ჟურნალისტური ეთიკა და...

63
Jurnalisturi eTika da TviTregulirebis meqanizmebi broSura gamocemulia evrosabWosa da evrokomisiis erToblivi proeqtis farglebSi Tavisuflebis instituti 2003

Upload: liberty-institute-

Post on 16-Nov-2014

18 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

Jurnalisturi

eTika

da

TviTregulirebis

meqanizmebi

broSura gamocemulia

evrosabWosa

da evrokomisiis

erToblivi proeqtis

farglebSi

Tavisuflebis

instituti

2003

Page 2: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2

redaqtori: Tamar kinwuraSvili

dizaini: besik danelia

Page 3: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3

maT, visTvisac eTika da morali mxolod enciklopediaSi saZebneli

kategoriebia, es broSura SeuZliaT gverdze gadadon.

isini ki, vinc Tvlian, rom profesiuli standartis damkvidreba

qarTul Jurnalistikasac ar awyenda, kidev erTxel SeiZleba

darwmundnen amaSi, Tu broSuraSi Tavmoyrili qveynebis

gamocdilebas gaecnobian.

sazogadoebaSi, sadac xSirad saubroben JurnalistTa uflebebis

darRvevebze, iTvleba, rom mkiTxvelis uflebebis xelyofa naklebad

aqtualuria, maSin, roca tradiciuli demokratiis qveynebSi

regularulad mimarTaven kvlevebs imis dasadgenad, Tu ramdenad

endoba mkiTxveli Tu mayurebeli medias.

saqarTveloSi gazeTebis mimarT mkiTxvelTa ndobis barometri

jer-jerobiT is 50 TeTria (SesaZloa, meti an naklebi), romelsac

momxmarebeli am gazeTis SeZenis dros ixdis. saboloo jamSi,

TiToeuli 50 TeTri gansazRvravs yoveli gamocemis tiraJs.

ix. morali

Tamar kinwuraSvili

Sesavlis magier

`eTika _ ix. morali,

morali _ ix. eTika.~

didros enciklopedia

(pirveli redaqcia)

Page 4: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4

tiraJebis moculoba ki saqarTveloSi arc ise maRalia, rac pirveli

signali unda iyos imisaTvis, rom mediam profesiuli standartis

damkvidrebasa da TviTregulirebaze zrunva daiwyos; angariSi

gauwios ara marto imaT, vizec wers, aramed imaTac, visTvisac wers.

broSuraSi asaxulia yvela is etapi, romelic am gzaze

mediam unda gaiaros: pirvel rigSi, gansazRvros profesiuli

qcevis normebi; Semdeg ki am normebis praqtikaSi dasamkvidreblad,

Seqmnas meqanizmi, romelic momxmareblisa da mediis urTierTobis

daregulirebas Seecdeba.

iluzia imisa, rom am gziT `cudi media~ erTbaSad `kargi~ gaxdeba,

cxadia, ar unda gvqondes. miT ufro, Tu dasavlur standartebs,

kompiuteruli terminologiis enaze, mxolod `copy paste~-iT

gadmovitanT, rac ubralod Tu vityviT, sxvaTa qcevis wesebis

meqanikur gadmomRerebas niSnavs.

Page 5: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5

profesiuli

standarti

Page 6: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

6

Page 7: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

7

ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÃÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓ ÌÉÓÉÀ

ØÀÒÈÅÄË ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓ áÛÉÒÀà ÓÀÚÅÄÃÖÒÏÁÄÍ, ÒÏÌ ÉÓÉÍÉ ÆÄÃÌÄÔÀÃÀÒÉÀÍ ÓÄÍÓÀÝÉÀÓ ÂÀÌÏÃÄÅÍÄÁÖËÉ, ÒÏÌ ØÀÒÈÖË ÐÒÄÓÀÛÉ ÞÍÄËÉÀ àÏÒÉÓÀÃÀ ÌÀÒÈËÉÓ ÄÒÈÌÀÍÄÈÉÓÂÀÍ ÂÀÒÜÄÅÀ, áÏËÏ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓÀ ÃÀ ÌÀÈÒÄÓÐÏÍÃÄÍÔÄÁÓ ÊÀÝÉÓ ÛÄÖÒÀÝáÚÏ×À „ÜÉÒÀà ÀÒ ÖÙÉÒÈ“...

ÄÓ ÓÀÚÅÄÃÖÒÄÁÉ ÀÒ ÀÒÉÓ ÓÉÌÀÒÈËÄÓ ÌÏÊËÄÁÖËÉ, ÈÖÌÝÀ, ÈÀÅÉÓ ÌáÒÉÅ,ÈÀÅÃÀÓÀÝÀÅÉ ÀÒÂÖÌÄÍÔÄÁÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓÀÝ ÓÀÊÌÀÏÃ ÀØÅÈ:

ãÄÒ ÄÒÈÉ, ÓÄÍÓÀÝÉÀ áÛÉÒÀà ÀÒÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓ „ÐÖÒÉ ÀÒÓÏÁÉÓÀ“,ÒÀÃÂÀÍ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ ÓßÏÒÄà ÓÄÍÓÀÝÉÀ ÀÉÍÔÄÒÄÓÄÁÓ,ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ ÊÉ ÓÀÁÀÆÒÏ ÄÊÏÍÏÌÉÊÉÓ ÊÀÍÏÍÉÈ ÌÏØÌÄÃÄÁÓ –ÌÏÌáÌÀÒÄÁÄËÓ ÉÌ ÓÀØÏÍÄËÓ ÀßÅÃÉÓ, ÒÀÆÄÝ ÀÒÓÄÁÏÁÓÌÏÈáÏÅÍÉËÄÁÀ;

ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ àÏÒÉÝ ÀÉÍÔÄÒÄÓÄÁÓ, ÈÀÍÀÝ, ÌÏÅËÄÍÉÓÏÐÄÒÀÔÉÖËÀà ÂÀÛÖØÄÁÉÓ ÓÖÒÅÉËÉ áÛÉÒÀà ÀÞÍÄËÄÁÓ ×ÀØÔÄÁÉÓÂÀÃÀÌÏßÌÄÁÀÓÀ ÃÀ àÏÒÉÓÀ ÃÀ ÌÀÒÈËÉÓ ÄÒÈÌÀÍÄÈÉÓÂÀÍ ÂÀÌÉãÅÍÀÓ;

eTikuri Jurnalistika

sozar subari

Page 8: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

8

ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÉÓÄÈÉ ÀÆÒÄÁÉÓ ÂÀÅÒÝÄËÄÁÀÓÀÝ ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ,ÒÀÝ ÁÄÅÒÓ ÀÒ ÄÓÉÀÌÏÅÍÄÁÀ ÃÀ ÈÀÅÓ ÛÄÖÒÀÝáÚÏ×ÉËÀÃÀÂÒÞÍÏÁÉÍÄÁÓ. ÄÒÈÉ ÌáÒÉÅ, ÓÀÅÓÄÁÉÈ ÁÖÍÄÁÒÉÅÉ ÜÀÍÓÛÄÖÒÀÝáÚÏ×ÉËÉ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÀÙÛ×ÏÈÄÁÀ: ÈÖ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÙÉÒÓÄÁÉÓ ÛÄËÀáÅÀÓ ÂÀÌÏÉßÅÄÅÓ, ÌÀÛÉÍ ÀÌÂÅÀÒÉÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÓÖËÀÝ ÀÒ ÀÒÉÓ ÓÀàÉÒÏÏ! ÌÀÂÒÀÌ, ÌÄÏÒÄ ÌáÒÉÅ, ÀÒÝÉÓ ÖÍÃÀ ÃÀÅÉÅÉßÚÏÈ, ÒÏÌ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÓáÅÀ ÙÉÒÄÁÖËÄÁÉÓ(ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÐÉÒÏÅÍÄÁÉÓ ÙÉÒÓÄÁÉÓ) ÂÀÃÀàÀÒÁÄÁÖËÌÀ ÃÀÝÅÀÌÛÄÉÞËÄÁÀ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÂÀÖÌÀÒÈËÄÁÄËÉ ÛÄÆÙÖÃÅÀÂÀÌÏÉßÅÉÏÓ, ÒÀÝ ÂÀÝÉËÄÁÉÈ ÌÞÉÌÄ ÛÄÃÄÂÓ ÌÏÖÔÀÍÓ ÉÌÀÅÄÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ, ÒÏÌÄËÓÀÝ áÛÉÒÀà ÀÙÉÆÉÀÍÄÁÓ ÄÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ.ÓÀØÌÄ ÉÓÀÀ, ÒÏÌ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÛÄÆÙÖÃÅÀ ÌÈËÉÀÍÀÃÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ ÃÀ ÀÌ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓ ÓáÅÀ Ö×ËÄÁÄÁÓ ÛÄÖØÌÍÉÓÓÀ×ÒÈáÄÓ.

ÀÌ ÊÀÌÀÈÛÉ ÓÉÌÀÒÈËÄ ÀÒ ÀÒÉÓ ÌáÏËÏà ÄÒÈ ÌáÀÒÄÓ. ÓÉÔÚÅÉÓÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÈÀÅÉÓÈÀÅÀà ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ, ÒÏÌ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ áÀÍ ÓÄÍÓÀÝÉÀÓÂÀÌÏÄÊÉÃÄÁÀ, áÀÍ àÏÒÓÀ ÈÖ ÂÀÃÀÖÌÏßÌÄÁÄË ÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÀÓ ÂÀÀÅÒÝÄËÄÁÓÃÀ áÀÍ ÅÉÙÀÝÀ ÃÀÒÜÄÁÀ ÍÀßÚÄÍÉ. ÄÓÄÝ ÀÒ ÉÚÏÓ, ÛÄÝÃÏÌÉÓÂÀÍ ÀÒÀÅÉÍ ÀÒÉÓÃÀÆÙÅÄÖËÉ ÃÀ ÂÀÌÏÍÀÊËÉÓÓ, ÝáÀÃÉÀ, ÀÒÝ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ ßÀÒÌÏÀÃÂÄÍÓ.

ÌÄÏÒÄ ÌáÒÉÅ, ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ ÀØÅÓ Ö×ËÄÁÀ, ÌÉÉÙÏÓ ÓÀÍÃÏ, ÌÒÀÅÀËÌáÒÉÅÉÃÀ ÂÀÃÀÌÏßÌÄÁÖËÉ ÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÀ ÃÀ ÄÓ ÌÉÓÉÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÖÍÃÀ ÀÉÙÏÍÈÀÅÉÓ ÈÀÅÆÄ. ÌÒÀÅÀËÉ ØÅÄÚÍÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ ÓßÏÒÄÃÌÏØÀËÀØÄÈÀ ÀÌ Ö×ËÄÁÉÓ ÀÙÉÀÒÄÁÉÈ ÉßÚÄÁÀ.

ÉÌÉÓÀÈÅÉÓ, ÒÏÌ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀÌ ÛÄÞËÏÓ ÀÌ ÌÉÓÉÉÓ ÛÄÓÒÖËÄÁÀ, ÌáÏËÏÃÐÒÄÓÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÀÒ ÀÒÉÓ ÓÀÊÌÀÒÉÓÉ, ÓÀàÉÒÏÀ, ÌÀÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉÐÒÏ×ÄÓÉÏÍÀËÉÆÌÉ ÃÀ ÊÄÈÉËÓÉÍÃÉÓÉÄÒÄÁÀÝ ÃÀÄÌÀÔÏÓ. ÀÌÉÓ ÂÀÒÄÛÄÂÀØÒÄÁÀ ÍÃÏÁÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉÓ ÌÉÌÀÒÈ ÃÀ, ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÀÃ, áÄËÉÓÖ×ËÄÁÉÓÌÏÒÉÂÉ ÌÏÈáÏÅÍÉÓ ÃÒÏÓ – „ÀÉËÀÂÌÏÓ ÐÒÄÓÉÓ ÈÀÅÂÀÓÖËÏÁÀ“ – áÀËáÉáÌÀÓ ÀÙÀÒ ÀÌÏÉÙÄÁÓ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÃÀÓÀÝÀÅÀÃ.

Page 9: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

9

ÄÈÉÊÖÒÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ – ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓ ÍÃÏÁÉÓ ÂÀÒÀÍÔÉ

ÉÌÉÓÀÈÅÉÓ, ÒÏÌ ÀÒ ÃÀÉÊÀÒÂÏÓ ÍÃÏÁÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓ ÌÉÌÀÒÈ,ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÂÀÒÊÅÄÖËÉ ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÓÔÀÍÃÀÒÔÄÁÉ ÖÍÃÀ ÃÀÉÝÅÀÍ.ÌÀÉÀÌÉÓ ÖÍÉÅÄÒÓÉÔÄÔÉÓ (ÀÛÛ) ÐÒÏ×ÄÓÏÒÉÓ, ÐÏË ÓÔÄÉÍËÉÓ ÀÆÒÉÈ,ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓ ÚÅÄËÀÆÄ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÓÔÀÍÃÀÒÔÄÁÉ ÀÓÄÛÄÉÞËÄÁÀ ÜÀÌÏÚÀËÉÁÃÄÓ:

ÓÉÆÖÓÔÄ Ö×ÒÏ ÌÄÔÀà ×ÀÓÏÁÓ, ÅÉÃÒÄ ÏÐÄÒÀÔÉÖËÏÁÀ;

ÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÏÁÀ Ö×ÒÏ ÌÄÔÀà ×ÀÓÏÁÓ, ÅÉÃÒÄ ÓÄÍÓÀÝÉÀ;

ÌÏÅËÄÍÄÁÉÓ ÚÏÅÄËÌáÒÉÅ ÂÀßÏÍÀÓßÏÒÄÁÖËÉ ÀÓÀáÅÀ Ö×ÒÏ ÌÄÔÀÃ×ÀÓÏÁÓ, ÅÉÃÒÄ ÄÊÒÀÍÆÄ Ä×ÄØÔÖÒÀà ÂÀÌÏÜÄÍÀ.

ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀÛÉ ÖÀÌÒÀÅÉ ÓáÅÀ ÓÔÀÍÃÀÒÔÉÝ ÀÒÓÄÁÏÁÓ, ÈÖÌÝÀ, ÂÀÒÃÀÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÓÔÀÍÃÀÒÔÄÁÉÓÀ, ÀÒÉÓ ÄÈÉÊÖÒÉ ÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉ, ÒÏÌÄËÈÀÃÀÝÅÀ ÀÒÀÍÀÊËÄÁ ÓÀàÉÒÏÀ ÓÀÍÃÏ ÃÀ ÊÄÈÉËÓÉÍÃÉÓÉÄÒÉÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓÈÅÉÓ. ÉÌ ØÅÄÚÍÄÁÛÉ, ÓÀÃÀÝ ÀÒÉÓ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ,ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÀÃ, ÜÀÌÏÚÀËÉÁÃÀ ÂÀÒÊÅÄÖËÉ ÄÈÉÊÖÒÉ ÊÒÉÔÄÒÉÖÌÄÁÉ,ÒÏÌËÉÈÀÝ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÖÍÃÀ ÉáÄËÌÞÙÅÀÍÄËÏÍ. áÛÉÒÀà ÄÈÉÊÉÓÓÀÊÖÈÀÒÉ ÊÏÃÄØÓÄÁÉ ÀØÅÈ ÝÀËÊÄÖË ÂÀÆÄÈÄÁÓ, ÔÄËÄ ÃÀ ÒÀÃÉÏ ÀÒáÄÁÓÀÈÖ ÌÄÃÉÀ-ÊÏÒÐÏÒÀÝÉÄÁÓ, áÛÉÒÀà ÊÉ ÀÌÀ ÈÖ ÉÌ ØÅÄÚÍÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉÈÀÍáÌÃÄÁÉÀÍ, ÒÏÌ ÈÀÅÉÀÍÈ ÓÀØÌÉÀÍÏÁÀÛÉ ÄÒÈÉÀÍÉ ÄÈÉÊÖÒÉ ÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉÈÉáÄËÌÞÙÅÀÍÄËÄÁÄÍ. ÀÒÓÄÁÏÁÓ ÄÈÉÊÉÓ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÊÏÃÄØÓÄÁÉÝ, ÈÖÌÝÀ,ÌáÏËÏà ÊÏÃÄØÓÉÓ ÌÉÙÄÁÀ, ÈÖÍÃÀÝ ÄÓ ÉÃÄÀËÖÒÉ ÃÏÊÖÌÄÍÔÉ ÉÚÏÓ,ÓÀØÌÄÓ ÅÄÒ ÖÛÅÄËÉÓ, ÈÖ ÀÒ ÉÀÒÓÄÁÄÁÓ ÀÌ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÃÀÝÅÉÓ ÌÄØÀÍÉÆÌÉ.

