جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

47
: وان ن ع هان ج ده ن ي ا و صات خ ش م هاي مان ساز گام ش( ي* پ راي ب ه ي ازا دز دزس: ل ن ل ح ت ازي ت ف ز و ت ير ب مد ع ب ا ن م ي ن سا ن ا

Upload: api-3761943

Post on 27-Jul-2015

247 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

مروري است بر جهت گيري‌هايي كه بايد سازمانهاي امروز براي دوام در آينده داشته باشند. اين مطلب را به عنوان پروژه درسي در كلاس مديريت منابع انساني ارايه كرده‌ام. در صورت نياز، مي توانم فايل پاورپوينت آن را هم در اختيارتان بگذارم

TRANSCRIPT

Page 1: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

عنوان:

و آينده جهان

مشخصات سازمان هايپيشــــــگام

درس: در ارايه برايانساني منابع مديريت و رفتاري تحليل

استاد:نوري سيامك دكتر

گردآوري:مستوفي مرتضي

1384 زمستان

Page 2: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

فهرست

مقدمه................................................................................

...............................................................................2

تحوالت اول: شناخت بخش

جهاني.................................................................................

..........................4

تحوالت و امروز دوم: سازمان هاي بخش

جهاني.................................................................................

.11

تحول اثر در سازمان ها سوم: تحول بخش

دنيا....................................................................................

.15

نتيجه گيري...........................................................................

.......................................................................28

منابع..................................................................................

............................................................................30

2

Page 3: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

مقـــدمه

اند. كرده دگرگون اساس از را كار و كسب دنياي ،جديد هاي فناوري

اقتصاد نيروهاي توانمندترين در شتابان رشد ايجاد با ها فناوري اين

ها سازمان الينفك جزء به محاسبه، قدرت و مجازي فضاي يعني ؛جهان

هاي چالش ،ها فناوري همين ديگر، سوي اند. از شده تبديل دنيا تمام در

اند. داده قرار سازمانها تمامي روي پيش ديگري شديد

موج هاي نوآوري دوران به ورود و يكم و بيست قرن اوايل در ما

را انسان وجود ابعاد تمامي كه شد خواهيم رو روبه شرايطي با ،سوم

اين كه اند عقيده اين بر نظران دهد. صاحب مي قرار تاثير تحت عميقا

تاريخ در گذار يدوره ترين اساسي بالقوه طور به فناوري گذار يدوره

شود. به مي صنعتي و كشاورزي هاي دوره جانشين كه ،است بشر

شد. خواهد مواجه تري بنيادي تغييرات با گذار اين در بشر ديگر، عبارت

مستقيم طور به اخير هاي سال در ما خانوادگي زندگي و كار محيط

تيلوري ماهيت كه گونه همان است. شده اساسي اتتغيير دستخوش

كرده تغيير بازگشتي غيرقابل طور به«كار» مفهوم حتي و ها سازمان

خواهند آينده در تري بنيادي تغييرات درآمد پيش نيز تغييرات اين است،

[1]بود.

سال بيست در شناسيم مي اكنون ما كه هايي سازمان تمامي تقريبا

يشد. تجزيه خواهند دگرگون اساس از يا و داشت نخواهند وجود آينده

وييگپيش قابل غير طور به و زياد دفعات به آنها رفتن بين از و ها سازمان

ساالر ديوان بزرگ هاي سازمان ميان در ادغام جنون يافت. خواهد ادامه

3

Page 4: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

صورتي به كنند، پيدا سازگاري سوم موج اقتصاد با نتوانند كه دوم موج

خواهد آشوب به و شد خواهد شتابان ،تغيير يابد. آهنگ مي ادامه امان بي

[1.]انجاميد

چاره ي خود بقاي براي سازمان ها كه مي شود مالحظه ترتيب به اين

بر جهاني سريع تحوالت يبالقوه اثر يدرباره اين كه جز ندارند ديگري

بايد سازمان ها تغيير برايكنند. چاره انديشي ،آينده در كسب وكار دنياي

سطوح در را تغيير دغدغه سپس و شناخت را جهان تحوالت ابتدا

چاره انديشي و جهاني تحوالت شناختآورد. بوجود سازمان مختلف

به گونه اي دارد؛ ريشه نيز مسلمانان ما مذهبي باورهاي در آنها درمورد

شده مساله اين بر زيادي تاكيدات معصومين سيره ي و گفتار در كه

كه مي كنيم بسنده اسالم گرامي پيامبر از گفتاري به اينجا است. در

مي فرمايند:

پند دنيا دگرگوني و تحوالت از كه است كسي مردم غافل ترين»

«نگيرد.

