศนยการ

เรยนของเขตพนทการศกษา (สพฐ.) ซงสถานประกอบการจะตองไดรบการดแลจาก

สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) รวมทงสนบสนนใหสถานประกอบการ

ทงในภาคอตสาหกรรมเกษตรและบรการไดเขามามสวนรวมในการจดหลกสตรและจดตง

สถานศกษาอาชวศกษาเพอตอบสนองความตองการแรงงานในแตละภมภาคซงจะสงผลให

การจดการศกษามความคมคาและเกดความผกพนกบธรกจเอกชนผจบการศกษาสามารถ

มงานทาไดในทองถนหรอชมชนทอยอาศยไมตองเขามาหางานทาในเมองหลวงหรอเมอง

ใหญ

3. ควรพงพาภาคอตสาหกรรมในการจดหาอาชพใหแกนกศกษารวมทง

สงเสรมใหครอาจารยในระบบไดมการฝกงานภาคอตสาหกรรมเพอนาขอมลมาออกแบบ

หลกสตรทเหมาะสมและสามารถพฒนาคนทมคณภาพใหแกอตสาหกรรม

ระดบปฏบตการ:

กระทรวงตางๆ ทเกยวของกบการจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย

สายอาชพ (อาชวศกษา) ของประเทศ และหนวยงานภาคเอกชนทเกยวของ อาท

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย ควรดาเนนมาตรการ

ดงตอไปน

1. การพฒนาภาพลกษณและทศนคตทดตอการเรยนอาชวศกษา

1.1 รวมกนพฒนาภาพลกษณและทศนคตทดตอการเรยนอาชวศกษา

โดยทาการประชาสมพนธในเชงรกและทาตอเนองผานสอตางๆ เพอใหผปกครองและ

นกเรยนไดทราบขอเทจจรงในการเรยนสายอาชวศกษา ชใหเหนถงความกาวหนาของ

ผเรยน การทางานเชอมโยงกบระบบคณวฒวชาชพ รวมทงความสาคญของผทเรยนสาย

อาชวศกษาวาเปนกาลงทสาคญมากในการทจะขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศมากกวา

สายสามญบางสาขา โดยดงจดเดนของอาชวศกษาเปนเทคโนโลยชนสงและสาขาทกาลง

เปนทตองการของตลาดแรงงาน รวมทงคาตอบแทนแรงงานทจะไดรบหลงจากจบ

การศกษา

1.2 จดหลกสตรการศกษาขนพนฐานทเปนสายอาชพ (กลมสาระการ

งานอาชพและเทคโนโลย) ใหนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1-3 ไดเขาสงเกตการณใน

สถานประกอบการณทงในดานการทางานและใหเปนผฝกหดกบเครองจกรกลหรออปกรณ

ทางเทคโนโลยทนกเรยนสนใจเพอใหนกเรยนมโอกาสไดสมผสเทคโนโลยประเภทอตโนมต

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

130

และกงอตโนมต เพอสรางความคนเคยและรจกพฒนาการของเทคโนโลย เพอเปนขอมล

ประกอบการตดสนใจดวยตนเองในการทจะเลอกเรยนตอสายสามญหรอสายอาชวศกษา

1.3 ขอความรวมมอสถานศกษาในทกสงกดทเปดสอนในระดบ

มธยมศกษา สนบสนนและใหการแนะแนวการศกษาเชงรก เพอสรางความเขาใจกบ

ผปกครองและนกเรยนใหเหนความสาคญของการเรยนอาชวศกษาและความกาวหนาใน

เสนทางอาชพ และการเรยนตอในระดบอดมศกษา รวมทงเพมการแนะแนวใหครอบคลม

และทวถงกลมเปาหมาย

1.4 จดระบบการแนะแนวทสงเสรมใหผเรยนไดรจกตนเอง มอสระใน

การเลอกเรยนตามความถนดและความสนใจ รวมทงการอานวยวามสะดวกในการเขาแนะ

แนวการศกษาสายอาชวศกษาในโรงเรยนมธยม

1.5 จดทาแผนการประชาสมพนธระยะยาว และกจกรรหลากหลาย

อาทเชน การทา Road Show ในกลมโรงเรยนมธยมเปาหมาย การจด Open House

เพอเปนการประชาสมพนธสถานศกษา การจด Vocational Camp เพอใหนกเรยนระดบ

ชนมธยมศกษาตอนตนไดมโอกาสเขามาสมผสกบการเรยนในสายอาชวศกษา และมขอมล

ประกอบการตดสนใจในการเลอกเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญหรอ

สายอาชพ

1.6 ควรมการขยายหนวยจดการเรยนมธยมศกษาตอนปลายสาย

อาชพใหครอบคลมทงประเทศโดยเฉพาะในชนบททอยหางไกลและในสาขาทเปนทตองการ

ของชมชน เพราะการศกษาจะตองเปนไปเพอพฒนาชมชนและตองไมพรากคนออกจาก

ชมชน สนบสนนใหองคกรปกครองทองถนไดเขามามสวนรวมในการจดอาชวศกษาเพอ

ทองถนเพอเดกๆ จะไดมอาชพทสามารถเลยงตนเองไดในชมชน เชน เกษตรกรรม ประมง

เปนตน รวมทงเพมเปาหมายการรบนกเรยนในกลมอนนอกเหนอจากผสาเรจมธยมศกษาป

ท 3 เชน กลมคนวยทางาน (Non-aged group) ผดอยโอกาสเปนตน

1.7 สถาบนอาชวศกษาแตละแหงควรเรงปรบปรงการเรยนการสอน

ใหมคณภาพรวมทงภาพลกษณของสถาบน เพอใหผเรยนเกดความภาคภมใจและมทศนคต

ทดตอการเรยนอาชวศกษา

2. การพฒนาวธการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนใหเตมศกยภาพ

อยางแทจรง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

131

2.1 ดาเนนการพฒนาการศกษาระบบทวภาคอยางจรงจงรวมทงการ

เทยบโอนการเรยนรการสะสมหนวยกตทงการศกษาในระบบและนอกระบบใหมคณภาพ

และมาตรฐานทสงขนเนองจากการเทยบโอนในปจจบนมปญหาดานคณภาพไมดาเนนการ

อยางจรงจงและโปรงใสทงยงมปญหาดานคณภาพและมกเปนการแสวงหารายไดของ

สถานศกษามากกวา

2.2 ควรทาโครงการความรวมมอกบสถานประกอบการจดการศกษา

ในรปแบบทวภาค หรออาจจะเปนการฝกงาน เพอใหผเรยนไดมโอกาสเรยนร และฝก

ปฏบตในกระบวนการทางานจรง ซงชวยใหผเรยนไดพฒนาความคดสรางสรรค รวมทง

ทกษะในการปฏบตงานอกดวย

2.3 พฒนาหลกสตรและการฝกอบรมแบบฐานสมรรถนะอยางจรงจง

และเตรยมความพรอมดานบคลากรเพอสรางความเชอมนจากผปกครองและสถาน

ประกอบการ

2.4 ปรบรปแบบการจดการเรยนการสอนอาชวศกษาใหมความ

หลากหลายยดหยนแกผเรยนใหมากขนและจดหลกสตรทางเลอกเพอแกปญหาผเรยนออก

กลางคน

2.5 ปรบวธการเรยนการสอนเพอสงเสรมใหผเรยนอาชวศกษา

คดเปนทาเปนโดยเนนการลงมอปฏบตจรง ผานการเรยนการสอนแบบทวภาค “โรงเรยน-

โรงงาน” ใหครอบคลมทกสถานศกษาทวประเทศ

2.6 พฒนาความพรอมของสถานศกษาในดานเครองมอเครองจกร

อปกรณหองเรยนหองปฏบตการใหมความทนสมยอยเสมอโดยททกแหงไมจาเปนจะตองม

เหมอนกน แตสามารถใชสงอานวยความสะดวกเหลานรวมกน สาหรบในสวนของเครองมอ

และเทคโนโลยสมยใหมทมราคาแพงททางสถานศกษามาสามารถจดซอเองไดควรทา

โครงการความรวมมอกบสถานประกอบในการจดการศกษาในรปแบบทวภาคหรออาจจะ

เปนการฝกงาน

2.7 ควรใหสถาบนอาชวศกษาเอกชน มสดสวนในการรบผเรยนใน

ระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพเพมมากขน เนองจากมความคลองตวในการบรหาร

จดการมากกวาสถานศกษาของรฐบาล

2.8 ควรสนบสนนสถานประกอบการใหมสวนรวมในการจด

การศกษาใหมากขน เชน โรงเรยนปญญาภวตน เปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

132

2.9 สอดแทรกคณธรรมจรยธรรม ความมวนย และเจตคตทดเขาไป

ในกระบวนการเรยนการสอน โดยเฉพาะเรองความซอสตว ขยน อดทน และตรงตอเวลา

รวมทงยกระดบความรในดานการใชภาษา ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ และความร

พนฐานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและคอมพวเตอร

3. การพฒนาคณภาพครผสอน และผบรหารอาชวศกษา

3.1 ควรใหการสนบสนนและสงเสรมทงในดานรายได สวสดการ

ความมนคงและความกาวหนาทางอาชพใหกบครผสอนและบคลากรทางดานอาชวศกษา

อยางจรงจงและชดเจนรวมทงทาการบรรจครอตราจางทปฏบตงานการสอนมาไมนอยกวา

3 ป และมศกยภาพสงในการปฏบตงาน โดยผานกระบวนการและขนตอนในการคดเลอก

โดยคณะกรรมการทจดตงขนจากสถานศกษา

3.2 ควรใหความสาคญในการผลตครอาชวศกษาใหมคณวฒ และ

คณสมบตทเหมาะสม เนองการเรยนการสอนอาชวศกษามลกษณะ กระบวนการ และ

วธการทแตกตางจากการสอนสายสามญ โดยมคณสมบต ดงน

3.2.1 จบการศกษาไมตากวาระดบปรญญาตรในสาขาทตนเอง

สอน

3.2.2 มประสบการณทางานในสาขาทตรง หรอใกลเคยงกบสาขา

ทตนทาหนาทสอนไมตากวา 1 ป ถาไมมประสบการณจะตองเขารบการฝกงานในสถาน

ประกอบการทงในภาคอตสาหกรรมภาคเกษตรและภาคบรการหลงจากทบรรจเขาทางาน

แลวอยางนอย 1-2 ป

3.2.3 มบคลกลกษณะ และเจตคตทเหมาะสมกบการประกอบ

วชาชพคร

3.2.4 มใบประกอบวชาชพครอาชวศกษา

3.3 เปดโอกาสใหครไดมโอกาสเขาอบรมวชาชพในสถาน

ประกอบการอยางตอเนอง

3.4 เชญผเชยวชาญจากสถานประกอบการมาเปนอาจารยพเศษ

(Adjunct Professor) เพอรวมวางแผนหลกสตรและการเรยนการสอน รวมทงเปนผสอนใน

รายวชาชพเฉพาะทาง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

133

3.5 ควรมการกาหนดเสนทางความกาวหนาทางอาชพสาหรบ

ผบรหารสถานศกษาอาชวศกษาเปนการเฉพาะ และอาจจะแตกตางไปจากผบรหาร

สถานศกษาสายสามญ

4. การยกระดบคาตอบแทนเสนทางอาชพและสรางการยอมรบในสงคม

ของ ผทสาเรจการศกษาจากอาชวศกษาและบคลากรทเกยวของในอาชวศกษา

4.1 ปรบปรงระบบคาตอบแทนแรงงานใหเปนไปตามทกษะฝมอ

สมรรถนะวชาชพความสามารถและประสบการณการทางานโดยไมเนนคณวฒตาม

ใบปรญญา

4.2 ยกระดบการประกอบอาชพชางโดยเฉพาะในกลมสาขา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยไปสมาตรฐานสากลและเพมชองทางการประกอบอาชพ

ในตางประเทศเพอเปนการเพมโอกาสในการทางานและการไดรบคาตอบแทนทสงขน

4.3 จดทามาตรฐานวชาชพทกตาแหนงงานเปนระดบตางๆ ใหผทจบ

อาชวศกษาหรอปรญญาตรสายปฏบตการไดสอบวดสมรรถนะวชาชพเพอทจะไดม

คณภาพทไมเหลอมลากนโดยจดใหมการสอบวดความรทก 2-3 ป และปรบระดบความรท

จะสอบใหสงขนเปนการพฒนาบคลากรของประเทศอยางตอเนอง

4.4 พฒนาคณภาพผเรยนอาชวศกษา โดยยกระดบการเรยนการสอน

ใหมคณภาพและเขมขน มการรบนกศกษาเขาเรยนไดหลากหลาย สรางระบบการเรยน

สลบกบการทางาน (Credits Bank) มระบบทจะใหนกเรยนสามารถกลบเขามาเรยนไดอยาง

เปนมาตรฐาน และเปนทยอมรบในระดบชาตและสากล

4.5 ยกยองและเชดชเกยรตศษยเกาทางดานอาชวศกษาทเปนคนดม

คณธรรมประสบความสาเรจในหนาทการงานและสรางชอเสยงใหแกสงคมและ

ประเทศชาตเพอเปนแบบอยางทดแกคนรนหลง

5. การสนบสนนการจดอาชวศกษาสาหรบกลมคนทมศกยภาพแตไม

สามารถเขาถงการเรยนในระบบปกตไดหรอกลมคนวยทางานทยงไมไดผานการศกษา

ระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ ปวช.

5.1 จดระบบการคดสรรและการใหเงนทนสนบสนนการเรยนของ

กลมคนทมศกยภาพแตมาสามารถเขาถงการเรยนในระบบปกตไดหรอกลมคนวยทางาน

ทยงไมไดผานการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพ (ปวช.) ทงนจากขอมล

สนบสนนทางสถตแสดงใหเหนวา แนวโนมการไมเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

134

ทงสายสามญและสายอาชพมเพมขนเรอยๆ ซงโดยสวนใหญแลว นกเรยนกลมนมกจะม

ปญหาทางดานเศรษฐกจของครอบครวสง

5.2 ใชผลการเทยบโอนคณวฒวชาชพหรอประสบการณของกลมคน

ในวยทางานทยงไมเคยผานการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพในการเทยบ

โอน เพอลดระยะเสลาในการศกษาจากรปแบบปกต และเปดโอกาสคนกลมนไดพฒนา

ศกยภาพ รวมทงใชประสบการณในงานอาชพของตนในการเขาเรยน ทงนหลงจากเขาส

ระบบแลว รปแบบการเรยนการสอนควรถกออกแบบโดยเฉพาะสาหรบกลมคนวยทางาน

จรงๆ ซงจาเปนตองใชเทคนคการเรยนการสอนทแตกตางจากผเรยนทอยในกลมวยเรยน

สวชย โกศยยะวฒน (2547) ศกษาแนวทางการศกษาการบรหารการศกษา

สภาพปญหา และการ พฒนาโรงเรยนนโยบายพเศษในจงหวดชลบรแกปญหาทเปนอย

ขณะนของโรงเรยนทเลอกเปน กรณศกษาเฉพาะโรงเรยนวฒวทยาซงเปน ตวอยาง จาก

การสงเกต การสมภาษณเจาะลก โรงเรยนสอนภาษาจนเกยวกบประวตความเปนมา การ

มสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน และ ปญหา ผลทเกดขนจากการจดศกษาการบรหาร

การวจยทางชาตพนธวรรณา เชงอนาคต เปนการ การศกษาและการเรยนการสอนจาก

อดตจนถง ศกษาทรรศนะของผเชยวชาญทางการวางแผน ปจจบน อนจะนาไปสการวาง

แนวทาง เพอพฒนา การกาหนดนโยบายและการบรหารการศกษา โรงเรยนในอนาคต

วธการวจย ประกอบดวย จานวน 36 คน ดวยการสมภาษณ และตอบ การ

วเคราะห จากเอกสารเกยวกบประวตความ แบบสอบถาม เกยวกบแนวโนมและทศทาง

เปนมา ปญหา และการแกปญหาของโรงเรยนจน การพฒนาโรงเรยนจนในอนาคต

ผลการวจย ทผานมา การวจยภาคสนามเกยวกบการจดการ มดงน

1. จากประวตศาสตรชาวจนอพยพมาอยในประเทศไทยตงแตสมยกรงศร

อยธยาและมจานวนมากขน ไดมการจดตงโรงเรยนเพอสอน บตรหลานของตนเปน

ภาษาจนและสอนเรองราว เกยวกบประเทศจนทงหมด ใชหลกสตรแบบเรยน และครผสอน

ทมาจากประเทศจนดาเนนการสอน เรอยมาจนกระทงเกดปญหาในชวงปลายรชกาลท 5

แหงกรงรตนโกสนทรเมอเกดการปฏวตขนในประเทศจน เพอเปลยนแปลงการปกครองเปน

สาธารณรฐ โรงเรยนจนในเมองไทยกลายเปน สอกลางในการถายทอดลทธการเมองและ

แนวความคด ในการปฏวตชาวจนจานวนมากไดกอความไมสงบขนเพอชวยเหลอคณะ

ปฏวตในประเทศจน กระทบถงการเมองและความมนคงของประเทศ ไทยอยางมากเพราะ

ลทธการปกครองแตกตางกน ผบรหารประเทศไทยตงแตรชกาลท 6 เปนตนมาได

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

135

ดาเนนการแกไขและปองกนปญหา อนเกดจากการเมองเรองนดวยการออก

พระราชบญญตโรงเรยนราษฎรกาหนดจานวน โรงเรยนจนและครจนใหอยในจานวนท

พอเหมาะ กบการควบคมดแลของกระทรวงศกษาธการ ปรบ หลกสตรใหสอนเปน

ภาษาไทยตามระเบยบใหเรยนภาษาจนไมเกนสปดาหละ 5 ชวโมงเปน วชาเลอกและเปด

สอนไดเพยงระดบประถมศกษา เทานน ทาใหโรงเรยนจนหลายแหงปดกจการไปและความ

นยมจากชาวจนรนใหมลดนอยลงไป ตามลาดบ

2. จากสภาพการณปจจบนชาวไทยกบ ชาวจนมการผสมผสานกนทาง

วฒนธรรมและการดาเนนชวตจนแทบไมมความแตกตางและไมนา ไปสความขดแยงเหมอน

ในอดต ชาวจนหรอ ชาวไทยเชอสายจนในจงหวดชลบรยงมอยเปน จานวนมาก มโรงเรยน

จนทเปดทาการสอนอย 5 แหง สอนตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ ซงปจจบน

อนญาตใหสอนภาษาจนเปนวชาเลอก ในกลมประสบการณพเศษ สอนไดสปดาหละ

10 ชวโมง รฐบาลผอนคลายกฎระเบยบหลายประการ เพอสนบสนนใหเอกชนลงทนดาน

การศกษา โรงเรยนทไปศกษาไดรบอนญาตใหเปดสอนระดบ อนบาลไดสอนพรอมกน

3 ภาษา คอภาษาไทย ภาษาจน และภาษาองกฤษ จางครเจาของภาษา เปนผสอนโดยตรง

แนวทางพฒนาโรงเรยน ของผบรหารคอจะขยายการสอน เปดถงชน มธยมศกษา จะจดตง

เปนศนยภาษาตางประเทศ เปดสอนบคคลทวไปนอกเวลาทาการปรบปรง สถานศกษา

เพอใหมมาตรฐานตามระบบการประกน คณภาพการศกษาและเขาสการประเมนคณภาพ

สถานศกษา จดสวสดการเพมเตมใหแกครนอกเหนอจากทรฐกาหนด สงเสรมใหครไป

อบรม สมมนา ศกษาตอเพมพนคณวฒและพฒนาระบบการเรยนการสอนใหเปนโรงเรยน

พหภาษา

3. จากทรรศนะของผเชยวชาญใหแนวทางการพฒนาโรงเรยนวา ภาษาจน

มความสาคญใชกนมากในวงการธรกจ อตสาหกรรม การทองเทยวไทยกบจนสถาปนา

ความสมพนธทางการทตกนแลวและจนมนโยบายเปดประเทศมากขน โอกาสทางการคา

การลงทนและการศกษา แลกเปลยนวฒนธรรมกบไทยจะมมากขนดวย ผรภาษาจนจะ

ไดเปรยบดานการศกษาตอและการ ประกอบอาชพในอนาคต โรงเรยนจนควรพฒนา

การสอนภาษาใหผเรยนไดทกษะทางการพด การฟง อยางเปนธรรมชาตมโอกาสฝกภาษา

และ ใชภาษาจรงกบเจาของภาษา เพมเตมประสบการณ ใหผเรยนและผสอนดวยการไปด

งานหรอทศนศกษา ทประเทศจน รวมทงเพมการผลตครคนไทย สอนภาษาจนไดใหมากขน

เพอปองกนการ ถายทอดลทธการเมองอยางทเราเคยมมาและ รวมมอกบจนเพอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

136

ทาวจยคนควาความรใหมแขนงตางๆ ของไทยและจนใหกวางขวางยงขน

ศนยจนศกษา สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2551) วจยการ

เรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย เพอสารวจสภาพการเรยนการสอนภาษาจนของไทย

ในปจจบนในระดบประถม – มธยมศกษา ระดบอาชวศกษา ระดบอดมศกษา การศกษา

นอกระบบ โดยใชการวจยเอกสาร การประชมเชงปฏบตการ แบบสอบถาม สมภาษณทาง

โทรศพท เยยมชมสถานท และหาขอมลทางอนเตอรเนต ผใหขอมลสาคญไดแก คร

นกเรยน ผบรหาร ผปกครอง และหนวยงานทเกยวของ ผลการวจยสรปไดดงน พบวา

มนกศกษาเรยนภาษาจน คดเปนรอยละ 25.5 ซงเกนกวาเปาหมายทรฐบาลตงไวทรอยละ

20 แตนกเรยน นกศกษาทเรยนภาษาจนกลบประสบปญหาดานคณภาพ จากการสอบถาม

ผบรหารโรงเรยน 58 แหง เรองการนาภาษาจนไปใชประโยชนภายหลงจบการศกษาไปแลว

ผบรหารกวารอยละ 50 ใหขอมลวา เมอนกเรยนศกษาจบแลวไมสามารถนาเอาไปใช

ประโยชนได ซงสะทอนใหเหนถงประสทธผลหรอผลสมฤทธทางการเรยนทตาของผเรยน

ทเรยนจานวนมากไมสามารถนาความรไปใชใหเกดประโยชนไดอยางมประสทธภาพ และ

ยงพบปญหาทวกฤตทสดคอ ไมมการเชอมโยงสงตอการเรยนการสอนภาษาจนในแตละ

ระดบ ทกระดบการศกษาไมวาจะเปนระดบการศกษาขนพนฐาน กลาวคอ ระดบ

ประถมศกษาและมธยมศกษา ระดบอาชวศกษา หรอแมกระทงระดบอดมศกษา ทกระดบ

เรมตนเรยนภาษาจนขนพนฐานทกระดบ กอใหเกดความสญเปลาทางการบรหารจดการ

และทรพยากรทางการศกษา

หวง หยวนหยวน (2551) ไดวจยเรองการศกษาสภาพการจดการเรยนการสอน

ภาษาจนของครอาสาสมครจนในโครงการครอาสาสมครจนจากฮนปน ประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจน ณ จงหวดเชยงราย มวตถประสงคของการศกษาดงน 1) เพอ

