www.Ficvsr.Civilica.IR 1-تاالر ابن سينا

رفتار سازه هاي مصالح خشتي و پايداري ابنيه خشتي

در تحت اثر بار ديناميکي ناشي از زلزله

کارشناس عمران، موسسه غير انتفاعي عرفان کرمان

کرمانکارشناس ارشد سازه دانشگاه آزاد

همدان

در زلزله هاي مختلف شاهد آن بوده ايم که رفتار سازه ها تابع شاخصه هاي متعددي بوده است که از آن جمله

از جمله مصالحي که رفتار و نحوه بررسي رفتار آنها حين زلزله از

خوردار است مصالح خشتي مي باشد در اين مقاله سعي شده است با بررسي نمونه وار و مقطعي

تا در هنگام براورد سنجي آسيب پذيري لرزه اي عمق خسارت و نحوه بروز آسيب به

با توجه به اينکه تعداد زيادي از منازل مسکوني و شماري از مدارس موجود در شهر بم و نواحي اطراف آن از

نوع خشتي مي باشند از طرفي استفاده اين تيپ از خانه ها در مناطق مرکزي و جنوب شرقي ايران متداول مي

رد اين نوع سازه ها در برابر بارهاي ثقلي و جانبي

پرداخته شده و راه حل هايي جهت بهبود عملکرد آنها در برابر بارهاي وارده، به ويژه بارهاي جانبي ارائه مي

که مصون ماندن آنها ،اند از سوي ديگر شمار زيادي از ابنيه تاريخي کشور ما از خشت و گل ساخته شده

وادث نيز از اهميت ويژهاي برخوردار است لذا با توجه به لرزه خيزي زياد اکثر مناطق ايران، هنگام

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

رفتار سازه هاي مصالح خشتي و پايداري ابنيه خشتي

در تحت اثر بار ديناميکي ناشي از زلزله

کارشناس عمران، موسسه غير انتفاعي عرفان کرماناميد نادري،

کارشناس ارشد سازه دانشگاه آزاد محسن عامري،

همدان يدانشگاه بوعل ي،فاضل صفائ

در زلزله هاي مختلف شاهد آن بوده ايم که رفتار سازه ها تابع شاخصه هاي متعددي بوده است که از آن جمله

از جمله مصالحي که رفتار و نحوه بررسي رفتار آنها حين زلزله از . نوع مصالح به کار رفته در آنها مي باشد

خوردار است مصالح خشتي مي باشد در اين مقاله سعي شده است با بررسي نمونه وار و مقطعي اهميت خاصي بر

تا در هنگام براورد سنجي آسيب پذيري لرزه اي عمق خسارت و نحوه بروز آسيب به . نوع رفتار ارائه گردد

.صورت مناسب ارائه گردد

بم سازي، مقاوم خشتي، ساختمان، زلزله،:کلمات کليدي

با توجه به اينکه تعداد زيادي از منازل مسکوني و شماري از مدارس موجود در شهر بم و نواحي اطراف آن از

نوع خشتي مي باشند از طرفي استفاده اين تيپ از خانه ها در مناطق مرکزي و جنوب شرقي ايران متداول مي

رد اين نوع سازه ها در برابر بارهاي ثقلي و جانبي باشد لذا در اينجا به صورت تشريحي و تحليلي به بررسي عملک

پرداخته شده و راه حل هايي جهت بهبود عملکرد آنها در برابر بارهاي وارده، به ويژه بارهاي جانبي ارائه مي

از سوي ديگر شمار زيادي از ابنيه تاريخي کشور ما از خشت و گل ساخته شده

وادث نيز از اهميت ويژهاي برخوردار است لذا با توجه به لرزه خيزي زياد اکثر مناطق ايران، هنگام

نخستين

:چکيده

در زلزله هاي مختلف شاهد آن بوده ايم که رفتار سازه ها تابع شاخصه هاي متعددي بوده است که از آن جمله

نوع مصالح به کار رفته در آنها مي باشد

اهميت خاصي بر

نوع رفتار ارائه گردد

صورت مناسب ارائه گردد

کلمات کليدي

:مقدمه -١

با توجه به اينکه تعداد زيادي از منازل مسکوني و شماري از مدارس موجود در شهر بم و نواحي اطراف آن از

نوع خشتي مي باشند از طرفي استفاده اين تيپ از خانه ها در مناطق مرکزي و جنوب شرقي ايران متداول مي

باشد لذا در اينجا به صورت تشريحي و تحليلي به بررسي عملک

پرداخته شده و راه حل هايي جهت بهبود عملکرد آنها در برابر بارهاي وارده، به ويژه بارهاي جانبي ارائه مي

از سوي ديگر شمار زيادي از ابنيه تاريخي کشور ما از خشت و گل ساخته شده. شود

وادث نيز از اهميت ويژهاي برخوردار است لذا با توجه به لرزه خيزي زياد اکثر مناطق ايران، هنگام از گزند ح

www.Ficvsr.Civilica.IR 2-تاالر ابن سينا

مرمت آنها مي بايست تمهيداتي جهت پايداري اين بناها در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله به کار

وم به سازه اصلي بدون اينکه بافت در اين راستا با افزودن المان ها مقا

سنتي آن دچار مشکل گردد سعي خواهد شد که تا حد ممکن شکل پذيري بنا افزايش يافته و پيوستگي آن حفظ

در شهر بم و نواحي اطراف آن به وقوع پي وست باعث تخريبات

ر مقياس ريشتر گزارش شده است، لذا اين زلزله در رده عده زيادي از ساکنين منطقه

زلزلههاي بسيار شديد قرار نمي گيرد اما خسارات و تلفات گسترده ناشي از آن حاکي

.از عدم مقاومت سازه هاي موجود درشهر بم در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله ميباشد

:ساختمانهاي موجود شهري کشور ازلحاظ سيستم سازهاي به سه دسته تقسيم ميشوند که عبارتند از

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

مرمت آنها مي بايست تمهيداتي جهت پايداري اين بناها در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله به کار

در اين راستا با افزودن المان ها مقا. بست تا به سرنوشت ارگ بم دچار نشوند

سنتي آن دچار مشکل گردد سعي خواهد شد که تا حد ممکن شکل پذيري بنا افزايش يافته و پيوستگي آن حفظ

در شهر بم و نواحي اطراف آن به وقوع پي وست باعث تخريبات 1382دي ماه 5زلزلهاي که در صبحگاه

ر مقياس ريشتر گزارش شده است، لذا اين زلزله در رده عده زيادي از ساکنين منطقه درجه د 6