جهاني تحوالت شناخت

4

اول بخش

Page 5: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

- مقدمه1-1

آينده، در بقا براي سازما ها كه ندارد وجود ترديدي هيچ جاي

مهم، اين براي گام كنند. اولين تغيير دنيا تحوالت با همگام مي باسيت

مروري ضمن مي شود تالش بخش اين دنياست. در تحوالت شناخت

اين روند تاريخ، طول در جهاني مولفه هاي تغييرات روند بر كلي

از تصويري درنهايت بتوان تا شود بررسي حاضر عصر در تغييرات

نمود. ارايه آينده تغييرات

بشر تاريخ طول در اساسي - تغييرات1-2

از ” “موج عنوان تحت كه بشر تاريخ طول در اساسي تغييرات

[2]نمود. بندي تقسيم موج يا دوره سه به مي توان را مي شود ياد آنها

كشاورزي اول: عصر موج- 1-2-1

n كه است بوده آتش بشر اختراع اولين سال ميليون چهار تقريبا

موفق بشر ،بعد سال2500شد. شناخته مسيح حضرت ميالد از قبل

بدوي از نشان اختراع دو بين ي فاصلهكند. اختراع " راابزار" كه شد

تمدن و رشد تناوب به جديدتري اختراعات بعدها.دارد اوليه بشر بودن

فراهم اول موج يعني اساسي تغيير يزمينه كه اين تا آمد وجوده ب بشر

قبل سالهاي در جهان گرفت. جمعيت شكل كشاورزي يجامعه و شد

به ،ميالد از بعد سال هزار حتي و بود كم بسيار مسيح حضرت ميالد از

موج به كه ،انساني يجامعه در تغيير اولين.رسيد نفر ميليون300

مسيح حضرت ميالد از قبل است، يافته لقب كشاورزي عصر يا اول

اين ايجاد از است. هدف داشته ساله29500 عمري و شده شروع

است. بوده زمان آن بشر غذايي و معيشتي مشكالت حل موج

5

Page 6: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

صنعت عصر:دوم موج- 1-2-2

n گذشت و اول موج ايجاد از بعد اما موج آن، از هزاره سه تقريبا

عصر يعني ؛دوم موج از شد. هدف آغاز-بود صنعتي انقالب كه- بعدي

موج است. در بوده كار ابزار و مواد توليد ،صنعتي انقالب يا صنعت

مشكالت پس از بشر بود، افراد بازوان بر متكي كار نيروي كه اول

تغييرات كه آمد وجوده ب جامعه در جديدي نياز و برنمي آمد بزرگ

سپري را موفقي دوران كه هم دوم موج عمر مي طلبيد را اساسي

سپري تئوري نظر از آن دوران و مي رسد سال500 به است كرده

كه جهان كشورهاي از بسياري متاسفانه وجود اين است. با شده

در هنوز بگذرانند صنعتي انقالب طول در را موفقي توسعه نتوانسته اند

طريق از خود مشكالت رفع درگير و مي برند بسر صنعتي عصر اين

موفقيتهاي بشر ،دوم موج هستند. در صنعت كارگيريه ب و توسعه

بشر خدمت در عصر اين در مهمي اختراعات و آورد بدست شگرفي

و اقتصاد بهداشت، آموزش ، وضعيت تا شد باعث و گرفت قرار

توسعه و بگيرد بهتري شكل كشاورزي جامعه به نسبت جوامع فرهنگ

موج اين مهم تاثيرات از باشد. يكي داشته خوبي كيفي و كمي

مير و مرگ از جلوگيري و بيشتر رفاه با همراه جهان جمعيت افزايش

n كه است بوده مردم زياد بالهاي فراگير، بيماريهاي وبا، اثر در سابقا

مي دادند. اختراعات دست از را خود جان آن امثال و آسماني

بعد به ميالدي1900 سال از بخصوص و دوم موج پاياني درصدسال

n زمان آن تا كه- كشاورزي مشاغل در وسيعي تغييرات باعث تقريبا

از بعضي در كه داد تغيير چنان را-مي شد شامل را مشاغل % كل90

در % و17 به كشاورزي مشاغل تعداد اين ،ايران مانند كشورها

است. % رسيده7 تا4 به يافته توسعه كشورهاي

آهن، بخار، راه ماشين مانند مهمي اختراعات صورت هر در

دهها و ترانزيستور پالستيك، تلويزيون، راديو، برق، تلفن، هواپيما،

6

Page 7: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

موسسات و مدني تشكيالت و سازمانها ايجاد همراه به ديگر اختراع

كه دوم موج اهداف به بتواند انسان تا نمود فراهم بستري آموزشي

برطرف را اول موج مشكالت و كند پيدا دست بود كارر ابزار تهيه

با آن حل امكان ديگر كه شد ديده جديدي نيازهاي دوم موج نمايد. در

نبود. پذير امكان قبلي ديدگاه

اطالعات عصر:سوم موج- 1-2-3

به نياز بشر ،ارتباطات و مخابرات توسعه و رايانه اختراع از بعد

و اطالعات به دسترسي جز چيزي آن و نمود درك را جديدي تغيير

با دانش و اطالعات به دسترسي سوم، موج از نبود. هدف دانش

محلي متنوع شبكه هاي رايانه، مانند اطالعات فناوري ابزار از استفاده

سخت افزارهاي و نرم افزارها توسعه همراه به اينترنت و جهاني و

عصر آنرا كه سوم موج است. عمر بوده اطالعات عصر نياز مورد

n و دانش .است سال50 به نزديك مي گويند، نيز اطالعاتي جامعه بعضا

به مقطعي از تغييرات به نياز مي شود، مالحظه كه طور همان

عمر طول و است بوده هدف با بعدي موج به موجي از و بعدي مقطع

داشته موج آن اهداف به رسيدن سرعت به بستگي آن ماندگاري

توسعه با كه آمد وجوده ب آن براي سوم موج ،مثال عنوان است. به

نقطه به نقطه اي از بيشتري اطالعات بود نياز دوم، موج در صنعت

توليد، لذا و داشت دانش به بيشتري نياز بشر و شود منتقل ديگر

و اينترنت و گرفت قرار تغيير اين محور اطالعات از استفاده و توزيع

جلو به همچنان آنها توسعه كه شد گرفته بكار خدمت اين براي رايانه

مي رود.

رايانه هاي وقتي ،خصوصه وب شد مطرح رايانه آمدن با سوم موج

انتشار و توليد فضاي گيرند، قرار مردم درخدمت توانستند شخصي

گرفت. خود به جديدي شكل و يافت توسعه دانش وتوليد اطالعات

7

Page 8: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

درجهان مهمي تغييرات ، اينترنت با آن همراهي و رايانه كارگيريه ب

وجودآورد.ه ب

1968 سال در اينترنت و اختراع ميالدي 1948 كامپيوتردرسال

سال در و شد ( معرفيTCP) پروتكل1974 سال . درشد مطرح

نر م افزار1989 سال گرديد. در ايجاد آن روي در پايگاه هزار1984

يعرصه به ( پاMosaic) نرم افزار ،بعد سال چهار و آمد وجوده ب وب

الكترونيكي تجارت بحث ،1995 سال گذاشت. در نوين تحوالت

صنعت اين فوق العاده رشد سرعت شاهد آن از بعد و شد مطرح

عنوان به است. زيرا بوده بشر تخيل از بيشتر اينترنت هستيم. رشد

وجود اينترنت در پايگاه111 فقط1977 سال در كه حالي در مثال

افزايش رسيد. اين پايگاه هزار10 به تعداد اين1987 سال در داشت

2002 سال سپتامبر در طوريكهه ب كرد پيدا ادامه نمايي بصورت

است. رسيده پايگاه ميليون200 از بيش به تعداد اين ميالدي

حاضر عصر - تحوالت1-3

تحت را بشر زندگي كه سه گانه اي امواج اجمالي بررسي از پس

بررسي مورد را حاضر عصر مهم تغييرات مي توان داده اند، قرار تاثير

به صورت1-1 شكل در تغييرات داد. اين قرار تحليل و تجزيه و

پيشرفت مي شود، مالحظه كه شده اند. همان طور مشخص فشرده

عصر در گذار تاثير و مهم تحولي عنوان به كماكان تكنولوژي، و علم

است تكنولوژي از خاصي نوع اطالعات، است. فناوري بوده مطرح ما

در گسترده بسيار تغييرات و سوم موج ايجاد به منجر به تنهايي كه

گردش سرعت افزايش به منجر كه است. تغييراتي شده بشر زندگي

است. شده اقتصادي بنگاه هاي بين در رقابت افزايش نيز و اطالعات

مالحظه شكل در كه است جهاني شدن پديده ي تغييرات، اين محصول

مي شود.

8

Page 9: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

تكنولوژي و علم - پيشرفت1-3-1

بي دانشي امروز، پيشرفته ي مي گويد: »دانش دراكر پيتر

�ه يا هشت هر دنيا در موجود اطالعات حاضر حال درفرداست.« ماه ن

آينده اي در زمان اين مي شود پيش بيني و شود مي برابر دو بار يك

حجم افزايش در سرعتي كند. چنين پيدا كاهش دقيقه پانزده تا نزديك

يادآوري را علم توليد و آموزش بر ويژه توجه ضرورت اطالعات،

و متولدشدن درحال جديدي علوم هرروزه حاضر، مي كند. درحال

ميان در را خود جايگاه به سرعت خيلي جديد هستند. علوم رشدكردن

را انسان ها روزمره ي زندگي و مي كنند باز بشري جامعه ي اعضاي

قرار تاثير تحت

پژوهشي و دانشگاهي مراكز مرزهاي در امروزه مي دهند. علم،

باقي نمي ماند.

