เอกสารประกอบการอบรม

เรอง : การปลกกลวยแบบผสมผสานในพนทเกษตรกรรม

สาหรบเกษตรกรในโครงการอทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร 17 กรกฎาคม 2555

กาหนดการอบรมเกษตรกร

เรอง การปลกกลวยแบบผสมผสานในพนทเกษตรกรรม ในโครงการอทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร อาเภอสวนผง จงหวดราชบร

วนท 17 กรกฎาคม 2555 ณ อาคารเอนกประสงค อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร ------------------------------------------------------

วนท 17 กรกฎาคม 2555

0800 น. ลงทะเบยน 0830 น. พธเปด ณ อาคารเอนกประสงค อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร 0900 น. การแลกเปลยนประสบการณ เรอง การปลกพชผสมผสานแบบวนเกษตร โดย สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และ อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร 1000 น. พกรบประทานอาหารวาง 1015 น. การบรรยาย เรอง การปลกกลวยนาวาแบบผสมผสาน โดย สานกงานเกษตรจงหวดราชบร และเกษตรกรผชานาญการ 1200 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 1300 น. การบรรยายและสาธต เรอง เทคนคในการการขยายพนธ การเตรยมพนท การบารงกอ

และการเกบเกยวผลผลต โดย สานกงานเกษตรจงหวดราชบร และเกษตรกรผชานาญการ 1400 น. การบรรยาย เรอง ปองกนรกษาโรค โดย สานกงานเกษตรจงหวดราชบร

1500 น. พกรบประทานอาหารวาง 1515 น. การวางแผนการผลตกลวยนาวาสาหรบการแปรรปในป 2556

โดย สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และ อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร

1600 น. สรปผลและปดการอบรม โดย สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

1630 น. เสรจสนการฝกอบรม

*************************************

สารบญ

เรอง หนา

1. บทนา 1

2. การเกษตรผสมผสาน 2

2.1 ลดความเสยงจากความแปรปรวนของสภาพลม ฟา อากาศ 2 2.2 ลดความเสยงจากความผนผวนของราคาตลาด 2 2.3 ลดความเสยงจากการระบาดของศตรพช 2 2.4 มงานทา มรายไดสมาเสมอตลอดป 3 2.5 ทาใหกลไกทางธรรมชาตในสวนในไรดขน 3 2.6 ทาใหมอาหารเพยงพอตอการบรโภคภายในครวเรอน 3 2.7 ทาใหคณภาพชวตของเกษตรกรดขน 3

3. การปลกกลวยนาวา 4

3.1 วธการปลกและระยะปลก 4 3.2 การขยายพนธ 5 3.3 การดแลรกษา 5 3.4 การใสปย 7 3.5 การเกบเกยว 7 3.6 โรคและแมลง 8

บรรณานกรม 13

*************************************

- 1 -

การปลกกลวยนาวาแบบผสมผสาน

สมภพ เพชรเกลยง1

สสท. เรยบเรยง

1.บทนา กลวย เปนพชทใหผลเปนอาหารแกเหลามนษยชาตมาเนนนาน นบเปนผลไมทสาคญและไดรบการพฒนามาพรอมกบขาว ในทวปยโรป ไดขนานนามกลวยวาเปนผลไมขนมปง (Bread fruit) ซงแสดงใหเหนวาผคนทวโลกรจกคนเคยกบกลวยเปนอยางด และจากการสารวจขอมลของอทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร อาเภอสวนผง จงหวดราชบร พบวาวถชวตของคนอาเภอสวนผงนยมปลกกลวยในบรเวณบานและตามรมทาง อกทงคนทองถนดงเดมซงเปนชาวไทย เชอสายกะเหรยงกยงปลกกลวยไวตามหบเขาดวย โดยกลวยทนยมปลก ไดแก กลวยนาวากาบขาว และกลวยนาวามะลออง เปนตน

อาเภอสวนผง สามารถผลตกลวยนาวาไดปรมาณมาก ผลผลตกลวยสดทไดถกสงขายใหกบตลาดทงในและนอกอาเภอสวนผง โดยมมากพอทจะแปรรปผลตภณฑกลวยไดอกหลายอยาง เชน กลวยฉาบ กลวยมวน กลวยอบแผน ซงเปนทรจก และไดรบความนยมในการบรโภคทงในทองถนและสาหรบผมาเยยมเยอน จงเปนแหลงสรางรายไดทสาคญของคนในชมชน อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร เลงเหนถงประโยชนของกลวยนาวา ทนอกจากจะชวยเรองการเสรมสรางรายไดแลว ยงเปนพชอกชนดหนงทชวยในการอนรกษและฟนฟธรรมชาตเนองจากกลวยเปนพชทสามารถเกบรกษาความชนไวในดนไดเปนอยางด และสามารถลดการชะลางของหนาดน จงชวยอนรกษดนไดมาก อกทงลาตน ใบ และเปลอกกลวยสามารถนามาหมกทาเปนปยอยางด ทงยงมอายยาวนานกวาพชไรทวไป สามารถปลกเปนพชเบกนา หรอปลกเสรมในแปลงไมผลยนตนชนดอนได ประกอบกบการทอทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร ไดรเรมสงเสรมใหเกษตรกรในโครงการทาการเกษตรแบบผสมผสานโดยนาเอาระบบ “ วนเกษตร ” ซงเปนการเกษตรเชงอนรกษใหคนสามารถอยกบปาไดอยางลงตวมาใชในการดาเนนงานโครงการ ดวยเหตนจงเลอกใชกลวยซงเปนพชเศรษฐกจทสาคญดงกลาวแลวขางตน มาเปนตวแบบ ในการสงเสรมและนอกจากนศนยถายทอดเทคโนโลยการอบแหงดวยพลงงานแสงอาทตย อทยานธรรมชาตวทยาตามพระราชดาร ยงรบซอกลวยนาวาทผลตไดเพอนามาแปรรปเปนกลวยอบ และกลวยกวนตอไป

1 สมภพ เพชรเกลยง นกวชาการเกษตร สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

