ل����ه دوا كۆبونه وه ی له كاتێك����دا كه وه زیراندا چاكس����ازی ئه نجومه ن����ی ل����ه م مانگه دا دارای����ی راگه یه ندرا، به نایاس����ایی بارزان����ی نێچیرڤ����ان خوش����كێكی فوئاد حسێن سه رۆكی هه رێ����م، س����ه رۆكایه تی دیوان����ی گشتی و به ڕێوه به ری به ناونیش����انی به موچ����ه ی س����ێ ملی����ۆن دین����ار خانه نش����ین ده كات، به ب����ێ ئه وه ی

رۆژێك به ڕێوه به ری گشتی بوبێت.ئاوێن����ه ، هه ولێر: به پێی فه رمانێک که کۆپییه کی ده ست ئاوێنه كه وتوه ، "سۆس����ه ن محه مه د حسێن به گی "،

خوشكی "فوئاد حسێن" به فه رمانی نێچیرڤ����ان بارزان����ی به ناونیش����انی "به ڕێوه به ری گش����تی " خانه نش����ین كراوه ، به پێی سه رچاوه یه كی ئاگادار خانه نش����ینی له به ڕێوه به رایه ت����ی هه ولێر "سۆس����ه ن محه مه د حسێن" وه ك ئه ندازیارێك����ی به ڕێوه به رایه تی ئاوه دانكردنه وه و نیش����ته جێ كردنی كه م به موچه یه كی كاتێ����ك هه ولێر خانه نش����ین ك����راوه ن����اڕازی بوه ، ناوبراو ك����ه له به رئ����ه وه ی ب����ه اڵم خوش����كی "فوئ����اد حس����ێن" بوه ، سه رۆكی بارزانی نێچیرڤان له الیه ن

ئه نجومه نی وه زیرانه وه به ناونیشانی به ڕێوه به ری گشتی خانه نشین كراوه

به موچه ی 3 ملیۆن دینار.ئاگاداره ، س����ه رچاوه ئه م به پێی سۆس����ه ن محه مه د حس����ێن رۆژێك به ڕێوه ب����ه ری وه ك له ژیانی����دا گش����تی ده س����تبه كار نه بوه تا به و بكرێ����ت، خانه نش����ین ناونیش����انه به ڵكو ته نها ئه ندازیارێكی ئاس����ایی ئ����ه وه ی خانه نش����ین ب����وه ، دوای كراوه موچه ك����ه ی كه م بوه ، ناڕازی بوه و به فه رمان����ی نێچیرڤان بارزانی كراوه خانه نشینییه كه ی ناونیشانی

به "به ڕێوه به ری گشتی ". فه رمان����ه ی ئ����ه و ب����ه دوای نێچیرڤانیش����دا، به ڕێوه به ری گشتی خانه نش����ینی به نوس����راوی ژم����اره 23647 له رێكه وت����ی 2015/12/2دا خانه نش����ینی به ڕێوه به رایه ت����ی كردوه ته وه ئ����اگادار هه ولێ����ر/2ی كه سۆس����ه ن محه مه د حسێن به گی ل����ه 2015/6/1ه وه 3 ملی����ۆن دینار

موچه ی خانه نشینی پێبدرێت.

پارت���ی س���ه ركردایه تی ئه ندام���ی دیموكراتی كوردستان، ئاراس حه سۆ میرخ���ان ئاماژه به وه ده كات كه ئه و دو س���اڵه ی ئه وان و گ���ۆڕان پێكه وه حوكمڕانییان كرد خراپترین ئه زمونی حوكمڕانی بو، ئه و ده ڵێت "هاتنه وه ی نه وش���یروان مسته فا هۆكارێك نابێت

بۆ باشكردنی دۆخه كه ".ئاوێن���ه ، هه ولێر: ئاراس حه س���ۆ میرخ���ان له چاوپێكه وتنێكی تایبه ت به ئاوێن���ه دا رایگه یان���د ك���ه ئه گه ر رێككه وتنێ���ك هی���چ نه گه یش���تنه له گ���ه ڵ الیه نه كان كار له س���ه ر ئه وه په رله م���ان ئه ن���دام 56 ده ك���ه ن په رله مان له كاربكێش���نه وه و ده ست حكومه تێك���ی هه ڵوه ش���ێته وه و كاربه ڕێكه ر پێكبێت هه تا هه ڵبژاردن، ئه و وتی "ئێمه له هاوبه ش���ی له گه ڵ نه مانتوان���ی له حكومه ت���دا گ���ۆڕان س���ه ركه وتو بین و شكس���تمان هێنا. پێمانباشه ئه و ماوه یه ی كه ماوه بۆ ئه وه ی ئ���ه و ئه زمونه دوباره نه بێته وه یان ده بێت رێككه وتنێكی سه رله نوێ بكرێته وه یان زۆر زه حمه ته جارێكی

تر بتوانین پێكه وه كاربكه ین".

وتیش���ی "ئێمه رێككه وتنێكی پێنج الیه نه م���ان نه كردوه ب���ۆ پێكهێنانی حكومه ت، پارت���ی له گه ڵ هه ر چوار الیه نه كه به جیاواز رێككه وتنی كردوه ، له گه ڵ گۆڕان به جیا و له گه ڵ یه كێتی به حیا و له گ���ه ڵ یه كگرتو و كۆمه ڵیش بۆ ك���ردوه رێككه وتنم���ان به جی���ا

پێكهێنانی حكومه ت".

كێش���ه كانی ناو یه كێتی ب���ه ره و توند بون���ه وه و یه كالیی كردن���ه وه ده چێت، له چه ن���د رۆژی ئاین���ده دا دو باڵه كه ی یه كێتی یان لێكده ترازێن یاخود پێكه وه س���ه ركردایه تی ئه ندامێكی ده سازێن، ئه و حزبه ش ده ڵێت "هه ر خۆی ئه وه ی كه دو س���ێ ساڵه كیش���ه مان هه یه و وایه مان���ای ئه نجام نه گه ش���توینه ته

ئاسان نیه بگه ینه ئه نجام".ئاوێن���ه ، س���لێمانی : دوای ئ���ه وه ی له ئه ندامانی ژماریه ك له مانگێكه زیاتر ئاماده پڕۆژه یه كی���ان س���ه ركردایه تی كردوه بۆ ئه وه ی تا به س���تنی كۆنگره ده س���ته یه كی س���ه رۆكایه تی ش���ه ش كه سی یه كێتی به ڕێوه ببات، به اڵم ئه م پڕۆژه یه هیچ پش���تیوانیه كی لێنه كراوه ب���ۆ جێبه جێك���ردن، ئ���ه م دۆخ���ه ش هه ڕه ش���ه ی ئ���ه وه له یه كێت���ی ده كات ك���ه ملمالنێی باڵ���ه كان یه كێتی به ره و لێكت���رازان و دروس���تكردنی مینبه رێك ئاڕاس���ته بكات، به اڵم له تیف ش���ێخ یه كێتی سه ركردایه تی ئه ندامی عومه ر جه غت له وه ده كات كه دۆخی یه كێتی به ره و چاره سه ر ئاڕاسته ده گرێت، ئه و به ئاوێنه ی راگه یاند كه "كه س نایه وێت به اڵم هه یه ، جیابێته وه ، جیاوازیم���ان

جیاوازیه كان ده مانه وێ���ت هه موم���ان چاره سه ر بكرێت".

ئه و وت���ی "زۆر دڵنیام هیچ كه س و الیه نێ���ك نایه وێت جیابێت���ه وه و هیچ نیازێك���ی نی���ه ل���ه ده ره وه ی یه كێتی پ���ڕۆژه ی هه بێت هه م���وان ده مانه وێت

پێكه وه بین".وتیشی "هه رخۆی ئه وه ی كه دو سێ ساڵه كیش���ه مان هه یه نه گه شتوینه ته ئه نج���ام مانای ئاس���ان نی���ه بگه ینه ئه نجام، به اڵم ئه وه ی هه مومان سورین له سه ر چارس���ه كردنی كێشه كان ئه وه

هیوامان پێده به خشێت".ناوبراو ئه وه شی ره تكرده وه كه به رهه م ساڵح و كۆس���ره ت ڕه سوڵ مه رجی سێ ڕۆژیان دانابێت بۆ ڕاگه یاندنی مینبه ر، ئ���ه و وتی "هه موالی���ه ك له هه وڵدان بۆ

چاره سه كردنی كێشه كان".سه باره ت به وه ش كه ده وترێت ئێران پشتیوانی له باڵی هێرۆ ئیبرائیم ئه حمه د دیكه باڵه كه ی له جیابونه وه ی ده كات و رازی نی���ه ، ئه و وتی "هیچ ش���وێنێكی

ئێرانم نه دیووه له بابه ته كه دا".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )509( سێشەممە 2015/12/29

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

3

الفاوی قه یرانه کان دیواره که ی

نێچیرڤان بارزانی ده ڕوخێنێت

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3202416 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

غازپرۆمی روسی به ره و سلێامنی و

گه رمیان دێت

5 818

13 &12

ئاسایش و هێزێكی سوات سه رمایه دارێك

له سلێامنی ده ستگیرده كه ن

مامی منداڵە کوژراوەکەی جزیرە: تا منداڵی تر نەکوژراوە،

شەڕ راگرن

ئیرسائیل هه رگیز دوژمنه كانی خۆی

له بیرناكات

7

کورد چی لەگەڵ خۆیدا دەباتە ساڵی نوێوە؟

7

كاریگه ریی رێککه وتنی ئه نقه ره و ئورشه لیم

له سه ر كورد

ساڵی نوێتان پیرۆزبێت

هاوكات له گه ڵ راگه یاندنی به رنامه ی چاكسازی داراییدا نێچیرڤان بارزانی به نایاسایی خوشكێكی فوئاد حسێن

به "به ڕێوه به ری گشتی " خانه نشین ده كات

کێشه کانی ناو یه کێتی توندتر ده بێته وه "هه ر خۆی ئه وه ی كه دو سێ ساڵه كیشه مان هه یه و نه گه شتوینه ته

ئه نجام مانای وایه ئاسان نیه بگه ینه ئه نجام"

ئاراس حه سۆ میرخان: هاتنه وه ی نه وشیروان

مسته فا هۆكارێك نابێت بۆ باشكردنی دۆخه كه

3 هێرۆ ئیبراهیم

نه وشیروان مسته فا

2به رهه م ساڵح

5

3(509( سێشه ممه ‌2015/12/29هه‌نوکه

ئا: وریا حسێن

له م قه یرانه دا ئه و دێڕه ش كاڵبویه وه كه به شێك له پارتیه كان پێیانوابو

نێچیرڤان بارزانی ده وڵه تمه تدارو ئه ندازیاری ئاشتی و ئاوه دانیه ، چونكه

ئێستا ڕایه ك دورستبوه " ئه م قه یرانه نه ك دیواری ئه ندازیاره كه ی ڕوخاند، به ڵكو ده ریخست نێچیرڤان

بارزانی ته نها قات و بۆینباخه كه ی ده یكاته پیاوی ده وڵه ت".

یه كێك����ه كه م����ال زی����ره ك بارزانی نێچیرڤان له ڕاوێژه كاره كان����ی س����ااڵنێكه په یوه ندیه ك����ی تۆکم����ه ی له گ����ه ڵ ئه و هه ی����ه ، ئه و س����ه رۆكی حكوم����ه ت به پیاوێكی ن����وێ و خاوه ن ده بینێت، تایب����ه ت تێگه یش����تنێكی به اڵم نایش����ارێته وه دۆخی حكومڕانی ئه س����تۆی ده خاته به رپرس����یاریه تی ئ����ه و جێگره كه ی، زی����ره ک وتی "بۆ ڕاوێژكاریه ت����ی س����ه ر ده می ئاین����ده دكت����ۆر به رهه م و نێچیرڤ����ان بارزانی ده كه مه كتێبێك، به اڵم ئێستا ناتوانم هیچ له باره ی خاڵ����ه الوازه كانی كاك

نێچیرڤانه وه بڵێم".

ئیدریس ك����وڕی بارزانی نێچیرڤان موس����ته فا بارزانی و برزای مه س����عود دیاره كانی له كه سه یه كێكه بارزانیه و بنه ماڵه ی بارزانی، ئه و ساڵی 2016 ته مه ن����ی ده بێت����ه 50 س����اڵ، له ڕوی حیزبی����ه وه جێگری س����ه رۆكی پارتی دیموكراتی كوردستانه به اڵم كه مترین كات به و پۆس����ته وه ناسراوه چونكه

پۆسته حكومیه كانی له ماوه ی 10 ساڵی ڕابردودا كه 3 كابینه ده كات وایكردوه وه ك����و ده موچ����اوی ده وڵه مه ت����داری پارتی ده ركه وێت و هه ربۆیه به ش����ێك له پارتیه كانی����ش نازناوی "ئه ندازیاری

ئاشتی و ئاوه دانی"یان به سه ردابڕی.

س����االر عوس����مان ڕۆژنامه نوسێكی دیاری پارتی دیموكراتی كوردستانه ، له ناوه نده كان����ی زۆر س����ااڵنێكی ڕاگه یاندنی پارتی كارده كات كه ئێستا پله ی ئه ندام����ی مه كته بی ڕاگه یاندنی هه یه ، ئه و له باره ی ئه و دروش����مه وه ئه وه بۆ ئاوێنه باسده كات له ناو پارتیدا نازناوی ئاشتی و ئاوه دانی به نێچیرڤان بارزانی نه داوه به ڵكو ئه وه وه س����فی شرۆڤه كاری ڕۆژنامه نوس و كۆمه ڵێك نێچیرڤانی ب����ۆ خزمه ته كانی ئابوریه بارزانی ده یكه ن، ئ����ه و وتی "ئه مه ی كه ده وترێت هه ڵسه نگاندێكی واقعییه وه كو له وه ی دروش����م بێ����ت، چونكه ئه گ����ه ر كاره كان����ی دور له ده مارگیری ب����ۆ بكرێت حیزبی هه ڵس����ه نگاندنی ئاوه دانییه ده ستی بارزانی نێچیرڤان

له كوردستان".

ئه و وێنایه ی ڕۆژنامه سه كه ی پارتی باس����ی ده كات، له كاتێكدایه ئێس����تا حكومه ته ك����ه ی نێچیرڤان بارزانی 20 ملیار قه رزاره ، كیسه كه ش����ی به تاڵه و به شێكی گرنگی حكومه ت به وه كاله ت به ڕێوه ده رێت و رۆژ به رۆژ ئاس����ۆكانی به رده م����ی تاری����ك ده ب����ن، ته نانه ت ئێس����تا ڕای����ه ك هه یه ل����ه وه ی 2016 حكوم����ه ت ب����ه م دۆخ����ه وه ناتوانێت

هه ڵده وه ش����ێته وه ، به رده وامبێ����ت و ڕاوێژكاره كه ی س����ه رۆكی حكومه تیش بینوه هه ستی كاتێك س����ه رۆكه كه ی به نیگه رانیه كان����ی كردوه له م دۆخه ی کوردس����تانی تێكه توه ، بۆیه ئێس����تا به گوێ����ره ی پێیانوای����ه ش����اره زایان به رهه مه ك����ه بێت نیچرڤ����ان بارزانی

شكستیخواردوه .

خاوه ن����ی گوڵپ����ی عوم����ه ر له به رێوه بردن و ماس����ته ره بڕوانامه ی له ب����اره ی هه ی����ه لێكۆلینه وه یه ك����ی ه����اوكات گه نده ڵ����ی، دۆس����یه ی له حكومه ت����ی هه رێمی كوردس����تانش پل����ه ی به ڕێوه ب����ه ری گش����تی هه یه ، ئ����ه و نێچیرڤان بارزان����ی وه كو گه وره سیاسیه كی كورد به كه سێكی هه ژاری به ڕێوه بردن ، له هون����ه ری ده بینێ����ت گوڵپ����ی وتی "ئه م س����امانه ماددی و حزبه كان به رژه وه ن����دی ب����ۆ مرۆییه به ڕێوه بردنه ، كوف����ری به كارهات����وه چه ندیش ده ستی سه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران له م دۆخه دا هه بێت، هێنده ش

پشكی شكستی به رده كه وێت".

هاوكات نایش����ارێته وه كه نێچیرڤان بارزان����ی شكس����تیهێناوه و پێیوای����ه "پێوه ر بۆ سه ركه وتنی هه ر كه سێك له پرۆس����ه ی به ڕێوه بردندا پێویس����ته ته ماشای به رهه مه كه ی بكه یت، به پێی به رهه مه كه ی بێ����ت نێچیرڤان بارزانی

شكستیخواردوه".

ته نانه ت پارتیه كانیش نایش����ارنه وه نێچیرڤان����ی بارزانی له ناو پارتیه كاندا

ڕایه ك����ی تایبه ت����ی هه ی����ه و جیاوازتر بۆیه ده كات����ه وه ، له ش����ته كان بی����ر هه میش����ه ئه وان����ه ی مامه ڵ����ه له گه ڵ نێچیرڤان بارزان����ی ده كه ن ئه و گه نج ڕاگه یه ندنكاران����ه ن ك����ه روانینێک����ی جیاوازتریان هه یه بۆ پارتی، ئه مه ش وایك����ردوه نێچرڤ����ان بارزان����ی بكاته به ش����ێكی جی����اواز له پارتی و خاوه نی ڕه وتێكی تایب����ه ت به خۆی بێت له ناو

ئه و حیزبه دا.

سیاسیه كی عه بدولخالق مه س����عود دێرینه و ئێس����تا سه رقاڵی تویژینه وه و دۆخه ك����ه له ب����اره ی نوس����ینه جارێكیش چه ند وه سیاس����یه كه وه و نیچیرڤان له گه ڵ قس����ه ی له نزیكه وه به هێزه كه ی الیه نه ئه و بارزانیكردوه ، ده كات ب����اس بارزان����ی نێچیرڤ����ان پارتیه و ك����ه ده موچاوێكی گه نج����ی دیبلۆماس����یه وه له ڕوی توانیویه ت����ی نوێ و دونی����ای له گه ڵ تێكه اڵوبێ����ت به جۆرێك ت����ر پارته سیاس����یه كانی ئه وه ی ئه و له و بواردا كردویه تی هیچ سه ركرده یه كی تر نه یتوانیوه بیكات، به اڵم ئه م دۆخه ی دوایی ده ریخست كه باڵه كالسیكیه كه ی ناو پارتی زاڵترن وه كو له نێچیرڤ����ان بارزانی، ئه و وتی

"نێچیرڤان گۆڕانكاری پێناكرێت".

ئ����ه وه ی قه یرانانان����ه ئ����ه م دوای ماوه ت����ه وه ب����ۆ نێچیرڤ����ان بارزانی، حكومه تێك����ی مایه پ����وچ و ق����ه رزاره ، جگ����ه ل����ه وه ی ڕوب����ه ڕوی چه ندی����ن كێشه ی سیاسی و دژبه یه ك بوه ته وه و

چاره سه كردنیان ئه سته مه .

ئا: شۆڕش محه مه د

ئاراس حه سۆ میرخان ئه ندامی سه ركردایه تی پارتی دیموكراتی

كوردستان له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئه گه ر نه گه یشتینه هیچ

رێككه وتنێك كار له سه ر ئه وه ده كه ین كه 56 ئه ندام په رله مان ده ستله كاربكێشنه وه و په رله مان

هه ڵوه شێته وه و حكومه تێكی كاربه ڕێكه ر پێكبێت هه تا هه ڵبژاردن".

ئاوێنه : ده نگۆی ئ���ه وه هه یه بارزانی دوای س���ه ری س���اڵ له گ���ه ڵ الیه ن���ه سیاس���یه كان كۆده بێت���ه وه ، ئای���ا هیچ ئاس���ۆیه ك هه یه بۆ چاره س���ه رك ردنی

كێشه كانی نێوخۆی هه رێم؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: بڕی���اره له دوای س���ه ری س���اڵ جه نابی سه رۆك كۆبونه وه یه ك بكات له گه ڵ هه مو الیه نه سیاسیه كانی كوردس���تان و هه وڵی ئه وه ب���ۆ كێش���ه كانی ده دات مه خره جێ���ك

هه رێمی كوردستان بدۆزرێته وه . ئاوێنه : هیچ ده ستپێشخه رییه كی نوێ هه یه بۆ چاره س���ه ركردنی كێش���ه كانی

ناوخۆی هه رێم؟ ئاراس حه سۆ میرخان: ئێمه ده مانه وێت ش���ته كان له یه كتر جیابكه ین���ه وه ، ئه م بابه ته دو شتی جیاوازن یه كێكیان ئه وه یه كه كێشه كه ی له س���ه ر دروست بو ئه وی تریش به ش���داری له حكومه ت و شه راكه ت بو ئه و كێش���ه یه ی كه بزوتنه وه ی گۆڕان له حكومه تدا هه یه تی ، ئه وه دو كێش���ه ی جیان. ئێم���ه له و بڕوایه دای���ن ده كرێت پێكه وه دابنیشین بۆ ئه وه ی قسه له سه ر ئ���ه و بابه تان���ه بكه ین ك���ه به ناته واوی ماوه ته وه به نمونه یاس���ای سه رۆكایه تی هه رێم، م���اوه ی س���ه رۆكایه تی هه رێم و كه ره هه ندی پرۆژه ی���ه ك وه ك���و ئه وانه نیشتیمانی هه یه چاره سه ربكه ین و پێشتر باس���ی س���ازانمان كرد ده كرێت له گه ڵ گۆڕان و هه مو الیه نه كانی تر دابنیش���ین و

بگه ینه رێككه وتنێك. ئه وه ی تر به ش���داریكردن له حكومه ت و به بزوتن���ه وه ی س���ه باره ت په رله م���ان گ���ۆڕان ئێمه پێمانوای���ه ئه مه بابه تێكی دیكه ی���ه و ئێم���ه له هاوبه ش���ی له گ���ه ڵ س���ه ركه وتونه بوین و له حكومه تدا گۆڕان هه ردوالمان نه مانتوانی س���ه ركه وتوبین و

شكس���تمان هێن���ا. پێمانباش���ه ئ���ه و ماوه یه ی كه ماوه بۆ ئه وه ی ئه و ئه زمونه دوباره نه بێته وه یان ده بێت رێككه وتنێكی س���ه رله نوێ بكرێته وه ی���ان ئه وه تا به و ش���ێوه یه له گ���ه ڵ گ���ۆڕان له حكومه ت و په رله مان ره نگه نه توانین پێكه وه ئیش

بكه ینه وه . بزوتنه وه ی بڕوای���ه دان ل���ه و ئاوێنه : گۆڕان له و دیدار و كۆبونه وه یه ی بارزانیدا

به شداری بكه ن؟ ئاراس حه سۆ میرخان: ئێمه دوژمنی یه كتر نین و ده كرێت پێكه وه دابنیشین و له سه ر ئه و مه س���ه النه ی كه په یوه ستن به پڕۆسه ی سیاسی له م واڵته رێكبكه وین، به اڵم له وه ی حكومڕانیدا ئه وه باس���ێكی تره و ئێمه ل���ه و بڕوایه داین به م ئالییه ته له گ���ه ڵ گ���ۆڕان ناتوانی���ن له حكومه تدا پێكه وه ئیش بكه ینه وه و ئه گه ر گه یشته ئ���ه و قۆناغه ی كه جارێك���ی تر پێكه وه دابنیش���ینه وه ی���ان رێككه وتنێك���ی تر بكه ین���ه وه ئه وه ش���تێكی دیكه یه به اڵم به م شێوه یه ی ئێس���تا باوه ڕناكه م و زۆر زه حمه ته جارێكی ت���ر بتوانین پێكه وه

كاربكه ین. ئاوێن���ه : ئه ی س���ه باره ت به په رله مان ئه جندای پارتی چییه بۆ ئاینده ی كاری

په رله مانی كوردستان؟ ئاراس حه س���ۆ میرخان: ئه جنداكه ی ئێمه ئه وه یه كه پێمانوایه په رله مان ئیش له س���ه ر ئه وه بكه ین له گه ڵ الیه نه كانی

تر ب���ۆ ئه وه ی له په رله م���ان جارێكی تر دانیش���تن بكه ین���ه وه و ل���ه و بڕوایه داین س���ه رۆكایه تی په رله م���ان گۆڕانكارییان تیادا بكرێت و بۆ ئه وه ش له گه ڵ یه كێتی و الیه نه كانی دیكه س���ه باره ت به و بابه ته

له گفتوگۆداین. ئاوێن���ه : له و بواره دا له گ���ه ڵ یه كێتی

گه یشتونه ته هیچ رێككه وتنێك؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: نه خێر نه گه یش���توینه ته هی���چ رێككه وتنێ���ك و

ئه گه ر رێكبكه وین رایده گه یه نین. به ش���داریكردنی ئ���ه ی ئاوێن���ه : هه م���و فراكس���یۆنه كان جگ���ه له گۆڕان س���ه رۆكی جێگ���ری له كۆبونه وه ك���ه ی

په رله مان چۆن لێكده ده نه وه ؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: ئێم���ه رێككه وتنێكی پێن���ج الیه نه مان نه كردوه بۆ پێكهێنانی حكوم���ه ت پارتی له گه ڵ هه ر چوار الیه نه كه به جیاواز رێككه وتنی ك���ردوه ، له گه ڵ گۆڕان به جی���ا و له گه ڵ یه كێت���ی به حی���ا و له گ���ه ڵ یه كگرت���و كۆمه ڵیش به جیا رێككه وتنمان كردوه بۆ پێكهێنانی حكومه ت ئه مه ش وه ك ئه وه ی پارتی براوه ی هه ڵبژاردن بوه . هه روه ها الیه نه كان���ی دیكه ش نه یانش���اردۆته وه و رایانگه یاندوه ك���ه ده مانه وێت به رده وام بی���ن تاكۆتایی ئه م خول���ه ی په رله مان و ئێم���ه ش پێمان باش���ه ب���ه رده وام بن و گ���ۆڕان ئێم���ه و رێككه وتن���ی ب���ه اڵم هه ڵوه شاوه ته وه ، بۆیه یان ده بێت له گه ڵ

گۆڕان رێككه وتنێكی نوێ بكه ینه وه یان ئه وه تا جارێكی ت���ر ناتوانین به و جۆره له گه ڵ گۆڕان به رده وام بین له حكومه ت و

په رله مان. ئاوێن���ه : پارتی هی���چ پالنێكی هه یه بۆ ئ���ه وه ی د.جه عف���ه ر ئیمینكی بكاته

سه رۆكی په رله مانی كوردستان؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: نه خێر ئێمه ئ���ه و ئه جندایه م���ان نییه كه كاك جه عفه ر ببێته سه رۆكی په رله مان و ئێمه له ده سته ی گۆڕانكاری ده بێت پێمانوایه بكرێت و پێكه وه په رله مان سه رۆكایه تی ئه و وه خته ش به رێككه وتنێكی نوێ هه ر ك���ه س بوه س���ه رۆكی په رله مان و له هه ر

فراكسیۆنێك بو ئاساییه . ده س���ت س���یناریۆی ئاوێن���ه : له كاركێشانه وه ی به كۆمه ڵی په رله مانتاران قسه ی له سه ر ده كرێت ئێوه ئه مه تاچه ند

به چاره سه ر ده بینن؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: ئ���ه وه دواهه می���ن بژارده یه كه ده بێت بیكه ین. ئه گه ر گه یشتینه ئه و قۆناغه ی كه هه مو ئامانجێك هی���چ نه گه یش���تنه رێگاكان ئ���ه و كاره ده كه ی���ن. چونك���ه ئێم���ه پێمانوای���ه كاك یوس���ف محه مه د وه كو س���ه رۆكی په رله مان ده بێت به ش���ێوه ی یاس���ایی البدرێت و ده بێ���ت له په رله مان گۆڕان���كاری بكرێ���ت و بڕیاری له س���ه ر بدرێت و له س���ه ر ئه وه ش ئیش ده كه ین، ئه گه ر نه گه یش���تینه هی���چ رێككه وتنێك

ئه و وه خته كار له س���ه ر ئ���ه وه ده كه ین كه دواهه مین ش���ت ئ���ه وه بێت كه 56 ئه ندام په رله مان ده ستله كاربكێش���نه وه و په رله مان هه ڵوه ش���ێته وه و حكومه تێكی

كاربه ڕێكه ر بێت هه تا هه ڵبژاردن. ئاوێن���ه : له و بڕوایه دان ب���ۆ ئه و كاره

نیسابی یاسایتان بۆ كۆبكرێته وه ؟ ئاراس حه س���ۆ میرخان: ئێمه له گه ڵ الیه نه كانی دیكه ش كۆكین له سه ر ئه وه ی كه ئه گه ر گه یشتینه بنبه ست و شته كان چه قی به ست الیه نه كانی دیكه ش له گه ڵ ئێم���ه دا هاوڕان ك���ه ئه م���ه به ناچاری

دواهه مین رێگه چاره ده بێت. ئاوێنه : ئه و الیه نان���ه یه كێتی و الیه نه

ئیسالمییه كانن؟ ئاراس حه س���ۆ میرخان: به ڵێ ئه وانه یه كێت���ی و ئیس���المیه كان و الیه نه كان���ی

دیكه شی تێدایه . ئاوێنه : پارتی په یوه ندی له گه ڵ یه كێتی چۆن���ه و باس له وه ده كرێ���ت حكومه تی

ئاینده به هاوبه شی پێكده هێنن؟ ئاراس حه سۆ میرخان: په یوه ندیه كانمان له گ���ه ڵ یه كێتی په یوه ندییه كی باش���ه و له س���ه ر نێوانیش���مان وتوێژه كان���ی ئه وه یه كه جارێكی ت���ر بتوانین له گه ڵ یه كێتی و الیه نه كانی ت���ر جگه له گۆڕان حكومه تێك پێكبهێنین. هه روه ها له دوای س���ه ری س���اڵ كۆمه ڵێ���ك كۆبونه وه ی دیك���ه ده س���تپێده كه نه وه ، كۆبونه وه ی دو قۆڵ���ی نێ���وان پارت���ی و یه كێت���ی و پارت���ی و یه كگرتو پارت���ی و الیه نه كانی دیك���ه ش ده س���تپێده كاته وه و یه كێتیش كۆبونه وه كانی خۆی ده س���تپێده كاته وه و له الیه كی دیكه شه وه جه نابی سه رۆكیش كۆبونه وه له گ���ه ڵ الیه نه كان ده كات به و هیوایه ین بتوانین ئه و دۆخه سیاس���یه ی

كه هه یه به ئاقارێكی باشتردا ببه ین. ئاوێنه : ده نگۆی ئه وه هه یه نه وشیروان هه رێم���ی ب���ۆ بگه ڕێت���ه وه مس���ته فا كوردس���تان، له و بڕوایه دان به هاتنه وه ی

كێشه كانی هه رێم چاره سه ربێت؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخان: م���ن له و بتوانێ���ت به هاتن���ه وه ی بڕوایه دانی���م كێش���ه كان چاره س���ه ربكات چونكه ئه و خۆی دۆخه كه ی خراپ كردوه ئیتر چۆن

ده توانێ چاكی بكاته وه . ئاوێن���ه : ب���ه اڵم غیابی نه وش���یروان به بزوتنه وه ی به كوردس���تان و مس���ته فا

گۆڕانیشه وه دیاره ؟

ئاراس حه س���ۆ میرخ���ان: بێگومان پێوه ی���ان دیاره و ئه و هه م���و به یاننامه و قس���ه البه الیانه و كێش���انه ی ك���ه هه یه له نه بونی بڕیاری سیاسی هه موی به هۆی وه كو ب���ه اڵم نه وش���یروانه وه یه . غیابی باسمكرد نه وشیروان خۆی هۆكار بوه بۆ تێكدانی دۆخی كوردس���تان كه من له و بڕوایه دام هاتنه وه شی هۆكارێك نابێت بۆ

باشكردنی دۆخه كه . نه وش���یروان بڕوایه دان ل���ه و ئاوێنه :

مسته فا بێته وه ؟ ئاراس حه س���ۆ میرخان: وه ك بڕوای كه س���ی خۆم ره نگه نه وشیروان مسته فا

بێته وه به اڵم جارێكی تر ده ڕواته وه . ئاوێن���ه : ئه م���ه به ه���ۆی ئه وه یه كه پارتی به نیازه داوای یاس���ایی له س���ه ر

تۆماربكات؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: نه خێ���ر ره نگ���ه په یوه ن���دی به خ���ودی خۆیی و

نه خۆشییه كه یه وه بێت. ئاوێن���ه : وات���ا به پێی زانی���اری ئێوه مسته فا نه وش���یروان نه خۆش���ییه كه ی

هێنده گرانه ؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخ���ان: وه ك من نه خۆش���ییه كه ی به ڵێ هه ی���ه زانیاریم

گرانه .ئاوێنه : ئه زمونی حوكمڕانی هاوبه شی

پارتی و گۆڕان چۆن هه ڵده سه نگێنن؟ ئ���اراس حه س���ۆ میرخان: م���ن له و بڕوای���ه دام ده كرێت ئێمه ش���ته كان زۆر گه وره نه كه ین و ئێمه و گۆڕان له و دوساڵه ی كه حوكمڕانیمان كرد خراپترین ئه زمونی حوكمڕانی بو دو ساڵی دیكه مان ماوه بۆ هه ڵبژاردن و هیچ ئاسۆیه كیش دیار نییه كه ئه م دو ساڵه ی كه ماوه باشتر ده بێت له دو س���اڵی رابردو پێم���ان وایه خه ڵك ئه زمون���ی پێك���ه وه كاركردن���ی پارتی و گۆڕانی بینی و بۆیه ئه زمونێكی خراپمان هه بو پێكه وه و ئه م دو س���اڵه ی كه ماوه واباشتره به بێ گۆڕان حوكمڕانی بكرێت و بۆ ئه وه ی بۆ خه ڵكیش دیاربێت كه ئایا پێكه وه كاركردن باشتره یان ئیشكردنی ته نها و من له و بڕوای���ه دام ئێمه و گۆڕان رۆحیه تی پێكه وه ئیش���كردنمان الوازه و هه قی سروش���تی خۆشمانه و هه ڵبژاردنی داهاتوش گۆڕان ب���و به حزبی یه كه م با به ب���ێ پارت���ی حكوم���ه ت پێكبهێنێت و پارتی بو به حزبی یه كه م با به بێ گۆڕان

حكومه ت پێكبهێنێت.

الفاوی‌قه‌یرانه‌كان‌دیواره‌كه‌ی‌نێچیرڤان‌بارزانی‌ده‌ڕوخێنێت

ئاراس حه سۆمیرخان: هاتنه وه ی نه وشیروان مسته فا هۆكارێك نابێت بۆ باشكردنی دۆخه كه ‌ئه‌و‌دو‌ساڵه‌ی‌‌ئێمه‌‌و‌گۆڕان‌حوكمڕانیمان‌كرد‌خراپترین‌ئه‌زمونی‌‌حوكمڕانی‌‌بو

ئه م سامانه ماددی و مرۆییه ی بۆ به رژه وه ندی

حزبه كان به كارهاتوه كوفری

به ڕێوه بردنه چه ندیش

ده ستی سه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران

له م دۆخه دا هه بێت، هێنده ش پشكی شكستی

به رده كه وێت

ئێمه رێككه وتنێكی پێنج الیه نه مان نه كردوه بۆ پێكهێنانی حكومه ت پارتی له گه ڵ هه ر چوار

الیه نه كه به جیاواز رێككه وتنی كردوه

نێچیرڤان بارزانی

ئاراس حه سۆ میرخان

ئاوێنه‌ی‌روداوه‌کان

میدیا وەک چەکێکی وێرانکەر.!

کامەران سوبحان

له ماوەی بیس����ت س����اڵی ڕابردودا دور و نزی����ک له میدیا جۆراوجۆرەکانی کوردستاندا کارم کردوەو تاڕادەیەکیش ئ����اگاداری وردەکاری����ی کارکرکردن و ڕوم����اڵ و پەیوەندیی����ە ئۆرگان����ی و نا ئۆرگانییەکانی ئەو میدیایانەم. بەاڵم له ماوەی دو س����اڵی ڕاب����ردودا، وەک بەرپرسی س����ەرەکی و کارەکتەرێکی ڕاگەیاندن و ڕۆشنبیریی یەکێک له سێ سەرۆکایەتییەکەی هەرێمی کوردستان، کە پەرلەمانی کوردستانە، کارم کرد، به ش����ێوازێکی فراوانتر تابلۆی ڕوداوە ئاشکرا و نهێنییەکانم له نزیکەوە بینی. ئەم دو ساڵە بۆ من، به هەمو کۆسپ و خەرمانێکی کێشەکانییەوە، تەگەرە و گ����ەورە و ئەزمونێک����ی ف����راوان ب����و له پەیوەندی و کارکردن. لەم ماوەیەدا به وردی ئ����اگاداری جواڵندنی هەواڵ و بەدەس����تهێنانی زانیاریی بوم لەالیەن ڕۆژنامەنوس����انەوە، میدی����اکاران و ش����تێک ک����ە زۆر ش����انازی پێ����وە دەکەم، لەم دو س����اڵەی کارکردنمدا، توانیم����ان به پراکتیک����ی تاڕادەیەک ئ����ەو دروش����مە بکەینە ڕاس����تی، کە دەرگای زانیاریی بۆ ڕۆژنامەنوس����ان له نزی����ک هەرچەن����دە ڕو، بخەین����ە خۆمان و له دەرەوەش ئەم کارە هێندە ئاسان و بێ کێشە نەبو، بەاڵم توانیم لەنێ����وان پەرلەمان و به بۆش����اییەک، هەمو میدیاکانی کوردستان به حزبی و

ئەهلی و سێبەرەوە بوەستین.

)له داهاتودا ورد و درشتی کارکردنی خۆم، کۆس����پ و تەگەرەکانی بەردەمم له س����ەرۆکایەتی پەرلەم����ان و لیژنەی ڕۆشنبیریی پەرلەمان باڵودەکەمەوە(

لەماوەی ئەم دو س����اڵەی کارکردنم لەپەرلەمان����ی کوردس����تان ئەوەم بۆ دەرک����ەوت، ئ����ەوەی هەندێجار میدیا ل����ەم واڵتەدا وەک ه����ەواڵ و زانیاریی چەکێکی دەگەیەنێ����ت، به هاواڵت����ی لەناو وێرانکەر و کوشندەیە و پشێویی ژیانی هاواڵتی و الیەنە سیاس����ییەکان

زیاتر دەکات.

ئەگ����ەر له ماوەی بیس����ت س����اڵی ڕاب����ردودا، دڵمان ب����ەوە خۆش بێت، پەراوێزێک بۆ ئازادیی ڕۆژنامەگەریی و ڕادەربڕی����ن له هەرێم����ی کوردس����تان دروس����ت ب����وە و دەی����ان کارەکتەری ڕۆژنامەنوسی میدیایی و پرۆفیشناڵی بوێر و بەرپرسیار دروست بون، دەبێت به دیوەکەی تریشدا غەمگین و نیگەران ژینگەی سیاسی و به ش����ێواندنی بین کۆمەاڵیەتی و هەرێمی کوردستان. کە به پلەی یەکەم گیانی نابەرپرسیارانە و نەبونی ش����ەفافییەت و نەبەخش����ینی زانیاریی دروس����ت، هۆکاری سەرەکی ئەم شێواندنە سیاسی و کۆمەاڵیەتییە، ک����ە هەندێج����ار وای ک����ردوە هەواڵە ناڕاس����تەکانی نێو میدیاو کەناڵەکانی ڕاگەیاندن الیەنەکان وەک چەکێک بۆ ش����ەڕی دەرونی، دژ به یەکتر بەکاری بێنن. ئەگەر له مالنێی سیاسییەکاندا، هێزێک بەرامبەر هێزێکی تر بدۆڕێت، هێزی دۆڕاو، تەنه����ا به دزە پێکردنی هەواڵ����ی ناڕاس����ت لەس����ەر الیەن����ی بەرامبەر و کارەکت����ەرە دیارەکانی بۆ ڕاگەیاندن، هۆکارێکی ناو دەزگاکانی بەهێ����زە ب����ۆ پارس����ەنگ کردنەوەی دۆڕان و هەڵ����ە و کەموکورتییەکان����ی. نمونەی ئەم ڕوداوانەش بێ ش����ومار

زۆرن.!

ئەوەی مای����ەی نیگەرانییە، هەندێ جار میدیای ئەهل����ی و ئەو میدیایەی تاڕادەیەک بەرپرس����یارترە، زیاتر لەم بابەت����ەدا دەکەونە هەڵ����ەوە. ڕەنگە هۆکاری ئەمەش زۆربن، هەر له نەدانی زانیاریی پێیان تا دەگاتە ئابڵۆقەدانی ئابورییان و بردنی ڕۆژنامەنوسەکانیان ب����ۆ دەزگا ڕاگەیاندنە س����ێبەرەکان. بەاڵم هیچی پاس����او نییە بۆ کەوتنە هەڵ����ەی زەق له پێدان����ی زانیاری����ی و باڵوکردن����ەوەی هەواڵێک����ی وا ک����ە کوش����ندە وێرانکەر و ببێتە چەکێکی

له کۆمەڵگەدا.!

تایبه‌ت)509( سێشه ممه 22015/12/29

ئا: ئاوێنه

كێشه كانی ناو یه كێتی به ره و یه كالیی كردنه وه ده چێت، له چه ند رۆژی ئاینده دا دو باڵه كه ی یه كێتی

یان لێكده ترازێن یاخود پێكه وه ده سازێن، ئه ندامێكی سه ركردایه تی

ئه و حزبه ده ڵێت "حیاوازیه كان به ره و چاره سه ر كردن ده چن و كه س

نایه وێت جیابێته وه ".

یه كێت���ی ماوه یه كی زۆره ملمالنێ و كێش���ه ناوخۆییه كان به دوای خۆیدا به كێش ده كات، كێشه كان له یه كێتیدا ده رباره ی پرس���یار ب���ون: كه ڵه كه دارایی و سامانی یه كێتی ده كرێت؟ بێ ئاگابونی به ش���ێكی زۆری ئه ندامانی مه كته بی سیاس���ی له دۆسیه ی نه وت سه باره ت پرس���یار پرسیاره ؟ جێی به ڕۆڵی ده زگا ئه منییه كان له كێش���ه حزبیه كان���دا ده كرێت؟ كه س نازانێت كۆنگره ی یه كێتی كه ی ده به سترێت؟

ئ���ه وه ده كرێت پرس���یار ده رباره ی ك���ه ئای���ا جێگره كان���ی س���كرتێر و مه كته بی سیاس���ی خاوه ن���ی بڕیار و یاخود مه كته بی سیاسی و ده سه اڵتن

سه ركردایه تییه كی سێبه ر؟بۆ ده رب���از بون ل���ه م قه یرانانه ی هه رچه ن���ده تێكه وت���وه ، یه كێت���ی له ئه ندامانی سه ركردایه تی ژماره یه ك پڕۆژه یه كی���ان ئام���اده كردبو كه تا به س���تنی كۆنگره یه كێت���ی له الیه ن س���ه رۆكایه تییه وه ده س���ته یه كی به ڕێوه ببرێت كه له "كۆسرەت رەسوڵ، بەره���ەم س���اڵح، هێ���رۆ ئیبراهیم، م���ەال بەختی���ار، عوم���ەر فەت���اح، به اڵم پێكبێ���ت، حەمەج���ان" قادر جێبه جێكردن���ی ئه م پالنه له س���ه ر ئ���ه رزی واقیع بۆ یه كێت���ی قورس و زه حمه ت���ه ، هه ربۆیه هه ردو باڵه كه ی یه كێتی ده یانه وێت رێوش���وێنی دیكه بگرنه ب���ه ر و خه ریكی دروس���تكردنی مه ڵبه ند و مه كته بی س���ێبه رو دانانی

به رپرسی میحوه رن.

ب���ه اڵم به پێی زۆرب���ه ی ئاماژه كان الیه نی باڵ���ی هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د ت���ا ئه ندازه ی���ه ك ئ���ه م ملمالنێیه ی یه كالی���ی خۆی���ان له به رژه وه ن���دی كردوه ته وه ، كه له ڕوی حزبیه وه هێرۆ ئیبراهی���م بڕیارده ری راس���ته قینه ی یه كێتیه ، ل���ه ڕوی حكومییه وه قوباد تاڵه بانی سه ركردایه تی تیمی حوكمی یه كێتی ده كات، له ڕوی ئه منیش���ه وه پاڤێ���ل و قوب���اد و له ڕوی س���امان و ركه ب���ه ر باڵ���ی وه ک دارایش���ه وه ، ده ڵێت "ته نها هێرۆ و شاناز ئیبراهیم ئه حمه د" له پ���اره و دارایی ئاگادارن، زۆرب���ه ی مه ڵبه ن���د و مه كته به كانیش له الیه ن كه س���انی نزیك له م باڵه وه

به ڕێوه ده برێن.باڵ���ه ی ئ���ه و له به رامبه ریش���دا، پش���تیوانی له كۆس���ره ت ره س���وڵ و به رهه م س���اڵح ده كه ن زیاتر له هێزی كۆمه اڵیه تی مه كته بی پێش���مه رگه و یه كێتی���دا پێگه یان به هێ���زه ، به اڵم به رده وام كار ب���ۆ ئه وه ده كرێت له و

دو ناوه نده شدا پێگه یان الواز بكه ن.هه رچه نده ئه م دۆخه هه ڕه ش���ه ی ئ���ه وه له یه كێت���ی ده كات كه به ره و لێكترازان و دروس���تكردنی مینبه رێك ئاڕاس���ته بگرێت، به اڵم له تیف شێخ عومه ر ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتی جه غت له وه ده كات كه دۆخی یه كێتی به ره و چاره س���ه ر ئاڕاسته ده گرێت، ئه و به ئاوێن���ه ی راگه یاند كه "كه س جیاوازیمان جیابێت���ه وه ، نایه وێ���ت ده مانه وێ���ت هه موم���ان هه ی���ه و

جیاوازیه كان چاره سه ر بكرێت".ئه و وت���ی "زۆر دڵنیام هیچ كه س و هیچ جیابێته وه و نایه وێ���ت الیه نێك نیازێك���ی نیه ل���ه ده ره وه ی یه كێتی پڕۆژه ی هه بێت، هه موان ده مانه وێت پێكه وه بین، هه موم���ان ده مانه وێت

كیشه كانمان چاره سه ر بكه ین".وتیشی "هه رخۆی ئه وه ی كه دو سێ ساڵه كیشه مان هه یه نه گه شتوینه ته ئه نجام مانای ئاس���ان نی���ه بگه ینه ئه نجام، به اڵم ئه وه ی هه مومان سورین

له سه ر چاره سه كردنی كێشه كان ئه وه هیوامان پێده به خشێت كه مه رجه كان چه نده قورس بن ئاس���انی كه ینه وه ئه مه قسه یه ك نیه بۆ ڕایكردنتان ئه مه له جه رگه ی ملمالنێ و كێشه كانه وه من

قسه تان بۆ ده كه م".ناوبراو ئه وه ش���ی ره تك���رده وه كه به رهه م س���اڵح و كۆس���ره ت ڕه سوڵ مه رج���ی س���ێ ڕۆژی���ان دانابێ���ت ئ���ه و مینب���ه ر، ڕاگه یاندن���ی ب���ۆ وت���ی "هه موالی���ه ك له هه وڵ���دان بۆ

چاره سه ركردنی كێشه كان".ده وترێت ك���ه به وه ی س���ه باره ت ئێران پشتیوانی له باڵی هێرۆ ئیبرائیم له جیابون���ه وه ی ده كات و ئه حم���ه د باڵه كه ی دیك���ه رازی نیه ، ئه و وتی نه دیوه ئێران���م "هی���چ ش���وێنێكی

له بابه ته كه دا".له باره ی ڕاگه یاندنی مینبه ریشه وه، ئه و وتی "مینبه ر بۆ جیاوازی فكری و سیاس���ی دروس���ت ده كرێ���ت ئێمه

جیاوازی فكری و سیاسیمان نیه ".

ئا: وریا جەمال

هه رچه نده به شێك له په رله مانتارانی كوردستان له سه ره تای كێشه ی سه رۆكایه تی هه رێم و په رله مانی كوردستانه وه هه ڵوێستی توند و

جیاوازیان هه بو له حیزبه كانیان به اڵم بارگۆڕانه سیاسیه كانی هه رێمی كوردستان هه ڵوێستی ئه وانیشی نه رمكرده وه ، به وته ی خۆشیان

"سەركردایەتی حیزبەكان لەپشتی پەرلەمان و حكومەتەوە بڕیارئەدات كە

چیبكرێت ".

س����ەرۆكی هەڵەدن����ی ئەبوبەك����ر فراكس����یۆنی یەكگرت����وی ئیس����المی لەپەرلەمانی كوردس����تان یه كێكبو له و په رله مانتارانه ی به ده نگی به زر هاواری بۆ هه مواركردنه وه ی یاسای سه رۆكایه تی ته نانه ت ده كرد كوردس����تان هه رێمی

دژی حیزبه كه ی خۆش����ی وه ستایه وه و واژوی له سه ر ڕاپۆرتی لیژنه ی یاسایی په رله مانكرد، ئه و له باره ی هه ڵوێستی ئێستای بەئاوێنەی ڕاگەیاند "یەكگرتو پابەن����دە به بۆچونەكان����ی خ����ۆی كە دەبێت یاس����ای س����ەرۆكایەتی هەرێم ئەبێت سیس����تم بكرێتەوە، هەم����وار پەرلەمانی بێت، ئەم دۆخەی ئێستاش هەیە دۆخێكی سەپێنراوە بەبڕیارێكی حزبی و قابیلی قب����وڵ نیە و مامەڵەی لەگەڵ����دا ناكەین، مانەوەش����مان لەناو بەشداریكردن پەرلەمانی كوردستاندا و لەهەندێ����ك چاالك����ی پەرلەمان����دا بۆ پەرلەمان ك����ە بیس����ەلمێنین ئەوەیە

موڵكی خەڵكی كوردستانە".

ئێس���تا ك���ه هه وڵێ���ك هه ی���ه بۆ په رله مانی له سه رۆكایه تی گۆڕانكاری كوردس���تان به بێ بزوتن���ه وه ی گۆڕان ئ���ه و یه كێكب���و له وانه ی به ش���داربو

س���ه رۆكی جێگ���ری له كۆبون���ه وه ی په رله مان له گه ڵ سه رۆك فراكسیۆنه كان كه وا وه سفده كرێت داننانه به و دۆخه ی

پارتی دروستیكردوه .

هه ڵه دن���ی له و ب���اره وه وتی "ئێمە تەنیا فراكس���یۆن نەبوین بەش���داری ئ���ەو كۆبونەوەیەمان ك���ردوە، تەنیا بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان و بزوتن���ەوەی ئیس���المی بەشداریان نەكردەوە، ئێمە وەك جێگ���ری س���ەرۆكی پەرلەم���ان جەعفەر لەگ���ەڵ مامەڵەمانك���ردەوە س���ەرۆكی وەك ن���ەك ئیمینك���ی، پەرلەم���ان، لەدوس���اڵی ڕابردوش���دا ئ���ەو سەرپەرش���تیاری كۆبون���ەوەی

فراكسیۆن و لیژنەكانی كردوە".ه���ه ر ته نه���ا هه ڵه ده ن���ی نه بو كه ڕایه ك���ی جی���اواز و ده نگێكی بڵندتری هه بو جیاوزا له فراكسیۆن و حیزبه كه ی، ئه ندامی س���ه نگاوی فه ره���اد به ڵكو

فراكس���یۆنی یه كێت���ی نیش���تمانیش له س���ه رۆكی له كاتی ڕێگریكردن وابو

په رله مان.

س���ەنگاوی بەئاوێن���ەی ڕاگەیان���د "من تون���دم هیچ بێدەن���گ نیم، چی لەبەرژەوەندی گەل و نیش���تیمان بزانم دەیكەم، بیركردنەوە و كاروكردەوەی من

لەسەر پێوستی گەل و نیشتیمانە".ئه و ئێس���تاش سوره له سه ر ئه وه ی كوردس���تان په رله مان���ی س���ه رۆكی پێویس���ته بگه ڕێته وه ب���ۆ كارەكەی، كە حزب���ەكان س���ەركردایەتی بەاڵم لەپش���تی پەرلەم���ان و حكومەت���ەوە كاتێك كە چیبكرێ���ت، بڕیارئ���ەدات س���ەركردایەتی لوتك���ەی حزب���ەكان بڕیاری���داو لەبەرژەوەندی گش���تی بو،

ئەو كاتە ئێمەش دەڵێن باشە".ئێس���تا په رله مانت���اران باوه ڕی���ان به وه هێناوه كه ئی���راده ی حیزبه كان

به هێزتره له ئی���راده ی په رله مان بۆیه په رله مان بیانه وێ���ت ئ���ه وان كاتێك به هێزه ، نه شیانه وێت ئه وا ئه م دۆخه ی لێده كه وێته وه كه به س���ه ر په رله ماندا

هاتوه ".یه كێتی په رله مانتاره ك���ه ی بۆی���ه گه ش���توه ته ئه و بڕوایه ی "باش���ترین رێگە چارەی ئ���ه م دۆخه كۆبونەوەی

لوتكەی سەركردایەتی حزبەكانه".

ئێس���تا كه دۆخی په رله مان جوڵه ی تێكه وتوه زۆرینه جگ���ه له گۆڕان به و ئاڕاس���ته یه هه نگاو ده نێن كه دۆخی په رله م���ان ده بێت ئاس���ایی بكرێته وه ب���ه اڵم به بێ س���ه رۆكایه تی ئێس���تا، ئه و ده نگانه ش���ی هاواریان ده كرد بۆ یاسای سه رۆكایه تی هه مواركردنه وه ی په رله مان ن���ه ك هه ر ونب���ون به ڵكو حیزبه كانیان وایانلێكردن به پێچه وانه وه

هه ڵسوكه وت بكه ن.

ئا: زانكۆ سه ردار

سه رۆكی ژوری بازرگانی و پیشه سازی سلێمانی ، سیروان محه مه د ئاماژه په وه ده كات كه رێكخستنی كاری

بازرگانی ئه رك و كاری ژوری بازرگانییه نه ك حكومه ت، ئه و ده ڵێت "هه ر كه س

نرخی به نزین له خوار 600 دیناره وه بفرۆشێت سوپاسی ده كه ین".

راگه یاند به ئاوێنه ی سیروان محه مه د كه دوای ئه وه ی بازرگانه كان هاورده ی به نزینیان بۆ س���لێمانی كرد، ئه وانیش پیشه س���ازی بازرگانی و ژوری وه ك���و به نزینخان���ه كان و كاری هه وڵیان���داوه ئیشوكاری ئه و كه س���انه ش كه به نزین هاورده ده ك���ه ن رێكبخه نه وه ، ئه و وتی "ئ���ه وه ئه ركی ئێمه یه ك���ه پێیانبڵێین جۆری باش���ی به نزین بهێنن و هاوكاری

هاواڵتییانیش بكه ن له نرخه كه یدا".وتیشی "خۆش���به ختانه بازرگانه كان چه ن���د هات���ن و به ده نگمان���ه وه كۆبونه وه یه كم���ان ئه نجام���دا له گ���ه ڵ به رێزیان���دا و دوای گفتوگۆیه ك���ی زۆر بڕیاریاندا نرخی به نزین بكه ن به )600( دین���ار، ه���ه ر بازرگانێك���ی تریش كه بتوانێت ل���ه و نرخه به كه مت���ر به نزین

بفرۆشێت ئێمه سوپاسی ده كه ین".س���ه رۆكی ژوری بازرگانی س���لێمانی ئه رك���ی ده دات ب���ه وه ش ئام���اژه حكومه تیش���ه چاودێرییه ك���ی باش���ی كواڵێت���ی و جۆریی ئ���ه و به نزینه بكات

ك���ه ه���اورده ی هه رێم ده كرێ���ن، ئه و وتی "ئێم���ه ش هه مو پش���تگیریه كیان ده كه ین، ئێمه ئاگادارین كه لیژنه كانی قایمقامیه تی س���لێمانی وێ���رای ئه وه ی سوپاس���یان ده كه ی���ن ئ���ه وان رۆژانه

ئه وه ی ده كه ن و به نزینه كان فه حس���ی كواڵێتی و جۆری باش نه بێت ئاگاداری

ده كه ن و سزای خۆی وه رده گرێت".وتیش���ی "ئه ركی ئێمه یه وه كو ژوری بازرگانی هه مو كاروباره كانی په یوه ست

وه كو چۆن رێكبخه ین���ه وه به بارزگانی كه رته كانی خوارده مه نیمان رێكخستوه و له دۆخه ناهه مواره كاندا كارمان بۆ ئه وه ك���ردوه كااڵی زۆر بهێن���ن و نرخه كان

دابه زێنن".

س���ه باره ت به ئه گ���ه ری دابه زاندن���ی زیات���ری نرخ���ی به نزینی���ش، ناوبراو ئ���ه وه ی رونكرده وه كه ئه مه په یوه ندی به بۆرسه ی جیهانی و به رز و نزمی نرخی نه وته وه هه یه ، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش���دا ئه وان سوپاسی هه ركه سێك ده كه ن كه له ژێر چاودێ���ری حكومه تدا له )600(

كه متریش بیفرۆشن.س���یروان محه م���ه د وت���ی "ره نگ���ه حكوم���ه ت گله یی و گازن���ده ی هه بێت، به اڵم ئه وه ئیش���ی ئێمه یه وه ك ژوری بازرگانی كه كاری خۆمان رێك بخه ین، حكومه ت ده ڵێت به )700( دینار به اڵم ئێمه كردومان���ه به )600(دینار، ره نگه هه ڵه لێكتێگه یش���تنێك هه بێت به وه ی ك���ه حكوم���ه ت وابزنێت ئێم���ه نرخی )600( مان داناوه ئیتر خه ڵك ناتوانێت له وه كه متر بیفرۆشێت، به اڵم ئه مه وانیه ئێمه پێمان وتون نابێت له و نرخه زیاتر به نزین بفرۆش���ن و ئه وانیش به ویس���تی

خۆیان ئه و نرخه یان قبوڵ بوه ".وتیش���ی "قایمقامیه ت���ی س���لێمانی باس���ی له وه كردوه كه نرخ الی ژوری بازرگانی نی���ه و الی ئه وانه ، من پێیان ده ڵێم په یڕه وی ناخۆی ئێمه كه به یاسا دامه زراوه تێی���دا هاتوه ئێمه ده توانین كۆبونه وه له گ���ه ڵ بازرگانه كان بكه ین و كه رته كان رێك بخه ینه وه ، رێكخس���تنی كه رت���ی بازرگانی ئیش���ی ئێمه یه نه ك ئیشی ده وڵه ت، ئه وه ئه ر كی سه رشانی خۆمان���ه و منه تی���ش ناكه ین به س���ه ر

كه سه وه ".

یه كێتی له به رده م دوڕیانێكدا: لێكترازان یان سازانهه ر خۆی ئه وه ی كه دو سێ ساڵه كیشه مان هه یه و نه گه شتوینه ته ئه نجام مانای وایه ئاسان نیه بگه ینه ئه نجام

ڕێكه وتنه نوێكان ده نگی ئه و په رله مانتارانه ی نه هێشت جیا له حیزبه كانیان هاواریان ده كرد

نرخی به نزین كێشه له نێوان حكومه ت و بازرگاناندا دروستده كاتسه رۆكی ژوری بازرگانی و پیشه سازی سلێمانی : رێكخستنی بازرگانی ئیشی ئێمه یه نه ك حكومه ت

به نزینخانه یه ک له سلێمانی

5(509( سێشه ممه 2015/12/29 هەنوکە

ئا: ئاوێنه

له كاتێكدا كه نێچیرڤان بارزانی باس له ئه نجامدانی چاكسازی ده كات، به پێی

دو به ڵگه نامه كه ده ست رۆژنامه ی ئاوێنه كه وتون، له م مانگی كانونی

یه كه مه دا به نایاسایی خوشكێكی فوئاد حسێن سه رۆكی دیوانی

سه رۆكایه تی به پله ی به رێوه به ری گشتی خانه نشین کردوه ، به بێ ئه وه ی

رۆژێك به ڕێوه به ری گشتی بوبێت. له كاتێكیشدا كه دامه زراندن راگیراوه ،

به فه رمانێكی تایبه تی ده رچویه كی په یمانگای ته كنیكی له سه ر میالكی وه زاره تی ته ندروستی به "ناونیشان و

موچه ی شایسته " دامه زراندوه .

