ผศ.พิ�มล พิ�พิ�พิ�ธ PS 704 วั�นที่�� 27 สิ�งหาคม พิ.ศ. 2553

วั�ตถุ�ประสิงค�การศ�กษา 1. ให้�นั�กศึ�กษารู้� �จั�กและเข้�าใจัสั�งก�ป แนัวคิ�ดและทฤษฎี�บางปรู้ะการู้

เก� ยวก�บการู้พั�ฒนัา 2. สัามารู้ถใช้�สั�งก�ป แนัวคิ�ดและทฤษฎี�ว�เคิรู้าะห้'สัภาพัป)ญห้าและ

ล�กษณะการู้พั�ฒนัาข้องสั�งคิมไทยท� นั�กศึ�กษารู้� �จั�กมากท� สั.ดได�อย/างช้�ดเจันัสัอดคิล�องตามเห้ต.ผลม�นั23าห้นั�กรู้�บฟั)งได� (สั�งคิมไทยท� นั�กศึ�กษารู้� �จั�กมากท� สั.ดก5คิ6อจั�งห้ว�ดข้องนั�กศึ�กษาเอง)

3. สัามารู้ถใช้�แนัวคิ�ดและทฤษฎี�ช้/วยในัการู้เสันัอมาตรู้การู้เพั6 อแก�ไข้ป)ญห้าและพั�ฒนัาสั�งคิมไทยในัช้�ว�ตปรู้ะจั2าว�นัข้องนั�กศึ�กษาให้�ด�ข้�3นัในัด�านัต/าง ๆ เรู้�ยนัห้นั�งสั6อต�องรู้� �จั�กคิ�ดว/าท2าอย/างไรู้ช้�ว�ตเรู้าถ�งจัะด�ข้�3นั

จัากว�ตถ.ปรู้ะสังคิ'ข้องว�ช้า PS 704 ท�3งสัามข้�อ เรู้�ยนัแล�วนั�กศึ�กษาต�องสัรู้.ปได�ว/า ว�ช้านั�3เป8นัว�ช้าท� เก� ยวข้�องก�บต�วนั�กศึ�กษาเอง ห้ากเรู้�ยนัว�ช้าอ6 นัได� A แล�วว�ช้านั�3ไม/ได� A ถ6อว/านั/าอายมากท� ไม/รู้� �เรู้6 องข้องต�วเอง นั�กศึ�กษาคิวรู้ต�3งใจัเรู้�ยนัและท2า A ให้�ได�ท.กคินั เรู้� มต�นัต�3งแต/สั�ปดาห้'แรู้กด�วยการู้เข้�ยนัรู้ายงานัคิวามยาว 15-20 ห้นั�า เก� ยวก�บ ชุ�มชุนที่��ที่ านร�!จั�กมากที่��สิ�ด เนั�นัช้.มช้นัในัรู้ะด�บห้ม�/บ�านั สั/งในัสั�ปดาห้'ท� 2 ช้�ากว/านั�3นัคิะแนันัลดลงตามล2าด�บ

ห�วัข้!อที่��ควัรม�ในรายงาน1. ทบทวนัคิวามห้มายข้องการู้พั�ฒนัา (Concept Redefining)

ห้ย.ดคิ�ดสั�กห้นั/อยว/าการู้พั�ฒนัาท� เรู้าพั�ดถ�งก�นันั�3นัจัรู้�ง ๆ แล�วห้มายคิวามว/าอย/างไรู้ก�นัแนั/ นั�กศึ�กษาเองก5ต�องห้ย.ดคิ�ดว/าการู้พั�ฒนัาคิ6ออะไรู้ ได�พั�ฒนัาตนัเองและคิรู้อบคิรู้�วห้รู้6อย�ง สั/วนัให้ญ/จัะมองว/าการู้พั�ฒนัาคิ6อสัรู้�างถนันั สัรู้�างโรู้งพัยาบาล สัรู้�างเข้6 อนั ข้.ดลอกคิ�คิลอง สัรู้�างสันัามก�ฬา ฯลฯ อย/างนั�3ใช้/การู้พั�ฒนัาจัรู้�งห้รู้6อ ท� วโลกเรู้�ยกรู้�องให้�ทบทวนัคิวามห้มายการู้พั�ฒนัาอ�กคิรู้�3งห้นั� งว/าพัวกเรู้าได�ท2าอะไรู้ก�นัแนั/

1

2. การู้พั�ฒนัาการู้เม6อง (Political Development) ช้�ว�ตการู้เม6องข้องเรู้าด�ห้รู้6อย�ง ช้�ว�ตการู้เม6องข้องคินัต/างจั�งห้ว�ดอาจัด�กว/ากรู้.งเทพัฯ ท� ม�ท� 3งรู้ะเบ�ด ม�ผ��ก/อการู้รู้�าย ม� พัรู้ก.ฉุ.กเฉุ�นั การู้เม6องท� ด�คิ6อมนั.ษย'อย�/รู้ /วมก�นัได�แม�ม�คิวามแตกต/าง

3. การู้พั�ฒนัา เศึรู้ษฐก� จั (Economic Development) การู้พั�ฒนัากรู้ะแสัห้ล�กคิ6อ นั23าไห้ล ไฟัสัว/าง ทางด� ม�งานัท2า งานัคิ6อเง�นั เง�นั“ ” “

คิ6องานั บ�นัดาลสั.ข้ เป8นัสั� งท� เรู้าเคิยเช้6 อมาเม6 อห้�าสั�บป>ก/อนั ” (แผนัพั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัฉุบ�บท� 1 พั.ศึ.2504)

4. สั6 อมวลช้นัก�บการู้พั�ฒนัา สั6 อมวลช้นัม�บทบาทในัการู้พั�ฒนัาอย/างไรู้ เป8นัพัรู้ะเอกท� ก/อให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�งห้รู้6อเป8นัผ��รู้ �ายข้�ดข้วางการู้พั�ฒนัา

5. การู้พั�ฒนัาในับรู้�บทรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ (Development in the

International Context) ในัโลกอ�นักว�างให้ญ/ไพัศึาลมองการู้พั�ฒนัาว/าอย/างไรู้

ในัการู้เข้�ยนัรู้ายงานันั�กศึ�กษาต�องท2าการู้ว�เคิรู้าะห้' (Analysis)

เป8นัการู้ศึ�กษาในัรู้ะด�บสั�งเห้นั6อกว/าคิวามจั2าได�ใช้�เป8นั การู้ว�เคิรู้าะห้'ม�สั� รู้ะด�บ ได�แก/

1. Descriptive Analysis (การู้ว�เคิรู้าะห้'เช้�งพัรู้รู้ณนัา) เป8นัการู้เล/าเรู้6 องว/าเก�ดอะไรู้ข้�3นัต�3งแต/ต�นัจันัจับ ถ�าเข้�ยนัแคิ/นั�3ได�แคิ/เกรู้ด B

2. Predictive Analysis (การู้ว�เคิรู้าะห้'เช้�งคิาดคิะเนัห้รู้6อท2านัาย)

ห้ล�งจัากท� เล/าเรู้6 องมาแล�วก5คิาดคิะเนัได�ว/าจัะเก�ดอะไรู้ข้�3นัต/อไปท�3งในัรู้ะยะสั�3นัและรู้ะยะยาว การู้ท2านัายในัท� นั�3ไม/ได�ใช้�ห้มอด� โห้รู้าศึาสัตรู้'ห้รู้6อดารู้าศึาสัตรู้' แต/ใช้�ข้�อม�ลทางปรู้ะว�ต�ศึาสัตรู้' จั�ตว�ทยา ว�ทยาศึาสัตรู้' ห้รู้6อการู้ว�เคิรู้าะห้'ทางคิณ�ตศึาสัตรู้' สัถ�ต�มาท2านัาย

3. Normative Analysis (การู้ว�เคิรู้าะห้'เช้�งปท�สัถานั) เป8นัการู้ปรู้ะเม�นัสัภาพัต/าง ๆ โดยม�เกณฑ์'ท� สั�งคิมยอมรู้�บว/าด�ห้รู้6อไม/ด� เห้มาะห้รู้6อไม/เห้มาะอย/างไรู้ เช้/นั เกณฑ์'ทางการู้เม6อง เศึรู้ษฐก�จั ว�ฒนัธรู้รู้ม สั� งแวดล�อม

2

ฯลฯ เสัม6อนัเป8นัการู้ว�เคิรู้าะห้'ช้�3อาการู้ข้องโรู้คิรู้�ายห้รู้6อป)ญห้า (Diagnosis)

4. Prescriptive Analysis (การู้ว�เคิรู้าะห้'เช้�งเสันัอแนัะ) เป8นัการู้เสันัอแนัะให้�ด2าเนั�นัการู้แก�ป)ญห้าเสัม6อนัใบสั� งยา (Prescription) ข้องห้มอท� บอกให้�ก�นัยานั�3นัยานั�3เพั6 อรู้�กษาโรู้คิ

รู้ายงานัและข้�อสัอบข้องนั�กศึ�กษาต�องม�การู้ว�เคิรู้าะห้'ท� 3งสั� รู้ะด�บไม/ใช้/แคิ/เล/าเรู้6 องอย/างเด�ยว

ในัการู้เรู้�ยนัเรู้าม�เวลานั�อยจัะเรู้�ยนัเรู้6 องเล5กนั�อยห้ย.มห้ย�มไม/ได� ต�องเล6อกท� จัะเรู้�ยนัสั�งก�ปสั2าคิ�ญ

สิ�งก�ป (Concept) ห้มายถ�ง สั� งท� เป8นันัามธรู้รู้มท� อย�/ในัสัมองห้รู้6ออย�/ในัใจัข้องคินั บางคินัเรู้�ยกว/าคิวามคิ�ดรู้วบยอด เม6 อเรู้าไปเห้5นัปรู้ากฏการู้ณ' (Phenomena) อ�นัได�แก/ สั� งข้อง คินั พั6ช้ สั�ตว' ห้รู้6อว�ตถ.ท� เป8นัรู้�ปธรู้รู้มท� มองเห้5นั จัะเก�ดสั�งก�ปซึ่� งเป8นันัามธรู้รู้มข้�3นัในัสัมอง จัากนั�3นัมนั.ษย'ก5สัรู้�างภาษา (Language) ข้�3นัมาเรู้�ยกสั� งนั�3นัเป8นัเคิรู้6 องม6อท� ใช้�ในัการู้สั6 อสัารู้ เช้/นั เห้5นัสั�ตว'สั� ข้าว� งมาเรู้าเรู้�ยกว/า ม�า เพัรู้าะเรู้าม�แบบข้องม�าท� เป8นันัามธรู้รู้มอย�/ในัสัมอง สั�ตว'สั� ข้าต�วเล5ก ๆ ว� งมาเรู้าเรู้�ยกว/า ห้มา ท� เรู้�ยกแตกต/างก�นัเพัรู้าะมนั.ษย'ม�สั�งก�ปต/อสั�ตว'สัองช้นั�ดนั�3แตกต/างก�นั แล�วมนั.ษย'ก5สัรู้�างภาษาข้�3นัมาใช้�

เม6 อพั�ดถ�ง ม�า จัะห้มายถ�งสัามสั� งคิ6อ“ ”

1. สั�งก�ปท� อย�/ในัใจั 2. ปรู้ากฏการู้ณ' เช้/นั เห้5นัม�าว� งมา3. ภาษา คิ6อ ม. สัรู้ะอา ไม�โท อ/านัว/า ม�า “ ”

คินัปกต�จัะม�สั�งก�ปคิล�าย ๆ ก�นั ภาษาอาจัจัะต/างก�นัแต/ Concept ท� อย�/ในัใจัแต/ละคินัคิ6อ Concept เด�ยวก�นั ซึ่� ง Concept นั�3เองช้/วยให้�มนั.ษย'สัามารู้ถแปลภาษาต/างปรู้ะเทศึจัากภาษาห้นั� งไปเป8นัภาษาอ6 นัได� ท� 3งนั�3เพัรู้าะ Concept ข้องมนั.ษย'ใกล�เคิ�ยงก�นั เช้/นั เห้5นัสั�ตว'สั� เท�าว� งมาอย/างรู้วดเรู้5ว เรู้าเห้5นัก5เรู้�ยกว/าม�าแต/ฝรู้� งเรู้�ยกว/า Horse คินัจั�นัเรู้�ยกเบD แต/ถ�า

3

สั�ตว'สั� ข้าต�วเล5ก ๆ ว� งมา เรู้าเรู้�ยกห้มา ฝรู้� งเรู้�ยก Dog คินัจั�นัเรู้�ยกเกDา เป8นัต�นั ห้ลายคินัห้ลายภาษาแต/สั�งก�ปอ�นัเด�ยวก�นั

สั�งก�ป ปรู้ากฏการู้ณ' (เห้ต.การู้ณ' คินั สั�ตว' สั� งข้อง ว�ตถ.) และภาษา จัะม�คิวามสั�มพั�นัธ'ก�นั แต/ภาษาจัะเปล� ยนัไปตามบรู้�บท (Context) อย/างคิ2าว/า ห้นั� ม�คิวามห้มายแตกต/างก�นั เช้/นั คิ2าว/า กา จัะแปลว/าอย/างไรู้ต�องข้�3นัอย�/ก�บบรู้�บท จัากสัามปรู้ะโยคิคิ6อ

-เอากามาต�มนั23า-กาบ�นัมาไว ๆ -เข้�าคิ�ห้ากาเบอรู้'เด�ยวเห้5นัได�ว/าคิ2าเด�ยวก�นัแต/ม�คิวามห้มายแตกต/างก�นัไปตามบรู้�บท การู้พั�ฒนัาม�คิวามห้มายท� แท�จัรู้�งว/าอย/างไรู้ก�นัแนั/ บางคินับอกว/า การู้

พั�ฒนัาคิ6อ-การู้เปล� ยนัแปลง แล�วการู้เปล� ยนัแปลงจัากฤด�ฝนัเป8นัฤด�รู้�อนัอย/างนั�3

ถ6อเป8นัการู้พั�ฒนัาห้รู้6อไม/-การู้เจัรู้�ญเต�บโต แต/ถ�ากล�ามเนั63อโตข้�3นัเรู้6 อย ๆ เป8นัมะเรู้5งอย/างนั�3ไม/

เรู้�ยกว/าการู้พั�ฒนัา สั�งคิมท� เต�บโตอย/างผ�ดรู้�ปผ�ดรู้/างก5คิ6อสั�งคิมท� เป8นัเนั63องอก

-คิวามก�าวห้นั�า แต/คิวามก�าวห้นั�าข้องคินั ๆ ห้นั� งอาจัเป8นัคิวามล�าห้ล�งข้องอ�กคินัห้นั� งก5ได�

-คิวามท�นัสัม�ย ในัสัม�ยก/อนัเช้6 อว/าการู้พั�ฒนัาคิ6อการู้ท2าให้�ท�นัสัม�ย แต/ป)จัจั.บ�นัไม/เช้6 ออย/างนั�3นัแล�วจัากคิ2าว/า ท�นัสัม�ยแต/ไม/พั�ฒนัา เช้/นั ใช้�“ ”

โทรู้ศึ�พัท'ม6อถ6อท�นัสัม�ยรู้. /นัล/าสั.ด แต/ใช้�โทรู้ศึ�พัท'ในัห้�องเรู้�ยนัคิ.ยเสั�ยงด�งล� นั ห้รู้6อเอาโทรู้ศึ�พัท'ม6อถ6อแอบไปถ/ายรู้�ปโปE ข้�บรู้ถท�นัสัม�ยแต/กดกรู้ะจักลงถ/มนั23าลายบนัพั63นัถนันั

-การู้เป8นัสั�งคิมอ.ตสัาห้กรู้รู้ม สั�งคิมไทยเคิยเช้6 อเช้/นันั�3และอยากให้�เป8นั แต/อ.ตสัาห้กรู้รู้มบางอย/างท2าให้�มนั.ษย'ตายเรู้5วข้�3นั สั�ตว' พั6ช้บางอย/างสั�ญพั�นัธ.' เก�ดภาวะโลกรู้�อนั นั23าแข้5งข้�3วโลก ละลายมากข้�3นัท2าให้�เก�ดนั23าท/วม

4

รู้.นัแรู้งบ/อยคิรู้�3ง ฝนัไม/ตกต�องตามฤด�กาล ด�งนั�3นัอ.ตสัาห้กรู้รู้มเพั�ยงอย/างเด�ยวคิงไม/ใช้/การู้พั�ฒนัา

-การู้เป8นันั�กสั' (NICs: Newly Industrialized Countries) ห้รู้6อปรู้ะเทศึอ.ตสัาห้กรู้รู้มให้ม/ซึ่� งปรู้ะเทศึไทยเคิยอยากเป8นัเสั6อต�วท� 5 แต/เจัอว�กฤต�เศึรู้ษฐก�จัในั พั.ศึ. 2540 เลยต�องกลายเป8นัแมว

-คิวามเป8นัตะว�นัตก (Westernized) เรู้ายอมเปFดปรู้ะต�ให้�ฝรู้� งเข้�ามาด�วยการู้ถ�กบ�บให้�เซึ่5นัสันัธ�สั�ญญาบาวรู้� งในั พั.ศึ.2398 ปรู้ะเทศึไทยเปFดปรู้ะเทศึเข้�าสั�/การู้คิ�าเสัรู้� และพัยายามท� จัะเป8นัตะว�นัตกตามนัายฝรู้� ง ถ�งว�นันั�3ไม/ม�ใคิรู้อยากถ�กเรู้�ยกว/า ด�อยพั�ฒนัา (Underdevelopment) เม6 อคินัสั/วนัให้ญ/ไม/ช้อบคิ2านั�3ก5ต�องเล� ยงมาใช้�คิ2าว/า ก2าล�งพั�ฒนัา “ ” (Developing

Country) ห้รู้6อปรู้ะเทศึโลกท� 3 แทนั แต/การู้เปล� ยนัช้6 อไม/ได�ท2าให้�ป)ญห้าห้ายไป เช้/นัเด�ยวก�บการู้ใช้�คิ2าว/า กรู้ะช้�บพั63นัท� ข้อคิ6นัพั63นัท� แทนัคิ2าว/า “ ” “ ” “

ปรู้าบปรู้าม ฆ่/าให้�ตายให้�ห้มด ก5ไม/ได�ท2าให้�ป)ญห้าห้ายไป ” “ ”

เช้/นัเด�ยวก�บคิ2าว/า การู้พั�ฒนัา ท� ต�องมานั� งทบทวนัคิวามห้มายก�นั“ ”

กว/าด�อยพั�ฒนัา ก2าล�งพั�ฒนัา และพั�ฒนัาแล�วคิ6ออะไรู้ รู้วมท�3งคิ2าอ6 นั ๆ เช้/นั ปรู้ะช้าธ�ปไตย การู้ม�สั/วนัรู้/วม ฯลฯ ข้�3นัอย�/ก�บโลกท�ศึนั' การู้มองโลก การู้ก2าห้นัดคิวามห้มายตามกรู้อบคิวามคิ�ดพั63นัฐานั ห้รู้6อการู้ท� มนั.ษย'ใสั/คิ/าให้�ก�บม�นั ด�วยเห้ต.นั�3คินัท� พั�ดเรู้6 องเด�ยวก�นัแต/เข้�าใจัก�นัไปคินัละอย/างก5เพัรู้าะกรู้อบคิวามคิ�ดต/างก�นั จั2าต�องห้าคิวามคิ�ดท� ใกล�เคิ�ยงก�นัให้�ได�

ต�วอย/างง/าย ๆ เรู้6 องคิวามยากจันั ถ�าถามว/าคิวามยากจันัม�สัาเห้ต.มาจัากอะไรู้ เพัรู้าะข้�3เก�ยจัห้รู้6อธรู้รู้มช้าต�แกล�ง คิ2าตอบอย�/ท� ปรู้ะสับการู้ณ'ข้องแต/ละคินั บางคินัเห้5นัคินังานัในัโรู้งงานัข้องตนัเองเอาแต/ก�นัเห้ล�า ข้�3เก�ยจัท2างานั ว/างเม6 อไห้รู้/ก5เล/นัการู้พันั�นัก5เลยยากจันัจั�งเช้6 อว/าคิวามจันัเก�ดจัากคิวามข้�3เก�ยจั บางคินัข้ย�นัท2าก�นัแต/ผลผล�ตล�มเห้ลวเพัรู้าะสัภาพัด�นัฟัHาอากาศึห้รู้6อโรู้คิรู้ะบาดก5ต�องแก�ไข้ท� สัภาพัด�นัฟัHาอากาศึ บางคินัมองว/ายากจันัเพัรู้าะปรู้ะช้ากรู้มากก5ต�องคิวบคิ.มจั2านัวนัปรู้ะช้ากรู้ ท� ด�นัไม/พัอต�องปฏ�รู้�ปท� ด�นั ทรู้�พัยากรู้ข้าดแคิลนั เทคิโนัโลย�ไม/ท�นัสัม�ย ปรู้ะสั�ทธ�ภาพัต2 า ข้าดคิวามรู้� �ก5ต�องห้าเทคิโนัโลย� ฝIกฝนัคินั ไม/ม�ห้ล�กทรู้�พัย' ไม/ม�เง�นัลงท.นั ห้รู้6อ ม�การู้

5

ข้�ดรู้�ด? ป)ญห้าอย�/ท� ไห้นัก5ต�องแก�ท� นั� นั ต�องห้าว�ธ�การู้แก�ป)ญห้า ถ�าไม/ม�คิวามรู้� �ก5ต�องให้�คิวามรู้� � ไม/ม�เง�นัก5ต�องให้�เง�นัไปลงท.นั แต/ถ�าสัาเห้ต.ข้องคิวามยากจันัเก�ดจัากการู้ข้�ดรู้�ด เอารู้�ดเอาเปรู้�ยบ การู้ก�ดก�นัจัากโคิรู้งสัรู้�างข้องสั�งคิม ม�การู้ก�ดก�นั คินักล./มห้นั� งกดข้� เอาเปรู้�ยบท2าให้�คินัอ6 นัข้าดโอกาสั อย/างป)ญห้าสัามจั�งห้ว�ดช้ายแดนัภาคิใต�แก�มาต�3งห้ลายป>แล�วย�งแก�ไม/ได� ท� 3งนั�3ข้�3นัอย�/ก�บโลกท�ศึนั'ข้องผ��แก�ป)ญห้าท� จัะมองว/าอะไรู้คิ6อสัาเห้ต. ต�องมองให้�กรู้ะจั/างว/าสัาเห้ต.ข้องป)ญห้าคิ6ออะไรู้ พัรู้ะบาทสัมเด5จัพัรู้ะเจั�าอย�/ห้�วทรู้งตรู้�สัถ�งแนัวทางแก�ป)ญห้าสัามจั�งห้ว�ดคิ6อ เข้�าใจั เข้�าถ�ง พั�ฒนัา “ ”

ถ�าจัะถามว/าการู้พั�ฒนัาคิ6ออะไรู้ก5ต�องข้�3นัอย�/ก�บโลกท�ศึนั' กรู้ะบวนัท�ศึนั' ห้รู้6อพัารู้าไดม'ข้องคินัแต/ละคินั เรู้าต�องม�ม.มมองท� ตรู้งก�นัในัแต/ละเรู้6 องไม/เช้/นันั�3นัแล�วถ�าเข้�าใจัไม/ตรู้งก�นัอาจัฆ่/าก�นัตายไปข้�างห้นั� ง ป)ญห้าข้องมนั.ษย'สัรู้.ปสั�3นั ๆ ว/ามนั.ษย'อยากจัะม�ในัข้ณะเด�ยวก�นัก5อยากจัะเป8นั (To Have –

to Be?) คินัท.กคินัอยากเป8นัคินัด� ม�เมตตากรู้.ณา กต�ญญู� ซึ่6 อสั�ตย'สั.จัรู้�ตแต/ข้ณะเด�ยวก�นัก5อยากจัะม�เง�นัเยอะ ๆ อยากรู้วยม�บ�านัให้ญ/ รู้ถยนัต'สัวย ม�เพัช้รู้ ทองมากมาย ถ�าม�ด�วยเป8นัคินัด�ด�วยก5ต�องข้อบคิ.ณสัวรู้รู้คิ' แต/บางคิรู้�3งสัองอย/างนั�3คิ6อคินัด�ก�บคินัรู้วยไปด�วยก�นัไม/ได� การู้อยากเป8นัคินัด�อาจัท2าให้�ต�องเสั�ยสัละ อดทนั เสั�ยโอกาสั เสั�ยเง�นั เสั�ยต2าแห้นั/ง แต/ถ�าฉุกฉุวยโอกาสั ต2าแห้นั/ง ก5ต�องยอมสั�ญเสั�ยคิวามด� ห้รู้6อในัรู้ะด�บสั�งคิมเรู้าอยากได�สั� งแวดล�อมท� ด�แต/ข้ณะเด�ยวก�นัก5อยากได�คิวามรู้2 ารู้วย คิวามเจัรู้�ญ อ.ตสัาห้กรู้รู้มด�วย ซึ่� งสั� งเห้ล/านั�3ท2ารู้�ายคินัอ6 นั สั� งท� พั�ดก�บสั� งท� ท2าอาจัไม/สัอดคิล�องก�นัข้�3นัอย�/ก�บแต/ละคินัว/าจัะเล6อกอะไรู้

คิ2าว/า พั�ฒนัา ไม/ใช้/คิ2าซึ่6 อ ๆ แต/คิวามห้มายข้องการู้พั�ฒนัาม�ล�กษณะ“ ”

แฝงไปด�วยคิ/านั�ยม (Value Judgment) เช้/นัเด�ยวก�บคิ2าว/า ปรู้ะช้าธ�ปไตย ท� ม�คิ/านั�ยมแฝงอย�/ เม6 อม�คินัมาว/าเรู้าว/าด�อยพั�ฒนัาเรู้าย/อมไม/พัอใจั แต/ถ�าใคิรู้ช้มว/าเรู้าพั�ฒนัาแล�วเรู้าก5ย�นัด� คิ2านั�3เป8นัคิ2าท� ก2าห้นัดมาตรู้ฐานัสั�งคิมไว�แล�วว/าด�ห้รู้6อไม/ด�อย/างไรู้ เรู้�ยกว/า สั�งก�ปแฝงปท�สัถานั (Normative Concept) เป8นัคิ2ากล/าวถ�งสั� งท� คิวรู้จัะเป8นัโดยม�เกณฑ์'บางอย/างแฝงอย�/ เป8นัเกณฑ์'ท� ได�รู้�บการู้ยอมรู้�บจัากท� วโลกและม�ล�กษณะ

6

สั�มพั�ทธ' (Relativity) คิ6อไม/สั�3นัสั.ดในัต�วเองแต/ข้�3นัอย�/ก�บสั� งอ6 นั ๆ (ข้�3นัอย�/ก�บบรู้�บท) (ตรู้งก�นัข้�ามก�บคิ2าว/าสั�มบ�รู้ณ'ท� สั�3นัสั.ดย.ต�ในัต�ว) เช้/นั ทฤษฎี�สั�มพั�ทธภาพัข้องไอนั'สัไตนั'ท� ถ6อว/าเวลาเป8นัสั� งสั�มพั�ทธ'ไม/ม�ท� สั�3นัสั.ด การู้พั�ฒนัาก5เป8นัสั�มพั�ทธ'ไม/สั�3นัสั.ดในัต�วเองแต/ข้�3นัอย�/ก�บบรู้�บท เป8นัสั�งก�ปท� ม�เปHาห้มายก2าห้นัดไว�แล�ว (Goal Oriented) ว/าต�องพั�ฒนัาให้�ถ�งตรู้งนั�3นัตรู้งนั�3 ถ�าย�งไม/ถ�งถ6อว/าย�งด�อยพั�ฒนัา เป8นัท�3งสัภาวะ (State of Being) คิ6อสัภาพัท� พั�งต�องการู้บรู้รู้ล.ถ�งและเป8นัท�3งกรู้ะบวนัการู้ (Process) ด2าเนั�นัการู้ต/อเนั6 องบรู้รู้ล.ถ�งเปHาห้มาย กรู้ะบวนัการู้พั�ฒนัาสั2าคิ�ญพัอ ๆ ก�บเปHาห้มายการู้พั�ฒนัา

ในัอด�ตคินับางคินัใช้�ผลล�พัธ'มาให้�คิวามช้อบธรู้รู้มแก/กรู้ะบวนัการู้/ว�ธ�การู้ (The End Justified the Means) เช้/นั ข้�าพัเจั�ารู้�บผ�ดช้อบแต/เพั�ยงผ��เด�ยว ข้�าพัเจั�ารู้�กสัถาบ�นั ข้�าพัเจั�ารู้�กช้าต� ศึาสันัา พัรู้ะมห้ากษ�ตรู้�ย' แต/ว�ธ�การู้ท� ใช้�กล�บเป8นัการู้โกงก�นั สั� งฆ่/า แทงข้�างห้ล�ง ฆ่/าเพั6 อนั ฆ่/าพั� ฆ่/านั�องเพั6 อช้าต� ศึาสันัา พัรู้ะมห้ากษ�ตรู้�ย' ว�นันั�3จัะท2าแบบนั�3ไม/ได�อ�กแล�ว ไม/ม�ใคิรู้ยอมรู้�บ เปHาห้มายด�ก5จัรู้�งแต/ว�ธ�การู้ท� จัะบรู้รู้ล.ถ�งเปHาห้มายก5ต�องถ�กต�องด�วย เห้ม6อนัก�บการู้เรู้�ยนัห้นั�งสั6อจับปรู้�ญญาโทก5จัรู้�ง แต/ใช้/ว/าไปลอกเข้ามา ท.จัรู้�ตสัอบ จั�างท2าสัารู้นั�พันัธ' เห้ล/านั�3ไม/ใช้/กรู้ะบวนัการู้ท� ถ�กต�อง

ต�น ปร�ชุญพิฤที่ธ�* เข้�ยนัห้นั�งสั6อช้6 อ การู้บรู้�ห้ารู้การู้พั�ฒนัา“ : คิวามห้มาย เนั63อห้า แนัวทง และป)ญห้า ” (เป8นัห้นั�งสั6อท� ด�มากในัช้�ว�ตนั�3นั�กศึ�กษาคิวรู้ห้ามาอ/านัให้�ได�) ได�ยกคิวามห้มายคิวามห้มายข้องนั�กว�ช้าการู้ 11 คินั เช้/นั Sual M. Katz, Fred W. Riggs (เจั�าข้องแนัวคิ�ดอมาตยาธ�ปไตย), Dudley Seers, W.W. Rostow, Nancy Abster, David Lehmann, Cynthia I. Enole, C. Bryan, L. G. White, Michale Todaro, David E. Aptor, Walter Rodney, Raul P. de Guzman, Ma. Aurora A. Carbonelli, John L. Seitz, Ozay Mehment, Willis L. Peterson และคินัอ6 นั ๆ และท/านัเองก5ได�สัรู้.ปคิวามห้มายข้องการู้พั�ฒนัาไว�ว/าห้มายถ�งคิวามพัยายามท� จัะเปล� ยนัแปลงและแปลงรู้�ปสัภาพัแวดล�อม โคิรู้งสัรู้�าง กรู้ะบวนัการู้