- 2 -

2.การเกษตรผสมผสาน เปนรปแบบหนงของระบบเกษตรกรรม ทมกจกรรมตงแต 2 กจกรรมขนไปในพนทเดยวกน และเปนกจกรรมทเออประโยชนตอกน และหากปลกไมยนตนทงทเปนไมปา ไมใชสอย และไมผล รวมดวยกจะสรางสมดลระหวางการเกษตรและการอนรกษธรรมชาตใหเพมมากขน เปนรปแบบทเรยกวา วนเกษตร ซงเปนระบบทนาไปสการเกษตรแบบยงยนตอไป ระบบเกษตรผสมผสานแบบวนเกษตร เปนระบบทตองการใหคนอยกบปาไดอยางเปนสข มการจดการปาไมรวมกบการเกษตรทกแขนง อาจเปนการปลกพชเกษตรในสวนปา หรอการปลกไมปา ไมใชสอย ไมผล ในพนทเกษตรกรรม หรอการปลกพชเกษตรรวมกบการเลยงสตวในสวนปา โดยมงหวงใหมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมควบคไปกบการหาเลยงชพ ซงในระบบวนเกษตรทสมบรณ จะปลกพชทมทรงพมเพอลดความรนแรงของเมดฝนทตกกระทบผวดน ชวยเพมการซมซบนาลงสดน ลดการสญเสยหนาดน และชวยรกษาสมดลของระบบนเวศใหเหมาะสมกบพชทปลกรวม เชน บงรมเงา พาย ฝน ทงยงรกษาความชมชนและอณหภมไดด พนธไมทปลกควรมรากลกพอทสามารถหมนเวยนธาตอาหารในระดบทลกขนมาสบรเวณผวดน เปนประโยชนตอพชรากตนทปลกรวม โดยเกษตรกรจะไดรบประโยชนและผลตอบแทนหลายดาน เชน อาหาร ยารกษาโรค ไมฟน ไมใชสอย และรายไดจากผลผลตทางการเกษตร สรปไดดงน 1) ลดความเสยงจากความแปรปรวนของสภาพลม ฟา อากาศ 2) ลดความเสยงจากความผนผวนของราคาตลาด 3) ลดความเสยงจากการระบาดของศตรพช 4) มงานทา มรายไดสมาเสมอตลอดป 5) ทาใหกลไกทางธรรมชาตในสวนในไรดขน 6) ทาใหมอาหารเพยงพอตอการบรโภคภายในครวเรอน 7) ทาใหคณภาพชวตของเกษตรกรดขน 2.1 ลดความเสยงจากความแปรปรวนของสภาพลม ฟา อากาศ การเกษตรผสมผสานทมความหลากหลาย เชน ปลกไมผลนานาชนด พชผก พชไร การเลยงสตว หรอการเลยงปลา สามารถทดแทนรายไดจากความเสยหายทเกดกบการปลกพชเชงเดยวได ดวยปจจบนความแปรปรวนทางธรรมชาตในแตละปมแนวโนมจะรนแรงมากขน เชน ภาวะแลง ฝนทงชวง นาทวมฉบพลน เปนตน ซงเปนปญหาทกอใหเกดความเสยหายตอเกษตรกรทปลกพชเชงเดยว หรอปลกเพยงชนดเดยว เชน ออย สบปะรด มนสาปะหลง หรอยางพารา เปนตน 2.2 ลดความเสยงจากความผนผวนของราคาตลาด การเกษตรเชงเดยว ทมการผลตครงละมากๆ มผลผลตออกสตลาดพรอมกนไมวาจะเปนขาว พชไร ไมผล หรอพชผก เมอมปรมาณเกนความตองการของตลาดยอมทาใหราคาของผลผลตนนตาลง การปรบเปลยนพนทไรนาบางสวนมาทาเกษตรผสมผสานจะสามารถชวยลดความเสยงจากความผนแปรของราคาผลผลตได เนองจากเกษตรกรสามารถจะเลอกชนดพชปลกและเลอกกจกรรมใหสอดคลองกบความตองการของตลาดไดเปนอยางด 2.3 ลดความเสยงจากการระบาดของศตรพช การปลกพชเชงเดยว มความเสยงอยางมากเมอเกดการระบาดของศตรพชขน จะทาใหไดรบความ เสยหายมากและไมมรายไดจากกจกรรมอนมาทดแทน

- 3 -

2.4 มงานทา มรายไดสมาเสมอตลอดป การเกษตรผสมผสาน มหลายกจกรรมในพนทเดยวกน จะทาใหเกษตรกรมรายไดสมาเสมอ และตอเนอง ซงอาจจะเปนรายได รายวน รายสปดาห รายเดอน และรายปหรอประจาฤดกาล เชน มรายไดประจาวนจากการขายพชผก รายไดประจาสปดาหจาการเพาะเหดฟาง รายไดประจาเดอนจากไมผลอายสน ไดแก กลวย ฝรง ละมด และรายไดประจาปจากขาว ขาวโพดหวาน ถวลสง ถวเขยว เปนตน ซงการมหลายกจกรรมและแตละกจกรรมมการใชแรงงานแตกตางกนไปตามผลผลตทง รายวน รายสปดาห รายเดอน และรายปหรอประจาฤดกาล จงมงานทาตลอดป มรายไดสมาเสมอ 2.5 ทาใหกลไกทางธรรมชาตในสวนในไรดขน การเกษตรผสมผสาน มกจกรรมหลากหลายในพนทเดยวกนทาใหมความหลากหลายทางชวพนธ เกดขนในพนทไรนา ซงจะชวยทาใหกลไกในระบบนเวศของพนทนนดขนและเขาสภาวะสมดล เกดการหมนเวยนธาตอาหารในระดบเรอกสวนไรนา นอกจากนการเกษตรผสมผสาน ยงชวยอนรกษทรพยากรธรรมชาต เนองจากมการปลกพชทหลากหลายผสมผสานกน และมการเกอกลกนในลกษณะของการปลกตางระดบแบบปาธรรมชาต ทาใหความสมดลของระบบนเวศเปนไปอยางเหมาะสม อาท การหมนเวยนของธาตอาหารในระบบ การควบคมโรคและแมลงเปนไปตามธรรมชาต ลดการใชสารเคม เพมความยงยนในการใหผลผลต ทงนความสมพนธระหวางพชกบพช มดงน 1) พชตระกลถว ชวยตรงธาตไนโตรเจนใหกบพชชนดอน 2) พชยนตน ใหรมเงากบพชทตองการแสงแดดนอย เชน กาแฟ โกโก ชา สมนไพร ฯลฯ 3) พชเปนอาหารและทอยอาศยใหกบแมลงศตรธรรมชาต เพอชวยกาจดศตรพชไมใหเกดระบาดกบพชชนดอนๆ เชน การปลกถวลสงระหวางแถวในแปลงขาวโพด จะชวยใหแมลงศตรธรรมชาตไดมาอาศยอยในถวลสงมาก และจะชวยกาจดแมลงศตรของขาวโพด 4) พชยนตน เปนทอยอาศยใหแกพชประเภทเถาและองอาศย เชน พรกไทย พล ดปล กลวยไม 5) พชทปลกแซมระหวางแถวพชหลก จะชวยปองกนไมใหวชพชขนแยงอาหารกบพชหลกทปลก เชน การปลกพช ตระกลถวเศรษฐกจในแถวขาวโพด มนสาปะหลง ฝาย เปนตน 6) พชแซมระหวางแถวไมยนตนในระยะเรมปลกจะชวยบงลมบงแดด และเกบความชนในดนใหกบพชยนตน เชน การปลกกลวยแซมในแถวไมผลตาง ๆ ในแถวยางพารา เปนตน 7) พชชวยไลและทาลายแมลงศตรพชไมใหเขามาทาลายพชทตองการอารกขา เชน ตะไครหอม ถวลสง ดาวเรอง แมงลก โหระพา หมอขาวหมอแกงลง ฯลฯ 2.6 ทาใหเกษตรกรมอาหารเพยงพอตอการบรโภคภายในครวเรอน การเกษตรผสมผสานทมหลายกจกรรม ทาใหเกษตรกรสามารถมอาหารไวบรโภคในครอบครวครบ ทกหม เชน ประเภทคารโบไฮเดรตไดจากขาว ขาวโพด ประเภทโปรตนไดจากไก ปลา พชตระกลถว ประเภทวตามน เสนใยจากพชผกผลไมและเหดฟาง ชวยลดคาใชจายทเปนคาอาหารได 2.7 ทาใหคณภาพชวตของเกษตรกรดขน การเกษตรผสมผสาน ชวยทาใหมงานทาตลอดทงป เปนการลดปญหาการเคลอนยายแรงงานออกจากภาคการเกษตรไปสภาคอนๆ เมอไมมการอพยพแรงงานออกจากทองถน ทาใหครอบครวไดอยกนพรอมหนาทงพอ แม ลก สขภาพจตจงดขน และประกอบกบขอดและประโยชนของการเกษตรผสมผสานทกลาวมาแลวขางตน ทาใหเกษตรกรมอยมกนไดโดยเสยคาใชจายนอยจงสงผลใหคณภาพชวตของเกษตรกรดขนตามไปดวย

