1

แผนการจดการเรยนร

ซงไดรบแนวคดและแรงดลบนดาลใจจาก

รหสวชา ว21101 ชอวชา วทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1

หนวยการเรยนร เรอง สารและการจ าแนก

แผนการจดการเรยนร เรอง สถานะของสาร

ผสอน

ครกอบวทย พรยะวฒน ต าแหนง คร ค.ศ. 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนนนทรวทยา

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 2

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

2

ค าน า

จากการทขาพเจาไดมโอกาสตดตามชมรายการครมออาชพ ของสถานโทรทศนคร ท าใหขาพเจาได เหนถง

รปแบบการจดการเรยนรของครกลมสาระการเรยนรตางๆ ทงในและตางประเทศ ทมรปแบบทแปลกใหม นาสนใจ

ส าหรบตอนทขาพประทบใจและไดน าแนวคดมาใชมอยหลายตอนดวยกน แตในทนจะขอกลาวถงจากการ

ทไดรบชมซรยการสอนของครตางประเทศ ทครไดแสดงบทบาทสมมตเปนแมมดในการสอนนกเรยน และตอน

“ครคนใหม ” ของ ครชาครต หะซน รร .บานรถไฟ ครทานหนงทเปลยนตวเองและไดเทคนคการสอนดๆ

มาจากการไดดรายการครมออาชพ ทไดเปลยนตวเองในการสอน โดยแสดงบทบาทสมมตเป นพระราชา ในการ

สอนภาษาองกฤษ เดนไปทวหอง สรางความเปนกนเองกบเดก และน าเทคนคการใชบตรค า การใชสอของจรงมา

สอนเดก ชวยใหเดกสนกกบการเรยน และจดจ าสงตางๆทครสอนไดเปนอยางด ท าใหขาพเจาไดรบแนวคด และ

ไอเดยในการปรบการเรยนเปลยนการสอน ในวชาวทยาศาสตรระดบชน มธยมศกษาปท 1

ในการสอนเรองสถานะของสารนน ทผานมามกประสบปญหาวานกเรยนไมเขาใจความแตกตางในการ

จดการจดเรยงอนภาคของสารในสถานะตางๆ วธสอนกเปนแบบเดมๆคอการใหนกเรยนศกษาจากหนงสอเรยนใบ

ความร หรอไมกท ากจกรร มตามหนงสอ คมอทวๆไป ซงไมประสบความส าเรจในการชวยสงเสรมความรความ

เขาใจใหกบนกเรยนเทาทควร จงไดมแนว คดในการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทมแรงบนดาลใจ

มาจากรายการครมออาชพของโทรทศนคร ผสมผสานกบแนวคดทสรางสรร คในการจดการเรยนรของตนเอง

น ามาซงการสอนแบบแสดงบทบาทสมมตเปนพอมด ทเปดโอกาสใหนกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรม มาชวย

สรางความสนใจและความสนกสนานในการเรยน รวมกบการใชอปกรณงายๆใกลตวอยางบอลพลาสตก

มาประยกตเปนส อการเรยนการสอนแบบจ าลองอนภาคของสาร ทมความเปนรปธรรมและเขาใจงายมากขน

ตลอดจนไดน าเนอหาทนกเรยนมกสบสน หรอจ าไดยาก มาแตงเปนเพลงจากท านองเพลงทนกเรยนคนห

ซงนอกจากจะชวยใหนกเรยนมความคงทนในการเรยนรแลว ยงสรางความสนกสนานในการเรยนอกดวย

ขาพเจาจงไดจดท า แผนการจดการเรยนร เรอง สถานะของสาร นขน และไดน าไปใชในการจดการเรยนร

กบนกเรยนจรง ดงคลปวดโอทไดอพโหลดไวท http://www.youtube.com/watch?v=cuNSD2CksZA โดยหวงวาจะ

เปนแนวทางใหแกครทสนใจตอไป

ขอขอบคณ โทรทศนคร ทไดชวยสรางแนวคดและแรงดลบนดาลในการสอนของครไทยทวประเทศ

เพอรวมกนพฒนาเยาวชนไทยตอไป

กอบวทย พรยะวฒน

3

แผนการจดการเรยนร

รหสวชา ว21101 ชอวชา วทยาศาสตร 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

