1

หลกธรรม หลกทา ตามรอยพระยคลบาท

ดร.สมธ ตนตเวชกล

เลขาธการมลนธชยพฒนา

คานา

เวลานคนไทยจานวนไมนอยกาลงใชชวตตามอยางโลกตะวนตกโดย

หลงลมความเปนตะวนออกไปจนแทบหมดสน เหมอนอยางทหลวงปขาวเคยเทศนไววา คนไทยเปนคนตดซาก หมายถง

ยดตดกบวตถ จนละเลยเรองของจตใจอนละเอยดออน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางทดในทกดาน โดยเฉพาะ

ทรงมความเปนไทยอยางทสด ดไดจากพระราชจรยวตรของพระองคทงเรยบงายพอด

และมความออนนอมถอมตน นคอลกษณะของคนตะวนออกทหาไดยากแลวในปจจบน ถงเวลาทคนไทยจะตองหนมาตามรอยพระยคลบาทโดยยดเอาหลกธรรม

ทงหลายททรงแสดงใหเหน มาใชเปนหลกปฏบต หรอเปนหลกทา ทงนเพอความด

งามอนจะบงเกดขนในชวตทเหลออยน

สารบญ เสยคนเพราะอยากรารวย ๒ ถงเวลาปรบเปลยนคานยม ๕ ถามตวเอง “เมอวานทาความดอะไรบาง” ๖ หลก ๑๐ ประการตามรอยพระยคลบาท ๗ ตามหลกทศพธราชธรรม ๒๑ ตด ๕ อธรรม ใส ๕ ธรรม ๒๔ การมชวตทดในโลกไรพรมแดน ๒๕ ภาคผนวก ๒๗

2

หลกธรรม หลกทา ตามรอยพระยคลบาท ตงแตชาตบานเมองพฒนามาน ผมคดวามทงแงด และแงทสราง

ความเสยหายใหกบประเทศเยอะมาก โดยเฉพาะเมอ ๓๐ กวาป ๔๐ ปแลวทเราเรม

พฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงเรมมาตงแตป ๒๕๐๐ เราเรมพฒนาอยางนนกหมายความวาเราเรมปรบเปลยนจากประเทศ

ทเคยอยแบบธรรมดาๆ ไมมแผน แตในนามปลาในนามขาว ประชาชนของเราม

ประมาณสก ๒๐ ลานเทานน เขาไปปรบเปลยนหนทางใหม อนนนคอแนวความคด

สากลทนามาใชในชวงป ๒๕๐๐ เสยคนเพราะอยากรารวย แผนพฒนาฯ ฉบบแรกๆ จนกระทงหลายฉบบทตามมา ถกชนาโดย

ผเชยวชาญจากตางประเทศแทบทงสน โดยทเราไมรตวเลยวา เราไดนาเอาคานยม

เอาแนวทางหลกความคดของตะวนตก มาเปนเครองนาทางของเรา วถชวตอกซกโลกนนแตกตางกบของเราอยางไร ประการแรกสด ซกโลก

ตะวนตกนนเขายดถอวตถ แตซกโลกของเราทางดานเอเซยยดถอเรองคณธรรม

วฒนธรรม เรองจรยธรรมเปนทตง หรอพดอกนยหนงกคอ โลกตะวนตกเปนโลก

ของรปธรรม ขณะทโลกตะวนออกเปนโลกของนามธรรม ทผานมาคนไทยครองชวตครองตวอยอยางพอด อยอยางถอมเนอถอมตน

ยดเสนทางสายกลาง อยบนพนฐานเศรษฐกจพอเพยงทพระเจาอยหวรบสงกบเรามา

โดยตลอด บานเมองกคดวาเรามความสขพอสมควร แตนบเนองจากวนทเราจะกาวไปสยคปรบเปลยน จากสงทเปนวถชวต

ดงเดมของเรา เปลยนไปสรางความรารวยดวยเงนทองเปนทต ง คอสรางการ

เจรญเตบโตดานเศรษฐกจเปนเปาหมายหลกของแผนพฒนาฯ ทกฉบบ โดยคดวาเรา

ตองสรางความรารวยใหไดกพอแลว ทกอยางจะดมาเอง แลวเรากเรมสรางจรงๆ ในระยะถดมานนเรารวยจรงๆ ในดานตวเลข เราสมฤทธผลในสวนน จา

ไดไหมครบวาเราภมใจเมอสก ๒๐-๓๐ ปทแลววา เราเปนแชมปการเจรญเตบโต จ

ดพ (ผลตภณฑมวลรวมประชาชาต) ของเราทาได ๗ เปอรเซนต ๘ เปอรเซนต

3

บางท ๑๐ เปอรเซนต ไมมประเทศไหนเขาทาไดหรอกนะครบ เรากดใจวาบานเมอง

เจรญ จนกระทงหลายคน นกการเมองกด ขาราชการชนผใหญ นกวชาการ เชอวา

ประเทศไทยจะเปนศนยกลางอยางนน ศนยกลางอยางน ศนยกลางการเงน การคลง

ศนยกลางขนสงทางอากาศ ซงลวนแลวแตศนยกลางสารพด แตพอเหลยวกลบมาด

อกแงหนงเราไดอะไร และเราเสยอะไร เราไดเงนมาครบ แตพรอมกนนนเรากลบเสยทกอยางและเราเสยสงท

สาคญทสด คอ เราเสยคน ทาไมผมพดอยางนน เพราะพอมาถงชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ ฉบบท ๓

เรากเพงเตมคาวา “สงคม” ลงในแผนเดม เราคดวาพฒนาเศรษฐกจด รารวยด

อยางอนด พอแลว ไมเคยมองดานสงคม มาในแผนพฒนาฯ ประมาณชวงฉบบท ๓

ถาจาไมผด คดวาเราทาการเกษตรไมรวย ทาอยางไรกไมรวย รวยชา เหนอย ไปทา

อตสาหกรรมดกวา และตงแตบดนนเปนตนมา เราเรมหากรรมใสตวเรอยมา และขอเรยนวา ตรงนเปนการเปลยนแนวทางการพฒนาจากพนฐาน

การเกษตรทใชภมปญญาของเราเอง ใชดนของเราเอง ใชคนของเราเอง เราเปนเจา

ชวตของเราเอง ไปสการพฒนาทเนนดานอตสาหกรรม ซงในสวนภาคอตสาหกรรม

นน เราตองการอะไรในเบองตน เราตองการเงนครบ ถามวาเรามเงนไหม ไมมไม

เปนไร ไปกเขา กเสรจแลวเรากดใจมาก ภมใจมาก เราเปนลกหนทดทสดในโลก

เพราะไมเคยเบยวเลย ธนาคารโลกกอยากใหเราก ใครกอยากใหเราก ภมใจ ผมจา

ได ระยะนนเราคดอยางนนจรงๆ นอกจากเงนแลว เรายงตองการอะไรอกในการพฒนาอตสาหกรรม

ตองการเทคโนโลยครบ ถามวาเทคโนโลยเรามของเราเองไหม เราเคยพฒนา

เทคโนโลยของเราหรอเปลา เปลา ไมเปนไรอก เราซอเขามาได จาไดไหมครบ “เคลอนยายเทคโนโลย” อนนคอคาทเราใช คอซอมาหรอเคลอนยายมาใชในบานเรา

อนทสามเราตองการอะไรอกครบสาหรบเรองอตสาหกรรม กเรองการ

บรหารสครบ ตองการคนครบ เราตองการนกบรหารระดบสง ถามวาระบบการศกษา

ของเราสรางคนเหลานนข นมาหรอเปลา คาตอบคอเปลา เพราะฉะนนเราตองใคร

ครบ เราตองการคนญปน คนฝรง ท เขามาเดนเตมบานเตมเมอง เพอมา

บรหารงาน เงนและเทคโนโลยของเขา ขณะทคนไทยรารวยจากเงนเดอน แตคนไทย

กทาไดแคเปนภารโรง คนงาน เสมยนหรอระดบกลางๆ เทานนเอง คนไทยระดบสง

นนมแคหยบมอเดยว กถกแยงตวกน เหนไหมครบตอนยคนนยคฟองสบพอง

เงนเดอนของคน ไมนาเชอ เดอนละเปนลาน แพงยงกวาสงคโปร เราเหมอนพอครว

4

คนหยบมอเดยวกแยงกน อยางทพระเจาอยหวรบสงไว คอสรางบานขนมาโดยไมได

ฝงเสาเขม เศรษฐกจพอเพยงคอฝงเสาเขมวางรากฐานกอน เหมอนอยางทตกบางลาภ ขออนญาตไว ๔ ชน ตอขนไปถง ๑๑ ชน มน

กพงครนลงมา ทโคราชโรงแรมกพงครนลงมา มเพอนเราหลายคนตายอยในซากนน

ฉนใดกฉนนน การสรางความรารวยโดยไมมการวางรากฐานรองรบมากอน กคอ

ไมไดสรางเศรษฐกจพอเพยงมากอนกอยไมได พระองคทานไมไดบอกใหทกคน

กลบไปปลกถวปลกงากน ไมใช แตใหคอยๆพฒนาขนไปตามลาดบ แตสงทผมกลาวเมอสกครเปนสงสาคญทสด คอ เราเสยทรพยากรและขาย

ทกสงทกอยางบนแผนดนน เราขายดน เราขายปาไมจนหมด เราขายแร ยคพวกเรา

ยงหนมหรอยงเดก จาไดไหมครบวา เรามขาว ยางพารา ไมสก ดบก รวยแคนพอ

บดนกวงขายกน ผหลกผใหญกวงขายกน สนคาออกไมสก เลกพดแลวสมยน ปรากฏ

วาเราขายไปทกอยางแลวเรารารวยขนมา หมายความวาเราขายเพราะเราอยากไดเงน

และเมอ ๘-๙ ปทแลว ทกอยางกพงครน แตทเราเสยดายและยากทจะกลบคนกคอ เราเสยคน เสยคนเพราะ

อะไรครบ เพราะเราหลดจากหลกธรรมทเรายดมาตลอด คอ เดนเสนทางสาย

กลาง แตเปนการเดนไปสความโลภ ความหลง การกอบโกยทกอยาง เขาเปน

สมาชกสงคมบรโภคสดก เวลานคนตองมบานโตๆ ไมมกตองไปกยมเงนเขา เพราะมนเปนศกดศร

ของสงคม ทกคนกขรถใหญๆแพงๆ ทกคนตองหวกระเปาหลยสตงตองอะไร ใบละหา

หมน อะไรไมร เงนในกระเปาไมมเลยไปซอกระเปาซะหมด เวอรซาเชยหอเดยวคน

ไทยไปซ อจากตางประเทศในชวงฟองสบเปนเงนทงสน ๒,๖๐๐ ลานบาท ยหอเดยว

ซ อเงนสดตามไมได เพราะไมร จะตามอยางไร รดการดอยางเดยว เพราะวาเงนมน

เยอะใชกนฟงเฟอฟมเฟอยกนจนหมด เสยคน

5

ถงเวลาปรบเปลยนคานยม คานยมของคนไปผกกบวตถหมด หลวงปขาวไดเทศนเอาไววาคนไทย

เปนคนตดซาก ทกคนตองใสโรเลกซกนเตมไปหมด กแสนกไมร แลวถาไมรวยจะ

เอาทไหนมาอยรอดไดครบ เพราะทเปนอยมนไมใชของจรง ทไดมาเพราะมนไดมา

อยางไรไมร เพราะความโลภ ความอะไรสารพดไปหมด เมอสรางนสยอยางน กเขา

ครอบงาหมด พอครอบงาหมดคานยมของสงคมกเปลยนไป พอคานยมถก

ปรบเปลยนอะไรเกดข นครบ เงนเดอนในระบบราชการกไมสามารถทจะเอ อใหมสง

ตางๆ เหลานได ทาอยางไรครบ กตองประพฤตทผด คาวาประพฤตทผดนนกคอโกง

กคอคอรรปชน จะเรยกอะไรกแลวแต แลวแตจะเรยกกแลวกน ระบบนครอบงาใน

ทกสวนของสงคม ทาใหชาตบานเมองยาแยอยในขณะน

ไมวาจะเปนหนวยราชการ ไมวารฐวสาหกจ ไมวาทไหนกแลวแต

ยอมรบจะทาอะไรสกอยางซองตองไป ซองไมไปงานไมเดน เซนซะแกรกเงนตองมา

เราไปสรางสมสงตางๆเหลาน มเรองส มชนชน เพราะสงคมทงสงคมมนแหลกเหลว

ลมเหลว ไรสาระ

มา ณ วนนเหตการณนนยงมไหม มครบ มคอนขางมากดวย มอยาง

นากลว โยงไปสยาบา ยาเสพตด อะไรตออะไรวนวาย แลวสงคมทงสงคมกเหลว

เหลกไป ขาราชการทเปนแกนของสงคมทงหมดกลมเหลวตามไปดวย ผมคดวามนถงเวลาแลวทจะตองปรบเปลยนกนเสยท ทนจะเอา