زلزلههاي بسيار شديد قرار نمي گيرد اما خسارات و تلفات گسترده ناشي از آن حاکي 5بزرگي اين زلزله

از عدم مقاومت سازه هاي موجود درشهر بم در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله ميباشد

:سازه هاي بافتهاي مسکوني در ايران

ساختمانهاي موجود شهري کشور ازلحاظ سيستم سازهاي به سه دسته تقسيم ميشوند که عبارتند از

ساختمانهاي با اسکلت فوالدي

ساختمانهاي با اسکلت بتني

:ساختمانهاي بنايي شامل

بنايي بدون کالف بندي

بنايي باکالف بندي

با سقف قوسي يا گنبدي عرقچيني، خشتي گلي با سطح بام مسطح

: ساختمانهاي با اسکلت فوالدي

نخستين

مرمت آنها مي بايست تمهيداتي جهت پايداري اين بناها در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله به کار

بست تا به سرنوشت ارگ بم دچار نشوند

سنتي آن دچار مشکل گردد سعي خواهد شد که تا حد ممکن شکل پذيري بنا افزايش يافته و پيوستگي آن حفظ

.شود

:زلزله بم -٢

زلزلهاي که در صبحگاه

6گسترده و مرگ

بزرگي اين زلزله . گرديد

از عدم مقاومت سازه هاي موجود درشهر بم در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله ميباشد

سازه هاي بافتهاي مسکوني در ايران -٣

ساختمانهاي موجود شهري کشور ازلحاظ سيستم سازهاي به سه دسته تقسيم ميشوند که عبارتند از

ساختمانهاي با اسکلت فوالدي-

ساختمانهاي با اسکلت بتني -

ساختمانهاي بنايي شامل-

بنايي بدون کالف بندي -الف

بنايي باکالف بندي -ب

خشتي گلي با سطح بام مسطح -پ

ساختمانهاي با اسکلت فوالدي-۳-۱

www.Ficvsr.Civilica.IR 3-تاالر ابن سينا

شماري از ساختمانهاي مسکوني، اداري، تجاري و اماکن عمومي شهري و نواحي اطراف آن که در

عدم اجراي سيستم : اين نوع از ساختمانها در برابر زلزله عبارت بودند از

در بسياري از موارد به خصوص در ،

ساختمانهاي تجاري مسکو ني به دليل عدم اجراي بادبند در طبقه همکف و در ضلعي از آنکه باز شو ها قرار

رفته اند، اين طبقه هنگام وقوع زلزله بصورت يک طبقه نرم عمل نموده و تخريبات عمده اي در آن صورت

همچنين عدم توجه به ابعاد و کيفيت جوش اجرا شده در محل اتصاالت که نمونه هاي بارز آن

ند و استفاده از اتصال گسيختگي اتصال بست هاي افقي ستونهاي مرکب و گسيختگي اتصال بادبندها ميباش

.خورجيني جهت اتصال شاهتير ها به ستونها نيز موجب آسيب پذيري اين نوع از سازه ها در برابر زلزله شده بود

تعداد محدودي از ساختمانها ي شهر بم داراي اسکلت بتني بودند که اکثر آنها به دليل عدم تو جه به نکات فني

عدم اجراي تعداد : علل تخريبات صورت گرفته در اين ساختمانها عبارتند از

در محل اتصال تير به ستون و در بر آن و شکست برشي اتصاالت و کمانش

، آرماتورهاي طولي آرماتورهاي طولي ستون در اين محل هنگام وقوع زلزله، عدم رعايت طول وصله و خم

بندي و خروج شيره بتن به علت عدم اجراي

.بندي مناسب و استفاده از مصالح نامرغوب نظير خرده آجر و قلوه سنگ در بتن

در شهر بم ونواحي اطراف آن تعداد زيادي از ساختمانهاي مسکوني از نوع بنايي بدون هرگونه کالف بندي و

سيستم مقاوم در برابر بارهاي جانبي از ديوارهاي اين ساختما نها تشکيل شده و

ود بر هم نيز به خوبي اجرا گرديده و از

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

شماري از ساختمانهاي مسکوني، اداري، تجاري و اماکن عمومي شهري و نواحي اطراف آن که در

.بيست سال گذشته احداث شده اند داراي اسکلت فوالدي مي باشند

اين نوع از ساختمانها در برابر زلزله عبارت بودند ازعمدهترين عوامل عدم مقاومت

، مهاربندي جانبي و يا اجراي نامناسب آنها و بخصوص اتصاالت آنها

ساختمانهاي تجاري مسکو ني به دليل عدم اجراي بادبند در طبقه همکف و در ضلعي از آنکه باز شو ها قرار

رفته اند، اين طبقه هنگام وقوع زلزله بصورت يک طبقه نرم عمل نموده و تخريبات عمده اي در آن صورت

همچنين عدم توجه به ابعاد و کيفيت جوش اجرا شده در محل اتصاالت که نمونه هاي بارز آن

گسيختگي اتصال بست هاي افقي ستونهاي مرکب و گسيختگي اتصال بادبندها ميباش

خورجيني جهت اتصال شاهتير ها به ستونها نيز موجب آسيب پذيري اين نوع از سازه ها در برابر زلزله شده بود

: ساختمانهاي با اسکلت بتني

تعداد محدودي از ساختمانها ي شهر بم داراي اسکلت بتني بودند که اکثر آنها به دليل عدم تو جه به نکات فني

علل تخريبات صورت گرفته در اين ساختمانها عبارتند از. چار آسيبهاي زيادي شده اند

در محل اتصال تير به ستون و در بر آن و شکست برشي اتصاالت و کمانش آرماتور برشي

آرماتورهاي طولي ستون در اين محل هنگام وقوع زلزله، عدم رعايت طول وصله و خم

بندي و خروج شيره بتن به علت عدم اجراي اجراي بتن با کيفيت بسيار پائين به عنوان مثال عدم توجه به دانه

بندي مناسب و استفاده از مصالح نامرغوب نظير خرده آجر و قلوه سنگ در بتن

:ساختمانهاي بنايي

:ساختمانهاي بنايي بدون کالفبندي

در شهر بم ونواحي اطراف آن تعداد زيادي از ساختمانهاي مسکوني از نوع بنايي بدون هرگونه کالف بندي و

سيستم مقاوم در برابر بارهاي جانبي از ديوارهاي اين ساختما نها تشکيل شده و . با سقف طاق ضربي مي باشند

ود بر هم نيز به خوبي اجرا گرديده و از چنانچه مقدار ديوار نسبي ساختمان رعايت شده و اتصال ديوارهاي عم

نخستين

شماري از ساختمانهاي مسکوني، اداري، تجاري و اماکن عمومي شهري و نواحي اطراف آن که در