ศกษาสภาพการจดการเรยนการสอนภาษาจนของครอาสาสมครจนจากสานกงานสงเสรม

การเรยนการสอนภาษาจนนานาชาตแหงสาธารณรฐประชาชนจน (ฮนปน) ณ จงหวด

เชยงราย 2) เพอศกษาประสทธผลการจดการเรยนการสอนภาษาจนของครอาสาสมครจน

จากสานกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนนานาชาตแหงสาธารณรฐประชาชนจน

(ฮนปน) ณ จงหวดเชยงราย 3) เพอศกษาปญหาและอปสรรคดานการเรยนการสอน

ภาษาจนของครอาสาสมครจนกบนกเรยนไทย กลมตวอยาง ไดแก กลมครอาสมครจน

จานวน 10 คน และกลมนกเรยนทเรยนกบครอาสาสมครจน จานวน 90 คน เครองมอทใช

ในการวจย คอ แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบสภาพการจดการเรยนการสอน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

137

ภาษาจนของครอาสาสมครจนในโครงการครอาสาสมครจนจากฮนปน ประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจน ณ จงหวดเชยงราย โดยการแจกแบบสอบถาม การวเคราะห

ขอมลดวยโปรแกรม SPSS ในการวเคราะหขอมลเพอหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย

และคาความเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา

1. สภาพการเรยนการสอนภาษาจนของครอาสาสมครจนจากฮนปน พบวา

นกเรยนสนใจการฟง พด อาน เขยน และชอบการเลยบแบบ เลยนเสยงของเจาของภาษา

ครมความเปนมตร มมนษยสมพนธด และเปนทไววางใจของนกเรยน ผปกครองใหความ

สนบสนนกจกรรมและสอการเรยนการสอนของภาษาจน และใหความสนใจ

ใหกาลงใจ ปจจยดานบรบทในการจดการเรยนการสอนภาษาจน ไดแก ครทมคณภาพและ

แผนการสอน/แผนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนสาคญและเนนทกษะสมพนธ ปจจย

ดานกระบวนการในการจดการเรยนการสอน ไดแก ปฏสมพนธทดระหวางผสอนกบ

นกเรยน ปจจยดานผลผลตในดานการจดการเรยนการสอนเหนประโยชนของภาษาเพอ

การสอสารและนาไปใชในชวตจรงไดการจดการเรยนการสอนทเนนทกษะ

การสอสารภาษาจน ไดแก สงเสรมสมพนธภาพทดระหวางนกเรยนกบนกเรยน วธสอน

ภาษาจนทเนนทกษะการสอสาร ไดแก วธการสอนแบบมงประสบการณทางภาษา วธสอน

แบบฟง พด และวธสอนภาษาเพอการสอสารปจจยทสงผลใหนกเรยนไมมทกษะการ

สอสาร ไดแก การไมกลาแสดงออก และไมมโอกาสไดใชภาษาในชวตประจาวน การ

จดการเรยนการสอนของครทสงผลใหนกเรยนไมมทกษะการสอสาร ไดแก ครขาดความร

ความมนใจและทกษะการสอน การบรหารจดการของโรงเรยนทสงผลใหนกเรยนไมม

ทกษะการสอสาร ไดแก ครสอนภาษาจนไมเพยงพอ ขาดแหลงเรยนร และภมปญญา

ทองถน

2. แนวทางในการสงเสรมกระบวนการจดการเรยนการสอนภาษาจนของคร

อาสาสมครจนจากฮนปน ทาใหนกเรยนไดเรยนขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมจนโดยตรง

และไดเทคนคการสอนจากครเจาของภาษา แตกพบวา มปญหาทควรไดรบการปรบปรง

ไดแก เวลาของครอาสาสมครจนนนมเวลาแค 1 ป และจะตองกลบประเทศและเปลยน

ครผสอนใหมในปตอมา ทาใหนกเรยนจะตองปรบตวเขากบครคนใหมและครคนใหมจะตอง

ใชเวลาในการปรบตวเขากบนกเรยนวฒนธรรมไทย

3. ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอนภาษาจนของคร

อาสาสมครจนจากฮนปน ไดแก การขาดแคลนบคลากรของครภาษาจน ครยงไมมความร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

138

เกยวกบวฒนธรรมไทย ภาษาไทยไมเพยงพอ ชมชนยงไมเหนความสาคญของภาษาจน

นกเรยนไมคอยสนใจเรยนเทาทควร นกเรยนไมขยนและนกเรยนไมกลาพดภาษาจน

หาโรงเรยนทจะศกษาตอภาษาจนไดนอย ความรความสามารถในการฟง พด อาน เขยน

ภาษาจนไมเพยงพอตอการทางาน นกเรยนสวนใหญไมมโอกาสพดภาษาจน

ในชวตประจาวน สอและอปกรณการสอนภาษาจนมนอยและราคาแพง และการวดผล

ประเมนผลยงไมเปนมาตรฐาน

เชาวลต ธาดาสธเวช (2552) รายงานการพฒนาหลกสตร สอ และการจดการ

เรยนการสอน การศกษาทางไกลหลกสตรภาษาจนเพอการสอสาร ของสถาบนการศกษา

ทางไกล เปนการนาเสนอประสบการณการดาเนนงานในฐานะทเปนนวตกรรมของการ

จดการเพอพฒนาการจดการศกษาศกษาทางไกล ทมจดมงหมายในการจดการเรยนการ

สอนภาษาจน โดยระบบการศกษาทางไกล เพอตอบสนองความตองการเรยนรและ

แนวโนมการเปนภาษาสากลของภาษาจน รวมทงนโยบายของกระทรวงศกษาธการท

ตองการสงเสรมใหมการขยายการจดการเรยนการสอนภาษาจนใหกวางขวาง เพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ ซงเปนการประมวลและสงเคราะหจากเอกสาร

และขอมลทเกยวของกบการดาเนนงาน ตงแตแรกเรมในปงบประมาณ 2546 จนถง

ปงบประมาณ 2551 โดยสาระสาคญสรปไดดงน

1. สรปผลการพฒนา

1.1 การพฒนาหลกสตร ดาเนนการเพอสนองนโยบายการพฒนาและ

ขยายการจดการเรยนการสอนภาษาจนของกระทรวงศกษาธการ รวมทงตอบสนอง

ความตองการเรยนรภาษาจนทมแนวโนมเปนภาษาสากลสาหรบประชาชน ภายใตความ

รวมมอกบผทรงคณวฒและมประสบการณการจดการเรยนการสอนภาษาจนทงในระดบ

การศกษาขนพนฐานและอดมศกษา โดยมลกษณะเปนหลกสตรระยะสน ทมการปพนฐาน

เพอการเรยนรภาษาจนอยางเปนสากลและการนาไปสอสารในชวตประจาวน โดยม

ระยะเวลาของหลกสตร จานวน 400 ชวโมง แบงเนอหาออกเปน 12 หนวยการเรยนร

โดยหนวยการเรยนรท 1 เปนการปพนฐานเพอการเรยนรภาษาจน ตงแตความเปนมาของ

ตวอกษรจน หลกการออกเสยงโดยระบบพนอน(Pinyin Romanization) หลกพนฐานการ

เขยนและประเภทของคาในภาษาจน สาหรบหนวยการเรยนรท 2-12 จะเปนการเรยนร

ประโยคและคาศพทพนฐานทใชสนทนาในสถานการณตางๆ ในชวตประจาวน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

139

1.2 การพฒนาสอการเรยนการสอน ดาเนนการดวยระบบจดจางเอกชน

ภายใตสญญาจางทควบคมดวยรายละเอยดการจางทออกแบบอยางรดกม ตงแตขนตอน

การคดเลอกผรบจางการตรวจสอบและควบคมคณภาพของการผลตทกขนตอนโดย

คณะกรรมการทเปนผทรงคณวฒทมประสบการณการจดการเรยนการสอนภาษาจน

ลกษณะเปนชดการเรยนทางไกลสอประสม ประกอบดวย เอกสารชดการเรยนทางไกล

วดทศนและรายการวทยประกอบชดการเรยนทางไกล สมดบนทกกจกรรมและปทานกรม

คาศพท ซงสามารถถายทอดความรและพฒนาทกษะทางภาษาใหผเรยนอยางเปนระบบ

และขนตอน

นอกจากนยงมงานวจยเรองแนวทางการสงเสรมการเพมสดสวน

ผเรยน ม.ปลายสายอาชพ ฉ. 2522-2559 ซงการวจยนมวตถประสงคเพอ 1. ศกษาและ

วเคราะหสดสวนผเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญตอสายอาชพจากทกสงกด

ภาครฐและเอกชน ทงในระบบและนอกระบบในปจจบน (ปการศกษา 2553) และยอนหลง

5 ป (พ.ศ. 2548 – 2552) 2. ศกษาและวเคราะหปจจยทสงเสรมการเพมสดสวนผเรยน

ระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพใหบรรลตามเปาหมายในแผนการศกษาแหงชาต

ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) 3. ประมาณการจานวนผเรยนระดบมธยมศกษาตอน

ปลายสายสามญและสายอาชพทกสงกด ภาครฐและเอกชน ทงในระบบและนอกระบบ

ตามแนวโนมปกตและตามเปาหายในแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-

2559) และ 4. เพอจดทาขอเสนอแนวทางสงเสรมการเพมสดสวนผเรยนระดบมธยมศกษา

ตอนปลายสายอาชพทงในภาครฐและเอกชน ตามเปาหมายในแผนการศกษาแหงชาต

ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) และการจดระบบทจะรองรบจานวนผเรยนทเพมขน

ดาเนนการวจยโดยการศกษาขอมลทตยภมเกยวกบปจจยความสาเรจ ปญหา อปสรรค

และแนวทางในการแกไขปญหาในการผลตกาลงคนดานอาชวศกษาของไทยและ

ตางประเทศ รวม 5 ประเทศ ไดแก ประเทศไตหวน จน สงคโปร ออสเตรเลย และประเทศ

ในกลมสหภาพยโรป (EU) และการศกษาขอมลปฐมภมโดยการสมภาษณเชงลก (In-depth

Interview) ผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญ (key Informants) ดานผทรงคณวฒจากภาค

การศกษาจากภาครฐและเอกชน และภาคอตสาหกรรม 13 ทานและรวบรวมขอมลความ

คดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เกยวกบการตดสนใจเรยนตอในระดบมธยมปลาย

สายสามญกบสายอาชพ (อาชวศกษา) จานวน 394 คน โดยใชแบบสอบถามดาเนนการ

ศกษาและเกบขอมล ระหวางเดอนกมภาพนธ - กรกฎาคม 2554

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

140

สวชย โกศยยะวฒน, 2543. ไดศกษาวจยเรองแนวทางการพฒนาโรงเรยน

นโยบายพเศษในจงหวดชลบร : กรณศกษาเฉพาะโรงเรยนสอนภาษาจน เกยวกบประวต

ความเปนมา ปญหา ผลทเกดขนจากการจดการศกษา การบรหารการศกษาและการเรยน

การสอนจากอดตจนถงปจจบน อนจะนาไปสการวางแนวทางเพอพฒนาโรงเรยนในอนาคต

วธการวจยประกอบดวยการวเคราะหจากเอกสารเกยวกบประวตความเปนมา ปญหา และ

การแกไขปญหาของโรงเรยนจนทผานมา การวจยเกยวกบภาคสนามกบหารจดการศกษา

การบรหารการศกษา สภาพปญหา และการแกปญหาของโรงเรยนตวอยางทเปนอยขณะน

จากการสงเกต การสมภาษณเจาะลก กรมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน และการวจย

ทางชาตพนธวรรณาเชงอนาคต เปนการศกษาทรรศนะของผเชยวชาญทางการวางแผน

การกาหนดนโยบายและการบรหารการศกษา จานวน 36 ทาน ดวยการสมภาษณและ

ตอบแบบสอบถามเกยวกบแนวโนมและทศทางการพฒนาโรงเรยนจนในอนาคต

ผลการวจยมดงน 1) จากประวตศาสตร ชาวจนอพยพมาอยในประเทศไทยตงแตสมยกรง

ศรอยธยาและมจานวนมากขน ไดมการจดตงโรงเรยนเพอสอนบตรหลานของตนเปน

ภาษาจนและสอนเรองราวเกยวกบประเทศจนทงหมด ใชหลกสตร แบบเรยนและครผสอน

ทมาจากประเทศจน ดาเนนการสอนมาเรอยจนกระทงเกดปญหาในชวงปลายรชกาลท 5

แหงกรงรตนโกสนทร เมอเกดการปฏวตขนในประเทศจนเพอเปลยนแปลงการปกครองเปน

สาธารณรฐโรงเรยนจนในเมองไทยกลายเปนสอกลางในการถายทอดลทธการเมองและ

แนวคดในการปฏวตชาวจนจานวนมากใหกอความไมสงบขนเพอขอสนบสนนใหชวยเหลอ

คณะปฏวต กระทบถงการเมอง และความมนคงของประเทศไทยอยางมาก เพราะลทธการ

ปกครองแตกตางกน ผบรหารประเทศไทยตงแตรชการท 6 เปนตนมา ไดดาเนนการแกไข

และปองกนปญหาอนเกดจากกาเมองเรองนดวยการออกพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร

กาหนดจานวนโรงเรยนจนและครชาวจนใหอยในจานวนทพอเหมาะกบการควบคมดแล

ของกระทรวงศกษาธการ ปรบหลกสตรใหเรยนเปนภาษาไทยตามระเบยบและเรยน

ภาษาจนไดไมเกนสปดาหละ 5 ชวโมงเปนวชาเลอก เปดสอนไดเพยงระดบประถมศกษา

เทานน ทาใหโรงเรยนจนหลายแหงปดกจการไปและความนยมจากชาวจนรนใหมลด

นอยลงไปตามลาดบ 2) จากสภาพการณปจจบน ชาวไทยกบชาวจนมการผสมผสานกน

ทางวฒนธรรมและการดาเนนชวตจนแทบไมมความแตกตางและไมนาไปสความขดแยง

เหมอนในอดตชาวจนหรอชาวไทยเชอสายจนในจงหวดชลบรมอยเปนจานวนมาก

มโรงเรยนจนทเปดทาการสอนอย 5 แหง สอนตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

141

ซงปจจบนอนญาตใหสอนภาษาจนเปนวชาเลอกในกลมประสบการณพเศษ สอนไดสปดาห

ละ 10 ชวโมง รฐบาลผอนคลายกฎระเบยบหลายประการเพอสนบสนนใหเอกชนลงทนดาน

การศกษา โรงเรยนตวอยางทไปศกษาไดรบอนญาตใหเปดสอนระดบอนบาล ไดสอนพรอม

กน 3 ภาษา คอ ภาษาไทย ภาษาจน และภาษาองกฤษ จางครเจาของภาษาเปนผสอน

โดยตรง แนวทางพฒนาโรงเรยนของผบรหาร คอ จะขยายการสอนเปดถงชนมธยมศกษา

จะจดตงเปนศนยภาษาตางประเทศเปดสอนบคคลทวไปนอกเวลาทาการ ปรบปรง

สถานศกษาเพอใหมมาตรฐานตามระบบการประกนคณภาพการศกษาและเขาสการ

ประเมนคณภาพสถานศกษา จดสวสดการเพมเตมใหแกครนอกเหนอจากทรฐกาหนด

สงเสรมใหครไปอบรมสมนา ศกษาตอเพมพนคณวฒและพฒนาระบบการเรยนการสอนให

เปนโรงเรยนพหภาษา 3) จากทรรศนะของผเชยวชาญใหแนวทางการพฒนาโรงเรยนวา

ภาษาจนมความสาคญใชกนมากในวงการธรกจ อตสาหกรรมทองเทยว ไทยกบจน

สถาปนาความสมพนธทางการทตกนแลวและจนมนโยบายเปดประเทศมากขน โอกาส

ทางการคา การลงทน และการศกษาแลกเปลยนวฒนธรรมกบไทยจะมมากขนดวย ผร

ภาษาจนจะไดเปรยบดานการศกษาตอและการประกอบอาชพในอนาคต โรงเรยนจนควร

พฒนาการสอนภาษาใหผเรยนไดทกษะการพด การฟง อยางเปนธรรมชาต มโอกาสฝก

ภาษาและใชภาษาจรงกบเจาของภาษา เพมเตมประสบการณใหผเรยนและผสอนดวยการ

ไปดงานหรอทศนะศกษาทประเทศจน รวมทงเพมการผลตครคนไทยทสอนภาษาจนไดให

มากขน เพอปองกนการถายทอดลทธการเมองอยางทเราเคยมมาและรวมมอกบจนเพอทา

วจยคนควาความรใหมแขนงตางๆ ของไทยและจนใหกวางขวางยง

กรรณการ สงวนนวน (2546 : บทคดยอ) ศกษาสภาพการใชหลกสตรกลม

สาระการเรยนรกลมภาษาตางประเทศ (ภาษาจน) โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทมการ

จดการเรยนการสอนภาษาจนในชนเรยนผลการวจยพบวา ดานการบรหารหลกสตรผชวย

ผบรหารฝายวชาการและประธานกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ไมไดศกษา

วเคราะหและทาความเขาใจเกยวกบหลกสตรและเอกสารประกอบหลกสตรตางๆ ไมได

เตรยมบคลากรกอนนาหลกสตรไปใชในโรงเรยน จดครเขาสอนภาษาจนโดยพจารณา

ความรความสามารถของคร จดบรการและอานวยความสะดวกวสดอปกรณทใชในการ

ผลตสอและจดกจกรรมตางๆ ผชวยผบรหารฝายวชาการ ประธานกลมสาระการเรยนร

ภาษาตางประเทศ ศกษานเทศกกลมภาษาตางประเทศ นเทศตดตามผลการใชหลกสตร

โดยการเยยมชนเรยน เพอสงเกตการณจดกจกรรมการเรยนการสอน ประเมนผลการใช

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

142

หลกสตรโดยพจารณาจากการรายงานประเมนตนเองของครผสอนภาษาจนประชาสมพนธ

หลกสตรโดยจดประชมผปกครอง ดานปญหาพบวา ผชวยผบรหารฝายวชาการ ประธาน

กลมสาระการเรยนรภาษตางประเทศ ขาดความรความเขาใจเกยวกบหลกสตรภาษาจน

ขาดความรดานภาษาจน การดาเนนกจกรรมตางๆ เกยวกบภาษาจนขาดความตอเนอง

และขาดหองเรยนภาษาจนดานการสอน ครผสอนทาความเขาใจหลกสตร โดยศกษาจาก

หลกสตรภาษาจน ทพฒนาขนโดยชมรมครผสอนภาษาจน ปรบหลกสตรโดยปรบกจกรรม

การเรยนการสอน และรายละเอยดของเนอหาวชาภาษาจนวางแผนการสอนและจดเตรยม

สอ วสดอปกรณ โดยจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

ตามแผนการสอนและตรงกบความสามารถและความถนดของคร จดกจกรรมเสรม

หลกสตร โดยใหนกเรยนไดฝกการใชภาษาจน วดและประเมนผลการเรยนรโดย

สงเกตการณรวมกจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมเสรมหลกสตรวชาภาษาจนของ

นกเรยน ดานปญหาพบวาโรงเรยนไมมหลกสตรแมบทภาษาจนทไดมาตรฐาน ครผสอน

ไมสามารถสอนเนอหาไดครบตามทกาหนดในหลกสตร ขาดความมนใจในการดาเนนการ

วางแผนการสอน เวลาในการจดกจกรรมการเรยนกาสอนไมเพยงพอ ภาระงานครผสอน

มากจนไมมเวลาในการจดกจกรรมเสรมหลกสตร และพฒนาสอการเรยนการสอนมากพอ

จานวนสอการเรยนการสอนไมเพยงพอขาดคมอเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยนร

นกเรยนไมมเวลามาเรยนซอมเสรมเพราะตองทากจกรรมกลมสาระอนๆ

ทว เหลนกมยง (2547 : บทคดยอ) ศกษาสภาพการจดการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษในสถานศกษาขนพนฐาน จงหวดรอยเอด กลมตวอยางไดแก ผบรหาร

สถานศกษา รองผบรหารสถานศกษาฝายวชาการ และหวหนากลมสาระการเรยนร

จานวน 516 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม มคาความเชอมน

เทากบ 0.93 ผลการวจยพบวา สภาพการจดการเรยนการสอนภาษาองกฤษ ดานคาม

สาคญของการสอนภาษาองกฤษ มการปฏบตในระดบปานกลางดานจดมงหมายของการ

สอนภาษาองกฤษ มการปฏบตในระดบปานกลางดานทกษะ 4 ดาน ในการสอน

ภาษาองกฤษ มการปฏบตในระดบปานกลาง ดานเทคนคและวธสอนภาษาองกฤษ มการ

ปฏบตในระดบปานกลาง ดานความมงหมายในการสอนภาษาองกฤษมการปฏบตในระดบ

ปานกลาง ดานการจดการปญหาเกยวกบการสอนภาษาองกฤษ มการปฏบตในระดบปาน

กลาง ดานการนเทศตดตาม มการปฏบตในระดบปานกลาง และดานหลกสตร

ภาษาองกฤษระดบประถมศกษา พ.ศ. 2539 มการปฏบตในระดบปานกลาง การ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

143

เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนการสอนภาษาองกฤษ ในสถานศกษาขนพนฐานตาม