7

พัฤต�กรู้รู้มท�3งข้องรู้ะบบและป)จัเจักบ.คิคิลท�3งด�านัการู้เม6อง เศึรู้ษฐก�จั และสั�งคิม เพั6 อสันัองตอบข้�อเรู้�ยกรู้�องและคิวามต�องการู้ข้องมวลมนั.ษยช้าต�ในัคิวามยากจันัห้รู้6อคิวามโง/เข้ลาไม/รู้� � คิวามเจั5บไข้�ได�ปKวยและคิวามห้�วโห้ย ห้รู้6อการู้พั�ฒนัาม./งเนั�นัการู้แก�ป)ญห้า 3 อย/างคิ6อ โง/ (Ignorance คิวามไม/รู้� �) จันั (Poverty คิวามอดอยากห้�วโห้ย) เจั5บ (Disease) การู้พั�ฒนัาคิ6อการู้ต/อสั��ก�บคิวามโง/ จันั เจั5บ ข้องคินับนัโลก

อาจัารู้ย'พั�มลได�สัรู้.ปคิวามห้มายข้องการู้พั�ฒนัาไว�ด�งนั�31. คิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จั (Economic Growth) การู้

พั�ฒนัาต�องม�คิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จัถ�าไม/ม�ก5ไม/ใช้/การู้พั�ฒนัา เรู้�ยกว/าการู้พั�ฒนัาท� ใช้�ย.ทธศึาสัตรู้'เนั�นัการู้เจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จั แนัวคิ�ดการู้พั�ฒนัาท� เช้6 อเรู้6 องคิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จัเรู้�ยกว/าต�วแบบการู้พั�ฒนัากรู้ะแสัห้ล�ก (Main Stream) ว�ดได�ด�วย GNP (Gross

National Product ผลผล�ตข้องคินัไทยท�3งห้มด) GNI (Gross

National Income) GDP (Gross Domestic Product ผลผล�ตท� เก�ดในัปรู้ะเทศึไทยท�3งห้มด) Income Per Capita (รู้ายได�ต/อห้�วปรู้ะช้ากรู้) อ2านัาจัในัการู้ซึ่63อ (Purchasing Power Index: PPI ถ�าปรู้ะช้าช้นัม�เง�นัไปจั�บจั/ายซึ่63อข้องถ6อว/าเศึรู้ษฐก�จัด�) เป8นัต�นั

ข้�อเท5จัจัรู้�งเช้�งปรู้ะว�ต�ศึาสัตรู้'แสัดงให้�เห้5นัว/าการู้ใช้�ย.ทธศึาสัตรู้'การู้พั�ฒนัาด�งกล/าว ได�ก/อป)ญห้าตามมาท� เห้5นัช้�ดคิ6อป)ญห้าช้/องว/างข้องรู้ายได� ช้/องว/างข้องคิวามจันัคิวามรู้วย (Income Gap: Super Rich – Ultra

Poor) การู้พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัสัรู้�างปรู้ะโยช้นั' ให้�ก�บคินับางคินั คินัรู้วยย� งรู้วยข้�3นัคินัจันัย� งจันัลง คิวามแตกต/างจัะก/อให้�เก�ดคิวามรู้.นัแรู้งท� แฝงอย�/ในัโคิรู้งสัรู้�าง ปรู้ะกอบก�บป)ญห้าการู้เพั� มข้องปรู้ะช้ากรู้ (Population) ย� งท2าให้�ช้/องว/างนั�3กว�างข้�3นั เม6 อท� ด�นัม�นั�อยลง ในันั23าไม/ม�ปลา ในันัาไม/ม�ข้�าว ข้าดคิวามเป8นัธรู้รู้มทางเศึรู้ษฐก�จั เก�ดสัภาวะรู้วยกรู้ะจั.ก จันั กรู้ะจัาย แม�คินัจันัรู้ายได�คิงท� ก5ยากจันัลงไปอ�กอย/าว/าแต/คินัท� ไม/ม�รู้ายได�เลย รู้�ฐจั2าเป8นัต�องเข้�าแก�ไข้ป)ญห้าด�วยการู้ก2าห้นัดนัโยบายรู้�ฐ (State Policy) แก�ไข้ป)ญห้าสั�งคิมท� ตามมา

8

2. คิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จัเป8นัเง6 อนัไข้ท� จั2าเป8นัแต/ไม/ใช้/เง6 อนัไข้ท� เพั�ยงพัอต/อการู้พั�ฒนัา การู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�งจั2าเป8นัต�องม�การู้แก�ไข้ป)ญห้าท� ตามมาพัรู้�อมก�บคิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จัในัข้�อ 1 ป)ญห้าท� สั2าคิ�ญย� งคิ6อป)ญห้าช้/องว/างทางเศึรู้ษฐก�จั (Economic Gaps) การู้กรู้ะจัายรู้ายได� (Income Distribution) ลดช้/องว/างรู้ะห้ว/างคินัจันัก�บคินัรู้วยให้�เห้ล6อนั�อยลง คิวามม� งคิ� งต�องไม/กรู้ะจั.กอย�/ท� คินัจั2านัวนันั�อยแต/ต�องกรู้ะจัายออกไปสั�/คินัสั/วนัให้ญ/ในัสั�งคิมด�วย ม�การู้กรู้ะจัายรู้ายได�ให้ม/ (Redistribution) ให้�ท� วถ�ง ว�ธ�การู้ข้องต/างปรู้ะเทศึคิ6อเก5บภาษ� เช้/นั เก5บภาษ�อ�ตรู้าก�าวห้นั�า ภาษ�มรู้ดก แล�วนั2าเง�นัภาษ�นั�3นัมากรู้ะจัายให้ม/ในัรู้�ปข้องรู้�ฐสัว�สัด�การู้ รู้�ฐบาลไทยท.กช้.ดก5คิ2านั�งถ�งการู้กรู้ะจัายรู้ายได�ให้ม/ เพัรู้าะคิวามแตกต/างก�นัอย/างมากมายข้องคินัในัสั�งคิมจัะก/อให้�เก�ดคิวามต�งเคิรู้�ยดภายในัต�วโคิรู้งสัรู้�างเอง เช้/นั นัายก�บทาสั ม�โคิรู้งสัรู้�างท� ม�คิวามรู้.นัแรู้งแฝงอย�/ นัายทาสัจัะลงโทษทาสัอย/างรู้.นัแรู้งเม6 อใดก5ได�โดยท� ทาสัไม/ม�สั�ทธ�โต�แย�งท�3ง ๆ ท� ทาสัก�บนัายเคิยก�นัเห้ล�าเฮฮาด�วยก�นัอย�/ เช้/นัเด�ยวก�บสั�งคิมท� แตกต/างก�นัอย/างมากคินัห้นั� งเก�ดมาม�เง�นัห้ม6 นัล�านัอ�กคินัห้นั� งเก�ดมาไม/ม�สั�กบาท สั�งคิมแบบนั�3จัะม�คิวามรู้.นัแรู้งแฝงอย�/ในัโคิรู้งสัรู้�างและจัะปะท.ออกมาในัท� สั.ด จั2าต�องกรู้ะจัายรู้ายได�ให้ม/อ�กคิรู้�3งเพั6 อให้�เก�ดคิวามเป8นัธรู้รู้มมากข้�3นั

3. การู้แก�ป)ญห้าสั�งคิมอ6 นั ๆ ท� ตามมาพัรู้�อมก�บคิวามเจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จั เช้/นั ป)ญห้าคิรู้อบคิรู้�ว (ไทเกอรู้' ว� �ดสั' รู้วยมากแต/ก5ม�ป)ญห้าคิรู้อบคิรู้�ว) การู้ห้ย/ารู้�าง ป)ญห้าโสัเภณ� ป)ญห้ายาเสัพัต�ด อบายม.ข้ ป)ญห้าว�ยรู้. /นั เท� ยวกลางคิ6นั ต�ดเซึ่5กสั' สั2าสั/อนัทางเพัศึ บรู้�โภคิเก�นัต�ว เด5กและคินัช้รู้าถ�กทอดท�3ง คิวามว�าเห้ว/ในัจั�ตใจั ช้/องว/างรู้ะห้ว/างว�ย ป)ญห้าคิวามเคิรู้�ยดข้องคินัในัสั�งคิม ป)ญห้าท� เก�ดจัากการู้บรู้�โภคินั�ยม การู้สั2าสั/อนัทางเพัศึ ว�าเห้ว/ ไรู้�สั� งย�ดเห้นั� ยว ไรู้�สัารู้ะแก/นัสัารู้ในัช้�ว�ต การู้ไม/ม�งานัท2า เคิรู้�ยดจัากป)ญห้ารู้ายได� จันั เคิรู้�ยด ก�นัเห้ล�า เก�ดคิวามรู้� �สั�กแปลกแยก (Alienation)

เช้/นั คินักรู้.งเทพัฯ อย�/ใกล�ก�นัแต/ไม/รู้� �จั�กก�นัแถมย�งรู้ะแวงก�นัเสั�ยอ�ก รู้วมท�3งคิวามแปลกแยกทางเศึรู้ษฐก�จั ว�ธ�การู้ผล�ตแบบเด�มท� ใช้�แรู้งงานัคินั

9

แรู้งงานัจัะท2างานัช้�3นันั�3นัเสัรู้5จัสัมบ�รู้ณ'ต�3งแต/ต�นัจันัจับ เก�ดคิวามผ�กพั�นัในัผลงานั แต/ว�ธ�ผล�ตแบบโรู้งงานัอ.ตสัาห้กรู้รู้มนั�3นัต�องแบ/งงานัก�นัท2า ผลงานัท� สั2าเรู้5จัไม/ม�ใคิรู้อวดอ�างได�ว/าเป8นัเพัรู้าะฝ>ม6อตนั แรู้งงานัเก�ดคิวามแปลกแยกก�บผลงานัข้องตนั

นัอกจัากนั�3ย�งม�ป)ญห้าต/าง ๆ ซึ่� งเก�ดข้�3นัในัปรู้ะเทศึโลกท� 3 เช้/นั สัภาพัแวดล�อมเป8นัพั�ษ คิวามยากจันัเพั� มข้�3นัจัากการู้ต�องพั� งพั�งต/างปรู้ะเทศึ ต�องพั� งอ.ตสัาห้กรู้รู้มจัากภายนัอก ย� งพั� งพั�งมากก5ย� งถ�กเอาเปรู้�ยบมากเก�ดภาวะการู้คิรู้อบง2าท� เรู้�ยกว/าจั�กรู้วรู้รู้ด�นั�ยมสัม�ยให้ม/ (Neo Imperialism)

เก�ดการู้สัรู้�างทฤษฎี�ให้ม/ ๆ เพั6 อใช้�อธ�บายปรู้ากฏการู้ณ'และป)ญห้าการู้พั�ฒนัาเห้ล/านั�3นั ได�แก/ Dependency Theory (ทฤษฎี�พั� งพั�ง/พั� งพัาด�านัเด�ยว ห้�ามตอบว/าทฤษฎี�พั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นัท� เป8นัทฤษฎี�ข้องคินัรู้วย)

ทฤษฎี�รู้ะบบโลก (World – system Theory) ข้องวอลเลอรู้'สัไตนั' เป8นัต�นั

ทฤษฎี�พั� งพั�งอธ�บายว/าปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัา เช้/นั ไทย ต�องพั� งพั�งปรู้ะเทศึพั�ฒนัาแล�วอย�/ด�านัเด�ยวตลอดเวลา ท2าให้�ต�องเสั�ยเปรู้�ยบเสัมอมา ย� งคิบก�นัไปนัานั ๆ เรู้าก5ย� งแย/ สั/วนัทฤษฎี�ข้องคินัรู้วยก5ออกมาแก�ต�วว/าไม/ใช้/คินัจันัคินัรู้วยต�องอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นั

ทฤษฎี�รู้ะบบโลกอธ�บายว/า ในัโลกนั�3ม�ปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วย (ปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลาง) ท� ได�เปรู้�ยบเสัมอตลอดนั�รู้�นัดรู้ ปรู้ะเทศึยากจันั (ปรู้ะเทศึรู้อบนัอก) ต�องเสั�ยเปรู้�ยบท�3งป> คิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลางก�บปรู้ะเทศึรู้อบนัอกคิ6อย� งพั�ฒนัาย� งยากจันั ทฤษฎี�เห้ล/านั�3เพั� งเก�ดมาในัช้/วง 40 – 50 ป>ท� ม�การู้พั�ฒนัา เป8นัทฤษฎี�ท� ใช้�อธ�บายป)ญห้าท� มาจัากการู้พั�ฒนัาทางเศึรู้ษฐก�จั

4. สัรู้�างคิวามเป8นัธรู้รู้มในัสั�งคิม (Social Justice) เช้/นั คิวามเสัมอภาคิ (Equality) ท.กสั�งคิมล�วนัม�คิวามไม/เสัมอภาคิ การู้พั�ฒนัาจัะต�องสัรู้�างคิวามเสัมอภาคิในัคิวามเป8นัคินั คิวามเสัมอภาคิทางกฎีห้มาย ทางเศึรู้ษฐก�จั การู้เม6อง สั�งคิม ว�ฒนัธรู้รู้ม การู้ได�รู้�บการู้เคิารู้พัในัสั�ทธ�มนั.ษยช้นั และสัรู้�างคิวามเป8นัธรู้รู้มในัด�านัอ6 นั ๆ ด�วย

10

5. การู้พั�ฒนัาข้�3นัอย�/ก�บรู้�ปแบบการู้ปกคิรู้องด�วย สั�งคิมท� ปกคิรู้องในัรู้ะบอบเผด5จัการู้ ปรู้ะช้าช้นัข้าดเสัรู้�ภาพัจัะถ6อว/าพั�ฒนัาอย/างสัมบ�รู้ณ'ได�อย/างไรู้ บางคินัเล6อกท� จัะอย�/ปรู้ะเทศึไทยมากกว/าสั�งคิโปรู้' เพัรู้าะอย�/เม6องไทยแม�จัะจันักว/าแต/ก5ม�เสัรู้�ภาพัมากกว/า การู้เม6องสั�งคิโปรู้'ไม/ม�ฝKายคิ�านัเลย ใคิรู้จัะว�พัากษ'ว�จัารู้ณ'รู้�ฐบาลไม/ได� ท.กอย/างรู้�ฐบาลท2าด�ห้มด

Good Governance เป8นัต�วช้�3ว�ดการู้พั�ฒนัาอ�นัห้นั� งท� ได�รู้�บการู้ยอมรู้�บจัากนัานัาอารู้ยปรู้ะเทศึ เก�ดจัากแนัวคิวามคิ�ดข้องกล./มธนัาคิารู้โลก ปรู้ะกอบด�วย

-การู้ปกคิรู้องห้รู้6อการู้บรู้�ห้ารู้ท� ม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบท� ผ�กพั�นัต/อเนั6 อง (Accountability) สั� งท� ต�องท2าก5ต�องท2า สั� งท� ไม/ต�องท2าก5อย/าไปท2า

-ม�คิวามช้อบธรู้รู้ม (Legitimacy) ห้มายถ�งถ�กท�3งกฎีห้มาย ศึ�ลธรู้รู้ม จัรู้�ยธรู้รู้ม ข้นับ ธรู้รู้มเนั�ยม จัารู้�ต ปรู้ะเพัณ� ว�ฒนัธรู้รู้ม รู้วมท�3งก�รู้�ยามรู้รู้ยาท คิ6อต�องถ�กกฎีห้มายและถ�กต�องด�วย แคิ/ถ�กกฎีห้มายอย/างเด�ยวไม/พัอต�องถ�กข้นับ ธรู้รู้มเนั�ยม จัารู้�ต ปรู้ะเพัณ� ว�ฒนัธรู้รู้ม ก�รู้�ยามรู้รู้ยาทด�วย

-ม�คิวามโปรู้/งใสั (Transparency) ตรู้วจัสัอบได� -การู้ม�สั/วนัรู้/วมข้องปรู้ะช้าช้นั (Participation)

แนัวคิ�ดเก� ยวก�บการู้ปกคิรู้องท� ด�ข้องไทยเรู้าม�มากกว/านั�3 เช้/นั ปรู้ะสั�ทธ�ภาพั ปรู้ะสั�ทธ�ผล คิวามรู้วดเรู้5ว การู้ตอบสันัอง (ปรู้ะช้าช้นัข้อข้�าวรู้�ฐบาลต�องให้�ข้�าว ปรู้ะช้าช้นัข้อนั23ารู้�ฐบาลต�องให้�นั23า) คิวามย.ต�ธรู้รู้ม จัรู้�ยธรู้รู้ม คิ.ณธรู้รู้ม ฯลฯ

6. การู้ใช้�ทรู้�พัยากรู้ธรู้รู้มช้าต�อย/างม�สัต�ไม/บรู้�โภคิอย/างม�วเมา ทรู้�พัยากรู้ต/าง ๆ ในัโลกสั�3นัเปล6องห้มดไปจัากโลกอย/างรู้วดเรู้5วไม/ใช้/สั� งแสัดงถ�งการู้พั�ฒนัา

7. การู้พั�ฒนัาจัะต�องห้มายถ�งการู้รู้�กษาสัภาพัแวดล�อม ท�3งข้�อ 6 และ 7 รู้วมก�นัจัะห้มายถ�งการู้พั�ฒนัาท� ย�งย6นัห้รู้6อการู้พั�ฒนัาท� คิงทนั (Sustainable Development) ไม/ท2าลายทรู้�พัยากรู้ข้องคินัรู้. /นัห้นั�า (นั�กศึ�กษาต�องนั�ยามให้�ได�ว/าการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นัคิ6ออะไรู้)

11

8. คิ.ณภาพัช้�ว�ต (Quality of Life) สั�งคิมท� พั�ฒนัาปรู้ะช้าช้นัต�องม�คิ.ณภาพัช้�ว�ต ไม/ใช้/ม�แต/คิวามเรู้/งรู้�อนั เป8นัทาสัข้องเง�นั เวลา ว�ตถ. การู้บรู้�โภคิ ปรู้ะช้าช้นัต�องอย�/ด� ก�นัด� ม�นั23าสัะอาด อาห้ารู้ ว�ทย. โทรู้ท�ศึนั' บ�านั ห้�องนั23า ฯลฯ และต�องม�คิวามสั.ข้ เง�นัม�สั/วนัช้/วยในัการู้บ�นัดาลสั.ข้ก5จัรู้�งแต/ต�องม�ต�วอ6 นั ๆ ด�วย เช้/นั สั.ข้ภาพัแข้5งแรู้ง ม�เวลาสั2าห้รู้�บช้6 นัช้มธรู้รู้มช้าต�เสัพังานัศึ�ลปะ อ/านัห้นั�งสั6อท� ช้อบ ได�ท2าก�จักรู้รู้มก�บเพั6 อนับ�างไม/ใช้/ท2าแต/งานัท.กว�นั ม�คิวามม� นัคิงในัช้�ว�ต รู้�ปแบบการู้ปกคิรู้องท� ด� บ�านัเม6องม�คิวามสังบ ปรู้ะช้าช้นัม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพั เป8นัต�นั

9. การู้เป8นัสั/วนัห้นั� งข้องสั�งคิมโลก (Integration) อย/างม�ศึ�กด�Mศึรู้� โดยเฉุพัาะในัโลกป)จัจั.บ�นัท� ไรู้�พัรู้มแดนั (Globalization) ข้/าวสัารู้ ข้�อม�ล ว�ฒนัธรู้รู้มแพัรู้/กรู้ะจัายก�นัอย/างท� วถ�ง จั2าเป8นัต�องต�ดตามข้/าวสัารู้การู้เปล� ยนัแปลงให้�ท�นัซึ่� งเป8นัสั/วนัห้นั� งข้องรู้ะด�บการู้พั�ฒนัา เด5กในัเม6องโคิเปนัเฮเกนัยอมบรู้�จัาคิเง�นัเพั6 อช้/วยเห้ล6อโลมาและพัย�นัในัท�องทะเลปรู้ะเทศึไทย เพัรู้าะถ6อว/าเข้าเป8นัสั/วนัห้นั� งข้องสั�งคิมโลก

10. การู้ม�อ2านัาจัในัการู้เจัรู้จัาต/อรู้องบนัเวท�เศึรู้ษฐก�จัการู้เม6องรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ

อาจัารู้ย'คิ�ดว/าการู้พั�ฒนัาอย/างนั�อยต�องม�สั�บอย/างนั�3 ห้รู้6อข้�อ 1 – 8

อมาตยา เสิน (Amartya Sen) เจั�าข้องรู้างว�ลโนัเบล กล/าวว/า การู้พั�ฒนัาต�องม�เสัรู้�ภาพั (Development as Freedom) ถ�าไม/ม�เสัรู้�ภาพัก5ไม/ใช้/การู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�ง (แนัวคิ�ดแบบนั�3ใช้�ในัสั�งคิโปรู้'ไม/ได� สั�งคิโปรู้'เป8นัปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยแต/ข้าดเสัรู้�ภาพั ท�นัสัม�ยแต/ไม/พั�ฒนัา) ได�แก/

1. เสัรู้�ภาพัทางเศึรู้ษฐก�จั ม�โอกาสัและคิวามเท/าเท�ยมก�นัทางเศึรู้ษฐก�จั

2. เสัรู้�ภาพัทางการู้เม6อง ในัสั�งคิมไทยบางคินัเรู้�ยกรู้�องสั�ทธ�แต/ไม/ท2าห้นั�าท� เรู้�ยกรู้�องเสัรู้�ภาพัแต/ไม/ม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบ เสัรู้�ภาพัเป8นัสั� งด�แต/ถ�าข้าดคิวามรู้�บผ�ดช้อบแล�วเสัรู้�ภาพัก5ห้มดคิวามห้มาย การู้ออกไปย�ดนั� นัย�ดนั� ต�องรู้�บผ�ดช้อบท�3งก/อนัจัะเก�ด รู้ะห้ว/างท� เก�ด และห้ล�งเห้ต.การู้ณ'นั�3นัเก�ด ถ�า

12

ท2าโดยไม/คิ�ดก5ไม/ต�องมารู้�องแรู้กแห้กกรู้ะเช้อยอมต�ดคิ.กไปเสั�ยด� ๆ คินัท2าผ�ดกฎีห้มายก5ต�องต�ดคิ.ก

3. เสัรู้�ภาพัในัทางสั�งคิม ม�โอกาสัเข้�าถ�งห้มอ เข้�าถ�งยา ได�เรู้�ยนั ได�พั�ดคิ.ย ได�ท2าก�จักรู้รู้มทางศึาสันัา ได�พับปะสั�งสัรู้รู้คิ' ฯลฯ

4. การู้ปรู้ะก�นัเสัรู้�ภาพัโดยท2าให้�เก�ดคิวามโปรู้/งใสั ไม/คิอรู้'รู้�ปช้� นั ท.กอย/างตรู้วจัสัอบได� ปรู้ะช้าช้นัม�สั/วนัรู้/วม

5. การู้ปรู้ะก�นัเสัรู้�ภาพัโดยท2าให้�เก�ดคิวามม� นัคิงปลอดภ�ยในัช้�ว�ตในัด�านัต/าง ๆ (Protective Security) ปลอดจัากการู้ถ�กคิ.กคิาม ปลอดจัากรู้ะเบ�ด เม6 อวานัม�บ�านั ม�งานั ม�คินัรู้�กอย/างไรู้ พัรู้. /งนั�3และว�นัต/อ ๆ ไปก5ข้อให้�ม�ช้�ว�ตเช้/นันั�3นัอย/าให้�ใคิรู้มาท2าลาย

เสัรู้�ภาพัท�3ง 5 ด�านันั�3จัะเสัรู้�มก�นัเป8นัเสัม6อนัท�3งเคิรู้6 องม6อ (Instrumental Freedoms) และสัถาบ�นั (Institutions) ผ��คินัย�ดถ6อเป8นัแนัวปฏ�บ�ต�ได� (สัถาบ�นัคิ6อสั/งท� คินัในัสั�งคิมย�ดม� นั การู้ยอมรู้�บ ปฏ�บ�ต� ถ/ายทอดจัากคินัรู้. /นัห้นั� งสั�/อ�กรู้. /นัห้นั� ง เช้/นั เพัลงช้าต�ไทย การู้ไห้ว� เป8นัสัถาบ�นัท�3ง ๆ ท� ไม/ม�ต�วต�กแต/เก�ดการู้ยอมรู้�บและถ/ายทอดจัากรู้. /นัสั�/รู้. /นั) ช้/วยเพั� มข้�ดคิวามสัามารู้ถท� วไปข้องคินั ปลดปล/อยคินัสั�/อ�สัรู้ะเสัรู้� (Emancipation) ให้�คินัเป8นัอ�สัรู้ะจัากพัล�งธรู้รู้มช้าต�และพั�นัจัากการู้คิรู้อบง2าข้องมนั.ษย'ด�วยก�นัเองท� เอารู้�ดเอาเปรู้�ยบพั�นัจัากการู้เป8นัทาสัข้องคินัอ6 นั เป8นัการู้ปลดปล/อย (Liberation) ข้องมนั.ษย'เพั6 อให้�บรู้รู้ล.ห้รู้6อเข้�าถ�ง (Access) สั� งท� ตนัพั�งได� สั� งท� ปรู้ารู้ถนัาใฝKฝ)นั เช้/นั เข้�าถ�งท.นั เข้�าถ�งสั�ทธ�อ2านัาจั เข้�าถ�งกฎีห้มาย

เสัรู้�ภาพัท�3ง 5 ด�านัไม/ได�ข้�ดแย�งก�นั ห้มายคิวามว/าเรู้าไม/ต�องสัละสั� งห้นั� งเพั6 อสั� งห้นั� ง แต/เสัรู้�ภาพัท�3ง 5 ด�านันั�3จัะเสัรู้�ม (Complement) และเก� ยวพั�นัซึ่� งก�นัและก�นั (Interrelated/Interconnection) สัามารู้ถได�มาพัรู้�อม ๆ ก�นัได� เช้/นั เสัรู้�ภาพัทางการู้เม6องท2าให้�เก�ดการู้อภ�ปรู้าย ตรู้วจัสัอบ นั�กการู้เม6องไม/กล�าผ�กข้าด โกง ช้/วยให้�เศึรู้ษฐก�จัด�คินัม�โอกาสัในัการู้ศึ�กษามากข้�3นั ท2างานัได�ด�ข้�3นั เง�นัเด6อนัเยอะจั�งไม/จั2าเป8นัต�องปล/อยให้�นั�กการู้เม6องมาซึ่63อเสั�ยง ถ�งเง�นัไม/มาเรู้าก5กาได�เพัรู้าะเศึรู้ษฐก�จัด� (คินัสั�งคิโปรู้'ยอม

13

แลกสั�ทธ�เสัรู้�ภาพัทางการู้เม6องก�บการู้พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จั เม6 ออยากรู้วยก5ต�องไม/ม�เสัรู้�ภาพั)

การู้พั�ฒนัาท� เนั�นัเสัรู้�ภาพั (Freedom Centered) จั�งเป8นัการู้พั�ฒนัาท� เนั�นัคินัเป8นัผ��กรู้ะท2าการู้ เรู้�ยกว/า Agent Orientation ท2าให้�คินัเป8นัผ��ท� ม�คิวามกรู้ะต6อรู้6อรู้�นั สัามารู้ถก2าห้นัดช้ะตาช้�ว�ตข้องตนัเองได� คินัต�องเป8นัผ��ให้� ผ��นั2า ผ��สัรู้�าง ไม/ใช้/ผ��รู้ �บแต/ฝKายเด�ยว ไม/เป8นัเพั�ยงคินัไข้� (Patient) ท� ได�แต/รู้อคิอยคิ2าสั� งข้องห้มอห้รู้6อเป8นัผ��แบม6อรู้�บอย/างเฉุ6 อยช้า (Passive Recipients) การู้ให้�แบบนั�3ท2าให้�ปรู้ะช้าช้นัง/อยเปล�3ยเสั�ยข้า ช้/วยเห้ล6อต�วเองและคินัอ6 นั ๆ ไม/เป8นั แต/การู้ให้�คิวามรู้� � เทคิโนัโลย� ให้�เคิรู้6 องม6อท2ามาห้าก�นัเป8นัการู้ต�ดอาว.ธทางป)ญญา (Empowerment) ให้�ก�บปรู้ะช้าช้นัคินัยากจันั ผ��ด�อยโอกาสัในัสั�งคิม ท2าให้�คินัม�โอกาสัเล6อก ม�โอกาสัคิ�ดได�ด�วยตนัเอง เป8นัการู้พั�ฒนัาท� เนั�นัช้.มช้นั ปรู้ะช้าช้นั (Community Oriented, People Oriented)

แนัวคิ�ดคิวามสั.ข้มวลรู้วมข้องปรู้ะเทศึ(Gross Domestic

Happiness: GDH) เปรู้�ยบเท�ยบก�บผลผล�ตมวลรู้วมข้องปรู้ะเทศึ เป8นัเรู้6 องท� ถ�กพั�ดถ�งมากในัสั�งคิมไทยป)จัจั.บ�นั การู้พั�ฒนัาท� เนั�นัคิวามสั.ข้มากกว/าผลผล�ต ในัปรู้ะเทศึภ�ฏานัได�ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บ GDH มากกว/า กษ�ตรู้�ย' Jigme Singye Wanchuck ได�ปรู้ะกาศึให้�คิวามสั2าคิ�ญต/อการู้ยกรู้ะด�บคิวามเป8นัอย�/ข้องปรู้ะช้าช้นั ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บการู้ศึ�กษา สัาธารู้ณสั.ข้ การู้เกษตรู้ การู้สัรู้�างโคิรู้งสัรู้�างพั63นัฐานั และการู้อนั.รู้�กษ'สั� งแวดล�อม ทรู้งรู้�เรู้� มปรู้�ช้ญาการู้พั�ฒนัาปรู้ะเทศึท� เรู้�ยกว/าคิวามสั.ข้มวลรู้วมปรู้ะช้าช้าต� (Gross National Happiness) ม./งการู้พั�ฒนัาเพั6 อให้�ปรู้ะช้าช้นัม�คิวามสั.ข้ ม�คิวามพั�งพัอใจัมากกว/าว�ดการู้พั�ฒนัาด�วยเง�นัห้รู้6อผล�ตภ�ณฑ์'มวลรู้วมปรู้ะช้าช้าต� เช้6 อว/าศึาสันัานั2าพัาคิวามสั.ข้มาได�ด�กว/าล�ทธ�บรู้�โภคินั�ยม ม./งให้�ปรู้ะช้าช้นัตรู้ะห้นั�กว/าคิ.ณภาพัช้�ว�ตอย�/ท� จั�ตใจัม�ใช้/ว�ตถ. ม./งเปHาห้มายห้ล�ก 4

ปรู้ะการู้คิ6อ1. การู้พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัและสั�งคิมอย/างสัมด.ล ย� งย6นั และย.ต�ธรู้รู้ม2. การู้อนั.รู้�กษ'สั� งแวดล�อมธรู้รู้มช้าต�

14

3. การู้รู้�กษาสั/งเสัรู้�มว�ฒนัธรู้รู้มและมรู้ดกแห้/งช้าต�4. ธรู้รู้มรู้�ฐห้รู้6อธรู้รู้มาภ�บาลคิ6อการู้บรู้�ห้ารู้จั�ดการู้ท� ด� ห้ล�กการู้เห้ล/านั�3ถ�กก2าห้นัดไว�ในัแผนัพั�ฒนัาปรู้ะเทศึและแผนังานัข้อง

