Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Ι ΑΤ Η Σ

ΥΤΤΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΤΤΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ

Θ Ε Ο Τ Ο Κ Ο ΥΚ Α I

Α Ε Ι Π Α Ρ Θ Ε Ν Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α ΣΤΗΣ Ε Π Ο Ν Ο Μ Α Ζ Ο Μ Ε Ν Η Σ

" Γ Ο Τ Μ Ε Ν Ι Σ Σ Η Σ , ,Μ Ε Τ Α Π Α Ρ Α Κ Α Η Τ Ι Κ Ο Τ

Κ Α Ν Ο Ν Ο Σ

ΕΤΤΟΙΗΘΗΣΑΝ ΕΝ ΑΓΙΩ ΟΡΕΙ

γποΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΙΚΡΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΟΥ

Υ Μ Ν Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ Τ Η Σ Μ Ε Γ Α Λ Η Σ Τ Ο Υ Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Υ Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Α Σ

ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΟΥ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΟΤΜΕΝΙΣΣΗΣ

Π Α Ι Ο Ν Ι Α - Κ Ι Λ Κ Ι Σ

1

6 Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΔΗ Μ Ο Κ ΡΑ Τ ΙΑ

Η Ι θ ρ Λ Ο γ Ν Ο Α Ο ΟΤ Η Ο 6 Κ Κ Λ Η Ο Α Ο Τ Η Ο β λ λ λ Δ Ο Ο

ΐ ω Α Ν Ν Ο Υ Γ 6 Ν Ν Λ Α Ι Ο Υ 14 ( Τ . Τ . 140)

Ιπρωτ. 39 ?η_ αθηνη,οι τη,_' % ~ /" £ Ο----ΑΙβ κ π . /} % θ 6 Μ Λ. «

Πρ<&Τον Σ εβασ μ ιώ τατον Μ ητροπολίτην

Πολυβνης κ α ί Κ ιλ κ ισ ίο υ κ . ’ Αμβρόσιον

Σ εβασ μιω τατε έν Χ ρ ισ τή α δελφ έ,

*Βχοντε« ύ χ 'ο ψ ε ι την ύ χ ο β λ η θ ε ΐσ α ν ή μ Τ ν ,δ ιά τοίΓ ύ χ ’ &ρ ιθ .Π ρ ω τ .

1 0 0 2 /27 -10 -1979 ύμ ετέρ ου έγγραφου ’ Α κολουθίαν μ ετά Παρακλητ ικοΙΤ Κανόνο* της

Π αναγίας "Γ ο υ μ ε ν ίσ σ η ς" ,χ ο ιη θ ε Τ σ α ύπό τοίΤ ΜοναχοΕΓ Γερασ ίμ ου Μ ίκ ρ α γ ια ν ν α ν ίτο υ ,

ως κ α ί τη ν σ χ ε τ ικ ή ν ε ίσ ή γ η σ ιν του Σ εβ . Μητροχολ ίτο υ * Α ττ ικ ές κ . Δωροθέου, Προέδρου

Σ υ ν ο δ ικ ή ' ί χ ι τ ρ ο χ ^ ; Π ο ιμ α ν τ ικ ο ί “Εργου κ α ί θε ί<κ Αατρε ία κ ,Σ υ ν ο δ ικ ή ά χ ο φ ί-

σε ι,λ η φ θ ε ίση έν τί( Σ υ ν εδ ρ ίφ τΤ^ 11 -12-1979 (Σ υ ν ε δ ρ ία ΙΘ,'Περ ίοδος 12 3 ), έγκρ ίν ο -

μεν τα υ τη ν «λ καλθ£ ? χ ο υ σ α ,κ α θ 'ο σ ο ν ο ύ δ έν τό άχφδον χρός τε τά δόγμα τα κ α ί τ£=

χβραδόσε ις της καθ 'ήμ® : 1 Α γιωτάτηκ 'θρθοδ<5ξου 'ΐκκ λη σ ία » ; χ ε ρ ιέ χ ε τ α ι Ι ν α ύτβ

κ α ί καρακαλοΟΓμε ν ,οχακ κ α τά τή ν τ ά ξ ιν ύχοβάλητε ήμΤΓν χ έ ν τ ε (5 ) ά ν τ ίτ υ χ α τί|δ

έκδαθησομένης ανωτέρω ’ Α κολουθίαν δ ιά τό *ΑρχβΤον τη« Σ υ ν ο δ ικ ή ’ β χ ίτρ ο χ τ^

Π ο ιμ α ν τ ικ ο ί " ΐρ γ ο υ κ α ί θ ε ίαε Αατρε ί Λ .

2

Τη Α '. Κυριακή τοΰ Μαρτίου

Σύναξιν έπιτελοΰμεν εις τιμήν καί μνήμην της Ύ περαγ ίας Δεσποίνης ήμών Θεοτόκου καί Ά ε ι - παρθένου Μαρίας τής έπονομαζομένης «Γουμενίσ- σης», ής ή θαυματουργός Είκών ευρηται έν τη Γου- μενίσση τής έπαρχίας Παιονίας Κιλκίς, έτι δέ μνείαν ποιοΰμεν τής άνευρέσεως τής Α γ ί α ς ταύτης Ε ίκό- νος.

Ελ ' Τ Ω Μ ΙΚ Ρ Ω Ε Σ Π Ε Ρ Ι Ν Ο .

'Ιστώμεν στίχους δ'.

καί

Η’άλλομεν τά εξής ΙΙροσόμοια

Τ Ηχος δ'. ’Έ δ ω κ α ς σημείωσιν.

Δεΰτε άπαν σύστημα, Γουμενισσίων συνέλθωμεν, καί φαιδρώς μεγαλύνωμεν, την μόνην Πανά­

χραντον, Θεοτόκον Κόρην, την δωρησαμένην, ήμΐν ώς πλούτον άληθή, αύτής Εικόνα τήν πανυπέρτιμον, καί ταύτη έκβοήσωμεν- Χαΐρε Παρθένε Πανύμνητε, Θεοτόκε Γουμένισσα, ήμών μέγα προσφύγιον.

3

| άλαι τήν Εικόνα σου, έπισκιάσει της δόξης σου, ' θαυμαστώς καθηγίασάς, Παρθένε Πανύμνητε,

καί τη κωμοπόλει, ταύτη έδωρήσω, ώσπερ άγιασμα σεπτόν, ή προσιόντες π ισ τώ ς λαμβάνομεν, άγιασμόν καί ’ίασιν, καί των παθών άπολύτρωσιν, τά πολλά μεγαλεΐά σου, μεγαλύνοντες ’Ά χραντε.