به پێ���ی به ڵگه نامه یه ك كه ده س���ت ئاوێن���ه كه وت���وه "سۆس���ه ن محه مه د حسێن به گی "، خوشكی "فوئاد حسێن" به فه رمانی نێچیرڤ���ان بارزانی به پله ی كراوه "به ڕێوه به ری گشتی " خانه نشین

به موچه ی سێ ملیۆن دینار.سه رچاوه یه كی ئاگادار له به ڕێوه به رایه تی خانه نش���ینی هه ولێ���ر كه نه یویس���ت به ئاوێن���ه ی باڵوبكرێت���ه وه ن���اوی راگه یاند "سۆس���ه ن محه مه د حس���ێن" به ڕێوه به رایه ت���ی ئه ندازیارێك���ی وه ك كردنی نیش���ته جێ ئاوه دانكردن���ه وه و هه ولێ���ر كاتێ���ك به موچه یه ك���ی كه م ب���وه ، ن���اڕازی ك���راوه خانه نش���ین س���ه ره نجام له به رئ���ه وه ی ك���ه ناوبراو خوش���كی "فوئاد حسێن" بوه ، له الیه ن نێچیرڤان بارزانی سه رۆكی ئه نجومه نی به ڕێوه به ری به ناونیش���انی وه زیرانه وه گشتی خانه نش���ین كراوه به موچه ی 3

ملیۆن دینار.به پێی ئه م سه رچاوه ئاگاداره ، سۆسه ن

محه مه د حس���ێن رۆژێك له ژیانیدا وه ك به ڕێوه به ری گشتی ده ستبه كار نه بوه تا به و ناونیشانه خانه نشین بكرێت، به ڵكو ته نها ئه ندازیارێكی ئاسایی بوه ، دوای ئه وه ی خانه نشین كراوه موچه كه ی كه م بوه ، ناڕازی بوه و به فه رمانی نێچیرڤان خانه نشینییه كه ی ناونیش���انی بارزانی ك���راوه به "به ڕێوه ب���ه ری گش���تی "، بۆ

ئ���ه وه ی موچ���ه ی خانه نش���ینییه که ی دوهێنده زیاتربێت .

ب���ه دوای ئه و فه رمانی نێچیرڤانیش���دا، به پێی گش���تی خانه نشینی به ڕێوه به ری نوس���راوی ژم���اره 23647 له رێكه وت���ی 2015/12/2دا به ڕێوه به رایه تی خانه نشینی هه ولێر/2ی ئاگادار كردوه ته وه كه سۆسه ن محه مه د حس���ێن به گی له 2015/6/1ه وه

3 ملی���ۆن دین���ار موچه ی خانه نش���ینی پێبدرێت.

نێچیرڤان دوه میش���دا، له به ڵگه نامه ی ژم���اره ی 1385ی به نوس���راوی بارزانی وه زی���ران ئه نجومه ن���ی س���ه رۆكایه تی بڕیاری���داوه ل���ه )2015/12/20(دا محه م���ه د "رێ���كان به دامه زراندن���ی بابه ك���ر" ده رچوی په یمان���گای ته كنیكی

له س���ه ر میالكی وه زاره تی ته ندروس���تی به "ناونیشان و موچه ی شایسته ".

ئاوێنه بۆ به دواداچونی ئه م دامه زراندنه په یوه ن���دی كرد به "د.خال���س" وته بێژی ئاماژه ی ناوبراو ته ندروستییه ، وه زاره تی به وه ك���رد كه ئ���ه و دامه زراندنه له الیه ن نێچیرڤان بارزانیه وه بڕیاری له سه ر دراوه ، ئه و وتی "ئه نجومه نی وه زیران ده سه اڵتی

ئه وه ی هه یه ".ناوبراو ئه وه شی رونكرده وه كه وه زاره تی به دامه زراندنی پێویس���تی ته ندروس���تی خه ڵكانی پس���پۆڕی بواری ته ندروستیه ، ئه و وتی "نێچیرڤان بارزانی مافی ئه وه ی ئه وه ی هه ی���ه فه رمان ب���ۆ دامه زراندنی تاكه كه س���ێكیش ده ربكات، م���ه رج نییه

هه مو كاتێك دامه زراندن به لیست بێت".

ئا: ئاوێنه

نه وزاد داود جاف )به ڕێوه به ری رێگه پێدراوی كارگه ی چیمه نتۆی ده لتا

له بازیان و سه رۆكی ده سته ی به ڕیوه بردنی بانكی شیمال و یه كێك له خاوه نه كانی جاف

تاوه ر( كه به "نه وزه ر جاف" ناسراوه ، دوای تۆماركردنی سكااڵ له سه ری و ئاماده نه بونی له به رده م دادوه ر، له الیه ن هێزێكی

سوات و ئاسایشی سلێمانیه وه توركه ی ده كرێته سه رو ده ستگیر ده كرێت، ئه و

ده ڵێت "سكااڵی یاسایی له سه ر ئاسایش تۆمار ده كه م ، ده بێت رونییبكاته وه كێ ئه وانی ناردوه ته سه رم"، هاوبه شێكیشی

ده ڵێت "نه وزاد جاف وه ك سه رۆكی ئه نجومه نی بانكی شیمال یاری به حسابی

كۆمپانیای چیمه نتۆی ده لتا كردوه ".

ڕۆژی 12/21، ن����ه وزاد داود ج����اف ) س����ه رۆكی ده س����ته ی به ڕیوه بردنی بانكی شیمال و به ڕیوه به ری رێگه پێدراوی كارگه ی چیمه نتۆی ده لتا له بازیان (، ده ست به سه ر ده كرێ����ت، دوای ئه وه ی له الی����ه ن یه كێك له هاوبه شه كانیه كه وه له كارگه ی چیمه نتۆی ده لتا له بازیان س����كااڵی یاس����ایی له سه ر تۆمار ده كرێت به تۆمه تی "هه ڵخه ڵه تاندن و بردن����ی ده ی����ان ملی����ۆن دۆالر"، دادوه ری )دادگای لێكۆلین����ه وه ی س����لێمانی چوار( به فه رمانێكی گرتننامه ، فه رمانی ده ستگیر كردن����ی ب����ۆ ده رده كات به ه����ۆی ئام����اده به مه به س����تی دادوه ر له به رده م نه بونیه وه ئیفاده وه رگرتن، پاش ده ستگیر كردنیشی

ناوبراو به كه فاله ت ئازاد ده كرێت .نه وزاد جاف س����ه باره ت به و تۆمه تانه ی كه به هۆیه وه س����كااڵی یاس����ایی له سه ر تۆمار ك����راوه ، له په یوه ندییه كدا به ئاوێنه ی راگه یان����د ئ����ه و تۆمات����ه زۆر له واقیعه وه دورن، ئه و وتی "ئێمه ئیش����ێكی گه وره مان گ����ه وره ی به رپرس����یاریه تیه كی ك����ردوه ، تی����ا بوه ، دیاره گرفتی����ش هه بوه و گرفت و قه یرانه كه ش قه یرانی گش����تی بوه ، چونكه پاره و نه ختینه ی بانكه كان هه موی له الیه ن

حكومه ته وه چه قیون و گیرمان خواردوه ".

وتیش����ی "هه ندێ ك����ه س ل����ه م قه یرانه تێ����ده گات و هه ن����دێ كه س����یش تێناگات، ئه وه ی كه سكااڵی یاس����ایی تۆمار كردوه یه كێك ب����وه له ش����ه ریكه كان، ك����ه ناوی هیوای����ه و به هه ڵ����ه دا چ����وه ، له ڕاس����تیدا ویس����تویه تی ئیداره ی كارگه ی چیمه نتۆی ده لت����ا وه ربگرێت، به اڵم ش����ه ریكه كانی تر كه زۆرین����ه ن قبوڵیان نه ك����ردوه ، ئه ویش به ش����وێن بیانودا گه ڕاوه ، وه ختێك كه من له وێ نه بوم چوه له بنكه ی پۆلیسی بازیان س����كااڵی كردوه و ته بلیغێكی ناردوه و دوای 3 رۆژ ته بلیغه كه بوه به فه رمانی ده ستگیر

كردن".نه وزاد ج����اف ئاماژه ب����ه وه ده كات كه دوای گه ڕان����ه وه ی چ����وه ئیف����اده ی خۆی داوه و دادوه ر به كه فال����ه ت ئازادی كردوه ،

ئ����ه و وتی "ب����ه اڵم به بێ ئ����ه وه ی فه رمانی ده س����تگیر كردنم له الی ئاس����ایش و هێزی س����وات هه بێت و ئه م مه سه له یه په یوه ندی به وانه وه بێت، به شێوه یه كی زۆر ناشیرین و بێ ئسواڵنه هاتونه ته سه رم، بۆیه سكااڵی یاس����اییان له س����ه ر تۆمار ده كه م و ده بێت ئاسایش رونیبكاته وه كی ئه وانی ناردوه ته

سه رم".وتیش����ی "ئه وانه ی كه لێپرسراوی بااڵی حكومه تن نكوڵی ده كه ن له وه ی ده ستیان له و مه س����ه له یه دا هه بوبێت و ده ڵێن ئاگادار نی����ن، شه خس����ی به ڕێوه به ری ئاسایش����ی گش����تی و به ڕێوه به ری ئاسایشی سلێمانیش زۆر له نزیكه وه من ده ناس����ن، پێویس����تی به وه نه بوه هێز بنێرنه سه رم، ئێمه یاخی نه بوی����ن و هه م����و كاتێك یاس����ا و قانونمان

جێبه جێ كردوه و به قس����ه ی لێپرس����راوانی كاربه ده سته یه كێتی و سیاس����ی مه كته بی گه وره كانی����ش ئه م����ه هه ڵه یه ك����ی گه وره ب����وه به رامبه ر به من ك����راوه و ده ڵێن ئێمه نه مانزانی����وه كه جه نابت����ی وتویانه نه وزاد

ناوێكه ، ئێمه تۆمان به نه وزه ر ناسیوه ".ئه م����ه له كاتێكدای����ه بانكی ش����یمال كه هاواڵتیان وكۆمپانیاكانی ش����اری سلێمانی زۆرتری����ن ب����ڕه پاره ی����ان تێ����دا داناوه و ن����ه وزاد داود جاف س����ه رۆكی ده س����ته ی به ڕێوه بردنیه تی ، له سه ره تای ساڵی 2015وه كێش����ه ی گه وره ی نه بونی پ����اره ی هه یه ، هه رچه نده نه وزاد جاف ئه وه رونده كاته وه كه كێشه كه په یوه سته به سه رجه م قه یرانی ئابوری عیراق و كوردستانه وه . به اڵم به پێی زانیاریه كان����ی ئاوێن����ه الیه نی س����كااڵكار

له س����كااڵكه یدا جه غتی له وه كردوه ته وه كه "قه یرانی دارایی ته نه����ا هۆكاریك بووه بۆ ده ركه وتنی` كێش����ه كانی ئه و بانكه و هیچ بانكێكی ئه هلی به ئه ندازه ی بانكی شیمال كێش����ه ی نه قدی نیه . هۆكاری س����ه ره كی نه بونی پ����اره ش له بانكه ك����ه ده گه ڕێته وه بانكه ك����ه ئ����ه وه ی ده س����ه اڵتدارانی ب����ۆ به ش����یوه یه كی نایاس����ایی به سه دان ملیۆن دۆالیان ڕاكێش����اوه بۆ خۆی����ان و كۆمپانیاو به خۆیانه وه و موڵك و كه سانی په یوه ندیدار ماڵیان پێكڕیوه و كۆمپانیای پیشه س����ازی و

بارزگانی به ڵێنده رایه تیان پێداناوه ".ب����ه اڵم ن����ه وزاد ج����اف ئ����ه و تۆمه تانه به توندی ره تده كاته وه ، ئه و وتی "شه ریكه كه سه ، ژماره یان ش����ه ش س����ه ره كیه كانم هه مویان له گه ڵ مندان ته نها هیوا ی ره ئوفی

عه لییه فه نی نه بێت كه ئه م جۆره قسانه ی كردوه ، ئه م قسانه ش جۆرێكه له هه ڵچون و هۆكاره ك����ه ی ئه وه ی����ه كه ح����ه زی كردوه

ئیداره ی چیمه نتۆكه وه ربگرێت".له به رامبه ریش����دا، هی����وا ره ئوف عه لییه فه نی كه سكااڵی یاسایی له سه ر نه وزاد جاف به ئاوێنه ی له په یوه ندییه كدا كردوه ، تۆمار راگه یاند كه "له ش����ه ریكه س����ه ره كییه كان یاس����اییمان س����كااڵی كه س����مان دو له س����ه ر ن����ه وزاد داود ج����اف به ڕێوه به ری رێگه پێ����دراوی كارگ����ه ی چیمه نتۆی ده لتا به ڕیوه بردنی ده سته ی سه رۆكی له بازیان و بانكی ش����یمال تۆمار كردوه ، له نێو هه مو ش����ه ریكه كاندا ته نها یه كێك له شه ریكه كان هه ڵوێس����تی ناڕونه ، ئه وی����ش له به رئه وه ی به رژه وه ندی له گ����ه ڵ نه وزادایه ، هه رچه نده راس����تییه كانیش ده زان����ێ و له ئه نجامی ئه و به هه ڵخه ڵه تاندن و س����ه باره ت راپۆرت����ه ی پاره بردن، پێشكه شی ئه نجومه نی ئیداره م

كردوه هه مویان توشی شۆك بون".هیوا ئه وه ش����ی ره تكرده وه كه هۆكاری ئی����داره ی بوبێ����ت ئ����ه وه س����كااڵكه ی چیمه نت����ۆی ده لتا له بازیان وه ربگرێت، ئه و وت����ی "مه حزه ری كۆبونه وه م����ان هه یه كه واژۆی منی له س����ه ره و تێی����دا داوام كردوه به ڕێوه ب����ه ری رێگه پێدراوی ئێس����تا نه وزاد ج����اف الببرێ����ت له به رئ����ه وه ی متمان����ه ی نه ماوه و ئه و كه س����ه بكرێت به به ڕێوه به ری رێگه پێدراو كه ئێس����تا به كرده كی ئیداره ی كارگه ك����ه ده كات و ن����اوی موهه نه ده ، واته كه داوام ك����ردوه ئه و الببرێت مه به س����تم خۆم نه بوه ، ئه مه راس����تییه كه به مه حزه ر نوسراوه و رونیش����ه مه به ستم ئه وه بوه كه موهه نه د ببێته به ڕێوه ب����ه ری رێگه پێدراوو

ئیداره یه كی كاراو شه فافمان هه بێت ". وتیش����ی "نه وزاد جاف وه ك س����ه رۆكی ئه نجومه نی بانكی ش����یمال یاری به حسابی كۆمپانیای چیمه نتۆی ده لتا كردوه ، هه مو هاوبه ش����ه كان به رون����ی ئه زان����ن كه فێڵی لێكردون به وه ی كه ئاگاداری هاوبه شه كانی كردوه بیست ملیۆن دۆالری داناوه به ئیمزای خۆی له كارگه ك����ه دا، له كاتێكدا هیچ جۆره

پاره یه كی دانه ناوه ".

نێچیرڤان چاكسازی ده كات یان كاری نایاسایی ؟

به‌نایاسایی‌‌خوشكێكی‌‌فوئاد‌حسێن‌به‌"به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌"‌خانه‌نشین‌ده‌كات

ئاسایش‌و‌هێزێكی‌‌سوات‌سه‌رمایه‌دارێك‌له‌سلێمانی‌‌ده‌ستگیرده‌كه‌نهاوبه شه كانی كارگه ی چیمه نتۆی ده لتا له بازیان ده بێته كێشه یان

ئاگاداری هاوبه شه كانی كردوه بیست ملیۆن دۆالری

داناوه به ئیمزای خۆی له كارگه كه دا

له كاتێكدا هیچ جۆره پاره یه كی

دانه ناوه

ئاسایش و هێزه کانی سوات به شێوه یه كی

زۆر ناشیرین و بێ ئسواڵنه هاتونه ته

سه رم، بۆیه سكااڵی یاساییان له سه ر تۆمار

ده كه م و ده بێت ئاسایش رونیبكاته وه كی ئه وانی

ناردوه ته سه رم

نه وزاد جافهیوا ره ئوف

سۆسه ن محه مه د حسێن رۆژێك له ژیانیدا وه ك

به ڕێوه به ری گشتی ده ستبه كار نه بوه تا به و ناونیشانه خانه نشین بكرێت

به ڵكو ته نها ئه ندازیارێكی ئاسایی بوه

هەنوکە(509( سێشه ممه 42015/12/29

ئا: ئاوێنه

عومەر بەرزنجی جێگری وه زیری ده ره وه ی عێراق له م دیداره ی ئاوێنه دا باسی چه ندین پرسی گه رمی تایبه ت به عێراق و هه رێمی

كوردستان ناوچه كه ده كات، هاوكات له باره ی دیدی عێراق بۆ هه رێمی كوردستان ده ڵێت "تائێستاش هه رێم به به شێك له عێراق ده زانین و هیچ شتێك به فه رمی باسنه كراوه

له باره ی دابه شبونی عێراقه وه ".

لەنوێنەریەتیەكانی ئاوێنە: پش����كی كورد عێراق لەدەرەوەچەندە؟

عوم����ەر بەرزنجی: پێوس����تە بۆ ئەم خاڵە بگەڕێنەوە بۆ ساڵی 2003یەكەم جار مه جلیسی حكوم كاری دەكرد لەعێراقدا، كە25 كەسبون بە یاریدەدەرەكانیان����ەوە دەبونە 75 كەس، ئەوكات����ە چەند كەس����ایەتیەكیان كوردبون، یەك وەجبە باڵیۆز تەعین كرا لەساڵی 2004دا كەمن لەو وەجبەیەبوم، 49 باڵیۆز بۆ عێراق دانرا، 9كەسیان كوردبون كه ده یكرده له سه دا 18% كۆی باڵیۆزه کان، بەشێكیان لەدواتردا شتێك خانەنشینیدا لەكاتی خانەنشینكران، نیە بەناوی پشكەوە، تابتوانی شوێنەكەی بۆ پڕكەیتەوە، واتە كوردێك خانەنش����ین بكرێت كوردێك بكەیتەوە ش����وێنی، چونكە رێگەی دامەزراندن بۆ باڵیۆزی دو رێگەیە، یەكێكیان سیاس����یە ئەوەی دیكەیان كارمەندەكانی ناو باڵیۆزخانه خانەیە بەپلە بەرزكردنەوە دەگەنە ئەو پلەیە، لەساڵی 2009دا وەجبەیەكی دیكە باڵیۆز دامەزرا وەكو كورد نوێنەری یەكێتی و پارتی و یەكگرتوی تێدابو، ڕێژەكەش كەمتربو لەوەجب����ەی یەك����ەم، لەئێس����تادا كۆمەڵێك باڵیۆزی كورد م����اون، بەاڵم بۆ هیچ الیەنێك

تەعویزكردنەوە نیە،بەتەنیا كورد نیە. ئاوێنە: ئێستا باس لەوەدەكرێت زۆرینەی ئەو باڵیۆزانەی پش����كی ك����وردن الی پارتین

ئەوەتا چەند ڕاستە؟عومەر بەرزنجی: یەكێت����ی و پارتی وەك و یەكب����ون لەكاتی خۆیدا، ب����ەاڵم بۆ یەكگرتو

هەرجارەوە باڵیۆزێك تەعینكراوە".ئاوێنە: ئێس����تاش وەك و یەك����ن یەكێتی و

پارتی؟عومەر بەرزنجی: رەنگە لێیان خانەنش����ین بوبێت، كامیان زۆرتری لی خانەنشین بوبێت ئەوەیان كەمت����ری بەردەكەوێت، ئەو بابەتە بەالی ئێمەوە زۆرجێگ����ەی بیركردنەوە نیە،

تابزانین كامیان زیاترە .

ئاوێنە: بەاڵم لەئێس����تادا دەوترێت شوێنە گرنگەكان هی پارتین؟

عومەر بەرزنجی: نەخێر وەزارەتی دەرەوەی كاتێ����ك باڵیۆز دەنێریتە دەرەوە، هەر جارەو بەر الیەنێك دەكەوێت، شتێك نیە بڵێن ئەمە بۆ ئ����ەو الیەنەیە، بۆنمونە م����ن ماوەیەك لە لوبن����ان بوم بەاڵم ئێس����تا باڵیۆزی عێراق لە لوبنان كورد نیە، ش����تێك نیە بمێنێتەوە بۆ ك����ەس، بڵێن ئ����ەوە هی پارتی����ەو ئەوە هی یەكێتی����ە، من نازانم چ����ی جیاوازیەكی هەیە

لەكوێ بیت و لە كوی نەبیت.ئاوێنە: هاتنی ئەو هێ����زە توركیە تاچەند بە رێكەوتن ب����وە لەگەڵ وەزارەتی دەرەوەی

عێراق؟عوم����ەر بەرزنجی: بەهی����چ جۆرێك هاتنی ئەو هێزەی توركیا بە رێكەوتن نەبوە لەگەڵ وەزارەت����ی دەرەوەی عێراق����دا، وەزارەت����ی

دەرەوەی عێراقیش كاری لەس����ەر ئەو بابەتە كردەوە بەهەمو چۆرێ����ك و وەفدێكی توركیا هاتون لەگ����ەڵ وەزارەت����ی دەرەوەی عێراق دانیش����تون پێی����ان وتن پێوس����تە ئەو هێزە بگەڕێتەوە جێگەی خۆیان ئینجا دانوس����تاند دەكەی����ن، هەڵبەتە عێراق س����ورە لەس����ەر ئەوەی س����نوری نەبەزێندرێت ئەو مەسەلەیە بە مەس����ەلەیەكی س����یادی دەزانێت، قابیلی قس����ەكردن نیە، ئەبێت هێزەك����ە بگەڕێنەوە ئینجا هەمو دانوس����تاندنێك دەكەین، عێراق نایەوێ����ت هیچ كێش����ەیەكی هەبێ����ت لەگەڵ دەوڵەتێكی وەك و توركیا ، تاكو ئێس����تاش عێراق ه����ەر رێگ����ەی دیبلۆماس����ی گرتوە، هیواداریشین بەرێگەی دیبلۆماسی كێشەكان چارەس����ەربكرێت، دەوڵەتێك����ی وەك توركیا هەزار جۆر بەرژەوەندی ئابوری و سیاس����ی و رۆش����نبیری هەی����ە لەگ����ەڵ عێراق����دا، هیچ

بەرژەوەندیەك نیە ش����ەڕ روب����دات، هەوڵی چارەس����ەركردن هەی����ە هیواداری����ن بەرەوە

چارەسەركردن بڕوات.ئاوێنە: كاردانەوەكانی عێراق چیە لەئاستی

نێودەوڵەتیدا وەك وەزارەتی دەرەوە؟عومەر بەرزنجی: عێ����راق ئەم بابەتەی لە كۆمكاری عەرەبی باس����كردووه هەمو واڵتانی عەرەب����ی كۆكبون لەس����ەر ئ����ەوەی توركیا خاك����ی عێراق چۆڵ بكات،ئەم بابەتە براوەتە مجلیس����ی ئەمن ، عێراق بەردەوام كارلەسەر ئەو بابەت����ەدەكات، هەردەیەوێ����ت بەڕێگەی

دیبلۆماسی چارەسەری بكات.ئاوێن����ە: ئەوەن����دەی ئاگاداربێ����ت عێراق نیگەران نیە لەهەرێمی كوردستان ئاسانكاری

بۆ شتێكی ئاوا كردوە؟عوم����ەر بەرزنج����ی: ئەو بابەتان����ە تۆزێك حەساس����ن باسكردنیان بەو ش����ێوەیە، وەك شتی ڕەس����می الی منەوە نەهاتو نەڕۆشتوە

بۆ ئەوەی وردبین".پەیوەندی����ە ب����ە س����ەبارەت ئاوێن����ە: تەلەفۆنیەكەی نێوان بارزانی و عەبادی باسی

نێگەرانی تێدا كراوە؟عومەر بەرزنجی: لەو باوەڕەدام له تەلەفون هەر باسێك بكرێت، هەمو ئەو باسانەی تێدا دەكرێ����ت، ئاس����اییە، پەیوەندیەكانی نێوان هەرێ����م بەغداد بەهێزن، چونكە كوردس����تان پارچەیەك����ە لە عێ����راق تاكو ئێس����تا وا بیر دەكرێت����ەوە، لەب����ەر ئەوە ك����ەس تەجاوزی ئ����ەوی تر ناكات ، پەیوەندیەكانیش باش����ن، لە ئاس����تێكدان هەمو شتێك تەفاومی لەسەر

بكرێت.ئاوێنە: یەكالی كردنەوەی كێش����ەی سوریا ت����ا چەند كاریگەری دەبێت لەس����ەر هەرێمی

كوردستان وعێراق؟عومەر بەرزنجی: ئەوەی ئێس����تا لەعێراقدا چارەسەركردنی هاتوە، لەسوریاوە ڕوده دات كێش����ەی س����وریا دەروازەیەكی گەورەیە بۆ عێراق، چونكە كێش����ەكانی چارەسەركردنی ئەو تیرۆرس����تانەی ئێستا لەعێراق و سوریادا هەیە، مەترس����یەكی گەورەیان دروستكردەوە بارودۆخەك����ە، عێراق زۆر پێوس����تی بەوەیە چۆن كێش����ەكانی خۆی چارەس����ەر دەكرێت لە سوریاش����دا چاكبكرێ����ت، مانەوەیان وەك لەلەش����دا،چەند نەخۆش����یەكە مان����ەوەی موعالەجاتی تری بۆ دابنرێت ئەو فایرۆس����ە هەردەمێنێت، هەمو كاتێكیش ئەو نەخۆشیە

هەڕەشەیە.ئاوێنە: دابەشبونی سوریا مەترسی لەسەر

دابەش����بونی عێ����راق و هەرێمی كوردس����تان دروست دەكات؟

عوم����ەر بەرزنج����ی: من وەم بەرپرس����ێك باس����ی ناچم����ە دەرەوە لەوەزارەت����ی دابەش����بونەوە، بەاڵم ب����اس لەوەدەكەم ئەو مەترس����یانەی هەیە، پێوستم بەوەنیە زۆر بە گریمانە كاربكەم، پێوستەلەس����ەر زۆر شتی دەقیق قس����ەبكەم، ئ����ەوەی دەمەوێت بیڵێم ئەو خەتەرەی لەس����وریادا هەیە زۆر گەرەیە بۆ س����ەر عێراق ، عێراق چەند مەبەس����تێتی كێش����ەكانی ناوخۆی خۆی چارەس����ەربكرین ئەوەندەش مەبەس����تێتی كێشەكان لەسوریا چارەسەربكرێن، ئەگینا مەترسیەكە دەمێنێت

بۆ عێراق.ئاوێنە: واڵته گەورەكانی دنیا لەگەڵ ئەوەن

عێراق وسوریا بە یەكپارچەی بمێنێتەوه ؟عوم����ەر بەرزنج����ی: تاكو ئێس����تا باس����ی ئ����ەوە لەگەڵ عێراق نەك����راوە یەك پارچەی

لەدەستبدات، بەڕەسمی.ئاوێنە: زۆرباس����ی ئەوە دەكرێت س����وریاو عێراق كۆتاییان پێهاتوە، باس لەپارچەبونی

عێراق وسوریا دەكرێت؟عوم����ەر بەرزنجی: ئیس����تا مامەڵە لەگەڵ ئەوە دەكەین عێراق یەك پارچەیە، بەرگریش لەوە دەكەین عێراق بە یەكپارچەی بمێنتەوە،

مامەڵەكردنیش جاوازە لەگەڵ هەواڵدا؟ئاوێنە: هاتنی روس����یا ب����ۆ ناوچەكە چی

كاردانەوەیەكی دەبێت؟عومەر بەرزنجی: ئێم����ە نامانەوێت عێراق ببێت بە گۆڕەپانی ملمالن����ی هێزەكان، هەر الیەنێك بەب����ی مەرج لەگ����ەڵ عێراقدا بێت، ب����ۆ روبەرونەوەی تیرۆر، بەباش����ی دەبینیت عێ����راق لەو روانگەیەوە س����ەیری ش����تەكان دەكات،مەمەڵەیەك����ی هێمنانە دەكات لەگەڵ

ئەو بابەتانە.ئاوێنە: ئام����ادەن لەگەڵ روس����یا مامەڵە

بكەن؟عومەر بەرزنج����ی: چۆری مامەڵە كردنەكە دەزانێت، هەندێك مامەڵە هەیە عێراق لەگەڵ هەمو دنیا دەیكات بێجگە لەئیسڕائیل ،ئەوە ش����تێكی ئاس����اییە، عێراق قبوڵی نیە، هیچ هێزێك بێتە عێراقەوە، بەبی مۆڵەت وەرگرتن، ئەوە هێڵی س����ورە، عێ����راق داوای یارمەتی كردوە، مەرجی����ش نیە هەم����و هاوكارییەك

قبوڵ بكات.ئاوێنە:پێش����بینی دەك����ەی لەئایندەیەكی نزیكدا عێراق و روسیا بگەنە رێكەوتن لەبارەی

شەڕی تیرۆرەوە؟

عوم����ەر بەرزنج����ی: هەم����و رێكەوتنی����ك قبوڵك����راوە بەمەرجێ����ك كێش����ەیەكی دیكە دروست نەكات لەگەڵ هەر واڵتێكدا،بەمەرجی ئەوەی لەبنەماكانی عێراق تێكنەدات،شتێكی

ئاساییە.ئاوێنە: هاتنی روسیا كاریگەری چی لەسەر هەرێمی كوردس����تان دەبێ����ت، لەگەڵ هەرێم

رێكەوتن ده كات؟عومەر بەرزنجی: شتێكی ئاوا لەئارادا نیە.ئاوێنە: پەیوەندیەكانی هەرێمی كوردستان و

ڕوسیا چۆن هەڵدەسەنگێنن؟عومەر بەرزنجی: ئەو پرسیارە لەحكومەتی

هەرێم بكرێت باشترە.ئاوێنە: باس لەوە دەكرێت الیەنەكان هەرێم بەس����ەر هەردو جەمس����ەری سونەوش����یعەدا

دابەشبون تۆ ئەمە چۆن هەڵدەسەنگێنی؟عومەر بەرزنج����ی: وەك وەزارەتی دەرەوە قس����ەدەكەم ، دەمانەوێت هاواڵتی بون ببێت بەبنەما، هی����چ تائیفەگەریەك نەبیت بەبنەما بۆمامەڵەكردن، هەم����و هاواڵتیەك بەعێراقی دەزانی����ن، هەر ش����تێكیش زیان ب����دات لەوە

پێمان باشنیە.ئاوێنە: لەوەتەی ئەو پۆس����تەت وەرگرتوە هەس����ت دەكرێت بون پێگەت لەو وەزارەتە

چۆنە؟عومەر بەرزنجی: ئەمە كاروبارە دابەشكراوە هەندیك ئیش هەی����ە وەزیری خۆی دەیكات، ئیشی من یاس����او پەیوەندیە فرەالیەنەكانە،

یەكێكم لەو كەسانەی زۆر چاالكم.ئاوێنە: هەس����ت بەپەراوێز خس����تنی كورد

ناكەن؟عومەر بەرزنجی: وەزارەتی دەرەوە نایەوێت لەس����ەر بنەمای كوردو عەرب و شیعە و سونە

سەیری هاواڵتیان بكات.ئاوێنە:لەسەر ئەو بنەمایە سەیری تۆدەكەن

یان نا؟عومەر بەرزنجی: م����ن رێزی كوردبونەكەم لێدەگیرێ����ت، رەنگە هەر ئەوەش����بیت كەمن هەڵب����ژردراوم بە وەكی����ل، هەرچەندە حزبی بونی تێدا نیە، لەس����ەر ئەساس����ی كەفائەت هەڵبژیردراوم، پێش����تر هیچ كاتیك كوردێك

وەكیل وەزیری دەرەوە نەبوە.ئاوێنە: مامەڵەت باشە لەگەڵ وه زیردا؟عومەر بەرزنجی: بەڵی بە دڵنیاییەوە.

ئاوێنە:روانین����ی وەزیر چیە ب����ۆ هەرێمی كوردستان؟

عومەر بەرزنجی: بەرێزەوە تەماشای هەرێم دەكات.

عومه ر به رزنجی جێگری وه زیری ده ره وه ی عێراق :

ئاگامان له هاتنی هێزه توركیه که نه بو

ئا: وریا حسێن

25 كه س له به رپرس و باژێڕوانه كانی بازنه ی دوكانی گۆڕان وازده هێنن،

یه كێكیان ئه ندانی جڤاتی نیشتمانیه ، ئه و ده ڵێت " كوده تامان به سه ردا

كراوه ".

س���اڵح مه حم���ود ئه ندام���ی جڤات���ی نیش���تمانی بزوتنه وه ی گۆڕان به ئاوێنه ی راگه یاند که له سه ره تای هه ڵبژاردنیه وه تا ئیستا گروپێك له بازنه ی دوكان دژایه تی ده كه ن و كار له س���ه ر پێگه ی ئه وده كه ن تادواجار كوده تایان به س���ه ردا كردووه و به رپرس���ی رێكخس���تنه كانی بزوتنه وه ی گۆڕانیش ڕازیبووه له سه ر كو ده تا كه ، وتی "ته كلیفم له كاك عومه ری س���ه ید عه لی كرد ڕۆڵی ئیجابی له كێش���ه كه دا هه بێت،

به اڵم ته نها ڕۆڵی گوێگری هه بو".كێش���ه كه ی بازن���ه ی دوكان كاتێ���ك س���ه رهه ڵده دات كه ساڵح مه حمود ساڵی 2012 به باژێڕوان���ی دوكان هه ڵده بژرێ���ت له وكات���ه وه گروپێك به وت���ه ی خۆی كه شكس���تیان هێناوه به رامبه ری نایانه وێت ئه وه قبوڵ بكه ن بۆیه به رده وام به گوێی كه س���ێكی ئ���ه و ده ده ن به رپرس���انی سه ركه وتو نیه و شكستیهێناوه بۆیه كاتێك ئ���ه و دومانگ پش���و وه رده گرێت ده چنه په ناگوێی به رپرس���انی گوڕان به بڕیارێك الیده ده ن و به رپرسێكی نوێ به كاتی بۆ بازنه ی دوكان داده نرێ���ت، بۆیه ئه ویش

له كاردانه وه دا ده ستله كارده كێشێته وه. ئ���ه و كه ئێس���تا وه ک خ���ۆی ده ڵێت هی���چ په یوه ندیه ك���ی ب���ه ئۆرگانه كانی گۆڕان���ه وه نه م���اوه، باس ل���ه وه ده كات که "له دوای خ���ۆی 25 كه س له به رپرس

و هه ڵوس���ڕاوه كانی بازنه كه ده س���تیان له كاركیشاوه ته وه و ئێستا خۆیان به ئازاد ده زانن، چونكه بڕوای وایه ئه و كه س���ه ی دان���راوه له س���ه ر بنه مایه كی نایاس���ایی

دانراوه ".نوێ���ی باژێروان���ی له به رامبه ریش���دا، دوكان���ی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان پێیوانیه كوده تا كرابێت، چونكه باژێڕوانی پێشو له پشوی فه رمیدا بووه و ئاگاشی له وه نیه ده ستی له كاركێشابێته وه ئه ویش به كاتی

دانراوه .محم���ه د حاج���ی عومه ر به رپرس���ی نوێی مه ك���ۆی گۆڕان كه خ���ۆی ئاماژه بۆ ئه وه ده كات به كات���ی دانراوه پێیوایه ئه مه سیاس���ه ته خه ڵك دێت و ده ڕوات، باژێڕوانی پێش���و به هۆی نیگه رانیه كانی دومانگ پش���وی فه رم���ی وه رگرتووه و به رپرس���انی گۆڕانیش پێیانباشبووه ئه م ماوه یه گۆڕان ب���ێ باژێڕوان نه بێت، ئه و وت���ی "الدانی من په یوه ن���دی به بڕیاری بزوتنه وه ی گۆڕانه وه هه یه سبه ی بمنێرن

بۆ گه رمیانیش ده چم".ش���ڵه ژانی دروس���تبووه دۆخه ی ئه و له نێو ڕێكخس���تنه كانی گۆڕان له دوكان دروستكردووه بۆیه ئه ندامانی ئه و مه كۆیه كه خاوه نی 14 هه زار ده نگن نیگه رانن له و دۆخه و پێیانوایه "پێویسته شه رعیه تی

بازنه كه بپارێزرێت".یه كێك���ه عه ل���ی وه س���تا عوم���ه ر له هه ڵس���وڕاوه دیاره كان���ی گ���ۆڕان كه له خۆشی و ناخۆشیه كانی گۆڕان له دوكان به شداریكردووه له سه ره تای بزوتنه وه كه وه بون���ی هه ب���ووه ، ب���ه اڵم ئه م كێش���ه یه ئه و ده ستله كاربكێش���ێته وه ، ناچاریكرد پێیوایه له دوای هه ڵبژاردنه كانی ئه مدوایه گۆڕان له دوكان بووه ته س���ێ به شه وه و

بۆ ده ستله كاركێشانه وه ش���ی ه���ۆكاری ئه وه ده گێڕێت���ه وه كه باژێڕوانی ئیس���تا به ناش���ه رعی دان���راوه ، ئ���ه و بێهیوایانه باسی ئێس���تای گۆڕان ده كات و ده ڵێت "به رپرسانی گۆڕان به پێی یاسا مامه ڵه یان

نه كرد".هه رچه ن���ده بزوتنه وه ی گ���ۆڕان له به ر بچوكی كێش���ه كه نایانه وێت ڕای خۆیان بڵێن، نایش���ارنه وه ئه م كێشانه بونیان په یوه ندی به فه زای گش���تی بزوتنه وه كه نیه و ده كرێت جار به جار ڕوبده ن چونگه

گۆڕان خاوه نی 500 هه زار ده نگه ".س���ه رچاوه یه كی به رپرس له بزوتنه وه ی دوكانه وه كێش���ه كه ی له ب���اره ی گۆڕان ئه وه ی بۆ ئاوێنه ڕونكرده وه كێش���ه كانی گۆڕان په یوه ندی به نێوانی دوباژێڕوانه وه هه یه و ش���تێكی بچوكه ، ئه و كێش���انه ده كرێ���ت له ن���او خێزانێكی���ش ڕوبدات،

ده ڵێت " چاره سه رده كرێن".

ئا: زانكۆسه ردار

به ختیار عبدالرحمان، قایمقامی قه زای مه ركه زی سلێمانی له سه ر پشكی

گۆڕان رایده گه یه نێت كه داوایان له هێرۆ خان كردوه تاوه كو له گه ڵ حكومه ت و وه زیره كاندا گفتوگۆ بكات به مه به ستی زیاتر ئاوردانه وه له شاره كه و ده شڵێت " ته واوی شار له ژێركۆنتڕۆڵی هێزه

ئه منیه كاندایه "

ئاوێن����ه : مه به س����تی س����ه ردانه كه ی هێرۆخان بۆالی ئێوه چیبو؟

قایمقامی سلێمانی : سه ردانه كه ی هێرۆ خان سه ردانێكی ئاسایی بوه و به مه به ستی پیرۆزبایكردن بو قایمقایمێتی سلێمانی كه پێشتر چه ند جارێك پێی وتبوم كه دیاره سه ردانه كه ی ده كه م، سه ردانتان له میانی س����ه ردانه كه دا كرد، جێبه جێ باس����ی ئیداره ی سلێمانی و به ڕێوه چونی حكومه تی خۆجێی سلێمانی كرا، ویستی بزانێ����ت هه مئاهه نك����ی و په وه ندیه كانی نێوان به ڕێوه به رایه تی����ه كان و پارێزگار و قایمقام و به ڕێوه ب����ه ری ناحیه كان چیه ، ئێمه ش ئه وه م����ان بۆ رونك����رده وه كه ئاسایی و به ش����ێوه یه كی په یوه ندیه كان ب����اش به ڕێوه ده چ����ن و هی����چ گرفتێكی ئیداریمان نیه جگه له وه ی كه قه یرانێك واڵته كه م����ان و هه م����و كردۆت����ه روی سلێمانیشی گرتۆته وه ئه وه ش حاڵه تێكی

گشتیه .ئاوێنه : به اڵم ئه و خاوه ن ده سه اڵتێكی زۆره له حیزبێكی وه ك یه كێتیدا، ده كرێت بڵێی����ن ئه و هاتن����ه ی هێرۆخان یه كێكه له هه نگاوه سه ره تاییه كانی نزیكبونه وه ی گۆڕان و یه كێتی ، یان هیچ ش����تێك له و

باره یه وه باسكرا؟

قایمقام����ی س����لێمانی : نه خێ����ر هیچ ش����تێك له و باره یه وه باسنه كرا، به اڵم باس����ی ئه وه كرا ك����ه ئێمه پێویس����ته به شێوه یه كی گشتی هه مو پێكهاته كانی كاروباره كانی خۆجێ����ی حكومه تی ناو سلێمانی به ش����ێوه یه كی زۆر رێكوپێك و خاوه ن ته نس����یق به رین به ڕێوه ، له چوار چێوه ی ئه وه ش����دا باس����ی ئه وه كرا كه ش����ارێكی س����لێمانی مه ركه زی قه زای له نێ����وان گرنگ����ه و ته نس����یق ك����ردن فه رمانگه و پارێزگار و به ڕێوبه رایه تیه كان ده بێته ه����ۆی جێبه جێكردنی ئه ركه كان

به شێوه یه كی باشتر.ئاوێنه : به و پێیه ی به رێزتان كه س����ی یه كه من له ئیداره ی قه زای س����لێمانیدا، په یوه ندیت����ان له گه ڵ ئه و پۆس����تانه دا چۆنه كه به ده ست یه كێتیه وه ن، به نمونه

ئاسایش كه به ده ست یه كێتیه وه ن؟ده مه وێ����ت س����لێمانی : قایمقام����ی به راش����كاوی پێت بڵێم به و پێیه ی كه به رپرس����ی مه ركه ز ق����ه زای قایمقامی لیژنه ی ئه منی شاری سلێمانیشه به هه مو هاتوچۆوه پۆلی����س و داموده زگاكان����ی ئاسایش����یش به ش����ێكه ل����ه و لیژنه یه ، به اڵم ئاس����ایش ده ورێك����ی زۆر گرنگ و په یوه ندیه كی باشمان هه یه ، من لێره وه سوپاسیان ده كه م و هه ستم به هیچ جۆه كه م و كورتیه ك و كه مته رخه میه ك یاخود

جیاوازی ئینتیما نه كردوه .له كاره كانتاندا رێگریه ك هیچ ئاوێنه :

بكرێت؟به پێچه وانه وه نا سلێمانی : قایمقامی په یوه ندیه ك����ی زۆر ب����اش هه یه تاوه كو

ئێستا.ئاوێنه : به اڵم خوێندنه وه یه ك هه یه بۆ سه ردانه كه ی هێرۆخان بۆ الی جه نابتان ئه ویش كوایه ئه و س����ه ردانه په یوه ندی

به كێشه كانی نێو یه كێتی و ئه و بااڵنه وه هه یه كه ده وترێت؟

به هیچ م����ن س����لێمانی : قایمقام����ی شێوه یه ك بۆ ئه وه ی ناگێڕمه وه چونكه ئه و به ڕێزه چه ندین جار جوابی ئه وه ی بۆم����ن ناردوه كه ده یه وێت س����ه ردانمان بكات، هه ر به ڕێزیش����ی داوای لێبوردنی كردوه له وه ی كه دره نگ هاتوه ، من به ش به حاڵی خۆم حه زمده كرد من سه ردانی بكه م ب����ه اڵم ئه و خ����ۆی قبوڵی نه كرد بۆیه دواجار ئه و به ڵێنی س����ه ردانه كه ی

جێبه جێ كرد.ئاوێنه : ئێوه هیچ داواكاریه كتان هه بو بۆ ئه و، یاخ����ود هیچ په یمانێكی پێدان

كه له به رژه وه ندی سلێمانیدا بێت؟قایمقامی سلێمانی : ئێمه هه ندێك شتی ئیداریمان باس كرد ك����ه ئه وه نده ی به منه وه هه بێت، ئه وه نده ی كه كاروباره كان چاالكانه تر به ڕێوه بچن من قسه له گه ڵ پارێزگار و الیه نی حكومه تیشدا ده كه م، وه ك باسكرد بابه تیش����مان وه هه ندێك ئ����ه وه ی پێویس����ته حكومه ت����ی هه رێم زیاتر ئاوڕ له ش����اری سلێمانی بداته وه ، چونكه ئێستا سلێمانی یه كێكه له شاره گه وره كانی كوردس����تان، بۆیه پێویسته گرنگی زیات����ری پێبدرێ����ت هه رچه نده ئه وه شمان له به ر چاو گرتوه كه قه یرانی دارایی هه یه ، س����لێمانی به پێی حه جمی دانیشتوانی و به پێی گه وره یی شاره كه و به پێ����ی هه مو پێ����وه ره كان الی زیاتری لێبكرێته وه له رووی خزمه تگوزاریه وه ، كه ئه ویش له الی خۆیه وه حكومه تی هه رێم و وه زیره كان راسپێرێت و گفتوگۆیان له گه ڵ بكات تاوه كو خزمه تی زیاتر ش����اره كه

بكرێت.

دەوڵەتێكی وەك توركیا هەزار

جۆر بەرژەوەندی ئابوری و سیاسی و رۆشنبیری هەیە لەگەڵ عێراقدا،

هیچ بەرژەوەندیەك نیە شەڕ روبدات

له سه ر پۆستی باژێڕوان كێشه ده كه وێته نێوان به رپرسانی مه كۆی دوكانی گۆڕان

قایمقامی سلێمانی : سه ردانه که ی هێرۆ خان سه ردانێکی ئاسایی بو

ساڵح مه حمو د: كوده تام به سه ردا

كراو كاك عومه ریش بێده نگی هه ڵبژارد

19 »»

عومه ر به رزنجی

هه فت���ه ی رابردو، یه كێ���ك له دوژمنه سه رسه خته كانی ئیس���رائیل و سه ركرده دیاره كانی حزبواڵی لوبنان و هه واداره كانی كۆماری ئیس���امی ئێران، له گه ڕه كێكی دیمه شقی پایته ختی س���وریادا له الیه ن فڕۆكه كانی ئیس���رائیله وه كوژرا، سه میر قنت���ار گه نجێكی حه ڤده س���اڵ بو كه یه كه می���ن چاالك���ی له دژی ئیس���رائیل

ئه نجامداو چه ند جوله كه یه كی كوشت.

س���ه میر قنتار، به بنه چ���ه دروز بو، هه رچه نده دروزه كان خۆیان به موسڵمان به رامب���ه ر له ئیسرائیلیش���دا نازان���ن و به ده وڵه تی جوله كه وه فادارن و خزمه تی س���وپا ده كه ن، به اڵم قنتار رێچكه یه كی پێچه وان���ه ی گرته ب���ه رو له ته مه نی 16 س���اڵییه وه په یوه ن���دی ك���رد به هێزه فه له س���تینیه كانی دژ به ئیس���رائیله وه . له 22ی نیسانی 1979دا، له كاتێكدا كه ته مه نی 17 ساڵ بو، له ڕێگه ی ده ریاوه به نهێنی خ���ۆی گه یانده ش���ارۆچكه ی نه هاری���ای ئیس���رائیلی و له چاالكییه كدا خێزانێك���ی جوله ك���ه ی به بارمته گرت و پیاوی مه ده نی و كچێكی ته مه ن 4 سااڵنی ده ڵێن ئیس���رائیلییه كان كه كوش���ت، "بێره حمانه مێشكی منداڵه كه ی كێشاوه

به تاوێره به ردێكدا و پژاندویه تی ".ل���ه و رۆژه دا، قنتار بۆ ماوه ی س���ێ كاتژمێر له ماڵێكدا به رامبه ر به س���وپای

ئیس���رائیلی به رگری ده كات و سه ره نجام دادگای ده كرێت. ده ستگیر به برینداری ئیس���رائیل پێنج حوكمی هه تا هه تایی به س���ه ردا ده س���ه پێنێت ك���ه هه مویان

پێكه وه ده كه نه 542 ساڵ .

له س���ه ره تای لوبن���ان حزب���واڵی گوش���اری به رده وام دامه زراندنی���ه وه ، ئه وه ی بۆ ئیسرائیل هێناوه تا ئه م پیاوه له زیندان ئازاد بكات، به اڵم ئیس���رائیل خوازی���اری ئ���ه وه بو كه ترس���ناكترین دوژمن���ی خۆی بۆ هه میش���ه له زینداندا ده زگای 1996 س���اڵی بهێڵێت���ه وه ، هه واڵگری ئه ڵمانیا ك���ه په یوه ندییه كی نزیكی له گه ڵ موسادی ئیسرائیلی هه یه ، پێداگری له س���ه ر ئازادكردنی س���ه میر قنت���ار كرد ب���ه اڵم ئیس���رائیل نه چوه ژێر باری ئ���ه و داواكاریی���ه له به رامبه ر حزبواڵدا، له گه ل دیله كانی به گۆڕینه وه ساڵی 2004ش به هه مانش���ێوه ده زگای هه واڵگ���ری ئه ڵمانیا پێداگری له س���ه ر لوبنانییه و ئ���ه م پی���اوه ئازادكردن���ی گۆڕینه وه ی به ژماره یه ك له زیندانیكراوی ئیسرائیلی الی حزبواڵ كرد، له وكاته داو جێبه جێكردن���ی س���اته كانی ل���ه دوا گۆڕینه وه كه دا، ئیسرائیل ناوی سه میری له زینداندا ئه وی له لیسته كه دا سڕیه وه و

هێشته وه . ب���ه اڵم س���ه ره نجام گره���ارد كوانراد

له ده زگای هه واڵگری ئه ڵمانیا به كۆمه كی یه كگرت���وه كان نه ت���ه وه رێكخ���راوی له ته موزی 2008دا، دوای به س���ه ربردنی 30 س���اڵ له زیندان توانی سه میر قنتار ئازاد بكات، كاتێك قنتار له ئیسرائیله وه به ره و به ی���روت گه ڕای���ه وه ، له زینداندا ببوه خاوه نی بڕوانامه ی دكتۆرا و كێشی

زیادی كردبو.

هه رچه نده قنت���ار به ڵێنامه ی ئه وه ی دابو به س���وپای ئیسرائیل كه جارێكیتر ده س���تنه داته وه كاری "تیرۆریس���تی "، ب���ه اڵم قنت���ار له وجۆران���ه نه ب���و كه دانیش���ێت، ه���ه ر له گ���ه ڵ گه ڕانه وه یدا چوه پاڵ حزبواڵو یه كه مین ش���وێنیش له به یروتدا س���ه ردانی كرد گۆڕی عیماد موغنی���ه بو، ئه و س���ه ركرده كاراییه ی حزب���واڵی لوبنان ك���ه به بێده نگی و دور له خۆنمای���ش كردن له دژی ئیس���رائیل چاالكی ده كرد. یه كه می���ن واڵتیش كه س���ه ردانی كرد كۆماری ئیسامی ئێران بو. قنتار هاوسه رگیریی له گه ڵ كچێكی ئێرانیش���دا كرد ك���ه له كه ناڵی "عاله م"

كاری ده كرد.

س���ه میر قنتار، كه هه میش���ه له ژێر نوس���یویه تی "شه هید وێنه كه ی خۆیدا س���ه میر قنتار"، به مدواییه ده یویس���ت رێكخستنێكی تیرۆریستی له به رزاییه كانی

جۆالندا دروس���تبكات و ئ���ه و دروزانه ی هه واداری ئه س���ه دن له دژی ئیس���رائیل بخاته كار و توانا سه ربازییه كانی حزبواڵ و سوپای پاسداران له و ناوچانه دا به هێزو

قایم بكات.ب���ه اڵم س���ه ره تای هه فت���ه ی رابردو، فڕۆكه جه نگیه كانی ئیس���رائیل به چوار موش���ه ك ئه و بینا ش���ه ش نهۆمییه یان له جرمانای نزیك دیمه شق كرده ئامانج كه س���ه میر قنتاری تێدا ده ژیا و له گه ڵ خاكدا یه كس���انیان كرد، سه میر قنتار

له م كرده وه یه دا كوژرا.

به پێ���ی كه ناڵ���ی "مه نار"ی س���ه ر له وه س���یه تنامه كه یدا قنتار به حزبواڵ، "سوپاسی خودای كردوه كه رابه رانێكی وه ك ئیم���ام خومه ین���ی و خامه نه ئی و به به رگری نه س���رواڵی سه ید حه سه ن ئیس���امی ل���ه دژی رژێم���ی زایۆنیزم

به خشیوه ". له وتارێكی���دا نه س���رواڵ حه س���ه ن به بۆن���ه ی كوژرانی قنت���اره وه ، ئه وی پێشه نگی به رگری و به رخودان ناوبرد و له ئیسرائیل تۆڵه كردنه وه ی هه ڕه شه ی ك���ردو رایگه یاند ك���ه "ده رگای دۆزه خ

به ڕوی ئیسرائیلدا ده كه ینه وه ".

هه واڵ له س���ه رچاوه كانی به ش���ێك ب���اس ل���ه وه ده كه ن كه ئه م هێرش���ه

روس���یا ره زامه ن���دی به ئ���اگاداری و ئه نجامدراوه ، كه ئێستا له ئاسمانی ئه و واڵته دا بااڵده سته ، به شێكی دیكه شیان ئام���اژه ب���ه وه ده ك���ه ن ك���ه توانای سه ربازی ئیسرائیل به ڕاده یه ك به هێزه توانیویه تی بێ ئه وه ی فرش���ۆكه كانی بچێته س���نوری ئاسمانی سوریاوه ئه م

ئامانجه ی بپێكێت. هیچ���ی له مب���اره وه ئیس���رائیل یه كێ���ك ته نان���ه ت رانه گه یان���دوه ، له وه زیره كان���ی كابین���ه ی ئیس���رائیل له وه اڵم���ی ئ���ه وه ی كام واڵت قنتاری "ره نگه وت���ی به گاڵته وه كوش���توه ؟ ده زگای موخابه راتی فنله ندا بوببێت".

پرۆفایل

7 (509( سێشه ممه 2015/12/29 عێراق و جیهان

ئا: ئاوێنه

لێنزیكبونه وه ی نێوان ئه نقه ره و ئورشه لیم دوای پێنج ساڵ له یه كتر

دابڕان، به یه كێك له گۆڕانكارییه گه وره و گرنگه كانی ئێستای ناوچه كه دا

داده نرێت، ئه م نزیكبونه وه یه كاریگه ریی له سه ر دۆخی سیاسی كوردستان

ده بێت.

توركی���ا و ئیس���رائیل، دو هێزی كاراو گ���ه وره ی رۆژهه اڵت���ی ناوه ڕاس���تن كه ره وتی له س���ه ر كاریگه ری���ی گه وره یان لێكنزیبون���ه وه و هه ی���ه ، روداوه كان ه���اوكاری ئ���ه م دو واڵته ی���ان دابڕان و لێكه وته ی له یه كتر، لێكدوركه وتنه وه یان له س���ه ر دۆخ���ی سیاس���ی ناوچه ك���ه به جێده هێڵێ���ت، هه ر ئێس���تا كه باس له نزیكبون���ه وه له رێككه وتنن���ی كۆتایی نێ���وان ئه نقه ره و ئۆرش���ه لیم ده كریچت، واڵتانی یۆنان و میسر و قوبرس و روسیاش ك���ه په یوه ندییان له گ���ه ڵ توركیا گرژ و ئاڵ���ۆزه ، به نیگه رانی���ه وه ل���ه م روداوه ده ڕوان���ن. ئ���ه م نزیكبونه وه ی���ه ل���ه م ساته وه خته ی هه س���تیاره ی ناوچه كه دا، كاریگه ریی له س���ه ر دۆخی كوردستانیش

به گشتی ده بێت.

توركی���ا له م كات���ه دا مه به س���تیه تی ئیس���رئائیل له گ���ه ڵ په یوه ندیه كان���ی ئاسایی بكاته وه و ده ست له و مه رجانه ی هه ڵگرێت كه بۆ ئه م مه به سته پێنج ساڵه داوای ده كات، وه ك هه ڵگرتنی گه مارۆی س���ه ربازی له س���ه ر غ���ه زه و به دادگایی گه یاندن���ی ئه و ئه فس���ه رانه ی س���وپای ئیسرائیل كه به رپرسبون له و كوشتاره ی مه رم���ه ره ی له كه ش���تی 2010 س���اڵی ده یانویس���ت كه ئه نجامدارا توركی���ادا

ئابڵوقه ی سه ر غه زه بشكێنن. دوای ئه وه ی پۆتی���ن بڕیاری راگرتنی ب���ۆ هه نارده كردن���ی گازی سروش���تی توركیا راگه یاند، وه ك سزادانێك به هۆی خس���تنه خواره وه ی فڕۆكه جه نگییه كه ی روسیاوه ، توركیا پێویستیه كی گه وره ی به گازی سروشتییه ، كه ئیسرائیل له ساڵی

ئاینده وه ده بێته یه كێك له هه نارده كارانی ل���ه م ناوچه ی���ه دا، ب���ڕی به رهه مهێنان و ئ���ه م گازه كاریگه ریی هه نارده كردن���ی راس���ته وخۆی له س���ه ر دۆزینه وه ی بازاڕ بۆ گازی سروش���تی هه رێمی كوردستان ده بێت، كه ئێس���تا ده یه وێت هه نارده ی

بكات بۆ توركیا.

رۆژنام���ه ی دیك���ه وه ، له الیه ك���ی "توده ی زه مان"ی تورك���ی ئاماژه به وه ده كات ك���ه توركیا به هیوای���ه له ڕێگه ی په یوه ندییه كانیه وه كردنه وه ی ئاس���ایی زۆر كه ره س���ه ی ئیس���رائیل، له گ���ه ڵ پێشكه وتوی زانیاری و ئه منی له ئیسرائیل

بكڕێ���ت و دوباره س���ود له پێش���كه وتنه له بواری ئیس���رائیل ته كنه لۆژییه كان���ی

ئه منی و سه ربازیدا وه ربگرێت. به پێی "توده ی زه مان"، سوپای توركیا چاوی له س���ه ر دو پڕۆژه ی س���ه ربازیی ئیس���رائیله ، یه كێكیان كڕینی كه لوپه ل و كه ره س���ه ی پێش���كه وتوی ئه لكترۆن���ی زانیاری بۆ هێزی ئاسمانی توركیا و پڕۆژه ی دوه م فڕۆكه ی بێفڕۆكه ی پێش���كه وتوی ئیسرائیله كه بۆ كۆكردنه وه ی زانیاری و

ئه منی به كارده هێنرێت. ج���ۆره ئ���ه م له راب���ردودا توركی���ا فرۆك���ه بچوك���ه ی له ئیس���رائیل كڕیبو، به اڵم له كاتی س���اردی كه وتن���ه نێوان

په یوه ندییه كانیان���ه وه ، ئ���ه م فڕۆكان���ه به كرده ك���ی ب���ێ كه ڵكن و پێویس���تیان یه ده ك���ی پێویس���تی نوێكردن���ه وه و

دروستكراوی ئیسرائیله .گه ڕاندن���ه وه ی په یوه ندییه كانی نێوان ئه نقه ره و ئۆرش���ه لیم بۆ سه رده می پێش ئه ردۆغان، ئاكه پ���ه و هاتنه س���ه ركاری كاریگه ری���ی له س���ه ر ش���ه ڕی توركی���ا ل���ه دژی په كه كه و گۆڕین���ه وه ی زانیاری سه باره ت به رۆژئاوای كوردستان ده بێت، بااڵده سته ، كه ئیس���رائیل له س���وریادا به تایبه ت���ی هه نارده كردنی ئ���ه و فڕۆكه بچوكانه ی ئیس���رائیل كه بۆ س���یخوڕی له كۆكردن���ه وه ی به كارده هێنرێ���ت،

زانیارییدا ده رب���اره ی بنكه و باره گاكانی رۆژئاوای كوردستان و هه رێمی په كه كه و كورس���تان ئاس���انكارییه كی زیات���ر بۆ

توركیا ده كات.

ئیس���رائیل و توركیا تا پێ���ش هاتنه س���ه ركاری ئاكه پ���ه ، هاوكارییه كی زۆر نزیكی س���ه ربازی و ئه منیی���ان له نێواندا هه ب���وه ، ته نان���ه ت یه كه می���ن چاالكی س���ه ربازی په كه ك���ه له دژی ئیس���رئیل ئه نجام���دراوه ، ك���ه له كات���ی هێرش���ی سه ربازی ئیس���رئیلدا بۆ س���ه ر لوبنان س���اڵی 1982، سه رسه ختانه به رگرییان له به یروت و باشوری ئه و واڵته كرد و چه ند

هه ڤاڵێكیان له یه ن ئیسرائیله وه لێكوژرا، فه له س���تینییه كان هێ���زه له كاتێك���دا خۆڕاگرییان نه كردو له به رامبه ر هێزه كانی

ئیسرائیلدا هه اڵتن.