اطالعات فناوري وسيع - به كارگيري1-3-2

9

پيشرفت علم و تكنولوژي

آوري اطالعات كارگيري وسيع فن به

رقابت فزاينده در بازار كسب و كار

ـــاني ـشـدن جـه

گردش سريع اطالعات

- روند تحوالت جهاني در 1-1شكلعصر حاضر

Page 10: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

رشد مخصوصا ،1998-1900 سالهاي طي محاسبات نمايي رشد

قدرت چگونه كه دهد مي نشان بيستم قرن آخر دهه دو در شتابان

سال تا رشد اين كه اين است. مهمتر كرده رشد كامپيوتر پردازش

اعتبار مجتمع مدار رشد مورد مور"در "قانون زمان آن تا كه- 2020

برسيليكون مبتني تراشه فناوري زمان اين در داشت خواهد ادامه-دارد

در ما كه است دليل بدان خواهدرسيد. اين خود عملياتي محدوديتهاي به

شتاب يندآفر اين به كه هستيم قدرتمندي هاي فناوري ابداع آستانه

هاست. فناوري اين تاثير از بازري مثال بخشيد. اينترنت خواهد بيشتري

هاي ماهواره توسط كه است كامپيوتر ها ميليون از تارعنكبوتي اينترنت

متصل هم به سيم بي وسايل و نوري تار زميني هاي شبكه مخابراتي،

،همتحد اياالت در شبكه كاربران تعداد ،1990 يدهه اوايل در.اند شده

از بيش سال هر ،اروپايي كشورهاي برخي و نيوزلند استراليا، ژاپن،

اينترنت كاربران تعداد حاضر [ درحال1.]است داشته رشد درصد هزار

%80 از بيش2020 سال تا و است رسيده نفر ميليارددو حدود به

[2داشت.] خواهند دسترسي اينترنت به زمين، كره روي افراد

) درصد42 به نزديك كه جنوبي كره در اينترنت نفوذ ضريب

. استنفر( ميليون7/1) درصد5/2 ما كشور در ونفر( ميليون27

برابر30 حدود آنها با ما ديجيتالي يفاصله حداقل كه مي شود مالحظه

n شرايطي، چنين . دراست به رسيدن براي كه مي شود مشخص قطعا

اتتغيير. داريم پيش در طوالني راه هنوز ايده ال مجازي يجامعه

.آمد خواهد وجوده ب جهان از بخشي تاخير به توجه بدون اساسي،

n اساسي تغييرات به رسيدن ِمشكالت اگر و هستند انساني عموما

برود، جلو به فناوريها اين انسان در تغيير ظرفيت به توجه بدون

.كند تهديد را بشريت و باشد داشته ناشناخته اي خسارات است ممكن

گذاشت. جلو به گام موجود فضاي از آگاهي با و دقت با بايد لذا

10

Page 11: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

يا مجازي” “عصر در بشر آينده سال20 تا كه مي شود يش بينيپ

نيز چهارم موج كه- خود تاريخ تحول اساسي مقطع چهارمين در

بگيرد. - قرارمي شود ناميده

كسب وكار بازار در فزاينده - رقابت1-3-3

و شده توليدي هاي بنگاه سود كاهش موجب امروز اقتصاد در رقابت

كرده مشكل دچار شان اوليه يسرمايه برگشت براي را موسسات اين

است اين مستلـزم ،نابودي خطر از ها بنگاه اين يسرمايه . نجاتاست

از تا باشد برخوردار كافي رشد از شان هاي فرآورده فروش بـــــازار كه

يروانه بيشتري هاي فرآورده توليد، ظرفيت حداكثر از گيري بهره طريق

سود اگرچه بازاري چنين در. كنند تبديل پول به را آن و نمايند بازار

n توليد واحد هر فروش قيمت از حاصل فروش با اما است ناچيز نسبتا

فقط نه بازارها اين باشد. در توجه قابل تواند مي حاصل سود بيشتر،

تري تـازه هاي گونه بلكـه كرده پيدا بيشتـري اهميت قيمت سر بر رقابت

است. آمده پديد رقابت از

- جهاني شدن1-3-4

يك به1990 دهه در آن بدي و خوبي از نظر صرف شدن، جهاني

زيادي مخالفان جهاني شدن، فرآيند شد. البته تبديل رايج اقتصادي واژه

شكاف تشديد موجب مي تواند روند اين تداوم معتقدند اغلب كه دارد هم

به نام پديده اي شود. به هرصورت كشورها مردم ميان در طبقاتي

خودمان- كشور در نيز و– دنيا در وسيعي سطح در امروزه جهاني شدن،

هدف را بين المللي عرصه ي در آزاد تجارت توسعه ي كه است مطرح

است. گرفته

11

دوم: بخش

Page 12: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

و امروز سازمان هايجهاني تحوالت

- مقدمه2-1

اين كه ديد بايد سازمان ها آينده بر جهاني تحوالت تاثير درك براي

بخش اين است. در داشته سازمان ها بر تاثيري چه امروز به تا تحوالت

تا آورد فراهم را زمينه اي سوال، اين به پاسخ با تا است شده تالش

سازوكار برروي جهاني سريع تحوالت كه را مختلفي تاثيرات بتوان

نمود. تحليل و تجزيه و بررسي است، داشته سازمان ها

شغلي رضايت و تكنولوژي - پيشرفت2-2

يا دوم موج ماشين، اختراع با شد، عنوان پيشتر كه همان طور

مدام ماشين ها موج، اين شدن فراگيرتر گرديد. با آغاز صنعتي شدن

انجام را مشكلي فعاليت هاي ماشين ها مي شدند؛ موثرتر و پيچيده تر

مي شد. انجام دستي به صورت مي بايست آن از پيش تا كه مي دادند

تكراري و ساده توليدي واحدهاي انساني نيروي فعاليت ترتيب به اين

شغلي رضايت كاهش موجبات به مرور تغييرات اين گرديد. مجموعه ي

اين محصول انساني نيروي بهره وري آورد. كاهش فراهم را كاركنان

بود. تحول

با همزمان رويكرد، اين است. در شغل شدن غني ديگر، رويكرد

تا مي شود تالش افراد، فيزيكي دشوار فعاليت هاي كاهش

و شود بيشتر آنها ذهني فعاليت هاي و يابد افزايش آنها مسووليت هاي

مي يابد. افزايش شغلي رضايت ميزان درنتيجه