รู้�ฐบาลท.กด�านั ม�ด�ช้นั�แห้/งคิวามสั.ข้ท� เนั�นั1. ป)จัเจักบ.คิคิลไม/ใช้/ภาวะสั�งคิม จั.ดห้มายคิ6อสัรู้�างคิวามสั.ข้แก/

ปรู้ะช้าช้นัโดยใช้�การู้พั�ฒนัาเป8นัเคิรู้6 องม6อ 2. คิวามสั.ข้เป8นัคิ.ณภาพัช้�ว�ตภายในัจั�ตใจัมนั.ษย' ม�คิวามพั�งพัอใจัคิ/อนั

ข้�างม� นัคิงม�ใช้/อารู้มณ'ว�บวาบ 3. คิวามสั.ข้เป8นัการู้ปรู้ะเม�นัช้�ว�ตโดยรู้วมม�ใช้/ด�านัใดด�านัห้นั� ง เป8นั

คิวามพั�งพัอใจัในัช้�ว�ตโดยรู้มม�ห้ลายรู้ะด�บต�3งแต/ป)จัเจักบ.คิคิล คิรู้�วเรู้6อนั ช้.มช้นั สั�งคิม ปรู้ะเทศึ และโลก การู้ปรู้ะเม�นัด�วยบ.คิคิลเป8นัศึ�นัย'กลางปฏ�สั�มพั�นัธ'ก�บสั� งแวดล�อมในั 8 ด�านัคิ6อ

-สั� งแวดล�อมทางกายภาพั-การู้พั�ฒนัาบ.คิคิลโดยเฉุพัาะด�านัจั�ตว�ญญาณ-สั.ข้ภาพัการู้ด�แลตนัเอง -ช้�ว�ตทางสั�งคิมและคิวามสันั.กสันัานับ�นัเท�ง -คิรู้อบคิรู้�ว เพั6 อนั และช้.มช้นั-คิวามใกล�ช้�ดสันั�ทสันัมก�นั -การู้ท2างานั-การู้เง�นักล/าวได�ว/าการู้ช้�3ว�ดแบ/งเป8นั 5 ม�ต� คิ6อ1. ม�ต�ทางสั�งคิมคิ6อการู้พั�ฒนัามนั.ษย' ท2าให้�มนั.ษย'ม�คิวามสั.ข้2. ม�ต�ทางเศึรู้ษฐก�จั คิ6อ พั� งตนัเองได� ย� งย6นั ย6ดห้ย./นั สัมด.ล และเป8นั

ธรู้รู้ม (ม�ช้/องว/างทางรู้ายได�นั�อย)

3. ม�ต�ทางการู้เม6อง คิ6อ ม�อ�สัรู้ะ เสัรู้� ม�อธ�ปไตย ม�คิวามม� นัคิงข้องรู้�ฐและรู้�ฐบาล

4. ม�ต�ทางว�ฒนัธรู้รู้ม ม�เอกล�กษณ' เอกภาพั คิวามกลมกล6นั บ�รู้ณาการู้ รู้�กษาและสั/งเสัรู้�มว�ฒนัธรู้รู้มและมรู้ดกข้องช้าต�

15

5. ม�ต�ทางสั� งแวดล�อม คิ6อ อนั.รู้�กษ'ธรู้รู้มช้าต� การู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั สั/งเสัรู้�มว�ฒนัธรู้รู้มและมรู้ดกข้องช้าต� การู้พั�ฒนัาท� ย�ดคิวามสั.ข้เป8นัศึ�นัย'กลางและเปHาห้มาย ท2าให้�เก�ดคิวามรู้� �สั�กภ�ม�ใจั ม�อ�สัรู้ะ สังบสั.ข้เห้ม6อนัสัวรู้รู้คิ'ท� สังบเรู้�นัล�บ (Shangri-La)

นัายแพัทย'ปรู้ะเวศึ วะสั� กล/าวถ�งเรู้6 องนั�3ว/า เศึรู้ษฐก�จัท� เอาเง�นัเป8นัต�วต�3งเป8นัการู้คิ�ดแบบแยกสั/วนั เพั6 อให้�ได�เง�นัมาก ๆ จั�งยอมท� จัะบ�บคิ�3นั เบ�ยดเบ�ยนั ห้รู้6อท2าลายสั� งอ6 นั ๆ เพั6 อเคิ�นัให้�เป8นัเง�นั ไม/ว/าจัะเป8นัการู้ท2าลายสั.ข้ภาพั ท2าลายจั�ตใจั ท2าลายคิรู้อบคิรู้�ว ท2าลายช้.มช้นั ท2าลายว�ฒนัธรู้รู้ม ท2าลายสั� งแวดล�อม เอาเปรู้�ยบคินัอ6 นั เอาเปรู้�ยบช้าต�อ6 นัอย/างไรู้ก5ไม/สั2าคิ�ญเพัรู้าะสั2าคิ�ญท� เง�นั เง�นัคิ6อโลภจัรู้�ต ท.กว�นันั�3มนั.ษย'ท2างานัห้นั�กมากเก�นัไป เห้นั6 อย ว�ตกก�งวล เพัรู้าะช้�ว�ตไม/แนั/นัอนั ถ�าจัะเปล� ยนัท�ฐ�เก� ยวก�บการู้พั�ฒนัาต�องเปล� ยนัเคิรู้6 องช้�3ว�ดการู้พั�ฒนัาให้� GDH สั2าคิ�ญกว/า GDP แทนัท� จัะว�ดก�นัท� เง�นัก5มาว�ดก�นัท� คิวามสั.ข้แทนั

เรู้าสัามารู้ถต�คิวามคิ2าว/าคิวามสั.ข้ได�เช้6 อมโยงคิรู้อบคิล.มมากกว/าการู้ผล�ตเท/านั�3นั เช้/นั ห้มายถ�ง การู้ม�คิวามเอ63ออาทรู้ต/อก�นั ม�คิรู้อบคิรู้�วอบอ./นั ช้.มช้นัเข้�มแข้5ง ม�ว�ฒนัธรู้รู้ม สั� งแวดล�อมท� ด� ม�เศึรู้ษฐก�จัพัอเพั�ยง การู้พั�ฒนัาไม/ได�แปลว/าม�เง�นัมากข้�3นั ๆ แต/ห้มายถ�งการู้พั�ฒนัาคิวามด�ห้รู้6อจั�ตว�ญญาณ (Spiritual Development) ให้�สั�งข้�3นั ๆ ข้อให้�เรู้าสัล�ดคิวามเป8นัทาสัไปสั�/คิวามเป8นัไท ห้ล.ดพั�นัจัากการู้คิรู้อบง2าด�วยการู้ท2าให้�คิ�ดแบบเด�ม ๆ ไปสั�/การู้คิ�ดอย/างม�อ�สัรู้ะอย/างม�ศึ�กด�Mศึรู้�ข้องคิวามเป8นัคินั คิ�ดว�ถ�ทางการู้พั�ฒนัาไทยอ�นัสั/งเสัรู้�มคิ.ณคิ/าคิวามเป8นัมนั.ษย'มากกว/ารู้ะบบเศึรู้ษฐก�จัโลกในัป)จัจั.บ�นั

ท� กล/าวมาท�3งห้มดจั�งเห้5นัได�ว/า การู้พั�ฒนัาม�ใช้/เพั�ยงการู้เปล� ยนัแปลงเจัรู้�ญก�าวห้นั�าทางว�ช้าการู้ทางเทคิโนัโลย�ล�วนั ๆ เท/านั�3นั แต/เป8นัการู้ต/อสั��ช้/วงช้�งการู้นั2า (Hegemony) ช้�3นั2าคิวามคิ�ดข้องคินัในัสั�งคิมซึ่� งเป8นัเรู้6 องสั2าคิ�ญมาก ท�3งอภ�สั�ทธ�M ท�กษ�ณ จัต.พัรู้ ฯลฯ ล�วนัแล�วแต/ต�องการู้ช้/วงช้�งการู้นั2าท�3งสั�3นั เพัรู้าะผ��ท� ช้/วงช้�งการู้นั2าได�อะไรู้ก5ด�ไปห้มด ได�ม�อ�ทธ�พัลเห้นั6อคิวามคิ�ดข้องคินัอ6 นั สัม�ยนั�3ใคิรู้ช้/วงช้�งการู้นั2าได�ก5ห้าเง�นัได�มาก อย/างไท

16

เกอรู้' ว� �ดสั'ม�เง�นัเข้�ามาไม/ได�ข้าด แต/พัอไม/ได�เป8นัแช้มปNและม�ป)ญห้าคิรู้อบคิรู้�วสั�นัคิ�าพัาก�นัเล�กจั�าง ไทเกอรู้'ต�องพัยายามกล�บมาช้/วงช้�งการู้นั2าอ�กคิรู้�3งห้นั� ง

การู้พั�ฒนัาเป8นัการู้ช้/วงช้�งคิวามคิ�ด อ�ทธ�พัล ป)จัจั.บ�นัเรู้�ยกว/าช้.ดวาทกรู้รู้ม (Discourse) ในัอด�ตเรู้�ยกว/ากรู้ะบวนัท�ศึนั' ท�ศึนัะแม/บท (Paradigm) โคิรู้งสัรู้�าง (Structure) รู้ะบบ (System) ปรู้�ช้ญา (Philosophy) ทฤษฎี� (Theory) เป8นัต�นั ท.กสั� งท� เรู้าท2าถ�กก2าห้นัดมาแล�วท�3งสั�3นั เช้/นั โคิรู้งสัรู้�างเศึรู้ษฐก�จัก2าห้นัดว�ธ�คิ�ดข้องคินัและว�ถ�ช้�ว�ตข้องคินั สั� งเห้ล/านั�3เป8นักรู้อบรู้ากฐานัในัการู้มองโลกและช้�ว�ตข้องมนั.ษย' เรู้าสัรู้�างคิวามคิ�ดต/าง ๆ ข้�3นัมาบนัรู้ากฐานัเห้ล/านั�3นั

แนัวคิ�ดป)จัจั.บ�นัเก� ยวก�บการู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�ง เช้/นั-การู้พั�ฒนัาคินั-การู้พั�ฒนัาสั� งแวดล�อม-การู้พั�ฒนัาคิวามสั.ข้-การู้พั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ต-การู้พั�ฒนัาว�ฒนัธรู้รู้ม -การู้พั�ฒนัาจัรู้�ยะห้รู้6อการู้พั�ฒนัาจั�ตใจั เป8นัต�นัแนัวคิ�ดการู้พั�ฒนัาแบบ ทางเล6อก ด�งกล/าวได�แพัรู้/กรู้ะจัายออกไป“ ”

ท� วโลกเป8นัการู้แข้/งข้�นั ท�าทายคิ�/ข้นัานัไปก�บแนัวคิ�ดกรู้ะแสัห้ล�ก ท� เนั�นัการู้เจัรู้�ญเต�บโตทางเศึรู้ษฐก�จัเก6อบจัะเป8นัการู้จั�ดสัรู้�างห้รู้6อตอบสันัองคิวามต�องการู้ทางว�ตถ.ท� มองเห้5นัได�ง/าย ช้�ดเจันั และรู้วดเรู้5วกว/าสั� งต/าง ๆ ท� กล/าวถ�งข้�างต�นั เช้/นั การู้พั�ฒนัาคินัต�องกรู้ะท2าการู้ห้ลายเรู้6 องซึ่� งเห้5นัผลได�ไม/ช้�ดเจันัและอาจัช้�ามาก การู้พั�ฒนัาคินั เช้/นั สัรู้�างให้�คินัม�สั.ข้ภาพัแข้5งแรู้ง ม�ภ�ม�ต�นัทานั ไม/ข้�3นัโรู้คิ ม�คิวามรู้� � อ/านัออกเข้�ยนัได� ม�เทคิโนัโลย� ม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบ แก�ป)ญห้าโดยสั�นัต�ว�ธ� อดทนั อดกล�3นัต/อคิวามคิ�ดเห้5นัท� แตกต/าง ต�องฝIกอบรู้มให้�คินัม�ว.ฒ�ภาวะทางจั�ตใจัและอารู้มณ' สัามารู้ถเผช้�ญก�บคิวามเคิรู้�ยดในัช้�ว�ต แก�ไข้ป)ญห้าช้�ว�ตได� ไม/ใช้/เป8นัอย/างท� เห้5นัเป8นัข้/าวเสัมอ

17

ว/าม�การู้สัาดนั23ากรู้ด กรู้าดปOนัย�งใสั/ก�นั ฯลฯ ต�องสัรู้�างให้�คินัม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบ ใช้�ทรู้�พัยากรู้อย/างม�สัต� รู้�กธรู้รู้มช้าต� รู้�กษาสั� งแวดล�อมท�3งทางธรู้รู้มช้าต�และทางสั�งคิม ท�3งก�บต�วเรู้าเอง ท�3งสั2าห้รู้�บท.กคินัในัคิรู้อบคิรู้�ว สั� งเห้ล/านั�3ท2าได�ยากต�องใช้�เวลาตลอดช้�ว�ตไม/ง/ายเห้ม6อนัการู้สัรู้�างถนันัท� เห้5นัผลเรู้5ว

วั�วั�ฒนาการข้องการพิ�ฒนาว�ว�ฒนัาการู้ข้องการู้พั�ฒนัาอาจัม�มานัานัแล�วแต/ปรู้ากฏการู้ณ'ท� สั2าคิ�ญ

บางปรู้ะการู้เก�ดข้�3นัห้ล�งสังคิรู้ามโลกคิรู้�3งท� สัอง (สั�3นัสั.ดลงในั คิ.ศึ. 1945)

ด�งนั�31. คิวามจั2าเป8นัต�องม�แผนัการู้ฟัO3 นัฟั� สั�งคิม เศึรู้ษฐก�จั การู้เม6องและ

อ6 นัๆ สังคิรู้ามท2าลายท.กอย/างท�3งการู้เม6อง เศึรู้ษฐก�จั ท� สั2าคิ�ญคิ6อท2าลายคิวามเป8นัมนั.ษย' ช้/วงสังคิรู้ามจั�ตใจัมนั.ษย'ตกต2 าเลวย� งกว/าสั�ตว'เดรู้�จัฉุานั ฆ่/าเพั6 อนัมนั.ษย'ได�โดยไม/ม�เห้ต.ผล ไม/ม�ใคิรู้ช้/วยเห้ล6อใคิรู้ต/างคินัต/างเอาต�วรู้อดไว�ก/อนั (ไม/ต�องด�อะไรู้มากแคิ/ท� รู้าช้ปรู้ะสังคิ'ห้รู้6อท� สัามจั�งห้ว�ดช้ายแดนัภาคิใต�ก5มองเห้5นัคินัท� ย� งกว/าสั�ตว')

2. เก�ดคิวามข้�ดแย�งทางด�านัอ.ดมการู้ณ'รู้ะห้ว/างอ.ดมการู้ณ'เสัรู้�นั�ยมและอ.ดมการู้ณ'คิอมม�วนั�สัต'กลายเป8นัสังคิรู้ามเย5นั มนั.ษย'ต�องฆ่/าก�นัอ�กคิรู้�3งด�วยคิวามข้�ดแย�งเรู้6 องอ.ดมการู้ณ'

3. การู้ย�ดม� นับ�ช้าว�ทยาศึาสัตรู้' คิ�ดว/าว�ทยาศึาสัตรู้'จัะช้/วยแก�ไข้ป)ญห้าได�ท.กอย/าง ว�ทยาศึาสัตรู้'ช้นัะท.กสั� งท.กอย/าง ช้นัะศึาสันัาและคิวามงมงาย ซึ่� งว�ทยาศึาสัตรู้'ก5ช้/วยโลกได�จัรู้�ง ๆ เม6 อรู้ะเบ�ดปรู้มาณ�ท2าให้�สังคิรู้ามโลกย.ต�ได�ท�นัท� ห้รู้6อด�ด�ท�ช้/วยฆ่/าแมลง ยาคิว�นั�นัรู้�กษามาลาเรู้�ยได� ท� วโลกจั�งบ�ช้าว�ทยาศึาสัตรู้'เป8นัสัรู้ณะ เก�ดแนัวคิวามคิ�ดเรู้6 องการู้พั�ฒนัาห้รู้6อวาทกรู้รู้มการู้พั�ฒนัาในัแง/ม.มด�านัต/าง ๆ สั2าห้รู้�บปรู้ะเทศึกล./มท.นันั�ยมห้รู้6อเสัรู้�นั�ยม (ไทยอย�/ในักล./มนั�3)เช้6 อว/าการู้พั�ฒนัาคิ6อการู้แก�ไข้ป)ญห้าคิวามยากจันั (ใช้�ว�ทยาศึาสัตรู้'ไม/ได�สั��ม� ว ๆ) ซึ่� งเท/าก�บการู้ต/อต�านัคิอมม�วนั�สัต' เนั�นัการู้นั2าไปสั�/คิวามเจัรู้�ญทางเศึรู้ษฐก�จั สัรู้�างคิวามท�นัสัม�ย โลกคิอมม�วนั�สัต'เช้6 อว/าการู้พั�ฒนัาคิ6อการู้ต/อสั��ก�บพัวกนัายท.นัจั�กรู้วรู้รู้ด�นั�ยมท� เอารู้�ดเอาเปรู้�ยบกดข้�

18

ข้�ดรู้�ด ท�3งสัองคิ/ายต/างใช้�ว�ทยาศึาสัตรู้'เป8นัแกนันั2าและต/อสั��ก�นัอย/างเข้�มข้�นั ท2าสังคิรู้ามท.กรู้�ปแบบท�3งก/อการู้รู้�าย รู้�ฐปรู้ะห้ารู้ สั�งห้ารู้ผ��นั2า ฯลฯ ยกเว�นัการู้เผช้�ญห้นั�าก�นัตรู้ง ๆ รู้ะห้ว/างสัห้รู้�ฐฯ ก�บโซึ่เว�ยต

ก/อนัสังคิรู้ามโลกคิรู้�3งท� สัองพัารู้าไดม'ข้องสัห้รู้�ฐฯ คิ6อล�ทธ�มอนัโรู้ (Monroe Doctrine) เช้6 อว/าสัห้รู้�ฐฯ ต�องอย�/ตามล2าพั�ง ไม/ไปย./งก�บเรู้6 องข้อง ห้ล�งได�ช้�ยช้นัะในัสังคิรู้ามโลกคิรู้�3งท� 2 สัห้รู้�ฐฯ ได�เปล� ยนัพัารู้าไดม'ข้องตนัมาเป8นั Truman Doctrine (และย�งคิงนั�บถ6อมาจันัถ�งท.กว�นันั�3) ท� เช้6 อว/าสัห้รู้�ฐฯ ต�องเป8นัต2ารู้วจัโลก ต�องรู้�บผ�ดช้อบต/อปรู้ะเทศึอ6 นั ๆ ผลปรู้ะโยช้นั'ข้องโลกคิ6อผลปรู้ะโยช้นั'ข้องสัห้รู้�ฐฯ สัห้รู้�ฐฯ ในัฐานัะปรู้ะเทศึผ��ช้นัะสังคิรู้ามได�ให้�คิวามช้/วยเห้ล6อแก/ย.โรู้ปท� เสั�ยห้ายมากตามแผนัการู้มารู้'แช้ล (ต�3งช้6 อตามนัายจัอรู้'จั มารู้'แช้ล รู้�ฐมนัตรู้�ต/างปรู้ะเทศึสัม�ยปรู้ะธานัาธ�บด�ทรู้�แมนั) ปรู้ะเทศึใดอยากได�รู้�บคิวามช้/วยเห้ล6อต�องเข้�ามาเป8นัพัวกเด�ยวก�บสัห้รู้�ฐฯ ปรู้ะเทศึย.โรู้ปตะว�นัตกยอมรู้�บคิวามช้/วยเห้ล6อนั�3 แต/ย.โรู้ปตะว�นัออกก�บสัห้ภาพัโซึ่เว�ยตปฏ�เสัธ

ย.โรู้ปตะว�นัตกรู้�บคิวามช้/วยเห้ล6อจัากสัห้รู้�ฐฯ ตามแผนัการู้มารู้'แช้ลเต5มท� ในัข้ณะท� ย.โรู้ปตะว�นัออกปฏ�เสัธ ต�นัทศึวรู้รู้ษ 1990 ย.โรู้ปสัองฝ) งอย/างอ�ตาล�ก�บอ�ลบาเนั�ยแตกต/างก�นัมาก เห้ม6อนัสั�ลมก�บยางช้.มนั�อย ศึรู้�สัะเกษ ท2าให้�ปรู้ะเทศึท�3งห้ลายต�องพั�ฒนัาแบบเนั�นัการู้นั2าไปสั�/คิวามเจัรู้�ญทางเศึรู้ษฐก�จั นั23าไห้ล ไฟัสัว/าง ทางด� ม�งานัท2า สัรู้�างคิวามท�นัสัม�ย สัรู้�าง“ ”

อ.ตสัาห้กรู้รู้ม การู้ก�นัด�อย�/ด� ฯลฯ การู้พั�ฒนัาเป8นัเปHาห้มายท� ท.กปรู้ะเทศึอยากบรู้รู้ล.ถ�งเก�ดต�วแบบข้องการู้ว� งไล/กวดก�นั ท.กปรู้ะเทศึต�องว� งไปบนัเสั�นัทางนั�3เป8นั The One Best Way จั�งจัะถ6อว/าพั�ฒนัา ท.กปรู้ะเทศึต�องท2าแผนัพั�ฒนัาเห้ม6อนัก�นัห้มด ปรู้ะเทศึใดเข้�ยนัแผนัไม/เป8นัสัห้รู้�ฐฯ จัะเข้�ามาช้/วย ท� สั2าคิ�ญคิ6อถ�าพั�ฒนัาตามแนัวทางนั�3แล�วสัห้รู้�ฐฯ จัะให้�เง�นัช้/วยเห้ล6อผ/านัธนัาคิารู้โลกและ IMF ม�การู้จั�ดอ�นัด�บปรู้ะเทศึพั�ฒนัาแล�ว ก2าล�งพั�ฒนัา ด�อยพั�ฒนัา

การู้ม�แผนัแสัดงถ�งคิวามเป8นัว�ทยาศึาสัตรู้' ไม/ม� ว แผนัพั�ฒนัาปรู้ะเทศึท2าให้�ได�เง�นัก�� เง�นัช้/วยเห้ล6อจัากต/างปรู้ะเทศึ ท.กปรู้ะเทศึจั�งต�องม�แผนั

19

พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัรู้วมท�3งปรู้ะเทศึคิอมม�วนั�สัต' สั2าห้รู้�บปรู้ะเทศึไทยม�แผนัพั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัฉุบ�บแรู้ก พั.ศึ. 2504 – 2509 เป8นัแผนั 6 ป> ต�3งแต/ฉุบ�บท� 2 เป8นัต�นัมาเป8นัแผนั 5 ป> ใช้�ช้6 อว/าแผนัพั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จัและสั�งคิมแห้/งช้าต� แผนัพั�ฒนัาฯ ข้องไทยได�รู้�บคิวามแนัะนั2าช้/วยเห้ล6อจัากนั�กว�ช้าการู้ตะว�นัตกโดยเฉุพัาะสัห้รู้�ฐอเมรู้�กา โดยช้/วงแรู้กนั�กเศึรู้ษฐศึาสัตรู้'ม�บทบาทนั2าในัการู้เข้�ยนัแผนั ป)จัจั.บ�นัม�แผนัฯ 10 (พั.ศึ.2550-2554)

ช้/วงท�ายม� Quiz ตอนัท� 1 ให้�อธ�บายศึ�พัท'1.Prescriptive Analysis คิ6อ2.การู้พั�ฒนัาเป8นั Process คิ6อ3.PPI คิ6อ4.Ultra Poor คิ6อ5.Distribution คิ6อ6.Transparency คิ6อ7.Emancipation คิ6อ8.Access คิ6อ9.Agent Oriented คิ6อ10. GDH คิ6อ11. Partialism คิ6อ12. Holism คิ6อ ตอนัท� 2 จั�บคิ�/ตอนัท� 3 อธ�บายว/า การู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�งคิ6ออะไรู้ การู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั

ห้มายคิวามว/าอย/างไรู้ *************************************************

20

วั�ชุา PS 704 ผศ.พิ�มล พิ�พิ�พิ�ธ วั�นที่�� 28 สิ�งหาคม 2553 (บ่ าย)

การพิ�ฒนาเศรษฐก�จัปรู้ะเทศึไทยม�รู้ะบบเศึรู้ษฐก�จัแบบเปFด (Open Economy) พั� งพัา

ภายนัอกโดยการู้สั/งออก ผลกรู้ะทบจัากภายนัอก เช้/นั รู้าคิานั23าม�นั สัถาบ�นัการู้เง�นัในัสัห้รู้�ฐฯ ล�มจั�งสั/งผลอย/าง รู้วดเรู้5วต/อรู้ะบบเศึรู้ษฐก�จัไทย สั�งคิมไทยปรู้ะกอบไปด�วยช้นัช้�3นันั2า กล./มผลปรู้ะโยช้นั' NGOs ปรู้ะช้าช้นั ช้.มช้นั รู้ะบบรู้าช้การู้ ภาคิรู้�ฐ รู้�ฐบาล ภาคิเอกช้นั (ท�3งท� ม�อ2านัาจั/ไม/ม�อ2านัาจั ม�/ไม/ม�ผลปรู้ะโยช้นั') องคิ'กรู้อ�สัรู้ะ ภาคิการู้เม6อง ภาคิเอกช้นัท� คิ.มธ.รู้ก�จั การู้เง�นั อ.ตสัาห้กรู้รู้ม สั6 อ

รู้�ฐใช้�นัโยบายเศึรู้ษฐก�จัเพั6 อบรู้�ห้ารู้เศึรู้ษฐก�จัข้องปรู้ะเทศึ เช้/นั -นัโยบายการู้เง�นั -นัโยบายการู้คิล�ง -นัโยบายการู้เกษตรู้ -นัโยบายรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ-นัโยบายสั/งเสัรู้�มและคิวบคิ.มการู้ข้นัสั/ง -นัโยบายปรู้ะก�นัสั�งคิมและสัว�สัด�การู้สั�งคิม-นัโยบายอาคิารู้สังเคิรู้าะห้' -นัโยบายรู้ายได�-นัโยบายสั/งเสัรู้�มการู้แข้/งข้�นัทางธ.รู้ก�จัเอกช้นั -นัโยบายอนั.รู้�กษ'ทรู้�พัยากรู้ธรู้รู้มช้าต�และสั� งแวดล�อม-ห้นั� งต2าบล ห้นั� งผล�ตภ�ณฑ์'-กองท.นัห้ม�/บ�านั -ธนัาคิารู้คินัจันั

21

-การู้ก2าห้นัดอ�ตรู้าคิ/าจั�างข้�3นัต2 าฯลฯ ท� ผ/านัมาปรู้ะเทศึไทยใช้�นัโยบายการู้ผล�ตแบบ-ผล�ตเพั6 อทดแทนัการู้นั2าเข้�า เพั6 อปรู้ะห้ย�ดเง�นัตรู้าไม/ต�องซึ่63อสั�นัคิ�าจัาก

ต/างปรู้ะเทศึ แต/คินัไทยย�งนั�ยมสั�นัคิ�านัอก โทรู้ท�ศึนั'ย� ห้�ออย/างธานั�นัทรู้'ต�องเจัDงไป นัโยบายผล�ตเพั6 อทดแทนัการู้นั2าเข้�าคินัได�ปรู้ะโยช้นั'เป8นัคินัเพั�ยงกล./มเด�ยวเท/านั�3นั

-สั/งเสัรู้�มการู้สั/งออกสั�นัคิ�าท� ใช้�แรู้งงานัมาก ๆ เพั6 อนั2าเง�นัตรู้าเข้�าปรู้ะเทศึได�มาก เป8นันัโยบายห้ล�กข้องรู้�ฐบาลไทย เช้/นั สั/งออกข้�าว ก.�ง พั6ช้ผ�กผลไม� เกษตรู้กรู้ด�ใจัท� ข้ายสั�นัคิ�าได� แต/สั�นัคิ�าเกษตรู้ปฐมภ�ม�จั2านัวนัมห้าศึาลแลกก�บสั�นัคิ�าเทคิโนัโลย�ท� ต�องนั2าเข้�าจัากต/างปรู้ะเทศึได�มาเพั�ยงนั�ดเด�ยว ท�3ง ๆ ท� ข้�าวต�องปล�กถ�ง 4-6 เด6อนัสั�นัคิ�าเทคิโนัโลย�ผล�ตแคิ/ 7-15

ว�นัเท/านั�3นั การู้แลกเปล� ยนัแบบนั�3ไทยจัะเสั�ยเปรู้�ยบในัรู้ะยะยาว ย� งพั�ฒนัาย� งยากจันั ปรู้ะเทศึไทยเป8นัแคิ/ข้�3ข้�าผล�ตอาห้ารู้ให้�ต/างปรู้ะเทศึเท/านั�3นั

ถ�าจัะต�องห้�นัมาใช้�นัโยบายการู้ผล�ตแบบใช้�เทคิโนัโลย�สั�ง แรู้งงานันั�อย ห้รู้6อนัโยบายการู้ผล�ตแบบอ6 นั ๆ แต/ปรู้ะเทศึไทยก5ไม/ได�เป8นัเจั�าข้องเทคิโนัโลย� ไม/ม�เคิรู้6 องจั�กรู้ห้รู้6อ Know How ท2าให้�ต�นัท.นัการู้ผล�ตสั�งต�องซึ่63อจัากต/างปรู้ะเทศึท�3งห้มด ปรู้ะเทศึไทยเป8นัแคิ/สัถานัท� รู้ �บจั�างผล�ตเท/านั�3นั สัมม.ต�ว/าผล�ตสั�นัคิ�าช้�3นัห้นั� งในัรู้าคิา 100 บาท 75 บาทต�องสั/งให้�ต/างปรู้ะเทศึท� เป8นัเจั�าข้องเทคิโนัโลย� อ�ก 25 บาทมาแบ/งก�นัในัห้ม�/คินัไทยแลกก�บทรู้�พัยากรู้ธรู้รู้มช้าต�และสัภาพัแวดล�อมท� เสั�ยห้าย การู้สั/งออกแบบนั�3ไทยต�องเสั�ยเปรู้�ยบอ�ก เรู้�ยกว/าเสั�ยเปรู้�ยบท�3งข้�3นัท�3งล/องในัรู้ะบบท.นันั�ยม จั2าต�องพั�จัารู้ณานัโยบายการู้ผล�ตอ6 นั ๆ เช้/นั พั.ทธเศึรู้ษฐศึาสัตรู้' การู้ผล�ตแบบพัอเพั�ยง พัออย�/ พัอก�นั ใช้�ว�ตถ.ด�บและเทคิโนัโลย�ภายในั ต/อรู้องก�นัอย/างเป8นัธรู้รู้ม