ده كرێت ئ���ه م نزیكبونه وه یه بۆ هێزه كوردییه كان، له به رژه وه ندی پارتی و ئه و میحوه ره ش لێكبدرێته وه كه پارتی زیاتر له گه ڵیدا تێهه ڵكێشه ، ئیسرائیل و پارتیش دركی���ان به وه كردوه كه توركیا تا چوار س���اڵی ئاینده له بن ده س���تی ئاكه په و ئه ردۆغاندا ده مێنێته وه ، هه ربۆیه ئاماده ن به رژه وه ندییه كانی���ان زیات���ر هه رچ���ی

له گه ڵیدا تێهه ڵكێش بكه ن.

ئه نقه ره و ئورشه لیم رێكده كه ونه وه كاریگه‌ریی‌‌له‌سه‌ر‌كورد‌چی‌‌ده‌بێت؟

ده كرێت ئه م نزیكبونه وه یه ی نێوان تورکیاو ئیسرائیل بۆ

هێزه كوردییه كان له به رژه وه ندی

پارتی و ئه و میحوه ره

لێكبدرێته وه كه پارتی زیاتر

له گه ڵیدا تێهه ڵكێشه

سه میر قنتار

ئه و فرۆکه بێ فرۆکه وانه ئیسرائیلییه ی که تورکیا پێویستی پێیه تی

سه میر قنتار.. ئیسرائیل‌هه‌رگیز‌دوژمنه‌كانی‌‌خۆی‌‌له‌بیرناكات

په یوه ندی نێوان زانستی یاساو زانستی مۆڕاڵ

هه ڵسه نگاندنێك بۆ یاسا شكێنیه كانی ئه م دواییه له هه رێمی كوردستاندا

د. به هار مه حمود فه تاح

خوێندن���ه وه ی ژیانی كۆمه ڵ���گاكان له كۆن و ئێس���تادا، پێمان ئه ڵێت كه چه ند جۆرێك ڕێسا )قواع���د( هه یه ب���ۆ ڕێكخس���تنی په یوه ندییه كۆمه اڵیه تی���ه كان و هه ڵ���س و كه وت���ی تاكه كان له كۆمه ڵگه دا، ئه م ڕێس���ایانه یان دین یان یاسا ی���ان مۆڕاڵ ده ی���ان س���ه پێنێ، وه هه موو ئه م ڕێس���ایانه له وه دا هاوبه شن كه كۆتێكن له سه ر

ئازادی تاكه كان. په یوه ندی نێوان یاساو مۆڕاڵ په یوه ندی یه كی س���اده نیی���ه ، چونك���ه ه���ه ردوو زانس���ته كه په یوه ندی���دارن به مرۆڤایه تی و ژیانی مرۆڤه كان، ئ���ه م دوو زانس���ته له زۆر ش���تدا هاوبه ش���ن و به یه كداچونی زۆر هه یه له نێوانیاندا، به شێكی زۆر له ڕێسا یاساییه كان له سه ر پرنسیپه مۆڕاڵیه كان بنیات نراون، له هه مان كاتدا له هه ندێك بواریشدا جیاوازن، بۆ نمونه له ڕوی ئامانجه وه ، ڕێس���ای یاس���ایی ئامانجێكی كۆمه اڵیه تی هه یه ، بریتیه له ڕێكخس���تنی كۆمه ڵگا، به اڵم ڕێس���ای مۆڕاڵ ئامانجه ك���ه ی پێگه یش���تنی تاكه به باش���ترین شێوه ، هه روه ها له ڕوی سزاشه وه ئه م دو زانسته لێك جیاوازن، س���زای الدان له ڕێس���ای یاسایی ماددی���ه و له الی���ه ن ده س���ه اڵنی تایبه تمه نده وه ده س���ه پێنرێت به اڵم س���زای الدان له ڕێس���ای مۆڕاڵی سزایه كی ناوه كییه و بریتی یه له ئازاری ویژدان و سه رزه نشتكردنی كه سی بكه ر له الیه ن

كۆمه ڵگاوه . له ڕاس���تیدا په یوه ندی نێوان زانستی یاساو زانستی مۆڕاڵ په یوه ندییه كه به یه كگه یشتن یان لێكچونی ته واو نییه ، له هه مان كاتدا لێك دابڕان یان جیاوازی ته واویش نییه ، به ڵكو ڕووبه رێكی هاوب���ه ش هه ی���ه له نێوانیاندا، ئ���ه م ڕووبه ره هاوبه ش���ه له كۆمه ڵگه یه كه وه بۆ كۆمه ڵگه یه كی بۆ له كاتێك���ه وه كۆمه ڵگه ش���دا تر،له هه م���ان كاتێكی تر ده گۆڕێ���ت، هه رچه ند ئه م ڕووبه ره هاوبه شه گه وره تر بێت یاساكان مرۆڤ دۆستانه تر ده بن چونكه بونیاتنانی ڕێس���ا یاساییه كان له س���ه ر بنه مای پرنس���یپه مۆراڵیه كان ده بێته هۆی هێنانه دی ئامانجه ڕاس���ته قینه كه ی یاسا كه بریتیه له فه راهه مكردنی خۆش���گوزه رانی بۆ

تاكه كان له چوارچێوه ی كۆمه ڵگادا . به ش���ێوه یه كی گش���تی ده توانی���ن كردارو ڕه فتاره كان به پێی په یوه ندیان به دروست بونی به رپرس���یاریه تی یاس���ایی و مۆراڵیه وه بۆ چوار

كۆمه ڵه دابه ش بكه ین:یه ك���ه م: ك���ردارو ڕه فتاره ب���ێ الیه نه كان: مه به ست له و كردارو ڕه فتارانه یه كه په یوه ندی به پیاده كردنی تاك هه یه بۆ ژیانی تایبه تی، بۆ نموون���ه ، چ جۆره خواردنێكی پێ خۆش���ه ، چ ڕه نگێكی پێ جوانه یان چ جۆره ئۆتۆمبیلێكی پ���ێ باش���ه ..هتد، ئه م ك���ردارو ڕه فتارانه هیچ جۆره حوكمێك یان به رپرسیاریه تیه كی یاسایی

یان مۆڕاڵی به دوای خۆیاندا ڕاناكێشن.ك���ه ڕه فتاران���ه ی ك���ردارو ئ���ه و دووه م: به رپرس���یاریه تی مۆڕاڵی دروست ده كه ن به اڵم نایاسایی نین: مه به ست له و كردارو ڕه فتارانه یه كه له ڕوی زانستی مۆڕاڵه وه گونجاو نین، به اڵم یاس���ا هه ندێك جار بێ ده نگ���ه به رامبه ریان بۆ نمونه ئیره یی و ڕق و كینه و سپڵه یی كه هه ندێك له مرۆڤ تیایدا ده ژین له هه ن���دێ جاردا دانیان پێدا ده نێت بۆ نمونه ئه و ڕێس���ا یاساییه ی كه دان ده نێ���ت به نه مانی مافی خاوه ن ماف ئه گه ر ماوه یه كی به سه ردا بچێت كه له یاسادا دیارییكراوه بێ ئ���ه وه ی داوای بكاته وه ، ئامانجی ئه م جۆره ڕێسا یاس���اییانه جێگیربونی مامه ڵه كانه هه تا ئه گه ر له سه ر حس���ابی پرنسیپه مۆڕاڵیه كانیش بێت، هه ندێك جار یاس���ا هانی ئه نجامدانیشیان ده دات بۆ نمونه یاسای هه ندێك واڵت ئاسانكاری یاسایی ده كه ن بۆ دروستكردنی شوێنی قومارو م���ه ی خواردن���ه وه )به تایبه تی ئ���ه و واڵتانه ی كه له ڕوی ئابوریه وه پش���ت به گه ش���ت وگوزار ده به س���تن(، ئه مه هاندانێكه كه مۆڕاڵ ئیدانه ی

ده كات.

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

په‌رله‌مان)509( سێشه ممه 62015/12/29 parlaman.awene@gmail.com

ئا: وریا جه مال

په رله مانی كوردستان دو خولی جیاوازی به رێكرد، ئه ویش خولی سێیه م و چواری

په رله مانه ، زۆرێك له وانه ی چاودێری كاری په رله مان ده كه ن ده ڵێت "ده توانین بڵێن له خولی سێیه مه وه كوردستان په رله مانی

هه یه "، هه ندێكیش ده ڵێن "خراپترین خولی په رله مان ئه م خوله بوه ".

فه رح���ان جه وه���ه ر ئه ندام���ی په رله مانی به ئاوێنه ی پارتی له فراكس���یۆنی كوردستان ڕاگه یان���د "ئ���ه م خول���ه ی په رله م���ان زۆر خ���راپ بو چونكه ئ���ه و ملمالنی حزبیه ی ناو كوتله سیاس���یه كانی په رله م���ان په كی هه مو كاره كانی خستوه ، له ڕوی یاسادانه نه وه نه ی توانی یاس���ایی باش له به ر ژه وه ندی خه ڵك ده ربكات، نه مان توانی چاودێرییه كی باش���ی حكوم���ه ت بكه ین، له ب���ه ر ملمالنێ نه پرژاینه

سه ر كاروباری خه ڵك".وتیش���ی "له خول���ی پێش���ودا زۆرینه یه كی موریخ هه بو ته وافوق هه بو له نێوان دو هێزی سیاس���یدا، ئۆپۆزس���یۆن كاریگه ری نه ده بو له سه ر پڕۆژه یاساكان ئه وانه ی له به رژه وه ندی خه ڵ���ك بون، ب���ه اڵم ئه مج���اره ملمالنیه كی گ���ه وره ی حزبی ده س���تی پێك���رد، ته نانه ت س���ه رۆكی په رله مان خۆی حزبایه تی ده كرد، له وه الی دابو سه رۆكی په رله مان بێت، ببوه

سه رۆكی كوتله كه ی خۆی ".ئه وپه رله مانت���اره ی پارت���ی ئام���اژه ی بۆ س���ه رۆكایه تی "ئیداره كردن���ی ئه وه ش���كرد به ش���ێوه یه كی پێش���ودا له خولی په رله مان بێالیه نانه ده رده كه وتن، حزبایه تیان نه ده كرد ب���ه س ئ���ه وه ی ئ���ه م خول���ه زۆر حزبی بو، به ئیعازی حزبی ده جواڵی���ه وه ، نه ی ئه توانی

بێالیه ن بێت له نێوان فراكسیۆنه كاندا".سه باره ت به وه ی له ڕوی نه وعیه ته وه كاری باشی كردوه ده ستی بۆ كۆمه ڵی پرسی گرنگ بردوه فه رحان وتی "به خوا ده س���تی بۆ هیچ مه له فێك نه ب���ردوه كه له به رژه وه ندی خه ڵك بێت، ده س���تی بۆ هه ندێك مه له ف بردوه كه ئاڵۆزتركردوه ، كوردس���تانی هه رێمی دۆخی په رله مان نه بۆته ش���وێنی چاره س���ه ركردنی كێش���ه كانی خه ڵكی كوردستان، به ڵكو بۆته

هۆكاری دابه شكردنی خه ڵكی كوردستان".هه رله وباره یه وه په رله مانتاری كوردس���تان له فراكسیۆنی گۆڕان فایه ق مسته فا به ئاوێنه ی وت"ئه و هه لومه رجه ی ئه و دو خوله ی تێدابو زۆرجیاوازه و ده بێت ئه وه له به رچاو بگیرێت، چاالك بونی خولی سێیه م له وه دا ده رده كه وت هه بو، له په رله ماندا ئۆپۆزسیۆن بۆیه كه مجار

په رله م���ان ب���وه مه یدانی گفتوگۆ له س���ه ر مافه كانی خه ڵك".

وتیش���ی "به اڵم ل���ه م خول���ه دا په رله مان ده س���تی برد ب���ۆ زۆر مه له ف���ی گرنگ وه ك دۆس���یه ی نه وت، زۆر دۆسیه ی سترتیژی كه په یوه ن���دی ڕاس���ته وخۆی به ژیانی خه ڵكه وه هه بو، هه رئه وه ش بو په رله مان په كخس���ت، ئه گه ر به و شێوه یه به رده وام بوایه زیانی به و الیه نانه خاوه ن به رژه وه ندیخوازانه ده گه یاند، ك���ه پێش���تركۆمه ڵێك یاس���ایان به ب���ااڵی خۆیاندانابو، ئه م خوله ده یوس���ت ده ست بۆ

ئه وانه به رێت".ئام���اژه گ���ۆڕان په رله مانتاره ك���ه ی بۆئه وه ش���ده كات و ده ڵێت"ڕایه ك دروست ببو كه ئۆپۆزسیۆن نه بیت په رله مان چاالك نابیت كه ئه م���ه وانیه ، تۆ ئۆپۆزس���یۆنیش نه بیت هه ر ده بێ���ت ئه ركه كانی خ���ۆت جێ به جێ بكه یت، ئۆپۆزس���یۆن نه بونی ئێمه به مانای چاوپۆشیكردن نیه له گه نده ڵیه كان، بۆ پارتی ئه م خول���ه خراپترین خول���ه ، چونكه ئه وان پێیان وایه ئه م په رله مانه یاس���ا بش���كێنێت

به س موقه ده ساتی ئه وان نه شكێنێت".

ده رباره ی ئ���ه دای كاری په رله مانی و ڕویای حزبه كان ب���ۆ په رله مان له م���اوه ی رابردودا فای���ه ق وتی "ڕویای ئه وان ب���ۆ په رله مان بۆ ئارایش���تكردنی خۆی���ان و سیس���تمه كه یانه ، ه���ه ر كاریكیان له ده ره وه بۆ ب���ه ر ژه وه ندی حزبه كه یان هه بوبێ���ت، كردویانه به پڕۆژه وه په رله م���ان ب���ۆی ك���ردون به یاس���ا، كاتێك په رله م���ان له مه ده رچوه بۆ ئ���ه وان خراپه ، ده ستی بۆ كۆمه ڵێك دۆس���یه بردوه به دژی ئه وان و به رژه وه ندی سیستمی حكومڕانی بوه ،

بۆیه به خراپی ده زانن".ئارام جه مال به ڕێوه به ری یه یمانگای كوردی بۆ هه ڵبژاردن به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند "له خولی له په رله ماندا زیات���ر پێش���ودا جوڵه یه ك���ی هه بو، له م خوله ش���دا كۆمه ڵێك یاسایی باش ده ركراون ئه گه رچی ڕه نگه له ئاستی تموحی ئێمه دا نه بوبێت، ئیش���ی باش���كرا به تایبه تی ده ستبردن بۆ یاسایی س���ه رۆكایه تی هه رێم به س له م خوله دا ده س���تی ب���ۆ برا ئه وه ش گۆڕانێكی نه وعیه له هه رێمدا و هه ردو خوله كه

خراپی و باشی تێدابوه ".وتیشی "له خولی س���ێیه مه وه به هۆی بونی

ئۆپۆزس���یۆنه وه گۆڕانكاریه كی باشی به سه ر په رله مان وماهیه ت���ی په رله مانداه���ات، خولی چواره میش درێژكراوه ی خولی سێیه مه زیاتر ئه و نه بره یه زاڵ بو، له و دوخوله دا ده توانم بڵم په رله مانمان هه بوه ، ئه گه ر په كیش نه خرایه ده بو به دامه زراوه یه كی كاریگه ر له داڕش���تنی

یاساوسیاسه تی گشتی ". به ڕێوه به ری یه یمانگای كوردی بۆ هه ڵبژاردن ئاماژه ی بۆ ئه وه ش���كرد"له خولی س���ێیه مدا كه مترین گوێمان لێگیراوه له كاتێكدا زۆرترین پێش���نیارو پڕۆژه یاس���امان هه بوه ، له خولی چواره مدا ئێمه ژوری س���ه رۆكی په رله مانمان بینی ، له خولی سێدا بۆ جارێكیش ئه رسه الن بایزمان نه بینی ، نه یان ده ویس���ت بمان بینن، له م خوله دا پرس و ڕاوێژمان پێكراوه ، ژماره ی ده ركردن���ی یاس���اكانی ئه م خول���ه كه متربو له خولی پێش���و له ڕوی ب���ڕه وه ، به اڵم له ڕوی

نه وعیه وه باشتر بون".هه ر ده رب���اره ی كاره كان���ی په رله مان له م دوخوله دا بابان جه عفه ر به رێوه به ری پرۆژه ی چاودێری په رله مانی كوردستان به ئاوێنه ی ڕاگه یاند "ل���ه هه ر چ���وار ڕاپۆرت���ی رێكخراوه كه ماندا ئاماژه م���ان به وه كردوه كه حاڵی یاس���ادانان له په رله مان���دا خراپ���ه ، بانگێش���ت كردن���ی وه زی���ره كان ب���ه راورد به و هه مو كێش���ه یه ی هه یه خراپه ، بۆ ده س���ت نیش���انكردنی ئه م خوله ی په رله مان به راورد به خوله كانی دیكه پێوستمان به خوێندنه وه ی ئه م دۆخه هه یه كه په رله مانی تێدایه ، كه الیه نێكی سیاس���ی بۆ

په رله مانی دروستكردوه ".وتیشی "قسه یه ك هه یه كه ده ڵێت په رله مان له م خوله دا یاس���ایی نه وعی ده ركردوه به اڵم یاس���اكان به ركارنین، ته نیا یاس���ان له سه ر وه ره قه ، خوله كانی دیكه ش یاسایان ده ركردوه

به اڵم به ركار نین".س���ه باره ت به وه ی ئه و خول���ه ی په رله مان چی كارێكی كردوه جیاوازتربێت له خوله كانی دیك���ه بابان وت���ی "ئه م خول���ه ی په رله مان ده ستی بۆ كۆمه ڵێك مه له فی جیاوازتر بردوه له خوله كان���ی دیكه ، له م خوله دا ده س���ت بۆ ده ستورو یاسایی سه رۆكایه تی هه رێم براوه ، به اڵم تاجه ند سه ركه وتبون، ئه وه دۆخه كه یه

ده بین".ده رب���اره ی ڕۆڵی په رله مانی���ش له هه رێمی وتی "له هه رش���وێنك باب���ان كوردس���تاندا په رله مان مه ترس���ی بۆ حزبه كان دروس���ت نه كردبێت هێاڵویانه كاره كانی خۆیان بكه ن، حزبه سیاسیه كان له هه رێمی كوردستان قه د نه یان ویس���توه هه رێمی كوردستان خاوه نی په رله مانێكی به هێزبێت، به درێژایی خوله كان

كاریان له سه ر ئه وه كردوه الوازبێت".

ئا: وریا

له ئێستادا هه ندێك ئه ندام په رله مان سه رقاڵی كۆكردنه وه ی 56واژۆ بۆئه وه ی په رله مان هه ڵوه شێته وه و هه رێم له م دۆخه ده رباس

بكه ن، به اڵم به شێكی زۆری فراكسیۆنه كان هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان به قوڵكردنه وه ی

كێشه كانی هه رێم ده زانن.

محه مه د عه لی وته بێژی فراكس���یۆنی پارتی له په رله مانی كوردس���تان به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند "فراكسیۆنی پارتی به هیچ شێوه یه ك پشتگیری هه ڵوه ش���اندنه وه ی په رله م���ان ن���اكات، وه ك فراكسیۆنی پارتی له گه ڵ ئه وه داین هه رچی زوتر الیه نه كان ڕێكه ون و په رله مان بگه ڕێته وه دۆخی ئاسایی خۆی به اڵم دۆخێكی ئاسایی نه ك وه ك

ئه وه ی پێش 12ئۆكتۆبه ر".وتیش���ی "وه ك فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردس���تان ب���ه رده وام له هه وڵدای���ن له ماوه ی داهاتودا په رله مان ده س���تبكاته وه به كاره كانی خۆی ، ڕێك ده كه وین له گه ڵ الیه نه كان و به رده وام

له هه وڵداین بۆئه وه ی ڕێك بكه وین".س���ه باره ت به وه ی پارتی له هه وڵی ئه وه دایه به ب���ێ گۆڕان دوباره ده س���ته ی س���ه رۆكایه تی په رله م���ان هه ڵبژێرێته وه محه م���ه د عه لی وتی

"ئه وه ڕاسته و كار بۆئه وه شده كه ین".په رله مانتارێكی فراكس���یۆنی كۆمه ڵ ده ڵێت "تاكو ئێس���تا به فه رمی هیچ شتێكم نه بیستوه كه فراكسیۆنی كۆمه ڵ له گه ڵ هه ڵوه شاندنه وه ی په رله ماندابێت، دۆخه كه ئاڵۆزه هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مانیش دۆخه كه ئه وه نده ی تر ئاڵۆزده كات

به بێ رێكه وتنی الیه نه كان".

سۆران عومه ر ئه ندامی په رله مانی كوردستان له فراكس���یۆنی كۆمه ڵی ئیس���المی به ئاوێنه ی ڕاگه یان���د "ئه گ���ه ر په رله مان به مش���ێوه یه بێت هه ڵوه شێته وه باشتره ، ئه گه ر 56واژۆ كۆكرایه وه ب���ۆ هه ڵوه ش���اندنه وه ی په رله مان، پێوس���تی به مه رسومی س���ه رۆكی هه رێم نیه ، حكومه ت و

په رله مان پێكه وه هه ڵده وه شێته وه ".سه باره ت به وه ی هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان تاچه ند چاره سه ری كێش���ه كانی هه رێم ده كات س���ۆران عومه ر وتی "ئه مه چاره سه ر نیه ، ئه مه دۆخه كه ئه وه نده ی تر خ���راپ و ئاڵۆزترده كات، به اڵم ئه گه ر ئیراده یه ك نه بێت، دوساڵی تر به م جۆره بێت، په رله مان و په رله مانتاران له ژێر ئه م بێكاری و بێ كۆبونه وه یه دابن، هه ڵوه ش���اندنه وه هه ڵبژاردنێك���ی ناچاریی���ه ، دوای ئ���ه وه ناچار به هه ڵبژاردن���ی پێش���وه خته ده بی���ن، ئه ویش كۆمیسۆن ده توانێت،هه ڵبژاردن بكات نازانرێت، بۆیه به بێ ڕێكه وتنی الیه نه كان نابێت ده ست بۆ

ئه و پرسه ببرێت". په رله مان���ی ئه ندام���ی مه حم���ود س���االر كوردستان له فراكس���یۆنی یه كێتیی به ئاوێنه ی ڕاگه یاند "له هیچ حاڵه تێكدا هه ڵوه ش���اندنه وه ی په رله مان به چاره سه ر نازانم، له ئێستادا ئه ركی په رله مانتاران���ه ڕۆڵی خۆی���ان ببینن، له ئه ركی پیش���ه ی خۆیان و ئاس���ایكردنه وه ی په رله مان، بۆپێش 12ئۆكتۆبه ، هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان واده كات حكومه تێ���ك هه بێت ده س���تكراوه بێت بۆ ئه و بێ ده ربه س���تیانه ی ك���ه هه یه ، له ڕوی سیاس���یه وه به ره ی دیموكراسی زیانێكی گه وره

ده كات".وتیش���ی "به دیدی من مه سافه یه كی زۆر هه یه ب���ۆ كاركردنی ئه ندام په رله م���ان، پێش ئه وه ی

بگه نه بڕوای ئه وه ی بیرۆكه ی هه ڵوه شاندنه وه ی په رله م���ان بێت���ه كای���ه وه ، هه وڵه كانمان وه ك گروپه ك���ه به رده وامه و چاوه ڕوانی فراكس���یۆنی گ���ۆڕان ده كه ین بۆئ���ه وه ی به ش���داری بكه ن، بۆئه وه ی سه ردانی الیه نه سیاسیه كان بكه ین".

ئام���اژه ی یه كێت���ی په رله مانت���اره ی ئ���ه و بۆئه وه شكرد"ناكرێت په رله مانتار ته ماشه كه ربێت، ل���ه ده ره وه ی په رله م���ان هه وڵی خه ڵكی ت���ر ئه وانه ی بده ن، بارودۆخه كه ئاس���ایكردنه وه ی بۆچونی هه ڵوه ش���اندنه وه ی په رله مانیان هه یه له په نچه كانی ده ست تێپه ڕنابن، كه من هیوادارم ئه و براده رانه پێداچونه وه به بۆچۆنه كه ی خۆیان

بكه نه وه ".برزۆ مه جید س���ه رۆكی فراكس���یۆنی گۆڕان له په رله مانی كوردس���تان به ئاوێن���ه ی ڕاگه یاند "تاكه دام���ه زراوه هیچ كێش���ه یه كی تێدا نیه ، په رله مان���ی كوردس���تانه ،ئه وه س���ه رۆكایه تی هه رێمه ل���ه 19 ئاب���ه وه والیه ته ك���ه ی كۆتایی هاتوه ، ئه وه حكومه ته چ���وار وه زیری ناردۆته ماڵه وه به بڕیاری پارتی كه س���ومعه ی هه رێمی

كوردستانی له كه داركرد".وتیش���ی "هه قه په رله مانتاران و حزبه كان بیر له وه بكه نه وه چۆن ڕۆڵ بۆ په رله مان بگێڕنه وه ، په رله مان بكرێت به شێوێنی چاره سه ركردنی ئه و شوێنانه ی كێش���ه یان هه یه وه ك سه رۆكایه تی هه رێم و حكومه ت كه چ���وار وه زیری ناردۆته وه

ماڵه وه ".س���ه رۆكی فراكس���یۆنی گ���ۆڕان ئام���اژه ی فش���اربكرێته سه رپارتی بۆئه وه شكرد"پێوسته بۆئ���ه وه ی كۆتایی به كوده تاك���ه ی بگه یه نێت، بۆئه وه ی سه رۆكی شه رعی په رله مان بگه ڕێته وه ، بینای په رله مان و كاره كانی جێ به جێ بكات".

به راوردێك له نێوان خولی سێیه م و چواره می په رله ماندا"له دوای خولی سێیه مه وه ئه توانرێت بوترێت هه رێم په رله مانی هه یه "

هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان په رله مانتاران دابه ش ده كات به سه ر دوبه ره ی جیاوازدا"پارتی له هه وڵی دوباره هه ڵبژاردنه وه ی ده سته ی سه رۆكایه تی په رله مانه دا "

19 »»

به اڵم له م خوله دا په رله مان ده ستی

برد بۆ زۆر مه له فی گرنگ وه ك دۆسیه ی نه وت، زۆر دۆسیه ی

سترتیژی كه په یوه ندی ڕاسته وخۆی

به ژیانی خه ڵكه وه هه بو، هه رئه وه ش بو

په رله مان په كخست

فراكسیۆنی پارتی به هیچ شێوه یه ك پشتگیری

هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان ناكات، وه ك فراكسیۆنی پارتی له گه ڵ ئه وه داین هه رچی زوتر الیه نه كان

ڕێكه ون و په رله مان بگه ڕێته وه دۆخی ئاسایی

خۆی به اڵم دۆخێكی ئاسایی نه ك وه ك ئه وه ی

پێش 12ئۆكتۆبه ر

ئیداره كردنی سه رۆكایه تی

په رله مان له خولی پێشودا به شێوه یه كی

بێالیه نانه ده رده كه وتن حزبایه تیان نه ده كرد

به س ئه وه ی ئه م خوله زۆر حزبی بو

له كاتی ئاسایی به نزیكه ی 400 هه زار

دینار مه شروب ده فڕۆشین، به اڵم له و شه وه دا نزیكه ی پێنج ملیۆن دینار مه شروب

ده فرۆشین

9 (509( سێشه ممه 2015/12/29 کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: مه زهه ر كه ریم

هه مو سه ری ساڵێك له پایته خت و شاره كانی هه رێمی كوردستان له نێو هۆڵ و ئوتێله كاندا ئاهه نگی تایبه ت

به بۆنه ی هاتنی ساڵی نوێوه ئه نجام ده درێت و گۆرانیبێژی عه ره بی و بیانی بۆ نێو ئاهه نگه كان بانگێشتده كرێن و

نرخی بلیتی ئاهه نگه كان به )40 دۆالر( بۆ)500 دۆالر( ده فڕۆشرێت.

حه س���ه ن به رهه م باره ی���ه وه ل���ه و ئۆپرایته ری فراند ئۆفیس له گراندملینیۆم س���لێمانی به ئاوێن���ه ی ڕاگه یان���د "ئه و میوانخانه كانی له س���ه ر كاریگه ری���ه ی كوردستان دروست بوه دۆخی سیاسییه نه ك دۆخی ئابوری كه به هۆی ش���ه ڕی داعش و واڵتانی دراوس���ێ و دروستبونی ته قین���ه وه كه مترین می���وان ڕوده كه نه كوردس���تان و زۆربه ی میوانه كان بیانین له ئه رده ن���ی و ئه مریك���ی و ئوس���ترالی و به ریتانی و له كوردستانیش ئه و كه سانه ن

كه هاوسه رگیری ده كه ن". "ئاهه نگی س���ه ری س���اڵ وتیش���ی ب���ه س���ازده كرێت و له ئوتێله كه م���ان ب���ه ژداری هونه رمه ندانی كورد و میوانی زۆر به ژداریانك���ردوه و بلیتی���ان بڕیوه بۆ ئه و ش���ه وه ئاهه نگه ی شه وی سه ری س���اڵ زۆرترین خێزانی كورد به ژداریان ك���ردوه و نرخی ه���ه ر بلیتكێمان له 100 دۆالری ئه مریك���ی ب���ه ره و س���ه ره وه و ب���ۆ 100 دۆالری 200دۆالر، تاده گات���ه دۆالری 150 دواوه ی���ه و ڕیزه كان���ی ڕیزه كانی ناوه ڕاس���ته و200 دۆالریش بۆ

ڕیزی پێشه وه یه ".كه راش���یگه یاند حه س���ه ن به رهه م "فه رمانبه ره كانی���ان ته نها كوردی تێدا هیندستانی و كورد و فه رمانبه ری نییه و سریالنكی و به نگالدیشی تێدا كارده كه ن

به پێی توانایی كاركردنیان".ئام���اژه ش ب���ه وه ده كات ك���ه هیچ داشكاندنێكیان بۆ نرخه كانیان نه كردوه بۆ ئاهه نگی شه وی سه ری ساڵ و ته نها داش���كاندنیان دیاریكراو ماوه یه كی بۆ ب���ۆ خوارده مه نیه كانی ناو ئوتێله كه یان ك���ردوه و ئ���ه و ده ڵێ���ت "ئوتێلی پێنج ئه س���تێره ته نها به نه ریتی كۆمه اڵیه تی كوردس���تان پێنج ئه س���تێره یه و ئه وه ئوتێله كان���ی ب���ۆ كه موكورتییه ك���ه

كوردستان و هیوادارم ئه و كه موكورتییه خۆمان بین نه ك حكومه ت ڕێگربێت".

خ���اوه ن دوكانێكی مه ی فڕۆش���یش ئاش���كرای ده كات ك���ه ب���ازاڕی مه ی فڕۆشتن له و شه وه دا زیاتر له ده هێنده ی رۆژانی ئاساییه و له و شه وه دا به نزیكه ی

5 ملیۆن دینار مه ی ده فڕۆشرێت.خاوه نی دوكانێكی مه شروب فرۆشتن ڕایگه یاند "له ش���ه وی س���ه ری س���اڵدا تا ده فرۆش���رێت و زۆرترین مه ش���روب دره نگانێكی ش���ه و دوكانی���ان ده بێت و زۆرتری���ن خه ڵك دێن���ه دوكانه كه ی بۆ

كڕینی مه شروب".ئه و وتی "فرۆشتنی مه شروب له شه وی سه ری ساڵدا به راورد به كاته كانی دیكه

به ده هێنده ده خه مڵێنرێت". وتیشی "له كاتی ئاس���ایی به نزیكه ی 400 هه زار دینار مه ش���روب ده فرۆشین، ب���ه اڵم له و ش���ه وه دا به نزیك���ه ی پێنج ده فڕۆش���ین و مه ش���روب دینار ملیۆن زۆرترین كڕیاره كانمان گه نجن و زۆرترین ئ���ه و خواردنه وان���ه به كارده هێن���ن كه

خواردنه وه ی قورسن".ئام���اژه ب���ۆ ئ���ه وه ش ده كات ك���ه فرۆشگای "له ش���اری س���لێمانی كۆی ماده كهولیه كان له 120 دوكان پێكدێت كه ئه مه ش ژماره یه كی زۆره بۆ ش���اری

سلێمانی".

پێش���نیار ئابوریش مامۆس���تایه كی پاره ی���ه ی ل���ه و بڕێ���ك ك���ه ده كات له ئاهه نگه كانی سه ری ساڵ وه رده گیرێت بدرێته كه سوكاری شه هیدان و هێزه كانی

پێشمه رگه . د.یون���س عه لی مامۆس���تای ئابوری "ئاهه نگه كان رایگه یان���د باره یه وه له و ئ���ه وه جی���اوازن و له ئوتێل���ه كان به هه ده ردانێك���ی گه وره یه كه هاواڵتیان ئه نجامی ده ده ن له م دۆخه ی ئێس���تای كوردس���تاندا ك���ه هونه رمه ندی بیانی و واڵتانی دراوس���ێی بانگێشت ده كرێت و

پاره یه كی خه یاڵی ده درێتێ". ئه و مامۆس���تای ئابورییه پێشنیاری ئه وه ده كات كه بڕێك له و پاره یه ی كه له شه وی سه ری س���اڵدا له ئاهه نگه كاندا وه رده گیرێ���ت ته رخ���ان بكرێ���ت ب���ۆ هێزه كان���ی ش���ه هیدان و كه س���وكاری

پێشمه رگه .

ئا: ئیمان زه ندی

به هۆی په خشكردنی درامای وێستگه ی ته كسی له یه كێك له كه ناڵه كان،

هاواڵتیان خۆشحاڵ ده بن به بونی وێستگه یه كی ته كسی له شاره كه یان،

هاواڵتییه ك ده ڵێ "چاوه ڕوانی شتێكی له و جۆره ده كه م له كوردستاندا

بكرێته وه ، چونكه حكومه ت هه مو شتێكی لێچاوه ڕوان ده كرێت به ئومێدم

ئه وه ش بۆ كوردستان بكات".

ڕێب���وار جه مالی ته مه نی 30س���اڵه كه ش���ۆفێری ته كسییه له بازاڕی شار، باس له وه ده كات وێس���تگه ی ته كسی ب���ۆ واڵتی ئێمه گونج���او نیه ، چونكه به رێژه یه كی زۆر ته كسی له شاردا بونی هه ی���ه ، ئه و وتی "جگه له وه ش خاوه ن ته كس���ی وا هه یه ته نها كاری ته كسی ناكات، پێده چێ���ت فه رمانبه ریش بێت له یه كێك له ده زگاكانی شار به وهۆیه وه ناتوانێ له وێس���تگه ئاماده ببێت هه مو

كات".ئه و ش���ۆفێره له درێژه ی قسه كانیدا ئام���اژه ده كات ك���ه بونی ته كس���ی له ش���اردا هه ت���ا بێ���ت ڕو له زیادبون ده كات، به وهۆی���ه وه ئ���ه و ژماره زۆره به بونی یه ك دو وێس���تگه ی ته كس���ی كۆنابێت���ه وه ، چونكه ش���ۆفێران ڕازی كۆبكرێنه وه له گه ڕه كێكدا به وه ی نابن تا خاوه ن وێس���تگه كاری ته كس���یان

پێبكات، هه روه ها خاوه ن ته كس���یش ته نه���ا له ش���وێنێك كه ب���ۆی دیاری

ده كرێت ئه و كاره ناكات. تاچه ند خۆش���حاڵ ئه وه ی له باره ی ده بێت به بونی وێس���تگه یه كی ته كسی ڕێبوار جه مال بۆ ئاوێنه وتی "پێمباشه شتێكی وا بونی هه بێت له واڵته كه مان، به اڵم دڵنی���ام ناكرێت، مه گه ر خۆمان

گێل بكه ین".له ب���اره ی ئ���ه وه ی چاوه ڕوانده كرێت

كه حكومه ت وێس���تگه یه كی ته كس���ی دابمه زرێنێت كوردستان له ناوچه كانی ئ���ه و گه نجه وتی "نه خێ���ر، به اڵم من ته نها له م كوردستانه چاوه ڕێی ئه وه م

ته نها تێمانهه ڵبده ن".سه باره ت به وه ی شۆفێران هه وڵێكی له وجۆره یان داوه كه وێس���تگه یان بۆ بكه نه وه ، وتی "نه خێر، به اڵم كۆمه ڵێك ش���ۆفێر هه ن ش���وێنێكیان بۆ خۆیان قۆرخكردوه ، ده ڵێن ئه م ش���وێنه هی

ئێمه یه هیچ ش���ۆفێرێكی تر بۆی نیه نه فه ر لێره س���ه ربخات، ئێمه ش شتی

واناكه ین تا توشی كێشه نه بین".به ناوی 50ساڵ ته مه ن هاواڵتییه كی مه لیحه كه 15ساڵه كاری ده ستگێڕی ده كات له ناوچه یه ك���ی بچوك���ی ن���او بازاڕی شار، به ده م خڕه ی گوێزه كانی و له گ���ه ڵ كڕیاران���ی مه عامه له كردن���ی وتی "چاوه ڕوانی ش���تێكی له و جۆره ده كه م له كوردستان، چونكه حكومه ت

هه مو ش���تێكی لێ چاوه ڕوان ده كرێت به ئومێ���دم ئ���ه وه ش بۆ كوردس���تان بكات"، "پێم باشه وێستگه یه ك هه بێت باش���تره ، چونكه هه ندێك شۆفێر هه ن

باشن له به ڕێوه بردنی ئه و كارانه ".دیكه هاواڵتییه ك���ی خۆی���ه وه الی به ناوی ش���یروان سه یگوڵ كه ته مه نی 32 س���اڵه و كاری بۆیاخچیه تی ده كات به ده م بۆیاخكردن���ی پێاڵوی گه نجان و پی���اوان و ئافره ت���ان، ئه وی���ش وه ك

هاواڵتی���ان خۆش���حاڵده بێت به بون���ی له شاره كه یان ته كس���ی وێستگه یه كی تاچاوه ڕوان���ی ته كس���ی ن���ه كات ب���ۆ ڕاپه راندن���ی كاره كان���ی ، ده رب���اره ی ئه وه ی هه وڵ���دراوه كه ش���تێكی له و جۆره دابمه زرێنن، ش���یروان ئاشكرای كرد وتی "ئێمه له به رپرس���انمان داوای هه ر شتێك بكه ین به ده م داواكانمانه وه نایه ن، ئیتر بۆ داوای شتێك بكه ین كه

ته نها له دراماكان ده یبینین".به اڵم ش���ۆفێرێكی تر كه نه یویست ناوی باڵو ببێته وه ته مه نی له سه رو چل س���اڵه وه یه بۆ ئاوێنه وتی "به ڕاس���تی هه ر درامایه ك په خشبكرێت كورد ته نها ده زانێ دوای ئه وان دوباره ی بكاته وه ، ئه مه ش بۆ الی خۆمان ش���تێكی تازه و نوێی���ه ، هه رگیزی���ش چ���اوه ڕوان نیم شتێكی له و جۆره ڕوبدات له كوردستان، ب���ه اڵم ج���اران له ئێران ش���تێكی له م ج���ۆره هه ب���و، له عێ���راق به گش���تی ش���تی وام نه دیوه ك���ه هه بێت، به اڵم ل���ه دوای پرۆس���ه ی ئازادكردنی عێراق پێده چێت له به غدا وێستگه ی ته كسیان وا كردبێت���ه وه "، "هه روه ها ش���تێكی باشه ، كارێكی له كوردستان بكرێته وه چونكه كار بۆ مرۆڤ ئاسان ده كات".

له باره ی ئه وه ی هه وڵدراوه شۆفێران ش���تێكی وابكه ن تا وێستگه یه كیان بۆ بكه نه وه ، وتی "نه خێر، چونكه هه رگیز حكومه ت كارێ كی له وجۆره ناكات كه

سودو قازانجی هاواڵتی تێدا بێت".

ملیۆنه‌ها‌دۆالر‌له‌شه‌وی‌سه‌ری‌ساڵدا‌خه‌رج‌ده‌كرێت"له و شه وه دا له هه ر فرۆشگایه كی مه ی ، نزیكه ی 5 ملیۆن دینار مه ی ده فرۆشرێت"

ئایا‌كوردستان‌پێویستی‌‌به‌وێستگه‌ی‌‌ته‌كسییه‌؟شۆفێرێك: ویستگه ی چی ؟! من له م كوردستانه ته نها چاوه ڕێی ئه وه م تێمانهه ڵده ن!

كۆمه ڵێك شۆفێر هه ن شوێنێكیان بۆ خۆیان

قۆرخكردوه ، ده ڵێن ئه م شوێنه هی ئێمه یه هیچ شۆفێرێكی تر بۆی نیه

نه فه ر لێره سه ربخات

ئه و كاریگه ریه ی له سه ر میوانخانه كانی

كوردستان دروست بوه دۆخی سیاسییه نه ك

دۆخی ئابوری كه به هۆی شه ڕی داعش و واڵتانی دراوسێ و دروستبونی

ته قینه وه كه مترین میوان سلێمانی له شه وێکی سه ری ساڵداڕوده كه نه كوردستان

کوردستان پڕبوه له ته کسی

ئا: وریا

دۆخی داریی هه رێمی كوردستان به جۆرێك خراپبووه بازرگان و

به ڵێنده ره گه وره كانیش خۆیان له به رده م قه یرانه كه دا ناگرن ئه وه ش

كێشه ی گه وره ی له نێوان خودی سه رمایه داران و هاوپشكه كانیان دروستكردوه به وته ی یه كێتی

وه به رهێنه رانیش "سه رمایه دار هه بووه به چه ك هێرشی كراوه ته سه ر ته نها بۆ

10 هه زار دۆالر".

نه وزاد ڕه باتی یه كێكه له سه رمایه داره دیاره كانی پارێزگای س���لێمانی گومانی له وه نی���ه ئه م قه یرانه كاریگه ری خراپی له س���ه ر س���ه رمایه داره گه وره كانی���ش هه بووه ئه وه ش كێشه ی له نێوان خودی سه رمایه داره كان دروستكردووه ، به پیی وت���ه ی ئه و ئ���ه م قه یران���ه و زیانه كانی كۆمپانیاكان هاوپه ش���كی وایك���ردووه پێكدابچن و كێشه له نێوانیان دروستبێت

یه كتری تۆمه تبار بكه ن".

قه یران���ی دارای���ی كه له س���ه ره تای ڕوی به قورس���ی وه 2014 س���اڵی له هه رێمی كوردستانكرد ئیستا زۆرینه ی كۆمپانیا بچوك و وه به رهێن و به ڵینده ره بچوكه كان���ی خس���تووه ، چونك���ه ئه و له پڕۆژه كانیان سه رفیانكردووه پارانه ی له حكومه تی���ان وه رنه گرتووه ته وه بۆیه له گه ڵ گه شه كردنی قه یرانه نه كه گه شتووه به ڵێن���ده ر و وه به رهێن���ه گ���ه وره كان، ئه وه ش چه ندین كێشه ی له نێوان خودی

به ڵێنده ران دروستكردووه .ڕه بات���ی نمونه یه كی���ش ب���ۆ ئاوینه

باسده كات كه له م ماوه یه دا به ڵێنده رێك له گه ڵ هاوپش���ه كانی به ه���ۆی زیانه وه ئ���ه وه ی گه ش���تووه كار تێكچ���ون و وت���ی" دادگا و بگات���ه كێش���ه كه یان

به دڵنیایه وه ئه م شتانه ڕوده ده ن".

یه كێتی وه به رهێنه رانی كوردستان كه چه تری هه مو وه به رهێنه رانه وته بێژه كه ی یاسین مه حمود هه رچه نده ناوی كه س نادات به اڵم ناڕاسته وخۆ چه ند نمونه یه ك بۆ په یامنێری ئاوێنه باسده كات، ئاماژه بۆ ئ���ه وه ده كات كه مبونه وه ی نه ختینه كوردس���تان هه رێم���ی له بازاڕه كان���ی گه ش���تووه ته له س���ه دا 80 ئه مه جگه حكومه ت بێڕه س���یده كانی له )چه ك(ه كێش���ه ی كۆمه اڵیه تی بۆ دروستكردون ده ڵێت "له سه د به ڵێنده ر ئێستا 90یان ته له فۆنه كانیان داخستووه به هۆی ئه م قه یرانه وه ، ئه م���ه جگه له وه ی چه ندین وه به رهێن���ه ر ڕایانكردووه و هه ش���بووه

خۆی كوشتووه ".

هاوكات ئاماژه بۆ یه كێك له نمونه كان ده كات ك���ه وه به رهێنه رێ���ك 10 ملیۆن دۆالری الی حكومه ت���ه كه چ���ی بۆ 10 ه���ه زار دۆالری یه كێ���ك قه رزاره كان���ی به تفه نگ���ه وه هه ڵی كوتاوه ته س���ه ری ئه ویش هیچی پاره پێنه بووه به وهۆیه وه

بووه به كێشه یان".

یاس���ین مه حمود وته بێ���ژی یه كێتی وه به رهێنه ران گومانی له وه نیه كه ئه گه ر ئه م دۆخه ب���ه رده وام بێت وه كو حوت س���ه رمایه داره گه وره كانیش قوتده دات، 600 هه یه "وه به رهێنه رم���ان ده ڵێ���ت ملی���اری الی حكومه ت���ه ڕویكردووه ته

ده ره وه ی واڵت".

گ���ه وره كان وه به رهێنه ره كێش���ه ی كه مترینی ده چێته الی پۆلیس و دادگا، چونكه هه میش���ه ترس���ی له ده ستدانی شكۆی كۆمپانیاكانیان هه یه كه ڕوبه ڕوی

مه ترسی بێته وه ، بۆیه له ناوخۆیاندا زۆر جار كێشه كانیان چاره سه ری ده كه ن.

هۆگ���ر عه زی���ز وته بێژی پۆلیس���ی پارێ���زگای هه ولێر ك���ه بووه ته چه قی كۆبونه وه ی سه رمایه ی بیانی و ناوخۆیی هه رچه نده نه یش���ارده وه خه ڵك له سه ر كیش���ه ی قه رز سكااڵ له س���ه ر یه كتری تۆمار ده كه ن، به اڵم تائێستا كه یسێكیان نیه له س���ه ر س���ه رمایه داره گه وره كان وتی"تائێس���تا ئ���ه و تۆماركرابێ���ت، كێش���ه ی به ڵێنده رایه ت���ی نه هاتووه ته

به رده ستیان".

ئابوریناس���ان جه خت له س���ه ر ئه وه ده كه ن���ه وه ، به رده وامی ئ���ه م قه یرانه جگه ل���ه وه ی وه به رهێنه ره بچوكه كانی خس���تووه به رده م مه ترس���ی ، هاوكات به رده وامبوونی وه به رهێنه گه وره كانیش

ده گرێته وه و الوازیان ده كات.

خالی���د حه یده ر خاوه ن���ی بڕوانامه ی دكتۆرای���ه له ئاب���وری جه خت له س���ه ر س���ه ختی قه یرانه داراییه كه ی هه رێمی كوردستان ده كاته وه كه ماوه ی 2 ساڵه روبه ڕوی بووه ته وه ، ئ���ه و پێیوایه ئه م قه یرانه كاریگه ری له سه ر وه به رهێنه ره گه وره كان داده نێت چونكه كاری ئه وان وابه س���ته یه به ب���ازاڕ و كاره وه ئه گ���ه ر ئه وه نه بێ���ت ئه وانیش هیواش هێواش كاره كانی���ان له ده س���تده ده ن، ده ڵێت" گ���ه وره كان وه به رهێنه ره هه رچه ن���ده بنه م���ای ئاب���وری هه رێم نی���ن، به اڵم

ژماره یه كی گه وره ی ئابوری هه رێمن".

ئ���ه م سیاس���یه كانی گۆرانكاری���ه ناوچه یه ئه وه نده خێران نه وزادا ڕه باتی وه به رهێنه ری گ���ه وره ی گه یاندووه ته ئه و بڕوایه ی ئه م دۆخ���ه هی ئه وه نیه س���ه ر مایه داره گ���ه وره كان بڵێن ئیمه به هێواشی ئیفالس ده كه ین و پێی وایه گه وره شبێت چه نده "س���ه رما یه دارێك

ده كرێت له شه وڕۆژێكدا لێبێته وه ".

ئه م���ه جگه ل���ه وه ی مه ال یاس���ین وه به رهێنه رانیش یه كێت���ی وته بێ���ژی هه م���ان ڕای هه ب���و، ده ڵێ���ت "ئه گه ر الیه ن���ه سیاس���یه كان له س���ه ر دۆخی ئابوری هه رێمی كوردستان ڕێكنه كه ون ئه وه ش���ی هه مانه له ده ستی ده ده ین"، ه���اوكات پێشبیش���ن ده كات دومانگی تر كیش���ه كانی نێوان به ڵێنده ران زیاتر

قوڵبێته وه ".

س���اڵی 2016ش ده كرێت پێشبینی دوای به ڵێن���ده ره بچوك���ه كان س���اڵی به ڵێن���ده ره گه وره كانی���ش كه وتن���ی بێ���ت چونك���ه هه مو پیش���نیه كان بۆ ئه وه ده چن ساڵی داهاتو هه م حكومه ت پاره ك���ه ی له به ڵێنده ران بكش���نێته وه هه می���ش قه یرانه كه زیاتر قورس���بێت له نێ���و زیات���ری ئ���ه وه ش كیش���ه ی هاوپشكه كانیان وه به رهێن و به ڵێنده ر و

دروستده كات.

ئابوری)509( سێشه ممه 2015/12/29 8

ئا: وریاحسین، ئاراز محه مه د

)غازپرۆم( كه كۆمپانیای نه وت و غازی ڕوسیایه پڕۆژه كانی له گه رمیان گه شه پێده دات و نیازی وایه هه ژمونی

خۆی له سلێمانی زیاتر بكات، ڕاوێژكاری ئاسایشی ئابوری له ئاژانسی

پاراستنی كوردستانیش پێیوایه " ڕوسیا نیازی هه یه هه رێم بخاته

چوارچێوه ی واڵتانی هه نارده كارانی غازی سروشتی هاوشێوه ی ئۆپیك".

له كۆمپانی����ای س����ه رچاوه یه ك غازپرۆم����ی ڕوس����ی تایب����ه ت به ئاوێنه ڕوس����ی "غازپرۆمی ڕونكرده وه ئه وه ی پش����كه كانی وێسترن زاگرۆسی كه نه دی ناوچه یه له و له ئێس����تادا كڕێووه ته وه و هه رچه نده ده س����تبه كاربێت، ده یه وێت ئێستا به هۆی قه یرانی داراییه وه به شێك "هۆكاری وتی ڕاگرت����ووه ، له كاره كانی كڕینی ئه م پش����كانه نهێنی����ه و نازانین

بۆچی كڕیویانه ".

گه وره تری����ن غازپ����روم كۆمپانی����ای غازی ده رهێنانی تایبه ت����ی كۆمپانیای سروشتی ڕوسیایه كه هاوپشكه له نێوان كه رتی تایبه ت و حكومه تدا و له جێهانیشدا له كۆمپانیا جیهانی����ه كان كه یه كێك����ه س����اڵی 2017 توانی ڕیكۆردێكی گه وره تۆمارب����كات و له س����ه دا 17 ی غ����ازی سروش����تی جیهانی كۆنترۆڵبكات، بۆیه ئێس����تا ئه و كۆمپانیا ڕوسیه له جیهان و

ڕوسیا كاریگه ری گه وره ی هه یه .

به پێ����ی وته ی ئ����ه و س����ه رچاوه یه ی غازپ����رۆم و چه ن����د س����ه رچاوه یه كی تر "ئێس����تا ئ����ه و كۆمپانیایه له س����نوری گەرمیان )كەالر و كف����ری( خاوەنی دو

كەمپەو دو ڕیگی نەوتی هەیە، لەهەردو بلۆك����ی )گەرمیان و ش����اكەل(، بلۆكی گەرمیان )حەسیرەو میل قاسمە( پێی دەڵێن بلۆكی )ك����ەالر باوەنور(، بەاڵم ش����اكەل خۆی بەتەنها )٣(بیری نەوتی تێدا لێدراوە بیری یەك و دوی ش����اكەل كاری لێناكرێ����ت و یەدەكی نەبووە وەك

پێویست".

روس����ی و غازپرۆم����ی كاره ی ئ����ه م وێس����ترن زاگ����رۆس به ب����ێ ئ����اگاداری الیه ن����ه به رپرس����ه كانی ناوچه كه كراوه و ته نان����ه ت ژیل����وان ع����ادل به ڕێوه به ری ناحیه ی س����ه رقه اڵش نازانێت ئه م كاره

چۆنكراوه .

ع����ادل ئه وه ی ب����ۆ په یامنێری ئاوێنه ڕونكرده وه ئ����اگاداری ورده كاری كڕین و فرۆشتنی پشكه كانی ئه و دو كۆمپانیایه نین وه هۆكاره ك����ه ی چیه ، وتی "به اڵم پێشتر ئه و كۆمپانیانه سودیان هه بووه بۆ ناوچه كه و له دامه زاراندن تائه نجامدانی

پڕۆژه ".

س����لێمانی پارێ����زگای ئه نجومه ن����ی له باره ی زۆركردنی پشكه كانی غازپرۆمی ڕوسی وایده بینێت ئه و كۆمپانیایه نیازی ئه وه یه پشكی هه بێت له غازی سروشتی هه رێمی كوردستان كه ئێستا زۆرینه ی ئنێرجی به ده س����ت كۆمپانیای گن����ه ڵ

توركیه وه .

دكتۆر غالب محه مه د سه رۆكی لیژنه ی س����امانه سروش����تیه كانی ئه نجومه ن����ی پارێزگای س����لێمانی ئه وه ڕونده كاته وه ڕوس����یا هه وڵده دات پشك له و شوێنانه بكڕێت كه غازی سروش����تیان تێدایه بۆ ئه وه ی هه یمه نه ی خۆی به س����ه ر غازی

سروشتی هه رێمی كوردستان بسپه نێت س����لێمانیه ، له پارێ����زگای %80 ك����ه ده ڵێ����ت "غازپرۆم نیازی هه یه زۆرینه ی پشكه كانی گه رمیان بكڕێت كه به شێك له كێڵگه كان غازی شلی تێدایه بۆ نمونه ته نه����ا كێڵگه ی كورده می����ر یه ك ملیار

به رمیل غازی شلی تێدایه ".

پێناچێ����ت ئ����ه م خه ون����ه ی غازپرۆم بێته دی، چونكه هه رزو وه زاره تی سامانه سروش����تیه كان كلیلی غازی سروش����تی ڕاده س����تی كۆمپانیای گن����ه ڵ ئینیرجی تورك����ی ك����ردوه و له می����ران و بنه باوی كارده كات و چاوه ڕوانده كرێ����ت س����اڵی 2017 ئه م دو كێڵگه یه ببنه س����ه رچاوه

بۆ غازی سروشتی ئه وروپا و جیهان.

س���امانه لیژن���ه ی س���ه رۆكی سروش���تیه كان هه رچه ن���ده دڵخۆش���ه هاتووه ته ڕوس���ی غازپرۆمی ب���ه وه ی ناوچ���ه ی گه رمیان، به اڵم پێیوانیه ئه م خه ونه ی غازپرۆم ببێته ڕاستی، چونكه ئێس���تا گنه ڵ ئینێرجی زۆرترین پشكی كوردستانی هه رێمی سروش���تی غازی له ده ستدایه و ده ڵێت "پارتی ئێستا كه )سه رۆكایه تی ده س���ه اڵته كه ی هه ردو به ده س���ته وه یه حكوم���ه ت(ی هه رێم و له گه ڵ توركیا ڕێكه وتنی هه یه و نێوانی

خۆشتره وه كو له ڕوسیا".

ڕایه ك���ی جی���اواز هه ی���ه ب���ه اڵم په یوه س���ته به پالنێكی نوێی ڕوس���یا

له ناو پالنه كه دایه له ناوچه كه كوردیش ئه وی���ش ئه وه ی���ه "ڕوس���یا ده یه وێت هاوپه یمانیه ت���ی واڵتانی هه نارده كاری غاز دروس���تبكات هاوشێوه ی ئۆپیك و غاز هه ن���ارده كاری وه ك���و هه رێمیش

بخاته ئه و چوارچیوه یه وه ".ڕاوێژكاری ئاسایشی بێوار خونس����ی ئابوری له ئاژانسی پاراستنی كوردستان ئاماژه بۆ ئه وه ده كات ڕوسیا سیاسیه تی ناوچه یه ك س����ه رچاوه ی ئه وه یه ه����ه ر وزه ی لێبی����ت كاری تێدابكات به تایبه ت غازی سروش����تی، له ئێستاش����دا چه ند هۆكارێك ه����ه ن پاڵ����ی پێوه ده نین بۆ ئه وه ی ڕوه و س����لێمانی هه ڵكش����ێت كه یه كه میان ئه وه یه غازی سروش����تی زۆر له س����نوری پارێزگای س����لێمانی هه یه و

هاوس����نوره له گه ڵ ئێ����ران، ئه مه جگه له وه ی توشی كێش����ه هاتووه له خوار و ناوه ڕاستی عێراق، ده ڵێت "فراوانكردنی كاره كان����ی غازپ����رۆم و كۆمپانیاكان����ی تری����ش په یوه ندیی به ئارام����ی هه رێمی

كوردستانه وه هه یه ".

خونس���ی كه زانی���اری زۆری هه یه له ب���اره ی كه رت���ی وزه و به مدوای���ه ش له باره ی ك���ردوه پێش���بینی چه ندین ئاین���ده ی غ���ازی سروش���تی هه رێمی كوردس���تان، ئ���ه و پالن���ه ی ڕوس���یا له هه رێم بۆ ئاوێنه ئاش���كرا ده كات كه سلێمانی پارێزگای له س���نوری ئێستا به رجه س���ته ی ده كات و ده ڵێت "ڕوسیا هه وڵ���ده دات په یوه ن���دی له گ���ه ڵ ئه و واڵتانه خۆشبێت كه سه رچاوه ی غازی سروشتین له نێویشیاندا هه رێم بۆئه وه ی له ئاینده یه كی نزیكدا ڕێكخراوی جیهانی واڵتانی هه نارده كاری غازی سروش���تی دروستبكات هاوشێوه ی ئۆپیك تاوه كو له ڕێگه ی���ه وه كۆنترۆڵی هه نارده كردن و

نرخی غازی سروشتی بكات".

فراوانبونی كاره كانی غازپرۆمی روسی له سنوری پارێزگای سلێمانی و ئیداره ی گه رمی���ان كه زۆرتری���ن یه ده گی غازی سروش���تی تێدایه ئاماژه یه بۆ ئه وه ی ڕوسیا پالنێكی ئاینده یی بۆ ئه م سنوره یان به خۆش���یبێت بۆیه داڕش���تووه ، به ترشی ڕوس���یا ده یه وێت هاوشێوه ی توركیا هه یمه نه به سه ر غازی سروشتی پارێزگای سلێمانی هه بێت كه مه ترسیه بۆ س���ه ر ئاینده ی غازه ك���ه ی ئه و بۆ ئه وروپ���ا و جیهان، ئه م���ه ش ئه گه ری كاردان���ه وه ملمالنێی توندی لێده كرێت كه ئاكامه كانی له چه ند ساڵی داهاتودا

ده رده كه ون.

"وه به رهێن هه بووه به چه ك هێرشی كراوه ته سه ر"قوڵبونه وه ی قه یرانی دارایی ته قه ده خاته نێو ژیانی هاوپه شكی وه به رهێنه گه وره كان

"ڕوسیا ده یه وێت هه رێم بخاته ناو پالنی دروستكردنی ڕێكخراوی واڵتانی هه نارده كاری غازی سروشتی"

غازپرۆمی روسی به ره و سلێمانی و گه رمیان دێت

سه رما یه دارێك چه نده گه وره شبێت ده كرێت

له شه وڕۆژێكدا لێبێته وه

غازپرۆم نیازی هه یه زۆرینه ی پشكه كانی

گه رمیان بكڕێت كه به شێك له كێڵگه كان

غازی شلی تێدایه ، ته نها كێڵگه ی كورده میر یه ك ملیار به رمیل غازی شلی

تێدایه

قه یرانی دارای بازاڕی په کخستوه

کێڵگه یه کی نه وتی له گه رمیان

rangalayawene@gmail.com (509( سێشه ممه ‌2015/12/29ره‌نگاڵه

ده كه یت له خۆشه ویس���ته كه ت غیره هه رئه مه ش واتان لێده كاته وه كێش���ه بكه وێت���ه نێوانتانه وه و رۆژبه رۆژ زیاد

بكات.

ده كه یت كێش���ه به بون���ی هه س���ت له ش���وێنی كاره ك���ه ت، هه رچه ن���ده هه وڵ���ی چاره س���ه ركردنی ده ده یت،

به اڵم ناتوانیت بگه یته ئه نجام.

