ภาษาไทยเปน็ค ำาพยางคเ์ด ียว สงัเกต จากคำาพ ื้นฐาน เชน่ พ่อ , แม ,่ ปู,่ ย่า , ตา ,

ยาย , มอง , ร ู้, หิว , ดิน , นำ้า , ลม , ไฟ , “ ”คำาเหลา่น ี้ เร ียกว ่า ค ำามลู

ปจัจ ุบนัม ีการตดิต ่อส ือ่สารก ันมากขึ้น คำาศ ัพท ์ต ่างๆท ี่ใช ้ ก ็ต ้องมคีวาม

หลากหลายขึ้น ค ำามลูซ ึ่งเปน็ค ำาด ั้งเด ิมท ี่ม ีใชใ้นภาษาไทยไมเ่พ ียงพอที่จะ นำาไปใช ้ จ ึงจ ำาเป ็นต ้องม ีการสร ้างค ำาข ึ้น

ใหม่ ด ้วยการ ซ้อนคำา

ประสมคำา

ซ ำ้าค ำา

คำามลู เปน็ค ำาด ั้งเด ิมท ี่ม ีใชใ้นภาษาไทย มคีวามหมายชดัเจนสมบรูณ์ในต ัวเอง อาจเปน็ค ำาไทยแท้หร ือเปน็ค ำายมืมาจากภาษาต่างประเทศ และจะเปน็ค ำาพยางค ์เด ียวหร ือหลายพยางคก์ ็ได ้

(๔) คำายมืภาษาองักฤษ เชน่ เมตร ลิตร เกม แชร์ เทป ชอลก์ ฯลฯ

๑ . คำาม ูลพยางค์เด ียว

คำามลูพยางคเ์ด ียว เปน็ค ำาพยางค ์ เด ียวท ี่ม ีความหมาย อาจเปน็ค ำาไทยแท้

หร ือเปน็ค ำาย ืมมาจากภาษาต่างประเทศ ก็ได ้ เชน่(๑) คำาไทยแท้ เชน่ พ ่อ แม ่ ฉนั นอน ร ้อน เพราะ โอ ้ย ! ฯลฯ

(๒) คำาย ืมภาษาจ ีน เชน่ ก ๊ก โต ๊ะ เก ๋ง ห ้าง เก ี๊ยว ก ๋ง ฯลฯ

(๓) คำาย ืมมาจากภาษาบาล ีสนัสกฤต เชน่ บาตร ผล เวร บาป กรรมฯลฯ

๒ . คำาม ูลหลายพยางค์       ค ำาม ูลหลายพยางคเ์ปน็ค ำาสอง พยางคข์ ึ้นไปม ีความหมายในตัว ไม ่

สามารถแยกพยางคภ์ายในคำาได ้ เพราะ ทำาให ้ไมไ่ด ้ความหมาย อาจเปน็ ค ำาไทย

แท้หร ือค ำายมืมาจากภาษาต่างประเทศก็ได ้ เชน่

(๔) คำาย ืมภาษาอ ังกฤษ เชน่ คอมพิวเตอร ์ สต ิก๊เกอร ์ แอโรบกิ ฯลฯ

(๑) คำาไทยแท้ เชน่ ต ุก๊ตา มะล ิ มะม ่วง มะระ เกเร ฯลฯ

(๒) คำาย ืมภาษาจ ีน เชน่ บะหมี่ กวยจ ั๊บ ซ ินแส โสหุ้ย อ ั้งโล ่ ฯลฯ

(๓) คำาย ืมภาษาบาล ีสนัสกฤต เชน่ บดิา ราชนิ ี นาฬิกา นมสัการฯลฯ

ข้อสงัเกตคำาม ูล คำามลูหลายพยางค ์ ควรด ูว ่าในคำาหลายพยางคน์ ัน้ม ีความหมายทุกพยางค ์

หรือไม ่ ถ้ามคีวามหมายบา้งไมม่ ีความ

หมายบา้งเปน็ค ำาม ูลหลายพยางค ์ เชน่ มะละกอ = คำาม ูล ๓ พยางค ์ นาฬิกา

= คำาม ูล ๓ พยางค ์ มะ = ไม ่มคีวามหมาย นา = มี

ความหมาย ละ = มคีวามหมาย ฬิ =

ไมม่ ีความหมาย กอ = มีความหมาย กา = มี

ความหมาย

a. ข้อใดกล่าวถ ูกต ้องเก ี่ยวก ับค ำามลู ก . คำาม ูลต ้องเปน็ค ำาไทยแท้ๆ ข . คำามลูบางค ำาม ีหลายความหมาย ค . คำาม ูลเป ็นค ำาไทยแท้อาจม ีพยางค ์เด ียวหร ือหลายพยางคก์ ็ได ้ ง . คำาม ูลเป ็นค ำาไทยแท้หร ือค ำาท ี่มาจากภาษาอ ื่นซ ึ่งอาจม ี พยางค์เด ียวหร ือหลายพยางคก์ ็ได ้

