1.วิถีประชาธิปไตย ... ในโรงเรียน

หมายถึง การนําเอาหลักการประชาธิปไตยมาใชในชีวิตประจําวัน จนเปนนิสัยในชีวิต มีหลักอยู 3 ดานดังนี้

1. ดานคารวะธรรม 2. ดานสามัคคีธรรม 3. ดานปญญาธรรม

พฤติกรรมที่แสดงถึงการมีวิถีชีวิตประชาธิปไตย

1.ดานคารวะธรรม มีพฤติกรรมที่แสดงออก ดังนี้ 1.1 เคารพในสถาบันพระมหากษัตริย - การแสดงความเคารพเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริยในทุกโอกาส

- การรวมกิจกรรมตางๆ ที่จัดเพื่อแสดงความจงรักภักดีตอสถาบันพระมหากษัตริยในโอกาสวันสําคัญตางๆ

- การไปรับเสด็จเม่ือพระมหากษัตริย หรือพระบรมวงศานุวงศเสด็จไปในถ่ินที่อยูหรือบริเวณใกลเคียง

- การปฏิบัติตอสัญลักษณที่แสดงถึงสถาบันพระมหากษัตริย เชน ธงชาติ พระบรมฉายาลักษณ เพลงสรรเสริญพระบารมี ฯลฯ ดวยความเคารพ เม่ือไดยิน หรือเห็นบุคคลใดแสดงกิริยาวาจา หรือมีการกระทําอันไมสมควรตอสถาบันพระมหากษัตริยตองกลาวตักเตือนและหามไมใหปฏิบัติเชนนั้นอีก

1.2 เคารพซ่ึงกันและกันทางกาย

- การทักทาย

- การใหเกียรติผูอื่น

- การแสดงความเคารพแกบุคคลซ่ึงอาวุโสกวา

- การใหการตอนรับแกบุคคล

- การแสดงความเอื้อเฟอซ่ึงกันและกัน

1.3 เคารพกันทางวาจา

- การพูดใหเหมาะสมกับกาลเทศะ

- การใชคําพูดเหมาะสมตามฐานะของบุคคล

- การพูดจาสุภาพ ไมกาวราว สอเสียด

- การไมพูดในส่ิงที่จะทําใหผูอื่น เกิดความเดือดรอน

- ไมนําความลับของบุคคลอื่นไปเปดเผย

- ไมพูดนินทาหรือโกหกหลอกลวง

1.4 เคารพสิทธิของผูอื่น

- การไมลวงละเมิดสิทธิของผูอื่น ทั้งทางกายหรือวาจา

- การรูจักเคารพในสิทธิของคนที่มากอนหลัง

- การเคารพในความเปนเจาของ ส่ิงของเคร่ืองใช

- การรูจักขออนุญาต เม่ือลวงลํ้าเขาไปในที่อยูอาศัยของบุคคลอื่น

1.5 เคารพในความคิดเห็นของผูอื่น

- การยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น เม่ือมีผูพูดเสนอความคิดเห็น ควรฟงดวยความตั้งใจและใครครวญดวยวิจารณญาณ หากเห็นวาเปนการเสนอแนวความคิดที่ดี มีประโยชนมากกวาความคิดเห็นของตนเองก็ควรยอมรับและปฏิบัติตาม

1.6 เคารพในกฎระเบียบของสังคม

- การยึดม่ันในกฎระเบียบของสังคม เชน วัฒนธรรมประเพณี กฎเกณฑของสังคม และกฎหมายของประเทศ

1.7 มีเสรีภาพและใชเสรีภาพในขอบเขตของกฎหมายและขนบธรรมเนียมประเพณี

2. ดานสามัคคีธรรม มีพฤติกรรมที่แสดงออกดังนี้ 2.1 การรูจักประสานประโยชน โดยถือประโยชนของสวนรวม หรือประโยชนของชาติเปนที่ตั้ง ไดแก - การทํางานรวมกันอยางสันติวิธี