زۆر س����وری ل����ه وه ی ك����ه ده بێت واڵت ل����ه ده ره وه ی پش����ویه ك ته ندروس����تیه وه له روی وه ربگریت،

به ره و باشتر ده رۆیت.

زۆر متمان����ه به هاوڕێكان����ت مه كه هه ندێ ج����ار ئه و كه س����انه ی تۆ خۆش����تده وێن و بروات پێیانه دڵت

ده شكێنن.

هه نگاوێكی باش ئه نێیت له كاره كانی رۆژان���ه ت، به اڵم پێویس���ته س���ود له هه ڵه كان���ی رۆژان���ه ت وه ربگریت و

دوباره ی نه كه یته وه .

هه رچه ن���ده رۆژه كانت پ���ڕن و هیچ كاتێك���ت نی���ه ب���ۆ پش���و، به اڵم خۆشه ویس���ته كه ت له ی���اد مه ك���ه و

كاتێكیش بۆئه و دابنێ .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازو

11

شاده عه لی: یه كه م ئافره تم جه سته ی ئافره تم كێشاوه به شێوازێكی شه فاف

ئا: ئازاد بایز

شادان عه لی ناسراو به شاده له دایكبوی شاری سلێمانییه و له ساڵی )199٤(به دواوه ده ستپێكی

ژیانی شیعری ئه و بوه .

له بوارێكی خ����ۆی 199٦ب����ه دواوه له س����اڵی تری هونه ریدا ده بینێته وه كه ئه ویش كێش����انی وێنه یه و دنیای شێوه كارییه به گشتی، سه باره ت به س����ه ره تاكانی ده ركه وتنی به ه����ره ی هونه ری ب����ۆ ئاوێن����ه رایگه یاند خ����ۆی و له لێدوانێك����ی "س����ه رده می خوێندكاریم به رده وام مامۆستاكانم هانیان ده دام له سه ر كاره كه م به هۆكاری ئه وه ی ده یانگ����وت توانایه كی هون����ه ری گه وره تر له تۆدا

ده بینین". شاده پێی وایه هونه رمه ند به په نای هونه ره وه ده كرێت هه وڵ بدات ئاس����تی ڕۆش����نبیری خۆی سه ربخات هه ربۆیه وه كو خوێندنه وه و به دواداچون شاره زاییه كی باشیان هه یه له دنیای فه لسه فی و

ئابوری و مێژویدا.شاده هه رچه نده ده رچوی په یمانگای ته كنیكی س����لێمانییه به اڵم له ماوه ی دو ساڵی خوێندنیدا توانیویه تی دو پێش����انگا بكات����ه وه و دواتر وه كو فه رمانبه ر له كتێبخانه ی گشتی سلێمانیدا ده ست

به كارده بێت. س����ه باره ت به هونه ری شێوه كاری ، شاده عه لی وتی "له ڕاس����تیدا ئه سته مه له م میلله ته ی ئێمه دا هونه رمه ندی ش����ێوه كار بتوانێ����ت داهاتی ژیانی له س����ه ر وێنه كان����ی بێت هه ربۆی����ه ناچارده بێت

كارێكی تر بكه یت بۆ بژێوی ژیانت". له سه ر قسه كانی به رده وام ده بێت و دێته سه ر باس����ی دنیای ش����یعری و وتی "له ڕاستیدا كاتێك كه من����داڵ ب����وم به حوكم����ی ئ����ه وه ی كه باوكم نه ب����و دایكم جێگای ئه ویش����ی ب����ۆ گرتبومه وه خۆشه ویس����تییه كی بێئه ندازه ی پێدابوم هه ربۆیه

هه میش����ه باس����ی خۆشه ویستی نیش����تیمان و خ����اك و زه وی ب����ۆ ده كردم هه ربۆی����ه یه كه مین شیعرم كه نوسیم ش����یعرێك بو بۆ دایكم كه ئه و س����ه رده مه ملوانكه یه كی دامێ بیرمه ئێس����تاش ماوم����ه و ڕه مزێكه ب����ۆ دایكم هه ر له ن����او كێبه شیعرییه كه شمدا وشه ی)خاكی دایك(م به وشه ی

عه شق ناو بردوه ". وتیش����ی "من به حوكم����ی ئه وه ی ك����ه چاوم هه ڵهێناوه میلله ته كه م هه میشه سته م لێكراوبوه هه ربۆیه خۆشه ویس����تی بۆ واڵته ك����ه م ده توانم بڵێ����م تاڕاده یه كی به رچ����او ڕه نگ����ی داوه ته وه له ش����یعره كانمدا و زۆریش كاریگه رم به ش����یعری كالس����یك چونكه ته واو وابه س����ته ن به كێش����ی

عروزی و جوت سه رواوه ". راش����یگه یاند "هه ر بۆیه به بۆچونی من شیعری ئێس����تا ناگات به توانای ش����اعیرانی كالسیك و به ڕاستی له و س����ه رده مه دا شۆڕشیان به رپاكرد و سه رده مێكیش وتراوه به زمانی عه ره بی و فارسی

و كوردی". وتیش����ی "گه نجی ئێس����تا توانای لێكدانه وه و

لێكۆڵینه وه ی ئه و شیعره به هێزانه ی نییه ". ش����اده دێته وه سه رباس����ی دنیای شێوه كاری خۆی����ی و وتی "به ش����انازییه وه یه ك����ه م ئافره تم كه له ڕێگای ش����ێوه كارییه وه جه سته ی ئافره تم كێش����اوه به ش����ێوازێكی ش����ه فاف و ڕون و به بێ ت����رس وه كو ئه وه وایه ك����ه ئافره تێك به ڕه وانی دانرابێ به اڵم من ئه مه م بۆ كردوه تۆ سه یری هه ر منداڵێك كه له دایك ده بێ له ئه ندامی زاوزێوه زیاتر تیشكم خستوه ته س����ه رناوچه ی پشتی و سكی دارێكم تیادا دوس����ت كردوه كه ده الله ته له هێزی داربه ڕویه ك كه ڕه گ����ی كوتاوه به ناخی زه ویدا وا خۆی چه قبه س����تو كردوه كه نه توانی هه ڵیكه نی ئه مه پێناسه یه كه بۆئه وه ی نه توانی له و خاكه ی جیابكه یته وه كاتێك كه تۆ داره كه ش����ت بڕییه وه ئه و ڕه گی خ����ۆی هه رده مێنێته وه له خاكه كه دا".

وتیشی "به كورتی ده الله ته له وه ی من بچم بۆ هه ر شوێنێكی دنیا بیری خاكه كه ی خۆم ده كه م".

له ب����اره ی دۆخ����ی ناوچه چێتی ب����ۆ ناوبانگی هونه رمه ندیش، شاده وتی "من وه كو خۆم باوه ڕم به ناوچ����ه چێت����ی نییه و وه ك����و خانمێكی كورد بیرده كه مه وه و من له بنه ماڵه كۆنه كانی سلێمانیم و هه رگیز سلێمانچێتیم نه كردوه له كاره كانمدا بۆیه واده كه م كه س����ێك له هه ولێرو دهۆك و كه ركوك سه یری كاره كانم بكات وابزانێ كه موڵكی خۆیه تی

یا له پارچه كانی تری كوردستانیش".وتیش����ی "م����ن ه����ه ر كوردێك له س����ه ر گۆی زه وی بێت له چ����اوو بینینی مندا جیاوازی نییه .من ش����انازی به هاوڕێ����كان و فڵچه كه ی خۆمه وه ده ك����ه م و س����ه ركه وتنی من س����ه ركه وتنی هه مو

میلله ته كه مه ". هه روه ها وتیش����ی "پێویس����ته هونه رمه ندێكی شێوه كار له خه ڵكی تر دنیابینتر بێت و به رده وام به چاوی ئیس����تاتیكاوه ژیان به گش����تی ببینێت هه ست و ڕۆح و شعوری ناسكتر بێ له خه ڵكانی دی چونكه به تایبه تی وێنه ی سروش����ت ناخی مرۆڤ

له ته م و غوبارو ژاوه ژاوی ژیان پاكده كاته وه ". ش����اده عه لی وتیش����ی "هه ربۆیه من زۆربه ی كاته كانم بێده نگی هه ڵده بژێرم سه باره ت به وه ی ك����ه تابلۆیه كی ت����ازه و جوان له دای����ك بێت من براكه م له كاتی وێنه كێشانمدا ده ڵێ كاتێك وێنه ده كێش����ی پێمخۆش����ه هه مو دنیا په ی بكه م بۆ

فڵچه یه ك بۆتۆ". ش����اده ئاماژه بۆ ئه وه ده كات ك����ه ته نانه ت دایك����ی كاری ماڵ����ه وه ی پێ ناكات ب����ۆ ئه وه ی به رده وام بێت له سه ر كاری هونه ری خۆیی و له و باره ی����ه وه وتی "هه روه ها دنیای ش����یعریش زۆر پانتاییه كی ڕاس����تگۆیانه و پاكه هه ربۆیه ده ستم

كردوه به نوسین". شاده ده ستخۆشی له شاعیران كه ژاڵ ئاده می و ك����ه ژاڵ ئه حمه د ده كات بۆ ش����یعره كانیان و پێی

وایه سه رده مانێك بۆ نوس����ینی شیعر سه رده ق ش����كێن بونه له و بواره دا و وتی "پێش ئه وان گه ر خانمێك شیعری به سه ر ڕه گه زی به رانبه ردا بوتایه سه رزه نشت ده كران به اڵم ئه وان ئه و دیارده یه یان تاڕاده ی����ه ك كاڵ ك����رده وه له ن����او كۆمه ڵگه دا و به ڕاستی له ئێستادا ناكرێت تۆ شیعرێك بنوسی ته نها له دوتوێ����ی ده فته ره كه ی خۆتدا بێ به ڵكو ده بێت به چاپ بگه یه نرێت و سپۆنسه ریش بكرێت بۆئه وه ی بناس����رێت و بچێته ناو ته واوی چین و

توێژه كانه وه ". وتیشی "به ڕاستی ڕۆژنامه و ڕادیۆو تیڤیه كانیش

ده وریان هه یه له ناساندنی كاره كانمدا". ش����اده ش����انازی به وه وه ده كات ك����ه یه كێكه ل����ه و خانمان����ه ی ڕۆژان����ه كارو چاالكی باش����ی هه یه و رایگه یان����د "یه كێكم له و هونه رمه ندانه ی له سه رده س����تی مێژونوس )مامۆس����تا عه لی خه زن����ه دار( ن����اوی من����ی وه ك����و ئافره ته ناوداره كانی كورد له ڕی����زی ئه واندا داناوه و

نوسیوه ته وه ". وتیش����ی "خاوه نی كتێبێكی ش����یعریم به ناوی )تۆ دڵمی یان خاكی نیشتیمان( كتێبه ش����یعرییه كه م و پێشانگاكه ی ئه مس����اڵم هه ردوكیان له پرۆژه یه كدا

پێشكه ش����ی گه یان����د و به ی����ه ك بینه ران و خوێنه رانی ئازیز كرد.وه كو سه رده قشكێن توانیم ئه و

پرۆژه یه م سه ركه وتوبێت".

ئا: شۆڕش محه مه د

هونه رمه ندی سینه ماكاری كورد ستار چه مه نی گوڵ رایگه یاند "خوێندنی ئه كادیمی زۆر

زۆر گرنگه ، به اڵم مه رجیش نییه هه ر كه س ئه كادیمی خوێندبێتی ده رهێنه ری باش بێت".

وتیش���ی "س���ینه ماكار هه یه زانك���ۆی ته واوی ب���ه اڵم نه ك���ردوه و به ئه كادیم���ی نه یخوێن���دوه

ده رهێنه رێكی زۆر باشه ". له باره ی سه ره تاكانی به ركه وتنی له گه ڵ هونه ری س���ینه مادا، س���تار چه مه نی گ���وڵ هونه رمه ندی به ئاوێنه ی له لێدوانێك���ی كوردی س���ینه ماكاری راگه یان���د "من یه كه مج���ار كاروانی هونه ری خۆم به مۆس���یقا ده س���ت پێكرد، ژه نیاری ده ف بوم و دوات���ر بومه مامۆس���تای ده ف، قوتابیانم فێری

ژه نینی ده ف ده كرد". وتیش���ی "دواتر بۆ چه ند شانۆگه رییه ك كاری مۆس���یقام جێبه جێك���رد و به و هۆی���ه وه حه زی كاركردن له ش���انۆدا له الم دروست بو و پاشان بۆ ماوه ی 5 ال ٦س���اڵ له كاری شانۆ به رده وام بوم و

كاری ئه كته ری و ده رهێنانی شانۆیم كرد". س���تار ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه پاش ئه وانه ده س���تیداوه ته كاری س���ینه ما و یه كێ���ك ل���ه و چیرۆكانه ی كه س���ه رنجی راكێش���اوه بۆ ئه وه ی بیكاته به رهه مێكی سینه مایی چیرۆكێكی )ڤیدا(ی خێزانی بوه و له و باره یه وه وتی "چیرۆكه كه ی ڤی���دا-م ئاماده كرد بۆ كورت���ه فیلمێك و له وێوه ده ستمكرد به كاری سینه مایی و ئیتر له پاش ئه وه

له شانۆ و مۆسیقا دابڕام". وتیش���ی "دوای ئ���ه وه ی چه ن���د ئه زمونێك���م له سینه مادا كرد له گه ڵ به شداریكردن له فێستیڤاڵه س���ینه ماییه كان و چه ند خه اڵتێكم���ان وه رگرت و كاره كانم���ان چووه پێش تێبین���ی ئه وه م كرد كه ئه و شوێنه ی فیلمی كوردی باڵوده كاته وه له سه ر

ئاستی جیهان زۆر هه ژاره ". س���تار چه مه نی گوڵ ئاماژه ب���ۆ ئه وه ده كات ك���ه ئ���ه و خ���ۆی به ته نه���ا فیلمه كان���ی خۆی ده نارده ده ره وه بۆ به ش���داریكردن له فێستیڤاڵه جیهانیی���ه كان و وتیش���ی "كۆمه ڵێ���ك هاوڕێ���ی سینه ماكار پش���تیان به من به ست و فیلمه كانیان به من���دا و ده یانوت فیلمه كانی���ش بۆ ئێمه بنێره و ئی���دی به و جۆره په ره مان به كاری باڵوكردنه وه ی فیلم���ه كوردییه كان���دا و كۆمپانیایه كمان به ناوی

)كۆمپانیای ستاك فیلمی سنه ( دامه زراند". چه مه نی گوڵ ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه له ئێستادا زۆرب���ه ی ده رهێنه رانی ك���ورد فیلمه كانیان له الی ئه وانه وه ده نێردرێته فێس���تیڤاڵه جیهانییه كان و

ته نانه ت فیلم���ی ده رهێنه رانی فارس و عه ره بیش له رێگه ی كۆمپانیاكه ی ئه مانه وه باڵوده كرێته وه .

هه روه ها وتی "له هه مو ژانر و جۆره كانی فیلممان هه یه و فیلم بۆ چه ندین فێستیڤاڵی نێونه ته وه یی

سینه مایی ده نێرین". راش���یگه یاند "له هه مو فێس���تیڤاڵه ناوخۆیی و نێونه ته وه ییه كانی سه رتاسه ری جیهان كۆنتاكتمان

هه یه و داوای فیلممان لێده كه ن". س���ه باره ت به هۆكاری گه ش���ه كردنی هونه ری س���ینه ما له واڵتی ئێران، ستار چه مه نی گوڵ وتی "پێموابێ���ت بابه ت زۆره ل���ه وێ و ئه گه ر بته وێت فیلمێك له واڵتی ئێران دروس���تبكه یت زۆر بابه ت هه ی���ه كاری له س���ه ر بكه یت، چونكه به ڕاس���تی ئێران واڵتێكی گه وره یه و خاوه ن چه ند كه لتورێكه )كوردی ، فارس���ی ، عه ره ب���ی ، توركی ، ئازه ری و

هتد(". وتیشی "بۆیه هه ر شوێنێك كه لتوری زۆر بێت

ئیشی هونه ری زۆر له سه ر ده كرێت". چه مه ن���ی گوڵ ئام���اژه بۆ ئ���ه وه ده كات كه ده رهێنه ران���ی رۆژهه اڵت���ی كوردس���تان له واڵتی ئێران زۆر به هێ���زه وه كارده كه ن و رایده گه یه نێت كه "زۆربه ی خه اڵتی فێس���تیڤاڵه سینه ماییه كان فیلمه كوردییه كان ده یبه نه وه و ده رهێنه ره كانیشی

كوردانی رۆژهه اڵتی كوردستانن". وتیش���ی "م���ن وابیرده كه م���ه وه به ه���ۆی ئه و كه لت���وره و ئ���ه و بابه تانه ی���ه ك���ه زۆر جیاوازن له ش���وێنه كانی دیك���ه و ده توانیت له س���ه ر هه ر

بابه تێك كاربكه یت". س���تار چه مه ن���ی گ���وڵ هێما بۆ به ربه س���ت و گرفته كان���ی ب���ه رده م كاری س���ینه ماكاران له و واڵته ده كات و ده ڵ���ێ "گیروگرفتی زۆریش هه یه بۆ كارك���ردن وه كو هه مو واڵتان���ی دیكه ، به اڵم ده رهێنه ری سینه ما ده توانێت لێره به شێوه یه كی رێكوپێك سیناریۆیه ك بنوسیت و بۆ به رهه مهێنانی بچیته ده ره وه ی واڵتی ئێران و به رهه می بهێنیت و

هیچ كێشه یه كیشت بۆ دروست نابێت". وتیشی "تائێستا ئێمه هیچ كێشه یه كمان نه بوه بۆ به رهه مهێنان���ی فیلم و له و بڕوایه دام بونی ئه و فره كه لتورییه ل���ه م واڵته هانده ری باش بوه بۆ

كاركردن". له باره ی رۆڵی په یمانگه و زانكۆ هونه رییه كانی واڵتی ئێ���ران له بره ودان به كاری س���ینه ماكاران، س���تار چه مه نی گوڵ وتی "ئێمه جگه له زانكۆكان له ئێران زانكۆی ت���اران هه یه ئ چه ند زانكۆیه كی

دیكه ش هه یه ". وتیش���ی "هه روه ها سینه مای الوانمان هه یه كه زۆر بایه خداره و له هه مو ش���ار و ش���ارۆچكه كانی ئێراندا ئۆفیسیان هه یه و به رده وام ئیش ده كه ن و

تاقیكردن���ه وه ی فێرخوازه كانی ئه نجام س���ااڵنه ده ده ن و كار له س���ه ر فیلم ده كه ن و ده رچوی ئه م

شوێنه بڕوانامه ی دبلۆمی پێ ده درێت". س���تار چه مه ن���ی گ���وڵ بون���ی ئ���ه و ده زگا ئه كادیمیانه به گرنگ ده بینێت و له باره ی باشوری كوردس���تانیش وتی "من له باش���وری كوردستان په یمانگه و زانكۆی تایبه ت به س���ینه مام نه بینیوه به اڵم ده ڵێن له زانكۆی سه اڵحه دین به شی سینه ما هه یه و وه ك بیستومه مامۆس���تاكانیان پسپۆڕی ئ���ه و بواره نین چونكه زۆرێك ده رهێنه ر ده بینین كه ده ڵێ���ن ئێمه له به ش���ی س���ینه مای زانكۆی س���ه اڵحه دین خوێندومانه و ده رچوی ئه و به شه ین به اڵم فیلمه كانیان ئاستیان خراپه ، ئه مه ش ئه وه

ده رده خات كه مامۆستاكانیان باش نین". س���تار چه مه نی گوڵ راش���یگه یاند "خوێندنی ئه كادیم���ی زۆر زۆر گرنگه ، به اڵم مه رجیش نییه هه ر كه س ئه كادیمی خوێندبێتی ده رهێنه ری باش بێت. سینه ماكار هه یه زانكۆی ته واوی نه كردوه و به ئه كادیمی نه یخوێندوه به اڵم ده رهێنه رێكی زۆر

باشه ". له و باره یه وه س���تار چه مه نی گ���وڵ نمونه به خان���ه واده ی مه خمه لبافیی���ه كان ده هێنێته وه كه ن���ه ك زانكۆ به ڵك���و كه س���یان نه خراونه ته به ر خوێندنی ئاس���ایی و هه ر باوكی���ان كاری له گه ڵ كردون و وانه ی پێ وتون و پێی گه یاندون و له سه ر ئاستی جیهان زۆر به ناوبانگن و فیلمی زۆر باشیان

به رهه مهێناوه و هه مو جیهان ده یانناسێت. له باره ی بونی سانس���ۆر له واڵتی ئێران له سه ر فیلمی سینه مایی ، ستار چه مه نی گوڵ رایگه یاند "ئه م باسه مش���تومڕی زۆری له سه ره و من ئه وه ده ڵێ���م له هه مو دونی���ا و له هه م���و حكومه تێكدا هه ندێك ش���ت هه یه كه ئ���ه و حكومه ته بۆ خۆی

دایده نێت ". وتیش���ی "حكومه تی ئێرانیش هه ندێك ش���تی هه یه ده ڵێت ئه مه م پێ خۆش نییه و ئه مه مه كه . ئه مه ش به بڕوای من مافی خۆیه تی و له ئه مریكاش

رێگه به هه ندێك شت نادرێت". راش���یگه یاند "مه س���ه له كه ده كه وێته سه ر ئه و ده رهێنه ره ی كه چی ئه نجام ده دات. من ده توانم له ئێ���ران هه ر فیلمێك بێ���ت ئه نجام بده م، به اڵم بۆ نمونه ناتوانم فیلمێكی ئیرۆتیكی به رهه مبهێنم چونك���ه ئه و حكومه ت���ه ی كه ل���ه وێ حوكمڕانه

حكومه تێكی ئیسالمییه ". وتیش���ی "ئیرۆتیك له گه ڵ ئیسالمدا موخالیفه و ناتوایت ئیش���ێكی له و جۆره ل���ه و واڵته به رهه م بهێنیت و ده رهێنه ریش خۆی ده زانێت كه ناتوانێ ئه و كاره ب���كات كه واته پێویس���ت ناكات خۆی

بخاته مه ترسییه وه و ئه و ریسكه بكات".

ستار چه مه نی گوڵ : مه رج نییه هه ر كه س ئه كادیمی

خوێندبێتی ده رهێنه رێكی باش بێت

ئا: مه زهه ر كه ریم

هاواڵتییه كی شاری سلێمانی رایگه یاند "ماوه ی ساڵێك ده بێت مندااڵن

له شه قامی زانكۆ ئه په ڕێنمه وه چونكه ڕوداوی زۆرناخۆش له و شه قامه ڕویداوه

به هۆی تیژڕه وی ئۆتۆمبیل و چه ندین منداڵ برینداربون".

كاره و ب���ه و س���ه باره ت ئاوێن���ه ، ب���ۆ له لێدوانێك���ی

س���ه اڵحه دین عوس���مان وت���ی "زۆر دڵخۆش���م ب���ه م كاره و خوێندكاری

س���ێ قوتابخانه بۆ ماوه ی س���اڵێك س���لێمانی شاری زانكۆی له ش���ه قامی جلوبه رگ���ی هه م���ان ده په ڕێنم���ه وه و كارمه ندی هاتوچۆ له به رده كه م و ده كته ی به كارده هێن���م هاتوچ���ۆ كارمه ندان���ی كه له الیه ن كه سوكاری خوێندكاره كانه وه بۆم دابینكراوه و ئاماده م بۆ په ڕاندنه وه ی ئ���ه و مندااڵنه له و ش���ه قامه بۆ ئه وه ی

زیانیان به رنه كه وێت".وتیشی "پۆلیسی هاتوچۆ وه ك پێویست ه���اوكاری ئه و خوێندكاران���ه ناكه ن بۆ په ڕینه وه له و ش���ه قامه و چه ند جارێك پۆلیس���ی هاتوچۆی بۆ دان���راوه به اڵم به پێی پێوسیت كارناكه ن و نامێننه وه ".

س���ه اڵحه دین عوسمان له ساڵی 1958 له شاری س���لێمانی له دایك بوه و ژیانی هاوس���ه رگیری پێكهێناوه و فه رمانبه ری وه زاره ت���ی پێش���مه رگه ب���وه و دوات���ر گرێبه ست به ش���ێوه ی خانه نشینكراوه و

كارده كات.

ماوه ی ساڵێك ده بێت منداڵی سێ قوتابخانه به خۆبه خش

ده په ڕێنێته وه

ئا: ئاوێنه

له شاری هه ولێر یه كه مین گاله ری فۆتۆگرافی له كوردستان كرایه وه و

به ڕێوه به ری گاله رییه كه ش رایده گه یه نێت "ئه م گاله رییه

هه نگاوێكه بۆ دامه زراندنی پالتفۆرمی مۆزه یه كی تایبه ت به ئه رشیفی هونه ری

فۆتۆگراف له كوردستاندا".

هاوكار رس���كن به ڕێوه به ری گاله ری فۆتۆگراف���ه ران له لێدوانێكی به ئاوێنه ی راگه یاند "ئ���ه م گاله ریی���ه هه نگاوێكه بۆ دامه زراندن���ی پالتفۆرمی مۆزه یه كی تایبه ت به ئه رشیفی هونه ری فۆتۆگراف

له كوردستاندا". وتیشی "به پێویستی ده زانم سوپاسی جێگ���ری پارێ���زگاری هه ولێ���ر بكه م

به پێدانی شوێنی گاله رییه كه و هه روه ها تێچ���وی دامه زران���دن و به رێوه بردن���ی كه وتۆته ئه ستۆی )هاوكار گروپ( پردی

هونه ری و رۆشنبیری كوردی ". راش���یگه یاند رس���كن توانیومان���ه "له گاله رییه ك���ه دا زۆرتری���ن كه ته لۆگ وگۆڤار وكوراس���ه ی فۆتۆگرافه رانی كورد و بیانی ئه رش���یف بكه ی���ن. جگ���ه له چه ندی���ن كامێرای فۆتۆگراف���ی جۆراوج���ۆر ك���ه مێژوی هه ندێكیان نزیكه ی سه ده یه كه . هه روه ها چه ندی���ن قه ب���اره ی فۆتۆ ئه رش���یفی رێگه پێدراو چاپكراون بۆگه ش���تیاران و

میوانان".له باره ی یه كه مین چاالكی گاله رییه كه هاوكار رس���كن وتی "یه ك���ه م چاالكی گاله رییه ك���ه بریتی بو ل���ه كردنه وه ی فۆتۆگرافی هاوبه ش���ی پێشانگه یه كی

به ناوی )پێش���مه رگه و گه ریال( كه به به شداری 11 فۆتۆگرافه ر بو و هه ریه كه یان به جۆرێك وێنه ی پێش���مه رگه وگه ریالی گرتب���و و الیه نێك له الیه نه كانی جوانی و هێ���ز و توان���ا و ئ���ه رك و ماندوب���ون و

لێبورده یی پێشمه رگه ی ده رخستبو".وتیش���ی "له به رنامه ماندایه س���ااڵنه خه اڵت���ی ئاڵتونی فۆتۆگرافی س���اڵی فۆتۆگراف���ه ر به لێزانتری���ن 2015له س���ه ر ئاس���تی كوردس���تانی گه وره ببه خشین و خه اڵته كه ش)هاوكار گروپ(

ده یبه خشێت".هاوكار رس���كن به ڕێوه به ری گاله ری فۆتۆگرافه ران ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه له گاله رییه ك���ه دا وێنه ی فۆتۆگرافه رانی بیان���ی نیش���انده درێت و له و ك���ورد و باره یه وه وتی "به ش���ێكی زۆری وێنه ی بیانی كورد و فۆتۆگرافه رانی ئه رشیفی

له الی���ه ن )هن���ری بین���ده ر، لۆكۆنت دۆش���رلێت، جیری هانزلك، فرانس���وا میرۆسالڤ هامپیكن، ڤارتان بالسه ن، فرانس���وا كریس كۆچێرا، زیكمۆن���د، لۆڤات، ولیام كارته ر، ریچارد بیس���تن، لیندا برایدود، محمد یوسف غه زنه وی ، حوس���ێن حوزنی موكریان���ی ، گیوی موكریانی ، به ه���رام وه له دبه گی ، جمال داود، ئه ب���و صب���اح، عری���ف خ���در، یه حیا حلمی ، ئیسماعیل هه مه وه ندی ، فوئاد ش���ێخ مس���ته فا، فۆئاد شاكر، جه الل مه جید، عه لی ره ش���ید، چه تۆ حه س���ه ن و چه ندانی ت���ر له گاله رییه كه

نمایشده كرێن". گال���ه ری فۆتۆگراف���ه ران له هه ولێر له كاتژمێر3ی پاشنیوه ڕۆ تا٦ی ئێواره كراوه یه و گه له رییه كه ده كه وێته ته نیشت

مناره ی چۆلی له نێو پاركی مناره .

یه كه مین گاله ری فۆتۆگرافی له كوردستان

هه نگاوه كانی پاك كردنه وه ی ده موچاو له ئارایشتگا

سیحری جوانی‌ره‌نگاڵه(509( سێشه ممه 2015/12/29 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

ئه م ماوه یه ی پێش���و ب���ه زۆر قۆناغی پێویس���ته تێپه رئه بیت، هه س���تیاردا س���ود له وماوه یه وه ربگریت، چاودێری

ته ندروستی خۆت بكه .

له گ���ه ڵ كێش���ه ت زۆر دروس���ت بۆ خۆشه ویس���ته كه ت ده بێ���ت، ب���ه اڵم ه���ه ر ئه بێ���ت

به وریایه وه مامه ڵه بكه یت.

ل���ه روی ته ندروس���تیه وه زۆر ب���اش ده بیت و كێش���ه ت نابێت ئه مه جگه له وه ی كه به ره وپێ���ش چوی له ڕوی

په یوه ندیه كانته وه .

له روی كاره وه ئه م هه فتانه زۆر سودی هه یه بۆت ئه وی���ش ده گه رێته وه بۆئه و ماندوبون���ه ی ك���ه ماوه یه كه خۆتی بۆ

هیالك ئه كه یت.

له ڕوی س���ۆزداریه وه به كاتێكی باشدا ده ڕۆی���ت كه ره نگ���ه به درێژی ژیانت رۆژانی بۆنه ره خس���ێت، وات هه ل���ی

داهاتو بۆت به سوده .

قرژاڵدوانه‌‌

ناگه یت���ه ئامانجی خۆت پێش ئه وه ی هاوكاره ك���ه ت ئ���اگادار نه كه یت���ه وه له كێشه كه ت، پێویس���تت به دانیشتن

هه یه له گه ڵیان.

فه‌‌ریکشێر

1010

- هه ندێ���ك ده موچ���او دوج���ۆرن، بۆی���ه چ���ه وره ش���وێن هه ندێ���ک ده بێ���ت كرێم���ی تایب���ه ت به چه وری بۆبه كاربهێنرێ���ت، ئه و شوێنانه ش���ی كه وش���كن ده بێت كرێم���ی تایبه ت به پێس���تی وش���كی بۆ به كاربهێنرێت

وه ك ده وروبه ری لوت و ده م.- س���ه ره تا ده مووچاوه كه ده خه ینه

بۆم���اوه ی 10 خوله ك ژێرهه ڵم���ه وه ده مووچ���او كونه كان���ی بۆئ���ه وه ی بكرێن���ه وه ، به اڵم ده بێ���ت چاوه كان زیانی هه ڵمه كه چونكه داپۆشرابێت،

پێده گه یه نێت.- دواتر هه ڵمه ك���ه دورئه خه ینه وه و ش���یر له ده موچاوه ك���ه ئه ده ی���ن كه

تونیكێكه له شێوه ی شیر.

- ئینجا ماس���ك ب���ه كار ئه هێنین ك���ه ئه وی���ش به پێ���ی ده موچاوه كه چ���ه ور ی���ان وش���ك، ئینج���ا جیهاز به كارئه هێنین بۆمه ساج كردن. به هیچ شێوه یه ك ده ست به كار ناهێنین له م هه نگاوه ، دواتر پیلی���ن كه ماده یه كی به ده م���ی جیاواز به جیه���ازو زب���ره ده مووچاوه كه ی پێ پاك ئه كه یته وه .

ئارایشتگای "مه که س" بۆ رازاندنه وه ی خانمان ئاماده ی ده کات

ئا: شۆڕش محه مه د

هونه رمه ندی سینه ماكاری كورد ستار چه مه نی گوڵ رایگه یاند "خوێندنی ئه كادیمی زۆر

زۆر گرنگه ، به اڵم مه رجیش نییه هه ر كه س ئه كادیمی خوێندبێتی ده رهێنه ری باش بێت".

وتیش���ی "س���ینه ماكار هه یه زانك���ۆی ته واوی ب���ه اڵم نه ك���ردوه و به ئه كادیم���ی نه یخوێن���دوه

ده رهێنه رێكی زۆر باشه ". له باره ی سه ره تاكانی به ركه وتنی له گه ڵ هونه ری س���ینه مادا، س���تار چه مه نی گ���وڵ هونه رمه ندی به ئاوێنه ی له لێدوانێك���ی كوردی س���ینه ماكاری راگه یان���د "من یه كه مج���ار كاروانی هونه ری خۆم به مۆس���یقا ده س���ت پێكرد، ژه نیاری ده ف بوم و دوات���ر بومه مامۆس���تای ده ف، قوتابیانم فێری

ژه نینی ده ف ده كرد". وتیش���ی "دواتر بۆ چه ند شانۆگه رییه ك كاری مۆس���یقام جێبه جێك���رد و به و هۆی���ه وه حه زی كاركردن له ش���انۆدا له الم دروست بو و پاشان بۆ ماوه ی 5 ال 6س���اڵ له كاری شانۆ به رده وام بوم و

كاری ئه كته ری و ده رهێنانی شانۆیم كرد". س���تار ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه پاش ئه وانه ده س���تیداوه ته كاری س���ینه ما و یه كێ���ك ل���ه و چیرۆكانه ی كه س���ه رنجی راكێش���اوه بۆ ئه وه ی بیكاته به رهه مێكی سینه مایی چیرۆكێكی )ڤیدا(ی خێزانی بوه و له و باره یه وه وتی "چیرۆكه كه ی ڤی���دا-م ئاماده كرد بۆ كورت���ه فیلمێك و له وێوه ده ستمكرد به كاری سینه مایی و ئیتر له پاش ئه وه

له شانۆ و مۆسیقا دابڕام". وتیش���ی "دوای ئ���ه وه ی چه ن���د ئه زمونێك���م له سینه مادا كرد له گه ڵ به شداریكردن له فێستیڤاڵه س���ینه ماییه كان و چه ند خه اڵتێكم���ان وه رگرت و كاره كانم���ان چووه پێش تێبین���ی ئه وه م كرد كه ئه و شوێنه ی فیلمی كوردی باڵوده كاته وه له سه ر

ئاستی جیهان زۆر هه ژاره ". س���تار چه مه نی گوڵ ئاماژه ب���ۆ ئه وه ده كات ك���ه ئ���ه و خ���ۆی به ته نه���ا فیلمه كان���ی خۆی ده نارده ده ره وه بۆ به ش���داریكردن له فێستیڤاڵه جیهانیی���ه كان و وتیش���ی "كۆمه ڵێ���ك هاوڕێ���ی سینه ماكار پش���تیان به من به ست و فیلمه كانیان به من���دا و ده یانوت فیلمه كانی���ش بۆ ئێمه بنێره و ئی���دی به و جۆره په ره مان به كاری باڵوكردنه وه ی فیلم���ه كوردییه كان���دا و كۆمپانیایه كمان به ناوی

)كۆمپانیای ستاك فیلمی سنه ( دامه زراند". چه مه نی گوڵ ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه له ئێستادا زۆرب���ه ی ده رهێنه رانی ك���ورد فیلمه كانیان له الی ئه وانه وه ده نێردرێته فێس���تیڤاڵه جیهانییه كان و

ته نانه ت فیلم���ی ده رهێنه رانی فارس و عه ره بیش له رێگه ی كۆمپانیاكه ی ئه مانه وه باڵوده كرێته وه .

هه روه ها وتی "له هه مو ژانر و جۆره كانی فیلممان هه یه و فیلم بۆ چه ندین فێستیڤاڵی نێونه ته وه یی

سینه مایی ده نێرین". راش���یگه یاند "له هه مو فێس���تیڤاڵه ناوخۆیی و نێونه ته وه ییه كانی سه رتاسه ری جیهان كۆنتاكتمان

هه یه و داوای فیلممان لێده كه ن". س���ه باره ت به هۆكاری گه ش���ه كردنی هونه ری س���ینه ما له واڵتی ئێران، ستار چه مه نی گوڵ وتی "پێموابێ���ت بابه ت زۆره ل���ه وێ و ئه گه ر بته وێت فیلمێك له واڵتی ئێران دروس���تبكه یت زۆر بابه ت هه ی���ه كاری له س���ه ر بكه یت، چونكه به ڕاس���تی ئێران واڵتێكی گه وره یه و خاوه ن چه ند كه لتورێكه )كوردی ، فارس���ی ، عه ره ب���ی ، توركی ، ئازه ری و

هتد(". وتیشی "بۆیه هه ر شوێنێك كه لتوری زۆر بێت

ئیشی هونه ری زۆر له سه ر ده كرێت". چه مه ن���ی گوڵ ئام���اژه بۆ ئ���ه وه ده كات كه ده رهێنه ران���ی رۆژهه اڵت���ی كوردس���تان له واڵتی ئێران زۆر به هێ���زه وه كارده كه ن و رایده گه یه نێت كه "زۆربه ی خه اڵتی فێس���تیڤاڵه سینه ماییه كان فیلمه كوردییه كان ده یبه نه وه و ده رهێنه ره كانیشی

كوردانی رۆژهه اڵتی كوردستانن". وتیش���ی "م���ن وابیرده كه م���ه وه به ه���ۆی ئه و كه لت���وره و ئ���ه و بابه تانه ی���ه ك���ه زۆر جیاوازن له ش���وێنه كانی دیك���ه و ده توانیت له س���ه ر هه ر

بابه تێك كاربكه یت". س���تار چه مه ن���ی گ���وڵ هێما بۆ به ربه س���ت و گرفته كان���ی ب���ه رده م كاری س���ینه ماكاران له و واڵته ده كات و ده ڵ���ێ "گیروگرفتی زۆریش هه یه بۆ كارك���ردن وه كو هه مو واڵتان���ی دیكه ، به اڵم ده رهێنه ری سینه ما ده توانێت لێره به شێوه یه كی رێكوپێك سیناریۆیه ك بنوسیت و بۆ به رهه مهێنانی بچیته ده ره وه ی واڵتی ئێران و به رهه می بهێنیت و

هیچ كێشه یه كیشت بۆ دروست نابێت". وتیشی "تائێستا ئێمه هیچ كێشه یه كمان نه بوه بۆ به رهه مهێنان���ی فیلم و له و بڕوایه دام بونی ئه و فره كه لتورییه ل���ه م واڵته هانده ری باش بوه بۆ

كاركردن". له باره ی رۆڵی په یمانگه و زانكۆ هونه رییه كانی واڵتی ئێ���ران له بره ودان به كاری س���ینه ماكاران، س���تار چه مه نی گوڵ وتی "ئێمه جگه له زانكۆكان له ئێران زانكۆی ت���اران هه یه ئ چه ند زانكۆیه كی

دیكه ش هه یه ". وتیش���ی "هه روه ها سینه مای الوانمان هه یه كه زۆر بایه خداره و له هه مو ش���ار و ش���ارۆچكه كانی ئێراندا ئۆفیسیان هه یه و به رده وام ئیش ده كه ن و

تاقیكردن���ه وه ی فێرخوازه كانی ئه نجام س���ااڵنه ده ده ن و كار له س���ه ر فیلم ده كه ن و ده رچوی ئه م

شوێنه بڕوانامه ی دبلۆمی پێ ده درێت". س���تار چه مه ن���ی گ���وڵ بون���ی ئ���ه و ده زگا ئه كادیمیانه به گرنگ ده بینێت و له باره ی باشوری كوردس���تانیش وتی "من له باش���وری كوردستان په یمانگه و زانكۆی تایبه ت به س���ینه مام نه بینیوه به اڵم ده ڵێن له زانكۆی سه اڵحه دین به شی سینه ما هه یه و وه ك بیستومه مامۆس���تاكانیان پسپۆڕی ئ���ه و بواره نین چونكه زۆرێك ده رهێنه ر ده بینین كه ده ڵێ���ن ئێمه له به ش���ی س���ینه مای زانكۆی س���ه اڵحه دین خوێندومانه و ده رچوی ئه و به شه ین به اڵم فیلمه كانیان ئاستیان خراپه ، ئه مه ش ئه وه

ده رده خات كه مامۆستاكانیان باش نین". س���تار چه مه نی گوڵ راش���یگه یاند "خوێندنی ئه كادیم���ی زۆر زۆر گرنگه ، به اڵم مه رجیش نییه هه ر كه س ئه كادیمی خوێندبێتی ده رهێنه ری باش بێت. سینه ماكار هه یه زانكۆی ته واوی نه كردوه و به ئه كادیمی نه یخوێندوه به اڵم ده رهێنه رێكی زۆر

باشه ". له و باره یه وه س���تار چه مه نی گ���وڵ نمونه به خان���ه واده ی مه خمه لبافیی���ه كان ده هێنێته وه كه ن���ه ك زانكۆ به ڵك���و كه س���یان نه خراونه ته به ر خوێندنی ئاس���ایی و هه ر باوكی���ان كاری له گه ڵ كردون و وانه ی پێ وتون و پێی گه یاندون و له سه ر ئاستی جیهان زۆر به ناوبانگن و فیلمی زۆر باشیان

به رهه مهێناوه و هه مو جیهان ده یانناسێت. له باره ی بونی سانس���ۆر له واڵتی ئێران له سه ر فیلمی سینه مایی ، ستار چه مه نی گوڵ رایگه یاند "ئه م باسه مش���تومڕی زۆری له سه ره و من ئه وه ده ڵێ���م له هه مو دونی���ا و له هه م���و حكومه تێكدا هه ندێك ش���ت هه یه كه ئ���ه و حكومه ته بۆ خۆی

دایده نێت ". وتیش���ی "حكومه تی ئێرانیش هه ندێك ش���تی هه یه ده ڵێت ئه مه م پێ خۆش نییه و ئه مه مه كه . ئه مه ش به بڕوای من مافی خۆیه تی و له ئه مریكاش

رێگه به هه ندێك شت نادرێت". راش���یگه یاند "مه س���ه له كه ده كه وێته سه ر ئه و ده رهێنه ره ی كه چی ئه نجام ده دات. من ده توانم له ئێ���ران هه ر فیلمێك بێ���ت ئه نجام بده م، به اڵم بۆ نمونه ناتوانم فیلمێكی ئیرۆتیكی به رهه مبهێنم چونك���ه ئه و حكومه ت���ه ی كه ل���ه وێ حوكمڕانه

حكومه تێكی ئیسالمییه ". وتیش���ی "ئیرۆتیك له گه ڵ ئیسالمدا موخالیفه و ناتوایت ئیش���ێكی له و جۆره ل���ه و واڵته به رهه م بهێنیت و ده رهێنه ریش خۆی ده زانێت كه ناتوانێ ئه و كاره ب���كات كه واته پێویس���ت ناكات خۆی

بخاته مه ترسییه وه و ئه و ریسكه بكات".

ستار چه مه نی گوڵ : مه رج نییه هه ر كه س ئه كادیمی

خوێندبێتی ده رهێنه رێكی باش بێت

س���ه رمایه دارێكی كورد كۆش���كێكی له ش���ێوه ی )كۆشكی سپی ئه مریكا( له ش���اری هه ولێ���ر دروس���تده كات و رایده گه یه نێت كه دروس���تكردنه كه ی ئه مریك���ی دۆالری ملی���ۆن 25

تێده چێت. كۆش���كه كه له س���ه ر روبه ری 3000 له دروستده كرێت و چوارگۆشه مه تر چوار مانگی داهاتودا ته واو ده بێت و پ���اش ته واوبونیش���ی خاوه نه كه یی و تیایدا منداڵه كه ی پێن���ج ژنه كه یی و

نیشته جێ ده بن. كۆش���كه كه به چه ندین زه خره فه ی رازاوه ت���ه وه و ج���وان هه مه ج���ۆر و گه رم���اوی مه له وانگ���ه و هه روه ه���ا تێدا جاك���وزی گه رماوی تورك���ی و

هه یه كه له یه ك كاتدا هه ش���ت كه س ده توانن خۆیانی تێدا بشۆن و هه روه ها له س���ه ر روبه ری 30 مه تر چوارگۆشه هۆڵێكی سینه مایی تیادا دروستكراوه كه ده توانرێت فیلمی س���ێ ره هه ندی

تیادا نیشان بدرێت. س���ه رمایه داره ی ئ���ه و ش���ه هاب دروس���تكردوه كۆش���كه كه ی ك���ه هه ندێك له كه ره س���ته كانی بنیادنانی كۆش���كه كه ی له واڵتی توركیا هاورده له دیكۆره كان���ی زۆرێ���ك ك���ردوه و كۆش���كه كه ی له ئیس���پانیا و ئیتاڵیا و فه ڕه نس���ا و دوبه یی و توركیا و یۆنان و

مه غریب هێناوه . كۆش���كی س���پی ئه مریكا له الیه ن ئیرله ندییه كه وه به ناوی جیمس هوبان

له ساڵی 1801 دروستكراوه و له جه نگی ساڵی 1812 له الیه ن به ریتانیه كانه وه سوتێنراوه . پاش���ان له ساڵی 1817 دروستكراوه ته وه و كۆشكه كه دوباره سه رۆك جیمس مونرۆ یه كه م سه رۆك

بو كه تیایدا نیشته جێ بو. شه هاب شه هاب س���ه رمایه دارێكی س���اڵه . 58 ته مه ن���ی ك���ورده و به راوردكاریی���ه ك وه ك ش���ه هاب ئه وه ی خۆیی و كۆشكه كه ی له نێوان ئه مری���كا وتویه ت���ی "ده توانم هه تا كۆتایی ژیانم له ژوری نوس���تنه كه ی ب���ه اڵم بمێنم���ه وه، كۆش���كه كه م ئۆباما له گ���ه ڵ كۆتایهاتنی ویالیه تی س���ه رۆكایه تییه كه ی ئ���ه و كۆش���كه

به جێده هێڵێت".

كۆشكی سپی له هه ولێر

قابیلی پیادەکردن نیی���ە. هه ڵکردنی ئااڵ و دەوڵەت���ی دروس���تکردنی باسوخواس���ی کوردییش بەشێکە لەم سیاسەتی دەمامک و دیکۆرە سیاسییە. لەمەش���دا ڕۆڵی پارتی دیموکرات���ی کوردس���تان و هاوپەیمانەکانی کورتدەبێتەوە بۆ ڕۆڵی ئەو نووس���ینگەیەی فرۆش���تنی رێککەوتنی کە سەرپەرش���تی تەواوی کوردس���تان به تورکیا و هاوپەیمانە خەلیجییەکان، دەکات. له رووی سیاسیشەوە هه روەکچ���ۆن حیزب���واڵی لوبنان���ی ڕۆڵی نوس���ینگەی تایبەتی خامەنەئی وپاسداران دەبینێت، پارت���ی و هاوپیەمانەکانی هه مان ڕۆڵ له پەیوەندی���دا به ئ���ەردۆگان و به دەزگا ئەمنیی و سەربازییەکانی دەوڵەتی تورکییەوە ل���ەم سەودایەش���دا پارتی و وەردەگ���رن. هاوپیەمانەکانی هه م پارەی نەوتفرۆشییەکە وەردەگرن و هه م شیرینییەکەش���ی دەخۆن. بێگومان سەرکەوتنی ئەم ستراتیژە ئاسان نییە، لەناو کوردس���تان خۆیدا پابەس���تی ئەوەیە پارتی تا چەند لەوەدا سەردەکەوێت هێ���زە سیاس���ییە س���ەرەکییەکانی ت���ری کوردس���تان بکات به ش���ەریکێکی بچووک و پەراوێزیی لەم س���ەودا ئابووریی و ئەمنیی و سیاس���ییەدا. تا ئەمڕۆکە پارتی بەکردەوە لەوەدا سەرکەوتوە هه موو ددانەکان له دەمی یەکێتی نیش���تیمانیدا دەربهێنێت و بزاوتی سیاس���یی بزوتنەوەی گۆڕانیش به سنووری دێگەڵە س���نوورداربکات. لەمەش���دا پارتی هه موو ئ���ەو هێزە ئابووریی و س���ەربازیی و کە میدیایی���ەی خس���تۆتەگەڕ ئەمنی���ی و سااڵنێکە له کوردستاندا بێ هیچ چاودێریی و لێپرس���ینەوەیەکی ئەخالقی���ی و یاس���ایی،

بۆخۆی دروستکردوە.

نۆهه م: کورد وەکو گەمەکەرێکی بێ-زارئەوەی ئێمە به مەترس���یی دەبینین ته نها یاریی���ە ئیقلیمیی���ەکان نییە ک���ە بێگومان گەم���ەی سیاس���یی و س���ەربازیی و ئەمنیی ترس���ناکن، بەڵکو ئەوەیە ک���ە کورد هیچ یەکێک له زارەکانی ئەم یارییەی بەدەستەوە نیی���ە. کورد نەک هی���چ یەکێک له زارەکانی بەدەستەوە نییە، بەڵکو واڵتەکەی بووە بەو ڕووبەرەی کە زارەکان���ی تێدا فڕێدەدرێت و تاوڵەی خۆیانی ئیقلیمیی���ەکان گەمەکەرە لەس���ەر دەکەن. له ئێستاش���دا دیارە هێزە کوردییەکان وەکو هێزی سەربازیی کاریگەر له "جەنگی دژ به تی���رۆر" و بۆ بەرگرییکردن جیۆپۆلیتیکییەکان���ی له بەرژەوەندیی���ە ئەمریکا و دەوڵەتان���ی ئەوروپیی و ئیقلیمیی بەکاردەهێنرێن. ئەم بەکارهێنانە نەک ته نها کۆمەڵێک وەهمی سیاس���یی دروستکردوە، بەڵکو کوردستانیشی پڕکردوە له بەڵتەجێتی سیاسیی، تێکەڵە به سیاسەتی گوێنەگرتن و مەیل���ی دابەش���کردنی قووڵ و ترس���ناکی هه رێم ت���ا ڕادەی پەکخس���تنی دەزگاکان و پەیوەندییەکان و میکانیزمە رەس���مییەکان، بەمەبەستی کۆکردنەوەی هه موو سیاسەتی کوردی لەناو جەستە پارتی و سایکۆلۆژیای بارزانیدا. وەک ووتم���ان له دونیای ئەمڕۆدا هیچ هێزێ���ک ئامادە نییە لەش���کری خۆی فڕێبداتە جەنگەکانی ئەم ناوچەیەوە، بۆیە هێزە ناوەکی���ی و لۆکاڵییەکان لەم جەنگەدا رۆڵی گەورەتر لەجاران دەگێڕن. بەاڵم ئەم ڕۆڵ���ە مانای ئەوەی نییە ک���ە ئەوان بوون به گەمەکەری سیاس���یی سەربەخۆ و خاوەن قورسایی. لەم گەمەیەدا کورد هێندەی وەکو هێزێکی چەکدار تەماش���ادەکرێت، هێندەی وەک کۆمەڵێک خێڵ و عەشیرەتی شاخاویی ناکۆک و دژبەیەک تەماشادەکرێت، کە کارە زەحم���ەت و خوێناوییەکانی���ان پێدەکرێت، هێن���دە وەک بکەرێکی سیاس���یی نابینرێت کە خ���ەون و تەماح و بەرنامەی سیاس���یی تایبەتی خۆی هه بێ���ت. ڕێکەوتنی بارزانی لەگەڵ س���عودیە و قەت���ەر و تورکیادا مانای بوونی کورد نییە به گەمەکەرێکی سیاسیی لەناو بەش���ێک له ملمالن���ێ ناوچەییەکاندا، کە بەش���ی خۆی تێدا بپچڕێنێ���ت، بەڵکو زیاتر گۆڕینیەتی ب���ۆ ئامرازێکی گوێڕایەڵ ستراتیژییەکانی به بەرژەوەندییە پەیوەست ئەو واڵتان���ەوە، گۆڕینەیەتی بۆ یەکەیەکی نادەوڵەتی کە ئەرکی ئەوەیە گوێ له دەوڵەتە ئیقلیم���ە گەورەکان���ی ناوچەک���ە بگرێت و لەمەشدا بپارێزێت. نەتەوەییان ئاساییشی مۆدێل���ی ئێ���ران و حیزب���واڵی لوبنانی ئەو مۆدێله دەبێت کە سەرلەبەری ڕۆڵ و ئەرک و سیاس���ەتی کوردی دەستنیشاندەکات. لەم دۆخەدا شەڕ و ملمالنێیەک به کورد دەکرێت کە شەڕ و ملمالنێی ئەو نییە و بەرژەوەندیی و ستراتیژێکی پێدەپارێزرێت کە بەرژەوەندیی و س���تراتیژیی ئ���ەو نین. ئ���ەم گەمەیەش بەهه م���وو مانایەک مەترس���یدارە، چونکە ک���ورد له دوادەرئەنجامدا خۆی لەنێوان دوو کە دابەش���دەکات ناوچەییدا بەرژەوەندیی تیایدا چەمکی ئاساییش���ی نەتەوەیی کورد نەک بوونی نییە، بەڵکو ئەو بەرژەوەندییە بەرپاکردنی جەنگێکی ئیقلیمییانە پرۆژەی هێ���ز و لەنێ���وان ناوەکیی���ان خوێن���اوی پارچەکانی کوردستاندا هه ڵگرتوە. بێگومان ئەم گەمەیە بۆ هه مووان بێس���ود و بێقازانج نابێ���ت، هه م���ووان بەهه م���ان ڕادە ئ���ازار

ن���ادات، بەڵکو بەرژەوەندی���ی نوخبەیەکی دیاریکراوی سیاسیی کوردستانی لەناو ئەو دۆخە ناوچەییەدا دەپارێزرێت و گەشەش���ی پێدەدرێت. نوخبەیەک لەئێستا و ئایندەشدا قاچێک���ی لەن���او ئابووریی ن���ەوت و غازدا دەبێ���ت و قاچەکەی تریش���ی لەن���او ژیانی سیاسییدا. نوخبەیەکی سوڵتانیی کە ئێمە سااڵنێکە قسە لەسەر ناوەرۆک و دەرکەوت و میکانیزمەکان���ی کارکردنی له کوردس���تاندا

دەکەین.

دەیەم: تەحەدای س���ەرەکیی سیاس���ەتی کوردستانیی

وەک ووتمان ئەو س���یناریۆیەی کە هێزە ئیقلیمییەکان بۆ ناوچەکەی دەکێشن، کورد دەخاتە نێوان بەرداش���ی دوو س���تراتیژی دژبەیەک���ی ئیقلیمیی���ەوە ک���ە هه رێم���ی کوردس���تان توانای بەرەنگاربوونەوەی هیچ یەکێکیان���ی نییە. یەکەمیان ڕێکەوتنی ئەو له جوگرافیایەکی ک���ە تائیفییانەیە هێ���زە پێکەوەییدا دەژین و به س���وننە ناس���راون. دوهه میش���یان ڕێکەوتن���ی هێزەکان���ی ئەو تائیفە ناوچەییانەیە کە س���ەرەڕای ئەوەی جوگرافییایەک���ی پێکەوەیی و شوناس���ێکی ئەتنیی���ان هاوتایان نییە، ب���ەاڵم لەڕووی ناسراون. ئایینزاوە ش���ێلگیرن و به ش���یعە ئەو هێ���زەی ک���ە به ئاش���کرا کاردەکات و بەب���ێ س���ڵکردنەوە ل���ەوەی ک���ورد لەم بگلێ���ت، تائیفی���ەوە ئیقلیمیی���ە پالن���ە بریتیی���ە له پارتی دیموکراتی کوردس���تان بەسەرۆکایەتی مەسعود بارزانی. سەرۆکێک کە بەپێی ڕێکەوتنە سیاس���ییەکان و بەپێ سیاسەت کایەی ڕێکخس���تنی یاس���اکانی له کوردس���تاندا پێویس���تە خانەنشین بێت نەک پ���اڵ به کۆمەڵ���گای کوردییەوە بنێت بۆناو پرۆژەیەکی پڕ مەترسیی لەم بابەتە. بارزانی ئەم خۆساغکردنەوەیەی لەناو ئەم به گوتارێکی ئیقلیمیی���ەدا تائیفیی���ە بەرە ناسیۆنالیستی بۆیاغکردووە کە دامەزراندنی دەوڵەتێک���ی ک���وردی خاڵە س���ەرەکیی و گوتارە ئەم ئەرکی ئایدیۆلۆژییەکەیەت���ی. له ش���ەقامی کوردیدا ئەوەیە ئەو بۆچوونە دروس���تبکات کە گوایە ئەوە ته نها پارتی و بارزانییە دەتوانن ئەو دەوڵەتە دروستبکەن. گوتارێ���ک پێماندەڵێت ته نها پارتییە خۆی لەنێوان مانەوە لەناو عێراق یان دابڕان لێی س���اغکردۆتەوە و هه موو ئەوانەشی کە وەک پارتی نین، دژایەتی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی دەکەن. پارتی دیوە راستەقینەکەی لێهه ڵگەڕاندوینەت���ەوە و پرس���یارەکەی وادەرنەکەوێت وایکردوە چیدی پرسیارەکە ئایا ئێم���ە دەچینە ناو حیلفێکی س���ونیی یان ش���یعییەوە، بەڵکو گۆڕیویەتی بەوەی، ئایا ئێمە دەمانەوێت دەوڵەت دروستبکەین یان نا؟ لەمەش���ەدا ئەوەی سیاسەتەکانی پارت���ی و بارزان���ی قبووڵنەب���وو وەک دژە ک���ورد و دژە دەوڵەت و ناپاک���ی نەتەوەیی دەربکەوێ���ت. پارتی ئەم س���ەنگەرگیرییە تائیفیی- ئیقلیمیی���ە، کە بێگومان جەنگی

بەشێکی کوردستان دژ بەبەشێک یان زیاد لەبەش���ێکی تری یەکێک لەدەرەنجامەکانی دەبێت، وەکو جەن���گ دژ به تیرۆر و جەنگ ب���ۆ دامەزاردن���ی دەوڵ���ەت و کردەیەک���ی نووس���ەرانی دەفرۆش���یتەوە. نەتەوەی���ی پارتی خەریک���ی پروپاگەندەی ئایدیۆلۆژین بەرامب���ەر به یەکێتی و گۆڕان و ئیس���المیی و هه موو ئەوان���ەی کە ئەم س���ەنگەرگیرییە تائیفیی���ە ئیقلیمیی���ەی قبووڵنەبێت و باس له مەترس���ییەکانی بکات. ئەم نووس���ەرانە سەری زمان و بنی زمانیان قاسم سلێمانی و خزمەتکاریکردنی پڕۆژەی شیعی سەفەوییە له عێراق���دا. بێگومان هه م���وو خوێنەرێکی سادە ئەو ڕاستییە دەزانێت کە قوواڵییەکی س���تراتژیی ئێرانیی لەناوچەی س���لێمانی و ناوچەی عێراقی ش���یعییەکاندا هه یە؛ ئەمە ڕاستییەکە قابیلی نکوڵیلێکردن نییە، بەاڵم هیچ هێزێکی ئەم دەڤەرە بەش���ێوەی پارتی کوردی نەخستۆتە ناو گەمە تائیفییەکانەوە. هیچ هێزێکیش وەک پارتی باسی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی ناکات بۆ شاردنەوەی ئەو پ���رۆژە تائیفییە -ئیقلیمیی���ەی بەڕێوەیە. هی���چ هێزێکی���ش وەک پارت���ی لەگەڵ هیچ واڵتێکدا ڕێکنەکەوتوە ب���ۆ لێدانی پەکەکە لەباک���وور و پەیەدە له ڕۆژائاوا. دیس���انەوە وەیادیدەخەینەوە کە ئەمە تۆمەت نییە ئێمە بۆ پارتی دروستبکەین، ئەمە ڕێک قسەکانی ئ���ەردۆگان و وەزیری دەرەوەی تورکیایە کە ئێمە لێ���ردا دوبارەیدەکەین���ەوە. لەهه موو دۆخێکدا پارتی ته نها دیوێکی مەدالیاکەمان نیش���اندەدات، ئەویش ئەوەیە ئەگەر کورد لەناو عێراقدا بمێنێتەوە دەبێت هه ڵسوکەوت لەگەڵ فەلەکی ش���یعەدا بکات، بەاڵم لەوە بێدەنگە لەدۆخ���ی بەجیابوونەوەدا دەبێت له پرۆژەیەکی س���ونیی وەهابیی به بەشێک لەناوچەکەدا و تورکیی و سعودیی سەلەفیی دەبێت ش���ەڕی کوردانی باکور و ڕۆژئاواش بکات. ڕاستیەکەش���ی ئەوەیە پارتی لەسەر ئەوە ئیش ناکات کە له عێراق دابڕان مانای دوورکەوتنەوە له هه یمەنەی ش���یعە و چونە ن���او هه یمەنەیەکی س���ونیی ک���ە تورکیا و دەوڵەتانی کەنداو ئاراس���تەیدەکەن، بەڵکو لەسەر ئەوە کاردەکات کە دەیەوێت بەهه ر باجێک بێت شێتک له باشووری کوردستاندا به سەرۆکایەتی ئەبەدی خۆی، دروستبکات. ئەمەش فێڵێک���ی ئایدیۆلۆژییە پارتی هه م له خۆی و ه���ه م له هه رێم و هه م له پارچەکانی

تری کوردستانی دەکات. پێکۆڵک���ردن یان تەحەدای س���ەرەکیی سیاسەت لەمڕۆی کوردستاندا دروستکردنی دەوڵەتێکی تاکحیزبیی نییە بەس���ەرۆکێکی ئەبەدییەوە ک���ە هیچ بنەمایەکەی ناوخۆیی نییە، چونکە هه موو گەمژەیەکیش دەزانێت شتێک بەناوی ئیجماعی سیاسیی کوردییەوە بوونی نیی���ە، بەڵکو تەحەداک���ە لەوەدایە کە سیاس���ەتی کوردی نەبێت بەبەش���ێک له ملمالن���ێ ئیقلیمییە ترس���ناکەکان. کورد لەم دۆخەی ئێس���تایدا زۆر ل���ەوە الوازترە بتوانێت هێزە ئیقلیمییەکان بجوڵێنێت، زۆر لەوەش نابووتترە بتوانێت گەمەی سیاسیی بکات و هێزانە ئ���ەو به بەرژەوەندییەکان���ی به گەمەکەرێکی ببێ���ت نییە لەتواناش���یدا کاریگەری ئیقلیمی. ئەوەی بۆ کورد گرنگە ئ���ەو پێدراوەیە کە نەچێتە باوەش���ی هیچ هێزێک لەم هێزان���ەوە و بتوانێت لەناوخۆی خۆیدا بەسەر "عەقڵیەتی ئەمدیو و ئەودیوی دێگەڵ���ە"دا س���ەربکەوێت کە س���ەرەتای هه رە س���ەرەتای دروس���تکردنی دەوڵەتە. ڕێکخس���تنەوەی ماڵی کورد و دروستکردنی چەندەها چوارچێوە و دەزگای نیشتیمانیی و چارەسەرکردنی قەیرانە گەورە و قووڵەکانی ئەمڕۆکە، ئ���ەو ئەرکانەیە کە سیاس���ەتی

کوردی دەبێت بیانگرێتەبەر. پ���ڕۆژەی مەلەف���ی تەس���لیمکردنی به پارت���ی و دەوڵ���ەت دروس���تکردنی گفتوگۆنەکردنیش���ی لەناو ڕووبەری گشتیی کوردستاندا، چەندە دەرئەنجامی بێهێزیی و داوەشانی هێزە سیاسییەکانی کوردستانە، وێنایەکی نەبوونی دەرئەنجام���ی هێندەش ڕوونە لەسەر دەوڵەت و کردنی ئەم پرۆژەیەیە به موڵکی شەخس���ی بارزانی. دروستکردنی له دروس���تکردنی نەتەوەی���ی ئاساییش���ی بەرجەستەدەبێت سیاسییدا کۆمەڵگایەکی کە ڕێ���ز له جیاوازیی بگرێت و س���ەروەریی نەتەوە و دەزگاکانی نەخاتە ژێر پێوە. هیچ هێزێک ناتوانیت بانگەش���ەی دروستکردنی دەوڵەت بکات ک���ە یەکێک له وەزیفەیەکانی یەکگرتووی���ی خ���اک و س���ەروەریی دەزگا سیاس���یی و داوەری���ی و ئۆرگان���ە گرنگ���ە سیاس���ییەکانی ترە، کەچ���ی له هه مانکاتدا کۆمەڵگا سیاسییەکەی کە شەرعییەت بەم کارە دەدات، هه الهه البکات. هه موو هێزێکی سیاسیی میسداقییەتی خۆی لەدەستدەدات کاتێ���ک ب���ۆ دەرەوە ب���اس له دەوڵەت���ی یەکگرت���وو ب���کات و له لەن���اوەوە خەریکی لەکارخستنی کوردس���تان و دابەش���کردنی بێگەڕانەوە بێ���ت و حکومەت پەرلەم���ان و بۆ زۆرینەی دەنگ���ەکان، تاکالیەنانە کورد ئیقلیمیی هاوپەیمانێتییەک���ی ن���او بخاتە

مەترسیدارەوە.

