1óåëßäá

ËÜäé - ÅëéÜôï ëÜäé óôéò ÑïâéÝò

ÐåñéâáëëïíôéêÞ ÏìÜäá Ëõêåßïõ Ëßìíçò1998-1999-2000ÈÝìá: ËÜäé - ÅëéÜÌÝëç: ÊïõôóïóôÜèçò ÃéÜííçòÃåùñãßïõ ÌÜãäá,Âáóéëåßïõ ÓôÝìç,Áããåëïðïýëïõ Ðáíáãéþôá,Áñãõñßïõ Ãéþñãïò

2óåëßäá

ÐåñéâáëëïíôéêÞ ÏìÜäá Ëõêåßïõ Ëßìíçò1998-1999-2000ÈÝìá: ËÜäé - ÅëéÜÌÝëç: ÊïõôóïóôÜèçò ÃéÜííçòÃåùñãßïõ ÌÜãäá,Âáóéëåßïõ ÓôÝìç,Áããåëïðïýëïõ Ðáíáãéþôá,Áñãõñßïõ Ãéþñãïò

Ãéá ôï ðñüãñáììá ðåñéâáëëïíôéêÞò åêðáßäåõóçò õðåýèõíïéêáèçãçôÝò Þôáí:ÔóéÜêïõ ¢ííáÍéêïëáÀäç ÅëÝíç êáéÂáóéëüðïõëïò ÐÜíïò

3óåëßäá

Ç ÉÓÔÏÑÉÁ ÔÇÓ ÅËÉÁÓ

Ç åëéÜ, ôï åõëïãçìÝíï áõôü äÝíôñï õðÜñ÷åé ðÜíù óôç ãç ðïëý ðñéí ôçíåìöÜíéóç ôïõ áíèñþðïõ. Ç ÃñáöÞ ìáò ëÝåé üôé ôï ðåñéóôÝñé ðïõ Ýóôåéëå ïÍþå ìåôÜ ôïí êáôáêëõóìü íá äéáðéóôþóåé áí áðïóýñèçêå ôï íåñü, ãýñéóåöÝñïíôáò óôï ñÜìöïò ôïõ Ýíá êëáäÜêé åëéÜò.¸íáò áñ÷áßïò ìýèïò ðÜëé ìáò ëÝåé ðùò êÜðïôå ïé Èåïß ôïõ Ïëýìðïõìáæåýôçêáí ðÜíù óôïí Éåñü ÂñÜ÷ï ôçò Áêñïðüëåùò íá êñßíïõí ðïéïò áðüüëïõò Þôáí Üîéïò íá ãßíåé ðñïóôÜôçò ôçò ÁèÞíáò. Ôçí ôéìÞ áõôÞ ôçäéåêäéêïýóáí ï Ðïóåéäþíáò êáé ç ÁèçíÜ. Ïé Üëëïé Èåïß õðïó÷Ýèçêáí üôéðñïóôÜôçò ôçò ðüëåùò èá ãéíüôáí üðïéïò èá ðñüóöåñå óôïõò êáôïßêïõò ôï÷ñçóéìüôåñï äþñï. Ðñþôïò ï Ðïóåéäþíáò ÷ôýðçóå ìå ôçí ôñßáéíÜ ôïõ ôï÷þìá êáé åõèýò îåðÞäçóå Ýíá ëåõêü ðïëåìéêü Üëïãï. Êáôüðéí ç ÁèçíÜ÷ôýðçóå ôï ÷þìá ìå ôï äüñõ ôçò êé Ýêáíå íá öõôñþóåé ìéá åëéÜ. Ïé ÈåïßÝêñéíáí ðùò ç åëéÜ Þôáí ÷ñçóéìüôåñç óôïõò áíèñþðïõò áðü ôï Üëïãï êáé÷áñßóáíå ôçí ðñïóôáóßá ôçò ðüëçò óôçí ÁèçíÜ. Áðü ôüôå ðáôñßäá ôçò åëéÜòèåùñÞèçêå ç ÅëëÜäá.Ôçí ÅëëçíéêÞ êáôáãùãÞ ôçí åîõìíåß êáé ï áñ÷áßïò ôñáãéêüò ðïéçôÞò ÓïöïêëÞòóôçí ôñáãùäßá ôïõ «Ïéäßðïõò åðß Êïëùíþ».»ÈÜëëåé äå åéò ôçí ÷þñáí ôáýôçí çãëáõêÞ ðáéäïôñüöïò åëáßá, öýôùìá ãçãåíÝò, á÷åéñïðïßçôïí, áíôéêåßìåíïí öüâïõôþí ðïëåìßùí üðëùí, ôï ïðïßïí ïõäÝðïôå Ýùò ôþñá Þêïõóá íá åâëÜóôçóåí åéòôçí Áóßáí ïõäåßò ôçí ìåãÜëçí äùñéêÞí íÞóïí ôïõ ÐÝëïðïò. Ôï äÝíäñïí ôïýôïïõäåßò Üñ÷ùí, ïýôå ãÝñùí, ïýôå íÝïò èá êáôáóôñÝøç äéüôé ï ðÜíôïôå âëÝðïíïöèáëìüò ôïõ Ìïñßïõ Äéüò êáé ç ãëáõêþðéò ÁèçíÜ ôï ðñïóôáôåýïõí».¹ôáí ëïéðüí ç åëéÜ Éåñü äÝíôñï ôùí áñ÷áßùí ìáò ðñïãüíùí, ðïõ Üó÷åôá áðüôï ìýèï ðéèáíüí íá ìåôáöÝñèçêå óôç ÷þñáí ìáò áðü ôçí ÁíáôïëéêÞ Áóßá,êÜðïõ áðü ôç Óõñßá, óôçí Ðáëáéóôßíç Þ ôç Öïéíßêç. Ïé ÏëõìðéïíßêåòÝðáéñíáí ùò Ýðáèëï ôçò íßêçò ôïõò «Êëáäß åëéÜò» Þ óôá áñ÷áßá üðùò ôïÝëåãáí «ÊëÜäïí åëáßáò». ¹ôáí ï ðåñßöçìïò «êüôéíïò» ðïõ ðñïåñ÷üôáí áðüôçí áãñéåëéÜ ôïõ Éåñïý ÷þñïõ ôçò Ïëõìðßáò êïíôÜ óôá ðñïðýëáéá ôïõÏëõìðéáêïý óôáäßïõ. Óýìöùíá ìå Ýíá ìýèï, ôçí åëéÜ áõôÞ ôçí ìåôÝöåñå áðüôéò ðçãÝò ôïõ Äïýíáâç ï Þñùáò ÇñáêëÞò êáé öõôåýôçêå åêåß ãéá íá åßíáé«ìíçìüóõíïí êÜëëéóôïí ôþí íéêþíôùí åí ôþ áãþíé».

4óåëßäá

Ðïëëïß Üëëïé áñ÷áßïé ìýèïé êáé ðáñáäüóåéò óõíäÝïíôáé ìå ôçí åëéÜ, ôï éåñüáõôü äÝíôñï ôùí áñ÷áßùí ìáò ðñïãüíùí. Áðü ôá ÷ñüíéá åêåßíá óþæåôáé áêüìáìéá áéùíüâéá åëéÜ ðïõ áíèßæåé êáé êáñðïöïñåß Ýùò óÞìåñá. Âñßóêåôáé êïíôÜóôï Âïôáíéêü êÞðï ôçò ÁèÞíáò, ðëÜé óôçí ÉåñÜ Ïäü êáé åßíáé ãíùóôÞ ìå ôçíïíïìáóßá «Åëáßá ôïõ ÐëÜôùíïò». Óýìöùíá ìå ôçí ðáñÜäïóç, êÜôù áðü ôïíßóêéï ôçò áíáðáõüôáí ï ìåãÜëïò öéëüóïöïò ÐëÜôùí. Ç åëéÜ áõôÞ åßíáéæùíôáíü óõìâïëéêü ìíçìåßï ôïõ áñ÷áßïõ áèÜíáôïõ ðïëéôéóìïý ôçò ÅëëÜäáò,ðïõ ÷Üèçêå óôï äéÜâá ôùí áéþíùí. ¾óôåñá áðü ðïëëÜ ÷ñüíéá ðÜíù óôï üñïòôùí «Åëáéþí», óôçí ÉåñïõóáëÞì, êÜôù áðü ôï öýëëùìá ìéáò åëéÜòðñïóåõ÷Þèçêå ëßãï ðñéí áðü ôï ìáñôýñéï ôïõ ï Éçóïýò, áãéÜæïíôáò Ýôóé ôéòñßæåò ôïõ áéùíüâéïõ äÝíôñïõ ôçò åéñÞíçò ìå ôïí éäñþôá ôçò áãùíßáò ôïõ.Ôï ëÜäé ôñïöïäïôåß ôá ôáðåéíÜ êáíäÞëéá ðïõ êáßíå ìðñïóôÜ óôá åéêïíïóôÜóéáôùí íáþí êáé ôùí ÷ñéóôéáíéêþí óðéôéþí, óêïñðþíôáò ôï ãëõêü öùò ôïõòìðñïóôÜ óôéò ãáëÞíéåò ìïñöÝò ôùí áãßùí êáé ìáñôýñùí ôïõ ×ñéóôéáíéóìïý.

Ãëõêüöõëëç ç åëéÜ ôïí ßóêéï äéðëþíåéôï öïõíôùìÝíï êëÞìá ðïõ êáé ðïõôï øçëáöïýí ïé ÷áìçëïß ôçò êëþíïé,ãåñìÝíïé áðü ôï âÜñïò ôïõ êáñðïý.

Áíôßêñõ, óêïôåéíü ôï åñçìïêëÞóé,ìå ðüèï êáé ì� áãÜðç ôç èåùñåßãéáôß ôï êáíôçëÜêé ðïý÷åé óâÞóåéôï öùò ôïõ áð� ôïí êáñðü ôçò êáñôåñåß.

Åêôüò áðü ôïí ÐïëÝìç ðïõ Ýãñáøå ôïõò ðáñáðÜíù óôß÷ïõò, ðïëëïß ÜëëïéðïéçôÝò ôñáãïýäçóáí ôçí åëéÜ óáí óõìâïëéêü äÝíôñï ôçò åéñÞíçò êáé ôçòáñ÷áßáò åëëçíéêÞò äüîáò.