- 4 -

3.การปลกกลวยนาวา กลวยนาวา เปนพชลมลกขนาดใหญ สงประมาณ 2-5 เมตร ชอบอากาศรอนชนและอบอน อณหภมทเหมาะไมสมควรตากวา 15 องศาเซลเซยส หรอสงกวา 35 องศาเซลเซยส ทอณหภมตาจะทาใหกลวยแทงปล(การออกดอก) ชา ควรมความชนสมพทธอยางนอย 60% ปรมาณฝนตกเฉลย 200-220 ม.ม./เดอน ดน ทเหมาะสมควรเปนดนทมความสมบรณ การระบายนาด และหมนเวยนอากาศด มความเปนกรดเปนดางระหวาง 4.5-7 แตทดควรอยในระดบ 6 ซงจะพบทวๆ ไปในประเทศไทย ลม พนททเหมาะสมในการปลกกลวย ไมควรเปนแหลงทมลมแรงตลอดป นอกจากจะทาใหใบกลวยฉกขาดแลว อาจจะมผลทาใหกลวยหกกลางตน (หกคอ) หรอโคนลมไดงาย โดยเฉพาะอยางยงในชวงทกลวยออกเครอแลว ฤดกาล การปลกกลวยใหไดผลด ควรปลกในชวงตนฤดฝน เรมตงแตเดอนพฤษภาคม ซงดนมความ ชมชนในชวงฤดฝนเหมาะสาหรบการเจรญเตบโตทางลาตนและออกปล จนสามารถเกบเกยวกลวยไดในชวงปลายฤดฝนพอด แตอยางไรกตามสาหรบการปลกกลวยในเขตชลประทานทมนาเพยงพอ สามารถดาเนนการไดตลอดเวลา ระยะเวลาการปลกถงเกบเกยวผล ใชระยะเวลาประมาณ 1 ป ไดผลจานวน 10 หว/เครอ ตงแตปลกจนถงแทงปลใชระยะเวลา 250-260 วน แทงปลถงระยะเกบเกยว 110-120 วน คณคาทางอาหารและยา กลวยนาวาเมอเทยบกบกลวยหอมและกลวยไข กลวยนาวาจะใหพลงงานมากทสด กลวยนาวาหามและสกมธาตเหลกในปรมาณสง ชวยสรางเมดเลอดแดง ปองกนโรคโลหตจาง มแคลเซยม ฟอสฟอรส และวตามนซชวยบารงกระดก ฟน และเหงอกใหแขงแรง ชวยใหผวพรรณด มเบตาแคโรทน ไนอาซน และใยอาหาร ชวยใหระบบขบถายคลองขน กนกลวยนาวาสก จะชวยระบายทองและสามารถรกษาโรคเลอดออกตามไรฟนในเดกเลกได ชวยลดอาการเจบคอ เจบหนาอกทมอาการไอแหงรวมดวย โดยกนวนละ 4-6 ลก แบงกนกครงกได กนกลวยกอนแปรงฟนทกวนจะทาใหไมมกลนปาก และผวพรรณด เหนผลไดใน 1 สปดาห กลวยนาวาดบและหาม มสารแทนนน เพคตน มฤทธฝาดสมาน รกษา อาการทองเสยทไมรนแรงได โดยกนครงละครงผล หรอ 1 ผล อาการทองเสยจะทเลาลง มผลในการรกษาโรคกระเพาะไดอกดวย การยายกอ ประมาณปท 3 กลวยจะใหผลผลตลดลงเนองจากความอดมสมบรณของดนลดลง ใหทาการขดยายทปลกใหม โดยปลกหางจากกอเดม 2–4 เมตร 3.1 วธการปลกและระยะปลก - การเตรยมหลมปลก ใหเตรยมหลมขนาด 0.5 x 0.5 x 0.5 เมตร - รองกนหลมดวยปยคอกหรอปยหมก 2-3 กโลกรมตอหลม (หามใชขววเพอปองกนหนอนกอระบาด) ปลกตนกลวยแลวกลบดนใหสงจากโคนตนประมาณ 5 เซนตเมตร - การปลกกลวยนาวาไวกอ ควรใชหนอกลวยนาวาพนธด (หรอพนธทองถน) ระยะปลก 4 x 4 เมตร - ควรปลกในชวงตนฤดฝน สามารถปลกไดทงป - มวสดคลมดนบรเวณโคนตน เชนฟางขาว หญาแหง - การปลกกลวยในฤดฝนควรพนดนกลบโคนตนใหสงไวเพอปองกนนาขง สวนในการปลกในฤดอนๆ ไมควรพนดนกลบโคนใหสงนก เพราะไมตองการใหนาไหลออก - ถาตองการใหกลวยออกปลไปทศทางเดยวกนควรหนรอยแผลทเกดจากการแยก

