77

บทท 5

การจดท าฐานขอมลทองถน การจดท าฐานขอมลทองถนเปนการพฒนาระบบฐานขอมลทน าเอาสารสนเทศในทองถน

ทเกดจากการสบทอด ถายทอดองคความรในชมชนทองถนมารวบรวม จดเกบ ประมวลผล และ

เผยแพรสารสนเทศทองถน ไดแก ภมปญญาทองถน ภมปญญาชาวบาน คตชาวบาน การแสดง

พนบาน วรรณกรรมทองถน ตลอดจนวถชวตความเปนอยในชมชน เพอใหเกดการเขาถงและใช

สารสนเทศทองถนทเหมาะสม โดยมการพฒนาระบบสารสนเทศทองถนเพอด าเนนการใหไดมาซง

ระบบสารสนเทศทองถนตามวตถประสงค ประกอบดวย กจกรรมและขนตอนการก าหนดและเลอก

โครงการ การเรมตนและวางแผน การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การพฒนาและตดตง

ระบบ และการบ ารงรกษาระบบ เพอน ามาพฒนาเผยแพรและเกดความสะดวกในการใช

สารสนเทศทองถน

แนวคดเกยวกบฐานขอมลทองถน

ฐานขอมลมบทบาทส าคญตองานสารสนเทศ โดยเฉพาะใชในการบนทกขอมลดวย

ระบบคอมพวเตอรเพอแกปญหาความลาชาและความยงยากในการสบคนขอมล และท าใหผใช

สามารถเขาถงสารสนเทศไดรวดเรวและตรงกบตองการมากทสด หนวยงานทใหบรการจงน า

เทคโนโลยคอมพวเตอรมาใชจดเกบเพอสบคนสารสนเทศในรปของฐานขอมล

1. ความหมายและองคประกอบของฐานขอมลทองถน

มผใหความหมายและองคประกอบของฐานขอมลทองถน ไวดงน

1.1 ความหมายของฐานขอมลทองถน หมายถง แหลงสารสนเทศทเกบไวในรปแบบ

ของอเลกทรอนกสโดยอาศยระบบจดการฐานขอมล และระบบคอมพวเตอรเปนเครองมอทท าให

การประมวลผลสารสนเทศมความเกยวเนองสมพนธกน ฐานขอมลสามารถแบงออกเปนประเภท

ใหญ ๆ ได 3 ประเภท คอ ฐานขอมลออนไลน ฐานขอมลซดรอม และฐานขอมลทจดท าขนเอง

ฐานขอมลทพฒนาขนโดยมงรวบรวม จดเกบ ประมวลผล ผลต และเผยแพรสารสนเทศทองถน

รวมถงเรองราว ขาวสาร ความร ขอเทจจรงทมเนอหาเกยวกบทองถน ไดแก ภมปญญาทองถน

ภมปญญาชาวบาน คตชาวบาน ศลปะการละเลน การแสดงพนบาน วรรณกรรมทองถน

78

วฒนธรรมความเปนอย สถานทส าคญ ตลอดจนเหตการณทเกดขนในชมชนเปนตน ทงนเพอให

เกดการเขาถง และการใชสารสนเทศทองถนทเหมาะสมกบวตถประสงค (มลวลย ประดษฐธระ.

2554 : 8-5)