ตนแบบมาจากไหนละ ทจะใหคนเดนตามถนน ไมมใครยอมรบกนหรอก แลวกไมร

จะเอาใครมาดวย ผลสดทาย แทจรงสงคมเรากมพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๕๙ ป ทผานมานนไดทรงแสดงใหดหมดทกอยาง ไดทรงทาหมด

ทกอยาง ทรงคดหมดทกอยาง เพอรกษาประเทศนไว ไมใชเพยงรกษา ทรงสอน

ดวย ทรงนาดวย ทรงทาใหดดวย แตพวกเราพสกนกรเหนพระเจาอยหว แตไม

เคยมองพระเจาอยหวเลย ชนชม แตไมเคยทาตาม ถงเวลาแลวครบ เหลยวกลบมา การปรบเปลยน การละจาก

พฤตกรรมทไมด ใหกลบมาสทานองคลองธรรมนน เราทาไดครบ วนพรงนกได

6

ผมถงบอก เราตองเพมเตมปรบเปลยนทจตเสยกอน ใครททาดอย

แลว ทาตอไป ในการทาดนนมอปสรรคครบ ไมใชงาย คนจะหมนไส คนจะอจฉา

ใครจดสรรซองใหนายกไดด ลกนองคนไหนไมรบกจะโดนเขมน ทาดกถกเขมน

หมนไส เพราะมงไมโกง กโกงแลวมงตองโกงดวย อะไรลกษณะอยางนน

ถามตวเอง

“เมอวานทาความดอะไรบาง” เพราะฉะนนผมคดวา กอนทบานเมองจะเลวรายไปกวาน กเปนหนาท

ของพวกเราทกคน ถวายเปนราชพล ถวายเปนพระราชสกการะเถอะครบ ความดทา

ยากกจรง แตกทาได ทวาทายากนนเพราะอะไร ลองถามกนเดยวนสครบ ถาม

ตวเองวา “เมอวานคณทาความดอะไรบาง” ใครตอบไดบางไหมครบวาเมอวานคณ

ทาความดอะไรบาง หลายคนเงยหนาขนไปมองเพดาน คดไมออก เพราะใจเราไมได

ตดอยกบการกระทา เมอวานทาความดอะไรบาง เหนไหมครบคาถามงายๆทดเสมอนวา

จะตอบไดงายๆ แตเอาเขาจรงลองถามตวเองสครบวาเราทาอะไรด ตอบยากครบ เพราะฉะนนผมคดวา ตนเชาแตงเนอแตงตวเสรจไปยนทหนากระจก

ถามคาถามนกบตวเอง เมอวานนทาอะไรดบาง แลวพยายามแสวงหาคาตอบ ถาระลกไดความปล มปตเกดขนกบหวใจ ทาใหเปนกจวตร แลวทน

คณจะจาในสงทคณทาด แลวมนจะเปนตวเบรกไมใหเราทาชวดวย ทานะครบ ทาต งแตวนพรงน แตงเนอแตงตวใหสะสวยกไมเปนไร

เสรจแลวไปยนถามตวเองวาเมอวานนเราทาดอะไร แลวจะเกดความปลมปตอยางมาก

เลย แลวกเพอเปนกาลงใจวาวนนจะตองทาอะไรสกอยางเพอพรงนเชาจะไดตอบ

ตวเองหนากระจกไดวาเมอวานนไดทาดอะไร

7

หลก ๑๐ ประการ ตามรอยพระยคลบาท ทาง ก.พ. (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน) ไดพยายาม

ประมวลหลกทพระเจาอยหวไดแสดงใหเราดมาโดยตลอด ๑๐ ขอ ทเราคดวาอยาง

นอยทสดการเปนขาราชการทดนนมนนาจะมอะไรบาง แตหลกนกสามารถใชไดกบทก

อาชพทกคน ขอใหนงทบทวนทละขอดวาเราจะปฏบตไดไหม แลวพระเจาอยหวแสดง

ใหเราด ปฏบตใหเราด ทรงปฏบตอยางไร

ขอแรก คอ ทางานอยางผรจรง และมผลงานเปนทประจกษ

ทานจาคาๆหนงไดไหมครบทเคยรบสงเอาไว รรกสามคค คาแรกคอ

อะไรททรงสอนเอาไว “ร” เพราะฉะนนการดารงชวต ไมวาทานจะเปนขาราชการ

หรอใครกตาม จะทาอะไรขอใหเรมทความร เสยกอน บานเมองทะเลาะกนอยทกวนนอยางนาเศราใจทสดนนกเพราะเอาคาวา

“นา” ใสเขาไป ทกอยางคดวามนนาจะด มนนาจะเปนอยางนน มนนาจะเปนอยางน

แลวกเขาไปขดแยงกน พนฐานความร ไมไดเกดข นจรงๆ ประชาธปไตยพดกน

เยอะแยะ กาลงฟง กาลงบาประชาธปไตยกนอยางมาก แลวกเขาใจคาเดยวคอคาวา

“เลอกตง” คดวาการเลอกตงคอประชาธปไตย เลอกตงกนตะบน แตวาเลอกเสรจ

แลวไมเอา เอาใหม ทาเปนเดกอมมอ ไมใช ประชาธปไตยตองดทกฎหมาย วนยใน

สงคม รบผดชอบกนในสวนรวม ประโยชนสาธารณะเปนทตง ทาไมไมมใครพดเลย

สทธมนษยชนของเรากคอ ทาอะไรกได ตกบาลตารวจกได หมนไสนกตหวมนทเปน

เรองเปนราวใหญโต แตในมมกลบไมไดนะ ประชาชนเปนใหญ สงแวดลอมอนรกษ ชอบ

พดเสยจรง คาทเชยทสด “อนรกษ” อนรกษแปลวาอะไร ไมตองทาอะไร หามแตะ

หามทาหามอะไรทงสน นนคออนรกษ มของเกาเกบเอาไว เขาใจอยแคนน แตการ

จดการทรพยากรสงแวดลอมใหมนดขนอยางไร จะใชใหยงยนไดอยางไร วธทานบารง

ปาใหถกหลก ปาตนนาลาธารเปนอยางไร ปาเศรษฐกจเปนอยางไร ไมมใครพด ไม

มใครอยากเขาใจเพราะมนยาก มนยง แตถาอนรกษไวด คอไมตองทาอะไร พอพด

คนเฮ ตบมอกน สรางเขอน ไมเอา คนเฮ เอาไหมๆ อยางอาจารยบางคนทชอบช

ตามหนาทว เอาไหมๆ เขอน ไมเอา พอกลบไปบานไปตกนาจากเขอนของตวเองหมด

8

แตสตปญญาไมไดบอกวาอะไรคอเขอน เขอนในบานคอตม คอแทงค คอบอเกบนา

ทาไมบานแตบานมละ คณอยากเสยเงนไปซ อมนมาหรอเปลา ไมอยาก อยากซ อมา

ตงเกะกะในบานไหม ไมอยาก แตคณตองม มอย ๓ คนไมใชซ อตมมา ๑๐๐ ใบ

นนกบาอก กซอมาจานวนตามทตองการ เพราะฉะนนนคอการจดการ การบรหาร

จดการทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนเปนสงทควรพดควรทามากกวา เพราะกอ

ประโยชนมากกวา ฝนตก ๑๐๐ หยดบนแผนดนน คณร หรอเปลาวาเราเอามาใช

ประโยชนไดกหยด ร ไหมครบ ฟงแลวนาเศรา นาตกใจ ๘ หยดครบ อก ๙๒

หยด ทวมไรทวมนา ไหลลงทะเลหมด แลวเรากบอกวาไมตองทาอะไร ผมอยากเหน

นกอนรกษตางๆเหลานน พอหนาฝนกอาปากแหงนรอนาฝนเหลานนน ไมตองทา

อะไรไง ธรรมชาต กไปส ทาไมไมทาอยางนน กตองรอะไรเปนอะไร ตรงไหนควร

จะทาอะไร ตรงไหนไมควรทาอะไร มบางแหงกหามแตะนะ ตรงนนอยาไปยง การอนรกษกเปนกจกรรมหนงเทานน แตมสงทใหญกวา พระ

เจาอยหวกทรงเรมเหนไหมครบ ทดลองทดสอบในวงกอน ทานเอาสระวายนาของ

พระองคทานทสวนอมพรมาเลยงปลา ทานบอกอยไปของหรหราฟมเฟอยกไมคอยได

ใชวายนา เลยงปลาดกวา ปลาหมอเทศเกดท นน แจกจายกระจายไปทวเลย

พระองคไมเสวยปลาหมอเทศ พระองครบสงวาเหมอนลกเพราะพระองคทานเรมเพาะ

แลวกเรมแจกจายไปทว เวลานแปรพนธเปนปลานล ปลาอะไรตออะไร เปนโปรตน

ราคาถกใหกบทกคนแลว แลวความร จรง มผลงานเปนทประจกษนนจะตองแสดงใหเหน

เหนไหมครบ วนท ๔ ธนวาคม เมอ ๒-๓ ปทแลว พระองคทรงเอากระดานมาตง

ใหเหนบนเวทเลยอธบายเลยวานามนมาอยางไร เรยกวาผวาราชการจงหวดทานหนง

ไปไลเลย ตรงนเปนอยางไร เปนการสอนพวกเราไดร ซะกอน กอนทจะพดอะไร

กอนทจะทาอะไรนนตองเรมจากร เสยกอน พระทานกบอกวาตองมสต และทมสตก

ไมใชเปาหมายของทานหรอก ไมใชทางพระ แตสตทเกดขนจะทาใหมสงทสงกวา

นนคอปญญา

ปญญาคออะไร ปญญาคอความร ฉะนนสงแรกทเราสรปมา ณ

ทนกคอวา ตองเปนผร จรงในการทางาน พระองคทานมเอกสาร ศกษาวธทาแตละ

เรอง ทจะทาแตละเรอง ทรงศกษาอยางละเอยด กอนจะตดสนพระทยลงไปชวย

พฒนาประชาชนนนศกษากอนเลย เตรยมกอน พระองคทานรบสงศกษาแผนท

9

ศกษาชองทางนา ศกษาเรองกระบวนการพฒนาจะเปนอยางไร และเมอพรอมแลว

พระองคถงจะลงไปทา ขอท ๒ คอความอดทน มงมน ยดธรรมะ และความถกตอง ชวตเราเหมอนกนทกคน ไมมชวตใครทโรยดวยกลบกหลาบหรอก