- 5 -

3.2 การขยายพนธ 3.2.1 ลกษณะหนอกลวย 1) หนอออน เปนหนออายนอย ขนาดเลกมเพยงใบเกลดอยเหนอผวดน ซงไมนยมนาไปเพาะปลก 2) หนอใบแคบ หรอใบดาบ เปนหนอทเกดจากตาของเหงา ใบเลยงเลกขนาดสงประมาณ 75 เซนตเมตร มเหงาขนาดประมาณ 15 เซนตเมตร เหมาะสาหรบการแยกไปเพาะปลก 3) หนอแก เปนหนอทเจรญมาจากหนอใบดาบ ใบเรมแผกวางขน อายประมาณ 5-8 เดอน มเหงาขนาดใหญ เสนผาศนยกลางประมาณ 25 เซนตเมตร เหงาของหนอแกอาจมตาทสามารถเจรญเปนหนอใหมไดหลายหนอ 4) หนอใบกวาง เปนหนอทเกดจากตาของเหงาแกหรอเหงาทไมแขงแรงสมบรณ ลกษณะใบแผกวางตงแตยงมอายนอย ซงไมนยมนาไปเพาะปลก 3.2.2 การเลอกหนอกลวย 1) ตองเปนหนอทเหงาใหญสมบรณ ความสงของหนอไมมากเกนไป สวนใหญอยประมาณ 75 เซนตเมตร หนอทแขงแรงควรจะมเหงาอยใตดนรากลก สวนหนอทโผลลอยอยบนผวดนนนเปนหนอทไมแขงแรง 2) เปนหนอทไดจากตนแมสมบรณ ไมเปนโรคตายพราย หรอมแมลงทาลายโดยเฉพาะดวงงวง 3) เปนแหลงพนธทเชอถอได ซงเกษตรกรไดมการตรวจสอบประวตของสวนแลว ไมเคยมโรคระบาดมากอน เมอเลอกหนอทดไดแลว ในการแยกหนอออกจากตนแมควรกระทาดวยความระมดระวงอยาใหชา เวลาขดหนอไมควรโยกหนอใหกระเทอน เมอขดหนอขนมาแลวใชมดตดรากออกใหเกลยง เพอใหรากใหมแตกออก มาแทนรากเกา ซงจะทาใหแขงแรงหนอทไดถามใบมากเกนไป หรอมใบทเสยหาย กควรตดแตงเอาใบทเสยหายหรอมากเกนไปออก บางครงถาหนอสงมากเกนไป กสามารถจะเฉอน ทอนลาตนลงได แตควรกระทากอนแยกหนอออกจากตนแม หนอทแยกออกจากตนแมน สามารถนาไปปลกไดทนท แตถายงไมพรอมทจะปลก ควรนามาไวในรมและชนกอน 3.3 การดแลรกษา 3.3.1 การใหนา

กลวยเปนพชทมใบใหญ ลาตนอวบนา ตองการนาตลอดปมากกวาพชอน โดยเฉพาะในฤดแลงซงขาดนา และเนองจากรากทใชหาอาหารสวนใหญแผกระจายอยใกลกบผวหนาดน จงไมควรปลอยใหผวหนาดนแหงผวหนาดนแหงตดตอกนเปนเวลานาน เนองจากราก จะหาอาหารอยบรเวณผวดนจะทาใหหยดชะงกการเจรญเตบโต และจะทาใหผลผลตตกตาลงอยางมากมาย

3.3.2 การตดแตง 1) หนอ ตดแตงหนอ หลงจากปลกประมาณ 3-4 เดอน จะมหนอขนมารอบๆ โคนใหตดทงไปเรอยๆ จนกวาจะเรมออกปล หรอหลงปลกแลวประมาณ 7-8 เดอน ควรมการไวหนอทดแทน 1-2 หนอ โดยหนอท 1 และ 2 ควรมอายหางกนประมาณ 4 เดอน เพอใหผลกลวยมความสมบรณ โดยเลอกหนอทอยในทศตรงกนขาม หนอพวกนมรากลกและแขงแรง ถอวาดทสด สวนหนอทเกดมาทหลงเรยกวา "หนอตาม" ไมควรปลอยใหเกดขนมาจะทาใหกลวยเครอเลกลงจงควรทาลายเสย แตไมควรขดหนอในชวงกลวยออกเครอ เพราะอาจทาใหกลวย ผลลบเลก เครอเลกหรอสนลงได เกษตรกรควรใชมดปาดหนอ ทเกดชวงตกเครอใหสนลงได จะชวยลดการแยงอาหารจากตนแมไดอก ทงยงสามารถชะลอการเจรญเตบโตของหนอ และสามารถขดหนอมาใชปลกตอไป หลงจากททาการตดเครอกลวยแลว

- 6 -

2) ใบ การตดแตงใบ ควรทาการตดแตงชวงทตนเรมโตจนถงเกบเกยว โดยเลอกใบแกและใบทเปนโรคออกใหหมด ตดใหเหลอประมาณ 7 - 12 ใบ และเมอเครอจวนแกเกบไวเพยง 4 - 5 ใบ กพอ เพอปองกนตนกลวยโคนชวงออกปล และเพอใชใบสรางอาหารเพมการเจรญเตบโตของผลกลวย