ν^ε ΐρες Κόρη βέβηλοι, τήν σήν Εικόνα συλήσαντες, ήμάς λύπης έπλήρωσαν, άλλ’ ήμάς ούκ έλιπες,

ορφανούς Παρθένε, καί λελυπημένους·· τη γάρ θέρμη σου άρωγη, ταύτην καί πάλιν ήμΐν δεδώρησαι, ψυ-

~ > 5 -V *\ ' \ > I \ /χων εις αγαλλιασιν, και ευφροσυνην την κρειττονα διά τοΰτο Γουμένισσα, τήν σήν Χάριν κηρύττομεν.

Λ ινον χαριστήριον, τη άνευρέσει προσάδομεν, εύ- λαβώς σοι Πανύμνητε, τής θείας Εϊκόνος σου,

ελεος καί χάριν, άεί πηγαζούσης, καί εορτήν πνευ- ματικήν, άγαλλιώμενοι συγκροτοΰμέν σοι. Ά λ λ ’ ώ Παρθένε ’Ά χραντε , πάσης άνάγκης διάσωζε, τήν παρούσαν κωμόπολιν, τήν θερμώς προσκειμένην σοι.

Δόξα, καί νυν. Η χος α'.

Π Ρ ή ς θαυμαστής σου προστασίας, τις λόγος διη- γήσεται, τάς πολυτρόπους έκφάνσεις, Θεοτόκε

Παρθένε; πάντας γάρ προφθάνεις καί βοηθεΐς, έν εύκαιρίαις καί θλίψεσι, καί τήν παρούσαν κωμόπο-*\ \ / / ι \ « / . 17 5λιν, τήν κεκτημενην μεγα καύχημα, τήν αγίαν &ι- κονα σου, αει περιεπεις και σκεπεις οιο ευσήμω στο-

\ \ / ί \ > /. Λματι, τα σα ααυμασια κηρύττει, και ου παύεται, οο- ξολογοΰσά σε Πανύμνητε.

4

Ά π ό σ τ ιχ α .

Πρώτον τό Ά ναστάσιμον του ’Ή χ ο υ καί ειτα τά έξης.

11 / ο ; . Ο ίκος του Έ φραθά.

V " άριν πολυειδή, λαός της Γουμενίσσης, άεί καρ- ποΰται Κόρη, εκ τής σεπτής Μορφής σου- διό ■

καί μεγαλύνει σε.

Σ τ ίχ . Ά κουσ ον θύγατερ καί ΐ δ ε . . .

ΤΤ'δειξας αληθώς, ήμΐν τήν σήν Εικόνα, τή σή έπι- σκιάσει, πηγήν θείαν χαρίτων, καί μέγα πα-

ραμύθιον.

Σ τ ίχ . Τό πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν . . .

"V αριν εύρε πολλήν, λαός τής Γουμενίσσης, ότε τήν σήν Εικόνα, τήν συληθεΐσαν Κόρη, τή σή

προνοία εύρατο.

Δόξα. Τριαδικόν.

ΓΡ έ τ ο κ α ς του Πατρός, τον Λόγον Θεοτόκε, Πνεύ­ματος συνεργεία, καί πάσι τής Τριάδος, τήν

γνώσιν έφανέρωσας.

Καί νυν. Θεοτοκίον.

Α ίδου ήμΐν ΐσχύν, κατά του άντιπάλου, Γουμέ­νισσα Παρθένε, καί φρούρει τήν σήν ποίμνην,

έκ πάσης περιστάσεως.

Νυν άπολύεις, τό τρισάγιον, τά Α πολυτ ίκ ια έκ του Μεγάλου Ε σπερ ινού καί άπόλυσις.

5

Ε Χ Τ Ω ΜΕΓΛΛ12 ΕΣ1Ι ΚΓΊΧΩ.

.Μετά τον Προοίμίακόν, το α'. Κάθισμα του Ψ α λ τ η ρ ί ο υ . Ε 1,: δε το Κύριε έκέκραξα,-στ0->!χεν '7 τ-“

■/ου: ι \ καί ψάλλομέν Α ναστάσιμα του Ηχου ο . και της (-)εοτόκου στ'. τά έξης:

11/ο: α . ’Ώ του παραδόξου θαύματος!

ί | του παραδόξου θαύματος! ώς λαμπάς μυστι­κή, ή Είκών σου Δέσποινα, των θείων σου

οίκτιρμών, ήμΐν δεδώ ρηται- εντεύθεν πνευματικώ ς, ή Γουμενίσσης κωμόπολις γάνυται, σκιρτά δέ καί συν αύτή, ή Παιονίας περίοικος κράζουσα' Κ εχα­ριτωμένη Χαΐρε, μόνη Α ειπάρθενε , ή παρέχουσα πάσιν, εύφροσύνην τε καί ελεος.

| > αβαί τής σής προμήθειας 'Αγνή ! σύ γάρ προ- νοούσα, λαού τού θεόφρονος, άνέδειξας θησαυ­

ρόν, τής σής χρηστότητος, Εικόνα σου τήν σεπτήν, ήν Θεοτόκε Γουμένισσαν λέγοντες, λαμβάνομεν έξ αύτής, άγιασμόν καί ειρήνην βοώντές σοι- Κεχαρι­τωμένη χαΐρε, Γουμενίσσης καύχημα, Παιονίας ή δόξα, καί παντός πιστού προσφύγιον.

ήν σήν Εικόνα τήν πάντιμον, ήν βέβηλοι χεΐρες,* δυσσεβώς έσύλησαν, άνεύρομεν οί πιστοί, ά-

γαλλιώμενοι- έντεύθεν μνείαν 'Αγνή, τής πρός ήμάς

6

σου προνοίας ποιούμενοι, κροτοΰμεν χαρμονικώς, καινοπρεπή έορτήν σοι κραυγάζοντες’ Μή έλλίπης Θεοτόκε, ταύτην τήν κωμόπολιν, περιέπειν καί σώ- ζειν, έκ ποικίλων περιστάσεων.

Προσόμοια ετερα. '

’Η /ο ς δ'. Ώ ς γενναΐον εν Μάρτυσιν.

άγιασμα ενθεον, καί σεπτόν ίλαστήριον, τήν σεπτήν Εικόνα σου ήμΐν δέδωκας, ήνπερ Γου­

μένισσαν Ά χ ρ α ν τ ε , π ισ τώ ς όνομάζομεν, έξ αύτής αγιασμόν, καί ιάματα άφθονα, κομιζόμενοι, καί προσπίπτοντες ταύτη έκβοώ μ εν χαΐρε μόνη Θεο­τόκε, ήμών προστάτις καί έφορος.

ΤΤ Γουμένισσα γάνυται, τή άγία Είκόνι σου, π ά ­σα Παιονία δε ταύτη σπεύδουσα, πανευχαρί-

στως κηρύττουσι, μια φωνή άπαντες, τήν πολλήν σου άρωγήν, καί τήν χάριν τήν άφθονον έκβοώντές σοι- χα ΐρε Κόρη ήμών ή προστασία, ή παρέχουσα τοΐς πάσι, σωτηριώδη δωρήματα.