ครบ ไมม กวาจะรอดมาถงขนาดน บางครงถกความกดดน บางครงถกเกลยดชง

บางครงถกอจฉา บางครงถกทาลาย บางครงมอปสรรคอยางมโหฬาร ฉะนนความ

อดทนตองม ทานร ไหมครบ ตงแตปลายป ๒๔๙๓ มาจนกระทงทกวนน พระ

เจาอยหวพระราชทานปรญญาไปแลวรวมนาหนกทงสน ๒๒๐ ตน รสกกนไหม ไม

ร สก พวกเราอะไรๆ กผานตาไปโดยไมมสต ยดสตสครบ คงสตเอาไว แลวจะทา

อะไรอยางดอยางถกตอง แมกระทงสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ พระราชทาน

ปรญญาปหนงเทาไรครบ หนงแสนฉบบ สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ พระราชทาน

ใหราชภฏ ราชมงคลอก ๑๐๐,๐๐๐ ฉบบ อยากร วาเหนอยแคไหน วนนกลบบานหา

ของ ๓ ขด แลวนงยกสงไปมา ๒,๔๐๐ ท แลวชวยโทรศพทบอกผมดวยวาเหนด

เหนอยเมอยลาแคไหน ไมทรงปรพระโอษฐ ประทบอยในปาในดง มดคา แมลงบนมา

สองไฟแมลงบนเขาหนาเขาตาหมด ไมทรงปรปาก ไมเคย ทากตอยดงออก ปลอยไป

นนคอพระเจาอยหว คณสมบตของขาราชการตองอดทนครบ อานหนงสอพระมหาชนก

ซะ ถาใครยงไมอาน วรรคนนแหละคอชวตขาราชการวายไป จะไดเปนผวาราชการ

จงหวดหรอเปลากไมร จะเปนอธบดหรอเปลา ไมร ใครเหนฝงบางละ ตอนเรมชวต

ขาราชการไมมใครเหนฝงหรอก แตกตองวาย ไมเหนฝงกตองวาย เพราะไมวายก

จมนาตาย อาชพอนกเหมอนกน ตองฝาฟนอปสรรคกนไปในระหวางทางท

วายปลารายมนกดกม สตวรายมาตอดกม อนนคอชวต แตบางครงกมสตวบาง

ประเภททมาคอยเอออาร มาคอยชวยเรา คอยพยงเรา ใหเราหยดพกเหนอย นาง

มณเมขลาเปรยบเสมอนดวงชวตเรา คอยดแลธรรมะคอยดแลเราอยเหมอนกน พระเจาอยหว ๕๙ ปนทกขยากมากๆ ทรงงานมาจนกระทงวนน

ผลพวงกออกมาตอนพระชนมาย ๗๒ พรรษา ทรงเสดจมาประทบทพระราชวงไกล

10

กงวล หวหน กเพอรกษาอาการปวดพระปฤษฎางค(อวยวะสวนหลง)ใหเขาท ตองใช

เวลาตง ๓-๔ เดอน เทาทรบทราบมา ทรงใชจนพระวรกายสกหรอ ภาษาชาวบาน

อยางนนดกวา แลวเราจะนงเฉยอยไดอยางไร ความอดทนของเราทจาเปนตองมเพอ

จะเผชญกบเหตการณนนนอยกวาพระองคทานเยอะ เพราะเราเผชญแคปญหาใน

สานกงานของเรา พระองคทานปญหาทงชาต พระองคทานรบสงวาตามปกตโครงสรางของสงคมตองเปนรปพระมด

ใชไหม ทรงถาม จะเปนพระมด คนจนกอยทฐาน รวยข นมาหนอยกเขยบข นมา

เรอยๆ และในฐานะพระเจาแผนดนกเปรยบเหมอนคนสงสด พระเจาแผนดนก

เปรยบเหมอนอยยอดพระมด อนนนคอโครงสรางทวๆไป แตพระองคทานรบสงวา โครงสรางของสงคมไทยนนเปนพระมดหว

กลบ พระองคทานแทนทจะอยบนยอด ประทบอยบนยอดพระมดสบายๆ ตองอย

กนกรวย ตองมารองรบ ทกอยางมาเทสพระองคหมด ทงคนจน คนรวยอะไรไมร

ใครตกนทไหนกถงพอของแผนดน ขาราชารการตกน นกการเมองตกน พระตกน

ไมมเวนสกกลม สนกสนาน อะไรกนไมร ตกนทว มนด ไมมคกด กกดตวเอง ก

มนด นงขยาแขนกน เสรจแลวพอแกไมตกกถวายฎกา ยตธรรมหรอเปลากไมทราบ พระองคตองอดทนตลอดเวลา ๕๙ ปกวา พวกเราอายราชการ

อยางมากก ๔๐ ป รบราชการอาย ๒๐ เกษยณอาย ๖๐ เพราะฉะนนเรองความ

อดทนนนขอใหมองพระเจาอยหวไวแลวพยายามทาตามใหได ธรรมะ ความถกตอง ทรงถอยงกวาสงใด ทานร หรอไมวาคน

ถวายเงนโดยเสดจพระราชกศล ซงสวนมากเรากพดกนทวๆไป ทานเชอหรอไมวากอง

นใครแตะไมไดนะครบ ทาบญอยางเดยว เพราะเจาของเงนเขาระบไว โดยเสดจพระ

ราชกศล ซงคนถวายนนถวายโดยเสดจพระราชกศล และมกจะคดวา จะทรงทาอะไร

กทาเถอะ กองไหนตามพระราชอธยาศย กองนกถงไปใชอะไรกได แตพระองคกไม

เคยใชสวนพระองคเลย กาชบเรากาชบนกหนาเรองความถกตองในการดาเนนการ

ตองทกกระเบยดนว ทกกระบวนการตองยดความถกตองไว และเชอเถอะครบในฐานะขาราชการหรอแมแตอาชพอน ถายดในสง

นแลวคณจะสบายอกสบายใจ คณจะเผชญหนากบทกสงทกอยางไดโดยไมตองกลว

ใคร จะใหญโตแคไหน ถาคณถกตอง ยดความถกตองแลว คณจะเผชญหนากบ

ใครกไดทงส น แตถาคณมแผลแมแตนดเดยว คณกไมกลาหนหลงใหใคร หนา

11

กไมกลาหน กลวคนเขาเหนแผล กลวคนเขาเหนในพฤตกรรมของเรา หากเรายด

ความถกตอง ในชวตเรากมความสข นอนกไมตองผวา ไมตองทกข ไมตองอะไร ขอท ๓ ความออนนอมถอมตน เรยบงาย และประหยด เหนเวลาเสดจฯ เยยมราษฎรไหมครบ ทรงโนมพระวรกายหา

ประชาชน ในขณะทขาราชการชนผใหญของเราเดนกา เหมอนภาพทเหน คนใหญคน

โตระดบเจากระทรวงเดนผกผาขาวมา เดนตรวจราชการลอยไปลอยมา เฉยดหว

ชาวบาน พระองคทรงนอมพระวรกายไปหาประชาชน คกเขาหนา

ประชาชน ถามทกขสข ปรกษาหารอกบเขาเปนชวโมงๆ บางทประทบพบเพยบ

ประชาชนนงพบเพยบ พระองคทานกทรดพระวรกายนงพบเพยบเสมอบนพ น

เดยวกน แตพวกเราเปนใคร เปนขาราชการ พวกเราเปนใครทาไมทายากเยนนก

อยางนนหรอ ผมเหนนอยครงเหลอเกนทจะมภาพประทบตาอยางนนเกดขน ทาเถอะครบ ความนารก นาบชา นาเคารพ ไมเสอมเสยเกยรตอะไร

ทงสน และยงอยสงเทาไรกยงตองลงตามากเทานน สภาษตไทยเขาบอกแลว เหมอน

รวงขาวทเตมไปดวยเมลดขาวนนจะตองโนมลงสแผนดนฉนใด คนกตองเปนอยางนน มแตพวกบายศบาอยางเทานนทเกดในชวตไมเคยเลย ไมเคยร เลยวา