ขนาดสถานศกษา พบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในดาน

ความสาคญของการสอนภาษาองกฤษดานทกษะ 4 ดาน ในการสอนภาษาองกฤษ

ดานเทคนคและวธสอนภาษาองกฤษ ดานความมงหวงในการสอนภาษาองกฤษ ดานการ

จดการปญหาเกยวกบการสอนภาษาองกฤษ แตไมแตกตางกนในดานจดมงหมายของการ

สอนภาษาองกฤษ และหลกสตรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ พทธศกราช 2544

รงศรนทร จนทรหอม (2549 : บทคดยอ) ศกษาเรองสภาพและปญหาการเรยน

การสอนภาษาตางประเทศในระดบมธยมศกษาของภาคใต : มมมองของผบรหารและ

ผสอน พบวาภาษาตางประเทศทมการสอนมากทสดคอ ภาษาองกฤษ ฝรงเศส จน ญปน

และเยอรมน ตามลาดบผสอนสวนใหญเปนชาวไทย และมผสอนชาวตางประเทศนอยมาก

ทมอยบางรายกไมเปนเจาของภาษา อปกรณการเรยนรสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาตางประเทศ เชน คอมพวเตอร และทนงในหองปฏบตการทางภาษายงอาจมจานวน

จากด กลมตวอยางผบรหารสวนมากมความเหนวาปญหาการจดการเรยนการสอน

ภาษาตางประเทศในสถานศกษาคอ ผเรยนขาดการฝกฝนนอกชนเรยน จานวนผเรยนตอ

หองมากเกนไป และขาดแหลงการเรยนร กลมตวอยางผสอนตางประเทศสวนใหญสาเรจ

การศกษาระดบปรญญาตรภายในประเทศ มคณวฒสาขาวชาตรงกบวชาทสอน ผสอน

จานวนมากถนดในทกษะใดกจะใชทกษะนนๆ ในการสอน นอกจากนทกษะทผสอน

ภาษาตางประเทศตองการพฒนามากทสด คอการฟงและการพดซงเปนทกษะทกลม

ตวอยางผสอนไมถนดมากทสด ยกเวนผสอนวชาภาษาจนทตองการพฒนาทกษะการเขยน

กลมตวอยางผสอนสวนใหญใชภาษาไทยสอนมากกวาใชภาษาตางประเทศ ยกเวนกลม

ตวอยางผสอนวชาภาษาจน ขอมลทพบแสดงใหเหนวาผสอนภาษาตางประเทศหลายคนม

ภาระงานสอนทมากและยงตองมภาระงานอนๆ นอกเหนอจากการสอนดวยผสอน

ภาษาตางประเทศจานวนมากใชวธการใหผเรยนปฏบตในชนเรยน บรรยายและศกษาดวน

ตนเองมากทสด และมจานวนนอยทใหผเรยนทาโครงงานและศกษานอกสถานทสวนใหญ

ใชภาพประกอบ วสดจรงและแถบเสยงเปนสอการสอนและมจานวนนอยมากทใชวดทศน/

ภาพยนตร คอมพวเตอร ปญหาของผสอนในการสอนภาษาตางประเทศ คอ การขาด

โอกาสทจะพฒนาศกยภาพดานภาษา ภาระงานทมากเกนไป จานวนผเรยนตอหองมาก

เกนไป ผเรยนขาดความกระตอรอรน ไมรบผดชอบ รวมทงระยะเวลาในการฝกทกษะนอย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

144

พรหทย จนทรกานตานนท (2549 : บทคดยอ) ศกษาเรอง การศกษาสภาพการ

จดการโรงเรยนเอกชนทสอนภาษาจน ในหลกสตรระดบการศกษาขนพนฐาน ผลการวจย

พบวา 1) สภาพการจดการโรงเรยนเอกชนทสอนภาษาจนในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

1.1) การจดการดานวชาการ มการพฒนาหลกสตร จดทาหลกสตรภาษาจนสอดคลองกบ

สาระและ มาตรฐานการเรยนรกลมสาระภาษาตางประเทศ ตามหลกสตรการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2544 จดการเรยนการสอนตามแผนการเรยนรทกาหนด สงเสรม

พฒนานกเรยน โดยจดกจกรรมใหนกเรยนไดแสดงความสามารถในการใชภาษาจนทงใน

และนอกหองเรยน มการวดผลและประเมนผลโดยครผสอนสรางเครองมใชในชนทตนเอง

รบผดชอบคร นาผลการนเทศการสอนมาปรบปรงการเรยนการสอน มครทผานการอบรม

มาแลวเปนผชวยเหลอและแนะนาสอการเรยนการสอนทใชมาก คอ หนงสอและแบบฝกหด

โดยครผสอนเปนผพจารณาเอง 1.2) การจดการดานงบประมาณ โรงเรยนไดรบเงน

คาธรรมเนยมการเรยนมาเปนเงนงบประมาณโรงเรยน และจดสรรเพอจายเปนเงนเดอนแก

ครสอนภาษาจนตรงตามคณวฒการศกษา 1.3) การจดการดานบคคล โรงเรยนวางแผน

อตรากาลงโดยประเมนจากกาลงครและจานวนนกเรยน ใชวธสรรหา โดยรบครผสอน

ภาษาจนทเปนชาวจน หรอชาวตางชาตทใชภาษาจนเปนภาษาแม ครทไดบรรจเปน

ครผสอนภาษาจนไดรบการจดสรรตาแหนง และรบผดชอบงานพอเหมาะกบปรมาณงาน

ครไดเขารบการอบรมเพมเตมความรอยางสมาเสมอ เพอเปนการธารงรกษาบคลากร

1.4) การจดการดานบรหารทวไป ฝายธรการใหสะดวกในดานการบรการแจงขาวสารใหคร

และผทเกยวของทราบเกยวกบงานธรการฝายประชาสมพนธจดปายแจงขาวสารใหครและ

นกเรยน ผปกครองชมชน ทราบวาโรงเรยนมการจดการสอนภาษาจนในหลกสตร

ฝายอาคารสถานทดแลจดการหองเรยน อาคาร สถานทใหอยในสภาพทอานวยตอความ

สะดวกในการจดการเรยนการสอนภาษาจน สาหรบดานความสมพนธกบชมชนได

สนบสนนการจดการเรยนการสอนภาษาจน โดยแจงความเคลอนไหวดานการปฏบตงานให

ผปกครอง ชมชนรบทราบอยางตอเนอง และ 2) สภาพปญหาการจดการโรงเรยนเอกชนท

สอนภาษาจน ในหลกสตรระดบการศกษาขนพนฐานครใหญ คร และผทเกยวของมความ

คดเหนวา ปญหาดานวชาการ คอ เวลาในการจดการเรยนการสอนไมพอเพยงหรอ

เหมาะสมพอทจะทาใหการจดการเรยนการสอนภาษาจนบรรลวตถประสงค กจกรรม

พฒนาผเรยนไมเพยงพอครยงขาดการนาผลการวดและการประเมนผลไปใชในการ

ปรบปรงการเรยนการสอน และการนเทศการสอนยงไมตอเนองและไมเปนระบบ ยงขาด

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

145

สอเทคโนโลยทชวยสงเสรมการเรยนการสอน ขาดแคลนครไทยทมความรภาษาจน

ครชาวจนไมสามารถพดภาษาไทยทาใหมปญหาเรองการสอสาร

XINYUNLIU, 2555. ไดศกษาถง สภาพปญหาและแนวทางการพฒนาการ

จดการเรยนการสอนวชาภาษาจนของโรงเรยนประถมศกษา จงหวด ชลบร ผลการวจย

พบวา

1. สภาพการจดการเรยนการสอนวชาภาษาจนของโรงเรยนประถมศกษา

จงหวดชลบรโยรวมอยในระดบมาก สวนปญหาการจดการเรยนการสอน โดยรวมและราย

ดานอยในระดบนอย

2. เปรยบเทยบสภาพปญหาและปญหาการจดการเรยนการสอนวชา

ภาษาจน จาแนกตามขนาดของโรงเรยน ประสบการณการทางานของครผสอน ดาน

คณลกษณะของครแตกตางกนไมมนยสาคญทางสถต นกเวนจาแนกตามเขตพนท สญชาต

ของครผสอน แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเปรยบเทยบสภาพ

จาแนกตามสญชาตของครผสอนดานบทบาทความเปนคร แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05

3. แนวทางการพฒนาการจดการเรยนการสอนภาษาจนของโรงเรยน

ประถมศกษาจงหวดชลบร ทง 6 ดาน ควรจดอบรมเกยวกบภาษาและวฒนธรรมจนอยาง

มระบบ ควรมหลกสตรภาษาจนทเปนกลาง ควรใหครคนไทยเปนแบบอยางในการพด

ภาษาจนใหถกตองตามหลกภาษา ควรอบรมพฒนาใหนกเรยนมทศนคตทดตอภาษาจน

ควรจดอบรมทาสอและใชสอปรกอบการสอนอยางหลากหลาย และควรมการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง

Liao Chao, 2555. ไดศกษา การวจยตรวจสอบยทธศาสตรการสรางชด

การสอนภาษาจนระดบตน : กรณศกษาชมนมภาษาจนโรงเรยนแมสนวทยา ตาบลแมสน

อาเภอหางฉตร จงหวดลาปาง ผลการวเคราะหยทธศาสตรพบวา ปญหาเชงพฒนาของ

ยทธศาสตรไดแก 1) ปญหาทกขรอน คอนกเรยนสนใจเรยนภาษาจน แตทางโรงเรยนไมได

เปดสอนภาษาจนใหแกนกเรยนและไมมชดการสอนทเหมาะสม เมอนาไปสอนนกเรยนใน

ชมนมภาษาจนทาใหเกดความรภาษาจนในระยะสนตามนกเรยนตองการ 2) ปญหาปจจย

คอ โรงเรยนไมมงบประมาณจางครทสอนภาษาจนเปนครประจาและไมมเครอขายทจะให

ความชวยเหลอ 3) ปญหาสบเนองคอนกเรยนขาดโอกาสพฒนาศกยภาพ ไมสามารถเลอก

วชาเรยนไดตามความตองการของตน 4) ปญหาเปาคอโรงเรยนแมสนวทยาไมมครทสอน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

146

ภาษาจนในการจดการเรยนการสอนและไมมชดการสอนทเหมาะสมเมอนาไปสอนนกเรยน

ในชมนมภาษาจนทาใหเกดความรภาษาจนในแบบเรงรดทนกเรยนตองการ จากปญหาเปา

จงไดเกดเปาหมายของยทธศาสตรดงน 1) มชดการสอนภาษาจนระดบตนเกดขน

2) ใหนกเรยนเกดความรความสามารถในการออกเสยงพณอน (Pinyin) เปนเครองมอไป

ศกษาตอดวยตวเองไดในภายหลงการเรยนการสอนน 3) เพอใหนกเรยนมเครองมอไป

ศกษาตอไดดวยตวเองไดในภายหลงการเรยนการสอนน 4) เพอใหนกเรยนมความสามรถ

ในการใชภาษาจนเพอการสอสารในสถานการณงายๆ ทเปนสถานการณจาลองหรอ

สถานการณจรง

ยทธศาสตรนเกดขนจากการระดมความคดของบคลากรทเกยวของได

ขอสรปทตองดาเนนการเรยกวา หนวยระบบทางานหรอยทธศาสตรจานวน 2 หนวย ไดแก

1) การสรางชดการเรยนการเรยนการสอนภาษาจนระดบตน 2) การเรยนการสอนนกเรยน

ชมนมภาษาจน

ผลการตรวจวจยภาษาจนพบวา

ปญหาเชงพฒนา สรปไดวาเกดจากความตองการของโรงเรยนกบนกเรยนท

สนใจภาษาจนเองมความเหมาะสมตามหลกสตรของยทธศาสตรการพฒนา

การกาหนดเปาหมายของยทธศาสตร สรปไดวา มเปาหมายปลายทางทดมความตรงตอ

การแกไขปญหาเปา และยทธศาสตรดงกลาว มความชาญฉลาดในการกาหนดเปาหมาย

ของยทธศาสตรการพฒนา เปาหมายดงกลาวไดมจดเลงไปยงปญหาของยทธศาสตร

ประสทธผลของหนวยระบบทางาน สรปไดวา หนวยระบบการทางานทง 2 ระหนวยระบบ

สามารถตรวจสอบและแสดงความเปนเหตเปนผลได เพราะพบทรพยากรถกนาเขามาเปน

ปจจยนาเขา (input) จากนนเกดกระบวนการ (process) และนาไปสการเกดผลผลต

(Output) ทาใหสรปวายทธศาสตรดงกลาวมประสทธผลจรงการใชทรพยากร ไดใช

ทรพยากรอยางเหมาสมและคมคา เนองจากทรพยากรทนาเอามาใชนามาจากผวจยเอง

คาใชจายไมสง (ประมาณ1000บาท) และผลลพธทเกดขนจากหนวยระบบตางๆ นน

กอใหเกดผลดตอศกยภาพของนกเรยน

ผลการทดลอง ผลการเรยนระบบการออกเสยง พนยน (Pinyin)

ของนกเรยนผลการเรยนคาเฉลยของนกเรยนจานวน 22 คน อยในระดบด (x=88.05)

เมอเทยบกบเกณฑระดบคณภาพทตงไว ผลการเรยนสนทนาภาษาจนแบบชวตประจาวน

ของนกเรยนผลการเรยนคาเฉลยของนกเรยนจานวน 22 คนอยในระดบด (x=82.32)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

147

เมอเทยบกบเกณฑระดบคณภาพทตงไว

ดงนนจงสามารถจะยนยนไดวายทธศาสตรการสรางชดการสอน

ภาษาจนระดบตนเปนยทธศาสตรทแกไขปญหาเปาและปญหาทกขรอนได

สาหรบงานวจยเกยวกบการเรยนการสอนภาษาจนในตางประเทศ ผวจย

นามาเพอศกษาเปรยบเทยบถงความเปนไปไดและไมไดและศกษาเกยวกบบรบททวไปของ

ภาษาจนในมมมองของนกการศกษาทแตกตางกน ซงมผวจยไว ดงน

เดอรลนเชาวน (Der-Lin Chao : abstract) รายงานการศกษาเรอง

วธการใหมในการสอนตวอกษรจน การเรยนตวอกษรจนนนพบวาเปนเรองทยากเปนพเศษ

สาหรบนกเรยน ชาวอเมรกน การขาดแคลนสอการสอนทสามารถแกปญหาไดอยางนาพง

พอใจเปนอปสรรคสาคญสาหรบนกเรยนระดบเบองตนของวชาภาษาจน ความเหนอย

หนายและทอแทของนกเรยนภาษาจนอยในระดบสง สาหรบรายวชาระดบสง สามารถ

แกไขปญหานไดในมมมองของการรบภาษาการเรยนตวอกษรจนนนเหมาะทจะเรยนทาง

เวบไซด เพราะทกษะภาษาน ไมจาเปนตองมปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนมากนก

ทกษะนสามารถเรยนรโดยผาน การสอนแบบเปนขนตอนและแบฝกหดสรางปฏสมพนธ

(interactive) กบผเรยนบนซอฟแวรการสอน สอการสอนนสามารถแทรกในการเรยน

ตามปกตอยางงายดาย ชดเวบ-ซด และอปกรณทตดมาดวยจะใหวธการเรยนตวอกษรจน

ทใหม ทนสมยและมประสทธภาพ แกครและนกเรยน

จาเนท ไมน เซน ลน (Janet Mei-Chuen Lin 2002 : abstract)

รายงานการศกษาเรองการใชสารสนเทศในการสอนภาษาองกฤษและวรรณคดจน

อาจารยสอนภาษาและวรรณคดจน 8 ทาน มารวมงานวจยนเพอทดลองการประสาน

เทคโนโลยสารสนเทศเขาไปในหลกสตรเปนครงแรก พวกทานไดรบการอบรมการใช

เครองมอทวๆ ไปแลวจบคเพอพฒนาบทเรยนอเลกทรอนกสในการสอนภาษาจน บทเรยน

4 บทไดนาไปใชในภาคสนามกบนกเรยน 169 คน ผลสารวจจากแบบสอบถามหลงเรยน

ชใหเหนวานกเรยนพอใจกบการสอนโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศมากกวาการสอนแบบเกา

ทงนเนองจากเทคโนโลยสารสนเทศทาใหการบรรยายนาสนใจมากขน สรางบรรยากาศทด

ในการเรยนใหสอการสอนทสมบรณมากขนและสรางปฏสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน

เชฟฟร อเลน จว (Jeffrey Allan Gil 2005: abstract) รายงาน

การศกษาเรองภาษาองกฤษในจนผลกระทบของโลกาภวตนตอสถานการณภาษาใน

ประเทศจนสถานการณของโลกปจจบนแตกตางจากอดตอยางมาก ภาษาองกฤษ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

148

กลายเปนภาษาสากลและใชมากกวาภาษาอนๆ ทเคยมมาในขณะเดยวกน กาลงเผชญหนา

กบสถานการณภาษาวกฤตซงอาจสงผลกระทบใหภาษาตางๆ กวาครงของโลกสญหายไป

ถงแมวาภาษาองกฤษจะไมใชสาเหตเดยวของปญหาภาษาวกฤต แตสถานะของ

ภาษาองกฤษในฐานะภาษาสากลไดสงผลกระทบตอภาษาอนๆ และสมควรไดรบการศกษา

อยางละเอยด อยางไรกตาม ผลกระทบของภาษาองกฤษตอภาษาและวฒนธรรมอนๆ

นน เปนเรองซบซอนและยงไมมความเหนพองตองกนในประเดนน ภาษาองกฤษถกมองวา

เปนภาษาททาลายลางหลากหลายและแตกตางกน ไดศกษาภาษาองกฤษของโลกในบรบท

ประเทศจน การเรยนการสอนภาษาองกฤษจะยงคงเปนสวนสาคญของการปฏรปประเทศ

จนใหทนสมยตอไป ประเทศจนเปนประเทศทมความหลากหลายทางชาตพนธและภาษา

โดยมชนกลมนอย 55 เผา และกวา 80 ภาษา การขยายตวของภาษาองกฤษสงผลตอ

ภาษาในประเทศจนอยางไรจากขอมลภาคสนามและขอมลทตพมพ ผมเสนอวา

ภาษาองกฤษมผลหลายดาน ภาษาองกฤษใชในประเทศจนมากขนและมสถานภาพสงขน

มากกวาในอดต สงผลใหเกดความวตกกงวล แตทวาภาษาองกฤษไมไดเขามาแทนท

ภาษาจนจรงๆ แลวภาษาองกฤษรบลกษณะของภาษาจนทงรปแบบและการใชภาษาจน

กลางและผคนจากหลายสวนของโลกหนมาสนใจเรยนภาษาจน ภาษาของชนกลมนอยใน

จนเชนเดยวกบทอน กไดรบอทธพลหลายระดบ อยางไรกตามภาษาองกฤษไมใชสาเหต

หลกของสถานการณนอยางนอยในปจจบนน ภาษาจนใชนอยในหมชนกลมนอย ทงนขนอย

กบระดบการปกครองภาษาองกฤษไมใชตวการหลกในปจจบนภาษาองกฤษมความสมพนธ

กบชนกลมนอยมาก ถงแมวาภาษาองกฤษไมไดทาลายภาษาและวฒนธรรมของจน

ภาษาองกฤษยงคงเปนสถานการณทมนยสาคญของภาษาจนและมการรบมออยาง

ระมดระวงโดยเฉพาะในกลมชนกลมนอย ผวจยมความเหนขดแยงในเรองความเปนไปไดท

จนจะเรยนรภาษาองกฤษ โดยปราศจากความสญเสยความหลากหลายทางภาษาศาสตร

ของตน ไมวาสงทจะสาเรจหรอไม ยงเปนคาถามของความยากจากตนกาเนด ความ

ตองการทางการเมองมากกวาความอยากทมมาแตกาเนด คนทพด 2 ภาษา หรอมากกวา

ในสวนปลกยอย ผวจยไดเสนอทศทางของการวจยทงสถานการณภาษาจนและโดยทวๆ

ไปและเหนดวยกบวธการใหมๆ ในการศกษาภาษาองกฤษในเรองเปนภาษาสากล

ตองการเหนคณคาความซบซอนของภาษาองกฤษในระดบทองถนเชนเดยวกบระดบโลกแต

สนใจทจะศกษาวธการทสอนภาษาองกฤษใหกบผพดภาษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

149

ไชยา ภาวะบตร 2549, ไดศกษาเรองขอเสนอเชงนโยบายเพอการ

พฒนาการจดการศกษาระดบบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร พบวาความเหน

และขอเสนอแนะจากกลมผเชยวชาญและจากกลมผมสวนไดเสยเพอพฒนาเปนขอเสนอ

เชงนโยบายเพอพฒนาการจดการศกษาระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลย

ราชภฎสกลนครทเหมาะสมและเปนไปไดใน 7 ดาน คอ การบรหาร หลกสตร อาจารย

นกศกษา การเรยนการสอน วททยานพนธ และหองสมด โดยใชระเบยบวจยเชงนโยบาย

ประกอบกดวยสองขนตอน ขนตอนแรกเปนการพฒนารางขอเสนอเชงนโยบาย

จากการศกษาสารวจสถาบน และการศกษาพหกรณการจดการระดบบณฑตของ

มหาวทยาลยทงภายในประเทศและภายนอกประเทศ ขนตอนทสองเปนการวเคราะห

ความเหมาะสมและความเปนไปไดของขอเสนอเชงนโยบาย จากการสมภาษณผเชยวชาญ

และจากการจดสมมนาเชงปฏบตการกลมผมวาวไดเสย ขอมลการวจยไดเสนอเชงนโยบาย

ดงน

1. ดานการบรหาร มจดมงหมายเพอปรบปรงโครงสรางการ

บรการของหนวยงานจดการศกษาระดบบณฑตศกษา โดมแนวปฏบตคอ เสนอจดตง

หนวยงานบณฑตวทยาลย แตงตงรองอธการบดฝายบณฑตศกษาและแตงตงผทรงคณวฒ

จากภายนอกรวมเปนคณะกรรมการ

2. ดานหลกสตร มจดมงหมายเพอปรบปรงหลกสตรระดบ

บณฑตศกษาใหสามารถตอบสนองความตองการของชมชนและสงคมได โดยมแนวปฏบต

คอ เปดสอนทงแผน ก และแผน ข และหลกสตรระดบปรญญาเอก สนบสนนใหมการ

พฒนาหลกสตรใหม และปรบปรงสตรเปนมหาวทยาลย

3. ดานคณาจารย มจดมงหมายเพอพฒนาศกยภาพอาจารยใหม

คณวฒตาแหนงทางวชาการ ใหสอดคลองกบแผนกการเปดสอน โดยมแนวปฏบตคอ

เตรยมบคลากรใหสอดคลองกบแผนการเปดสอนในอนาคต 5-10 ป ใหผทรงคณวฒ

ภายนอกเขามามสวนรวมในการจดการศกษา และสงเสรมใหอาจารยจดทาผลงานวชาการ

มากขน

4. ดานนกศกษา มจดมงหมายเพอสงเสรมความเขาใจเกยวกบ

ความพรอมและทกษะทจาเปนสาหรบการเรยน โดยมแนวปฏบตคอ เปดรบนกศกษาระดบ

บณฑตศกษาทงภาคปกตและภาคพเศษ และสรางความเขาใจกบผทจะเขาศกษา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

