ЭСИЙН БҮТЭЦЭсийн бүрхүүл, бөөм, сийвэн

Эсийн үндсэн 3 хэсэг

Эсийн үндсэн 3 хэсэг

Бүрхүүл

БөөмСийвэн

Эсийн бүрхүүл

Ургамлын эс Амьтны эсУргамал,мөөг,бактерийн

эсүүд гадуураа эсийнханатай , түүнийхээдотуур мембрананбүрхүүлтэй. Энэ нь эсэд

тулгуурын үүрэгтэй

Амьтны эс дан мембранан бүрхүүлтэй

Мембраны бүтэц Мембранан бүрхүүл

нь уураг ба липидээс тогтсон бүтэцтэй.

Уургийн 2 давхраа 2 захаар нь байрлах ба зарим нь хагас шигдсэн зарим нь нэвт нүхлэн гарсан байна. Түүгээр нүх сүв үүснэ.

Липид нь мөн 2 давхраанаас тогтох бөгөөд голд нь байрлана.

Мембраны үүрэг Эсэд бодисын

солилцоо хийх

Эсийн хэлбэр дүрсийг хадгалах

Эсийг гадаад орчны нөлөөнөөс хамгаалах

Эсүүдийг хооронд нь холбох

Сонгон нэтрүүлэх буюу хагас нэвтрүүлэх

Мембранаар бодис нэвтрэх

Фагоцитоз-Эсийн бүрхүүлээр бүхэл бодис нэвтрэх үзэгдэл

• Пиноцитоз- Эсийн бүрхүүлээр шингэн бодис нэвтрэх үзэгдэл

Цитоплазм Эсийн доторх ихэнх

хэсгийг эзэлсэн хагас шингэнг цитоплазм гэнэ.

Бүтэц: Ихэнх хэсэг нь ус түүнд

ууссан химийн бодисууд Эсийн дотор тодорхой

үүрэгтэй эрхтэнцэрүүд Эсийн бодисын

солилцооны эцсийн бүтээгдэхүүн,эсэд гаднаас орсон тэжээлийн бодис болох оршихуун

Цитоплазмын үүрэгЭсийн дотор бодисын солилцоо

явагдах орчин болно.

Цитоплазм нь байнга хөдөлж бөөм ба эрхтэнцэрүүдийг хооронд нь холбож өгнө.

Бөөм Эукариот эс бүхэн бөөмтэй. Ихэнх эс 1 бөөмтэй боловч

зарим эс олон бөөмтэй байж болно.

Жишээлбэл: Шаахай 2 бөөмтэйЭлэг ,чөмөгний эс олонБөөмтэй

Үүрэг: Эсийн удамшлын

мэдээлэлийг хадгалах дамжуулах

Эсийн дотоод үйл ажиллагааг хянах зохицуулах

Бөөмийн бүтэц 1. Бөөмийн бүрхүүл: 2 давхар мембрантайгадаад мембран дээррибосом байрлах батүүнээс барзгарэндоплазмын торүүснэ. Дотоод мембраннь гөлгөр. Бөөмийн бүрхүүл нь

олон нүх сүвтэй. Тэр нь эсийн мембраныхаас том. Учир нь түүгээр том молекулт РНХ ба уураг нэвтэрдэг

Бөөмийн бүтэц2.Бөөмийн шингэн-

КариоплазмБөөмийн ихэнх хэсгийг эзэлдэг дотроо нуклеотид,уураг, амин хүчил, ферментүүд агуулсан шингэн.

Түүнд бөөмхөн, хроматин агуулагдана.

Бөөмийн бүтэц 3.ХроматинХроматин нь бөөмийн шүүсэнд

агуулагдах уураг ба ДНХ-аас тогтсон утаслаг.

Энэ нь эс хуваагдах үед эрчилж бүдүүрээд хромосом болно.

Амьд биеийн зүйл бүхэн өөр өөр тооны хромосомтой. Хүний 1 эсэд 46 хромосом байна.

1Хромосомд -1 ДНХ-хэдэн зуун ген агуулдаг.

ҮүрэгИймээс хромосом нь эсийн

удамшлын мэдээлэл хадгалах үүрэгтэй

Бөөмийн бүтэц 4.БөөмхөнБөөмхөн нэг эсэд нэг

ба хэд хэд байж болно.

Бөөмхөн нь уураг ба РНХ-аас тогтоно.

Эс хуваагдах үед алга болдог

Үүрэг нь: Рибосомын РНХ ба

уургийг бий болгоно.

БататгалЭсийн үндсэн 3

хэсэг юу вэ?Ямар амьд биеийн

эс эсийн ханатай вэ? Яагаад

Мембранан бүрхүүл ямар бүтэцтэй вэ? Түүний үүрэг

Цитоплазмын бүтэц найрлага,үүрэг?

Бөөмийн бүтэц?Хроматин гэж юу

вэ?Хромосом гэж юу

вэ? Ямар бүтэц үүрэгтэй вэ?

Бөөмхөн ямөр бүтэц үүрэгтэй вэ?

Дээрх бүтцүүдийг эсийн зургаас ялгаж тайлбарлах

Бэлтгэсэн:

Нийслэлийн лаборатор 1-р сургууль багш Ойдов овогтой Оюунтунгалаг