Áñãõñßïõ Ãåþñãéïò

5óåëßäá

Ç åëéÜ

ÄÝíôñï áåéèáëÝò ðïõ æåé ðÜíù áðü 1000 ÷ñüíéá (áéùíüâéï). Óôçí ÁèÞíáð.÷. õðÜñ÷åé åëéÜ çëéêßáò 2.500 ÷ñüíùí ðïõ ëÝãåôáé åëéÜ ôïõ ÐëÜôùíá.Óõããåíåýåé ìå ôï ãéáóåìß, ôï ëéãïýóôñï, ôï öñïýäï. ÁíÞêåé óôçí ôÜîç«óôñåøáíèÞ» êáé óôçí ïéêïãÝíåéá «åëáéßäåò» Þ «ïëåúäåò». Åõäïêéìåß óôïãëõêüÇ ñßæá: Ç ñßæá ôçò åëéÜò ðñï÷ùñÜåé ðïëý âáèéÜ óôï ÷þìá êáé äéáêëáäßæåôáéáðëùôÜ. Êáèþò åõäïêéìåß óå óêëçñÜ êáé óå ìáëáêÜ ÷þìáôá åéó÷ùñåß ðñïòüëåò ôéò ìåñéÝò áíÜìåóá êáé áðü ôéò ðÝôñåò þóðïõ íá óõíáíôÞóåé õãñáóßá.Ìåôéò âáèéÜ áðëùìÝíåò ñßæåò ôçò âñßóêåé õãñáóßá êáé ôñïöÝò êáé óôçñßæåôáéóôáèåñÜ. Äåí öïâÜôáé ìÞôå èýåëëåò, ìÞôå êáôáéãßäåò. Äýóêïëá îåñéæþíåôáé.Ï êïñìüò ôçò åëéÜò ãßíåôáé ÷ïíôñüò, øçëüò êáé äéáêëáäßæåôáé áðëùôÜ. Ìðïñåß íáöôÜóåé óå ýøïò 25-30ì. Ç åîùôåñéêÞ öëïýäá ôïõ êïñìïý åßíáé îåñÞ, ãêñßæá óôï÷ñþìá êáé Ý÷åé åîïãêþìáôá. Óôï íÝï äÝíôñï ï êïñìüò åßíáé óôéëðíüò êáé ëåßïò.¼ôáí ôï äÝíôñï ãåñíÜ ï êïñìüò êïõöáëéÜæåé.Ôá öýëëá ôçò åëéÜò åßíáé ìéêñÜ, óå ó÷Þìá ëüã÷çò êé Ý÷ïõí ìéêñü ìßó÷ï. Ç ðÜíùåðéöÜíåéÜ ôïõ Ý÷åé ÷ñþìá áíïé÷ôü ðñÜóéíï êáé ç êÜôù áóçìÝíéï. ¸÷ïõí ëåðôü÷íïýäé êáé ðá÷éÜ åðéäåñìßäá êé Ýôóé äå ÷Üíïõí ðïëý íåñü. Ôá öýëëá âãáßíïõí áðüôïõò êëÜäïõò áíôßèåôá, ãéá íá ìç óêéÜæåé ôï Ýíá ôï Üëëï.Ôá Üíèç ôçò åëéÜò öõôñþíïõí ðïëëÜ ìáæß (15-25) áëëÜ äå ìõñßæïõí. Âãáßíïõíáðü ôéò ìáó÷Üëåò âëáóôþí ôçò ðåñáóìÝíçò ÷ñïíéÜò. Ç óôåöÜíç ôïõò ìïéÜæåé ìåìéêñü áõãü êé Ý÷åé ðïëý ãýñç óôïõò óôÞìïíåò. Áíèßæåé ôïí Áðñßëéï - ÌÜéï. Çåðéêïíßáóç ãßíåôáé áðü ôïí Üíåìï.Ï êáñðüò ôçò åëéÜò åßíáé äñýðç êáé îå÷ùñßæåôáé óå ôñßá ìÝñç: 1. Ôçí åîùôåñéêÞöëïýäá (åîùêÜñðéï), 2. Ôï óáñêþäåò ìÝñïò ðïõ Ý÷åé ôï ëÜäé (ìåóïêÜñðéï) êáé 3.ôï óêëçñü ðõñÞíá (åíäïêÜñðéï).Ï êáñðüò ðñéí ùñéìÜóåé, Ý÷åé ÷ñþìá ðñÜóéíï. ÙñéìÜæïíôáò, ðáßñíåé ÷ñþìáìïëõâß Þ ìáýñï. Ïé êáñðïß ôçò åëéÜò áñ÷ßæïõí íá ùñéìÜæïõí ôïí Ïêôþâñéï. ÔïìÜæåìá ôïõ êáñðïý áñ÷ßæåé ôï ÍïÝìâñéï êáé óå ðïëëÜ ìÝñç äéáñêåß ùò ôï ÌÜñôéï.

6óåëßäá

Ç åëéÜ ðïëëáðëáóéÜæåôáé ìå ìïó÷åýìáôá êáé ìå óðÝñìáôá. Ïé åëéÝò üìùò ðïõ èáâãïõí áð� ôá óðÝñìáôá èá åßíáé Üãñéåò êáé èá ðñÝðåé íá ôéò ìðïëéÜóïõìå. Ãéá íáêáñðßæïõí ïé åëéÝò, ðñÝðåé íá ïñãþíïõìå ôï ÷ùñÜöé, íá îåëáêêþíïõìå ôéò ñßæåò íáñß÷íïõìå ëßðáóìá êáé íá ôéò êëáäåýïõìå ðñïóåêôéêÜ. Ïé öïâåñüôåñïé å÷èñïß ôçòåëéÜò åßíáé ï äÜêïò, ï ðõñçíïôñßôçò êáé ç øùñßáóç. Ôéò êáôáðïëåìïýìå ìåöõôïöÜñìáêá. Ç åëéÜ åßíáé ÷ñçóéìüôáôï öõôü. Ìáò äßíåé ôïí êáñðü ôçò áðü ôïíïðïßï âãÜæïõìå ôï ëÜäé, èñåöôéêÞ êáé õãéåéíÞ ôñïöÞ. ÐåñéÝ÷åé ðïëëÝò èñåöôéêÝòïõóßåò êáé âéôáìßíåò. ËÜäé ìåôá÷åéñéæüìáóôå êáé ãéá ôçí êáôáóêåõÞ ôïõóáðïõíéïý. Ôï ëÜäé ôï âãÜæïõí óå åéäéêÜ åñãïóôÜóéá (åëáéïôñéâåßá). ÌåñéêÝòðïéêéëßåò åëéþí åßíáé öáãþóéìåò. Ôéò óõíôçñïýìå óôï áëÜôé, óôï îßäé Þ óôçóáëáìïýñá. ËÜäé âãÜæïõìå êáé áðü ôïí ðõñÞíá êáé ëÝãåôáé ðõñçíÝëáéï. Ôï îýëïôçò áãñéåëéÜò éäéáßôåñá ôï ÷ñçóéìïðïéïýí óôçí åðéðëïðïéßá ãéáôß åßíáé óêëçñüóõìðáãÝò êáé äïõëåýåôáé åýêïëá. ÖôéÜ÷íïõí Ýðéðëá êáé ìéêñü êïìøïôå÷íÞìáôá.Ç ðáôñßäá ìáò Ýñ÷åôáé ôñßôç óôç óåéñÜ ÷þñá óôçí ðáñáãùãÞ ëáäéïý. Ïé åëéÝò ôçòóêåðÜæïõí 3,5 åêáôïììýñéá óôñÝììáôá ãçò. Õðïëïãßæïõìå üôé õðÜñ÷ïõí97.000.000 åêáôïììýñéá åëáéüäåíäñá êáé 50 åêáôïììýñéá áãñéåëéÝò ó� üëç ôçíÅëëÜäá. Áí ìðïëéÜæáìå üëåò ôéò áãñéåëéÝò, ç ÅëëÜäá èá áýîáíå ðÜñá ðïëý ôçíðáñáãùãÞ ôïõ ëáäéïý.