ÉÌ ØÅÄÚÍÄÁÛÉ, ÓÀÃÀÝ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ áÀÍÂÒÞËÉÅÉ ÔÒÀÃÉÝÉÀÀÒÓÄÁÏÁÓ ÀÍ ÓÀÃÀÝ ÀÌÂÅÀÒÉ ÔÒÀÃÉÝÉÀ ÃÙÄÓ ÉØÌÍÄÁÀ, ÐÒÄÓÉÓÈÅÉÈÒÄÂÖËÉÒÄÁÉÓ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ ÌÄØÀÍÉÆÌÄÁÉ ÂÀÌÏÌÖÛÀÅÃÀ. ÄÒÈ-ÄÒÈÉ ÀÓÄÈÉÌÄØÀÍÉÆÌÉÀ ÐÒÄÓÉÓ ÏÌÁÖÃÓÌÄÍÉ, ÒÀÓÀÝ ÆÏÂÉÄÒÈ ØÅÄÚÀÍÀÛÉ ÐÒÄÓÉÓÓÀÁàÏÄÁÉ ÝÅËÉÓ. ÌÀÈÉ ÌÉÆÀÍÉ ÄÈÉÊÖÒÉ ÃÀ ÓÀÍÃÏ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓÃÀÌÊÅÉÃÒÄÁÀÀ, ÒÀÓÀÝ ÉÓÉÍÉ ÄÒÈÉÀÍÉ ÊÒÉÔÄÒÉÖÌÄÁÉÓ ÂÀÌÏÌÖÛÀÅÄÁÉÈÀ ÃÀÀÌ ÊÒÉÔÄÒÉÖÌÄÁÉÓ ÃÀÝÅÀÆÄ ÆÄÃÀÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÃÀßÄÓÄÁÉÈ ÀáÄÒáÄÁÄÍ.áÏËÏ ÈÖ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ ÅÄÒ ÌÏÀáÄÒáÄÁÄÍ ÄÈÉÊÖÒÉ ÃÀ ÓÀÍÃÏ ÌÀÓÌÄÃÉÉÓ

Page 10: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 0

ÜÀÌÏÚÀËÉÁÄÁÀÓ, ÌÀÛÉÍ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ áÄË-×ÄáÉ ÄáÓÍÄÁÀ, ÈÀÅÀà „ÀËÀÂÌÏÓÐÒÄÓÉÓ ÈÀÅÂÀÓÖËÏÁÀ“ ÃÀ ÉÂÉ ÛÄÞËÄÁÓ ÊÉÃÄÝ ÀÌÉÓ ÂÀÊÄÈÄÁÀÓ.

ÌÉÖáÄÃÀÅÀà ÌÒÀÅÀË×ÄÒÏÅÍÄÁÉÓÀ, ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÄÁÉ ÁÄÅÒÒÀÌÄÛÉ äÂÀÅÓ ÄÒÈÌÀÍÄÈÓ. ÆÏÂÀÃÀÃ, ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÊÏÃÄØÓÉÓÈÅÉÓ ÚÅÄËÀÆÄÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉÀ ÏÒÉ ÐÒÉÍÝÉÐÉÓ ÃÀÝÅÀ: ÄÓ ÀÒÉÓ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÃÀÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓ ÐÒÏ×ÄÓÉÏÍÀËÉÆÌÉ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÉÒËÀÍÃÉÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÈÀÄÒÏÅÍÖËÉ ÊÀÅÛÉÒÉÓ ØÝÄÅÉÓ ßÄÓÉÓ ÐÉÒÅÄËÉ ÌÖáËÉÓ ÈÀÍÀáÌÀÃ,„ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ ÌÏÅÀËÄÀ, ÛÄÉÍÀÒÜÖÍÏÓ ÌÀÙÀËÉ ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÃÀ ÄÈÉÊÖÒÉÓÔÀÍÃÀÒÔÄÁÉ“. ÁÄËÂÉÉÓ „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ“,ÐÉÒÅÄËÉÅÄ ÌÖáËÉÈ ÐÒÄÓÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀÓ ÉÝÀÅÓ:„ÐÒÄÓÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÓÉÔÚÅÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÌÈÀÅÀÒÉ ÂÀÒÀÍÔÉÀÀ,ÒÏÌËÉÓ ÂÀÒÄÛÄÝ ÓáÅÀ ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÓÀÌÏØÀËÀØÏ Ö×ËÄÁÄÁÉÓ ÃÀÝÅÀÛÄÖÞËÄÁÄËÉÀ“.

ÆÏÂÉÄÒÈÉ ØÅÄÚÍÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓ ÈÀÅÉÀÍÈ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÄÁÛÉ ÛÄÌÏÀØÅÈÄÒÈÉ ÛÄáÄÃÅÉÈ ÓÒÖËÉÀà ÀÁÓÔÒÀØÔÖËÉ ÔÄÒÌÉÍÄÁÉ – „ÓÉÍÃÉÓÉ“,„ÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÏÁÀ“, „ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÓÉßÌÉÍÃÄ“, „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÓÖËÉ“ ÃÀÓáÅÀ – ÒÏÌÄËÈÀ ÀÃÂÉËÉ ÀÌÂÅÀÒ ÊÏÃÄØÓÄÁÛÉ, ÈÉÈØÏÓ, ÍÀÊËÄÁÀÃÌÏÉÞÄÁÍÄÁÀ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÓÀ×ÒÀÍÂÄÈÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÈÀ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÈÀÍÀáÌÀÃ,×ÒÀÍÂÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓ ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÌÏÅÀËÄÏÁÀÀ, „ÐÀÔÉÅÉ ÓÝÄÓÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÏÁÀÓ ÃÀ ÌÉÀÍÉàÏÓ ÌÀÓ ÖÌÀÙËÄÓÉ ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ“. ÀÅÓÔÒÉÖËÉ„ÐÒÄÓÉÓ ÙÉÒÓÄÁÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ“ ÊÉÃÄÅ Ö×ÒÏ ÛÏÒÓ ÌÉÃÉÓ: „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀÂÖËÉÓáÌÏÁÓ ÐÀÓÖáÉÓÌÂÄÁËÏÁÀÓ ÓÀãÀÒÏÏÁÉÓ, ÂÀÌÏÚÄÍÄÁÖËÉÓÀÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÏ ÓÀÛÖÀËÄÁÉÓÀ ÃÀ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÓÉÍÃÉÓÉÓ ÌÉÌÀÒÈ“, –ÍÀÈØÅÀÌÉÀ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÐÉÒÅÄËÉÅÄ ÌÖáËÛÉ, ÌÄÏÈáÄ ÌÖáËÉÓ ÈÀÍÀáÌÀà ÊÉ,ÊÄÒÞÏ ÐÉÒÄÁÉÓ ÝÉËÉÓßÀÌÄÁÀ ÃÀ ÌÀÈ ÛÄÓÀáÄÁ ÚÀËÁÉ ÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÉÓÂÀÅÒÝÄËÄÁÀ „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÓÖËÉÓ ÛÄÁÙÀËÅÀÀ“. ÝáÀÃÉÀ, ÅÄÒÀÅÉÍÂÀÀÊÏÍÔÒÏËÄÁÓ, ÒÀÌÃÄÍÀà ÀÂÄÁÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ ÐÀÓÖáÓ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÓÉÍÃÉÓÉÓßÉÍÀÛÄ, ÀÅÓÔÒÉÄËÌÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÌÀÉÍÝ ÓÀàÉÒÏà ÌÉÉÜÍÉÄÓ, ÓÖËÒÀÙÀÝ ÄÒÈÂÅÄÒÃÉÀÍ ÊÏÃÄØÓÛÉ ÀÌÂÅÀÒÉ ÌÖáËÉÝ ÛÄÄÔÀÍÀÈ, ÒÉÈÀÝ áÀÆÉÂÀÖÓÅÄÓ, ÈÖ ÒÀÌÃÄÍÀà ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓÈÅÉÓ ÓÉÍÃÉÓÉÓÊÀÒÍÀáÉÈ ÌÏØÌÄÃÄÁÀ.

Page 11: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 1

ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ ÌÆÀà ÖÍÃÀ ÉÚÏÓ ÉÓÄÈÉ ÛÄÌÈáÅÄÅÉÓÈÅÉÓ, ÒÏÝÀ ÓÉÔÚÅÉÓÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓáÅÀ Ö×ËÄÁÄÁÈÀÍ ÃÀ ÞÉÒÉÈÀÃÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÄÁÈÀÍ ÌÏÃÉÓ ÊÏÍ×ËÉØÔÛÉ. ÁÄËÂÉÉÓ „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ“ ÀÓÄÈ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÛÉ ÍÃÏÁÀÓ ÖÝáÀÃÄÁÓ ÒÄÃÀØÔÏÒÓÀÃÀ ÌÀÓÀËÉÓ ÀÅÔÏÒÓ ÃÀ ÌÀÈ ÖÔÏÅÄÁÓ ÀÒÜÄÅÀÍÉÓ ÓÀÛÖÀËÄÁÀÓ, ÈÀÅÀÃÂÀÃÀßÚÅÉÔÏÍ, ÒÏÌÄË Ö×ËÄÁÀÓ ÌÉÀÍÉàÏÍ ÖÐÉÒÀÔÄÓÏÁÀ. ÌÒÀÅÀËÉ ØÅÄÚÍÉÓÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ ÐÉÒÃÀÐÉÒ ÂÀÍÓÀÆÙÅÒÀÅÓ, ÒÏÌ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÀÐÉÒÃÀÐÉÒ ÊÀÅÛÉÒÛÉÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓáÅÀ ÞÉÒÉÈÀà Ö×ËÄÁÄÁÈÀÍ:„ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓ ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÄÈÉÊÀ ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÉÓÄÈÉÞÉÒÉÈÀÃÉ ÙÉÒÄÁÖËÄÁÄÁÉÓ ÐÀÔÉÅÉÓÝÄÌÀÓ, ÒÏÂÏÒÉÝÀÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓÖ×ËÄÁÄÁÉ, ÃÄÌÏÊÒÀÔÉÀ, ÌÛÅÉÃÏÁÀ ÃÀ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÖÒÈÉÄÒÈÂÀÂÄÁÀ“(×ÉÍÄÈÉÓ „ÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÐÒÀØÔÉÊÉÓ ÓÀáÄËÌÞÙÅÀÍÄËÏÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉ“).

Page 12: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 2

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÄÁÉ ÃÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÀ

ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ØÅÄÚÍÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÈÀ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ ÂÀÍÓÀÊÖÈÒÄÁÖËÚÖÒÀÃÙÄÁÀÓ ÖÈÌÏÁÓ ÉÌ Ó×ÄÒÏÓ, ÓÀÃÀÝ ÚÅÄËÀÆÄ áÛÉÒÀà ÓÝÏÃÀÅÄÍØÀÒÈÅÄËÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉ. ÊÄÒÞÏÃ, ÉÓÄÈÉ ÌÀÓÀËÄÁÉÓ ÂÀÌÏØÅÄÚÍÄÁÀ,ÒÏÌËÄÁÉÝ ÛÄÖÒÀÝáÚÏ×ÄÍ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓÀ ÈÖ ÀÃÀÌÉÀÍÈÀ ãÂÖ×ÉÓ ÒÄËÉÂÉÖÒÃÀ ÆÍÄÏÁÒÉÅ ÂÒÞÍÏÁÄÁÓ, ÌÀÈ ÒÀÓÏÁÒÉÅ ÈÖ ÄÈÍÉÊÖÒ ÊÖÈÅÍÉËÄÁÀÓ.×ÉÍÄËÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉÓ „ÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÐÒÀØÔÉÊÉÓÓÀáÄËÌÞÙÅÀÍÄËÏ ÐÒÉÍÝÉÐÄÁÉÓ“ ÈÀÍÀáÌÀÃ, „ÊÀÍÉÓ ×ÄÒÉ, ÄÒÏÅÍÄÁÀ,ßÀÒÌÏÛÏÁÀ, ÐÏËÉÔÉÊÖÒÉ ÃÀ ÒÄËÉÂÉÖÒÉ ÌÒßÀÌÓÉ, ÓØÄÓÉ ÃÀ ÓáÅÀ ÐÉÒÀÃÉÌÀáÀÓÉÀÈÄÁËÄÁÉ ÀÒ ÖÍÃÀ ÂÀÌÏØÅÄÚÍÃÄÓ, ÈÖ ÄÓ ÀÒ ÀÒÉÓ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉÌÏÝÄÌÖË ÓÀÊÉÈáÈÀÍ“. ÀÌ ÌÏÈáÏÅÍÉÓ ËÏÂÉÊÀ ÞÀËÉÀÍ ÌÀÒÔÉÅÉÀ: ÜÅÄÍ ÈÖÚÏÅÄË ãÄÒÆÄ ÂÀÅÉÌÄÏÒÄÁÈ, ÒÏÌ, ÅÈØÅÀÈ, ÃÀÍÀÛÀÖËÉ ÜÀÉÃÉÍÀ ÒÏÌÄËÉÌÄÊÖÈáÉÓ (ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, „ËÉÝÏ ÊÀÅÊÀÆÓÊÏÉ ÍÀÝÉÏÍÀËÍÏÓÔÉ“) ÀÍ ÒÏÌÄËÉÌÄÒÄËÉÂÉÉÓ ßÀÒÌÏÌÀÃÂÄÍÄËÌÀ, ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÛÉ ÂÀÜÍÃÄÁÀ ÌÀÒÔÉÅÉ ÊËÉÛÄ,ÒÏÌ ÀÌ ÊÖÈáÉÓÀ ÈÖ ÀÌ ÒÄËÉÂÉÉÓ ßÀÒÌÏÌÀÃÂÄÍÄËÈÀ ÖÌÒÀÅËÄÓÏÁÀÊÒÉÌÉÍÀËÉÀ.

ÌÄÏÒÄ ÌáÒÉÅ, ÀÌÂÅÀÒÉ ÌÀáÀÓÉÀÈÄÁËÄÁÉÓ ÂÀÌÏØÅÄÚÍÄÁÀ ÃÀÓÀÛÅÄÁÉÀ, ÈÖÉÓÉÍÉ ÖÛÖÀËÏ ÊÀÅÛÉÒÛÉÀ ÜÀÃÄÍÉË ÃÀÍÀÛÀÖËÈÀÍ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÈÖÌÖÓËÉÌÀÍÉ ÔÄÒÏÒÉÓÔÉ ÉÓËÀÌÉÓ ÓÀáÄËÉÈ ÜÀÃÉÓ ÔÄÒÀØÔÓ, ÀÍ ÈÖ ÁÀÓÊÉÔÄÒÏÒÉÓÔÉ ÁÀÓÊÄÈÉÓ ÂÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÓÀáÄËÉÈ ÜÀÉÃÄÍÓ ÃÀÍÀÛÀÖËÓ,ÌÀÛÉÍ ÌÉÓÉ ØÌÄÃÄÁÀ ÐÉÒÃÀÐÉÒ ÀÒÉÓ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉ ÃÀÌÍÀÛÀÅÉÓÒßÌÄÍÀÓÈÀÍ ÀÍ ÄÈÍÉÊÖÒ ßÀÒÌÏÌÀÅËÏÁÀÓÈÀÍ. ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÀÃ, ÌÉÓÉ ÒÄËÉÂÉÉÓÀÈÖ ÄÈÍÉÊÖÒÉ ßÀÒÌÏÌÀÅËÏÁÉÓ ÀÙÍÉÛÅÍÀ ÀÒÀ ÌáÏËÏà ÃÀÓÀÛÅÄÁÉÀ, ÀÒÀÌÄÃÀÖÝÉËÄÁÄËÉÝÀÀ ÉÌÉÓÈÅÉÓ, ÒÏÌ ÌÏÓÀáËÄÏÁÀÌ ÆÖÓÔÉ ÃÀ ÚÏÅÄËÌáÒÉÅÉÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÀ ÌÉÉÙÏÓ ÌÏÌáÃÀÒÉÓ ÛÄÓÀáÄÁ.