3) การทาลายหนอกลวย หากหนอดงกลาวมขนาดใหญมากแลว จะไมสามารถขดออกได สามารถกระทาไดโดยใชมดควานลาไสตรงกลางตนออกแลวหยอดนามนกาดหยอดลงทยอดประมาณ 1/2 ชอนชานามนกาดลงไปจะทาลายหนอนนได แตหนอทเลกมากยงไมมใบ ปมเจรญยงอยใตดน นามนกาดลงไปไมถงอาจทาลายไมหมด หรออาจใชวธขดหนอออก ซงควรกระทาเฉพาะตอนทกลวยยงไมตกเครอเทานนเพราะถากลวยตกเครอแลวจะทาใหกลวย "งน" ผลกลวยจะเลกลงได 3.3.3 การตดปล เมอปลกกลวยไปประมาณ 6-8 เดอน กลวยจะมลาตนขนาดใหญพรอมทจะออกปล โดยกลวยจะแตกใบยอดสดทาย ซงมขนาดสนและเลกมาก ชกานใบขนชทองฟา ซงเรยกวา "ใบธง" หลงจากนนกลวยจะแทงปลกลวยสแดงออกใหเหนชด และกาบปลจะบานตอไปเรอย ๆ จนกระทงผลกลวยทอยบนหวเรมสนและเลกลง อกทงขนาดแตละผลไมสมาเสมอกน ซงเรยกวา "หวตนเตา" สวนหวทถดจากหวตนเตาลงมากจะมขนาดเลกมากเทากบกานดอกในกาบปลทกาลงบานอย ถาปลอยใหหวปลบานตอไปเรอย ๆ กจะเหนเพยงกานดอกกลวยเลก ๆ เรยงกน คลายหวกลวยขนาดจว การบานของหวปลจะทาใหการพฒนาขนาดของผลกลวยชาลง สงผลใหผลกลวยมขนาดเลก ๆ ไมโตเทาทควร ใหทาการตดปลออกหลงจากปลบานตอไปจากหวตนเตาอก 2 ชน เพอไวสาหรบมอจบปลายเครอ ขณะทาการตดเครอกลวยในชวงเกบเกยว อกทงสะดวกในการหยบยกและแบกหาม 3.3.4 การหอผล หลงจากทไดทาการตดปลกลวยออกไปแลว ผลกลวยกจะเรมพฒนาและขยายขนาดใหญขน ในการผลตกลวยเปนการคาทตองการใหผวกลวยสวยงามปราศจากโรคแมลงทาลาย สผวนวลขน และนาหนกผลเพมมากขน ควรมการหอผล

3.3.5 การคากลวย เครอกลวยทหนกอาจดงลาตนใหโคงงอจนถงขนเปนอนตรายแกลาตน อาจถกลมพดทาใหเครอและกานเครอหกได ดวยเหตนจงควรคากานเครอดวยไมเนอออนทเปนงามในสวนขนาดใหญควรมไมคาจานวนมากเตรยมไวใหพรอม และถาหากมการปลกไมเปนแนวกนลมไวกอน จะตดกงหรอไมไผมาทาเปนไมคากได โดยนาไมรวกมาเสยมปลายดานทจะใชปกลงดนทง 2 อน แลวผกเชอกปลายไมทงสองอนน โดยใหเหลอสวนปลายไมดานบนอนละ 30 เซนตเมตร เพอทาหนาทรบนาหนกตนกลวย จากนนใหถางไมทงสองไขวกนเปนลกษณะคม แลวนาไปคาตนกลวยบรเวณทตาลงมาจากตาแหนงเครอกลวยประมาณ 30-50 เซนตเมตร นอกจากใชไมรวกแลว เกษตรกรอาจใชไมทมอยในทองถนทเปนไมงามอยแลวแทนกได

3.3.6 การกาจดวชพช การกาจดวชพชเปนสงจาเปนตอการปลกกลวยมาก ควรกาจดวชพชเปนประจาสมาเสมอ ถามวชพชบรเวณโคนตนมากจะทาใหตนชะงกการเจรญเตบโต เนองจากขาดนา โดยเฉพาะพชใบแคบจะแยงอาหารเกง ทาใหกลวยไดรบอาหารไมเตมท การเจรญเตบโตจะไมด แตในการกาจดวชพชโดยวธการพรวนดน ไมสมควรกระทาเพราะรากกลวยมระบบการแผกระจายอยใกลกบผวดนมาก จงควรใชการถากหรอถางวชพชจะดกวา ในการปลกกลวยเปนสวนใหญหากมการปลกพชแซมในระหวางแถว หรอพชคลมดนตระกลถวเชน ถวเขยว เปนพชคลมดนระหวางแถวกลวยแลว นอกจากจะชวยลดปญหาเรองวชพช ยงเปนการบารงดนอกทางหนงดวย และทาลายทอาศยของโรคและแมลงบางชนด เกษตรกรควรมการกาจดวชพชอยางเหมาะสม และถกวธ ซงสามารถแบงออกไดดงน

- 7 -

1) ถอน ถาก ดาย ควรทาการกาจดขณะทวชพชมตนเลก กอนทวชพชนนจะออกดอก ถาเปนพชทมดอก ตองเกบภาชนะทใสเมลดวชพช รวงหลนไปตามพนดน มฉะนนจะทาใหวชพชมการระบาดและแพรกระจายมากยงขน ควรเกบวชพชออกมารวมกนแลวทาการเผาหรอฝง หากกองทงไวเฉย ๆ เมลดทแหงอาจถกลมพดพาไปงอกเปนตนใหมไดตอไป 2) การปลกพชแซม โดยเลอกพชทมระบบรากตน และสามารถใชลาตนเปนปยไดอกดวย เชน พชตระกลถวตาง ๆ หรอพชผกชนดตาง ๆ นอกจากจะชวยลดปรมาณวชพชในแปลงปลกกลวย ยงทาใหเกษตรกรมรายไดเพมขนอกดวย 3) คลมดน หลงจากมการตดแตงใบกลวยแลว เกษตรกรกนยมใชใบกลวยชวยคลมหนาดนไว นอกจากจะชวยใหลดปรมาณวชพชลงไดแลว ยงชวยปองกนการชะลางของหนาดนอกดวย 3.4 การใสปย การใสปยมผลตอการเจรญเตบโตของกลวยมาก กลาวคอจะชวยใหลาตนอวบแขงแรงตกเครอเรวและไดผลโต การเจรญเตบโตของกลวยแบงออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะท 1 เรมนบตงแตตนกลวยตงตวหลงการปลก ระยะนเปนเวลาทตนกลวยตองการอาหารมากเครอหนง ๆ จะมกลวยกผลนน อยทความสมบรณของดนระยะน ระยะท 2 อยในระหวางหลงตงตวไดจนถงกอนตกเครอเลกนอย ระยะนกลวยไมใชอาหารมากอาหารตาง ๆ จะถกใชโดยหนอทแตกขนมา ระยะท 3 เปนระยะทแก เปนทระยะทกลวยตองการมากเหมอนกน เพอนาไปบารงผลใหโตขน ตนกลวยตองมอาหารสารองอยมาก ๆ จงจะสามารถใหกลวยเครอโต ๆ ไดจากระยะการเจรญเตบโตดงกลาว ปยทใชจะเปนปยคอกหรอปยหมกกได ปยคอก ใสขณะเตรยมหลมปลกแลว อตรา 5 กโลกรม/ตน และหลงกลวยเจรญเตบโตเตมทกอนออกปล อตรา 5-10 กโลกรม/ตน ปยเคม สตร 15 - 15- 15 โดยใสตนละ 1 กโลกรม โดยแบงใส 4 ครง ดงน ครงท 1 ใสหลงปลก 1 สปดาห ครงท 2 ใสหลงจากครงท 1 ประมาณ 3 เดอน ครงท 3 ใสหลงจากครงท 2 ประมาณ 3 เดอน ครงท 4 ใสหลงจากครงท 3 ประมาณ 3 เดอน ปยเคม สตร 13-13-21 ปยนควรใหหลงตดผลแลว อตรา 500 กรม/ตน โดยแบงใส 2 ครง ครงแรกหลงตดปลแลว ครงท 2 หลงจากครงแรก 1 เดอน 3.5 การเกบเกยว ควรเกบเกยวกลวยเมอสกแกไดท โดยพจารณาจากการนบอาย (วน) หลงจากตดปล ประมาณ 100 - 120 วน หรออาจสงเกตจากผลกลวยโดยรวมของเครอวาลกษณะคอนขางกลมถงกลมเหลยมซงแสดงวาผลกลวยโตเตมทแลว การตดเครอกลวย ใหใชมอทถนดมากทสดจบมด และมออกขางหนงจบทปลายเครอ แลวใชมดยาวซงคมตดกานเครอ (งวง) เหนอกลวยหวแรก ประมาณ 20 เซนตเมตร ในสวนทเปนแบบยกรองควรลางนาเลยชวยใหนายางไมเปอนผลกลวยแลวผงใหแหงในทรม การผงควรตงใหปลายเครออยดานบนโดยวางพงกนไว ตามธรรมชาตกลวยทจะขายใหผบรโภคภายในประเทศนน เราจะเกบเกยวเมอกลวยแกเตมท ดงนนหลงจากเกบมาไวในอณหภมหองหอสภาพอากาศปกต กลวยจะเรมสกเปลยนสในเวลาประมาณ 4 - 7 วน