หนวยการเรยนร เรอง สารและการจ าแนก แผนการจดการเรยนรท 4 เรอง สถานะของสาร เวลา 2 ชวโมง

วธการสอน/รปแบบการสอน/เทคนคการสอนทใช การแสดงบทบาทสมมต

ส าหรบรายวชาพนฐาน มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรง

ยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน า

ความรไปใชประโยชน

ตวชวด อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสาร โดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคของสาร ว 3.1 ม.1/2

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเ สาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ตวชวด

1. อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสาร โดยใชแบบจ าลองการจดเรยงอนภาคของสาร ว 3.1 ม.1/2

2. ตงค าถามทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได ว 8.1 ม.1-3/1

3. สรางแบบจ าลองหรอรปแบบทอธบายผลหรอแสดงผลของการส ารวจตรวจสอบ ว 8.1 ม.1-3/6 4. สรางค าถามทน าไปสการส ารวจตรวจสอบในเรองทเกยวของ และน าความร ทได ไปใชใน

สถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ ว 8.1 ม.1-3/7

5. บนทกและอธบายผลการสงเกต การส ารวจ ตรวจสอบคนควาเพมเตม จากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอไดและยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจก ษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม ว 8.1 ม.1-3/8

6. จดแสดงผลงาน เขยนรายงานและ /หรออธ บายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ ว 8.1 ม.1-3/9

4

จดประสงคการเรยนร

ดานความร ( Knowledge) 1. อธบายความแตกตางของสารในสถานะของแขง ของเหลว และแกสได

2. อธบายการเปลยนแปลงของสารทพบเหนไดในชวตประจ าวน

ดานทกษะกระบวนการ ( Process)

1. เปรยบเทยบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสารและลกษณะการเปลยนรปรางของสาร

ในสถานะของแขง ของเหลว และแกสได

2. จดจ าแนกสารในสถานะตางๆได

ดานคณลกษณะอนพงประสงค ( Attitude )

คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 รกชาต ศาสน กษตรย อยอยางพอเพยง ซอสตยสจรต มงมนในการท างาน มวนย รกความเปนไทย ใฝเรยนร มจตสาธารณะ คณลกษณะของผเรยน ตามหลกสตรโรงเรยนมาตรฐานสากล เปนเลศวชาการ สอสารสองภาษา ล าหนาทางความคด ผลตงานอยางสรางสรรค รวมกนรบผดชอบตอสงคมโลก เอกลกษณของโรงเรยนนนทรวทยา รกษสงแวดลอม ………………………………………………………………………………………

ดานการ อาน เขยน คด วเคราะห

การอาน : การอานใบความร ใบงาน การสบคนขอมลเพมเตม

การคด วเคราะห : การคดแกปญหา คดสรางสรรค คดอยางมวจารณญาณ คดคลอง คดยดหยน

การวเคราะหการน าความรไปใชในชวตประจ าวน

การเขยน : การท าแบบฝกหด การสรปความรทได

ดานสมรรถนะส าคญของผเรยน

ความสามารถในการสอสาร : การสนทนาพดคย แลกเปลยนคดเหน การตดตอสอสาร

ความสามารถในการคด : การใชกระบวนการคดในการเรยนรและการท างาน

ความสามารถในการแกปญหา : การแกปญหาจากสถานการณทครก าหนดและแกปญหาเฉพาะหนา

ความสามารถในการใชทกษะชวต : การน าความรไปใชในชวตอยางเปนประโยชน เพอความปลอดภย

ความสามารถในการใชเทคโนโลย : การสบคนขอมลจากแหลงเรยนรโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ

5

สาระการเรยนร

การจ าแนกประเภทของสาร โดยใชสถานะเปนเกณฑจ าแนกไดเปน 3 ลกษณะ คอ ของแขง ของเหลว

และแกส

ของแขง อนภาคของสารในสถานะของแขงจะอยชดกนมาก ท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร

ในสถานะของแขงมคามาก ดงนนสารในสถานะของแขงจงมรปรางแนนอนและมปรมาตรคงท

ของเหลว อนภาคของสารในสถานะของเหลวจะอยใกลกน จงมแรงยดเหนยวระหวาง อนภาค

คอนขางมาก อนภาคของสารสามารถเคลอนทไดบาง จงท าใหสารในสถาน ะของเหลวไหลได มรปรางไม

แนนอนขนกบภาชนะทบรรจ แตมปรมาตรคงท

แกส อนภาคของสารในสถานะแกสอยหางกน แรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยมาก ดงนนแกสจง