Εύφροσύνης έπλήσθημεν, καί χαράς πολλής άπαν-Ο \ « / Λ -ν

τες, οτε την Εικόνα σου την υπερτιμον, ην λη­στών χεΐρες άφήρεσαν, άνεύρομεν Δέσποινα, καί λαός ό εύσεβής, πανδημεί ύπεδέξατο, προεξάρχον- τος, του Ποιμένος αύτοΰ όμοΰ βοώντες' χαΐρε Π άν­αγνε Παρθένε, τής Γουμενίσσης έδραίωμα.

Δόξα. Η χος πλ. β \

Τ ~ 5 / ' ? \ > /ης απορρήτου του (^εου οικονομίας, ως προ αιω- νων έκλεκτή, οργανον θειον ώφθης, Θεοτόκε

Παρθένε' τον γάρ 'Υπέρθεον Λόγον τεκοΰσα, τής

7

έν Ά δ ά μ θείας είκόνος το κάλλος, άμαυρωθέν δολε-~ 5 \ ~ 5 / * / \ 5 /ρως, εις το πρώτον επανήγαγες αξ ίω μ α- και ου παυ-

ουσα ήμάς εύεργετοΰσα, έν τή σή άγία Εΐκόνι, πολ- λαχώς καί πολυτρόπως έκφαίνεις, τής πρός ήμάς εύ­νοιας τον θησαυρόν, καί τάς σωτηρίους δόσεις* ήν εύλαβώς προσκυνοΰντες βοώμέν σοι* αεί σκέπε τον λαόν σου Δέσποινα, οΐα Μήτηρ φιλάγαθος.

Καί νυν. Το δογματικόν του "Ηχου.

Είσοδος, Φ ως ίλαρόν, τό Προκείμενον τής ή μέ­ρας, καί τά Α ναγνώ σματα .

Γενέσεως τό Α νάγνω σμα.

(Κεφ. κη'. 10)

ί , 1 ξήλθεν Ια κ ώ β άπό του φρέατος του ορκου, καί έπορεύθη εις Χαρράν, καί άπήντησε τόπω, κα'1

έκοιμήθη έκεΐ ' έδυ γάρ ό ήλιος. Καί έλαβεν άπό τών λίθων του τόπου, καί έθηκε πρός κεφαλής αύτοΰ’ καί έκοιμήθη έν τώ τόπω έκείνω, καί ένυπνιάσθη. Καί ιδού κλίμαξ έστηριγμένη έν τή γή, ής ή κεφαλή άφι- κνεΐτο εις τον ούρανόν καί οί Ά γ γ ε λ ο ι τού Θεού ά- νέβαινον καί κατέβαινον έπ ’ αύτήν' δ δε Κύριος έπε- στήρικτο έπ ’ αύτής· καί ε ϊπ ε ν Έ γ ώ δ Θεός Α β ρα ά μ του ΙΙατρός σου καί δ Θεός Ισ α ά κ , μή φοβοΰ. 'Η γή, έφ’ ής σύ καθεύδεις έπ ’ αύτής, σοι δώσω αύτήν

V ~ / / Τ/" \ >/ \ / < \και τω σπερματι σου. ίναι εσται το σπέρμα σου ωσει άμμος τής γής, καί πλατυνθήσεται έπί Θάλασσαν, καί λίβα, καί Βορράν, καί έπί Ά να το λ ά ς ’ καί ένευ- λογηθήσονται έν σοι πάσαι αί φυλαί τής γης, καί τώ σπέρματί σου. Καί ιδού έγώ μετά σου, διαφυλάσσων σε έν τή όδώ πάση, ού έάν πορευθής’ καί άποστρέψω σε εις τήν γήν τα ύ τη ν δτι ού μή σε έγκαταλίπω, εως

8

του ποιήσαί με πάντα όσα έλάλησά σοι. Καί έξηγέρθη Ι α κ ώ β άπό του ύπνου αύτοΰ, καί ε ιπεν- "Οτι εστη

Κ Ι > ~ / I > \ \ 5 >/ \ \ Τ 7- \ >υριος εν τω τοπω τουτω, εγω οε ουκ ηόειν. Ααι ε- φοβήθη καί ε ιπ ε ν ώς φοβερός ό τόπος ο ύ το ς ! ουκ εστι τούτο, αλλ η οικος Οεου- και αυτη η πυλη του ούρανοΰ.

Προφητείας Ιε ζεκ ιή λ τό Α νάγνω σμα.

(Κεφ. μγ '. 27. μδ'. I )

ΙΤ1 σται άπό τής ήμέρας τής όγδοης καί επέκεινα, ποιήσουσιν οί ιερείς έπί τό θυσιαστήριον τά ο­

λοκαυτώματα υμών, καί τά του σωτηρίου υμών, καί προσδέξομαι υμάς, λέγει Κύριος Κύριος. Καί έπέ- στρεψέ με καί τήν οδόν τής πύλης τών Α γ ίω ν τής έξωτέρας, τής βλεπούσης κατά άνατολάς· καί αυτη ήν κεκλεισμένη. Καί είπε Κύριος πρός μ ε- 'Η πύλη αυτη κεκλεισμένη έσται, ούκ άνοιχθήσεται, καί ού- δείς ού μή διέλθη δι’ αύτής- ότι Κύριος ό Θεός Ι σ ­ραήλ εΐσελεύσεται δ ι’ αύτής, καί εσται κεκλεισμένη. Διότι ό ήγούμενος ούτος κάθηται έπ ’ αύτήν, του φα- γεΐν άρτον. Κατά τήν οδόν του Αίλάμ τής πύλης είσ- ελεύσεται,- καί κατά τήν οδόν αύτοΰ έξελεύσεται. Καί είσήγαγέ με κατά τήν οδόν τής πύλης τής πρός Βορράν, κατέναντι του οικου- καί είδον, καί ιδού πλή ­ρης δόξης ό οικος Κυρίου.

Παροιμιών τό Α νάγνω σ μ α .

(Κεφ. β'. 1 )

σοφία ο’)κοδόμησεν έαυτή οίκον, καί ύπήρεισε... στύλους έπτά. Έ σ φ α ξ ε τά έαυτής θύματα, καί

έκέρασεν εις κρατήρα τον έαυτής οίνον, καί ήτοιμά-

9

σατο τήν έαυτής τράπεζαν. ’Απέστειλε τούς έαυτής δούλους, συγκαλοϋσα μετά υψηλού κηρύγματος έπί κρατήρα, λέγουσα' Ό ς έστιν άφρων, έκκλινάτω πρός με. Καί το ΐς ένδεέσι φρένων είπεν. ’Έ λθετε , φάγετε τον έμόν άρτον, καί π ίετε οίνον, δν κεκέρακα ύμΐν. Α π ο λ ε ίπ ε τ ε άφροσύνην, καί ζήσεσθε' καί ζητήσατε φρόνησιν, ΐνα βιώσητε, καί κατορθώσητε σύνεσιν έν γνώσει. 'Ο παιδεύων κακούς, λήψεται έαυτ.ώ άτι- μίαν. Ε λ έ γ χ ω ν δέ τον ασεβή, μωμήσεται έαυτόν- οί γάρ έλεγχοι τώ άσεβεΐ μώλωπες αύτώ. Μή έλεγχε κακούς, ίνα μή μισήσωσί σε- ελεγχε σοφόν, καί άγα- πήσει σε. Δίδου σοφώ άφορμήν, καί σοφώτερος έ- σ τα ι- γνώριζε δικαίω, καί προσθήσει τού δέχεσθαι. Α ρ χ ή σοφίας, φόβος Κυρίου- καί βουλή άγίων, σύ- νεσις· τό δέ γνώναι νόμον, διανοίας έστίν άγαθής. Τούτω γάρ τώ τρόπω πολύν ζήσεις χρόνον, καί προσ- τεθήσεταί σοι έτη ζωής.