- 8 -

3.6 โรคและแมลง 3.6.1 โรคตายพราย

เกดจากเชอรา F. oxysporum f.sp. cubense เขาสพชทางรากและแพรกระจายสทอลาเลยงนา ทา

ใหเกดอาการเนอเยอตายเปนสนาตาลในทอลาเลยงของลาตนเทยมของกลวย และลกลามขนสกานใบ โคนใบแกดานนอกมสซดเหลอง และผนใบเปลยนเปนสนาตาลโดยเรมจากขอบใบเขาสกลางใบและใบหกพบภายใน 1-2 สปดาห และในทสดลาตนเทยมจะยนตนตายหรอลมตายลงไป เมอผาลาตนเทยมหรอกาบใบทอยใกลระดบผวดนตามยาว จะพบกลมทอลาเลยงทเปลยนเปนสนาตาล เหลอง หรอแดง เมอผาเหงา โคนตน ลาตนเทยม กานเครอ กจะพบอาการลกษณะเชนเดยวกนน ซงตางจากตนปกตทเนอเยอเหลานมส

พนธกลวยทสารวจพบวาเปนโรคม 2 พนธ คอ กลวยนาวาตนสง ไดแก กลวยนาวามะลออง นาวานวล นาวาเขยว เปนตน และกลวยนาวาคอม ซงเปนพนธเตย พบวาเปนโรคตายพรายเชนเดยวกน

อาการ - มกจะเปนกบกลวยทมอาย 4-5 เดอนขนไป โดยใบเรมมสเหลอง เมออายประมาณ 5-6 เดอน หรอ

กอนออกปล หรอตดเครอแลว - โดยจะเหนทางสเหลองออนตามกานใบของใบลางหรอใบแกกอน ตอมาปลายใบหรอขอบใบจะเรม

เหลอง และขยายออกไปอยางรวดเรวจนเหลองทวใบ - ใบออนจะมอาการเหลองไหมหรอตายนงและบดเปนคลน ใบกลวยจะหกพบบรเวณโคนกานใบ ใบ

ยอดจะเหลองตงตรงเขยวอยในระยะแรก ตอมากตายไปเชนกน - กลวยทตกเครอแลวจะเหยว ผลลบเลกไมสมาเสมอ หรอแกกอนกาหนด เนอฟามจด บางครงพบใบ

กลวยหกพบทโคนใบโดยไมแสดงอาการใบเหลอง หรอเหลองเพยงเลกนอยเทานน - ตดกลางลาตนทความสงประมาณ 50 - 100 ซม. บรเวณกาบลาตนจะมสนาตาลแดง หรอนาตาล

เหลอง หรออาจมเสนใยของเชอราใหเหนบาง การปองกนกาจด - ทาลายตนกลวยทเปนโรคดวยการเผาทง - เมอขดตนทเปนโรคทงแลว ควรใสปนขาว 1-2 กก./หลม และทาความสะอาดเครองมอ - ในพนทปลกอยาใหมนาขงแฉะ เพราะจะทาใหกลวยเจรญไดไมเตมท ออนแอ และเปนโรคงาย - ใสปยทมแรธาตฟอสเฟตและโปแตสเซยมสง ไมควรใสปยทมธาตไนโตรเจนมาก - หามขดยายหนอทเปนโรคไปปลก - กอนปลกควรแชหนอพนธดวยสารเคมกาจดเชอรา เชน คารเบนดาซม - ใชเชอรา Trichoderma

- 9 -

3.6.2 โรคเหยวของกลวย เกดจากเชอแบคทเรย จะพบอาการเหยวบนใบออน ๆ ของกลวย และมอาการหกตรงกานใบ อาการ

เหยวจะระบาดอยางรวดเรว หนอกลวยทกาลงจะแตกยอดมสดา ยอดบดและแคระแกรนและจะตายในทสด แสดงอาการคลายโรคตายพราย แตเมอตดดลกษณะภายในลาตนจะเปลยนสเปนสนาตาลแดง พบบรเวณไสกลางตนและจะขยายไปยงกาบ กานใบ และไปยงเครอกลวย ผล หนอ ตา กลวยจะเหลองและตายในทสด ภายในจะพบเนอเยอเนาตายเหนเปนชองวาง เมอตดกลวยออนทเปนโรคแชนาในนา จะพบเชอแบคทเรยสาเหตเปนนาขน ๆ ไหลออกมาผลจะเนาดา

การปองกนและกาจด ใชหนอกลวยทไมมโรคทาพนธ ระวงไมใหเกดผลกบลาตนกลวย แชหนอกลวยทถกตดแตงในนายาฆาเชอกอนปลก 3.6.3 โรคใบจดของกลวย