มรปรางและปรมาตรไมคงท

การบรณาการ

บรณาการงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

การด าเนนงานตามองคประกอบ งานสวนพฤกษศาสตร

การด าเนนงานตามสาระการเรยนรพชศกษา : มะละกอ

บรณาการหลกสตรโรงเรยนมาตรฐานสากล (Worldclass Standard School)

ทฤษฎความร (Theory of Knowledge : TOK) ความเรยงชนสง (Extended- Essay)

โลกศกษา(Global Education) กจกรรมสรางสรรค (CAS:Creativity, Action,Service)

บรณาการขามกลมสาระการเรยนร (ระบ) ................................................................................................

บรณาการกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

บรณาการกบประชาคมอาเซยน

บรณาการอนๆ (ระบ) ........................................................................................................................... ....

ภาระ / ชนงาน / รองรอย /หลกฐานการเรยนร

ใบงาน เรอง สถานะของสาร แผนผงมโนทศนสรปเกยวกบสถานะของสาร

6

การประเมน ผประเมน

ครผสอน นกเรยน เพอน ผปกครอง

สงทตองประเมน วธการวดผล ประเดนทประเมน เกณฑการใหคะแนน

1. ผลงานนกเรยน / ใบงาน

แบบประเมนผลงาน - การคดวเคราะห 3 คะแนน = มการจบประเดนส าคญ ขยายความ ยกตวอยาง เปรยบเทยบและสรปความคดรวบยอดไดด 2 คะแนน = มการจบประเดนส าคญได แตขยายความหรอยกตวอยางไมได 1 คะแนน = มการจบประเดนส าคญไดนอย

- การเขยนสอความ

3 คะแนน = เขยนสอความไดถกตองตามอกขรวธ ตรงประเดนและ เขาใจงาย 2 คะแนน = เขยนสอความไมถกตองตามอกขรวธ 2-3 แหง ตรงประเดน 1 คะแนน = เขยนสอความไดนอย ไมตรงประเดน

- มความคดสรางสรรค

3 คะแนน = ผลงานมรปแบบนาสนใจ มความสมพนธกบหวขอทก าหนด ระบายสไดสวยงาม 2 คะแนน = ผลงานมความสมพนธกบหวขอทก าหนด แตไมดงดดความสนใจ 1 คะแนน = ผลงานมความสมพนธกบหวขอทก าหนดนอยมาก

- ประโยชนของการน าขอมลไปใช

3 คะแนน = สามารถน าไปประยกตกบสถานการณในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม 2 คะแนน = สามารถน าไปประยกตกบสถานการณในชวตประจ าวนไดบาง 1 คะแนน = สามารถน าไปใชประโยชนไดนอยมาก

การประเมนผล คะแนน 12 -9 = ด (3) คะแนน 8 - 5 = พอใช (2) คะแนน 4 - 0 = ควรปรบปรง (1) 2. พฤตกรรมขณะรวมกจกรรมของนกเรยน

แบบบนทกการสงเกตและประเมนผลพฤตกรรมรายบคคล

- ความสนใจในการท ากจกรรม - การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน - การตอบค าถาม - การยอมรบฟงความคดเหนผอน - ท างานตามทไดรบ มอบหมาย

เกณฑการใหคะแนน ระดบ 3 หมายถง มพฤตกรรมในระดบ ด ระดบ 2 หมายถง มพฤตกรรมในระดบ ปานกลาง ระดบ 1 หมายถง มพฤตกรรมในระดบ ปรบปรง

เกณฑการประเมนผล คะแนน 15 -13 = ด (3) คะแนน 12 - 9 = พอใช (2) คะแนน 8 - 5 = ควรปรบปรง (1)

7

กจกรรมการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน

1. ครทบทวนเกยวกบ สสาร สาร สมบตของสาร และเชอมโยงเขาสเรอง สถานะของสาร โดยครชแจงวา วนนคร