Εις τήν Αϊτήν, Ιδ ιόμ ελα .

Ή χ ο ς α'.

Εύφραίνου έν Κυρίω, Γουμενίσσης ή κωμόπολις, ώς θησαυρόν πολύτιμον πλουτοΰσα, τήν ύπέρ-

τιμον Εικόνα, τής βασιλίσσης τών ούρανών- σοι γάρ αυτη πάλαι δέδοται, προμήθεια κρείττονι, τής άγνής

/ < I > ί \ /^εοτοκου, ως προπυργιον αρραγές, και μεγα παρα- μύθιον, καί άληθής ευφροσύνη· καί πάσαν τήν περί- οικον συγκάλεσον, μετασχεΐν τής χάριτος, καί βοάν τη Π αρθένω- χαΐρε Κεχαριτωμένη, ό Κύριος μετά σου, ό παρέχων ήμΐν τό μέγα έλεος.

10

Ή χ ο ς β'

ΠΓ ήν τον Θεόν Λόγον άφράστως σωματώσασαν, καί τής φθοράς ήμάς ρυσαμένην, τήν μόνην Ά ε ι -

πάρθενον Κόρην, καί Θεοτόκον 'Αγνήν, πάς ό του Θεοΰ λαός, ύμνήσωμεν λέγοντες· χαΐρε θρόνε πυρί- μορφε, του Βασιλέως των ούρανών, καί βροτών σω­τηρία* χαΐρε λαβίς του θείου άνθρακος, ή τήν θείαν σου Εικόνα, λυχνίαν φαεινήν δείξασα, των άύλων δωρεών σου- χαΐρε Κόρη Γουμένισσα, κηδεμών ήμών καί εφορε, καί θερμοτάτη άντίληψις.

Ή χ ο ς γ ' .

Λ / ϊ εγάλης ήμάς χάριτος ήξίωσας, τη δεδοξασμένη Εΐκόνι σου, Υ περένδοξε Α ε ιπά ρθ ενε- τής γάρ

άύλου δόξης σου, νεφέλην ταύτην έδειξας, όμβρο- ρλυτουσαν ήμιν μυστικως, ναματα σωτήρια ήν συ- ληθεΐσαν φθονερώς, πάλιν τώ λαω σου έφανέρωσας, φανερούσα τρανώς, τήν πρός ήμάς θαυμαστήν κ η ­δεμονίαν σου. Ά λ λ ’ ώ Πανάχραντε Κόρη, έπερχο- μένων δεινών ήμάς ρΰσαι, καί σώσον τάς ψυχάς ή ­μών.

Ή χ ο ς δ'.

/~ Υ τε άνδρες δόλιοι, κατά τής Είκόνος σου χεΐρας έπέθεντο, τότε λύπη πολλή συνεσχέθημεν, ά-

πορφανισθέντες τής μητρικής σου οψεως, Θεοτόκε Παρθένε- άλλ’ άνέτειλας ήμΐν ήμέραν εύφροσύνης, έπανελθούσα καί πάλιν τώ λαώ σου, τη άνευρέσει τού σεπτού σου Έ κ τ υ π ώ μ α τ ο ς - έν αύτώ γάρ δοκού-

? ~ Λ/ 5 / ί ~ \ / \μεν οραν σε Δέσ ποινα, εν μεσω η μ ώ ν και τουτου την άνάμνησιν άγοντες, εύλαβώς βοώμέν σοι- χα ΐρε ή

11

χαρά ήμών, καί, άγαλλίαμα καί δόξα, καί ήδύ τής γλώ ττης μελέτημα, μόνη Πανύμνητε.

Δόξα, καί νυν. ’( ) αυτό:.

Τ \ \ / \ ί / \ ' ' Τ~Τήν προ τοκου και εν τοκω, και μετα τοκον ΙΙαρ- θένον, ώς τον Θεόν κυοφορήσασαν, άρρήτω

τροπω και λογω την εν τΓ; σεπτή αυτής χν.κονι,, ε ­νεργούσαν ήμΐν τά κρείττονα, ’Αειπάρθενον Κόρην, ύμνήσωμεν λέγοντες' Ή τήν κλήσιν Γουμένισσα, συμπαθώς δεξαμένη, καί πάντων τάς δεήσεις μητρι- κώς δεχομένη, μή παρίδης ήμάς, δεόμεθα Δέσποινα- ότι σόν έσμέν ποίμνιον, καί τή σή σκέπη αεί σπεύ- δομεν, "να πάσης ρυώμεθα βλάβης καί θλίψειος, τή κραταια πρεσβεία σου.

Ε ις τον Στ ίχον Σ τ ιχηρά Προσόμοια.

Πρώτον τό Ά ναστάσιμον του Ή χ ο υ καί ειτα τά παρόντα τής Θεοτόκου.

Η / ο : πλ. α'. Χαίροις ασκητικών.

Χαίροις Παρθενομήτορ 'Αγνή, του Βασιλέως ού- ρανών Μήτηρ άφθορος, Α γ γ έ λ ω ν ή θυμηδία,

καί τών άνθρώπων χαρά, καί θερμή προστάτις καί βοήθεια- ή βάτος ή άφλεκτος, ήν Μωσής προεώ-

< Α / ~ ~ ί / . /ρακεν ή μυροσήκη, του σεπτού αγιασματος, μύρον βρύουσα, τών χαρίτων του Π νεύματος- όρος μέγα καί σύσκιον, δ πάλαι προέβλεψεν, ό ’Αββακούμ έξ ού κόσμω, Θεός σαρκί έπεδήμησε, δωρούμενος πάσι, διά σου πτα ισμάτω ν λύσιν, καί θειον έλεος.

12

Σ τ ίχ . Ά κουσ ον θύγατ'ερ καί ΐδε .