تصميم گيري فرآيند و اطالعات - فناوري2-3

از استفاده مزاياي مهمترين از اطالعات تبادل و گردش در سهولت

يا مساله درصورتي كه مي شود سبب مزيت است. اين اطالعات فناوري

12

Page 13: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

در به سرعت را آن بتوان شود، پديدار سازمان از سطحي در مشكلي

مشاركت امكان اين، بر داد. عالوه قرار بررسي و بحث معرض

از استفاده مي كند. به اين ترتيب، فراهم تصميم گيري در را بيشتري

سوي [ از3مي شود.] تصميم گيري فرآيند بهبود باعث ارتباطات فناوري

به دسترسي تسهيل طريق از ارتباطات فناوري از استفاده ديگر

در را آموزش فرآيند آموزش، هزينه هاي كاهش طريق از نيز و اطالعات

در آموزش فرآيند بهبود كه است مي بخشد. بديهي بهبود سازما ن ها

مثبت تاثير تحت را تصميم گيري فرآيند خود، نوبه ي به نيز سازمان ها

مي دهد. نشان را چرخه اين1-2 مي دهد. شكل قرار

- رقابت2-4

فناوري از استفاده اثر در كه جهاني گسترده ي تحوالت از يكي

بنگاه هاي روزافزون و گسترده رقابت است، رخ دادن درحال اطالعات

و اخبار جمع آوري براي زيادي تالش امروزه است. بنگاه ها اقتصادي

مشتريان، از است ممكن اطالعات مي نمايند. اين محيط از اطالعات

در را سازمان ها و شود ... گردآوري و رقيب سازمان هاي كارشناسان،

13

مشاركت بيشتر در گيري تصميم

بهبود فرآيند گيري تصميم

افزايش سرعت در شناسايي مسايل

مشاركت بيشتر در گيري تصميم

بهبود فرآيند گيري تصميم

بهبود فرآيند گيري تصميم

افزايش سرعت در شناسايي مسايل

بهبود فرآيند كاهش هزينه هاي آموزش

آموزش

تسهيل در دسترسي به اطالعات بهبود فرآيند

آموزشبهبود فرآيند كاهش هزينه هاي آموزش

آموزش

تسهيل در دسترسي به اطالعات

- چرخه ي بهبود فرآيند تصميم گيري در اثر به كارگيري 1-2شكلفناوري اطالعات در سازمان ها

Page 14: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

دهد. درمقابل، ياري مناسب برنامه ريزي و صحيح تصميمات اتخاذ

زمان و هزينه صرف با كه را اطالعاتي كه مي كوشند سازمان ها

معرض از مي شود، محسوب مزيت نوعي آنها براي و كرده اند گردآوري

سازمان اسرار به صورت و نمايند مخفي خود رقيب سازمان هاي ديد

تاكتيك، دو همين به اكتفا درنهايت نمايند. البته مراقبت آنها از خود

ترتيب، ننمود. به اين اقناع ديگران با رقابت براي را سازمان ها

نوآوري و خالقيت به تا نمودند تالش مزيت بدست آوردن براي سازمان ها

بياورند. اين روي جديد استراتژي هاي به و دهند بها بيشتر سازمان در

دارد، كارآمد انساني نيروهاي همراهي به نياز كه آنجا از جديد رويكرد

اهميت كارآمد انساني نيروي همراهي به تا واداشت را سازمان ها

بكنند. خود كاركنان شغلي رضايت ايجاد به را الزم توجه و بدهند بيشتري

رقابتي فضاي تشديد به توجه با سازمان ها رويكردهاي2-2 شكل در

است. شده مشخص

- جهاني شدن2-5

در موجود بازارهاي و منابع به اتكا با مي توان مي شد تصور روزگاري

علت به همين و پيمود را موفقيت راه كشور، يك جغرافيايي مرزهاي

جغرافيايي، مرزهاي بستن با نيز شرق بلوك كشورهاي از تعدادي

طول بودند. خيلي كرده متوقف جهان نقاط ساير با را خود ارتباط

چين حتي امروزه شود؛ مشخص تصور اين بودن نادرست كه نكشيد

14

حفظ اسرار سازمان

گردآوري اطالعات

خالقيت و نوآوري

توجه به نيروي انساني كارآمد

هاي جديد استراتژي

رقابت

حفظ اسرار سازمان

گردآوري اطالعات

خالقيت و نوآوري

توجه به نيروي انساني كارآمد

هاي جديد استراتژي

رقابترقابترقابت

- رويكردهاي سازمان ها با توجه به 3-2شكلتشديد فضاي رقابتي

Page 15: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

كه– تجارت جهاني سازمان به پيوستن براي را درازي راه روسيه و

تكنولوژي، اطالعات، است- پيموده اند. امروزه جهاني شدن بارز نماد

و مصرف بازار جغرافيايي، موقعيت انساني، نيروي تامين، زنجيره ي

شده اند. جهاني ديگر فاكتورهاي از بسياري

اثر در سازمان ها تحولدنيا تحول

- مقدمه3-1

برابر در بتوانند كه كنند طراحي را هايي سازمان بايد فردا مديران

بخش اين دهند. در نشان خود از مناسب واكنش جهاني سريع تغييرات

15

سوم: بخش

Page 16: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

دنيا تحوالت با بتوانند كه سازمان هايي مختصات است شده تالش

گرايش فردا سازمان هاي شود. اين كه عنوان باشند، داشته هماهنگي

در نامش بخواهد سازماني اگر و بگيرند خود به صورتي چه دارند

ريخت به سويي و سمت چه بايد شود درج فردا سازمان هاي زمره ي

به پاسخگويي پي در بخش اين كه است سواالتي بدهد، خود سازماني

آنهاست.

انعطاف پذير - سازمان هاي3-2

ويژگي مهمترين است، شده معلوم اينجا به تا كه همان طور

است. انعطاف پذيري داشت، خواهند دوام آينده در كه سازمان هايي

بتوانند كه مي كند ايجاد سازمان ها در را قابليت اين انعطاف پذيري

نشان خود از را مناسب واكنش و كنند تغيير جهاني تحوالت با همگام

قدرت كه نددار نياز مديراني به سازمان ها ،وضعيت اين دربدهند.