จะพาทกๆคนไปเรยนร ในดนแดนแหงเวทมนต ทมสารสถานะตางๆมากมาย

2. ครเปลยนชดเปนพอมด น านกเรยนเขาสบรรยากาศของดนแดนเวทมนต โดยครแสดงบทบาทสมมตเปนพอมด

3. ครแสดงกลองปรศนาจ านวน 3 กลอง ซงมหมายเลข 1 , 2 และ 3 โดยน ากลองมาแสดงใหนกเรยนดทละกลอง

จากนนสอบถามนกเรยนวา อยากดสงของในกลองใบใดกอน ซงครสามารถเปดกลองใบใดกอนกไดตามทนกเรยน

สวนใหญตองการ

4. ครในบทบาทพอมดแสดงสงทอยในกลองปรศนาแตละกลอง พรอมทงน านกเรยนอภปรายวา สงของทอยใน

กลองคออะไร? มสถานะอะไร? ซงสงทอยในกลองปรศนาแตละกลอง มดงน

กลองท 1 กอนอฐ สถานะของแขง

กลองท 2 น าแดงบรรจในขวด สถานะของเหลว

กลองท 3 กระปองแกสบรรจสเปรยน าหอม สถานะแกส

8

5. น านกเรยนอภปรายตอไปวา สารทงสามสถานะทอยในกลองทงสามใบ มการจดเรยงตวของอนภาคสารเหมอน

หรอตางกนอยางไร

ขนสอน

6. ครในบทบาทพอมดน ากลองวเศษมาใหนกเรยนแตละคนจบสลาก เพอแบงกลมตามสลากสทไดรบ จ านวน 6

กลม แลวใหตงชอกลม

7. น านกเรยนอภปรายตอไปวา สารทงสามสถานะ มการจดเรยงตวของอนภาคสารเหมอนหรอตางกนอยางไร

เราจะมาศกษาจากการท ากจกรรมเรอง ของแขง ของเหลว และแกส

8. ครแจกใบกจกรรม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส ใหนกเรยนศกษาและท าความเขาใจ

โดยก าหนดเวลาประมาณ 5 นาท จากนนแตละกลมสงตวแทนออกมารบวสดอปกรณ

1. น าขวดพลาสตกขนาด 500 ลกบาศกเซนตเมตร ทกนขวดเจาะรขนาดเสนผานศนยกลาง 1 มลลเมตร ประมาณ 10-15 ร บรรจเมดโฟมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 5 -10 มลลเมตร ลงในขวดใบนประมาณ 80 ลกบาศกเซนตเมตร ปดปากขวดดวยจกยางทมทอน าแกส 1 ทอเสยบอยดงภาพ

2. คว าปากขวดลง จากนนเปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางชาๆ เบาๆ สงเกต การเคลอนตวของเมดโฟม บนทกผล

3. คอยๆ เปาลมใหแรงมากขนเรอยๆ จนถงแรงทสด สงเกตการเคลอนตวของเมดโฟม บนทกผลการเปลยนแปลงทกครงทเปาลมลงในขวด

9. นกเรยนแตละกลมปฏบตกจกรรมแลวบนทกผล และตอบค าถามทายกจกรรม จากนนครสมตวแทนกลมเพอ

น าเสนอ แลวอภปรายรวมกน

10. ครในบทบาทพอมด รายคาถาเสกตวแทนนกเรยนออกมารวมกจกรรมหนาชนเรยนจ านวน 3 กลม กลมละ 4 คน

สมมตใหเมดโฟม 1 เมด แทนอนภาคของสาร

1 อนภาค

9

11. ครในบทบาทพอมดเสกใหนกเรยนแตละกลมแสดงบทบาทสมมตเปนอนภาคของสารในสถานะตางๆ ดงน

กลมท 1 ใหนกเรยนแตละคนกอดคอกนใหแนนเปนวงกลม

กลมท 2 ใหนกเรยนแตละคนจบมอกนใหแนนลอมเปนวงกลม

กลมท 3 ใหนกเรยนแตละคนปลอยมอเปนอสระจากกน

12. น านกเรยนอภปรายตอไป โดยครในบทบาทพอมด พยายามออกแรงกระท า ดงตวนกเรยนใหแตละกลมให

แยกตวออกจากกน และลองใหทงกลมเคลอนทผานชองแคบๆ แลวใชค าถามน านกเรยนอภปรายเชอมโยงไปสการ