"Τάλαι τήν σήν Εικόνα 'Αγνή, τή Γουμενίσση ώσ- -*■ περ δώρον πολύτιμον, καί στέφανον θείας δό- ξης, καί άληθή θησαυρόν, δέδωκας Παρθένε ώς φ ι­λόστοργος- ή π ίστει προσπίπτοντες, εύφροσύνης πλη<- ρούμεθα, καί τής μανίας, του Βελίαρ λυτρούμεθα, τή σή χάριτι, εύλαβώς έκβοώντές σοι- Σ κέπε ταύ- την τήν ποίμνην σου, καί πάσαν περίοικον, τή κρα- ταια προστασία, τής σής χρηστότητος Ά χ ρ α ν τ ε , άεί αίτουμένη, τα ΐς ψυχαΐς ήμών διδόναι, τό θειον έλεος.

Σ τ ίχ . Τό πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν οί πλούσιοι. . .

/Γνθόνω του άρχεκάκου έχθροΰ, τήν σήν Εικόνα Θεο­τόκε έσύλησαν εντεύθεν λύπης έπλήσθη, ό Γου­

μενίσσης λαός, καί τήν σήν ήτουντο θείαν σύναρσιν- άλλ’ ώ Παναμώμητε, ταύτην τάχος άπέδωκας, τώ σώ ποιμνίω, άνυμνοΰντι τήν δόξαν σου, καί κηρύτ- τοντι, τήν θερμήν σου άντίληψιν- δθεν τούτου άνά- μνησιν, τελοΰντες προσάδομεν, χαριστηρίους σοι υ- μνους, και εκ μύχιων ροωμεν σοι Αει ημας ρυου, ώ Γουμένισσα Παρθένε, πάσης κακο'ίσεως.

Δόξα, καί νυν. Ή χ ο ς πλ. δ'.

/ " ) ς τεκοΰσα έν σαρκί, τον 'Υπερούσιον Λόγον, τήν προ αιώνων του Θεοΰ βουλήν, πεπλήρωκας Ά -

χραντε, τω αφραστω τοκω σου και νυν πασι φανε- ροΰσα, τήν περί ήμάς σου εύνοιαν, τήν σήν Εικόνα έθαυμάστωσας, έν κρυφία χάριτι καί δωρεά, τής άυ- λου δόξης σου- πάσι γάρ παρέχει, πρός σωτηρίαν ά- φορμάς, καί ίλασμόν αμαρτιών, το ΐς εύλαβώς αύτήν

13

προσκυνοΰσι, καί άνυμνοΰσί σε τήν Πανύμνητον.

Νυν ά π ο λ ύ ε ις , τό τ ρ ισ ά γ ιο ν , κ α ί τά Α πολυτ ίκ ια , πρώτον τό ’Αναστάσιμον καί εΐτα τό εξής τής Θεο­τόκου:

Ή χ ο ς δ'. Ταχύ προκατάλαβε.

Γ1 1ήν θείαν Εικόνα σόυ, ήν έδωρήσω ήμΐ'), προσφό- ρως Γουμένισσαν, έν εύλαβεία πολλή, καλοΰ-

μεν Πανύμνητε, ταύτην δέ προσκυνοΰντες, χαρι- στήριον ΰμνον, αδομέν σοι Παρθένε, καί π ιστώ ς έκ­βοώμεν· Χ αΐρε, Κεχαριτωμένη, ό Κύριος μετά σου.

Ά π ό λ υσ ι; .

Ε ΙΣ ΤΟ Ν Ο ΡΘ Ρ Ο Χ

Μετά τήν α'. Σ τ ι/ολογ ίαν Καθίσματα τά Α ν α σ τ ά ­σιμα τού τυχόντος Ή / ο υ .

Μετά τήν β'. Στιχολογίαν, τής Θεοτόκου.

Ή χ ο ς α'. Τον τάφον σου Σωτήρ.

Γ~ρήν θείαν σου μορφήν, έν Είκόνι όρώντες, πληρού- μεθα χαράς, καί πολλής εύφροσύνης, Παρθένε

καί γεραίρομεν, τά πολλά μεγαλεΐά σου. Ά λ λ ά Δ έ­σποινα, δίδου ήμΐν καθ’ έκάστην, χάριν άνωθεν, καί τήν θερμήν άρωγήν σου, ώς βρύσις χρηστότητος.

Δίς.

Ά ν τ ί του Ά μ ώ μ ο υ , τον Πολυέλεον, μεθ’ όν τά Εύλογητάρια, Α ΐτησις, έκφώνησις, 6τι η ύ λ ό γη τα ι. . , ή 'Τπακοή του Ή χ ο υ , καί τό Κάθισμα τής Θεοτόκου.

14

’Η /ο ς πλ. Τήν Σοφίαν καί Λόγον.

( ” ) ς λυχνία Παρθένε θεοφεγγής, ή Είκών σου ή θεία καί θαυμαστή, ταύτην τήν κωμόπολιν, φωταυ-

γ ε ΐ τα ΐς σαΐς χάρισι, καί απελαύνει σκότος, παθών τό βαθύτατον, καί νεουργεΐ καρδίας, πρός θείαν άγά- π η σ ιν Ό θ ε ν Γουμενίσσης, ό Χριστώνυμος δήμος, προστρέχει τη σκέπη σου, καί κηρύττει τήν χάριν σου, καί βοά μετά π ίσ τεω ς - χαΐρε Θεοτόκε 'Αγνή, τών Α γγ έλ ω ν θειον άγαλλίαμα, καί βροτών σωτηρία, καί έδραΐον διάσωσμα. Αίς.

Τά Α ντ ίφ ω να του ’Ή χο υ , τό Έ ωθινόν Εύαγ- γέλιον τής Κυριακής, καί τά λοιπά, ώς συνήθως. Ε ΐ ­τα οί κανόνες, ό Α ναστάσ ιμος καί τής Θεοτόκου ού η ακροστι/ις

«Τή Γουμενίσση Παρθένω άσμα. Γερασίμου».

Ώ δ ή α'. Ή χ ο ς δ'. Α ν ο ίξ ω τό στόμα μου.

Τ\ / ~ ΤΤ / 5 ~ ) / V* Π /ήν χαριν του Πνεύματος, εν τη ανοίξει Πανα- μωμε, του στόματος δίδου μοι, όπως ύμνήσω

τρανώς, τής Εΐκόνος σου, τά μεγαλεία Κόρη, δ ι’ ών ή Γουμένισσα, πληρουται χάριτος.

Τ Τ ν πάλαι δεδώρησαι, τή Γουμενίσση Πανάχραντε, 1 *- άγίαν Εικόνα σου, οίάπερ, Μήτηρ Χρίστου, έθαυμάστωσας, πλουσία δωρεά σου, ή π ίστε ι προσ­π ίπτοντες , άγιαζόμεθα.

Τ^άλήνην έβράβευσας, καί αληθή άγαλλίασιν, πεν- θοΰσι τοΐς δούλοις σου, τή άνευρέσει 'Αγνή,

τής Εΐκόνος σου, ήν λυμεώνων χεΐρες, κλοπής έρ- γον Δέσποινα, άφρόνως' εθεντο.

