Дагаврын аргаар нэр үг бүтэх

Б. Үйл язгуур үндсээс нэр үг бүтэх

1. Жинхэнэ нэр бүтэх

-л : санал, бодол, нэгдэл, энэрэл

-лага/ -лэгэ, -лого, -лөгө/ -лга/ -лгэ, -лго, -лгө/ гарлага, орлого, мэдлэг, өрлөг, барилга, зорилго

-лт: ялалт, ололт, уулзалт, эрэлт

-аа/-ээ, -оо, -өө/, -аан / -ээн, -оон, -өөн/ идээ, ачаа, баглаа, тулалдаан, барилдаан, шуугиан

-уур/ -үүр/, -уул/-үүл/ хадуур, дэвүүр, бариул, соруул

-аар/ -ээр, -оор, -өөр/ үдээр, хазаар, тэвчээр, хавчаар

-аас/ -ээс, -оос, -өөс/ бичээс, оёос, үдээс, нугалаас, хаваас, нөхөөс

-с: шүүс, хөөс, шээс, дарс

-г: бичиг, зураг, будаг, зориг, гуниг

-аач/ -ээч, -ооч, -өөч/ зураач, манаач, бичээч, харваач, сонжооч

-гч: уншигч, сонсогч, сурагч, удирдагч

-вар/ -вэр, -вор, -вөр/, -бар/ -бэр, -бор, -бөр/ чадвар, үйлдвэр, олдвор, салбар, сийлбэр, төлбөр

-ц: сууц, орц, буц, нөөц

-мж: үзэмж оромж, санамж, тусламж

-мт: дарамт, боомт, баримт

-ш: идэш, ууш, тохош, булш

-хуун/-хүүн/ шатахуун, ухагдахуун, бүтээгдэхүүн, үйлдэхүүн

-мал/ -мэл, -мол, -мөл/ баримал, наамал, гуумал, хөөмөл, нэхмэл

-лан/-лэн, -лон, -лөн/ хадлан, зуслан, баясгалан, өлсгөлөн

-вч: бүрхэвч, холхивч, баривч

-мшиг: аймшиг, гутамшиг, гайхамшиг

2. Тэмдэг нэр бүтэх

-уу/-үү/ , -ууд/-үүд/ яду, хатуу, хөлдүү, зөрүүд, гажуу, баярхуу, биерхүү

-уун /-үүн/ хөшүүн, халуун, өрнүүн, аргуун

-н: дүүрэн, доголон, салан

-нга/-нгэ, -нги, -нгө/ байнга, тогтонги, зогсонги, суунга

-нгуй/-нгүй/ давшингуй, хураангуй, үсрэнгүй, дэлгэрэнгүй

-г: махлаг, хүчирхэг, бүрхэг, цэлмэг, цэнгэг, эрхэмсэг

-маг/-мэг, -мог, -мөг/ чадмаг, сурмаг, цочмог, хуурмаг

-мхай/-хай, -мхий, -мтгай, -мгай, -мгий/ харимхай, түрэмгий, аймхай, тодорхой, сурамгай, үрэмтгий, бултамхай

-нхай/-нхий/: туранхай, эцэнхий, татанхай, цооронхой

-аа/ -ээ, -оо, -өө/ гуншаа, нуршаа, үглээ, босоо, хэвтээ

-мал/ -мэл, -мол, -мөл/ зурмал, будмал, сонгомол тогтмол, түгээмэл

В. Идэвхгүй язгуураас нэр үг бүтэх

1. Жинхэнэ нэр бүтэх

-н: овон, товон-на/-нэ, -но, -нө/ гуна, дөнө-аа/ -ээ, -оо, -өө/ овоо, гүвээ, цагаа, улаа

2. Тэмдэг нэр бүтэх-гар/-гэр, -гор, -гөр/ гэдгэр, гялгар, овгор, бандгар, дэлдгэр-р: хялар, солир, долир-гай /-гий/: хазгай, хэлтгий, хавтгай, гонзгой, гуржгай-н: дэлдэн, шодон, годон-с: хагас, хугас, хос

3. Орон цагийн нэр -ш/-гш/ : дээш, доош, хойш, нааш, цааш, гадагш, дотогш-р: дээр, доор, дотор, гадар-на/-нэ, -но, -нө/ наана, цаана, хойно, өмнө, дтоно, гадна-уур/-үүр/ гадуур, дотуур, урдуур, цаагуур, наагуур, хойгуур-д: наад, цаад, дээд, доод, урд, хойд, дэргэд, дунд

Дагаврын аргаар үйл үг бүтэх

А. Үйл язгуур, үндсээс үйл үг бүтэх

1. Тусах үйл үг бүтэх

-уул/-үүл/ үзүүл, яриул, бодуул, явуул, хөгжүүл, гялалзуул

-лга/-лгэ, -лго, -лгө/ заалга, хийлгэ, хөөлгө, байлга, суулга, гүйлгэ

-га/-гэ, -го, -гө/: сурга, олго, сонсго, бэлтгэ, гарга, салга, урсга, бататга

-аа/-ээ, -оо, -өө/ бүтээ, шатаа, хатаа, бэртээ, зохио

-лц: ярилц, хэлэлц, үзэлц, тохиролц, суралц

-л: нухал, базал, барил, цацал, дэвсэл, залгил, татал

2. Эс тусах үйл үг бүтэх

-гд /-д, -т/: бодогд, үзэгд, харагд, солигд, хөөгд, асуугд, тавигд, олд, дийлд,

хүрт

-лд: барилд ,булаалд, зодолд, тэмцэлд, гүйлд, инээлд, хөгжилд

-р: засар, эдвэр, хамар, түгжир, төвлөр, цайр, унтар, цуглар

Б. Нэр язгуур, үндсээс үйл үг бүтэх

1. Тусах үйл үг бүтэх

-ла/ -лэ, -ло, -лө/, -на/ -нэ, *-но, -нө/ : савла, ишил, орло, хөлсөл, ногтол,

тоол, эмнэ, дамна, гамна, шагна, дүгнэ, загна

-д : жолоод, сэрээд, хүрзэд, хүзүүд, сугад, өсгийд

-чил: үрчил, загварчил, загасчил, өөрчил, айлчил, хөнгөвчил

-шаа/-шээ, -шоо, -шөө/ төвөгшөө, бэрхшээ, зүрхшээ, тээршээ, буруушаа,

муушаа, сайшаа

2. Эс тусах үйл үг бүтэх

-р /-л/: тодор, сулар, томор, уяр, шарла, харла, борло

-д/-с/: багад, багас, томд, томс, нарийд, нарийс, олд, цөөд

-ж: үрж, төлж, чулууж, хөрсөж, бэхэж, батаж

-ш: суурьш, занш, хэвш, бороош, уурш, аянш

-рх/-лх/: ихэрх, бахарх, таларх, үерх, бяралх, дээрэлх

-т: цант, мөст, гэмт, цуурайт, бууралт, өрөмт

-с: махас, хужирс, ундаас, хоолс, өөриймс, ханьс