นัโยบายม�กม�ห้ล�กการู้ห้ล�กเป8นัพั63นัฐานั ต�วอย/างแนัวคิวามคิ�ดห้ล�กซึ่� งใช้�เป8นัแนัวทางการู้พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จั เช้/นั ท.นันั�ยม สั�งคิมนั�ยม แบบผสัม การู้พั� งพัา พัาณ�ช้ย'นั�ยม อนั.รู้�กษ'นั�ยม เสัรู้�นั�ยม ห้รู้6อห้�วก�าวห้นั�า

22

1. ที่�นน�ยมจัากการค!าข้าย (Commercial Capitalism)

เป8นัท.นันั�ยมย.คิแรู้กเรู้� มม�นัโยบายข้องพัวกพัาณ�ช้ย'นั�ยม (Mercantilism) เป8นั Protectionism ในัอด�ต (ล�ทธ�การู้ปกปHอง คิ.�มคิรู้องเศึรู้ษฐก�จัอ.ตสัาห้กรู้รู้มข้องช้าต�ท� อ/อนัแอให้�เต�บโตข้�3นัอย/างแข้5งแกรู้/ง) ม�มาต�3งแต/ศึตวรู้รู้ษท� 14 ในัสัม�ยนั�3นัสั�งคิมปรู้ะกอบไปด�วยเจั�าก�บไพัรู้//ทาสั ไม/ม�เสัรู้�ช้นันัอกจัากพั/อคิ�าซึ่� งเป8นัคินัต/างด�าวก�บโจัรู้

สัารู้ะสั2าคิ�ญข้อง Mercantilism คิ6อ-รู้�ฐต�องด2าเนั�นัการู้ด�านัเศึรู้ษฐก�จัอย/างแข้5งข้�นั เพั6 อให้�เก�ดคิวามม� งคิ� ง

โดยใช้�มาตรู้การู้ต/าง ๆ -สั/งออกมาก ๆ เพั6 อให้�ม�เง�นัทอง (แรู้/เง�นัและทองคิ2าแท/ง) เข้�าปรู้ะเทศึ

มาก ๆ (Bullionism) รู้�ฐท2าการู้คิ�าข้ายเอง -ต�องห้าทองคิ2าไว�ให้�มาก ปHองก�นัไม/ให้�ทองคิ2าไห้ลออกนัอกปรู้ะเทศึโดย

ซึ่63อนั�อย ข้ายมาก ก�ดก�นัไม/ให้�สั�นัคิ�าจัากต/างปรู้ะเทศึเข้�ามาข้ายในัปรู้ะเทศึตนัเองได� เก�ดคิวามคิ�ดช้าต�นั�ยมทางเศึรู้ษฐก�จั (Economic

Nationalism) เช้/นั ก�นัข้องไทย ใช้�ข้องไทย เท� ยวเม6องไทย รู้/วมใจัปรู้ะห้ย�ด

-ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บ 3G คิ6อ Gold (ทองคิ2า) Greatness (คิวามย� งให้ญ/) Glory (คิวามรู้. /งเรู้6อง)

(ท.กว�นันั�3ปรู้ะเทศึใดใช้�นัโยบาย Protectionism จัะโดนัสั�งคิมโลกปรู้ะณาม)

ต/อมาพัวก Physiocracy ในัฝรู้� งเศึสัเป8นัพัวกแรู้กท� ว�จัารู้ณ' Mercantilism ถ6อเป8นัพัวกห้�วก�าวห้นั�าท� ต/อต�านั Mercantilism ท� เป8นักรู้ะแสัห้ล�กในัย.คินั�3นั นั�กคิ�ดในักล./มนั�3 เช้/นั Francois Quesnay เช้6 อว/าทรู้�พัย'สั�นัมาจัากธรู้รู้มช้าต� ท� เรู้�ยกว/า ทรู้�พัย'ในัด�นั สั�นัในันั23า คิวามม� งคิ� งมาจัากท� ด�นั (รู้ะบบศึ�กด�นัา) สัถานัภาพัข้องคินัว�ดก�นัท� ท� ด�นัใคิรู้เป8นัเจั�าท� ด�นัถ6อว/าม� งคิ� งมาก ด�งนั�3นัให้�เก5บภาษ�เจั�าข้องท� ด�นัเพัรู้าะท� ด�นัเป8นัแห้ล/งผล�ตท� สั2าคิ�ญ สั/วนัพั/อคิ�าและนั�กอ.ตสัาห้กรู้รู้มท2างานักDอก ๆ แกDก ๆ ไม/ได�ผล�ตอะไรู้เป8นัช้�3นัเป8นัอ�นัไม/คิวรู้ไปเก5บภาษ� การู้เก5บภาษ�คิ6อการู้ท� รู้ �ฐเข้�าแทรู้กแซึ่ง

23

เศึรู้ษฐก�จัถ�งป)จัจั.บ�นัพัวก Physiocracy ได�กลายเป8นัพัวกอนั.รู้�กษ'นั�ยมไป (Classical Economic)

2. เสิร�น�ยม เช้/นั อด�ม สัม�ธ, เดว�ด รู้�คิาโด, จัอห้'นั สัจัDวต ม�ลล' ได�รู้�บอ�ทธ�พัลแนัวคิวามคิ�ดจัากพัวก Physiocracy ปฏ�เสัธคิวามคิ�ดข้อง Mercantilism สัารู้ะสั2าคิ�ญข้องเสัรู้�นั�ยมคิ6อ

-เนั�นัเรู้6 องการู้คิ�าเสัรู้� การู้แข้/งข้�นัเสัรู้� ไม/ต�องการู้ให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งก�จักรู้รู้มทางเศึรู้ษฐก�จั

-ในัฝรู้� งเศึสัม�การู้พั�ดถ�ง Laissez Faire, Laissez Passer

ห้มายคิวามว/าใคิรู้อยากจัะท2าอะไรู้ก5ท2า ใคิรู้อยากจัะเป8นัอะไรู้ก5เป8นัพั/อข้.นัรู้ามคิ2าแห้งมห้ารู้าช้ก5ม�แนัวคิ�ดเสัรู้�นั�ยม ใคิรู้ใคิรู้/คิ�าช้�างคิ�า ใคิรู้ใคิรู้/คิ�าม�าคิ�า

-ผลปรู้ะโยช้นั'ข้องตนัเองเป8นัแรู้งจั�งใจัสั2าคิ�ญผล�กด�นัการู้ปรู้ะกอบการู้ -เนั�นักลไกตลาด (อ.ปสังคิ' อ.ปทานั) ม� Invisible Hand เป8นัต�ว

ก2าห้นัดการู้ผล�ต การู้บรู้�โภคิ การู้ซึ่63อ การู้ข้าย โดยท� รู้ �ฐไม/ต�องเข้�าไปแทรู้กแซึ่ง

-ให้�เสัรู้�ภาพัในัการู้เล6อกผล�ต จั2าห้นั/าย บรู้�โภคิ -ห้ล�กการู้แบ/งงานัการู้ผล�ต (The Division of Labor) และห้ล�ก

การู้ได�เปรู้�ยบเช้�งเปรู้�ยบเท�ยบ (The Comparative Advantage) ใคิรู้ม�คิวามถนั�ดในัการู้ผล�ตสั�นัคิ�าใดก5ให้�ผล�ตสั�นัคิ�านั�3นัเพั�ยงอย/างเด�ยวแล�วคิ/อยนั2ามาแลกเปล� ยนัก�นั ปรู้ะเทศึไทยช้2านัาญในัการู้ปล�กข้�าวก5ปล�กไป อ�งกฤษทอผ�าเก/งก5ทอไป แล�วคิ/อยนั2ามาแลกเปล� ยนัก�นัท2าให้�ท� 3งสัองฝKายม�สั�นัคิ�าเพั�ยงพัอต/อการู้บรู้�โภคิ เก�ดคิวามเป8นัผ��เช้� ยวช้าญสัามารู้ถผล�ตสั�นัคิ�านั�3นัได�มากข้�3นั สั�นัคิ�าเพั� มข้�3นัสัมบ�รู้ณ'ข้�3นั เก�ดการู้คิ�าข้ายแลกเปล� ยนัและการู้บ�รู้ณาการู้ในัสั�งคิม เก�ด The Comparative Cost คิ6อช้นัะท.กด�านั ท�3งสั�งคิมและป)จัเจักบ.คิคิลม�คิวามอ.ดมสัมบ�รู้ณ' โลกป)จัจั.บ�นัก5ย�งเป8นัเช้/นันั�3เรู้าไม/ต�องปล�กข้�าว เล�3ยงสั�ตว' จั�บปลา ทอผ�า ฯลฯ ก5ม�สั�นัคิ�าอ.ปโภคิบรู้�โภคิใช้�คิรู้บคิรู้�นั เพัรู้าะม�คินัท2าให้�เรู้า ด�งนั�3นัในัโลกท.กว�นันั�3แม�บางปรู้ะเทศึจัะรู้บก�นัเกล�ยดก�นัก5ย�งต�องคิ�าข้ายก�นั

24

รู้�คิาโด กล/าวว/า การู้คิ�ารู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึจัะก/อให้�เก�ดปรู้ะโยช้นั' แม�ว/าปรู้ะเทศึห้นั� งจัะได�เปรู้�ยบอ�กปรู้ะเทศึห้นั� งในัท.ก ๆ ด�านั (The Absolute

Advantages) ก5ย�งคิงเป8นัปรู้ะโยช้นั'ท� จัะคิ�าข้ายแลกเปล� ยนัก�นั เพัรู้าะคิ/าใช้�จั/ายในัการู้ผล�ตภายในัปรู้ะเทศึข้องแต/ละปรู้ะเทศึแตกต/างก�นัไปในัรู้ะห้ว/างสั�นัคิ�าต/าง ๆ ห้ากม�การู้คิ�าข้ายเสัรู้�ก5จัะม�เสัรู้�มากข้�3นัในัการู้เล6อกใช้�ทรู้�พัยากรู้ในัการู้ผล�ตให้�ได�ปรู้ะโยช้นั'สั�งสั.ด ม�เสัรู้�ท� จัะเล6อกบรู้�โภคิตามคิวามพัอใจัสั�งสั.ด ม�เสัรู้�ท� จัะจั2าห้นั/าย ให้�ห้รู้6อรู้�บบรู้�การู้ สัรู้.ปแล�วห้ล�กการู้แบ/งงานัการู้ผล�ตและห้ล�กการู้ได�เปรู้�ยบเช้�งเปรู้�ยบเท�ยบก/อให้�เก�ดการู้ซึ่63อข้ายแลกเปล� ยนั ก/อให้�เก�ดปรู้ะโยช้นั'ต/อป)จัเจักบ.คิคิลและสั�งคิมในัแง/การู้เพั� มท�กษะคิวามช้2านัาญในัการู้ผล�ต การู้จั2าห้นั/าย การู้จั�ดบรู้�การู้ เพั� มพั�นัท�3งปรู้�มาณและคิ.ณภาพั ท�3งคิวามห้ลากห้ลายข้องสั�นัคิ�าและบรู้�การู้ท� ผล�ตข้�3นัมาได�ในัสั�งคิม

ถ�งว�นันั�3ท.กปรู้ะเทศึต/างท2าการู้คิ�าเสัรู้�ก�นัท�3งนั�3นัโดยไม/ม�ใคิรู้มาบ�งคิ�บ แต/เพัรู้าะท.กปรู้ะเทศึต/างเห้5นัปรู้ะโยช้นั'ข้องการู้คิ�าเสัรู้� เสัรู้�นั�ยมแบบด�3งเด�ม (Classical Economic Liberalism) ห้รู้6ออาจัเรู้�ยกว/า Individualism (ป)จัเจักช้นันั�ยม) เช้6 อว/า รู้�ฐไม/เข้�าไปแทรู้กแซึ่งในัรู้ะบบเศึรู้ษฐก�จั ม�ห้นั�าท� รู้ �กษากฎี จั�ดห้าสั�นัคิ�าบรู้�การู้ท� เอกช้นัท2าไม/ได� เช้/นั ปHองก�นัปรู้ะเทศึ ปHองก�นัช้�ว�ตปรู้ะช้าช้นั ปล/อยให้�กลไกตลาด (อ.ปสังคิ' อ.ปทานั) เป8นัต�วก2าห้นัดการู้ผล�ต การู้จั�างงานั

อย/างไรู้ก5ตามว�นันั�3เสัรู้�นั�ยมกลายเป8นัเรู้6 องเก/าไปแล�วเม6 อได�เห้5นัข้�อบกพัรู้/องข้องเสัรู้�นั�ยมเม6 อกลไกตลาดไม/ได�ท2างานัเต5มท� การู้แข้/งข้�นัเสัรู้�ท� สัมบ�รู้ณ'ไม/เก�ดข้�3นั กลไกตลาดไม/ท2างานั ต�ดข้�ด คินับางคินัได�เปรู้�ยบจัากการู้ผ�กข้าด ใคิรู้ม6อยาวสัาวได�สัาวเอา ต�กตวงผลปรู้ะโยช้นั'เข้�าตนัเองฝKายเด�ยว จั�งเก�ดแนัวคิ�ดท� ม�ปฏ�ก�รู้�ยาต/อเสัรู้�นั�ยมห้ลายแนัว พัวกเสัรู้�นั�ยม (Liberalism) ด�วยก�นัก5เปล� ยนัเป8นั Neo Liberalism นั�กว�ช้าการู้คินัด�ง ๆ เช้/นั จัอห้'นั เมนัารู้'ด เคินัสั' (คิวามคิ�ดต�ดตลาดมากท� สั.ด), โจัเซึ่ฟั ช้.มป>เตอรู้' เป8นัต�นั ม�แนัวคิวามคิ�ดให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งมากข้�3นั รู้�ฐบาลอภ�สั�ทธ�Mก5ด2าเนั�นันัโยบายตามแนัวนั�3 เช้/นั เช้5กช้/วยช้าต� 2,000 บาท เง�นัช้/วยเห้ล6อผ��สั�งอาย.คินัละ 500 บาท เป8นัการู้ฉุ�ดเม5ดเง�นัเพั6 อกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จั

25

แนัวคิ�ดแบบเคินัเซึ่�ยนัต�องการู้ให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งในัยามจั2าเป8นั เช้/นั โคิรู้งการู้ New Deals ข้องสัห้รู้�ฐฯ (คิ.ศึ. 1930) ท� เศึรู้ษฐก�จัโลกตกต2 ามาก เคินัสั'เสันัอปรู้ะธานัาธ�บด�สัห้รู้�ฐฯ ว/ารู้�ฐต�องเข้�าไปช้/วยกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จั เช้/นั จั�างคินักล./มห้นั� งมาข้.ดด�นั จั�างอ�กกล./มห้นั� งมากลบด�นั แรู้งงานัเห้ล/านั�3จัะได�รู้�บคิ/าจั�างม�เง�นัสั2าห้รู้�บใช้�จั/ายกรู้ะต.�นัให้�เก�ดการู้ผล�ต การู้จั�างงานั จันัสัามารู้ถกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จัสัห้รู้�ฐฯ ได�สั2าเรู้5จั เม6องไทยเคิยใช้�นัโยบายนั�3ช้/วงรู้�ฐบาล ม.รู้.ว.คิ�กฤทธ�M ปรู้าโมช้ ในัโคิรู้งการู้เง�นัผ�นัสั�/ช้นับท

ถ�งว�นันั�3สัห้รู้�ฐฯ ปรู้ะสับป)ญห้าว�กฤตเศึรู้ษฐก�จัแต/รู้�ฐบาลสัห้รู้�ฐฯ ได�ใช้�เง�นัไปอ.�มห้ลาย ๆ บรู้�ษ�ท เช้/นั AIG โดยเช้6 อว/าถ�าบรู้�ษ�ทเห้ล/านั�3ต� 3งต�วได�เง�นัท� รู้ �ฐบาลช้/วยเห้ล6อไปจัะไห้ลกล�บคิ6นัมาเอง แล�วเศึรู้ษฐก�จัจัะด�ข้�3นั แต/ห้ลายบรู้�ษ�ทรู้�ฐบาลอเมรู้�ก�นัก5ต�องปล/อยให้�ล�มไป

3. พิวักห�วัก!าวัหน!า (Radical)

มองว/าการู้แก�ป)ญห้าแบบเสัรู้�นั�ยมให้ม/ท� เสันัอให้�รู้�ฐคิวรู้เข้�าไปกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จัในัยามจั2าเป8นันั�3นัช้�าไป พัวกห้�วก�าวห้นั�าต�องการู้การู้เปล� ยนัแปลงแก�ไข้ป)ญห้าให้�ด�ข้�3นัอย/างรู้วดเรู้5ว รู้�ฐห้รู้6อสั�งคิมต�องเข้�าแทรู้กแซึ่งก�จักรู้รู้มทางเศึรู้ษฐก�จัอย/างเต5มท� เรู้�ยกรู้�องให้�สั�งคิมด�แลทรู้�พัยากรู้ข้องสั�งคิมมากกว/านั�3 ทฤษฎี�ข้องพัวกห้�วก�าวห้นั�าได�แก/ ทฤษฎี�มารู้'กซึ่�สัต' ทฤษฎี�พั� งพัา (Dependency Theory) ทฤษฎี�รู้ะบบโลก มารู้'กซึ่�สัต'นั�3นัต�องการู้ให้�ย�ดท.กอย/างเป8นัข้องรู้�ฐ ถ�าเป8นัข้องไทยถ6อว/าเศึรู้ษฐก�จัพัอเพั�ยง พั.ทธเศึรู้ษฐศึาสัตรู้'เป8นัแนัวคิ�ดข้องพัวกห้�วก�าวห้นั�า

ทฤษฎี�พั� งพั�ง ทฤษฎี�รู้ะบบโลกถ6อว/าเป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันั นั�กคิ�ดบางสั/วนัมาจัากกล./มละต�นัอเมรู้�กาพัยายามว�พัากษ'โคิรู้งสัรู้�างท� ไม/เป8นัธรู้รู้มในัสั�งคิมเศึรู้ษฐก�จัรู้ะด�บโลกท� ใช้�รู้ะบบท.นันั�ยมให้�กลไกตลาดด2าเนั�นัการู้ เป8นั Supply Economy นั�กว�ช้าการู้ในักล./มทฤษฎี�พั� งพัา เช้/นั อ�งเดรู้ ก.นัเดอรู้' แฟัรู้งคิ', โจัฮ�นั ก�ลต.ง, อ�มมานั�เอล วอลเลอรู้'สัไตนั' (เจั�าข้องทฤษฎี�รู้ะบบโลก) มองว/ารู้ะเบ�ยบเศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ (International

Economic Order) ม�ล�กษณะไม/เป8นัธรู้รู้ม เอ63อปรู้ะโยช้นั'ต/อปรู้ะเทศึท� รู้ 2 ารู้วยและบรู้รู้ษ�ทข้�ามช้าต� ปรู้ะเทศึยากจันัต�อง เสั�ยเปรู้�ยบผล�ตสั�นัคิ�า

26

เกษตรู้จั2านัวนัมห้าศึาลนั2าไปแลกก�บสั�นัคิ�าอ.ตสัาห้กรู้รู้มได�นั�ดเด�ยว ท.กปรู้ะเทศึท� รู้ 2 ารู้วยต/างอ.ดห้นั.นัภาคิเกษตรู้ข้องตนัเอง ท�3ง ๆ ท� เอาเง�นัท� อ.ดห้นั.นันั�3นัไปซึ่63อสั�นัคิ�า เกษตรู้จัากปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาก5ได�มากกว/า จั�งม�การู้เรู้�ยกรู้�องให้�จั�ดรู้ะเบ�ยบเศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึให้ม/ (New

International Economic Order: NIEO) ให้�คินัจันัม�โอกาสัมากข้�3นัคินัรู้วยยอมเสั�ยโอกาสับ�าง ให้�ปรู้ะเทศึพั�ฒนัาแล�วไม/ต�องท2าภาคิเกษตรู้ให้�นั2าเง�นันั�3นัมาซึ่63อสั�นัคิ�าเกษตรู้จัากปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาจัะด�กว/า ในัสัห้ปรู้ะช้าช้าต�ก5ม�การู้เรู้�ยกรู้�อง เช้/นั การู้ปรู้ะช้.ม UNCTAD ปรู้ะเทศึยากจันัปรู้ะช้.มก�บปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเพั6 อแก�ไข้กฎีรู้ะเบ�ยบสัรู้�างคิวาม เป8นัธรู้รู้มให้�ก�บปรู้ะเทศึยากจันัมากข้�3นั ป)ญห้าสั� งแวดล�อมเก�ดจัากปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเป8นัสั/วนัให้ญ/ นั23าม�นัในัโลกนั�3เป8นัข้องท.กคินัแต/ปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยนั2าไปใช้�เสั�ยห้มด ห้รู้6อป)ญห้าโลกรู้�อนั ปรู้ะเทศึท� สัรู้�างกDาซึ่คิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'มากท� สั.ดก5คิ6อปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยท� ท2าอ.ตสัาห้กรู้รู้ม

สิ/�อมวัลชุนก�บ่การพิ�ฒนาประเที่ศปรู้ะเภทข้องสั6 อมวลช้นั1. ปรู้ะเภทท� ได�ย�นัเสั�ยง ได�แก/ ว�ทย. แถบบ�นัท�กเสั�ยง2. ปรู้ะเภทท� เห้5นัภาพั และต�วห้นั�งสั6อ ได�แก/ สั� งพั�มพั' 3. เห้5นัภาพัและได�ย�นัเสั�ยง ได�แก/ โทรู้ท�ศึนั' ภาพัยนัตรู้'4. สั6 อพั63นับ�านัต/าง ๆ เช้/นั ล�เก ล2าต�ด ห้มอล2า ห้นั�งตะล.ง5. การู้บ�นัท�กไว� ม�แต/เสั�ยง และ เห้5นัได�ท� 3งภาพัและเสั�ยง นัอกจัากนั�3ย�งม�สั6 ออ6 นั ๆ ท� ม�สัภาพัเป8นัสั6 อมวลช้นัด�วยเพัรู้าะม�การู้

ต�ดต/อสั6 อสัารู้ถ�งปรู้ะช้าช้นัได�ท�ละมาก ๆ เช้/นั-สั6 อบ.คิคิล คินัสั2าคิ�ญไปพั�ดท� ไห้นัม�แต/คินัอยากมาฟั)ง -สั6 อปรู้ะเพัณ� -สั6 อท�องถ� นั-สั6 ออ�เล5กทรู้อนั�กสั' (Electronic Media) เช้/นั โทรู้ศึ�พัท'ม6อถ6อ

อ�นัเตอรู้'เนั5ต

27

-สั6 อเฉุพัาะก�จั (Special Media) เพั6 อว�ตถ.ปรู้ะสังคิ'อย/างใดอย/างห้นั� ง

-สั6 อก�จักรู้รู้มต/างๆ เช้/นั ห้อกรู้ะจัายข้/าว ตล�บเทปบ�นัท�กเสั�ยง แผ/นัปHายโฆ่ษณา ม.มนั�ทรู้รู้ศึการู้ต/าง ๆ เป8นัต�นั

บ่ที่บ่าที่ข้องสิ/�อมวัลชุน 1.ให้�คิวามบ�นัเท�ง 2.รู้ายงานัข้/าว 3.ให้�คิวามรู้� �พั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ต 4.เป8นัธ.รู้ก�จัรู้�ปแบบการู้โฆ่ษณาท�3งทางตรู้งและทางอ�อมสั�งคิมไทยนั�3นัสั6 อปรู้ะเภทให้�คิวามบ�นัเท�งก�บการู้โฆ่ษณาท�3งทางตรู้งและ

ทางอ�อมม�มากท� สั.ดปรู้ะมาณ 80 % เป8นัสั� งท� ปรู้ะช้าช้นัให้�คิวามสันัใจัมาก ธ.รู้ก�จัต�องมาพัรู้�อมก�บคิวามบ�นัเท�ง สั/วนัข้/าวสัารู้ เห้ต.การู้ณ'บ�านัเม6องในัป)จัจั.บ�นัก5ได�รู้�บคิวามสันัใจัมากข้�3นั แต/ย�งได�รู้�บคิวามสันัใจัรู้องจัากคิวามบ�นัเท�ง ในัข้/าวก5ย�งต�องม�โฆ่ษณาธ.รู้ก�จั สั/วนัคิวามรู้� �ท� เก� ยวก�บการู้พั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ตจัะม�นั�อยท� สั.ด

อ�ที่ธ�พิลข้องสิ/�อมวัลชุน1. สั/งสัารู้ท� วถ�งก�นั คินัท� วปรู้ะเทศึท�3งภารู้เห้นั6อภาคิใต�รู้� �ข้/าวเห้ม6อนัก�นั

ห้มด 2. สัรู้�างเอกภาพัข้องสั�งคิม ข้องช้าต� 3. ช้�3นั2าสั�งคิม เช้/นั เล6อกผ��นั2าคินันั�3นัคินันั�3ถ�งจัะด� 4. ทว�คิวามห้ว�ง (Rising Expectation) รู้�ฐบาลต�องการู้ให้�คินัในั

ช้าต�ข้องตนัม�คิวามห้ว�ง การู้สัรู้�างคิวามห้ว�งเป8นัสั� งท� ด�แต/ถ�าสัรู้�างคิวามห้ว�งไว�มากเก�นัไปจัะท2าให้�คินัล.กฮ6อได� เช้/นั ห้ว�งว/าได�รู้�ฐบาลนั�3มาแล�วเศึรู้ษฐก�จัจัะด� ถ�ารู้�ฐบาลท2าไม/ได�ปรู้ะช้าช้นัอาจัก/อคิวามรู้.นัแรู้งได�

5. ปล.กรู้ะดมมวลช้นั 6. สัรู้�างสัถานัภาพัให้�บ.คิคิล ก/อให้�เก�ดท�ศึนัคิต� คิ/านั�ยม ยกย/องให้�ใคิรู้

คินัห้นั� งเป8นัพัรู้ะเอก นัางเอกได� สั6 อสัรู้�างให้�คินั ๆ ห้นั� งเป8นัฮ�โรู้อ�กคินัเป8นัคินัข้�3โกงได� ภาพัจัรู้�งสั2าคิ�ญนั�อยกว/าภาพัล�กษณ' คินัท� สั6 อสัรู้�างภาพัว/าด�อาจัเป8นั

28

คินัเลวกว/าคินัท� สั6 อกล/าวห้าว/าข้�3โกงก5ได� อย/างปรู้ะเทศึไทยก5ม�ภาพัล�กษณ'เป8นัเม6องแห้/งยาเสัพัต�ด โสัเภณ�

7. ก2าห้นัดวารู้ะทางสั�งคิมห้รู้6อวารู้ะแห้/งช้าต�ให้�ผ��คินัสันัใจั เช้/นั เคิอ�โงะห้าพั/อมาห้ลายป>แล�วไม/ม�ใคิรู้สันัใจั พัอเป8นัข้/าวออกท�ว�ลงห้นั�าห้นั�งสั6อพั�มพั'รู้�ฐบาลต�องมาช้/วยห้าพั/อ

8. สัรู้�างภาพัล�กษณ' / เอกล�กษณ' (Image / Identity) ให้�แก/ป)จัเจักบ.คิคิล กล./ม สัถาบ�นั โดยการู้เสันัอข้/าวซึ่23า ๆ ให้�ปรู้ะช้าช้นัเคิยช้�นัแล�วยอมรู้�บ

9. สัรู้�างคิวามต�องการู้ คิวามอยาก ต�ณห้า คิ/านั�ยมท� เล�ยนัแบบเก�นัฐานัะคิวามจั2าเป8นั ข้องบางอย/างไม/จั2าเป8นัต/อช้�ว�ตแต/เรู้าก5ต�องซึ่63อเพัรู้าะโฆ่ษณา

สิ/�อมวัลชุนเพิ/�อการพิ�ฒนาม�การู้พั�ดถ�งการู้ใช้�สั6 อเพั6 อการู้พั�ฒนัาปรู้ะเทศึโลกท� สัามมาต�3งแต/

ทศึวรู้รู้ษ 1960 ได�ข้�อสัรู้.ปว/าต�องใช้�สั6 อห้ลายปรู้ะเภทรู้/วมก�นั เพั6 อกรู้ะต.�นัให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาตนัเอง คิรู้อบคิรู้�ว ช้.มช้นั สั�งคิม ปรู้ะเทศึช้าต� และพั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ตให้�ด�ข้�3นั ม�คิวามรู้� �มากข้�3นั สั.ข้ภาพัด�ข้�3นั ม�ทางเล6อกและโอกาสัมากข้�3นั

คิ.ณสัมบ�ต�ข้องสั6 อมวลช้นัเพั6 อการู้พั�ฒนัา ตรู้งก�บพัรู้ะรู้าช้ด2ารู้�สัข้องในัห้ลวงท� ว/า เข้�าถ�ง เข้�าใจั พั�ฒนัา ด�งนั�3 “ ”

1. ต�องเข้�าถ�งปรู้ะช้าช้นัท� วถ�ง 2. ต�องเข้�าใจัสัารู้ะการู้พั�ฒนัา3. สัารู้ะข้องการู้พั�ฒนัาจัะต�องสัรู้�างคิวามสันัใจัให้�ก�บปรู้ะช้าช้นั ถ�า

ปรู้ะช้าช้นัไม/สันัใจัแล�วย/อมไม/ม�ปรู้ะโยช้นั' 4. สัารู้ะต�องให้�คิวามรู้� �ให้ม/ ให้�เจัตคิต�ท� เห้5นัด�วยก�บการู้พั�ฒนัา รู้/วม

ปฏ�บ�ต�ตาม และให้�เก�ดกรู้ะบวนัการู้พั�ฒนัาด�วยคิวามเต5มใจั งานัว�จั�ยในัปรู้ะเทศึไทยช้�3ให้�เห้5นัว/าการู้สั6 อสัารู้แบบถ�งต�วจัะได�ผลด�กว/า

สั6 ออ6 นั ๆ การู้สั6 อสัารู้เพั6 อการู้พั�ฒนัา

29

1. ห้าคิวามต�องการู้ 2. สั6 อถ�งต�ว3. เตรู้�ยมการู้พั�ฒนัา4. เข้�าไปด2าเนั�นัการู้ ใคิรู้ก2าห้นัดท�ศึทางสั6 อมวลช้นั? ต�องด�ว/าเจั�าข้องสั6 อท2าเพั6 อก2าไรู้ห้รู้6อ

การู้พั�ฒนัา ถ�านัายท.นัเป8นัเจั�าข้องก5ท2าเพั6 อนัายท.นั ถ�าช้.มช้นัเป8นัเจั�าข้องก5ท2าเพั6 อช้.มช้นั เรู้าพับว/าสัารู้ะสั/วนัให้ญ/ในัสั6 อเป8นัเรู้6 องรู้าวข้องกรู้.งเทพั คินัช้�3นัสั�งและช้�3นักลาง สั6 อต/างจั�งห้ว�ดม�กเล�ยนัแบบกรู้.งเทพัฯ

การู้พั�จัารู้ณาสั6 อในัแง/ข้องแนัวคิวามคิ�ดข้องปรู้�ช้ญา 1. ที่ฤษฎี�อ1านาจัน�ยม (Authoritarianism) เก�ดข้�3นัในัอ�งกฤษ