له هه مو دنیادا و له ناو زۆربه ی ئاینه كانی دیك���ه ی س���ه ر روی ئه م زه مین���ه و له ناو نه ته وه جوداكاندا، بیركردنه وه ی تاكه كان و خۆشه ویستییان بۆ هه ر ئاینێك كه خۆیان پێیان خۆش���ه و ده یانه وێت ئاساییه و رێگه

پێدراوه .وێڕای ئه و هه مو كوش���تن و قاتوقڕییه ی له دنیادا به تایبه تی له م كاته دا س���ه ربڕین و ته قینه وه و كوش���تنی خه ڵكان���ی بێتاوان ئیس���الم به ن���اوی هه موی���ان روده ده ن و بانگه شه یان بۆ ده كرێت، هێشتا دینه كانی دیك���ه ی پێچه وان���ه ی ئیس���الم دژایه تی ئیس���الم ناكه ن، بگره زۆر رێ���ز له مرۆڤه ئیس���المییه كانیش ده گرن، نمونه له چه ند رۆژی رابردو و له دو بۆنه و دو كاتی جوددا، له له گ���ه ڵ كۆمه ڵێ���ك كه س���ی رۆژئاوایی وه ستابوم ده یانگوت ئیسالم خراپ نییه "، له كاتێكدا له یه كێك له بۆنه كاندا كه س���ێكی به ڕه گ���ه ز كوردمان له گه ڵ وه س���تابو زۆر له ئیسالمییه كان توڕه بو، له ناو قسه كانیدا "گوتی ئیس���الم تیرۆریسته "، به اڵم كه سه رۆژئاواییه ك���ه گوتی "نا ئ���ه وه رای تۆیه

به ڵكو وانییه "!.له پاڵ ئه م هه مو راوبۆچونه جودایانه دا و له گ���ه ڵ ئ���ه وه ی ل���ه م كات���ه دا زۆرێ���ك له كۆچبه ران بۆ رۆژئ���اوا بونه ته نانخۆری

سفره دڕ.دینی���ان، پاره ی���ان، كولتوری���ان، ژیان خواردنیان، له گه ڵیان، گفتوگۆكردن له سه ر خاكیان، بونیان، هه موی به حه رام

ده زانن و كوشتنیشیان به غه زا!.پاره و پاس���پۆرت و به لج���وئ و ب���ه اڵم رێزگرتنی له ئه نجامی ره فاهییه ت���ه ی ئه و

رۆژئاواییه كان بۆ دیین و بون و پاراس���تنی ژیانی���ان به ده س���تی ده هێن���ن، ) حه رام

نیینه ( !؟.هه ڵبژاردن���ی دین و خوداپه رس���تی یان هه رش���تێكی دیك���ه ، تایبه ت���ه به ناخ���ی مرۆڤه كان، له سه ده ی عه وله مه دا مۆدێرنانه

بفكرن و واز له گوتار و كرداری توند بێنن.دروس���تده كه ن رق مرۆڤ���ه كان كاتێك ن���او ده كه وێت���ه گ���ه وره خه ته رێك���ی كۆمه ڵگ���ه وه ، چونكه له دروس���تبونی رق، هه میش���ه بیر له تۆڵه ده كرێته وه ، بیرتان ده هێنم���ه وه ، ل���ه دوایی���ن روداوی كاره س���اڵی فه ڕه نس���ادا تیرۆریس���تییه كه ی ٢٠١٥، كاتێ���ك رۆژنامه نوس���ه كه ژنه كه ی یه كێ���ك له قوربانیی���ه كان ب���و، له وپه ڕی دڵگه رمی���ی و به چاوی پڕ له فرمێس���كه وه ئیس���المییانه ئه و ئاڕاس���ته ی نامه یه كی كرد ك���ه به رپرس���یارێتی ته قینه وه كه یان له ئه س���تۆ گرتبو، رۆژنامه نوسه كه ده ڵێت: منت���ان خۆشه ویس���ته كه ی "هه رچه ن���د كوشت و منداڵه كه متان بێ دایككرد، به اڵم ئێ���وه هه رگیز ناتوانن رقی من به ده س���ت

بهێنن"!الی زۆرێك له پیاوانی ئایینی ئیس���الم و گوتارخوێنه كانیان هه ر هه گبه كه یان خاڵی ده بێت بۆ كاتژمێر ١٢ی هه مو هه ینییه ك، ئه دی په الماری زۆرشت ده ده ن و به ناحه ق به ب���راو به رامب���ه ر پڕده ك���ه ن خه ڵ���ك خوش���كه كانیان و زۆر به قێزه ونی���ی و تان و

ته شه رلێدانیش باسیان ده كه ن.م���ن پێموانییه هه ركه س���ێك له رۆژانی هه ینی���دا روی له مزگه وتك���رد ئیتر گه وج و عه وامبێت، به ڵكو وه ك هه مو ته قس���ێكی دین���ی، پابه ن���دی خ���ۆی ب���ۆ رێزگرتن له دینه كه ی ده چێته ئه وشوێنه ی ئه و پێی وایه له وشوێنه باشتر ده نگی ده گات كه بۆ

ئه و مزگه وته ، ئه مه ش كارێكی سروشتییه ب���ۆ ئاس���وده كردنی رۆح���ی مرۆڤه كان، ئی���دی گوتارخوێن���ه كان هه ندێكجار هه ل ده قۆزنه وه و خۆیان به زاناتر پیشانده ده ن و به ش���ێوه یه ك كه له كات���ی گوتاره كانیاندا پیرۆزی له كتێب���ی ده چێت���ه وه بیری���ان ئاینه كه یان���دا هاتوه ) لك���م دینكم، ولی

دین (!.

)٥٠9( سێشه ممه ٢٠١٥/١٢/٢9 birura.awene@gmail.com13بیروڕا

لكم دینكم، ولی دین! کورد چی لەگەڵ خۆیدا دەباتە ساڵی نوێوە؟

كاتێك مرۆڤه كان رق دروستده كه ن خه ته رێكی گه وره

ده كه وێته ناو كۆمه ڵگه وه چونكه

له دروستبونی رق هه میشه بیر له تۆڵه ده كرێته وه

مۆدێلی مژدەی دروستکردنی

دەوڵەت له عەقڵیەتی

سیاسیی پارتیدا چەندە بۆنی

نەوت و غازی لێدێت ئەوەندەش بۆنی

خوێنی ڕژاوی جەنگی کورد و کوردی لێدێت

هەمو کەس لەم ڕۆژهەاڵتەدا

ئەگەری هەیە ببێتە فاشیستێک

باوکێک، مامۆستایەک، پیاوێکی دینی ، دایکێ����ک، خوێندکارێ����ک، کرێکارێ����ک، ئەکتەرێ����ک، گۆرانیبێژێک، نوس����ەرێک، ڕۆشنبیرێک، بەرپرسێک، سەرکردەیەک، بەڕێوەبەرێک، هەمو مرۆڤێک .. ئەگەری

هەیە ببێتە فاشیستێک ..فاش����یزم دا لەڕۆژه����ەاڵت چونک����ە وەکو سیس����تم کار دەکات، لەپەروەردە وکۆمەاڵیەتی وسیاسەت وبوارە گشتیەکان دا مرۆڤیک����ی توندوتێ����ژ وخوێ����ن ڕێ����ژ بەرهەم دێنێت، خ����ۆی لەچەندین بەرگی جی����اوازدا دەخوڵقێنی����ت لەبەرگی دینی وناسیونالیستی ولیبرالی ومارکسی دا ..

وەکو چۆن پیاوێکی دینی ئەکرێ ببێتە فاشیستێکی توند، ئەکرێ مارکیس وبێ دینێک ببێتە فاشتیستێکی خوێن ڕێژ ..

ئەو ک����ۆی دەس����تکاری بۆیەئەگ����ەر عەقلیەتە نەکریت کەلەسەر ئەم سیستمە کار دەکات ولەڕیش����ەوە گۆڕان����کاری لێ نەکرێت، ئ����ەوا مەحاڵە بەئاس����انی لەم سیس����تمە فاشیس����تیە دەربازمان بێت، ئەوەی کەلەس����وریا ولیبی����ا ڕو دەدا دور نی����ە لەژێر ناو ش����وێنی جی����اوازدا الی خۆمان دوبارە نەبێتەوە، فاش����یزم کات وش����وێن دیاریکراو نیە، لەهەر شوێنێکدا زەمینەی بۆ بڕەخس����ێت وبوارەکانی بۆ فەراهەم بکرێ دەردەکەوێ، تاکە کەسێک پێوەرێکی س����ەرەکی نیە بۆ فاشیزم واتا ناک����رێ ئێم����ە بەمردنی ص������ەدام یاخود ئەتاتورک یاخود بەش����ار ئەس����ەد بڵیین فاش����یزم کۆتایی هات، چونکە فاش����یزم کولتورێکە هەمیشە لەژێر بەرگی جیاوازدا

خۆی نوێ دەکاتەوە .گرفتەک����ە لەڕۆژه����ەاڵت دا وبەتایبەتی لەواڵتی خۆمان دا ئەوەیە، فاشیزم تەنها لەسیاس����ەت دا کورتکراوەت����ەوە ، لەنێو سیاس����ەتیش دا تەنها لەی����ەک کەس دا کورتکراوەت����ەوە، بوارەکان����ی دی ، کون وقوژب����ن وس����ێکتەرەکانی دی پەراوێ����ز

وپشتگوێ خراوە ..ئاب����وری گەندەڵیەک����ی بەرپرس����ێک دەکات فاش����یزمە، دادوەرێک ناعەدالەتی هەڕەشە مامۆس����تایەک فاشیزمە، دەکا لەخوێندکارێک دەکا فاش����یزمە، باوکێک کوڕەکەی خۆی ماڵ بەدەر دەکا فاشیزمە

..کاتێک س����ەرۆکی واڵت، هەڵدەس����تێ بەڕیگ����ە گرتن لەس����ەرۆک پەرلەمان بۆ کارەکەی ئەوە ئەوپەڕی فاشیزمە، ئەندام نەک بەبڕی����اری حیزبەکەی پەرلەمانێک

خەڵک دەجوڵیتەوە فاشیزمە ..هتد .

هه رێمی كردنی به ده وڵ���ه ت ده هۆڵی كوردس���تان له زاری چه ند كه سانێكه وه ، ژیان���ی س���ه رچاوه ی داه���ات و ك���ه هاواڵتیانیان قۆرخ كردوه ؛ ده بیسترێت، به اڵم به داخه وه خه ڵكی ساده و ساكاری ئه م هه رێمه ش به و ده هۆڵه هه ڵده په رن، به ب���ێ ئ���ه وه ی بزان���ن ك���ه ئ���اش له خه یاڵێكه و ئاشه وانیش له خه یاڵێك! یان ڕێچكه یاس���اییه كان چین بۆ ڕاگه یاندنی

ده وڵه ت؟؟؟ده س���تورییه كان و بنه م���ا به پێ���ی چه ند كاتێك نیوده وڵه تی���ه كان عورفه خاڵێك���ی كۆكراوه ل���ه هه رێمێك به دی ده كرێت و خه س���ڵه تی ده وڵه ت بونی تیا ده بینرێت، ئه و كات رۆڵی ده س���ه اڵتی سیاس���ی ل���ه و هه رێمه دێت���ه پێش بۆ به ده ستهێنانی دانپێدانانی نێوده وڵه تی، تاوه كو ببێته ده وڵه تێك له چوارچێوه ی ئ���ه و ده وڵه تان���ه ی كه ل���ه گۆمه ڵگای نێوده وڵه تیدا بونیان هه یه ؛ به اڵم پێش سیاس���ی، جموجۆڵی ده س���تپێكردنی ده بێت س���ێ خاڵی ت���ر بونیان هه بێت له وان���ه میلله ت، هه رێم، ده س���ه اڵتێكی سیاس���ی به هێز، كه بتوانێت به ده وری

خۆی هه ستێت!سه باره ت به خاڵی یه كه م میلله ت، ئایا میلله تی ئێمه ئاماده ن بۆ ڕاگه یاندنێكی

له و جۆره ؟ره نگه وه اڵمه كه ی رون بێت به پرسیارێك ئه ویش ئه وه یه ئایا ئاس���تی به نیشتمان بون چۆن���ه الی میلله تی ئێمه ی كورد؟ ئایه به م بارودۆخه ئاڵۆزه ی ئێس���تا كه له ڕوی ئابوری، په روه رده یی، كۆمه اڵیه تی بونی هه ی���ه به رگه ی روبه روبونه وه یه كی

تر ده گرێت؟

خاڵی دوه م هه رێم؟ده بینی���ن هه رێمی كوردس���تان نه ك هه رێمێك نییه ، به ڵكو به هۆی دابه شبونی له س���ه ر بنه م���ای خێڵه ك���ی و حیزبی و بنه ماڵه ی���ی، ب���وه به چه ن���د هه رێمێك ك���ه كۆكه ره وه ی له جیات���ی هه رێمێك

میلله ت بێت.

خاڵی سێهه م ده سه اڵتی سیاسی؟بۆ ئه وه ی ده سه اڵتی سیاسی بتوانێت به ئه ركی خۆی هه س���تێت بۆ به ده ست ده بێت نێوده وڵه تی دانپێدانانی هێنانی له ناوه وه ده س���ه اڵتێكی ره وا بێت؛ جێی

متمانه ی خه ڵكی بێت بۆ ئه وه ی له كاتی پێویستدا بێنه س���ه ر خه ت و پشتیوانی ده س���ه اڵته سیاس���ییه كه بكه ن، به اڵم ده بینین ده س���ه اڵتی سیاسی له هه رێمی كوردستان نه ك ره وا بونی له ده ستداوه به ڵكو بوه ته زوحاكێك بۆ گیانی میلله تی خۆی، چی به حه په لوشدانی سه روه ت و سامانه كه ی، چی به قۆرخكردنی ماف و ئ���ازادی تاكه كان، ل���ه ڕوی ڕاگه یاندن و ملكه چ ب���ون بۆ یاس���ا و جیاكردنه وه ی

ده سه اڵته كان.ئه وه ی ده مێنێته وه بیڵێین ئه وه یه كه ئه و هه نگاوانه ی، له چوارچێوه ئیقلیمی و نێوده وڵه تییه كان، ده نرێت چییه ؟ به ڕای من جگه له وه ی كاركردنه بۆ هه راج كردنی سه روه ت و سامانی هه رێمی كوردستان، پێش���مه رگه ی هێ���زی به كارهێنان���ی كوردستان، بۆ به گژداچونه وه ی نه یارانی چه ن���د الیه نێك )داع���ش نه بێت(، كه چه ند كه سانێك سودی لێ وه رده گرن بۆ

به رژه وه ندی تایبه ت؛ هیچی تر نییه !!

* ماسته ر له یاسای گشتی

ئایا هه رێمی كوردستان ده بێته ده وڵه ت؟

فه الح مسته فا سدیق*

هه رێمی كوردستان نه ك هه رێمێك نییه ، به ڵكو

به هۆی دابه شبونی له سه ر بنه مای

خێڵه كی و حیزبی و بنه ماڵه یی، بوه

به چه ند هه رێمێك له جیاتی هه رێمێك

كه كۆكه ره وه ی میلله ت بێت

شه ماڵ ئه حمه د

پێشڕه و نه به رد

ئەم نووسینە هه وڵدانە بۆ شیکردنەوەی جیۆپۆلیتیکی���ی و پرس���ی هه ندێ���ک ئەمس���اڵی گرنگی سیاس���یی گۆڕانکاریی تاووتوێکردن���ی ناوچەک���ە. کوردس���تان و هه ندێک له دەرئەنجامەکانی ئەو هاوکێش���ە سیاس���ییانەیە کە ب���ۆ ئێس���تا و ئایندەی کۆمەڵ���گای ئێم���ە و ناوچەک���ە گرنگ���ن. پرس���یاری ئێم���ە لەم نووس���ینەدا ئەوەیە ئایا کوردستان چی لەگەڵخۆیدا دەباتە ناو س���اڵی نوێوە؟ تەحەدای سەرەکیی و ژمارە یەکی سیاسەتی کوردستانیی کامەیە؟ ئایا لەناو ناکۆکیی و دابەش���بوونە ئیقلیمیەکاندا چ ڕۆڵێک به هه رێمی کوردستان بەخشراوە؟ ب���ۆ وەاڵمدان���ەوەی ئ���ەم پرس���یارانەش بۆچوونەکانم���ان له ش���یکارێکی دە خاڵیدا

کۆدەکەینەوە.

یەکەم: سیاسەتی جیۆستراتیژی دەوڵەتان چی���دی وەکو جاران له نێوەن���دی دەوڵەتە بەڵکو دەستنیش���انناکرێت، زلهێزه کان���دا له کەناری ئ���ەم دەوڵەتانەدایە و زۆرجاریش بکەرەکانی ئەم سیاسەتە دەوڵەتەکان نین، نادەوڵەتیی و دەسەاڵتدارێتی بەڵکو یەکەی

لۆکاڵیین.سیاسییەکاندا زانستە لەناو گفتوگۆیەک هه یە، پێی وایە دەوڵەتە زلهێزه کان چیدی توان���ای کۆنترۆڵکردن���ی بەردەوام���ی ئەو دەوڵەتانەی���ان نییە کە کێش���ەیان تێدایە، یان گرفت بۆ بەرژەوەندییان دروستدەکەن، یاخود بەو ئاراس���تەیەدا ن���اڕۆن کە ئەوان خوازیارن پیایاندا بڕۆن. بۆیە ئەمە وادەکات هه م رۆڵی هێ���زە ئیقلیمییەکان گرنگییەکی گ���ەورەی پێدەدرێ���ت و ه���ه م ڕۆڵ���ی ئەو نادەوڵەتییانەی یەک���ە ڕێکخراو و ئۆرگان و له هاوکێش���ە سیاسییەکان. بەش���ێکن کە هێزە ئیقلیمییەکان مەرج نییە وەکو جاران له فەلەکی دەوڵەت���ە زلهێزه کاندا بخولێنەوە ی���ان له ب���ری ئ���ەوان دژ به نەیارەکانی���ان بجەنگ���ن، بەڵک���و خ���اوەن بەرژەوەن���دی تایبەت به خۆیانن و هه ندێک جار سەرپێچی له فەرمانەکان���ی دەوڵەت���ە زلهێزه کانی���ش دەکەن. ئێران، س���عودی عەرەبی، قەتەر و لەم کۆتاییەشدا تورکیا، کاریگەرییان لەسەر ڕەوش���ی جەنگی س���وریا و عێراق و یەمەن زیاترە له پەکین و مۆسکۆ و واشنگتۆن. لەناو بەشداری ئیقلیمییەش���دا ئەم سیس���تەمە داعش و حیزبواڵ و جەبهه ی نوسرە و ئەحراری ش���ام و بوکۆحەرام و چەندی���ن هێز و یەکەی نادەوڵەتی تر، گەورەترە له بەش���داری هێزە نێودەوڵەتییەکان. ڕۆڵی ئەم گروپانە لەناو ملمالنێکاندا، ڕۆڵێکی یەکالکەرەوە و گرنگە و به دەی���ان ڕایەڵ���ەی جی���اوازەوە گرێدراون به هێ���زە ئیقلیمییەکانەوە. هاوکات دەوڵەتە ئیقلیمیی���ەکان خۆش���یان ناچن���ە جەنگی ڕاس���تەوخۆی یەکترەوە، ی���ان بەزەحمەت دەچنە جەنگی یەکترەوە، بەو ش���ێوەیەی عێراقی س���ەدام حوس���ەین چووە جەنگی ئێران���ی خومەینیی���ەوە، بەڵک���و جەنگ و ملمالنێکانیان ناڕاستەوخۆ لەڕێگای ئۆرگان و نادەوڵەتییەکان���ەوە ئەنجامئەدەن، هێ���زە وەکو له نموونەی داعش لەناو سیس���تەمی داوەشاوی دەوڵەتە ئیقلیمییەکاندا دەیبینین. بەکورتی ئێمە ئێس���تا له سەردەمی بکەرە نادەوڵەتییە لۆکاڵیی و ناوخۆییەکانداین کە لەبری ئەوانی تر، ملمالنێ���ی جەنگاوەرانە لەناو ئەم سیس���تەمە ئیقلیمییەدا دەکەن و

بەرژەوەندییەکانیان دەپارێزن.

دووه���ه م: له سیاس���ەتی چەکوش���ەوە بۆ سیاسەتی نینۆک

هه ر ئ���ەم واقیعەی س���ەرەوە وایکردووە کە سیاس���ەتی چەکوش لەم س���ەردەمەی ئەمڕۆماندا س���تراتیژی دەوڵەتە زلهێزه کان نەبێت، بەڵکو سیاس���ەتی نینۆکدرێژکردن و نینۆکک���ردن جێگەی بگرێتەوە. چیدی هیچ زلهێزێک لەشکری خۆی ناخاتە ناوجەرگەی ڕووداوەکان. مەترسیی بەشداری سەربازیی ڕاس���تەوخۆ وایکردوە کە له کاتی هه ڵمەتی هه ڵبژاردنەکانیش���دا هیچ یەکێک له کاندیدە خاوەنس���ەنگەکانی ئەمریکا باس له ناردنی هێزی سەربازیی ناکات. تەنانەت پوتینیش جگە له بوونێکی س���ەربازیی ڕەمزیی لەسەر زەوی���ی، ش���تێکی زیاتری نییە و ڕوس���یا خۆی له س���یناریۆی ناردنی هه زاران سەرباز دەپارێزێت، وەک له نموونەی ساڵی ١٩٧٩ی ئەفغانستاندا بینیمان. بەم چەشنە، جەنگ له هێرش���یی زەمینیی���ەوە دەگوازرێتەوە بۆ هێرشی ئاسمانیی و ئامانج لەمەش ڕازیکردنی ڕایگش���تیی ناوخۆیی و کەمکردنەوەی زیانی

مرۆی���ی و مادیی واڵت���ە زلهێزەکانە. چیدی جەنگی زەمینیی به لەشکری واڵتە زلهێزه کان و تەنانەت واڵت���ە ئیقلیمیەکانی���ش ناکرێت، ناوخۆیی و نادەوڵەتیی���ە به بک���ەرە بەڵکو ئیقلیمییەکان دەکرێت. لەباشترین حاڵەتدا گەر دەوڵەتە زلهێ���زه کان وئیقلیمیەکانیش کۆمەکی بەش���داریی بەشداربن، له جەنگدا سەربازیی س���نووردار دەکەن کە له ناردنی ڕاوێ���ژکاردا بەرجەس���تەدەبێت بۆ هه ندێ راهێن���ان به چەکداران���ی ئ���ەو گروپان���ەی مەبەستیانە توانای سەربازییان بەهێزبکەن. وەک���ی تر کۆمەک���ەکان له فۆرمی کۆمەکی لۆجیستیی و مادیی و زانیاری ئیستیخباراتیدا بەرجەس���تەدەبێت. دەوڵەت���ە زلهێزه کان و له ڕێ���گای ئەم ش���ێوازانە ئیقلیمیی���ەکان ملمالنێکان هاوکێشەی له بەشدارییکردنەوە دەس���تکاریدەکەن و ئاراس���تەی جەنگەکان دیاریدەک���ەن، وەک���و له عێراق و س���وریا و یەمەن و لوبناندا دەیبینین. سیاسەتی نینۆک لێرەدا بەو مانایەیە دەس���ت له هاوکێشەکان وەربدرێت و له ئاسمانەوە نینۆکی هه ندێک هێز ببڕن به هیوای ئەوەی لەڕێگای یارمەتیدانی هه ندێ���ک گروپی ناوخۆیی���ەوە ملمالنێکان بەالیەک���دا بخرێ���ن. هه ندێکجاری���ش مەرج نییە ملمالنێکان بەبارێک���دا بخرێن، بەڵکو یارمەت���ی گروپە جەن���گاوەرەکان ئەدرێت، بۆئەوەی نینۆک���ی یەکتری بکەن و دۆخەکە بۆ ماوەیەکی درێ���ژ بەنائارامی بمێنێتەوە. گەر له س���ەردەمی دوای ش���ەڕی س���ارددا سیاسەتی چەکوشوەشاندن یەکێک بووبێت نێودەوڵەتیی، سیاس���ەتی له کەرەسەکانی بیاب���ان"دا "ڕەش���ەبای له مۆدێل���ی وەک بەس���ەدان هه زار س���ەرباز ڕەوانەی واڵتان کرابێت، وەکو له س���ۆماڵ و ئەفغانس���تان و عێراقدا بینیمان، ئەوا ئەمڕۆکە هیچ یەکێک له هێزە نێودەوڵەتییەکان ریسکی ئەوە ناکەن به هه م���وو هێزیانەوە خۆی���ان فڕێبدەنە ناو گرفتە ئاڵۆزەکانی دەوڵەتە داوەش���اوەکانی ئەم ئ���ەوەوە بەپێچەوانەی ناوچەک���ەوە. دەس���تێوەردانی له ڕێ���گای دەوڵەتان���ە نماییش���دەکەن و خۆی���ان ئاس���مانییەوە زۆرجاریش گەمەک���ەری لۆکاڵیی و ناوەکیی ئەدۆزن���ەوە بۆ وەش���اندنی هه ندێک گورز و بڕین���ی هه ندێ���ک نینۆک و بەالداخس���تنی هه ندێک هاوکێشەی هێز. سوریا و یەمەنیش

باشترین نموونەی ئەم تێزەن.ئەم دۆخە هه ندێک ئەگەر و توانای تایبەتی خستۆتە بەردەمی هێزە ئیقلیمییەکان. ئەوان

پالن و ستراتیژی ئاراستەکردنی ملمالنێکان دادەڕێ���ژن و ه���ه ر ئەوانی���ش هه وڵئەدەن دەرئەنجامی شەڕەکان له بەرژەوەندی خۆیاندا بخەنەوە. لەم هاوکێشە ئیقلیمییەشدا رۆڵی زۆر له ملمالنێکاندا لۆکاڵیی���ەکان گروپ���ە کاریگەرتر دەبێت له رۆڵی دەوڵەتان. ئەوەی ئەمڕۆ له کوردس���تاندا ڕوودەدات لەناو ئەم چوارچێوە سەرەکیی و گشتییەدا ڕوودەدات. هێزە کوردییەکان خەریکن بەتەواوی دەبنە هێ���زی لۆکاڵیی و ناوخۆیی ن���او کۆمەڵێک س���تراتیژیەتی ئیقلمی���ی ک���ە خەریک���ی نینۆککردنی یەکتر و نینۆککردنی ئەو هێزانەن کە هێزە ئیقلیمییەکان دەستنیشانیاندەکەن. وەکو سااڵنێک له نموونەی ملمالنێی پارتی و یەکێتی���دا بینیمان و لەمڕۆش���دا له نموونەی

پارتی و پەکەکە و یەپەگەدا دەیبینین.

سێهه م: غیابی تەواوی نەتەوە و "ئاسایشی نەتەوەیی"

لەبەرئەوەی له کوردستاندا شتێک بەناوی نییە و بوونی "نەتەوەیەکی سیاس���یی"ەوە لەوپەڕی هێز و پارچەپارچەبوونی سیاسیی توان���ای خۆیدایە، بۆیە گۆڕان���ەکان بەرەو ئەوە ئەڕۆن ش���تێک بەناوی "نەتەوەیەکی کولتووریی"ش���ەوە نەهێڵنەوە، بەڵکو کورد ببێ���ت به هه ندێ خێڵی سیاس���یی لۆکاڵیی ناتەبا و ناکۆک لەناو خۆیدا. له کوردس���تانی باشووردا دێگەڵە ته نها خاڵی دابەشکردنی سیاس���یی نەتەوە نیی���ە، خاڵێکیش نییە لەمدیوی���ەوە هێزگەلێ���ک هه ب���ن هه م���ان ڕوانینی پارتییان ب���ۆ دونیا نەبێت، بەڵکو خاڵی جیاکردنەوەی دوو دونیای سیاسییە لەیەکت���ری، خاڵێکە پارتی کێی ویس���ت و چۆنی ویس���ت ئاوا فڕێبدەداتە ئەودیویەوە. مێژوویی و هه س���تی کەمتری���ن کەس���ێک واقیعیان���ەی هه بێت، بەئاش���کرا دەبینێت برازاکەی کوردستانیان بارزانی و حکومەتی تووش���ی چەن���دان قەیران���ی سیاس���یی و ئابووریی و دەزگایی قوڵکردووە. بۆ هه موو چاودێرێ���ک ئاش���کرایە پارت���ی لەناوخۆی کوردستانی باشووردا پێویستی به پەرلەمان و پەیوەندیی سیاسیی هاوسەنگ نییە لەگەڵ هیچ حیزبێکی سیاسییدا، بەڵکو پێویستی به هێزی سیاس���یی ملکەچ و بەشداربوو هه یە ل���ەو تااڵنییە گەورەیەی داهاتی هه رێم و لەو پۆلێنکردنە سیاس���ییە ئیقلیمییە نوێیانەی له کوردستانی دروس���تبوون. له ناوچەکەدا ئەم���ڕۆدا نزیک���ەی ی���ەک ملی���ۆن مرۆڤ کێش���ەی گەورەتریش ژمارەیەکی بێکارە و دابینکردنی بژێ���وی ڕۆژانەیان هه یە. نەک هه ر هی���چ پرۆژە و سیاس���ەتێکی ئابووریی نەتەوەییش بوونی نییە بۆ تێپەڕاندنی ئەم قەیرانە قوواڵنە، بەڵکو به پێچەوانەوە و وەک پێش���بینیی دەکرێت دۆخی ئابووری هه رێم له س���اڵی ٢٠١٦دا ب���ەرەو داڕمان���ی دارایی زیات���ر بڕوات و حکومەتی هه رێم له س���اڵی داهات���وودا نەتوانێت تەنان���ەت موچەی ٨ دابینبکرێت. پێ فەرمانبەرانیش���ی مانگی دەرئەنجام���ی ئەم کارەس���اتە سیاس���یی و ئابوورییەش ته نها دروستکردنی میللەتێکی برس���یی نییە به خەونی دەوڵەتەوە، بەڵکو نەوەکانی ک���ە میللەتێکە بەرهه مهێنان���ی جگە له رادیکاڵبوون���ی زیاتر یان هه ڵهاتن و ب���وون به پەناهه ندە له واڵتانی ئەوروپا، هیچ ئاس���ۆیەک بۆ باش���تربوونی بژێوی ژیانیان

نابینن.هه موو ئەمانە وادەکەن لەهیچ ئاس���تێکدا ش���تێک بەناوی "ئاسایشیی نەتەوەیی"ەوە ئەم���ەش مەس���ەلەیەکی نەبێت. بوون���ی س���ەیر نییە، چونکە ئەگەر نەتەوە بەمانا سیاس���ییەکەی بوونی نەب���وو، واتە ئەگەر چوارچێوەیەکی سیاس���یی هاوبەش بوونی نەب���وو ک���ە گروپ���ە کۆمەاڵیەت���ی و هێزە ئ���ەو کۆمەڵگایە کۆبکاتەوە، جیاوازەکانی "ئاسایش���ی بەن���اوی ش���تێکیش ئ���ەوا نەتەوەی���ی"ەوە بوون���ی نابێ���ت. لەهه موو کوردس���تاندا دەزگای���ەک بوون���ی نیی���ە ک���ە ئاکارێک���ی نیش���تیمانیی و نەتەوەیی هه بێ���ت، بۆیە ش���تێکیش لەئ���ارادا نییە ناوی "ئاسایش���ی نەتەوەیی" بێت. هه موو قس���ەکردنێک لەدونیای ئەمڕۆکەی هه رێمدا لەسەر "ئاسایش���ی نەتەوەیی"، قسەکردنە لەس���ەر بۆش���اییەکی گەورە. ئاسایش���ی نەتەوەیی، ئاسایش���ی کۆمەڵێ���ک دەزگا و نیشتیمانیی ڕێکەوتن و س���ازانی دامەزراو و بەرفراوانە کە هیچ کەس و الیەنێک نەتوانێت پێشێلیانبکات. هیچ یەکێکیش لەمانە نەک ته نه���ا له هه رێم���دا بوونیان نیی���ە، بەڵکو ئیشکردنی ئەو هێزانەی ئەمڕۆکە لەهه رێمدا بەشبەشکردن و بەئاراس���تەی بااڵدەس���تن ئ���ەم قووڵت���ری زیات���ر و دابەش���کردنی کاردەکات. ئاساییش���ەکەیەدا نیشتیمانە و سەیرکردنێکی خێرای چۆنیەتی مامەڵەکردنی پارت���ی لەگ���ەڵ پەرلەم���ان و حکوم���ەت و چۆنیەت���ی ئیش���کردنی دەزگا میدیایی���ە زەبەالحەکان و چۆنیەتی بەڕێوەبردنی هێزە له کوردس���تاندا و ئەمنییەکان س���ەربازیی و چۆنیەت���ی ئاراس���تەکردنی تاکالیەنان���ەی پەیوەندییەکانی هه رێم بەدەرەوەی خۆیەوە، نیش���اندەدات. ڕاس���تییە سادەیەمان ئەم

ئ���ەم دۆخ���ەی کوردس���تان وادەکات هه ر یەکەیەکی سیاس���یی نوێش دروستبکرێت، بەدروستکردنی دەوڵەتیشەوە، له هه قیقەتدا جگە له یەکەیەکی نادەوڵەتیی و نانەتەوەیی و

لۆکاڵیی داخراو، زیاتر نابێت.

چوارەم: له ئاساییشی نەتەوەیی کوردستانی باشوورەوە بۆ ئاساییشی

نەتەوەیی باشووری تورکیا.هه موو کەس���ێک له کوردستان و دەرەوەی کوردس���تاندا دەزانێ���ت پارت���ی بک���ەری سەرەکی ئەمڕۆکەی ناو سیاسەتە ناوخۆیی و لەزۆر کاتیش���دا دەرەکییەکان���ی هه رێمە، تاک���ە گەمەکەرێکە، وەک���و له پەیوەندییە هه رئەمەش���ە دەبیبینین. ئیقلیمییەکان���دا قس���ەکردنێک هه م���وو ک���ە وایک���ردووە لەسەر "ئاساییش���ی نەتەوەیی" ئەمڕۆکەی هه رێ���م بەپلەی یەکەم ڕووب���ەڕووی پارتی بێت���ەوە. ئەم���ە جگ���ە لەوەی ئ���ەم هێزە به ک���ردەوە هه رێم���ی کوردس���تانی بۆ دوو ناوچ���ە دابەش���کردوە و لەناوچەکان���ی ژێر دەس���ەاڵتی خۆی���دا چی بووێ���ت و چۆنی بوێ���ت ئەنجامیئەدات، بەب���ێ بیرکردنەوە له دەرەنجامە دوورخایەن و ناهه موارەکانی بۆ گشتێتی ئەو مەسەلەیەیەی ناوی مەسەلەی ک���وردە لەم ناوچەی���ەدا. به بۆچوونی ئێمە تێگەیشتنی پارتی بۆ "ئاساییشی نەتەوەیی" هه رێم بریتییە له کردنی کوردستانی باشوور به س���نووری باشووری ئاساییشی نەتەوەیی دەوڵەت���ی تورکی���ا. تورکی���اش بەهه مان لۆژیک مامەڵە لەگەڵ کوردستانی باشوور و لەگ���ەڵ پارت���ی دیموکراتی کوردس���تاندا دەکات، واتە وەک بەش���ێک له ئاسایش���ی نەتەوەی���ی دەوڵ���ەت و نەت���ەوەی ت���ورک مامەڵەیدەکات. دەش���ێت یەک���ەم دیداری بارزان���ی لەگەڵ س���ەرۆکی ئیس���تخباراتی تورکیا هێمایەکی ڕەمزی���ی گەورە بێت بۆ ئ���ەم خوێندنەوەیەمان. ئ���ەوەی وادەکات س���ەیر نەبێت کە بارزانی وەکو س���ەرۆکی هه رێمێک دەڕوات بۆ تورکیا و یەکەم دیداری لەگ���ەڵ ئۆرگانێک���ی موخابەراتی���دا بێت، ئەوەیە پ���رۆژەی دامەزراندنی دەوڵەتەکەی پارت���ی بەش���ێکی پرۆژەیەک���ی تورکیی و س���ەرەداوەکانی کە گەورەترە ئیقلیمی���ی بەدەست پارتیی خۆیەوە نییە. تورکیا گەر "دەوڵەت!"ەش ئەم دامەزراندنی هاریکاری بکات، هاری���کاری دامەزراندنی دەوڵەتێکی نەتەوەیی و نیش���تیمانیی ن���اکات، دەوڵەت ب���ۆ میللەتێک دروس���تناکات ناوی کوردە، لەکاتێک���دا خۆی زیاد له نیوەی ئەو میللەتە له واڵتەکەیدا وەک تیرۆریست و مەترسیی بۆ ئاساییشی نەتەوەیی تورکیا مامەڵەدەکات. یەپەگەش به تیرۆریس���ت و پەکەکە تورکیا به کافر دەزانێت، بەگژاچوونەوە و لەناوبردنی ئەمان���ەش وەک کۆڵەکەیەک���ی س���ەرەکی ئاساییش���ی نەتەوەی���ی خ���ۆی دەبینێت. ئ���ەوەی ڕاس���تیی ئ���ەم تێ���زەی ئێمەش دەسەلمێنێت، تێزی ئەوەی کە کوردستانی باش���وور دەکرێت به بەش���ێک له ئاساییشی نەتەوەیی باشووری دەوڵەتی تورکیا، قسە و تورکیا خۆیانن. باسی سیاسەتمەدارەکانی ئەم سیاسەتمەدارانە بەبێ بەکارهێنانی هیچ زمانێکی دیپلۆماسیی و بەبێ هیچ هه وڵدانێک بۆ ڕتوشکردن یان شاردنەوەی ستراتیژیان، دەڵێ���ن لەگ���ەڵ بارزانی���دا ڕێکەوتوین بۆ

لەناوبردنی تیرۆری پەکەکە و یەپەگە.

پێنجەم: ئااڵکەی ناو ژوورەکەی داودئۆغڵو دانانی ئااڵی کوردستان له دیداری بارزانی و داودئۆغڵ���ودا و نەبینینی لەگەڵ ئەردۆغاندا دوو رەهه ن���دی جی���اوازی ئ���ەو وێنەیەی بارزانیم���ان وەکو گەمەکەرێکی نادەوڵەتیی ناو هاوکێشە ناوچەییەکە، بۆ ڕووندەکاتەوە. تورکیا هه ڵسوکەوتێکی پراگماتییانە لەگەڵ کەسایەتیی و ئێگۆی بارزانیدا دەکات. تورکیا دەیەوێت لەڕێگای ئەم سیاسەتە ڕەمزییەوە symbolic politics، ه���ه م ئەو ڕەخنانەی له بارزانی دەگیردرێت، کپبکات و هه م درێژە به قووتدانی کوردستانی باشوور بدات. بۆئەم مەبەستەش ئاکەپە دەیەوێت بارزانی وەک سەرۆکێک مامەڵە بکات کە هیچ کێشەیەکی یاسایی له سەرۆکایەتییەکەیدا نییە. له ڕووی لۆکاڵی و ناوچەییەوە ئاکەپە کێشەی لەگەڵ ئااڵی کوردس���تانی باش���ووردا نییە، بەاڵم ل���ه ڕووی نێونەتەوەییەوە ئەم ئااڵیە بوونی نییە و نوێنەرایەتی هیچ دەوڵەتێک و هه موو نەت���ەوەی کورد ناکات. تورکیا تەماش���ای ئ���ااڵی کوردس���تان وەک ئ���ااڵی هێزێکی نادەوڵەتی���ی دەکات ک���ە لەپەیوەندییەکی س���تراتیژییدایە لەگەڵ تورکی���ا. هه روەکو چ���ۆن نەوتی داعش هه م���ان بەهای نەوتی کوردستانی هه یە بۆ تورکیا، ئاوهاش ئااڵی کوردس���تان هه مان بەهای سیاسیی هه یەو مامەڵەی لەگەڵدا دەکات. بەمانایەکی دیکە تورکی���ا مامەڵەی ئەو ئااڵی���ە وەک ئااڵی دەوڵ���ەت و نەتەوەیەک���ی تایب���ەت ناکات، بەڵکو وەک ئااڵی گەمەکەرێکی نا-دەوڵەیی بەگش���تیی و ئ���ااڵی بارزان���ی بەتایبەت���ی مامەڵ���ەی دەکات. له گوت���اری سیاس���یی تورکی���ادا نەک هه ر ئ���ااڵ، بەڵکو کوردانی

باش���وور خۆش���یان وەک ک���ورد بوونیان نەماوە و گۆڕاون به "تائیفەیەکی س���ونیی". ئەردۆگان کە باسی له چەوساندنەوەی بەغدا بۆ هه ولێر کرد، باس���ی چەوساندەوەیەکی نەتەوەیی ک���وردی وەکو گەلێ���ک نەکرد، تائیفیی له چەوساندنەوەیەکی باسی بەڵکو کرد و کوردیش���ی وەک بەش���ێک له تائیفەی سونە نمایشکرد. بەس���تنەوەی کوردستان به بەرژەوەندییە جیۆسیاسییەکانی تورکیاوە گەورەتری له بەرژەوەندییەک���ی بەش���ێکە گەمەکەران���ی ئیقلیمیی له وێنەی س���عودی عەرەب���ی و قەتەر. "ئاساییش���ی نەتەوەیی کوردس���تان" له رێککەوتنی نێوان بارزانی و ئەردۆغان و شێخەکانی خەلیجدا یەک رەهه ند و یەک تێگەیش���تن هه ڵدەگرێ���ت کە بریتییە بەرژەوەندییە ت���ەواوی له ش���ۆڕبوونەوەی جیۆپۆلیتیکییەکانی تورکیا بۆ باش���ووری تورکیا، بەجۆرێک سنوورەکانی له باشووری کوردس���تاندا کۆتایی پێدێت. هاوتا بەمەش سعودییە و بەرژەوەندییەکانی هه ڵکش���انی قەتەرن بۆ باکووری عێراق و دروس���تکردنی پشتێنێک بۆ گەمەکەرە ئیقلیمییەکان. لەم پرۆس���ە دووجەمس���ەرییەدا کورد شوناسە نەتەوەی���ی و نیش���تیمانیی و ئەتنییەک���ەی لەدەس���تدەدات و دەگۆڕێت بۆ کەمینیەیەک له موسڵمانی سوننە کە لەبەردەم هه ڕەشەی ئیس���المی ش���یعە و هه ڕەش���ەی پ���رۆژەی ئێران���دان لەناوچەک���ەدا. لەمەش���دا کورد ددانی ئەو زنجیرە پێکدەهێنێت کە تورکیا و خەلی���ج بەیەک���ەوە گرێدەدات و ئەوەش���ی کۆیاندەکاتەوە شوناسێکی دینیی سونییە، ک���ە وانمایش���کدەرێت وەک ئ���ەوەی لەژێر

هه ڕەشەی هه یمەنەی شیعیزمدا دابێت.

شەشەم: ئابوریی وزە و نەوتئەم پ���رۆژە دوو جەمس���ەرە ه���اوکات ڕەهه ندێکی ئابوریی گەورەی هه یە کە وزەی نەوت و گاز یەکە سەرەکییەکانی ناویەتی. لەم ستراتیژییە ئابورییەدا کوردستانی باشوور و خۆرئاوا بەش���ێکن له پڕۆژەی بەس���تنەوەی نەوت و گازی س���عودی و قەت���ەر به تورکیا و تێکەڵکردن���ی به ن���ەوت و غ���ازی هه رزانی کوردستان و لەوێشەوە به ئەوروپا و جیهانەوە. هه ر ئەمەش وادەکات کورد بکرێت به یەکێک له ئەکتەرەکانی ئەم هاوپەیمانییە سیاسیی - ئابووریی - س���ەربازییەی نێوان سعودی و قەتەر و تورکیا. ئەم خەونە له جیۆپۆلیتیکی ناوچەکەدا بەش���ە نەبینراوەکانی ئەو مژدە سیاس���ییانەیە کە دەس���ەاڵتدارانی پارتی بارزانی���دا به کوردی لەژێر س���ەرکردایەتی دەدات، مەبەستمان له مژدەی دروستکردنی دەوڵەتی کوردییە. بەاڵم ئەم مژدەیە جگە لەوەی له ئێس���تادا مژدەیەک���ی خورافییە و لەس���ەر کۆمەڵێک ئەفسانە و بەدحاڵیبوونی سیاس���ی دروس���تبووە، ه���اوکات بەن���او خەیاڵێک���ی سیاس���یدا تێدەپەڕێ���ت ک���ە

بەن���او مۆنۆپۆڵکردنێک���ی ت���ەواوی پارتی بۆ سیاس���ەتی کوردی���ی له هه رێمدا و بەناو کوردانی سەرسەختیی بەگژاچوونەوەیەکی مۆدێلی تێدەپەڕێ���ت. باک���وردا، ڕۆژئاوا و له عەقڵیەتی دەوڵەت دروستکردنی مژدەی سیاس���یی پارتی���دا چەندە بۆن���ی نەوت و غازی لێدێ���ت، ئەوەن���دەش بۆنی خوێنی ڕژاوی جەنگ���ی کورد و ک���وردی لەناو زیاد لەبەشێکی کوردستاندا، لێدێت. ئەمە قسە و لێکدانەوەی سیاسییانەی ئێمە و بوختانکردن بۆ پارت���ی نییە؛ ئەمە ئ���ەو گوتارەیە کە هه م ئ���ەردۆگان و هه م وەزی���ری دەرەوەی تورکی���ا و ه���ه م بەیاننامەی س���ەرۆکایەتی دەوڵ���ەت له تورکی���ادا به هه م���وو دونیایان ڕاگەیاند. ئەمانە بێ هیچ پەردەپۆش���ییەک به هه موو ئەوانەیان ووت کە گوێیان هه یە بۆ گوێگرتن لەگەڵ پارتیدا بۆ لێدانی پەکەکە و

لەناوبردنی پەیەدە ڕێککەوتون.

بەس���ونییکردن و پ���رۆژەی حەوت���ەم: بەسەلەفیکردن

بێگوم���ان بەدحاڵیبوونێک���ی گەورەی���ە کاتێک ئەم س���تراتیژە نوێی���ە کە هه ندێک له هێز و گەمەکەرە قلیمییە س���ەرەکییەکانی دایانڕش���تووە و ناوەڕاس���ت خۆرهه اڵت���ی رەهه ن���دە ب���ۆ ته نه���ا بەڕێوەیدەب���ەن، تورکیا و کورتبکەین���ەوە. ئابوورییەک���ەی دەوڵەتانی خەلیج ته نها پاراستنی رەهه ندە ئابوورییەکانی سیاس���ەتی ووزە نەیهێناون بۆ کوردستان، بەڵکو رەهه ندێکی ئەمنیی- دینیی- ئەتنیشی هه یە کە دەوڵەتە ئیقلیمیە سونییە س���ەرەکییەکان له ناوچەکەدا خەتە گش���تییەکانیان بۆ گەمەکەرە نادەوڵەتییە لۆکالییەکان کێش���اوە. شێخەکانی خەلیج و سوڵتانەکانی تورکیا ته نها دەستی بارزانییان نەگرتووە تاوەکو سیاسییانە ئاراستەیبکەن، ن���او وەک���و له وێن���ە دیپلۆماس���ییەکانی رۆژنامەکاندا دەردەکەوێت، بەڵکو دەستیان لەناو زۆرینەی پڕۆژە ستراتیژییەکانی بواری پیشەسازیی و بازرگانیی ووزە و کولتوور و دین له کوردستانی باش���ووردا هه یە. له پڕۆژەی ووزەو و تەلەکۆمۆنیکاس���یۆنەوە بیگرە، کە یەکەمیان خۆی له نەوت و گازدا و دووهه میان له تەلەف���ۆن و ئینتەرنێت���دا دەبینێتەوە، بۆ پ���رۆژەی بەس���ەلەفیکردنێکی تەواوەت���ی کۆمەڵ���گا و دی���ن و کولتووری���ی ناوچەکە. ئەمەش پەیوەندیی به باوەڕ و ئیمانی شێخانی بەڵکو نییە، دەسەاڵتدارەکانییەوە خەلیج و پەیوەندیی بەوەوە هه یە کە س���ەلەفییەت دەتوانێت ڕەوایەتییەکی دینیی و سیاس���یی به پ���رۆژەی هه یمەنەی ئ���ەوان و ملکەچیی میللەتان���ی ناوچەکە بۆ ئ���ەو هه یمەنەیە،

دابینبکات. گۆڕینی شوناس���ی کورد له شوناس���ێکی تائیفەیەکی سونی-مەزهه ب، بۆ ئەتنییەوە مەترس���یدارەکانی له س���تراتیژە یەکێک���ە خەلیجییەکان���ی. هاوپەیمان���ە تورکی���ا و بەسونیکردنی کورد جگە له ڕووکارە دینییە کۆنەخواز و داخراوەک���ەی، جگە له پرۆژەی تۆتالیتارییانەی جیاوازییە س���ڕینەوەیەکی دینی���ی و نادینییەکانی کوردس���تان، جگە له بەگڵۆباڵکردنی مۆدێلی س���عودیی، مانای دەرهاویش���تنی پرسی کوردیشە له پرسێکی سیاس���یی و دیموکراس���ییەوە ب���ۆ کردنی به پرۆژەیەک���ی ئابووری���ی - س���ەربازیی - ئاتیفیی -ناوچەیی کە کورد تیایدا خاوەنی مافی نەتەوەیی و نیشتیمانی نەبێت، بەڵکو وێنابکرێت کەمینەیەک���ەی س���وننی وەک ک���ە گوایە لەبەردەم ش���ااڵو و مەترس���یی هه یمەنەی شیعەگەرایدایە لەناوچەکەدا. ئەم بەئایینییکردنەی مەسەلەی کورد شانبەشانی مۆدێلێک له پەیوەندیی سیاسیی دێتەکایەوە کە لەسەر وێنەی مۆدێلی پەیوەندیی نێوان ئێران و حیزبواڵی لوبنان���ی بونیاددەنرێت. ئێ���ران یان تورکیا یان واڵتانی کەنداو وەک هاوشێوەکانیش���ی حیزبواڵ و ئەمردەرکەر و وەک پاش���کۆیەکی سیاسیی دەست لەسەر

سنگ و بەوەفا.

هه شتەم: کورد وەک میللەتێکی بێماڵسەرجەمی ئەم مەس���ەالنە یەک مانایان هه یە کە بریتییە لەوەی کورد خاونی ماڵی حوکمڕانییەکی دەوڵ���ەت و نابێ���ت، خۆی ڕاستەقینەی نابێت، بەڵکو کرێچیەک دەبێت لەناو حەس���اری تورکی���ا و واڵتانی خەلیج، یان ئێران و دۆس���تەکانیدا. لەم ستراتیژەدا هێ���زی پێش���مەرگە دەگۆڕێ���ت ب���ۆ هێزی پاسەوانیکردن له بۆرییە نەوتیی و گازییەکان، ب���ۆ بەگژاچوونەوەی هه م���وو ئەوانەی کە بەگژ میح���وەرە سیاس���ییە ئیقلیمییەکاندا دەچن���ەوە، بەرپاکردن���ی جەن���گ لەگەڵ ئەوانەدا کە تورکی���ا به دوژمنیان دەزانێت. بەاڵم هاوکات ڕووبەرێک بۆ ئەو سیاس���ەتە دروستدەکرێت کە ئەم پاسەوانییە لەبەرگی بەرگرییک���ردن له خاک و س���ەروەرییەکاندا، نمایش���کرێت، وانیش���انبدرێت وەک ئەوەی خەونێک���ی دروس���تدەکرێت و دەوڵ���ەت نەتەوەی���ی دێری���ن وەدیدەهێنرێ���ت. ئەم س���تراتیژە بەبێ دروس���تکردنی دیکۆرێکی سیاسیی گەورە و بەبێ دەمامکێکی گەوەرە،

بیروڕا(5٠٩( سێشه ممه ١٢/٢٩/٢٠١5 birura.awene@gmail.com 12

کورد چی لەگەڵ خۆیدا دەباتە ساڵی نوێوە؟

مه ریوان وریا قانعئاراس فه تاح

تێگەیشتنی پارتی بۆ "ئاساییشی

نەتەوەیی" هەرێم بریتییە له کردنی

کوردستانی باشوور بە

سنووری باشووری ئاساییشی

نەتەوەیی دەوڵەتی تەسلیمکردنی تورکیا

مەلەفی پڕۆژەی دروستکردنی

دەوڵەت بە پارتی و گفتوگۆنەکردنیشی

لەناو ڕووبەری گشتیی کوردستاندا چەندە دەرئەنجامی بێهێزیی و داوەشانی هێزە سیاسییەکانی

کوردستانە، هێندەش دەرئەنجامی نەبوونی

وێنایەکی ڕوونە لەسەر دەوڵەت و

کردنی ئەم پرۆژەیەیە بە موڵکی

شەخسی بارزانی

چاالکی تەندروستیی و ئارامیی سیاسی

پێدەچێ����ت پەیوەندییەکی ڕاس����تەوخۆ ئارامیی سیاس����ی و چاالکەوانی له نێ����وان له بواری تەندروستیدا هەبێت. هەر کاتێک ئارامیی سیاسی هەبووبێت له کوردستاندا، هەلێکی����ان تەندروس����تی چاالکەوانان����ی بۆ ڕەخس����اوە ب����ۆ داکۆکیک����ردن له مافە تەندروستیەکانی خەڵک و قسەکردن لەسەر کەموکورتیەکانی سیس����تمی تەندروستی. ب����ۆ بەرزکردنەوەی کەمپینەکان����ی )ن����ا ٤٠٠ی )گروپ����ی عی����ادەکان(، نرخ����ی قەڕوێڵەیەکەی ٤٠٠ به نەخۆشخانە تایبەت س����لێمانی( و )چاو هەر چ����اوەی تایبەت به قوربانیانی ئاڤاس����تین( و دەیان چاالکی و کەمپین����ی ت����ر، له کاتێک ڕوویان����داوە کە ئارامییەکی سیاسی رێژەیی له کوردستاندا بوونی هەب����ووە. به پێچەوانەش����ەوە، هەر کاتێ����ک دۆخی سیاس����ی ب����ەرەو ئاڵۆزی چووبێت و قەیرانی سیاس����ی باڵی بەس����ەر کوردس����تاندا کێش����ابێت، چاالکی له بواری سیس����تمی تەندروس����تی و سیاس����ەتی کێش����ە و به ژێرەوەی بووە تەندروس����تیدا قەیرانە سیاس����یەکانەوە. بینین و درککردن بەم پەیوەندییەی نێوان ئارامیی سیاسی و ئاسانە، تەندروستیدا له بواری چاالکەوانی ئ����ەوەی ڕوون نی����ە هۆکارەکانی کزبوونی چاالک����ی تەندروس����تیە له کات����ی قەیران و

تەنگەژەی سیاسیدا. بەش����ێک له ه����ۆکارەکان پەیوەندیی����ان به سروشتی قەیرانی سیاسی خۆیەوە هەیە. نائارامی سیاسی به تایبەتی له کوردستان و له خەیاڵدان����ی به گش����تی له رۆژه����ەاڵت کۆمەڵگاکان����ی ئ����ەم ناوچەیە یەکس����انە به تێکچونێکی تەواوەت����ی ژیانی کۆمەڵگا. زۆرج����ار قەیران����ی سیاس����ی س����ەرەتای کارەساتی گەورەی مرۆیی و شەڕ و کوشتار و قڕکردن����ی هاونیش����تیمانیان ب����ووە. بۆیە سەرەتاییەکانی ئاماژە دەرکەوتنی لەگەڵ هەر قەیرانێکی سیاس����ی، خەڵک تووشی دڵەراوکێ و بێ هیوایی و ڕەشبینی دەبێت. لەم باردۆخان����ەدا کۆمەڵێک بابەتی وەکو تەندروستی و خوێندن و دیموکراسی و مافی مرۆڤ...هت����د دەکەون����ە پەراوێزی خەمی رۆژان����ەی خەڵکەوە. هاندان����ی خەڵک بۆ گرنگی����دان به بابەت����ە تەندروس����تیەکان و سیستم و سیاسەتی تەندروستی وەکو ئەوە وایە به کەسێک بڵێیت جگەرە مەکێشە بۆ تەندروس����تیت باش نی����ە له کاتێکدا گولە و بۆمب بەس����ەریدا ببارێت! هەرچەندە ئەو له ڕاستیەکانی لێکدانەوەی سەرەوە بەشێ الیە، بەاڵم تەفسیری هەموو دۆخەکە ناکات. له ڕاس����تیدا هۆکارێکی گرنگ����ی تەنگەژەی پشتگوێخستن و بۆ له ئێس����تادا سیاس����ی تەندروستیەکانی کێشە چارەسەرنەکردنی ڕاب����وردو دەگەڕێت����ەوە. به دیوەکەی تردا، تەنگەژەی سیاس����ی زۆر جار دروستکراوی نوخبەیەکی سیاسی شکس����تخواردووە بۆ ش����اردنەوە و دواخستنی چارەسەری کێشە ئاب����وری و پەرەوردەی����ی و تەندروس����تی و

سیاسیەکان. بەش����ێکی تری هۆکارەکان پەیوەندییان به خودی ئەو کەس����انەوە هەیە کە دەست وپەنج����ە لەگ����ەڵ سیس����تم و سیاس����ەتی تەندروس����تی نەرم دەک����ەن. چاالکەوانانی بواری تەندروستی به تەواوەتی هەموو ژیان و تەرکیز و توانایان بۆ تەندروس����تی تەرخان نەکردووە. له ڕاستیدا زۆربەی ئەوانەی لەم بوارە چاالکی دەکەن و دەنووس����ن و قس����ە دەکەن و دەجوڵێنەوە له بنەڕەتدا چاالکەوانی سیاس����ی ی����ا رۆژنامەوانی ی����ا کۆمەڵگای مەدەنین. له کوردس����تاندا ش����تێکمان نیە تەندروس����تیەوە. هەر به ناوی چاالکەوانی بۆیە لەگەڵ سەرهەڵدانی قەیرانی سیاسی، زۆربەی چاالکەوانەکان دەگەڕێنەوە س����ەر خەم����ە س����ەرەکییەکانی خۆی����ان کە ئەو بوارانەی سەرەوەن و بۆ ماوەیەک تەندروستی دەچێت����ە پەراوێزی چاالکییەکانیان یا هەر

به تەواوەتی له بیردەکرێت. س����ەرقاڵبونی ت����ردا، به دیوەک����ەی خەڵک و میدی����ا و چاالکەوانان به تەنگەژەی سیاسیەوە، هەلێکی زێڕین بۆ بەرپرسەکانی بواری تەندروستی دەڕخسێنێت بۆ ئەوەی به ئ����ارەزوی خۆیان و به ب����ێ چاودێرییەکی ئەوتۆ م����ەرام و پالنەکانیان جێبەجێبکەن. بەرپرس����انی بارودۆخانەدا ج����ۆرە ل����ەم تەندروس����تی کەمتر دەردەک����ەون و کەمتر باسی سیستمەکە دەکەن. ئەم بێدەنگییە ب����ۆ بێوێنەی����ە چانس����ێکی کەڕک����ەرە ئەنجامدانی کۆمەڵێک هەنگاوی کوش����ندە کە بۆ ئەنجامدەرانی نالوێت له کاتی ئارامیی

سیاسیدا جێبەجێیکەن. کارەس����اتە کێش����ە و به کورت����ی، گرنگ����ی بەش����ێکی تەندروس����تیەکان هۆکارەکانی قەیران و تەنگەژە سیاسیەکانن. بێدەنگبون لەم کاتانەدا نەک چارەس����ەری قەیرانەکان خێراتر ناکات بەڵکو ئاسۆکانی

چارەسەر لێڵتر و ئاڵۆزتر دەکات.