เกยรตยศคออะไร ตาแหนงคออะไรพอไดมากกา ไมบอกวาเปนใคร มตวอยางเยอะ

ในสงคมของเรา พวกนเขาเรยกวาคนไมเคย ไมเคยพอเปนแลวตองแสดงจต จต

ไมไดอยในสภาวะทเปนมนษยทมปญญา เรยบงาย เวลาทรงงานตางๆนน ทรงประทบกบพ นประทบพบ

เพยบ วถชวตไทยทสอนเรองความเรยบงาย พระองคทานประสตกาลตางประเทศนะ

ครบ โตตางประเทศ ศกษาตางประเทศ แตเหตไฉนเสดจกลบมาพระองคทานเปน

ไทยทสด วถชวตของไทยทมคาทเราละท งและดถกดวยซาไป ไปมงตามกนฝรง

globalization ตามกนฝรง ไมใชสากลอะไร แตพระองคทานทรงประทบพบ

เพยบไดเปน ๕ ชวโมง ๖ ชวโมง ไมเปลยนทาเลย พวกเรานเผลอปบกลบทากลบทพอ

นานๆ ๓-๔ ชวโมงกคอยๆ พงพาบ คอยๆยดขาเทาแขนไปขางหลง แลวกเทาแขน

ไปเรอยๆ ตอนแรกกนงพบเพยบๆ เฝา พอ ๔-๕ ชวโมงพงพาบเฝา ถาขนตอสก ๒

ชวโมงลมตงนอนเฝาตรงนนแน

12

แตพระองคทานประทบนง ความมวนยควบคมพระวรกายทงหมด

ความเรยบงาย พระองคกองเอกสารบนพน พวกเรากนงลอมวงเฝากน ไมตองเขา

หองประชม ไมตองมโตะเกาอประหยดนนเอง ฉลองพระองคเปนสบๆปกอยางนน ฉลองพระบาทผาใบตลอด ๕๙

ปไมเคยเปลยนยหอเลย มใครเคยสงเกตหรอเปลา ไมเคยสงเกต พวกเราพระ

เจาอยหวจะไมเคยมองเวลาเสดจประพาสจะมรองเทาผาใบยหอหนง ผมไมอยากบอก

วายหออะไร ทรงมา ๕๙ ปแลว ไอพวกเรานยหออะไรตอยหออะไร ยดไอโนน ยดไอ

น เดนเดงดงดง แลวกตามเสดจไมทนหรอกพระองคทานไมกรอยบาทกฉวไปแลว

พวกเดงดงดงยงเดงดกดกๆอย พราวนาฬกา เพชรพราว ใสแหวน ใสอะไร มนก

หนกส เดนไมไหวหรอก มนไมใชธรรมชาต ดพระองคทานมอะไร ผมเหลอบเหนนาฬกาของพระองคทาน

พระองคเรยกของพระองคเองวา “ยหอใสแลวโก” ทานบอก “นาฬกาฉนยหอใส

แลวโก” ไมกรอยบาทนะครบ ในขณะทพวกเราตองจอเปนสญญลกษณ ททาอยางนน

แสดงวาในตวไมมอะไรเลย เพราะฉะนนตองการเฟอรนเจอรมาประดบเพราะไสในไม

มอะไรเลย คนทเขามอะไรแลว เขาไมสนใจพวกอะไรสงตางๆเหลาน จาหลกไว

อนหนง โหงวเฮงมนฟอง คนทพอกอะไรไวแสดงวาในตวไมมอะไรเลย เปลอก จะ

เขากบกรณใครกไมร ดกนเอาเอง แตถาเปนคนทเขาไมสนใจอะไร มนไรสาระ

เพราะฉะนนประหยด ออนนอมถอมตน เรยบงาย เปนสงทพวกเราควรจะยดถอ

ทาไดครบ ทาไดทนท และผคนจะเคารพบชา ขอท ๔ มงประโยชนคนสวนใหญเปนหลก

จะทาอะไรนขจดความเหนแกตวออกไปไดไหม มงประโยชนสวนรวม

เปนทตง พอมงประโยชนสวนรวมเปนทตง นนคอประโยชนของแผนดน ถามวาเรา

ไมไดรบประโยชนหรอ เรากอยในแผนดนน ถาเราถนอมแผนดนนใหคงอยอยาง

เจรญงอกงาม ใหอยอยางยงยนแลว เรากไดรบประโยชนไปดวย เราตองเหนแกตว

ในลกษณะทถกตอง สงตางๆ เหลานนะครบ เปนเรองทเราตองใชความฉลาดไมตองมาก

เลยนะครบ แทนทจะทงขยะลงไปในพนสกนดหนง ใหร เลยนะครบ ถงแมไมใชหนา

บานเรา แตกาลงโยนใสหนาตวเอง เพราะเราอยในแผนดนน ผลสดทายขยะกวน

กลบมาอยทเราอก จะใชอะไรจะขยบอะไรสกนด ใหร วาจะสะทอนกลบมาทเรา อยา

13

เพยงแตปดใหพนหนาบาน มนจะไปทไหน บานนไปบานโนน ไมมวนจบ โลกเรา

หมนไปเรอย ผลสดทายกกลบมาอยหนาบานเรา ใชหรอเปลา เพราะฉะนนประโยชนสวนรวมตองทา พระองคทานไดดาเนนการ

ตลอดชวตของพระองค ๕๙ ปของการทรงงานอยนน ทรงยดถอประโยชนของ

สวนรวมเปนทตงโดยตลอดไมเคยนกถงพระวรกายแมแตนอย ไมเคยนกถง

ประโยชนของพระองคแมแตนอย เคยเขาไปขอพรพระราชทานพร บอกวนนเกด พระพทธเจาคะ ขอ

พระราชทานพร พระราชทานวาอยางไร “ขอใหมรางกายทแขงแรงเพอสามารถทา

ประโยชนใหกบคนอนเขาได ขอใหมความสขจากการทางาน และขอใหไดรบ

ความสขจากผลสาเรจของงานนน” ไมมเลยของสวนตว แขงแรงกไมใชสวนตว

แขงแรงเพอไปรบใชคนอนเขา ความสขกไมใชความสขทจะไปเตนดสโกทไหน

ความสขคอการทางาน ทางานใหคนอนเขา และความสขทเกดขนมามนสาเรจ แลวเรา

มความสข เหนไหมทง ๓ ประโยคน แมกระทงตงแตรางกายจนกระทงการกระทาของ

เราไปเพอคนอน ผลทสดสงเราไดรบนนคอความสข แตพวกเราไมนยมหรอกความสข ไมตนเตน สนกดกวา คดดใหด

นะครบความแตกตางระหวางความสนกกบความสขนน แตกตางกนมากเลย ความสข

นนอาจจะตงอยบนพนฐานซงอาจจะไมตองการอะไรสกอยางเลยกได อยางผมกลบบาน

ทเพชรบร ผมกนงเปลญวนของผม นงดกระรอกวง ผมกมความสขแลว ความสนก

คณตองไปซอมน กชวแลนเทานนแหละ เหมอนสภาษตไทยเขาบอก รกสนกทกขถนด ตามดวยความทกขอย

ตลอดเวลา ไปเทยวดสโก เดยวกมคนมาตบหวเราแลว อะไรอยางนนะครบ ไมตอง

ไปนกถงใครหรอก เกดเรองถกแทง ถกตหว อะไรสนก แตความสขนไมไดกอความเดอดรอนใหกบใครใดๆทงสน เปนของ

เรา จตของเราทงนน เพราะฉะนนชาวพทธ ศาสดาของเราสอนในเรองทสงมากแต

เราไมยอมทาตาม ไมตองตะกายกระไดทไหนเลย อยทจตของเรากาหนดนะครบ ขอท ๕ รบฟงความเหนของผอน เคารพความคดทแตกตาง

บานเมองททะเลาะกนอยทกวนนเพราะเราไมรบฟงความเหนของ

ผอน มองตางมมเปนแฟชน เองมามองอยางน ขาตองมองอยางนน เองมองอยาง

นน ขาตอมองอยางน มนเกด แลวกเฮๆตบมอกน บางครงมองดแลวมนสะทอน

14

ความบดซบของสงคมออกมาใหเหน แตเราไมคอยรตวกน ตามกระแสเหมอนมอบ

เฮๆ อะไรไมร เคยจบกลมกนเยอะๆ ไฟไหมตะโกนออกไป วงกนแลวถามวาอะไร

ไหมกระดาษนดเดยววงกนแลว อนนคอจตวทยาของมอบ เพราะฉะนนรบฟง

ความเหนของคนอนนสาคญ เมอวนท ๔ ธนวาคมทผานมา (พ.ศ.๒๕๔๖) ทรงเตอนอกนะครบ

นงปรกษาหารอกน ฟงเขาแสดงเหตผลออกมา แลวเราแสดงเหตผลออกไป

แลวดซ เหตผลอนไหนจะยอมรบไดถกตองมากกวา และเมอตกลงกนแลวกเลก

เถยงกนตอ ลงมอปฏบตเลย ทรงรบสงเอาไวอยางเรยบงาย เพราะถาไมยอมกน

แลว ตางเอาชนะคะคานกน แลวเรมตนกดวยวาจา ผลสดทายกรางกาย และผล

สดทายกตกน แลวเสรจแลวเกดอะไรข น บานพง จะเปนพฤษภาทมฬ จะเปน ๑๔

ตลา อะไรกแลวแต บานพง บานของทกคนดวย ไมใชบานของคนใดคนหนง เพราะฉะนนทาอะไรใหนกถงบานเอาไว คาวา “บาน” นนกนความ

ถงองคกรททานอย กรมททานอย กองททานอย สานกงานททานอย แมกระทงบาน

ททานอย การทะเลาะเบาะแวงกนลวนแลวแตทาใหทใดทหนงซงเปนของทาน และ

ทานตองอาศยอยพงทลายไปแนนอนในทสด เพราะฉะนนใหความเคารพ แตละคน

คดไมเหมอนกน ลองมานงดซวาเหตผลทดทสด นายอมรบทสดนนคออะไร ผล

สดทายกจะตกลงกนได อนนนสครบเปนหนทางของมนษยทมสตและปญญาเขาทากน

ไมใชความคดของกเปนทตง จะเอาอยางน ใครอยาเถยง อนนไมได นกคนเถอน

แลว ไมใชคนมสตปญญา ขอท ๖ มความตงใจจรงและขยนหมนเพยร พระเจาอยหวเวลาทาอะไรทรงมงมนมาก เรองความขยนไมตอง

พด ทรงงานไมมวนเสารวนอาทตย ไมมเวลากลางวนกลางคน จาไดไหมเมอ ๒-๓ ปทนาทวม ทรงอดอดพระทย พระองคทานก

ไมใชหนวยงานจะไปสงเขาไดอยางไร รฐบาลกไมใช จะทากนทตองจดประชม นา

มาแลวนะ แลวกดนะครบ พระองคไมรบสงอยางทเจาขนมลนายของเราชอบสงกน ชอบพดกน

นามาแลวพวกเราไปทา ไม พระองคอธบายนนาทวมมนมาวนาทละเทานน ระหวาง

ทางมนเตมเทานน เพราะฉะนนระหวางทางมนเตมมากลกบาศกเมตร เคลอนยาย

ดวยความเรวเทานน เพราะฉะนนนบวนเวลาทเทานนจะถงกรงเทพฯ พอด รบพระ

15

ราชกระแสมา พรงนเชาเราจะเรมดาเนนการ ไมใชพรงนเชา ตองเดยวนๆ เพราะนา

ไมมหยด ไมใชหยดกอนแลวโอเค รอพรงนเชาถงจะทาไดแลวคอยมา เผอญนาเขา

ไมไดหยดอยางนน เขามาของเขาตลอด เราตองรบทากนคนนเลย เรองความขยน เรองความต งใจอะไรตางๆนนจะเหนไดชดเจน

ความตงใจจรงนเหนไหมครบ ทรงเปนเลศหมดทกอยาง

ดนตรนออสเตรยจารกพระนามเปนชาวเอเชยคนเดยวทไดรบการ

จารกไวในฐานะเปนนกดนตรของโลกคนหนง พระองคแตงเพลง แมกระทงเพลงก

ทรงนามาใชเปนเครองมอในการพฒนา เหนไหมครบ พอถงประเทศชาตกาลงตอส

กนมเพลงเราส บานเรา ปลกใหเกดมความรกชาตบานเมอง แมกระทงลาสดยาม

สงบแตงเพลงรก สงแวดลอมทงนนเลย รกไมใชโรแมนตกแยวๆ อยางทพวกวยรน

รองกน รกภเขา รกแมนา รกทะเล แมกระทงดนตร พระองคกนามาใชเปน

เครองมอการพฒนาดวยเชนกน ดานกฬา เหรยญทองแขงขนอนเตอรนะครบ ไมใชแขงขนกนใน

ประเทศ เดยวจะหาวาคงไมมใครกลาข นหนาพระองคนแขงกน ๓๐ กวาประเทศ

เหรยญทอง เรองเกษตร เรองนา เรองวทยาศาสตร เรองสารพด ทรงทะลปรโปรง

หมด ทรงตงใจทาอะไรกตงพระทย แลวไปสการปฏบตทเปนผล เคยเลาใหฟงแลวใชไหมครบ ตอนทไดรบดษฎบณฑตแพทยศาสตร