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÛÉ ÀÌ ÐÒÉÍÝÉÐÉÓ ÉÂÍÏÒÉÒÄÁÀÝ ÜÅÄÖËÄÁÒÉÅ ÀÌÁÀà ÀÒÉÓÌÉÜÍÄÖËÉ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÁÏËÏ ÐÄÒÉÏÃÉÓ ØÀÒÈÖË ÌÄÃÉÀÛÉ, ÒÏÂÏÒÝ ßÄÓÉ,áÀÆÂÀÓÌÉÈ ÀÙÉÍÉÛÍÄÁÀ, ÒÏÌ ÃÀÍÀÛÀÖËÉ ÜÀÉÃÉÍÀ À×áÀÆÄÈÉÃÀÍËÔÏËÅÉËÌÀ, ØÉÓÔÌÀ ÀÍ ÌÖÓÖËÌÀÍÌÀ, ÈÖÌÝÀ, ÀÒÀÓÃÒÏÓ ÉÈØÌÄÁÀ,ÒÏÌ ÃÀÍÀÛÀÖËÉ ÜÀÉÃÉÍÀ ÊÀáÄËÌÀ, ÉÌÄÒÄËÌÀ ÀÍ ÌÀÒÈËÌÀÃÉÃÄÁÄËÌÀ.ÛÄÃÄÂÀà ÜÍÃÄÁÀ ÊËÉÛÄÄÁÉ, ÒÏÌ ÚÅÄËÀ ØÉÓÔÉ ÃÀÌÍÀÛÀÅÄÀ, ÒÏÌ ÉÓËÀÌÉÖ×ÒÏ ÌÄÔÀà ÀÒÉÓ ÃÀÍÀÛÀÖËÉÓÊÄÍ ÌÉÃÒÄÊÉËÉ, ÅÉÃÒÄ ÒÏÌÄËÉÌÄ ÓáÅÀ

Page 13: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 3

ÒÄËÉÂÉÀ, áÏËÏ ËÔÏËÅÉËÄÁÉ ÒÏÌ ÀÒ ÉÚÅÍÄÍ, ÃÀÍÀÛÀÖËÉÓ ÒÀÏÃÄÍÏÁÀÌÊÅÄÈÒÀà ÛÄÌÝÉÒÃÄÁÏÃÀ. ÀÌÂÅÀÒÉ ÊËÉÛÄÄÁÉÓ ÛÄÃÄÂÀÃ, ÒÏÂÏÒÝ ßÄÓÉ,ÖÀÌÒÀÅÉ ÓÒÖËÉÀà ÖÃÀÍÀÛÀÖËÏ ÀÃÀÌÉÀÍÉ ÆÀÒÀËÃÄÁÀ.ÀÌÉÓ ÌÀÂÀËÉÈÀà ÈÖÍÃÀÝ ÌÏÓÊÏÅÉ ÂÀÌÏÃÂÄÁÀ, ÓÀÃÀÝ ÊÀÅÊÀÓÉÖÒÉßÀÒÌÏÌÀÅËÏÁÀ ÓÀÊÌÀÒÉÓÉ ÓÀÁÀÁÉÀ ÉÌÉÓÈÅÉÓ, ÒÏÌ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓÖ×ËÄÁÄÁÉ ×ÄáØÅÄÛ ÂÀÉÈÄËÏÓ.

ÈÀÍÀÝ, ÚÏÅÄËÉÅÄ ÆÄÌÏÈØÌÖËÉ ÀÒ ÀÒÉÓ ÌáÏËÏà ÄÈÉÊÉÓÀ ÃÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓÖ×ËÄÁÄÁÉÓ ÓÀÊÉÈáÉ. ÒÄËÉÂÉÖÒ ÈÖ ÄÈÍÉÊÖÒ ÊÖÈÅÍÉËÄÁÀÆÄ áÀÆÂÀÓÌÀÐÒÀÂÌÀÔÖËÀÃÀÝ, ßÌÉÍÃÀà ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÄÁÒÉÅÉ ÐÏÆÉÝÉÉÃÀÍ ÂÀÌÏÌÃÉÍÀÒÄ,ÓÀÊÌÀÏ áÉ×ÀÈÓ ÛÄÉÝÀÅÓ, ÒÀÃÂÀÍ ÀÃÀÌÉÀÍÈÀ ãÂÖ×É, ÒÏÌËÉÓÂÀÍÓáÅÀÅÄÁÖËÏÁÀÓÀÝ ÌÖÃÌÉÅÀà ÖÓÅÀÌÄÍ áÀÆÓ, ÖÊÅÄ ÈÀÅÀÃÀÝ ÉßÚÄÁÓÉÌ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓÂÀÍ ÂÀÖÝáÏÄÁÀÓ, ÒÏÌËÉÓ ßÄÅÒÉÝ ÈÅÉÈÏÍ ÀÒÉÓ.ÛÄÃÄÂÀà ÊÉ ÌÏÝÄÌÖË ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÛÉ ÙÒÌÀÅÃÄÁÀ ÃÄÆÉÍÔÄÂÒÀÝÉÖËÉÐÒÏÝÄÓÄÁÉ, ÒÀÝ ÉÓÄÈÉ ÓÖÓÔÉ ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓÈÅÉÓ, ÒÏÂÏÒÉÝÓÀØÀÒÈÅÄËÏÀ, ÛÄÉÞËÄÁÀ, ÃÀÌÙÖÐÅÄËÉ ÀÙÌÏÜÍÃÄÓ.

Page 14: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 4

ØÒÈÀÌÉ ÃÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ

ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÀ ÌÒÀÅÀË ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ ÀÓÐÄØÔÓ ÛÄÉÝÀÅÓ. ÆÏÂÉÄÒÈÉÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ ÃÀßÅÒÉËÄÁÉÈ ÀáÃÄÍÓ ÉÌÉÓ ÒÄÂËÀÌÄÍÔÉÒÄÁÀÓ, ÈÖ ÒÏÂÏÒÖÍÃÀ ÂÀÛÖØÃÄÓ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÐÒÏÝÄÓÉ, ÒÏÂÏÒ ÖÍÃÀ ÂÀÊÄÈÃÄÓÒÄÐÏÒÔÀÑÉ ÀÒÀÓÒÖËßËÏÅÀÍÉ ÃÀÌÍÀÛÀÅÉÓ ÛÄÓÀáÄÁ, ÒÏÂÏÒÉ ÖÍÃÀ ÉÚÏÓÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÓ ÐÏÆÉÝÉÀ ÀÒÜÄÅÍÄÁÉÓ ÂÀÛÖØÄÁÉÓ ÃÒÏÓ, ÒÀ ÃÀÌÏÊÉÃÄÁÖËÄÁÀÖÍÃÀ äØÏÍÃÄÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÓ ÓÀáÄËÌßÉ×Ï ÓÀÉÃÖÌËÏÓÈÀÍ, ÒÏÂÏÒÉ ÖÍÃÀÉÚÏÓ ÁÀËÀÍÓÉ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÒÉÅ ÃÀ ÐÉÒÀà ÉÍÔÄÒÄÓÄÁÓ ÛÏÒÉÓ ÃÀ À.Û.ÀÅÓÔÒÉÖËÉ ÊÏÃÄØÓÉ ÀÃÀÌÉÀÍÈÀ ÛÉÛÉÈ ÓÐÄÊÖËÉÒÄÁÀÓ ÌÉÉÜÍÄÅÓ ÖÙÉÒÓÓÀØÝÉÄËÀÃ, ÁÄËÂÉÖÒÉ ÌÏÉÈáÏÅÓ, ÀÒ ÌÏáÃÄÓ ÃÀÍÀÛÀÖËÉÓ, ÔÄÒÏÒÉÓÀ ÃÀÓáÅÀ ÓÀÓÔÉÊÉ ÃÀ ÀÒÀÀÃÀÌÉÀÍÖÒÉ ØÌÄÃÄÁÄÁÉÓ ÂÀÍÃÉÃÄÁÀ...

ÆÏÂÉÄÒÈÉ ÊÏÃÄØÓÉ ÀÌÂÅÀÒ ÃÀÊÏÍÊÒÄÔÄÁÀÓ ÀÒ ÌÉÉÜÍÄÅÓ ÓÀàÉÒÏÃ, ÈÖÌÝÀ,ÀÒÉÓ ÊÉÃÄÅ ÄÒÈÉ ÛÔÒÉáÉ, ÒÏÌËÉÓ áÀÆÂÀÓÌÀÝ ÁÄÅÒÉ ØÅÄÚÍÉÓÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÌÉÉÜÍÉÄÓ ÓÀàÉÒÏÃ. ÊÄÒÞÏÃ, ÖÍÃÀ ÌÉÉÙÏÓ ÈÖ ÀÒÀÑÖÒÍÀËÉÓÔÌÀ ÓÀÆÙÀÖÒÉ ÂÀÒÄÛÄ ÐÉÒÄÁÉÓÂÀÍ ÈÀÅÉÓÉ ÓÀØÌÉÀÍÏÁÉÓÈÅÉÓ.ØÒÈÀÌÉÓÀ ÈÖ ÓáÅÀ ÓÀÒÂÄÁËÉÓ („ÞÙÅÄÍÉÓ“) ÌÉÙÄÁÀÆÄ ÖÀÒÉÓ ÈØÌÀ ÌáÏËÏÃÄÈÉÊÖÒÉ ÍÏÒÌÀ ÀÒ ÀÒÉÓ, ÉÂÉ ÓÀÂÀÌÏÌÝÄÌËÏ ÁÉÆÍÄÓÆÄÝ ÀáÃÄÍÓ ÖÛÖÀËÏÂÀÅËÄÍÀÓ. ÒÏÝÀ ÉÊÀÒÂÄÁÀ ÍÃÏÁÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÉÓ ÌÉÌÀÒÈ, ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÀÃÉÊËÄÁÓ ÂÀÆÄÈÄÁÉÓ ÔÉÒÀÑÄÁÉ, ÌÝÉÒÃÄÁÀ ÒÀÃÉÏÌÓÌÄÍÄËÄÁÉÓÀ ÃÀÔÄËÄÌÀÚÖÒÄÁÄËÈÀ ÒÉÝáÅÉ, ÒÀÝ ÐÉÒÃÀÐÉÒ ÀÉÓÀáÄÁÀ ÒÄÊËÀÌÉÓÌÏÝÖËÏÁÀÓÀ ÃÀ ÌÄÃÉÉÓ ÛÄÌÏÓÀÅËÄÁÆÄ. ÓßÏÒÄà ÀÌÉÔÏÌ, ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÉÓÀÃÀ ÌÄÃÉÉÓ Ì×ËÏÁÄËÈÀ ÖÛÖÀËÏ ÉÍÔÄÒÄÓÛÉ ÛÄÃÉÓ, ÒÏÌ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀ ÌÀÈÄÍÃÏÁÏÃÄÓ. ÈÀÍÀÝ, ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÀ ÆÏÂãÄÒ ÞÀËÉÀÍÞÅÉÒÉ ÖãÃÄÁÀÈ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓÀ ÃÀ ÂÀÌÏÌÝÄÌËÄÁÓ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÀÌÄÒÉÊÀÛÉÚÅÄËÀÆÄ ÌÓáÅÉËÌÀ ÌÄÃÉÀ-ÌÀÂÍÀÔÌÀ, ×ÒÄÍÊ ÂÀÍÄÔÌÀ ÌÀÓ ÛÄÌÃÄ ÂÀÃÀßÚÅÉÔÀÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÛÄØÌÍÀ, ÒÏÝÀ 10 ÌÉËÉÏÍÉ ÃÏËÀÒÉßÀÀÂÏ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÛÉ. ÂÀÍÄÔÉÓ ÌÄÃÉÀ-ÊÏÒÐÏÒÀÝÉÀÓ 98 ÂÀÆÄÈÉ ÄÊÖÈÅÍÉÓ,ÒÏÌÄËÈÀ ÛÏÒÉÓ ÀÒÉÓ ÀÌÄÒÉÊÀÛÉ ÚÅÄËÀÆÄ ÌÀÙÀËÔÉÒÀÑÉÀÍÉ ÂÀÆÄÈÉ„USA Todey“ (1,8 ÌËÍ. ÔÉÒÀÑÉ).

ÂÀÍÄÔÉÓ ÌÄÃÉÀ-ÊÏÒÐÏÒÀÝÉÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉ1999 ßÄËÓÛÄÉØÌÍÀ. ÌÀÓ ÛÄÌÃÄÂ, ÒÀÝ 98-ÅÄ ÂÀÆÄÈÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓ ÜÀÖÔÀÒÄÓÓÐÄÝÉÀËÖÒÉ ÓßÀÅËÄÁÀ ÃÀ ÂÀÀÝÍÄÓ ÊÏÃÄØÓÉ, ÚÅÄËÀ ÌÀÈÂÀÍÓ áÄËÉ

Page 15: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 5

ÌÏÀßÄÒÉÍÄÓ ÊÏÍÔÒÀØÔÆÄ, ÒÏÌ ÀÌ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÐÉÒÏÁÄÁÓ ÃÀÉÝÀÅÃÍÄÍ.„ÒÏÝÀ ÀÌÀÓ ÅÀÊÄÈÄÁÃÉÈ, ÓáÅÀ ÂÀÆÄÈÉÓ ÆÏÂÉÄÒÈÉ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÃÀÂÅÝÉÍÏÃÀ, ÌÀÂÒÀÌ, ÌÄ Å×ÉØÒÏÁ, ÀÌÉÓ ÂÀÊÄÈÄÁÀ ÀÖÝÉËÄÁÄËÉÀ.ÛÄÄÒÈÄÁÖË ÛÔÀÔÄÁÛÉ ÞÀËÉÀÍ ÃÀÄÝÀ ÌÄÃÉÉÓÀÃÌÉ ÍÃÏÁÀ ÃÀ ÀÌ ÍÃÏÁÉÓÀÙÃÂÄÍÀ ÓßÏÒÄà ÑÖÒÍÀËÉÓÔÖÒÉ ÄÈÉÊÉÓ ÀÙÃÂÄÍÉÈ ÖÍÃÀ ÌÏáÃÄÓ“, –ÂÀÍÀÝáÀÃÀ ÜÅÄÍÈÀÍ ÓÀÖÁÀÒÛÉ ÂÀÍÄÔÉÓ ÌÄÃÉÀ-ÉÌÐÄÒÉÉÓ ÄÒÈ-ÄÒÈÉÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ ÂÀÆÄÈÉÓ, „Florida Todey“-Ó ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÒÉÅÌÀ ÒÄÃÀØÔÏÒÌÀãÏÍ ÂËÉÛÌÀ ÀÌ ÂÀÆÄÈÛÉ ÓÔÖÌÒÀà ÚÏ×ÍÉÓ ÃÒÏÓ.

ÌÀÒÈÀËÉÀ, ÄÈÉÊÉÓ ÊÏÃÄØÓÉÓ ÄÒÈ-ÄÒÈÉ ÃÀÍÉÛÍÖËÄÁÀ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓÍÃÏÁÉÓ ÌÏÐÏÅÄÁÀ ÃÀ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÀÝÀÀ, ÌÀÂÒÀÌ ÌáÏËÏà ÊÏÃÄØÓÉÅÄÒÀ×ÄÒÓ ÖÛÅÄËÉÓ, ÈÖ ÀÒ ÂÀÊÏÍÔÒÏËÃÄÁÀ, ÒÀÌÃÄÍÀà ÓÒÖËÃÄÁÀ ÄÓÊÏÃÄØÓÉ. ÀÌÉÓÈÅÉÓ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ ØÅÄÚÍÉÓ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÌÀ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀÌÄØÀÍÉÆÌÉ ÌÏÉÂÏÍÄÓ ÐÒÄÓÉÓ ÏÌÁÖÃÓÌÄÍÉÓ, ÐÒÄÓÉÓ ÓÀÁàÏÓÀ ÈÖ ÓáÅÀÀÍÀËÏÂÉÖÒÉ ÉÍÓÔÉÔÖÔÄÁÉÓ ÓÀáÉÈ.

Page 16: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 6

es saerTaSoriso deklaracia cxaddeba rogorc standarti im

JurnalistTa profesiuli saqmianobisa, romlebic CarTuli arian

axali ambebisa da informaciis SegrovebaSi, gadacemaSi,

gavrcelebasa da aseve movlenaTa aRweraSi.