بيست سال گذشته احداث شده اند داراي اسکلت فوالدي مي باشند

عمدهترين عوامل عدم مقاومت

مهاربندي جانبي و يا اجراي نامناسب آنها و بخصوص اتصاالت آنها

ساختمانهاي تجاري مسکو ني به دليل عدم اجراي بادبند در طبقه همکف و در ضلعي از آنکه باز شو ها قرار

رفته اند، اين طبقه هنگام وقوع زلزله بصورت يک طبقه نرم عمل نموده و تخريبات عمده اي در آن صورت گ

همچنين عدم توجه به ابعاد و کيفيت جوش اجرا شده در محل اتصاالت که نمونه هاي بارز آن . گرفته بود

گسيختگي اتصال بست هاي افقي ستونهاي مرکب و گسيختگي اتصال بادبندها ميباش

خورجيني جهت اتصال شاهتير ها به ستونها نيز موجب آسيب پذيري اين نوع از سازه ها در برابر زلزله شده بود

ساختمانهاي با اسکلت بتني-٢-٣

تعداد محدودي از ساختمانها ي شهر بم داراي اسکلت بتني بودند که اکثر آنها به دليل عدم تو جه به نکات فني

چار آسيبهاي زيادي شده اندد

آرماتور برشي خاموت کافي

آرماتورهاي طولي ستون در اين محل هنگام وقوع زلزله، عدم رعايت طول وصله و خم

اجراي بتن با کيفيت بسيار پائين به عنوان مثال عدم توجه به دانه

بندي مناسب و استفاده از مصالح نامرغوب نظير خرده آجر و قلوه سنگ در بتن قالب

ساختمانهاي بنايي-٣-٣

ساختمانهاي بنايي بدون کالفبندي -١-٣-٣

در شهر بم ونواحي اطراف آن تعداد زيادي از ساختمانهاي مسکوني از نوع بنايي بدون هرگونه کالف بندي و

با سقف طاق ضربي مي باشند

چنانچه مقدار ديوار نسبي ساختمان رعايت شده و اتصال ديوارهاي عم

www.Ficvsr.Civilica.IR 4-تاالر ابن سينا

ميلگردهاي مهاري جهت اتصال تير هاي عرضي به سقف استفاده شده است، ساختمان از عملکرد

.مناسبي برخوردار بوده است و فرو نريخته است عليرغم اينکه ترکهاي قطري در ديوارها ايجاد شده است

از ساختمانهاي بنايي که در آنها کالف هاي افقي و قائم اجرا شده است و در حين اجرا نيز نکات فني

در حاليکه در بسياري از اين تيپ . رعايت گرديده آسيبهاي کمي ديده و پس ازوقوع زلزله پا برجا مانده اند

در نتيجه . افقي اکتفا گرديده استساختمان ها،کالفبندي بطور ناقص اجرا شده است و فقط به اجراي شناژهاي

.هنگام وقوع زلزله ساختمان از عملکرد مناسبي برخوردار نبوده و دچار آسيب کلي شده است

بشر . امروز تعداد زيادي از خانه مسکوني گلي در بسياري از نقاط دنيا وجود دارند که عمر آنها به قرنها مي رسد

در نواحي . ه ساختمانهايي از اين نوع در مناطقي قرار گرفته اند که عاري از با رندگي زياد بوده اند

کويري و گرم خشک ايران اجراي ساختمان با خشت و گل که ارزانترين مصالح موجود در محل مي باشند از

ي از مدارس و ابنيه موجود در شهر با توجه به اينکه شمار زيادي از منازل مسکوني و برخ

بم و نواحي اطراف آن از نوع خشتي گلي بودندودر زلزله اخير شاهد عملکردهاي متفاوتي از اينگونه بناها بوديم

در حالي که برخي از آنها نسبتا سالم مانده بودند شمار ديگري کامالً تخريب شده بودند لذا در اين مقاله به

نوع از سازه ها در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله پرداخته و ر اهکارهايي جهت

.بلوکهاي فشرده (3)خاک کوبيده و

شهاي چينه و ترکه بافي و اندود هستند ولي با اين دو روش نميتوان

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

ميلگردهاي مهاري جهت اتصال تير هاي عرضي به سقف استفاده شده است، ساختمان از عملکرد

مناسبي برخوردار بوده است و فرو نريخته است عليرغم اينکه ترکهاي قطري در ديوارها ايجاد شده است

:ساختمانهاي بنايي با کالف بندي

از ساختمانهاي بنايي که در آنها کالف هاي افقي و قائم اجرا شده است و در حين اجرا نيز نکات فني

رعايت گرديده آسيبهاي کمي ديده و پس ازوقوع زلزله پا برجا مانده اند

ساختمان ها،کالفبندي بطور ناقص اجرا شده است و فقط به اجراي شناژهاي

هنگام وقوع زلزله ساختمان از عملکرد مناسبي برخوردار نبوده و دچار آسيب کلي شده است

: ساختمانهاي خشتي گلي

امروز تعداد زيادي از خانه مسکوني گلي در بسياري از نقاط دنيا وجود دارند که عمر آنها به قرنها مي رسد

ه ساختمانهايي از اين نوع در مناطقي قرار گرفته اند که عاري از با رندگي زياد بوده اند

کويري و گرم خشک ايران اجراي ساختمان با خشت و گل که ارزانترين مصالح موجود در محل مي باشند از

با توجه به اينکه شمار زيادي از منازل مسکوني و برخ. قديم معمول بوده است

بم و نواحي اطراف آن از نوع خشتي گلي بودندودر زلزله اخير شاهد عملکردهاي متفاوتي از اينگونه بناها بوديم

در حالي که برخي از آنها نسبتا سالم مانده بودند شمار ديگري کامالً تخريب شده بودند لذا در اين مقاله به

نوع از سازه ها در برابر بارهاي جانبي ناشي از زلزله پرداخته و ر اهکارهايي جهت بررسي نحوه عملکرد اين

.مقاوم سازي آنها ارئه خواهد شد

:انواع خانه هاي گلي

خاک کوبيده و (2)خشت، (1) :سه نوع اصلي از خانه هاي گلي عبارتند از

شهاي چينه و ترکه بافي و اندود هستند ولي با اين دو روش نميتوان دو روش ديگر که مي توانند به کار روند رو

.هاي خوبي را ساخت

نخستين

ميلگردهاي مهاري جهت اتصال تير هاي عرضي به سقف استفاده شده است، ساختمان از عملکرد

مناسبي برخوردار بوده است و فرو نريخته است عليرغم اينکه ترکهاي قطري در ديوارها ايجاد شده است