Âáóéëåßïõ ÓôÝìç

*********************

7óåëßäá

ÐÏÉÊÉËÉÅÓ:Êáëëéåñãïýíôáé ðïëëÝò ðïéêéëßåò åëéÜò, ðïõ êáèåìéÜ åßíáé ãíùóôÞ ìåäéÜöïñåò ïíïìáóßåò. ÁíÜëïãá ìå ôï ìÝãåèïò ôïõ êáñðïý ôïõò êáôáôÜóóïíôáéóå ìéêñüêáñðåò, ìåóüêáñðåò êáé áäñüêáñðåò. Ïé ìéêñüêáñðåò÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ðáñáãùãÞ ëáäéïý. Ïé áäñüêáñðåò åßíáé âñþóéìåò. Áðüôéò ìåóüêáñðåò Üëëåò ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ðáñáãùãÞ ëáäéïý êáé Üëëåò ôüóïãéá ôçí åëáéïðáñáãùãÞ üóï êáé ùò âñþóéìåò. Áðü ôéò ìåóüêáñðåò Üëëåò÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ðáñáãùãÞ ëáäéïý êáé Üëëåò ôüóï ãéá ôçíåëáéïðáñáãùãÞ üóï êáé ùò âñþóéìåò. ÌÉÊÑÏÊÁÑÐÅÓ: á) êïñùíÝéêç,ãíùóôÞ êáé ùò øéëùëéÜ, ëéáíïëéÜ, êñçôéêéÜ ê.ë.ð. Åßíáé ç ðéï äéáäåäïìÝíçðïéêéëßá óå üëç ôçí ÅëëÜäá. Èåùñåßôáé ùò ç ðéï ðáñáãùãéêÞ áðü ôéòëáäïëéÝò. Åßíáé äÝíôñï ýøïò 8-15 ìÝôñùí ìå öýëëá ëïã÷ïåéäÞ, ôá íåüôåñáðëáôýôåñá ôùí åíÞëéêùí ìõôåñÜ. ÐáñïõóéÜæåé ðÜñá ðïëëÝò ôïðéêÝòðáñáëëáãÝò ðïõ äéáöÝñïõí óôï ìÝãåèïò ôùí öýëëùí êáé ôùí êáñðþí. Ïêáñðüò ãåíéêÜ åßíáé ìáýñïò Þ ìáýñïò-ìùâ üôáí åßíáé þñéìïò êáé ìéêñïýìåãÝèïõò. Ç ðïéêéëßá áõôÞ áíôÝ÷åé óôçí îçñáóßá êáé Üëëåò êëéìáôéêÝòáíôéîïüôçôåò áêüìç êáé óôçí åãêáôÜëåéøç. Ôï ëÜäé ôçò èåùñåßôáé åîáéñåôéêÞòðïéüôçôáò. Ðåñéåêôéêüôçôá óå ëÜäé óôïí êáñðü êáôÜ ìÝóï üñï 18-22%. â)ÔóïõíÜôç Þ ìáóôïåéäÞò áëëéþò áèçíïëéÜ. Ðïéêéëßá äéáäåäïìÝíç êõñßùò óôçíÊñÞôç. ÄÝíôñï ðïõ öèÜíåé ôá 10 ìÝôñá ýøïò, ìå ìõôåñÜ öýëëá. Ï êáñðüòåßíáé êùíéêüò, ëßãï êáìðïõñùôüò, ìáýñïò Þ ìáýñïò-ìùâ üôáí åßíáé þñéìïò.Ðåñéåêôéêüôçôá óå ëÜäé 28-35%. Ç ðïéêéëßá áõôÞ áíôÝ÷åé óôï øý÷ïò êáéìðïñåß íá áíáðôõ÷èåß ìÝ÷ñé êáé óå õøüìåôñï 1000. ã) ËáíïëéÜ (ÊÝñêõñáò).Åßíáé äÝíôñï ðïõ öèÜíåé ìÝ÷ñé êáé ôá 25 ìÝôñá ýøïò, ìå êïñìü óôñåðôü êáéäéÜôñçôï óôç âÜóç (óôá ãÝñéêá äÝíäñá). Ï êáñðüò åßíáé ìéêñüò Þ ìÝôñéïòêáìðïõñùôüò ìå ìåãÜëï ðõñÞíá ìáýñïò Þ ìáýñïò-ìùâ üôáí åßíáé þñéìïò. Çðïéêéëßá áðáíôÜ óôçí ÊÝñêõñá, óôïõò Ðáîïýò, óôç ËåõêÜäá, óôçíÊåöáëëïíéÜ, óôç ÆÜêõíèï, êáèþò êáé óôéò áêôÝò ôçò Çðåßñïõ. ÐáñïõóéÜæåéìåãÜëç ðñïóáñìïóôéêÞ éêáíüôçôá êáé áðïäßäåé éêáíïðïéçôéêÞ óïäåéÜ óôáÜãïíá, îçñÜ êáé ðåôñþäç åäÜöç, áêüìç êáé üôáí åßíáé ôåëåßùòðáñáìåëçìÝíç. Ôï ëÜäé ôçò èåùñåßôáé åîáéñåôéêÞò ðïéüôçôáò. ä) ËáäïëéÜÐáôñþí Þ êïõôóïõñåëéÜ, ðáôñéíéÜ ê.Ü. ÄÝíäñï ðïõ öèÜíåé ôá 7 ìÝôñá ýøïò,ìå êáñðü ìáýñï, ìáýñï-ìùâ üôáí åßíáé þñéìïò. Ç áðüäïóç óå ëÜäéêõìáßíåôáé áðü 16% Ýùò 25% óå ãüíéìá åäÜöç, êáëëéåñãåßôáé óôçí ÐÜôñá,óôï Áßãéï, óôçí Êïñéíèßá, óôç Íáýðáêôï êáé óôç Ëáêùíßá.

8óåëßäá

ÌÅÓÏÊÁÑÐÅÓ: á) Ìåãáñßôéêç, ðïéêéëßá äéáäåäïìÝíç óôçí ÁôôéêÞ êáéÂïéùôßá. Åßíáé äÝíäñï ìåôñßùí äéáóôÜóåùí ìå ìáêñéÜ ìõôåñÜ öýëëá. Ïêáñðüò ðïéêßëëåé ðÜñá ðïëý ùò ðñïò ôï ìÝãåèïò êáé ôï ó÷Þìá. Ôï äÝíäñïáíôÝ÷åé óôçí îçñáóßá êáé åßíáé ðïëý ðáñáãùãéêü üôáí äÝ÷åôáé óôïé÷åéþäåéòÝóôù êáëëéåñãçôéêÝò öñïíôßäåò. â) ÂáëáéïëéÜ Þ êïëïâÞ Þ ÌõôéëçíéÜ.Êáëëéåñãåßôáé åõñÝùò óôç ËÝóâï êáé ðáñÝ÷åé ëÜäé áñßóôçò ðïéüôçôáò. ã)Èñïýìðá (ãíùóôÞ êáé ìå ðïëëÝò Üëëåò ïíïìáóßåò ð.÷. ëáäïëéÜ,÷ïõñìáäïëéÜ, êáëïëéÜ ê.ë.ð.). Ðïéêéëßá áðáéôçôéêÞ óå ðïéüôçôá åäÜöïõò êáéóå êáëëéåñãçôéêÝò ðåñéðïéÞóåéò. Äßíåé ëÜäé êáëÞò ðïéüôçôáò. Êáëëéåñãåßôáéóôá íçóéÜ ôïõ Áéãáßïõ, éäéáßôåñá óôç ÓÜìï, óôç ËÝóâï, óôç ×ßï, óôç ÌÞëï,óôçí ÐÜñï, óôç ÍÜîï, óôçí ÊñÞôç, óôçí Åýâïéá êáé óôçí ÁôôéêÞ êáéÂïéùôßá. ä) ÊïèñÝéêç (êïñéíèéáêÞ, ìáíÜêé, ìáíáêïëéÜ ê.ë.ð.). Ìå óôñïããõëüÞ ùïåéäÞ óöé÷ôü êáñðü ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé ôüóï ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ëáäéïýåîáéñåôéêÞò ðïéüôçôáò üóï êáé ùò åðéôñáðÝæéá. Ç ðïéêéëßá áíôÝ÷åé óå ÷áìçëÝòèåñìïêñáóßåò êáé óå éó÷õñïýò áíÝìïõò. ÁÄÑÏÊÁÑÐÅÓ: á) Êáëáìþí Þáåôïíõ÷ïëéÜ, êáëáìáôéáíÞ, êáñáêïëéÜ ê.Ü. ÄÝíôñï ðïõ öèÜíåé ôá 10 ìÝôñáýøïò, Ý÷åé ìåãÜëá öýëëá ìå êõìáôïåéäÞ ÷åßëç êáé ìåãÜëï ùïåéäÞ åðéìÞêçêáñðü ðïõ ìïéÜæåé ìå áìýãäáëï Þ ìå ñüãá óôáöõëéïý ôçò ðïéêéëßáò«áåôïíý÷é». Ç ðïéêéëßá ðáñÝ÷åé åêëåêôÝò åðéôñáðÝæéåò åëéÝò êáé êáëëéåñãåßôáéóôçí Ðåëïðüííçóï. â) ÊïíóåñâïëéÜ (âïëéþôéêç, ¢ìöéóóáò, Áãñéíßïõ,ìáõñåëéÜ ê.Ü.). Ðïëýìïñöç ðïéêéëßá ðïõ êáëëéåñãåßôáé óå ðïëëÝò ðåñéï÷Ýòãéá ôçí ðáñáãùãÞ åðéôñáðÝæéùí åëéþí ìáýñïõ ÷ñþìáôïò ìå óôßãìáôá. ÅßíáéäÝíôñï ýøïõò 6-8 ìÝôñùí. ã) ÊïëõìðÜäá Þ êáñõäïëéÜ. ÄÝíôñï ýøïõò 4-6ìÝôñùí ìå óöáéñéêü êáñðü ðïõ Ý÷åé ìåãÜëï ðõñÞíá. ×ñçóéìïðïéåßôáé ãéá ôçíðáñáóêåõÞ åðéôñáðÝæéùí ðñÜóéíùí åëéþí ôóáêéóôþí Þ áêÝñáéùí, óå Üëìç.

9óåëßäá

ÐïëëáðëáóéáóìüòÇ åëéÜ ðïëëáðëáóéÜæåôáé ôüóï ìå áãåíÞ ðïëëáðëáóéáóìü, ìå ìïó÷åýìáôá êáéðáñáöõÜäåò, üóï êáé ìå åããåíÞ, ìå óðüñï. Ôá äåíäñýëëéá ðïõ ðñïÝñ÷ïíôáéáðü óðüñï åìâïëéÜæïíôáé ðÜíôá, ãéáôß ïé óðüñïé äåí áðïäßäïõí ôçí ðïéêéëßáôïõ ìçôñéêïý äÝíôñïõ áðü ôçí ïðïßá Ý÷ïõí ðñïÝëèåé. Ï åããåíÞòðïëëáðëáóéáóìüò äå ÷ñçóéìïðïéåßôáé åõñÝùò, êõñßùò ãéáôß ôá äåíäñýëëéáìÝíïõí ðïëëÜ ÷ñüíéá óôï öõôþñéï ìÝ÷ñé íá áíáðôõ÷èïýí êáé ãéáôß äßíåéäåíäñýëëéá áíïìïéüìïñöá üóïí áöïñÜ ôç æùçñüôçôá âëÜóôçóçò, êÜôé ðïõáðïôåëåß ìåéïíÝêôçìá ãéá ôïõò óýã÷ñïíïõò åëáéþíåò.Óôçí ÅëëÜäá åßíáé äéáäåäïìÝíïò êáé ï ðïëëáðëáóéáóìüò ìå åîçìÝñùóç ôçòÜãñéáò åëéÜò (Olea europea ssp. oleaster) ðïõ åßíáé åõñÝùò åîáðëùìÝíç êáéóôïé÷åßï öõóéêÞò âëÜóôçóçò óôç Ìåóüãåéï.Ïé Üãñéåò åëéÝò åßôå ìåôáöÝñïíôáé óå öõôþñéï êáé åìâïëéÜæïíôáé üôáíáíáðôõ÷èïýí êáëÜ åßôå åìâïëéÜæïíôáé åðß ôüðïõ áöïý ðñþôá êëáäåõôïýí. ÏéåìâïëéáóìÝíåò Üãñéåò åëéÝò ðïõ áíáðôýóóïíôáé óå öõôþñéï åßíáé ãíùóôÝò ùòåìâïëÜäåò.Ãéá ôïí ðïëëáðëáóéáóìü ôçò åëéÜò ÷ñçóéìïðïéåßôáé åõñÝùò ï áãåíÞòðïëëáðëáóéáóìüò. Ðéï äéáäåäïìÝíïò åßíáé ï ðïëëáðëáóéáóìüò ìåìïó÷åýìáôá óêëçñïý îýëïõ (ãñïèÜñéá, ôìÞìáôá þñéìïõ âëáóôïý ìåôÜ ôïôÝëïò ôçò âëáóôéêÞò ðåñéüäïõ). Ôá ìïó÷åýìáôá êüâïíôáé áðü âñá÷ßïíåò ìåìåãÜëç äéÜìåôñï, óôñùìáôþíïíôáé óôï Ýäáöïò Þ óå óáêïýëåò, üðïõñéæïâïëïýí êáé âëáóôÜíïõí ìåôÜ áðü ìåñéêïýò ìÞíåò. Ðéï ìåãÜëç åðéôõ÷ßáÝ÷ïõí ôá ìïó÷åýìáôá ðïõ êüâïíôáé áðü ôïí êïñìü, êïíôÜ óôï ëáéìü, üðïõõðÜñ÷ïõí õðåñðëÜóéåò (ãüããñïé). Ïé ãüããñïé áðïêüðôïíôáé, öõôåýïíôáé êáéäßíïõí ðïëëÜ Ýñéæá öõôþñéá, ôá ïðïßá áðïóðþíôáé êáé öõôåýïíôáé óåöõôþñéá. Ïé ãüããñïé ìðïñåß íá êüâïíôáé óå êïììÜôéá, êáèÝíá ôïõò ìå ÝíáìÝñïò öëïéïý (ôá êïýêá), ðïõ óôñùìáôþíïíôáé óå Üììï êáé áöïý âëáóôÞóïõíìåôáöÝñïíôáé óå óáêïýëåò Þ öõôïäï÷åßá üðïõ ñéæïâïëïýí.ÄéáäåäïìÝíïò åßíáé êáé ï ðïëëáðëáóéáóìüò ìå öõëëïâüëá ìïó÷åýìáôá ðïõñéæïâïëïýí óå õäñïíÝöùóç. ÁõôÜ áðïêüðôïíôáé áðü åôÞóéïõò âëáóôïýò êáéäéáèÝôïõí 2-4 öýëëá. ÊïõôóïóôÜèçò ÃéÜííçò