150

5. ดานการเรยนการสอน มจดมงหมายเพอปรบปรงสถานท

วธการสอนและทมอาจารยผใหสอนใหมคณภาพยงขน โดยมแนวปฏบตคอ อาจารยผสอน

มการประชมปฏบตการรวมกน มหองนนทนาการ หองประชมกลมยอย เนนการสอนโดย

การวจยเปนพนฐานและสงเสรมใหอาจารยจดทาเอกสารคาสอน

6. ดานวทยานพนธ มจดมงหมายเพอปรบปรงใหคาปรกษา

วทยานพนธของอาจารย โดยมแนวปฏบตคอ ปรบจานวนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เปดหลกสตรททาสาระนพนธ จดประสบการณในการทางานวทยานพนธแกศกษา และ

สงเสรมใหบคลากรภายนอกเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม

7. ดานหองสมด มจดมงหมายเพอปรบปรงหองสมดบณฑตศกษา

โดยมแนวปฏบตคอ ปรบปรงคณภาพของหองสมด จดสงอานวยความสะดวกและม

ฐานขอมลวทยานพนธทงในประเทศและตางประเทศ

ขอมลบรบทภาพรวมของจงหวดสกลนคร

1. ยทธศาสตรของจงหวดสกลนคร

2. ยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวดสนก (พ.ศ. 2553 – 2556)

กลมจงหวดไดกาหนดเปนยทธศาสตรการพฒนาของกลมจงหวด

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 2 พ.ศ. 2553 – 2556 (กลมจงหวดสนก: สกลนคร

นครพนม และมกดาหาร) ประกอบดวย

2.1 วสยทศน (Vision) กลมจงหวด “สะพานการคา และการทองเทยว

อนโดจน” (Trade and Tour Bridge to Indochina and Beyond)

2.2 เปาประสงครวม (Objec t ives ) “ความมงคง ความมนคง”

2.3 ประเดนยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด (Strategic Issues)

2.3.1 การพฒนาการคาชายแดนและความสมพนธกบประเทศ

เพอนบาน

2.3.1.1 เปาประสงค

1) การเชอมโยงโครงขายคมนาคมขนสงใหเปนระบบและม

ประสทธภาพระหวางภาคทเชอมโยงกลมจงหวด

2) การสงเสรมเขตปลอดอากรของกลมจงหวด เพอกระตน

เศรษฐกจการคา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

151

3) การสงเสรมการใชศนยกระจายสนคาและ ศนยตรวจปลอย

รถ เพอใหเกดประโยชนทางดานการคาของกลมจงหวด

4) การรวบรวมผลตผลสนคาเกษตรกรรมเชอมโยงการสงออก

ผานการคาชายแดน

5) การกระตนตลาดการคาชายแดน

6) การกระตนการคา และสงเสรมการลงทนของ

ผประกอบการกลมจงหวด

7) การประสานและพฒนาความสมพนธกบประเทศเพอน

บานอยางตอเนอง

8) การสงเสรมและเพมศกยภาพผประกอบการทางดาน

การคาชายแดนเชอมโยงประเทศเพอนบาน

9) การสงเสรมดานการศกษารวมกนระหวางนกศกษาไทย

และประเทศเพอนบาน

2.3.1.2 กลยทธ

1) พฒนาโครงสรางพนฐาน

2) พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดน

3) สงเสรมการลงทน

4) พฒนาและสงเสรมดานวฒนธรรม และเชอมโยงเมอง

เพอนมตร

5) สงเสรมทางดานการศกษาเชอมโยงทางดานการคาชายแดน

กบประเทศเพอนบาน

2.3.2 การพฒนาการทองเทยว

2.3.2.1 เปาประสงค

1) การพฒนาเสนทางคมนาคมเพอรองรบการเขาถงแหลง

ทองเทยว

2) การสงเสรมและพฒนากจกรรมแหลงเรยนร ศลปะและ

วฒนธรรมรวมกนของกลมจงหวด และประเทศเพอนบาน

3) การพฒนาสงอานวยความสะดวกทางดานการทองเทยว

และสงเสรมการบรหารการจดการการทองเทยวใหมประสทธภาพ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

152

4) การสรางความตระหนกและสรางความปลอดภย บรรเทา

สาธารณภยดานการทองเทยว

5) การรกษาธรรมชาตและสงแวดลอมเพอสงเสรมการ

ทองเทยวธรรมชาตอยางยงยน

6) การพฒนาบคลากรเพอเพมศกยภาพทางการทองเทยว

7) การสงเสรมและกระตนการทองเทยว

8. การพฒนาการตลาดและกลมเปาหมายเชงรก

2.3.2.2 กลยทธ

1) พฒนาโครงสรางพนฐาน

2) พฒนาแหลงทองเทยว

3) สงเสรมดานบรหารจดการดานการทองเทยว

4) สงเสรมบคลากรดานการทองเทยว

5) สงเสรมการตลาดและประชาสมพนธ

2.3.3 การพฒนาการเกษตรกรรม

2.3.3.1 เปาประสงค

1) การพฒนาดานวจยรวมทงการสงเสรมเทคโนโลยทางดาน

เกษตรกรรม

2) การสงเสรมการผลตเพอพฒนาคณภาพสนคา

3) การสรางเสรมประสทธภาพและสงเสรมการเพมมลคา

สนคา

4) พฒนาตราสนคาเกษตรกรรมเพอเพมมลคา

5) พฒนาระบบตลาดกลางสนคาเกษตรกรรม

6) เพมศกยภาพของบคลากรทางดานเกษตรกรรม

7) การสงเสรมการลงทนการเพาะปลกในพนทกลมจงหวด

และประเทศเพอนบาน

2.3.3.2 กลยทธ

1) สงเสรมการวจยและพฒนา

2) เพมผลผลตและพฒนาคณภาพ

3) แปรรปและเพมมลคาสนคา

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

153

4) พฒนาทางดานการตลาด

5) พฒนาบคลากรทางดานเกษตรกรรม

6) สงเสรมการเกษตรในพนท และในประเทศเพอนบาน

2.3.4 การพฒนาทรพยากรมนษย

2.3.4.1 เปาประสงค

การเตรยมความพรอมของชมชนเขมแขง

2.3.4.2 กลยทธ

ยกระดบและเพมขดความสามารถใหกบประชาชนทกภาคสวน

3. ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสกลนคร (พ.ศ. 2553 – 2556)

จงหวดสกลนครไดศกษาแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมระดบชาตและไดนามา

กาหนดเปนแนวทางการดาเนนงานใหสอดคลองกบสภาพของจงหวด จงกาหนดเปน

ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสกลนคร (พ.ศ. 2553 – 2556) ประกอบดวย

3.1 วสยทศน (Vision)

จงหวดสกลนคร “กาวไปสความเปนเมองนาอย ควบคการเปน

ศนยกลางการพฒนาทรพยากรมนษย”

3.2 เปาประสงครวม (Objectives)

“สกลนครบรรลเกณฑคณภาพชวต อยางมนคง ”

3.3 ตวชวด

คณภาพชวตของคนสกลนครดขนตามเกณฑ จปฐ. จากลาดบท 58

เปนลาดบท 48 ในป 2556

(พ.ศ. 2553 ลาดบท 55)

(พ.ศ. 2554 ลาดบท 52)

(พ.ศ. 2555 ลาดบท 50)

(พ.ศ. 2556 ลาดบท 48)

4. ประเดนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสกลนคร (Strategic Issues)

4.1 การพฒนาทรพยากรมนษย

4.1.1 เปาประสงค

4.1.1.1 การพฒนาและการเพมขดความสามารถใหกบประชากร

ทกภาคสวน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

154

4.1.1.2 สงเสรมและเผยแพรภมปญญาทองถนเพอการพฒนา

4.1.1.3 เพมขดความสามารถสถาบนการศกษาในการบรการทาง

วชาการ

4.1.1.4 สถาบนทรพยากรมนษย ไดมาตรฐาน

4.1.1.5 ประชาชนมคณธรรม นาความร สความเขมแขง

4.1.1.6 สงเสรมการบรหารจดการชมชนใหเขมแขง

4.1.2 กลยทธ

4.1.2.1 การพฒนาและปรบปรงสมรรถภาพประชากร

4.1.2.2 ปรบปรงสนามกฬาเพอรองรบการเปนเจาภาพกฬา

เยาวชนแหงชาตและการกฬาของจงหวด

4.1.2.3 การอบรมและพฒนาอาชพแกราษฎร

4.1.2.4 จดการศกษาทสนองตอบตอยทธศาสตรดานตางๆ

ของจงหวด

4.1.2.5 การพฒนาการศกษาทงระบบโดยใชเครองมอ คอสถาบน

มาตรฐานการศกษาสกลนคร

4.1.2.6 การเพมจานวนบคลากรทางการศกษาทมความร

ความสามารถ

4.1.2.7 พฒนาแผนชมชนใหมคณภาพ

4.1.2.8 การพฒนาความเขมแขงของชมชน

4.2 การพฒนาการทองเทยว การคาและการลงทน

4.2.1 เปาประสงค

4.2.1.1 หนงจงหวด หนงพพธภณฑ

4.2.2.2 การนาเทยวรวมกนระหวางกลมจงหวด ชายแดน และ

ประเทศเพอนบานกลมอนโดจน

4.2.2.3 การพฒนาแหลงทองเทยวดานศาสนา ศลปะ วฒนธรรม

4.2.2.4 สงเสรมความรวมมอทางดานการคา

4.2.2.5 สงเสรมผลตภณฑ OTOP

4.2.2.6 เสรมสรางความมนคงทางเศรษฐกจ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

155

4.2.2.7 การสนบสนนใหเกดการแขงขนทเปนธรรม และการ

กระจายผลประโยชนจากการพฒนาอยางเปนธรรม

4.2.2 กลยทธ

4.2.2.1 พพธภณฑภพาน

4.2.2.2 ยกระดบโครงสรางพนฐานการบรการทองเทยวและ

พฒนาบคลากรภาคบรการ

4.2.2.3 พฒนาแหลงทองเทยวและศนยขอมลการทองเทยว

4.2.2.4 การพฒนาความสามารถในการแขงขนและรายได

4.2.2.5 ปรบปรงโครงสรางการผลต OTOP

4.2.2.6 มการพฒนากองทน สถาบนการเงน และสวสดการชมชน

ใหเขมแขง

4.2.2.7 สรางเครอขาย SME ทเขมแขง

4.2.2.8 สรางฐานขอมลดานเศรษฐกจ การคา การลงทน

4.2.2.9 พฒนาระบบเศรษฐกจชมชนแบบมสวนรวมตามแนวคด

เศรษฐกจพอเพยง

4.2.2.10 สนบสนนการลงทนธรกจเกษตร ทเปนมตรตอ

สงแวดลอม และมการบรหารจดการทเปนธรรมกบลกคา และเกษตรกร

4.2.2.11 เพมชองทางในการกระจายสนคาของผประกอบการ

ทองถน

4.2.2.12 สนบสนนการจดกลมของผประกอบการ

4.3 การพฒนาทดน การเกษตรและอตสาหกรรม

4.3.1 เปาประสงค

4.3.1.1 การพฒนาศนยวจยและพฒนาตลอดจนออกแบบ

ผลตภณฑในทองถน

4.3.1.2 การปรบโครงสรางการผลต เพอเพมผลตภาพและคณคา

ของสนคาและบรการบนฐานความรและความเปนไทย

4.3.1.3 การสรางภมคมกนของระบบเศรษฐกจ

4.3.2 กลยทธ

4.3.2.1 สงเสรม พฒนาดานการเกษตรและอตสาหกรรม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

156

4.3.2.2 การสนบสนนการใชพลงงานทดแทน

4.3.2.3 การสนบสนนการเขาถงแหลงขอมลดานการเกษตร

4.3.2.4 การปรบโครงสรางระบบการผลตทางการเกษตรและ

อตสาหกรรม

4.3.2.5 การกาหนดเขตเกษตรกรรมทเหมาะสม (โซนนง)

4.3.2.6 เพมมลคาแกสนคาทมตลาดรองรบอยแลว

4.3.2.7 สนบสนนใหเกดกจกรรมในระดบภมภาค ระดบชาต

และนานาชาต

4.3.2.8 สงเสรมการผลตสนคาเกษตรทปลอดภย และได

มาตรฐาน

4.3.2.9 สรางสนคา หรอ ผลตภณฑใหมๆ ทมลทางการตลาด

4.3.2.10 สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมตอเนองจากผลผลต

ทางการเกษตร

4.3.2.11 สนบสนนอตสาหกรรมใหม ทคานงถงผลประโยชน

ทสมดล ระหวางผประกอบการภาคสงคมและสงแวดลอม เชนโรงงานแปรรปผลตภณฑ

จากยางพารา เหมองโปรแตส

4.3.2.12 เพมขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ

รายยอย

4.3.2.13 การสนบสนนการใชเกษตรอนทรย

4.4 การบรหารจดการบานเมองทด เพอความอยด มสข

4.4.1 เปาประสงค

4.4.1.1 การรกษาความมนคง เรยบรอย ความปลอดภยในชวต

และทรพยสน

4.4.1.2 การบรการประชาชน

4.4.1.3 การปองกนและบรรเทาสาธารณภย

4.4.1.4 การปองกนและปราบปรามยาเสพตด

4.4.1.5 การปองกนการทจรตและประพฤตมชอบ

4.4.1.6 เปนศนยกลางการคมนาคมขนสง

4.4.1.7 การอานวยความเปนธรรมและเสรมสรางธรรมาภบาล

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

157

4.4.2 กลยทธ

4.4.2.1 การยกระดบและเพมขดความสามารถดานการรกษา

ความมนคงเรยบรอย ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

4.4.2.2 การยกระดบและเพมขดความสามารถดานการบรการ

ประชาชน

4.4.2.3 การยกระดบและเพมขดความสามารถการปองกนและ

บรรเทาสาธารณภย

4.4.2.4 การยกระดบและเพมขดความสามารถดานการปองกน

และปราบปรามยาเสพตด

4.4.2.5การยกระดบและเพมขดความสามารถดานการปองกน

การทจรตและประพฤตมชอบ

4.4.2.6 การยกระดบและเพมขดความสามารถดานการเปน

ศนยกลางการคมนาคมขนสง

4.4.2.7 สนบสนนการจดกจกรรมอยางสรางสรรค และสอดคลอง

กบวฒนธรรมทองถน ไมขดตอศลธรรม

4.5 การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทสมดลและยงยน

4.5.1 เปาประสงค

4.5.1.1 ทรพยากรธรรมชาตและระบบนเวศไดรบการปกปองดแล

รกษาและฟนฟใหมความอดมสมบรณ

4.5.1.2 ความหลากหลายทางชวภาพไดรบการสารวจ คนหา

และรวบรวมภมปญญา

4.5.1.3 ทรพยากรนาในพนทจงหวดสกลนครไดรบการวางระบบ

บรหารจดการลมนาเพอใหมนาทมคณภาพเหมาะสมสาหรบการอปโภคบรโภคและการ

ผลตอยางพอเพยง รวมทงการปองกน และแกไขปญหานาแลง นาทวม

4.5.1.4 ประชาชน เอกชน ชมชน และองคกรปกครองสวนทองถน

ตระหนกในสทธ หนาท และมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม รวมทง มแหลงธรรมชาตเพอการศกษาเรยนร และการนนทนาการ

4.5.1.5 รกษาคณภาพสงแวดลอมในเขตเมองและชมชน ใหอยใน

เกณฑมาตรฐานระดบด เพอคณภาพชวตทดและการพฒนาทยงยน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

158

4.5.2 กลยทธ

4.5.2.1 ปรบปรง พฒนารปแบบ กลไก กระบวนการ วธการ

และใชเครองมอเทคโนโลยทเหมาะสม

4.5.2.2 เรงรดฟนฟทรพยากรธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบคน

ความสมบรณ

4.5.2.3 สรางกระบวนการเรยนรและสารวจจดทาฐานขอมล

องคความร และภมปญญา ทองถนเกยวกบความหลากหลายทางชวภาพใหชมชน

4.5.2.4 ศกษา วางแผน และการพฒนาการบรหารจดการนา

แบบบรณาการอยางเปนระบบทงลมนา

4.5.2.5 ฟนฟและพฒนาระบบประปารวมทงการสนบสนนและ

เพมศกยภาพของ อปท. ในการจดการนาเพอการอปโภคบรโภคอยางเพยงพอ

4.5.2.6 อนรกษ ฟนฟ พฒนาแหลงนาและเสรมสรางความรความ

เขาใจ เกยวกบการใชนา อยางคมคาและยงยน

4.5.2.7 สงเสรมใหชมชนทกภาคสวนและทกระดบมสวนรวม

ในการอนรกษ ฟนฟ ทรพยากรธรรมชาต และพนทปาทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ

เพอการใชประโยชนอยางยงยน

4.5.2.8 ประชาสมพนธเผยแพรและสงเสรมการถายทอด ความร

เทคโนโลย แลกเปลยนภมปญญา รวมทง พฒนาศกยภาพการจดการทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมและการเฝาระวงภยธรรมชาตใหกบกลมเปาหมายและสาธารณชน

4.5.2.9 สนบสนน สงเสรมการจดกจกรรม การมสวนรวมปองกน

เฝาระวงและควบคมมลพษ รวมทงจดหนวยประชาสมพนธเคลอนทและสงแวดลอมเพอให

ความร ความเขาใจ ใหคาปรกษาแนะนาในการบรรเทาความเดอดรอน จากปญหาในเชง

รก

4.5.2.10 พฒนาขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการจดการนาเสยและขยะ

4.6 การวจยเ ฏ

4.6.1 การวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน เปนการวจยทนา

ผลการวจยใชปรบปรงการเรยนการสอนใหเกดประสทธผลและมการเปลยนแปลงใหดขน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

159

และสรางองคความรใหม เชน สรางนวตกรรมการเรยนการสอนใหม พฒนาผเรยนใหดขน

พฒนาศกยภาพผสอน เปนตน

4.6.2 การวจยเพอพฒนาประสทธภาพและประสทธผลของ

หนวยงาน เปนการวจยเพอจะนาไปใชใน การพฒนาหนวยงานดานโครงสราง กระบวนการ

ทางาน การควบคมและการตดตามประเมนผลการทางานใหเกดประสทธภาพและ

ประสทธผลของหนวยงาน

4.6.3 การวจยเกยวกบหนองหาร ภพาน ลมนาสงคราม และโครงการ

พระราชดาร

4.7 บรบททางการศกษาในจงหวดสกลนคร

ในจงหวดสกลนคร มการจดการศกษา ทงในระดบพนฐาน ระดบ

อาชวะศกษาและระดบอดมศกษา ทไดดาเนนการตามยทธศาสตรขอกระทรวงศกษาธการ

ดงน

4.7.1 การศกษาระดบพนฐาน

จากการจดการศกษาตามยทธศาสตร มผลการศกษาตามท

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) ไดทดสอบการเรยนของนกเรยน

ป.3 และ ป.6 ทวประเทศ ผลสมฤทธทางการเรยนนกเรยนตาในภาพรวมทงระดบจงหวด

และระดบประเทศ คาเฉลยทกวชาตากวา 50 % วเคราะหแลวนาจะมาจากสาเหต

ดงตอไปน

4.7.1.1 โครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กาหนดให

นกเรยนชน ป.1 – 3 เรยน 8 กลม สาระการเรยนรไมเหมาะสมกบพฒนาการและวยของ

ผเรยน เรยนมากเกนไป เมอเทยบกบประเทศอนแลว วชาภาษาประจาชาตจะใหเวลาเรยน

มาก แตประเทศไทยใหเวลานอย ตองจดเวลาใหเรยนกลมสาระการเรยนรมากถง 8 กลม

ทาใหนกเรยนเรยนมากไมเหมาะสมกบพฒนาการและเปนการยดเยยดใหเรยน

เกดผลเสยมาก

4.7.1.2 การบรหารงานวชาการของโรงเรยนไมม

ประสทธภาพ เพราะลดความสาคญลง ในเรองตางๆ ดงน

1) การจดทาหลกสตรสถานศกษา

2) การวางแผนการบรหารหลกสตร

3) การจดครเขาสอนใหเหมาะสมกบชน ป.1

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

160

4) การนเทศภายในโรงเรยน

5) การจดหาและใชสอในการจดการเรยนการสอน

4.7.1.3 ครเปนบคคลทสาคญในการจดการเรยนร

แตพบวา ครบางสวนไมเตรยมการสอนไมนาหลกสตรไปสการจดการเรยนร

ตามกระบวนการและหลกการตามหลกสตร สงผลใหนกเรยน มผลการเรยนไมบรรล

ตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร

4.7.1.4 นกเรยนชน ป.1-3 เรยนมากถง 8 กลม

ไมเหมาะสมกบวย นกเรยน

4.7.1.5 ฝกทกษะและเรยนรไมเพยงพอในชน ป.1-3 สงผล

ใหนกเรยนมพนฐานความรไมด เรยนในชนสงขนไมดตามไปดวย

4.7.1.6 การใชสอการเรยนการสอนไมสอดคลองกบ

บทเรยน เนองจากขาดสอทเหมาะสม

4.7.1.7 ครบางสวนไมนาสอเทคโนโลยมาใช เนองจากไมได

รบการพฒนาความสามารถในการใชสอ ICT การวดผลสมฤทธโดยหนวยงานกลาง

(สทศ, สพฐ.) ไมสอดคลองกบการจดการเรยนการสอน ในชนเรยน จดทาแบบทดสอบโดย

ขาดการมสวนรวมของครผสอน ทาใหแบบทดสอบไมสามารถสะทอนผลการเรยนการสอน

ทแทจรง

4.7.1.8 ผบรหารโรงเรยนบางสวนขาดภาวะผนาทาง

วชาการ ไมสามารถจดระบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพ ขาดระบบการนเทศ