ساختمانهاي بنايي با کالف بندي -٢-٣-٣

از ساختمانهاي بنايي که در آنها کالف هاي افقي و قائم اجرا شده است و در حين اجرا نيز نکات فني برخي

رعايت گرديده آسيبهاي کمي ديده و پس ازوقوع زلزله پا برجا مانده اند

ساختمان ها،کالفبندي بطور ناقص اجرا شده است و فقط به اجراي شناژهاي

هنگام وقوع زلزله ساختمان از عملکرد مناسبي برخوردار نبوده و دچار آسيب کلي شده است

ساختمانهاي خشتي گلي -٣-٣-٣

امروز تعداد زيادي از خانه مسکوني گلي در بسياري از نقاط دنيا وجود دارند که عمر آنها به قرنها مي رسد

ه ساختمانهايي از اين نوع در مناطقي قرار گرفته اند که عاري از با رندگي زياد بوده انددريافت ک

کويري و گرم خشک ايران اجراي ساختمان با خشت و گل که ارزانترين مصالح موجود در محل مي باشند از

قديم معمول بوده است

بم و نواحي اطراف آن از نوع خشتي گلي بودندودر زلزله اخير شاهد عملکردهاي متفاوتي از اينگونه بناها بوديم

در حالي که برخي از آنها نسبتا سالم مانده بودند شمار ديگري کامالً تخريب شده بودند لذا در اين مقاله به

بررسي نحوه عملکرد اين

مقاوم سازي آنها ارئه خواهد شد

انواع خانه هاي گلي-٤

سه نوع اصلي از خانه هاي گلي عبارتند از

دو روش ديگر که مي توانند به کار روند رو

هاي خوبي را ساخت خانه

www.Ficvsr.Civilica.IR 5-تاالر ابن سينا

ديوارهاي ساخته شده از خشت، از رايجترين نوع ديوارسازي و يکي از قديميترين شکل خانه

حداقل مهارت مزيت اصلي خشت بر ساير روشها اين است که ساده ترين روش بوده و با

به همين دليل خانه سازي با اين روش از قديم در نواحي گرم و

در اين روش ديوارهاي پيوسته با کوبيدن و شکل دادن خاک نمناک در داخل قالبهاي محکم

ها به سمت باال حرکت داده شده وجريان

عمل کوبيدن ممکن است با دست يا تخماق بادي انجام شود، ولي در هر

جه به اينکه براي ساختن با تو. دو حالت، خاک بايد به حدي کوبيده شود که متراکم و کامالً محکم گردد

از سوي ديگر اجراي ساختمان با خاک

.کوبيده ساده نيست لذا اين روش در کشور ما مرسوم نبوده و بيشتر در کشورهاي آمريکاي التين کاربرد دارد

ساده و ارزان قيمت جهت پرس کردن خاک و ساختن بلوک

به طور تقريبي استقامت و دوام خاک کوبيده را دارند،

ديوارهارا به همان سهولت ديوارهاي خشتي مي توان اجرا کرد، ديوارهاي ساخته شده به اين روش ظاهر بسيار

يکي از علل تخريب و متالشي شدن بناهاي خشتي وجود زلزله هاي شديد مي باشد که بالفاصله و به طور

ناگهاني بر پيکر و قامت بنا ارتعاش پديد آورده و در اثر امواجي که به وجود مي آيد ديوارها را حرکت داده و

اثر کنش و واکنش امواج زلزله، ديوارهاي مت قابل را به سرعت رانش

داده و به دليل فقدان هرگونه اتصال و کالف بندي در بين نعل درگاهها و پوششهاي طاق با اسکلت بنا، ابتدا طاق

ر اثر رانش ديوارها شکسته فرو مي ريزد، سپس قوسهاي نعل درگاه که در جهت ارتعاشات زلزله واقع شده اند د

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

ديوارهاي ساخته شده از خشت، از رايجترين نوع ديوارسازي و يکي از قديميترين شکل خانه:

مزيت اصلي خشت بر ساير روشها اين است که ساده ترين روش بوده و با . سازي با گل مي باشند

به همين دليل خانه سازي با اين روش از قديم در نواحي گرم و . مي توان به طور رضايت بخشي خانه سازي کرد

.خشک ايران متداول بوده و تا کنون ادامه داشته است

در اين روش ديوارهاي پيوسته با کوبيدن و شکل دادن خاک نمناک در داخل قالبهاي محکم :

ها به سمت باال حرکت داده شده وجريان اخته مي شوند، هنگامي که قسمتي از ديوار تمام شد قالب

عمل کوبيدن ممکن است با دست يا تخماق بادي انجام شود، ولي در هر . مزبور تا تکميل ديوار تکرار مي شود

دو حالت، خاک بايد به حدي کوبيده شود که متراکم و کامالً محکم گردد

از سوي ديگر اجراي ساختمان با خاک . قالبهاي چوبي مي بايست دقت و پول صر ف کرد و مهارت به خرج داد

کوبيده ساده نيست لذا اين روش در کشور ما مرسوم نبوده و بيشتر در کشورهاي آمريکاي التين کاربرد دارد

ساده و ارزان قيمت جهت پرس کردن خاک و ساختن بلوک اخيراً چند نوع ماشين : بلوکهاي خاکي فشرده

به طور تقريبي استقامت و دوام خاک کوبيده را دارند، . اين بلوکها مزاياي بسياري دارند.

ديوارهارا به همان سهولت ديوارهاي خشتي مي توان اجرا کرد، ديوارهاي ساخته شده به اين روش ظاهر بسيار

.خوشايندي دارند

:ثر زلزله بر ساختمانهاي خشتي گلي شهر بم

يکي از علل تخريب و متالشي شدن بناهاي خشتي وجود زلزله هاي شديد مي باشد که بالفاصله و به طور

ناگهاني بر پيکر و قامت بنا ارتعاش پديد آورده و در اثر امواجي که به وجود مي آيد ديوارها را حرکت داده و

اثر کنش و واکنش امواج زلزله، ديوارهاي مت قابل را به سرعت رانش . شدن آنها مي گرددسبب غير شاقولي

داده و به دليل فقدان هرگونه اتصال و کالف بندي در بين نعل درگاهها و پوششهاي طاق با اسکلت بنا، ابتدا طاق