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

15 )5٠9( سێشه ممه 2٠15/12/29 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

قرتانی نینۆكه كانت زیان به ته ندورستیت ده گه یه نێت

ئه م هه اڵنه له كاتی ددان شۆردندا بیری لێمه كه ره وه

به یانیان: ته ماته ی���ه ك و بیبه رێك���ی ش���یرین و خه یارێ���ك و ئه گه ر توانی���ت پیازێك

بخۆ.له نێوان به یانی و نیوه رۆ میوه بخۆ

نیۆره رۆ:پێ���ش نان خواردن یه ك قاپی گه وره زه اڵت���ه بخ���ۆ له گه ڵ قاپێك ش���له و په رداخێك ئاو، دوای ئه مه به ئاره زی

خۆت خوادنی تر بخۆ.له نێ���وان ژه م���ی نی���وه رۆ ئێ���واره

میوه بخۆ.

ئێواره : قاپێكی گه وره زه اڵته بخۆدواتر قاپێك

شله و و دواتر په رداخێك ئاو.ل���ه دوای نان���ی ئێ���واره واتا ش���ه و: ده توانیت خه یاروت���رۆزی و كاهوبخۆی

به اڵم نابێت هیچ میوه یه ك بخۆیت.تێبینی / ده توانیت چا به تاڵی هه موو كاتێك بیخۆیت، رۆژانه نزیكه ی دوولیتر ئاو بخۆره وه ، به هیچ شێوه یه ك شیرینی چه وری نابیت بیخۆیت، ئه و ش���له نه ی له ژه م���ه كان ئه یخۆیت با چه وری كه م

بێت، رۆژانه نیوكاتژمێر به پێ رێبكه .

ره نگ���ه زۆرجار چه ندین رێگ���ه بگریته به ربۆئه وه ی كێش���ت كه م بكه یته وه ، به اڵم له دواتردا نه توانیه وه ئه و پرۆگرامه بكه یت و به رگه ر برسێتیت نه گردووه ، به اڵم له نوێترین پرۆگرامدا باس له وه ده كات گه رئه م خش���ته یه جێبه جێ بكه یت ئه وه كێش���ت زۆر به باش���ی كه م ده كات ته نها له یه ك مانگدا، 5 كیلۆ له كێشت

كه م ده كات.

قرتان���ی نینۆك���ه كان به ددانه كان خویه كی ب���اوه و زۆر كه س له كاتی دوودڵی و په ستانی ده رونی په ناده باته به رقرتان���ی نینۆكه كان، ئه م حاڵه ته هه رچه نده ده بێته هۆی ناشیرین بوونی ده ست و نینۆكه كان، له هه مانكاتیشدا زیانی ته ندروستی زۆر هه یه ، چونكه ده ست س���ه رچاوه ی میكرۆبه كاتێك تۆش نینۆك���ه كان ده خۆی���ت ئه وه ده خۆیت، به كتری���ا به به رده وام���ی هه ربۆیه ئه وانه ی ئه م خووه یان هه یه زیاتر توشی هه وكردنی گه ده و په تاو س���وربونه وه ی پێس���تی ده وروبه ری

نینۆكه كان ده بن.

رزگار ل����ه م خ����ووه چ����ۆن خ����ۆت ده كه یت؟

- ه����ه ر كاتێك ویس����تت نینۆكه كانت بقرتێنی خۆت سه رقاڵی كارێكی تر بكه ، بۆنمونه تۆپێكی بچوك بگره ده س����ت و به ده س����ته كانت بیگوش����ه ، یان بنێشت

بجوه .-كاتێك ده ته وێت نینۆكه كانت بقرتێنی ، بربه نێك بگره به ده سته وه و نینۆكه كانت چاك بكه بۆئه وه ی نه توانیت بیقرتێنی ، یاخود كرێمی ده س����ت بده له ده س����ت و ده س����ت هه ركات بۆی����ه په نجه كان����ت به ری بۆده مت تام����ی كرێمه كه ئه چێته

ده مته وه و ناتوانیت بیخۆیت.

1- خواردنی چا بۆددان زیان به خشه هه رچه ن���ده زۆر خواردن���ه وه ی چا ددانه كان زه رد ده كات، به اڵم ده كرێت به شۆردنێك پاك ببێت���ه وه ، هه ر بۆیه خواردن���ه وه ی چا به هیچ شێوه یه ك زیان به ددانه كان ناگه یه نێت، به ڵكو یارمه تی به هیز بوونی ددان ده دات له به رئه وه ی

مادده ی فلوریدای تێدایه .

2- جگه ره كێش���ان ته نه���ا ددان���ه كان زه رد ده كات.

ئه م���ه هه ڵه یه چونكه ته نه���ا زه رد كردنه كه روكه ش���ی نی���ه ، به ڵك���و به تێپه ربوونی كات زه ردبوونه ك���ه ئه چێت���ه ق���واڵی ددانه كه وه و به ته واوه تی زه ردی ئه كات و به هیچ ده رمانیه ك النابرێ ، ئه مه جگه له وه ی ك���ه ناهێڵێت خوێن بچێت بۆ پوك و ئه بێته هۆی هه وكردن و دواتریش

ئه بێته هۆی كه وتنی ددانه كان.

3- پنێشت جوێن له بری ددان شۆردن.جوینی بنێش���ت هیچ كاتێ���ك جێگه ی ددان ش���ۆردن و ده زوی ددان ناگرێت���ه وه ، بیر له وه مه كه ره وه كه ك���ه كاتێك خواردنێك ئه خۆیت

به بنێشت جوین ددانه كانت پاك بێته وه .

خشته ی نان خواردن

ی ری

گاۆژ

امئ

ته ه ف

ه

خواردن���ه وه ی له س���وده كانی ش���وكو اڵته ی گه رم، مادده ی به سودی تێدای���ه كه تاراده ی���ه ك رێگری ده كات له پیری ، ئه گه ری توش بوون به شه كره هۆرمۆنی یارمه ت���ی ده كات���ه وه ، كه م ش���ادی ده دات و هه ست بوون به خۆشی له وخواردنه وانه ی���ه كه زی���اد ده كات، بۆسه رمای زس���تان به سوده و به رگریت

به هێز ده كات.

ئه گ���ه ر كۆڵونت هه بوو ئه م خواردنانه مه خۆ. ش���یر به تایبه تی ئه گه ر گه رم بێت، خواردنه سوره وه كراوه كان، فاس���ۆلیاو پاقله مه نێ���كان هه رچه نده ئ���ه م خۆراكانه س���ودیان زۆره به اڵم كۆئه ندامی هه رس ده ئاوس���ێنن، قاوه به تایبه ت به به یانیان یه كێكه له و خواردنه وانه ی كه

ئاوسانی كۆڵۆن دروست ده كات.

خانمانه ی ئ���ه و بۆ ده یانه وه یێ���ت دوگیان بن، گه رده ته وێت ببیت منداڵێكی به خاوه ن���ی ئ���ه وه ته ندروس���ت شێوه یه به م پێویسته ده ست پێبكه یت، ئه گه ر هه یه هه رهه وكردنێكت پێویس���ته چاره سه ری بكه ی���ت، س���ێ مانگ پێش دوگیانی و شه ش له س���ه ره تای مان���گ دوگیانیدا حه بی فۆلیك ئه س���ید بخ���ۆ، گ���ه ر

ئه م جۆره خواردنانه مه خۆ بۆ خامنی دوگیانسودی شوكو اڵته

كێشت زۆره پێویسته کێشی خۆت پێویسته بكه یته وه ، كه م به باشی

وه رزشی رۆژانه ئه نجام بدرێت.

به بێ ئه وه ی برسیت بێت كێشت كه م بكه ره وه

زۆرن ئه وانه ی ، كه هونه ری خۆلێنه بانكردن و گوێلێخه واندنیان به پێی په رژه وه ندییان هێنده بااڵی���ه ، كه بتوانن كوردواته نی ئه ش���ه مبیلال بۆ هه مو ش���تێك بك���ه ن و ته نان���ه ت ئه گه ر پێویس���تبكات به ماس���تیش بڵێن ڕه ش. ئه م چه ش���نه له هه مو ئاس���ت و پل���ه و پایه كاندا هه ن و له كۆمه ڵ و داموده ستگاكاندا ده بینرێن و كاریش���یان وه ك ئ���او ڕۆیش���توه و ده ڕوات. له به رامبه ردا كه سانی تریش هه ن، كه ئاماده نی���ن له به ر هی���چ ش���تێك و په رژه وه ندییه ك بێده نگ���ه ل���ه و كار و ڕه فتارانه بك���ه ن، كه

به نه رێنییان ده زانن.به نده ، سوپاس بۆ په روه ردگار، كه هه میشه له گه ڵ گیانی مه حویدا ده ڵێم و وتومه : به حه ق ه���ه ر حه ق به ناحه ق ناحه ق���م وتوه له ڕۆژێ بوم... جا هه ر له و ڕوانگه یه ش���ه وه له )22/ 9/ 2015(دا، وتارێكم له له ڕۆژنامه ی ئاوێنه دا، به ناونیش���انی ))له زانین���ه وه بێ���ت یاخود نه زانی���ن، وه زیرانمان بڕیاری ش���ه هیدكردنی زمانی بێن���ازی كوردی ده ده ن(( باڵوكرده وه . له وێ���دا هه رچییه كم وت���وه ، له په رژه وه ندیی ب���ااڵی نه ته وه ییی���ه وه س���ه رچاوه یانگرتوه و خاڵبه خاڵ لێیانبه رپرس���م. هه ر كه س���ێكیش ئ���ه و په رژه وه ندییه ڕه چاوب���كات، ئه وا به بێ هیچ گومانێ���ك وتاره كه به بابه تێكی ئه رێنی و وه زاره ت كه چ���ی ده بینێ���ت، دڵس���ۆزانه له ب���ری ئ���ه وه ی ب���ه وردی لێیبكۆڵێت���ه وه و ڕه چ���اوی ب���كات، هات���وه به وتارێ���ك، هه ر له ڕۆژنام���ه ی ناوبراودا، ل���ه )3/ 11/ 2015(

دا، به ناونیش���انی ))له زانینه وه بێت یاخود نه زانی���ن هه ندێك ب���ه دوای ته وژمی جۆرێك له نه زانینه وه ن((، وه اڵمی به نده یان داوه ته وه ، جا ئه وه یڕاستیبێت پێش ئه وه ی خۆم بیبینم، له الیه ن چه ند دڵسۆزێكه وه ته له فۆنم بۆ كرا، بۆئه وه ی وه اڵم بده مه وه . سه ره تا ویستم خۆم ل���ه و وه اڵم و وه اڵمكاریی���ه به دوربگرم، به اڵم به خوێندن���ه وه ی بابه ته كه ، هاتمه س���ه ر ئه و بڕوایه ی وه اڵمبده مه وه ، چونكه هه س���تمكرد نه خوێندوه ت���ه وه ، ب���ه وردی وتاره كه ی���ان ه���اوكات بڕێك پالریش���م تێگی���راون، جگه له وه ش په له پڕوزێ و ناوردیی زۆریش���ی پێوه دییاره . جا بۆیه ناچاربوم له پێناو ڕاس���تی و بێمه وه نه ته وه ییماندا، ب���ااڵی په رژه وه ندیی

ده نگ.كاكی ده مڕاس���تی وه زاره ت، ك���ه به ناوی وه اڵمه كه ی ڕاگه یان���دن( )به ڕێوه به رایه ت���ی داوه ته وه ، له سه ره تاوه سه باره ت به وتاره كه ی به نده ، ده ڵێت: ))... سه ره ڕای پێشه كییه كی دروس���ت و خه مخۆران���ه ...((، لێ���ره دا من

ده پرس���م ئه گه ر ئه م قس���ه یه ت ڕاس���تبێت، ئیت���ر بۆچی دواتر ده مانكه یته موزایه ده كاری سیاس���ی و ناوچه یی؟!. من ده ترسم كڵێشه ی ئاماده و به رده ست هه بێت بۆ مۆركردنی هه ر كه س، كه قس���ه كانی له سنوری ئه شه مبیلال و

چه پڵه كوتان بترازێت.دواتر، ده ڵێ���ت: گۆوایه من ))كه وتومه ته س���ه ر ش���ه پۆلی زمانی ناوچه یییانه و به هیچ شێوه یه ك پێڕه وی خاڵبه ندی و بكه ر و دو واو ڕێی قورس و س���وكم نه كردوه .((. سه باره ت به به ش���ی یه كهه می ئ���ه م ڕه خنه ی���ه ، ئه وا من پێمخۆش���ه كه بزانم زمان���ه ناوچه ییه كه كامه ی���ه ؟ بۆئ���ه وه ی ناناوچه یییه كه فێرببم، به اڵم پێموایه ئ���ه م به ناوچه ییزانینه به هۆی ئ���ه و وش���ه و زاراوانه وه یه ، ك���ه به گوێی ئه و ئاش���نانه بون و تێیاننه گه یش���توه ، ئه گه رچی كوردی���ی په تین. هاوكات زۆرمپێباش���ه ، كه ئه گه ر ئێوه مانان خه مێك���ی ئاواتان هه بێت، چونك���ه وا بۆ چاره كه س���ه ده یه ك ده چێت، كه به نده به لێكۆڵین و وت���ار و چاوپێكه وتنی ته له فزیۆنی و ڕادیۆیی و كۆڕ و سمینار له كاری ڕژددام، له هه م���و ئه مانه ش���دا خه مم خه می نه ته وه كه م و زمانی كوردی و زمانی ستانداردی كوردییه . جا ئه گه ر له ئێ���وه ی به ڕێز و چه ند وه زاره تێكه وه پش���تگیریمان لێبكرایه ، ئه وه زۆر چاك ده بو، ئ���ه و باره ناهه مواره ش، كه زمانی كوردیی تێكه وتوه ، وا نه ده بو. به ش���ی دوهه می ڕه خنه كه ی س���ه باره ت به ڕێنوس���ی وتاره ك���ه ی به نده ی���ه و تابڵێیت قس���ه كانی به جێن و له دڵیشه وه سوپاسگوزاری به ڕێزیانم، به اڵم گله یییه كی زۆریش���م لێی هه ن، چونكه له كوردس���تاندا له وه ی بێئاگابێت پێده چێت ده گوزه رێ���ت، كه ه���ه ر گۆڤ���ار و ڕۆژنامه و ته نان���ه ت ده س���تگایه كیش، خ���ۆی بۆخۆی ڕێنوس���ێكی تایبه ت به خ���ۆی ڕه چاوده كات و الی گرنگنییه ، كه ڕاستبێت یان هه ڵه ، به ڵكو گرنگ ئه وه یه بڵێت ئێمه ش شێواز و ڕێنوسی خۆمانمان هه یه . جا بۆیه به ڕێزتان و سه رجه م خوێنه رانیش ئاگادارده كه مه وه ، كه ئه وه ی ئێوه دیوتانه له الیه نی ڕێنوس و خاڵبه ندییه وه ، زۆر جیاوازه له وه ی به نده بۆمناردون، به اڵم ئیتر ئه وه ئه و بێسه روبه رییه ی هه لومه رجی زمان و نوسینی كوردییه ، كه ئێمه مانان له خه میداین و

لێیده دوێین و كه س نییه گوێبگرێت!.دوات���ر، ده ڵێت: ))مامۆس���تا هۆگر باش ده زانێت كه س���ێكته ری په روه رده له هه رێمی كوردس���تان، ساڵ به س���اڵ گۆڕانی به سه ردا هاتوه و پێش���كه وتوتر بوه و به ئه وڕوییتركراوه ...((. به نده له به رامبه ر ئه و بۆچونه دا ده ڵێم من ئه گه ر وابزانم كه په روه رده ساڵبه س���اڵ پێش���كه وتوتره ، ئیت���ر بۆ ده بێ���ت ڕه خنه م هه بێ���ت؟ به ڵكو ده ب���و ته نی���ا باره كه ڵاڵ و

ماش���ه ڵاڵ پێویس���تبوایه . نه خێر ئازیزم من واینابینم، به تایبه ت له الیه ن���ی زمانه وه ، كه ئه مه ی���ان الی به ن���ده زۆر گرنگ���ه ، چونكه ناس���نامه و كۆڵه كه ی بون���ی نه ته وه كه مانه . ج���ا بۆئه وه ی تۆی ئازیز و هه مو ئه وانه ی ئه م وه اڵم���ه ده خوێننه وه ، با بێ���ن و به ویژدانه وه به راوردێك له نێوان ئاستی زانستی ده رچوانی 12 ی ئاماده یی ئێستا له گه ڵ ئه و ئاسته ی كه خوێندكاران���ی پێش ڕاپه ڕین هه یانبو، بكه ن، به تایبه تیتریش با له ئاس���تی توانای زمانیی ئه و دو س���ه رده مه دا بێت، تاوه كو ڕاس���تیی

بۆچونه كانیان بۆ ده ربكه وێت. له جێگه یه كی ت���ری وه اڵمه كه دا، ده ڵێت:

))... خۆش���تان ب���اش ده زانن ك���ه زمانی زانس���ته كان له هه م���و واڵتانی پێش���كه وتو و مۆدێ���رن به زمان���ی ئینگلیزیی���ه ...((. من ئ���ه و واڵته پێش���كه وتو و ده پرس���م كامه ن مۆدێرنان���ه ؟! بڵێی ئه م قس���ه یه به تایبه ت له بڕگه ی )پێشكه وتو و مۆدێرنه كه یدا( قسه ی بێ مزه نه ب���ن؟!. دواتر، ده ڵێت: ))قوتابی ك���ه له قۆناغی دوان���زه ی ئاماده یی بۆ زانكۆ ده په ڕێته وه ، ئه وا به شه زانستییه كانی هه مو به زمان���ی ئینگلیزی ده خوێنێ���ت، بۆیه ئه مه دوباره ده بێته پاڵپشتییه كی مه زن بۆ قوتابی له زانكۆ بتوانێت پشت به خۆی ببه ستێت...((، ئه م قسه یه ی كاكی ده مڕاست له م پاساوه یدا، زۆر له قس���ه ی پیاوانی ڕژێمی پێشو ده چێت، كه له هه شتاكانی س���ه ده ی پێشودا ده هاتنه هانیانده دان، باوكان���ه وه و كۆبون���ه وه ی ناو منداڵه كانیان له به كوردیخوێندن���ی تاوه ك���و به ر خوێندنی بیاننێرنه په شیمانیانبكه نه وه و عه ره بیزمان، چونكه )به قس���ه ی ئه وان(، كه بچنه زانكۆ ئه وا نه زانینینی عه ره بی گرفتیان بۆ دروس���تده كات، هاوكات به عه ره بیخوێندن هه ل���ی كاری���ان ب���ۆ ده ڕه خس���ێنێت. ئه م قسانه ش���یان بۆ گ���ه وره و بچوك ئاش���كرا و به ڵگه نه ویس���تبو، كه ش���ینه كه بۆ حسه ین نه بو، به ڵكو بۆ هه ریس���ه كه بو!، كه ئه ویش له به كوردیخوێندنی دوژمنانه یانب���و ترس���ی

خه ڵكی ئێمه .دوات���ر كاك���ی ده مڕاس���ت، ده فه رموێت: ))تكایه ئه م پرس���ه مه كه نه موزایه ده یه كی سیاسی و ناوچه ی و ڕێگه بده ن ئێمه هه نگاوه ئه رێنییه كانی خۆمان له ئاست په روه رده به رینه پێشه وه ، مه ترسییه ك له گۆڕێدایه وه ك له مپه ر له به رده م هه نگاوه كانی وه زاره تی په روه رده ، ئه و مه ترسییه خه ڵكی ساده دروستی ناكه ن، به ڵك���و كه س���انی وه ك جه نابتان دروس���تی ده كه ن له وه ی كه خوانه خواسته به مه رامێكی دیكه و به خواس���تێكی دیكه وه ده جوڵێنرێن و ڕێگ���ه ناده ن هه ن���گاوه ئه رێنیی���ه كان بچنه پێشه وه ...((. یاران به ڕاستی ئه م فه رمایشته ئێس���تێكی زۆر هه ڵده گرێت. یه كهه م: له وه دا كه به موزایه ده كاری سیاسیم له قه ڵه مده دات، بۆیه ناچارم كه بڵێم له بێخه به ران كه ش���كه ك ساڵوات!، ئازیزم به نده سه ر به هیچ حیزبێك نیم، تاوه كو موزایه ده ی سیاسی بكه م، دوهه م: م���ن له ڕۆژگارێكدا له خه م���ی زمانی كوردیدا بوم و وه ك پسپۆڕی هه ڵمبژاردوه و خستومه ته پێش پس���پۆڕییه كانی ئه ندازه و قانونه وه ، كه ڕژێم به شی كوردیی كردبوه بێبه هاترین به ش، ته نانه ت كه س���انی خۆفرۆش و گێلی كوردیش

به به شی ده هۆڵوزوڕنا ناویانده برد.

رۆژی 21-12-2015 ئه نجومه ن����ی وه زیرانی حكومه تی هه رێمی كوردس����تان رونتر بڵێین حكومه ته ك����ه ی پارت����ی پڕۆژه یه ك����ی به ناو چاكسازی 11 بگه یی راگه یاند. پرس ئه وه یه ئای����ا ئه مه پ����ڕۆژه ی چاكس����ازیه یان خۆڵ كردنه چ����اوی خه ڵكه ؟! بۆ باش����تركردنی گوزه ران����ی خه ڵك����ه یان ب����ۆ كپكردنه وه ی ده نگ����ه ناڕازیه كانی ش����ه قامه ؟! پاش ئه و كوده تای����ه ی كه پارتی به س����ه ر پارله مان و وه زیره كانی گۆڕاندا كردی ده س����تی داوه ته هه ندێك هه ن����گاوی به ناو چاكس����ازی ، به و نیازه ی به خه ڵك بڵێ ئه وه ی گۆڕان بۆینه كرا له حكومه تدا وا ئێم����ه ده یكه ین. بزوتنه وه ی گۆڕان بۆ چاكسازی چوه حكومه ت و به هۆی سوربونی له س����ه ر جێبه جێكردنی پڕۆسه ی چاكسازی كوده تایان به سه رداكرد، چاكسازی پێویس����تی به چاكس����ازه پالنی بۆ دابنێت و ئه نجام����ی بدات نه ك ئه وانه ی هه رێمیان به م

رۆژه گه یاند.له :-به دامه زراوه یكردنی بریتیه چاكسازی حكوم����ه ت و فه رمانگه كان����ی وه زاره ت و ئیداری و بنبڕكردن����ی گه نده ڵ����ی دارای����ی و به رزكردن����ه وه ی به مه به س����تی یاس����ایی، ئاس����تی بژێوی تاك، هاوس����ه نگی له ئه رك م����اف، پێشكه ش����كردنی خزمه تگوزاریه كان پڕۆژه كان به رز، جێبه جێكردنی به ئاستێكی به كه مترین تێچون، باشترین جۆر، كورتترین

ماوه .ئایا به م هه نگاوان����ه ی حكومه ت كام له م

تابه تمه ندیانه ی چاكسازی پێكاوه ؟!قه یرانی دارایی بۆ؟!

هه رێمی كوردس����تان مانگانه پێویس����تی به 750 ملیۆن دۆالر واته )925ملیار دینار( هه ی����ه بۆ موچه ی یه ك مانگ. موچه خۆران ژماره ی����ان 14000000 كه س����ه ، 750000 یان كارمه ندن، ئه گه ر ژماره ی دانیشتوانی هه رێم 5 ملیۆن كه س بێت و خوار ته مه ن 18 ساڵی لێده ركه ین ئه وا له هه ر 1,8كه س یه ك كه س موچه خ����ۆره ، له هه ر 3,3كه س یه ك كه س كارمه نده ، ئه مه یه گرفتی سه ره كی هه رێمی موچه خۆرك����ردن دی����ارده ی كوردس����تان، به مه به س����تی كڕینی وه الئی تاك له ئه نجامی ملمالنێی ناته ندروس����تی پارت����ی و یه كیه تی سه رده می دو ئیداره ییه وه دروستبو. ئێستا حكوم����ه ت ناتوانێ به م ش����ێوه یه به رده وام

بێ����ت، موچ����ه ی ب����ۆ نادرێت، پ����ڕۆژه كان وه س����تاوه ، بودجه ی به كارخستن)تشغیلی( ی له ئاستێكی زۆر نزمدایه ، بودجه ی هه رێم 95% پش����تی به نه وت و 05% پش����تی به باج و گومرگ به س����توه ، بۆ ئه وه ی ئه م بارودۆخه حكومه ت پێویس����ته چاكبكرێت قه یراناویه

به م چاكسازی له م بوارانه دا بكات:- 1- پڕۆسه ی گه ڕان و ده رهێنان و فرۆشتن و خه رجكردنی داهاتی ن����ه وت به دامه زراوه یی بكرێت و له ده س����تێكی پاك و متمانه پێكراودا بێ����ت. چاوخش����اندنه وه به گرێبه س����ته كانی بواری ن����ه وت و گازدا بكرێت به ش����ێوه یه ك

به رژه وه ندی گشتی پارێزراوبێت.2- سااڵنه 3 ملیار دینار بۆ به رهه مهێنانی كاره با ئه درێته كۆمپانیاكانی كه رتی تایبه ت، زۆر گرنگه چاوخشاندنه وه به گرێبه سته كانی به رهه مهێنان����ی كاره ب����ادا بكرێ����ت، ئ����ه و نه پاراستوه گش����تی مافی گرێبه س����تانه ی

پوچه ڵبكرێنه وه .3- ئه گه ر پێویست بكات نه وت و گاز و كاره با خۆماڵی )تأمی����م( بكرێت، نابێ����ت و ناكرێت س����امانی ئه م هه رێمه چه ن����د كۆمپانیایه ك به ت����ااڵن بیبات و حكومه ت ق����ه رزار و خه ڵك

بێنان و النه و ئێمه ش بێده نگبین.4- به پالنێكی مه دروس باج و گومرگ زیاد

بكرێت. به تایبه ت بۆ كااڵ ناژیاریه كانئ����او كاره ب����ا و وزه ی فرۆش����تنی -5كۆكردنه وه و فڕێدانی خۆڵوخاش����اك و ئاوه رۆ به رپرس����بن فه رمانگه كان بكرێ����ت و دیاری له وه رگرتنی پاره كه ی به بێ هیچ دواكه وتنێك، ئه گه ر دو مانگ پاره ی ئه م خزمه تگوزاریانه

نه درا سزای سه رپێچیكار بدرێت. 6- ل����ه روی ئیداری����ه وه حكوم����ه ت خۆی فۆڕمات بكاته وه ، ئه و كارمه نده ی دو موچه یه بیكاته یه ك ئه وه ی نایاساییه )بندیوار( دوری بخاته وه ، وه زاره ت و به ڕێوه به ره گشتیه كان بۆ كه مترین ژماره دابه زێنێت، به ڕێوه به رایه تیه گشتیه كانی پارێزگاكان بكاته به ڕێوه به رایه تی

به هه مان ده سه اڵته وه .7- كه مكردن����ه وه ی موچ����ه ی پله بااڵكان و زیادكردنی موچه ی پله نزمه كان و خانه نشین و موچ����ه ی كه مكردن����ه وه ی پێش����مه رگه ،

موچه ده سكاری پله تایبه ت، خانه نش����ینی زیادكردن یان كه مكردن پێویس����ته له س����ه ر غ����ال و سله المس����تهلك، بنه مای )التچخ����م،

المعیشه (.8- ده س����تی حیزب له حكومه ت ببڕدرێت و پۆس����ت و پایه به پێی توان����ا و CV بێت )

كه سی شیاو بۆ شوێنی شیاو(9- چاكسازی یاسایی ده سپێبكات، یاسا بۆ هه مو كه س سه روه ر بێت، كه س له سه رو یاس����اوه نه بێ����ت، ئه وانه ی م����اڵ و موڵكی ده وڵه تیان به ناڕه وا یان به حیله ی یاس����ایی بردوه به حیزبه كانیشه وه لێیانوه ربگیرێته وه ، ئه وان����ه ی تۆمه تبارن بچنه ب����ه رده م دادگا و

دادگایی بكرێن و كه س داڵده یان نه دات.10- پالنێكی ش����یاو بۆ خانه ش����ینكردنی ده رچوان����ی دامه زراندن����ی كارمه ن����ده كان و

كۆلیج و په یمانگاكان دابڕێژرێت.11- كارمه نده كانی كه رتی تایبه ت هه مان ماف و ئیمتیازاتی كارمه ندانی كه رتی گشتیان

هه بێت.به كه رتی بكرێ����ت چاوخش����اندنه وه -12تایبه ت����دا، دوب����اره پۆلێن����ی كۆمپانیاكان باج����ی به س����تراكتۆر و چ����او بكرێت����ه وه و كۆمپانیاكاندا بخش����ێنرێته وه له به رژه وه ندی

گشتی .13- پالن����ی گه شه س����ه ندنی به رهه م����ی خۆماڵی بدرێت و ده س بكرێت به سیاس����ه تی خۆبژێوی )االكتف����ا و الژاتی (. به ش����ێوه یه ك

كه مترین هاورده مان بوێت.14- چاكس����ازی س����ه ربازی ده سپێبكات پێش����مه رگه و هێ����زی به یه كخس����تنه وه ی ئاسایش و پۆلیس، سنورداركردنی پاسه وانی س����ه رۆكایه تیه كان و به تایبه ت به رپرسه كان

ئه ندامانی مه كته بی سیاسی. پڕۆژه كه ی حكومه ت كاری له سه ر كردوه

ته نها به شێكه له بڕگه ی حه وته م. ئای����ا به م به ناو چاكس����ازیه چه ند)وفر(

كراوه بۆ خه زێنه ی هه رێم ؟دوه یان بۆ. له هه رێمی كوردستاندا ئه م پله تایبه تانه

هه ن:-

بیرورا 14(509( سێشه ممه 2015/12/29

وه‌اڵمێك‌بۆ‌كاكی‌‌ده‌مڕاستی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌په‌روه‌رده‌

گۆشه‌یه‌که‌دو‌هه‌فته‌‌جارێک‌"شێرکۆ‌کرمانج"‌ده‌ینوسێت

که‌سک‌و سۆر

سەدام‌چۆن‌داعشی‌دروستکرد،‌وانەیەک‌بۆ‌بارزانی

لەوەتەی داعش موس���ڵی داگیرکردوەو سوریاو له بەشێکی ئیس���المی خەالفەتی زۆر ژمارەیەک���ی دامەزران���دوە عێ���راق باس بەسەرسوڕمانەوە چاودێری سیاسی داعش "کتوپڕی" گەشەی له سەرهەڵدان و دەک���ەن. کۆمەڵێک هۆکار باس���دەکرێن، لەوانە: سیاس���ەتە چ���ەوت و دەمارگیرییە مەزهەبییەکانی نوری مالیکی ؛ پیالنگێڕیی واڵتە سوننەکانی وەک تورکیاو سعودییەو قەت���ەر؛ سیاس���ەتە چەوتەکان���ی جۆرج پەلەکردنی عێ���راق و له داگیرکردنی بۆش هێزەکانیان له کێش���انەوەی ئۆباما باراک له عێراق. بێجگە لەمانە کەسانێکیش هەن کە دروس���تبون و تەش���ەنەی داعش وەک پیالنێک���ی ئەمریکاو ڕۆژئ���اوا دەبینن بۆ

"ناشیرینکردنی" ئیسالم. "پیالنگێڕییەک���ەی" ئەمریکاو ڕۆژئاوای لێدەرچێت هەمو ئ���ەو هۆکارانەو دەیانی دیک���ە دەکرێت لەپش���ت س���ەرهەڵدان و گەشەی داعش ببینرێن. ئەوەی لەم نێوەدا باسیلێناکرێت ئەو پاشخان و زەمینەیە کە وایکرد داعش و داعشیزم لەنێو سوننەکانی عێراقدا، کە ناسرابون به مەیلداری بۆ بیری نەتەوەیی-عەرەبی سێکوالر، بەو خێراییە گەش���ەبکات. ئ���ەم بابەت���ە هەوڵێکە بۆ

قسەکردن لەسەر ئەو ڕەهەندە. هەڕەشەی سەدام له وتارێکدا له 1979، له هەم���و ئەوان���ە دەک���رد ک���ە هەوڵ���ی بەسیاس���ییکردنی ئیس���الم دەدەن. ئەو پێیواب���و تێکەڵکردنی دین به سیاس���ەت دابەش���بونی ه���ۆی ببێت���ە لەوانەی���ە مەزهەبیی بنەمای لەس���ەر بەعسییەکان )سوننەکان و ش���یعەکان(. بەپێچەوانەوە، گەش���ەی لەگ���ەڵ له هەش���تاکان ئیسالمیزم و بەمەبەس���تی بەگژاچونەوەی خومەینی، س���ەدام وردەوردە سیاسەت و مەیله س���ێکوالرەکانی وەالدەن���ا. ئەوەش به بەکارهێنانی زاراوەو چەمکە دینییەکان بۆنمونە، له وت���ارو هەڵس���وکەوتەکانیدا. زاراوەی "بەیعە"ی ئیس���المی بەکاردەهێنا

بۆ نیشاندانی پشتیوانی له سەدام. لەگەڵ هەڵگیرس���انی شەڕ لەگەڵ ئێران له هەشتاکان بەکارهێنانی زاراوەو سیمبولی دینیی زیادیانکرد. یەکێک له فەیلەقەکانی س���وپای ناونرا "الله اکبر"، هاوکات بەیانە ئایەتی به خوێندن���ەوەی س���ەربازییەکان هەڵمەت و دەس���تیانپێدەکرا؛ قورئانی���ی هێرشە س���ەربازییەکانیش کۆدی دینییان بەس���ەرابڕا، وەک "رمچ���ان المب���ارک" و

"توکلنا علی اللە" و "انفال".له کاسێتێکدا کە مێژوەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ناوەڕاستی 1986، کە لەسەر ئینتەرنێت دەستدەکەوێت، سەدام هاوڕێ حزبییەکانی له کۆبونەوەیەکدا پێش���نیازی ئەوە دەکەن کە لەگەڵ ئیخوانەکان له میس���رو سودان قس���ەبکرێت و پەیوەندی دروس���تبکرێت. مەبەس���تی س���ەدام ئەوەبو ک���ە نەوەک ئێران هێزە ئیس���المییەکان له دژی بەعس دەیەویست سەدام هاوکات بەکاربهێنێت. خۆی له شەقامی عەرەبی نزیکبکاتەوە، کە

کەوتبوە ژێر کاریگەریی ئیخوانەکان. وەرچەرخانی گ���ەورە له گوتاری دینیی س���ەدام دوای داگیرکردنی کوەیت له 1990 ڕویدا. ئەوەبو چەند ڕۆژێک پێش هێرشی هاوپەیمانەکان له کانونی دوەمی 1991 دا، سەدام دروشمی "الله اکبر"ی بۆ سەر ئااڵی عێ���راق زیادکردو خۆش���ی وەک پاڵەوانی موسڵمانان نمایشدەکرد لەدژی ڕۆژئاوا.

گەڕان���ەوە س���ەدام بەو له نەوەت���ەکان ڕوکەشیانە بۆ دین نەوەستا بەڵکو قوڵتر بەرەو دین هەنگاوی هەڵهێنا. له حوزەیرانی 1993 هەڵمەتێکی خستەگەڕ کە به حەملەی ئیمان ناس���راوە. ڕوی سەرەکی حەملەکە بەعس���ییەکان و قوتابخانەو له مندااڵن���ی دادوەرەکان و ژن���ان و زیندانیان بو. وەک بەشێک له حەملەکە دو زانکۆی ئیسالمی و ژمارەی���ەک کۆلێج و قوتابخان���ەی دینیی کران���ەوە. پێش���تر ل���ه 1989 زانکۆیەکی دیکەی ئیسالمی بەناوی زانکۆی سەدام بۆ دامەزرابو. دەرچوانی ئیسالمی دیراساتی ئەم زانکۆو کۆلیجانە له پۆس���تی دینیی-حکومی کە لەگەڵ حەملەکە دروستکران،

دادەمەزرێنران. دینییەکان له قوتابخانەو له وان���ە بێجگە تەلەفزیۆنەکان���ی زانک���ۆکان، کۆلێ���ج و دەوڵەت، کە تاکە میدیای ڕێگەپێدراوبون، خوتب���ەی به باڵوکردن���ەوەی دەس���تیان جومعانە ک���ردو بەرنامەی دینی ڕۆژانەش پەخش���دەکران. هاوکات دەس���ەاڵتدارانی عێ���راق بەمەبەس���ت ی���ان له بێئاگاییەوە

حزب���ی له چاالکییەکان���ی چاوپۆش���یان ئیس���المی عێراق، کە شاخەیەکی ئیخوان موسلمین بو، کرد. حزبی ئیسالمی ئەوەی خانەکانی. دامەزراندنەوەی بۆ بەهەلزانی دەرکەوتنیش���یان له س���ااڵنی دوای 2003 وەک حزبێکی س���ەرەکی نێو س���وننەکان ئام���اژەن بۆئ���ەوەی ک���ە ئ���ەو کارانەی

له نەوەتەکان کردبویان بەرهەمداربون.سەدام و ڕژێمەکەی حەملەکەی ئیمانیان وەک وەرچەرخانێکی مێژویی و پەروەردەیی و کەلتوریی له عێراق دەناساند. له ڕاپۆرتێکدا کە له ناوەڕاس���تی 1998 نوسراوە باسیان لەوەکردوە کە تا ئ���ەوکات چوار ملیۆن و نیو خوێندکار له "س���ەرچاوەکانی ئیمان" ئاوی���ان خواردۆتەوە، واتە خوس���ێنرابون

لەنێو بیریی دینیی. حەملەکە نەیتوان���ی ئامانجەکانی خۆی بپێکێ���ت )بۆ ئامانج���ەکان و هۆکارەکانی شکس���تی حەملەکە تەماشای کتێبەکەی م���ن "الهوی���ه والوگن فی الع���راق" بکە(، کەچی ئەنج���ام و دەرئەنجامی زۆر خراپی لێکەوت���ەوە چونکە ب���و به مایەی چاندنی تۆوی سەلەفیزم لەنێو سوننەکانی عێراق. هۆکاری ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆئەوەی کە لەالیەک سەدام فەزای لەبەردەم مەالکانی مزگەوتەکان ئاوەڵکردبو و لەالیەکی دیکەش قوتابخانەکان و فەزای گشتی شێدارکرابون به بی���ری دینی���ی، ک���ە س���ەلەفییەکان و ئیسالمییەکان بەقازانجی خۆیان کەڵکیان

لێوەردەگرت.ڕۆژنامەی بابل، کە عودەی کوڕی سەدام سەرپەرشتی دەکرد، له 12 ی حوزەیرانی 1994 دان���ی ب���ەوە نابو کە ئیس���المیزم "له کۆلێج���ە دینیی���ەکان و مزگەوت���ەکان

تەشەنەی کردوە". حەملەی ئیمان ن���ەک هەر ئەوانەی کە له کۆلێجە یان هاوتوچۆی مزگەوت���ەکان، دەخوێن���د، دەرس���یان ئیس���المییەکان مامۆس���تاکانی بەڵک���و توندڕەوک���رد سەرەتایی و ئامادییشی بەهەمان چارەنوس برد. ئەو مامۆستا توندڕەوانەش کاریگەریی خوێندکارەکانیان لەس���ەر ڕاستەوخۆیان

دانابو. ئ���ەوەی لەدوای ڕوخانی س���ەدام بینرا به دەس���تی مردن���ی پێ���ش تۆوەک���ەی س���ەدام و ڕژێمەک���ەی چێن���را. لەئاکامی حەمل���ەی ئیم���ان و کارو چاالک���ی حزبی ئیس���المی و گروپە س���ەلەفییەکان ئیدی نەک هەر ناوچە شیعەنش���ینەکان بەڵکو ناوچ���ە سوننەنش���ینەکانیش کەوتبون���ە ژێ���ر کاریگەری���ی چەم���ک و ئایدیۆلۆجی

ئیسالمیزم. س���ەدام رژێمەک���ەی ڕوخان���ی دوای سەلەفیزم و باڵوبونەوەی کاریگەرییەکانی ئیس���المیزم ل���ەو ش���ەڕە خوێناویی���ەی نێوان ش���یعەکان و س���وننەکان هەروەها س���ەرهەڵدانی دەیان گروپ���ی توندڕەوی سوننەنش���ینەکاندا لەناوچە ئیس���المیی

دەرکەوت. بارزانی و حکومەتەکەی له هەرێم لەماوەی بیس���ت ساڵی ڕابردو بۆ س���نوردارکردنی حزبه ئیسالمییەکانی پێگەی دەس���ەاڵت و کوردس���تان کۆمەڵێک مەالی س���ەلەفیان پێگەیان���دوەو کوردس���تان له هەرێم���ی کۆمەک و دایانمەزراندون و له مزگەوتەکاندا پش���تیوانی له کۆمەڵێک مەالی س���ەلەفی دیکەش دەکەن کە گوای���ە ئەوانە مەالی باڵودەکەنەوە. دین���داری دین و دیندارن و ئەو مەال س���ەلەفییە بەن���او مەدخەلیانە بیرگەلێک���ی کۆنەپارێ���زو کۆنەپەرس���تی دینیی باڵودەکەنەوە کە ڕاست ژینگەیەک بەرهەمدێنێت کە ڕادیکالیزمی ئیس���المیی له هەمو فۆرمەکانی به داعش و قاعیدەوەش له بێدەنگی بارزانی ئەوەی دروستدەکات. یەکێتیی دا کردویەتی و دەیکات حەملەیەکی دەرئەنجامەکانی ئیعالننەک���راوەو ئیمانی ل���ەوەی س���ەدام خراپتر نەبێت باش���تر

نابێت. ئەو هەڵەیەی کە سەدام له عێراق کردی، بارزانی له کوردستان وا دوبارەی دەکاتەوە، ش���ێدارکردنی به خوس���اندن و ئەوی���ش فەزای گش���تی کوردستان بەبیری دینیی و س���ەلەفیی. دەس���ەاڵتدارانی هەرێم، نەک هەر بارزانی و پارتەکەی بەڵکو یەکێتیی و گۆڕانی���ش، زو بەئاگانەیەن���ەوەو ڕێگری ل���ەو مەالیان���ە نەکەن ئەوە کوردس���تان لەپاڵ دەیان قەیرانی سیاس���یی و ئابوریی نوقمی ژێر فکری سەلەفیزم و ئیسالمیزم و داعش���یزمیش دەبێ���ت. ئاکامەکانی ئەو

نقوبونەش پێویستی به شیکار نییە.

پ. د. ه�ۆگ��ر ش��ێخ م��ه ح�موود

من له ڕۆژگارێكدا له خه می زمانی كوردیدا بوم و وه ك پسپۆڕی هه ڵمبژاردوه و

خستومه ته پێش پسپۆڕییه كانی

ئه ندازه و قانونه وه كه ڕژێم به شی كوردیی كردبوه بێبه هاترین به ش ته نانه ت كه سانی خۆفرۆش و گێلی

كوردیش به به شی ده هۆڵوزوڕنا

ناویانده برد

سااڵنه 3 ملیار دینار بۆ به رهه مهێنانی كاره با ئه درێته

كۆمپانیاكانی كه رتی تایبه ت، زۆر گرنگه

چاوخشاندنه وه به گرێبه سته كانی

به رهه مهێنانی كاره بادا بكرێت

كوده‌تایه‌كی‌‌تری‌‌حكومه‌ت‌به‌سه‌ر‌پارله‌ماندا!

عومه ر عینایه ت

19 »»

19 »»

ئا: بەڕێز عەباس

"مێنتەلێتیی خێڵ" کتێبێکی گرنگی نوسەرو ڕۆشنبیر"محەمەد فەریق حەسەن"ەو ساڵی 2008 لەالیەن

دەزگای چاپ و باڵوکردنەوەی ئاراسەوە بەقەبارەی 391 الپەڕە باڵوکراوەتەوە.

نوس����ەر بۆ نوس����ینی کتێبەکەی جگە لەژی����ان و ئەزمون����ی خۆی لەن����او خێڵدا، س����ودی لە75 سەرچاوەی جیاواز بینیوە به زمانی کوردی و بیانی. بابەت و باس����ی خێڵ بۆ کورد هەم بابەت و باسێکی کۆنەو هەم نوێش����ە، کۆنە بەوەی بەشێکی باشی مێژوی کورد دەرگی����رە لەگەڵ دونیابینی خێڵ و ، نوێشە بەوەی تائێستاش دەست و پەنجە لەگەڵ ئاوەزی خێڵ نەرم دەکەین و

بەشێوەی جیاواز ژیانمان ژیانی خێڵە!نوسەر لەزۆر الیەن و ئاکارو ڕەفتارو ژیانی خێڵی کۆڵیوەت����ەوە، وەک ئاکاری خێڵ و خێڵ و پرس����ی نیشتیمانی و تۆڵەکردنەوە الی خێڵ و نوس����ەرو ڕۆشنبیران و نازناوە خێڵەکییەکانیان و خێڵ و تێڕوانینیان بۆ ژن و حزب و خێڵ و لەگەڵیشیدا باسکردن لەئ����اوەزو بیرکردنەوەی خێ����ڵ. هەروەها وەاڵم����ی ئ����ەو پرسیارەش����مان لەمیانەی خوێندنەوەی کتێبەکەوە دەست دەکەوێت کە ئایا گەلی کورد تاچەند لەخێڵەوە دورە لەدنیای تازەدا؟ ی����ان بەمانایەکی تر ئایا کورد ئ����اوەزو بیرکردنەوەی خێڵەکییانەی

تێپەڕاندوە؟ گەر لەدنیای کۆندا خێڵ و بیرکردنەوەی خێاڵیەتی مانای ش����انازی و ش����ەهامەتی بوبێت ئەوا "لە دنیای نوێدا، خێڵ مانایەکی لەناوەڕۆک����ی خۆیدا نەرێنی����ی ناج����ۆرو هەڵگرتوە، تاکی خێڵەکی بەمانای مرۆڤی س����ەرەتایی، ناشارستانیی، نیمچە کێوی، کاڵفام، ئینکار، توندە تەبیات و پاشڤەڕۆ دێت" ئ����ەوەی جێگ����ەی سەرس����وڕمان و تێبینییە ئەوەیە ئێس����تاش" لەکن ئێمەی کوردو گەالنی دیکەی دواکەوتو، هێش����تا خێڵ جێی شانازییە، خەڵکی پێیان شەرم نیی����ە خۆی����ان بدەنە پاڵ خێ����ڵ" دەبێت ئەوە بزانی����ن و ئاگاداربین "وەنەبێت خێڵ دیاردەیەکی تایبەت بەکورد بێت، بەڵکو ئەم ئەوروپا پێشکەوتوەی ئێستا، سەردەمانێک جێگەی ملمالنێی دەیان خێڵی جەربەزەی جێ بەخ����ۆ نەگرت����وی چەک����داری وەک ئیگلۆسەکس����ۆن و کیڵتی و ڤیکینگ بوە، وەلێ ئەوان لەگەڵ پێشەوەچونی زەماندا

لەشارەکاندا ئۆقرەیان گرتوەو داسەکناون، جڤاکی نوێ و شارس����تان و نەتەوەیان پێک هێناوە، پاش����ان دەستبەرداریی زۆرێکیش لەئ����اکارە ناجۆرەکان����ی خۆی����ان ب����ون و کردوە، پیشەسازی لەکش����توکاڵ و ڕویان

کیانیشیان بۆخۆیان پێک هێناوە".لەژیان����ی ڕۆژان����ەی خێڵ����دا، ع����ورف و ترادس����یۆن و داو نەریتەکان جێی یاس����او سیستەمە نوێیەکان دەگرنەوە، پێوەندیی خزمایەت����ی و خوێ����ن جێ����ی پێوەندیی����ە چینایەت����ی و کۆمەاڵیەتییەکان دەگرنەوە، ئاغای س����ەرخێڵ و ئەنجومەن����ی خێڵیش لەجێی دەزگاکان����ی دەوڵەت کار دەکەن، س����ەرپێچی کردن لەیاس����ای واڵت بەالی تاکی خێڵکیی����ەوە وەک ئاوخواردنەوەیە، وەلێ سەرپێچی لەداو نەریتی خێڵی بەالوە گەلێ����ک س����ەختە، خێڵ تەنه����ا چینێکی کۆمەاڵیەتی دیاریک����راو ناگرێتەوە، ئەگەر "لەئێستاش����دا، کەخەریکە بدەین سەرنج

س����نوری گەالن ب����ەرەو کاڵبونەوە، یانژی س����ڕینەوە بچێت، چاوەڕوانی ئەوەش بکە ڕێکەوتی نوژدارێک، ئەندازیارێک، تەنانەت سەرباری بکەیت، زانکۆش مامۆستایەکی ئاس����تی کۆمەاڵیەت����ی، کەچ����ی بەرگری بنازێت، ب����کات و پێ����وەی لەخێڵەک����ەی لەماڵەکەیدا خێڵەکییانەش مامەڵە لەتەک

ئەندامانی خێزانەکەیدا بکات". نوس����ەرانی ک����وردو بیانی کەباس����ی بیرکردن����ەوەی تاکی خێڵەک����ی کوردییان ک����ردوە، ئاماژەی����ان ب����ەو پەیوەندیی����ە بەهێ����زەی تاک����ی خێڵەکیی����ان ک����ردوە بە چ����ەک و جەنگ����ەوە لەڕاب����ردودا، کە ڕەنگدانەوەی لەئێستاش����دا دەبینین "دانا ئادەمز ش����میدت، لەکتێبی )رحله رجال ش����جعان فی کردس����تان: گەشتێک بۆالی ئازاکانی کوردس����تان(دا دەڵێت: پی����اوە لەماوەی ئەم چەند سەدەیەی ڕابردودا کار تاکی ڕۆیشتوە، هەروەها لەکوردس����تاندا

کورد هەس����تی نەکردوە، کەپیاوی تەواوە هەتا تفەنگی هەڵنەگرتبێت.

هەرچی م����ەال مەحمودی بایەزیدیش����ە لەکتێبەکەی خۆیدا )ڕسوماتی ئەکرادییە( سەبارەت چەکوچۆڵی سوارێکی جەنگاوەر دەڵێت: هەمو س����وارێکی جەن����گاوەر دو دەمانچ����ەی بەقەدەوەی����ە، دوانی دیکەش وابە پش����توێنەکەیەوە، لەگەڵ تفەنگێکی جۆری قەرەبینا، ڕمێک و شمشێرێک و سێ س����ەرەڕم بەمالو ئەوالی ئەس����پەکەیەوە، بەکورتی س����وارەی جەنگ����ی خاوەنی دە

پارچە ئامرازی جەنگە.بەش����ی ه����ەرە زۆری ئ����ەو ئاکارانەی خێ����ڵ و کوڕانی خێڵ بەعەیب و بێ ئابڕویی دەزانن، لەدنیای مۆدێرندا تەواو ئاسایین، بەپێچەوانەیش����ەوە ئەو ئاکارانەی کەخێڵ بەجوان و لەباریان دەزانێت و خۆی پێیانەوە ب����ادەدات، لەدنیای پێش����کەوتودا تۆزیان لێ نیش����توەو چونەتە مۆزەخانەوە، لەکن

ئەوان م����ۆراڵ و پاراس����تن و ڕاگرتنی خێڵ بەرادەیەک گرنگ و هەس����تیارە، پاراستنی کەرامەت����ی گ����ەل و نیش����تیمانی لەبی����ر بردونەت����ەوە، ی����ان کەرامەتی خێڵ پێش کەرامەت����ی نەتەوە دەکەوێ����ت، جار هەیە سوکایەتیکردن بەئەندامێکی خێڵ، دەکاتە سوکایەتی بەس����ەراپای خێڵ و بەتوندی کار لەزەین����ی مرۆڤی خێڵەک����ی دەکات و یەکس����ەر گیان����ی پەرچدان����ەوەو تۆڵەی ل����ەال دەوروژێنێ����ت "تاک����ی خێڵەکی زۆر ژیوان خۆی لەڕاوبۆچونەکانی بەزەحمەت دەبێتەوە، با لەناخیش����ڕا س����ور زانیبێتی ڕاکان����ی پوچ و چەوتن، پاش����گەزبونەوە، ئەگەرچی لەهەڵەکانی خۆشی بێت هێشتا هەر ب����ەالی ئەوەوە کارێکی ئەس����تەمە"، هەروەه����ا" کەس����ێکە لەس����ەر ڕای خۆی س����ورەو لەکەل����ی یان لەکەری ش����ەیتان دانابەزێت، پیش دەخواتەوە، خۆی شین و مۆردی کاتەوەو ددان بەهەق و ڕاس����تیدا نانێت، بەحیس����ابی خۆی، هەق هەمیشە لەالی ئ����ەوە، بۆی����ە ددان بەهەڵەدانان و ڕاگۆڕینیش بەبێهێ����زی، دۆڕاندن و نەنگی دەزانێ����ت، تاک����ە خێڵەکیی����ەکان لەکایە سیاسییەکانیش����دا هەردەم لەسەر المیلی خۆیانن و قس����ە بەزۆران دەدەن، کەسانی خێڵەکی لەهەرحزبێکدا کارابن و پۆس����تی بەرزی����ان هەبێت، دەبنە جێی مەترس����ی و لەوانەی����ە س����ەری ح����زب و میللەتەکەش بەفەت����ارەت ب����دەن، ئەوان لەجەس����تەی

حبزب و گەلدا بۆمبی تەوقیتکراون". هەم����و دنی����ا پ����ێ دەزانێ����ت، کەئەو لەفاڵنە پرس����ی ڕامیاریدا نەیپێکاوە، یان بەهەڵەداچ����وە، ب����ەاڵم ئ����ەوی خێڵەکی، کەلل����ەڕەق، ددان بەهەڵەی خۆیدا نانێت، کوڕان����ی خێڵ گەرەکە ه����ەردەم براوەبن، دۆڕان����دن و خیچ����ان تەنان����ەت ئەگ����ەر لەوەرزش و گەمەش����دا بێ����ت، بۆکوڕانی خێڵ هەرش����انکورتیە، بۆی����ە ئەم جۆرە کەس����ایەتییانە ئەگەر تێکەاڵوی سیاسەت دەقەومێت و لەدەس����ت کەتنی����ان ب����ون جەماوەری����ش باج����ی کەتنەکەیان دەدات "لەکۆمەڵگ����ەی خێڵەکەی����دا، تاکەکان ڕو لەپیاوە بەهێزەکان دەکەن نەک لەکەسانی

ڕوناکبیر".خێ����ڵ و جڤاکی خێڵ کەش����وهەوایەک دەخولقێنن ت����ۆ، کەتاکێک����ی ڕوناکبیری دورەخێڵی����ت، تێیدا دەبیتە پوش����ی دەم ڕەش����ەباو ک����ەس حیس����ابێکت بۆناکات، تۆ هەرچەندە خاوەنی زانس����ت و ئەدەب و هونەری����ش بی����ت، هێش����تا هەردەبیت����ە

گەپجاڕو کەس الیەک����ت لێناکاتەوەو ڕێزو ئۆرت بۆ تواناکان����ت دانانێت" ئەمە جگە لەوەی "تاک����ی خێڵەکی گیانی لێبوردەیی تێدا نیی����ە، چونکە لەجڤاک����ی خێڵەکیدا لێک بەترس����نۆکی لێبوردەیی بەزۆری����ی نەیتوانی ئەگەر نێرینەی����ەک دەدرێتەوە، تۆڵە بسێنێت ڕێزی خۆی لەدەست دەدات و ئەو ئۆرتەی جارانی لەپێش هاوخێڵەکانیدا نامێنێت، تاکی خێڵەکی بڕوای بەپۆلیس و یاس����ا نییە، بەالی ئ����ەوەوە پیاو گەرەکە بەدەس����تی خۆی هەقی خۆی بس����ێنێت و پەنابردن����ە بەر پۆلیس و دادگا نیش����انەی بێ دەس����ەاڵتییە "تاکو ئێستاشدەسەاڵتی جوگرافیایی خێڵ لەکش����اندایەو لەش����ارە گەورەکاندا ت����ۆز دەکات، زۆر لەوتاکانەی لەش����ارەکاندا دەژی����ن، کاتێ����ک دوچاری چورتمێک هات����ن و تاوانێکیان لەدەس����ت قەوما، یان غەدرێکی����ان لێ کرا، بەنیازی خۆگورگەکردن بێت یان سەندنەوەی تۆڵە لەناحەزانیان، پەنا وەبەر ڕەگ و ڕیش����ەی ب����اب و باپیرانیان دەبەن����ەوەو گوێڕایەڵی بۆ خێڵ ن����وێ دەکەن����ەوەو دەیانکەنەوە بەپشت و پەنا، تێڕوانینی کەسی خێڵەکی بۆ ژن ڕونە کەتێڕوانینێکی نێگەتیڤە وەک نوس����ەر ئاماژەی پێدەکات "خێڵ و تایفە ڕۆژێک لەڕۆژان ژنیان بەپش����ت حیس����اب نەکردوە، ئێستاشی لەگەڵدا بێت بەپشتی حیس����اب ناکەن، چونکە نەوەکان نادرێنە پاڵ ژن، بەڵکو دەدرێنە پاڵ پیاو، جنێوی گ����ەورەی پیاوی خێڵەک����ی بەناحەزەکەی ئەوەی����ە پێی بڵێ: تۆ ژنی����ت، یان لەژن کەمتریت"، "مەرج نییە تەنیا س����ەرخێڵ و ئەنجومەنی خێ����ڵ و جەنگاوەرانی خێڵی گەڕۆک و دەوارنشین، پاسەوانی بەوەفای مێنتەلێتیی خێڵ ب����ن و لەئاکارو ڕەفتاری ڕۆژانەیاندا، لەنێو خێزانی خۆیان و لەنێو کۆمەڵگەدا پەیڕەوی بک����ەن و بیپارێزن، دەش����ێت کەس����انی شارنش����ین، خاوەن بڕوانام����ە و کاربەدەس����تانی پایەب����ەرزی دەوڵ����ەت و حزبی����ش بگرێت����ەوە، لەنێو ئ����ەو زۆرن شارەکانیش����دا توێژەکان����ی پیاوانەی، کەهیچ بڕوایان بەیەکسانی ژن و پیاو نییەو گوێڕایەڵیی����ان تەنیا بۆ ئۆل و تایفە سنوردارەکەیان، یان بۆ خێڵەکەیان زیاترە هەتا واڵتێک، یان ڕوبەرە خاکێک، کەناوی کوردس����تانە، یان بۆ نەتەوەیەک کەناوی کوردە، کەواتە مێنتەلێتیی خێڵ، سیس����تەمێکە بۆی هەیە تاک یان حزب و دەوڵەت، یاخۆ هەمو ئەو گروپانەی بڕوایان

پێیەتی و کاری پێ دەکەن بگرێتەوە".