แบบทดสอบเร ื่องค ำาม ูล คำาช ี้แจง : เล ือกค ำาตอบที่ค ิดว ่าถ ูก

ท ี่สดุเพ ียงข ้อเด ียว

๒ . ข้อใดเป ็นค ำาม ูล ก . ไฟฟ้า ข . แมพ่ ิมพ ์

ค . หนังสอื ง . กระถาง

๓ . ข้อใดเป ็นค ำาม ูลท ี่เป ็นค ำาไทยแท้ท ุกค ำา

ก . เพลา เพล ิง แข พนม ข . โบนัส ปกิน ิก แสตมป์

เทคนิค ค . เกาเหลา เฉาก๊วย

เต ้าฮวย เก ้าอ ี้ ง . มะพร้าว ชะลอม ตะขาบ

ขะมกุขะมอม

๔ . ข้อใดเป ็นค ำาม ูลท ุกค ำา ก . จุดย ืน แซยิด

ข . จังหว ัด ล ูกน ำ้า ค . กระถาง มะละกอ

ง . นักเร ียน ของหวาน

e. ขอ้ใดเป ็นค ำาม ูล ๔ พยางค ์ ก . กัลป ังหา ข .

นำ้าจ ิตน ำ้าใจ ค . ลักปดิล ักเป ิด

ง . อกไหม้ไสข้ม

คำาประสม คำาประสม เปน็ค ำาท ี่สร ้างข ึ้นใหม่ โดย

การนำาเอาค ำาม ูลต ั้งแต ่ ๒ ค ำาข ึ้นไปมารวมกันเก ิดเปน็ คำาใหม่ มคีวามหมายใหม่ หร ือย ังคงม ีเคา้ความหมายของค ำาเด ิม