1.2 องคประกอบของฐานขอมลทองถน มองคประกอบทส าคญ ไดแก สารสนเทศ

ทองถน กระบวนการ และเทคโนโลยสารสนเทศ (มลวลย ประดษฐธระ. 2554 : 8-5) ดงน

1.2.1 สารสนเทศทองถน เปนองคประกอบทส าคญของฐานขอมลทองถน เปน

ตวชความส าเรจหรอความลมเหลวของฐานขอมลทองถน เนองจากตองมการเกบขอมลจาก

แหลงก าเนดขอมลทองถนนน ๆ จะตองมความถกตอง ทนสมย มการกลนกรองตรวจสอบแลว

เทานน จงจะมประโยชน

ฐานขอมลทองถนนน เปนการจดเกบ บนทก และประมวลผลขอมล

สารสนเทศเกยวกบทองถนซงมหลายรปแบบ เชน ขอความ ตวเลข ภาพ เสยง และสอประสม

และขอมลดงกลาวมเนอหาหลากหลาย ไดแก ภมปญญาทองถน ภมปญญาชาวบาน คตชาวบาน

ศลปะการละเลน การแสดงพนบาน วรรณกรรมทองถน วฒนธรรมความเปนอย สถานทส าคญ

ตลอดจนเหตการณทเกดขนในชมชน ฯลฯ และยงมทงการเกบขอมลในรปแบบเนอหาเตม และเกบ

เฉพาะตวแทนของขอมลในรปแบบบรรณานกรม เพอเชอมโยงการเขาถงและใชสารสนเทศ ดงนน

จงจ าเปนตองใหความส าคญกบองคประกอบดานขอมลในการด าเนนงานฐานขอมลทองถน

1.2.2 กระบวนการ ฐานขอมลทองถนมขนตอนการปฏบตงานทชดเจนของผใช

หรอของบคลากรทเกยวของ เมอไดมการพฒนาฐานขอมลทองถนขนมาแลว จ าเปนตองปฏบตงาน

ตามล าดบขนตอนในขณะใชงานกจ าเปนตองค านงถงล าดบขนตอนการปฏบตของคนและ

ความสมพนธกบเครอง ทงในกรณปกตและกรณฉกเฉน เชน ขนตอนการบนทกขอมลสารสนเทศ

ทองถน ขนตอนการประมวลผล ขนตอนการปฏบตเมอเครองมอช ารดหรอขอมลสญหาย และ

ขนตอนการท าส าเนาขอมลส ารองเพอความปลอดภย เปนตน สงเหลานจะตองมการซกซอม มการ

เตรยมการ และการท าเอกสารคมอการใชงานระบบสารสนเทศทองถนใหชดเจน

1.2.3 เทคโนโลยสารสนเทศ ซงมสวนประกอบของฮารดแวรและซอฟตแวร

ดงน

79

1.2.3.1 ฮารดแวร เปนองคประกอบส าคญของระบบสารสนเทศ

หมายถง เครองคอมพวเตอรอปกรณรอบขาง เชน เครองพมพ เครองสแกนเนอร เครองอาน

ตรวจ รวมทงอปกรณสอสารส าหรบเชอมโยงคอมพวเตอรเขาเปนเครอขาย

1.2.3.2 ซอฟตแวร หรอโปรแกรมคอมพวเตอร หมายถง โปรแกรมทเปน

ล าดบขนตอนของชดค าสงทสงงานใหฮารดแวรท างาน เพอประมวลผลขอมลใหไดผลลพธตามความ

ตองการ ปจจบนมซอฟตแวรควบคมระบบงาน ซอฟตแวรส าเรจ ท าใหการใชงานคอมพวเตอรใน

ระดบบคคลเปนไปอยางกวางขวาง และสงเสรมการท างานของกลมมากขน โดยเฉพาะสวนงานใน

ระดบองคกรสวนใหญมกจะมการพฒนาฐานขอมลตามความตองการ โดยการวาจา งบรษททรบ

พฒนาซอฟตแวรหรอโดยนกคอมพวเตอรทอยในฝายคอมพวเตอรขององคกร เปนตน

ในการพฒนาฐานขอมลทองถนตองน าแนวคดพนฐานส าคญทง 3 องคประกอบ

มาใชเปนแนวทางในการออกแบบพฒนา และด าเนนงานฐานขอมลทองถน

ลกษณะของการจดท าฐานขอมลทองถน

ฐานขอมลทองถน อาจแบงตามลกษณะการใชงานไดเปน 3 ลกษณะดงน คอ เวบไซต

ขอมลทองถน ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร และระบบสารสนเทศผเชยวชาญหรอเฉพาะดาน

โดยแตละลกษณะมรายละเอยดและตวอยาง ดงท มลวลย ประดษฐธระ (2554 : 8-7-8-11) ดงน

1. เวบไซตขอมลทองถน

เวบไซตขอมลทองถน เปนลกษณะระบบประมวลผลรายการ การจ าแนกประเภทน

เปนการจ าแนกตามโครงสรางขององคกร ตงแตระดบหนวยยอยระดบองคกรทงหมด และระดบ

องคกร ฐานขอมลทองถนประเภทเวบไซตขอมลทองถนน มกถกพฒนาขนโดยองคกรภาครฐ

หนวยงาน สถาบน รวมทงหนวยงานทองถน เชน ส านกงานจงหวด อ าเภอ ต าบล ฯลฯ ซงม

หนาทรบผดชอบในการรวบรวม จดเกบ และเผยแพรขอมลความรของชมชนทองถนนน ๆ

โดยทวไปฐานขอมลทองถนประเภทน จดท าในลกษณะขอมลสาธารณะบนเวบไซต เชน

80

ภาพท 5.1 เวบไซตมลนธสาธารณสขแหงชาต

ทมา : มลนธสาธารณสขแหงชาต. ออนไลน. 2557.

2. ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร

ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร ไดแก ระบบฐานขอมลทองถนสนบสนนการท างาน

ตามหนาท จดท ารายงานสรป หรอการท ากจกรรมตาง ๆ ขององคกร โดยทวไปองคกรมกใชระบบ

สารสนเทศในงานทเกยวของกบหนาทตาง ๆ

ภาพท 5.2 ระบบฐานขอมลภมปญญาทองถนไทย

ทมา : กรมทรพยสนทางปญญา. ออนไลน. 2557.

81

ภาพท 5.3 ฐานขอมลทองถนออนไลน งานขอมลทองถนและจดหมายเหต

ทมา : มหาวทยาลยอบลราชธาน. ส านกวทยบรการ. ออนไลน. 2557.

3. ระบบสารสนเทศผเชยวชาญหรอระบบสารสนเทศเฉพาะดาน

ระบบสารสนเทศผเชยวชาญหรอระบบสารสนเทศเฉพาะดาน พฒนาขนโดย

วตถประสงคในการรวบรวมขอมลเฉพาะดานส าหรบสนบสนนการใชงานของบคลากรในงานเฉพาะ

ดานและผเกยวของ เปนรปแบบระบบขอมลกลาง มการประมวลผลขอมลทองถนในลกษณะ

บรณาการเพอการใชงานทงในระดบทองถนและระดบชาต

ภาพท 5.4 ฐานขอมลสารสนเทศทองถนบนอนเทอรเนต

ทมา : คณะท างานขอมลทองถน ขายงานหองสมดมหาวทยาลยสวนภมภาค. ออนไลน. 2557

82

ภาพท 5.5 ระบบขอมลกลางองคกรปกครองสวนทองถน

ทมา : กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน. ออนไลน. 2557.