1. Jurnalistis upirvelesi movaleobaa simarTlis, iseve rogorc

sazogadoebis mier simarTlis miRebis uflebis pativiscema.

2. am movaleobis Sesrulebisas, Jurnalisti yovelTvis daicavs

axali ambebis keTilsindisierad Segrovebisa da gamoqveynebis

Tavisuflebis, aseve obieqturi komentirebisa da kritikis

uflebis principebs.

3. Jurnalisti gamoaqveynebs masalas mxolod im faqtebis

Sesabamisad, romelTa warmoSobis wyarosac igi icnobs.

Jurnalisti ar CaaxSobs arsebiT informacias da ar gaayalbebs

dokumentebs.

4. Jurnalisti axali ambebis, fotoebisa da dokumentebis

miRebisas mimarTavs mxolod keTilsindisier meTodebs.

JurnalistTa saerTaSoriso federacia

deklaracia

JurnalistTa qcevis principebis Sesaxeb

miRebulia JurnalistTa saerTaSoriso federaciis meore msoflio kongresis mier

q. bordoSi 1954 wlis 25-28 aprils da cvlilebebi Setanilia

JurnalistTa saerTaSoriso federaciis me-18 msoflio kongresis mier 1986 wlis 2-6 ivniss

Page 17: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 7

5. Jurnalisti gaakeTebs SesaZleblis maqsimums im

gamoqveynebuli informaciis Sesasworeblad, romelic

aRmoCndeba araswori da zianis gamomwvevi.

6. Jurnalisti daicavs profesiul saidumloebas miRebuli

informaciis wyaros konfidencialurobis dacvis meSveobiT.

7. Jurnalisti mxedvelobaSi miiRebs mediis meSveobiT

diskriminaciis propagandis safrTxes da gaakeTebs maqsimums,

raTa Tavidan iqnas acilebuli diskriminacia warmoqmnili,

sxva motivTa Soris, rasis, sqesis, seqsualuri orientaciis,

enis, religiis, politikuri Tu sxva mrwamsis, da erovnuli

Tu socialuri warmomavlobis niadagze.

8. Jurnalistis mier seriozul profesiul darRvevad miiCneva

Semdegi:

_ plagiati;

_ ganzrax SecdomaSi Seyvana;

_ ciliswameba da dausabuTebeli braldebebi;

_ informaciis gamoqveynebis an CaxSobis sanacvlod

nebismieri formiT qrTamis aReba.

9. yvela, vinc Rirsia, ataros Jurnalistis saxeli, Tavis

valdebulebad CaTvlis, patiosnad Seasrulos zemoaRniSnuli

principebi. TiToeul qveyanaSi moqmedi saerTo kanonis

farglebSi Jurnalisti aRiarebs Tavisi kolegebis

iurisdiqcias profesiul sakiTxebze, mxolod xelisuflebis

da sxvaTa nebismieri Carevis gamoricxviT.

Page 18: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 8

informaciis da komentaris gamijvna

faqtebi da komentari mkafiod unda gaimijnos erTmaneTisgan.

am principma xeli ar unda SeuSalos gazeTs/Jurnals, gamoxatos

rogorc sakuTari, aseve sxvaTa azrebi (belgia).

faqtis da komentaris gamijvnis principi gulisxmobs

informaciis iseTi saxiT miwodebas, rom mkiTxvelma SeZlos

faqtebis Sexedulebebisa da mosazrebebisgan gansxvaveba

(poloneTi).

komentaris gakeTebis dros, Jurnalisti tendenciurobis gamo ar

unda dacildes simarTles (CexeTis respublika).

faqtebiT manipulireba arakanonieria. avtoris komentari an

varaudi mkafiod unda gaimijnos informaciisgan (poloneTi).

sazogadoebas unda hqondes saSualeba, gaarCios faqtebi

Tvalsazrisisa da interpretaciisagan, rac ambisaTvis fonis

Sesaqmnelad gamoiyeneba. es principi ar zRudavs Jurnalists,

Tavad airCios weris stili da forma (fineTi).

evropis qveynebSi moqmedi

eTikis kodeqsebis

anotacia

Page 19: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

1 9

publikaciaSi faqtobrivi masala mkafiod da Seucdomlad unda

gaimijnos komentarisgan (latvia).

Tvalsazrisi unda gamoxatos im Jurnalistma, romelic

uflebamosilia redaqciis mier an nebismierma pirovnebam,

romelic gamoxatavs Sexedulebebs zogad movlenebsa da ambebze.

miuxedavad amisa, mosazrebis subieqturoba gardauvalia, amitom

avtorma unda uzrunvelyos mosazrebis keTilsindisierad da

samarTlianad, faqtebisa da monacemebis damaxinjebis gareSe

gadmocema (litva).

samarTlianoba da miukerZoebloba

Jurnalisti arRvevs qcevis wesebs Tu:

1. oponentTan kamaTisas laxavs mis pirovnul uflebebs.

2. gamoxatavs Tavis azrs ise, rom zustad ar gadmoscems Tavisi

oponentis mosazrebas.

3. kritikis gamo SurisZiebisas, zians ayenebs sxva Jurnalistis

reputacias (ungreTi).

faqtebi aRwerili unda iyos obieqturad, gasagebad,

Tanmimdevrulad da ar unda Seicavdes araswor interpretacias

(latvia).

mZime kritikis obieqts unda mieces pasuxis ufleba, Tu mas

saamiso safuZveli aqvs. mxolod gansxvavebuli Tvalsazrisi ar

qmnis pasuxis aucileblobas.

Tu pirovneba kritikis obieqtia, kargi Jurnalisturi praqtika

gulisxmobs, cnobili gaxdes misi mosazrebac mocemul sakiTxTan

dakavSirebiT (fineTi).

Page 20: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 0

Jurnalists, rogorc nebismier sxva moqalaqes, ufleba aqvs,

hqondes sakuTari azri politikuri an sxva movlenebis Sesaxeb.

muSaobis procesSi Jurnalisti inarCunebs profesiul

distancias movlenebis mimarT, rac obieqturi da

profesionaluri gaSuqebis erT-erTi winapirobaa (xorvatia).

faqtebis sizuste

Jurnalisti yvelafers moimoqmedebs imisaTvis, rom mis mier

gavrcelebuli informacia iyos samarTliani da zusti. is ar

gaavrcelebs komentarsa da varauds, rogorc dadasturebul

faqts da informaciis damaxinjebiT, SerCeviT an interpretaciiT

ar gaayalbebs faqtebs (irlandia).

informaciis wyaro kritikulad unda Semowmdes. es

gansakuTrebiT mniSvnelovania, rodesac saqme sadavo sakiTxs

exeba: informaciis wyaros SesaZloa, piradi interesi an zianis

miyenebis ganzraxva amoZravebdes.

faqtobrivi informacia rac SeiZleba safuZvlianad unda

gadamowmdes, im SemTxvevaSic ki, Tu saqme adre gamoqveynebul

informacias exeba (fineTi).

Tu gavrcelebuli informacia daudasturebel Wors an varauds

warmoadgens, sazogadoebas unda ecnobos amis Sesaxeb...

redaqcia valdebulia, uzrunvelyos anonsebis da statiidan

amonaridebis dabeWdva ise, rom Semoklebulma versiam ar

Secvalos teqstis ZiriTadi Sinaarsi da ar Seqmnas mcdari

daskvnebis gakeTebis safuZveli (slovenia).

Page 21: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 1

Jurnalisti valdebulia: gamoaqveynos mxolod iseTi informacia,

romlis wyaroc cnobilia; Tu wyaros gadamowmeba SeuZlebelia,

gamoaqveynos aRniSnuli masala Sesabamisi daTqmiT... ar

warmoaCinos varaudebi, rogorc dadasturebuli faqti, da ar

daamaxinjos informacia mniSvnelovani faqtebis gamotovebiT

(CexeTis respublika).

Jurnalistma kritikulad unda Seafasos informaciis wyaro,

gulmodgined Seamowmos faqtebi, sul mcire, ramdenime wyaros

safuZvelze (litva).

kritikulad miudeqiT informaciis wyaros SerCevas da

darwmundiT faqtebis utyuarobaSi. anonimur wyaroze dayrdnoba

am informaciis gansakuTrebiT kritikulad Sefasebis

aucileblobas gulisxmobs (norvegia).

axali ambebi da informacia, teqstobrivi Tu fotopublikaciis

formiT, SeZlebisdagvarad maqsimalurad unda dazustdes.

redaqtirebis an dasaTaurebis Sedegad, informaciis mniSvneloba

ar unda damaxinjdes an gayalbdes. keTilsindisierad unda moxdes

dokumentis Sinaarsis gadmocema. Tuki informacia ar

dasturdeba, eyrdnoba Wors an varauds, aseTi informacia

specialuri daTqmiT unda gamoqveyndes (germania).

informacia, romelic zians an Seuracxyofas ayenebs pirovnebas,

an gamomdinareobs vinmes piradi azridan, detalurad unda

gadamowmdes (CexeTis respublika).

presis movaleobaa, ar Secvalos interviuSi moyvanili citatis

mniSvneloba. pirdapiri citireba sizustis dacvas moiTxovs

(norvegia).

Jurnalisti valdebulia, gaavrcelos zusti, balansirebuli da

gadamowmebuli informacia (xorvatia).

Page 22: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 2

wyaros dasaxeleba damajereblobas matebs presas da aZlierebs

mis mimarT ndobas, Tuki es ar ewinaaRmdegeba informaciis

wyaros dacvis aucileblobas (norvegia).

informaciis wyaro

daicaviT informaciis wyaroebi. informaciis wyaros dacva

Tavisufali sazogadoebis fundamenturi principi da presis mier

sazogadoebis mimarT nakisri valdebulebaa. swored mas emyareba

sazogadoebisaTvis mniSvnelovani informaciis xelmisawvdomoba

(norvegia).

Jurnalists ufleba aqvs, ar gaamJRavnos Tavisi informaciis

wyaro. Tumca, is iRebs moralur, materialur da sisxlis

samarTlebriv pasuxismgeblobas gamoqveynebuli faqtis gamo

(xorvatia).

daicaviT informaciis wyaros moTxovna _ ar gamJRavndes misi

vinaoba _ rodesac informaciis mowodebaze is mxolod am

pirobiT Tanxmdeba. konfidencialuroba mxolod im SemTxvevaSi

unda dairRves, rodesac informacia danaSaulebrivi qmedebis

dagegmvas exeba. aseT SemTxvevaSi Jurnalisti valdebulia,

acnobos xelisuflebas amis Sesaxeb (germania).

Tu informaciis wyaros ar surs vinaobis gamxela, Jurnalisti

valdebulia, daicvas profesiuli saidumloeba maSinac ki, Tu

aseTi pozicia problemas Seuqmnis mas (CexeTis respublika).

informaciis wyaro daculi unda iyos. nebarTvis gareSe

konfidencialuri informaciis wyaros vinaoba ar unda

gamJRavndes. es wesi vrceldeba im pirebzec, romlebic

Jurnalistur wreSi fsevdonimiT arian cnobili (fineTi).

Page 23: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 3

Jurnalisti valdebulia, daicvas konfidencialuroba yovelTvis,

garda im SemTxvevebisa, rodesac informacia danaSaulebrivi

Canafiqris nawilia. aseT dros Jurnalists kanoni avaldebulebs,

gaamJRavnos mis xelT arsebuli informacia (slovenia).

Sesworeba

faqtebi da informacia, romelic araswori aRmoCndeba,

unda Seswordes SeuzRudavad da pasuxis gacemis iuridiuli

uflebis dacviT (belgia).

nebismieri informacia, romelic arazusti aRmoCndeba,

dauyovnebliv unda Seswordes (CexeTis respublika).

araswori informacia unda gaswordes redaqtoris piradi

iniciativiT, rogorc ki cnobili gaxdeba gamoqveynebul

informaciaSi arsebuli Secdomis Sesaxeb. Sesworeba iseTi

formiT unda moxdes, rom mkiTxvelma iolad SeamCnios is (dania).

Tu Jurnalisti aqveynebs arazust, naxevradzust, hipoTetur Tu

arasrul informacias, man unda gamoaqveynos Sesworeba an

pirvandel publikaciaze gamoxmaureba. Sesworeba unda

gamoqveyndes imave formiT da saukeTeso SemTxvevaSi, imave

adgilze, sadac araswori informacia iyo ganTavsebuli

(slovakeTi).

Page 24: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 4

gansxvavebuli Sexedulebebis pativiscema

presa aRiarebs da pativs scems SexedulebaTa mravalferovnebas,

icavs gansxvavebuli Tvalsazrisis gamoqveynebis Tavisuflebas.

presa winaaRmdegia nebismieri saxis diskriminaciis, romelic

sqess, rasas, erovnebas, enas, religias, ideologias, kulturas,

socialur statussa Tu rwmenas emyareba, imis gaTvaliswinebiT,

rom esa Tu is Sexeduleba Tavad ar ewinaaRmdegeba adamianis

ZiriTad uflebebs (belgia).

Jurnalistma Tavisi saqmianobiT xeli ar unda Seuwyos

konfliqtebis gaRvivebas rasobrivi, eTnikuri, religiuri Tu

klasobrivi gansxvavebebis safuZvelze (bulgareTi).

TiToeuli adamianis Rirseba da reputacia daculi unda iyos.

kanis feri, erovneba, warmomavloba, religiuri da politikuri

mrwamsi, sqesi Tu sxva pirovnuli maxasiaTeblebi ar unda

gamoqveyndes, Tu isini ar ukavSirdeba mocemul sakiTxs an

damamcirebeli formiTaa moyvanili (fineTi).

mkacrad ikrZaleba nebismieri publikacia, romelic Seicavs

mowodebebs omisaken, Zaladobisaken; Seuracxyofs morwmuneTa an

aTeistTa, aseve nacionalur grZnobebs; laxavs adamianis

uflebebs, kulturul TviTmyofadobas an xels uwyobs

pornografiis gavrcelebas (poloneTi).

iseTi teqstisa da fotos gamoqveyneba, romlis forma an Sinaarsi

Rrmad Seuracxyofs ama Tu im jgufis zneobriv da religiur

grZnobebs, SeuTavsebelia presis pasuxismgeblobasTan (germania).

religiuri Sexedulebebi, institutebi, erTa wes-Cveulebebi,

xalxebi da rasebi, iseve rogorc moqalaqeTa piradi da ojaxuri

cxovreba daculi da xelSeuxebelia (saberZneTi).

Page 25: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 5

Jurnalisti mxolod im SemTxvevaSi miuTiTebs piris rasobriv

kuTvnilebas, kanis fers, sarwmunoebas, ojaxur mdgomareobas,

sqessa Tu seqsualur orientacias, Tu es informacia

gansakuTrebiT mniSvnelovania. Jurnalisti ar moaxdens iseTi

Temis provocirebas, romelic waaxalisebs diskriminacias

zemoxsenebuli maxasiaTeblebis safuZvelze (irlandia).

SexedulebaTa mravalferovnebis pativiscema gulisxmobs,

Jurnalistis mier, rac SeiZleba meti miukerZoebeli piris

Tvalsazrisis warmodgenas. es gansakuTrebiT mniSvnelovania,

rodesac sainformacio saSualebiT operatiuli, bundovani an

winaaRmdegobrivi sakiTxi Suqdeba (litva).

Jurnalisturi eTikis kodeqsTan SeuTavsebelia diskriminacia

sqesis, eTnikuri, religiuri, socialuri Tu erovnuli

kuTvnilebis mixedviT, religiuri grZnobebisa da tradiciebis

Seuracxyofa, erebs Soris omis an konfliqtebis gamomwvevi

nebismieri qmedeba (slovenia).

Jurnalisti gaiTvaliswinebs im safrTxes, romelic mediis

mxridan diskriminaciis waxalisebam SeiZleba gamoiwvios da

yvelafers gaakeTebs, raTa Tavidan aicilos rasobriv

kuTvnilebaze, sqesze, seqsualur orientaciaze, enaze, religiaze,

politikur da sxva mrwamsze, erovnul Tu socialur

kuTvnilebaze damyarebuli diskriminacia (niderlandebi).