10óåëßäá

Å×ÈÑÏÉ ÔÇÓ ÅËÉÁÓ:

ÄÁÊÏÓ ÔÇÓ ÅËÉÁÓ: Åßíáé ï ìåãáëýôåñïò å÷èñüò ðïõ êÜèå ÷ñüíï ðñïêáëåßôåñÜóôéåò æçìéÝò óå üëåò ôéò åëáéïðáñáãùãéêÝò ÷þñåò ôçò Ìåóïãåßïõ åíþ äåíõðÜñ÷åé óôçí ÁìåñéêÞ êáé óôçí Áõóôñáëßá, üðïõ åðßóçò êáëëéåñãåßôáé çåëéÜ. Óôçí ÅëëÜäá åßíáé áëçèéíÞ ìÜóôéãá, ðñïêáëþíôáò ðïóïôéêÞ êáéðïéïôéêÞ õðïâÜèìéóç ôçò ðáñáãùãÞò. Ôï Ýíôïìï äéá÷åéìÜæåé ùò ðñïíýìöç Þáêìáßï. Ôá èçëõêÜ ìåôÜ ôç óýæåõîÞ ôïõò, áðïèÝôïõí ôá áõãÜ ôïõò óôïõòêáñðïýò, óõíÞèùò Ýíá áíÜ êáñðü êáé êáôÜ ìÝóï üñï 150 áíÜ èçëõêÜ. ÌåôÜôçí åêêüëáøç ôùí áõãþí ïé ðñïíýìöåò ïñýóóïõí óôïÝò óôç óÜñêá ôïõêáñðïý üðïõ áíáðôýóóïíôáé êáé, ðåñíþíôáò áðü ôï óôÜäéï ôçò íýìöçòìåôáìïñöþíïíôáé óå áêìáßá Ýíôïìá.ÊÁÔÁÐÏËÅÌÇÓÇ: Óôçñßæåôáé óôç ÷ñÞóç äéáöüñùí åíôïìïêôüíùí. ÏéìÝèïäïé äéáêñßíïíôáé óå äõï êáôçãïñßåò, ôçí ðñïëçðôéêÞ êáé ôç èåñáðåõôéêÞ.Óôçí ðñïëçðôéêÞ, óôü÷ïò åßíáé ç èáíÜôùóç ôùí åíçëßêùí ðñéí áðïèÝóïõí ôááõãÜ ôïõò óôïí åëáéüêáñðï åíþ óôç èåñáðåõôéêÞ óôü÷ïò åßíáé ç èáíÜôùóçôùí ðñïíõìöþí ðïõ Þäç âñßóêïíôáé ìÝóá óôç óÜñêá. Ãéá êÜèå ðåñßðôùóç÷ñçóéìïðïéïýíôáé áíÜëïãá åíôïìïêôüíá óå óõíäõáóìü ìå äéÜöïñáðñïóåëêõóôéêÜ. Ïé øåêáóìïß ãßíïíôáé êõñßùò ìå ôç öñïíôßäá ôïõ êñÜôïõò(áåñïøåêáóìïß) áëëÜ êáé áðü ìåìïíùìÝíïõò ðáñáãùãïýò. Ãéá ôçíðáñáêïëïýèçóç ôçò ðëçèõóìéáêÞò åîÝëéîçò ôïõ äÜêïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáéäéÜöïñåò ðáãßäåò üðùò ãõÜëéíåò McPhail êßôñéíïõ ÷ñþìáôïò ìå êïëëþäçïõóßá êáé ôåëåõôáßá öåñïìüíçò óå óõíäõáóìü ìå áììùíéáêÜ Üëáôá ðïõáêüìç âñßóêåôáé óôï óôÜäéï ôçò Ýñåõíáò.

Âáóéëåßïõ ÓôÝìç

11óåëßäá

ÖþìáÏöåßëåôáé óôïí ìýêçôá Phoma oleae êáé ðñïóâÜëëåé ôá öýëëá êáé ôïõòêáñðïýò ôçò åëéÜò, ó÷çìáôßæïíôáò êçëßäåò êáóôáíïý ÷ñþìáôïò. ÊáôÜ ôïíÁíáãíùóôüðïõëï (1939), ï ìýêçôáò áõôüò åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôç öõóéêÞåêðßêñéóç ôçò èñïýìðáò åðÜíù óôï äÝíôñï. Íåþôåñïé ìåëåôçôÝò (ÆÜ÷ïò)Ý÷ïõí ðñïôåßíåé ùò Ýãêõñç ïíïìáóßá ôïõ ìýêçôá ôï camarosporiumdeimatica. Ç êáôáðïëÝìçóç ãßíåôáé Ýììåóá ìå ôçí êáôáðïëÝìçóç ôïõ äÜêïõôçò åëéÜò, êáèüóïí ôï Ýíôïìï áõôü èåùñåßôáé õðåýèõíï ãéá ôç äéÜäïóç ôïõìýêçôá.

Ìáêñüöùìá Þ îåñïâïýëá ôçò åëéÜòÇ áóèÝíåéá áõôÞ ïöåßëåôáé óôïí ìýêçôá Macrophoma daimatica, ðïõó÷çìáôßæåé êçëßäåò êáóôáíïý ÷ñþìáôïò óôïí åëáéüêáñðï, åðßðåäåò ÞâõèéóìÝíåò, ðåñéâáëëüìåíåò áðü ìéá ìáýñç æþíç. Ðñïûðüèåóç ãéá ôçíåãêáôÜóôáóç ôïõ ìýêçôá åßíáé ç ëýóç ôçò åðéäåñìßäáò áðü Ýíôïìá üðùò ïäÜêïò êáé ï ñõã÷ßôçò. Åßíáé ãíùóôü üôé áíÜðôõîç îåñïâïýëáò óå ìåãÜëïâáèìü êáôÜ ôï êáëïêáßñé ðñïìçíýåé ìåãÜëç äáêïðñïóâïëÞ ôï öèéíüðùñï. Çîåñïâïýëá óôïí Üãïõñï êáñðü ðñïêáëåß êáñðüðôùóç, óôïí çìéþñéìïêçëßäùóç, êáé óôïí þñéìï ôç óÞøç ôïõ. Êáôáðïëåìåßôáé Ýììåóá ìå ôçóõóôçìáôéêÞ êáôáðïëÝìçóç ôùí åíôüìùí ðïõ áíáöÝñèçêáí ðáñáðÜíù.

Ãëïéïóðüñéï ôçò åëéÜòÏöåßëåôáé óôïí ìýêçôá Gloeosporium olirarum êáé ðñïóâÜëëåé ôïí þñéìïåëáéüêáñðï, êõñßùò óôéò ðåñéï÷Ýò ìå åôÞóéá âñï÷üðôùóç ðÜíù áðü Ýíá ìÝôñï(ÊÝñêõñá). Ç ðñïóâïëÞ Ý÷åé ùò óõíÝåðéá ôçí ôåëéêÞ óõññßêíùóç ôïõêáñðïý (ëÝðñá). Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóç óõíéóôþíôáé äõï øåêáóìïß óôï ôÝëïòÍïåìâñßïõ, ìå âïñäéãÜëéï ðïëôü Þ Üëëá ÷áëêïý÷á óêåõÜóìáôá. ÅðßóçòåðéâÜëëåôáé ç óõëëïãÞ êáé êáôáóôñïöÞ ôïõ ðåóìÝíïõ åëáéïêÜñðïõ.