ภายใน ขาดการประเมนผลและปรบปรงแกไข

4.7.1.9 ศกษานเทศกบางสวนขาดภาวะผนาทางการนเทศ

ไมสามารถดาเนนการนเทศใหมประสทธภาพ

ผลสมฤทธทางการศกษาระดบมธยมศกษา พบวาการ

เรยน 5 กลมสาระการเรยนร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 และระดบชนมธยมศกษาปท 6

(O - NET) ปการศกษา 2553 และปการศกษา 2554 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 23 ซงไดแสดงจานวนนกเรยนและจานวนบคลากรทางการศกษา ตาม

ตาราง 4-5

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

161

ตาราง 7 แสดงจานวนนกเรยน จาแนกตามเพศ ระดบการศกษา ป 2553 – 2555

ปการศกษา ป 2553 ป 2554 ป 2555

สงกด ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

- กอนประถม

ฯ

12,816 12,005 24,820 12,454 11,496 23,950 12,616 12,097 24,713

- ประถมศกษา 41,838 39,500 81,338 46,363 32,399 78,762 40,354 37,771 78,125

- มธยมศกษา 8,473 8,716 17,185 4,496 6,745 11,241 7,968 7,793 15,761

- มธยมศกษา

ตอนปลาย 222 174 396 1,892 2,990 4,982 352 188 340

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

- มธยมศกษา

ตอนตน

12,207 14,920 27,127 12,230 14,932 27,162 12,772 14,390 27,162

- มธยมศกษา

ตอนปลาย 8,164 9,980 18,144 2,230 3,588 5,818 7,002 11,725 18,727

รวม 84,218 87,375 171,593 77,809 78,910 156,719 85,079 79,745 164,824

ทมา : สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสกลนคร เขต 1

(ขอมล ณ วนท 15 สงหาคม 2555)

ตาราง 8 แสดงจานวนคร จาแนกตามเพศและสงกด

ป

การศกษา

ป 2553 ป 2554 ป 2555 สงกด ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

- เขต

ประถมศกษา 2,070 4,765 6,835 2,070 4,765 6,835 3,197 3,771 6,967

- เขต

มธยมศกษา 750 1,025 1,875 886 1,022 1,908 886 1,022 1,908

-การศกษา

เอกชน 198 369 567 195 369 567 195 383 578

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

162

ตาราง 8 (ตอ)

ป

การศกษา

ป 2553 ป 2554 ป 2555 สงกด ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม สานกบรหารงานคณะกรรมการสงเสรม

- สานก

ประสานและ

พฒนาการ

จดการศกษา

- - - - - - - - -

- ทองถน - - - - - - - - -

- อนๆ 10 36 46 10 36 46 10 36 46

รวม 3,725 5,681 9,406 3,161 6,192 9,356 3,161 6,206 9,367

ทมา : สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสกลนคร เขต 1

( ขอมล ณ วนท 15 สงหาคม 2555)

4.7.2 การศกษาระดบอาชวศกษา

การศกษาระดบอาชวศกษาในจงหวดสกลนคร ม 4 แหง ไดแก

วทยาลยเทคนคสกลนคร 219 หม 11 ตาบลธาตเชงชม

อาเภอเมอง จงหวดสกลนคร 47000 โทร. 0-4297-0201-3 โทรสาร 0-4297-0204

http://www.techsakon.ac.th

วทยาลยสารพดชางสกลนคร 448 หม 9 ชมชนนาออย

ตาบลธาตเชงชม อาเภอเมอง จงหวดสกลนคร 47000, โทร. 0-4273-2688 ตอ 109,

โทรสาร 0-4273-3149 http://www.sknk-ptc.ac.th

วทยาลยการอาชพพรรณานคม 58 หม 6 บานนาซอน

ตาบลสวาง อาเภอพรรณานคม จงหวดสกลนคร 47130, http://www.pannanikom.com

วทยาลยการอาชพสวางแดนดน 784 หม 11 ถนนอดมธรรม

ภกด ตาบลสวางแดนดน อาเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร 47110,

http://www.swicec.ac.th

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

163

ตาราง 9 แสดงจานวนครและบคลากรทางการศกษาแยกตามสงกดอาชวศกษาจงหวด

สกลนคร ป 2554

สถาน

ศกษา ผบรหาร

ขาราชการ

คร

ขาราชการ

พลเรอน

ลกจาง

ประจา

ลกจาง

ชวคราว

ครจาง

สอน

พนกงาน

ราชการ รวม

วทยาลย

เทคนค

สกลนคร

5 95 2 12 50 67 1 233

วทยาลย

สารพด

ชาง

สกลนคร

5 8 - 1 31 19 12 76

วทยาลย

การ

อาชพ

พรรณนา

นคม

4 8 - - 26 14 8 60

วทยาลย

การ

อาชพ

สวาง

แดนดน

5 27 - 4 35 50 4 125

รวม

ทงสน 19 138 2 17 142 150 25 494

ทมา : วทยาลยเทคนคสกลนคร (ขอมล ณ วนท 28 ตลาคม 2554)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

164

ตาราง 10 แสดงจานวนผเรยนระดบ ปวช และปวส. แยกตามสงกดอาชวศกษาจงหวด

สกลนคร ป 2552 – 2554

ทมา : วทยาลยเทคนคสกลนคร (ขอมล ณ วนท 10 ตลาคม 2554)

4.7.3 การศกษาระดบอดมศกษา

การศกษาระดบอดมศกษา 3 แหง ไดแก

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ตงอยเลขท 680 หมท 11

ถนนนตโย ตาบลธาต เชงชม อาเภอเมอง จงหวดสกลนคร 47000 โทรศพท/โทรสาร

0–4297-0022 เวบไซต www.snru.ac.th ปการศกษา 2555 มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

มหนวยงาน 12 หนวยงาน แบงเปน 6 คณะ 3 สานก 2 สถาบน 1 บณฑตวทยาลย ไดแกท

รบผดชอบ คณะครศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร คณะวทยาการจดการ

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณะเทคโนโลยการเกษตร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม

สานกงานอธการบด สานกสงเสรมวชาการและงานทะเบยน สานกวทยบรการและ

เทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนวจยและพฒนา สถาบนภาษาศลปะและวฒนธรรม และ

บณฑตวทยาลย เปดสอนในระดบปรญญาตร (4 ป) จานวน 12 หลกสตร ระดบปรญญา

ตร (5 ป) จานวน 1 หลกสตร ระดบปรญญาโท จานวน 4 หลกสตร ระดบปรญญาเอก

จานวน 2 หลกสตร มบคลากรทงหมด จานวน 677 คน ปการศกษา 2555 มนกศกษา

ทงหมด จานน 16,239 คน ปการศกษา 2554 มผสาเรจการศกษาจานวน 2,164 คน

สถานศกษา

ป 2552 ป 2553 ป 2554

ผเรยน

ระดบ

ปวช.

ผเรยน

ระดบ

ปวส.

ผเรยน

ระดบ

ปวช.

ผเรยน

ระดบ

ปวส.

ผเรยนระดบ

ปวช.

ผเรยนระดบ

ปวส.

วทยาลยเทคนค

สกลนคร 793 1,134 798 916 1,008 918

วทยาลย

สารพดชาง

สกลนคร

558 184 562 333 776 230

วทยาลยการ

อาชพพรรณา

นคม

572 222 592 279 575 218

วทยาลยการ

อาชพสวางแดน

ดน

1,879 781 1,810 689 1,692 583

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

165

จากการสารวจพบวา รอยละของบณฑตทไดงานทา หรอประกอบอาชพอสระภายใน 1 ป

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2554 เทากบ 85.74 ในขณะเดยวกนไดสารวจความพงพอใจของ

ผใชบณฑตและความพงพอใจของนกศกษาตอ มหาวทยาลยราชภฎสกลนคร พบวา ผใช

บณฑตมความพงพอใจ รอยละ 90.02 และนกศกษามความพงพอใจตอมหาวทยาลยราช

ภฎสกลนคร รอยละ 80.89 ทงน รายละเอยดตามตาราง 7 – 8

ตาราง 11 จานวนนกศกษาทงหมด มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ปการศกษา 2553 –

2555 จาแนกตามระดบการศกษา

ทมา : มหาวทยาลยราชภฎสกลนคร (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2555)

ตาราง 12 จานวนบคลากรทงหมดจาแนกตามประเภทบคลากร ป 2555

ประเภทบคลากร จานวน รอยละ ขาราชการสายวชาการ 148 21.86

ขาราชการสายสนบสนน 13 1.92

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 132 19.50

พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน 102 15.07

พนกงานราชการ 24 3.55

อาจารยพเศษประจา 43 6.35

ลกจางประจา 20 2.95

ลกจางชวคราว (รายเดอน/รายวน) 195 28.80

รวม 677 100.00

ระดบ

การศกษา

2553

รวม

2554

รวม

2555

รวม ภาค

ปกต

ภาค

พเศษ

ภาค

ปกต

ภาค

พเศษ

ภาค

ปกต

ภาค

พเศษ

ปรญญาตร

2 ป

- - - - - - 859 1,247 2,106

ปรญญาตร

4 ป

6,132 1,278 7,410 7,571 2,146 9,717 6,656 1,325 7,981

ปรญญาตร

5 ป

2,399 715 3,114 3,353 1,218 4,571 3,709 1,034 4,743

ป.บณฑต

วชาชพคร

- 1,194 1,194 - 273 273 - 153 153

ปรญญาโท 25 823 848 29 986 1,015 26 993 1,019

ปรญญาเอก 28 103 131 34 140 147 43 194 237

รวม 8,584 4,113 12,697 10,987 4,763 15,750 11,293 4,946 16,239

ทมา : มหาวทยาลยราชภฎสกลนคร (ขอมล ณ วนท 30 มถนายน 2555)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

166

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต

จงหวดสกลนคร ตงอยเลขท 59 หม 1 ถนน วปรอ.366 ต.เชยงเครอ อ.เมอง จ.สกลนคร

รหสไปรษณย 47000 www.csc.ku.ac.th โทรศพท : 0-4272-5000 โทรสาร :

0-4272-5013 เปดหลกสตรสอน 3 คณะ และโครงการพเศษดงน

1. คณะทรพยากรธรรมชาตและอตสาหกรรมเกษตร : เปด

การเรยนการสอนเฉพาะภาคปกต มจานวนหลกสตร 5 หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาทรพยากรเกษตร

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

การอาหาร

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาทรพยากรเกษตร

และการจดการผลต

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาอาหารปลอดภย

และโภชนาการ

ปรญญาโท ภาคปกต

- หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาทรพยากร

เกษตร

2. คณะวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตร : เปดการเรยนการ

สอนภาคปกต และภาคพเศษ รวมทงหมด 11 หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชา

วศวกรรมเครองกลและการผลต

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชา

วศวกรรมไฟฟาและคอมพวเตอร

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรม

โยธาและสงแวดลอม

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

สารสนเทศ

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาวทยาการ

คอมพวเตอร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

167

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเคมประยกต

- หลกสตรสาธารณสขศาสตรบณฑต

ปรญญาตร ภาคพเศษ

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชา

วศวกรรมไฟฟาและคอมพวเตอร

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรม

โยธาและสงแวดลอม

- หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

สารสนเทศ

ปรญญาโท ภาคปกต

- หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโยธา

และสงแวดลอม

3. คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ : เปดการเรยนการ

สอนภาคปกต และภาคพเศษ ในระดบปรญญาตร และบณฑตศกษา รวมทงหมด 10

หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต

- หลกสตรบญชบณฑต

- หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการ

- หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการตลาด

- หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการ

โรงแรมและทองเทยว

ปรญญาตร ภาคพเศษ

- หลกสตรบญชบณฑต

- หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชา

การจดการ

ปรญญาโท ภาคพเศษ

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ

- หมวดวชาการจดการ

- หมวดวชาการบญชการเงน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

168

- หมวดวชาการบญชเพอการวางแผนและควบคม

4. โครงการพเศษ

- หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและ

การสอน

- หลกสตรศลปศาสตรดษฎบณฑต สาขาอาชวศกษา

- หลกสตรสาธารณสขศาสตรบณฑต (ตอเนอง 2 ป)

ตาราง 13 แสดงอาจารยประจา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ฯ

คณะ 2551 2552 2553 2554 ทรพยากรธรรมชาตและอตสาหกรรมเกษตร 42 43 43 44 วทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตร 64 65 68 82 ศลปะศาสตรและวทยาการจดการ 52 54 59 61

รวม 158 162 173 187 ทมา : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร

(ขอมล ณ วนท 3 กนยายน 2554)

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสกลนคร ตงอยเลขท 199

หม 3 ถนน พงโคน-วารชภม ตาบลพงโคน อาเภอพงโคน จงหวดสกลนคร 47160

โทรศพท 0-4273-4724-5 โทรสาร 0-4273-4723 www.skc.rmuti.ac.th เปดหลกสตร

สอน 2 คณะ ดงน

1. คณะอตสาหกรรมและเทคโนโลย : เปดการเรยนการสอน ภาคปกต และ

ภาคสมทบ มจานวนหลกสตร 22 หลกสตร ไดแก ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.)

สายชางอตสาหกรรม

- สาขาวชาไฟฟา

- สาขาวชาอเลกทรอนกส

- สาขาวชาชางยนต

- สาขาวชาออกแบบการผลต

- สาขาวชาโยธา

สายบรหาร

- สาขาวชาการบญช

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

169

- สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ

- สาขาวชาการจดการ

- สาขาวชาการตลาด

ปรญญาตร ภาคปกต

หลกสตรครศาสตรอตสาหกรรมบณฑต

- สาขาวชาวศวกรรมอเลกทรอนกสและโทรคมนาคม

หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

- สาขาวชาวศวกรรมไฟฟา

- สาขาวชาวศวกรรมโยธา

- สาขาวชาวศวกรรมเครองกล

- สาขาวชาวศวกรรมคอมพวเตอร

หลกสตรบรหารธรกจบณฑต

- สาขาวชาระบบสารสนเทศทางคอมพวเตอร – พฒนาซอฟตแวร

- สาขาวชาการจดการ-การจดการทวไป

หลกสตรบญชบณฑต

- สาขาวชาบญช

หลกสตรศลปะศาสตรบณฑต

- สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสารสากล

หลกสตรอตสาหกรรมศาสตรบณฑต

- สาขาวชาเทคโนโลยไฟฟา

- สาขาวชาเทคโนโลยอเลกทรอนกส

- สาขาวชาเทคโนโลยเครองกล

- สาขาวชาเทคโนโลยอตสาหกรรม

ปรญญาตร ภาคสมทบ

หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

- สาขาวชาวศวกรรมไฟฟา

หลกสตรบรหารธรกจ

การจดการ-การจดการทวไป

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

170

หลกสตรบญชบณฑต

- สาขาวชาบญชบณฑต

2. คณะทรพยากรธรรมชาต : เปดการเรยนการสอน ภาคปกต และ

ภาคพเศษ

มจานวนหลกสตร 7 หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต

หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต

- สาขาวชาสตวศาสตร

- สาขาวชาพชศาสตร

- สาขาวชาประมง

- สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร

- สาขาวชาผลตภณฑธรรมชาตเพอสขภาพและความงาม

หลกสตรการแพทยแผนไทยบณฑต

- สาขาวชาการแพทยแผนไทย

ปรญญาตร ภาคพเศษ

หลกสตรการแพทยแผนไทยบณฑต

- สาขาวชาการแพทยแผนไทย

ปรญญาโท ภาคปกต

หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

- สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว

ตาราง 14 แสดงนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสกลนคร

ระดบการศกษา 2552 2553 2554 2555 ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) 924 896 598 441 ปรญญาตร 1,736 1,827 1,938 2,724 ปรญญาโท 11 11 11 10

รวม 2,671 2,734 2,547 3,175

ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสกลนคร

(ขอมล ณ วนท 31 สงหาคม 2555)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

171

ตาราง 15 แสดงอาจารยประจา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขต

สกลนคร

คณะ 2552 2553 2554 2555 อตสาหกรรมและเทคโนโลย 123 128 130 165 ทรพยากรธรรมชาต 61 60 67 110

รวม 184 188 197 275

ทมา : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสกลนคร

(ขอมล ณ วนท 31 กรกฎาคม 2555)

ตอนท 4 สรปแนวคดในการจดท ายทธศาสตรการเรยนการสอนภาษาจน

ในจงหวดสกลนคร

จากการจดการศกษาภาษาจนทผานมาตงแตชวงท 1 ถงชวงท 4 และม

นโยบายการจดการควบคมโรงเรยนจนและกระทรวงศกษาธการไดรางแผนยทธศาสตร

สงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน (พ.ศ. 2550 – 2554) ขน และรฐบาลจนไดสนบสนน

การเรยนการสอนภาษาจน ทงระดบพนฐาน ระดบอาชวศกษา และระดบอดมศกษา

เพยงแตยงไมไดกาหนดเปนขอบงคบใหแตละระดบการศกษาบรรจไวในหลกสตรการเรยน

สอนอยางเปนทางการนน ถงแมจะไดรบความรวมมอภาษาจน จากสานกสงเสรมการเรยน

การสอนภาษาจนนานาชาตหรอ HANBAN ซงมบทบาทสาคญตอกระทรวงศกษาธการ

ดงนนเพอเปนการเตรยมความพรอมในการรองรบยทธศาสตรของรฐบาลในการพฒนา

ขดความสามารถของบคลากรทางการศกษาของประเทศไทยในการใชภาษาจนใหสามารถ

สอสาร กบประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ซงเปนประเทศมหาอานาจของกลมประเทศ

เอเชย และมประชาชนทใชภาษาจนในการสอสารเปนจานวนมาก ทงนเพอรองรบการ

พฒนาทรพยากรบคคลทางการศกษาสาหรบจงหวดสกลนครในการกาหนดใหการจดการ

เรยนภาษาจนไดถกบรรจในหลกสตรทกระดบการศกษา ซงสอดรบกบยทธศาสตรของ

จงหวดสกลนคร ทเนนดานการพฒนาทรพยากรมนษยสความเปนเลศทางการศกษา และ

ยงสงผลใหบคลากรทกระดบไดสามารถใชภาษาจนไดอยางกวางขวาง สอดคลองกบทก

วตถประสงคในงานวจยน และใหกรอบยทธศาสตรทเหมาะสมและเปนไปไดในการยกราง

ยทธศาสตรการจดการภาษาจนในจงหวดสกลนคร ผวจยจงไดศกษา กลไกการปฏบตงาน

งานดานการศกษาภาษาจน ทง 7 ดาน คอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

172

1. ดานการบรหาร

2. ดานหลกสตร

3. ดานบคลากร

4. ดานผเรยน

5. ดานการเรยนการสอน

6. ดานเอกสารตาราและแหลงศกษาคนควา สอผสมทใชในการเรยน

การสอน

7. ดานความรวมมอระหวางภาครฐภาคเอกชน และภาคทองถน

เพอใหกาหนดเปนยทธศาสตรทางการศกษาภาษาจนใหมความเปนไปไดอนเปนเงอนไข

สความสาเรจของการจดการภาษาจนในจงหวดสกลนคร ซงรายละเอยด

ในแตละประเดนดงน

7.1 ดานการบรหาร

การบรหารเนนการวางแผนเชงกลยทธและการบรหารทรพยากร

มนษยเชงกลยทธ และการบรหารการเปลยนแปลง

7.1.1 การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (strategic human

resource management) พนกงานเปนสวนสาคญในการบรรลความสาเรจในการสราง

โอกาสในการแขงขน โดยการใชกลยทธการบรหารทรพยากรมนษยซงหมายถง การ

เชอมโยงระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบเปาหมายกลยทธเพอการปรบปรง

สมรรถนะของธรกจและพฒนาวฒนธรรมองคการ จะทาใหเกดนวตกรรมหรอการ

เปลยนแปลงใหมๆ รปแบบของการวางแผนการขยายตว และกจกรรมดานทรพยากรมนษย

เปนการตงใจทจะทาใหองคการสามารถประสบความสาเรจตามเปาหมาย เปนการยอมรบ

หนาทของทรพยากรมนษยวา เปนเสมอนหนสวนหรอสวนประกอบสาคญในกระบวนการ

ของกลยทธระดบบรษทอยางไรกตามการสรางกลยทธเหลานจะตองผานกจกรรมของฝาย

ทรพยากรมนษย เชน การสรรหา การคดเลอก การฝกอบรม และการใหรางวลบคคล

ดงรปท 1.4 แสดงกลยทธทรพยากรมนษยขององคการ

การวางแผนเชงกลยทธ (Strategic planning) หมายถง การตดสนใจ

ขององคการเกยวกบภาระหนาททควรทาใหสาเรจ และวธการกาหนดทจะไปสความสาเรจ

ถงแมวาการวางแผนกลยทธจะเปนสงสาคญสาหรบการพฒนาแผนกลยทธ แตกมความ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

173

จาเปนมากยงขนทจะตองปฏบตการใหเปนไปตามแผน ประกอบดวยการวางเปาหมายและ

จดประสงคทวทงองคกร และหาวธทจะทาใหเปาหมายและจดประสงคเหลานนบรรลผล

สาเรจ ทรพยากรมนษยหรอพนกงานขององคการจะตองมสวนรวมอยางมากใน

กระบวนการวางแผนกลยทธ เมอภารกจ (Mission) ของบรษทไดกาหนดไวอยางชดเจนและ

สามารถวางเปนแนวทางใหเกดความเขาใจไดแลว พนกงานและผจดการกจะใชความ

พยายามอยางเตมทในการทาตามจดประสงคของบรษท ผบรหารระดบสงจะคาดหวงใน

กจกรรมของทรพยากรมนษยวาจะสมพนธอยางเปนระบบกบภารกจและเปาหมายกลยทธ

ตลอดจนมการเพมคณคาเพอใหเปาหมายเหลานบรรลผลสาเรจ ขอดของการวางแผนกล

ยทธคอ จะทาใหบรษทสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทรวดเรว

ได ดวยความเปนจรงเชนน จงควรทาแผนกลยทธใหมความสาคญมากขน ขณะทเศรษฐกจ

ของชมชนในยโรป (Economic Community in Europe) มการเปลยนแปลงจะทาใหเกด

อปสรรคตอการคาและตอตลาดในอาเซยน (Asian markets) โดยเฉพาะอยางยงในประเทศ

จนซงกาลงเปดประเทศ ขณะท ความเปนโลกาภวฒนของธรกจมแทรกอยทวไป การ

วางแผนกลยทธอาจตองจดทาอยางด เพอใหบรษทสามารถเขาสการแขงขนไดซงผจดการ

จะตองมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมอยางรอบคอบเพอชวยใหองคการสามารถ