Page 26: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 6

piradi cxovrebis xelSeuxebloba

rodesac saqme pirad cxovrebas exeba, informaciisadmi saxalxo

interesi da pirovnebisa Tu misi axloblebis interesi unda

dabalansdes (avstria).

pativi eciT adamianTa pirad cxovrebas, gansakuTrebiT bavSvebis

da im pirovnebebis, romlebic ver acnobiereben TavianTi

gancxadebebiT gamowveul Sedegebs (CexeTis respublika).

moiqeciT frTxilad im SemTxvevebSi, rodesac informaciis

gamoqveynebam SesaZloa, adamianis piradi cxovrebis

xelSeuxebloba daarRvios. Tu aseTi informacia ar warmoadgens

sazogadoebrivi interesis sagans, Tavi SeikaveT misi

gamoqveynebisgan.

gamoiCineT didi sifrTxile, rodesac aqveynebT cnobebs

TviTmkvlelobisa da TviTmkvlelobis mcdelobis Sesaxeb...

gansakuTrebuli yuradReba gamoiCineT danaSaulisa da ubeduri

SemTxvevebis msxverplTa mimarT. pativi eciT dazaralebulebis

da maTi axloblebis interesebs da yuradRebiT gadaamowmeT

danaSaulisa da ubeduri SemTxvevebis msxverplTa vinaoba da

fotosuraTebi (SvedeTi).

presam pativi unda sces adamianis pirad cxovrebas. miuxedavad

amisa, Tu adamianis piradi cxovreba sazogadoebrivi interesis

sagania, SesaZlebelia misi presis saSualebiT ganxilva.

aseT SemTxvevebSi Jurnalists marTebs sifrTxile,

raTa ar Seilaxos im adamianTa uflebebi, romlebic interesis

sagans ar warmoadgenen.

fizikuri da gonebrivi daavadebebi da moSlilobebi pirovnebis

cxovrebis konfidencialuri mxarea. piradi cxovrebisa da ojaxis

xelSeuxeblobis principidan gamomdinare, aseT SemTxvevebSi

presam Tavi unda Seikavos pirovnebis vinaobis dasaxelebisa da

fotos gamoqveynebisgan; janmrTelobis mdgomareobis aRwerisa

Page 27: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 7

Tu samedicino dawesebulebebTan mimarTebaSi ar unda gamoiyenos

damamcirebeli saxelebi, imis da miuxedavad, rom aseT saxelebs

yoveldRiur metyvelebaSi vxvdebiT. adamianebi, maT Soris

cnobili pirovnebebi, sargebloben uflebiT, sicocxleSic da

sikvdilis Semdegac daculi iyvnen iseTi faqtebis gaxmaurebisgan,

romlebic maT diskriminacias axdens (germania).

faruli Canawerebi

faruli kamerebiT/mikrofonebiT an cru vinaobiT sargebloba

mxolod gansakuTrebul SemTxvevebSia dasaSvebi: rodesac es

erTaderTi SesaZleblobaa sazogadoebisTvis arsebiTi

mniSvnelobis mqone informaciis mosapoveblad (norvegia).

arasrulwlovanebi

informaciam arasrulwlovanis `mcdari nabijis~ Sesaxeb ar unda

Seaferxos da gaarTulos misi sazogadoebrivi reabilitacia.

aseT SemTxvevebSi saWiroa Semoklebuli inicialebis gamoyeneba

(avstria).

Jurnalisti ar gaamJRavnebs arasrulwlovani damnaSavisa da

dazaralebulis vinaobas (bulgareTi).

Page 28: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 8

sasamarTlo procesebi, kriminaluri ambebi

mkacrad daicaviT udanaSaulobis prezumfciis principi da

Tanxmobis gareSe, Tavi SeikaveT msxverplis an damnaSavis

naTesavebis vinaobis dasaxelebisgan (CexeTis respublika).

Jurnalistma ar unda daasaxelos, pirdapir Tu iribad,

sqesobrivi danaSaulis msxverplTa an arasrulwlovan

damnaSaveTa vinaoba. agreTve, ar unda Caerios adamianTa

mwuxarebaSi (portugalia).

sasamarTlo reportaJi unda iyos obieqturi. sasamarTlo

procesis mzadebisa da Tavad procesis yovel etapze

Jurnalistis mizania mxareTa _ sisxlis samarTlis saqmeebis

dros, braldebis (prokuratura) da dacvis (advokati) _

poziciebis xarisxobrivad Tanabrad warmodgena...

reportaJSi ar unda iyos informacia pirovnebis ojaxuri

istoriis, saqmianobis, rasobrivi kuTvnilebis, erovnebis,

mrwamsis an ama Tu im organizaciis wevrobis Sesaxeb, Tu es

pirdapir kavSirSi ar aris saqmesTan.

sisxlis samarTlis saqmis dasrulebamde an braldebis moxsnamde,

ar unda gamoqveyndes informacia, romelic xels SeuSlis

WeSmaritebis dadgenas, an informacia, romelSic aRniSnulia

eWvmitanilis braleulobis Sesaxeb. sisxlis samarTlis saqmis

gaSuqebisas, reportaJSi garkveviT unda aRiniSnos, aRiarebs Tu

ara eWvmitanili/braldebuli Tavs damnaSaved.

SeZlebisdagvarad obieqturad unda ganisazRvros, Tu romeli

sasamarTlo saqme SeirCes gasaSuqeblad da ra SemTxvevaSi

aRiniSnos reportaJSi pirovnebis saxeli. ar unda gamoqveyndes

eWvmitanilis an braldebulis saxeli an sxva saidentifikacio

maxasiaTebeli, Tu es sazogadoebriv interess ar ukavSirdeba.

Page 29: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

2 9

saWiroa sifrTxilis gamoCena iseT SemTxvevebSi, rodesac

danaSaulis Camdeni piris vinaobis gamoqveynebiT policia

Seityobs informacias Cadenili danaSaulis Sesaxeb. rogorc wesi,

aseTi informacia policiis an prokuraturis Carevamde ar unda

gamoqveyndes. Tumca, es wesi ar moqmedebs maSin, roca aRniSnuli

qmedebis Sesaxeb informirebulia farTo wre, an roca aseTi

qmedeba sazogadoebriv interess ukavSirdeba.

Tu eWvmitanilis, braldebulis an gasamarTlebuli piris

adrindel braldebas kavSiri ara aqvs mis amJamindel qmedebasTan,

amis Sesaxeb ar unda aRiniSnos gavrcelebul informaciaSi (dania).

rogorc wesi, gaumarTlebelia damnaSaveTa an msxverplTa

vinaobisa da fotoebis gamoqveyneba ubeduri SemTxvevebis,

sisxlis samarTlis danaSaulis, Ziebis an sasamarTlo procesis

amsaxvel masalaSi. TiToeul aseT SemTxvevaSi yuradRebiT unda

aiwon-daiwonos sazogadoebis ufleba _ flobdes informacias da

adamianis piradi cxovrebis pativiscemis ufleba. ubeduri

SemTxvevebisa da danaSaulebis Sedegad dazaralebul pirebs

ufleba aqvT, ar gamJRavndes maTi saxelebi. ubeduri SemTxvevis

an danaSaulis Sesaxeb informaciis gadmocemisas, dazaralebulis

vinaobis identificireba araarsebiTia, garda im SemTxvevebisa,

rodesac saqme cnobil pirovnebas an sazogadoebriv interess

ukavSirdeba. rac Seexeba naTesavebs, romlebsac araferi aqvT

saerTo momxdarTan, maTi legitimuri piradi xelSeuxeblobis

ufleba prioritetulia sazogadoebis uflebasTan SedarebiT _

flobdes informacias. gaumarTlebelia damnaSave pirisa da misi

ojaxis wevrebis vinaobis gamJRavneba, roca sasxlis samarTlis

saqmis Sesaxeb informacia am piris gardacvalebis Semdeg

qveyndeba. aseT dros unda dadgindes, warmoadgens Tu ara esa Tu

is SemTxveva kriminaluri ambis nawils da aris Tu ara damnaSave

piri cnobili pirovneba (germania).

Page 30: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 0

danaSaulis Sesaxeb reportaJebSi eWvmitanilis an damnaSavis

religiuri, eTnikuri Tu sxva umciresobisadmi kuTvnileba

mxolod im SemTxvevaSi unda aRiniSnos, Tu es mniSvnelovania

gadmocemuli ambis gasagebad (germania).

danaSaulis SemTxvevaSi pirovnebis gvaris an sxva

saidentifikacio maxasiaTeblis gamoqveyneba mxolod maSin

aris gamarTlebuli, roca es sazogadoebriv interess

ukavSirdeba. pirovnebis vinaoba ar unda gamJRavndes sasamarTlo

procesis dawyebamde, Tu danaSaulis xasiaTi an dainteresebuli

mxare myar safuZvels ar iZleva (fineTi).

gansakuTrebiT erideT udanaSaulobis prezumfciis darRvevas

kriminaluri da sasamarTlo saqmeebis gaSuqebis dros.

xazgasmiT aRniSneT, rom eWvmitanili braldebulad ar unda

gamocxaddes manam, vidre sasamarTlos gadawyvetileba ZalaSi

ar Seva. kargi Jurnalisturi praqtika gulisxmobs

im sasamarTlo procesis Sedegis gamoqveynebas, romlis

mimdinareobis Sesaxeb manamde iuwyeboda presa.

sagzao SemTxvevebisa da danaSaulebis gaSuqebisas Jurnalistma

yovelTvis unda gaiTvaliswinos dazaralebulTa da maTi

axloblebis interesi. nu daasaxelebT dazaralebuli an

dakarguli piris vinaobas, vidre momxdaris Sesaxeb ar iqnebian

informirebuli maTi axloblebi. gansakuTrebuli windaxeduloba

gamoiCineT mwuxarebaSi da gauwonasworebel mdgomareobaSi

myofi adamianebis mimarT.

sasamarTlo da kriminaluri reportaJis momzadebisas,

gamoiCineT sifrTxile, roca saqme saxelebisa da fotosuraTebis

da sxva aSkara saidentifikacio niSnebis gamoyenebas exeba.

gansakuTrebuli windaxedulobaa saWiro ZiebaSi myofi da

arasrulwlovan damnaSaveebTan dakavSirebuli saqmeebis gaSuqebis

dros. Tavi aarideT vinaobis gamJRavnebas, Tu es samarTliani

informaciis gavrcelebis aucileblobas ar ukavSirdeba

(norvegia).

Page 31: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 1

eWvmitanili piri ar unda gamocxaddes braleulad manam,

vidre ar gamocxaddeba sasamarTlos gadawyvetileba.

arasrulwlovanTa momavlis interesebidan gamomdinare,

SeZlebisdagvarad ar unda gamoqveyndes maTi vinaoba da

fotosuraTebi, roca saqme mcire danaSaulis SemTxvevebs exeba.

oficialuri gamocxadebisa da iuridiuli argumentaciis gareSe,

Jurnalistma winaswar ar unda gamoaqveynos sasamarTlos

gadawyvetileba.

oficialuri gamoZiebisa da sasamarTlo procesis Sesaxeb

reportaJis mizania, danaSaulis Cadenis, gamoZiebisa da

sasamarTlos ganaCenis Sesaxeb sazogadobisaTvis amomwuravi da

miukerZoebeli informaciis miwodeba. sasamarTlos

gadawyvetilebis gamocxadebamde piri udanaSaulod iTvleba.

gadawyvetilebis gamocxadebamde romelime mxaris damnaSaved

warmoCena an gamocxadeba ewinaaRmdegeba konstituciur wesebs,

romelic pirovnebis Rirsebis dacvisken aris mimarTuli da

damnaSave pirebzec vrceldeba.

reportaJis teqstSi mkveTrad unda iyos gamijnuli eWvi da

damtkicebuli braleuloba.

im SemTxvevaSic ki, rodesac danaSaulis Camdeni piris vinaoba

sazogadoebisTvis cnobilia, sasamarTlo ganaCenis

gamocxadebamde is ar unda gamocxaddes braldebulad.

Tu apelaciis gaSuqebisas saxeldeba pirTa vinaoba da sxva

saidentifikacio niSnebi, unda gamoqveyndes apelaciis

gadawyvetilebac, Tu es ar ewinaaRmdegeba Sesabamisi piris

kanonier interesebs. es rekomendacia Sewyvetil sisxlis

samarTlis gamoZiebebzec vrceldeba.

samarTlebrivi procesis Sesaxeb kritikuli komentarebi unda

gaimijnos sasamarTlo procesis Sesaxeb reportaJisgan (germania).

Page 32: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 2

gamoZiebisa da sasamarTlo procesis mimdinareobisas Jurnalists

unda axsovdes, rom eWvmitanili piri udanaSaulod iTvleba

sasamarTlo gadawyvetilebis gamotanamde. man ar unda

gaavrcelos iseTi informacia, romelic eWvmitanil pirovnebas

damnaSaved warmoaCens manam, sanam ar arsebobs sasamarTlos

gadawyvetileba misi braleulobis Sesaxeb.

ganzrax Tu uneblieT, Jurnalistma ar unda Seqmnas eWvmitanilis

iseTi imiji, romelic sasamarTlos gadawyvetilebamde mas

damnaSaved warmoaCens.

braldebulis gamarTlebis SemTxvevaSi Jurnalistma xazgasmiT

unda aRniSnos es faqti da miuTiTos adre gamoqveynebuli yvela

statia (italia).

rodesac arsebobs imis niSnebi, rom eWvmitanili ar aris

damnaSave, misi gvari da fotosuraTi arc erT SemTxvevaSi

ar unda gamoqveyndes.

rogorc wesi, dauSvebelia naTesavebisa da im pirebis vinaobisa da

fotosuraTebis gamoqveyneba, romelTac araferi akavSirebT

danaSaulTan.

socialuri reabilitaciis interesebidan gamomdinare, pirTa

vinaoba da fotosuraTebi ar unda gamoqveyndes sisxlis

samarTlis procesis dasrulebis Semdeg (germania).

Page 33: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 3

piradi gamorCena

Jurnalisti borotad ar iyenebs sityvis Tavisuflebas da ar

sargeblobs Tavisi profesiiT miniWebuli SesaZleblobebiT

sakuTari gamorCenis, piradi urTierTobebis damyarebisa da

ambiciebis dakmayofilebis mizniT... ar iyenebs Tavis saxelsa da

profesias sareklamo an komerciuli miznebisTvis (bulgareTi).

Jurnalistma uari unda Tqvas nebismier Txovnaze, funqciasa Tu

Semosavalze, romelic eWvqveS daayenebda mis damoukideblobas

da profesiul xelSeuxeblobas. man ar unda gamoiyenos Tavisi

profesiuli statusi piradi sargeblis misaRebad (portugalia).

Jurnalistma borotad ar unda gamoiyenos Tavisi profesia

sareklamo mizniT, ar miiRos finansuri saxis pirdapiri an

arapirdapiri saCuqari pirovnebisgan, romelic dainteresebulia

reklamiT da uari Tqvas iseTi masalis gamoqveynebaze, romelic

Seicavs farul reklamas...

Jurnalistma ar unda gamoiyenos Tavisi Jurnalisturi

privilegiebi piradi mdgomareobis gasaumjobeseblad

(CexeTis respublika).

profesiuli damoukideblobis dacvis mizniT, informaciis

gamoqveynebis an gamouqveyneblobis gamo, akrZalulia,

Jurnalistma an misi ojaxis wevrma miiRos esa Tu is sargebeli.

dauSvebelia iseTi masalis gamoqveyneba, romelic farul

reklamas Seicavs (poloneTi).

Jurnalisti, pirvel rigSi, pasuxismgebelia mkiTxvelis,

msmenelisa da mayureblis winaSe. is ar unda monawileobdes iseT

sakiTxebSi, romlebic dakavSirebulia pirad gamorCenasTan...