ศึตวรู้รู้ษท� 16 ถ�งว�นันั�3ก5ย�งเช้6 อว/าใคิรู้คิรู้องสั6 อคินันั�3นัคิรู้องโลก ท�3งสั6 อและผ��ม�อ2านัาจั / รู้�ฐบาลจัะสันั�บสันั.นัซึ่� งก�นัและก�นั สั6 อต�3งผ��ม�อ2านัาจัได� เม6 อสั6 อสั/งเสัรู้�มรู้�ฐบาลและบทบาทข้องผ��นั2าปรู้ะเทศึให้�โดดเด/นัสั6 อก5ย/อมได�รู้�บผลตอบแทนัในัเรู้6 องอ2านัาจั สั�ทธ�พั�เศึษและผลปรู้ะโยช้นั'

ทฤษฎี�นั�3เช้6 อว/าสั6 อมวลช้นัม�ฐานัะเป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 (ฐานั�นัดรู้ท� 1 คิ6อกษ�ตรู้�ย' ข้.นันัาง พัรู้ะ 2 พั/อคิ�า 3 ปรู้ะช้าช้นั 4 สั6 อมวลช้นั)

2. ที่ฤษฎี�อ�สิรภาพิน�ยม (Liberalism/Libertarianism)

เก�ดข้�3นัในัอ�งกฤษและอเมรู้�กาในัศึตวรู้รู้ษท� 17 นั�กคิ�ดในักล./มนั�3 เช้/นั จัอห้'นั ม�ลต�นั, จัอห้'นั ล5อก เช้6 อว/า คินัท.กคินัม�เห้ต.ผล คิวรู้ม�เสัรู้�ภาพัในัการู้แสัวงห้าคิวามรู้� � ข้�อม�ล เผยแพัรู้/ข้�อม�ล มนั.ษย'ม�เห้ต.ผลท2าปรู้ะโยช้นั'ให้�ก�บตนัเอง สั6 อก5เช้/นัเด�ยวก�นัต�องห้าคิวามรู้� �คิวามจัรู้�งโดยท� รู้ �ฐไม/คิวรู้เข้�าไปคิวบคิ.มแทรู้กแซึ่ง แต/ต�องสันั�บสันั.นัให้�สั6 อมวลช้นัม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพั คิวามคิ�ดเช้/นันั�3ปรู้ากฏในัแถลงการู้ณ'ปรู้ะกาศึอ�สัรู้ภาพัข้องสัห้รู้�ฐอเมรู้�กาและการู้ปฏ�ว�ต�ฝรู้� งเศึสั รู้�ฐธรู้รู้มนั�ญไทยได�ก2าห้นัดสั/วนัท� เก� ยวก�บสั�ทธ�สั/วนับ.คิคิล สั�ทธ�ท� จัะรู้�บรู้� � (Right to Know) เป8นัต�นั รู้�ฐบาลรู้� �อะไรู้ปรู้ะช้าช้นัต�องรู้� �อย/างนั�3นั ม� พั.รู้.บ.ข้�อม�ลข้/าวสัารู้ข้องทางรู้าช้การู้ ตามทฤษฎี�นั�3สั6 อเป8นัต�วเช้6 อมรู้ะห้ว/างรู้�ฐบาลก�บปรู้ะช้าช้นั รู้�ฐไม/คิวรู้ก�าวก/ายบ�งคิ�บสั6 อ สั6 อม�ศึ�กด�Mศึรู้� อ�สัรู้ะ ม�ฐานัะเป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 แยกจัากฝKายนั�ต�บ�ญญ�ต� บรู้�ห้ารู้ และต.ลาการู้

30

3. ที่ฤษฎี�คอมม�วัน�สิต� / มาร�กซิ�สิต� เก�ดในัศึตวรู้รู้ษท� 20 มองว/าสั6 อเป8นัเคิรู้6 องม6อข้องรู้�ฐท2าห้นั�าท� ตอบสันัองรู้�ฐท.กกรู้ณ�

4. ที่ฤษฎี�ควัามร�บ่ผ�ดชุอบ่ต อสิ�งคม เก�ดข้�3นักลางศึตวรู้รู้ษท� 20 ม�รู้ากฐานัแนัวคิ�ดมาจัากอ�สัรู้ภาพันั�ยมโดยเพั� มเรู้6 องคิวามรู้�บผ�ดช้อบ สัรู้.ปได�ว/าไม/ว/าสั6 อจัะเป8นัข้องใคิรู้ม�อ�สัรู้ะแคิ/ไห้นัต�องม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบต/อสั�งคิมในัฐานัะท� เป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 ต�องรู้�บผ�ดช้อบต�3งแต/ก/อนักรู้ะท2า รู้ะห้ว/างกรู้ะท2า และห้ล�งกรู้ะท2า คิวามรู้�บผ�ดช้อบนั�3แทรู้กอย�/ในัท.กทฤษฎี� เพั�ยงแต/จัะรู้�บผ�ดช้อบในันัามข้องป)จัเจักบ.คิคิลห้รู้6อในันัามข้องรู้�ฐ

สั6 อมวลช้นัในัปรู้ะเทศึไทยม�ท�3งท� รู้ �ฐเป8นัเจั�าข้องและเอกช้นัเป8นัเจั�าข้อง ม�ท� รู้ �ฐจั�ดสัรู้รู้ให้�เอกช้นัด2าเนั�นัการู้ เช้/นั ว�ทย.กรู้ะจัายเสั�ยง สั/วนัห้นั�งสั6อพั�มพั'เป8นัข้องเอกช้นั

ต�วอย/างองคิ'กรู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ และ การู้สั6 อสัารู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ 1. ห้นั/วยงานัในัองคิ'การู้สัห้ปรู้ะช้าช้าต� ท� เก� ยวข้�องก�บการู้สั6 อสัารู้

ได�แก/-UNESCO (United Nations Education Scientific and

Cultural Organization) เนั�นัศึ�ลปะ ว�ฒนัธรู้รู้ม คิวามรู้� � ว�ทยาศึาสัตรู้'-สัห้ภาพัโทรู้คิมนัาคิมรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ (International Tele –

Communication Union: ITU) ต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ.1947 ท� เจันั�วา ปรู้ะเทศึสัว�ตเซึ่อรู้'แลนัด'

-UPU: Universal Postal Union สัห้ภาพัไปรู้ษณ�ย'สัากล (1875) ต�3งอย�/ท� กรู้.งเบอรู้'นั สัว�สัเซึ่อรู้'แลนัด'

2. องคิ'การู้รู้ะด�บรู้ะห้ว/างรู้�ฐบาลต/อรู้�ฐบาล (Inter-Government Organization)

3. องคิ'กรู้เอกช้นั (Non-Governmental Organization)

-องคิ'กรู้โทรู้คิมนัาคิม ดาวเท�ยมแลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้ว�ทย. (Intelsat)

-องคิ'การู้โทรู้คิมนัาคิมดาวเท�ยมรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ ต�3งอย�/ท� วอช้�งต�นั สัห้รู้�ฐอเมรู้�กา

-Inter Sputnik (คิ.ศึ. 1971) ต�3งอย�/ท� มอสัโคิว' รู้�สัเซึ่�ย

31

3. Asiavision (คิ.ศึ. 1984) ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย4. WCBU องคิ'การู้รู้ะด�บโลก เพั6 อว�ทย.กรู้ะจัายสั�ยง5. EBU ต�3งอย�/ท� เจันั�วา6. ABU ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย7. ASBU ต�3งอย�/ท� ซึ่�เรู้�ย8. FIEJ ต�3งอย�/ท� ปารู้�สั ฝรู้� งเศึสั9. IPI ต�3งอย�/ในัปรู้ะเทศึเซึ่เนัก�ล ทว�ปแอฟัรู้�กา10. Al Jazeera ท� เม6องโดฮา ปรู้ะเทศึกาตารู้' 11. BBC 12. IPA เจันั�วา ฯลฯสั2านั�กข้/าวและสัมาคิมสั6 อสัารู้มวลช้นัข้องต/างปรู้ะเทศึท� สั2าคิ�ญ เช้/นัสิ1าน�กข้ าวัรอยเตอร� (Reuters) ต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ. 1850 ในักรู้.ง

ลอนัดอนั ปรู้ะเทศึอ�งกฤษ เป8นัสั2านั�กข้/าวข้องเอกช้นัต�3งข้�3นัโดยนัาย Paul

Julius Reuter ม�อ.ดมการู้ณ'ในัการู้เสันัอข้/าวด�งนั�31.ไม/ตกอย�/ภายใต�ผลปรู้ะโยช้นั'ใดๆ 2.เป8นัท� เช้6 อถ6อได�โดยท� วไป3.ม�เอกภาพั อ�สัรู้ะ เสัรู้�ภาพั ปรู้าศึจัากอคิต�ใดๆ4.ยอมจั/ายให้�ได�สั� งท� เป8นัปรู้ะโยช้นั' เพั6 อปHอนัสั6 อต/างๆ5.พั�ฒนัา ปรู้�บปรู้.งการู้ให้�บรู้�การู้ข้/าว เป8นัสั�นัคิ�าท� ไม/ห้ย.ดย�3ง เป8นั

องคิ'กรู้ช้�3นันั2าด�านัข้/าว ข้�อม�ลธ.รู้ก�จัรู้ะด�บโลกสั2านั�กข้/าวรู้อยเตอรู้'ม�ช้6 อเสั�ยงมากตอนัท� ปรู้ะธานัาธ�บด�ล�นัคิอล'นัถ�ก

ลอบสั�งห้ารู้ ป)จัจั.บ�นัม�ผลผล�ต 4 ปรู้ะเภท คิ6อ1.Information Products ข้�อม�ลข้/าวสัารู้2.Transaction Products ข้�อม�ลข้/าวสัารู้ในัการู้แลกเปล� ยนัห้.�นั3.Media Products สั6 อในัรู้�ปแบบต/างๆ4.Professional Products สั�นัคิ�าเก� ยวก�บอาช้�พัด�านัสั6 อ

32

สั2า นั�กข้/าวสั2า คิ�ญข้องสัห้รู้�ฐฯ เช้/นั AP (Associated Press ป> 1848) UPI (United Press International ป> 1958) CNN

(Cable News Network) ก/อต�3งโดย Ted Turner ป> 1980 โด/งด�งมาจัากการู้ท2าข้/าวสังคิรู้ามอ/าวเปอรู้'เซึ่�ยในั คิ.ศึ. 1991 ท� CNN รู้ายงานัข้/าวได�อย/างช้�ดเจันั รู้วดเรู้5ว แต/ตอนันั�3 CNN ลดคิวามนั�ยมลงแล�ว

สั2านั�กข้/าวท� สั2าคิ�ญข้องรู้�ฐบาลอ6 นัๆ เช้/นั- AFP ข้องฝรู้� งเศึสั- สั2านั�กงานัเก�ยวโด ข้องญ� ป.Kนั- สั2านั�กข้/าวซึ่�นัห้�ว ข้องจั�นั- สั2านั�กข้/าว TASS สั2านั�กข้/าวข้องรู้�สัเซึ่�ย 1935

- OANO (สั2านั�กข้/าวแห้/งเอเช้�ยแปซึ่�ฟัFก) ก/อต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ. 1961

โดยการู้สันั�บสันั.นัข้อง UNESCO ว�ตถ.ปรู้ะสังคิ'เพั6 อช้/วยเห้ล6อสั6 อมวลช้นั ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย เป8นัข้องเอเช้�ยแปซึ่�ฟัFก

สั6 อมวลช้นัในัการู้พั�ฒนัาปรู้ะเทศึไทยเนั63อห้าสัารู้ะข้/าวสัารู้ข้องสั6 อมวลช้นัในักรู้.งเทพัฯ สั/วนัให้ญ/เป8นัเรู้6 องท� เก�ดในักรู้.งเทพัฯ เสันัอข้/าวเพั6 อสันัองคิวามต�องการู้ข้องคินักรู้.งเทพัฯ เสันัอข้/าวสัารู้เพั6 อช้นัช้�3นักลาง สั6 อต/างจั�งห้ว�ดเล�ยนัแบบสั6 อกรู้.งเทพัฯ ข้ณะท� สั6 อในักรู้.งเทพัก5เล�ยนัแบบสั6 อต/างปรู้ะเทศึ โดยเฉุพัาะปรู้ะเทศึตะว�นัตก อ�ทธ�พัลข้องสั2านั�กข้/าวต/างปรู้ะเทศึ ก2าห้นัดเนั63อห้าสัารู้ะ คิวามสันัใจัข้/าวข้องห้นั�งสั6อพั�มพั'

การู้เสันัอข้/าวสัารู้ข้องห้นั�งสั6อพั�มพั'ในัปรู้ะเทศึ (ย.คิโลกาภ�ว�ตนั') ก5เพั6 อให้�โลกท�นัสัม�ย ม�รู้สันั�ยม จั�งเก�ดป)ญห้าห้ลายปรู้ะการู้เก� ยวก�บอ�สัรู้ะข้อง” ”

ห้นั�งสั6อพั�มพั' ห้รู้6อแม�แต/ข้/าวสัารู้ข้�อม�ลในัสั6 อมวลช้นัล�กษณะอ6 นัๆ สั/งผลให้�เก�ดคิ2าถามต/าง ๆ ด�งนั�3

-สั6 อมวลช้นัท�องถ� นั ม�ห้รู้6อไม/-ท�ศึทางการู้ถ/ายทอดข้�อม�ลข้/าวสัารู้ เป8นัอย/างไรู้-ปรู้ะช้าช้นัม�สั�ทธ�จัะก2าห้นัดท�ศึทางข้/าวสัารู้ห้รู้6อไม/ ม�สั�ทธ�เล6อกไม/สัรู้.ปว/าการู้เสันัอข้/าวสัารู้ข้องปรู้ะเทศึไทยม�ล�กษณะ เป8นักรู้ะแสัข้/าวสัารู้

ทางเด�ยว คิ6อ

33

-ล�กษณะการู้สั6 อสัารู้ การู้เผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้ข้องสั�งคิมไทย ตามว�ฒนัธรู้รู้มทางการู้เม6อง และสั�งคิมไทย จัะม�ล�กษณะแบบบนัลงล/าง (Top

– Down Communication) จัากเม6องสั�/ช้นับท อย/างเพัลงผ��ให้ญ/ล�ท/อนัห้นั� งรู้�องว/า ทางการู้เข้าสั� งมาว/า “ ”

-เป8นัการู้สั6 อสัารู้ท� ม�ล2าด�บข้�3นั (Hierarchical-Vertical

Communication) เป8นัล�กษณะแนัวด� งเม6 อนั2ามาเปรู้�ยบเท�ยบการู้ต�ดต/อสั6 อสัารู้รู้ะด�บโลก จัะม�ล�กษณะ

เป8นัการู้สั6 อสัารู้จัากผ��ม�อ2านัาจั และม�เคิรู้6 องม6อมากกว/า ม�ว�ทยาการู้เทคิโนัโลย�สั�งกว/า ไปสั�/ผ��ท� ม�ท.กสั� งท.กอย/างนั�อยกว/า จัากปรู้ะเทศึท� พั�ฒนัาแล�วไปสั�/ปรู้ะเทศึท� ก2าล�งพั�ฒนัาห้รู้6อโลกท� สัาม

สั6 อสัารู้มวลช้นัข้องโลกโลกาภ�ว�ตนั' สั/วนัให้ญ/เป8นัล�กษณะด�งนั�31. จัากปรู้ะเทศึให้ญ/สั�/ปรู้ะเทศึเล5ก2. จัากปรู้ะเทศึท� ม�อ2านัาจัและเทคิโนัโลย�สั�งสั�/ปรู้ะเทศึท� ม�เทคิโนัโลย�

นั�อยกว/า3. จัากปรู้ะเทศึท� พั�ฒนัาแล�วสั�/ปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาภายในัปรู้ะเทศึไทยเป8นัล�กษณะด�งนั�31. จัากรู้ะด�บบนัสั�/รู้ะด�บล/าง2. จัากเม6องสั�/ช้นับทนัอกจัากนั�3ย�งม�คิวามไม/เท/าเท�ยมก�นั เรู้�ยกว/า อสัมมาตรู้

(Asymmetry) ในัการู้กรู้ะจัายข้/าวสัารู้นัานัาช้าต� เป8นัการู้กรู้ะจัายข้/าวสัารู้จัากสั2านั�กงานัให้ญ/ๆ ข้องตะว�นัตกไปสั�/ปรู้ะเทศึโลกท� 3 เรู้�ยกว/าจั�กรู้วรู้รู้ด�นั�ยมทางสั6 อมวลช้นั (Media Imperialism) ภาพัล�กษณ'ท� สั2านั�กข้/าวตะว�นัตกเสันัอข้/าวเก� ยวก�บปรู้ะเทศึโลกท� สัามม�กจัะเป8นัไปในัทางคิ/อนัข้�างลบ นั2าเสันัอแต/สั� งเลวรู้�าย เช้/นั ภาพัคิวามยากจันั การู้คิอรู้'รู้�ปช้� นั ย�ดท2าเนั�ยบ ย�ดสันัามบ�นั

ปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาได�พัยายามรู้วมต�วก�นัเพั6 อสั/งเสัรู้�มการู้แลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึมากข้�3นั เช้6 อว/าการู้แลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้จัะท2าให้�เก�ดคิวามเข้�าใจัท� ด�ต/อก�นั จั�ดต�3งสั2านั�กข้/าวภ�ม�ภาคิจั�ดจั2าห้นั/าย บรู้�การู้

34

ข้/าวสัารู้ในักล./มปรู้ะเทศึโลกท� 3 ให้�มากข้�3นั ป)จัจั.บ�นัม�คิวามพัยายามท� จัะเปล� ยนัรู้�ปแบบข้องการู้สั6 อสัารู้และเผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้เพั6 อให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�งคิ6อการู้สัรู้�างกรู้ะบวนัการู้สั6 อสัารู้และการู้เผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้ เป8นัแบบจัากล/างข้�3นับนั (Bottom – Up Communication) ห้รู้6อแบบแนัวนัอนั (Horizontal) และการู้สั6 อสัารู้แพัรู้/ข้/าวสัารู้แบบม�สั/วนัรู้/วม (Participatory Communication) การู้สั6 อสัารู้แบบทางเล6อกอ6 นัๆ (Alternative Communication) อาจัเป8นัแบบสั6 อสัารู้สัองทาง (Two

Way Communication) ท� ผ��สั/งสัารู้และรู้�บสัารู้สัามารู้ถตอบโต�ก�นัได� (Interactive Communication)

การู้สั6 อสัารู้ป)จัจั.บ�นัเป8นัไปอย/างรู้วดเรู้5ว กว�างข้วาง ใกล�ช้�ดก�นัท� วโลก นัอกจัากจัะเป8นัการู้คิรู้อบง2าก�นัซึ่� งเป8นัสั� งท� ห้ล�กเล� ยงไม/ได� แต/ม�สั� งท� ด�กว/าคิ6อช้/วยเห้ล6อซึ่� งก�นัและก�นัสัามารู้ถลดคิวามแตกต/างในัห้ลายๆด�านั เช้/นั เช้63อช้าต� ภาษา คิ/านั�ยม ศึาสันัา คิวามเช้6 อ ท�ศึนัคิต� อ.ดมการู้ณ' รู้ะบบการู้เม6อง รู้ะบบเศึรู้ษฐก�จั รู้ะบบสั�งคิม รู้ะบบการู้ศึ�กษา รู้ะบบว�ฒนัธรู้รู้ม และอ6 นั ๆ ท�3งย�งอาจัลดคิวามข้�ดแย�งข้องมวลมนั.ษย'ได�ในัท.กรู้ะด�บท�3งรู้ะด�บโลกสัากล รู้ะด�บภ�ม�ภาคิ รู้ะด�บรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ รู้ะด�บท�องถ� นั รู้ะด�บกล./ม จันัถ�งรู้ะด�บบ.คิคิล เพั� มการู้เรู้�ยนัรู้� �จัากก�นัและก�นั สัรู้�างคิวามเข้�าใจัซึ่� งก�นัและก�นัมากข้�3นั สัรู้�างคิวามสันัใจัต/อก�นัและก�นั และอาจัช้/วยสัรู้�างคิวามรู้/วมม6อก�นัอย/างแข้5งข้�นัได�ในัท.ก ๆ ด�านัซึ่� งจั2าเป8นัต�องม�การู้รู้/วมม6อก�นัในัห้ม�/มวลมนั.ษย'

สิ�ที่ธ�ร�บ่ร�!ข้องประชุาชุนห้ล�กปฏ�ญญาสัากล ว/าด�วยสั�ทธ�มนั.ษยช้นั รู้ะบ.ไว�ว/า “ท.กคินัม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพั ในัการู้คิ�ด และการู้แสัดงออก สั�ทธ�นั�3ย�งรู้วมถ�ง

คิวามย�ดม� นัก�บคิวามคิ�ดข้องตนัเอง โดยปรู้าศึจัากการู้แทรู้กแซึ่ง และสัามารู้ถเสัาะห้า รู้�บและสั/งข้/าวสัารู้ และแสัดงคิวามคิ�ดผ/านัสั6 อต/าง ๆ โดยไม/ม�การู้จั2าก�ดเข้ตแดนัใด ” (ปฏ�ญญาสัากลว/าด�วยสั�ทธ�มนั.ษยช้นั คิ.ศึ.

1948 ข้�อ 19)

35

รู้�ฐธรู้รู้มนั�ญ พั.ศึ.2550 ให้�เสัรู้�ภาพัก�บสั6 อมวลช้นัมากข้�3นั การู้ปFดโรู้งพั�มพั' ปFดสัถานั�ว�ทย.โทรู้ท�ศึนั'ท2าไม/ได�เว�นัแต/จัะม�คิ2าสั� งศึาล ห้�ามรู้�ฐให้�เง�นัอ.ดห้นั.นัสั6 อ ห้�ามนั�กการู้เม6องเป8นัเจั�าข้องก�จัการู้สั6 อมวลช้นั

กฎีห้มายอ6 นั ๆ ท� เก� ยวข้�อง เช้/นั-พัรู้ะรู้าช้บ�ญญ�ต�เก� ยวก�บการู้เปFดเผยข้�อม�ลข้องทางรู้าช้การู้-พั.รู้.บ.คิล6 นัว�ทย.โทรู้ท�ศึนั'ข้องปวงช้นั -พั.รู้.บ.ว/าด�วยการู้จั�ดสัรู้รู้คิล6 นัคิวามถ� ว�ทย.โทรู้ท�ศึนั' เพั6 อปรู้ะโยช้นั'

สั�งสั.ดข้องช้าต�และปวงช้นั ข้�อสัรู้.ปงานัว�จั�ยสั6 อสัารู้มวลช้นัข้องไทย พับว/า1. ปรู้ะช้าช้นัรู้�บข้/าวสัารู้มากข้�3นั แต/ไม/ม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพัทางข้/าวสัารู้เต5มท� 2. ละเลยการู้แสัวงห้าและถ/ายทอดข้/าวสัารู้3. ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บสั�ทธ�ในัการู้รู้�บข้/าวสัารู้อย/างมาก4. ข้าดการู้กล� นักรู้อง ไม/ม�การู้ไตรู้/ตรู้องให้�รู้อบคิรู้อบ ฟั)งข้/าวว/า

อย/างไรู้ก5เช้6 อตามนั�3นั 5. เก�ดการู้มองในัแง/ม.มเด�ยว 6. บางคิรู้�3งเก�ดการู้บ�ดเบ6อนัป)ญห้า ห้รู้6อบ�ดเบ6อนัข้/าวสัารู้จัร�ยธรรมหร/อจัรรยาบ่รรณข้องหน�งสิ/อพิ�มพิ� พั�จัารู้ณาจัาก 1.การู้ใช้�ว�ช้าช้�พัห้าผลปรู้ะโยช้นั'ทรู้�พัย'สั�นัเง�นัทองโดยไม/สั.จัรู้�ต2.การู้ใช้�คิ2าแสัลง คิ2าห้ยาบ3.การู้บ�ดเบ6อนัข้�อเท5จัจัรู้�ง4.การู้รู้�บใช้�ผ��ม�อ2านัาจั5.คิวามรู้�บผ�ดช้อบต/อสั�งคิม กล�าเปFดเผยข้/าวการพิ�ฒนาในบ่ร�บ่ที่ระหวั างประเที่ศป)จัจั.บ�นัปรู้ะเทศึไทยไม/ได�อย�/คินัเด�ยวในัโลกต�องสั�มพั�นัธ'ก�บปรู้ะเทศึอ6 นั

อย�/ตลอดเวลา การู้พั�ฒนัาไม/ใช้/เรู้6 องข้องปรู้ะเทศึไทยอย/างเด�ยว นัานัาอารู้ยปรู้ะเทศึก5สันัใจัเรู้6 องนั�3ด�วย เช้/นั เศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ การู้เม6องรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ โดยเฉุพัาะการู้พั�จัารู้ณาคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึเห้นั6อ ใต� – (ปรู้ะเทศึเห้นั6อรู้2 ารู้วย ปรู้ะเทศึใต�ยากจันั) โดยคิณะกรู้รู้มการู้

36

สัห้ปรู้ะช้าช้าต� ท� เรู้�ยกว/า “The Brandt Report” ม� Willy Brandt

เป8นัปรู้ะธานักรู้รู้มการู้ (อด�ตนัายกรู้�ฐมนัตรู้�เยอรู้ม�นั) สัรู้.ปสัารู้ะสั2าคิ�ญได�ว/า ปรู้ะเทศึรู้วยและยากจันัต�องรู้/วมม6อก�นัแก�ป)ญห้าต/าง ๆ ข้องโลกเพั6 ออนัาคิตรู้/วมก�นั (Common Future) ไม/เช้/นันั�3นัแล�วท�3งคินัรู้วยและคินัจันัก5จัะอย�/ไม/ได�

ทฤษฎี�ท� สั2าคิ�ญท� อธ�บายคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึเห้นั6อ - ใต�คิ6อทฤษฎี�พั� งพั�งด�านัเด�ยว (Dependency Theory) อ�นัเป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันั คินัเด6อดรู้�อนัพั�ดถ�งปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลาง (Center/Core) ห้รู้6อปรู้ะเทศึเห้นั6อ และปรู้ะเทศึรู้อบนัอก (Periphery) ห้รู้6อปรู้ะเทศึใต� ซึ่� งปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลางได�ปรู้ะโยช้นั'มากกว/าปรู้ะเทศึรู้อบนัอก นัอกจัากนั�3นัปรู้ะเทศึรู้อบนัอกอย/างปรู้ะเทศึไทยย�งม�ศึ�นัย'กลางอย�/ภายในัปรู้ะเทศึด�อยพั�ฒนัาเอง (กรู้.งเทพัฯ) เป8นัต�วแทนัเก5บผลปรู้ะโยช้นั' (จัากท�องถ� นั) สั/งไปย�งศึ�นัย'กลางข้องโลก ท.กปรู้ะเทศึก5เป8นัแบบนั�3 ท2าให้�ปรู้ะเทศึท� อ/อนัแอกว/าต�องเผช้�ญก�บสัภาวะท� เรู้�ยกว/า ย� งคิ�าข้าย ย� งพั�ฒนัา ย� งเปFดการู้คิ�าเสัรู้� ย� ง“

ม�การู้สั6 อสัารู้ไรู้�พัรู้มแดนัก5ย� งยากจันั ”

ต�วอย/างนั�กว�ช้าการู้แนัวนั�3 คิ6อ Andre Gunder Frank, James Dietz, Fernando Henrique Cardoso, Theotonil Dos Santos เป8นัต�นั สั/วนัให้ญ/เป8นัช้าวละต�นัอเมรู้�กา ต/อมาพั�ฒนัาเป8นัทฤษฎี�รู้ะบบโลก (World System Theory) อย/างไรู้ก5ตามย�งม�ผ��พั�จัารู้ณาคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึในัเช้�งอ6 นั ๆ เช้/นั กล/าวถ�ง คิวามสั�มพั�นัธ'เช้�งพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นั (Interdependency Theory) เพั6 อโต�ตอบทฤษฎี� Dependency Theory คินัรู้วยจัะบอกว/าตนัเองก5ต�องพั� งพัาคินัจันั ถ�าไม/ม�คินัจันัคินัรู้วยก5อย�/ไม/ได�เช้/นัเด�ยวก�นั เป8นัทฤษฎี�ข้องคินัรู้วยท� พัยายามปลอบใจัคินัจันัในัข้ณะท� Dependency Theory เป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันัท� ต�องการู้เปล� ยนัแปลงสัภาวะท� เป8นัอย�/

Interdependency Theory อ�างถ�งการู้เปล� ยนัแปลง (Change) ท� รู้วดเรู้5วและเป8นัพัลว�ต คิวามก�าวห้นั�าก5รู้วดเรู้5วซึ่� งเป8นัพัลว�ตเช้/นัก�นั ได�แก/ คิวามก�าวห้นั�าทางเทคิโนัโลย� นัว�ตกรู้รู้มห้ลาย ๆ ด�านัในัเวลา

37

เด�ยวก�นั เช้/นั พัล�งงานั โทรู้ท�ศึนั' โทรู้ศึ�พัท' คิอมพั�วเตอรู้' ดาวเท�ยม เลเซึ่อรู้' ฯลฯ เป8นัเทคิโนัโลย�ท� ใคิรู้ ๆ ก5อยากได� นั2าไปสั�/ปฏ�สั�มพั�นัธ'ท� เพั� มมากข้�3นั ท�3งการู้สัะสัมท.นั การู้ท2าธ.รู้ก�จัข้�ามช้าต� การู้เคิล6 อนัย�ายท.นั แรู้งงานั และเทคิโนัโลย�ต/างๆ เก� ยวพั�นัก�นัอย/างซึ่�บซึ่�อนั จันัเป8นัเรู้6 องท� ต�องพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นัอย/างแนั/นัแฟัHนั ตามแนัวทฤษฎี� Interdependency

Theory และทฤษฎี� Globalization สัองทฤษฎี�นั�3จัะสั/งเสัรู้�มก�นัโดยได�กล/าวถ�งคิวามสั2าคิ�ญข้อง

1. ว�ทยาการู้คิวามรู้� �ข้องโลกเพั� มมากข้�3นั ท.กปรู้ะเทศึปรู้ารู้ถนัาอยากม� อยากเป8นัอยากท�นัสัม�ย ไม/อยากตกรู้ถไฟั ท2าให้�ท.กปรู้ะเทศึต�องอย�/รู้ /วมก�นัพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นัและเป8นัโลกาภ�ว�ตนั'

2. สังคิรู้ามเย5นัสั�3นัสั.ดลงแล�ว ไม/ม�สั� งใดมาข้�ดก�3นัคิวามสั�มพั�นัธ'ข้องคินัได�

3. ป)ญห้าให้ม/ ๆ ในัโลกซึ่� งแต/ละปรู้ะเทศึไม/สัามารู้ถเผช้�ญห้รู้6อแต/ละปรู้ะเทศึไม/สัามารู้ถแก�ป)ญห้าต/าง ๆ ได�โดยล2าพั�งจั2าเป8นัต�องพั� งพัาอาศึ�ยก�นั เช้/นั สั�นัาม� ไข้�ห้ว�ดนัก ซึ่ารู้'สั ไข้�ห้ว�ด 2009