เกดจากเชอหลายชนด แตละชนดแสดงอาการบนใบแตกตางกน ดงน 1) ลกษณะอาการเปนขดสนาตาลแดงสนๆ ขนานไปกบเสนใบ บางครงกระจายไปทวทงใบและ

ขยายไปทางกวาง ทาใหเกดอาการใบจด และแผลลามตดตอกนทาใหเกดอาการใบไหม โดยมากเกดจากรมใบเขาไป แผลมสนาตาลออน ขอบแผลสนาตาลเขม พบทกระยะการเจรญเตบโต โดยมากเปนกบกลวยนาวา ทาใหจานวนหวนอยลง ขนาดผลเลกลง

การปองกนและกาจด ตดใบกลวยทเปนโรคนาไปเผาไฟทง และฉดพนดวยสารเคมคอปเปอรออกซคลอไรด ผสมสารจบใบฉดพน 2-3 ครงตอเดอน หรอใชสารเคมแมนโคเซบ หรอเบนโนมลผสมไวทออยยฉดพน

2) ลกษณะอาการใบจดรปไขสนาตาล มกเกดกบกลวยไข บนใบจะเหนแผลมลกษณะรปไขสนาตาล ตรงกลางแผลสนาตาลออนปนเทาถดเขามามเสนวงสนาตาลเขม และมวงสเหลองลอมรอบแผลอกชนหนง การแผขยายของแผลจะเปนไปตามความยาวของเสนใบ

การปองกนและกาจด ตดใบทเปนโรคออกจากแปลงแลวเผาทาลายทง และฉดพนดวยสารเคมแมนโคเซบ หรอแคปแทน

3) ลกษณะอาการใบจดกลมร ทงขนาดเลก-ใหญ แผลมสนาตาล ขอบแผลสนาตาลเขมลอมรอบดวยบรเวณสเหลอง ตรงกลางแผลมสวนสปอรของเชอราสดาเกดเรยงเปนวงมกเปนกบกลวยนาวา

การปองกนและกาจด ใหตดใบกลวยทเหยวแหงคาตนไปเผาไฟทง และฉดพนดวยสารเคมแมนโคเซบ

- 10 -

3.6.4 โรคยอดมวน เกดจากเชอไวรส แมลงพาหะไดแก แมลงประเภทปากดดทกชนด ไดแก เพลยตาง ๆ เชอโรคจะ

แพรกระจายตดไป กบหนอหรอสวนขยายพนธตาง ๆ อาการทพบคอ ในระยะแรกๆ จะปรากฏรอยขดสเขยว และจดเลก ๆ ตามเสนใบ และกานใบ ใบถด ๆ ไปจะมขนาดเลกลง สเหลอง ใบมวนทปลาย เมอโรคนระบาดมากขน ตนกลวยจะแคระแกรน ใบขนรวมกนเปนกระจก ดอกและปลของตนทเปนโรคจะเจรญเตบโตอยางชาๆ เมอเกอบจะโผลจะพองโตขน บางคราวเมอโผลออกมาทยอด ทาใหยอดปร เครอเลก จนใชประโยชนไมได ถาตนกลวยเปนโรคทก ๆ หนอทเกดมากจะเปนโรคดวย

การปองกนและกาจด ทาลายสวนตาง ๆ ของตนทเปนโรคหรอกอทสงสยจะเปนโรค โดยสงเกตจากอาการดงกลาวขางตน 3.6.5 ดวงงวงไชเหงา

ในระยะทเปนหนอนจะทาความเสยหายแกตนกลวยมากทสด ตวแกกทาความเสยหายเหมอนกนแตนอยกวา ตวหนอนเจาะกดกนไชชอนอยภายในเหงากลวย ซงโดยมากกนอยใตระดบดนโคนตน ซงไมสามารถมองเหนการทาลายหรอรองรอยไดชด การทาลายของหนอนทาใหระบบการสงนา และอาหารจากพนดนขนไปเลยงลาตนขาดตอนชะงกไป เมอเปนมาก ๆ หรอแมมหนอนเพยง 5 ตว ในเหงาหนง ๆ เทานน กสามารถไชชอน ทาใหกลวยตายได พบการทาลายไดทกระยะ ตงแตหนอไปจนถงตนแก ภายหลงตดเครอแลว ตวหนอนเมอเจรญเตบโตเตมทจะเขาเปนดกแดจนเปนตวแก จะออกมาอยนอกเหงา แถวโคนตนในระดบชดผวดน หรอตากวาเลกนอย หรอรอผสมพนธกนตอไป

การปองกนและกาจด ทาความสะอาดสวน อยาปลอยใหรกรงรง โดยเฉพาะเศษชนสวนของลาตนกลวย กาบกลวย ซงเนาเปอยชนแฉะแถวโคนตน เปนทวางไขของตวเมย หรออาจใชวธตดตนกลวยเปนทอนๆ วางสมเปนจดๆ ในสวน เพอลอใหแมลงมาวางไข ประมาณ 7 วนตอครง ใหเปดตรวจดในเวลากลางวน ถาพบตวออนหรอตวแกใหทาลาย โดยการใชสารฆาแมลง เชน เฮพตาคลอรผสมตามสตรทระบในฉลากยาราดสวนโคนตนและบรเวณดนรอบโคนตน สาหรบหนอพนธควรเลอกหนอทแขงแรงไมมโรคแมลงตดอย และแชในนายาดลดรน 25% ในอตราสวนผสมคอ นายา 1 สวน ตอนา 50 สวน แลวแชหนอพนธทงไว 1 คน กอนนาไปปลก 3.6.6 ดวงงวงเจาะตน หรอดวงงวงไชกาบกลวย

เปนศตรทมการทาลายรนแรงพอ ๆ กบดวงงวงไชเหงา ตวหนอนจะไชทาลายตนทอยเหนอพนดนขนไปถงประมาณกลางตน โดยไชตนเปนรแลวชอนเขาไปถงไสกลางตน มองเหนขางนอกเปนรอยรอบตนพรนไปทว มกชอบทาลายตนกลวยทโตแลว หรอใกลจะออกปล หรอกาลงตกเครออย จะทาใหเครอหกพบกลางตนหรอเหยวเฉายนตาย ขนาดดวงเจาะลาตนจะมขนาดใหญกวาดวงงวงไชเหงา

การปองกนและกาจด เชนเดยวกบดวงงวงไชเหงา

- 11 -

3.6.7 หนอนมวนใบ ตวแกเปนผเสอกลางคน ตวสนาตาลปนเทา บนหลงปกมสเหลองแตม 2-3 จด โดยตวหนอนจะกดกน