การเตรยมขอมลเพอการพฒนาฐานขอมลทองถน

ขอมลสารสนเทศทองถน หมายถง รายละเอยดของขอมลสารสนเทศในทองถนซง

ครอบคลมทงขอมลในดานสภาพภมประเทศ ภมอากาศ ทรพยากรสงแวดลอม ประวตความเปนมา

สภาพเศรษฐกจ สงคม การด ารงชวต การประกอบอาชพ ศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ภมปญญา

ตลอดจนสภาพปญหาในชมชน และสงคมนน ๆ ดงท มลวลย ประดษฐธระ (2554 : 8-13-8-14) ;

อสระ ศรไสยาสน, วาฐตา ณ เชยงใหม และวชรพงษ ณ เชยงใหม (2549) มรายละเอยดดงน

1. การจดเตรยมขอมลสารสนเทศทองถน

การเกบขอมลจ าเปนตองมความพยายาม และตงใจด าเนนการ หรอการไดมาซง

ขอมลทจะน ามาใชประโยชน องคกรสารสนเทศทองถนจ าเปนตองลงทนทงในดานตวขอมล

เครองจกร และอปกรณ ตลอดจนการพฒนาบคลากรขนมารองรบ เพอใหใชงานอยางม

ประสทธภาพ การจดการระบบขอมลจงตองค านงถงปญหาเหลาน และพยายามมองปญหาแบบท

เปนจรง สามารถด าเนนการได ใหประสทธผลคมคาแกการลงทน ดงนนการด าเนนงานเพอให

ไดมาซงสารสนเทศทด ขอมลจะตองมคณสมบตขนพนฐาน ดงน

83

1.1 การตรวจสอบขอมลทองถน หมายถง ขนตอนการตรวจสอบขอมลทองถนทม

อย เดมซงอยในลกษณะกระดาษหรอเกบไวในระบบมอ การตรวจสอบเพอหาขอผดพลาด

ตรวจสอบขอมลทองถนทมอยเพอความนาเชอถอ เพอมนใจไดวาขอมลทไดรบการรวบรวมและ

บนทกไวอยางถกตอง โครงสรางขอมลทออกแบบตองค านงถงกรรมวธการด าเนนงานเพอใหได

ความถกตองแมนย ามาก

1.2 การรวบรวมขอมลทองถน หมายถง ท าการออกส ารวจ และรวบรวมขอมลตาง ๆ

ขางตน ในพนทจรงเพอการจดเกบรวบรวมขอมล และบนทกขอมลเพอการประมวลผล การรวบรวม

ขอมลท าไดหลายวธ เชน การสมภาษณบคคลทเกยวของ การบนทกขอมลจากบนทก หรอเอกสาร

ของหนวยงานตาง ๆ การอานและศกษาคนควา การคนหาขอมลจากอนเทอรเนต การเขารวมใน

เหตการณตาง ๆ การฟงวทย และการดโทรทศน

1.3 การประมวลขอมล หมายถง ท าการออกส ารวจมาจดท า คดแยกแบงกลม ลงใน

ระบบ เพอใหไดขอมลทตรงกบความเปนจรงมากทสด พรอมทงเคลอนยายต าแหนงขอมลบางสวน

เพอใหผใชบรการขอมลสามารถเขาถงขอมลทส าคญไดงายทสด

1.4 การจดเกบขอมล การเกบรกษาขอมลเพอการบรหาร โดยเกบไวในรปแบบตาง ๆ

เชน แผนบนทกขอมล นอกจากนยงรวมถงการดแล และท าส าเนาขอมล เพอใหใชงานตอไปใน

อนาคตได นบเปนขนตอนของการสรางระบบฐานขอมล เพอใหสามารถสบคนและจดท าระบบ

บรการขอมลจากฐานขอมลทไดจดท าไว โดยมรปแบบตามความตองการขอมลของผใชแตละ

กลมไดอยางรวดเรว และถกตอง

1.5 การวเคราะหขอมล หมายถง ขนตอนการด าเนนการเพอสรปความส าคญของ

ขอมลสารสนเทศใหตรงสภาพทเปนจรงตรงตามวตถประสงคกอนทจะน าขอมลมาใช

1.6 การน าขอมลไปใช ซงรวมถงการประมวลผลการใชขอมลทองถน และด าเนนการ

ปรบปรงหากมขอทตองแกไข

84

การพฒนาฐานขอมลทองถน

การพฒนาฐานขอมลทองถน เปนการด าเนนงานเพอใหไดมาซงฐานขอมลทองถน ตาม

วตถประสงคและขอบเขตทตงไว ประกอบดวย ขนตอนพฒนาฐานขอมลทองถน โดยเรมตนและ

การวางแผน การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การพฒนาและการตดตงระบบ และการ

บ ารงรกษาระบบ ดงท มลวลย ประดษฐธระ (2554 : 8-15-8-18) ดงน

1. ขนตอนการพฒนาระบบสารสนเทศทองถน

1.1 การพฒนาระบบสารสนเทศทองถน คอ การด าเนนการเพอใหไดมาซงระบบ

สารสนเทศทองถน ตามวตถประสงคและขอบเขตทตงไว โดยทวไปประกอบกจกรรม และขนตอน

ตาง ๆ ตามขนตอนการพฒนาระบบสารสนเทศโดยทวไป ดงน

1.1.1 การก าหนดและเลอกโครงการ (System identification and

selection)

1.1.2 การเรมตนและวางแผนโครงการ (System initiation and planning)

1.1.3 การวเคราะหระบบ (System analysis)