4. นัอกจัากนั�3นัย�งม�การู้กรู้ะจัายอ2านัาจัในัโลกมากข้�3นั (Decentralization) นัอกจัากสัห้รู้�ฐฯ แล�วย�งม�ข้� 3วอ2านัาจัอ6 นั เช้/นั EU

จั�นั ญ� ป.Kนั รู้�สัเซึ่�ย ฯลฯ ต/างคินัต/างให้ญ/ต/างเป8นัอ�สัรู้ะ เพั6 อผลปรู้ะโยช้นั'ข้องแต/ละปรู้ะเทศึจั�งต�องรู้/วมม6อก�นัเพั6 อผลปรู้ะโยช้นั'รู้/วมก�นั

ปรู้ะเด5นัเห้ล/านั�3เป8แรู้งผล�กให้�ปรู้ะเทศึท�3งห้ลายในัโลกต�องห้�นัเข้�าห้าก�นั พั� งพัาอาศึ�ยก�นัเป8นัไปตามแนัวคิ�ดทฤษฎี� แต/การู้ท� ต�องมาม�ปฏ�สั�มพั�นัธ'ก�นัมากข้�3นันั�3บางคิรู้�3งก5เก�ดป)ญห้าท� อาจันั2าไปสั�/คิวามข้�ดแย�งก�นัโดยเฉุพัาะเม6 อผลปรู้ะโยช้นั'แห้/งช้าต�ถ�กนั2าข้�3นัมาพั�จัารู้ณาก/อนัเรู้6 องอ6 นั ๆ

แนวัค�ดการพิ�ฒนาข้องสิหประชุาชุาต�รู้ายงานัข้องสัห้ปรู้ะช้าช้าต� ม�การู้เสันัอกลย.ทธ'ในัการู้พั�ฒนัาคินั โดย

คิณะข้อง Keith Griffin and John Knight เสันัอเรู้6 อง Human Development and The International Development

38

Strategy for The 1990s ม�เนั63อห้าสัารู้ะด�งนั�3 (4 ข้�อ 3 ปรู้ะเด5นั ต�องจั2าให้�ได�โดยไม/ต�องท/อง)

1.คิวามจั2าเป8นัท� ต�องเรู้/งคิวามเจัรู้�ญเต�บโตโดยเฉุพัาะสั/วนัข้องโลกท� สัามท� ปรู้ะสับคิวามท.กข้'ยาก

2.ให้�คิวามสั2าคิ�ญต/อการู้พั�ฒนัาทรู้�พัยากรู้มนั.ษย' (บางคินัเถ�ยงว/าไม/คิวรู้นั2ามนั.ษย'ไปเท�ยบก�บทรู้�พัยากรู้ อยากให้�พั�ฒนัามนั.ษย'เพัรู้าะมนั.ษย'ม�คิ/ามากกว/าทรู้�พัยากรู้อ6 นั ๆ)

3.ม./งต/อสั��โดยตรู้งก�บคิวามยากจันั โดยเฉุพัาะการู้ลดจั2านัวนัผ��ท� เด6อดรู้�อนั จัากคิวามยากจันัอย/างฉุ.กเฉุ�นั

4.ให้�คิวามสันัใจัต/อป)ญห้าสั� งแวดล�อม และการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั ในัภาวะท� โลกต�องเผช้�ญก�นัในัสัภาวะสั� งแวดล�อมท� ถ�กท2าลาย

ท�3ง 4 ข้�อสัรู้.ปคิ2าศึ�กด�Mสั�ทธ�Mได�สัามคิ2าคิ6อ แก�ป)ญห้าคิวามยากจันั พั�ฒนัาคินั ด�แลสั� งแวดล�อมให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั เป8นัย.ทธศึาสัตรู้'ท� นัานัาปรู้ะเทศึเข้าท2าก�นั ถ�าปรู้ะเทศึไทยท2าด�วยก5ถ6อว/าม�การู้พั�ฒนัาท� สัอดคิล�องก�บนัานัาอารู้ยปรู้ะเทศึ

แนวัควัามค�ดข้องการพิ�ฒนาสิหประชุาชุาต� เก��ยวัก�บ่การพิ�ฒนาที่��ย��งย/น ( Sustainable Development)

คิ.ศึ. 1972 ม�การู้ปรู้ะช้.ม United Nations Conference on

The Human Environment ผ��นั2าปรู้ะเทศึต/าง ๆ มาปรู้ะช้.มก�นัเรู้6 องสั� งแวดล�อมโลก เพั6 อให้�เห้5นัถ�งการู้กรู้ะท2าข้องมนั.ษย' ท� กรู้.งสัต5อกโฮล'ม 20 ป>ต/อมาม�การู้ปรู้ะช้.ม United Nations Conference on

Environment And Development ปรู้ะช้.มท� Rio Do Janeiro

ปรู้ะเทศึบรู้าซึ่�ล ซึ่� งเป8นัการู้ปรู้ะช้.มคิรู้�3งท� 3-4 เด6อนัม�ถ.นัายนั 1992 ม�ผ��เข้�ารู้/วมปรู้ะช้.มห้ลายรู้�อยคินั เป8นัผ��นั2าข้องแต/ละปรู้ะเทศึเสั�ยสั/วนัให้ญ/ (สัมเด5จัพัรู้ะเจั�าล�กเธอเจั�าฟัHาจั.ฬาภรู้ณ'ฯ เสัด5จัด�วย) ม�ข้�อตกลงห้ลายปรู้ะการู้ปรู้ะกอบด�วย

1. อนั.สั�ญญาว/าด�วยการู้เปล� ยนัแปลงข้องภ�ม�อากาศึ ป)จัจั.บ�นัม�ปรู้ากฏการู้ณ'ท� รู้.นัแรู้งห้ลายอย/าง เช้/นั ปรู้ากฏการู้ณ'เอล นั�โญ/, ลา นั�ญ/า

39

2. อนั.สั�ญญาว/าด�วยคิวามห้ลากห้ลายทางช้�วภาพั (Biodiversity)

ไม/ต�ดต/อพั�นัธ.กรู้รู้มจันัพั6ช้แต/ละช้นั�ดเห้ล6อเพั�ยงพั�นัธ.'เด�ยว 3. เอกสัารู้การู้จั�ดการู้อนั.รู้�กษ'ปKาไม� 4. The Declaration on Environment and Development เป8นัคิ2าปรู้ะกาศึให้�อนั.รู้�กษ'สั� งแวดล�อม 5. Agenda 21 เป8นัแผนัแม/บทเพั6 อการู้พั�ฒนัาอย/างย� งย6นั ไปตลอดศึตวรู้รู้ษท� 21 เก�ดข้�3นัในัป> 1992 ท.กปรู้ะเทศึต�องปรู้�บแผนัตาม Agenda 21 กล/าวถ�งก�จักรู้รู้มการู้ด�แลโลกในัช้/วง 100 ป> ปรู้ะเทศึต/าง ๆ นั2าไปข้ยายเป8นัแผนัการู้สั� งแวดล�อมสั2าห้รู้�บปรู้ะเทศึตนัเอง

คิ.ศึ. 1997 ม�การู้ปรู้ะช้.มต�ดตามผลท� เก�ยวโต ปรู้ะกาศึ Protocol

on Greenhouse Gases การู้ปรู้ะช้.มปFดท�ายศึตวรู้รู้ษเก�ดข้�3นัท� นั�วยอรู้'กข้อให้�ปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเสันัอช้.ดคิวาม ช้/วยเห้ล6อต/อปรู้ะเทศึยากจันัให้�เป8นัรู้�ปธรู้รู้ม ท2าให้�ม�การู้ปรู้ะช้.มต/อเม6 อเด6อนัพัฤศึจั�กายนั คิ.ศึ. 2001 ท� โดฮา ปรู้ะเทศึกาตารู้' ล�วนัแล�วแต/พั�ดถ�งป)ญห้าข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยและยากจันัและ ป)ญห้าสั� งแวดล�อม การู้ปรู้ะช้.มท.กคิรู้�3งพั�ดเรู้6 องเด�ยวก�นัคิ6อท2าให้�ช้/องว/างรู้ะห้ว/างคินัจันัก�บคินัรู้วยลดลง ท2าให้�สั� งแวดล�อมโลกด�ข้�3นั เปFดโอกาสัให้�ปรู้ะเทศึยากจันัได�เข้�าถ�งตลาดข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วย ข้อให้�พั�จัารู้ณาให้ม/ถ�งการู้ให้�เง�นัสันั�บสันั.นัการู้เกษตรู้ข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วย

ก�นัยายนั คิ.ศึ.2002 ปรู้ะช้.มท� โจัฮ�นัเนัสัเบ�รู้'ก แอฟัรู้�กาใต� ต�ดตามผลการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั ก2าห้นัดเปHาห้มายห้ลายปรู้ะการู้ เช้/นั ต/อสั��คิวามยากจันั ยกรู้ะด�บการู้ด�แลรู้�กษาสั� งแวดล�อมให้�บรู้รู้ล.เปHาห้มายในัป> 2015 ว/าการู้ปล/อยคิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'จัะลดลงอย/างนั�อย 5% แต/มห้าอ2านัาจัม�กใช้�ว�ธ�ซึ่63อ Carbon Credit คิ6อซึ่63อพั63นัท� ปล�กต�นัไม�ในัปรู้ะเทศึอ6 นัเพั6 อท� ปรู้ะเทศึตนัจัะสัามารู้ถท2าอ.ตสัาห้กรู้รู้มปล/อยกDาซึ่คิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'ได�เท/าก�บปรู้�มาณการู้ด�ดซึ่�บคิารู้'บอนัฯ ในัปรู้ะเทศึท� ตนัไปซึ่63อเคิรู้ด�ตเอาไว�

แผนพิ�ฒนา An Agenda For Development (แผนปฏิ�บ่�ต�การพิ�ฒนา) ข้องบ่ร�โที่รสิ บ่ร�โที่รสิ กาล� อด�ตเลข้าธ�การสิหประชุาชุาต� ปรู้ะกอบด�วย (ต�องจั2าให้�ได�โดยไม/ต�องท/อง)

40

1. Peace as The Foundation of The Development สั�นัต�ภาพัเป8นัพั63นัฐานัข้องการู้พั�ฒนัา ถ�าม�แต/การู้รู้บก�นัฆ่/าก�นัย/อมไม/ม�การู้พั�ฒนัา

2. The Economy as The Engine of Progress เศึรู้ษฐก�จัเป8นัจั�กรู้กลข้องคิวามก�าวห้นั�า เศึรู้ษฐก�จัเป8นัเง6 อนัไข้จั2าเป8นัต/อการู้พั�ฒนัาแต/ไม/ใช้/เง6 อนัไข้ท� เพั�ยงพัอ

3. The Environment as a Basis for Sustainability สั� งแวดล�อมเป8นัพั63นัฐานัข้องการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั

4. Justice as Pillar of Society คิวามย.ต�ธรู้รู้มคิ6อเสัาห้ล�กข้องสั�งคิม

5. Democracy as Good Governance ปรู้ะช้าธ�ปไตยนั/าจัะเป8นัการู้ปกคิรู้องท� ด�

(5 ข้�อข้องบรู้�โทรู้สัและ 4 ข้�อข้องสัห้ปรู้ะช้าช้าต�คิ6อห้�วใจัข้องการู้พั�ฒนัาในับรู้�บทรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ ข้�อสัอบออกในัสั/วนันั�3 อาจัารู้ย'จัะถามว/าการู้พั�ฒนัาในับรู้�บทรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึม�อะไรู้บ�าง ใช้�ได�ก�บสั�งคิมไทยห้รู้6อไม/)

ช้/วงท�ายเป8นัการู้นั2าเสันัอข้องนั�กศึ�กษา เรู้6 องการู้พั�ฒนัาช้.มช้นัข้องนั�กศึ�กษาเอง และ(ช้ Quiz

*********************************************วั�ชุา PS 704 ผศ.พิ�มล พิ�พิ�พิ�ธ วั�นที่�� 28 สิ�งหาคม 2553 (บ่ าย)

การพิ�ฒนาเศรษฐก�จัปรู้ะเทศึไทยม�รู้ะบบเศึรู้ษฐก�จัแบบเปFด (Open Economy) พั� งพัา

ภายนัอกโดยการู้สั/งออก ผลกรู้ะทบจัากภายนัอก เช้/นั รู้าคิานั23าม�นั สัถาบ�นัการู้เง�นัในัสัห้รู้�ฐฯ ล�มจั�งสั/งผลอย/าง รู้วดเรู้5วต/อรู้ะบบเศึรู้ษฐก�จัไทย สั�งคิมไทยปรู้ะกอบไปด�วยช้นัช้�3นันั2า กล./มผลปรู้ะโยช้นั' NGOs ปรู้ะช้าช้นั ช้.มช้นั รู้ะบบรู้าช้การู้ ภาคิรู้�ฐ รู้�ฐบาล ภาคิเอกช้นั (ท�3งท� ม�อ2านัาจั/ไม/ม�อ2านัาจั ม�/ไม/ม�ผลปรู้ะโยช้นั') องคิ'กรู้อ�สัรู้ะ ภาคิการู้เม6อง ภาคิเอกช้นัท� คิ.มธ.รู้ก�จั การู้เง�นั อ.ตสัาห้กรู้รู้ม สั6 อ

41

รู้�ฐใช้�นัโยบายเศึรู้ษฐก�จัเพั6 อบรู้�ห้ารู้เศึรู้ษฐก�จัข้องปรู้ะเทศึ เช้/นั -นัโยบายการู้เง�นั -นัโยบายการู้คิล�ง -นัโยบายการู้เกษตรู้ -นัโยบายรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ-นัโยบายสั/งเสัรู้�มและคิวบคิ.มการู้ข้นัสั/ง -นัโยบายปรู้ะก�นัสั�งคิมและสัว�สัด�การู้สั�งคิม-นัโยบายอาคิารู้สังเคิรู้าะห้' -นัโยบายรู้ายได�-นัโยบายสั/งเสัรู้�มการู้แข้/งข้�นัทางธ.รู้ก�จัเอกช้นั -นัโยบายอนั.รู้�กษ'ทรู้�พัยากรู้ธรู้รู้มช้าต�และสั� งแวดล�อม-ห้นั� งต2าบล ห้นั� งผล�ตภ�ณฑ์'-กองท.นัห้ม�/บ�านั -ธนัาคิารู้คินัจันั-การู้ก2าห้นัดอ�ตรู้าคิ/าจั�างข้�3นัต2 าฯลฯ ท� ผ/านัมาปรู้ะเทศึไทยใช้�นัโยบายการู้ผล�ตแบบ-ผล�ตเพั6 อทดแทนัการู้นั2าเข้�า เพั6 อปรู้ะห้ย�ดเง�นัตรู้าไม/ต�องซึ่63อสั�นัคิ�าจัาก

ต/างปรู้ะเทศึ แต/คินัไทยย�งนั�ยมสั�นัคิ�านัอก โทรู้ท�ศึนั'ย� ห้�ออย/างธานั�นัทรู้'ต�องเจัDงไป นัโยบายผล�ตเพั6 อทดแทนัการู้นั2าเข้�าคินัได�ปรู้ะโยช้นั'เป8นัคินัเพั�ยงกล./มเด�ยวเท/านั�3นั

-สั/งเสัรู้�มการู้สั/งออกสั�นัคิ�าท� ใช้�แรู้งงานัมาก ๆ เพั6 อนั2าเง�นัตรู้าเข้�าปรู้ะเทศึได�มาก เป8นันัโยบายห้ล�กข้องรู้�ฐบาลไทย เช้/นั สั/งออกข้�าว ก.�ง พั6ช้ผ�กผลไม� เกษตรู้กรู้ด�ใจัท� ข้ายสั�นัคิ�าได� แต/สั�นัคิ�าเกษตรู้ปฐมภ�ม�จั2านัวนัมห้าศึาลแลกก�บสั�นัคิ�าเทคิโนัโลย�ท� ต�องนั2าเข้�าจัากต/างปรู้ะเทศึได�มาเพั�ยงนั�ดเด�ยว ท�3ง ๆ ท� ข้�าวต�องปล�กถ�ง 4-6 เด6อนัสั�นัคิ�าเทคิโนัโลย�ผล�ตแคิ/ 7-15

ว�นัเท/านั�3นั การู้แลกเปล� ยนัแบบนั�3ไทยจัะเสั�ยเปรู้�ยบในัรู้ะยะยาว ย� งพั�ฒนัาย� งยากจันั ปรู้ะเทศึไทยเป8นัแคิ/ข้�3ข้�าผล�ตอาห้ารู้ให้�ต/างปรู้ะเทศึเท/านั�3นั

42

ถ�าจัะต�องห้�นัมาใช้�นัโยบายการู้ผล�ตแบบใช้�เทคิโนัโลย�สั�ง แรู้งงานันั�อย ห้รู้6อนัโยบายการู้ผล�ตแบบอ6 นั ๆ แต/ปรู้ะเทศึไทยก5ไม/ได�เป8นัเจั�าข้องเทคิโนัโลย� ไม/ม�เคิรู้6 องจั�กรู้ห้รู้6อ Know How ท2าให้�ต�นัท.นัการู้ผล�ตสั�งต�องซึ่63อจัากต/างปรู้ะเทศึท�3งห้มด ปรู้ะเทศึไทยเป8นัแคิ/สัถานัท� รู้ �บจั�างผล�ตเท/านั�3นั สัมม.ต�ว/าผล�ตสั�นัคิ�าช้�3นัห้นั� งในัรู้าคิา 100 บาท 75 บาทต�องสั/งให้�ต/างปรู้ะเทศึท� เป8นัเจั�าข้องเทคิโนัโลย� อ�ก 25 บาทมาแบ/งก�นัในัห้ม�/คินัไทยแลกก�บทรู้�พัยากรู้ธรู้รู้มช้าต�และสัภาพัแวดล�อมท� เสั�ยห้าย การู้สั/งออกแบบนั�3ไทยต�องเสั�ยเปรู้�ยบอ�ก เรู้�ยกว/าเสั�ยเปรู้�ยบท�3งข้�3นัท�3งล/องในัรู้ะบบท.นันั�ยม จั2าต�องพั�จัารู้ณานัโยบายการู้ผล�ตอ6 นั ๆ เช้/นั พั.ทธเศึรู้ษฐศึาสัตรู้' การู้ผล�ตแบบพัอเพั�ยง พัออย�/ พัอก�นั ใช้�ว�ตถ.ด�บและเทคิโนัโลย�ภายในั ต/อรู้องก�นัอย/างเป8นัธรู้รู้ม

นัโยบายม�กม�ห้ล�กการู้ห้ล�กเป8นัพั63นัฐานั ต�วอย/างแนัวคิวามคิ�ดห้ล�กซึ่� งใช้�เป8นัแนัวทางการู้พั�ฒนัาเศึรู้ษฐก�จั เช้/นั ท.นันั�ยม สั�งคิมนั�ยม แบบผสัม การู้พั� งพัา พัาณ�ช้ย'นั�ยม อนั.รู้�กษ'นั�ยม เสัรู้�นั�ยม ห้รู้6อห้�วก�าวห้นั�า

1. ที่�นน�ยมจัากการค!าข้าย (Commercial Capitalism)

เป8นัท.นันั�ยมย.คิแรู้กเรู้� มม�นัโยบายข้องพัวกพัาณ�ช้ย'นั�ยม (Mercantilism) เป8นั Protectionism ในัอด�ต (ล�ทธ�การู้ปกปHอง คิ.�มคิรู้องเศึรู้ษฐก�จัอ.ตสัาห้กรู้รู้มข้องช้าต�ท� อ/อนัแอให้�เต�บโตข้�3นัอย/างแข้5งแกรู้/ง) ม�มาต�3งแต/ศึตวรู้รู้ษท� 14 ในัสัม�ยนั�3นัสั�งคิมปรู้ะกอบไปด�วยเจั�าก�บไพัรู้//ทาสั ไม/ม�เสัรู้�ช้นันัอกจัากพั/อคิ�าซึ่� งเป8นัคินัต/างด�าวก�บโจัรู้

สัารู้ะสั2าคิ�ญข้อง Mercantilism คิ6อ-รู้�ฐต�องด2าเนั�นัการู้ด�านัเศึรู้ษฐก�จัอย/างแข้5งข้�นั เพั6 อให้�เก�ดคิวามม� งคิ� ง

โดยใช้�มาตรู้การู้ต/าง ๆ -สั/งออกมาก ๆ เพั6 อให้�ม�เง�นัทอง (แรู้/เง�นัและทองคิ2าแท/ง) เข้�าปรู้ะเทศึ

มาก ๆ (Bullionism) รู้�ฐท2าการู้คิ�าข้ายเอง -ต�องห้าทองคิ2าไว�ให้�มาก ปHองก�นัไม/ให้�ทองคิ2าไห้ลออกนัอกปรู้ะเทศึโดย

ซึ่63อนั�อย ข้ายมาก ก�ดก�นัไม/ให้�สั�นัคิ�าจัากต/างปรู้ะเทศึเข้�ามาข้ายในัปรู้ะเทศึตนัเองได� เก�ดคิวามคิ�ดช้าต�นั�ยมทางเศึรู้ษฐก�จั (Economic

43

Nationalism) เช้/นั ก�นัข้องไทย ใช้�ข้องไทย เท� ยวเม6องไทย รู้/วมใจัปรู้ะห้ย�ด

-ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บ 3G คิ6อ Gold (ทองคิ2า) Greatness (คิวามย� งให้ญ/) Glory (คิวามรู้. /งเรู้6อง)

(ท.กว�นันั�3ปรู้ะเทศึใดใช้�นัโยบาย Protectionism จัะโดนัสั�งคิมโลกปรู้ะณาม)

ต/อมาพัวก Physiocracy ในัฝรู้� งเศึสัเป8นัพัวกแรู้กท� ว�จัารู้ณ' Mercantilism ถ6อเป8นัพัวกห้�วก�าวห้นั�าท� ต/อต�านั Mercantilism ท� เป8นักรู้ะแสัห้ล�กในัย.คินั�3นั นั�กคิ�ดในักล./มนั�3 เช้/นั Francois Quesnay เช้6 อว/าทรู้�พัย'สั�นัมาจัากธรู้รู้มช้าต� ท� เรู้�ยกว/า ทรู้�พัย'ในัด�นั สั�นัในันั23า คิวามม� งคิ� งมาจัากท� ด�นั (รู้ะบบศึ�กด�นัา) สัถานัภาพัข้องคินัว�ดก�นัท� ท� ด�นัใคิรู้เป8นัเจั�าท� ด�นัถ6อว/าม� งคิ� งมาก ด�งนั�3นัให้�เก5บภาษ�เจั�าข้องท� ด�นัเพัรู้าะท� ด�นัเป8นัแห้ล/งผล�ตท� สั2าคิ�ญ สั/วนัพั/อคิ�าและนั�กอ.ตสัาห้กรู้รู้มท2างานักDอก ๆ แกDก ๆ ไม/ได�ผล�ตอะไรู้เป8นัช้�3นัเป8นัอ�นัไม/คิวรู้ไปเก5บภาษ� การู้เก5บภาษ�คิ6อการู้ท� รู้ �ฐเข้�าแทรู้กแซึ่งเศึรู้ษฐก�จัถ�งป)จัจั.บ�นัพัวก Physiocracy ได�กลายเป8นัพัวกอนั.รู้�กษ'นั�ยมไป (Classical Economic)

2. เสิร�น�ยม เช้/นั อด�ม สัม�ธ, เดว�ด รู้�คิาโด, จัอห้'นั สัจัDวต ม�ลล' ได�รู้�บอ�ทธ�พัลแนัวคิวามคิ�ดจัากพัวก Physiocracy ปฏ�เสัธคิวามคิ�ดข้อง Mercantilism สัารู้ะสั2าคิ�ญข้องเสัรู้�นั�ยมคิ6อ

-เนั�นัเรู้6 องการู้คิ�าเสัรู้� การู้แข้/งข้�นัเสัรู้� ไม/ต�องการู้ให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งก�จักรู้รู้มทางเศึรู้ษฐก�จั

-ในัฝรู้� งเศึสัม�การู้พั�ดถ�ง Laissez Faire, Laissez Passer

ห้มายคิวามว/าใคิรู้อยากจัะท2าอะไรู้ก5ท2า ใคิรู้อยากจัะเป8นัอะไรู้ก5เป8นัพั/อข้.นัรู้ามคิ2าแห้งมห้ารู้าช้ก5ม�แนัวคิ�ดเสัรู้�นั�ยม ใคิรู้ใคิรู้/คิ�าช้�างคิ�า ใคิรู้ใคิรู้/คิ�าม�าคิ�า

-ผลปรู้ะโยช้นั'ข้องตนัเองเป8นัแรู้งจั�งใจัสั2าคิ�ญผล�กด�นัการู้ปรู้ะกอบการู้ -เนั�นักลไกตลาด (อ.ปสังคิ' อ.ปทานั) ม� Invisible Hand เป8นัต�ว

ก2าห้นัดการู้ผล�ต การู้บรู้�โภคิ การู้ซึ่63อ การู้ข้าย โดยท� รู้ �ฐไม/ต�องเข้�าไปแทรู้กแซึ่ง

44

-ให้�เสัรู้�ภาพัในัการู้เล6อกผล�ต จั2าห้นั/าย บรู้�โภคิ -ห้ล�กการู้แบ/งงานัการู้ผล�ต (The Division of Labor) และห้ล�ก

การู้ได�เปรู้�ยบเช้�งเปรู้�ยบเท�ยบ (The Comparative Advantage) ใคิรู้ม�คิวามถนั�ดในัการู้ผล�ตสั�นัคิ�าใดก5ให้�ผล�ตสั�นัคิ�านั�3นัเพั�ยงอย/างเด�ยวแล�วคิ/อยนั2ามาแลกเปล� ยนัก�นั ปรู้ะเทศึไทยช้2านัาญในัการู้ปล�กข้�าวก5ปล�กไป อ�งกฤษทอผ�าเก/งก5ทอไป แล�วคิ/อยนั2ามาแลกเปล� ยนัก�นัท2าให้�ท� 3งสัองฝKายม�สั�นัคิ�าเพั�ยงพัอต/อการู้บรู้�โภคิ เก�ดคิวามเป8นัผ��เช้� ยวช้าญสัามารู้ถผล�ตสั�นัคิ�านั�3นัได�มากข้�3นั สั�นัคิ�าเพั� มข้�3นัสัมบ�รู้ณ'ข้�3นั เก�ดการู้คิ�าข้ายแลกเปล� ยนัและการู้บ�รู้ณาการู้ในัสั�งคิม เก�ด The Comparative Cost คิ6อช้นัะท.กด�านั ท�3งสั�งคิมและป)จัเจักบ.คิคิลม�คิวามอ.ดมสัมบ�รู้ณ' โลกป)จัจั.บ�นัก5ย�งเป8นัเช้/นันั�3เรู้าไม/ต�องปล�กข้�าว เล�3ยงสั�ตว' จั�บปลา ทอผ�า ฯลฯ ก5ม�สั�นัคิ�าอ.ปโภคิบรู้�โภคิใช้�คิรู้บคิรู้�นั เพัรู้าะม�คินัท2าให้�เรู้า ด�งนั�3นัในัโลกท.กว�นันั�3แม�บางปรู้ะเทศึจัะรู้บก�นัเกล�ยดก�นัก5ย�งต�องคิ�าข้ายก�นั

รู้�คิาโด กล/าวว/า การู้คิ�ารู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึจัะก/อให้�เก�ดปรู้ะโยช้นั' แม�ว/าปรู้ะเทศึห้นั� งจัะได�เปรู้�ยบอ�กปรู้ะเทศึห้นั� งในัท.ก ๆ ด�านั (The Absolute

Advantages) ก5ย�งคิงเป8นัปรู้ะโยช้นั'ท� จัะคิ�าข้ายแลกเปล� ยนัก�นั เพัรู้าะคิ/าใช้�จั/ายในัการู้ผล�ตภายในัปรู้ะเทศึข้องแต/ละปรู้ะเทศึแตกต/างก�นัไปในัรู้ะห้ว/างสั�นัคิ�าต/าง ๆ ห้ากม�การู้คิ�าข้ายเสัรู้�ก5จัะม�เสัรู้�มากข้�3นัในัการู้เล6อกใช้�ทรู้�พัยากรู้ในัการู้ผล�ตให้�ได�ปรู้ะโยช้นั'สั�งสั.ด ม�เสัรู้�ท� จัะเล6อกบรู้�โภคิตามคิวามพัอใจัสั�งสั.ด ม�เสัรู้�ท� จัะจั2าห้นั/าย ให้�ห้รู้6อรู้�บบรู้�การู้ สัรู้.ปแล�วห้ล�กการู้แบ/งงานัการู้ผล�ตและห้ล�กการู้ได�เปรู้�ยบเช้�งเปรู้�ยบเท�ยบก/อให้�เก�ดการู้ซึ่63อข้ายแลกเปล� ยนั ก/อให้�เก�ดปรู้ะโยช้นั'ต/อป)จัเจักบ.คิคิลและสั�งคิมในัแง/การู้เพั� มท�กษะคิวามช้2านัาญในัการู้ผล�ต การู้จั2าห้นั/าย การู้จั�ดบรู้�การู้ เพั� มพั�นัท�3งปรู้�มาณและคิ.ณภาพั ท�3งคิวามห้ลากห้ลายข้องสั�นัคิ�าและบรู้�การู้ท� ผล�ตข้�3นัมาได�ในัสั�งคิม

ถ�งว�นันั�3ท.กปรู้ะเทศึต/างท2าการู้คิ�าเสัรู้�ก�นัท�3งนั�3นัโดยไม/ม�ใคิรู้มาบ�งคิ�บ แต/เพัรู้าะท.กปรู้ะเทศึต/างเห้5นัปรู้ะโยช้นั'ข้องการู้คิ�าเสัรู้� เสัรู้�นั�ยมแบบด�3งเด�ม (Classical Economic Liberalism) ห้รู้6ออาจัเรู้�ยกว/า Individualism (ป)จัเจักช้นันั�ยม) เช้6 อว/า รู้�ฐไม/เข้�าไปแทรู้กแซึ่งในัรู้ะบบ

45

เศึรู้ษฐก�จั ม�ห้นั�าท� รู้ �กษากฎี จั�ดห้าสั�นัคิ�าบรู้�การู้ท� เอกช้นัท2าไม/ได� เช้/นั ปHองก�นัปรู้ะเทศึ ปHองก�นัช้�ว�ตปรู้ะช้าช้นั ปล/อยให้�กลไกตลาด (อ.ปสังคิ' อ.ปทานั) เป8นัต�วก2าห้นัดการู้ผล�ต การู้จั�างงานั