فرو مي ريزد، سپس قوسهاي نعل درگاه که در جهت ارتعاشات زلزله واقع شده اند د

نخستين

: خشت

سازي با گل مي باشند

مي توان به طور رضايت بخشي خانه سازي کرد

خشک ايران متداول بوده و تا کنون ادامه داشته است

: خاک کوبيده

اخته مي شوند، هنگامي که قسمتي از ديوار تمام شد قالبچوبي س

مزبور تا تکميل ديوار تکرار مي شود

دو حالت، خاک بايد به حدي کوبيده شود که متراکم و کامالً محکم گردد

قالبهاي چوبي مي بايست دقت و پول صر ف کرد و مهارت به خرج داد

کوبيده ساده نيست لذا اين روش در کشور ما مرسوم نبوده و بيشتر در کشورهاي آمريکاي التين کاربرد دارد

بلوکهاي خاکي فشرده

. ساخته شده اند

ديوارهارا به همان سهولت ديوارهاي خشتي مي توان اجرا کرد، ديوارهاي ساخته شده به اين روش ظاهر بسيار

.خوشايندي دارند

ثر زلزله بر ساختمانهاي خشتي گلي شهر بما-۵

يکي از علل تخريب و متالشي شدن بناهاي خشتي وجود زلزله هاي شديد مي باشد که بالفاصله و به طور

ناگهاني بر پيکر و قامت بنا ارتعاش پديد آورده و در اثر امواجي که به وجود مي آيد ديوارها را حرکت داده و

سبب غير شاقولي

داده و به دليل فقدان هرگونه اتصال و کالف بندي در بين نعل درگاهها و پوششهاي طاق با اسکلت بنا، ابتدا طاق

فرو مي ريزد، سپس قوسهاي نعل درگاه که در جهت ارتعاشات زلزله واقع شده اند د

.و فرو مي ريزند

www.Ficvsr.Civilica.IR 6-تاالر ابن سينا

از لحاظ سازه اي در اين ساختمانها ديوارها به عنوان عناصر قائم باربر به راحتي از مصالح خشتي ساخته

باشد و چوب کافي نيز شدهاند و براي پوشش سقف ها از آنجائيکه مقاومت کششي خشت در حد ناچيزي مي

نبدي کردن سقف تنها راه حل استفاده از اين مصالح مي توانسته باشد لذا فرم

مردم که تابستانهاي بسيار گرمي را تجربه مي کردند قطور کردن ديوارها و

بطور کلي ساختمانهاي خشتي در يک طبقه از تراز

اجراي کاه گلهاي متوالي در . سطح زمين ساخته مي شدند اما بعضي از ساختمانها داراي زيرزمينهايي نيز بوده اند

70الي 60ارها در حدود طول ساليان بر ضخامت سقفها نيز مي افزود لذا در اين نوع از ابنيه ضخامت ديو

با توجه به اينکه مردم منطقه در طول ساليان دراز زلزله را تجربه نکرده بودند لذا ابنيه خشتي موجود تنها جهت

لي هنگام ساخت آنها تمهيداتي باربري قائم ساخته شده و عليرغم مقاومت کا في اين خانه ها در مقابل بارهاي ثق

از سوي ديگر با توجه به دج بودن زمين اين ناحيه و فقدان سنگ الشه يا مصالح مناسب و کم هزينه در محل،

راي فونداسيون براي ابنيه مرسوم اصوالً در شهر بم و نواحي اطراف از قديم اج

نبوده و حتي فقدان فونداسيون مناسب باعث تخريب برخي از ابنيه تازه ساز موجود مانند ستونهاي بتني شبستان

اين نقص نيز مزيد بر علت شده . امام زاده زيد و ستونهاي فلزي شبستان امام زاده حسين بن علي گرديده است

.د اين سازه ها در برابربارهاي جانبي ناشي از زلزله شده است

پذيري، به طور شکل (2)پيوستگي و

کامل در اين ساختمانها ن اديده گرفته شده است و با سنگين کردن ساختمان نيروي ناشي از زلزله نيز بطور قابل

در عمل قطور کردن ديوارها به باربري جانبي اين نوع سازه ها کمک کرده است ولي از

سوي ديگر پرکردن بين طاقها و گنبدها با مصالح سنگين گلي و يا اجراي بچه طاقها جهت رسيدن به سطح بام

بچه طاقها به طاقهاي اصلي و در مسطح موجب سنگين تر شدن سقف و وارد آمدن بار متمرکز در محل اتصال

اما برخي از ساختمانها که داراي سقف گنبد ي سبک و پالن

نزديک به مربع بوده و حداقل ديوار نسبي در آنها رعايت شده و ديوارهاي پيراموني شان از انسجام نسبي

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

از لحاظ سازه اي در اين ساختمانها ديوارها به عنوان عناصر قائم باربر به راحتي از مصالح خشتي ساخته

شدهاند و براي پوشش سقف ها از آنجائيکه مقاومت کششي خشت در حد ناچيزي مي

نبدي کردن سقف تنها راه حل استفاده از اين مصالح مي توانسته باشد لذا فرم در محل وجود ندارد، طاق و يا گ

.سازه هاي خشتي ترکيبي از ديوار و پوششهاي طاقي و گنبدي بوده است

مردم که تابستانهاي بسيار گرمي را تجربه مي کردند قطور کردن ديوارها و ، با توجه به شرايط اقليمي منطقه

بطور کلي ساختمانهاي خشتي در يک طبقه از تراز . اي در امان ماندن از گرما مي دانستندسقفها را تنها راه حل بر

سطح زمين ساخته مي شدند اما بعضي از ساختمانها داراي زيرزمينهايي نيز بوده اند

طول ساليان بر ضخامت سقفها نيز مي افزود لذا در اين نوع از ابنيه ضخامت ديو

.سانتيمتر را ميتوان شاهد بود 80سانتيمتر وضخامت سقف تا

با توجه به اينکه مردم منطقه در طول ساليان دراز زلزله را تجربه نکرده بودند لذا ابنيه خشتي موجود تنها جهت

باربري قائم ساخته شده و عليرغم مقاومت کا في اين خانه ها در مقابل بارهاي ثق

.جهت مقابله با بارهاي جانبي ناشي از زلزله انديشيده نشده بود

از سوي ديگر با توجه به دج بودن زمين اين ناحيه و فقدان سنگ الشه يا مصالح مناسب و کم هزينه در محل،

اصوالً در شهر بم و نواحي اطراف از قديم اج. ديوارها فاقد پي مناسبي بودند

نبوده و حتي فقدان فونداسيون مناسب باعث تخريب برخي از ابنيه تازه ساز موجود مانند ستونهاي بتني شبستان

امام زاده زيد و ستونهاي فلزي شبستان امام زاده حسين بن علي گرديده است

د اين سازه ها در برابربارهاي جانبي ناشي از زلزله شده استباعث تضعيف هرچه بيشتر عملکر