17)509( سێشه ممه 2015/12/29 کتێب

مێنتەلێتیی خێڵکوردو خێڵ.. پەیوەندییەکی هەمیشەیی

مه ریوان سه الح حیلمی

)1()ئه زم���ون و ی���اد( تاوه ك���و نوس���ینی ئه م س���ه رنجه، س���ێ به رگی ل���ێ چاپ و باڵوكراوه ت���ه وه ، به یه كێك له كتێبه گرنگ و سه رنجڕاكێش���ه كانی نوس���ه رو كتێبخانه ی ك���وردی داده ن���رێ، خوێندن���ه وه ی ئ���ه م كتێبه ب���ۆ نه وه كانی پێ���ش راپه ڕین زۆر گرنگه ، چونكه باسی رۆژگاره كانی كۆتایی حه فتاكان و هه شتاكان و نه وه ده كان ده كات، ئ���ه و كاتانه ی خه ڵك ب���ێ ئاگابون له وه ی چی له ناو شۆڕش ده گوزه رێ؟ )به تایبه تی له حه فتاكان و هه ش���تاكانی سه ده ی بیست دا( به رگ���ی یه كه م و دوه م په رده له س���ه ر زۆر راس���تی الده دات، ك���ه ب���ۆ ن���ه وه ی پێ���ش راپه ڕی���ن زۆر گرنگه ك���ه به وردی ئه م هه روه ه���ا خوێندنه وه ی بیخوێننه وه ، سێ به رگه بۆ نه وه ی دوای راپه ڕین گرنگه ، بۆ ئه وه ی بزانن به شێك له شۆڕشی كوردی چۆن گوزه راوه ، بۆ ئه وه ی بزانن ش���ۆڕش چ ناحه قییه كی به رامبه ر به كه سه دڵسۆزو

مه بده ئیه كانی خۆی كردوه . )2(

له به رگ���ی3 و له الپ���ه ڕه دا نوس���ه ر باسی )داود به گ(و دوكانی كاك )فازیلی خه یات( ده كات له هه ڵه بجه به م ش���ێوه یه ده نوس���ێت:) داود به گ له یاده وه ری مندا، چه ن���د وێنه یه كی دیكه ش���ی هه ی���ه ، ئه و به یانیانی هه مو رۆژێك به جێبێكی تایبه ت له )عه بابه یلێ( وه بۆ هه ڵه بجه ده ڕۆیشت و له دوكانی )فازیل���ی خه یات( به یاری تاوڵه ده یگوزه ران���دو ئێ���واره ش به هه مان جێب ده گه ڕای���ه وه گون���دو له حه س���اری ماڵ���ه

گه وره كه یدا داده به زی.(

لێره دا پشكۆ نه جمه دین زۆر به روكه شی دیمه نێك���ی تۆم���ار كردوه به ب���ێ ئه وه ی

كه مێ���ك خۆی هیالك بكات و تۆزێك بچێته ن���او واقیعی ئ���ه و دوكانه وه ك���ه خه ڵك هاتوچۆی ك���ردوه . ئه و دوكانه ی باس���ی ده كات دوكانی:)به رگ���دروی پی���اوان بوه ب���ۆ قات و پانتۆڵ كه بۆ ئه و س���ه رده مه و دواتری���ش وات���ه له چله كان و ت���ا كۆتایی په نجاكانی سه ده ی بیستدا تاكه دوكان بوه له هه ڵه بجه و شتێكی گرنگ و سه رنجڕاكێش بوه ، پاشان له شه سته كاندا )به كر مسته فاو سه ید عه بدوڵاڵ( دوكانی خه یاتیان داناوه ، كه پێشتر ش���اگردی كاك فازیلی خه یات ب���ون( دواتری���ش )قادر عه ل���ی( دوكانی خه یات���ی دان���اوه ، به كورت���ی له چله كاندا كاك)فازیلی خه ی���ات( كاری تێدا كردوه و له په نجاكاندا بوه به هی خۆی، ئه و دوكانه تاوه ك���و ئه وكاته ی داخ���راوه )له كۆتایی حه فتاكان و سه ره تای هه شتاكان( مه ڵبه ندی رۆش���نبیران و ش���اعیران و مامۆس���تایان و و كه س���ایه تیه ناس���راو فه رمانب���ه ران و ناوداره كان بوه ، یه كێك له و كه س���ایه تیانه )داود به گی باوك���ی كه ریم به گ بوه ( كه له په نجاكان و شه س���ته كانی سه ده ی بیست هاتوچۆی ئه و دوكانه ی كردوه ، هاوكاتیش شوێنی شاعیرانی وه كو ) فایه ق بێكه س، ئه حم���ه د هه ردی، كه مالی، ناتیق، س���اڵح هه ژار، حیلمی، قانع ، س���اڵح شاره زوری، شێخ س���ه الم، ع . ع . ش���ه ونم، ئه حه ی الر، كاردۆخی، حه س���یب قه ره داخی )كه ئ���ه وكات مراقیبی ئیعاش���ه بو له هه ڵه بجه (

هتد...

فه رمانبه ران مامۆس���تایان و هه روه ه���ا به گشتی هاتوچۆی ئه و دوكانه یان كردوه و ل���ه وێ گفتوگ���ۆی رۆژانه و رۆش���نبیریان ك���ردوه ، دیارترینیان: )س���ادق به هادینی شاعیرو نوس���ه ر م. سه عده دین(، هه روه ها ش���وێنی هاتوچۆو دانیش���تنی )قایمقام: ش���ێخ حه مه ئه مینی ش���ێخ ئ���ه واڵو حاكم

رۆس���ته م و حاكم ئه حمه دو حاكم عومه ر(و چه ندین حاكم و قایمقامی تر بوه .

هه روه ها شوێنی هاتوچۆی كه سایه تیه كانی وه ك���و )له تیف قادرو ب���ارام به گی باوكی هونه رمه ند په یوه ند جاف و س���ه عدی به گی ق���ادر به گی ته وێڵه یی و ئه فراس���یاو به گی كوڕی ئه حمه د موختارجافی شاعیر، حاجی فه ره ج ناس���راو به حاج���ی فه ره جی زه ڕه )باوكی شه هید خالیدو شه هید مه حمود(، كه ری���م به گ���ی ك���وڕی داودب���ه گ و مه ال ئه حم���ه دی بامۆكی، دیاری به گ، مه حمود به گ���ی ئه وڕه حمانه فه ن���ی كه )مه الك( بو، نوری حیلمی، ش���ێخ كه مالی عه بابه یلێ، نوری حه الو، ئاجی مه یفرۆش: )كه سایه تی ب���و(، س���پۆرت پیرێك���ی ئه رمه ن���ی و حه مه س���ه عید فه نی )حه مه س���ه عیه فه نی سه رس���پی(، مه حمود به گی حسێن به گ، كاك مه حم���ود عه لی مراد، عه بدواڵی مه ال تایه ر، س���ەباح به گی حه مه سه عید به گ و ن���وری ب���رای، كاكه حه مه ی م���ه ال كه ریم، حه مه ی مه حم���ود ئه فه ندی، ئه نوه ر به گی جه می���ل به گ، كاك عومه ری حه مه س���اڵح بانه یی، مامۆس���تا مه ال عه ب���دول له تیف بامۆكی، ئه حمه د دالوه ر، جه مال خه فاف، سه ید كازمی سه ید جه واد، شێخ سه عیدی موفت���ی، عارفی حاجی ف���ه ره ج )عارفی چایچ���ی(، مامۆس���تا ش���ێخ فاتح ش���ێخ ئه حمه د، شێخ عارفی شێخ ئه حمه د، شێخ عه بابه یلێی، نه جمه دینی عه ینه دینی شێخ ش���ێخ حه مه تۆفیق، ش���ێخ ماجیدی شێخ حه س���ه ن، شێخ ماجیدی ش���ێخ ئه حمه د، غه فور پش���ده ری )مدیر مال(ی هه ڵه بجه بوه ،ئه حمه د مورادخان، مامۆس���تا ش���ێخ س���احب محه مه د زه كی عه بابه یلێی، شێخ عبدالله ی ش���ێخ ئه حم���ه د عه بابه یلێی ...

هتد ئ���ه م دوكان���ی خه یاتی���ه به ته نیش���ت

چایخان���ه ی )ئازادی(یه وه ب���وه ، زۆر جار كه سایه تیه كان له به رده م دوكانه دا تاوڵه یان كردوه ، به اڵم به گشتی ئه و دوكانه شوێنی گفتوگۆو بیروڕا گۆڕینه وه و شیعرخوێندنه وه و بابه تی رۆش���نبیری و باس و خواس���تی رۆژ بوه ، به كورت���ی یاری تاوڵه ل���ه ده ره وه ی دوكان كراوه و گفتوگۆی رۆشنبیری و بیروڕا گۆڕینه وه له ناو دوكانه كه دا كراوه و شوێنێك ب���وه جگه له ئیش و كارك���ردن تێیدا وه كو چایخانه ی شه عبی ئێستا خه ڵكه رۆشنیرو

كه سایه تیه كان رویان تێكردوه . )فازیلی خه یات 1920 - 2009/11/13( بۆ خۆی كه س���ێكی زمانزان بوه )كوردی: سۆرانی و هه ورامی و خوێندنه وه ی ئه ده بیاتی كالسیكی كوردی و راڤه كردنی بۆ هاوڕێیانی

خولیای سه ره كی بوه .عه ره بی: جڵفه و قه واعیدی و خوێندنه وه ی

ئه ده بیات، به تایه تی ئه ده بیاتی كۆن. قس���ه كردن و نوس���ین و فارس���ی: خوێندن���ه وه ی ئه ده بیات���ی فارس���ی كۆن

به تایبه تی حافزو سه عدی.توركی: قسه كردن و خوێندنه وه .

هاوكاتی���ش خاوه ن���ی ده نگێكی خۆش بوه ب���ه اڵم گۆرانی تۆمار نه ك���ردوه ، یان زۆر به كه م���ی و هاوڕێیان���ی به دزیی���ه وه و له موناس���ه باته كانداو به كوالێت���ی خ���راپ تۆماریان كردوه . وه كو شاعیری به ناوبانگ له دیوانه كه یدا باپی���ر( كه م���ال )عه ل���ی

له الپه ڕه )53( له م باره یه وه ده ڵێ: ) ئه بینێ ده سته یی سه رخۆش و به زمی

مه یخۆران به ده نگ���ی خۆش���ه وه فازی���ل ئه ڵێ

مه قامی نه وا( 1.

لێره دا هه ر له سه ر ش���اعیری به ناوبانگ )كه مال���ی(و په یوه ندی به دوكانه كه ی كاك فازیل���ی خه یات و حیلمی ش���اعیره وه ئه م )كه مال( كاتێ���ك مێ���ژوه تۆمارئه كه ین:

ی كوڕی ش���اعیر عه لی باپیرئاغا ناس���راو به كه مال���ی، نه قڵ���ی كه رك���وك ده بێ���ت، كه مال���ی له ب���ه ر كوڕه كه ی ناچ���ار ده بێت روبكاته كه ركوك، هه ڵه بجه به جێبهێڵێت و ئه وكات���ه هه م كه مالی زۆر بیری هه ڵه بجه و ش���اعیرو كه س���ایه تیه كان ده كات، ه���ه م شاعیرو كه س���ایه تیه كان زۆر بیری كه مالی ده ك���ه ن، له و كاتان���ه دا كه مالی ش���اعیر تازه كۆمه ڵه ش���یعری )دیاری ش���اره زور( چاپده كات و نوس���خه بۆ كه س���ایه تیه كانی وه كو كاك فازیلی خه یات و حیلمی شاعیرو هتد.. ده نێرێ، حیلمی شاعیر به م شیعره سوپاسی ده كات وه اڵمی ده داته وه و داواشی لێی هه یه كه كتێبی دوه م ناو بنێت )باخی

میر(: مامه ی خۆشه ویست شاعیری مه شهوور

روناكیت خسته ده شتی شاره زوورله گه وره و بچوك سه ناخوانی تۆنسوپاست ئه كه ن له نزیك و دوور هۆنراوه كانت وه ك گه وهه ر وایه

دڵ رۆشن ئه كا هه روه ك پارچه ی نوور)حیلمی( به راستی بچووكی تۆیه زۆر الی به نرخه دیاری شاره زوور )فازیلی خه یات( یادی تۆ ئه كات

پێت ئه ڵێ مامه ی دڵسۆزی جه سوور ئومێدم وایه بۆ به رگی دووه م

باخی میر بێته سه ر له وحه ی ستوورچونكه به شداری هونه ری تۆیه

پێویسته مه دحی سایه ی تووه سوور)2( ئه م س���یفه تانه ی كه ل���ه كاك فازیلی خه یاتدا بوه وای كردوه كه س���اڵی 1967 كۆمه ڵێك هونه رمه ندی ناودار له ئێواره یه كدا كه بریتی بون له )حه سه ن زیره ك، مه حمود تۆفیق ش���لك، ش���ه وكه ت ره شید، سه الح ره ش���ید.. هتد( ئاهه نگێكی قه ش���ه نگیان كه س���ایه تیه تۆمارك���ردوه به ئاماده بونی ناوداره كان���ی هه ڵه بجه ، هه ت���ا به ره به یان له ماڵ���ی كاك )فازیلی خه ی���ات( گۆرانیان

وتوه ، كه بۆ ئه و س���ه رده مه هه م ش���تێكی نوێ و رچه ش���كێنی بوه كه عه ش���اماتێك له خه ڵك تا به ره به یان هاتوچۆی ئه و ماڵه و

به شداری ئه و ئاهه نگه یان كردوه . له كۆتاییدا بۆیه ئه م سه رنجانه م نوسی چونكه له كتێبه كه ی پشكۆ نه جمه دین به رگی 3 زۆرالمسه رالیی باسی )دوكانه كه ی كاك فازیلی خه یاتی( كردبو، هیوادارم له چاپی ئاینده دا تیش���ك بخاته سه ر ئه و دوكانه و س���ود له م نوس���ینه وه ربگرێ ی���ان وه ك خۆی له به رگ���ی4ی ئه زمون و یاددا باڵوی بكات���ه وه و ئه م مێ���ژوه جوانه ی هه ڵه بجه و

كه سایه تیه كاتی له بیر نه كات. په راوێز

له س���اڵی له دیوانه ك���ه ی كه مالی���دا �1كوڕێك���ی فازی���ل نوس���راوه : 1986به رگدروی ده نگخۆش و روخۆش و هۆشیاره

له هه ڵه بجه. 2� دیوانی )حیلمی( الپه ڕه ، كۆكردنه وه و ئاماده كردن���ی ئومێد كاكه ره ش له س���اڵی

1985 چاپكراوه . تێبینی / 1� بۆ ئه م نوس���ینه س���ودم له مامۆستا )ش���ێركۆی كوڕی كاك فازیلی خه یات و مامۆستا سه الح حیلمی( وه رگرتوه ، هه روه ها سودم له كتێبی )نامه ی ژیان( دو نامه كه ی كه مالی و ناتیق له ژێر تیشكی دو نامه كه ی نالی و س���الم له نوسینی )ساجد

ئاواره ( وه رگرتوه . 2� له دوای باڵوكردنه وه ی ئه و ش���یعره ی )حیلمی(، كه مالی شاعیر، كتێبی دوه می ش���یعریی خۆی ناو ده نێ���ت )باخی میر( وه ك وه فایه ك بۆ هه ڵه بجه و له س���ه ر داوای )حیلم���ی(و هاتنی ن���اوی كاك )فازیلی كه هاوڕێیه تیه كی له ش���یعره كه دا، خه یات( هه میش���ه هه ب���وه له نێوانیانداو خ���ۆش به )مامه ( یان به )عه لی ئه فه ندی( بانگیان كردوه و دیاره له شیعره كەدا له باتی كه مالی

به )مامه ( ناوی هاتوه .

ئه زمون و یادی پشكۆ نه جمه دین و وچانێك له دوكانه كه ی كاك فازیلی خه یاتدا

خێڵ و جڤاکی خێڵ کەشوهەوایەک دەخولقێنن تۆ، کەتاکێکی ڕوناکبیری دورەخێڵیت، تێیدا دەبیتە پوشی دەم ڕەشەباو کەس

حیسابێکت بۆناکات، تۆ هەرچەندە خاوەنی

زانست و ئەدەب و هونەریش بیت، هێشتا هەردەبیتە گەپجاڕو کەس الیەکت

لێناکاتەوەو ڕێزو ئۆرت بۆ تواناکانت دانانێت

هه‌رجاره‌و‌که‌سێک‌ده‌ینوسێت

ته‌خته سپی

زمانی مامۆستا‌به‌ڕێز‌عه‌باس

له‌بیری���اران‌و‌ گرن���گ‌ به‌ش���ێكی‌پسۆڕه‌كانی‌بواری‌زمان‌باس‌له‌وه‌ده‌كه‌ن‌كه‌زمان‌ته‌نها‌ئاماژه‌یه‌كی‌ڕووكه‌ش���انه‌و‌له‌گه‌ڵیشیدا‌ به‌ڵكو‌ نییه‌،‌ جه‌س���ته‌ییانه‌‌ئاستی‌ مرۆڤ‌و‌ له‌بیركردنه‌وه‌ی‌ ته‌عبیره‌‌ئه‌و‌ ده‌رده‌خات،‌ كه‌س���ێتی‌ تێگه‌یشتن‌و‌ڕسته‌یه‌‌ته‌واو‌دروس���ته‌‌كه‌‌ده‌ڵێت"‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌مرۆڤێ���ك‌وه‌ك‌خۆی‌و‌به‌ته‌واوی‌بناس���یت‌سه‌یری‌ش���ێوازی‌قسه‌كردنی‌بكه‌"‌ڕس���ته‌‌به‌ناوبانگه‌كه‌ی‌س���وكراتی‌گه‌وره‌‌فه‌یله‌سوف‌كه‌ده‌ڵێت"‌قسه‌‌بكه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بتبینم"‌هێمایه‌‌بۆگرنگی‌و‌بایه‌خی‌زمان‌و‌ش���ێوازی‌قس���ه‌كردنی‌ئینسان،‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌مڕۆ‌تێبینی‌ده‌كرێت‌له‌دونیای‌په‌روه‌رده‌و‌فێركردنی‌ئێمه‌و‌له‌به‌ش���ێكی‌قوتابخانه‌كان���دا‌ خوێندن���گاو‌ زۆری‌ئه‌م‌گرنگ���ی‌و‌بایه‌خه‌ی‌زم���ان‌به‌هه‌ند‌وه‌رنه‌گیراوه‌و‌له‌زۆر‌ئاست‌و‌مامه‌ڵه‌كردنی‌ڕۆژانه‌ی‌مامۆستا‌له‌گه‌ڵ‌خوێندكاره‌كانی‌زمان‌خراپ‌ب���ه‌كار‌ده‌هێنرێت‌و‌ته‌نانه‌ت‌زۆرجار‌‌ده‌گاته‌‌ئاستێك‌مرۆڤ‌ده‌خاته‌‌تێڕامان!‌به‌ریه‌ك‌كه‌وتنه‌كانی‌مامۆس���تا‌له‌گ���ه‌ڵ‌خوێندكار‌ئ���ه‌وه‌ی‌ئێمه‌‌ئه‌مڕۆ‌هه‌س���تی‌پێده‌كه‌ین‌و‌تێبینیمان‌كردووه‌‌باشی‌ به‌شێكی‌ له‌ناوه‌نده‌كانی‌خوێندندا‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌زمانه‌‌خراپ‌و‌زبره‌ی‌كه‌مامۆس���تا‌به‌رانب���ه‌ر‌خوێندكاره‌كانی‌خۆی‌به‌كاری‌ده‌هێنێت،كێشه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌هه‌ندێ���ك‌له‌مامۆس���تایان‌ئه‌و‌ش���ێوازه‌‌له‌قس���ه‌كردنه‌ی‌‌خۆیان‌به‌دڵس���ۆزی‌بۆ‌خوێندكاره‌كانیان‌لێك‌ده‌ده‌نه‌وه‌و‌پێیان‌وای���ه‌‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خوێن���دكاره‌،‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌عاقڵ‌بن!‌بێخه‌به‌ر‌له‌وه‌ی‌زمانی‌زبر‌و‌به‌كارهێنانی‌وشه‌ی‌ناشرین‌له‌الیه‌ن‌پێچه‌وانه‌كه‌ی‌ مامۆستاوه‌‌الی‌خوێندكار‌بیركردنه‌وه‌ی‌ ئاس���تی‌ ڕاس���ته‌و‌الوازی‌مامۆس���تا‌ په‌روه‌رده‌ی���ی‌ زانس���تی‌و‌ده‌رده‌خات‌و‌تێڕوانینێكی‌نادروس���ت‌الی‌خوێن���دكار‌درووس���ت‌ده‌كات،‌نه‌بوونی‌زانس���تی‌و‌ هوش���یارییه‌كی‌ باكگراوه‌ندو‌ده‌روون���ی‌و‌په‌روه‌رده‌یی‌الی‌مامۆس���تا‌واده‌كات‌مامۆس���تا‌نه‌توانێت‌به‌زمانێكی‌په‌روه‌رده‌یی‌و‌به‌شێوه‌یه‌كی‌ئارام‌وه‌اڵمی‌ئه‌م���ه‌ش‌ بدات���ه‌وه‌،‌ خوێندكاره‌كان���ی‌قه‌ناعه‌تپێهێنان���ی‌ توان���ای‌ واده‌كات‌الوازبێت،‌خوێن���دكار‌ئه‌وه‌‌وه‌رده‌گرێت‌و‌ئه‌زموونی‌ده‌كات‌كه‌مامۆستا‌موماره‌سه‌ی‌ڕێگه‌‌ له‌مامۆس���تایان‌ زۆرێ���ك‌ ده‌كات،‌به‌خۆیان‌ده‌ده‌ن‌و‌ش���ه‌رعیه‌ت‌به‌و‌زمانه‌‌زبران���ه‌‌ده‌ده‌ن‌كه‌به‌كاری‌ده‌هێنن،‌به‌اڵم‌ڕێگ���ه‌ش‌به‌وه‌‌ن���اده‌ن‌و‌قبوڵی���ان‌نییه‌‌كه‌خوێندكاره‌كانی���ان‌به‌هه‌م���ان‌زم���ان‌وه‌اڵمی���ان‌بده‌ن���ه‌وه‌،‌به‌بیانووی‌ئه‌وه‌ی‌مامۆستاو‌خوێندكار‌جیاوازن!‌له‌كاتێكدا‌قس���ه‌كردنی‌ زب���رو‌ش���ێوازی‌ زمان���ی‌نییه‌‌ به‌وه‌وه‌‌ په‌یوه‌ن���دی‌ ناپه‌روه‌رده‌یی‌مامۆستایت‌یاخود‌خوێندكاریت،‌ده‌بێت‌ئه‌وه‌ش‌بزانین‌كارو‌پیش���ه‌ی‌مامۆس���تا‌نیی���ه‌‌وش���ه‌و‌ڕس���ته‌‌و‌زمانی‌ناش���رین‌به‌كاربهێنێت،‌یان‌به‌مانایه‌كی‌تر‌ده‌توانین‌بڵێین‌بۆ‌مامۆس���تا‌نیی���ه‌‌و‌ڕێگه‌‌پێدراو‌نییه‌‌زمانی‌زبر‌ب���ه‌كار‌بهێنێت،‌ئه‌وه‌ی‌سه‌یره‌و‌جێگای‌پرس���یاره‌‌ئه‌وه‌یه‌،‌گه‌ر‌مامۆس���تایه‌ك‌پێی‌ڕه‌وا‌بێت‌و‌قه‌ناعه‌تی‌به‌وه‌‌هه‌بێت‌قس���ه‌ی‌ناشرین‌و‌زمانی‌زبر‌به‌رانبه‌ر‌خوێندكاره‌كانی،‌ بهێنێت‌ به‌كار‌هه‌مان‌مامۆستا‌ڕێگه‌‌نادات‌و‌پێی‌قبوڵ‌نییه‌‌مامۆستایه‌كی‌تر‌زمانی‌زبرو‌قسه‌ی‌ناش���رین‌به‌رانب���ه‌ر‌به‌منداڵێك���ی‌خۆی‌بكات؟‌هیچ‌كارو‌ره‌فتارێكی‌نادروس���تی‌مامۆس���تاكه‌ی‌ ئه‌وه‌ی‌‌ ناكاته‌‌ خوێندكار‌به‌زمانی‌ناش���رین‌و‌ڕه‌ق‌وه‌اڵمی‌بداته‌وه‌،‌زۆرجار‌پاس���اوی‌مامۆستا‌بۆ‌ئه‌و‌قسه‌و‌زمانه‌‌خراپ‌و‌زبرانه‌ی‌به‌كاری‌ده‌هێنێت‌ئه‌وه‌یه‌‌خوێندكار‌الساری‌و‌كاری‌نابه‌جێ‌ده‌كات،‌له‌كاتێكدا‌ئه‌م‌پاس���اوه‌‌دروست‌نیی���ه‌و‌له‌جێگه‌ی‌خۆیدا‌نیی���ه‌،‌چونكه‌‌ناپه‌روه‌رده‌یی���ه‌‌له‌الیه‌ك���ه‌وه‌و‌له‌الیه‌كی‌تریش���ه‌وه‌‌ڕێگه‌ی‌یاسایی‌و‌په‌روه‌رده‌یی‌خۆی‌هه‌یه‌و‌ده‌توانرێت‌به‌زمانێكی‌نه‌رم‌و‌به‌وشه‌و‌ڕس���ته‌ی‌كاریگه‌ر‌قه‌ناعه‌ت‌الی‌خوێندكاره‌ك���ه‌‌دروس���ت‌ب���كات‌و‌كاری‌به‌داخه‌وه‌‌ ن���ه‌كات،‌ نابه‌جێ‌ الس���اری‌و‌ئینسان‌جاری‌واهه‌یه‌‌تووشی‌بێومێدی‌و‌بێهیوایه‌ك���ی‌زۆر‌ده‌بێت���ه‌وه‌،‌به‌ه���ۆی‌تێنه‌په‌ڕاندن���ی‌زمانی‌زبرو‌ڕه‌قی‌زۆرێك‌ئه‌و‌ له‌خوێندنگاكان���دا،‌ له‌مامۆس���تایان‌زمان���ه‌‌خراپه‌ی‌ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌خوێندنگا‌به‌كارده‌هێنرێت‌و‌ڕۆژانه‌‌گوێمان‌لێده‌بێت‌خوێندنگا،‌ ن���او‌ ب���ۆ‌ گواس���تراوه‌ته‌وه‌‌له‌كاتێكدای���ه‌‌ده‌بێت‌زمانی‌قس���ه‌كردنی‌مامۆستا‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌خوێندنگاو‌ناوه‌وه‌ی‌

خوێندنگا‌جیاوازبێت!

‌ئا:‌سروه‌‌و‌مه‌زهه‌ر

سه‌ره‌ڕایی‌‌ئه‌وه‌یی‌‌له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‌چاكسازی‌‌گه‌وران‌قوتابخانه‌ی‌‌بنه‌ڕه‌تی‌‌هه‌یه‌‌به‌اڵم‌له‌ئێستادا‌

پێویستیان‌به‌‌كردنه‌وه‌یی‌‌ئاماده‌ییه‌ك‌هه‌یه‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌چاكسازی‌‌

گه‌ورانی‌‌سلێمانی‌‌ڕایگه‌یاند‌زیاتر‌له‌‌100خوێندكارییان‌هه‌یه‌‌چاوه‌ڕێی‌‌

كردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌قوتابخانه‌یه‌ن‌"به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌‌په‌روه‌رده‌ش‌ده‌ڵێت"‌هیچ‌كێشه‌یه‌كمان‌نییه‌‌له‌كردنه‌وه‌ی‌‌قوتابخانه‌كه‌‌ته‌نها‌

یاسایی‌‌بێت".

شێركۆ‌عارف،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌چاكسازی‌‌گه‌ورانی‌‌سلێمانی‌‌به‌‌ئاوێنه‌ی‌‌ڕاگه‌یاند‌ك���ردوه‌،‌‌ پێش���كه‌ش‌ "داواكاریم���ان‌له‌27-12س���ه‌ردانی‌‌ توێژه‌ره‌كه‌م���ان‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌گش���تی‌‌كردووه‌،‌تا‌خوێندنگایه‌كی‌‌ئاماده‌ییمان‌

بۆ‌بكه‌نه‌وه‌".

له‌باره‌ی‌‌ه���ۆكاری‌‌كردن���ه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌ئاماده‌ییه‌،‌ش���ێركۆ‌ع���ارف‌ڕایگه‌یاند‌"له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌‌له‌ناو‌چاكس���ازییه‌كه‌دا‌خوێن���دكاری‌‌زۆری‌‌تیایه‌‌نزیكه‌ی‌‌‌100خوێندكار‌ده‌بێت‌كه‌‌بتوانن‌له‌پۆله‌كانی‌‌ده‌‌و‌یان���زده‌‌و‌دوان���زده‌‌بخوێنن،‌بۆیه‌‌پێویس���ته‌‌ئ���ه‌و‌خوێندنگایه‌م���ان‌بۆ‌بكرێته‌وه‌،‌چونكه‌‌ئێمه‌‌‌تا‌پۆلی‌‌نۆی‌‌بنه‌ڕه‌تیم���ان‌هه‌یه‌‌بۆیه‌‌زۆرێكییان‌ئه‌و‌قۆناغه‌یان‌ته‌واو‌ك���ردووه‌‌و‌بێتاقه‌تن‌و‌هه‌ن���دێ‌‌جار‌گله‌یی‌‌ئه‌كه‌ن،‌ئه‌یانه‌وێت‌بكه‌ن‌و‌ ت���ه‌واو‌ ئاماده‌ی���ش‌ قۆناغ���ی‌‌

دانه‌بڕێن‌له‌خوێندن".داواكارییه‌كه‌یان،‌ وه‌اڵم���ی‌‌ له‌باره‌یی‌‌گه‌وران���ی‌‌ چاكس���ازی‌‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌س���لێمانی‌‌ده‌ڵێت‌"هه‌رچه‌نده‌‌هێش���تا‌وه‌اڵمان‌وه‌رنه‌گرتووه‌‌تا‌ئه‌و‌قوتابخانه‌ی‌‌كه‌‌هه‌مان���ه‌‌له‌بنه‌ڕه‌تیی���ه‌وه‌‌بگۆڕێت‌به‌‌ئاماده‌یی‌‌ئه‌وه‌ش‌بڕیاری‌‌یاس���ایی‌‌ئه‌وێ���ت‌كه‌په‌روه‌رده‌‌لێی‌‌به‌رپرس���ه‌،‌هه‌روه‌ه���ا‌پێویس���تمان‌به‌‌دابینكردنی‌‌مامۆس���تاش‌هه‌یه‌‌چونكه‌‌مامۆستایی‌‌

ئاماده‌یی‌‌جیاوازه‌‌له‌بنه‌ڕه‌تی‌".بارودۆخ���ی‌‌ به‌ه���ۆی‌‌ هه‌رچه‌ن���ده‌‌زۆرێ���ك‌ كوردس���تانه‌وه‌،‌ ئێس���تای‌‌له‌پڕۆژه‌‌و‌كاره‌كانی‌‌حكومه‌ت‌وه‌ستاوه‌‌كاره‌كانی‌‌ پ���ڕۆژه‌‌و‌ نێوه‌نده‌ش���دا‌ له‌و‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌سلێمانیش‌به‌اڵم‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گش���تی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌كێشه‌یه‌كییان‌ ڕایگه‌یاند"هیچ‌ سلێمانی‌‌له‌كردن���ه‌وه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌قوتابخانه‌یه‌دانیه‌،‌

ته‌نها‌الیه‌نه‌‌یاسایه‌كه‌ی‌‌نه‌بێت".به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌گش���تی‌‌پ���ه‌روه‌رده،‌وتیشی‌‌"تا‌ئێستا‌داواكارییه‌كه‌‌به‌‌من‌نه‌گیش���توه‌،‌‌ڕه‌نگه‌‌ئ���ه‌وان‌كیتابیان‌كردبێت‌هه‌ر‌گه‌یشته‌‌الی‌‌من‌ئه‌و‌كاته‌‌بیروڕامان‌ده‌بێت‌‌به‌پێی‌‌پێداویستی‌،‌چونكه‌‌كۆمه‌ڵێ‌‌‌له‌و‌مامۆس���تایانه‌ی‌‌ك���ه‌‌له‌بنه‌ڕه‌تین‌داوایان‌ك���ردووه‌‌كه‌‌بچنه‌‌سه‌ر‌كاروباری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌ئیمتیازاتیان‌‌زیاتره‌‌له‌به‌ر‌ئه‌و‌حاڵه‌ت���ه‌‌گه‌ر‌ئاماده‌یی‌‌ت���ر‌بكرێته‌وه‌‌ئه‌وكاته‌‌ته‌نس���یقمان‌ده‌بێ���ت‌له‌گه‌ڵ‌وه‌زاره‌تی‌‌كاروباری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌چونكه‌‌

ناكرێ���ت‌ئێمه‌‌قوتابخان���ه‌‌بیكه‌ینه‌وه‌و‌دوای���ش‌مامۆس���تایان‌داوابك���ه‌ن‌كه‌‌بگوێزرێن���ه‌وه‌‌بۆ‌وه‌زاره‌ت���ی‌‌كاروباری‌‌كۆمه‌اڵیه‌ت���ی‌،‌بۆیه‌‌ده‌بێت‌ته‌نس���یق‌بكه‌ی���ن‌ه���ه‌م‌دوو‌وه‌زاره‌ته‌كه‌‌و‌هه‌م‌ن���او‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ك���ه‌ی‌‌ ه���ه‌ردو‌

پارێزگای‌‌سلێمانی‌".هه‌ندێك‌جار‌مامۆس���تایان‌ڕوبه‌ڕوی‌‌كێشه‌وگرفت‌ده‌بنه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌خوێندكاران‌له‌خوێندن���گا‌ئاس���اییه‌كاندا،‌ڕه‌نگ���ه‌‌له‌وقوتابخانانه‌دا‌پێویس���ت‌بێت‌زیاتر‌له‌ڕه‌فتاروكرداره‌كانی���ان‌ ئاگادارترب���ن‌وبۆیه‌‌پێویس���ته‌‌ئه‌و‌مامۆس���تایانه‌ی‌‌پێویس���ته‌‌ وانه‌ده‌ڵێن���ه‌وه‌‌ كه‌ل���ه‌وێ‌ڕاهێنانی���ان‌پێبكرێ���ت،‌‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌دڵش���اد‌عوم���ه‌ر‌وتی‌"م���اده‌م‌ن���اوی‌‌چاكس���ازییه‌‌كه‌واته‌‌ئ���ه‌و‌خه‌ڵكانه‌ی‌‌كه‌له‌وێ���ن‌ئیش���ییان‌له‌س���ه‌ر‌كراوه‌،‌به‌دڵنییاییه‌وه‌‌دركییان‌به‌‌هه‌ڵه‌كانیان‌كردووه‌،‌له‌وانه‌یه‌‌بڵێم‌ئه‌وه‌‌ئاس���انه‌‌و‌له‌وانه‌ش���ه‌‌بڵێ���م‌زۆرس���ه‌ركه‌وتوتربن‌

له‌قوتابخانه‌‌ئاساییه‌كان".

‌ئا:‌سروه‌‌جه‌مال

پاش‌ئه‌وه‌ی‌‌په‌یمانگای‌‌ئه‌له‌تیك‌به‌هه‌ماهه‌نگی‌‌هه‌ردوو‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‌

په‌روه‌رده‌ی‌‌ڕۆژهه‌اڵت‌و‌ڕۆژئاوای‌‌سلێمانی‌‌و‌به‌سپۆنسه‌ری‌‌كۆمپانیای‌‌ده‌روازه‌‌خه‌اڵتی‌‌ڕێزلێنانی‌‌به‌سه‌ر‌‌63به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌باخچه‌وقوتابخانه‌‌وخوێندنگای‌‌شاری‌‌سلێمانیدا‌

دابه‌شكرد،‌ئه‌وه‌ش‌ناڕه‌زاییه‌كی‌‌زۆری‌‌لێكه‌وه‌ته‌وه‌‌له‌ناو‌مامۆستایاندا،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌‌په‌روه‌رده‌ش‌ده‌ڵێت"،‌‌ده‌توانم‌بڵێم‌میزاجی‌‌

كه‌سی‌‌بووه‌،‌‌چونكه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌تیایه‌‌سزایی‌‌هه‌یه‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ریش‌هه‌یه‌‌كه‌‌ساڵێك‌نییه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌".

ئیحسان‌حه‌سیب‌عار‌ف،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌جێ‌‌به‌جێكاری‌‌په‌یمانگای‌‌ئه‌له‌تیك‌‌كه‌‌سه‌رپه‌رشتی‌‌ڕێوڕه‌سمه‌كه‌یان‌كردووه‌،‌له‌باره‌ی‌‌بیرۆكه‌ی‌‌ئ���ه‌م‌پڕۆژه‌یه‌وه‌‌به‌‌ئاوێنه‌ی‌‌ڕاگه‌یاند"وه‌ك‌ده‌زانن‌ئێس���تا‌له‌بارودۆخێكی‌‌ كوردس���تان‌ هه‌رێم���ی‌‌قه‌یران‌ له‌دوای���ی‌‌ قه‌یران‌ خراپدای���ه‌و‌مامۆس���تایان‌ له‌نێوانیش���یاندا‌ دێ���ت‌ب���ون‌به‌‌قوربانی‌‌ئ���ه‌و‌قه‌یرانانه‌ی‌‌كه‌‌هه‌یه‌‌له‌وان���ه‌‌دواكه‌وتنی‌‌موچه‌‌و‌دابین‌نه‌كردنی‌‌پێداویستی‌‌خوێندنگاكان‌بۆیه‌‌له‌پێناوی‌‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌فش���ار‌له‌سه‌ر‌مامۆس���تایان‌و‌ئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌‌كه‌‌دڵسۆزن‌و‌كاره‌كانیان‌به‌‌باشی‌‌به‌ڕێوه‌‌ده‌بن‌سه‌ره‌ڕایی‌‌ئه‌م‌قه‌یرانانه‌ی‌‌كه‌‌هه‌یه‌‌بڕیارماندا‌خه‌اڵتی‌‌ڕێزلێنانیان‌پێشكه‌ش‌بكرێت،‌هه‌ربۆیه‌پڕۆژه‌كه‌مان‌پێشكه‌شی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌ هه‌ردوو‌ڕۆژه���ه‌اڵت‌و‌ڕۆژئاواكردئه‌وانیش‌پێیان‌

باشبوو"."له‌خۆیه‌ت���ی‌‌ئاماده‌ییه‌وه‌‌په‌یوه‌ندیم‌پێوه‌ك���را‌كه‌‌ل���ه‌و‌ڕۆژو‌ب���ه‌رواره‌وه‌‌و‌كاتژمێره‌دا‌له‌هۆڵی‌‌ڕۆش���نبیری‌‌ئاماده‌‌ب���م‌بۆ‌ڕێزلێن���ان‌"ئه‌وه‌‌وت���ه‌ی‌‌ئاری‌‌به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌‌ له‌و‌ یه‌كێكه‌‌ ئه‌حمه‌ده‌،‌ك���ه‌‌خه‌اڵت���ی‌‌ڕێزلێنان���ی‌‌وه‌رگرتووه‌‌له‌لێدوانێكیدا‌بۆ‌ئاوێنه‌‌وتی‌‌"له‌س���ه‌ر‌چ‌بنه‌مایه‌ك‌بووه‌‌ئایا‌سااڵنی‌‌خزمه‌ت‌بووه‌‌یان‌ڕێزوس���وپاس‌بووه‌،‌چاالكی‌‌زۆرب���ووه‌،‌ئ���ه‌وه‌‌به‌‌ووت���ه‌ی‌‌م.كمال‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌ڕۆژئاوا‌ئه‌و‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌بنه‌مایان���ه‌‌و‌جیاكردنه‌وان���ه‌‌له‌الی���ه‌ن‌

یه‌كه‌ی‌‌سه‌رپه‌رشتیارییه‌وه‌‌كراوه‌"باڵوكرای���ه‌وه‌‌كه‌‌ ئه‌وه‌ی���ی‌‌ دوای���ی‌‌‌63به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر‌خه‌اڵت���ی‌‌ڕێزلێنانیان‌پێبه‌خش���راوه‌‌له‌تۆڕه‌‌كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‌زۆری‌‌ ناڕه‌زای���ی‌‌ ده‌نگدان���ه‌وه‌ی‌‌لێكه‌وته‌وه‌و‌هه‌موو‌پرس���یاری‌‌ئه‌وه‌یان‌ده‌كرد‌كه‌‌ئایا‌له‌سه‌ر‌چ‌بنه‌مایه‌ك‌ئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌رانه‌‌ده‌س���ت‌نیش���ان‌كراون،‌ئیحس���ان‌حسیب‌ده‌ڵێت‌ له‌وباره‌یه‌وه‌‌"دانانی‌‌بنه‌م���ا‌ئێمه‌‌لێی‌‌به‌رپرس‌نین‌یه‌كه‌ی‌‌سه‌رپه‌رشتیاران‌لێی‌‌به‌رپرسه‌،‌ئێم���ه‌‌له‌نی���وه‌ی‌‌وه‌رزی‌‌دووه‌می���ش‌كۆمه‌ڵی‌ك���ی‌‌تر‌ڕێزلێنان‌ده‌به‌خش���ین‌ئه‌گ���ه‌ر‌پ���ه‌روه‌رده‌ش‌‌120به‌ڕێوه‌به‌ر‌خه‌اڵت‌بكات‌ئه‌و‌ناڕه‌زایه‌تییه‌‌نامێنێت،‌زۆر‌به‌ڕێوه‌به‌ریش‌هه‌یه‌‌دڵسۆزه‌‌به‌اڵم‌ناوی‌‌ئه‌وانی‌‌تیا‌نییه‌‌به‌ڵێن‌ئه‌ده‌ین"

مامۆس���تا‌ئاری‌‌‌وتیش���ی‌"بێگومان‌له‌م‌جۆره‌‌ڕێزلێنانه‌دا‌هه‌میشه‌‌ده‌نگی‌‌ناڕه‌زای���ی‌‌دروس���ت‌ده‌بێ���ت،‌چونكه‌‌بنه‌مای‌‌كاره‌كه‌‌دیارنییه‌‌له‌س���ه‌ر‌چی‌‌و‌چۆن‌كراوه‌‌؟‌گومانم‌نییه‌‌كه‌‌ناهه‌قی‌‌كراوه‌،‌چونكه‌‌هی���چ‌پێوه‌رێك‌نه‌بووه‌‌

ب���ۆ‌ڕێزلێنانه‌كه‌،‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌تیابوو‌كه‌‌ماوه‌ی‌‌‌2بۆ‌‌3س���اڵه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌،‌كه‌سانێكیش‌هه‌بوون‌كه‌‌شایسته‌بون‌و‌

ناویانی‌‌تیا‌نه‌بوو".عه‌ت���ا‌ئه‌حمه‌د،‌جێگری‌‌س���كرتێری‌‌یه‌كێت���ی‌‌مامۆس���تایانی‌‌كوردس���تان‌ڕێكخراوه‌كه‌له‌الیه‌ن‌ نوێن���ه‌ری‌‌ كه‌وه‌ك‌كراب���وو‌ بانگهێش���ت‌ په‌یمانگاك���ه‌وه‌‌ئاوێن���ه‌ی‌‌ڕاگه‌یاند"ل���ه‌الی‌‌ئێمه‌‌ ب���ه‌‌هیچ‌ش���تێك‌خه‌ڵك‌لێ���ی‌‌ڕازیی‌‌نییه‌،‌ڕێكخراوێكی‌‌ئه‌هلی‌‌حه‌زه‌یی‌‌كردووه‌‌ڕێز‌له‌هه‌ندێك‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌بگرێت‌هه‌رچه‌نده‌‌ئاس���تی‌‌زانس���تیان‌زۆر‌ئه‌وه‌نییه‌به‌اڵم‌‌زۆر‌ماندوب���ون‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌نازانی���ن‌كه‌‌له‌س���ه‌ر‌چ‌بنه‌مایه‌ك‌ب���ووه‌‌به‌اڵم‌هه‌رچۆنێك‌بێت‌خه‌ڵكی‌‌شایسته‌ش���ی‌‌تێدایه‌‌و‌كه‌سانێكیش���ی‌‌تێدایه‌‌كه‌‌به‌و‌ش���ێوه‌یه‌‌نین،‌به‌دڵنیای���ه‌وه‌‌كۆمه‌ڵێ‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌زۆر‌باش���یش‌هه‌ن،‌به‌اڵم‌هه‌وڵبدرێ���ت‌ نه‌گرتۆت���ه‌وه‌،‌ ئه‌وان���ی‌قه‌ره‌بوبكرێنه‌وه‌‌ بێبه‌شكراون‌ ئه‌وانه‌ی‌‌

له‌بۆنه‌یه‌كدا.‌س���لێمانیدا‌ پارێ���زگای‌‌ له‌س���نوری‌‌ب���ه‌اڵم‌ هه‌ی���ه‌‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‌‌ ‌13ئه‌له‌تی���ك‌‌ ڕێكخ���راوه‌ی‌ كاره‌ك���ه‌ی‌‌دوو‌ ئ���ه‌و‌ له‌چوارچێ���وه‌ی‌‌ ته‌نه���ا‌له‌وباره‌ی���ه‌وه‌‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌داب���ووه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌جێ‌‌به‌جێ‌‌كاری‌‌ئه‌له‌تیك‌"‌س���نوری‌‌كارمان‌ته‌نها‌له‌سلێمانییه‌‌و‌هه‌روه‌ها‌توان���ای‌‌مادیمان‌دیاریكراوه‌،‌پڕۆژه‌مان‌هه‌یه‌‌به‌اڵم‌گه‌ر‌سپۆنسه‌رمان‌كوردستاندا‌ له‌هه‌موو‌ ده‌توانین‌ هه‌بێت‌

كاربكه‌ین".به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌جێبه‌جێكاری‌‌ئه‌له‌تیك‌گش���تی‌‌ "به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌ ڕایگه‌یان���د‌ئ���ه‌م‌ وردی‌‌ ئ���اگاداری‌‌ پ���ه‌روه‌رده‌‌

بردووه‌‌ بۆ‌ بانگهێش���تنامه‌م‌ پڕۆژه‌یه‌‌و‌ئ���ه‌و‌داوایی‌‌كرد‌كه‌‌ئ���ه‌و‌پێوه‌ره‌كان‌دابنێ���ت‌بۆی���ه‌‌وتی‌‌به‌ش���داری‌‌ناكه‌م‌دوو‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك���ه‌‌وتیان‌ئه‌وه‌‌له‌س���نوری‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌ئێمه‌ی���ه‌‌بۆیه‌‌

خۆمان‌لێی‌‌به‌رپرسین"دڵش���اد‌عومه‌ر،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌‌پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌س���لێمانی‌‌ب���ه‌‌ئاوێنه‌ی‌‌نوێنه‌ری‌‌ ڕاب���ردوو‌ ڕاگه‌یاند"هه‌فت���ه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌په‌یمانگای���ه‌‌س���ه‌ردانی‌‌كردین‌و‌باس���ی‌‌پڕۆژه‌ك���ه‌ی‌‌ك���رد‌منیش‌وتم‌ئێمه‌‌ چییه‌؟وت���ی‌‌ پێوه‌رتان‌ بنه‌م���او‌پ���ه‌روه‌رده‌كان،‌ ده‌س���ت‌ یاومانه‌ت���ه‌‌دوات���ر‌داوای���ی‌‌ناوه‌كانم‌ك���رد‌وڕۆژی‌‌سێ‌‌ش���ه‌مه‌ناوه‌كانیان‌بۆ‌هێنام‌به‌اڵم‌ئه‌نجامدرا‌ ڕێوڕه‌س���مه‌كه‌‌ پێنجشه‌ممه‌‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌داوامك���رد‌ك���ه‌‌ڕایبگرن،‌چونكه‌‌ئێس���تا‌هه‌موو‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‌ماندون‌ئه‌بێت‌ڕیچز‌له‌هه‌مویان‌بگیرێت‌ن���ه‌ك‌له‌ن���او‌‌2000به‌ڕێوه‌ب���ه‌ردا‌‌63بنه‌مایه‌كی‌‌ ك���ه‌‌ هه‌ڵبژێرێن‌ به‌ڕێوه‌به‌ر‌

زانستیشی‌‌نه‌بێت".بۆ‌ ئاماژه‌یی‌‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌گش���تی‌‌ئه‌وه‌ش���كرد‌"به‌داخه‌وه‌‌به‌بێ‌‌پرس���ی‌‌ئێمه‌‌كردویانه‌‌ئه‌وه‌‌الدانه‌‌له‌ڕێساكانی‌‌پ���ه‌روه‌رده‌‌و‌ڕێزنه‌گرتنی‌‌بڕیاری‌‌ئێمه‌‌و‌ناڕه‌زای���ی‌‌مامۆس���تایان،‌‌ئه‌وه‌بۆت���ه‌‌عه‌یبه‌یه‌ك‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌په‌یمانگایه‌،‌هه‌تا‌من‌تێبینیم‌له‌سه‌ر‌كڵێشه‌ی‌‌ئه‌و‌كیتابه‌‌هه‌ی���ه‌‌كه‌‌ئه‌و‌په‌یمانگای���ه‌‌هێناویانه‌‌و‌

خولی‌‌كارگێڕیش‌ده‌كه‌نه‌وه‌"له‌باره‌ی‌‌بنه‌ما‌و‌پێوه‌ره‌كانه‌وه‌،‌دڵشاد‌عومه‌ر‌ده‌ڵێت‌"ئه‌گه‌ر‌پێوه‌رێك‌هه‌بێت‌ئه‌توانین‌له‌ناو‌زۆرینه‌یه‌كدا‌كه‌مینه‌یه‌ك‌ڕێزی‌‌لێبگییرێت،‌به‌اڵم‌هیچ‌بنه‌مایه‌ك‌كردووه‌،‌ پرس���یارم‌ ئه‌وه‌ن���ده‌ی‌‌ نییه‌‌

ده‌توان���م‌بڵێم‌میزاجی‌‌كه‌س���ی‌‌بووه‌،‌‌چونكه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌تیایه‌‌سزایی‌‌هه‌یه‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ریش‌هه‌یه‌‌كه‌‌س���اڵێك‌نییه‌‌

به‌ڕێوه‌به‌ر".كه‌مال‌نوری‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌ڕۆژئاوا‌ڕایگه‌یاند"یه‌كه‌ی‌‌سه‌رپه‌رشتیاری‌‌ده‌ست‌نیشانی‌‌ناوه‌كانی‌‌كردووه‌،‌داوایی‌‌كردووه‌‌ئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌‌كه‌‌ڕۆڵیان‌هه‌ب���ووه‌‌له‌م‌كاته‌دا‌ده‌س���ت‌نیش���ان‌بكرێن،‌ب���ۆ‌هاندانی���ان،‌په‌یوه‌ندیمان‌سه‌رپه‌رش���تیاری‌‌ به‌یه‌ك���ه‌ی‌‌ كردووه‌‌ئه‌وان‌ناوه‌كانی���ان‌پێداون‌و‌هه‌ر‌ئه‌وان‌به‌رپرسن،‌ئه‌وانه‌ی‌‌به‌دڵیانه‌‌و‌كه‌سانێك‌له‌به‌رچاوی‌‌ئه‌وان‌ڕۆڵیان‌هه‌یه‌،‌مه‌رج‌نییه‌‌ئ���ه‌وان‌خراپ���ن‌ڕه‌نگ���ه‌‌ئه‌وانی‌‌تر‌تۆزێ‌‌باش���تر‌بن‌ی���ان‌له‌داهاتودا‌

باشتربن".ڕۆژئاوا‌ پ���ه‌روه‌رده‌ی‌‌ به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌وتیشی‌"ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌ده‌وترێت‌مامۆستای‌‌تیایه‌‌س���زادراوه‌،‌ده‌توانرێت‌ده‌س���ت‌نیش���ان‌بكرێت‌تا‌به‌دواداچون‌بكه‌ین،‌یان‌ئه‌وان���ه‌ی‌‌داواكارییه‌ك‌یان‌گله‌یی‌‌پ���ه‌روه‌رده‌‌و‌ بێته‌‌ ئه‌توانێ���ت‌ هه‌ی���ه‌‌دواتر‌ئێمه‌ش‌یه‌كه‌ی‌‌سه‌رپه‌رش���تیاری‌‌ئاگادارده‌كه‌ین���ه‌وه‌،‌بێگومان‌ئه‌وانیش‌

قسه‌ی‌‌خۆیان‌ده‌بێت".به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌‌گش���تی‌‌ڕاش���یگه‌یاند"‌به‌دواداچ���ون‌ده‌كه‌م‌تا‌بزانم‌چۆن‌و‌له‌سه‌ر‌چ‌بنه‌مایه‌ك‌بووه‌،‌ده‌بێت‌لێپرسینه‌وه‌‌بكه‌ین،‌یاسا‌و‌ڕێسا‌جێ‌‌به‌‌جێ‌‌بكرێ���ت‌و‌زه‌جه‌‌نه‌نرێته‌وه‌‌تا‌مافی‌‌زۆرینه‌ی‌‌مامۆستایان‌به‌ده‌ست‌بهێنمه‌وه‌،‌ئ���ه‌و‌په‌یامه‌ش‌بگه‌یه‌نم‌كه‌‌جارێكی‌‌تر‌ئه‌وه‌‌قه‌ده‌غه‌یه‌،‌ده‌بێت‌به‌‌یاس���ا‌هه‌ر‌ئیجرائاتێك‌بكرێت‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌په‌یمانگایه‌‌قابیلی‌‌لێپێچینه‌وه‌یه‌".

خوێندن(509(‌سێشه‌ممه‌‌162015/12/29 xwendn.awene@gmail.com

زیندانیكراوه كانی "مه عه سكه ر سه الم" داوای كردنه وه ی خوێندنگه ده كه ن

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌‌په‌روه‌رده‌ی‌‌سلێمانی‌:‌هیچ‌كێشه‌یه‌كییان‌له‌كردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌قوتابخانه‌یه‌دانیه‌

"ڕێزلێنانی )63( به ڕێوه به ره كه ناڕه زایی لێكه وته وه "

گومانم‌نیه‌‌كه‌‌ناهه‌قی‌‌كراوه‌،‌چونكه‌‌هیچ‌پێوه‌رێك‌نه‌بووه‌‌بۆ‌

ڕێزلێنانه‌كه‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌تیابوو‌كه‌‌ماوه‌ی‌‌‌2بۆ‌‌3ساڵه‌‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌‌

كه‌سانێكیش‌هه‌بوون‌كه‌‌شایسته‌بون‌و‌ناویانی‌‌تیا‌

نه‌بووئه‌و‌به‌ڕێوه‌به‌رانه‌ی‌خه‌اڵتیان‌وه‌رگرتوه‌

پێویستمان‌به‌‌دابینكردنی‌‌مامۆستاش‌هه‌یه‌‌چونكه‌‌مامۆستایی‌‌ئاماده‌یی‌‌جیاوازه‌‌له‌بنه‌ڕه‌تی‌

(509( سێشه ممه 2015/12/29 19تایبه‌ت

ونـــــبون* پێنج هه ویه ی خانه نیشـــینی به ناوه كانی )ســـعدیه محمد والیت و فاطمه‌ محمد سعید و عوسمان محمد سعید و عائیشه

محمد سعید و ئامینه محمد سعید( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر. * فۆرمێكـــی خۆراك و كارتێكی زانیاری به ناوی )ســـعدیه محمد والیت( ونبوه ، هه ركـــه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنته وه بۆ

كتێبخانه ی خاك له كه الر.* پێناســـێكی باری شارستانی به ناوی )ئامینه محمد ســـعید( ونبوه ،هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنته وه بۆ كتێبخانه ی

خاك له كه الر.* هه ویه یه كـــی مودیـــر موفه وه وچی ونبوه به ناوی ) ئیفین عبدالله محمحد امیـــن ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

پرسگه ی ئاوینه .* ناســـنامه یه كی ژووری باغزرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )ئیفین عبدالله محمد امین ( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه

بۆ پرسگه ی ئاوینه .* ناســـنامه یه كی زووری بازرگانی ســـلێمانی ونبوه به ناوی ) سیفه ر ســـیفان محمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

پرسگه ی ئاوینه ..

كوده‌تایه‌كی‌‌تری‌‌حكومه‌ت‌به‌سه‌ر‌پارله‌ماندا!...‌پاشماوه‌سه رۆكی هه رێم و جێگره كه ی سه رۆكی پارله مان و جێگرو ســـكرتێر ســـه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران و جێگره كه ی ، 108 پارله مانتـــار، 31 وه زیر و پله وه زیر 10 جێگر وه زیر، 180 به ڕێوه به ری گشـــتی ، 24 جێگـــر، 8 پارێـــزگار و 4قائیمه قام)به پله ی به ڕێوه به ری گشتی (، 50 قائیمه قـــام و به ڕێوه به ری گشـــتی و به ڕێوه به ری ناحیه ی بێكار)معوم(، 78 ئه ندامی ئه نجومه نـــی پارێزگا)به پله ی راوێژكاری 100 گشـــتی (. به ڕێوه به ری پله أ و 200 راوێژكاری پله ب، 250 حاكم

1500خانه نشینی پله تایبه ت.

هه نگاوی یه كه می پڕۆژه كه ی حكومه تبه پێی بڕیاری چاكسازی ئه نجومه نی وه زیران كۆی گشـــتی پاره ی راگیراوی ئه م پله تایبه تانـــه ده كاته )2,2 ملیار دینـــار له كـــۆی گشـــتی موچـــه 925 ملیار و له گوژمـــه ی ده رماڵه 510ملیار( كـــه ده كاتـــه )0,4%( ی ده رماڵـــه ی هه رێـــم و كارمه ندانـــی خه رجكـــراوی (0,2%( ی گوژمه ی پاره ی خه رجكراو بـــۆ موچه ، ئه مه چ چاكســـازیه كه ؟ چ

كون و كه له به رێك له م هه مو شـــه به قه ده گرێـــت كـــه له جه ســـته ی هه رێمدا هه یـــه ؟، گه نده ڵـــی و نا شـــه فافی له داهاتی گرێبه سته كانی نه وت و گومرگ و به لێشـــاو دامه زراندنـــی باجـــه كان و هه رێمی به و دۆخـــه قه یراناویه داراییه گه یانـــدوه و ســـه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران له بری جاڕدانی چاكسازی له و بوارانه دا له ســـه ره وه ئاماژام بۆكرد، بۆ خۆڵ له چاوكردنی خه ڵك وه ك السایی كردنـــه وه ی عه بـــادی دێـــت و له غیابی په رله مانـــدا بڕیـــاری كه مكردنـــه وه ی موچـــه ی پله بـــااڵكان ده دات )ئه مـــه وه ك ئه وه وایـــه به كه وچك تانكه رێك كه مكردنـــه وه ی راســـته پڕبكه یـــت( موچه ی پله بااڵكانیش هه نگاوێكه ده بێ بنرێ بـــه اڵم نابێت ده س بۆ ئه م بواره ببرێت له غیابـــی پارله ماندا، پارله مان و ده ســـه اڵتی دادوه ری دو دامـــه زراوه ی ســـه ربه خۆن و ده ســـه اڵت و بودجـــه ی خۆیان جیایه ، ناكرێت ئه و حكومه ته ی پێـــداوه متمانـــه ی پارله مـــان كـــه له غیابـــی پێنج یه كـــی ئه ندامه كانیدا و به تایبه ت له غیابـــی وه زیری داراییه كی

له ســـه ر بێت و قســـه متمانه پێدراودا، چاكســـازی له پارله ماندا بـــكات، ئه مه ســـنور به زاندێكی جدیه ، ده ســـه اڵتی جێبه جێكـــردن چـــۆن خۆی ســـه پاند به سه ر پارله ماندا و به كوده تایه ك په كی خســـت، ئه مجاره ش له بـــری پارله مان بڕیـــاڕ ده دات و ده یـــه وێ به خه ڵكـــی كوردستان بڵێ، بون و نه بونی پارله مان بۆ ئه وان وه ك یه كـــه و ئه م هه نگاوه ی حكومه ت ده ســـوه ردانێكی بێ په رده ی حكومه تـــه له ده ســـه اڵتی پارله مـــان و ده سه اڵتی دادوه ریدا و كوده تای دوهه مه یاســـادا. چاكسازی پارله مان و به سه ر ناو پارله مان زۆر له وه زیاتری گه ره كه كه حكومـــه ت خۆی كردوه ته كوێخای ، كه مكردنـــه وه ی لـــه روی چاكســـازی ژماره ی ئه ندامانی پارله مان و راوێژكار و كارمه نـــده كان و ده رماڵه ی پارله مانتار و پڕۆسه یه كه پارله مانه وه كارمه نده كانی به حكومه ت نه بێـــت خۆی به پارله مان

ناكرێت.