استعداد و نبوغ خالقيت ، از و داشته محيط با بااليي انطباق و سازگاري

را آنها مي توان كه مديران اين باشند. برخوردار بااليي كارآفريني

كه هستند مديراني ناميد،« فعال مديران » يا«تحول گرا ديران »م

الگوي يك ارايه مجموعه مشكالت ، مشترك بستر زيربنا، كشف دنبال به

[4]. هستند تغيير درپي و فراگير و چندجانبه

ارايه انعطاف پذير سازمان يك براي را خاصي ساختار نمي توان

را آنها انعطاف پذيري مي تواند سازمان ها اندازه ي شدن كوچك اما كرد؛

سازمان هاي جستجوي براي راه يك ترتيب دهد. به اين افزايش

است. كوچك سازمان هاي جستجوي انعطاف پذير،

كوچك - سازمان هاي3-3

و اند برآمده خاص بازارهاي در دوانيدن ريشه درصدد ها سازمان

اين به كارگيري با.نيستند سنگين هاي گذاري سرمايه پي در گذشته مانند

و دهند كاهش را خود پيچيدگي هاي مي كنند تالش سازمان ها ترفند،

به ببرند. سازمان ها باال خود مختلف سطوح در را تغيير سرعت

16

Page 17: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

بدهند. شكل نشان خود از بيشتري انعطاف پذيري مي توانند اين ترتيب

مي دهد. نشان را بزرگ و كوچك سازمان هاي ويژگي هاي3-1

قسمت پوشش ضمن بزرگ، سازمان هاي كه مي شود مالحظه

انجام بيشتري صرفه جويي نيز اقتصادي نظر از بازار، از بيشتري

در دارند. اما تكراري فرآيندهاي و مي كنند انبوه توليد از چراكه مي دهند،

تاكيد تخت، يا افقي ساختار از بهره مندي با كوچك سازمان هاي عوض،

از را كمتري قسمت اگرچه و دارند نوآوري و خالقيت برروي بيشتري

انعطاف پذيرترند. بزرگ تر، شركت هاي از اما دارند، اختيار در بازار

بزرگي ميانگين است، شده داده نمايش2-3 شكل در كه نموداري

در انگلستان و متحده اياالت كشور دو در را صنعتي سازمان هاي

تعداد ميانگين از نمودار اين مي دهد. در نشان1930-1990 سال هاي

آنها بزرگي ميزان نشان دادن براي معياري به عنوان سازمان ها كاركنان

اوايل تا اگرچه مي شود، مالحظه كه است. همان گونه شده استفاده

بيشتر پيچيدگي و بزرگتر اندازه هاي به سازمان ها گرايش هفتاد، دهه ي

و آمريكا كشور هردو در دهه اين در سازمان ها اندازه ي ميانگين اما بود،

سازمان هاي تمايل و رويكرد نمودار گذاشت. اين كاهش به رو انگليس

مي دهد. نشان را كوچك شدن براي پيشرفته كشورهاي

سازمان يك مزيت هاي كه داشت توجه نيز نكته اين به بايد البته

را سازمان رشد موجبات و مي رساند موفقيت به را سازمان كوچك،

و مي كند بزرگ تر و بزرگ را سازمان كم كم روند، مي آورد. اين فراهم

و موفقيت زنجيره ي مي گيرد. درنهايت، آن از را كوچك بودن مزيت هاي

17

هاي بزرگ‌سازمانهاي كوچك‌سازمان

هاي نوآور، خالق و ‌شركتپذير كه در برابر ‌انعطاف

سرعت ‌تغييرات محيط، بهواكنش مناسب نشان

ساختار آنها افقي . دهند‌مياست، منطقه را تحت پوشش

دهند و همواره درپي ‌قرار مي.منافع خاص هستند

جهان را تحت پوشش قرار هاي ‌جويي‌دهند، در صرفه‌مي

مندند، ساختار ‌اقتصادي بهرهآنها عمودي و سيستم آنها

اند، ‌بسيار پيچيده. ايستاستبازار آنها پايدار و ثابت است و سازمان نوع رفتار افراد را

.كند‌تعيين مي

هاي بزرگ‌سازمانهاي كوچك‌سازمان

هاي نوآور، خالق و ‌شركتپذير كه در برابر ‌انعطاف

سرعت ‌تغييرات محيط، بهواكنش مناسب نشان

ساختار آنها افقي . دهند‌مياست، منطقه را تحت پوشش

دهند و همواره درپي ‌قرار مي.منافع خاص هستند

جهان را تحت پوشش قرار هاي ‌جويي‌دهند، در صرفه‌مي

مندند، ساختار ‌اقتصادي بهرهآنها عمودي و سيستم آنها

اند، ‌بسيار پيچيده. ايستاستبازار آنها پايدار و ثابت است و سازمان نوع رفتار افراد را