ขยายตวและอยรอด ซงบทบาทของกลยทธ (Strategic role) ททาใหพนกงานมขอผกพน

จะชวยใหบรษทประสบความสาเรจในการสรางโอกาสในการแขงขนผเชยวชาญดานการ

วางแผนกลยทธ (Strategic Planning) ชอ C.K. Prahalad and Gary Hamel กลาววา

การสรางขอไดเปรยบในการแขงขน ไมใชเพยงขนอยกบความแตกตางของผลตภณฑหรอ

บรการ หรอการเปนผนาทใชตนทนตา (Low – cost leader) เทานนแตยงตองรกษา

ผชานาญงานพเศษเอาไว หรอทเรยกวา แกนของความสามารถ (Core competencies)

และตองมการโตตอบกบลกคาอยางฉบไวหรอกลาวอกอยางหนงไดวา การสรางโอกาส

ในการแขงขนจะขนอยกบความสามารถในการบรหาร เพอทาใหเทคโนโลยของบรษท

เปนไปอยางมระบบ และเกดความชานาญในการผลตเพอเขาสการเปนผมความสามารถซง

จะทาใหธรกจมการปรบตวอยางรวดเรวเพอสรางโอกาสในการเปลยนแปลงของธรกจ

7.1.2 การบรหารการเปลยนแปลง จากการศกษาเราอาจจะสรป

ไดวา การเปลยนแปลงท เกดขนในองคกรจะมอย 3 ลกษณะ คอ

7.1.2.1 การเปลยนแปลงแบบปฏวต (Revolutionary Change)

เปนการเปลยน แปลงทหวงผลอยางฉบพลนทนท ซงผบรหารมกจะใชอานาจและสงให

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

174

พนกงานปฏบตตามทตนตองการ โดยไมคานงถงความรสกหรอความพงพอใจของผท

เกยวของและมกจะเปนการกระทาตามความตองการของฝายบรหารเพยงฝายเดยว เชน

การเปลยนแปลงตาแหนง ระบบงาน และโครงสรางองคกร เปนตน การปฏวตอาจจะมผ

ตอตานมาก เพราะผลจากการเปลยนแปลงอาจจะสรางความไมพอใจและความรสก

ขดแยงระหวางสมาชกกลมตางๆ ได ซงจะกอใหเกดความไมไววางใจ ความขดแยงและ

ไมใหความรวมมอในอนาคต

7.1.2.2 การเปลยนแปลงแบบมววฒนาการ (Evolutionary

Change) เปนการเปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไปอยางชาๆ ทเรยกไดวาเกอบจะอย

ตรงกนขามกบวธการปฏวต โดยปกตการเปลยนแปลงแบบววฒนาการในองคกรจะไม

กอใหเกดความตนเตนหรอประหลาดใจมากนกในหมสมาชก เพราะการเปลยนแปลงจะ

คอยๆ เกดขน ทาใหผคนปรบตวตามโดยไมรสกตววามการเปลยนแปลงนานๆ ครงจงจะ

ปรากฏวาไปกระทบกระเทอนตอผเกยวของสกครง

7.1.2.3 การเปลยนแปลงแบบวางแผน(Planned Change)เปน

การเปลยนแปลงททาอยางเปนระบบ เพราะมการศกษา วเคราะห และวางแผนไวลวงหนา

ซงจะชวยใหองคกรเปลยนแปลงและพฒนาไปอยางเปนขนตอน และมประสทธภาพ

มากกวาวธอน โดยเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของกบการเปลยนแปลงเขามารวมมอกบฝาย

บรหารในการเปลยนแปลง

อยางไรกด การเปลยนแปลงแบบวางแผนอาจจะไดรบการ

ตอตานจากบคคลทวไปเหมอนกน แตนอยกวาวธการปฏวต เนองจากทกฝายทไดรบ

ผลกระทบจะมสวนเกยวของ ในกระบวนการเปลยนแปลง ประการสาคญการวางแผน

เปลยนแปลงจะตองมผนาทเขาใจอนาคต มวสยทศน และคดอยางเปนระบบ ตลอดจน

สามารถประสานงานและสอความเขาใจกบสมาชกไดทกคน มเชนนนอาจเสยเวลา และทา

ใหเกดความลาชาในการดาเนนงาน เราจะเหนวาการเปลยนแปลงองคกรในรปแบบตางๆ

จะขนอยกบวาผบรหารขององคกรนนตองการจะนารปแบบใดมาใช ซงเขาจะตองตดสนใจ

โดยคานงถงวตถประสงคและผลกระทบทจะเกดขน โดยเลอกใชการเปลยนแปลงไดอยาง

ถกตอง และเหมาะสมตามสภาพของสงแวดลอม และปจจยตางๆ ในองคกร ซงอาจจะ

กอใหเกดการตอบสนองทดจากสมาชก หรออาจกอใหเกดความไมเขาใจ และแรงตานตอ

การเปลยนแปลงทเกดขน ซงผบรหารและตวแทนการเปลยนแปลงจะตองทาการศกษาถง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

175

ผลกระทบทสะทอนกลบมาอยางรอบคอบ และหาแนวทางและวธแกไข เพอใหการ

เปลยนแปลงองคกรสามารถกาวไปขางหนาและประสบความสาเรจได

7.2 ดานหลกสตร

กระทรวงตางๆ ทเกยวของกบการจดการศกษาระดบมธยมศกษา

ตอนปลายสายอาชพ (อาชวศกษา) ของประเทศ และหนวยงานภาคเอกชนทเกยวของ อาท

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย ควรดาเนนมาตรการ

ดงตอไปน

7.2.1 การพฒนาภาพลกษณและทศนคตทดตอการเรยน

อาชวศกษา

7.2.1.1 รวมกนพฒนาภาพลกษณและทศนคตทดตอการเรยน

อาชวศกษา โดยทาการประชาสมพนธในเชงรกและทาตอเนองผานสอตางๆ เพอให

ผปกครองและนกเรยนไดทราบขอเทจจรงในการเรยนสายอาชวศกษา ชใหเหนถง

ความกาวหนาของผเรยน การทางานเชอมโยงกบระบบคณวฒวชาชพ รวมทงความสาคญ

ของผทเรยนสายอาชวศกษาวาเปนกาลงทสาคญมากในการทจะขบเคลอนเศรษฐกจ

ของประเทศมากกวาสายสามญบางสาขา โดยดงจดเดนของอาชวศกษาเปนเทคโนโลย

ชนสงและสาขาทกาลงเปนทตองการของตลาดแรงงาน รวมทงคาตอบแทนแรงงาน

ทจะไดรบหลงจากจบการศกษา

7.2.1.2 จดหลกสตรการศกษาขนพนฐานทเปนสายอาชพ

(กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย) ใหนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1-3 ไดเขา

สงเกตการณในสถานประกอบการณทงในดานการทางานและใหเปนผฝกหดกบ

เครองจกรกลหรออปกรณทางเทคโนโลยทนกเรยนสนใจเพอใหนกเรยนมโอกาสไดสมผส

เทคโนโลยประเภทอตโนมตและกงอตโนมต เพอสรางความคนเคยและรจกพฒนาการของ

เทคโนโลย เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจดวยตนเองในการทจะเลอกเรยนตอสาย

สามญหรอสายอาชวศกษา

7.2.1.3 ขอความรวมมอสถานศกษาในทกสงกดทเปดสอนใน

ระดบมธยมศกษาสนบสนนและใหการแนะแนวการศกษาเชงรก เพอสรางความเขาใจกบ

ผปกครองและนกเรยนใหเหนความสาคญของการเรยนอาชวศกษาและความกาวหนาใน

เสนทางอาชพ และการเรยนตอในระดบอดมศกษา รวมทงเพมการแนะแนวใหครอบคลม

และทวถงกลมเปาหมาย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

176

7.2.1.4 จดระบบการแนะแนวทสงเสรมใหผเรยนไดรจกตนเอง

มอสระในการเลอกเรยนตามความถนดและความสนใจ รวมทงการอานวยวามสะดวกใน

การเขาแนะแนวการศกษาสายอาชวศกษาในโรงเรยนมธยม

7.2.1.5 จดทาแผนการประชาสมพนธระยะยาว และกจกรร

หลากหลาย อาท เชน การทา Road Show ในกลมโรงเรยนมธยมเปาหมาย การจด Open

House เพอเปนการประชาสมพนธสถานศกษา การจด Vocational Camp เพอใหนกเรยน

ระดบชนมธยมศกษาตอนตนไดมโอกาสเขามาสมผสกบการเรยนในสายอาชวศกษา และม

ขอมลประกอบการตดสนใจในการเลอกเรยนตอในระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญ

หรอสายอาชพ

7.2.1.6 ควรมการขยายหนวยจดการเรยนมธยมศกษาตอน

ปลายสายอาชพใหครอบคลมทงประเทศโดยเฉพาะในชนบททอยหางไกลและในสาขาทเปน

ทตองการของชมชน เพราะการศกษาจะตองเปนไปเพอพฒนาชมชนและตองไมพรากคน

ออกจากชมชน สนบสนนใหองคกรปกครองทองถนไดเขามามสวนรวมในการจด

อาชวศกษาเพอทองถนเพอเดกๆ จะไดมอาชพทสามารถเลยงตนเองไดในชมชน เชน

เกษตรกรรม ประมง เปนตน รวมทงเพมเปาหมายการรบนกเรยนในกลมอนนอกเหนอจาก

ผสาเรจมธยมศกษาปท 3 เชน กลมคนวยทางาน (Non-aged group) ผดอยโอกาสเปนตน

7.2.1.7 สถาบนอาชวศกษาแตละแหงควรเรงปรบปรงการเรยน

การสอนใหมคณภาพรวมทงภาพลกษณของสถาบน เพอใหผเรยนเกดความภาคภมใจและ

มทศนคตทดตอการเรยนอาชวศกษา

7.2.2 การพฒนาวธการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนใหเตม

ศกยภาพอยางแทจรง

7.2.2.1 ดาเนนการพฒนาการศกษาระบบทวภาคอยางจรงจง

รวมทงการเทยบโอนการเรยนรการสะสมหนวยกตทงการศกษาในระบบและนอกระบบใหม

คณภาพและมาตรฐานทสงขนเนองจากการเทยบโอนในปจจบนมปญหาดานคณภาพไม

ดาเนนการอยางจรงจงและโปรงใสทงยงมปญหาดานคณภาพและมกเปนการแสวงหา

รายไดของสถานศกษามากกวา

7.2.2.2 ควรทาโครงการความรวมมอกบสถานประกอบการ

จดการศกษาในรปแบบทวภาค หรออาจจะเปนการฝกงาน เพอใหผเรยนไดมโอกาสเรยนร

และฝกปฏบตในกระบวนการทางานจรง ซงชวยใหผเรยนไดพฒนาความคดสรางสรรค

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

177

รวมทงทกษะในการปฏบตงานอกดวย

7.2.2.3 พฒนาหลกสตรและการฝกอบรมแบบฐานสมรรถนะ

อยางจรงจง และเตรยมความพรอมดานบคลากรเพอสรางความเชอมนจากผปกครองและ

สถานประกอบการ

7.2.2.4 ปรบรปแบบการจดการเรยนการสอนอาชวศกษาใหม

ความหลากหลายยดหยนแกผเรยนใหมากขนและจดหลกสตรทางเลอกเพอแกปญหา

ผเรยนออกกลางคน

7.2.2.5 ปรบวธการเรยนการสอนเพอสงเสรมใหผเรยน

อาชวศกษา คดเปนทาเปนโดยเนนการลงมอปฏบตจรง ผานการเรยนการสอนแบบทวภาค

“โรงเรยน-โรงงาน” ใหครอบคลมทกสถานศกษาทวประเทศ

7.2.2.6 พฒนาความพรอมของสถานศกษาในดานเครองมอ

เครองจกร อปกรณหองเรยนหองปฏบตการใหมความทนสมยอยเสมอโดยททกแหง

ไมจาเปนจะตองมเหมอนกน แตสามารถใชสงอานวยความสะดวกเหลานรวมกน สาหรบใน

สวนของเครองมอ และเทคโนโลยสมยใหมทมราคาแพงททางสถานศกษามาสามารถจดซอ

เองไดควรทาโครงการความรวมมอกบสถานประกอบในการจดการศกษาในรปแบบทว

ภาคหรออาจจะเปนการฝกงาน

7.2.2.7 ควรใหสถาบนอาชวศกษาเอกชน มสดสวนในการรบ

ผเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายสายอาชพเพมมากขน เนองจากมความคลองตวใน

การบรหารจดการมากกวาสถานศกษาของรฐบาล

7.2.2.8 ควรสนบสนนสถานประกอบการใหมสวนรวมในการ

จดการศกษาใหมากขนเชน โรงเรยนปญญาภวฒน เปนตน

7.2.2.9 สอดแทรกคณธรรมจรยธรรม ความมวนย และเจตคต

ทดเขาไปในกระบวนการเรยนการสอน โดยเฉพาะเรองความซอสตว ขยน อดทน

และตรงตอเวลา รวมทงยกระดบความรในดานการใชภาษา ทงภาษาไทยและ

ภาษาตางประเทศ และความรพนฐานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและคอมพวเตอร

7.2.3 หลกสตรอดมศกษา ในจงหวดสกลนคร มดงน

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ไดเปดหลกสตรปรญญาตร

ปรญญาโทและปรญญาเอก โดยม คณะครศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

คณะวทยาการจดการ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณะเทคโนโลยการเกษตร คณะ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

178

เทคโนโลยอตสาหกรรม สานกงานอธการบด สานกสงเสรมวชาการและงานทะเบยน

สานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนวจยและพฒนา สถาบนภาษาศลปะ

และวฒนธรรม และบณฑตวทยาลย เปดสอนในระดบปรญญาตร (4 ป) จานวน 12

หลกสตร ระดบปรญญาตร (5 ป) จานวน 1 หลกสตร ระดบปรญญาโท จานวน 4

หลกสตร ระดบปรญญาเอก จานวน 2 หลกสตร มบคลากรทงหมด จานวน 677 คน

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวด

สกลนคร ไดเปดหลกสตร คณะทรพยากรธรรมชาตและอตสาหกรรมเกษตร : เปดการ

เรยนการสอนเฉพาะภาคปกต มจานวนหลกสตร 5 หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต

สาขาวชาทรพยากรเกษตร หลกสตรวทยาศาสตรบณฑตสาขาวชาเทคโนโลยการอาหาร

หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาทรพยากรเกษตรและการจดการผลตหลกสตร

วทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาอาหารปลอดภยและโภชนาการ

ปรญญาโท ภาคปกต หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาทรพยากรเกษตร

คณะวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตร : เปดการเรยนการ

สอนภาคปกต และภาคพเศษ รวมทงหมด 11 หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมเครองกลและการผลต หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชา

วศวกรรมไฟฟาและคอมพวเตอร หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรม

โยธาและสงแวดลอม หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ

หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร หลกสตรวทยาศาสตร

บณฑต สาขาวชาเคมประยกต หลกสตรสาธารณสขศาสตรบณฑต

ปรญญาตร ภาคพเศษ หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมไฟฟาและคอมพวเตอร หลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชา

วศวกรรมโยธาและสงแวดลอม หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

สารสนเทศ

ปรญญาโท ภาคปกต หลกสตรวศวกรรมศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาโยธาและสงแวดลอม

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

179

คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ : เปดการเรยนการ

สอนภาคปกต และภาคพเศษ ในระดบปรญญาตร และบณฑตศกษา รวมทงหมด 10

หลกสตร ไดแก

ปรญญาตร ภาคปกต หลกสตรบญชบณฑต หลกสตร

บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการ หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชา

การตลาด หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการโรงแรมและทองเทยว

7.3 ดานบคลากร

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกถง

ความสาคญของการพฒนาบคลกรใหทนตอความตองกาของสภาพปจจบนจงไดเรงพฒนา

ครไทยทสอนภาษาจน และใหความสาคญกบการสรางวสยทศนในการสงเสรมการเรยน

การสอนภาษาจนใหแกผบรหาร จงจดอบรมครไทยทสอนภาษาจนและจดรายการศกษาด

งานดานการจดการการเรยนการสอนสาหรบผบรหารโรงเรยน เพอใหเกดการพฒนาไป

พรอมๆ กน ในการแกไขปญหาการขาดแคลนครสอนภาษาจนสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานไดรวมมอกบสาธารณรฐประชาชนจนจดหาครอาสาสมครจนมาสอน

ในประเทศไทย เรมตงแตปการศกษา 2547 จนถงปจจบน

นอกจากนสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานได

เตรยมการสาหรบการพฒนาการเรยนการสอนตอไป คอ จดอบรมครแกนนา/ครประจา

ศนยเครอขายสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน เพอใหมความเขมแขงทางวชาการ และม

ศกยภาพในหารใหความชวยเหลอโรงเรยนทเปดสอนภาษาจนภายในเครอขาย จดอบรม

เทคนคการสอนและการใชสอใหแกครอาสาสมคร พฒนาสอ interactive เพอใหผเรยนและ

ครไดมโอกาสฝกฝนภาษาจนมากยงขน พฒนาเกณฑเพอประเมนศกยภาพและมาตรฐาน

ครสอนภาษาจน จดทาโครงการโรงเรยนพโรงเรยนนองระหวางโรงเรยนในประเทศไทยและ

จน เพอพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน เตรยมทาวจยคนหาวธการเรยนการสอน

ภาษาจนทประสบผลด (Best practice) การพฒนาการเรยนการสอนภาษาจนอยางมนคง

เขมแขง และการขยายความรวมมอกบสาธารณรฐประชาชนจนแบบยงประโยชนแกกนและ

กนใหมากทสดเทาทจะทาได จะสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยใน

ภาพรวม (วารสารวชาการ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2550)

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

180

7.4 ดานผเรยน

ในจงหวดสกลนคร มการจดการศกษา ทงในระดบพนฐาน ระดบ

อาชวะศกษาและระดบอดมศกษา ทไดดาเนนการตามยทธศาสตรของ

กระทรวงศกษาธการ ดงน

7.4.1 การศกษาระดบพนฐาน

จากการจดการศกษาตามยทธศาสตร มผลการศกษาตามท

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) ไดทดสอบการเรยนของนกเรยน

ป.3 และ ป.6 ทวประเทศ ผลสมฤทธทางการเรยนนกเรยนตาในภาพรวมทงระดบจงหวด

และระดบประเทศ คาเฉลยทกวชาตากวา 50 % วเคราะหแลวนาจะมาจากสาเหต

ดงตอไปน

7.4.1.1 โครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน กาหนดให

นกเรยนชน ป.1 – 3 เรยน 8 กลม สาระการเรยนรไมเหมาะสมกบพฒนาการและวยของ

ผเรยน เรยนมากเกนไป เมอเทยบกบประเทศอนแลว วชาภาษาประจาชาตจะใหเวลาเรยน

มาก แตประเทศไทยใหเวลานอย ตองจดเวลาใหเรยนกลมสาระการเรยนรมากถง 8 กลม

ทาใหนกเรยนเรยนมากไมเหมาะสมกบพฒนาการและเปนการยดเยยดใหเรยน

เกดผลเสยมาก

7.4.1.2 การบรหารงานวชาการของโรงเรยนไมม

ประสทธภาพ เพราะลดความสาคญเรองตางๆ ลง ดงน

1. การจดทาหลกสตรสถานศกษา

2. การวางแผนการบรหารหลกสตร

3. การจดครเขาสอนใหเหมาะสมกบชน ป.1

4. การนเทศภายในโรงเรยน

5. การจดหาและใชสอในการจดการเรยนการสอน

7.4.1.3 ครเปนบคคลทสาคญในการจดการเรยนร แตพบวา

ครบางสวนไมเตรยมการสอนไมนาหลกสตรไปสการจดการเรยนรตามกระบวนการและ

หลกการตามหลกสตร สงผลใหนกเรยน มผลการเรยนไมบรรลตามมาตรฐานการเรยนร

ของหลกสตร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

181

7.4.1.4 นกเรยนชน ป.1-3 เรยนมากถง 8 กลม ไม

เหมาะสมกบวย นกเรยนฝกทกษะและเรยนรไมเพยงพอในชน ป.1-3 สงผลใหนกเรยนมพน

ฐานความรไมดเรยนในชนสงขนไมดตามไปดวย

7.4.1.5 การใชสอการเรยนการสอนไมสอดคลองกบ

บทเรยน เนองจากขาดสอทเหมาะสม

7.4.1.6 ครบางสวนไมนาสอเทคโนโลยมาใช เนองจากไมได

รบการพฒนาความสามารถในการใชสอ ICT

7.4.1.7 การวดผลสมฤทธโดยหนวยงานกลาง (สทศ.,

สพฐ.) ไมสอดคลองกบการจดการเรยนการสอน ในชนเรยน จดทาแบบทดสอบโดยขาด

การมสวนรวมของครผสอน ทาใหแบบทดสอบไมสามารถสะทอนผลการเรยนการสอนท

แทจรง

7.4.1.8 ผบรหารโรงเรยนบางสวนขาดภาวะผนาทาง

วชาการ ไมสามารถจดระบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพ ขาดระบบการนเทศ

ภายใน ขาดการประเมนผลและปรบปรงแกไข

7.4.1.9 ศกษานเทศกบางสวนขาดภาวะผนาทางการนเทศ

ไมสามารถดาเนนการนเทศใหมประสทธภาพผลสมฤทธทางการศกษาระดบมธยมศกษา

พบวาการเรยน 5 กลมสาระการเรยนร ระดบชนมธยมศกษาปท 3 และระดบชน

มธยมศกษาปท 6 (O - NET ) ปการศกษา 2553 และปการศกษา 2554 สงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 23