รบสงวาเปนหมอยาแลว พอถดมาไดรบนตศาสตร ทรงบอกวาเปนหมอยาเสรจแลว

เปนหมอความ แลวถดมาอกสกพกไดเกษตร กบอกเปนหมอดนแลว แลวตอนนเปน

หมอลาแลวดวย เพราะไดรบดษฎบณฑตดานดนตร ทรงมพระอารมณขน แมจะ

รบสงเลนๆ อยางนน เหนไหมครบวาความเปนหมอของพระองคนน ไมใชใหเปน

เกยรตยศเฉยๆ แตทรงร จรงๆ ในแตละเรอง ในความร แตละอยาง พระองค

สะทอนออกมาเปนโครงการ โครงการทเราเขาไปด ถาไมมใครอธบายกเหนเปนเรอง

ปกต จรงๆ ทรงแทรกอะไรในนนอยางมากมายมหาศาลทเดยว หญาแฝกอยางน

ลองคดดซมมากรอยปแลว นอกจากเอาไปมงหลงคา ไมมใครเอาไปใชอยางอน

กลบมาทรงทาแนวกนดนพงทลาย พรวนดนออกมาดวย อะไรตออะไรดวย ของหา

ไดทวๆไป เอาผกตบชวามาสกบนาเนา ผกตบชวาของเรากไมตองการ เปนอธรรม

นาเนากเปนอธรรม เรากไมตองการจบเอามาสกน ไมตองไฮเทค ไมตองอะไร ไม

ตองโรงบาบดนาเสยทะเลาะกนอยางทกวนน ใชธรรมชาตเขามาแกไขกนเองกอยแลว

16

แมนาเพชรบรลองคดดซ คนไมท งอะไรลงไป ชวยกนรกษา ไมถงปกสะอาดแลว

ทกอยางมนเกดขนมาจากมอเรากบใจเรา ฉะนนตองตงใจกอน มอเราจะไดไมทา จต

เปนเรองสาคญ ฉะนนความตงใจจรง จะเหนไดวาเรองนพระเจาอยหวไดแสดงให

เหนอยตลอด ความขยนหมนเพยรไมตองพด วนนนเสดจงานหาทม เสดจฯไปแลว

เรากเขาคาย ไปนอนอยในคายมฤคทายวน นอนอยกปรากฏวา ต ๒ วทยเรยกมาให

ไปเขาเฝาฯ เราเหนอยมาตงแตบาย ๔ โมงเยนจนกระทงถง ๕ ทม แผนอนสลบไสล

หมดเลย ตสองทรงเรยกไปขอแผนท ขอขอมลเพมเตม ในขณะทเรากลบไปสลบไสล

ทรงกลบไปทรงงานตอ เราละอายไหมครบ แลวเรองนไมใชวาปรากฏขนหนสองหน

ปรากฎขนอยตลอดเวลา ตราบใดทงานไมเสรจ นนะครบจะตองตอเนองไมมวนจบ

จนกระทงงานบรรล จาไวอยางหนง ในฐานะขาราชการ งานประชาชนรอไมได สวม

วญญาณ ลองสวม ถาเราเปนเขาบางแลวบอกพรงนรอกได แตเขากาลงจะตาย ณ

วนนน ณ ชวโมงนน จะใหเขารอตอไดอยางไร เราตองทาทนท สวมวญญาณเขาอย

ตลอดเวลา เขามาตดตอเรองทดน ขาดเอกสารอะไรสกนดหนง เออกนไดไหม เออ

กนไดกชวย ไมใชกลบไปแลวพรงนกมาอก ความยากลาบากของเขาแคไหน เพราะฉะนนเซอรวสมายด ปญญาหรอวาจตสานกในการบรการ

ผมคดวาพวกเราตองม ไมอยางนนอยารบราชการเลยไปทาธรกจ ซงผมเชอวาไมม

สตปญญารวยหรอก พวกเราทาธรกจไมเปน ทรวยเพราะอาศยราชการ พดถงบางคน

นะ ไมไดพดถงทกคน คนดยอมมมากกวาคนชว ไมอยางนนบานเมองพงไปนานแลว

กอาศยคราบขาราชการหากนไปเรอย กรารวยแตเอาจรงแลวทานกรบสง ทานไม

ปฏเสธ ใครอยากรวยกไมเปนไร ลาออกจากราชการ ไปทาธรกจ ไมวา แตถาคณ

ขาราชการแลว ไมได ตองเลอกนะครบ ชวตตองเลอก

17

ขอท ๗ มความสจรต และความกตญ� ความสจรตเปนเรองทจะทรงแสดงใหเหน ไมใชเฉพาะความกตญ�

เหนไดชดกบสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนไดทรงแสดงใหเหนเลยความ

กตญ� ความกตญ�ตอแผนดน ความกตญ�ตอสงตางๆ ทเปนประโยชน ถาเปน

เรองของสวนรวมนน พระเจาอยหวไดทรงแสดงใหเราด และทรงเตอนพวกเราดวยให

ยดสงนไว เพราะเปนเรองจาเปน เปนเรองทมความสาคญ เปนเรองทมคณคา ขอท ๘ พงตนเอง สงเสรมคนดและคนเกง

เอาเรองท ๒ กอน สงเสรมคนดและคนเกง อยาไปอจฉาเพอน

รวมงาน ใครดใครเกงนสนบสนนครบ มนายบางคนไปอจฉาลกนอง ไอนจะลาหนา

แลว หรออะไร แลวเปนความคดทตาชาทสด ตรงขามถาเขาเกงจรงสนบสนนเขาเลย

นคอสงทควรทากน มอกคนหนง ผมเรยกเขามา ผมบอกใหเขาเลอกเอาวาจะใหผมไล

ออกจากราชการหรอเขาจะลาออกเอง เขาถามวาเขาทาผดอะไร ประพฤตตวไม

เหมาะสม เพราะฉะนนผมจะไลเขาออก เพราะเขาจะไดประสบความสาเรจในชวต

เขาบอกนายพดบาๆ ไลเขาออกเพอใหเขาประสบความสาเรจในชวต เพราะกลางคน

แกเลนดนตร กลางวนแกมาหลบ พะวาพะวง อยากเปนนกดนตรกอยาก อยากเปน

ขาราชเตบใหญกอยากเปน แตเสรจแลวผมบงคบแกจนได อกอาทตยหนงถดมาแก

ลาออก มายนใบลาออก ผมบอกเออ ขอแสดงความยนดดวย แลวลอจะประสบ

ความสาเรจในชวต สามปถดมามรถเบนซเขามาในสานกงานผม มคนๆหนงเดนลงมา

จากรถมาหาผมในหองทางานแลวทรดตวลงกบพน กราบมาบนตก คอเขาคนนน

ใครร ไหมครบ ทวพงษ มณนล คนเพชรบรนแหละ พดแลวขนลก หมอจเนยสทาง

ดานดนตร แตตดขาราชการไมออก อยากมนทงค จบปลาสองมอ ผมนงดไอหมอน

ดนตรดกวาราชการ รบราชการมนไมมทางแทนผมไปได แตดนตรผมสมนไมได เออ

ออกไปดกวา สามปเปนเศรษฐเลย แตสดทายไปโดนยงตายอนนกชวยไมได เหน

ไหมครบ เงนนะครบ เงนทาใหเกดความสข เงนมนกอใหเกดความทกขดวยเชนกน

18

เพราะฉะนนเรองความกตญ�เรองการพงตนเองสงเสรมคนดคนเกง

ตองทาใหได พงตนเองกคอเศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพอเพยงนพระ

เจาอยหวบอกวาคาทสาคญทสดในเรองราวทอธบายมาน คอคาวา “พอ” ทกคน

ตองกาหนดเสนความพอใหกบตนเองใหได และยดเสนนนไวเปนมาตรฐานของ

ตนเอง คาวาพอนนกตองดตวเอง ดรายไดของตวเอง ดขดความสามารถของ

ตวเอง และขดเสนนนใหเหมาะสม ไมใชเหนเพอนเขามอยางน ฉนอยากมบาง เหน

เขาขรถเราอยากมบาง ไมมเงนกไปกหนยมสน ไปกสหกรณอะไรตออะไร สองรอบ

สามรอบขนมา แลวผลสดทายอยางไร ทกขๆๆ เพราะฉะนนอยาเอา ใหกลบอยท

ความพอด เศรษฐกจพอเพยงไมใชกลบไปปลกถวปลกงาทาเกษตร ไมใช แตถา

มทกเชญเถอะ แตเศรษฐกจพอเพยงคอการวางเสนทางชวตของตวเอง ตงวถชวตให

เปนวถชวตแบบไทยๆ ซะ วถชวตทเรยบงาย ธรรมดา เดนเสนทางสายกลาง ทาน

สอนมาตลอด เพยงแตวาเราลมไป เราละไป อยเรอยๆ ธรรมดา ไมเหนวามปมดอย

อะไรทงสน เพราะฉะนนการพงตนเองนนเปนสงสาคญ ขอท ๙ รกประชาชน ตอนหนงทพระองคทานรบสงใหผมไปจดมลนธชยพฒนา ผมไปท

กทม. (ศาลาวาการกรงเทพมหานคร) เอง เราไมอยากใชอภสทธอะไรทงสน เพราะ

ยงอยใกลเจานายยงตองทาตวใหธรรมดาตามรอยเบ องพระยคลบาท กไปแจง

เหมอนบคคลธรรมดาทวไป กมเจาหนาทของ กทม. เขามาสอบสวน ถามบอกทาไม

นายกฯไมมาเอง ผมกบอกนายกฯ งานเยอะมาไมไดเลยมอบฉนทะมา บานอยอาเภอ

อะไร บอกอยอาเภอดสต บานเลขทเทาไร ไมร เขาก เอ อะไรบานไมมหลกแหลง

แลวมาตงมลนธไดอยางไร สอบสวนไลผมตอ ไลไปเรอย ทาอาชพอะไรบอกไมร

จรงๆ วาอาชพอะไร แตเหนทาหลายอยาง กตอบไปอยางนน เจาหนาทเขากบอก

อะไรบานกไมมเปนหลกแหลง อาชพกไมม แลวตากเหลอบไปเรอยจนกระทงไปเหน

ชอผยนจรงๆ และผมเปนแคตวแทนเทานนของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมอบ

อานาจมา อย อยาใหทานมานะ มายงตายเลย ขออยามาเลย จดการใหเสรจ คาจด

ทะเบยนสามสบบาท ขอบรจาคเปนคนแรกไดไหม แลวตกลงวนนนฟร สามสบบาท

แกควกออกมาดวยความตกอกตกใจมากเลย

19

กก ลบม ากร าบบ งคม ทล นพอ เข าถ าม ว าอ า ชพอะ ไ ร

ขาพระพทธเจาตอบไมได พระองคทานตอบวา คราวหลงถาเขาถามวาฉนทาอาชพอะไร ให

ตอบวา “ทาราชการ” ผมเลาตรงนเพอมาสพวกเราขณะทพระองคทานทาราชการ

พวกเรานทาอะไร “รบราชการ” ใชหรอเปลา รบจากพระองคมาเพอทาตอ พระองคทานทรงรกประชาชน ทางานเพอประชาชน คนทรบ

ราชการ ถอวารบงานของราชะมาทาตอ สงแรกทตองทา คอตองรกประชาชน

ทางานเพอประชาชน

เรารบราชการ เราตองรกผมารบบรการ ถาเราขาดความรกตรงน

ร รกสามคคกมคาวา “รก” อยดวย ถาเราไมมจตสานก อนนปวยการ เราเปน

ขาราชการทดไมไดหรอก ประชาชนมาถงหนาเคานเตอรเหนหนาเรากหงกไปแลว โธ

เขากลวเราอยแลว สถานทราชการ ใครกตวสน ไปเจอการตอนรบทแยรบกลบไปเลย

จะพงใครได วาเหวแคไหน ปยวาจา รกประชาชนกแสดงออกทงกาย วาจา ใจ

ทงหมด แลวบญกศลนมจรงเชอผมส พระพทธเจาสอนวาปลกตนมะมวงแลวไดลกมะมวง ไมใชปลก

มะมวงแลวไดทเรยนไมใช คณปลกความด คณไดความรกกลบมาแนนอนทสด

ภาษาฝรงกมสภาษตน มกฟ มเทค ถายกฟแลวยกเทค อยากใหเขาดาเรากเดนไปดา

แมเขากอนเดยวเขากดากลบมา งายทสด ถาผมเดนไปขางลางยกมอไหวใครสกคน

คณกยกมอไหวผมตอบ แนนอนทสดเลย ไมใชยกมอไหวเสรจ ไอบาไหวฉนทาไม

อนนนคณกบาแลวเพราะฉะนนการรกประชาชนนนผมคดวาเปนหวใจ ขอท ๑๐ การเออเฟอซงกนและกน พระเจาอยหวรบสงวารไหมบานเมองอยรอดมาไดทกวนนเพราะ