Jurnalistma borotad ar unda gamoiyenos Tavisi mdgomareoba

da ar miiRos Semosavali, romelic Crdils miayenebs mis

Page 34: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 4

damoukideblobas an SeuZlebels gaxdis mis moRvaweobas,

profesiuli eTikis principebis Sesabamisad (fineTi).

sagamomcemlo da Jurnalisturi moqmedebis Tavisufleba

SesaZloa, SeizRudos, Tu redaqtori an mTlianad redaqcia iRebs

SeTavazebebs an saCuqrebs, romelTa Rirebuleba aRemateba

sazogadoebaSi miRebuli profesiuli etiketis farglebs

(germania).

redaqciis TanamSromlebma ar unda gamoiyenon TavianTi

Tanamdeboba piradi sargeblis mosapoveblad (norvegia).

oficialuri dakveTis Sesruleba Seuracxmyofelia

Jurnalisturi eTikisTvis (poloneTi).

interesTa konfliqti

Jurnalisti ar iRebs Semosavals sajaro samsaxurSi an kerZo

sawarmoSi, sadac SesaZloa, isargeblon Jurnalistis statusiT,

gavleniT an kavSirebiT (safrangeTi).

redaqciis TanamSromeli ar unda eweodes iseT saqmianobas,

romelic ewinaaRmdegeba mis Jurnalistur saqmianobas. man Tavi

unda aaridos ormag funqciebs, rac Seamcirebs misdami ndobas

(norvegia).

eTikurad SeuTavsebelia, piri erTdroulad muSaobdes

Jurnalistikasa da sareklamo biznesSi (espaneTi).

Jurnalistma ar unda gamoaqveynos informacia iseT obligaciebsa

Tu wilze, romlis mimarTac mas an misi ojaxis wevrebs aqvT

mniSvnelovani finansuri interesi (espaneTi).

Page 35: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 5

nebismier SemTxvevaSi miuRebelia, erTdroulad eweode

Jurnalistur da sxva saxis saqmianobas, romelic SeuTavsebelia

informaciis deontologiasTan, rogoricaa sareklamo samsaxuri,

sazogadoebasTan urTierTobebis saagento, sajaro Tu kerZo

dawesebuleba (katalonia).

Jurnalistis profesiul statusTan SeuTavsebelia nebismieri

Tanamdebobis dakaveba samTavrobo, sakanonmdeblo an sasamarTlo

organoebSi, iseve rogorc politikur organizaciebSi.

Jurnalisti aRiarebs, rom misi Jurnalisturi saqmianoba mas

Semdeg mTavrdeba, rac igi iaraRs aiRebs xelSi (ruseTi).

saavtoro uflebebis dacva

Jurnalisti ar mimarTavs plagiats da yovelTvis miuTiTebs, vin

aris gamoyenebuli masalis avtori (bulgareTi).

eTikuri Jurnalisturi praqtika daculi unda iyos sxvaTa

naSromis gamoyenebisas. im SemTxvevaSic ki, roca saqme saavtoro

uflebebis dacvas ar exeba da Jurnalisti sargeblobs ukve

gamoqveynebuli informaciiT, eTikuria avtoris vinaobis

miTiTeba (fineTi).

saavtoro uflebis dacva erT-erTi ZiriTadi eTikuri normaa.

faruli Tu Ria plagiati am normis dauSvebeli darRvevaa.

aRniSnuli norma vrceldeba rogorc Jurnalistis, aseve sxva

profesiis pirTa naSromebzec. avtoris nebarTvis gareSe

dauSvebelia rogorc teqstis gadakeTeba an masalis gamoyeneba,

aseve sxva Jurnalistis saavtoro ideebis miTviseba (poloneTi).

plagiati dauSvebelia. kolegis naSromis nebismieri saxiT

gamoyenebisas, Jurnalisti miuTiTebs avtoris gvars (ruseTi).

Page 36: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 6

reklama

reklama ise unda iyos mowodebuli, rom ar moxdes misi

faqtobriv informaciasTan gaigiveba (belgia).

sareklamo gancxadebebi, fotoebi da naxatebi

unda aRiqmebodes, rogorc reklama.

reklama, romelic saredaqcio statias waagavs, iseTi SriftiT da

formiT unda daibeWdos, rom misi gansxvaveba arasareklamo

sagazeTo an saJurnale masalisgan araregularulma mkiTxvelmac

ki SeZlos. aseTi masala garkveviT unda aRiniSnos,

sityviT `reklama~.

Tu reklamis teqstSi garkveviT ar Cans, Tu vin aris reklamis

SemkveTi, misi vinaoba TvalsaCino adgilas unda daibeWdos.

analogiuri wesi vrceldeba sareklamo CanarTebsa da nebismier

sxva publikaciaze, romelic dafinansebulia kerZo fizikuri da

iuridiuli pirebis an dawesebulebebis mier da pirad, komerciul

an politikur interess gamoxatavs.

saTanadod unda aRiniSnos avtoris vinaoba, rodesac CanarTi

an specialuri publikacia moicavs informacias, romlis

gavrcelebiT Tavad avtoria dainteresebuli. sazogadoebasTan

urTierTobis (PR) samsaxurebis teqstebi, romlebic arsebiTad

reklamas ukavSirdeba, Sesabamisad unda dasaTaurdes

an gamoqveyndes ise, rom SesaZlebeli iyos maTi ZiriTadi

arasareklamo teqstisgan gansxvaveba, raTa ar moxdes

mkiTxvelis SecdomaSi Seyvana (germania).

yvelas aqvs ufleba, miiRos zusti informacia, romelic

mkafiodaa gamijnuli sareklamo gancxadebisgan da aravis

interess ayenebs zians. sareklamo gancxadeba Sesabamisi aRniSvnis

saSualebiT iolad sacnobi unda iyos... Jurnalistma saSualeba

unda misces xalxs, sagazeTo masala sareklamo gancxadebisgan

gaarCios (italia).

Page 37: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 7

redaqciam unda uaryos reklamisa da saredaqcio masalis

gamijvnis sawinaaRmdego nebismieri mcdeloba; uari Tqvas iseT

reklamaze, romelic waagavs an iyenebs saredaqcio masalas,

agreTve, iseT reklamaze, romelic zians ayenebs redaqciis

xelSeuxeblobasa da presis damoukideblobas (norvegia).

saTauri, foto

saTauri, lidi, garekani, ilustraciebis titrebi, gamocemis

ukeT gayidvis mizniT darTuli posterebi da sxva saprezentacio

masala publikaciis Sinaarss unda Seesabamebodes.

amasTanave, foto da audiomasala unda iyos namdvili.

momxmarebelma unda icodes, dokumenturia Tu yalbi esa Tu is

masala...

sifrTxilea saWiro fotomasalis gamoqveynebisas. ilustracia ar

unda gamoiyenebodes araswori mniSvnelobiT da ar unda iyos

Seuracxmyofeli Sesabamisi mxarisTvis. gansakuTrebuli

sifrTxilea saWiro ubeduri SemTxvevebis an danaSaulis

msxverplTa fotoebis gamoqveynebisas (fineTi).

imisaTvis, rom ilustraciam SecdomaSi ar Seiyvanos mkiTxveli,

rekomendirebulia, ganmartebuli iyos:

_ damatebiTi ilustracia;

_ stilizebuli ilustracia (teqstis mxatvruli gaformeba);

_ fotomontaJi an originalis sxva saxiT alteracia (slovenia).

simboluri mniSvnelobis fotos titrze garkveviT unda iyos

aRniSnuli, rom foto ar aris dokumenturi.

mkiTxvelis SecdomaSi Seyvanis Tavidan acilebis mizniT,

aradokumenturi ilustracia, gansakuTrebiT fotosuraTi,

Page 38: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 8

Sesabamisi aRniSvniT unda gamoqveyndes. ilustraciis saTaurSi an

TandarTul titrSi garkveviT unda aRiniSnos:

_ damxmare da saCvenebeli ilustraciebi (nebismieri saxis

motivaciis pirobebSi);

_ simboluri ilustraciebi (rekonstruirebuli suraTebi,

grafikuli naxatebi, mxatvris dasuraTeba da sxva);

_ fotomontaJi da sxva saxis kolaJebi (germania).

gansakuTrebuli yuradReba unda mieqces iseT SemTxvevebs, roca

ilustraciis gamoyeneba misi Tavdapirveli mniSvnelobiT ar

xdeba. dauSvebelia manipulacia, radganac is mcdar Sexedulebebs

warmoSobs. fotomontaJi specialuri niSniT an suraTze

xelweriliT unda aRiniSnos (latvia).

Jurnalistma ar unda gamoaqveynos xelovnurad saxeSecvlili

fotosuraTebi, ilustraciis qveS araswori xelmowerebi,

ramac SesaZloa, Seuracxyos fotoze aRbeWdili adamiani.

Jurnalistma ar unda gamoiyenos audio da vizualuri montaJi,

ramac SesaZloa, informaciis arsi da Tavad faqti daamaxinjos.

es debuleba ar vrceldeba karikaturebis, komiqsebisa da

SarJebis gamoqveynebaze (litva).

daicaviT Jurnalisturi fotos sandooba. dokumenturi

foto ise ar unda Seicvalos, rom man araadekvaturi

STabeWdileba Seqmnas. saxecvlili fotos gamoyeneba dasaSvebia

mxolod ilustraciis saxiT, Tu aSkaraa, rom aRniSnuli

ilustracia kolaJs warmoadgens (norvegia).

Page 39: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

3 9

sazogadoebrivi azris kvleva

rekomendirebulia, gamoqveyndes kvlevis meTodebi:

Tu ramdenma pirma gasca kiTxvars pasuxi, kvlevis

Catarebis dro da damkveTi (slovenia).

arCevnebi

obieqturi, Tavisufali da gawonasworebuli informaciis

miwodebis mizniT, Jurnalistebs aqvT ufleba, winasaarCevno

Sexvedrebis gaSuqebisas, gaavrcelon is mosazrebebic, romlebic

maT pirad Sexedulebebs ar Seesabameba (slovenia).

Jurnalisturi samarTlianobis, informaciis Tavisuflebis,

demokratiuli partiebisTvis Tanabari SesaZleblobebis

Seqmnis interesidan gamomdinare, gazeTebma da Jurnalebma

arCevnebis gaSuqebis procesSi unda gamoaqveynon is

Sexedulebebic, romelTac Tavad ar iziareben.

analogiuri politika reklamazec vrceldeba,

romelic aseve warmoadgens presis Tavisuflebis

fundamentur princips (germania).

Page 40: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

TviTregulirebis

meqanizmebi

Page 41: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 2

Page 42: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 3

yvela erisaTvis, romelic axlo warsulSi gaTavisuflda

totalitaruli reJimisagan, problemas zedmet SezRudvasa da

zedmet Caurevlobas Soris balansis gamonaxva warmoadgens. sajaro

moxeleebi, politikosebi, gamomcemlebi, Jurnalistebi da saerTod,

mediis momxmareblebi ar arian miCveulni obieqturi informaciis

miwodebas, kompromisebze wasvlas da ver iTaviseben, Tu raoden

aucilebelia adamianis uflebaTa dacvisaTvis TviTregulirebis

meqanizmebis Seqmna.

savsebiT bunebrivia, rom yofil sabWoTa qveynebSi Jurnalistebi

Tavs arideben sazogadoebis winaSe pasuxismgeblobas, radgan mas

saxelmwifos mxridan kontrolTan aigiveben. martivad rom vTqvaT,

isini uars amboben eTikis kodeqsze. maT surT, rom iyvnen

Tavisufalni da TviTSemoqmedni. maT TavianTi Tavi politikuri

arenis Semoqmedebad da msaxiobebad warmoudgeniaT da ara

informaciis mompoveblebad da gamavrcelebleblad.

Sedegad viRebT konfliqts.

vfiqrob, qarTulma mediam reformaze unda izrunos da mTlianad

qveynis reformirebasac Seuwyos xeli.

mediis angariSvaldebulebis

sistemebi

Jan klod bertrani

parizis universitetis profesori

rekomendaciebi

Page 43: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 4

mediis angariSvaldebulebis sistemebis popularizaciis mizniT,

saWiroa saqarTveloSi sainformacio-saganmanaTleblo kampaniis

Catareba, rac, pirvel rigSi, Jurnalistur da politikur wreebSi

unda daiwyos da sazogadoebaSi ganivrcos. rodesac sazogadoebas

ara aqvs motivacia, organizacia da is Tavs uZlurad grZnobs,

mas verc iniciativis gamoCenas mosTxov. Tumca, meores mxriv,

Tavisuflebas da pasuxismgeblobas yvela sakmaod iolad

aRiqvams. problema Tavisuflebis da pasuxismgeblobis

urTierTdamokidebulebis gaazrebaa.

rac Seexeba konkretul rekomendaciebs, Jurnalistebisa da

Jurnalisturi asociaciebis mier eTikis kodeqsis SemuSavebis da

mowonebis Semdeg, is cnobili unda gaxdes sazogadoebisTvisac.

momavalSi kodeqsma ormagi funqcia unda Seasrulos:

erTi mxriv, daexmaros Jurnalistebs, Tavi profesionalTa

gundis wevrebad igrZnon, solidaroba gamoucxadon

erTmaneTs da rogorc mniSvnelovanma socialurma jgufma,

sazogadoebis gajansaRebisTvis ibrZolon;

meores mxriv, saSualeba misces sazogadoebas, icodes, Tu ras

unda moelodes patiosani da obieqturi mediisagan.

am procesSi Cven SesaZloa, ori varianti ganvixiloT: presis

ombudsmenis Tanamdebobis SemoReba da presis sabWos Seqmna.

pres ombudsmeni

presis ombudsmeni, romelsac mediis mesakuTreebi da mediis

warmomadgenlebi erToblivad niSnaven, xels Seuwyobs mediis

angariSvaldebulebis koncefciis Camoyalibebasa da mis

popularizacias. yvela sxva qveynis magaliTze SeiZleba iTqvas, rom

gacilebiT iolia presis ombudsmenis institutis funqcionirebis

Page 44: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 5

dawyeba, vidre presis sabWosi, romelic imave mizans emsaxureba.

amasTanave unda gaviTvaliswinoT, rom ombudsmenis instituti

mediis angariSvaldebulebis sam sxvadasxva sistemas gulisxmobs:

I. amerikuli modeli _ calkeuli gazeTebis da samauwyeblo

kompaniebis mier daniSnuli `mkiTxvelTa advokati~, romelic

iRebs da ixilavs mkiTxvelTa sarCelebs da angariSs akeTebs

maTze. es modeli SeiZleba misaRebi iyos saqarTvelosTvis,

sadac mediis mxolod mcire nawilia dainteresebuli,

daicvas xarisxi da aiRos pasuxismgebloba.

I I . Sveduri modeli _ presis sabWos specialuri agenti, romelic

filtravs saCivrebs: ixilavs martiv saCivrebs, xolo gacilebiT

seriozulebs gansaxilvelad presis sabWos ugzavnis.

I I I . mesame modeli _ saxalxo damcvelis me-18 saukunis Sveduri

tradicia, romelic arsSi saxalxo damcvelis institutis

saqarTveloSi moqmed princips gulisxmobs. am modelTan yvelaze

axloa samxreT afrikuli gamocdileba, sadac ombudsmens zurgs

umagrebs saapelacio komiteti, presis sabWos analogiuri

organo.

imisaTvis, rom presis ombudsmenma mTeli qveynis masStabiT

operatiulad, samarTlianad da sajarod Seasrulos dakisrebuli

funqciebi, mas aparati da soliduri biujeti esaWiroeba.

saxelmwifom upirobod unda gamoyos Tanxebi.

da bolos, erTi pirovneba, rac ar unda kargad SeirCes is,

sadavo sakiTxebis gadawyvetisas, SezRudulia socialurad

araerTgvarovan qveyanaSi. aqedan gamomdinare, aucilebelia

presis sabWos msgavsi organo, romelic ombudsmens zurgs

gaumagrebs da saapelacio funqcias Seasrulebs.