อย/างไรู้ก5ตามว�นันั�3เสัรู้�นั�ยมกลายเป8นัเรู้6 องเก/าไปแล�วเม6 อได�เห้5นัข้�อบกพัรู้/องข้องเสัรู้�นั�ยมเม6 อกลไกตลาดไม/ได�ท2างานัเต5มท� การู้แข้/งข้�นัเสัรู้�ท� สัมบ�รู้ณ'ไม/เก�ดข้�3นั กลไกตลาดไม/ท2างานั ต�ดข้�ด คินับางคินัได�เปรู้�ยบจัากการู้ผ�กข้าด ใคิรู้ม6อยาวสัาวได�สัาวเอา ต�กตวงผลปรู้ะโยช้นั'เข้�าตนัเองฝKายเด�ยว จั�งเก�ดแนัวคิ�ดท� ม�ปฏ�ก�รู้�ยาต/อเสัรู้�นั�ยมห้ลายแนัว พัวกเสัรู้�นั�ยม (Liberalism) ด�วยก�นัก5เปล� ยนัเป8นั Neo Liberalism นั�กว�ช้าการู้คินัด�ง ๆ เช้/นั จัอห้'นั เมนัารู้'ด เคินัสั' (คิวามคิ�ดต�ดตลาดมากท� สั.ด), โจัเซึ่ฟั ช้.มป>เตอรู้' เป8นัต�นั ม�แนัวคิวามคิ�ดให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งมากข้�3นั รู้�ฐบาลอภ�สั�ทธ�Mก5ด2าเนั�นันัโยบายตามแนัวนั�3 เช้/นั เช้5กช้/วยช้าต� 2,000 บาท เง�นัช้/วยเห้ล6อผ��สั�งอาย.คินัละ 500 บาท เป8นัการู้ฉุ�ดเม5ดเง�นัเพั6 อกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จั

แนัวคิ�ดแบบเคินัเซึ่�ยนัต�องการู้ให้�รู้�ฐเข้�ามาแทรู้กแซึ่งในัยามจั2าเป8นั เช้/นั โคิรู้งการู้ New Deals ข้องสัห้รู้�ฐฯ (คิ.ศึ. 1930) ท� เศึรู้ษฐก�จัโลกตกต2 ามาก เคินัสั'เสันัอปรู้ะธานัาธ�บด�สัห้รู้�ฐฯ ว/ารู้�ฐต�องเข้�าไปช้/วยกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จั เช้/นั จั�างคินักล./มห้นั� งมาข้.ดด�นั จั�างอ�กกล./มห้นั� งมากลบด�นั แรู้งงานัเห้ล/านั�3จัะได�รู้�บคิ/าจั�างม�เง�นัสั2าห้รู้�บใช้�จั/ายกรู้ะต.�นัให้�เก�ดการู้ผล�ต การู้จั�างงานั จันัสัามารู้ถกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จัสัห้รู้�ฐฯ ได�สั2าเรู้5จั เม6องไทยเคิยใช้�นัโยบายนั�3ช้/วงรู้�ฐบาล ม.รู้.ว.คิ�กฤทธ�M ปรู้าโมช้ ในัโคิรู้งการู้เง�นัผ�นัสั�/ช้นับท

ถ�งว�นันั�3สัห้รู้�ฐฯ ปรู้ะสับป)ญห้าว�กฤตเศึรู้ษฐก�จัแต/รู้�ฐบาลสัห้รู้�ฐฯ ได�ใช้�เง�นัไปอ.�มห้ลาย ๆ บรู้�ษ�ท เช้/นั AIG โดยเช้6 อว/าถ�าบรู้�ษ�ทเห้ล/านั�3ต� 3งต�วได�เง�นัท� รู้ �ฐบาลช้/วยเห้ล6อไปจัะไห้ลกล�บคิ6นัมาเอง แล�วเศึรู้ษฐก�จัจัะด�ข้�3นั แต/ห้ลายบรู้�ษ�ทรู้�ฐบาลอเมรู้�ก�นัก5ต�องปล/อยให้�ล�มไป

3. พิวักห�วัก!าวัหน!า (Radical)

มองว/าการู้แก�ป)ญห้าแบบเสัรู้�นั�ยมให้ม/ท� เสันัอให้�รู้�ฐคิวรู้เข้�าไปกรู้ะต.�นัเศึรู้ษฐก�จัในัยามจั2าเป8นันั�3นัช้�าไป พัวกห้�วก�าวห้นั�าต�องการู้การู้เปล� ยนัแปลงแก�ไข้ป)ญห้าให้�ด�ข้�3นัอย/างรู้วดเรู้5ว รู้�ฐห้รู้6อสั�งคิมต�องเข้�าแทรู้กแซึ่งก�จักรู้รู้ม

46

ทางเศึรู้ษฐก�จัอย/างเต5มท� เรู้�ยกรู้�องให้�สั�งคิมด�แลทรู้�พัยากรู้ข้องสั�งคิมมากกว/านั�3 ทฤษฎี�ข้องพัวกห้�วก�าวห้นั�าได�แก/ ทฤษฎี�มารู้'กซึ่�สัต' ทฤษฎี�พั� งพัา (Dependency Theory) ทฤษฎี�รู้ะบบโลก มารู้'กซึ่�สัต'นั�3นัต�องการู้ให้�ย�ดท.กอย/างเป8นัข้องรู้�ฐ ถ�าเป8นัข้องไทยถ6อว/าเศึรู้ษฐก�จัพัอเพั�ยง พั.ทธเศึรู้ษฐศึาสัตรู้'เป8นัแนัวคิ�ดข้องพัวกห้�วก�าวห้นั�า

ทฤษฎี�พั� งพั�ง ทฤษฎี�รู้ะบบโลกถ6อว/าเป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันั นั�กคิ�ดบางสั/วนัมาจัากกล./มละต�นัอเมรู้�กาพัยายามว�พัากษ'โคิรู้งสัรู้�างท� ไม/เป8นัธรู้รู้มในัสั�งคิมเศึรู้ษฐก�จัรู้ะด�บโลกท� ใช้�รู้ะบบท.นันั�ยมให้�กลไกตลาดด2าเนั�นัการู้ เป8นั Supply Economy นั�กว�ช้าการู้ในักล./มทฤษฎี�พั� งพัา เช้/นั อ�งเดรู้ ก.นัเดอรู้' แฟัรู้งคิ', โจัฮ�นั ก�ลต.ง, อ�มมานั�เอล วอลเลอรู้'สัไตนั' (เจั�าข้องทฤษฎี�รู้ะบบโลก) มองว/ารู้ะเบ�ยบเศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ (International

Economic Order) ม�ล�กษณะไม/เป8นัธรู้รู้ม เอ63อปรู้ะโยช้นั'ต/อปรู้ะเทศึท� รู้ 2 ารู้วยและบรู้รู้ษ�ทข้�ามช้าต� ปรู้ะเทศึยากจันัต�อง เสั�ยเปรู้�ยบผล�ตสั�นัคิ�าเกษตรู้จั2านัวนัมห้าศึาลนั2าไปแลกก�บสั�นัคิ�าอ.ตสัาห้กรู้รู้มได�นั�ดเด�ยว ท.กปรู้ะเทศึท� รู้ 2 ารู้วยต/างอ.ดห้นั.นัภาคิเกษตรู้ข้องตนัเอง ท�3ง ๆ ท� เอาเง�นัท� อ.ดห้นั.นันั�3นัไปซึ่63อสั�นัคิ�า เกษตรู้จัากปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาก5ได�มากกว/า จั�งม�การู้เรู้�ยกรู้�องให้�จั�ดรู้ะเบ�ยบเศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึให้ม/ (New

International Economic Order: NIEO) ให้�คินัจันัม�โอกาสัมากข้�3นัคินัรู้วยยอมเสั�ยโอกาสับ�าง ให้�ปรู้ะเทศึพั�ฒนัาแล�วไม/ต�องท2าภาคิเกษตรู้ให้�นั2าเง�นันั�3นัมาซึ่63อสั�นัคิ�าเกษตรู้จัากปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาจัะด�กว/า ในัสัห้ปรู้ะช้าช้าต�ก5ม�การู้เรู้�ยกรู้�อง เช้/นั การู้ปรู้ะช้.ม UNCTAD ปรู้ะเทศึยากจันัปรู้ะช้.มก�บปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเพั6 อแก�ไข้กฎีรู้ะเบ�ยบสัรู้�างคิวาม เป8นัธรู้รู้มให้�ก�บปรู้ะเทศึยากจันัมากข้�3นั ป)ญห้าสั� งแวดล�อมเก�ดจัากปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเป8นัสั/วนัให้ญ/ นั23าม�นัในัโลกนั�3เป8นัข้องท.กคินัแต/ปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยนั2าไปใช้�เสั�ยห้มด ห้รู้6อป)ญห้าโลกรู้�อนั ปรู้ะเทศึท� สัรู้�างกDาซึ่คิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'มากท� สั.ดก5คิ6อปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยท� ท2าอ.ตสัาห้กรู้รู้ม

สิ/�อมวัลชุนก�บ่การพิ�ฒนาประเที่ศปรู้ะเภทข้องสั6 อมวลช้นั

47

1. ปรู้ะเภทท� ได�ย�นัเสั�ยง ได�แก/ ว�ทย. แถบบ�นัท�กเสั�ยง2. ปรู้ะเภทท� เห้5นัภาพั และต�วห้นั�งสั6อ ได�แก/ สั� งพั�มพั' 3. เห้5นัภาพัและได�ย�นัเสั�ยง ได�แก/ โทรู้ท�ศึนั' ภาพัยนัตรู้'4. สั6 อพั63นับ�านัต/าง ๆ เช้/นั ล�เก ล2าต�ด ห้มอล2า ห้นั�งตะล.ง5. การู้บ�นัท�กไว� ม�แต/เสั�ยง และ เห้5นัได�ท� 3งภาพัและเสั�ยง นัอกจัากนั�3ย�งม�สั6 ออ6 นั ๆ ท� ม�สัภาพัเป8นัสั6 อมวลช้นัด�วยเพัรู้าะม�การู้

ต�ดต/อสั6 อสัารู้ถ�งปรู้ะช้าช้นัได�ท�ละมาก ๆ เช้/นั-สั6 อบ.คิคิล คินัสั2าคิ�ญไปพั�ดท� ไห้นัม�แต/คินัอยากมาฟั)ง -สั6 อปรู้ะเพัณ� -สั6 อท�องถ� นั-สั6 ออ�เล5กทรู้อนั�กสั' (Electronic Media) เช้/นั โทรู้ศึ�พัท'ม6อถ6อ

อ�นัเตอรู้'เนั5ต -สั6 อเฉุพัาะก�จั (Special Media) เพั6 อว�ตถ.ปรู้ะสังคิ'อย/างใดอย/าง

ห้นั� ง -สั6 อก�จักรู้รู้มต/างๆ เช้/นั ห้อกรู้ะจัายข้/าว ตล�บเทปบ�นัท�กเสั�ยง แผ/นัปHาย

โฆ่ษณา ม.มนั�ทรู้รู้ศึการู้ต/าง ๆ เป8นัต�นับ่ที่บ่าที่ข้องสิ/�อมวัลชุน 5.ให้�คิวามบ�นัเท�ง 6.รู้ายงานัข้/าว 7.ให้�คิวามรู้� �พั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ต 8.เป8นัธ.รู้ก�จัรู้�ปแบบการู้โฆ่ษณาท�3งทางตรู้งและทางอ�อมสั�งคิมไทยนั�3นัสั6 อปรู้ะเภทให้�คิวามบ�นัเท�งก�บการู้โฆ่ษณาท�3งทางตรู้งและ

ทางอ�อมม�มากท� สั.ดปรู้ะมาณ 80 % เป8นัสั� งท� ปรู้ะช้าช้นัให้�คิวามสันัใจัมาก ธ.รู้ก�จัต�องมาพัรู้�อมก�บคิวามบ�นัเท�ง สั/วนัข้/าวสัารู้ เห้ต.การู้ณ'บ�านัเม6องในัป)จัจั.บ�นัก5ได�รู้�บคิวามสันัใจัมากข้�3นั แต/ย�งได�รู้�บคิวามสันัใจัรู้องจัากคิวามบ�นัเท�ง ในัข้/าวก5ย�งต�องม�โฆ่ษณาธ.รู้ก�จั สั/วนัคิวามรู้� �ท� เก� ยวก�บการู้พั�ฒนัาคิ.ณภาพัช้�ว�ตจัะม�นั�อยท� สั.ด

อ�ที่ธ�พิลข้องสิ/�อมวัลชุน

48

1. สั/งสัารู้ท� วถ�งก�นั คินัท� วปรู้ะเทศึท�3งภารู้เห้นั6อภาคิใต�รู้� �ข้/าวเห้ม6อนัก�นัห้มด

2. สัรู้�างเอกภาพัข้องสั�งคิม ข้องช้าต� 3. ช้�3นั2าสั�งคิม เช้/นั เล6อกผ��นั2าคินันั�3นัคินันั�3ถ�งจัะด� 4. ทว�คิวามห้ว�ง (Rising Expectation) รู้�ฐบาลต�องการู้ให้�คินัในั

ช้าต�ข้องตนัม�คิวามห้ว�ง การู้สัรู้�างคิวามห้ว�งเป8นัสั� งท� ด�แต/ถ�าสัรู้�างคิวามห้ว�งไว�มากเก�นัไปจัะท2าให้�คินัล.กฮ6อได� เช้/นั ห้ว�งว/าได�รู้�ฐบาลนั�3มาแล�วเศึรู้ษฐก�จัจัะด� ถ�ารู้�ฐบาลท2าไม/ได�ปรู้ะช้าช้นัอาจัก/อคิวามรู้.นัแรู้งได�

5. ปล.กรู้ะดมมวลช้นั 6. สัรู้�างสัถานัภาพัให้�บ.คิคิล ก/อให้�เก�ดท�ศึนัคิต� คิ/านั�ยม ยกย/องให้�ใคิรู้

คินัห้นั� งเป8นัพัรู้ะเอก นัางเอกได� สั6 อสัรู้�างให้�คินั ๆ ห้นั� งเป8นัฮ�โรู้อ�กคินัเป8นัคินัข้�3โกงได� ภาพัจัรู้�งสั2าคิ�ญนั�อยกว/าภาพัล�กษณ' คินัท� สั6 อสัรู้�างภาพัว/าด�อาจัเป8นัคินัเลวกว/าคินัท� สั6 อกล/าวห้าว/าข้�3โกงก5ได� อย/างปรู้ะเทศึไทยก5ม�ภาพัล�กษณ'เป8นัเม6องแห้/งยาเสัพัต�ด โสัเภณ�

7. ก2าห้นัดวารู้ะทางสั�งคิมห้รู้6อวารู้ะแห้/งช้าต�ให้�ผ��คินัสันัใจั เช้/นั เคิอ�โงะห้าพั/อมาห้ลายป>แล�วไม/ม�ใคิรู้สันัใจั พัอเป8นัข้/าวออกท�ว�ลงห้นั�าห้นั�งสั6อพั�มพั'รู้�ฐบาลต�องมาช้/วยห้าพั/อ

8. สัรู้�างภาพัล�กษณ' / เอกล�กษณ' (Image / Identity) ให้�แก/ป)จัเจักบ.คิคิล กล./ม สัถาบ�นั โดยการู้เสันัอข้/าวซึ่23า ๆ ให้�ปรู้ะช้าช้นัเคิยช้�นัแล�วยอมรู้�บ

9. สัรู้�างคิวามต�องการู้ คิวามอยาก ต�ณห้า คิ/านั�ยมท� เล�ยนัแบบเก�นัฐานัะคิวามจั2าเป8นั ข้องบางอย/างไม/จั2าเป8นัต/อช้�ว�ตแต/เรู้าก5ต�องซึ่63อเพัรู้าะโฆ่ษณา

สิ/�อมวัลชุนเพิ/�อการพิ�ฒนาม�การู้พั�ดถ�งการู้ใช้�สั6 อเพั6 อการู้พั�ฒนัาปรู้ะเทศึโลกท� สัามมาต�3งแต/

ทศึวรู้รู้ษ 1960 ได�ข้�อสัรู้.ปว/าต�องใช้�สั6 อห้ลายปรู้ะเภทรู้/วมก�นั เพั6 อกรู้ะต.�นัให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาตนัเอง คิรู้อบคิรู้�ว ช้.มช้นั สั�งคิม ปรู้ะเทศึช้าต� และพั�ฒนัา

49

คิ.ณภาพัช้�ว�ตให้�ด�ข้�3นั ม�คิวามรู้� �มากข้�3นั สั.ข้ภาพัด�ข้�3นั ม�ทางเล6อกและโอกาสัมากข้�3นั

คิ.ณสัมบ�ต�ข้องสั6 อมวลช้นัเพั6 อการู้พั�ฒนัา ตรู้งก�บพัรู้ะรู้าช้ด2ารู้�สัข้องในัห้ลวงท� ว/า เข้�าถ�ง เข้�าใจั พั�ฒนัา ด�งนั�3 “ ”

1. ต�องเข้�าถ�งปรู้ะช้าช้นัท� วถ�ง 2. ต�องเข้�าใจัสัารู้ะการู้พั�ฒนัา3. สัารู้ะข้องการู้พั�ฒนัาจัะต�องสัรู้�างคิวามสันัใจัให้�ก�บปรู้ะช้าช้นั ถ�า

ปรู้ะช้าช้นัไม/สันัใจัแล�วย/อมไม/ม�ปรู้ะโยช้นั' 4. สัารู้ะต�องให้�คิวามรู้� �ให้ม/ ให้�เจัตคิต�ท� เห้5นัด�วยก�บการู้พั�ฒนัา รู้/วม

ปฏ�บ�ต�ตาม และให้�เก�ดกรู้ะบวนัการู้พั�ฒนัาด�วยคิวามเต5มใจั งานัว�จั�ยในัปรู้ะเทศึไทยช้�3ให้�เห้5นัว/าการู้สั6 อสัารู้แบบถ�งต�วจัะได�ผลด�กว/า

สั6 ออ6 นั ๆ การู้สั6 อสัารู้เพั6 อการู้พั�ฒนัา1. ห้าคิวามต�องการู้ 2. สั6 อถ�งต�ว3. เตรู้�ยมการู้พั�ฒนัา4. เข้�าไปด2าเนั�นัการู้ ใคิรู้ก2าห้นัดท�ศึทางสั6 อมวลช้นั? ต�องด�ว/าเจั�าข้องสั6 อท2าเพั6 อก2าไรู้ห้รู้6อ

การู้พั�ฒนัา ถ�านัายท.นัเป8นัเจั�าข้องก5ท2าเพั6 อนัายท.นั ถ�าช้.มช้นัเป8นัเจั�าข้องก5ท2าเพั6 อช้.มช้นั เรู้าพับว/าสัารู้ะสั/วนัให้ญ/ในัสั6 อเป8นัเรู้6 องรู้าวข้องกรู้.งเทพั คินัช้�3นัสั�งและช้�3นักลาง สั6 อต/างจั�งห้ว�ดม�กเล�ยนัแบบกรู้.งเทพัฯ

การู้พั�จัารู้ณาสั6 อในัแง/ข้องแนัวคิวามคิ�ดข้องปรู้�ช้ญา 1. ที่ฤษฎี�อ1านาจัน�ยม (Authoritarianism) เก�ดข้�3นัในัอ�งกฤษ

ศึตวรู้รู้ษท� 16 ถ�งว�นันั�3ก5ย�งเช้6 อว/าใคิรู้คิรู้องสั6 อคินันั�3นัคิรู้องโลก ท�3งสั6 อและผ��ม�อ2านัาจั / รู้�ฐบาลจัะสันั�บสันั.นัซึ่� งก�นัและก�นั สั6 อต�3งผ��ม�อ2านัาจัได� เม6 อสั6 อสั/งเสัรู้�มรู้�ฐบาลและบทบาทข้องผ��นั2าปรู้ะเทศึให้�โดดเด/นัสั6 อก5ย/อมได�รู้�บผลตอบแทนัในัเรู้6 องอ2านัาจั สั�ทธ�พั�เศึษและผลปรู้ะโยช้นั'

50

ทฤษฎี�นั�3เช้6 อว/าสั6 อมวลช้นัม�ฐานัะเป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 (ฐานั�นัดรู้ท� 1 คิ6อกษ�ตรู้�ย' ข้.นันัาง พัรู้ะ 2 พั/อคิ�า 3 ปรู้ะช้าช้นั 4 สั6 อมวลช้นั)

2. ที่ฤษฎี�อ�สิรภาพิน�ยม (Liberalism/Libertarianism)

เก�ดข้�3นัในัอ�งกฤษและอเมรู้�กาในัศึตวรู้รู้ษท� 17 นั�กคิ�ดในักล./มนั�3 เช้/นั จัอห้'นั ม�ลต�นั, จัอห้'นั ล5อก เช้6 อว/า คินัท.กคินัม�เห้ต.ผล คิวรู้ม�เสัรู้�ภาพัในัการู้แสัวงห้าคิวามรู้� � ข้�อม�ล เผยแพัรู้/ข้�อม�ล มนั.ษย'ม�เห้ต.ผลท2าปรู้ะโยช้นั'ให้�ก�บตนัเอง สั6 อก5เช้/นัเด�ยวก�นัต�องห้าคิวามรู้� �คิวามจัรู้�งโดยท� รู้ �ฐไม/คิวรู้เข้�าไปคิวบคิ.มแทรู้กแซึ่ง แต/ต�องสันั�บสันั.นัให้�สั6 อมวลช้นัม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพั คิวามคิ�ดเช้/นันั�3ปรู้ากฏในัแถลงการู้ณ'ปรู้ะกาศึอ�สัรู้ภาพัข้องสัห้รู้�ฐอเมรู้�กาและการู้ปฏ�ว�ต�ฝรู้� งเศึสั รู้�ฐธรู้รู้มนั�ญไทยได�ก2าห้นัดสั/วนัท� เก� ยวก�บสั�ทธ�สั/วนับ.คิคิล สั�ทธ�ท� จัะรู้�บรู้� � (Right to Know) เป8นัต�นั รู้�ฐบาลรู้� �อะไรู้ปรู้ะช้าช้นัต�องรู้� �อย/างนั�3นั ม� พั.รู้.บ.ข้�อม�ลข้/าวสัารู้ข้องทางรู้าช้การู้ ตามทฤษฎี�นั�3สั6 อเป8นัต�วเช้6 อมรู้ะห้ว/างรู้�ฐบาลก�บปรู้ะช้าช้นั รู้�ฐไม/คิวรู้ก�าวก/ายบ�งคิ�บสั6 อ สั6 อม�ศึ�กด�Mศึรู้� อ�สัรู้ะ ม�ฐานัะเป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 แยกจัากฝKายนั�ต�บ�ญญ�ต� บรู้�ห้ารู้ และต.ลาการู้

3. ที่ฤษฎี�คอมม�วัน�สิต� / มาร�กซิ�สิต� เก�ดในัศึตวรู้รู้ษท� 20 มองว/าสั6 อเป8นัเคิรู้6 องม6อข้องรู้�ฐท2าห้นั�าท� ตอบสันัองรู้�ฐท.กกรู้ณ�

4. ที่ฤษฎี�ควัามร�บ่ผ�ดชุอบ่ต อสิ�งคม เก�ดข้�3นักลางศึตวรู้รู้ษท� 20 ม�รู้ากฐานัแนัวคิ�ดมาจัากอ�สัรู้ภาพันั�ยมโดยเพั� มเรู้6 องคิวามรู้�บผ�ดช้อบ สัรู้.ปได�ว/าไม/ว/าสั6 อจัะเป8นัข้องใคิรู้ม�อ�สัรู้ะแคิ/ไห้นัต�องม�คิวามรู้�บผ�ดช้อบต/อสั�งคิมในัฐานัะท� เป8นัฐานั�นัดรู้ท� 4 ต�องรู้�บผ�ดช้อบต�3งแต/ก/อนักรู้ะท2า รู้ะห้ว/างกรู้ะท2า และห้ล�งกรู้ะท2า คิวามรู้�บผ�ดช้อบนั�3แทรู้กอย�/ในัท.กทฤษฎี� เพั�ยงแต/จัะรู้�บผ�ดช้อบในันัามข้องป)จัเจักบ.คิคิลห้รู้6อในันัามข้องรู้�ฐ

สั6 อมวลช้นัในัปรู้ะเทศึไทยม�ท�3งท� รู้ �ฐเป8นัเจั�าข้องและเอกช้นัเป8นัเจั�าข้อง ม�ท� รู้ �ฐจั�ดสัรู้รู้ให้�เอกช้นัด2าเนั�นัการู้ เช้/นั ว�ทย.กรู้ะจัายเสั�ยง สั/วนัห้นั�งสั6อพั�มพั'เป8นัข้องเอกช้นั

ต�วอย/างองคิ'กรู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ และ การู้สั6 อสัารู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ 1. ห้นั/วยงานัในัองคิ'การู้สัห้ปรู้ะช้าช้าต� ท� เก� ยวข้�องก�บการู้สั6 อสัารู้

ได�แก/

51

-UNESCO (United Nations Education Scientific and Cultural Organization) เนั�นัศึ�ลปะ ว�ฒนัธรู้รู้ม คิวามรู้� � ว�ทยาศึาสัตรู้'

-สัห้ภาพัโทรู้คิมนัาคิมรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ (International Tele –

Communication Union: ITU) ต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ.1947 ท� เจันั�วา ปรู้ะเทศึสัว�ตเซึ่อรู้'แลนัด'

-UPU: Universal Postal Union สัห้ภาพัไปรู้ษณ�ย'สัากล (1875) ต�3งอย�/ท� กรู้.งเบอรู้'นั สัว�สัเซึ่อรู้'แลนัด'

2. องคิ'การู้รู้ะด�บรู้ะห้ว/างรู้�ฐบาลต/อรู้�ฐบาล (Inter-Government Organization)

3. องคิ'กรู้เอกช้นั (Non-Governmental Organization)

-องคิ'กรู้โทรู้คิมนัาคิม ดาวเท�ยมแลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้ว�ทย. (Intelsat)

-องคิ'การู้โทรู้คิมนัาคิมดาวเท�ยมรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ ต�3งอย�/ท� วอช้�งต�นั สัห้รู้�ฐอเมรู้�กา

-Inter Sputnik (คิ.ศึ. 1971) ต�3งอย�/ท� มอสัโคิว' รู้�สัเซึ่�ย3. Asiavision (คิ.ศึ. 1984) ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย4. WCBU องคิ'การู้รู้ะด�บโลก เพั6 อว�ทย.กรู้ะจัายสั�ยง5. EBU ต�3งอย�/ท� เจันั�วา6. ABU ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย7. ASBU ต�3งอย�/ท� ซึ่�เรู้�ย8. FIEJ ต�3งอย�/ท� ปารู้�สั ฝรู้� งเศึสั9. IPI ต�3งอย�/ในัปรู้ะเทศึเซึ่เนัก�ล ทว�ปแอฟัรู้�กา10. Al Jazeera ท� เม6องโดฮา ปรู้ะเทศึกาตารู้' 11. BBC 12. IPA เจันั�วา ฯลฯสั2านั�กข้/าวและสัมาคิมสั6 อสัารู้มวลช้นัข้องต/างปรู้ะเทศึท� สั2าคิ�ญ เช้/นั

52

สิ1าน�กข้ าวัรอยเตอร� (Reuters) ต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ. 1850 ในักรู้.งลอนัดอนั ปรู้ะเทศึอ�งกฤษ เป8นัสั2านั�กข้/าวข้องเอกช้นัต�3งข้�3นัโดยนัาย Paul

Julius Reuter ม�อ.ดมการู้ณ'ในัการู้เสันัอข้/าวด�งนั�36.ไม/ตกอย�/ภายใต�ผลปรู้ะโยช้นั'ใดๆ 7.เป8นัท� เช้6 อถ6อได�โดยท� วไป8.ม�เอกภาพั อ�สัรู้ะ เสัรู้�ภาพั ปรู้าศึจัากอคิต�ใดๆ9.ยอมจั/ายให้�ได�สั� งท� เป8นัปรู้ะโยช้นั' เพั6 อปHอนัสั6 อต/างๆ10. พั�ฒนัา ปรู้�บปรู้.งการู้ให้�บรู้�การู้ข้/าว เป8นัสั�นัคิ�าท� ไม/ห้ย.ดย�3ง เป8นั

องคิ'กรู้ช้�3นันั2าด�านัข้/าว ข้�อม�ลธ.รู้ก�จัรู้ะด�บโลกสั2านั�กข้/าวรู้อยเตอรู้'ม�ช้6 อเสั�ยงมากตอนัท� ปรู้ะธานัาธ�บด�ล�นัคิอล'นัถ�ก

ลอบสั�งห้ารู้ ป)จัจั.บ�นัม�ผลผล�ต 4 ปรู้ะเภท คิ6อ5.Information Products ข้�อม�ลข้/าวสัารู้6.Transaction Products ข้�อม�ลข้/าวสัารู้ในัการู้แลกเปล� ยนัห้.�นั7.Media Products สั6 อในัรู้�ปแบบต/างๆ8.Professional Products สั�นัคิ�าเก� ยวก�บอาช้�พัด�านัสั6 อสั2า นั�กข้/าวสั2า คิ�ญข้องสัห้รู้�ฐฯ เช้/นั AP (Associated Press ป>

1848) UPI (United Press International ป> 1958) CNN

(Cable News Network) ก/อต�3งโดย Ted Turner ป> 1980 โด/งด�งมาจัากการู้ท2าข้/าวสังคิรู้ามอ/าวเปอรู้'เซึ่�ยในั คิ.ศึ. 1991 ท� CNN รู้ายงานัข้/าวได�อย/างช้�ดเจันั รู้วดเรู้5ว แต/ตอนันั�3 CNN ลดคิวามนั�ยมลงแล�ว

สั2านั�กข้/าวท� สั2าคิ�ญข้องรู้�ฐบาลอ6 นัๆ เช้/นั- AFP ข้องฝรู้� งเศึสั- สั2านั�กงานัเก�ยวโด ข้องญ� ป.Kนั- สั2านั�กข้/าวซึ่�นัห้�ว ข้องจั�นั- สั2านั�กข้/าว TASS สั2านั�กข้/าวข้องรู้�สัเซึ่�ย 1935

- OANO (สั2านั�กข้/าวแห้/งเอเช้�ยแปซึ่�ฟัFก) ก/อต�3งข้�3นัในั คิ.ศึ. 1961

โดยการู้สันั�บสันั.นัข้อง UNESCO ว�ตถ.ปรู้ะสังคิ'เพั6 อช้/วยเห้ล6อสั6 อมวลช้นั ต�3งอย�/ท� มาเลเซึ่�ย เป8นัข้องเอเช้�ยแปซึ่�ฟัFก

53

สั6 อมวลช้นัในัการู้พั�ฒนัาปรู้ะเทศึไทยเนั63อห้าสัารู้ะข้/าวสัารู้ข้องสั6 อมวลช้นัในักรู้.งเทพัฯ สั/วนัให้ญ/เป8นัเรู้6 องท� เก�ดในักรู้.งเทพัฯ เสันัอข้/าวเพั6 อสันัองคิวามต�องการู้ข้องคินักรู้.งเทพัฯ เสันัอข้/าวสัารู้เพั6 อช้นัช้�3นักลาง สั6 อต/างจั�งห้ว�ดเล�ยนัแบบสั6 อกรู้.งเทพัฯ ข้ณะท� สั6 อในักรู้.งเทพัก5เล�ยนัแบบสั6 อต/างปรู้ะเทศึ โดยเฉุพัาะปรู้ะเทศึตะว�นัตก อ�ทธ�พัลข้องสั2านั�กข้/าวต/างปรู้ะเทศึ ก2าห้นัดเนั63อห้าสัารู้ะ คิวามสันัใจัข้/าวข้องห้นั�งสั6อพั�มพั'