จดเรยงอนภาคของสารในสถานะตางๆ ดงน

กลมท 1 ใหนกเรยนแตละคนกอดคอกนใหแนนเปนวงกลม เกาะตวกนแนน เรยงชดตดกน รปรางเปลยนยาก เปรยบเหมอนการจดเรยงอนภาคของสารในสถานะของแขง

กลมท 2 ใหนกเรยนแตละคนจบมอกนใหแนนลอมเปนวงกลม เกาะตวกนหลวมๆ ไมเรยงชดตดกน รปรางเปลยนงาย เปรยบเหมอนการจดเรยงอนภาคของสารใน

สถานะของเหลว กลมท 3 ใหนกเรยนแตละคนปลอยมอเปนอสระจากกน

เปนอสระจากกน อยหางกนมาก รปรางไมคงท เปรยบเหมอนการจดเรยงอนภาคของสารในสถานะแกส

10

13. ครในบทบาทพอมดเสกกลองปรศนา 6 กลอง โดยแจกใหกบนกเรยนทง 6 กลมกลมละ 1 กลอง ใหแตละกลม

เปดกลองปรศนาและอานปรศนาค าทายในกลอง เพอหาค าตอบวา สงทอยภายในคออะไร มสถานะใด

14. ครในบทบาทพอมดเสกใหนกเรยนทกคนเปนอนภาคของสาร แลวจบตวกนเปนแบบจ าลองอนภาคของสาร

ตามสถานะของสงทอยในกลองปรศนา ทละกลมโดยใหเพอนกลมอนๆรวมกนทายวา คอสงทอยในกลองปรศนา

คออะไร มสถานะใด ในลกษณะของเกม 10 ค าถาม ซงมกตกาวา ใหกลมอนๆทายโดยใชค าถามวา สงนนคอ......

ใชหรอไม ไดไมเกน 10 ค าถามเทานน จากนนครในบทบาทพอมด ยนกลางหองเรยน เสกใหนกเรยนแตละกลม

จบตวกนเปนแบบจ าลองอนภาคของสารตามสถานะทพอมดก าหนด เพอเปนการตรวจสอบความเขาใจของ

นกเรยนแตละกลม

15. น านกเรยนอภปรายตอไป โดยครในบทบาทพอมด ใชลกบอลพลาสตกสแดง แทนอนภาคของสารหนงอนภาค

16. จากนนแสดงแบบจ าลองอนภาคของสารทแทนดวยลกบอลพลาสตกของแตละสถานะใหนกเรยนสงเกต แลวตอบวาเปนแบบจ าลองของอนภาคสาร ในสถานะใด โดยเชอมโยงกบสงของในกลองแลวรวมกนอภปรายสรป

แบบจ าลองของอนภาคสาร ในสถานะของแขง แบบจ าลองของอนภาคสาร ในสถานะของเหลว

แบบจ าลองของอนภาคสาร ในสถานะแกส

11

ขนสรป

17. ครในบทบาทพอมด เสกกระดาษฟลบชารต แจกใหน กเรยนแตละกลม รวมกนเขยนแผนผงมโนทศน สรปเกยวกบสถานะของสาร โดยก าหนดเวลาประมาณ 20 นาท 18. เมอหมดเวลา ใหนกเรยนแตละกลมน ากระดาษฟลปชารตไปตดไวรอบๆหองเรยน 19. ครชแจงใหนกเรยนไปเดนเยยมชมผลงานของเพอนๆ แตละกลม โดยครในบทบาทพอมดเสกคาถา แจกดาวใหนกเรยนคนละ 1 ดวง เพอใหน าดาวไปตดบนกระดาษฟลปชารตของกลมทตนเองชอบ ซงครควรชแจงใหนกเรยนพจารณาใน 2 ประเดนส าคญ คอ ความถกตองของเนอหาและความสรางสรรคสวยงามของผลงาน 20. ครนบดาวบนกระดาษฟลปชารตของนกเ รยนแตละกลม โดยค ดเลอกกลมทมจ านวนดาวสงสด 2-3 กลม เพอออกมาน าเสนอ หนาชนเรยน 21. ครน านกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบ การจดเรยงอนภาคของสารในสถานะตางๆ ซงควรสรปไดวา