(1)از نظر مهندسي زلزله دو اصل اساسي طراحي لرزه اي سازهها يعني

کامل در اين ساختمانها ن اديده گرفته شده است و با سنگين کردن ساختمان نيروي ناشي از زلزله نيز بطور قابل

در عمل قطور کردن ديوارها به باربري جانبي اين نوع سازه ها کمک کرده است ولي از . وجهي باال رفته است

سوي ديگر پرکردن بين طاقها و گنبدها با مصالح سنگين گلي و يا اجراي بچه طاقها جهت رسيدن به سطح بام

مسطح موجب سنگين تر شدن سقف و وارد آمدن بار متمرکز در محل اتصال

اما برخي از ساختمانها که داراي سقف گنبد ي سبک و پالن . نتيجه تخريب اين ن وع سقف ها شده است

نزديک به مربع بوده و حداقل ديوار نسبي در آنها رعايت شده و ديوارهاي پيراموني شان از انسجام نسبي

نخستين

از لحاظ سازه اي در اين ساختمانها ديوارها به عنوان عناصر قائم باربر به راحتي از مصالح خشتي ساخته

شدهاند و براي پوشش سقف ها از آنجائيکه مقاومت کششي خشت در حد ناچيزي مي

در محل وجود ندارد، طاق و يا گ

سازه هاي خشتي ترکيبي از ديوار و پوششهاي طاقي و گنبدي بوده است

با توجه به شرايط اقليمي منطقه

سقفها را تنها راه حل بر

سطح زمين ساخته مي شدند اما بعضي از ساختمانها داراي زيرزمينهايي نيز بوده اند

طول ساليان بر ضخامت سقفها نيز مي افزود لذا در اين نوع از ابنيه ضخامت ديو

سانتيمتر وضخامت سقف تا

با توجه به اينکه مردم منطقه در طول ساليان دراز زلزله را تجربه نکرده بودند لذا ابنيه خشتي موجود تنها جهت

باربري قائم ساخته شده و عليرغم مقاومت کا في اين خانه ها در مقابل بارهاي ثق

جهت مقابله با بارهاي جانبي ناشي از زلزله انديشيده نشده بود

از سوي ديگر با توجه به دج بودن زمين اين ناحيه و فقدان سنگ الشه يا مصالح مناسب و کم هزينه در محل،

ديوارها فاقد پي مناسبي بودند

نبوده و حتي فقدان فونداسيون مناسب باعث تخريب برخي از ابنيه تازه ساز موجود مانند ستونهاي بتني شبستان

امام زاده زيد و ستونهاي فلزي شبستان امام زاده حسين بن علي گرديده است

باعث تضعيف هرچه بيشتر عملکر

از نظر مهندسي زلزله دو اصل اساسي طراحي لرزه اي سازهها يعني

کامل در اين ساختمانها ن اديده گرفته شده است و با سنگين کردن ساختمان نيروي ناشي از زلزله نيز بطور قابل

وجهي باال رفته استت

سوي ديگر پرکردن بين طاقها و گنبدها با مصالح سنگين گلي و يا اجراي بچه طاقها جهت رسيدن به سطح بام

مسطح موجب سنگين تر شدن سقف و وارد آمدن بار متمرکز در محل اتصال

نتيجه تخريب اين ن وع سقف ها شده است

نزديک به مربع بوده و حداقل ديوار نسبي در آنها رعايت شده و ديوارهاي پيراموني شان از انسجام نسبي

www.Ficvsr.Civilica.IR 7-تاالر ابن سينا

نمونه هاي مح . دد در سقف و ديوارها، آوار نشده اند

دودي که بطور نسبي توانسته اند سالم بمانند داراي سقف سبک گنبدي شکل متکي به تکيهگاههاي مناسب و

ديوارها و قبيل کم کردن ضخامت همچنين تغييراتي که در طول زمان و توسط اشخاص ناوارد به عمل آمده از

سيمان براي تقويت حذف برخي از ديوارهاي پشت بند، استفاده از مصالح ناهمگون مانند استفاده از مالت ماسه

ديوارهاي خشتي و پروفيلهاي فوالدي در تماس مستقيم با خشت، موجب ت ضعيف اين نوع سازهها و سهولت

جهت بهبود عملکرد بناهاي خشتي در مقابل زلزله در مرحله نخست مي بايست مشخصات گل مصرفي را اصالح

به اين . کرد به طوري که خاک از انقباض و تورم مصون مانده، استحکام آن افزايش يافته و تاحدي آببندي شود

پرتلند، آهک، ترکيب آهک و سيمان، قير، کاه، ترکيب خاکستر

با توجه به نوع . کوره و آهک، سيليکات سديم، خاکستر چوب، رزينها، پهن گاو و مالسها مي توان استفاده کرد

.خاک محل اين مواد به نسبتهاي مناسب به خاک اضافه شده و از آن جهت ساخت خشت وگل بهره برد

:پيوستگي و شکل پذيري ابنيه خشتي هنگام ساخت مي بايست موارد رعايت گردد

بديهي است اگر گرد و غبار نشسته بر روي سطوح خشتي کامالً گرفته شود و در موقع کار با پارچه خيس کف

مال و مرطوب گردد، سپس با مالت ورزيده با ضربه زدن به کار رود، اسکلت خشتي به صورت قامتي يک

. مقاومتي ويژه مي گردد به علت ترکيب اجزاء و ضخامت ديوارهاي خشتي بنا داراي

اتکا و درگيري عضوها در يکديگر سبب مي شود که اينگونه بناها تا حدي در برابر زلزله هاي خفيف مقاوم

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

دد در سقف و ديوارها، آوار نشده اندبرخوردار بوده اند عليرغم ايجاد ترکهاي متع

دودي که بطور نسبي توانسته اند سالم بمانند داراي سقف سبک گنبدي شکل متکي به تکيهگاههاي مناسب و

.کافي يا سقفهاي گهوارهاي با کشهاي فوالدي بودهاند

همچنين تغييراتي که در طول زمان و توسط اشخاص ناوارد به عمل آمده از

حذف برخي از ديوارهاي پشت بند، استفاده از مصالح ناهمگون مانند استفاده از مالت ماسه

ديوارهاي خشتي و پروفيلهاي فوالدي در تماس مستقيم با خشت، موجب ت ضعيف اين نوع سازهها و سهولت

.تخريب آنها شده است

:خشتي در برابر زلزلهتقويت بناهاي

جهت بهبود عملکرد بناهاي خشتي در مقابل زلزله در مرحله نخست مي بايست مشخصات گل مصرفي را اصالح