15

Α Λόγος σάρξ γέγονεν, έκ τών άχράντων αίμά- ' των σου, τον κόσμον λυτρούμενος, τής άλογίας

'Α γνή - δθεν λόγοις σε, ασμάτων άνυμνοΰντες, δο- ξάζομεν Δέσποινα, τά μεγαλεΐά σου.

Ώ δ ή γ '. Τούς σούς ύμνολόγους

\ 7 ψίστου Θεοΰ θρόνος έδείχθης, τεκοΰσα αύτόν ύ- 1 περφυώς- δθεν έν θρόνω βλέποντες, έν τώ ναω

σου Δ έσ πο ινα, την ιεοαν ϋ ι κ ο ν α σου, χαρά ς αφατου πληρούμεθα.

Λ 1 εθ’ ύμνων λαός ό του Κυρίου, δμοΰ σύν Ποιμένι τώ σεπτώ, έξήλθον καί έδέξαντο, τήν θαυμα-

στήν Εικόνα σου, Παρθένε έπανήκουσαν, έξ άλαστό- ρων χειρώσεως.

ΤΤ'τέθη καί αύθις ή Ε ίκών σου, τώ θείω τεμένει σου 'Αγνή, καί Γουμενίσσης κάτοικοι, καί πάσα

ή περίοικος, προσήλθον καί προσήνεγκαν, χαριστη- ρίους αΐνέσεις σοι.

1\1 αός σου ό θειος Θεοτόκε, δράται λειμών ώς εύ-- Θαλής, έν ώ ώς ξύλον άφθαρτον, Είκών σου ή ύπέρτιμος, προβάλλεται Πανύμνητε, εις εύσεβών πε- ριποίησιν.

I ο Κοντάκιον καί δ ( )ϊκος τής Κυριακής. Ε ΐτα το Κάθισμα τής Θεοτόκου.

' Ή χ ο ς γ ' . Τήν ώραιότητα.

Χ ρίστον κυήσασα, δ ι’ άγαθότητα, εις κόσμου λύ- τρωσιν, καί ζωήν κρείττονα, πάσης τής κ τ ί ­

σεως Ά γ ν ή , έδείχθης άγιο^τέρα- δθεν καθαγίασον, κο;ί ψυχήν καί διάνοιαν, τών προσπτυσσομένων σου, τό ώραΐον Έ κ τύ π ω μ α , καί πόθω έκβοώντων Παρθένε- Χαΐρε ή Κεχαριτωμένη. Λίς.

16

Ωόή ό . Τήν άνεξιχνίαστον θείαν βουλήν.

| δε τούς προστρέχοντας τω σω ναω, Δέσποινα εύσπλάγχνω σου ομματι, καί έξαιτοΰντας, τήν

θερμήν σου άρωγήν, καί πάσι δίδου Ά χ ρ α ν τ ε , τά · πρός σωτηρίαν αιτήματα.

'ν '1 ύμπασα Γουμένισσα π ίστει θερμή, καί τής Παιο- νίας οί κάτοικοι, περικυκλοΰντες, το ’Εκτυ-

πω μ α τό σόν, τήν παρά σοΰ αίτούμεθα, Δέσποινα πλουσίαν άντίληψιν.

Σ , \ ζ ν / ν / 5 ~ / V.κεπε και όιασωζε πασης οργής, ταυτην τήν κω- μόπολιν Ά χ ρ α ν τε , καί πάσαν χθόνα, Μακεδό-

νων εύσεβών, καί τήν Ε λ λ ά δ α σύμπασαν, τήν άνα- κειμένην τη σκέπη σου.

| _ | πανυπερθαύμαστος Μήτηρ Θεού, Κεχαριτωμένη " ~ ~' Πανύμνητε, λάμψον μοι φέγγος, μετανοίας άλη- θοΰς, καί τών παθών μου σκέδασον, σκότος τό βα- θύτατον δέομαι.

^ ιο ί ί ^ . ά ξ ε σ τ η τ α συ μπαντα.

I ηγήν άγαθότητος, τον Ποιητήν τής κτίσεως, τέ- ' * ξασα Παρθένε ύπέρ λόγον, πάσι πηγάζεις χ ά ­

ριν καί έλεος, καί άποξηραίνεις θολερά, υδατα έκά- στοτε, τών παθών τής φαυλότητος.

, ^ ν ία ς πεπλήρωται, ό σός λαός Πανύμνητε, τή κλοπή τής θείας σου Εΐκόνος, άλλ’ έπευφράνθη κα 1·

πάλιν Ά χ ρ α ν τ ε , ταύτην έπανήκουσαν ΐδών, ήν καί ύπεδέξατο, πανδημεί άγαλλόμενος.

17

τ^είθροις του ελέους σου, κατάρδευσον Πανάμωμε, τάς ήμών καρδίας χερσωθείσας, τή έπηρεία

του άρχεκάκου έχθροΰ, ώς άν μετανοίας τούς καρ­πούς, Κόρη προσενέγκωμεν, τώ έκ σου άνατείλαντι.

Θ εόν σωματώσασα, έθέωσας τον άνθρωπον, π ά ­λαι δι’ άπάτης πεπτωκότα, και εύλογίας τή

οικουμένη 'Αγνή, ήνοιξας πηγάς τής θεϊκής" δθενί 9 / / V» / γως αιτίαν σε, σωτήριας όοςαςομεν.

Ώ δ ή στ'. Τήν θείαν ταύτην.

Εν σοι Γουμένισσα τέρπεται, καί πάσα Παιονία άγάλλεται τή άντιλήψει σου, δτι παρέχεις έκά-

στοτε, τώ σώ λαω Παρθένε, θερμήν βοήθειαν.

Νόσων παντοίων άπάλλαξον, καί πάσης άπειλής\ / \ / ~ ~ και κακωσεως, τους καταφευγοντας, τω σω

ναώ Π αναμώμητε, καί έξαιτοΰντας Κόρη, τήν σήνάντίληψιν.

Ως έπανήκες Πανάμωμε, διά τής άρπαγείσης Ε ΐ ­κόνος σου, τη κωμοπόλει σου, χαράς άφάτου

έπλήρωσας, έπανελεύσει ταύτης, π ιστών τό πλή ­ρωμα.

Α γοντες Κόρη άνάμνησιν, εύρέσεως τής θείας Ε ΐ ­κόνος σου, ήν χεΐρες βέβηλοι, έκ του ναοΰ σου

έσύλησαν, ■ χαριστηρίους ύμνους, φαιδρώς σοι αδο- μεν.

Κοντάκιον. Ή χ ο : πλ. δ'. Τ ή ύπερμάχω.

Ως θησαυρόν πολύτιμον, τής σής εύνοίας ’Ά χρ α ν - τε, τήν σήν άγίαν Εικόνα πλουτήσαντες, χρεω ­

στικούς ύμνοΰμέν σε- ήν κλαπεΐσαν καί πάλιν, ήμΐν

18

ταύτην θρηνοΰσι τάχος άπέδωκας· διό σοι Θεοτόκε, το χαΐρε κραυγάζομεν.