การจ าแนกประเภทของสาร โดยใชสถานะเปนเกณฑ จ าแนกไดเปน 3 ลกษณะ คอ ของแขง ของเหลว

และแกส

ของแขง อนภาคของสารในสถานะของแขงจะอยชดกนมาก ท าใหแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร

ในสถานะของแขงมคามาก ดงนนสารในสถานะของแขงจงมรปรางแนนอนและมปรมาตรคงท

ของเหลว อนภาคของสารในสถานะของเหลวจะอยใกลกน จงมแรงยดเหนยวระหวาง อนภาค

คอนขางมาก อนภาคของสารสามารถเคลอนทไดบาง จงท าใหสารในสถานะของเหลวไหลได มรปรางไม

แนนอนขนกบภาชนะทบรรจ แตมปรมาตรคงท

แกส อนภาคของสารในสถานะแกสอยหางกน แรงยดเหนยวระหวางอนภาคนอยมาก ดงนนแกสจง

มรปรางและปรมาตรไมคงท

22. ครในบทบาทพอมด น านกเรยนรองเพลง “สถานะของสาร” เพอใหนกเรยนเขาใจและสามารถจดจ าไดดยงขน

12

เพลงสถานะของสาร

เนอรองโดย ครกอบวทย พรยะวฒน ท านอง เพลง Nobody ศลปนวง Wonder Girl

********************************************************

สถานะของสารมสามสถานะ สถานะของสารมสามสถานะ

คอของแขง ของเหลว แกส คอของแขง ของเหลว แกส

จ าไวมสามสถานะ มสามสถานะ

หนงคอของแขงทรปรางนนคงท อนภาคเรยงชดกนด ปรมาตรคงทเชนกน

สองคอของเหลว ทรปรางเปลยนแปรผน อนภาคไมชดตดกน ปรมาตรนนกคงท

และสามคอแกสทฟงกระจาย อนภาคมากมายหางไกลเตมท

ทงรปรางปรมาตร ไมมอะไรคงท ทงสามสถานะนจงรเอาไว

สถานะของสารมสามสถานะ สถานะของสารมสามสถานะ

คอของแขง ของเหลว แกส คอของแขง ของเหลว แกส

จ าไวมสามสถานะ มสามสถานะ...

23. ครใหนกเรยนมารบใบงาน เรอง สถานะของสาร เพอเปนการสรปและประเมนความร ความเขาใจของนกเรยน

24. ครในบทบาทพอมด แปลงรางกลบมาเปนคนเหมอนเดม แสดงบทบาทเปนครตามปกต

13

สอและแหลงการเรยนร

1. กลองกระดาษขนาดใหญ 1 ใบ

2. กลองกระดาษขนาดกลาง 3 ใบ

3. กลองกระดาษขนาดเลก 6 ใบ

4. กอนอฐ 1 กอน

5. น าผสมส 1 ขวด

6. ภาชนะใสของเหลวรปทรงตางๆ

7. กระปองสเปรยน าหอม 1 กระปอง

8. ลกบอลพลาสตกเลก 12 ลก

9. ถงพลาสตกใสขนาดใหญ 1 ใบ

10. อปกรณทดลองเรอง ของแขง ของเหลว แกส ไดแก

- ขวดพลาสตกขนาด 500 ลกบาศกเซนตเมตรทกนขวดเจาะรขนาดเสนผานศนยกลาง 1 มลลเมตร ประมาณ 10-15 ร 6 ขวด

- เมดโฟมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 5 -10 มลลเมตร - จกยาง 6 อน - ทอน าแกส รปตว L 6 อน

11. ใบงาน เรอง สถานะของสาร

12. หนงสอเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

13. อปกรณส าหรบแตงกายเปนพอมด เชน ผาสด า หมวก ไมปดขนไก ฯลฯ

14. แผนชารทเพลงสถานะของสาร

15. ธงสพรอมฐานตงส าหรบแบงกลม 6 ชด

14

ใบงาน เรอง สถานะของสาร ชอ ………………………………………. ชน ……………… เลขท ……..…….. วนท ………………………...