کرد به طوري که خاک از انقباض و تورم مصون مانده، استحکام آن افزايش يافته و تاحدي آببندي شود

پرتلند، آهک، ترکيب آهک و سيمان، قير، کاه، ترکيب خاکستر ماسه، سيمان: منظور از مواد تثبيت کننده مانند

کوره و آهک، سيليکات سديم، خاکستر چوب، رزينها، پهن گاو و مالسها مي توان استفاده کرد

خاک محل اين مواد به نسبتهاي مناسب به خاک اضافه شده و از آن جهت ساخت خشت وگل بهره برد

پيوستگي و شکل پذيري ابنيه خشتي هنگام ساخت مي بايست موارد رعايت گردد

:توجه به زيرسازي

.حتماً مي بايست ديوارها بر روي پي مناسب ساخته شوند

:توجه به کارکرد مناسب چسب مالت

بديهي است اگر گرد و غبار نشسته بر روي سطوح خشتي کامالً گرفته شود و در موقع کار با پارچه خيس کف

مال و مرطوب گردد، سپس با مالت ورزيده با ضربه زدن به کار رود، اسکلت خشتي به صورت قامتي يک

به علت ترکيب اجزاء و ضخامت ديوارهاي خشتي بنا داراي. پارچه به وجود مي آيد

اتکا و درگيري عضوها در يکديگر سبب مي شود که اينگونه بناها تا حدي در برابر زلزله هاي خفيف مقاوم

نخستين

برخوردار بوده اند عليرغم ايجاد ترکهاي متع

دودي که بطور نسبي توانسته اند سالم بمانند داراي سقف سبک گنبدي شکل متکي به تکيهگاههاي مناسب و

کافي يا سقفهاي گهوارهاي با کشهاي فوالدي بودهاند

همچنين تغييراتي که در طول زمان و توسط اشخاص ناوارد به عمل آمده از

حذف برخي از ديوارهاي پشت بند، استفاده از مصالح ناهمگون مانند استفاده از مالت ماسه

ديوارهاي خشتي و پروفيلهاي فوالدي در تماس مستقيم با خشت، موجب ت ضعيف اين نوع سازهها و سهولت

تخريب آنها شده است

تقويت بناهاي -٦

جهت بهبود عملکرد بناهاي خشتي در مقابل زلزله در مرحله نخست مي بايست مشخصات گل مصرفي را اصالح

کرد به طوري که خاک از انقباض و تورم مصون مانده، استحکام آن افزايش يافته و تاحدي آببندي شود

منظور از مواد تثبيت کننده مانند

کوره و آهک، سيليکات سديم، خاکستر چوب، رزينها، پهن گاو و مالسها مي توان استفاده کرد

خاک محل اين مواد به نسبتهاي مناسب به خاک اضافه شده و از آن جهت ساخت خشت وگل بهره برد

به منظور افزايش

توجه به زيرسازي-١-٦

حتماً مي بايست ديوارها بر روي پي مناسب ساخته شوند

توجه به کارکرد مناسب چسب مالت-٢-٦

بديهي است اگر گرد و غبار نشسته بر روي سطوح خشتي کامالً گرفته شود و در موقع کار با پارچه خيس کف

مال و مرطوب گردد، سپس با مالت ورزيده با ضربه زدن به کار رود، اسکلت خشتي به صورت قامتي يک

پارچه به وجود مي آيد

اتکا و درگيري عضوها در يکديگر سبب مي شود که اينگونه بناها تا حدي در برابر زلزله هاي خفيف مقاوم

. باشند

www.Ficvsr.Civilica.IR 8-تاالر ابن سينا

در بندها و پنجره ها کالف ديوارهاي خشتي را از همديگر جدا مي سازند به علت استفاده از پوشش قوسي به

اين مکان محل انتقال نيرو از قوس به . نوان نعل درگاه فقط ا ستقرار پاي طاق بر روي نبشي هاي دربند مي باشد

به کار رود کالف مقاومي بين قوس و تنگ قوس

و طاق را از هر جهت به شکل لوال ميسر

براي اين منظور . جهت افزايش استحکام بنا مي بايست پوشش گنبدي و ديوارهاي بناي خشتي کالف بندي شوند

ارتفاع چوبها . شاخص کارگذارده مي شود

تا غلت دور پوشش مرتفع انتخاب مي شود سپس در چهار طرف عمل کالف کشي انجام شده و به عضوهاي

درجه به يکديگر وصل 45حال اگر کالف بندي مذکور با کشهاي کوچک تحت زاويه

چنانچه کالف بندي مذکور در قسمت هاي مياني نيز تکرار گردد، طاق کامالً با اسکلت خشتي بنا درگير مي

.استفاده از اين شيوه در قديم معمول بوده و در گنبد سلطانيه در سطح وسيع به کار رفته است

در بناهاي خشتي و همچنين گلي مستحکم، ساختن ديوار پشت بند و يا پشت واره امريست معمول که اجراي آن

ساختن ديوارههاي پشتواره همراه با رج چيني بنا به صورت رج به رج

يه ها بيشتر در محل تقاطع ديوار ساخته شده

ميباشد، چنانچه پشتواره ها به اين شکل ساخته شوند بنا را از هر طرف مقاوم

.ساخته و در ديوارهاي پيش آمده متقاطع سبب افزايش مقاومت در مقابل نيروي رانشي زلزله خواهد شد

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

:محل بازشو پنجره ها و درب ها

در بندها و پنجره ها کالف ديوارهاي خشتي را از همديگر جدا مي سازند به علت استفاده از پوشش قوسي به

نوان نعل درگاه فقط ا ستقرار پاي طاق بر روي نبشي هاي دربند مي باشد

تنگ قوس ،چنانچه در زير قوس و يا در دل قوس. سطح پاکار خواهد بود

و طاق را از هر جهت به شکل لوال ميسر اين روش حرکت ديوار. نعل درگاه و ديوارهاي پاکار پديد مي آيد

.ساخته و مانع از تخريب قوس هنگام وقوع زلزله ميشود

:لزوم توجه به کالف بندي

جهت افزايش استحکام بنا مي بايست پوشش گنبدي و ديوارهاي بناي خشتي کالف بندي شوند

شاخص کارگذارده مي شود ها چوبهاي عموديدر تقاطع ديوارها و همچنين در قسمتهاي مياني آن

تا غلت دور پوشش مرتفع انتخاب مي شود سپس در چهار طرف عمل کالف کشي انجام شده و به عضوهاي