Page 45: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 6

presis sabWo

umetes demokratiul qveynebSi presis sabWo aris nebayoflobiTi,

sami subieqtis (mesakuTreebi, Jurnalistebi, sazogadoebis

warmomadgenlebi) monawileobiT Seqmnili organo, romlis mizania:

daicvas presis Tavisufleba;

ganixilos mediis winaaRmdeg Semosuli saCivrebi.

am models araferi aqvs saerTo egvipteSi arsebul presis umaRles

sabWosTan, romelic cenzuris saSualebaa xelisuflebis xelSi.

presis sabWo arc gamomcemlebisTvis da mauwyebelTaTvis

gankuTvnili pres klubia da arc JurnalistTa kavSirisa Tu

asociaciis mier Seqmnili sadisciplino komisia.

ramdenime gamonaklisis garda, dReisaTvis demokratiul qveynebSi

presis sabWoebi moqmedeben. zogierTi profesionali, gansakuTrebiT

amerikis SeerTebul StatebSi, uaryofs presis sabWos, radganac mas

presis tribunalad miiCnevs. Tumca, presis sabWo ar iyenebs damsjel

RonisZiebebs, garda imisa, rom sakuTari poziciis gamoqveynebas

moiTxovs (gamonaklisia SvedeTi, sadac jarima tiraJis mixedviT

ganisazRvreba). meore mxriv, presis sabWos bevri mimzidveli mxare aqvs:

_ es aris mudmivmoqmedi demokratiuli instituti, romelic

Tavad mediis mieraa Seqmnili;

_ mas SeuZlia imoqmedos rogorc adgilobriv, regionalur da

erovnul doneze, aseve saerTaSorisoze;

_ igi sociumis sam ZiriTad subieqts aerTianebs da

uflebamosilia, isaubrobs maTi saxeliT;

_ ramdenadac igi naklebad asrulebs saarbitraJo sasamarTlos

funqciebs, misi sxva funqciebi sakmaod mravalferovania;

_ SesaZloa, is mediis angariSvaldebulebis sistemis

araformaluri qselis centri gaxdes.

qarTuli presis sabWos modeli ar unda daeyrdnos SvedeTisa da

samxreT afrikis gamocdilebas. saqarTveloSi jer ar arsebobs

Jurnalistebis, redaqtorebisa da gamomcemlebis msxvili

gaerTianebebi asociaciebis saxiT. qarTuli sabWo SesaZloa,

Page 46: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 7

daeyrdnos kanadis gamocdilebas. kanadaSi, 44 gazeTis arsebobis

pirobebSi, ontarios presis sabWom funqcionireba 8 gazeTis bazaze

daiwyo. SesaZloa, Tavdapirvelad seriozulma gamocemebma Seqmnan

presis sabWo, romelsac momavalSi sxvebic SeuerTdebian.

rogorc wesi, sabWoSi warmodgenili unda iyos rogorc beWdviTi,

aseve samauwyeblo media. mas Semdeg, rac sabWos wevrTa ricxvi

gaizrdeba, unda ganisazRvros warmomadgenelTa SerCevis wesi,

wevrTa raodenobam 20-30 kacs ar unda gadaaWarbos.

sabWos wevrTa mesamedi an Tundac naxevari ar unda iyos

raimenairad dakavSirebuli mediasTan.

saqarTveloSi presis sabWos unda hqondes Semdegi upiratesobani:

Seesabamebodes sxva evropuli qveynebis sabWoebs, romlebic

gawevrianebulni arian evropis damoukidebel presis sabWoebis

aliansSi.

rogorc yvelgan, mediaSic da sazogadoebaSic, gaaerTianos

sxvadasxva jgufebi, mediis xarisxis gaumjobesebaze

pasuxismgeblobis gasanawileblad.

presis sabWos erTaderTi misia saCivrebis ganxilva ar unda iyos,

rogorc es umetes sabWoebSi xdeba. Tuki biujeti presis sabWos

saSualebas miscems, mas SeuZlia:

monitoringi gauwios mediaSi eTikis normebis darRvevas da

gaxdes saCivris iniciatori;

iyos mediis interesebis gamxmovanebeli mediis sakiTxebze

mTavrobasTan urTierTobisas;

mxari dauWiros da xeli Seuwyos masobrivi komunikaciis

kvlevebisa da JurnalistebisaTvis treiningebis Catarebas.

presis sabWos Seqmna Tu ombudsmenis daniSvna arsebiTad signalia

sazogadoebisaTvis, Tumca, ar aris uebari saSualeba, romelic

mediaSi arsebul yvela naklovanebas gamoasworebs.

Page 47: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 8 kanada

kanadaSi arsebuli sxva sabWoebis msgavsad, briTiS-kolumbiis presis

sabWo sagazeTo industriis TviTmmarTvelobiTi maregulirebeli

organoa, romlis wevroba yvela gazeTisTvis nebayoflobiTia.

gazeTebis bevri saTemo gaerTianeba masSi gacilebiT adre

gawevrianda, vidre 1995 wels _ briTiS kolumbiisa da iukonis

gazeTebis asociacia (BCYCNA).

dReisaTvis sabWoSi 130-ze meti gazeTia gawevrianebuli,

aqedan 16 briTiS-kolumbias yoveldRiuri, 9 _ saTemo,

xolo 107 _ BCYCNA-is gazeTia.

sabWo daarsda 1983 wels, rodesac federalurma mTavrobam mTels

kanadaSi sagazeTo industriis regulirebis ideis lobireba scada

da sagazeTo industriis liderebma amaSi garkveuli safrTxe

dainaxes.

sabWo mTlianad sagazeTo industriis mier finansdeba. yoveldRiur

gazeTebs wliuri Senatani gazeTis tiraJidan gamomdinare SeaqvT,

xolo saTemo gazeTebi fiqsirebul gadasaxads ixdian.

sabWos hyavs aRmasrulebeli direqtori, xolo Tavad sabWo

yovelkvartalurad ikribeba.

briTiS-kolumbiis presis sabWo

Page 48: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

4 9

sabWos wevroba xelsayrelia Semdeg garemoebaTa gamo:

igi icavs mis wevrebs sasamarTlo ganxilvebisgan, vinaidan saCivari

gansaxilvelad sabWoSi Sedis. mosarCele werilobiT adasturebs

Tavis nebas, sakiTxis am gziT gadawyvetis Taobaze. miukerZoebeli

da samarTliani sabWos mier saCivris ganxilva gazeTebs saSualebas

aZlevs, dazogon dro da Tanxebi, aseve Tavidan aicilon

garTulebebi. dauSvebelia, sabWoSi romelime mxaris interesi

advokatma warmoadginos.

mas Semdeg rac, presis sabWom saapelacio funqcia SeiZina,

sabWos mier saCivris ganxilva, sasamarTlosTan SedarebiT,

iaffasiani alternativa gaxda.

amasTanave sabWo icavs medias mTavrobis mxridan Carevisgan, aseve

uzrunvelyofs informaciis xelmisawvdomobas.

sabWos ZiriTadi kanoni adgens mis ZiriTad miznebsa da amocanebs :

presis Tavisuflebis dacva;

sazogadoebisa da presis warmomadgenlebs Soris Suamavlis

rolis Sesruleba;

Jurnalistikis umaRlesi standartebis, profesionalizmis da

eTikuri normebis ganmtkiceba;

sazogadoebis mxridan Semosuli saCivrebis ganxilva da presis

mier informaciis Segrovebasa da Tvalsazrisis miwodebasTan

dakavSirebuli SeniSvnebis gaTvaliswineba;

im SemTxvevebis ganxilva da moxseneba, romlebic sajaro

informaciis xelmisawvdomobis SezRudvas exeba;

mTavrobasTan da sxva struqturebTan urTierTobisas presis

sabWos interesebis warmodgena;

sabWos saqmianobis Sesaxeb perioduli angariSebis gamoqveyneba

da sxva presis sabWoebTan informaciis gacvla;

Page 49: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 0

presis sabWos sxdomebi araformalur xasiaTs atarebs da is Riaa

sazogadoebisaTvis. sxdomaze aravis ar moeTxoveba ficis dadeba da

aseve ar xdeba sxdomebis stenogramireba.

sxdomaze mosarCeles pirveli sityvis ufleba eZleva, rasac gazeTis

warmomadgenlis gamosvla mosdevs. orive mxares gasaCivrebis

Tanabari ufleba gaaCnia, aseve orive mxares SeuZlia, moiTxovos

saTanado mtkicebulebebis warmodgena. sabWos wevrebs SeuZliaT,

orive mxares mimarTon SekiTxvebiT.

mosmenis Semdgom, sabWom unda gamoitanos gadawyvetileba.

gadawyvetilebaSi miTiTebulia monacemebi momCivanisa

da gazeTis Sesaxeb. gazeTi movalea, srulad gamoaqveynos sabWos

gadawyvetileba.

sabWos hyavs 11 direqtori, romelTagan 6 sazogadoebis

warmomadgenelia, xolo danarCeni 5 daniSnulia media industriis

mier. sabWos Tavmjdomare da misi moadgile yovelTvis sazogadoebis

warmomadgenlebi arian.

sabWos wevrebi, romlebic sazogadoebas warmoadgenen, Rebuloben

dRiur gasamrjelos sxdomebSi monawileobis mixedviT, maT aseve

unazRaurdebaT xarjebi, roca mediis mier daniSnul wevrebs

mxolod xarjebs unazRaureben.

sabWos wevrebi Tavis uflebamosilebas 4 wlis vadiT axorcieleben,

aqedan 2 weli garantirebulia, xolo Semdegi 2 wliT SeiZleba,

kidev airCion. wevrTa rotacia xdeba teritoriuli principiT,

raTa sabWoSi briTiS-kolumbias teritoriaze arsebuli yvela

regionis warmomadgenloba moxvdes.

Page 50: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 1didi britaneTi

presis saCivrebis komisia aris damoukidebeli subieqti, romelic

muSaobs sazogadoebis warmomadgenelTa, moqalaqeTa im saCivrebze,

romlebSic gamoTqmulia raime saxis pretenzia Jurnal-gazeTebSi

gamoqveynebuli masalebis SinaarsTan dakavSirebiT.

praqtikis kodeqsi aris TviTmmarTvelobis sistemis sayrdeni presis

saCivrebis komisiis saxelmZRvanelo dokumenti. kodeqsi

presindustriis warmomadgenelTa mier aris Seqmnili da presis

saCivrebis komisiis mier ratificirebuli. periodulad

mas redaqtorTa komiteti ixilavs da xvews. komisia ki sabolood

amtkicebs cvlilebebs.

2000 wlisaTvis komisiam daasrula 2,225 saCivris Seswavla, sadac

aTidan eqvsi saCivari _ faqtebis sizustes, rvidan erTi ki piradi

cxovrebis xelyofas Seexeboda. yvela saCivari ganixileboda

praqtikis kodeqsze dayrdnobiT. am kodeqss, romelic Tavad

redaqtorebis mier aris SemuSavebuli, uerTdeba didi britaneTis

yvela saerTo nacionaluri da regionaluri beWdviTi media da masSi

Camoyalibebulia is principebi, romlebic informaciis mopovebasa

da gavrcelebas ukavSirdeba. es kodeqsi aseve uzrunvelyofs iseTi

daucveli jgufebis dacvas, rogorebicaa bavSvebi, pacientebi da

diskriminaciis riskis winaSe mdgomi pirebi.

presis saCivrebis komisia

Page 51: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 2

presis saCivrebis komisiis mTavri mizania daexmaros im moqalaqeebs,

romlebsac raime saxis pretenzia uCndebaT presis saSualebebis

mimarT. am funqciis efeqturad ganxorcielebis uzrunvelyofis

mizniT, komisia reagirebs operatiulad da yovelgvari gadasaxadis

gareSe.

garda imisa, rom komisiisaTvis mimarTva ufasoa da moqalaqes

ar esaWiroeba iuridiuli konsultanti an advokati,

sagazeTo industriis TviTmmarTvelobis mesveurTa efeqturi

muSaobis Sedegad, es saqmianoba tvirTad arc gadasaxadebis

gadamxdelebs awveba.

komisiis mizania winaaRmdegobaTa megobruli da swrafi mowesrigeba.

Tu ar CavTvliT iseT SemTxvevebs, rodesac saxezea kodeqsis raime

saxiT darRvevava. aTidan cxra SemTxvevaSi problema

14 samuSao dReSi regulirdeba.

erT-erTi ZiraTadi amocana komisiis xelmisawvdomobaa. am mizniT

funqcionirebs cxeli xazi, romelic moqalaqeebs saCivrebis

SedgenaSi exmareba, qveyndeba damxmare literatura, maT Soris

umciresobaTa enebzec, moqmedebs internet saiti, teqstponebi

smenadaqveiTebulTaTvis da es informacia 24 saaTis ganmavlobaSia

xelmisawvdomi.

TviTmmarTvelobis warmatebuli muSaobis safuZvelia is,

rom masSi mTeli sagamomcemlo industria monawileobs.

regularulad qveyndeba yvela is mniSvnelovani kritikuli

gadawyvetileba, romelic aTi wlis ganmavlobaSi komisias

gamoutania da mas yvela Jurnal-gazeTi aqveynebs.

rodesac komisiaSi saCivari Sedis, redaqtorebma ician, rom

erTaderTi, rac maT unda moimoqmedon, es praqtikis kodeqsis

principebidan gamomdinare, sakuTari interesis dacvaa. wored es

aris redaqtorebis mxridan kodeqsisadmi erTgulebis gamoxatuleba.

Page 52: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 3

kidev erTi niSani, romelic xazs usvams am kodeqsisadmi

gansakuTrebul damokidebulebas, aris is, rom qveyanaSi moqmedi

Jurnal-gazeTebis redaqtorTa absolutur umetesobas am kodeqsis

principebis erTguleba SromiTi kontraqtebiTac evalebaT.

miuxedavad imisa, rom redaqtorebisTvis gankuTvnili kodeqsi Tavad

redaqtorebis mier aris dawerili, is ar aris sagazeTo industriis

ubralo iaraRi. piriqiT, komisiis wevrTa umravlesoba ar

warmoadgens sagazeTo industriaSi CarTul adamianebs, radgan

komisia upirveles yovlisa, mosarCleTa interesebis dasacavad aris

Seqmnili da igi damoukidebeli organoa. komisiaSi arCevis sistema

uzrunvelyofs masSi sazogadoebis im gamorCeul wevrTa

monawileobas, romlebic pres industriisagan damoukideblebi arian.

Page 53: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 4 samxreT afrika

presis ombudsmenisa da saapelacio komisiispresis ombudsmenisa da saapelacio komisiispresis ombudsmenisa da saapelacio komisiispresis ombudsmenisa da saapelacio komisiispresis ombudsmenisa da saapelacio komisiis

ZiriTadi kanoniZiriTadi kanoniZiriTadi kanoniZiriTadi kanoniZiriTadi kanoni*

1. Sesavali

samxreT afrikis nacionaluri redaqtorebis forums (sanrf),

sazogadoebrivi gazeTebis redaqtorebis forums(sgrf), samxreT

afrikis JurnalistTa federacias (saJf), samxreT afrikis mediis

muSakTa asociacias (samma), samxreT afrikis gazeTebis asociaciasa

(saga) da samxreT afrikis Jurnalebis gamomcemelTa asociacias

(saJga) miaCniaT, rom saCivrebis realurad xelmisawvdomi, obieqturi

da damoukidebeli meqanizmis SemuSavebis gziT SesaZlebelia, ukeT

moemsaxuron sazogadoebas. aseTi meqanizmis SemuSaveba damfuZ-

nebelma iuridiulma pirebma presis ombudsmenisa da saapelacio

komisiis saSualebiT gadawyvites. presis ombudsmeni da saapelacio

komisia uSuamdgomleben, gadaWrian da, saWiroebis SemTxvevaSi,

ganaCens gamoitanen sarCelebze im kodeqsisa da proceduris

mixedviT, romelTac damfuZnebeli iuridiuli pirebi SeimuSaveben.

2. damfuZnebeli iuridiuli pirebis komiteti

2.1. damfuZnebeli iuridiuli pirebi ayalibeben damfuZnebeli

iuridiuli pirebis komitets, romelSic TiToeuli organizacia

Semdegnairad iqneba warmodgenili: or-ori wevri dainiSneba

samxreT afrikis nacionaluri redaqtorebis forumidan (sanrf)

da samxreT afrikis gazeTebis asociaciidan (saga); TiTo-TiTo

wevri _ sazogadoebrivi gazeTebis redaqtorebis

* ibeWdeba SemoklebiT

Page 54: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 5

forumidan(sgrf), samxreT afrikis JurnalistTa

federaciidan(saJf), samxreT afrikis mediis muSakTa

asociaciidan (samma) da samxreT afrikis Jurnalebis

gamomcemelTa asociaciidan(saJga).

damfuZnebeli iuridiuli pirebis komiteti ori wlis vadiT

irCevs Tavmjdomares komitetis Semadgenlobidan.

xmebis Tanabrad ganawilebis SemTxvevaSi, gadamwyveti xma aqvs

Tavmjdomares.

2.2. damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitetis krebas iwvevs

Tavmjdomare, sul mcire, weliwadSi erTxel.