1.1.4 การออกแบบระบบ (System design)

1.1.5 การพฒนาและตดตงระบบ (System implementation)

1.1.6 การบ ารงรกษาระบบ (System maintenance)

1.2 รปแบบการพฒนาระบบสารสนเทศ การพฒนาระบบสารสนเทศมรปแบบและ

วธการดงน

1.2.1 การพฒนาระบบแบบน าตก (Waterfall model) แตละขนตอนของการ

พฒนาระบบจะเรมไดกตอเมอไดท าขนตอนกอนหนานเสรจเรยบรอยและจะไมยอนกลบไปท า

ขนตอนกอนหนานอก

1.2.2 การพฒนาระบบแบบน าตกทยอนกลบได (Adapted waterfall) เปน

รปแบบการพฒนาทหากด าเนนการในขนตอนใดอยสามารถยอนกลบไปขนตอนกอนหนานไดเพอ

แกไขขอผดพลาดหรอเพอตองการความชดเจน

1.2.3 การพฒนาระบบแบบออบเจกต (Object-oriented methodology)

ประกอบดวย กลมของวตถ (Class of objects) ซงท างานรวมกน มการจดกลมของขอมลและ

85

พฤตกรรมหรอฟงกชนทกระท ากบขอมลนนเปนกลม ๆ ในรปของออบเจกตจงใชเวลาในการพฒนา

นอยกวาวธอน

1.2.4 การพฒนาระบบงานประยกตแบบรวดเรว (Rapid application

development) เปนรปแบบการพฒนาระบบทใชระยะเวลาในการพฒนารวดเรวกวาและคณภาพ

ดกวาวธพฒนาระบบงานแบบดงเดม โดยมการน าเครองมอซอฟตแวรมาชวยในการพฒนาระบบซ ง

มขนตอนในการพฒนาระบบอย 4 ขนตอนคอ การก าหนดความตองการ การออกแบบโดยผใช

การสรางระบบ และการเปลยนระบบหรอใชระบบ

1.2.5 การพฒนาระบบในรปแบบขดลวด (Evolutionary model SDLC)

เปนการพฒนาระบบแบบวนรอบเพอใหการพฒนาระบบมความรวดเรวโดยการพฒนาระบบจะเรม

จากแกนกลาง ในรอบแรกของการพฒนาจะได ระบบรน (Version) แรกออกมาและจะปรบปรงให

ดขนในรนทสอง และด าเนนการแบบนไปเรอย ๆ จนกวาจะไดรนทสมบรณ

1.3 วธการพฒนาระบบสารสนเทศ

1.3.1 การพฒนาระบบงานแบบดงเดม (Traditional SDLC methodology)

เปนการพฒนาระบบสารสนเทศตามวงจรการพฒนาระบบทมขนตอนทแนนอน วธนเปนวธเกาแก

ทสดและนยมเรยกยอ ๆ วา SDLC โดยแบงกระบวนการพฒนาออกเปนระยะ (Phase) ไดแก

1.3.1.1 ระยะการวางแผน (Planning phase)

1.3.1.2 ระยะการวเคราะห (Analysis phase)

1.3.1.3 ระยะการออกแบบ (Design phase)

1.3.1.4 ระยะการพฒนาและตดตง (Implementation phase)

1.3.2 การสรางตนแบบ (Prototyping) เปนการสรางระบบตนแบบขนมา

เพอใหผใชทดลองใชงานซงนอกจากผใชจะไดแนวคดเกยวกบสารสนเทศทตองการแลวยงชวยให

มองเหนภาพของระบบทจะพฒนาไดชดเจนขน การพฒนาระบบโดยใชตนแบบแบงออกเปน 4

ขนตอนคอ

86

ขนท 1 : ระบความตองการเบองตนของผใช

ขนท 2 : พฒนาตนแบบเรมแรก

ขนท 3 : น าตนแบบมาใช

ขนท 4 : ปรบปรงแกไขตนแบบ

1.3.3 การพฒนาระบบโดยผใช (End-user development) เปนการพฒนา

ระบบโดยส ารวจความตองการจากผใช เพอใหไดระบบทสามารถน าไปใชงานไดจรง

1.3.4 การใชบรการจากแหลงภายนอก (Outsourcing) เนองจากองคการไมม

บคลากรทมทกษะความช านาญ การจางหนวยงานหรอบรษทภายนอกทมความช านาญดานนมาท า

การพฒนาระบบให ซงการท าสญญาจางใหหนวยงานภายนอกมาท างานเกยวกบการด าเนนงานของ

ฝายคอมพวเตอรนเรยกวา IT Outsourcing ในทนจะเรยกสน ๆ วา Outsourcing

1.3.5 การใชซอฟตแวรส าเรจรปประยกต (Application software package)

เปนทางเลอกหนงในการพฒนา เชน ระบบสารสนเทศภมปญญาทองถน ระบบคลงสารสนเทศ

ทองถนนครราชสมา หากซอฟตแวรส าเรจรปสามารถสนองตอความตองการระบบงานขององคการ

ได องคการกไมจ าเปนตองพฒนาขนเอง เนองจากโปรแกรมส าเรจรปไดรบการออกแบบและผาน

การทดสอบแลว จงชวยลดคาใชจายและเวลาในการพฒนาระบบใหมและยงชวยใหการทดสอบการ

ตดตง และบ ารงรกษาระบบเปนไปไดงายขน

1.4 วงจรชวตของการพฒนาระบบ (System development life cycle : SDLC)

เปนการพฒนาระบบงานแบบดงเดม (Traditinal SDLC methodology) เปนการพฒนาระบบ

สารสนเทศตามวงจรการพฒนาระบบทมขนตอนทแนนอน เปนวธเกาแกทสดและนยมเรยกยอ ๆ

วา SDLC เปนกระบวนการในการพฒนาระบบ โดยแบงกระบวนการพฒนาออกเปนขนตอนตาง ๆ

ไดแก

87

ภาพท 5.6 วงจรชวตการพฒนาระบบ

ทมา : มลวลย ประดษฐธระ. 2554 : 8-17.