12óåëßäá

Âåñôéóéëëßùóç ôçò åëéÜòÇ áóèÝíåéá áõôÞ åßíáé ìéá áäñïìýêùóç (öñÜîéìï ôùí áããåßùí), ðïõïöåßëåôáé óôï ìýêçôá rerticillium alboaturm êáé ðñïêáëåß åßôå áðïðëçîßá(áðüôïìï ìáñáóìü) åßôå ôç âñáäåßá îÞñáíóç ôùí åëáéïäÝíäñùí. Ç äéÜãíùóçôçò áóèÝíåéáò ãßíåôáé ìå ôïìÞ ôùí êëÜäùí Þ ôïõ êïñìïý, ïðüôå äéáêñßíïíôáéìáêñïóêïðéêÜ Þ ìéêñïóêïðéêÜ ïé áðïöñÜîåéò ôùí áããåßùí ôïõ îýëïõ. ÇáóèÝíåéá ðáñáôçñåßôáé óå áñäåõüìåíïõò åëáéþíåò Þ üôáí ôá åëáéüäåíäñáóõãêáëëéåñãïýíôáé ìå ëá÷áíéêÜ üðùò ôïìÜôá êáé ìåëéôæÜíá. Ç áóèÝíåéáêáôáðïëåìåßôáé ìå ôçí ðñïóåêôéêÞ åðéëïãÞ ôùí äåíäñõëëßùí, ôç ìçóõãêáëëéÝñãåéá ëá÷áíéêþí, ôçí áðïëýìáíóç ôùí åäáöþí ìå ÷çìéêÜ Þ çëéáêÞåíÝñãåéá (êÜëõøç ìå ðëáóôéêü) êáé ôç ìåßùóç ôçò åäáöéêÞò õãñáóßáò.

ÊáðíéÜ ôçò åëéÜòÅßíáé ìéá ðÜèçóç ôçò åëéÜò êáôÜ ôçí ïðïßá Ýíá óôñþìá êáðíéÜò åìöáíßæåôáéóôá öýëëá, óôïõò êáñðïýò êáé óôïõò âëáóôïýò ôïõ äÝíôñïõ. Áéôßá åßíáé çáíÜðôõîç ìõêçôþí ðÜíù óôéò ãëõêÝò óáê÷áñïý÷åò åêêñßóåéò åíôüìùí ôáïðïßá Ý÷ïõí Þäç ðñïóâÜëëåé ôï äÝíôñï, üðùò åßíáé ç øýëëá êáé äéÜöïñáêïêêïåéäÞ. Ç æçìéÜ äåí åßíáé Üìåóç ãéáôß ïé ìýêçôåò äåí ðáñáóýñïõí ôïõòéóôïýò ôïõ äÝíôñïõ, áëëÜ åßíáé Ýììåóç ãéáôß ðáñåìðïäßæïõí ôç öùôïóýíèåóçêáé ôç äéáðíïÞ ðñïêáëþíôáòäéáôáñá÷Þ ôçò öõóéïëïãßáò êáé ôåëéêÞ ìåßùóç ôçò æùôéêüôçôáò ôïõ äÝíôñïõ.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóç ôçò êáðíéÜò óõíéóôþíôáé øåêáóìïß ìå èåñéíü ðïëôü2% êáé 200 ãñáììÜñéá ïîõ÷ëùñéïý÷ïõ ÷áëêïý áíÜ 100 ëßôñá.

Êáñêßíùóç Þ öõìáôßùóç ôçò åëéÜòÅßíáé óïâáñÞ áóèÝíåéá ðïõ ïöåßëåôáé óôï âáêôÞñéï Pseudomomas sarastanoiôï ïðïßï ðñïêáëåß ôçí áíÜðôõîç öõìáôéþí, åîïãêùìÜôùí êáé åîåëêþóåùíóôïõò êëÜäïõò, óôïõò âñá÷ßïíåò, óôïí êïñìü, óôéò ñßæåò êáé óðáíéüôåñá óôáÜíèç êáé óôá öýëëá. Ðñïûðüèåóç ãéá ôçí åãêáôÜóôáóç ôïõ ðáèïãüíïõ åßíáéç ëýóç ôçò óõíÝ÷åéáò áðü êëÜäåìá, ìç÷áíÞìáôá Þ åñãáëåßá óõëëïãÞòêáñðïý, ÷áëÜæé. ÊáôÜ ôïí Ä.ÆÜ÷ï ôï âáêôÞñéï ðñïóâÜëëåé êáé ôïõò êáñðïýò,óôïõò ïðïßïõò ðñïêáëåß êçëßäùóç. Ôá ìÝôñá ðïõ ðñïôåßíïíôáé ãéá ôçíðñïëçðôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôçò áóèÝíåéáò åßíáé: åðéëïãÞ áíèåêôéêþíðïéêéëéþí, áðïöõãÞ ôñáõìáôéóìþí ìå åñãáëåßá êáé éäßùò ìå ñáâäéóìïýò,øåêáóìüò ìå âïñäéãÜëëéï ðïëôü 1% ìåôÜ áðü ÷áëáæüðôùóç Þ ðáãïðëçîßá,áðïëýìáíóç ôùí åñãáëåßùí ôïõ êëáäÝìáôïò.

13óåëßäá

Ôñïöïðåíßåò ôçò åëéÜòÔá åëáéüäåíäñá ìåñéêÝò öïñÝò ðáñïõóéÜæïõí ðñïâëÞìáôá óôçí áíÜðôõîÞôïõò, üðùò ÷ëùñþóåéò ôùí öýëëùí, áêáíüíéóôç äéáêëÜäùóç ôùí âëáóôþí(ìïñöÞ óêïýðáò) êáé áíáóôïëÞ ôçò áíÜðôõîÞò ôïõò. ÅðåéäÞ ç äéÜãíùóç ôùíôñïöïðåíéþí êáé Üëëùí öõóéïëïãéêþí áíùìáëéþí ôïõ åëáéüäåíäñïõ áðáéôåßåîåéäéêåõìÝíç åñãáóôçñéáêÞ áíÜëõóç (öõëëïäéáãíùóôéêÞ) óõíéóôÜôáé üðùòäåßãìáôá áðü ôá äÝíôñá ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ôï ðñüâëçìá, ðñïóêïìßæïíôáé óåáñìüäéåò êñáôéêÝò õðçñåóßåò, üðùò óå Éíóôéôïýôá ÃåùñãéêÞò ¸ñåõíáò ÞÓôáèìïýò ãéá õðåýèõíç äéÜãíùóç êáé ïäçãßåò áíôéìåôþðéóçò ôïõðñïâëÞìáôïò.

Áããåëïðïýëïõ Ðáíáãéþôá

************Ñõã÷ßôçò ôçò åëéÜòÌéêñïý ìåãÝèïõò êïëåüðôåñï, ìÞêïõò 4-5 ÷éëéïóôïìÝôñùí, ìå äéåôÞâéïëïãéêü êýêëï. Ìå ôï ñýã÷ïò ôïõ áðïæõìÜ ÷õìïýò áðü ôá öýëëá, ôéòáíèïôáîßåò êáé ôïõò ðñÜóéíïõò êáñðïýò, ðñïêáëþíôáò ÷áñáêôçñéóôéêÝòêçëßäåò.ÊáôáðïëÝìçóç: Óõíéóôþíôáé øåêáóìïß íùñßò ôçí Üíïéîç, ìüëéò åìöáíéóôïýíôá ðñþôá åíÞëéêá.

ÊïêêïåéäÞ ôçò åëéÜòÕðÜñ÷ïõí ðïëëÜ êïêêïåéäÞ ðïõ ðñïóâÜëïõí ôçí åëéÜ. ÌåñéêÜ áðáíôïýíìüíï óôçí åëéÜ, åíþ Üëëá ðñïóâÜëëïõí êáé Üëëá åéäç öõôþí. ÁëëÜ ìå ôçíïíïìáóßá «êïêêïåéäÞ» åííïïýìå ôá Ýíôïìá üðïõ óå Ýíá óôÜäéï ôçò æùÞò ôïõòåßíáé óôáèåñÜ ðñïóêïëëçìÝíá óôïí îåíéóôÞ ôïõò áðïæõìþíôáò ÷õìïýò.Ôá óðïõäáéüôåñá êïêêïåéäÞ ôçò åëéÜò åßíáé:á) Ôï ËåêÜíéï ôçò åëéÜò. ÌåôÜ ôï äÜêï êáé ôïí ðõñçíïôñýôç, ôï ËåêÜíéïåßíáé ôï âëáâåñüôåñï Ýíôïìï ãéá ôçí åëáéïêáëëéÝñãåéá óôçí ÅëëÜäá. ÔïÝíôïìï áõôü, åêôüò áðü ôçí åëéÜ, ðñïóâÜëëåé êáé ôá åóðåñéäïåéäÞ. Ç æçìéÜðïõ ðñïêáëåß ç áðïæýìçóç ÷õìþí ðïëëáðëáóéÜæåôáé ìå ôçí áíÜðôõîç åíüòìýêçôá ðÜíù óôá ìåëéôþìáôá ðïõ åêêñßíïõí ôá Ýíôïìá êáôÜ ôç ìýæçóç ôùí÷õìþí. Ç ÊáðíéÜ åëáôôþíåé ôç öùôïóýíèåóç, ôá öýëëá ðÝöôïõí êáé ïéåëáéþíåò ïäçãïýíôáé óå ðëÞñç áêáñðßá. Ôï èçëõêü Ý÷åé ÷ñþìá ó÷åäüíìáýñï, åßíáé áêßíçôï, Ý÷åé ìÞêïò 2-5 ÷éëéïóôüìåôñá êáé óôç ñÜ÷ç ôïõ öÝñåéðñïåîï÷Ýò ðïõ ó÷çìáôßæïõí ôï ãñÜììá Ç. Ôï Ýíôïìï äéá÷åéìÜæåé õðü üëåò ôéòìïñöÝò, åêôüò ôïõ óôáäßïõ ôçò «Ýñðïõóáò íýìöçò» êáé Ý÷åé ìéá ãåíéÜ ôï÷ñüíï.ÊáôáðïëÝìçóç: Ðñéí áðü ôçí åöáñìïãÞ øåêáóìþí ðñÝðåé íá ãßíåé êëÜäåõìááñáßùóçò ôçò êüìçò ãéá ôïí êáëü áåñéóìü êáé ôï öùôéóìü ôùí äÝíäñùí. Ïøåêáóìüò ðñÝðåé íá ãßíåé üôáí áñ÷ßóïõí íá åìöáíßæïíôáé ïé ðñþôåò«Ýñðïõóåò íýìöåò» ðïõ äåí ðñïóôáôåýïíôáé áðü ôï êÝëõöïò ôïõ åíçëßêïõ.Áõôü óõìâáßíåé óõíÞèùò ôïí Áýãïõóôï, áëëÜ êáôÜ êáíüíá áðáéôïýíôáéáñêåôïß øåêáóìïß, áíÜëïãá ìå ôçí ðñïóâïëÞ. Óõíéóôþíôáé éó÷õñÜåíôïìïêôüíá.