จากรมใบใหแหวงเขามาเปนทางยาว และมวนใบซอนในตวหลอดอยจนกระทงเขาดกแด และมแปงขาวๆ หมตวดวย ถาถกหนอนทาลายมาก ๆ จะทาใหใบขาดวนใชประโยชนไมได

การปองกนกาจด จบตวหนอนมาทาลายทง หรอใชเชอราบวเวอรเรย ฉดพนใหถกตวหนอน ฉดพนทกสปดาห สปดาหละ 1 ครง 3.6.8 ตกแตนผ

ทงตวออนและตวแก ชอบกดกนใบ การปองกนและกาจด เชนเดยวกบหนอนมวนใบ 3.6.9 หนอนกระท

ตวแกเปนผเสอขนาดเลก ปกบนสนาตาลปนเทา สวนปกลางสขาว ตวแกหากนในเวลากลางคน

ตวออนชอบกดกนใบตองออนทยงไมคล หรอคลแลวใหม ๆ โดยจะกดเปนรอยแหวงไปตามขอบใบเปนทาง รอยกดแทะตรงกลางใบททะลเปนรกลมๆ โตตามขนาดและวยของหนอน ใบกลวยทออกใหมหรอหนอกลวยโคนตนหรอหนอทนามาปลก พอใบใหมแตกมกจะมหนอนกระทตวเลก ๆ เขากดกนใตผว เมอตวหนอนโตแลวกสามารถกนไดทงบนใบและใตใบ

การปองกนและกาจด เชนเดยวกบหนอนมวนใบ

- 12 -

3.6.10 หนอนราน

ตวแกเปนผเสอกลางวนสนาตาล มพษตามตวถกเขาจะคน กดกนใบขณะทกาลงจะกลายจากสตองออนเปนสเขยวแกคอ มสจดขน นอกจากกนใบกลวยแลว ยงพบวากนใบมะพราวดวย

การปองกนและกาจด เชนเดยวกบหนอนมวนใบ 3.6.11 มวนรางแห

ดดกนนาเลยงจากใบกลวย ใบตองตรงทมวนพวกนอาศยอยสจะไมเขยวสดคอ จะคอย ๆ เหยวเหลองซด และทสดกจะแหงเปนแหง ๆ ไป ถาตรวจดดานใตใบจะเหนเปนจดดาๆ ทวๆ ไป นนคอมลของมวนทถายออกมาตดอยและมคราบของตวออนลอกทงไว

การปองกนและกาจด เชนเดยวกบดวงงวงไชกาบกลวย 3.6.12 ดวงเตาแตง

ตวแกชอบกดกนใบตองยอดออนทยงมวนกลมอย ยงไมคลออกหรอคลออกแลวใหม ๆ ยงไมเขยว ทา

ใหใบมรอยตาหนเปนรปสเหลยมเลกๆ ทะลลางไมทะลบางทวทงใบ เหนไดชดเมอคลออกตอนเขยวจดแลว การปองกนและกาจด รกษาความสะอาดสวนกลวยอยาใหเปนทอาศยของแมลงได และอาจจะใช

เฮพตาคลอรผสมนาตามอตราสวนทแจงไวในฉลากพนทยอดกลวยหรอตามใบตองออนใหทว 3.6.13 หนอนปลอก

ตวแกเปนผเสอขนาดเลกมสนาตาลออนตวออนเปนตวหนอน ชอบกดกนใบเอามาทาปลอกหมตว ตวเลกพบกดกนบนใบตองโดยมปลอกหมตวชไปขางหลง พอโตขนกจะทาปลอกใหญขนมกเกาะหอยทายปลอกลง ชอบกดกนอยใตใบ

การปองกนและกาจด เชนเดยวกบดวงเตาแดง

- 13 -

3.6.14 แมลงวนผลไม หรอ "แมลงวนทอง"

ตวเมยชอบวางไขกบผลกลวยทใกลสก หรอมรอยแผล หนอนทออกจากไขจะไชชอนเนอกลวย ใหเกดความเสยหายเนาเหมน ชวงเวลาทระบาดมากไดแกราว ๆ เดอนเมษายน-มถนายน ของทกป

การปองกนและกาจด ใชเหยอพษ ซงเปนสารเคมผสมประกอบดวยสารเคมทมชอทางการคาวา "นาสมาน" จานวน 200 ซ.ซ. ผสมกบมาลา-ไธออน 83% จานวน 70 ซ.ซ. และนา 5 ลตร อาจผสมสารจบใบเลกนอยฉดพนในชวงเชา ดานทมรมเงา และฉดพนทใบแก หามฉดพนทใบออนและยอดออน ใหฉดพนตนละ 50-100 ซ.ซ.

ขอแนะนาเพมเตม ในการใชเหยอพษน ควรมการสารวจปรมาณการระบาดของแมลงวนทองในสวนเสยกอน โดยใชกบดกใสสารลอ เมทธล ยจนอล (methyl eugenol) แลวตรวจนบทก ๆ 7 วน ถาพบปรมาณแมลงวนทองประมาณ 10 ตวตอกบดก 1 อน ใหฉดพนเหยอพษ (นาสมาน + มาลาไธออน + นา) 7 วนตอครง แตถาพบปรมาณแมลงวนทองมากกวานใหฉดพนทก ๆ 4-5 วน ในฤดฝนควรผสมสารจบใบลงไปดวย จานวน 5-10 ซ.ซ. 3.6.15 เพลยแปง

เปนแมลงปากดดชนดหนง ลาตวขนาด 2x3 มลลเมตร ลาตวปกคลมดวยผงสขาว ชอบเกาะกนอยเปน

กลมกอน อาการเขาทาลาย มกพบตามผวกาบใบ และคอยอด หากมการทาลายมากทาใหผลกลวยมขนาดเลกลง ผลผลตลดลง

การปองกนและกาจด ควรทาความสะอาดตนกลวย หรอพนดวยสารเคม เชน เซฟวน-เอส 85 25 กรม/นา 20 ลตร หรอคารโบเพนโนไธออน 30 กรม/นา 20 ลตร บรรณานกรม กองเกษตรสมพนธ กรมสงเสรมการเกษตร. 2541. การปลกกลวย. กรงเทพฯ. ณรงค สงหบระอดม. มปป. การควบคมโรคตายพรายของกลวยนาวา. สบคนเมอ 11 กรกฎาคม 2555 จาก   http://ppath.agr.ku.ac.th/index.php?option=com_content&task=view&id=115&Itemid=1 สานกงานโครงการสมเดจพระเทพรตนราชสด ฯ สยามบรมราชกมาร. 2555. คมอการจดการการผลตทาง การเกษตร. กรงเทพฯ.