อะไร เพราะคนไทยเรายงใหกนอย คาสนๆ คาเดยว “เรายงใหกนอย” คนใน

ครอบครวยงชวยเหลอซงกนและกนอย คนในชมชนยงเอ อกนอย ขาราชการยง

ใหบรการแกประชาชน เวลาเกดทกขยากทไหน ทกคนยงรวมตวกนชวยเหลอซงกน

และกนอย อนนเปนสงคมทหาไมไดในโลก ฝรงแมกระทงคนในครอบครวกตวใครตวมน ไมมหรอกทจะไป

นงชวยกน ตกเยนมา เฮยขอกนขาวดวยสกม อ ไมไดหรอก ตวใครตวมนทงนน

20

อยางเมองไทยนไปถงจะเอาอะไรกได เดนเขาไปทไหนกมขาวกนแลว นอยาไปหาท

ไหนเลยครบ ความเออเฟอเผอแผนน เปนคณสมบตของเราทจะตองม ผมสงเจาหนาทในสานกงานของผมเสมอวา เวลาใครเขามาตดตอ

กบเรา เขาจะไดหรอไมไดอะไรจากเรา แตหลกอยางหนงทเขาจะไดคอเขาจะตองเดน

ยมออกไปจากสานกงานของเรา ถงแมจะปฏเสธเขา ไมใหเขากใหเขาเดนยมออกไป

ไมตองไปดาทอ ไมตองไปกระแนะกระแหนอะไรใดๆ ทงสน มนกอประโยชนอะไร

เลา ฝกซะใหชน แลวกทาได นแหละครบ หลก ๑๐ ประการททาง ก.พ.ไดรวบรวมไว ลองนา

๑๐ คานเขยนใสกระดาษทองไว เขยนตวโตๆหนอย วนจนทรกเอาเสยบไวอนหนง

วนองคารเสยบไวอกอนหนง แลวเดยวพอหมนครบ ๑๐ วนเอาอกอนเสยบตอ ใหมน

ฝงเขาไปในหวเลย

//

พระเจาอยหวเวลาทาอะไร ทรงมงมนมาก

เรองความขยนไมตองพด ทรงงานไมมวนเสารวนอาทตย

ไมมเวลากลางวนกลางคน //

21

ตามหลกทศพธราชธรรม

อก เ ร อ งท ค ด ว า เ ป นประ โยช นสาห รบพวก เ ร า ด วย น นค อ

ทศพธราชธรรม กม ๑๐ ประการ ซงหลายขอกไปซากบ ๑๐ ขอทเราไดประมวล

เอาไวในลกษณะททรงมพระราชกรณยกจใหเราไดเหน เพอใหเราไดทาตาม แตทศพธราชธรรมไดถกกาหนดมาตงแตดกดาบรรพแลววาเปนหลก

ของพระราชา ของพระมหากษตรย เราในฐานะผทรบงานของราชะมานนกตองปฏบต

ตามทศพธราชธรรมดวย ขอท ๑ คอ ทาน คอ การให ใหทาน ใหเพอให ไมตองหวงประโยชนไมตองอะไร

ทงสน

ขอท ๒ คอ ศล คอ ถอศล อยางนอยศล ๕ ตองถอไว ศล ๕ นแหละคอ

globalization ทแท สากลจรงๆ ไมมประเทศไหนในโลกสอนใหฆา สอนใหโกหก

แตคาวา globalize ทเราตามๆ เขานะ ไมใช แลวกหลงไปในตวอานาจของโลกดวย

แลวเรากถกเหยยบยาตลอดเวลา แลวเรากบอกวาเสร เสรภายใตคนทมรางกาย

แขงแรง พลงอานาจแขงแรงทสด ฉนไมเอากงไทย เพราะกงไทยนนทาใหเตาตาย

เตาตายบาอะไร เราเลยงกงในนากง ไมใชไปจบเตาทะเลทไหน แตฉนจะเอาอยางน

จะทาอยางไร นคอเสรภายใตการนาของมหาอานาจ อยาหลงกลแลวเหอฝรงเสร

สทธมนษยชนนมนอางมา มสนคาอะไรอก ตอไปศตวรรษท ๒๑ ถาใครมอายขามไป

อกศตวรรษ ตองเจอเหตการณทยงยากทสด ยากกวาปจจบน หรอยากกวาศตวรรษท

แลวกวาหลายเทา

22

อยางผวาราชการจงหวดยคน เปนยคททางานลาบากทสด กรอบ

ตางๆถกเปลยนใหมหมด รฐธรรมนญตองถกตความกนทกวน หลกการปฏบตตอง

เปลยนใหมหมด การตรวจสอบจากประชาชนจะถกหรอไมถกมมากมายกายกอง

ทางานลาบากมาก ตองปรบตว ปรบบทบาทเสยตงแตวนน ถาทานไมเปดเขาจะมา

กระชากประตหวใจมนเปดเอง แลววนนนหวใจทานกจะหลดไปดวย เพราะฉะนนรบ

เปดซะกอน เตรยมเนอเตรยมตวใหพรอมทจะเผชญศตวรรษท ๒๑ ขอท ๓ ปรจจาคะ

คอ การบรจาค ในสงทไดประโยชนนอยไปสประโยชนมาก รบสง

สอนไว ทาอะไรกตองใหมนไดกลบมาคมทน คมคามากกวา ขอท ๔ อาชชวะ

คอ ความซอตรง ยดเอาไว ใครทาผดนะไมรอดหรอก อยางนอย

นอนผวา นอนไมหลบ เผชญหนากบใคร สบตากบใครกไมสนท ขอท ๕ มททวะ คอ อธยาศยออนโยน เรยบรอย นารก ขอท ๖ ตบะ คอ ความเพยร ตองเพยรและใหสาเรจดวย เวลามปญหาอะไร

รวมมอเลย ของยากๆเอาชนะใหได ไมใชเจอปญหากไปกอนละนะพวกเองทากน

เถอะ แลวทาเสรจเมอไรไปตามกลบมากแลวกน กระโดดเขาใสมน ฝกใหชน แลวก

ทาทายความสามารถของตวเอง ขอท ๗ อกโกธะ คอ ไมโกรธ พระเจาอยหวนไมเคยทรงโกรธ ผมไมเคยเหน

พระองคทานทรงโกรธใคร สภาพคนในสงคมนจะใหด ๑๐๐ เปอรเซนต ไมมหรอก

กมคละเคลาไปอยางน พระองคทานรบสงเอาไววา ทาอยางไรใหอยรวมกนไดโดยเขา

ไมไปทารายสงคมมากไปกวาน ขดวงใหคนชวอย แตไมไดฆา กมโอกาสหมดได ขอท ๘ อวหงสา

คอ ความกรณา ไมเบยดเบยนผอน ขอท ๙ ขนต

ม ความอดทน อดกลน ทงกาย วาจา ควบคมใหได ขอท ๑๐ อวโรธนะ ตองยดมนในประเพณ

23

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงยดมนในขตตยประเพณ และตง

มนในความยตธรรม ทรงเนนใหคนไทยมความสานกในความเปนชาตไทยใน

ขนบธรรมเนยมประเพณ และศลปวฒนธรรมของชาตอยเสมอ ธรรมเนยม

ประเพณใดททรงเหนวาจะเปนประโยชนตอจตใจประชาชนและเปนการรกษาสงดงาม

จะทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหรอฟน ผมขอขยายความเหนสวนตวเพมเตม เราเปนคนไทย ภมใจในความเปนไทยไว ทกอยางทเปนไทยม

คาทงส น ฝรงมงคา ตงแตอาหาร นร สกเขาชนชมมากกวาเราซะอก กนขาวแกง

อรอยๆ แฮมเบอรเกอรกแดกกนเขาไป เพราะวาลกษณะ จะไปบอกกน รบประทาน

อาหารมนกไมเหมาะสมกงบกรวมเขาไป ทะลกออกมาทงสองขาง ตองใขคาวาแดก

เหมาะสมแลว ไมไดเปนคาหยาบคายอะไรเลย ขาวแกงนภมปญญาคนไทยแคไหน อาหาร ๕ หม อยในจานครบ

หมด เสรจแลวเครองผสมน สมนไพรอกต งกสบอยางไมร มนตองรนออกมา

ผสมผสานกนในสดสวนแคน กเปนเขยวหวาน ออกมาเปนแกงแดง แกงสม แลวแต

ภมปญญาสงแคไหน มอาหารทไหนไหมในโลก ทในคาเดยวม ๕-๖ รส อาหารฝรงไปทาง

เดยวเลย มเคมเปนหลก เคมแลวอะไรกไมร อาหารจน จด กจานๆ มา เหมอนกน

หมด ม อกลางวนนขนมจน ตกแกงราดไป ใหตงจตไว เราอยากนเพลนๆไป ตงจต

กดกรวมขนมจนนมๆนมๆ กดอกกรวมเจอเนอ กดอกกรวมมมะเขอ มรสขมออกมา

ผสมผสานกบความเผด เคม ความหวานเดม แหมมนสนกจรงๆ ตอนนแมกระทง

การกน กขอใหสตอยทปาก

สตอยทปากสนกสนานเปนอยางมากเลย ศลปะ ภมปญญาของไทย

ทาไมสงอะไรเชนนน แฮมเบอรเกอรกดกรวมไป ตดแปง เนอแหยะๆ กรวมๆ กลนรบ

กระเดอกอยางรวดเรว เพราะมนไมมความอรอยอะไรเหลออย รบกลนๆ ซะ แลวรบ

ไป “แดกดวน” ชอเขากบอกแลว นาพรกของเรานมแปง มปลา มทกอยางผสม กดไปแตละคามรส

นนฉดออกไป รสนฉดออกมา ลองใชสตเขาไปจบแลวจะเหนคณคา เวลาน

รานอาหารจนแถวยโรปปลดปายลงหมดเลย บางทกกไมไดเปลยนหรอก ยกปาย

อาหารไทยเปนไทยฟดขนแทน

24

ตอนทเขาจด เอเชย แบคทเบสก เชญคณอานนท(ปนยารชน)

เชญปราชญในภมภาคนมาพด ผลสดทาย อะไรกเหมอนวฏจกร สงสดแลวมาประสบ

ขอเทจจรงวา แททจรงคอเบสก เคยทางานรารวยกนมา ผลสดทายตองมบาน

ตางจงหวด ทจรงมาจากตางจงหวดจะทางานรารวยอยางไร บอกตองกลบตางจงหวด

เหนอยฟร ชวตทงชวต ถาอยตางจงหวดซะกสนเรอง มการตน ผมไปเหนเขา เปนชองๆ ชองแรกมคนใสเส อขาดปปะ