2.3. saga uzrunvelyofs damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitets

samdivno momsaxurebiT da xelmZRvanelobas uwevs presis

ombudsmenisa da saapelacio komisiis finansur saqmianobas

biujetis farglebSi.

damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitetma

oficialurad unda aRiaros ZiriTadi kanoni, SeimuSaos

saxelmZRvanelo kodeqsi da procesualuri kanonebi.

beWdviT mediaSi gamoacxados daniSnuli komisiis wevrebis

nominacia, presis ombudsmenis vakansia da saapelacio komisiis

Tavmjdomaris vinaoba.

presis ombudsmenis, Tavmjdomarisa da saapelacio komisiis

wevrebis SerCevis kriteriumebi:

3.4.1. Tavmjdomare kargad unda icnobdes presis kanons, sasamarTlo

da samarTalwarmoebis praqtikas. mas ekrZaleba mediaSi muSaoba

an am sferoSi finansuri interesebis qona.

3.4.2. presis warmomadgenlebi: eqvs wevrs, romelic miCneulia

jgufad, unda gaaCndes beWdviT mediaSi, gansakuTrebiT –

sagazeTo presaSi, saredaqcio da Jurnalisturi muSaobis

gamocdileba. dasaSvebia maTi gazeTSi muSaoba.

3.4.3. sazogadoebis warmomadgenlebi: eqvsi wevri, romlebic

miCneulia jgufad, unda iyos seriozulad dainteresebuli

Page 55: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 6

sazogadoebaSi beWdviTi mediis, gansakuTrebiT sagazeTo presisa

da misi sazogadoebrivi rolis, Rirebulebis amaRlebiT. maT

ekrZalebaT mediaSi muSaoba an am sferoSi finansuri interesebis

qona.

arc erTi wevri ar unda muSaobdes romelime adgilobriv an

saxelmwifo sakanonmdeblo organoSi an iyos aseTi organos

wevri. ar unda iyos romelime politikuri partiisa da msgavsi

organizaciis wevri.

yvela wevri: orientirebuli unda iyos adamianis uflebebis

dacvaze da esmodes, rom saapelacio komisiis wevroba maTgan

gadawyvetilebebis miRebisas miukerZoeblobas da organuli

samarTlis kanonebisadmi morCilebas moiTxovs. yvela wevri unda

aRiarebdes azris gamoTqmisa da informaciis Tavisuflebas.

3.4.6. mTlianobaSi, saapelacio komisia unda warmoadgendes farTo

warmomadgenlobiT gaerTianebas.

3.4.7. presis ombudsmeni kargad unda icnobdes presis kanons

(umaRles doneze) da SeeZlos kamaTis dros Suamdgomloba. mas

ekrZaleba mediaSi muSaoba an am sferoSi finansuri interesebis

qona.

3.5. Tu raime mizeziT saapelacio komisiis Tavmjdomaris

Tanamdeboba vakanturi darCa, damfuZnebeli iuridiuli pirebis

komitetma vakansiis Sesavsebad xelaxla unda moiwvios Zveli an

Seqmnas axali damniSvneli komisia.

3. damniSvneli komisia

sazogadoebasTan kandidatebis intervius Semdeg, damniSvnelma

komisiam, rogorc sazogadoebis arCeulma:

4.1. damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitetis TavmjdomaresTan

konsultaciis Semdeg, Tanamdebobaze unda daniSnos presis

ombudsmeni;

Page 56: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 7

4.2. Tavmjdomaris da saapelacio komisiis Tormeti wevris xuTi wlis

vadiT daniSvnisas, komisia uzrunvelyofili unda iyos iseTi

eqvsi wevriT, romelsac Jurnalistur da sagamoZiebo saqmeSi

(„presis warmomadgeneli“) saeqsperto da praqtikuli

gamocdileba gaaCnia da aris sazogadoebis wevri

(„sazogadoebis warmomadgeneli“).

presis ombudsmenma damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitetis

yrilobas unda warudginos yovelwliuri angariSi, Tavisi

organizaciis da saapelacio komisiis saqmianobis Sesaxeb.

4. saapelacio komisia

saapelacio komisiis Tavmjdomare uflebamosilia, drodadro

Seqmnas samarTlebrivi komisia, romelic saapelacio komisiis

Tavmjdomarisagan da ori wevrisagan Sedgeba: samarTlebriv

komisiaSi unda Sediodes presis da sazogadoebis TiTo-TiTo

warmomadgeneli. saWiroebis SemTxvevaSi, Tavmjdomares ufleba aqvs,

samarTlebriv komisiaSi airCios presisa da sazogadoebis or-ori

warmomadgeneli. im SemTxvevaSi, Tu ver xerxdeba Sesaferisi wevrebis

SerCeva, saapelacio komisiaSi, kooptaciis wesiT, airCeven pirebs,

romelTac, Tavmjdomaris azriT, analogiuri gamocdileba da

kvalifikacia gaaCniaT. saapelacio komisia gadawyvetilebebs xmebis

umravlesobiT iRebs.

Tuki arsebobs raime faqtori, anda Semosulia saCivari, Tavmjdomare

iwvevs saapelacio komisiis saerTo krebas, saCivaris an presis

ombudsmenis postidan gaTavisuflebisa da vakansiis gamocxadebis

sxva safuZvlis sakiTxis gansaxilvelad.

sanqciebi

eyrdnoba ra sagas wevrebis mier kodeqsis kanondarRvevis Taobaze

moZiebul masalebs an beWdviT saSualebas, romelic nebayoflobiT

Page 57: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 8

gaxda presis ombudsmenis iurisdiqciis subieqti, presis ombudsmeni,

an – apelaciisas – saapelacio komisia, uflebamosilia:

4.1. Sewyvitos saCivris ganxilva.

4.2. gamoucxados mopasuxes ganaCeni, rom igi damnaSavea kodeqsis da

kanonis darRvevaSi;

7.3. brZanos, rom sasjeli da/an gadawyvetileba unda gamoaqveynos

mopasuxem iseTi formiT, rogorc amas presis ombudsmeni an

presis saapelacio komisia daadgens.

ZiriTadi kanonis, kodeqsisa da procesualuri wesebis Secvla

moiTxovs damfuZnebeli iuridiuli pirebis komitetis or mesamedze

metis Tanxmobas, daswrebuli an dauswrebeli kenWisyriT. arc erTi

cvlileba ar Seva ZalaSi, vidre sul mcire 21 dRiT adre komitetis

wevrebs ar daurigdebaT dabeWdili SeniSvnebi SemoTavazebuli

cvlilebebis Taobaze.

10. kontraqtis Sewyveta

10.1. damfuZnebeli iuridiuli pirebis komiteti uflebamosilia,

presis ombudsmenTan yoveli kontraqtis vadis gasvlis Semdeg,

gaauqmos presis ombudsmenis Tanamdeboba da saapelacio komisia.

sarCeli

sarCelis ganxilva da ganaCenis gamotana xdeba araformalurad.

ombudsmenma da monawile mxareebma, SesaZleblobis farglebSi,

yoveli Rone unda ixmaron problemis swrafi da megobruli

daregulirebisaTvis.

termini `mosarCele~ moicavs nebismier pirovnebas an nebismier

asociacias, adamianTa jgufs, korporacias, dawesebulebas, gazeTs,

Page 58: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

5 9

organizacias, sazogadoebas an gaerTianebas, visac sarCeli Semoaqvs,

an nebismier oficialur pirs, romelic werilobiT uflebamosilia

warmoadginos asociacia, adamianTa jgufi, korporacia,

dawesebuleba, gazeTi, organizacia, sazogadoeba an gaerTianeba,

sarCelis Setanisas.

`mopasuxe~ moicavs nebismier pirovnebas, asociacias, adamianTa

jgufs, korporacias, gazeTs an pres-mediis sxva saxeobas, romlis

winaaRmdegac sarCelia Setanili.

presasTan dakavSirebuli sarCelis SemTxvevaSi, mopasuxe unda iyos

gazeTis mflobeli, romelic ganxilvaze moavlens mTavar

redaqtors.

ombudsmenma ar unda miiRos sarCeli:

1. romelic anonimuria, an, misi azriT, aris: TaRliTuri,

frivoluri, Seicavs borot an uxerxul ganzraxvas.

1.5.3. romelic ar Seesatyviseba kodeqsis pirveladi darRvevis

prezumfcias.

sarCelis miRebisTanave, ombudsmenma dauyovnebliv unda

gadaagzavnos is mopasuxesTan da Seecados problemis disputis

meSveobiT gadaWras.

TiToeul dapirispirebul mxares SeuZlia ombudsmenis

gadawyvetilebis gasaCivreba gadawyvetilebis miRebidan Svidi dRis

ganmavlobaSi, an sakasacio komisiis Tavmjdomaris nebarTviT,

gacilebiT xangrZlivi drois Semdeg.

Page 59: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

6 0

3. sakasacio procedura

sakasacio sarCelis Setanis Semdeg, apelantma Svidi dRis

ganmavlobaSi unda warudginos ombudsmens werilobiTi gancxadeba,

romelSic srulad iqneba Camoyalibebuli apelaciis mizezebi.

apelantis werilobiTi gancxadebis asli ombudsmenma gansaxilvelad

unda warudginos meore dapirispirebul mxares, romelsac,

Tavis mxriv, Svidi dRis vadaSi unda warudginos ombudsmenis

gancxadeba, romelSic srulyofiladaa Camoyalibebuli misi

pasuxi apelantis gancxadebaze.

ombudsmenma dauyovnebliv unda gadaugzavnos saapelacios

Tavmjdomares orive werilobiTi gancxadeba, agreTve dokumentacia

da misi gadawyvetilebis asli.

saapelacio komisiis winaSe wardgenisas, dapirispirebul mxareebs

ekrZalebaT iuristebis an sxva pirebis daswreba, magram maT ufleba

aqvT, Tan axldeT mrCevlebi.

5. saapelacio komisiis ganaCeni

ombudsmenma unda uzrunvelyos, rom nebismieri ganaCeni

(gadawyvetileba), am ganaCenis argumentacia da/an saapelacio

komisiis moTxovnebi gadaegzavnos apelantsa da mopasuxes, romelic

gaatarebs saapelacio komisiis mier miRebul direqtivebs da

uzrunvelyofs saapelacio komisiis nebismieri gadawyvetilebis

realizacias.

Page 60: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

6 1estoneTi

ras warmoadgens presis sabWo?ras warmoadgens presis sabWo?ras warmoadgens presis sabWo?ras warmoadgens presis sabWo?ras warmoadgens presis sabWo?

presis sabWo aris presis mierve Seqmnili TviTregulirebis organo,

romelic saSualebas aZlevs presasTan uTanxmoebaSi aRmoCenil

mkiTxvels, konfliqti sasamarTlos Carevis gareSe moagvaros.

presis sabWo aris warmomadgenlobiTi kreba, romlis SemadgenlobaSi

arian rogorc mediis, aseve sxva seqtoris warmomadgenlebi.

estoneTis presis sabWo 9 wevrisagan Sedgeba, romlebic mediisa

da sazogadoebis sxva seqtorebis warmomadgenlebi arian.

ZiriTadSi presis sabWo ixilavs mkiTxvelTa saCivrebs, romlebic

beWdviT gamocemebSi gamoqveynebul masalebze Sedis. rogorc wesi,

presis sabWos sxdomebi TveSi erTxel imarTeba. sasamarTlosgan

gansxvavebiT, presis sabWo sakiTxis swraf da usasyidlo ganxilvas

iTvaliswinebs. estoneTSi presis sabWos saqmianoba finansdeba

Jurnalisturi gamocemebis TanadgomiT.

saCivrebis ganxilvisas, presis sabWos wevrebi xelmZRvaneloben

Jurnalisturi tradiciebiT da estoneTis Jurnalisturi eTikis

kodeqsiT. gadawyvetilebebis gamotanisas, sabWo icavs masobrivi

informaciis saSualebebis interesebs, Tavisuflad moipovon da

gaavrcelon informacia, magram aseve iTvaliswinebs sazogadoebis

samarTlian interess JurnalistikasTan urTierTobaSi.

Tavisi gadawyvetilebebiT sabWo qmnis da amkvidrebs

keTil Jurnalistur tradiciebs.

Page 61: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

6 2

moqalaqem, romelic Tvlis, rom presaSi gamoqveynebulma masalam mas

ziani miayena, SeiZleba, presis sabWoSi moraluri kompensacia

miiRos. es im SemTxvevaSi moxdeba, Tu ki presis sabWo gadawyvets,

rom gamocemam daarRvia keTili Jurnalisturi tradiciebi. aseT

SemTxvevaSi, gamocema gamoaqveynebs Sesabamiss gadawyvetilebas.

momCivans sabWo ar uniSnavs fulad kompensacias, sabWos aseve ar

gaaCnia uflebamosileba, gamocemas _ jarima an sxva saxis sasjeli

daakisros. sabWos saqmianoba ZiriTadSi mis moralur avtoritets

efuZneba. seriozuli TviTregulireba gacilebiT warmatebiT

uzrunvelyofs keTili Jurnalisturi tradiciebis damkvidrebas,

vidre kanoni.

presis sabWo ar ixilavs reklamasTan dakavSirebul saCivrebs.

estoneTSi aseT SemTxvevebSi mimarTaven reklamis sabWos, romelic

momxmarebelTa uflebebis dacvis departamentSi funqcionirebs.

presis sabWos statuti

1. presis sabWo aris TviTregulirebis organo, romlis mizania,

beWdviT mediaSi gamoqveynebul publikaciebze Semosuli

saCivrebis ganxilva.

2. Jurnalisturi konfliqtebis gadawyvetisas, sabWo icavs

masobrivi informaciis saSualebebis interesebs _ Tavisuflad

moipovon da gaavrcelon informacia, magram aseve iTvaliswinebs

sazogadoebis samarTlian interess JurnalistikasTan

urTierTobaSi. sabWos avtoriteti efuZneba presis mzadyofnas,

nebayoflobiT gaiTvaliswinos keTili Jurnalisturi

tradiciebi.

3. presis sabWosaTvis saCivriT mimarTvis ufleba aqvs nebismier

fizikur da iuridiul pirs, misi misamarTiT gamoqveynebuli

nebismieri publikaciis Taobaze.

4. rogorc wesi, saCivrebis gansaxilvelad, presis sabWo ikribeba

TveSi erTxel.

Page 62: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები

6 3

5. presis sabWos Semadgenloba:

5.1. estoneTis gazeTebis kavSiri presis sabWos SemadgenlobaSi

iwvevs rogorc presis warmomadgenlebs, aseve damoukidebel

eqspertebs. gazeTebis kavSiri avlens sabWos 9 wevrs, romelTagan

5 presis warmomadgenelia, xolo 4 _ sazogadoebis. wevrebi 2 wlis

vadiT iniSnebian. pirveli Semadgenlobis rotacia saqmianobis

dawyebidan erTi wlis vadaSi iwyeba.

5.2. presis sabWos Tavmjdomare xelmZRvanelobs.

6.2. presis sabWos gadawyvetileba miRebulad iTvleba, Tu mas mxari

dauWira sxdomaze damswreTa naxevarze metma. xmaTa Tanabari

ganawilebisas, gadamwyveti mniSvneloba Tavmjdomaris xmas aqvs.

7. presis sabWos saqmianobas afinanseben gazeTebis kavSiris wevri

gamocemebi da sxvadasxva media arxebi, romelnic mxars uWeren

Jurnalistikis TviTregulirebas.

8. presis sabWo ganixilavs saCivrebs, romlebic:

a) warmodgenilia werilobiTi formiT, Tan axlavs konkretuli

statiis asli da saWiroebis SemTxvevaSi sxvadasxva

ganmartebiTi dokumentebi.

b) exeba masalebs, romelTa gamoqveynebis dRidan ar aris gasuli

3 Tveze meti.

9. presis sabWo ar ixilavs saCivrebs Tuki:

a) aRniSnul saqmeze mimdinareobs sasamarTlo ganxilva;

b) ar xerxdeba momCivanis vinaobis dadgena;

g) saCivars araferi aqvs saerTo Jurnalisturi tradiciebis

dacvasTan.

10. presis sabWos gadawyvetileba SeiZleba iyos gamamtyunebeli

(Tu ki sabWo daadgens, rom dairRva keTili Jurnalisturi

tradiciebi), an gamamarTlebeli (Tu ki dadginda, rom ar

momxdara keTili Jurnalisturi tradiciebis darRveva).

11. gazeTebi valdebulni arian, gamoaqveynon presis sabWos mier

gamotanili gamamtyunebeli ganaCeni.

Page 63: ჟურნალისტური ეთიკა და თვითრეგულირების მექანიზმები