.كند‌تعيين مي

- ويژگي هاي سازمان هاي 1-3شكلكوچك و بزرگ

ميانگين بزرگي سازمان هاي صنعتي

03

04

05

06

07

08

09

001

سال

نكنا

ار ك

ادعد

ت

انگليس

امريكا

- ميانگين بزرگي سازمان هاي صنعتي در دو 2-3شكلكشور امريكا و انگليس

Page 18: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

مي گويند شرايطي چنين مي شود. در متوقف حتي يا كند سازمان رشد

است. شده خود رشد قرباني سازمان، كه

اعمال شديدتري مقررات مي شود، خود موفقيت قرباني كه شركتي

مي گيرد. رابطه ي خود به عمودي حالت سازماني اش ساختار و مي كند

مي رود، بين از داشتند يكديگر با افراد كه دوستانه اي و خصوصي

به صورت افراد و برمي بندد رخت سازمان آن از نوآوري و خالقيت

درمي آيند. سازماني مهره هاي

دومنظوره - سازمان هاي3-4

سازمان هاي مشكل حل براي براي دومنظوره سازمان ساختار

داراي كه است سازماني دومنظوره شد. سازمان پيشنهاد كوچك

و سادگي نظر از ولي باشد بزرگ شركت يك عظيم منابع از تركيبي

[3كند.] عمل كوچك شركت يك همانند انعطاف پذيري

براي كه است بزرگي سازمان دومنظوره سازمان ديگر، مفهوم به

شده تقسيم مستقلي و كوچك واحدهاي به خود، انعطاف پذيري حفظ

مالكيت حتي و هستند استقالل و خودمختاري داراي ها واحد است. اين

مسوول واحد است. هر واحد آن كاركنان و مديران دراختيار نيز آنها

واحدها اين از هريك ترتيب اين است. به خود زيان و سود و برنامه ريزي

تغييرات درمقابل مي توانند و مي كنند حفظ را خود انعطاف پذيري

كلي به طور و بدهند نشان خود از را مناسب واكنش به سرعت محيطي،

18

Page 19: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

اين هستند. انعطاف پذيري كوچك سازمان يك ويژگي هاي همه ي واجد

مي انجامد. مجموعه كل انعطاف پذيري به درنهايت واحدها

جان اندجانسون و مايكروسافت شركت هاي به مي توان مثال براي

كه دارد مستقل واحد پانزده از بيش نمود. مايكروسافت اشاره امريكا

نيز جان اندجانسون ندارد. شركت كارمند دويست از بيش آنها از هريك

[3است.] مستقل و كوچك واحد168 از متشكل

شبكه اي - سازمان هاي3-5

ه يلامس ها، بنگاه ميان مشاركت و همكاري هاي شبكه گسترش با

و مديران براي توجه مورد موضوعي به اي شبكه هاي سازمان طراحي

با كه را همكاري هاي شبكه است. انواع شده تبديل بنگاه ذارانگسياست

هايي موقعيت در توان مي گيرند، مي شكل جمعي كارايي كسب هدف

كاهش براي رقبا با تعامل ارزش، ه يزنجير يك درون ارتباط چون

مالحظه بنگاه غيراصلي هاي فعاليت سپاري برون و رقابتي فشارهاي

پي مادر بنگاه يك توليت با امعمول اي شبكه هاي سازمان ه يكرد. توسع

تعريف به نسبت )مادر( بايد اصلي بنگاه ،منظور شود. بدين مي گرفته

اين در .كند اقدام شبكه كنترلي سازوكارهاي و ماهيت راهبرد،

بقاي و حفظ براي حمايتي هاي سياست مداوم پيگيري سازوكارهاي

نمايد. مي الزم شبكه

كلي ه يدست دو به توان مي را يكديگر با ها بنگاه هاي همكاري

عمودي، كرد. همكاري تقسيم عمودي هاي همكاري و افقي هاي همكاري

ه يزنجير شود؛ مي مطرح ارزش ه يزنجير يك مختلف هاي اليه ميان

ارتباطات توصيف براي كه است اصطالحي مينات ه يزنجير يا ارزش

ه يرود. زنجير مي كار به محصول/ خدمت يك توليد ه يزنجير در موجود

و سازد مي متصل يكديگر به را توليد يندآفر در مستقل هاي بنگاه ارزش،

كه دهد مي تشكيل را ها فعاليت و امكانات از اي شبكه

19

Page 20: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

جايي جابه قطعات، و مواد خريد نظير توليد با مرتبط عمليات ه يكلي

شامل را فروش از پس خدمات و آنها توزيع محصوالت، ساخت آنها،

شود. مي

عنوان به را اصلي ه يسازند اگر شود، مي ديده3-3 شكل در چنانچه

يكم، ه يالي ه يكنند مينات كنيم، مادر( تصور )بنگاه زنجيره مركز بنگاه

يا خام مواد كه بود خواهد زنجيره در اصلي ه يسازند پيشين بنگاه

نيز كننده مينات اين است كند. ممكن مي مينات او براي را اوليه قطعات

بنگاه صورت، اين در كه باشد داشته ديگري ه يكنند مينات خود براي

محسوب اصلي ه يسازند دوم ه يالي ه يكنند مينات عنوان به اخير

ادامه تواند مي مراتب سلسله اين و شود مي

گرفت؛ نظر در نيز پايين سمت به توان مي را زنجيره باشد. اين داشته

كننده توزيع اختيار در فروش براي را خود محصوالت اصلي، ه يسازند

نام با يا سازنده تجاري نام با يا را، آنها نيز كننده توزيع و دهد مي قرار

[5]گذارد. مي كننده مصرف اختيار در خود، تجاري

در رقبا بين معموال كه است همكاري از ديگري نوع افقي همكاري

شكل پررنگ هاي شود. مستطيل مي مطرح ارزش ه يزنجير از اليه يك

با تواند مي افقي است. همكاري همكاري نوع اين ه يدهند نشان ،3-4

كه گيرد صورت كند مي توليد را اصلي بنگاه مكمل محصول كه بنگاهي

20

- همكاري 3-3شكلعمودي

Page 21: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

با همكاري افقي، همكاري ديگر گويند. صورت مي مكمل همكاري آن به

گويند. مي آميز رقابت همكاري آن به كه است مشابه محصول سازندگان

گيرد مي شكل رقابت ه يفزايند فشار كاهش براي معموال اخير همكاري

تضييع و ضدرقابتي اتحادهاي تشكيل موجب كه آن هاي نمونه البته و

همچنين افقي، نيست. همكاري نظر مد است كنندگان مصرف حقوق

بنگاه چند ميان تر گسترده طور به )دوجانبه( يا بنگاه دو ميان تواند مي

[5.]پذيرد )چندجانبه( صورت

مي توان عمودي، و افقي همكاري هاي شناخت به توجه با

n را شبكه اي سازمان هاي نمود اطالق ها بنگاه از اي مجموعه به اصطالحا

را همكار اي شبكه خود رقباي حتي و فروشندگان كنندگان، مينات با كه

[5]باشند. داده تشكيل

همكار هاي بنگاه شبكه اي، سازمان هاي سازوكار از استفاده با

و موجودي كنترل توزيع، سيستم آالت، ماشين ها، مهارت در توانند مي

بهره يكديگر از دولتي مراجع با ارتباط و بازاريابي هاي هزينه سفارشات،

هر دروني پيچيدگي كاهش با همچنين اي، شبكه ارتباط كارگيري به. ببرند

پذيري انعطاف و اقتصادي كارايي سرعت، افزايش باعث عضو، شركت

شود. مي شبكه كل

21

- همكاري 4-3شكل افقي

Page 22: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

مرز بدون -سازمان هاي3-6

با بايد ها سازمان يكم، و بيست قرن موفقيت عوامل درجستجـــوي

شود، مي داده شرح خالصه طور به اينجا در كه مرزهايي نوع چهار

دهند. شكل دوباره را آنها و شوند مواجه

اليه و كاركنان از را مديريت مرزها اينعمودي: مرزهايالف.

طور به متفاوت هاي اليه كنند. آيا مي جدا همديگر از را مديريت هاي

كنند؟ مي برقرار ارتباط موثر

تعريف واضح طور به ها نقش مراتبي، سلسله سـازمان يك در

پايين در تا است سازمان باالي هاي بخش در بيشتر اختيار و اند شده

امتياز و درجه عنوان، يوسيله به مراتبي سلسله سازمان. مرزهاي

شوند. مي تعريف

؛امتياز و درجه دارندگان روي كمتر مرز، بدون هاي سازمان برعكس،

دارد. سودمند هاي ايده كه كنند مي تمركز كسي روي بيشتر بلكه

درون هاي دپارتمــان و ها بخش مرزها، اينافقي: مرزهايب.

هم با مختلف اي وظيفه هاي حوزه كنند. آيا مي جدا هم از را شركت يك

كنند؟ مي رقابت هم مقابل در يا كار

از: عبارتند كند مي نفوذپذيرتر را افقي مرزهاي كه رايندهاييف

مهندسي مستمر، بهبود ا. كيفيت، هشايستگي و اطالعات منابع، ها، ايده

فرايندهايي چنين اغلب باال عملكرد با كاري سيستم هاي خالقيت و مجدد

دهد. مي پرورش را

ديگر اعضاي از را شركت يك مرزها اينبيروني: مرزهايج.

و مشتـريان با كيفيتي چه با شركت يككنند. مي جدا ارزش يزنجيره

را آنها مقابل در ما فكر طرز آنها آيا كند؟ مي همكاري كنندگانش عرضه

گيرند؟ مي درپيش

22

Page 23: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

-يعني بيرون دنياي و ها شركت بين را موانعي ،بيروني مرزهاي

دهد. مي مشتريان- تشكيل و كنندگان عرضه

مشكالت حل در شركت به كمك براي را قابليت بيشترين مشتريان

محصوالت برند. آنها مي ها حل راه از را بهره بيشترين و دارند دروني

كيفيت با خدمات و محصوالت به رسيدن براي و شناسند مي را شركت

كه خواهند مي كنندگان عرضه مشابه، طور دارند. به تعهد باال

فروش مي توانند آنها دراين صورت چون ؛ببينند كامياب را مشتريانشان

باشند. داشته بيشتري

مرزهاي از خاصي شكل مرزها اينجغرافيايي: مرزهايد.