1.4.1 การตรวจสอบเบองตน (Preliminary investigation) เพอรวบรวมปญหา

และท าความเขาใจปญหาทเกยวของกบระบบสารสนเทศ เรยกวาขนตอนการศกษาความเปนไปได

ซงแบงออกเปน 3 ดาน คอ

ดานท 1 ความเปนไปไดทางเทคนค (Technical feasibility)

ดานท 2 ความเปนไปไดทางดานการปฏบต (Operational feasibility)

ดานท 3 ความเปนไปไดทางเศรษฐศาสตร (Economical feasibility)

1.4.2 การวเคราะหระบบ (System analysis) เปนการวเคราะหปญหาของ

องคการซงจะแกไขโดยระบบสารสนเทศ ขนตอนนจะเกยวของกบการระบปญหาขององคการ

สาเหตของปญหา การแกปญหา และระบความตองการสารสนเทศ (Information requirement)

1.4.3 การออกแบบระบบ (System design) เปนการบรรยายเกยวกบสงท

ระบบตองท าเพอแกปญหาองคการ และวธการด าเนนงาน ประกอบดวย

1.4.3.1 ปจจยน าเขาของระบบ ผลผลตของระบบ และการออกแบบ

1. การตรวจ

สอบเบองตน

2. การวเคราะห

ระบบ

6. การบ ารง

รกษาระบบ

5. การตดตง

ระบบ

3. การออกแบบ

ระบบ

4. การพฒนา

ระบบ

88

หนาจอใหกบผใช (User interface)

1.4.3.2 ฮารดแวร ซอฟตแวร ฐานขอมล และการสอสารโทรคมนาคม

บคลากร และกระบวนการ (Procedure)

1.4.3.3 การบรณาการสวนประกอบตาง ๆ ดงกลาวอยางเปนระบบ

การออกแบบระบบม 2 ประเภทคอ การออกแบบดานกายภาพ (Physical

system design) เนนการเปลยนแปลงเชงตรรกะซงมลกษณะนามธรรม ใหมลกษณะเฉพาะเจาะจง

ในการออกแบบดานเทคนคมากขน รวมทงการออกแบบฮารดแวร ซอฟตแวร และฐานขอมล และ

การออกแบบรายละเอยด (Detailed design)

1.4.4 การพฒนาระบบ (System development) คอการเปลยนจาก

รายละเอยดของการออกแบบ (Design specification) เปนรหสคอมพวเตอร (Computer code)

ซงกระบวนการดงกลาวอาจจะใชเวลานานโปรแกรมขนาดใหญอาจจะประกอบดวยค าสงหลายหมน

บรรทดโดยใชโปรแกรมเมอรเปนรอยคน

1.4.5 การตดตงระบบ (System implementation) การทดสอบและตดตง

ระบบ การทดสอบจะเกดขนอยางตอเนองในขนตอนการเขยนโปรแกรม ซงเปนการตรวจสอบวารหส

คอมพวเตอรทเขยนไวจะสามารถใหผลตามทตองการหรอไม การทดสอบจะตองใชเวลา และความ

พยายามมาก

การตดตงเปนกระบวนการทเปลยนจากระบบเกาเขาสระบบใหม ซงวธการ

เปลยนระบบสามารถท าได 4 รปแบบคอ

1.4.5.1 แบบคขนาน (Parallel) เปนการด าเนนการพรอมกนทงระบบ

เกา และระบบใหม ในเวลาเดยวกน เพอน าผลทไดมาเปรยบเทยบกน การเปลยนแปลงแบบน ม

ตนทนแพงทสด แตมความเสยงนอยทสด ระบบงานทมขนาดใหญมกนยมใชแบบน เพอลดความ

เสยงตาง ๆ ทอาจจะเกดขน

1.4.5.2 แบบเปลยนทงหมด (Direct conversion) เปนการตดตงระบบ

ใหมแทนระบบเดมทงหมดการเปลยนแปลงนมคาใชจายนอยทสดแตมความเสยงมากทสดหากระบบ

ไมเปนไปตามทก าหนดไว

89

1.4.5.3 การเปลยนแปลงโดยใชโครงการน ารอง (Pilot conversion)

เปนการตดตงระบบใหมสวนใดสวนหนงขององคการ และหลงจากทระบบใหมตดตงและด าเนนการ

ไประยะหนงแลวกจะมการประเมนผล หากระบบใหมมความเหมาะสมจงคอยน าไปใชกบสวนอน ๆ

1.4.5.4 การเปลยนแปลงแบบมขนตอน (Phased conversion) มการ

แบงการเปลยนแปลงออกเปนสวนยอย ๆ หรอ module หรอแบงระยะเวลาในการตดตง จากนนจง

ลองน าบาง module ไปทดลองตดตง หากไดผลจงคอยน า module อนไปปฏบตจนกระทงครบทง

ระบบ

1.4.6 การบ ารงรกษาระบบ (System maintenance) เมอมการตดตงระบบ

ใหมแลว จะตองมการบ ารงรกษา ซงมหลายลกษณะ คอ

1.4.6.1 การประเมนผลการท างานของระบบ (System evaluation)