นงตกปลาอย ชองท ๒ มรถคาดแลคแลนมา มเศรษฐแตงตวโกเชยว มเครองตก

ปลา อะไรตออะไรสะพายมามคนหวเสรจ ลงจากรถในชองถดไป มานงตกปลาขางๆ

กบคนจนทตกปลา แลวเรมคยกน แลวกถาม เดกๆนไมเคยเรยนหนงสอใชไหม ใช

ไมเคยเรยน แลวถามคนใสเสอขาดวา เรยนอะไรมา คนเสอขาดกถามกลบวาเรยนไป

ทาไม เศรษฐบอกเรยนเสรจไดงานดๆ คนเสอขาดถามไดงานดๆแลวไงตอ เศรษฐ

บอกกไดงานดๆเสรจกมตาแหนงสงๆ แลวไดเงนเดอนเยอะๆ แลวไง กรารวย รารวย

แลวจะไดมเวลามานงตกปลาอยางนไง คนเสอขาดบอกกไมเหนตองเหนอยอยางนน

เพราะนนงตกปลามาตลอดเลย ทคนจนเคาตอบมา นคอปรชญา ผลสดทายเหนไหม

ครบ สจธรรมจรงๆ คอความสข

ตด ๕ อธรรม ใส ๕ ธรรม

ผมอยากฝากอกวา การดาเนนชวตของพวกเราใหพยายามตด ๕

อธรรมแลวใสธรรม ๕ ตว ไดไหม อธรรม ๕ ตวทตองทาลายคอ หลง โลภ โง

โกง กด กนเอาไปจากตวใหได อยาหลงอะไรไปกบกระแสโดยทไมรอะไรดอะไรชว

โลภกไมตองขวนขวายมา จะตองไปโกงกนอะไรกไมตองไปเอา ถาหลงแลวโลภแลว

มนกตองไปโกงเขา แลวกทกข และหลายครงกทาอะไรโงดวย เปนอยตลอดเวลา

กดกน นไงกดกนรอบเมองไปหมด ฉะนน หลง โลภ โง กด อธรรม ๕ ตวนเอา

ออกไป

กลบมาทพระเจาอยหวบอกใหพอด เศรษฐกจพอเพยง คอ

ความพอด เราตองคดตอวา พระเจาอยหวพระราชทานอยางน ตองคดตอทนทเลย

กเลยคดมาได ๕ ประการดวยกน อยากเรยนฝากเอาไว

25

ประการแรก สรางความพอดใหเกดกบจตใจใหไดกอน ใจของ

เราตองไมไปสดกดานใดดานหนง ระดบจตใจของเราตองอยในความพอด มความ

เอออาทรตอกน ความพอดดานจตใจ เนองจากเราไมไดอยในสงคมคนเดยว เราตองอยรวมกน อยใน

ครอบครวกมครอบครว อยในททางานกมเพอนรวมงาน เพราะฉะนน ประการท ๒

ความพอดในดานสงคม จงเกดขน ความสมพนธระหวางเรากบรอบๆ ขางนนจะตอง

สรางใหเกดความพอดขนมา ความพอดดานท ๓ คอ ความพอดดานเศรษฐกจ อยอยางไรอย

อยางนน ไมตองไปกหนยมสน ไปซอทองใส มนกนเขาไปไมได ไมมชวตชวา ไมม

อะไรหรอก ชวยตวเองไดแคไหนใหชวยตวเอง ถาปลกผกหญาหลงบานได กปลกไป มรถพอทจะขไดขนาดไหนกขขนาดนน ไมตองไปขวนขวาย อนนคอความพอด

ทางดานเศรษฐกจ ถดไป ความพอดทางดานเทคโนโลย เปนประการท ๔ ใน

บานเมองเรา ตองสนใจเทคโนโลยดวย ไปอยแบบลาหลงกไมใช แตกตองเอา

เทคโนโลยท เหมาะสม สอดคลองกบพนฐานของเรา เอาเขามาใชจะไดคอยๆ

เจรญเตบโตขนเรอยๆ อยางมนคงและยงยน ยดประโยชนสขเปนทตง ความพอดท ๕ คอ ความพอดทางดานทรพยากรธรรมชาต ใช

อะไรแตพอด อยาทงขวาง ทชชอยาเชดทเดยวแลวทง ใชจนกระทงมนขาดแลวคอย

ทง ถามผาเชดหนาใชผาเชดหนาดกวา เพราะเยนไปซก พรงนเชาใชไดอก มลกกฉก

ผาออมซะ อยาไปเอาแพมเพอรส ฉออกมากกลายเปนขยะแลวทง ขยะออกมากกอน

ตอวน คดกนบางหรอเปลา พนทรองรบในบานในเมองในโลกนมพนทเทาเดม

ผาออมน ลกคนนใชลกคนตอไปกใชไดอก ไอแพมเพอรสนใชท งๆ วฒนธรรมใชทงน

เรากนาเขามาจากตางประเทศ เราทงความฉลาดของเราไปเพอนาไปสความอะไรของ

มนกไมร ได เมอนาอธรรม ๕ ประการออกไปแลว กขอใหนาธรรม ๕ ประการ

จากหลกเศรษฐกจพอเพยง คอความพอดทง ๕ ดานใสเขาไปแทน อาจจะเปนเรอง

ลาบากอยสกหนอย เพราะคนไทยสวนใหญเคยชนกบการใชชวตแบบเกนพอดมานาน

แตคงไมยากเกนไปหากคดทจะเปลยนแปลง

26

การมชวตทดในโลกไรพรมแดน

ในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๙ ซงสภาพฒน (สานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) ไดจดระดมความคดเหนจากผทรงคณวฒ

และประชาชนทกภาคสวนของสงคมทงในระดบจงหวด อนภาค และระดบชาต ได

อญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนหลกพนฐานของการพฒนาในทก

เรอง และเปนแนวทางในการดาเนนวถชวตของคนไทยทงในระดบบคคล ครอบครว

ชมชนและสงคม โดยยงคงใหความสาคญกบการพฒนาแบบองครวมทยดคนเปน

ศนยกลางการพฒนาตอเนองจากแผนฯ ๘ เพอนาไปสการพฒนาทยงยนและความอย

ดมสขของคนไทย เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทช ถงแนวการดารงอยและปฏบต

ตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ

ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการ

พฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล

รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบ

ใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศย ความ

รอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใช

ในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน ขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐาน

จตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ

ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนน

ชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและ

พรอมรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม

สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงชทางสวางใหคนไทยมานานแลว

ทงมพระราชดารสเรองเศรษฐกจพอเพยงมานานเกอบ ๓๐ ป และยงทรงปฏบตให

เหนเปนแบบอยาง เพยงแตไมคอยมใครเหน ไมสนใจกน ประเทศชาตกเลยตองยา

อยในวงวนของปญหากนอยางน

27

ยงไมสายเกนไปหรอกครบทเราจะหนมาดาเนนชวตตามรอย

พระบาทของพระองคทาน ตรงนไมใชเพอใครอนกเพอตวทานเอง เพอใหความสขท

แทจรงบงเกดขนกบตวทาน และเมอทกคนมความสข มความพอด เปนคนด มธรรมะ

เมอนนประเทศชาตบานเมองของเรากจะสงบสขรมเยน คนไทยกจะไมตกเปนเหยอ

ของการพฒนาทผดทศทางเชนทกวนน

ภาคผนวก

ทศพธราชธรรม

ทศพธราชธรรม คอ ธรรมะ ๑๐ ประการ สาหรบพระมหากษตรยทรงปฏบต

อนนามาซงความเจรญรงเรองความสงบสข สนตของบานเมอง และพสกนกรทงหลาย

พระราชธรรมทง ๑๐ ประการ ไดแก ทาน° สล° ปรจ จาค° อาช ชว° มท ทว° ตป°

อก โกธ° อวหสา ขน ต และ อวโรธน°

๑. ทาน° คอ การใหอยางมผรบ ไมวาจะเปนการใหทางกาลงวตถ

สงของ การใหทางกาลงสตปญญา การใหทางกาลงกาย กาลงใจ จะเหนไดชดเจน

28

จากโครงการพฒนาตางๆ ททรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหดาเนนตามแนวทาง

พระราชดาร การพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคในกรณและภยพบตตางๆ ๒. สล° คอการสารวมในศล การรกษากาย วาจาใหเรยบรอย

พระราชจรยวตรทปรากฏทางพระวรกาย ทางพระวาจา ลวนหมดจดงดงาม เปนทจบใจ

ของผพบเหน ๓. ปรจ จาค° คอการบรจาค เปนการใหภายใน หรอทเรยกวาทาง

จตใจ เปนการใหแบบไมตองมผรบ เปนการยอมสละสวนเฉพาะตน เพอประโยชน

สวนรวม สละความสขสบายและผลประโยชนสวนตนได มจตใจกวางขวาง

เออเฟอเผอแผชวยเหลอเกอกล ๔. อาชชว° คอความเปนผตรง ไดแก การประพฤตตอตนเองและ

ผอนดวยความจรงใจ ไมมมารยาสาไถย ไมมนอก ไมมใน พระมหากษตรยทรง

ซอตรงในฐานะทเปนผปกครอง ดารงอยในสตยสจรต ซอตรงตอพระราชสมพนธมตร

และอาณาประชาราษฎร ๕. มททว° คอความเปนผออนโยน ไดแก มสมมาคาระ ออนนอม

ตอทานผใหญผเจรญ ออนโยนตอบคคลทเสมอกนและตากวา วางตนสมาเสมอ ไมด

หมนผอน ในหลวงของเราทรงปฏบตพระราชธรรมขอนอยเปนนตย ทรงมพระพกตร

อนแชมชน อนบงบอกถงพระเมตตาคณและพระกรณาธคณอนเปยมลนอยภายใน

พระองค มไดทรงถอพระอสรยยศ เสดจพระราชดาเนนทรงเยยมเยยนราษฎรโดยไม

เลอกชนวรรณะแตอยางใด ๖. ตป° คอความเพยร ไดแก ความบากบน กาวหนา ไมถอยหลง

ความไมหยดอยกบท อนเปนคณสมบตทเผาผลาญกเลสความเกยจครานทงปวง การ

ทพระมหากษตรยทรงตงพระราชอตสาหะ วรยะ ปฏบตพระราชกรณยกจทงปวงให

สาเรจยอมเปนตวอยางอนดในเรองความเพยร ๗. อกโกธ° คอความไมโกรธ ไดแก การไมแสดงความโกรธให

ปรากฏ ตลอดถงการไมพยาบาทมงรายผอน กรยาทแสดงความโกรธออกมานนไม

งดงาม นาเกลยดนาชง ในหลวงของเราไมเคยแสดงพระอาการกรวโกรธ แมจะมเหต

ใหระคายเคองเบองพระยคลบาท พระองคทรงมพระอาการสงบนง ๘. อวหสา คอ ความไมเบยดเบยน ไดแกการไมกอความทกขยาก