14óåëßäá

â) Áóðéäéùôüò. Ôï êïêêïåéäÝò áõôü ðñïóâÜëëåé ôá öýëëá, ôïõò êáñðïýò êáéôïõò êëáäßóêïõò ôçò åëéÜò, êáèþò êáé Üëëá 100 ðåñßðïõ åßäç öõôþí. ÓôçíÊñÞôç ðáñïõóéÜæåé Ýîáñóç óå åëáéþíåò ðïõ ãåéôïíåýïõí ìå ÷ùìáôüäñïìïõò.Ç óêüíç ðïõ åðéêÜèåôáé óôá äÝíäñá åìðïäßæåé ôç äñÜóç ôùí öõóéêþí å÷èñþíôïõ åíôüìïõ, ôï ïðïßï áíáðôýóóåôáé áíåíü÷ëçôï.ã) Ðáñëáôüñéá. ¸÷åé äýï ãåíéÝò ôï ÷ñüíï êáé ðñïóâÜëåé ôïõò åëáéþíåò ôçòêåíôñéêÞò ÅëëÜäáò óôçí Áéôùëïáêáñíáíßá, óôç Öèéþôéäá, óôç Öùêßäá êáéóôç Ìáãíçóßá. Ðñïêáëåß óïâáñÝò æçìéÝò óôéò åðéôñáðÝæéåò åëéÝò, ðÜíù óôéòïðïßåò ó÷çìáôßæåé êïêêéíüìáõñåò êçëßäåò üôáí åßíáé ðñÜóéíåò Þ ðñÜóéíåòêçëßäåò üôáí åßíáé þñéìåò êáé ìáýñåò.ÊáôáðïëÝìçóç: Óõíéóôþíôáé øåêáóìïß óôéò áñ÷Ýò Éïõíßïõ, óå óõíäõáóìü ìåôçí êáôáðïëÝìçóç ôïõ ðõñçíïôñÞôç.ä) ¢ëëá êïêêïåéäÞ: ÕðÜñ÷ïõí áñêåôÜ áêüìç êïêêïåéäÞ ðïõ ðñïóâÜëëïõí ôáåëáéüäåíäñá óå äéÜöïñá ìÝñç ôçò ÅëëÜäáò, ÷ùñßò íá áðïôåëïýí ìüíéìï Þðïëý óïâáñü ðñüâëçìá óôçí åëáéïêáëëéÝñãåéá.

ÁóèÝíåéåò ôçò åëéÜòÊÕÊËÏÊÏÍÉÏÅßíáé ìõêçôïëïãéêÞ áóèÝíåéá ðïõ ïöåßëåôáé óå Ýíá ìýêçôá êáé èåùñåßôáé çóïâáñüôåñç ðÜèçóç ôçò åëéÜò óå üëåò ôéò ðáñáìåóüãåéåò ÷þñåò. ÐñïóâÜëëåéôá öýëëá, ôïõò âëáóôïýò, ôïõò êáñðïýò êáé ôïõò ìßó÷ïõò, ðñïêáëþíôáò÷áñáêôçñéóôéêÝò óôñïããõëÝò êçëßäåò, óå óõãêåíôñéêïýò êýêëïõò ðïõïíïìÜæïíôáé «ìÜôéá ôïõ ðáãùíéïý». ÁðïôåëÝóìáôá ôçò ðñïóâïëÞò åßíáé çìåãÜëç öõëëüðôùóç, ðïõ ìðïñåß íá ïäçãÞóåé ôá íåáñÜ êõñßùò äÝíäñá óôçíîÞñáíóç. Ç ðñïóâïëÞ ôïõ êáñðïý ðñïêáëåß ðáñáìüñöùóç, êáé ôåëéêÜðôþóç. Êáôáðïëåìåßôáé ìå øåêáóìïýò íùñßò ôï öèéíüðùñï êáé íùñßò ôçí¢íïéîç. ÓõìðëçñùìáôéêÜ óõíéóôÜôáé ï åìðëïõôéóìüò ôùí åäáöþí óåáóâÝóôéï êáé ç ëÞøç ìÝôñùí åëÜôôùóçò ôçò õãñáóßáò ìå êáôÜëëçëçáðïóôñÜããéóç, êëÜäåõóç êáé ëßðáíóç.

Ãåùñãßïõ ÌÜãäá

15óåëßäá

Ç åëéÜ óáí äÝíôñï ðïõ åßíáé Ý÷åé êáé áññþóôéåò, åöôÜ, áð� áõôÝò èáìéëÞóïõìå ðáñáêÜôù êáé ðùò êáôáðïëåìïýíôáé.

ÐõñçíïôñÞôçò: Åßíáé Ýíá ìéêñïëåðéäüöôåñï, ðïõ ãéá ôçí ÅëëÜäá åßíáé, ìåôÜôï äÜêï, ôï äåýôåñï óå óåéñÜ óðïõäáßï Ýíôïìï. ¸÷åé ôñåéò ãåíéÝò ôï ÷ñüíï: ôçöõëëüâéá ðïõ ôñÝöåôáé ìÝóá óå óôïÝò óôá öýëëá, ôçí áíèüâéá ðïõ ôñÝöåôáéìå ôá Üíèç, êáé ôçí êáñðüâéá ðïõ ôñÝöåôáé ìå ôïõò êáñðïýò, ïé ïðïßïé ôåëéêÜðÝöôïõí áð� ôï äÝíôñï. Ïé ãåíéÝò áõôÝò Ý÷ïõí êáé ôïõò áíôßóôïé÷ïõò ìÞíåò, çöõëëüâéá üðïõ ãßíåôáé ôï öèéíüðùñï, ç áíèüâéá ôçí Üíïéîç êáé ç êáñðüâéá ôïêáëïêáßñé. Ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêÞò êáôáðïëÝìçóç áõôÞò ôçò áññþóôéáòóõíéóôþíôáé øåêáóìïß Þ óêïíßóìáôá ôùí åëáéüäåíäñùí ìå äéÜöïñáåíôïìïêôüíá. Ôá ðáñáóéôïêôüíá ðïõ Ý÷ïõí âñåèåß äåí åßíáé éêáíÜ íáåðéôý÷ïõí ôç âéïëïãéêÞ êáôáðïëÝìçóç ôïõ ðõñçíïôñÞôç. Ï øåêáóìüòìéêñïâéáêþí óêåõáóìÜôùí, ðáñ� üôé åëðéäïöüñïò, äåí Ý÷åé åðåêôáèåß üóï èáÝðñåðå.ÆåõæÝñá: Åßíáé îõëïöÜãï ëåðéäüöôåñï, ðïõ ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Üñ÷éóå íáðñïêáëåß óïâáñÝò æçìéÝò óôá åëáéüäåíäñá ôçò ÅëëÜäïò, éäßùò óå ëéðáéíüìåíáêáé áñäåõüìåíá åëáéïêôÞìáôá. Óôá íçóéÜ ôïõ Áéãáßïõ ôï Ýíôïìï áõôüáðïôåëåß ôïí õð� áñéèìü äýï å÷èñü ôçò åëáéïêáëëéÝñãåéáò ìåôÜ ôï äÜêï. ÔáåíÞëéêá (ðåôáëïýäåò) Ý÷ïõí ÷ñþìá ëåõêü, ìå ðôÝñõãåò çìéäéáöáíåßò ìåìáýñåò êçëßäåò, ìåôáëëéêÝò, óå ó÷Þìá óôñïããõëü Þ ùïåéäÝò. Óôï èþñáêáöÝñåé Ýîé Þ åöôÜ êçëßäåò. Ôï ìÞêïò ôïõ óþìáôïò ôùí èçëõêþí åßíáéåéêïóéðÝíôå ìå óáñÜíôá ÷éëéïóôüìåôñá êáé ôï Üíïéãìá ôùí ðôåñõãßùí åîÞíôáìå åâäïìÞíôá ÷éëéïóôüìåôñá. Ôá Üññåíá åßíáé ìéêñüôåñïõ ìåãÝèïõò. Ïéðåôáëïýäåò åìöáíßæïíôáé ôïí Éïýíéï êáé ìðïñåß íá óõëëçöèïýí ìÝ÷ñé ôïÓåðôÝìâñéï. Ç äéÜñêåéá æùÞò ôïõò åßíáé ìßá ìå äýï åâäïìÜäåò. Ï âéïëïãéêüòêýêëïò ôïõ åíôüìïõ óõìðëçñþíåôáé óå Ýíá Þ äýï ÷ñüíéá, áíÜëïãá ìå ôï÷ñüíï áðüèåóçò ôùí áõãþí. Ç æçìéÜ ðñïêáëåßôáé áðü ôéò ðñïíýìöåò(óêïõëÞêé) ðïõ ïñýóóïõí óôïÝò óôïõò êëÜäïõò êáé óôïí êïñìü ôïõ äÝíôñïõ,ìå áðïôÝëåóìá ôï óðÜóéìï ôùí êëÜäùí êáé ôçí îÞñáíóç ôïõ äÝíôñïõ.Ç êáôáðïëÝìçóç åßíáé äýóêïëç, ãéáôß ïé ðñïíýìöåò åßíáé êáëõììÝíåò óôéòóôïÝò ôïõò. ÓõíéóôÜôáé: ç áöáßñåóç êáé ôï êÜøéìï ôùí êëÜäùí ïé ïðïßïéÝ÷ïõí ðñïóâëçèåß, ç èáíÜôùóç ôùí ðñïíõìöþí ìÝóá óôéò óôïÝò ìå Ýã÷õóçåíôïìïêôüíùí êáé óöñÜãéóìá ôùí ïðþí^ ç ðáãßäåõóç ôùí åíçëßêùí ìåðëáóôéêÜ ðïôçñÜêéá óôéò ïðÝò åîüäïõ Þ ìå öùôïðáãßäåò õðåñéþäïõ öùôüò^ ïøåêáóìüò ôùí åëáéïäÝíäñùí åßíáé ðÝíôå ìå åöôÜ öïñÝò ôï èÝñïò ìå éó÷õñÜåíôïìïêôüíá üðùò Dimecron, Diethion Þ Meninphos.