ตรวจความถกตองของโปรแกรม เปนขนตอนทตองท าตอเนองไปตลอดอายของระบบ

1.4.6.2 การบ ารงรกษาระบบ (System maintenance) การปรบปรง

ระบบใหทนสมยสอดคลองกบการเปลยนแปลงของเงอนไข การปฏบตทอาจเปลยนแปลงไป รวมถง

การเพมหนาทท างานใหระบบ

1.5 ปจจยทมผลตอการพฒนาระบบสารสนเทศทองถนใหประสบความส าเรจ การ

พฒนาระบบสารสนเทศทองถน ไดยดแนวทางการพฒนาระบบสารสนเทศทวไปซงมความเสยงใน

การทจะพฒนาใหประสบความส าเรจและสอดคลองกบวตถประสงคและความตองการของกลมผใช

ดงนน การพฒนาระบบสารสนเทศทองถนใหประสบความส าเรจ ประกอบดวยปจจยตอไปน

(Foley, Alfonso and Wiseman. 2007)

1.5.1 พฒนาขนอยางสอดคลองกบความตองการของผใช มการก าหนดขอบเขต

และวตถประสงคในการพฒนาระบบสารสนเทศทองถนทชดเจน

1.5.2 มการสนบสนนจากฝายบรหารตลอดจนผเกยวของและมสวนไดสวนเสย

เกยวกบระบบสารสนเทศทองถน

1.5.3 มการศกษาคนควาเพอหาแนวทางในการพฒนาระบบสารสนเทศทองถน

จากตวอยางอน ๆ ทด

1.5.4 อาจเรมตนจากการพฒนาระบบทงายตอการใชงานกอน แลวจงคอย ๆ

90

พฒนารายละเอยด

1.5.5 สอดคลองกบความคาดหวงของผใชและมสวนไดสวนเสย

1.5.6 อาจเรมจากการใชเทคโนโลยและเครองมอทมอยในองคการกอน

1.5.7 ไมจ าเปนตองพฒนาระบบสารสนเทศดวยเทคโนโลยทมราคาแพง

เลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบลกษณะของขอมล กระบวนการท างาน และพฤตกรรมการใช

สารสนเทศของกลมผใช

1.5.8 การบรหารโครงการพฒนาระบบสารสนเทศทองถนอยางมประสทธภาพ

ตลอดจนมการก าหนดวธการดแลรกษาระบบสารสนเทศทองถน โดยเฉพาะการดแลความถกตอง

และทนสมยของสารสนเทศทองถนอยางสม าเสมอ

การพฒนาระบบฐานขอมล DRUPAL

Drupal เรมขนเมอ ค.ศ. 2000 โดย Dries Buytaert ชาวเบลเยยม Dries ไดคดคน

ระบบ Drupal ขนมาเพอใชประโยชนในการตดตอสอสารในอนาคต ตอมาในป ค.ศ. 2001 Dries ได

เปดตวระบบซอรซโคดของโปรแกรม คอ Drupal จากนน Drupal กพฒนาอยางรวดเรวดวยความ

รวมมอของนกพฒนาจ านวนมากจากทวโลก Drupal เปนระบบจดการเนอหาเวบ (Content

management system - CMS) ท างานบนเวบเซรฟเวอร เพอใหบรการเวบไซตในอนเทอรเนต

แตเราสามารถน า Drupal ไปใชในลกษณะงานอน ๆ ได เชน ใช Drupal ส าหรบท าเวบไซตบน

อนเทอรเนต บนเซรฟเวอรของตวเอง แตถาไมสามารถเชาเนอทเซรฟเวอรจากผใหบรการ และใช

Drupal เปนเวบไซตในองคกร เปนตน ซงมลกษณะทโดดเดน ซอฟตแวรทจ าเปน และสถตทพบ

(อสรยะ ไพรพายฤทธ และสกร พฒนภรมย. 2552 : 11-12) ดงน

1. ลกษณะทโดดเดนของระบบ Drupal

Drupal มลกษณะเฉพาะทโดดเดน ดงน

1.1 เปนซอฟตแวรในกลมโอเพนซอรส ใหดาวนโหลดใชงานไดฟร

1.2 ท างานบนฐาน PHP และ MySQL ท าใหสะดวกในการปรบแตงแกไขโปรแกรม

1.3 มโมดลทตรงกบความตองการ คอ Bibiliography module โดยทโมดลนม

ลกเลนทนาสนใจหลากหลายประการ

1.4 รองรบการท าคลงเอกสารทงแบบปด และแบบเปดบนฐาน OAI-PMH

91

1.5 ระบบจดการและเผยแพร (Publish) เนอหาเหมาะสมส าหรบเวบไซตองคกร

เวบไซตขาว หรอเวบไซตของผลตภณฑตาง ๆ

1.6 ระบบจดการหมวดหมของเนอหา (Category หรอ tag)