การู้เสันัอข้/าวสัารู้ข้องห้นั�งสั6อพั�มพั'ในัปรู้ะเทศึ (ย.คิโลกาภ�ว�ตนั') ก5เพั6 อให้�โลกท�นัสัม�ย ม�รู้สันั�ยม จั�งเก�ดป)ญห้าห้ลายปรู้ะการู้เก� ยวก�บอ�สัรู้ะข้อง” ”

ห้นั�งสั6อพั�มพั' ห้รู้6อแม�แต/ข้/าวสัารู้ข้�อม�ลในัสั6 อมวลช้นัล�กษณะอ6 นัๆ สั/งผลให้�เก�ดคิ2าถามต/าง ๆ ด�งนั�3

-สั6 อมวลช้นัท�องถ� นั ม�ห้รู้6อไม/-ท�ศึทางการู้ถ/ายทอดข้�อม�ลข้/าวสัารู้ เป8นัอย/างไรู้-ปรู้ะช้าช้นัม�สั�ทธ�จัะก2าห้นัดท�ศึทางข้/าวสัารู้ห้รู้6อไม/ ม�สั�ทธ�เล6อกไม/สัรู้.ปว/าการู้เสันัอข้/าวสัารู้ข้องปรู้ะเทศึไทยม�ล�กษณะ เป8นักรู้ะแสัข้/าวสัารู้

ทางเด�ยว คิ6อ-ล�กษณะการู้สั6 อสัารู้ การู้เผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้ข้องสั�งคิมไทย ตาม

ว�ฒนัธรู้รู้มทางการู้เม6อง และสั�งคิมไทย จัะม�ล�กษณะแบบบนัลงล/าง (Top

– Down Communication) จัากเม6องสั�/ช้นับท อย/างเพัลงผ��ให้ญ/ล�ท/อนัห้นั� งรู้�องว/า ทางการู้เข้าสั� งมาว/า “ ”

-เป8นัการู้สั6 อสัารู้ท� ม�ล2าด�บข้�3นั (Hierarchical-Vertical

Communication) เป8นัล�กษณะแนัวด� งเม6 อนั2ามาเปรู้�ยบเท�ยบการู้ต�ดต/อสั6 อสัารู้รู้ะด�บโลก จัะม�ล�กษณะ

เป8นัการู้สั6 อสัารู้จัากผ��ม�อ2านัาจั และม�เคิรู้6 องม6อมากกว/า ม�ว�ทยาการู้เทคิโนัโลย�สั�งกว/า ไปสั�/ผ��ท� ม�ท.กสั� งท.กอย/างนั�อยกว/า จัากปรู้ะเทศึท� พั�ฒนัาแล�วไปสั�/ปรู้ะเทศึท� ก2าล�งพั�ฒนัาห้รู้6อโลกท� สัาม

สั6 อสัารู้มวลช้นัข้องโลกโลกาภ�ว�ตนั' สั/วนัให้ญ/เป8นัล�กษณะด�งนั�31. จัากปรู้ะเทศึให้ญ/สั�/ปรู้ะเทศึเล5ก

54

2. จัากปรู้ะเทศึท� ม�อ2านัาจัและเทคิโนัโลย�สั�งสั�/ปรู้ะเทศึท� ม�เทคิโนัโลย�นั�อยกว/า

3. จัากปรู้ะเทศึท� พั�ฒนัาแล�วสั�/ปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาภายในัปรู้ะเทศึไทยเป8นัล�กษณะด�งนั�31. จัากรู้ะด�บบนัสั�/รู้ะด�บล/าง2. จัากเม6องสั�/ช้นับทนัอกจัากนั�3ย�งม�คิวามไม/เท/าเท�ยมก�นั เรู้�ยกว/า อสัมมาตรู้

(Asymmetry) ในัการู้กรู้ะจัายข้/าวสัารู้นัานัาช้าต� เป8นัการู้กรู้ะจัายข้/าวสัารู้จัากสั2านั�กงานัให้ญ/ๆ ข้องตะว�นัตกไปสั�/ปรู้ะเทศึโลกท� 3 เรู้�ยกว/าจั�กรู้วรู้รู้ด�นั�ยมทางสั6 อมวลช้นั (Media Imperialism) ภาพัล�กษณ'ท� สั2านั�กข้/าวตะว�นัตกเสันัอข้/าวเก� ยวก�บปรู้ะเทศึโลกท� สัามม�กจัะเป8นัไปในัทางคิ/อนัข้�างลบ นั2าเสันัอแต/สั� งเลวรู้�าย เช้/นั ภาพัคิวามยากจันั การู้คิอรู้'รู้�ปช้� นั ย�ดท2าเนั�ยบ ย�ดสันัามบ�นั

ปรู้ะเทศึก2าล�งพั�ฒนัาได�พัยายามรู้วมต�วก�นัเพั6 อสั/งเสัรู้�มการู้แลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึมากข้�3นั เช้6 อว/าการู้แลกเปล� ยนัข้/าวสัารู้จัะท2าให้�เก�ดคิวามเข้�าใจัท� ด�ต/อก�นั จั�ดต�3งสั2านั�กข้/าวภ�ม�ภาคิจั�ดจั2าห้นั/าย บรู้�การู้ข้/าวสัารู้ในักล./มปรู้ะเทศึโลกท� 3 ให้�มากข้�3นั ป)จัจั.บ�นัม�คิวามพัยายามท� จัะเปล� ยนัรู้�ปแบบข้องการู้สั6 อสัารู้และเผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้เพั6 อให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาท� แท�จัรู้�งคิ6อการู้สัรู้�างกรู้ะบวนัการู้สั6 อสัารู้และการู้เผยแพัรู้/ข้/าวสัารู้ เป8นัแบบจัากล/างข้�3นับนั (Bottom – Up Communication) ห้รู้6อแบบแนัวนัอนั (Horizontal) และการู้สั6 อสัารู้แพัรู้/ข้/าวสัารู้แบบม�สั/วนัรู้/วม (Participatory Communication) การู้สั6 อสัารู้แบบทางเล6อกอ6 นัๆ (Alternative Communication) อาจัเป8นัแบบสั6 อสัารู้สัองทาง (Two

Way Communication) ท� ผ��สั/งสัารู้และรู้�บสัารู้สัามารู้ถตอบโต�ก�นัได� (Interactive Communication)

การู้สั6 อสัารู้ป)จัจั.บ�นัเป8นัไปอย/างรู้วดเรู้5ว กว�างข้วาง ใกล�ช้�ดก�นัท� วโลก นัอกจัากจัะเป8นัการู้คิรู้อบง2าก�นัซึ่� งเป8นัสั� งท� ห้ล�กเล� ยงไม/ได� แต/ม�สั� งท� ด�กว/าคิ6อช้/วยเห้ล6อซึ่� งก�นัและก�นัสัามารู้ถลดคิวามแตกต/างในัห้ลายๆด�านั เช้/นั เช้63อ

55

ช้าต� ภาษา คิ/านั�ยม ศึาสันัา คิวามเช้6 อ ท�ศึนัคิต� อ.ดมการู้ณ' รู้ะบบการู้เม6อง รู้ะบบเศึรู้ษฐก�จั รู้ะบบสั�งคิม รู้ะบบการู้ศึ�กษา รู้ะบบว�ฒนัธรู้รู้ม และอ6 นั ๆ ท�3งย�งอาจัลดคิวามข้�ดแย�งข้องมวลมนั.ษย'ได�ในัท.กรู้ะด�บท�3งรู้ะด�บโลกสัากล รู้ะด�บภ�ม�ภาคิ รู้ะด�บรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ รู้ะด�บท�องถ� นั รู้ะด�บกล./ม จันัถ�งรู้ะด�บบ.คิคิล เพั� มการู้เรู้�ยนัรู้� �จัากก�นัและก�นั สัรู้�างคิวามเข้�าใจัซึ่� งก�นัและก�นัมากข้�3นั สัรู้�างคิวามสันัใจัต/อก�นัและก�นั และอาจัช้/วยสัรู้�างคิวามรู้/วมม6อก�นัอย/างแข้5งข้�นัได�ในัท.ก ๆ ด�านัซึ่� งจั2าเป8นัต�องม�การู้รู้/วมม6อก�นัในัห้ม�/มวลมนั.ษย'

สิ�ที่ธ�ร�บ่ร�!ข้องประชุาชุนห้ล�กปฏ�ญญาสัากล ว/าด�วยสั�ทธ�มนั.ษยช้นั รู้ะบ.ไว�ว/า “ท.กคินัม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพั ในัการู้คิ�ด และการู้แสัดงออก สั�ทธ�นั�3ย�งรู้วมถ�ง

คิวามย�ดม� นัก�บคิวามคิ�ดข้องตนัเอง โดยปรู้าศึจัากการู้แทรู้กแซึ่ง และสัามารู้ถเสัาะห้า รู้�บและสั/งข้/าวสัารู้ และแสัดงคิวามคิ�ดผ/านัสั6 อต/าง ๆ โดยไม/ม�การู้จั2าก�ดเข้ตแดนัใด ” (ปฏ�ญญาสัากลว/าด�วยสั�ทธ�มนั.ษยช้นั คิ.ศึ.

1948 ข้�อ 19)

รู้�ฐธรู้รู้มนั�ญ พั.ศึ.2550 ให้�เสัรู้�ภาพัก�บสั6 อมวลช้นัมากข้�3นั การู้ปFดโรู้งพั�มพั' ปFดสัถานั�ว�ทย.โทรู้ท�ศึนั'ท2าไม/ได�เว�นัแต/จัะม�คิ2าสั� งศึาล ห้�ามรู้�ฐให้�เง�นัอ.ดห้นั.นัสั6 อ ห้�ามนั�กการู้เม6องเป8นัเจั�าข้องก�จัการู้สั6 อมวลช้นั

กฎีห้มายอ6 นั ๆ ท� เก� ยวข้�อง เช้/นั-พัรู้ะรู้าช้บ�ญญ�ต�เก� ยวก�บการู้เปFดเผยข้�อม�ลข้องทางรู้าช้การู้-พั.รู้.บ.คิล6 นัว�ทย.โทรู้ท�ศึนั'ข้องปวงช้นั -พั.รู้.บ.ว/าด�วยการู้จั�ดสัรู้รู้คิล6 นัคิวามถ� ว�ทย.โทรู้ท�ศึนั' เพั6 อปรู้ะโยช้นั'

สั�งสั.ดข้องช้าต�และปวงช้นั ข้�อสัรู้.ปงานัว�จั�ยสั6 อสัารู้มวลช้นัข้องไทย พับว/า1. ปรู้ะช้าช้นัรู้�บข้/าวสัารู้มากข้�3นั แต/ไม/ม�สั�ทธ�เสัรู้�ภาพัทางข้/าวสัารู้เต5มท� 2. ละเลยการู้แสัวงห้าและถ/ายทอดข้/าวสัารู้3. ให้�คิวามสั2าคิ�ญก�บสั�ทธ�ในัการู้รู้�บข้/าวสัารู้อย/างมาก4. ข้าดการู้กล� นักรู้อง ไม/ม�การู้ไตรู้/ตรู้องให้�รู้อบคิรู้อบ ฟั)งข้/าวว/า

อย/างไรู้ก5เช้6 อตามนั�3นั

56

5. เก�ดการู้มองในัแง/ม.มเด�ยว 6. บางคิรู้�3งเก�ดการู้บ�ดเบ6อนัป)ญห้า ห้รู้6อบ�ดเบ6อนัข้/าวสัารู้จัร�ยธรรมหร/อจัรรยาบ่รรณข้องหน�งสิ/อพิ�มพิ� พั�จัารู้ณาจัาก 6.การู้ใช้�ว�ช้าช้�พัห้าผลปรู้ะโยช้นั'ทรู้�พัย'สั�นัเง�นัทองโดยไม/สั.จัรู้�ต7.การู้ใช้�คิ2าแสัลง คิ2าห้ยาบ8.การู้บ�ดเบ6อนัข้�อเท5จัจัรู้�ง9.การู้รู้�บใช้�ผ��ม�อ2านัาจั10. คิวามรู้�บผ�ดช้อบต/อสั�งคิม กล�าเปFดเผยข้/าวการพิ�ฒนาในบ่ร�บ่ที่ระหวั างประเที่ศป)จัจั.บ�นัปรู้ะเทศึไทยไม/ได�อย�/คินัเด�ยวในัโลกต�องสั�มพั�นัธ'ก�บปรู้ะเทศึอ6 นั

อย�/ตลอดเวลา การู้พั�ฒนัาไม/ใช้/เรู้6 องข้องปรู้ะเทศึไทยอย/างเด�ยว นัานัาอารู้ยปรู้ะเทศึก5สันัใจัเรู้6 องนั�3ด�วย เช้/นั เศึรู้ษฐก�จัรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ การู้เม6องรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ โดยเฉุพัาะการู้พั�จัารู้ณาคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึเห้นั6อ ใต� – (ปรู้ะเทศึเห้นั6อรู้2 ารู้วย ปรู้ะเทศึใต�ยากจันั) โดยคิณะกรู้รู้มการู้

สัห้ปรู้ะช้าช้าต� ท� เรู้�ยกว/า “The Brandt Report” ม� Willy Brandt

เป8นัปรู้ะธานักรู้รู้มการู้ (อด�ตนัายกรู้�ฐมนัตรู้�เยอรู้ม�นั) สัรู้.ปสัารู้ะสั2าคิ�ญได�ว/า ปรู้ะเทศึรู้วยและยากจันัต�องรู้/วมม6อก�นัแก�ป)ญห้าต/าง ๆ ข้องโลกเพั6 ออนัาคิตรู้/วมก�นั (Common Future) ไม/เช้/นันั�3นัแล�วท�3งคินัรู้วยและคินัจันัก5จัะอย�/ไม/ได�

ทฤษฎี�ท� สั2าคิ�ญท� อธ�บายคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึเห้นั6อ - ใต�คิ6อทฤษฎี�พั� งพั�งด�านัเด�ยว (Dependency Theory) อ�นัเป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันั คินัเด6อดรู้�อนัพั�ดถ�งปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลาง (Center/Core) ห้รู้6อปรู้ะเทศึเห้นั6อ และปรู้ะเทศึรู้อบนัอก (Periphery) ห้รู้6อปรู้ะเทศึใต� ซึ่� งปรู้ะเทศึศึ�นัย'กลางได�ปรู้ะโยช้นั'มากกว/าปรู้ะเทศึรู้อบนัอก นัอกจัากนั�3นัปรู้ะเทศึรู้อบนัอกอย/างปรู้ะเทศึไทยย�งม�ศึ�นัย'กลางอย�/ภายในัปรู้ะเทศึด�อยพั�ฒนัาเอง (กรู้.งเทพัฯ) เป8นัต�วแทนัเก5บผลปรู้ะโยช้นั' (จัากท�องถ� นั) สั/งไปย�งศึ�นัย'กลางข้องโลก ท.กปรู้ะเทศึก5เป8นัแบบนั�3 ท2าให้�ปรู้ะเทศึท� อ/อนัแอกว/า

57

ต�องเผช้�ญก�บสัภาวะท� เรู้�ยกว/า ย� งคิ�าข้าย ย� งพั�ฒนัา ย� งเปFดการู้คิ�าเสัรู้� ย� ง“

ม�การู้สั6 อสัารู้ไรู้�พัรู้มแดนัก5ย� งยากจันั ”

ต�วอย/างนั�กว�ช้าการู้แนัวนั�3 คิ6อ Andre Gunder Frank, James Dietz, Fernando Henrique Cardoso, Theotonil Dos Santos เป8นัต�นั สั/วนัให้ญ/เป8นัช้าวละต�นัอเมรู้�กา ต/อมาพั�ฒนัาเป8นัทฤษฎี�รู้ะบบโลก (World System Theory) อย/างไรู้ก5ตามย�งม�ผ��พั�จัารู้ณาคิวามสั�มพั�นัธ'รู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึในัเช้�งอ6 นั ๆ เช้/นั กล/าวถ�ง คิวามสั�มพั�นัธ'เช้�งพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นั (Interdependency Theory) เพั6 อโต�ตอบทฤษฎี� Dependency Theory คินัรู้วยจัะบอกว/าตนัเองก5ต�องพั� งพัาคินัจันั ถ�าไม/ม�คินัจันัคินัรู้วยก5อย�/ไม/ได�เช้/นัเด�ยวก�นั เป8นัทฤษฎี�ข้องคินัรู้วยท� พัยายามปลอบใจัคินัจันัในัข้ณะท� Dependency Theory เป8นัทฤษฎี�ข้องคินัจันัท� ต�องการู้เปล� ยนัแปลงสัภาวะท� เป8นัอย�/

Interdependency Theory อ�างถ�งการู้เปล� ยนัแปลง (Change) ท� รู้วดเรู้5วและเป8นัพัลว�ต คิวามก�าวห้นั�าก5รู้วดเรู้5วซึ่� งเป8นัพัลว�ตเช้/นัก�นั ได�แก/ คิวามก�าวห้นั�าทางเทคิโนัโลย� นัว�ตกรู้รู้มห้ลาย ๆ ด�านัในัเวลาเด�ยวก�นั เช้/นั พัล�งงานั โทรู้ท�ศึนั' โทรู้ศึ�พัท' คิอมพั�วเตอรู้' ดาวเท�ยม เลเซึ่อรู้' ฯลฯ เป8นัเทคิโนัโลย�ท� ใคิรู้ ๆ ก5อยากได� นั2าไปสั�/ปฏ�สั�มพั�นัธ'ท� เพั� มมากข้�3นั ท�3งการู้สัะสัมท.นั การู้ท2าธ.รู้ก�จัข้�ามช้าต� การู้เคิล6 อนัย�ายท.นั แรู้งงานั และเทคิโนัโลย�ต/างๆ เก� ยวพั�นัก�นัอย/างซึ่�บซึ่�อนั จันัเป8นัเรู้6 องท� ต�องพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นัอย/างแนั/นัแฟัHนั ตามแนัวทฤษฎี� Interdependency

Theory และทฤษฎี� Globalization สัองทฤษฎี�นั�3จัะสั/งเสัรู้�มก�นัโดยได�กล/าวถ�งคิวามสั2าคิ�ญข้อง

1. ว�ทยาการู้คิวามรู้� �ข้องโลกเพั� มมากข้�3นั ท.กปรู้ะเทศึปรู้ารู้ถนัาอยากม� อยากเป8นัอยากท�นัสัม�ย ไม/อยากตกรู้ถไฟั ท2าให้�ท.กปรู้ะเทศึต�องอย�/รู้ /วมก�นัพั� งพัาอาศึ�ยซึ่� งก�นัและก�นัและเป8นัโลกาภ�ว�ตนั'

2. สังคิรู้ามเย5นัสั�3นัสั.ดลงแล�ว ไม/ม�สั� งใดมาข้�ดก�3นัคิวามสั�มพั�นัธ'ข้องคินัได�

58

3. ป)ญห้าให้ม/ ๆ ในัโลกซึ่� งแต/ละปรู้ะเทศึไม/สัามารู้ถเผช้�ญห้รู้6อแต/ละปรู้ะเทศึไม/สัามารู้ถแก�ป)ญห้าต/าง ๆ ได�โดยล2าพั�งจั2าเป8นัต�องพั� งพัาอาศึ�ยก�นั เช้/นั สั�นัาม� ไข้�ห้ว�ดนัก ซึ่ารู้'สั ไข้�ห้ว�ด 2009

4. นัอกจัากนั�3นัย�งม�การู้กรู้ะจัายอ2านัาจัในัโลกมากข้�3นั (Decentralization) นัอกจัากสัห้รู้�ฐฯ แล�วย�งม�ข้� 3วอ2านัาจัอ6 นั เช้/นั EU

จั�นั ญ� ป.Kนั รู้�สัเซึ่�ย ฯลฯ ต/างคินัต/างให้ญ/ต/างเป8นัอ�สัรู้ะ เพั6 อผลปรู้ะโยช้นั'ข้องแต/ละปรู้ะเทศึจั�งต�องรู้/วมม6อก�นัเพั6 อผลปรู้ะโยช้นั'รู้/วมก�นั

ปรู้ะเด5นัเห้ล/านั�3เป8แรู้งผล�กให้�ปรู้ะเทศึท�3งห้ลายในัโลกต�องห้�นัเข้�าห้าก�นั พั� งพัาอาศึ�ยก�นัเป8นัไปตามแนัวคิ�ดทฤษฎี� แต/การู้ท� ต�องมาม�ปฏ�สั�มพั�นัธ'ก�นัมากข้�3นันั�3บางคิรู้�3งก5เก�ดป)ญห้าท� อาจันั2าไปสั�/คิวามข้�ดแย�งก�นัโดยเฉุพัาะเม6 อผลปรู้ะโยช้นั'แห้/งช้าต�ถ�กนั2าข้�3นัมาพั�จัารู้ณาก/อนัเรู้6 องอ6 นั ๆ

แนวัค�ดการพิ�ฒนาข้องสิหประชุาชุาต�รู้ายงานัข้องสัห้ปรู้ะช้าช้าต� ม�การู้เสันัอกลย.ทธ'ในัการู้พั�ฒนัาคินั โดย

คิณะข้อง Keith Griffin and John Knight เสันัอเรู้6 อง Human Development and The International Development Strategy for The 1990s ม�เนั63อห้าสัารู้ะด�งนั�3 (4 ข้�อ 3 ปรู้ะเด5นั ต�องจั2าให้�ได�โดยไม/ต�องท/อง)

5.คิวามจั2าเป8นัท� ต�องเรู้/งคิวามเจัรู้�ญเต�บโตโดยเฉุพัาะสั/วนัข้องโลกท� สัามท� ปรู้ะสับคิวามท.กข้'ยาก

6.ให้�คิวามสั2าคิ�ญต/อการู้พั�ฒนัาทรู้�พัยากรู้มนั.ษย' (บางคินัเถ�ยงว/าไม/คิวรู้นั2ามนั.ษย'ไปเท�ยบก�บทรู้�พัยากรู้ อยากให้�พั�ฒนัามนั.ษย'เพัรู้าะมนั.ษย'ม�คิ/ามากกว/าทรู้�พัยากรู้อ6 นั ๆ)

7.ม./งต/อสั��โดยตรู้งก�บคิวามยากจันั โดยเฉุพัาะการู้ลดจั2านัวนัผ��ท� เด6อดรู้�อนั จัากคิวามยากจันัอย/างฉุ.กเฉุ�นั

8.ให้�คิวามสันัใจัต/อป)ญห้าสั� งแวดล�อม และการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั ในัภาวะท� โลกต�องเผช้�ญก�นัในัสัภาวะสั� งแวดล�อมท� ถ�กท2าลาย

ท�3ง 4 ข้�อสัรู้.ปคิ2าศึ�กด�Mสั�ทธ�Mได�สัามคิ2าคิ6อ แก�ป)ญห้าคิวามยากจันั พั�ฒนัาคินั ด�แลสั� งแวดล�อมให้�เก�ดการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั เป8นัย.ทธศึาสัตรู้'ท� นัานัา

59

ปรู้ะเทศึเข้าท2าก�นั ถ�าปรู้ะเทศึไทยท2าด�วยก5ถ6อว/าม�การู้พั�ฒนัาท� สัอดคิล�องก�บนัานัาอารู้ยปรู้ะเทศึ

แนวัควัามค�ดข้องการพิ�ฒนาสิหประชุาชุาต� เก��ยวัก�บ่การพิ�ฒนาที่��ย��งย/น ( Sustainable Development)

คิ.ศึ. 1972 ม�การู้ปรู้ะช้.ม United Nations Conference on

The Human Environment ผ��นั2าปรู้ะเทศึต/าง ๆ มาปรู้ะช้.มก�นัเรู้6 องสั� งแวดล�อมโลก เพั6 อให้�เห้5นัถ�งการู้กรู้ะท2าข้องมนั.ษย' ท� กรู้.งสัต5อกโฮล'ม 20 ป>ต/อมาม�การู้ปรู้ะช้.ม United Nations Conference on

Environment And Development ปรู้ะช้.มท� Rio Do Janeiro

ปรู้ะเทศึบรู้าซึ่�ล ซึ่� งเป8นัการู้ปรู้ะช้.มคิรู้�3งท� 3-4 เด6อนัม�ถ.นัายนั 1992 ม�ผ��เข้�ารู้/วมปรู้ะช้.มห้ลายรู้�อยคินั เป8นัผ��นั2าข้องแต/ละปรู้ะเทศึเสั�ยสั/วนัให้ญ/ (สัมเด5จัพัรู้ะเจั�าล�กเธอเจั�าฟัHาจั.ฬาภรู้ณ'ฯ เสัด5จัด�วย) ม�ข้�อตกลงห้ลายปรู้ะการู้ปรู้ะกอบด�วย

1. อนั.สั�ญญาว/าด�วยการู้เปล� ยนัแปลงข้องภ�ม�อากาศึ ป)จัจั.บ�นัม�ปรู้ากฏการู้ณ'ท� รู้.นัแรู้งห้ลายอย/าง เช้/นั ปรู้ากฏการู้ณ'เอล นั�โญ/, ลา นั�ญ/า

2. อนั.สั�ญญาว/าด�วยคิวามห้ลากห้ลายทางช้�วภาพั (Biodiversity)

ไม/ต�ดต/อพั�นัธ.กรู้รู้มจันัพั6ช้แต/ละช้นั�ดเห้ล6อเพั�ยงพั�นัธ.'เด�ยว 3. เอกสัารู้การู้จั�ดการู้อนั.รู้�กษ'ปKาไม� 4. The Declaration on Environment and Development เป8นัคิ2าปรู้ะกาศึให้�อนั.รู้�กษ'สั� งแวดล�อม 5. Agenda 21 เป8นัแผนัแม/บทเพั6 อการู้พั�ฒนัาอย/างย� งย6นั ไปตลอดศึตวรู้รู้ษท� 21 เก�ดข้�3นัในัป> 1992 ท.กปรู้ะเทศึต�องปรู้�บแผนัตาม Agenda 21 กล/าวถ�งก�จักรู้รู้มการู้ด�แลโลกในัช้/วง 100 ป> ปรู้ะเทศึต/าง ๆ นั2าไปข้ยายเป8นัแผนัการู้สั� งแวดล�อมสั2าห้รู้�บปรู้ะเทศึตนัเอง

คิ.ศึ. 1997 ม�การู้ปรู้ะช้.มต�ดตามผลท� เก�ยวโต ปรู้ะกาศึ Protocol

on Greenhouse Gases การู้ปรู้ะช้.มปFดท�ายศึตวรู้รู้ษเก�ดข้�3นัท� นั�วยอรู้'กข้อให้�ปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยเสันัอช้.ดคิวาม ช้/วยเห้ล6อต/อปรู้ะเทศึยากจันัให้�เป8นัรู้�ปธรู้รู้ม ท2าให้�ม�การู้ปรู้ะช้.มต/อเม6 อเด6อนัพัฤศึจั�กายนั คิ.ศึ. 2001 ท� โดฮา

60

ปรู้ะเทศึกาตารู้' ล�วนัแล�วแต/พั�ดถ�งป)ญห้าข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วยและยากจันัและ ป)ญห้าสั� งแวดล�อม การู้ปรู้ะช้.มท.กคิรู้�3งพั�ดเรู้6 องเด�ยวก�นัคิ6อท2าให้�ช้/องว/างรู้ะห้ว/างคินัจันัก�บคินัรู้วยลดลง ท2าให้�สั� งแวดล�อมโลกด�ข้�3นั เปFดโอกาสัให้�ปรู้ะเทศึยากจันัได�เข้�าถ�งตลาดข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วย ข้อให้�พั�จัารู้ณาให้ม/ถ�งการู้ให้�เง�นัสันั�บสันั.นัการู้เกษตรู้ข้องปรู้ะเทศึรู้2 ารู้วย

ก�นัยายนั คิ.ศึ.2002 ปรู้ะช้.มท� โจัฮ�นัเนัสัเบ�รู้'ก แอฟัรู้�กาใต� ต�ดตามผลการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั ก2าห้นัดเปHาห้มายห้ลายปรู้ะการู้ เช้/นั ต/อสั��คิวามยากจันั ยกรู้ะด�บการู้ด�แลรู้�กษาสั� งแวดล�อมให้�บรู้รู้ล.เปHาห้มายในัป> 2015 ว/าการู้ปล/อยคิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'จัะลดลงอย/างนั�อย 5% แต/มห้าอ2านัาจัม�กใช้�ว�ธ�ซึ่63อ Carbon Credit คิ6อซึ่63อพั63นัท� ปล�กต�นัไม�ในัปรู้ะเทศึอ6 นัเพั6 อท� ปรู้ะเทศึตนัจัะสัามารู้ถท2าอ.ตสัาห้กรู้รู้มปล/อยกDาซึ่คิารู้'บอนัไดออกไซึ่ด'ได�เท/าก�บปรู้�มาณการู้ด�ดซึ่�บคิารู้'บอนัฯ ในัปรู้ะเทศึท� ตนัไปซึ่63อเคิรู้ด�ตเอาไว�

แผนพิ�ฒนา An Agenda For Development (แผนปฏิ�บ่�ต�การพิ�ฒนา) ข้องบ่ร�โที่รสิ บ่ร�โที่รสิ กาล� อด�ตเลข้าธ�การสิหประชุาชุาต� ปรู้ะกอบด�วย (ต�องจั2าให้�ได�โดยไม/ต�องท/อง)

1. Peace as The Foundation of The Development สั�นัต�ภาพัเป8นัพั63นัฐานัข้องการู้พั�ฒนัา ถ�าม�แต/การู้รู้บก�นัฆ่/าก�นัย/อมไม/ม�การู้พั�ฒนัา

2. The Economy as The Engine of Progress เศึรู้ษฐก�จัเป8นัจั�กรู้กลข้องคิวามก�าวห้นั�า เศึรู้ษฐก�จัเป8นัเง6 อนัไข้จั2าเป8นัต/อการู้พั�ฒนัาแต/ไม/ใช้/เง6 อนัไข้ท� เพั�ยงพัอ

3. The Environment as a Basis for Sustainability สั� งแวดล�อมเป8นัพั63นัฐานัข้องการู้พั�ฒนัาท� ย� งย6นั

4. Justice as Pillar of Society คิวามย.ต�ธรู้รู้มคิ6อเสัาห้ล�กข้องสั�งคิม

5. Democracy as Good Governance ปรู้ะช้าธ�ปไตยนั/าจัะเป8นัการู้ปกคิรู้องท� ด�

61

(5 ข้�อข้องบรู้�โทรู้สัและ 4 ข้�อข้องสัห้ปรู้ะช้าช้าต�คิ6อห้�วใจัข้องการู้พั�ฒนัาในับรู้�บทรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึ ข้�อสัอบออกในัสั/วนันั�3 อาจัารู้ย'จัะถามว/าการู้พั�ฒนัาในับรู้�บทรู้ะห้ว/างปรู้ะเทศึม�อะไรู้บ�าง ใช้�ได�ก�บสั�งคิมไทยห้รู้6อไม/)

ช้/วงท�ายเป8นัการู้นั2าเสันัอข้องนั�กศึ�กษา เรู้6 องการู้พั�ฒนัาช้.มช้นัข้องนั�กศึ�กษาเอง และ(Quiz

*********************************************

62