- การรูจักประนีประนอม โดยคํานึงถึงประโยชนที่จะเกิดขึ้นแกสวนรวมเปนใหญ - การเสียสละความสุขสวนตน หรือหมูคณะ เพื่อประโยชนของสวนรวมหรือของชาติ 2.2 รวมมือกันในการทํางาน หรือทํากิจกรรมอยางหนึ่งอยางใดรวมกัน โดยมีบุคคลผูรวมงานตั้งแต 2 คนขึ้นไป ในการทํางานรวมกันนี้ จะตองมีการวางแผนในการทํางานรวมกัน เม่ือถึงขั้นตอนของการทํางานก็ชวยเหลือกันอยางตั้งใจ จริงจัง ไมหลีกเล่ียงหรือทําแบบเอาเปรียบผูอื่น

2.3 เห็นแกประโยชนสวนรวม

2.4 รับผิดชอบตอหนาที่ ที่ไดรับมอบหมายจากสวนรวมและหนาที่ตอสังคม

2.5 ความเปนน้ําหนึ่งใจเดียวกันของคนในกลุม ในหนวยงานและสังคม

3. ดานปญญาธรรม มีพฤตกรรมที่แสดงออก ดังนี้

3.1 การไมถือตนเปนใหญ - การรูจักรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น

- การยอมรับฟง และปฏิบัติตามมติของเสียงสวนมากในที่ประชุมหรือในการทํางานตางๆ

- การรูจักเปนผูนําและผูตามที่ดี 3.2 เนนการใชปญญา ใชเหตุผลและความถูกตอง ในการตัดสินปญหาทั้งปวง ไมใชใชเสียงขางมาก ในการตัดสินปญหาเสมอไป

3.3 เม่ือมีปญหาใดเกิดขึ้น หรือเม่ือมีเร่ืองที่ตองตัดสินใจ ทุกคนตองรวมกันคิดและรวมกันตัดสินใจโดยใชเหตุผล

3.4 ในกรณีที่มีปญหาโตแยงในหมูคณะ จะตองพยายามอภิปราย จนกระทั่งสามารถชักจูงใหทุกคนเห็นคลอยตาม เม่ือเกิดกรณีที่ตางก็มีเหตุผลที่ดีดวยกัน และไมอาจชักจูงใหกลุมหันไปทางใดทางหนึ่งเทานั้น จึงจะใชวิธีการออกเสียง

2. ประชาธิปไตย

เปนที่ทราบกันดีวา ประเทศไทยของเราปกครองในระบอบประชาธิปไตยซ่ึงระบอบนี้หลายประเทศในโลกใชในการปกครองประเทศ แนวทางของประชาธิปไตย มีบทกําหนดไววาเปนการฟงมติองปวงชนถือเสียงขางมากเปนใหญ โดยผานการเลือกตั้ง มีกฎ กติกาในการบริหารจัดการตามกรอบที่วางไว แตมีคําถามวา ทําไมประเทศที่ปกครองในระบอบประชาธิปไตยรวมถึงประเทศไทยดวยจึงมักเกิดเหตุการณตางๆ ทางการเมืองใหเห็นตามส่ือตางๆ ใหเห็นอยูบอยๆ ตามส่ือตางๆ มากบาง นอยบางขึ้นอยูกับองคประกอบในสถานการณนั้นๆ

ในป 2475 ประเทศไทยเปล่ียนแปลงการระบอบการปกครองจากเดิมคือ ระบอบสมบูรณาญาสิทฺธิราช ระบอบนี้เปนการปกครองที่พระเจาแผนดิน มีอํานาจสูงสุดในการบริหารประเทศ ทรงชํ้าอํานาจปกครองแตพระองคเดียวมาเปนระบอบประชาธิปไตย ซ่ึงอํานาจทุกอยางเปนของประชาชน สวนพระเจาแผนดินมีฐานะเปนองคพระประมุขเทานั้น เปนที่นาสังเกตวา ตั้งแตประเทศไทยเปล่ียนแปลงการปกครอง พบวาเกิดเหตุการณหลายคร้ังที่สงผลใหมีการเปล่ียนแปลงทางการเมือง เชน การปฏิวัติ การจลาจล ฯลฯ ซ่ึงทําใหแผนพัฒนาประเทศตองหยุดชะงัก และสงผลกระทบถึงการดํารงชีวิตของประชาชน