1.7 รองรบเวบหลายภาษา รวมถงภาษาไทย ฯลฯ

2. ซอฟตแวรทจ าเปนตองใช

ซอฟตแวรทจ าเปนตอการท างานของ Drupal ประกอบดวย

2.1 ระบบปฏบตการ

2.2 เวบเซรฟเวอร

2.3 ระบบฐานขอมล

2.4 ตวแปรภาษา PHP

3. สถตทแสดงความนยมใช Drupal

สรปความนยมของ Drupal ไดจากตวเลขตาง ๆ ดงน

3.1 Drupal ถกดาวนโหลดไปเดอนละเกอบ 1 แสนครง

3.2 มสมาชกทลงทะเบยนบนเวบไซต Drupal.org มากกวา 2 แสนคน

3.3 มนกพฒนากวา 2,800 คนจากทกมมโลก เขามามสวนรวมในการพฒนา

Drupal

3.4 มโมดลเสรมการใชงาน และธมส าหรบเวบไซต มากกวา 2,500 ชด

3.5 โปรแกรม Drupal ถกแปลไปแลวมากวา 52 สาขา (รวมทงภาษาไทย)

3.6 มการจดงานสมมนา Drupal ในระดบนานาชาตเปนประจ าทกป (นบตงแตป

2005) และงานระดบทองถนในหลายประเทศ

4. ตวอยางเวบไซตทใช Drupal

หนวยงานงานทงภาครฐและเอกชนจ านวนมากทวโลก ไดน า Drupal มาเปนฐานใน

การพฒนาเวบไซตตวเอง เชน ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ส านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย และส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ภาพตอไปนเปนตวอยาง

เวบไซตในตางประเทศและในประเทศไทยทใชระบบ Drup

92

ภาพท 5.7 เวบไซตสมชชาเพอสขภาพ

ทมา : ส านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต. ออนไลน. 2553.

ภาพท 5.8 เวบไซต Nike INC

ทมา : เวบไซต Nike INC. ออนไลน. 2557.

93

5. ขนตอนการพฒนาระบบ DRUPAL

ระบบ Drupal เปนเครองมอพฒนาเวบในกลมโอเพนซอรสทใหดาวนโหลดใชงานได

ฟร โดยสามารถบรหารจดการเนอหาและปรบระบบไดตามทตองการ การเลอกใชซอฟตแวรในกลม

เปดเผยรหสตนฉบบพฒนาคลงจดเกบเอกสารดจทลระบบเปดจ าเปนตองพจารณาในหลาย ๆ

องคประกอบ เนองจากซอฟตแวรมความแตกตางกนในเรองคณสมบต การใชงานและความสามารถ

ดงนนการเลอกใชงานจะตองเลอกใชโปรแกรมใหเหมาะสมกบรปแบบ และแนวทางการจดการท

วางแผนไว ขนตอนการพฒนาระบบ Drupal แบงเปน 9 ขนตอน คอ ตดตงระบบ การใชงานพนฐาน

การปรบแตงหนาตาเวบไซต จดแบงหมวดหมของเนอหา จดการผใช ตรวจสอบประสทธภาพและ

การท างาน ปรบแตง/แกไข ใชงาน พฒนาและเพมขดความสามารถ

ภาพท 5.9 ขนตอนการพฒนาระบบ Drupal

ทมา : เมอวนท 9 พฤษภาคม 2557 ณ มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา

9. พฒนาและ

เพมขด

ความสามารถ

8. ใชงาน

7. ปรบแตง/

แกไข

6. ตรวจสอบ

ประสทธภาพและ

การท างาน

5. จดการผใช

4. จดแบง

หมวดหมของ

เนอหา

3. การปรบแตง

หนาตาเวบไซต

2. การใชงาน

พนฐาน

1. ตดตงระบบ

ระบบ Drupal

94

6. กรณศกษาการพฒนาระบบสารสนเทศทองถน

การพฒนาระบบสารสนเทศเพอการสนบสนนการจดการงานพฒนาศกยภาพ

แรงงานดานผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ (เอกรตน นามวงค. 2555) มดงน

1. แนวคดและความส าคญของปญหา ระบบสารสนเทศเพอการสนบสนนการจดการ

งานพฒนาศกยภาพแรงงานดานผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ มแนวคดทตองการใหมแหลงขอมล

หรอแหลงรวบรวมองคความรทถกตองและเหมาะสมกบการพฒนาศกยภาพแรงงานดานผาไหม

แพรวา มการจดเกบขอมลทเปนระบบเพอประสทธภาพในการปฏบตงานใหเกดประโยชนกบกลม

ผผลต กลมแปรรป และกลมผจดจ าหนายผาไหมแพรวา จงพฒนาระบบสารสนเทศเพอสนบสนน

การบรหารจดการ การฝกอบรมของศนยพฒนาฝมอแรงงานดานผาไหมแพรวาใหเกดประสทธภาพ

มากขน โดยระบบสารสนเทศนท าหนาทรวบรวมสารสนเทศทจ าเปนตอการด าเนนงานฝกอบรม

และน าเสนอขอมลเกยวกบการฝกอบรม ตดตามผลผเขาฝกอบรม ภายในเครอขายอนเทอรเนตของ

ศนยพฒนาฝมอแรงงานดานผาไหมแพรวา เพอการสนบสนนการจดการงานพฒนาศกยภาพแรงงาน

ดานผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ

2. วตถประสงคของการวจย เพอพฒนาระบบสารสนเทศเพอพฒนาศกยภาพแรงงาน

ดานผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ

3. ขอบเขตการวจย ประกอบดวย

3.1 ขอมลการฝกอบรมผาไหมแพรวา แสดงขอมลตารางการฝกอบรม วทยากร

ฝกอบรม

3.2 ขอมลใบรบรองผลตภณฑผาไหมแพรวา แสดงขอมลเกยวกบผลตภณฑผา

ไหมแพรวา ไดแก สนคา OTOP สนคามาตรฐานผลตภณฑชมชน

3.3 ขอมลกลมอาชพ ไดแก ผผลต ผแปรรป และผจดจ าหนาย

3.4 ขอมลเอกสารทเกยวของ ไดแก ไฟลเอกสาร ไฟลภาพ ไฟลวดโอ

3.5 ขอมลงานวจยทเกยวของ แสดงขอมลผท าการวจยเกยวกบผาไหมแพรวา

4. ขอจ ากดในการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพฒนา ผวจยด าเนนตาม