ใหแกผอนตลอดถงสตวดวย เหนเปนของสนกของตนเพราะอานาจโมหะ เชน ทา

รายคนและสตวอนแลน ความไมเบยดเบยนจกเปนได กตองอาศยความกรณาเปน

เบองหนา

29

๙. ขน ต คอความอดทน ไดแก ความอดทนตอโทสะ อดทนตอ

โมหะ นนเอง ไมทาลวงไปดวยอานาจโลภะ หรอราคะ โทสะ โมหะน งามทางกาย

ทางวาจา ตลอดถงทางมะนะหรอทางใจ ขนต คกบ โสรจจะ ไดแก การทาใจให

สงบจากความคดทจะทาชว พดชว หรอคดชว ขนตและโสรจจะ เปนธรรมะททาให

งาม คอทาใจใหงามกอน เมอใจงามแลวกายกงาม วาจากงาม ความคดเรองราว

ตางๆกงาม ๑๐. อวโรธน° คอความไมคลาดธรรม วางตนเปนหลกหนกแนนใน

ธรรม คงท ไมมความเอนเอยง หวนไหว เพราะถอยคาทดราย ลาภสกการะ หรอ

อฎฐารมณอนฏฐารมณใดๆ สถตมนในธรรม ทงสวนยตธรรม คอ ความเทยงธรรม

กด นตธรรม คอระเบยบแบบแผนหลกการปกครอง ตลอดจนขนบธรรมเนยม

ประเพณอนดงามกด ไมประพฤตใหเคลอนคลาดวบตไป

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง พระบรมราโชวาทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง

เปรยบเสมอนเสาเขม “เศรษฐกจพอเพยงเปนเสมอนรากฐานของชวต รากฐานความ

มนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขมทถกตอกรองรบบานเรอนตวอาคารไวนนเอง

สงกอสรางจะมนคงไดกอยทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลม

เสาเขมเสยดวยซาไป” ตองทาแบบคนจน

“ตองทาแบบคนจน เราไมเปนประเทศรารวย เรามพอสมควร

พออยได แตไมเปนประเทศทกาวหนาอยางมาก เราไมอยากจะเปนประเทศกาวหนา

อยางมาก เพราะถาเราเปนประเทศกาวหนาอยางมาก กจะมแตถอยหลง ประเทศ

เหลานนทเปนประเทศทมอตสาหกรรมกาวหนา จะมแตถอยหลง และถอยหลงอยาง

นากลว แตถาเรมการบรหารทเรยกวา แบบคนจน แบบทไมตดกบตารามากเกนไป

ทาอยางมสามคคนแหละ คอเมตตากน กจะอยไดตลอดไป”

30

พงตนเอง (Self-sufficiency) “Self-sufficiency” นนหมายความวา ผลตอะไรมพอทจะ

ใชไมตองไปขอซอคนอน อยไดดวยตนเอง(พงตนเอง)...บางคนแปลจากภาษาฝรงวา

ใหยนบนขาตวเอง คาวา “ยนบนขาตวเอง” นมคนบางคนพดวาชอบกล ใครจะมา

ยนบนขาคนอนมายนบนขาเรา เรากโกรธ แตตวเองยนบนขาตวเองกตองเสยหลกหก

ลมหรอลมลง อนนกเปนความคดทอาจจะเฟองไปหนอย แตวาเปนความทเขาเรยกวา

ยนบนขาของตวเอง(ซงแปลวา พงตนเอง) หมายความวาสองขาของเรานยนบนพน

ใหอยไดไมหกลม ไมตองไปขอยมขาของคนอนมาใชสาหรบยน” หลกสาคญของเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy) การกระทาใดๆ ใหมความพอเพยง หมายถง ทาพอประมาณ ดวยเหต

และผล การพฒนาตองเปนไปตามลาดบขนตอน ตองสรางระบบภมคมกนในตว เพอสามารถเผชญและอยรอดจาก

ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ตองมความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนา

วชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและดาเนนการทกๆ ขนตอน ตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในประเทศใหสานกในคณธรรม

จรยธรรมและศลธรรม ตองดาเนนชวตดวยมความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความ

รอบคอบ สรางความสมดลและความพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงในดาน

ตางๆ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง สาหรบสงคมแตละระดบ ระดบบคคล/ครอบครว - สามารถใหตนเองเปนทพงแหงตนใน 5 ดาน 1) จตใจ 2) สงคม 3) เทคโนโลย

31

4) ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 5) เศรษฐกจ - รจกคาวา “พอ” และไมเบยดเบยนผอน - พยายามพฒนาตนเองเพอเสรมสรางความเขมแขงและความชานาญ - มความสขและความพอใจกบชวตทพอเพยง ยดเสนทางสายกลางใน การดารงชวต ระดบชมชน ประกอบดวย บคคล/ครอบครวทมความพอเพยงแลว - รวมกลมทาประโยชนเพอสวนรวม โดยอาศยภมปญญาและ ความสามารถของตนและชมชน - มความเอออาทรระหวางสมาชกชมชนทาใหเกดพลงทางสงคม - พฒนาไปสเครอขายระหวางชมชนตางๆ ระดบรฐหรอระดบประเทศ ประกอบดวย สงคมตางๆ ทเขมแขง - ชมชน/สงคมหลายๆแหงรวมมอกนพฒนาตามแนวเศรษฐกจพอเพยง - วางรากฐานของประเทศใหมความพอเพยงและพรอมกอน จงคอยๆ ดาเนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหเจรญขนเปน ลาดบๆตอไป ตวอยางของเศรษฐกจพอเพยง ระดบเกษตรกร ไดแก เกษตรทฤษฎใหม ขนท 1 เปนแนวทางการจดการพนทเกษตรกรรมในระดบครอบครว เพอใหพออยพอกนสมควรแกอตภาพในระดบทประหยดไม อดอยากและเลยงตนเองได ขนท 2 การรวมกลมในรปสหกรณรวมแรงในการผลตจดการตลาด และพฒนาสวสดการของชมชนในรปแบบตางๆ เปนการสราง ความสามคคภายในทองถนและเตรยมความพรอมกอนกาวส โลกภายนอก ขนท 3 ตดตอประสานงานกบภายนอก เพอจดหาทนหรอแหลงเงน เชน ธนาคาร หรอบรษทหางราน เอกชนมาชวยในการลงทน และพฒนาคณภาพชวต

32

โดยสรป แนวพระราชดารจะเปดโอกาสใหเกษตรกรประยกตใชความร

ภมปญญาและความคดสรางสรรคทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในแตละทองถน

สนบสนนการรวมตวกนโดยอาศยทนทางสงคมหรอวฒนธรรมเปนพนฐานสรางองคกร

หรอเครอขายทเขมแขงในระดบชมชน หรอระดบเครอขายธรกจเอกชน ระดบนกธรกจ - ยอมรบการมกาไรในระดบพอประมาณ (Normal Profit)และม

เหตผลทพอเพยงตอนกธรกจทลงทน หรอผถอหนและตองไมเปนการแสวงหากาไร

โดยการเอาเปรยบผบรโภคหรอผดกฎหมาย - ไมปฏเสธการสงออก แตตองมการสรางภมคมกนในตวทด เพอให

พรอมรบตอความเปลยนแปลงตางๆ โดยระลกเสมอวาการจะกาวใหทนตอกระแส

โลกาภวตน ตองอาศยความรอบร รอบคอบและระมดระวงอยางยง - สามารถกเงนมาลงทนไดเพอทาใหรายไดและตองสามารถใชหนได - ตองมคณธรรม ซอสตยสจรต เพยร อดทนและรบผดชอบตอ สงคม โดยมการพฒนาประสทธภาพการผลต การปรบปรงสนคา และคณภาพใหทนกบความตองการของตลาดและการเปลยนแปลง ทางเทคโนโลย - รกษาความสมดลในการแบงปนผลประโยชนของธรกจในระหวางผม สวนไดสวนเสยตางๆ ไดแก พนกงาน บรษท ผบรโภคและสงคม โดยรวม ระดบนกการเมอง - การกาหนดนโยบายการออกกฎหมายและขอบญญตตางๆ หรอ ดาเนนวถทางการเมองใหยดมนอยบนพนฐานของความพอเพยง และผลประโยชนของสวนรวม - มทศนคตและความคดทด บนพนฐานของความพอเพยง สจรต มความเพยร และมสตในการทากจการตางๆ - ตวอยางการกาหนดนโยบายการเงนการคลง ไดแก

• ความพอด เชน กาหนดเปาหมายปรมาณเงนตองไมมากเกนไปจน เปนผลกระทบตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจและไมนอยเกนไปจนทา ใหเศรษฐกจซบเซา

33

• ความมเหตมผลและความคลองตว ตองสามารถปรบตวให สอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไดอยางมเหตมผลและ คลองตว

• ระมดระวงการเปลยนแนวนโยบายการเงนการคลงตองทาอยางคอย เปนคอยไป โดยประเมนสถานการณอยางรอบคอบ

• การปองกนปญหากอนทจะรนแรงขน ตองพจารณาถงปญหาใน ปจจบนและแนวโนมในอนาคต

• การจดการดอกเบยหรอการจดการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ควรอยบนพนฐานของความมเหตมผล ความพอดไมสงไมตา จนเกนไป - ตวอยางนโยบายการพฒนาระบบการศกษาไทย บนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง ควรมงไปสการทาใหสงคมไทยเปน

สงคมแหงการเรยนร เพอทาใหเกดสตปญญาความรอบรและศลธรรมอนจะ

เปนปจจยสาคญททาใหสงคมดารงอยไดอยางเขมแขงและพอเพยง เนองจากกระแสของโลกาภวตนไดกอใหเกดระบบเศรษฐกจใหมและ

สงคมใหมทเนนเรองความรกนมาก จงตองสรางระบบการศกษาใหกบคนทก

คน ตงแตเกดจนตาย ตองคานงถงคณภาพและมาตรฐาน โลกขางหนาเปน

โลกของการเปลยนแปลง ตองสรางภมคมกนเพอใหเกดความเขมแขง การท

ประชาชนทกคนไดรบการศกษาถอเปนวธทดทสดในการกาจดความยากจน

ตองกาหนดความสาคญของการศกษาใหเปนหวใจของการพฒนาในทกดานทง

ดานการเมอง ดานการเกษตร ฯลฯ ระดบเจาหนาทของรฐ - ตองมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต มความรอบรท เหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและ ความรอบคอบ - การจดเตรยมนโยบาย แผนงานหรอโครงการตางๆ ตองสอดคลอง กบเศรษฐกจพอเพยงโดยเนนพฒนาและแกไขปญหาดานสงคม เศรษฐกจ และจตใจควบคกนไป

34

ระดบครอาจารย

- ถายทอด ปลกฝงความรความเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยงใหเดก และเยาวชน สอนใหคดเปนเขาใจในหลกเหตผล มความคดในเชง สรางสรรคบนพนฐานของศลธรรมและการพฒนาจตใจควบคกนไป คนทกวยทกศาสนา - ดารงชวตบนพนฐานของการรจกตนเอง การคดพงพาตนเองและ พงพาอาศยกนและกนอยางเออเฟอเผอแผ - ใชชวตอยางพอเพยงสอดคลองกบหลกคาสอนของทกศาสนาทให ดาเนนชวตตามกรอบคณธรรม

- ไมทาการใดๆ ทเบยดเบยนตนเองหรอผอน - ไมฟงเฟอหรอทาอะไรทเกนตน - รจกแบงปนและชวยเหลอผอนตามความเหมาะสมและกาลง ความสามารถของตน - ดาเนนชวตบนทางสายกลาง คอ คานงถงความพอดไมมากเกนไป หรอนอยเกนไป Dhammaintrend รวมเผยแพรและแบงปนเพอเทดพระเกยรต