เวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ นก�าวไกลอย่�างไร์

ศ.นพ.สั�นต์� หั�ต์ถี�รั�ต์น�นายกสัมาคมเวชศาสัต์รั�ฉุ�กเฉุ�นฯ

การ์ช�วย่ผู้��ป่�วย่ฉุ�กเฉุ นในช�วงนาที�แร์กๆ (“นาที�ทีอง”)เก อบที"#งหมด

ไม�ใช�ฝี(ม อแพทีย่ แต�เป่*นฝี(ม อของญาต ม ตร์ ผู้��ป่ร์ะสบ

เหต� หร์ อ อ .นๆ

“เวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ น ” จึ0งไม�ควร์ถู�ก หวง“ ”ไว�ส3าหร์"บแพทีย่เที�าน"#น แต�ควร์

ได�ร์"บการ์เผู้ย่แพร์� ให�แก�ป่ร์ะชาชนและบ�คลากร์อ .นๆ อย่�างน�อย่ให�สามาร์ถูช�วย่ผู้��ป่�วย่ได�ในช�วง นาที�ทีอง น"#น “ ” ก�อน

จึะส�งต�อให�แพทีย่ด�แลต�อไป่

“เวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ นในการ์แพทีย่แผู้นป่4จึจึ�บ"น ”

เก ดในสงคร์ามนโป่เล�ย่น (พ.ศ.2335-2360)

โดย่ นพ. Dominique Jean Larrey ผู้��ร์ เร์ .ม

1 . ร์ะบบค"ดแย่กผู้��บาดเจึ6บ2. ร์ะบบขนย่�าย่ (“ร์ถูบ น”)3. ว ธี�ผู้�าต"ดใน ร์.พ.สนาม4. ร์ะบบด�แลผู้��ป่�วย่อย่�างเที�าเที�ย่ม

“บ ดาแห�งเวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ น”

“ร์ถูบ น ” ของ น.พ.ลาร์ร์� ถู�กพ"ฒนาให�เป่*น

“ร์ถูพย่าบาลฉุ�กเฉุ น ”(ambulance)

ที�.สามาร์ถูด�แลร์"กษาผู้��ป่�วย่ในร์ถูขณะน3าส�งโร์งพย่าบาล

เม .อโร์คอห วาตร์ะบาดที�.กร์�งลอนดอน ใน พ.ศ.2375

น"กธี�ร์ก จึฝีร์".งเศส Jean-Henri Dunant

ไป่แสวงโชคในอ"ลจึ�เร์�ย่ กล"บไป่เจึอสงคร์ามที�.เม อง Solferino

พ.ศ.2402 และเข�าไป่จึ"ดร์ะบบช�วย่เหล อผู้��บาดเจึ6บเหล�าน"#น ต�อมาเป่*นแกนน3าก�อต"#ง “International Committee for the Relief

to the Wounded” พ.ศ.2406

ต�อมาเป่*น “International Committee of the Red

Cross, ICRC” พ.ศ.2419 ซึ่0.งต�อมาเป่*น “International

Federation of the Red Cross & Red Crescent Societies, IFRC” พ.ศ.2462 โดย่ม�ส3าน"กงาน

เลขาธี การ์อย่��ที�.กร์�งเจึน�วา

Florence Nightingale ที��มเทีด�แลผู้��บาดเจึ6บใน Crimean War (พ.ศ.2396-2399) แม�แต�ในเวลากลางค น จึนได�ร์"บสมญาว�า “Lady of the Lamp” ต�อมาเธีอได�วางร์ากฐานการ์พย่าบาลว ชาช�พข0#น โดย่ต"#งโร์งเร์�ย่นพย่าบาลที�. St. Thomas Hospital กร์�งลอนดอน พ.ศ.2403 “มาร์ดาแห�งการ์พย่าบาล”

2424 หล"งไฟไหม�ใหญ�ที�.กร์�งเว�ย่นนา เก ดร์ะบบ

บร์ การ์การ์แพทีย่ฉุ�กเฉุ นนอกโร์งพย่าบาล

(Emergency Medical Service, EMS)

2439 เร์ .มฝี>กบ�คลากร์ป่ร์ะจึ3าร์ถูพย่าบาลในแคนาดา

2471 เร์ .มฝี>กบ�คลากร์ป่ร์ะจึ3าร์ถูพย่าบาลในสหร์"ฐฯ

2511 ต"#ง American College of Emergency Physicians

(ACEP)

2514 สนง. ความป่ลอดภั"ย่ในการ์จึร์าจึร์ (NHTSA) สหร์"ฐฯ

เผู้ย่แพร์� “Accidental Death and Disabilities: The

Neglected Disease of Modern Society”