16óåëßäá

ÂáìâáêÜäá: Ç âáìâáêÜäá, ðïõ áíáðôýóóåôáé óôéò áíèïôáîßåò ôçò åëéÜò ôçíÜíïéîç, ïöåßëåôáé óôç óõóóþñåõóç ôçò ëåõêÞò êçñþäïõò ïõóßáò ðïõ åêêñßíåéç Üðôåñç ðñÜóéíç ðñïíýìöç ôïõ åíôüìïõ, êÜôù áðü ôçí ïðïßá ðñïöõëáãìÝíçáðïæõìÜ ÷õìïýò áðü ôá öýëëá êáé ôá Üíèç, ðñïêáëþíôáò êáé áíèüññïéá. ÔáåíÞëéêá äéá÷åéìÜæïõí êáé áñ÷ßæïõí íá ãåííïýí áõãÜ ôï ÌÜñôéï, óõíå÷ßæïíôáòìÝ÷ñé ôïí Éïýíéï. ÕðÜñ÷åé ìüíï ìéá ãåíéÜ ôï ÷ñüíï.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóÞ ôïõ óõíéóôÜôáé øåêáóìüò ôùí åëáéïäÝíäñùí ìåïñãáíïöùóöïñéêÜ åíôïìïêôüíá óôçí áñ÷Þ ôçò Üíèçóçò.Ìáñãáñüíéá: Åßíáé ìéêñïëåðéäüöôåñï, ëåõêïý ÷ñþìáôïò ìå ìÞêïò óþìáôïòäåêáðÝíôå ÷éëéïóôïìÝôñùí. Ïé õðïðñÜóéíåò ðñïíýìöåò æïõí ïìáäéêÜ óåöùëéÝò ðïõ ó÷çìáôßæïõí ìå ìåôÜîéíá íÞìáôá óõíåíþíïíôáé ôéò êïñõöÝò ôùíôñõöåñþí âëáóôþí. Åßíáé íõêôüâéåò êáé ôñþíå ôüóï ôá öýëëá üóï êáé ôïõòêáñðïýò. Ôåëåõôáßá ïé ðñïóâïëÝò áðü ôï Ýíôïìï áõôü ðáñïõóéÜæïõí Ýîáñóç.¸÷åé ôÝóóåñéò ìå ðÝíôå ãåíéÝò ôï ÷ñüíï.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóÞ ôïõ óõíéóôþíôáé øåêáóìïß íùñßò ôçí Üíïéîç ìåïñãáíïöùóöïñéêÜ åíôïìïêôüíáÊçêéäüìõíá: Åßíáé äßðôåñï Ýíôïìï êáé äåí ðñïêáëåß óïâáñÝò æçìéÝò óôçíÅëëÜäá. ÐñïâëÞìáôá Ý÷ïõí óçìåéùèåß óôçí ÊñÞôç, óôçí ðåñéï÷Þ ×áíßùí. ÔáåíÞëéêá åìöáíßæïíôáé ìåôáîý Ìáñôßïõ êáé ÌáÀïõ. Ïé ðñïíýìöåò ôñÝöïíôáéáðü ôï êÜìâéï ôùí ìéêñþí êëÜäùí, ðñïêáëþíôáò ôçí îÞñáíóÞ ôïõ. Ç æçìéÜÝ÷åé éäéáßôåñç óçìáóßá óå íåáñÜ äåíäñýëëéá êáé óå áíáâëáóôÜíïíôá äÝíôñáìåôÜ áðü êáñáôüìçóç.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóç óõíéóôþíôáé øåêáóìïß ìå ïñãáíïöùóöïñéêÜåíôïìïêôüíá, ôçí Üíïéîç, êáôÜ ôçí Ýîïäï ôùí åíçëßêùí.

17óåëßäá

18óåëßäá

Öëïéïôñßâçò: Åßíáé Ýíá ìéêñïý ìåãÝèïõò, äýï ìå ôñéþí ÷éëéïóôïìÝôñùí,êïëåüðôåñï (óêáèÜñé), ìå ìáýñï ÷ñþìá êáé ìå êåñáßåò óå ó÷Þìá ôñßáéíáò.Ðñïêáëåß óïâáñÝò æçìéÝò êáé äéáéùíßæåôáé óå êïììÝíá êëáäéÜ ðïõåãêáôáëåßðïíôáé óôïí åëáéþíá ìåôÜ ôçí êëÜäåõóç. Ôá åíÞëéêá áíïßãïõí óôïÝòäéáôñïöÞò, áñ÷éêÜ êáé óôç óõíÝ÷åéá óôïÝò áíáðáñáãùãÞò, üðïõ áðïèÝôïõí ôááõãÜ ôïõò. ÊáôÜ ôç äéÜíïéîç ôùí óôïþí æçìéþíåôáé ôï äéåôÝò îýëï, ïðüôåêáôáóôñÝöåôáé êáé ç ðáñáãùãÞ ôïõ åðüìåíïõ Ýôïõò, ìéá êáé ç åëéÜêáñðïöïñåß óå äéåôÝò îýëï.Ïé óôïÝò áíáðáñáãùãÞò Ý÷ïõí ó÷Þìá êåöáëáßïõ Õ êáé óôç âÜóç õðÜñ÷åé ïíõöéêüò èÜëáìïò, üðïõ ãßíåôáé ç óýæåõîç ôùí äýï öýëëùí. Ïé ðñïíýìöåòïñýóóïõí óôïÝò êÜèåôåò ðñïò ôç ìçôñéêÞ êáé ðáñÜëëçëåò ìåôáîý ôïõò, ìÝóáóôéò ïðïßåò áíáðôýóóïíôáé ãéá óáñÜíôá ìå ðåíÞíôá çìÝñåò. Ôï Ýíôïìï Ý÷åéôñåéò ãåíéÝò ôï ÷ñüíï.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóç áõôÞò ôçò áññþóôéáò óõíéóôþíôáé ðëÞñåéòêáëëéåñãçôéêÝò öñïíôßäåò êáé éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ óôï êëÜäåìá, ãéáôß ðñÝðåé íááöáéñïýíôáé ïé áóèåíéêïß êëáäßóêïé. ÊÜøéìï ôùí ðñïóâåâëçìÝíùíêëáäßóêùí. ÔïðïèÝôçóç çìßîåñùí êëáäßóêùí ùò ðáãßäùí ùïôïêßáò êÜôù áð�ôá äÝíôñá. Øåêáóìïß ôùí åëáéüäåíäñùí ìå éó÷õñÜ åíôïìïêôüíá üðùò åßíáéêáé ôï Dieldrin êáé äéÜöïñá Üëëá.

ÖëïéïöÜãïò: Åßíáé êïëåüðôåñï (óêáèÜñé) ìÞêïõò ôñéþí Þ ôåóóÜñùí÷éëéïóôïìÝôñùí, ìáýñïõ ÷ñþìáôïò, ìå êåñáßåò ðïõ áðïëÞãïõí óå ñüðáëï.Ðñïêáëåß æçìéÝò ïñýóóïíôáò óôïÝò óôïõò êëÜäïõò êáé óôïí êïñìü ôùíåëáéüäåíäñùí.Ãéá ôçí êáôáðïëÝìçóç ôïõ óõíéóôþíôáé øåêáóìïß ìå éó÷õñÜ åíôïìïêôüíáüðùò êáé ôï Dieldrin.

Áñãõñßïõ Ãéþñãïò

19óåëßäá

20óåëßäá

ÁÐÁÍÔÇÓÅÉÓ ÓÔÁ ÅÑÙÔÇÌÁÔÁ ÐÏÕ ÈÅÓÁÌÅ ÓÔÏÍÐÑÏÅÄÑÏ ÔÏÕ ÓÕÍÅÔÁÉÑÉÓÌÏÕ

ÑÏÂÉÙÍ Êï ÂÁËËÇ ÍÉÊÏ.

- Ðïéïò Þôáí ï éäñõôÞò ôïõ óõíåôáéñéóìïý Ñïâéþí;- Ï éäñõôÞò ôïõ óõíåôáéñéóìïý Ñïâéþí Þôáí ï Ãéþñãïò ÓïõãéÜò, ôï 1978. Óêïðüòôïõ óõíåôáéñéóìïý, Þôáí íá âïçèÞóåé ôá ìÝëç ôïõ, þóôå íá ðáßñíïõí ëéðÜóìáôáãéá ôá êôÞìáôÜ ôïõò.

- Ðüôå Üñ÷éóå íá äñáóôçñéïðïéåßôáé óôçí åëéÜ;- Ï óõíåôáéñéóìüò Ñïâéþí, Üñ÷éóå íá äñáóôçñéïðïéåßôáé óôçí åëéÜ ôï 1982. ÔüôåõðÞñ÷áí áñêåôïß ðáñáãùãïß, êáé äåí õðÞñ÷áí áñêåôïß Ýìðïñïé. Ôï 1982 ÝíáòÝìðïñáò Þèåëå íá áãïñÜóåé ìüíï ÷ïíôñÝò åëéÝò, êáé äçìéïõñãïýóå ðñüâëçìá ãéáôçí Üëëç ðáñáãùãÞ ðïõ ðåñßóóåõå. Ãéá ôçí ëýóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò, ïóõíåôáéñéóìüò âïÞèçóå ôïõò åëáéïðáñáãùãïýò.

- Ðþò áíáðôýóóåôáé ç åëéÜ;- Ç åëéÜ åßíáé Ýíá åñãïóôÜóéï, ôï ïðïßï ðáßñíåé åíÝñãåéá áðü ôïí Þëéï êáé ïõóßåòðïõ ôñáâÜåé áðü ôéò ñßæåò, êáé ìåôáôñÝðåôáé óå îýëï. Ï êáñðüò ôçò åëéÜò,ðñïÝñ÷åôáé áðü ôïí ïöèáëìü. Ï ïöèáëìüò, ìðïñåß ôï ÖëåâÜñç íá ìåôáôñáðåß óåêëáäß, áí ôï äÝíôñï åßíáé êïõñáóìÝíï. Áí ôï äÝíôñï åßíáé îåêïýñáóôï, ôüôåìðïñåß íá êÜíåé êáñðü.Ôïí ÌÜç ìÞíá, ãßíåôáé ç Üíèçóç ôçò åëéÜò, êáé óôá ôÝëç ôïõ ÌÜç ç åëéÜðñáóéíßæåé.