كه آيند مي وجود به زماني جهاني يا جغـرافيايي هستند. مرزهاي افقي

مختلف كشورهاي و بازارها در پيچيده، ساختار داراي هاي شركت

هاي خصلت فرهنگي، هاي تفاوت ملي، غرور از اغلب و كنند مي فعاليت

گيرد. مي تانش جهاني يگسترده هاي حمايت يا بازار عجيب

يك درون خوب هاي ايده و نوآورانه اعمال است ممكن مرزها اين

بازارهاي و ها شركت ساير از يادگيري از مانع و كند منزوي را شركت

شوند. خاص

و كار نيروي تحرك اطالعات، فناوري از بهره مندي با جهاني موانع

حتي تاجايي كهاند. شده كمرنگ بسيار اتمحصول استانداردسازي

شوند. مي گرفته درنظر نوآوري از منبعي عنـوان به فرهنگي هاي تفاوت

وجود يدرنتيجه كه را مشكالتي تا كند مي تالش مرز بدون سازمان

اثر در مشكالت ببرد. اين بين از آيند، مي وجود به سازماني مرزهاي

و سازي تخصصي نقش، وضوح اندازه، يعني ؛موفقيت قديمي عوامل

كردن نفوذپذيرتر درپي مرز بدون سازمان يآيند. ايده مي وجود به كنترل

موفقيت قديمي عوامل كه كند مي بيان و است سازماني مرزهاي

ندارند. را امروزي متغير محيط در رقابتي مزيتهاي ايجاد قابليت

سرعت، شامل جديد موفقيت عوامل تعريف دنبال به بنابراين،

به مرز بدون . سازماناست نوآوري و انسجام پذيري، انعطاف

سازمان سرتاسر در تا دهد مي اجازه انرژي و منابع ها، ايده اطالعات،

23

Page 24: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

؛نيست مرزها يكليه حذف معني به شدن مرز بدون يابند. البته جريان

له،ااست. مس ضروري سازمان به دادن شكل براي مرزها وجود زيرا

مرزهاست. كردن نفوذپذيرتر

بلكه نيست، اجرا قابل اجرايي برنامه يك صورت به شدن مرز بدون

اشاعه سازماني سطوح يكليه در بايد كه است سازماني فرهنگ يك

.آورد دست به را الزم اثربخشي و كارايي بتواند تا شود داده

اتفاق بازار فشارهــاي از اي نتيجه صورت به فقط شدن مرز بدون

محقق رهبران ذهني تحول يدرنتيجه تواند مي انتقالي افتد. چنين نمي

طرزفكرهاي و ها ايده بايد اول درجه ي در كه هستند رهبران . اينشود

يوسيله به كه بپذيرند را هايي مشي خط و بگذارند كنار را شده تثبيت

چالشنيستند. پذير"كنترل" و "ريزي برنامه "قابل ،سنتي هاي روش

فرداست. به امروزي كار و كسب مديريت انتقال ،امروز رهبران

پست مدرن -سازمان هاي3-7

درنهايت شد، برده نام آنها از گفتار اين در كه تحوالتي مجموعه ي

متحول پست مدرن سازمان هايي به سوي را امروزي مدرن سازمان هاي

مي كند فرض كه است سازماني پست مدرن ساخت. سازمان خواهد

در سازمان يعني است؛ متشنج محيط يك سازمان پيراموني محيط

پيش بيني قابل غير به طور اغلب و به سرعت كه مي كند فعاليت محيطي

اين در فرض اين با پست مدرن مي شود. سازمان تحول و تغيير دچار

تغييرات براي مشخص حدي "نمي توان كه مي پردازد فعاليت به محيط

مدرن سازمان هاي در محيط كه است درحالي شد." اين قايل محيط

را محيط تحوالت اگرچه يعني مي شود؛ "باثبات" فرض امروزي،

هستند. از قايل حدومرزي و قاعده آن براي اما مي شناسند، به رسميت

سرمايه ديده ي "ساختمان" به "ماشين آالت" و "پول"، به كه روست اين

مهمترين محيط، به توجه با پست مدرن، سازمان هاي مي كنند؛ نگاه

مي كنند. "اطالعات" قلمداد را خود سرمايه ي

24

Page 25: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

از بهره گيري با و هستند پيچيده "بزرگ" و اغلب مدرن سازمان هاي

كرده اند. هدف گيري "كارآيي" را "رشد" و تكراري"، "تكنولوژي

به خود، ساده ي "كوچك" و اندازه ي حفظ با اما پست مدرن سازمان هاي

ببرند. باال را "اثربخشي" خود مي كنند تالش و "يادگيري" مي انديشند

چراكه "خودكامه" دارد؛ مديراني و رهبران مدرن سازمان هاي

در دارند. درحالي كه برعهده را تصميم گيري و برنامه ريزي وظيفه ي

بر تصميم گيري و برنامه ريزي وظيفه ي پست مدرن، سازمان هاي

"معلم" "طراح"، نقش در سازمان رهبران لذا و "همگان" است عهده ي

سازمان ها اين كه اين روست مي شوند. از "خدمتگزار" ظاهر و

و تـراوا "مرزهايي بهتر عبارت به نامشخص" و و پراكنده "مرزهايي

مـدرن سـازمان هاي درمــقابل، درحالي كه نفــوذپذير" دارند،

مي برد باال آنها در را تمركز كه مشخص" هستند "مرزهاي داراي امروز،

تفاوت هاي5-3 مي شود. شـكل آنها انعطاف پذيري از مانع و

[3مي دهد.] نشان را پست مدرن و مدرن سازمان هاي

25

پول، اطالعاتمحيطباثباتمتشنجمتغير محتواييمدرنپست مدرنكوچك تكنولوژيتكراريغيرتكراريشكل سرمايهساختمان، ماشين آالت

اهدافرشد، كارايييادگيري، اثربخشياندازهبزرگيا متوسط

مرزهاي ساختارخشك و متمركزانعطاف پذير و غيرمتمركزمرزهاي پراكنده و نامشخص

غيررسمي و رهبريخودكامهخدمتگزارمرزهامشخصرسمي و شفاهيبرنامه مديرانهمگانيكنترلديوان ساالرخودكنترلارتباطاتمكتوب