2516 สหร์"ฐฯ ตร์า พ.ร์.บ. การ์แพทีย่ฉุ�กเฉุ น

2522 อเมร์ ก"นบอร์ด อน�ม"ต ให�ม� EP

พ"ฒนาการ์ของ EM ในบางป่ร์ะเทีศ

ป่ร์ะเทีศ ม�องคกร์

เป่Aดอบร์ม

ม�วาร์สาร์ ม�ว�ฒ บ"ตร์

สหร์"ฐอเมร์ กา

2511 2513 2515 2523

แคนาดา 2521 2515 2526 2525

ออสเตร์เล�ย่

2527 2527 2531 2529

ฮ่�องกง 2528 2537 2537 2540

จึ�น 2530 2539 2533 -

ฟAล ป่ป่Aนส 2531 2531 - 2534

เกาหล�ใต� 2531 2532 2533 2539

ไทีย่ 2544 2547 2552 2550

พ"ฒนาการ์ของ EM ในไทีย่

30 ป่(ก�อน

“ศ�นย่ส�งกล"บ ร์.พ.ต3าร์วจึ”

2526-2529

พล.อ.อาที ตย่ ก3าล"งเอก โทีร์ฯด�วน 123 ร์ถูฉุ�กเฉุ น 40 ค"น

2532-2536

สร์�าง เป่Aดอาคาร์ EMS ร์.พ.

ร์าชว ถู�2536 เร์ .มโคร์งการ์ศ�นย่อ�บ"ต เหต� ร์.พ.

ขอนแก�น2537 หน�วย่ก��ช�ว ต วช ร์พย่าบาล2538 ศ�นย่ก��ช�พ นเร์นทีร์ ร์“ ” .พ. ร์าชว ถู�2539 ร์.พ. เล ดส น ร์พ. นพร์"ตนร์าชธีาน�

2540 ชมร์มเวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ น2543 ป่ร์ะช�มว ชาการ์ EM คร์"#งแร์ก2544 สมาคมเวชศาสตร์ฉุ�กเฉุ น2545 สธี. ต"#ง สนง“ .ร์ะบบบร์ การ์การ์

แพทีย่ฉุ�กเฉุ น ” (ศ�นย่นเร์นทีร์ สธี.)

2546 แพทีย่สภัาอน�ม"ต สาขา วฉุ.

2547 เป่Aดฝี>กอบร์ม EP, EN และ TALS

2551 พ.ร์.บ. การ์แพทีย่ฉุ�กเฉุ น สพฉุ.

2551 กร์มการ์แพทีย่+สมาคมฯ เป่Aดอบร์ม MERT (Medical Emergency Response Team)

2554 ได�ร์างว"ลชนะเล ศที�.มาเลเซึ่�ย่

2555 ฝี>ก MERT หลาย่จึ"งหว"ด

19

21

22

23

24

25

26

27

28

2554 การ์ช�วย่ผู้��ป่ร์ะสบภั"ย่ก"บ AMDA

30

31

2554 ACEM 2011

การ์เส�ย่ช�ว ตจึากอ�บ"ต เหต�ในช�วงเทีศกาล

เส�ย่ช�ว ต ป่(ใหม� 53-54

ป่(ใหม� 54-55

สงกร์านต 55

ณ ที�.เก ดเหต�

56 % 66 % 60 %

ร์ะหว�างน3าส�ง

3 % 3 % 4 %

ที�. ER 20 % 25 % 26 %

ร์ะหว�างส�งต�อ

1 % 2 % 1 %

ที�. ร์พ.<

1 ว"น11 % 4 % 8 %

ที�. ร์พ. 1-

30 ว"น9 % - 1 %

ข�อม�ล จึาก สพฉุ.

34

1 .ร์ะบบป่ฐมพย่าบาล2. ร์ะบบร์"บ-แจึ�งเหต�ฉุ�กเฉุ น และแนะน3า3. ร์ะบบร์"กษาพย่าบาล ณ จึ�ดเก ดเหต�4. ร์ะบบเคล .อนย่�าย่และส�งต�อผู้��ป่�วย่5. ร์ะบบห�องฉุ�กเฉุ นและโร์งพย่าบาล6. ร์ะบบป่ร์ะก"นส�ขภัาพย่ามฉุ�กเฉุ น7. ร์ะบบการ์สร์�างองคความร์��8. ร์ะบบการ์สร์�างเคร์ อข�าย่ร์ะด"บชาต

และสากล

35

1 .การ์ป่Dองก"นและสร์�างเสร์ มส�ขภัาพ (ป่Dองก"นโร์ค)2. การ์ป่Dองก"นอ�บ"ต เหต�และการ์เจึ6บป่�วย่ฉุ�กเฉุ น3. การ์ป่Dองก"นโร์คก3าเร์ บ

ร์��จึ"กด�แลร์"กษาโร์คที�.เป่*นอย่�� ร์��จึ"กป่Dองก"นอาการ์ก3าเร์ บ ร์��จึ"กหย่�ดย่"#งอาการ์ก3าเร์ บ ควร์ม�การ์เก6บร์วบร์วมข�อม�ล ต ดตาม ว เคร์าะห

ป่ร์ะเม นผู้ล และป่ร์"บป่ร์�ง อย่�างต�อเน .อง

36

37