- To êüóôïò ôçò åëéÜò êáé ôá åßäç ôçò.- Ïé ðñÜóéíåò åëéÝò ðùëïýíôáé 150-200 äñá÷ìÝò ôï êéëü, åíþ ïé ìáýñåò 400äñá÷ìÝò ôï êéëü êáé ðÜíù.Ôá åßäç ôùí åëéþí ðïõ åìðïñåýïíôáé óôï ôüðï ìáò åßíáé: åßäïò Áìößóóçò-êïíóåñâïåëéÜ 80% ðñÜóéíï êáé 10% îáíèü-ìáýñï, åßäïò êáëáìþí êáéëáäïåëéÝò.ÊÜèå ÷ñüíï óôï ôüðï ìáò, áðü ôçí ðáñáãùãÞ ôçò åëéÜò, ìÝíïõí 250.000.000åê. óôïõò ðáñáãùãïýò êáé 80.000.000 åê. óôïõò åìðüñïõò.

- ÈÝìáôá ôïõ óõíåôáéñéóìïý Ñïâéþí.- Áðü ôï 1982-1992, ïé åëéÝò åìðïñåýïíôáí ÷ýìá óå óõóêåõáóßá âáñåëéþí, ìåáðïôÝëåóìá ôá ÷ñÞìáôá íá åßíáé ëßãá ãéá ôïõò ðáñáãùãïýò. Áðü ôï 1993,îåêßíçóå ç ìÝèïäïò ìå ôá âáæÜêéá, ç ïðïßá åßíáé ðéï êåñäïöüñá êáé áöÞíåéðåñéóóüôåñá ÷ñÞìáôá óôïí ôüðï ìáò, ëüãù ôï üôé áó÷ïëïýíôáé ðåñéóóüôåñïéåñãÜôåò þóôå íá ãåìßæïõí ôá âáæÜêéá êáé ðñþôá ôéò åëéÝò, óôéò ïðïßåòáöáéñïýí ôïí ðõñÞíá, ìå Üëëá ãåùñãéêÜ ðñïúüíôá. ¸ôóé ï óõíåôáéñéóìüò,êáèçìåñéíþò, êáôáãñÜöåé ðåñéóóüôåñá ìåñïêÜìáôá áðü ðáëáéüôåñá.

21óåëßäá

- Ðïý åìðïñåýïíôáé ïé åëéÝò Ñïâéþí;- Ïé åëéÝò Ñïâéþí åìðïñåýïíôáé êõñßùò óôçí Éôáëßá áðü ðáëáéüôåñá, óôçíÁããëßá (Ëïíäßíï), óôï ÂÝëãéï, óôçí Ïëëáíäßá, óôç Ãáëëßá, óôçí Åëâåôßá.ÊáôÜ êáéñïýò ôï 95% ôïõ åìðïñßïõ óôçí Åõñþðç. Åêôüò Åõñþðçòåìðïñåýïíôáé: óôçí ÁìåñéêÞ, óôéò ÁñáâéêÝò ÷þñåò, óôï ÉóñáÞë êáé ëßãåò åëéÝòóå óõóêåõáóßá âÜæùí óôçí Éáðùíßá.

*********

ÂÉÏËÏÃÉÊÁ ÐÑÏÚÏÍÔÁ×ùñßò ÷çìéêÜ, ëéðÜóìáôá, äçëçôÞñéá, æéæáíéïêôüíá óôïõò 1.000 ôüíïõò åëéÜòôï ÷ñüíï, èá êüóôéæáí 1.000.000 äñá÷ìÝò, åðåéäÞ ôï êéëü èá êüóôéæå 1.000äñá÷ìÝò äéüôé èá Þôáí ïéêïëïãéêÝò åëéÝò. Ãéá ôçí áðïöõãÞ ôùí ëéðáóìÜôùí,åöáñìüæåôáé ðåéñáìáôéêÜ ìéá ìÝèïäïò ðïõ ïíïìÜæåôáé cïmpïst (êüìðïóô).ÊáôÜ ôçí ìÝèïäï áõôÞ óõãêåíôñþíïíôáé üëá ôá êëáñéÜ áðü ôá êëáäÝìáôá, ãéáíá óáðßóïõí êáé íá ìåôáôñáðïýí óå ëßðáóìá. Ôï ëßðáóìá èá åßíáé ïéêïëïãéêüáöïý ãßíåôáé áðü ôá êëáäéÜ ôçò åëéÜò.Ãéá íá ìçí ÷ñçóéìïðïéïýíôáé öÜñìáêá êáé íá ìçí ãßíåôáé øÝêáóìá, ãéá ôéòáññþóôéåò ôçò åëéÜò üðùò ð.÷ äÜêïò. Ï äÜêïò ðéÜíåôáé óå ðáãßäåò ìå íåñü êáéìåëÜóá ðïõ ôïõ áñÝóåé. Ãéá ôïí ðõñçíïôñßôç äåí Ý÷åé âñåèåß áêüìç ðáãßäá. Ïðõñçíïôñßôçò ãåííÜåé ôïí ÌÜç-Áðñßëç. Ôïí Éïýíéï ãåííÜåé ç êÜìðéá óôïìßó÷ï êáé ôï óêïõëÞêé ìðáßíåé ìÝóá óôçí åëéÜ.Ï ðáôñïðáñÜäïôïò ôñüðïò óõëëïãÞò ôçò åëéÜò åßíáé ìå ôá ÷Ýñéá êáé ïêáëýôåñïò, ìå ðåñéóóüôåñï êüóôïò. Óå Üëëá ìÝñç ôéò ôéíÜæïõí ìå ôïôóïõãêñáíÜêé ìå áðïôÝëåóìá ôïí ôñáõìáôéóìü ôçò åëéÜò. Ïé ÑïâéÝò åßíáé áðüôá ëßãá ìÝñç óôçí ÅëëÜäá ðïõ ç åëéÜ óõëëÝãåôáé ÷ùñßò îÝíá ÷Ýñéá äçëáäÞóõëëÝãåôáé ìüíï áðü ¸ëëçíåò. Åðßóçò ïé ÑïâéÝò åßíáé ï ðéï ðñþéìïò ôüðïòðïõ óõëëÝãåôáé ç åëéÜ.Óôéò ÑïâéÝò Ý÷ïõìå êëßìá Þðéï ðïõ êÜíåé ôçí åëéÜ íá ùñéìÜæåé ðéï ãñÞãïñáêáé ôá ãýñù âïõíÜ ìáò ðñïóôáôåýïõí áðü ôï âïñÜ.Ôï ëéïôñßâé éäñýèçêå ôïí Éïýíéï ôïõ 1998 êáé äéáèÝôåé ïéêïëïãéêü åîïðëéóìü.Ìå æåóôü íåñü ÷áëÜíå ïñéóìÝíåò ïõóßåò ôïõ ëáäéïý. Óôï ëéïôñßâé ìáò çäéÜóðáóç ôïõ ëáäéïý áðü ôéò Üëëåò ïõóßåò ãßíåôáé ìå ðïëý áñãü ñõèìü þóôåíá Ý÷åé êáëýôåñç ðïéüôçôá.Óôçí ðåñéï÷Þ ìáò ç åðåîåñãáóßá ôçò åëéÜò ÷ùñßæåôáé óå ôñåéò ôïìåßò:ÐñùôïãåíÞò ôïìÝáò - åëéÜ êáé óõíåôáéñéóìüò.ÄåõôåñïãåíÞò ôïìÝáò - âÜæá.ÔñéôïãåíÞò ôïìÝáò - ëéïôñßâé.Êáôáóôáôéêüò óêïðüò ôùí ôñéþí óôáäßùí ãéá ôçí åðåîåñãáóßá ôçò åëéÜò åßíáéç âåëôßùóç ôùí ìåëþí ôïõ óõíåôáéñéóìïý. Óå ïëüêëçñç ôçí Åýâïéá õðÜñ÷ïõí169 óõíåôáéñéóìïß êáé äñáóôÞñéïé óáí ôùí Ñïâéþí ôï ðïëý íá åßíáé 10.

22óåëßäá

23óåëßäá

Ôá óôÜäéá ôïõ åëáéïôñéâåßïõ åßíáé:á) áíåâáôüñéïâ) ðëõíôÞñéïã) óðáóôÞñáòä) ìýëïòå) ðëáêôÞñåòóô) êáñüôóéæ) ðñÝóá ïéêïëïãéêÞç) ôéíá÷ôÞñéè) èåñìïóßöùíáòé) ðëõíôÞñéï ôáéíßáò

ÙöÝëéìåò áññþóôéåò ôçò åëéÜò.Ôï ëåêÜíéï åßíáé øþñá ôïõ äÝíôñïõ ôï ïðïßï ôñþåé ôï äÜêï.Ç ðáðáäßôóá ôñþåé ôï ëåêÜíéï êáé åßíáé ùöÝëéìï ãéá ôá åëáéüäåíôñá.

Óôéò ÑïâéÝò ãéá åðéôñáðÝæéá åëéÜ êáëëéåñãïýíôáé 3.500 óôñÝììáôá óôá ïðïßáõðÜñ÷ïõí 70.000 åëáéüäåíôñá.

ÁÐÏÂËÇÔÁÃéá ôá áðüâëçôá ôïõ åëáéïôñéâåßïõ Ý÷åé óêáöôåß Ýíáò ëÜêêïò ùò ÷þñïòáðïâëÞôùí. Ôá áðüâëçôá îåñáßíïíôáé êáé ìåôáôñÝðïíôáé óå Ýíá ÷ñÞóéìïëßðáóìá ãéá ôçí åëéÜ. Áõôü ãßíåôáé ìå âÜóç Ýíá ÷çìéêü ðïõ áðáó÷ïëåß ïóõíåôáéñéóìüò Ñïâéþí áëëÜ êáé íá ðáñáêïëïõèåß ôéò åëéÝò. Ïé ÅããëÝæïéìáò åðÝâáëáí ôïí ÷çìéêü ãéá ôéò áññþóôéåò ôçò åëéÜò êáé åßíáé õðåýèõíïò ãéáôçí õãåßá ôùí êáôáíáëùôþí. Ï ÷çìéêüò ìáò êïóôßæåé 850.000 äñá÷ìÝò ôïìÞíá.

ÊïõôóïóôÜèçò ÃéÜííçò

24óåëßäá

25óåëßäá

26óåëßäá

ÃéáôïðñüãñáììáðåñéâáëëïíôéêÞòåêðáßäåõóçòõðåýèõíïéêáèçãçôÝòÞôáí:ÔóéÜêïõ