จงตอบค าถามตอไปน 1. ใหนกเรยนยกตวอยาง สารทอยในสถานะตางๆ มาอยางนอยสถานะละ 5 อยาง สถานะของแขง ไดแก ……………………………………………………………………………………... สถานะของเหลว ไดแก …………………………………………………………….……………………… สถานะแกส ไดแก ………………………………………………………………………………………….. 2. สารในชวตประจ าวนทเราพบเหนในทง 3 สถานะ คอ …………………………………………………............. 3. ใหนกเรยนสงเกตสารทง 3 ชนดในภาพ แลวตอบค าถาม

สารแตละชนดจะมสมบตทางกายภาพตางกน ขนอยกบการเรยงตวของอนภาคการมชองวางระหวาง อนภาคมากจะท าใหอนภาคแตละตวเคลอนทไดมาก แตถาชองวางมนอยการเคลอนทของอนภาคกจะเกดขนนอย

สาร ก สาร ข สาร ค

1. อนภาคของสารใดจะเคลอนทไดมากทสด .................................................................................. ........... 2. สารใดจะเปลยนรปรางไปไดหลายแบบเมอถกแรงบบหรออด ................................................. ............. 3. อนภาคของสารใดเมอวางบนพนราบจะยงคงรปเดมไมแบนราบไปกบพน .............................. ............. 4. สารใดมความหนาแนนมากทสด ................................................................................................. ..........

4. สงส าคญทท าใหเกดการเปลยนแปลงสถานะของสสารคอสงใด ……………………………………………….. 5. จงวาดภาพ และเขยนอธบายการจดเรยงอนภาคของสารในสถานะตางๆ ลงในตารางตอไปน

สถานะ ภาพแสดงการจดเรยงอนภาค

อธบายการจดเรยงอนภาค

ของแขง

………………………………………………….………. ………………………………………………….………. ………………………………………………….……….

ของเหลว

………………………………………………….………. ………………………………………………….………. ………………………………………………….……….

แกส

………………………………………………….………. ………………………………………………….………. ………………………………………………….………..

15

กจกรรม เรอง ของแขง ของเหลว และแกส

วธทดลอง 1. น าขวดพลาสตกขนาด 500 ลกบาศกเซนตเมตร ทกนขวดเจาะรขนาดเสนผานศนยกลาง 1 มลลเมตร ประมาณ 10-15 ร บรรจเมดโฟมขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 5 -10 มลลเมตร ลงในขวดใบนประมาณ 80 ลกบาศกเซนตเมตร ปดปากขวดดวยจกยางทมทอน าแกส 1 ทอเสยบอยดงภาพ 2. คว าปากขวดลง จากนนเปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางชาๆ เบาๆ สงเกตการเคลอนตว ของเมดโฟม บนทกผล 3. คอยๆ เปาลมใหแรงมากขนเรอยๆ จนถงแรงทสด สงเกตการเคลอนตวของเมดโฟม บนทกผลการเปลยนแปลงทกครงทเปาลมลงในขวด

ตารางบนทกผล

การทดลอง การเปลยนแปลงทเกดขน / การเคลอนตวของเมดโฟม

เปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางชาๆ เบาๆ เปาลมเขาไปในทอน าแกสแรงขนเรอยๆ เปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางแรงทสด

ค าถามทายกจกรรม

1. การเปาลมใสในขวดพลาสตกดวยก าลงลมทแรงแตกตางกน ท าใหเมดโฟมเคลอนทแตกตางกนอยางไร ........................................................................................................... ............................................................... 2. จากการทดลอง สรปไดวา

2.1 การเปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางชาๆ เบาๆ การเคลอนตวของเมดโฟมเปรยบไดกบสถานะใด................................... เพราะ....................................... .......................................................................................

2.2 การเปาลมเขาไปในทอน าแกสแรงขนเรอยๆ การเคลอนตวของเมดโฟมเปรยบไดกบสถานะใด................................... เพราะ......................................... .....................................................................................

2.3 การเปาลมเขาไปในทอน าแกสอยางแรงทสด การเคลอนตวของเมดโฟมเปรยบไดกบสถานะใด................................... เพราะ........................................... ................................................................................... 3. เมอเปรยบเทยบลกษณะการเคลอนตวของเมดโฟมกบสถานะของสาร สารในสถานะใดมพลงงานในตวเองมาก

ทสด ..................................................................................................................................

สมมตใหเมดโฟม 1 เมด แทนอนภาคของสาร

1 อนภาค

ชอ........................................................ ชน ม. ............ เลขท..........

0.