حال اگر کالف بندي مذکور با کشهاي کوچک تحت زاويه . عمودي ميخ مي گردد

.دشوند اتصاالت کاملتر خواهد بو

چنانچه کالف بندي مذکور در قسمت هاي مياني نيز تکرار گردد، طاق کامالً با اسکلت خشتي بنا درگير مي

استفاده از اين شيوه در قديم معمول بوده و در گنبد سلطانيه در سطح وسيع به کار رفته است

:ديوار پشت بند

در بناهاي خشتي و همچنين گلي مستحکم، ساختن ديوار پشت بند و يا پشت واره امريست معمول که اجراي آن

ساختن ديوارههاي پشتواره همراه با رج چيني بنا به صورت رج به رج . به صورت قائم و يا مورب انجام مي گردد

يه ها بيشتر در محل تقاطع ديوار ساخته شده اين سرپا. انجام مي شود تا قفل و بست در اسکلت ب نا به وجود آيد

ميباشد، چنانچه پشتواره ها به اين شکل ساخته شوند بنا را از هر طرف مقاوم (+)و معموالً تقاطع آنها به صورت

ساخته و در ديوارهاي پيش آمده متقاطع سبب افزايش مقاومت در مقابل نيروي رانشي زلزله خواهد شد

نخستين

محل بازشو پنجره ها و درب ها-٣-٦

در بندها و پنجره ها کالف ديوارهاي خشتي را از همديگر جدا مي سازند به علت استفاده از پوشش قوسي به

نوان نعل درگاه فقط ا ستقرار پاي طاق بر روي نبشي هاي دربند مي باشدع

سطح پاکار خواهد بود

نعل درگاه و ديوارهاي پاکار پديد مي آيد

ساخته و مانع از تخريب قوس هنگام وقوع زلزله ميشود

لزوم توجه به کالف بندي-٤-٦

جهت افزايش استحکام بنا مي بايست پوشش گنبدي و ديوارهاي بناي خشتي کالف بندي شوند

در تقاطع ديوارها و همچنين در قسمتهاي مياني آن

تا غلت دور پوشش مرتفع انتخاب مي شود سپس در چهار طرف عمل کالف کشي انجام شده و به عضوهاي

عمودي ميخ مي گردد

شوند اتصاالت کاملتر خواهد بو

چنانچه کالف بندي مذکور در قسمت هاي مياني نيز تکرار گردد، طاق کامالً با اسکلت خشتي بنا درگير مي

استفاده از اين شيوه در قديم معمول بوده و در گنبد سلطانيه در سطح وسيع به کار رفته است.شود

ديوار پشت بند-٥-٦

در بناهاي خشتي و همچنين گلي مستحکم، ساختن ديوار پشت بند و يا پشت واره امريست معمول که اجراي آن

به صورت قائم و يا مورب انجام مي گردد

انجام مي شود تا قفل و بست در اسکلت ب نا به وجود آيد

و معموالً تقاطع آنها به صورت

ساخته و در ديوارهاي پيش آمده متقاطع سبب افزايش مقاومت در مقابل نيروي رانشي زلزله خواهد شد

www.Ficvsr.Civilica.IR 9-تاالر ابن سينا

اگر شکل بنا طوري باشد که فضاها به يکديگر تکيه داشته باشند مجموعه فضاها همراه با ديوارهاي ضخيم در

از اين رو در بناهاي خشتي و گلين حاشيه کوير اجراي طاقهاي تو

با کالف کردن ديوارهاي خارجي، حتي

.عبورگاههاي اجتماعي را به يکديگر کالف کامل کرده تا مجموعه بناها هنگام زلزله مقاوم باشند

که البته بحث کنش مصالح جدید و .

بررسي تحليلي زمين لرزه ويرانگر بم با تأکيد بر عملکرد ساختمانهاي خشتي،دکتر حسن افشين، مرکز

،دکتر محمد رضا چناقلو، مرکز تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي

، مرکز تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي سهند،

1366، مرکز نشر دانشگاهي،

1382. انتشارات آزاده

تاالر ابن سينا –مقدس مشهد -30/2/88 –سازي عمران و مقاوم همايشنخستين

:يکپارچگي بناها

اگر شکل بنا طوري باشد که فضاها به يکديگر تکيه داشته باشند مجموعه فضاها همراه با ديوارهاي ضخيم در

از اين رو در بناهاي خشتي و گلين حاشيه کوير اجراي طاقهاي تو . مقابل زلزله مقاومت بيشتري خواهند داشت

با کالف کردن ديوارهاي خارجي، حتي يزه در بين دو ديوار کوچه ها و گذرگاهها امريست بسيار اصولي که

عبورگاههاي اجتماعي را به يکديگر کالف کامل کرده تا مجموعه بناها هنگام زلزله مقاوم باشند

:مرمت بناهاي خشتي

در مرمت ابنيه خشتي تاريخي مي بايست موارد فوق مورد توجه قرار گيرد

.االئی برخوردار استقدیم از اهمیت ب

بررسي تحليلي زمين لرزه ويرانگر بم با تأکيد بر عملکرد ساختمانهاي خشتي،دکتر حسن افشين، مرکز

،دکتر محمد رضا چناقلو، مرکز تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي *تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي سهند

١٣٨٥سهند،مهندس داريوش حسيني،

، مرکز تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي سهند، "بم 82دي 5بررسي تحليلي زمين لرزه ".

1383انتشارات شايسته تبريز،

، مرکز نشر دانشگاهي، "استفاده از خاک در خانه سازي "

انتشارات آزاده. "معماري ايران اجراي ساختمان با مصالح سنتي". زمرشيدي حسين

نخستين

يکپارچگي بناها-٦-٦

اگر شکل بنا طوري باشد که فضاها به يکديگر تکيه داشته باشند مجموعه فضاها همراه با ديوارهاي ضخيم در

مقابل زلزله مقاومت بيشتري خواهند داشت

يزه در بين دو ديوار کوچه ها و گذرگاهها امريست بسيار اصولي که

عبورگاههاي اجتماعي را به يکديگر کالف کامل کرده تا مجموعه بناها هنگام زلزله مقاوم باشند

مرمت بناهاي خشتي -٧

در مرمت ابنيه خشتي تاريخي مي بايست موارد فوق مورد توجه قرار گيرد

قدیم از اهمیت ب

:مراجع -٨

بررسي تحليلي زمين لرزه ويرانگر بم با تأکيد بر عملکرد ساختمانهاي خشتي،دکتر حسن افشين، مرکز -١

تحقيقات زلزله دانشگاه صنعتي سهند

سهند،مهندس داريوش حسيني،

. افشين، حسن-٢

انتشارات شايسته تبريز،

". تابش حسين-٣

زمرشيدي حسين-٤