ในระดบอาชวศกษา มผลสมฤทธทางการศกษา

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน นกศกษา ประเภทวชาบรหารธรกจ

ดงน

1. ระดบ ปวช. 1 แผนกวชาทม GPA สงสด คอแผนกวชาการบญช (ม.6)

สวนแผนกวชา ทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาพณชยการ

2. ระดบ ปวช. 3 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชาบญช (ฝกงาน)

สวนแผนกวชา ทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาบญช

3. ระดบ ปวส. 1 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชาบญช (ม.6)

สวนแผนกวชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาคอมพวเตอรธรกจ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

182

4. ระดบ ปวส. 2 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชาการจดการ

สานกงาน สวนแผนกวชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาบญช (ม.6)

ทกระดบชน (ปวช. 1-ปวส. 2) จะม GPA ตาสด ประมาณ 2.254 ผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยน นกศกษา ประเภทชางอตสาหกรรม ดงน

1. ระดบ ปวช. 1 แผนกวชาทม GPA สงสด คอแผนกวชาโยธา สวนแผนก

วชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาชางเชอมโลหะ โดยแผนกวชาเชอมโลหะและแผนกวชา

กอสราง ม GPA ตากวา 2.00 (เกณฑการจบหลกสตร)

2. ระดบ ปวช. 2 แผนวชาทม GPA สงสด คอแผนกวชาไฟฟากาลง

สวนแผนกวชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาชางเชอมโลหะ โดยแผนกวชาเชอมโลหะ

ม GPA สงกวา 2.00 (เกณฑการจบหลกสตร)

3. ระดบ ปวช. 3 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชากอสราง

สวนแผนกวชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาเครองกล

4. ระดบ ปวส. 1 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชากอสราง

สวนแผนกวชาทม GPA ตาสด คอ แผนกวชาอเลกทรอนกส (ม.6)

5. ระดบ ปวส. 2 แผนกวชาทม GPA สงสด คอ แผนกวชาเทคนค

การผลต สวนแผนกวชา ทม GPA ตาสด คอ แผนกวชากอสราง

ระดบอดมศกษา

สาหรบมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ในปการศกษา 2555 มนกศกษา

ทงหมด จานวน 16,239 คน ปการศกษา 2554 มผสาเรจการศกษาจานวน 2,164 คน

จากการสารวจ พบวา รอยละของบณฑตทไดงานทาหรอประกอบอาชพอสระภายใน 1 ป

ในปงบประมาณ พ.ศ.2554 เทากบ 85.74 ในขณะเดยวกนไดสารวจความพงพอใจของผใช

บณฑตและความพงพอใจของนกศกษาตอมหาวทยาลยราชภฎสกลนคร พบวา ผใชบณฑต

มความพงพอใจ รอยละ 90.02 และนกศกษามความพงพอใจตอมหาวทยาลยราชภฎ

สกลนคร รอยละ 80.89 ทงนมนกศกษาใหมเขาเรยน

1. ดานการเรยนการสอน

กระแสการเรยนการสอนภาษาจนกทะยานสงถงขดสดทวโลก

เพอตอบสนองสถานการณทจนกาลงทะยานสชาตอานาจ อนสงผลโดยเฉพาะในทาง

เศรษฐกจทวโลก ดานไทยนนกมการตอบสนองสถานการณดงกลาว โดยจากการวจยการ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

183

เรยนการสอนภาษาจนชนลาสด ระบมผเรยนภาษาจนทวประเทศ มากถง 567,0000 คน

มากกวาประมาณการณทวไป ทระบไวกวา 300,000 คน ขณะทรฐบาลกตอบสนองดวย

การกาหนดยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน เพอเพมขดความสามารถการ

แขงขนของประเทศดวย และอนง ชาตไทยในฐานะทมประชาชนเชอสายจน เปนจานวนมาก

ทงเปนชาตเพอนบาน มบรรยากาศความรสกทใกลชดกนทางวฒนธรรม ดาเนน

สมพนธภาพฉนทมตรกบจนมากวา 30 ป ดไมนามปญหาในเรองการพฒนาตอยอดการ

เรยนการสอนภาษาจน ศาสตราจารย ดร.เขยน ธระวทย แหงศนยจนศกษา สถาบนเอเชย

ศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลยได ออกโรงเปนหวเรอใหญหาคาตอบและหนทางเพอขจด

ปญหาทเปรยบเสมอนเปน “หลมดา” ทแผคลมอยทวเวทการเรยนการสอนภาษาจน

ผานการวจยชดใหญ “การเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย” การวจยดงกลาว

ซงทานอาจารยเขยนเปนผดแลในฐานะประธานโครงการน มเปาหมายสารวจขอเทจจรง

สภาพการณทเปนอยในระบบการเรยนการสอนทวประเทศ ทกระดบชน จากชนอนบาล

ถงอดมศกษา ไปถงการศกษานอกระบบ ตลอดจนสารวจเงอนไขปจจยสาคญตางๆ ทโยง

ใยสงผลสการสรางคณภาพในการเรยนการสอนภาษาจน ทงภมหลงความเปนมา นโยบาย

และยทธศาสตรของรฐบาล และความรวมมอระหวางไทย-จน เปนตน ขณะน คณะวจยได

เสรจสนการวจยเฟสแรก ซงกนเวลาในการจดทา 1 ป 4 เดอน ไดแก การสารวจสภาพการ

เรยนการสอนภาษาจน และไดแถลงการณวจยในวนท 17 ตลาคม 2551 ณ หองประชม

ใหญ สานกงานใหญ ธนาคารกรงเทพ

ในการประชมแถลงการณวจยการเรยนการสอนภาษาจน เฟสแรก รอง

ศาสตราจารย พชน ตงยนยง ภาควชาภาษาจน คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย และผดแลการวจยการเรยนการสอนในระดบอดมศกษา ชวาปญหาใหญ

ทสดในการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย และสงผลเสยหายแกการเรยนการสอน

ภาษจนทกระดบชน ไดแก ปญหารอยตอทสรางความสญเปลาและความไรคณภาพดาน

ทกษะภาษาตลอดจนดานการพฒนาองคความรอนๆ ทจะสรางคณภาพทสมบรณ

แกผเรยน โดยอธบายบอเกดของปญหารอยตอดงกลาวมาจากการทการเรยนภาษาจน

ตองแปรผนไปตามปจจยดานความมนคงแหงชาต ความสมพนธระหวางประเทศ

ความตองการของประชาชน และสภาพเศรษฐกจอยตลอดเวลา ทาใหการศกษาภาษาจน

เสอมคณคา และขาดความตอเนอง เกดปญหา “รอยตอ” ในการศกษาภาษาจนระดบ

ตางๆ โดยปญหาทเหนไดชดระหวางการพฒนาในอดตคอ เมอป พ.ศ. 2515 ทางการไทย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

184

อนญาตใหสอนภาษาจนไดแคระดบประถมศกษาเทานน ไมมโรงเรยนใดในไทยทสอน

ภาษาจนระดบมธยม ในปเดยวกน จฬาลงกรณมหาวทยาลยกเปดสอนภาษาจน กระทงป

พ.ศ.2535 รฐบาลอานนท ปนยารชนประกาศใหมการเรยนการสอนภาษาจนไดทก

ระดบชน นบเปนเวลาถง 20 ป ทไทยมการสอนภาษาจนระดบอดมศกษาแตไมมการเรยน

การสอนในชนมธยม และรวมเวลานานถง 40 ป ทการเรยนการสอนภาษาจนในไทย

ขาดหายไปจากระดบชนเรยนมธยมศกษา

“ปจจยดงกลาว ทาใหเกดภาวะ “ศนยสามระดบ” ในการวงการเรยนการ

สอนภาษาจนในไทย โดยโรงเรยนระดบประถมศกษากเรมตนการเรยนการสอนจากศนย

โรงเรยนระดบมธยมศกษาทไมมระดบประถมศกษา หรอมระดบประถมศกษาแตไมไดสอน

ภาษาจน กเรมตงจากศนย สถาบนระดบอดมศกษาทเปดสอนภาษาจนมาตลอด 20 ป ไมม

ตวปอนคอผเรยนภาษาจนจากระดบมธยม กเรมตนจากศนยเชนกน นบเปนสภาพทกอ

ความสญเปลาทางการศกษาอยางรนแรง” (พชนช. 2550)

จดทนาสงเกตอกประการคอ ภาษาจนเปนภาษาตางประเทศภาษาเดยวท

กระทรวงศกษาธการโยนอานาจการตดสนใจ เรองนโยบายใหแกสภาความมนคงแหงชาต

และขอสรปทเปนจดนาสนใจ คอบทบาททางสงคมของภาษาจนทถกกาหนดโดยรฐ ตลอด

ประวตการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทย รฐไดกาหนดบทบาทภาษาจนแตกตางกน

ไปตามยคสมย สรปไดถง 8 บทบาท ไดแก ภาษาแหงการสบทอดอตลกษณจน

(พ.ศ. 2461), ภาษาทเปนภยตอความมนคงแหงชาต (พ.ศ. 2479), ภาษาของอรของมตร

ประเทศ (พ.ศ. 2482), ภาษาของมหาอานาจดานใดดานหนง (พ.ศ. 2491), ภาษาทเปน

เครองมอเผยแพรลทธคอมมวนสต (พ.ศ. 2494), ภาษาเศรษฐกจเพอการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมของประเทศ (พ.ศ. 2535), ภาษาตางประเทศทสอง หมวดภาษาตะวนออก

(พ.ศ. 2544), และลาสด กเปนภาษาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศใน

โลกาภวตน (พ.ศ. 2549-2553)

ภาษาจนไมเคยมบทบาทคณคาในฐานะของศาสตรศลปภาษาทบรสทธ

หากการกาหนดบทบาทคณคาน เสมอนการเรมตน กกลาวไดวา “การเรมตนทด

(ยอมสาเรจไปแลวครงหนง) ไมเคยมในประวตศาสตรการเรยนการสอนภาษาจนใน

ประเทศไทย” ดงนน กาวขนตอๆ ไปของการเรยนการสอน จงมไดยนอยบนพนฐานปรชญา

ทด ทจะนาไปสความสาเรจในการพฒนาดานน

สงทนาเสยดายทสด คอ “ผกาหนดแผนงาน และยทธศาสตรการเรยน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

185

การสอนภาษาจนนน ไมใหความสาคญแกผเรยนในฐานะทเปนผมสวนไดสวนเสย สมมตวา

ในแตละป มคนไทยเรยนภาษาจนในแตละระดบตางๆ ภายใตระบบตางๆ ประมาณ

300,000 คน ถามผเรยนแลวเลกกลางคน เรยนแลวลม หรอเรยนแลวไมไดใชประโยชน

เลยตลอดชวต (ไดแตสอบผานชนทกาลงเรยนอย) มอตราสวนสงถงรอยละ 90 การเรยน

ภาษาจนกเทากบทารายผเรยน เพราะเสยโอกาสทจะเอาเวลาไปพฒนาความร

ความสามารถในดานอนๆ ถาลดจานวนผถกทารายไปเหลอรอยละ 50 หรอนอยกวา กจะ

ทาใหประเทศไทยดขน นนควรเปนภาระเรงดวนทผนาการศกษาจะตองหายทธวธในการ

ปองกนเยาวชนไทยมใหถก “ปองราย” ตอไปอกอยางไมมวนจบสน อยางไรกตามทางออก

ปญหาคอวา “ควรเปดการเรยนการสอนภาษาจนในระดบมธยมมากๆ แตพอมการสงเสรม

กกลบมเปดสอนในระดบประถมศกษามากกวา ดงนน โรงเรยนทไมมชนประถม มแตชน

มธยม กตองเรมเรยนจากศนย อยางไรกด มองในแงดหากกระทรวงศกษาและสถาบน

ตางๆ รวมมอกนดๆ ภายใน 5 ป จะตอกนตด”

“ดานตาราเรยนกมความหลากหลาย เมอมการปฏรปการศกษาทวประเทศ

ในป พ.ศ. 2542 มการกระจายอานาจใหแกใหแกเขตการศกษาใหการกาหนดหลกสตร

กระทรวงศกษากาหนดแคกรอบใหญๆ เทานน มการปลอยเสรทางตารา ภาษาจนนน

ตางจากภาษาฝรงเศส ภาษาเยอรมนทมประวตการเรยนการสอนยาวนาน มความมนคง

พอสมควรแลว ภาษาจนเพงเรมตนตงไข รฐกปลอยใหเดนเองวงเอง แลวกตองลมลก

คลกคลานกนสกระยะ การปฏรปการศกษาในป 2542 จงสรางปญหาใหกบภาษาจน

อกครง”

ปญหาการเรยนการสอนภาษาจนมทกระดบชน มดงน

1. ระดบประถม มธยม ปญหาในการเรยนการสอน ไดแก

- หลกสตรการสอนไมชดเจน มการใชหลกสตรกลมสาระ

ภาษาตางประเทศเปนแกนกลาง ซงไมเหมาะสมกบผเรยนชาวไทย

- คร มจานวนไมเพยงพอ หรอใชครอาสาสมคร ทมไดจบหลกสตรคร

ซงขาดเทคนคการสอน ทจะสรางความสนใจแกเดกอยางเพยงพอ รวมถงการปพนฐาน

ปญหาในสวนนมาจากนโยบายจากหนวยงานรฐ ทไมกาหนดอตราบรรจครทเชยวชาญ

หรอจบดานครมาโดยตรง ทาใหเกดปญหาในสวนของคร ขาดกาลงใจและแรงจงใจในการ

ทาหนาท นอกจากน ครยงประสบกบปญหาเศรษฐกจ คาจาง เงนเดอนตา ทจะมา

ประกอบอาชพคร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

186

- การแกปญหา ณ ขณะน ควรจะระดมความชวยเหลอจากสมาคม

ชาวจนในการจดกจกรรมสงเสรม ใชสอเทคโนโลยสมยใหม เพอใหเดกไดฟงเสยงจาก

เจาของภาษา หรอกาหนดกจกรรมอนๆ

2. ระดบอาชวศกษา ปญหา ไดแก

- คร กระทรวงศกษาไมมตาแหนงขาราชการประจาสาหรบคร

ผเชยวชาญภาษาจน ปจจบนครสอนภาษจนในระดบอาชวศกษาเปนแคลกจางประจา

บนทอนกาลงใจของผสอน กอปรดวยไมมหลกประกนในการความมนคงในอาชพ สภาพ

ดงกลาว นาไปสการขาดแคลนครเชนกน อนนาไปสคณภาพการเรยนการสอน

- การสงเสรมจากหนวยงานภาครฐ ซงกลมวทยาลยอาชวศกษาอย

ภายใตการกากบดแลของคณะกรรมการอาชวศกษา (สอศ.) ซงทผานมา สอศ.มแตสง

“ครอาสาสมคร” จากสานกงานคณะกรรรมการศกษาขนพนฐาน (สพฐ) สภาพดงกลาว

กนาไปสปญหาคณภาพในการเรยนการสอนเชนกน

- สถาบนศกษาระดบอาชวศกษาเหลาน ใหความสาคญกบการสอน

ทกษะอาชพมากกวา และมกจะมอบหมายหนาทใหครสอนภาษจนไปสอนวชาอนๆ ดวย

ทาใหครไมมเวลาเพยงพอในการตระเตรยมการสอนเตมท นอกจากน การกาหนดชวโมง

กไมเพยงพอสาหรบการเรยนการสอน

- ขาดงบประมาณในการสนบสนนการศกษาดงาน แลกเปลยน

วฒนธรรมจน การอบรม และการจางครชาวจนมาชวยเสรมพฒนาคณภาพการเรยน

การสอน

- ขาดหลกสตรทตอเนอง ทงในกลมวทยาลยอาชวศกษาเอง และการ

รองรบนกเรยนจากสายสามญ

- การเรยนการสอนภาษาจนในวทยาลยอาชวศกษา ขาดชวงไป 20 ป

เนองจากสถานการณในอดต ทสงผลใหการเรยนการสอนถกจากดควบคม ขณะน

สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เพงไดรวมกบผชานาญภาษาจน 31 ทาน ผลต

ตาราสาหรบวทยาลยอาชวศกษา โดยมการทดลองใชในวทยาลยทง 68 แหงทวประเทศ ท

มการเปดสอนภาษจนในป 2551

3. ระดบอดมศกษา โดยมาตรฐานทวไป เปนดานสดทาย ทนกศกษาจะออก

ไปสวงการประกอบอาชพ ดเหมอนวา ปญหาทกอยางทเกดขนในระดบชนเรยนกอนหนา

จะไหลมารวมศนยอยในระดบอดมศกษา นอกจากปญหารอยตอทตองมาเรมตนจากศนย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

187

ทาใหนกเรยนจานวนมากสญเสยเวลาเปลาแลว ปญหาใหญๆ ในการเรยนการสอนใน

ระดบอดมศกษาปจจบน ไดแก

- การเรยนการสอนไมมมาตรฐาน โดยผเรยนทจบหลกสตรวชาเอกหรอ

โทตางมหาวทยาลยกน มความรภาษาจนตางกนมาก สาหรบหลกสตรทใชใน

ระดบอดมศกษาแตกตางจากระดบอนๆ โดยมการใหอานาจคอนขางสงแกผสอนในการ

เลอกใชตารา แบบเรยน และสอการสอน สถาบนอดมศกษาของรฐประเภทมหาวทยาลย

ใชตาราวชาพนฐานทผลตเองมากกวาตาราสาเรจรป สวนกลมมหาวทยาลยราชภฎ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลและมหาวทยาลยเอกชนใชตาราสาเรจรปมากกวา ซง

หลกเกณฑในการ “ผลตตารา” หรอ “เลอกตารา” เองน มจดออนคอ ประสบการณและ

ความสามารถของผสอนทแตกตางกน และมหาวทยาลยไมมมาตรการตรวจสอบคณภาพ

กอนทาการสอน กเรยกไดวาเปนการศกษาตามยถากรรมนนเอง

- ขาดมาตรฐานและสบสนมากกคอ การใชระบบตวอกษรจนเตม และ

ตวยอ แตละสถาบนเลอกใชไมเหมอนกน และมบางแหงใชทงสองระบบ

- ขาดความรวมมอดานบคลากรกบประเทศจน มปญหาโดยอาจารยท

สานกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน เปนภาษาตางประเทศแหงประเทศจน หรอท

มกเรยกกนในชอยอจน คอ ฮนปน นน เกอบทงหมดพดภาษาไทยไมไดเลย สรางปญหาใน

การเรยนการสอนมาก ยงไปกวาน บางคนยงขาดความรบผดชอบ

นอกจากน ยงพบวาคนไทยสนใจเรยนภาษาจนเพอทาธรกจมากขน

สาหรบผทสนใจเรยนไปเปนครอาจารย หรอทางานดานวชาการภาษาและวรรคดนน

มนอยลง นบเปนสญญาณทไมดสาหรบวงการศกษา และภมปญญาดานจนในไทย

6. ดานเอกสารตาราและแหลงศกษาคนควา สอผสมทใชในการเรยน

การสอน ปญหาสบเนองจากการขาดแคลนทนสนบสนน การผลตตารา เอกสารการเรยน

การสอนทใหนกศกษาใชเรยน ใชคนควา สอการเรยนการสอนยงมอยนอยมาก เนองจาก

วงวชาการจนเพงเรมหนมาศกษาไมนานนก ทาใหหนงสอ ตาราทางดานภาษาจนใน

ประเทศไทยยงมอยนอย ขอมลทจะสนบสนนการเรยนรของนกศกษาในหองสมดของแตละ

สถาบนการศกษามอยนอยมากหากเทยบกบศาสตรสาขาอน หนงสอตาราเรยนภาษาจน

ทมอยตามทองตลาด เกดจากความตองการศกษาภาษาจนทมมากขน แตไมไดหมายความ

วาหนงสอทออกมาจะมคณภาพและถกตองตรงตามความตองการของผเรยนเสมอไป

ผสอนภาษาจนในปจจบนพยายามทจะแตงตารา เขยนเอกสารการสอน สรางเครองมอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

188

การเรยนรดานภาษาจนมาโดยตลอด แตนกวชาการสวนใหญมความสนใจตางกน และดวย

เหตผลความจาเปนตอความกาวหนาในทางวชาการ นกวชาการทมความรสง มกสนใจใน

สงทผเรยนภาษาจนในระดบเรมตนสมผสไมได จะเหนไดจากงานวจย บทความวชาการ

เกยวกบจนศกษาทออกมาสวนมากมแนวโนมไปในเรองประวตศาสตร ภาษาศาสตร

ภาษาจนโบราณ สงคมวฒนธรรมจนลมลก แตสงทผเรยนสวนมากตองการคอตาราการ

เรยนภาษาจน สอ วสดอปกรณการเรยนภาษาจน ดงนนสงทจาเปนตองพฒนาอยาง

เรงดวนอกอยางหนงกคอ การผลตตารา วสดการเรยนการสอนทสรางขนจากผมความร

ความชานาญดานภาษาจน และการสอนภาษาจน จงจะสามารถตอบสนองความตองการ

ของผเรยนอยางแทจรง

ปญหาการเรยนภาษา

ขอปญหาการเรยนภาษาจนทพบจากการไดมประสบการณการสอน และ

การใหการอบภาษาและการสอนภาษาจนใหกบนกเรยนนกศกษา ทงระดบกอนอดมศกษา

และระดบอดมศกษา รวมไปถงครผสอนในระดบกอนอดมศกษา พบวาการเรยนภาษาจน

สาหรบผเรยนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยเฉพาะผทพดภาษาอสานเปนภาษาแม ม