เพราะความเขาใจในคําวาประชาธิปไตยไมถึงแกนแทหรือเขาใจไมครบถวน จึงทําใหผูคนในประเทศมีความคิดที่แตกตางกัน ทั้งๆ ที่อยูภายใตระบอบประชาธิปไตยเดียวกัน ซ่ึงแกนแทของคําวาประชาธิปไตยประกอบดวยธรรมะ 3 ขอคือ

1. คารวะธรรม ทุกคนตองมีความเคารพ ความนับถือซ่ึงกันและกัน คําวาคารวะนี้อาจแสดงออกไดทั้งทางกาย วาจา ใจ ทุกเพศ ทุกวัย เชน การพูด การเดิน การยิ้ม หรือการแสดงออกทางอื่นๆ ที่ผูพบเห็นแลวมีความรูสึกที่ดีตอบรับ

2. สามัคคีธรรม วิถีของความเปนประชาธิปไตย จะตองมีความกลมเกลียวกัน มีความพรอมเพรียง มีความปรองดองกัน การกระทํางานใดๆ จะตองมีความสามัคคีในหมูคณะ งานทุกอยางจึงจะสําเร็จลุลวงไปไดดวยดี

3. ปญญาธรรม คําวา ปญญา หมายถึง ความรูทั่วทุกส่ิง มีความรอบรูในเร่ืองตางๆ เปนอยางดี คนมีความรูจะทําใหสามารถคิดและวางแผนงานรวมกันในสังคมไดอยางมีประสิทธิภาพ รูจักแยกแยะความถูกผิดไดเปนอยางดี มีเหตุ มีผล

ดังนั้นบุคคลในสังคมประชาธิปไตย ไมวาจะเปนประชาชนธรรมดาหรือผูที่อาสาลงรับสมัครเลือกตั้ง ตั้งแตระดับทองถ่ินจนถึงระดับผูนําประเทศ จะตองมีความเขาใจ ประพฤติ ปฏิบัติตนใหอยูในธรรมะ 3 ประการนี้ใหได

จะเห็นไดวา แกนแท 3 อยางในระบอบประชาธิปไตย จะมีความเกี่ยวเนื่องซ่ึงกันและกัน หากขาดอยางใดอยางหนึ่ง จะทําใหวิถีทางประชาธิปไตยไมสมบูรณ ทําใหเกิดปยหา เกิดความขัดแยงในสังคมภายในประเทศ

สําหรับระบอบประชาธิปไตยในโรงเรียนนั้น นักเรียนตองยึดหลักธรรมะ 3 ขอในการดํารงชีวิต เชนกัน เพราะการอยูรวมกันในโรงเรียนถือวาเปนพื้นฐานของการพัฒนาระบอบประชาธิปไตย เชน การมีคารวะธรรมพี่และนองมีความเคารพซ่ึงกันและกัน รูจักใหเกียรติผูอื่น มีการแสดงออกที่งดงาม ทั้งกาย วาจา และใจ อยูในโรงเรียนตองรูจัก สามัคคีธรรม ที่สําคัญเปนนักเรียนตองรักการเรียน มีความขยันหม่ันเพียรใหมีความรู ความสามารถ เพื่อใหการดํารงชีวิตในอนาคตอยูไดอยางปกติสุขเรียกวามีปญญาธรรม ดังนั้น หากทุกคนรูถึงแกนแทของความเปนประชาธิปไตยและนํามาปฏิบัติแลว ประเทศไทยของเราคงไมเกิดสถานการณทางการเมืองดังที่ปรากฏเปนขาวตามส่ือตางๆ ซ่ึงนับเปฯอุปสรรคที่ฉุดความเจริญกาวหนาของประเทศ

โดย : อ. Xxxx xxxxxxx