Ό Οικος.

ναω τής Παρθένου προσέλθωμεν, Γουμενίσ-, ' σης οί κάτοικοι άπαντες, συν αύτοΐς δέ καί π ά ­

σα περίοικος, καί πιστών τά πληρώματα άπαντα, άσμα κανόν Δ αβιτ ικώ ς αδοντες, τή βασιλίσση τών

5 ~ ~ > > · > * / / Iουρανών, τη κατ εςαιρετον τροπον προστατευουση ήμώ ν- ιδού γάρ έν τή άγία αύτής Εΐκόνι, ώς έν θρόνω βασιλικώ ιδρυμένη, νέμει πάσι τά πρός σωτηρίαν αιτήματα, καί υγείαν ψυχής τε καί σώματος, καί ά- παλλαγήν πάσης άνάγκης καί νόσου κρα θλίψεως. Ταύτης γοΰν τήν χάριν κηρύττοντες, μνείαν άγομεν, εύχαρίστω καρδία, τής εύρέσεως αύτής, ήν λυμεώ­νων χεΐρες ή ρπασ αν άλλ’ ή Πάναγνος Κόρη άφεΐ- λεν ήμών τά δάκρυα, έπανελθοΰσα συμπαθώς, τώ εύσεβεΐ αύτής λ α ω - διό σοι Θεοτόκε τό χαΐρε κραυ­γάζομεν.

Συναξάριον.

Πρώτον τό του Μηναίου τής ήμέρας καί ειτα τό εξής:

^ ^ ή αύτή ήμέρα, σύναξιν έπιτελοΰμεν εις τιμήν καί μνήμην τής 'Υ περαγίας Δεσποίνης ήμών

Θεοτόκου καί Ά ειπαρθένου Μαρίας, τής έπονομα- ζομένης «Γουμενίσσης», ής ή θαυματουργός Ε ίκών ευρηται έν τή Γουμενίσση τής έπαρχίας Παιονίας Κιλκίς, έτι δέ καί άνάμνησιν τής άνευρέσεως τής ίε- ράς ταύτης Εΐκόνος, ήν χεΐρες βέβηλοι έσύλησαν κα ­τά Μάρτιον του έτους, α ^ ο ε ' (1975).

Σ τ ιχ . Χάριτος πολλής ήξίωσας Παρθένε

19

Ή μ ά ς ώς δοΰσα τήν σήν σεπτήν Εικόνα.

Παρθενικής Μαρίης πολύδωρον χάριν μορφής ύδωρ.

Η Θαυματουργός καί άγία αυτη Είκών τής Θεο- μήτορος, ευρηται έν τή κωμοπόλει Γουμένισσα,

κειμένη έν τη έπαρχία Παιονίας, νομοΰ Κιλκίς.

Π\ > ~ / ^ ί / < / > ~ερι αυτής φασις αόεται, οτι ιστορηται εν τη ελιςει του όεκατου τρίτου, η όεκατου τέταρτου αιω- νος. Έ ν άρχή ήν έν τώ έγγύς χωρίω, ού ή κλήσις Πεν- τάλοφος, έν τώ έκεΐσε ναώ τής άγιας Παρασκευής, καί άοράτω ροπή, μετενήνεκται, ένθα νυν δ ναός καί ή κωμόπολις Γουμένισσα, έρήμου οντος τότε του τόπου- τοΰτο τρισσάκις γέγονε' διό καί ίδρυται Μο­νή, έχουσα τήν Αναφοράν εις τήν έν Ά γ ί ω του Ά θ ω ορει ίεράν τών Ίβ ή ρω ν Μονήν. Ά λ λ ’ έπιδρομής λη-

~ / > / Γ \ > 5 ~ /στων γενομενης, απηγχονισΰη παρ αυτών ο τοτε τής Μονής Η γούμ ενος , αυτη δέ περιήλθεν εις έρή- μωσιν, δτε καί ήρξατο συνοικίζεσθαι ό τόπος, καί ούτως άπετελέσθη ή άχρι δεΰρο κωμόπολις Γουμέ­νισσα, λαβοΰσα τό δνομα έκ του άπαγχονισθέντος< Τ Τ / Τ ~ \ >/ Γ 1 / ^ ^. .Ηγουμένου. 1 ουτο το ονομα 1 ουμενισσα όεόοται καί τη χαριτοβρύτω Είκόνι τή-ς Θεοτόκου, ήτις κατέ­στη έκτοτε ή έφέστιος είκών καί πολιούχος καί έ­φορος καί προστάτις ού μόνον τής κωμοπόλεως ταύ­της, άλλά καί πάσης τής περίοικου.

Ταύτην τήν άγίαν εικόνα χεΐρες βέβηλοι έσύ- λησαν έν άρχαΐς του μηνός Μαρτίου, έν έτει α ^ ο ε ' (1975), καί πας ό του Θεοΰ λαός λύπη άφάτω συνε- σχέθη. Ά λ λ ’ ή τής χαράς αιτία του κόσμου Π άνα­γνος Δέσποινα, παρελθουσών πέντε ήμερών, άπέ-

\ « / 5 ~ ϊ / ~ Γ\ ~οωκε και παλιν την αγίαν αυτής εικόνα τω πενυουντι λαω, δστις καί ύπεδέξατο ταύτην, συνελθών πανδη-

20

μεί, «έν υμνοις καί ώδαΐς πνευματικαΐς καί φωναΐς αλαλαγμού», προεξάρχοντος του Ποιμενάρχου Σε- βασμιωτάτου Μητροπολίτου κυρίου Αμβροσίου, δς καί ένεθρόνισε καί αύθις τήν πάντιμον εικόνα, ένθα ήν τό πρότερον, έν πολλή εύχαριστία καί μύχια ευ­γνωμοσύνη καί θερμή δοξολογία πρός τήν 'Υπερυ- μνητον Δέσποιναν.

Τ α ΐς τής Άειπαρθένου σου Μητρός. πρεσβείαις Χριστέ ό Θεός ήμών έλέησον καί σώσον ήμάς. Α μ ή ν .

Ώ δ ή ζ '. Ούκ έλάτρευσαν.

Υ 'ύ μ π α ς εσπευσεν, ό σός λαός Πανάχραντε, καί ύπεδέξατο, σύν τώ ποιμένι αύτοΰ, τήν θείαν Ε ι ­

κόνα σου, καί ένεθρόνισε, ού ήν πρότερον, ύμνοΰντές σου τά θαύματα, καί τό Χαΐρέ σοι βοώντες.

Μεγαλύνομεν, ώδαΐς ασμάτων Δέσποινα, τά μεγα- λεΐά σου, καί τήν πολλήν πρός ήμάς, έν πάσιν

άντίληψιν, καί έκβοώμέν σοι' χαΐρε Πάναγνε, τής Γουμενίσσης έφορος, καί προστάτις θερμοτάτη.