ลกษณะปญหาทเดนชดหลายประการ ซงผสอนควรถอเปนขอใสใจ สวนตวนกศกษาเอง

สามารถนาไปพจารณาปรบปรงแกไข ดงจะสรปเปนประเดนทสาคญดงน

ระบบเสยง นกศกษาทพดภาษาอสานเปนภาษาแม สาเนยงภาษาแมน

สงผลกระทบตอการพดภาษาไทยกลางอยางไมตองสงสย ซงหากพยายามแกไขอาจ

สามารถแกไขไดในระดบหนง แตอยางไรกตาม เสยงบางเสยงกยากทจะแกไข แตทนาสนใจ

กคอการออกเสยงภาษาแมสงผลตอการเรยนภาษาตางประเทศอยางไมนาเชอ ตว

นกศกษาเองไมรตววาภาษาแมมผลกระทบตอการเรยนภาษาตางประเทศอยางไร ดวยเหต

ทยงแยกแยะความแตกตางระหวางเสยงภาษาแม กบเสยงภาษาตางประเทศ

ทคลายคลงกน

ระบบ Pinyin นกศกษาทเรมเรยนภาษาจนจาเปนตองศกษาระบบ

สทศาสตรจนทเรยกวา Pinyin ตองพยายามทาความเขาใจและจดจาใหแมนยา เพราะ

อกษร Pinyin นไมเพยงชวยใหเราจดบนทกเสยงอานคาภาษาจนไดเทานน ประโยชนของ

อกษร Pinyin ยงสามารถชวยใหเราแยกแยะเสยง และออกเสยงไดอยางถกตองแมนยาอก

ดวย นอกจากนอกษร Pinyin ยงมความจาเปนในการใชพจนานกรมอกดวย ในบางครงเมอ

เราไดยนคาศพทคาหนง เราสามารถเปดพจนานกรมตามเสยงอานนนได โดยทไมตองนบ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

189

ขดตวอกษร นอกจากนการพมพอกษรจนในคอมพวเตอรหลายโปรแกรมการพมพลวนอย

บนพนฐานของ Pinyin แทบทงสน ความสบสนและไมเขาใจอกษร Pinyin สงผลโดยตรงตอ

การออกเสยงภาษาจน

คาศพท ปญหาการเลอกใชคาศพทสามารถอธบายไดสองประเดนคอ

การเลอกใชคาภาษาจน รวมไปถงการแปลจากภาษาไทยเปนภาษาจน และอกประเดนหนง

คอการแปลจากภาษาจนเปนภาษาไทย

ไวยากรณ ความผดพลาดทางไวยากรณสวนมากเกดจากการคดเปน

ภาษาแมกอนแลวแปลไปเปนภาษาจน ซงการใชภาษาตางประเทศทถกตองนน ควรทจะคด

และใชเปนภาษาตางประเทศโดยตรงจงจะเกดขอผดพลาดนอยทสด จากการสงเกตพบวา

นกศกษามกพดภาษาจนดวยไวยากรณไทย ขอผดพลาดเหลานเกดจากการไมเขาใจการ

วางตาแหนงสวนขยายและสวนทถกขยาย สวนขยายในภาษาจนจะวางไวหนาสวยทถก

ขยาย ซงตรงกนขามกบภาษาไทยทสวนขยายจะตามหลงสวนทถกขยาย ดงนนหากเขาใจ

รปแบบไวยากรณแลวกสามารถใชไดอยางถกตอง ตวอยางขอผดพลาดทางไวยากรณท

ยกตวอยางมาขางตนเปนรปแบบไวยากรณทนกศกษามกใชผดอยเปนประจา ผสอนจงตอง

ใสใจ เนนยาการสอนไวยากรณทมขอแตกตางกนใหมาก โดยการเปรยบเทยบกบไวยากรณ

ไทย เพอใหผเรยนเหนภาพชดเจน ไมใชผดพลาด

อกษรจน เปนททราบดวาอกษรจนววฒนาการมาจากอกษรภาพ จน

ปจจบนพฒนามาเปนอกษรขดทมการกาหนดเสน และลาดบเสนตายตว รปแบบเสนในแต

ละตวอกษรทมทศทาง ความสนยาว การหกมมทตางกนอาจเกดเปนอกษรทแตกตางกนได

ปญหาในการเรยนอกษรจนของนกศกษาไทยทสาคญสามารถสรปเปนประเดนไดดงน

1) อกษรทมรปคลายคลงกนกอใหเกดความสบสน 2) อกษรทมาจากรากเสยงเดยวกน

แตตวประกอบธาตคาตางกน 3) อกษรทมธาตคาเดยวกนแตตวประกอบเสยงตางกน และ

4) อกษรทอานไดหลายเสยง คาทอานไดหลายเสยงเหลานสอความหมายตางกน ดงนน

นกศกษามกประสบปญหาในการอานคาเหลาน เพราะไมรวาจะอานวาอยางไร หรอจาได

เพยงเสยงอานเสยงเดยว เมออานออกเสยงผดกทาใหแปลความหมายผดดวยเชนกน

การจดจาตวอกษร นกศกษานอกจากจะตองทองจา และจดจารปอกษรอยางหลกเลยง

ไมไดแลวนน วธการจดจาอกษรจนทดอกทางหนงกคอการจดจาสวนททาหนาทแสดง

ความหมาย และสวนททาหนาทแสดงเสยง เพราะอกษรจนสวนใหญประกอบดวย

สวนสาคญสองสวน คอ สวนประกอบความหมาย และสวนประกอบเสยง หากตวอกษร

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

190

เปนเสยงทเคยรจกมากอนแลว อาจจะสามารถคาดเดาเสยงอานได สวนทแสดง

ความหมายสามารถชใหเราคาดเดาความหมายไดวาตวอกษรตวนนๆ เกยวของกบอะไร

นอกจากนดวยเหตทภาษาจนมววฒนาการมาจากอกษรภาพนเอง หากสามารถศกษาถง

ววฒนาการของตวอกษรแตละตวไดวามตนกาเนดจากอะไร มความเปนมาอยางไร สอถง

อะไร กจะเปนผลดในการจดจารปตวอกษรในปจจบนไดอยางไมผดพลาด

2. ดานความรวมมอระหวางภาครฐภาคเอกชน และภาคทองถน

ความรวมมอไทย-จน ดานการเรยนการสอนภาษาจนในประเทศไทยนน

อาจจะกลาวไดวามมาเปนเวลานานแลว นบตงแตไดมการเรยนการสอนภาษาจนใน

ประเทศไทยสมยตนกรงรตนโกสนทร ซงเปนไปอยางไมเปนทางการในระดบเอกชน ซงเปน

กจกรรมดานการเมองและวฒนธรรมระหวางชมชนชาวจนในไทยกบฝายจนสาหรบความ

รวมมออยางเปนทางการนน ไดเรมตนอยางจรงจงหลงจากทประเทศไทยไดสถาปนา

ความสมพนธทางการทตกบจนเมอป 1975 หลงจากนนกไดมการทาขอตกลงความรวมมอ

ในดานตางๆ รวมทงดานการศกษาและวฒนธรรม ซงมการกลาวถงความรวมมอดานการ

เรยนการสอนภาษาจนในไทยดวย ความรวมมอดงกลาวไดเรมขนอยางจรงจง เมอ

ทบวงมหาวทยาลยไดมการเจรจากบคณะผแทน State Education Commission (SEDC)

ของจน ทเดนทางมาไทยในเดอนกรกฎาคม 1997 และไดนาไปสการทาขอตกลง “บนทก

ความเขาใจเรองความรวมมอดานการศกษาระดบอดมศกษา” ในวนท 22 มนาคม 1999

ซงไดเนนการสงเสรมใหมการแลกเปลยนคณาจารย นกศกษา และความรวมมอโดยตรง

ระหวางมหาวทยาลยไทยและจน ในสาขาทมความสนใจรวมกน รวมทงการวจย ฝกอบรม

เปนตน ทงนภายใตขอตกลงขางตน ทงสองฝายกไดมการประชมคณะทางานรวมกน 2 ครง

เพอกาหนดรายละเอยดความรวมมอใหกวางขวางยงขน

โครงการความรวมมอระหวางไทย-จน

ในสวนของกระทรวงศกษาธการนน กไดมความรวมมอในดานการศกษา

ศาสนา วฒนธรรม และกฬา กบฝายจนอยางกวางขวางและตอเนอง โดยหนวยงานและ

สถาบนการศกษาไดลงนามความตกลงกบหนวยงานและสถาบนการศกษาของจนหลาย

แหง ดงเชน ไดจดทาบนทกความเขาใจดานวฒนธรรมกบกระทรวงวฒนธรรมของจนในป

1996 มการจดทาแผนปฏบตการรวมระยะ 2 ป รวม 3 ครง ระหวางป 1998-2003 และ

ขณะนกยงไดจดทาขอตกลงความรวมมอดานการศกษา ซงยงรอการลงนามของทงสอง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

191

ฝายอยและลาสดกคอ ไดมการทาขอตกลงวาดวยการเทยบวฒการศกษาระหวางประเทศ

ทงสองเมอวนท 28 พฤษภาคม 2007 ทกรงปกกง สาหรบความชวยเหลอในดานการเรยน

การสอนภาษจนทใหกบฝายไทยนน ประกอบดวยรปแบบตางๆ เชน การแตงตงผเชยวชาญ

มาประจาอยในประเทศไทย การแตงตงผสอนภาษาจนมาทาการสอนในประเทศไทย

การแลกเปลยนครอาจารยระหวางกน การสอบวดระดบมาตรฐานภาษาจน (HSK)

การจดพมพเอกสารตาราเรยนและสอการสอน การฝกอบรมครผสอน ทงในประเทศและ

สงไปอบรมในประเทศจน และความรวมมอในการจดการเรยนการสอน เชน การจดตง

สถาบนขงจอ การจดตงศนยการสอนภาษาจน มหาวทยาลยสาขาในไทย และการจด

ชนเรยน เปนตน

นโยบายและผลประโยชนของจน

ในทนจะขอกลาวถงภมหลงของความรวมมอเพอความเขาใจไดดขน โดยขอ

ยอนไปตงแตจนไดเปลยนแปลงการปกครองเปนสาธารณรฐ เมอป 1950 กไดมการ

สนบสนนในเรองน ซงจะขอแบงออกเปน 2 ชวงคอ ชวงแรกป 1950-1978 ซงรฐบาลจนได

สนบสนนการเรยนการสอนภาษาจนสาหรบคนตางชาต โดยแบงออกเปน 2 แนวทาง คอ

ชาวจนโพนทะเล และนกเรยนในประเทศสงคมนยม หรอมตรประเทศ ชวงทสอง ตงแต

ปลายป 1978 จนถงปจจบน คอตงแตจนไดปฏรปเปดประเทศแลว กไดมการเผยแพรการ

เรยนการสอนภาษาจนแกชาวตางชาตในประเทศตางๆ ทวโลก ทาใหมนกศกษาตางชาตใน

จนเพมขนมาก และมการเปดสอนภาษาจนในประเทศตางๆ อยางกวางขวางรวมทงใน

ประเทศไทยดวยและเรมมการขอความชวยเหลอจากฝายจน เชน สถาบน

ภาษาตางประเทศกรงปกกงไดเรมแลกเปลยนคร-อาจารยกบวทยาลยราชภฏเชยงใหมในป

1990 จนถงปจจบน เปนตน

ในอกดานหนง รฐบาลจนกไดทมเทงานดานการเรยนการสอนภาษาจน

สาหรบชาวตางชาต โดยไดจดตง “คณะอนกรรมการดานการสอนภาษาจนสาหรบชาว

ตางประเทศ” ในป 1987 และเปลยนชอเปน “สานกงานสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน

เปนภาษาตางประเทศแหงจน” ในป 2006 โดยม 12 กระทรวงรวมเปนกรรมการ ซงไดม

การประชมเพอกาหนดภารกจตางๆ เชน ในป 2004 ไดเสนอใหจดตง “สถาบนขงจอ” และ

“ครสอนภาษาจนอาสาสมครแหงชาตและไดสงครอาสาสมครชดแรกจานวน 60 คน

มาทาการสอนในประเทศไทยเปนแหงแรก และมการตงสภาบนขงจอขนทวโลก สาหรบใน

ประเทศไทยนนมอย 12 แหง และหองเรยนขงจออก 1 แหง

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

192

อยางไรกตามไดมการวเคราะหวา รฐบาลจนไดผลประโยชนจากการ

สงเสรมการเรยนการสอนภาษาจน โดยในดานการเมองเทานน นอกจากจะรกษาความเปน

เอกภาพของชาวจนโพนทะเลทวโลกราว 30 ลานคนแลว กยงเปนการเผยแพรวฒนธรรม

ชนชาตจนดวย นอกจากนกยงเปนสวนหนงของยทธศาสตรดานการตางประเทศทสาคญ

ของจน ในการสรางภาพลกษณของประเทศ และสรางความเขาใจประเทศจนใหดขน

สวนในดานเศรษฐกจนน กเปนการขยายธรกจดานการศกษา ซงสามารถสรางรายได

ถงปละนบแสนลานหยวน และยงเปนการสรางงานใหครสอนภาษาจนอกจานวนมากดวย

ความรวมมอไทย-จนระดบสถาบนการศกษา

ขอมลในสวนนไดมาจากการสอบถาม สมภาษณ และการจดประชมสมมนา

โดยแบงออกเปนแตละระดบการศกษา คอ ระดบพนฐาน ไดแกระดบประถมศกษา ระดบ

อาชวศกษา และระดบอดมศกษา ตาม พรบ. การศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) ป 2002 โดย

จะเรมจากระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ซงมการศกษาทงหมดรวม 12 ป

ประกอบดวย โรงเรยนของรฐ โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

หรอการปกครองสวนทองถน รวมกนมากกวา 40,000 แหง แตทเปดสอนภาษาจน

มอยเพยง 728 แหง เปนผเรยนระดบประถมศกษา 79,195 คน ระดบมธยมศกษา

126,939 คน สาหรบครผสอนมเพยง 1,270 คน และครสอนภาษาจนทมคณภาพนนมอย

นอยมาก

นอกจากน ทางโรงเรยนยงไดรบความรวมมอชวยเหลอ จากโรงเรยน

Tianjin Experimental High School ในนครเทยนจน ในการจดทาหลกสตรการเรยน

การสอนภาษาจน แปลตาราภาษาจน และไดจดตงหองเรยนขงจอขนในป 2005

เปนแหงแรกของโลก โดยไดจดทาตาราเรยนภาษาจนออกมาแลว 18 เลม เพอใชสอน

ในโรงเรยนเครอพนธมตรภาษาจนระดบมธยมศกษารวม 7 แหงรวมทงโรงเรยน

ในสงกดกรงเทพมหานครอก 200 แหง

สาหรบโรงเรยนของเอกชน ซงสวนใหญเปนโรงเรยนจนนนเคยไดรบความ

ชวยเหลอจากฝายจนซงมสานกกจการชาวจนโพนทะเลรบผดชอบ โดยใหผานสถาน

เอกอครราชทตจนประจาประเทศไทยโดยตรงมากอนแลวในระยะตอมาเมอ

กระทรวงศกษาธการของไทยไดทาขอตกลงความรวมมอกบฝายจน คอ ฮนปน

เมอป 2006 แลว กสามารถขอความชวยเหลอไดอกชองทางหนง นอกจากน โรงเรยนจน

บางแหงกยงมการตดตอขอความรวมมอชวยเหลอโดยตรงกบโรงเรยนในจนอกดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

193

ในระดบอาชวศกษาซงมชนประกาศนยบตรวชาชพ และประกาศนยบตร

วชาชพชนสง หรอ ปวช. กบ ปวส. แมวาจะมการเรยนการสอนภาษาจนมาเปนเวลานาน

แลวในโรงเรยนพาณชยการตางๆ แตกเพงจะไดขอความชวยเหลอจากฝายจนมาไมกป

นเอง อยางไรกตาม ผบรหารดานอาชวศกษา เชน นายสมชาย วงศสวสด รวม.ศกษาธการ

เมอครงเดนทางไปรวมประชม รฐมนตรดานการศกษาของอาเซม ครงท 1 ทกรงเบอรลน

ประเทศเยอรมน เมอเดอนพฤษภาคม 2008 กไดพบปะเจรจากบนายจางซนเซง รฐมนตร

ชวยวาการกระทรวงศกษาธการของจน กไดเสนอใหจนสนบสนนการเรยนการสอนและ

อบรมดานอาชวศกษารวมกน โดยอาจจะพฒนาหลกสตรทเออประโยชนแก

ทงสองฝายดวย

สาหรบความชวยเหลอในระดบอดมศกษานน นบวาเปนระดบทได

ดาเนนการมากทสดและมความตอเนองมาตลอด อกทงยงมความเปนอสระตามความ

ตองการของแตละมหาวทยาลย ซงตามทกระทรวงศกษาธการไดใหแนวนโยบายไว โดยม

มหาวทยาลยของไทยทเปดสอนวชาภาษาจนรวม 79 แหง และมการทาบนทกความเขาใจ

(MOU) กบสถาบนการศกษาของจนไมนอยกวา 127 ฉบบ ซงไดครอบคลมถงความ

ชวยเหลอในรปแบบตางๆ เอาไวอยางครบถวนมากกวาระดบอนๆ นอกจากน

มหาวทยาลยเอกชนของไทยบางแหง กยงไดรวมกบมหาวทยาลยของจน ในการเปดสอน

วชาภาษาจนหลกสตรตางๆ อกดวย

ในสวนสดทายยงมการเรยนการสอนภาษาจนตามศนยภาษาของเอกชน

ซงเปนการเรยนนอกระบบการศกษา กมความรวมมอกบฝายจนอยไมนอย ดงเชน

ศนยสอนภาษาจน O.C.A. หรอวทยสถานแหงวฒนธรรมตะวนออก ทเปดสอนมาตงแตป

1993 และเปนททราบกนดวามผเขาเรยนจานวนมากทสดถงกวา 21,000 คน

(เดอนมถนายน 2008) กไดรวมกบฮนปนในการจดสอบเทยบความรภาษาจน

HSK เพอใชสาหรบผทจะไปศกษาตอในจนในดานการเรยนการสอนภาษาจนเชนกน เพอ

พฒนาศนยสอนภาษาของตนใหเปนทนยมมากขน

ความรวมมอไทย-จนในระดบองคกรและบคลากร

ความรวมมอชวยเหลอจากฝายจน สามารถจะแยกออกเปนประเภทตางๆ

ไดดงน

การสงผเชยวชาญจากประเทศจน ซงแบงออกไดเปน 1) ผเชยวชาญดาน

ภาษาจนทฝายจนสงมาให 2) ผเชยวชาญททางมหาวทยาลยแลกเปลยนระหวางกน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

194

3) ผเชยวชาญททางฝายไทยวาจางมาโดนตรง และ 4) ครอาสาสมครทสงมาจากจน

การใหทนดงานฝกอบรม ตามแผนยทธศาสตรสงเสรมการเรยนการสอน

ภาษาจนระยะ 5 ป (ป 2006-2010) ไดกาหนดใหมการฝกอบรมดานนใหกบคร-อาจารย

และผบรหารของสถาบนการศกษาตางๆ เชนคณะกรรมการการศกษาพนฐาน (สพฐ.) ซงม

โครงการดานนอยหลาย

การใหทนเรยนภาษาจนแกนกเรยน นกศกษา และขาราชการไทย เชน

มหาวทยาลยภาษาและวฒนธรรมปกกง มหาวทยาลยเซยเหมน และ China Scholarship

Council ทไดใหทนการศกษาแกนกศกษาและอาจารยในมหาวทยาลยไทย

สวนมหาวทยาลยหวเฉยวของจนกไดใหทนการเรยนภาษาจนระดบปรญญาตรแกนกศกษา

และขาราชการของไทยไปศกษาทจนดวนโดยฝายจนจะรบผดชอบคาเลาเรยนทงหมด

การใหอปกรณการเรยนการสอนและหนงสอเรยน ซงเปนความ

ชวยเหลอประเภท Hardware ซงในอดตตงแตป 1992 สมาคมโรงเรยนสอนภาษาจน

กไดรบความชวยเหลอจากสานกกจการชาวจนโพนทะเล หรอเฉยวปน ในการจดพมพ

หนงสอเรยนเพอใชในโรงเรยนจนในไทย

ครอาสาสมครภาษาจนในไทย

จากขอมลของฝายจนระบวาการสงครอาสาสมครภาษาจนไปตางประเทศ

นน เปนสวนหนงของโครงการสงเสรมการเรยนการสอนภาษาจนในตางประเทศ ซงม

เปาหมาย 8 ประการทฮนปนไดกาหนดไวโดยมวตถประสงคเพอสนบสนนการเรยนการ

สอนภาษาจนแลว กยงเผยแพรวฒนธรรมจนและสงเสรมมตรภาพกบนานาประเทศอกดวย

ตามแนวนโยบายใหมของประธานาธบดหจนเทาทเนนการใช

“พลงนม” (Soft Power) ในทางการเมองระหวางประเทศ

สถาบนขงจอในประเทศไทย

สถาบนขงจอซงมอย 12 แหงและหองเรยนขงจอ 1 แหงในไทยนน

เปนหนวยงานทเกดขนจากความรวมมอทางเศรษฐกจ และความสมพนธฉนทมตรระหวาง

ไทย-จน โดยเฉพาะอยางยงกคอ เปนผลจากการพฒนาการเรยนการสอนภาษาจน

ในประเทศไทย โดยมภมหลงมาจากการทประเทศจนไดมบทบาทในดานกจการระหวาง

ประเทศและการพฒนาทางเศรษฐกจของโลกมากขนจนทาใหเกดกระแสนยมเรยนภาษาจน

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร

195

ขนทวโลกดวย ฮนปนจงไดจดตงสถาบนขงจอขนในประเทศตางๆ ซงปจจบนมอยรวมทงสน

238 แหง ใน 69 ประเทศ โดยมสานกงานใหญอยทกรงปกกง

สาหรบสถาบนขงจอในไทยไดเรมขนเมอ ป 2005 ทมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร ทงน การกอตงสถาบนขงจอ ไดรบการสนบสนนจากรฐบาลของไทย-จน

โดยมหาวทยาลยทจะกอตงนน จะตองมการเรยนการสอนภาษาจน และมทนเพยงพอใน

การดาเนนการ

อยางไรกตาม ยงมปญหาบางประการ อาท การไดรบงบประมาณจากฝาย

จนลาชา ซงเปนเพราะปงบประมาณตางกน จานวนของสถาบนทจะกอตงขนในอนาคต

และความสมพนธระหวางสถาบนขงจอกบหนวยงานอน เชนกบภาควชาภาษาจนใน

มหาวทยาลยกบมหาวทยาลยทรวมมอกนและกบมหาวทยาลยอนทมสถาบนขงจอ

มหาวท

ยาลยราชภฏสกลนคร