ขนตอนของวงจรการพฒนาระบบ (System development life cycle - SDLC) โดยด าเนนการ

ตงแตขนตอนการศกษาความเปนไปไดของระบบ การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การพฒนา

95

ระบบ และการประเมนระบบ ซงจะน าไปใชกบกลมผผลตผาไหมแพรวา กลมแปรรปผาไหมแพรวา

และกลมผจ าหนายผาไหมแพรวา จ านวน 10 กลม เนองจากภายในจงหวดกาฬสนธมผเกยวของกบ

ผาไหมแพรวาเปนจ านวนมาก แลวสรปผลการวจยเพอเปนแนวทางปรบปรงระบบสารสนเทศใหม

ประสทธภาพตอไป

5. ขนตอนการศกษา การพฒนาระบบใชวธการตามหลกการของวงจรการพฒนา

ระบบสารสนเทศ เรมจากการศกษาความเปนไปไดของระบบโดยสมภาษณผใช ซงเปนบคลากรของ

ศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวดกาฬสนธ ทงระดบบรหารและระดบปฏบตการ และกลมผใช ไดแก

กลมผผลตผาไหมแพรวา กลมผแปรรปผาไหมแพรวา และกลมผจ าหนายผาไหมแพรวา รวม 20

คน จากนนวเคราะหและออกแบบระบบใหม ซงประกอบดวย ระบบยอย 3 ระบบ คอ ระบบน าเขา

ระบบคนหา และระบบแสดงผล โดยครอบคลมขอมลตาง ๆ ไดแก การฝกอบรม แหลงผลต แปรรป

และจ าหนายผาไหมแพรวา การพฒนาระบบด าเนนการภายใตระบบปฏบตการ คอ Microsoft

Windows 7 Ultimate โปรแกรมภาษาคอมพวเตอร คอ พเอชพ โปรแกรมจดการฐานขอมล คอ

MySQL โปรแกรมพฒนาเวบเพจ คอ โปรแกรมจมลา

6. ผลการวจยพบวา ท าใหไดระบบสารสนเทศทสามารถพฒนาศกยภาพแรงงานดาน

ผาไหมแพรวา จงหวดกาฬสนธ ไดอยางมประสทธภาพ จากการประเมนความพงพอใจของผใช ซง

ประกอบดวย ผบรหารและบคลากร และกลมผผลต ผแปรรป และกลมผจ าหนายผาไหมแพรวา

จ านวน 25 คน พบวา ผใชสวนใหญมความพงพอใจตอระบบแสดงผล คนหา และภาพรวมของระบบ

อยในระดบด

96

สรป

จากการศกษาการจดท าฐานขอมลทองถน เปนแนวคดเกยวกบแหลงสารสนเทศทเกบไว

ในรปแบบของอเลกทรอนกสโดยอาศยระบบจดการฐานขอมล และระบบคอมพวเตอรเปนเครองมอ

ทท าใหการประมวลผลสารสนเทศมความเกยวเนองสมพนธกน โดยฐานขอมลทพฒนาขนมงรวบรวม

จดเกบ ประมวลผล ผลต และเผยแพรสารสนเทศทองถนทมเนอหาเกยวกบทองถน ไดแก ภมปญญา

ทองถน ภมปญญาชาวบาน คตชาวบาน ศลปะการละเลน การแสดงพนบาน วรรณกรรมทองถน

วฒนธรรมความเปนอย สถานทส าคญ ตลอดจนเหตการณทเกดขนในชมชนในการพฒนาฐานขอมล

ทองถนตองน าแนวคดพนฐานส าคญทง 3 องคประกอบ ไดแก สารสนเทศทองถน กระบวนการ และ

เทคโนโลยสารสนเทศ มาใชเปนแนวทางในการออกแบบพฒนา และด าเนนงานฐานขอมลทองถน

การพฒนาฐานขอมลทองถน เปนการด าเนนงานเพอใหไดมาซงฐานขอมลทองถน ตามวตถประสงค

และขอบเขตทตงไว ประกอบดวย ขนตอนพฒนาฐานขอมลทองถน โดยเรมตนและการวางแผน

การวเคราะหระบบ การออกแบบระบบ การพฒนาและการตดตงระบบ และการบ ารงรกษาระบบ

การพฒนาระบบฐานขอมล DRUPAL ส าหรบท าเวบไซตบนอนเทอรเนต บนเซรฟเวอรของตวเอง

การใช Drupal เปนซอฟตแวรในกลมโอเพนซอรส ใหดาวนโหลดใชงานไดฟร ท างานบนฐาน PHP

และ MySQLท าใหสะดวกในการปรบแตงแกไขโปรแกรม เปนระบบจดการและเผยแพรเนอหา

เหมาะสม มระบบจดการหมวดหมของเนอหา และรองรบเวบหลายภาษา