هه نگاوی دوهه می حكومه ت:-ســـه رۆكایه تی ئه نجومه نـــی وه زیران

بڕیـــاری داوه كـــه زه وی بـــدا بـــه و نه بـــون ســـودمه ند كارمه ندانـــه ی له وه رگرتنـــی زه وی و خانـــو شـــوقه ، ژمـــاره ی كارمه ندانی هه رێـــم 744000 كارمه نده ، به پێی به دواداچونه كانی ئێمه چوار یه كی ئه م كارمه ندانه ســـودمه ند نه بـــون و ژماره یـــان ده كاتـــه 186000 كارمه نـــد، بۆ دابینكردنی زه وی بۆ ئه م ژماره یه له كارمه نـــد 37000دۆنم زه وی پێویســـته به له به رچاوگرتنـــی روبه ری خزمه تگـــوزاری و ســـه وزایی و قه ره بوی

جوتیاران. ئایـــا حكومه تی هه رێـــم پالنی چیه بـــۆ دابینكردنی ئه م روبه ره خه یاڵیه ؟! ئایـــا پالنی چیه بۆ دابینكردنی زه وی نیشـــته جێ بۆ هاواڵتیانی ئاسایی واته ئـــه و هاواڵتیانـــه ی كـــه كارمه ندنین و نه بونه ته بار به سه ر حكومه ته وه و خۆیان بژێوی خۆیان دابینده كه ن له هه مانكاتدا كرێچین، ئایا كه سێك حكومه ت بژێوی ژیانـــی دایبنبكات شایســـته ی یه كه ی نیشـــته جێیه ، یان كه ســـێك پشـــتی به خـــۆی به ســـتوه ؟! بێگومان دوهه م، پالنی حكومه ت بۆ ئاریشه ی نیشته جێ

دروستكردنی یه كه ی نیشته جێ ستونی بـــو، له ســـاڵی 2012 وه بـــه م بیانوه دابه شـــكردنی زه وی راگیـــراوه ، به اڵم ئێستا و به په له حكومه ت دێت و له غیابی پارله ماندا و به بێ دراسه كردن و وه رگرتنی بۆچونی كه ســـانی شـــاره زاو سه رۆك شاره وانیه كان، ئاوا بڕیارێك ده رده كات، ئه بـــێ چۆن ئـــه م پالنـــه ی جێبه جێ بـــكات؟! له كاتێكدا ئێمـــه له پارله مان به راسپارده ئاگاداری حكومه تمان كردوه بۆ كه مكردنه وه ی كێشـــه ی نیشته جێ په نا بۆ دروستكردنی یه كه ی نیشته جێ ببـــات كرێچی بـــون و هاوســـه رگیری و ژماره ی منـــداڵ بكاته پێوه ر و بنه ما بۆ دابینكردنـــی یه كه ی نیشـــته جێ. ئه م پالنه ی حكومه ت له غیابـــی پارله ماندا به كـــرداری نابینم و ته نهـــا ریكالمه بۆ حكومه تێكی شكستخواردو و هه وڵدانه بۆ راستكردنه وه ی بارێكی كه وتو، حكومه ت پێویســـته له و باره یه وه پالنی هه بێت، ئه گه ر به بێ دراســـه كردن ده سبكاته وه به زه وی دابه شكردن كۆچی گوندیه كان بۆ شار ئه وه نده ی دی زیاد ئه كات و ئه و رێژه كه مه ی دانیشـــتوی گونده كان كه

كه متره له 10% نامێنێ، بۆیه باشـــتره حكومـــه ت پێش ئه وه ی بیـــر له زه وی شـــارۆچكه كاندا له شارو دابه شـــكردن بكاته وه پالن بـــۆ ئاوه دانی گونده كان دابڕێـــژێ، دواتـــر له رێـــی كۆمپانیای كه رتی گشـــتیه وه كێشـــه ی نیشته جێ

به دروستكردنی شوقه حه لبكات.زۆربون ئه وانه ی وه زیره كانی گۆڕانیان تۆمه تبار ئه كـــرد به دواكه وتنی موچه و وه ستانی پڕۆژه كان، وا 75 رۆژ به سه ر رێگریكـــردن له ســـه رۆكی پارله مـــان و وه زیره كانـــی گۆڕاندا تێپه ڕی ، له غیابی گۆڕانـــدا موچه له 2مانگـــه وه بۆ چوار پـــڕۆژه ش یه ك مانـــگ دواكه وتـــوه و وه اڵمـــه ئـــه م كار، نه كه وتوه تـــه وه گۆڕانیان نوێنه ره كانـــی ئه وانـــه ی بۆ

به كه مته رخه م ده زانی .تێبینی :-

2015/10/8له بـــاره ی به بـــه رواری چاكســـازیه وه پڕۆژه یه كم لـــه دو توێی به سه رۆكایه تی پێشكه ش الپه ڕه دا 31ئـــه م كـــرد، پارله مـــان و حكومـــه ت چاكســـازیانه ی له ســـه ره وه باسم كرد

به درێژی و به وردی باسیلێكراوه .

پێكــــۆڵ وه ك ئێمــــه ڕۆژگاره دا لــــه و قوربانیمــــان بــــۆ ده دا، كه چــــی وا دوای (35( ســــاڵ تۆی به ڕێز سه باره ت به زمان و نوســــینمان پالرمان تێده گریت، نه ك هه ر تۆمه تبارمانده كه یــــت به ڵكــــو ئــــه وه ش، بــــه وه ی ، كه به نده مه ترســــی بۆ هه نگاوه ئه رێنییه كانتان دروســــتده كه م. به وه شه وه نه وه ســــتاویت و ده فه رمویــــت گۆوایــــه بۆ مه رامێكــــی دیكــــه و به خواســــتێكی دیكه ئه م له به رامبه ر به نــــده ده جوڵێنرێیــــن!. فه رمایشــــتانه دا هــــه ر هێنــــده ده ڵێم، كه ئه مه به ڕاستی بێئاگایییه كی ته واوه له وه ی كه به نده بناســــن، چونكه به شــــانازییه وه ده ڵێم كــــه هه ر له باپیرانمانــــه وه له ڕاژه ی نه ته وه ســــته مدیده كه ماندا بوین و خه ڵكانی به ئاگاش لــــه م الیه نه ، كه منیــــن. هه ر بۆ نمونــــه من له پۆلی یه كهه می ســــه ره تاییدا بــــوم، كــــه باوكــــم له شۆڕشــــی ئه یلولدا شــــه هید بوه . نه ك هه ر ئــــه وه ش، به ڵكو خۆم دروســــت دوای ده ســــاڵ له و مێژوه به شانازییه كی بومه ته پێشمه رگه و دیسان زۆره وه ده ڵێــــم، كــــه له پێشــــمه رگایه تیدا خه اڵتی سه رۆك مه ال مســــته فای بارزانیم پێبه خشــــراوه . ئیتر ده بێــــت كام مه رام و

خواست من بجوڵێنێت؟!.جگه له وه ش له هه شــــتاكانی ســــه ده ی ڕابردودا، نه كردنی واژۆیه ك بۆ حیزبه كه ی دیكتاتــــۆر، هه لــــی خوێندنــــی له واڵتــــی فه ڕه نســــا، له ده ســــتدام. ئه وه له كاتێكدا، كــــه ســــه رجه م داواكــــراوه كان و ته نانه ت بااڵی خوێندنی وه زاره تی له چاوپێكه وتنی عێراقیشــــدا په ڕیبومــــه وه ، كــــه بێگومان شــــانازیش به و هه ڵوێسته وه ده كه م، به اڵم له كه سی ناشــــارمه وه ، كه نیگه رانم له وه ی كه ســــانی هه ڵپه رســــتی خاوه ن بڕوانامه ی واڵتانــــی ئه و ڕۆژگاره ، له ئێســــتادا خاوه ن نه ته وه كه مبن. به رنامه داڕێژه ری پۆســــت و دییاره ئه مه شم له وه وه نییه ، كه له خه می پلــــه و پایه دا بــــم، به ڵكــــو له وه وه یه ، كه پێموایه گورك هه ر به گورگی ده مێنێته وه ، هه ركاتێك هه لی بۆ بڕه خســــێت زییانی بۆ په زه كــــه ده بێت. ئیتر كاكی ده مڕاســــت، ده بێت كام خوازت و مه رام بمجوڵێنێت؟!.

سه رباری هه مو ئه وانه ش، با شتێك به تۆی ئازیز بڵێم، كه حه سره تی هه مو ده روێشانی كوردایه تین، ئه وانه ی زمان و كار و ته الشیان له پێناوی نه ته وه كه یاندایه ، كه چی حیزبانی كورد و پیاوانیان هه میشه به چاوی گومانه وه تێیانده ڕوانــــن. نمونــــه ش هــــه ر به خــــۆم ده هێنمــــه وه ، كــــه چه ندانجار كه ســــانێك ده سه اڵت، حیزبه كه ی هه ردو له دڵسۆزانی كه به نده یــــان ناســــیوه ، ئاگاداریانكردوم له وه ی چه ندان ڕاپۆرتم لێدراون، سه باره ت به وه ی كه سه ر به حیزبه كه ی به رامبه ریانم، به اڵم ئه وان دڕاندویانــــن. نه ك هه ر ئه وه ، به ڵكــــو خوێندكارێكــــی ئاخرزه مــــان له م ســــااڵنه دا نوسینێكی ســــه باره ت به به نده باڵوكرده وه ، گۆوایه من تاریكی و ماركسییه تم فێركــــردون!. هه مو ئه وه ش له بــــه ر ئه وه بو، كه من وانــــه ی كوردۆلۆژیم به و وتوه و ئه وه ش له گه ڵ ئه وی خۆ به ئیمانداری سه ر به حیزبی ئیســــالمی سیاسیدا نه گونجاوه !. ئه مــــه هه لومه رجــــی ئێمه مانانه ، جا تۆی

به ڕێزیش به كام ڕبه ده یپێویت، ئازادیت.كاكی ده مڕاســــت، لێممه گره ئه گه ر بڵێم وتاره كه متــــان به باشــــی نه خوێندوه ته وه ، هۆیانه شــــم ئــــه و به نــــده چونكــــه خه ڵكه كه بۆچی كه ده ستنیشــــانكردون، تابێت بڕوای به خوێنــــدن له قوتابخانه كانی خۆماندا كه مده بێــــت، جگه له وه ش ڕه نگه مــــن چاكتر له خه ڵكیتــــر له گرنگیی زمانی ئینگلیزی له ئێستای جیهاندا به ئاگابم، به اڵم ئه وه شم خســــتوه ته ڕو، كه شێواز و ڕێبازی وتنه وه ی ئه و وانه یــــه له قوتابخانه كانماندا له بار نییه ، هاوكات مامۆســــتای پێویستی به شێوه ی واڵتانی تر بۆده سته به رنه كراوه ، ده نا هه ر به و وانه یه ی ، كه له بنه ڕه تییه وه ده خوێنرێــــت، زانینــــی زمانــــی ئینگلیزی مســــۆگه ر ده كرا. دواتر، كاكی وه اڵمنوس، ده ڵێــــت: قوتابی ئاماده ده كه ین بۆ زانكۆ، زمانــــی قوتابــــی ده به ســــتینه وه به زمانی جیهانییــــه وه ، كه ئێســــتا كــــه س نه ماوه كون و ســــه ردانی نه بێــــت و ئینته رنێتــــی قوژبنه كانی ئه م دونیا زه به الحه ی زانیاری و زانست نه كات. دواتر ده ڵێت: ))خه ڵكیش له و جۆره واسته و واسته كاری و پاڵه په ستۆ

گه وره یــــه ده ربهێنین كه ده یخه نه ســــه ر قوتابخانه زمان ئینگلیزییه كان به هۆی ئه و خواسته زۆره ی له سه ر ئه م قوتابخانانه ی كه پرۆســــه ی ئینگلیزی تیایاندا ده ســــتی پێ كــــرد هه بــــو ڕه نگه خۆشــــت یه كێك بیت له وانه . وایكرد شــــێلگیرتربین له سه ر

به رده وامبونمان له م پرۆسه یه ((.به ڕاســــتی ئه م بڕگه یه قســــه نه سته قه كوردییه كــــه م بیرده خاتــــه وه ، كه ده ڵێت: ))كــــورد بدوێنه ، خۆی شــــه رحی خۆی ده كات!((، ئاخــــر كاكی بــــرا چۆن و به كام ویژدان ڕه وایه ، كه له به رئه وه ی پاڵه په ستۆ بــــۆ چونه بــــه ر خوێندنــــی ئینگلیزیزمان هه یــــه ، ئێمــــه زمانمان له بواری زانســــتدا وه البنێین؟، جگــــه له وه ش، من نازانم ئه و ڕمللێدانــــی )ڕه نگه خۆشــــت یه كێك بیت له وانــــه (ت له كوێوه هێنــــاوه ؟. دییاره من هه رگیز كێشــــه م نییه ، كه ئه گه ر چه ندان وشه و زاراوه ی بێگانه له بواره كانی زانست و ته كنه لۆژیــــادا هه بن و له بــــاری نه بونیاندا به زمانی كوردی، هــــه ر به زمانه بێگانه كه بمێننــــه وه ، بــــه اڵم ئه مه ی ئێــــوه وانییه ، به ڵكو خوێندنی زانســــته به زمانی بێگانه . سه رگرتنی ئه مه ش له م هه لومه رجه دا، كه پرســــی زمان له الیه ن حكومه تی هه رێمه وه پێشه نگییه تیی نه دراوه تێ و هاوكات پرسی زمانــــی ســــتاندارد له هه رێمه كه ماندا درایه ده ســــت قه ده رێكــــی نادییــــار، ئیتر خودا ده زانێــــت هه نگاوی دواتــــر چیده بێت. بۆ به دوری بزانین، كه حــــه زی به مۆدێرنبون بابه ته كانی تریش ناگرێته وه ، به تایبه ت، كه له ئێستادا زۆرن ئه و به ناو ئه كادیمییانه ی ، كه به ئاشــــكرا و ژێربه ژێریــــش له گه ڵ وه ها هه نگاوێكدان. جگــــه له وه ش، ئه گه ر وه ك ئامار ســــه یربكه ین، ئه وا كــــه م به رپرس و ده وڵه مه نــــد و دارا هــــه ن، كــــه منداڵیان له به رخوێندنــــی كوردیدا مابــــن. هه ر بۆیه

له گه ڵ گیانی مه والنای ڕۆمیدا، ده ڵێم:قه ت به چاكی په ی به حاڵ نابا ...سا ده با به سبێ وتار و وه سسه الم

وه ك دوا وتــــه ش، هیوادارم من هه ڵه بم و ئێوه بــــه م كاره تــــان كــــورد و زمانه كه ی

پێشبخه ن.

وه‌اڵمێك‌بۆ‌كاكی‌‌ده‌مڕاستی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌په‌روه‌رده‌...‌پاشماوه‌

ســـێیه م: ئـــه و كـــردارو ڕه فتارانـــه ی كه به رپرسیاریه تی یاسایی دروست ده كه ن به اڵم نامۆڕاڵـــی نین، بۆ نمونه ســـه رپێچی كردنی ڕێســـاكانی یاســـای هاتو چۆ یان ئه و ڕێسا له به ڕێوه به رایه تی تۆماری یاســـایییه ی كـــه خانوبـــه ره مه رج داده نێت بۆ گواســـتنه وه ی خاوه ندارێتی عه قار، ســـه رپێچی ئه م ڕێســـا دروست مۆڕاڵی به رپرســـیاریه تی یاســـاییه

ناكات.چواره م: ئه و كردارو ڕه فتارانه ی كه هه ردو به رپرســـیاریه تی یاســـایی و مۆڕاڵی دروست ده كه ن، مه به ســـت له و كـــردارو ڕه فتارانه یه كه یاســـا و مۆڕاڵ هه مان هه ڵوێســـتیان هه یه له ســـه ریان، هه ردوكیـــان ئیدانـــه ی ده كه ن، بكه ره كانی پێویســـته هه ردو سزای یاسایی و مۆڕاڵـــی وه ربگرن، ئـــه م كـــردارو ڕه فتارانه له بنه ڕه تدا ڕێســـای مۆڕاڵین به اڵم یاسادانه ر وه ریگێڕاون بۆ ڕێســـای یاسایی،پارێزه رایه تی یاسایی بۆ داناون له ڕیگه ی دیاریكردنی سزای ماددی بۆ ئه نجامده رانی، ئه وه ش له به ر گرنگی و كاریگه رییان له سه ر كۆمه ڵگه ، بۆ نمونه دزی و كوشتن و زیان گه یاندن به به رژه وه ندی گشتی

...هتد. له ژێـــر ڕۆشـــنایی ئـــه و ڕونكردنه وانه ی

سه ره وه ، ئه گه ر هه ڵسه نگاندنێك بۆ ئه و كردارو ڕه فتارانه بكه ین كه له دوای 23 ی حوزه یرانه وه ئه نجام دراون له هه رێمی كوردستان هه ر له ڕێگه گرتن له ســـه رۆكی په رله مان له ڕێگه ی هێزی له بازگه ی پردێ،له كارخســـتنیی چه كداریه وه دامه زراوه ی شه رعی و ڕێگه گرتن له ئه ندامانی په رله مان له بازگه ی دێگه ڵه و دورخســـتنه وه ی به نایاسایی و له وه زیره كانی حكومه ت به شێك په نـــا بـــردن بـــۆ هه مو جـــۆره هه ڕه شـــه و چاوسوركردنه وه یه ك به رامبه ر نوێنه رانی گه ل ) ئه ندامانی په رله مان( بۆ به شـــدارینه كردن یاســـایی په رله مان وجاسوسی و له كۆبونه وه ی مانه وه له پۆستی ســـه رۆكایه تی هه رێم به بێ پاڵپشتی یاسایی به كارهێنانی پێگه و بودجه و قوتی خه ڵك بۆ به رژه وه ندی حزبی و كه ســـی وپه لكێـــش كردنی له شـــكری بێگانـــه بۆ ناو خاكی هه رێـــم ..هتد. بێگومان ئه م ڕه فتارانه هه مویان نایاســـایین، به رپرسیاریه تی یاسایی بـــۆ بكه ره كانیان دروســـت ده كـــه ن، چونكه هه ریه كه لـــه م ڕه فتارانه به پێـــی مادده كانی 226،260،331،332،340،341،421 ،156)،430( له یاســـای سزادانی عێراقی ژماره 111 ساڵی 1969 سزای یاساییان بۆ دانراوه ، بۆیه پێویســـته له ســـه ر ده زگای داواكاری گشتی

له هه رێمی كوردستان به ئه ركی خۆی هه ستێت له م بواره دا، به اڵم ئـــه وه ی جێگه ی تێڕامانی زیاتره الیه نی مۆڕاڵی و تیشـــك خستنه سه ر الدانی مۆڕاڵـــی ئه م ڕه فتارانه یـــه ، بێگومان ئـــه م ڕه فتارانـــه به رپرســـیاریه تی مۆڕاڵـــی دروســـت ده كه ن بـــۆ بكه ره كانیـــان چونكه هه ریه كـــه له م ڕه فتارانه جگه له وه ی كه زیان گه یاندنه به به رژه وه ندی گشتی له هه مان كاتدا ڕێزنه گرتنه له بڕیاری گه ل و نه هێشتنه وه ی هیچ ئه رزشێكه بۆ ده نگی گه ل،پێشێلكردنی مافی هاونیشـــتمانیانه له ســـودمه ند بون له پشكی خۆیان له سامانی ئه م هه رێمه ،به و پێ یه ئه م كـــردارو ڕه فتارانه له ناو كۆمه ڵه ی چواره مدان لـــه و پۆلێنـــه ی ســـه ره وه ، بۆیه پێویســـته یاســـایی، له ســـزای جگه ئه نجامده رانیـــان ســـزای مۆڕاڵیـــش وه ربگرن ئه ویـــش بریتیه له سه رزه نشـــتكردن و قبوڵنه كردن و هه ڵوێست وه رگرتنی كۆمه ڵگه به گشـــتی بۆ ئه م جۆره ڕه فتارانـــه چونكه زیـــان و لێكه وته كانی ئه م جۆره ڕه فتارانه به ر هه مو كۆمه ڵگه ده كه وێت له ئاســـتی هه ربێده نگیه ك جیـــاوازی، بـــێ ئه م جۆره ڕه فتارانـــه به جۆرێك له جۆره كان شـــه رعیه ت پێدانیانه كه لـــه دوا جاردا هه مو

كۆمه ڵگه باجه كه ی ده دات.

په‌یوه‌ندی‌نێوان‌زانستی‌یاساو‌زانستی‌مۆڕاڵ...‌پاشماوه‌

له ئێســـتادا هه رێمی كوردســـتان ئاوێنه : رووبه ڕوی قه یرانـــی دارایی بۆته وه ، هه روه ها شه ڕی داعش و كێشه سیاسیه ناوخۆییه كانیش له ئارادایـــه ، پرســـیاره كه ئه وه یـــه بۆچـــی كاریگـــه ری ئه مانه زیاتر له ســـلێمانیدا بونی

هه یه ؟قایمقامی ســـلێمانی : مـــن ناڵێم به س به ر ســـلێمانی كه وتوه ، به اڵم ســـلێمانی له سه ر هه مـــو كه مو كورتیه كی خـــۆی دێته وه اڵم و قسه ، له سلێمانی خه ڵك ده نگ به رزده كاته وه و خه ڵك خۆپیشـــاندان ده كات، خه ڵك داوای

چاره سه ركردنی كه م و كورتیه كان ده كات بۆیه وادیـــاره كه له ســـلێمانی زۆره ، من پێم وایه له كوردســـتاندا له هه مو شـــاره كان كێشه كان له یه ك ئاستدایه ، كاروباره خزمه تگوزاریه كان وه ك و یه ك له یه ك ئاســـتدا هاتۆته خواره وه ، بـــه اڵم ئه وه ی كه له ســـلێمانی زیاتـــر دیاره ئه وه یه كه سلێمانی له ســـه ر چاره سه كردنی

شته كانی خۆی به ده نگ دێت.ئاوێنه : به شـــێك له بازرگانه كان قســـه ی ئه وه یان كـــردوه كه گوایـــه ده توانن نرخی به نزین له وه ی كه ئێســـتا هه یـــه به )600(

دینـــار به كه متر بهێنن، ئایا ئێـــوه تاچه نده به دواداچونتان بۆ ئه وه كردوه ؟

منافه سه یه ك خۆی ســـلێمانی : قایمقامی هه یه له نێـــوان كۆمپانیاكاندا كـــه ئێمه زۆر ده ستخۆشـــیان لێده كه یـــن، چونكـــه ئه وان منافه ســـه یان له ســـه ر گرانكـــردن و گیرفانی هاواڵتیان نیه له م كاته دا، منافه سه یان له سه ر ئه وه یه كه زیاتر بفرۆشـــن و قازانجێكی كه م بكه ن، نرخی به نزین ئه گه ر ئێستا له سه نته ری ســـلێمانیدا به )600-625(دینار بێت ئه وا له ده ره وه ی ســـلێمانی و ده وروبه ری به )590(

هه یه و پێشموایه زیاتریش بێته خواره وه .ئاوێنه : ئێوه به دواداچون و چاودێری ده كه ن

له سه ر كوالێتی و جۆری به نزین؟قایمقامی سلێمانی : به ڵێ

ئاوێنه : كاك به ختیـــار ده توترێت به هۆی ئـــه م قه یرانانه وه رێـــژه ی تاوانـــكاری روو له هه ڵكشـــانه ، ئێوه چ پالنێكتـــان هه یه بۆ

رێگری له و هه ڵكشانه ؟ئه منیه كان قایمقامی ســـلێمانی : الیه نـــه چاودێـــری وردی ئه و حاڵه تانه ده كه ن، به س ئێســـتا به پێی ئـــه و حاڵه تانه ی كـــه له الی

الیه نه كان به گشـــتی هه ن تـــاوان به و رێژه یه زیـــادی نه كردوه كه بڵێیـــن قه یرانی ئابوری بوبێته هـــۆكاری ، تاوان له هه مو شـــوێنێكی دنیادا ده بێت به اڵم هێشـــتا ئاماراێكی وانیه كـــه پێمان بڵێت رێـــژه ی دزی كردن و تاوان به رێژه یه كـــی وه هـــا زیادی كردبێـــت له چاو

سااڵنی پێشودا.ئاوێنـــه : به اڵم خۆتـــان به رنامه و پالنێكی وه هاتان هه یه كه رێژه ی تاوان رو له هه ڵكشان

نه كات؟قایمقامـــی ســـلێمانی : به ڵـــێ پالنێكـــی

زۆر وردمان هه یه به شـــێوه یه كی ئاســـۆیی گشتگیر.

ئاوێنه : پالنه كان چیـــن ئه گه ر زانیاریمان بده یتێ ؟

پۆلیس مه فره زه كانی قایمقامی سلێمانی : له هه مو شوێنێك بونیان ده بێت به تایبه ت له و شوێنانه ی كه گومانێكیان تێدا بێت، چاودێری ورد تر ده كه ین و هاواڵتیان زانیاریمان بده نێ له هه ر حاڵه تێك كـــه ده یبینن، بۆه تاوه كو ئێســـتا به شـــێوه یه كی گشتی شـــار له ژێر

كۆنتڕۆڵی الیه نه ئه منیه كاندایه .

قایمقامی‌‌سلێمانی‌:‌سه‌ردانه‌که‌ی‌هێرۆ‌خان...‌پاشماوه‌

تایبه‌ت (509( سێشه ممه 182015/12/29

ئا: خەدیجە کامەر- دیاربەکر بەشی تورکی بی بی سی

لەگ���ەڵ بەردەوامی قەدەغەی هاتوچۆدا له جزیرە، ژمارەی قوربانییە مەدەنییەکان لەبەرزبوونەوەدایە. کۆرپەیەکی ٨ مانگان له س���کی دایکیدا، منداڵێکی س���ێ مانگ بەناوی می���رای ئینجەو، رەمەزان ئینجەی هەش���تا س���ااڵن لەنێ���و کوژراوەکاندان. سەبارەت به کوژرانی میرای زانیاری ناکۆک لەمیدایاکان���دا باڵو کراوەتەوە. ئاژانس���ی ئانادۆڵ دەڵێت "لەگەڕەکی سوور منداڵێکی ٣ مانگ لەباوەش���ی پووری���داو لەبالکۆنی تیرۆریس���تەکانەوە لەالی���ەن ماڵێک���دا، هەواڵی ئاژانس���ی ب���ەاڵم بریندارک���را"، دۆغان دەڵێ���ت منداڵەکەو باپیری کەوتنە نێ���و پێکدادانەکانەوە. ئاژانس���ی هەواڵی دیجلە-ش دەڵێ���ت منداڵەکەو خێزانەکەی لەنێ���و ئامبوالنس���ێکدا کە ئااڵی س���پیی

لەسەر بوو، لەالیەن پۆلیسەوە پێکران.عەبدولرەحمان ئینج���ەی مامی میرای، لەوەاڵمی پرس���یارەکانی )بی بی س���یی تورک���ی(دا وت���ی، باوک���ی و برازەک���ەی دەوروب���ەری زرێپۆش���ەکانی به تەق���ەی نەخۆش���خانە کوژراون. "ئ���ەو هەوااڵنەی له میدیاکاندا باڵوکراونەوتەوە راس���ت نین. رووداوەکە ئێ���وارەی هەینی دەوەروبەری س���ەعات 9و نیو روویدا. باوک���م و دایکم لەگ���ەڵ عەبدولکەریمی ب���رام دەژین کە دەکات���ە باپیری می���رای. ماڵەکەیان دوو قات���ەو ئەوان لەقاتی س���ەرەوەن. لەگەڵ لەترس���ی پێکدادانەکاندا، توندبوونەوەی بۆمب���او تەق���ەی قەنناس بەدەس���تەکان دەیانەوێ بچنە قاتی خوارەوە. لەوکاتەدا کە دەچ���ن بۆ قاتی خ���وارەوە، تەقەیان

لێکرا"."میرای لەس���ەر پلیکانەکان و لەباوەشی پووریدا فیش���ەکێک بەر روومەتی کەوت. وامان زان���ی مردووە، ب���ەاڵم خوێنی لێ نەهات. پاش پێنج دەقیقە دەس���تی کرد به گری���ان. عەبدولکەریمی برام پەیوەندی به ئامبوالنسەوە کردو داوای یارمەتیی کرد. پێی���ان وت با ژنێ���ک و دوو پیاو به ئااڵی سپییەوە بیهێنن بۆ شوێنێکی دیاریکراو. رەمەزان���ی باوک���م، روقیی���ەی دایک���م و عەبدولکەریمی برام منداڵەکەیان هەڵگرت و چوونەدەرەوە. سۆلین )دایکی منداڵەکە(و بورهانی باوکی لەماڵەوە مانەوە. زۆری پێنەچوو دەنگی تەقە هات. پێش ئەوەی

ئامبوالنسەکە بێت، تەقەیان لێکرابوو".

"تاکەی بەردەوام دەبێ؟"لەوەدەکات باس ئینجە عەبدولرەحمان

کە میرای به فیشەکی دووەم هەر لەجێدا گیان دەسپێرێ، رەمەزان و روقییە ئینجەش بەسەختی بریندار دەبن، عەبدولکەریمیش کە باپی���ری منداڵەکەی���ە، قوتاردەبێت.

پاشان دەڵێت:"م���اوەی س���ەعاتێک ل���ەو ش���وێنەدا پەیوەن���دی براک���ەم دەمێنن���ەوە. به ناسیاوێکییەوە دەکات کە لەو شوێنەوە نزیک���ە. ئەوی���ش تەلەفون بۆ فەیس���ەل س���اری یلدز دەکات کە ئەندام پەرلەمانی هەدەپە-یەو ئاشنایەتی. بەهۆی ئەمەشەوە

ئامبوالنس دەگاتە شوێنەکەیان".جەنازەی می���رای چک���ۆ له دەبرێت بۆ نەخۆشخانەی شرناخ و رەمەزان و روقییەی نەخۆشخانەیەکی رەوانەی هاوسەریش���ی ئەدەنە دەکرێن، بەاڵم بەرەبەیان رەمەزان ئینج���ەش گیان���ی س���پاردو جەنازەکەی هێنرا بۆ نەخۆش���خانەی حکومیی ئیدل. روقییەی نەنکیشی هێشتا له ئەدەنە لەژێر

چاودێریدایە.داوا ئینج���ە عەبدولرەحم���ان هەرچی دەکات، دەوڵەت له بەرپرسەکانی زووتر بەرەو چارەس���ەری ئەم کێش���ەیە هەنگاو هەڵهێنن: "ئیدی بەس���ە. له یەک ماڵ���دا ب���رازا ٣ مانگەک���ەم و باوک���ە ٨0 ساڵەکەم لەدەس���ت دا. تا ئەم رووداوانە

گەورەتر نەبوون، تا منداڵی ترو ئینسانی تر نەکوژراون، ئەم ش���ەڕە راگرن. با ئیتر ئاشتی بەرقەرار بێت. تاکەی ئەم رووداوانە

بەردەوام دەبن؟" محەمەد ک���وڕی )تایبەت ئینان(ە، ئەو ژنەی تەمەنی 55 ساڵ و خاوەنی 11 منداڵ ب���وو، رۆژی 20ی ئەم مانگە له س���لۆپی یەک بەدرێژای���ی ک���وژراو جەنازەک���ەی هەفتە له کۆاڵن مایەوە. محەمەد دەڵێت "تورکی���او جیهانیش چاویان بەرامبەر ئەو وەحشیگەرییەی لەم ناوچەیەدا روودەدات،

داخستووە".محەمەد کە یوسف-ی مامیشی لەهەمان کاتێک دەڵێ���ت لەدەس���تداوە، رووداودا

گەڕاوەتەوە، دراوس���ێیەک لەماڵە دایکی پێکراوە: "مام���م بەهانای دایکمەوە چوو، له حەوشەی ماڵەکەماندا پێکرا. به درێژایی 20 س���ەعات لەچاوەڕوانیی ئامبوالنس���دا خوێنی لەبەر رۆیش���ت، تا گیانی سپارد. باوکیش���م )خالی���د ئینان( کە ویس���تی بەهانای دایکمەوە بچێت برینداربوو. خوا

رەحمی کرد برینەکەی سەخت نیە."ئینان دەڵێ���ت هێزە ئەمنییەکان بەهیچ ش���ێوەیەک رێگەی���ان ن���ەدا جەنازەک���ە بێنین���ەوە: "قس���ەمان لەگ���ەڵ داواکاری تەلەفۆن���ی ژم���ارە -155( گش���تی و دەتوانن وتی���ن پێیان فریاکەوتن(ک���رد. به ئ���ااڵی س���پییەوە بچ���ن جەنازەکەتان

هەڵگرنەوە، بەاڵم بەو حاڵەشەوە تەقەمان لێک���را. ل���ه رۆژی حەوتەم���دا خاڵم وتی ئەگەر بش���کوژرێم دەچم جەنازەکە دێنم. دوێنێ توانیمان بیهێنین. ئێستا جەنازەکە

له نەخۆشخانەی حکومییە له شرناخ."ب���را بچووکەکەی محەم���ەد کە تەمەنی 1٦ س���اڵە، دەڵێ���ت ب���ۆ ئێم���ە بینینی دایکمان ل���ەو دۆخەدا، ه���ەر چرکەیەکی مردنێک ب���وو: "ناچارکراین بەدرێژایی ٧ رۆژ س���ەیری جەنازەی دایکمان بکەین کە لەخوێنی خۆیدا، لەناوەڕاستی کۆاڵنەکەدا کەوتب���وو. لەجیهاندا هیچ س���زایەک لەوە گەورەتر نیە کە منداڵێک دایکی خۆی لەو دۆخەدا ببینێت. هەر چرکەیەکی مردنێک

بوو. مێش���کمان تێکچوو. پێم ناڵێن ئەم وەحش���یگەرییە لەگ���ەڵ کام مرۆڤایەتی، کام دی���ن و کام کتێبەدا دێتەوە؟ تا ماوین

دەتوانین ئەمە لەبیرکەین؟"قەدەغەکردن���ی رۆژی لەیەکەمی���ن هاتوچ���ۆوە، له جزی���رە 20و له س���لۆپی 15 مەدەن���ی گیانی���ان س���پاردووەو دوو

سەربازیش کوژراون.فەیس���ەڵ س���اری یڵدز، پەرلەمانتاری هەدەپە له شرناخ، سەبارەت به کوژرانی ب���ۆ نامەیەک���ی مەدەن���ی خەڵک���ی پەرلەمانتارانی یەکێتیی ئەوروپا ناردووە. س���اری یڵدز لەنامەکەیدا ئاماژە بۆ ئەوە دەکات کە لەمانگی تەمووزەوە لەجزیرە، 51 مەدەنی لەالیەن هێ���زە ئەمنییەکانەو کوژراون، ل���ه 1٨ ش���ارۆچکەدا 5٤ جار راگەیەنراوە، کە قەدەغەکردنی هاتوچ���ۆ دەی���ان گەڕەکی گرتۆت���ەوەو قەدەغەکان

به هەمووی دەگاتە 2٣1 رۆژ.ساری یڵدز دەڵێت بەدرێژایی قەدەغەکان 12٤ هاواڵتی لەالیەن هێزە ئەمنییەکانەوە پێکراون: "لەتورکیایەکدا کە لەپرۆس���ەی بەئەندامبوون���ی یەکێت���ی ئەوروپادای���ە، ژی���ان و ماف���ی هاواڵتییانی ک���ورد لەژێر هەڕەشەدایە"، بۆیە نابێت واڵتانی ئەوروپا

بەرامبەر بەم دۆخە بێدەنگ بن.

مامی منداڵە کوژراوەکەی جزیرە: تا منداڵی تر نەکوژراوە، شەڕ راگرن

چیرۆكی یه كه م:كچ���ه هونه رمه ندێكی كوردس���تانی ئێران )رۆژهه اڵت( خۆی ده ڵێت "له هه ولێر حكومه تی هه رێمی كوردس���تان به پل���ه ی به ڕێوه به ری گش���تی )مدیر ع���ام( دایانمه زران���دوم" كه موچه كه ی نزیك���ه ی )٣- ٤( ملیۆن دیناره ....! به اڵم له راس���تیدا به ش���اره زا دامه زرا

بوو.

چیرۆكی دووه م:زۆرم پێخۆش���ه ، هه ركات ده بینم وه زیری كانتۆنه كانی خۆرئاوای كوردس���تان، ژنانی ی���ان وه زی���ری رۆش���نبیری ، ی���ان یه كێك به رپرس���ی كانتۆنه كان و له هاوس���ه رۆكانی په ی���ه ده ، ی���ان هه ده په دێنه كوردس���تان و به تایبه تی س���لێمانی ، به گه رمی پێشوازیان لێده كرێت و فه رش���ی سوریان بۆ راده خرێت و میوان���داری ده كرێ���ن وه ك���و شۆڕش���گێڕ، پێش���مه رگه و قاره مان چاوی���ان لێده كرێت و دڵنی���ام ه���اوكاری م���اددی ، س���ه ربازی ، په روه رده ی���ی، دبلۆماس���ی و میدیایی زۆرو

زه وه نده ش ده كرێن.

چیرۆكی سێهه م: ئه مه یه كچێكی ئێران���ی به قودره تی قادر ده كرێت���ه به ڕێوه به ر، به ب���ێ ئه وه ی رۆژێك فیشه كێكی بۆ كورد ته قاندبێت، یان جوتێ پێاڵوی له ش���اخ دڕیبێت، ی���ان په ڵه ده وه ن په نجه ی له چاوی كوتا بێت، یان قوراوچكه ی گوێس���بانان به پش���ت ملیا چووبێته خوار، ی���ان ئاوی بۆگ���ه ن كردوی ن���او حه وزێكی لیغن���ی خواردبێته وه ، یان له به فری ته پڵه ك كه وتبێت، ئه ی خێره له ن���او )5000( هه زار ك���وردی ئێ���ران، له ناو ه���ه زاران بنه ماڵه ی

ش���ه هیدو )2000( پێشمه رگه ی شۆڕشگێری )دیموك���رات، كۆمه ڵ���ه و خه بات( س���ه دان خاوه ن دكتۆراو ماس���ته رو خاوه ن قه ڵه می

ئازاو ئازاد، كچێك ده كه نه به ڕێوه به ر.رۆژهه اڵتی ئه وهێزه شۆڕشگێرانه ی خێره كوردس���تان هه ژده مانگه ، هاوكارییه كانتان

بڕیون و پێیان ناڵێن بۆ؟خێره ، ئوردگانیان له كۆیه و قه ره داغه ، هیچ كه س���ێك، به قه ره جه كانیشه وه و به خراپترین خانوی دور ده س���ترین گوندی كوردس���تان حه سودیان پێ نابات، هێنده وێران و كۆنن، كه چی به سه د كتاب و ته كلیف سه د خانویان

بۆ دروست ناكه ن؟خێره س���كرتێری حزبه كان���ی رۆژهه اڵت رێز راده گرن و حكوم���ه ت له داموده زگاكانی له خه بات و تێكۆشانی چل ساڵی رابردوویان ناگ���رن، كه چ���ی ئه وه ه���ا ب���ۆ وه زیرێكی كانتۆنه كانی خۆرئاوا، ی���ان دبلۆماتكارێكی

پله هه شتی ئه وروپی ده كه ن. خێره كۆمه ڵه و دیموكرات وه كو دوو حزبی شۆڕشگێڕ ره خنه یه كتان لێده گرن و گله یه كتان لێده كه ن، شه ش مانگ لێیان اللووت ده بن و پێیان ده ڵێن: "به خودا سپڵه ن" كه چی حزب هه یه س���اڵ دوانزه ی مانگ به م ده ست و به و ده س���ت هاوكاری ده كه ن و له سه ری سه ره وه دایانده نێن، به اڵم ئێستاش ئیعتراف به كه س ن���اكات، یان له كوێ تاش���ی بگه رێ ئاو له و

تاشه ده كات.خێ���ره حزبی رۆژهه اڵتی هه یه ، س���اڵێكه داوای موالقات���ی س���ه رۆكی حكومه ت یان هه رێم ده كات، داوای كردنه وه ی نوێنه رایه تی ده كات، كه چ���ی وه اڵمێكی پ���ێ ناده نه وه و بیس���تومه له ژێر لێوه وه وتویانه "بابه چییان ده وێت، به خوا پاره مان نییه " ئێوه پاره تان

نییه ؟به ڵێ هه تان���ه خه ڵكی پ���ێ بكه نه مدیر عام، مانگ���ی به چوار ملی���ۆن دینار، به اڵم

نیتان���ه س���كی مناڵ���ی دوو س���ه د خێزانه رۆژهه اڵتییه كانی ئه وانی پێ تێر بكه ن .. ؟

حزب���ی و به رپرس���ه نوێن���ه رو خێ���ره حكومییه كانتان، بێ له به رچاوگرتنی هه ست و عگف و س���ایكۆلۆژیای ئه وان، ب���ێ ئه وه ی ئه و رێ���زه ش دابنێن بۆ ره نج و تێكۆش���ان و پاڵه وان و ده كه نه خه ڵكانێك ماندووبونیان، به به رچاوی ئه وانه وه هه س���ت و مش���اعیریان

بریندار ده كه ن.ئێس���تا كه بیست و چوار س���اڵ گوزه راوه به س���ه ر راپه ریندا، چه ند سه ره ك وه زیران و وه زی���ر چونه ماڵه كانی���ان و نانێكیان له گه ڵ پێوه ده كه ین و بڵێ���ن ش���انازیتان بخ���ۆن و

ئێوه كۆڵه كه ی ش���ۆڕش و خه باتی رابردووی ئێمه بوون و ئێمه قه رزداری خه ڵكی س���نه ، مه ری���وان، مهاب���اد، بۆكان، بانه ، س���ه قز، سه رده ش���ت، كامی���اران و ورم���ێ ی���ن، كه ه���ه ركات لێمان قه ومابێت و ئ���اواره بووبین خۆمان به باوه شی ئێوه دا كردووه و سوپاسی باوه ش���ی گ���ه رم و گ���وڕی پ���ڕ موحبه تان ده كه ی���ن و ئێمه ق���ه رزداری ئێوه ین، نه خێر نه چوون و نه تان���ووت جگه له ))چه ند كه س كوردس���تانی س���ه ركرده كانی له راب���ه ران و عێ���راق و به تایبه تی ل���ه )ی .ن.ك( ده زانم و ده ناس���م، كه زۆر میهره بان بوون به رامبه ر ئێ���ران و كۆمه ڵه و دیموكرات، به كورده كانی كه ناتوانم ناوه كانیان بێنم، به اڵم له په نجه ی

ده ست كه مترن((.چه ند عه یبه بۆ حكومه تێك له ماوه ی یانزه ساڵدا 150 ملیار دۆالری پاره ی وه رگرتبێت و ئێس���تاش رۆژانه ی بای���ی 20 ملیۆن دۆالر نه وت بفرۆش���ێت، كه چی خانووی سكرتێرو حزبه كان���ی مناڵ���ی م���اڵ و پێش���مه رگه و رۆژهه اڵت، هه ر ئه و خانووه په ڕپوتانه بێت، كه زۆربه یان له سه رده می به عس دروستكراون

له ساڵی 19٨٧.دعایه ی ئه وه ش بكه یت، بڵێ حكومه ته كه م نمونه یه ب���ۆ پارچه كانی تر، با پێیان بڵێم: خه ڵكی رۆژه���ه اڵت زۆر ل���ه م ره فتارانه تان توڕه یه ، كه ده زان���م نایانزانن چونكه بۆتان گرن���گ نییه ، ب���ه اڵم دڵنی���ام رۆژێك دێت پێویستان پێیان ده بێت، وه كو چۆن ده یان

جاریتر پێویستان پێیان بووه .به هه رح���اڵ هه ر ویس���تم ئه وه ت���ان بیر بخه م���ه وه ، النیكه م نرخ و به های ش���ۆڕش و

شۆڕشگێڕی والێمكه ن.وامه ك���ه ن كچێك با هونه رمه ندیش بێت؟! مانگ���ی ٤ ملیۆن دیناری بۆ ببڕنه وه و هه ژده مانگی���ش ه���ه ژده فلس ن���ه ده ن به هه زاران

كه س، كه له زۆر كه س شۆڕشگێڕترن.

دیسان كورده كانی ئێران

لەتورکیایەکدا کە لەپرۆسەی بەئەندامبوونی یەکێتی ئەوروپادایە، ژیان و مافی هاواڵتییانی کورد لەژێر هەڕەشەدایە"، بۆیە نابێت

واڵتانی ئەوروپا بەرامبەر بەم دۆخە بێدەنگ بن

بیرم���ه له س���ه ر و به ن���دی رووداوه كانی (1٧( ی ش���وباتدا بوو، ئ���ه و كات موچه له كاتی خۆیدابوو، كاره با له ئێس���تای زۆر باشتر وشار له ئێستای قه ره باڵغتر بوو، ئاو كێش���ه ی نه بوو، پێشینه كانی خانو به ره و و زۆر خزمه تگوزاری���ه كان هاوس���ه رگیری و له ئێستا باشتر بوون، ئه وكات ده ریای ئیجه وه كو ئێس���تا به الشه ی ژن و منداڵ و گه نج و پیری ئه م نیشتمانه برسی نه بوو، ئه و ده مه په ناهه نده كانی واڵت���ان به دنیایه ك خه ونی جوان و دڵ���ی ره نجاوی پ���ڕ له غه ریبیه وه ده گه ڕانه وه نیش���تمان و بڕیاری ئه وه یانبوو ئێ���ره بكه نه وه ب���ه دوا مه نزڵگه ی ژیانیان، ئه و كات ش���ته كان وه ك ئێس���تا بێسه رو به ره نه بوون و هه موومان ژیانێكی ئاسایی و له به رامبه ر كه سمان به ڕێده كرد و ساده مان ئه وه ی ترمان���دا بێنرخ نه بوی���ن، ئه وكات په رله مانێك هه بوو ك���ه په رله مانتاره كانی به هه ق���ی ده وامكردنی خۆی���ان موچه یان

وه رده گرت.زۆر له س���ه ری نه ڕۆم ئه و كات به هه موو پێوه ره كان ژیانكردن زۆرله ئێس���تا باشترو خۆش���تر ب���وو ب���ه و هه م���و ناعه داله تی و گه نده ڵیه ی كه ئ���ه و كاتیش هه بوو، به اڵم بینیم���ان )1٧(ی ش���وباتی ل���ێ به رهه م ه���ات و براده رێكیش له نوس���ینێكدا داوای له )د.به رهه م س���اڵح( س���ه رۆكوه زیرانی ئه وكات كرد كه )ئه گ���ه ر ئه وبوایه له بری به رهه م س���اڵح، ئه وا ده ڕابه ی دوكانه كه ی

داده دایه وه (.ئه مما ئێستا ئه وه ی كه هه یه و هه مومان باش ده یبینین ئه وه ی له م نیشتمانه دانه ماوه ژیانه ، مامۆس���تا كه دروستكه ری ئینسانه له تاو قه رزاری خۆی ده كوژێت، پێشمه رگه كه پارێزه ری ش���ه ره فی هه موومانه سه ری

خ���ۆ هه ڵده گرێت و به دروش���می )یان تیا ئه چم ی���ان ده رئه چ���م( خۆی راده س���تی قه ده رده كات و ش���ه ره فی هه موومان به جێ ده هێڵێت، ئێستا هه مومان حاڵی په رله مان ده بینین كه چۆن په رله مانێكه ، بۆیه ئێستا نیش���تمان رێك له قیامه ت ده چێت كه س

ناتوانێت تێیدا یارمه تی ئه وی تر بدات.ئه مما ئێستا به داخه وه نه گۆڕانێك ماوه جێگه ی متمانه بێت و نه حیزب و الیه نێكی سیاسی ماوه له به ره ی )گه ل( بێت، ئێستا له هه م���وو كات زیات���ر )گه ل( بێكه س���ه ، ئێستا ئه و سیاس���ه تمه دارانه ی كه چاویان له ئاستی مێژوودا نوقاندوه ، بونه ته هۆكاری ئه وه ی پی���او له پیاوه ت���ی بكه وێت، هیچ ش���تێكیان له ش���وێنی خۆیاندا نه هێشتوه ، كۆمه ڵگه یان رێك ك���ردوه به ودوكانه ی كه ته نها له ده ڕابه یه كی شه قو شڕه وه جوانی ومرۆڤایه تی دونیا به ش���ه قو شڕی ببینێت، بۆیه ئێس���تا به مانای كه لیمه پێویسته ئه و ب���راده ره و هه مومان پێك���ه وه بڵێین كاك نێچیره ڤ���ان له به ر خاتری هی���چ نا ته نها له به ر خاتری مێژوی خ���ۆت ده ڕابه ی ئه م دوكانه داب���ده ره وه ، ئاخر دوكانداری وه ها ناكرێت، چۆن ده كرێت خزمه تی دوكانه كه ت نه كه یت و بش���ته وێت پاره ت لێی ده س���ت بكه وێت؟ پێویس���ته بڵێین تكایه جه نابی خاوه ن دوكان ئه گه ر دوكانداری وه ها بێت دڵنیابه هه موم���ان ده توانین دوكاندارێكی

باشتر بین.پێویسته بڵێین كاك نێچیره ڤان، دڵنیابه دادانه وه ی ده ڕابه ی وه ها دوكانێك كه تێیدا هی���چ خزمه تگوزاری���ه ك نه بێت باش���ترین ئ���ه وه ی هاونیش���تیمانیه كانت بۆ رێگه یه له ده ری���ای ئیجه دا نه خنكێن، باش���ترین هۆكاره بۆ ئه وه ی پێشمه رگه له پارێزگاری نه بێته مامۆستاش رانه كات و ش���ه ره فمان جێگ���ه ی به زه ی���ی قوتابیه كان���ی و خۆی

نه كوژێت.

ئه م جاره با كاك نێچیره ڤان ده ڕابه ی دوكانه كه ی دابداته وه

م .ئازادزانكۆ سه ردار

خێره حزبی رۆژهه اڵتی هه یه ، ساڵێكه داوای

موالقاتی سه رۆكی حكومه ت یان هه رێم

ده كات، داوای كردنه وه ی نوێنه رایه تی

ده كات، كه چی وه اڵمێكی پێ ناده نه وه

کەپنەکی‌مینبه‌ر‌میران‌محه‌مه‌د

‌له‌کۆنگ����رەی‌3ی‌)ی‌ن‌ک(دا،‌چەن����د‌بابەتێک����ی‌گرنگ‌کە‌پەیوەندی‌به‌چارەنوس����ی‌ئ����ەو‌حیزبەوە‌هەبو‌باس‌و‌خواس����ی‌لێوەکرا،‌ئەوکات‌و‌به‌ئامادەبون����ی‌)مام(،‌هیچ‌کام‌لەو‌کەس����انەی‌سەرکردە‌بون‌و‌له‌کۆنگرەدا‌بونەوە‌به‌س����ەرکردە،‌لەبەر‌هەر‌هۆیەک‌بێت‌پشتیوانیان‌لەرای‌دروست‌نەکردو‌ئەو‌دەنگانەیان‌به‌گێرەشێوێن‌ناو‌ئەبرد‌کە‌داوای‌رونی‌س����ەرچاوەی‌داهاتی‌یەکێتی‌و‌چارەسەری‌دەسەاڵتی‌دوای‌مام‌جەاللیان‌دەکرد.‌هەمویان‌لەهەوڵی‌بونەوە‌به‌س����ەرکردایەتی‌و‌مەکتەبی‌سیاس����یدا‌بون،‌هەر‌ئەوانە‌کە‌پێش����تریش‌هاوڕێکانیان‌یاداش����تیان‌نوس����ی‌و‌هەمان‌داوایان‌بەیان‌کردبو،‌به‌تون����دی‌کاریانکرد‌کە‌لەیەکێتی‌دەریان‌پەڕێنن‌و‌تۆمەتی‌تێکدانی‌یەکێتی‌و‌بەزاندنی)س����نوری‌سوری(‌مامیان‌

خستنەپاڵ.ئێس����تاو‌دوای‌نابوتکردنی‌حیزبەکەیان‌و‌چەسپاندنی‌حوکمی‌بنەماڵەی‌تاڵەبانی‌بەسەر‌جومگە‌سەرەکییەکاندا،‌دوای‌رێگەخۆشكردن‌بۆ‌هەژمونی‌پارتی‌دیموکراتی‌کوردستان‌و‌شەخس����ی‌مەسعود‌بارزانی‌بەسەر‌کۆی‌دەس����ەاڵتەکانی‌هەرێمی‌کوردستاندا،‌هەر‌ئەوان‌هاتون‌و‌جارێک‌به‌پڕۆژەی‌چاکس����ازی‌و‌جارێکی‌تر‌به‌مینبەر‌و...‌هتد.‌رای‌گشتی‌ئەندام‌و‌

الیەنگرانی‌یەکێتی‌ئەبزوێنن.‌‌له‌خۆیان‌ناپرس����ن‌بۆچی‌)کۆنگرەی‌س����ێ(‌پێداگری‌کرد،‌لەوەی‌ک����ە‌ئەگەر‌لەکاتی‌دیاریکراوی‌خۆیدا،‌ئەم‌س����ەرکردایەتیە‌کۆنگرەی‌ئایندە‌نەبەستێ‌هیچیان‌شەرعیەتیان‌

نامێنێ.‌ئەوە‌بڕیاری‌کۆنگرەیەو‌له‌پەیڕەوی‌)ی‌ن‌ک(دا‌چەسپیوە.ئەندامانی‌)مەکتەبی‌سیاس����ی(ش،‌س����کرتێری‌گش����تی‌لەکاتی‌خۆی����دا،‌دیاریکردون،‌به‌پرەنس����یپی‌ئەوەی‌کە‌خۆی‌دیاری����دەکات‌لەگەڵ‌ک����ێ‌کاری‌)م.س(‌دەکات‌و‌لەگەڵ‌کێ‌نایکات،‌بەبێ‌هەڵبژاردن‌و‌بێ‌گوێدانە‌زۆرینەی‌دەنگ‌و‌پێگەی‌سیاس����ی‌و‌جەماوەری‌ریزبەندی‌کردون،‌لەغیابی‌س����کرتێری‌گش����تیدا،‌ئەوانیش‌هیچ‌شەرعیەتێکی‌بڕیاردانیان‌

نەماوە.دوا‌پڕۆژەش‌بۆ‌دەس����تەی‌سەرۆکایەتی‌و‌به‌دەوری‌سەرپەرشتی‌کۆبونەوەو‌دابەشکردنی‌دەس����ەاڵتەکان‌و‌له‌هەموی‌س����ەیرتر‌به‌ک����ۆی‌دەنگ‌بڕی����اردان‌کە‌ژمارەی����ەک‌ئەندامی‌س����ەرکردایەتی‌پێشکەش����یان‌کردوەو‌گوایە‌هەموان‌کۆک‌و‌تەبان‌لەس����ەری،‌جگە‌له‌خۆ‌هەڵخەڵەتان����دن‌هیچی‌تر‌نیە،‌چونکە‌له‌بنەڕەتدا،‌باس����ی‌دارای����ی‌یەکێتی‌تێدا‌نیە‌کە‌سەرچاوەی‌هەمو‌کێشەکانەو‌قۆرخی‌ماڵی‌تاڵەبانیە.‌بڕیاردانیش‌لەنێوان‌پێنج‌یان‌شەش‌کەسی‌بەرژەوەندی‌جیاوازو‌پاشخانی‌خەتی‌پان‌و‌باش‌و‌نەباش‌و‌ئاشدا،‌کاری‌نەکردەیەو‌

لەسەر‌ئێوارەوە‌دیارە،‌مانگە‌شەوی‌رون‌و‌روناک‌نابینێ.ریالیس����تی‌له‌سیاسەتدا،‌زامنی‌تەندروستی‌هەنگاوەکانەو‌ئایندەی‌مانەوەشە،‌چیتر‌ئەم‌س����ەرکردایەتیە،‌ئەوەی‌بەخۆیانک����ردوە،‌بەچونە‌بەر‌زریان‌و‌باران����ی‌هەژمونی‌بارزانی‌و‌بنەماڵ����ەی‌تاڵەبانی،‌کەپنەکی‌پڕۆژەو‌مینبەر‌دادیان‌ن����ادات،‌چاکتر‌وایە‌تا‌دەنگەکان‌زیاتر‌نەبون‌بۆ‌چونەوە‌ماڵەوەو‌دەستبەرداربونی‌سەری‌یەکێتی،‌شکۆی‌رابردوی‌خۆیان‌

بپارێزن‌و‌خۆیان‌ئەو‌هەنگاوە‌بنێن.‌به‌یاس����او‌عورفی‌حیزبی‌و‌دابی‌شۆڕشگێڕیش،‌ئەم‌حیز‌به‌ئێستا‌هی‌بنەماڵەی‌ئیبراهیم‌

ئەحمەدو‌تاڵەبانییە،‌با‌هەمو‌یەکێتییەکان‌پیرۆزبایی‌بکەن.

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا‌لێکۆڵینەوەی‌یاسایی‌لەخوێنی‌کاوه‌‌گه‌رمیانی،‌سەردەشت‌عوسمان،‌سۆرانی‌مامە‌حەمە،‌عەبدولستار‌تاهیر

‌فۆتۆ:‌رێژه‌ن‌سه‌ردار

مۆزه‌خانه‌‌یه‌كێكه‌‌له‌گرنگترین‌شوێنه‌‌كلتورییه‌كانی‌‌هه‌ر‌واڵتێك،‌كه‌‌گوزارشت‌له‌مێژوی‌‌دێرین‌و‌ژیان‌و‌شارستانیه‌تی‌‌گه‌الن‌ده‌كات.‌مۆزه‌خانه‌ی‌‌سلێمانی‌‌

یه‌كێكه‌‌له‌مۆزه‌خانه‌‌گرنگه‌كانی‌‌كوردستان،‌كه‌‌به‌شێك‌له‌ئاسه‌وار‌و‌مێژوی‌‌

ئه‌م‌نیشتمانه‌ی‌‌پاراستوه‌.‌زۆرێك‌له‌وانه‌ی‌‌رۆژانه‌‌به‌‌به‌رده‌م‌ئه‌م‌شوێنه‌دا‌تێده‌په‌ڕن‌و‌لێیده‌ڕوانن‌ئه‌م‌

پرسیاره‌یان‌الدروست‌ده‌بێت:‌بۆچی‌‌كه‌س‌سه‌ردانی‌‌مۆزه‌خانه‌‌ناكات؟

ره‌نگه‌‌گونجاوترین‌وه‌اڵم‌بۆ‌ئه‌م‌پرسیاره‌‌دوباره‌یه‌‌ئه‌وه‌‌بێت‌كه‌‌خه‌ڵكی‌‌ئه‌م‌واڵته‌‌زیاد‌له‌هه‌ر‌شتێك‌له‌بیره‌وه‌ری‌‌مێژوییاندا‌

كۆڵن‌،‌خه‌ڵکێکن‌هه‌میشه‌‌خوازیارن‌رابردویان‌فه‌رامۆش‌و‌له‌بیر‌بكه‌ن.

كه‌س‌‌بیر‌له‌مۆزه‌خانه‌‌ناکاته‌وه‌‌!