اصول راهنماپدرساالرمساوات و برابريريزي و تصميم گيري

- تفاوت متغيرهاي محتوايي 5-3شكلدر سازمان هاي مدرن و پست مدرن

Page 26: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

مكتوب" و "رسمي ارتباطات به نيازي پست مدرن، سازمان هاي در

را خودشان خودشان، يعني "خودكنترل" هستند؛ سازمان افراد و نيست

و تصميم گيرنده خودشان شد، گفته كه همان طور مي كنند؛چراكه كنترل

"ريزمدير" هستند. خودشان به عبارتي

مي رسد. به نظر آشنا ولي است جديد واژه اي "ريزمديريت" اگرچه

شبكه ي به ديروز بزرگ كامپيوترهاي تجزيه ي اصطالح، اين تفسير در

است. در الهام بخش تجربه اي امروز، ريزكامپيوترهاي از گسترده اي

ماهيت، حفظ با سازمان، راس كالن مديريتي امور ريزمديريت، نگرش

مدل، اين مي شود. در تجزيه سازمان سطح در خرد مديريتي امور به

با آنان از هريك و است كاركنان كليه ي برعهده ي سازمان اداره ي

مديريتي تصميمات خود، خالقيت هاي و اطالعات اختيارات، از استفاده

ديروز سنتي مفاهيم با مديري ديگر سازماني، چنين مي كند. در خلق

آگاهي خود سازمان اهداف از كاركنان نگرش، اين ندارد. در وجود

تشخيص قابليت و واقفند خود تصميمات بر حاكم شرايط به دارند،

بدون را محوله امور قادرند دارند. پس را خاص شرايط در وظيفه

دهند. انجام به خوبي مافوق از تكليف كسب

افزايش و سازمان جو تغيير به و نيست ساده شرايطي چنين ايجاد

همه ي كه آنجا از سازماني، چنين دارد. در نياز كاركنان توانايي هاي

برخوردارند،نقش هاي الزم اجتهاد از خود به مربوط امور در كاركنان

تغيير يك اين و مي سپارد مربي گري نقش هاي به را خود جاي مديريتي

اين در مربي مي آيد؛ به شمار مديريتي مباني در اساسي ماهوي

كرده واگذار را عمل صحنه ي اختيارات تمام كه است كسي سازمان ها

دارد. برعهده را سازمان كامل پاسخگويي مسووليت كماكان ولي

كه است اين مي شود، مطرح الگو اين بررسي در كه سوالي

در مي شود؟ هدايت خود اهداف به سوي شرايط اين در چگونه سازمان

در برنامه ريزي به قادر مي بايستي كاركنان همه ي فردا، سازمان هاي

مي كند، هدايت اهداف به سمت ار آنان آنچه و باشند خود حيطه ي

( وظيفه ايVision Building) است. ديدگاه سازي مشترك ديدگاه هاي

26

Page 27: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

مي گيرد. براي قرار سازمان مديران برعهده ي راستا اين در كه است

كرد. »مونسانتو« اشره سي هزارنفري شركت به مي توان مثال ذكر

اعظمي بخش ،1995 سال در شركت اين مديرعامل شاپيرو«، »باب

مستقل كاري مراكز به را سازمان و منحل را سازمان مركزي ستاد از

گذاشت: "كيفيت بنا شركت براي اصولي ديدگاه سه كرد. وي تفكيك

قابليت هاي از استفاده و "يكپارچگي "كوچك ماندن" و عمليات"،

پاسخ شركت، اين سهام ارزش چشمگير كاركنان". رشد بالقوه ي

[7بود.] رويكرد اين به شايسته اي

با سازمان مختلف بخش هاي و ايجاد سازماني ديدگاه هاي همين كه

جوانه رده ها همه ي در به سرعت عملياتي اهداف مي شوند، تغذيه آن

بلكه سازمان هاست، هدايت براي ابزاري تنها نه فرايند، مي زند.اين

بود. خواهد نيز گروهي انگيزه هاي تولد براي عاملي

سازمان دهي به جاي سازمان، مديران ريزمديريت، رويكرد در

)گروه هاي كاري گروههاي ايجاد به انعطاف، غيرقابل و رسمي

گروه مي گمارد. هر همت گروهي كار فرهنگ ايجاد نيز خودگردان( و

مي گيرد، برعهده را محوله امور يكپارچه سازي مسووليت تنها نه كاري،

گروههاي ساير با خود كار نتايج هماهنگي به بادقت و مشتاقانه بلكه

همپاي مي بايست نيز كنترل نظام رويكرد، اين دارد. در توجه نيز كاري

بدواند. ريشه سازمان امور جزيي ترين و پايين ترين تا سلسله مراتب،

از كنترل سيستم كه معناست بدان رويكرد اين در خودكنترلي مفهوم

و كوچك كنترلي حلقه هاي به سراسري بازخور و كنترل حلقه ي يك

كاركنان خود برعهده ي آن چرخش كه كه مي شود تجزيه محلي

و تبيين فرايند، اين در سازمان مديران )ريزمديران( است. وظيفه ي

كنترل براي مبنايي به عنوان سازماني هنجارهاي و ارزش ها تحكيم

[ 7است.] سازمان

27

Page 28: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

نتيجه گيري

موج هاي نوآوري دوران به ورود و يكم و بيست قرن اوايل در ما

را انسان وجود ابعاد تمامي كه شد خواهيم رو روبه شرايطي با ،سوم

در ما خانوادگي زندگي و كار دهد. محيط مي قرار تاثير تحت عميقا

است. شده اساسي اتتغيير دستخوش مستقيم طور به اخير هاي سال

ديگري چاره ي خود بقاي براي سازمان ها تحوالتي، چنين آستانه ي در

دنياي بر جهاني سريع تحوالت يبالقوه اثر يدرباره اين كه جز ندارند

ابتدا بايد سازمان ها تغيير برايكنند. چاره انديشي ،آينده در كسب وكار

مختلف سطوح در را تغيير دغدغه سپس و شناخت را جهان تحوالت

آورد. بوجود سازمان

اطالعات"، فناوري وسيع به كارگيري" ،تكنولوژي" و علم "پيشرفت

عمده اي " تحوالتجهاني شدن" " وكسب وكار بازار در فزاينده "رقابت

مي دهند. قرار تاثير تحت را ما فرداي حتي و امروز عصر كه هستند

از بتوانند مي بايست سازمان ها جهاني ، سريع تحوالت اين به توجه با

باشند. برخوردار جهان جديد شرايط با تطبيق براي الزم انعطاف پذيري

توجه كوچك، اندازه هاي حفظ به را آنها سازمان ها، انعطاف پذيري لزوم

كه آنجا از است. اما داده سوق كاركنان نوآوري و خالقيت به

شوند، خود رشد و موفقيت از مانع نبايد و نمي توانند سازمان ها

"سازمان هاي دومنظوره"، "سازمان هاي مانند جديد سازماني الگوهاي

شده اند. مجازي" مطرح "سازمان هاي شبكه اي" و

يكپارچگي و انسجام حفظ براي جديدي رويكردهاي همچنين

از هرچه بيشتر استفاده ي و اثربخشي كردن حداكثر درجهت سازمان

"گروه هاي است. "ريزمديريت" و شده پيشنهاد سازمان افراد توان

28

Page 29: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

پيدايش به منجر كه دارند قرار رويكردها اين زمره ي خودگردان" در

است. پست مدرن" شده "سازمان هاي مرز" و بدون "سازمان هاي

به اول نگاه در آنچه برخالف سازمان ها، اين در رهبران و مديران نقش

داراي ماهوي تغيير با بلكه نمي شود رانده حاشيه به مي رسد، نظر

اين در رهبران و مديران مي شود؛ تعيين كننده تر و پررنگ تر اثري

نقش در سازمان دهي، و تصميم گيري برنامه ريزي، به جاي سازمان ها

سازمان ها اين در فرهنگ ساز و ديدگاه ساز مربيان و سازمان طراحان

مي شوند. ظاهر

منابع

29

Page 30: جهان آينده و مشخصات سازمانهاي پيشگام

فناوريهاي بالقوه تاثير» ،ميرزابيگي جهانشاه/فورستر نيك- 1

7 شماره مديرساز، فصلنامه «،سازمانها بر سوم موج

سوم موج اطالعات، فناوري ارتباطات و اطالعات فناوری- »2

www.Ayandehnegar.org ،«جهان در بنيادي تغيير

و »تئوري اعرابي، محمد سيد پارساييان، ال.دفت/علي - ريچارد3

1382 فرهنگي، پژوهشهاي دفتر سازمان«، طراحي

«،سوم هزاره در مديران فراروي چالش هاي » خزين، - بهرام4

82 اسفند شماره كشاورزي، جهاد پيام

توسعة و طراحي» ،كالنتر سيدكيانوش رحيميان, حميد- 5

7شماره مديرساز، فصلنامه «،اي شبكه سازمانهاي

تدبير، مجله «،مرز بدون سازمان ايجاد ضرورت» ناطق، - محمد6

155 شماره

مديريت«، اعجازگران »شيوه هاي كوزه گر، رشيد -علي اصغر7

1381 شهري، بهسازي و عمران سازمان

30