= ชือ่ของสตัว ์เล ี้ยงท ี่ใช ้เน ื้อเปน็อาหาร

หัน

= ผนิ ,หมนุ

+ หัน

= หมยู ่างท ี่ย ่างโดยว ิธ ีห ันไปรอบตวั

ค ำาประสมอาจมาจากการประสมคำาไทยกับค ำา ไทย คำาไทยกับภาษาต ่างประเทศ หร ือค ำา

ภาษาต่างประเทศกับต ่างประเทศประสมกันเชน่

=ใจ สิง่ท ี่มหีนา้ท ี่ร ู้ คดิ และนกึ

ดำำ

= มืด

ใจ + ดำำ

= เห ็นแก่ต ัว

=

=

ยานพาหนะที่ม ีล ้อความร ้อนที่สามารถเปล ่งปน็แสงหร ือเปลวไฟ

= รถที่ใชไ้ฟเปน็พลงังานขบัเคล ื่อน

ชนิดของคำาประสม ๑) คำาประสมที่เก ิดความหมายใหม่ แต ่ยงัมเีคา้ความหมายเด ิม เชน่

 ๒) คำาประสมที่เก ิดความหมายใหม่ เปล ี่ยนแปลงไปจากเด ิม เชน่

เตา + ถ่าน เตาถ่าน= เตาที่ใชถ้ ่านเปน็เช ือ้เพล ิง

เตา + ร ีด = เตาร ีดเตาที่ใชร้ ีดเส ือ้ผา้

ม ้า + ใช้ = ม้าใช ้ คนขี่มา้ส ำาหร ับร ับใช ้

ขาย + หนา้ =ขายหนา้ ร ู้สกึอ ับอายหัก + ใ

จ= หักใจ ต ัดใจไม ่ให ้นกึถ ึง

เหต ุการณ์ตา่งๆ

๓) คำาประสมที่เก ิดจากการย ่อค ำาให ้กะท ัดร ัดข ึ้น มักข ึ้นด ้วย การ

ความ ของ เคร ื่อง ชาว นกั ผ ู้ ชา่ง ฯลฯ เชน่    

ราด + หนา้

= อาหารประเภทก๋วยเต ี๋ยวมนี ำ้าปร ุงข ้น

การคา้ความคดิของหวานเคร ื่องเร ือนชาวสวนนกัเร ียนผูช้าย

ชา่งภาพ 

ฯลฯ

ราดหนา้

ข้อส ังเกตคำำประสม  คำำมลูสองค ำำรวมกันแต ่ไม ่เก ิดควำม

หมำยใหม่ ไม ่ จ ัดเปน็ค ำำประสม แตเ่ปน็กล ุ่ม คำำ เชน่ ลูก + ไก่

= ลูกไก ่ หมำยถึง ลกูของไก่

ลูก + นำ้ำ

= ลูกน ำ้ำ หมำยถึง ลูกของย ุง

แมว+ดำำ

= แมวดำำ หมำยถึง แมวที่ม ีขนส ีด ำำ

แมว+มอง

= หมำยถึง คนที่คอยหำนักแสดงหน้ำใหม่แมวมอง

กลุ่มค ำำ

ค ำำประสม

คำำประสม

กลุ่มค ำำ

ลองทำำด ู ให้น ักเร ียนบอกว ่ำค ำำต ่อไปนี้ ค ำำใดเปน็ค ำำม ูล ค ำำใดเปน็ค ำำประสม

๑ . กุยเฮง ขนอง เฉล ียว หมอดู นำง แบบ กะละแม๒ . หัวคดิ อบุำสก พำหนะ ดำวเท ียม

พยัญชนะ แม่บำ้น๓. ของกลำง ต ุ๊กแก หัวข ้อ สถำปนกิ เคร ื่องม ือ กลอ่งด ำำ๔. แมง่ำน เสวย แมม่ด เร ือนจ ำำ

นำ้ำหอม ลูกม ือ๕ . ดิฉนั พ ่อคร ับ พ่อเม ือง พ่อคำ้ สำยแล้ว สำยสร ้อย

แบบทดสอบ เร ือ่งค ำำมลูค ำำประสม คำำช ี้แจง : เล ือกค ำำตอบที่ค ุณคดิ

ว ่ำถ ูกท ี่ส ุดเพยีงข ้อเดยีว ๑ . ข้อใดเป ็นค ำำม ูลหลำยพยำงค์ ก . จดจำำ ข . รำดหน้ำ ค . นำฬิกำ ง . ไฟฟ้ำ

๒ . ข้อใดเป ็นค ำำม ูลท ุกค ำำ ก . นำ้ำตก , นำ้ำใจ ข . ไม้เร ียว , มะระ ค . นักเร ียน , จุดย ืน ง . กระถำง , มะละกอ

๓ . คำำม ูลในข้อใดมีรำกศัพท์ จำกภำษำอื่น

ก . มด ข . ปลำ ค . ลม ง . เก ี๊ยะ

๔ . ข้อใดไม่ใช ่ค ำำประสม

ก . แม่หม ู ข . แม่บ ้ำน ค . แม่คร ัว ง . แม่ท ัพ

๕. ข้อใดเป ็นค ำำประสม

ก. ใหญ่โต ข . เห ินห ่ำง ค. เพง่เลง็ ง . เคร ื่องใน

๖ . ข้อใดเป ็นค ำำประสมทุกค ำำ

ก . ลกูค ิด , ลูกเล ี้ยง , ลูกน ้อง

ข . เร ือเร ็ว , เร ือด ่วน , เร ือแพ

ค . เด ือดพลำ่น , เด ือดดำล , เด ือดร ้อน

ง . เร ียงรำย , เร ียงเบอร ์, เร ียงพมิพ์

๗ . คำำในข้อใดเป ็นค ำำประสมทกุค ำำ

ก . เด ินหน้ำ , ข้องใจ , อ่อนใจ

ข . แผงลอย , โอดครวญ , เส ือ้นอน

ค . เร ือแพ , เผ ็ดร ้อน , โหยหวน

ง . มืออำชีพ , หอบหิ้ว , ป่ำวร ้อง

๘ . “ ” นำ้ำค ้ำง ในข้อใดเป ็นค ำำประสม

ก . นำ้ำค ้ำงบนยอดหญ้ำ

ข . นำ้ำค ้ำงก ๊อกมีกล ิ่นเหม ็น

ค . นำ้ำค ้ำงเป ็นน ำ้ำบร ิส ุทธ ิ์

ง . นำ้ำค ้ำงเป ็นเด ือนก็ด ื่มได ้

๙ . ข้อใดมีค ำำประสม ก . เขำชกู ำำป ั้นหรำ ข . เขำม ีก ำำล ังมำก ค . เขำก ำำม ือหลอ่นแน่น ง . เขำเป ็นก ำำน ันหนุ่ม

๑๐ . ข้อใดมีค ำำประสม

ก . ถั่วงอกเร ็วจ ัง ข . ลกูไก ่พล ัดจำกแม่

ค . แสงอำทติย ์ยำมเช ้ำ

ง . ครูค ือแม ่พ ิมพ ์ของชำติ