νρμα πύρινον, ώφθης τοΰ Παντοκράτορος, τοΰτον βαστάζουσα, έν τα ΐς άγκάλαις 'Αγνή, καί άρμα

πολύτιμον, τής σής χρηστότητος, τήν Εικόνα σου, έν Γουμενίσση έδειξας' διά τοΰτό σε ύμνοΰμεν.

ρ^έρας κέκτηται, καί ίερόν διάδημα, καί πλούτον άσυλον, τών σών χαρίτων 'Αγνή, τήν σήν θαυ-

ματόβρυτον, Εικόνα Δέσποινα, ή Γουμένισσα· διό εύφήμω στόματι, μεγαλύνει· ■ σε άπαύστως.

21

Ώ δ ή η '. Π αΐδας εύαγεΐς.

~ ί / ΤΊ 5 / <1 / ί \ ~

Ερρει τη αγια σου Εικονι, ή οροσος ή μυστική του θείου Πνεύματος, καί νεφέλην έδειξε, ταύτην

θείας χάριτος, ήμάς έπισκιάζουσαν καί ύετίζουσαν, το ΐς πάσι γλυκασμόν σωτηρίας, τοΐς ύπερυψοΰσι, τήν δόξαν σου Παρθένε.

Ρΰσίχι χαλεπών πειρατήρ ίων, καί πάσης ^έπιβου- λής του πολεμήτορος, μόνη Α ειπάρθενε, τούς

π ιστώς προστρέχοντας, τή κραταια πρεσβεία σου καί έκβοώντάς σοΐ' 'Τμνοΰμέν σε άεί Θεοτόκε, καί ύπερυψοΰμεν, τον άφραστόν σου τόκον.

Α πας ό προστρέχουν Θεομήτορ, τώ θείω καί ίερώ~ / V \ - / \

ναω σου πάντοτε, ιασιν και Αυτρωσιν, και πτα ι- σμάτο^ν άφεσιν, καί πάσης περιστάσεως λύσιν κο­μίζεται, κηρύττων σου τήν άφθονον χάριν, δ ι’ ής πε- ριέπεις, τούς σέ δοξολογοΰντας.

Σέ τήν τον Θεόν ήμών τεκοΰσαν, καί λύσασαν τήν κατάραν του Προπάτορος, πάντες δυσωποΰμέν

σε, Δέσποινα Πανύμνητε. Τάς συστροφάς διάλυσον τάς καθ’ ήμών του έχθροΰ, καί νέκρωσον σκανδάλων τήν ρύμην, καί ειρήνην δίδου, ήμΐν καί σωτηρίαν.

Ώ δ ή θ'. Ά π α ς γηγενής.

Ιδε συμπαθώς, Παρθένε τούς σπεύδοντας τώ θείω οϊκω σου, καί τώ Έ κ τυ π ώ μ α τ ι , τώ σω προσ-

π ίπτοντας μετά πίστεω ς, καί πλήρου τά αιτήματα ήμών δεόμεθα" ότι πάντες, μέγα ίλαστήριον, τήν σε­πτήν σου Εικόνα κεκτήμεθα.

22

~[\/Τήτερ του Θεοΰ, 'Αγνή Α ειπάρθενε Θεοχαρ ίτωτε, τ ί σοι προσκομίσωμεν, άνθ’ ών παρέχεις ήμΐν

έκάστοτε; άλλ’ ή θυσίαν άμωμον θείας αίνέσεως- δτι σκέπεις, καί σώζεις έκ θλίψεων, τήν παρούσαν πιστήν σου κωμόπολιν.

Ομβρησον ήμΐν, τής σής άγαθότητος σταγόνας άνωθεν, ώς νεφέλη έμψυχος, του άπροσίτου φ ω ­

τός Πανάμωμε, καί τών παθών τούς άνθρακας ήμών κατάσβεσον, εύφροσύνην, καί τήν άγαλλίασιν, τήν τής χάριτος πάσι βραβεύουσα.

Ή / ο ; γ ' . Τήν ωραιότητα.

Ύ ^μνοις καί ώδαΐς, Γουμένισσα Δέσποινα τήν σήν χρηστότητα, πάντες μεγαλύνομεν, ότι μεγάλων

ήμάς ήξίωσας, Παρθένε άντιλήψεων ένθεν προσπί­πτοντες, καθ’ έκάστην, τή σεπτή Είκόνι σου, άσι-

/ \ ~ / / γγη τω ς το χαιρε σοι κραςομεν.

’ Εξαποστειλάρια.

Ά γ ι ο ς Κύριος. . . καί τό έξαποστειλάριον τής Κυριακής. Ε ίτα τό έξής τής Θεοτόκου:

Γυναίκες άκουτίσθητε.

Χ ~ / ^ < / ΐ /ρεο-)στικως προσαόομεν, εορτιον σοι αινεσιν, ταυ- τη τή θεία ήμέρα, Θεοκυήτορ Μ αρία- έν ταύτη

γάρ ηύδόκησας, δοθήναι ήμΐν Ά χ ρ α ν τ ε , τό ·σόν σε­πτόν ’Εκτύπω μα, δ λυμεώνες άφεϊλον, έκ του άγιου ναού σου.

Εις τούς Λινούς.

'Ιστώ μεν στίχους η '. καί ψάλλομεν Α ν α σ τ ά ­σιμα τού Ή χ ο υ δ', καί τής Θεοτόκου τά έξής δ'.

23

Ή χ ο ς α'. Τών ούρανίων ταγμάτων.

Ί^ής Γουμενίσσης ό δήμος ό Χριστεπώνυμος, έντώ ναώ τώ θείω, τής 'Αγνής Θεοτόκου, προσ-

έλθωμεν προθύμως ύμνους καινούς, άναμέλποντεςσήμερον, τή Βασιλίσση τών δλω ν δτι ήμάς, πολλής

/ > / χαριτος ήςιωσε.

ΓΤΤήν σήν άγίαν Εικόνα καί χαριτόβρυτον, άνέδει- - ί ξας ταμεΐον, δωρεών σου τών θείων, Παρθένε

Θεοτόκε ήν εύλαβώς, προσκυνοΰντες λαμβάνομεν, άγιασμόν καί ειρήνην καί φωτισμόν, άνυμνοΰντές σου τά θαύματα.

Σ τ ίχ . Μνησθήσομαι του ονόματος σ ο υ . . .

Χεΐρες άνδρών άνοσίων άφεϊλον Δέσποινα, τήν σήν σεπτήν Εικόνα, έκ τού θείου ναού σου, άλλ’

ού παρεΐδες Κόρη τον στεναγμόν, τών π ιστών καί τήν δέησιν ταύτην γάρ θάττον άπέδωκας τοΐς π ι- στοΐς, καί χαράς ήμάς έπλήρωσας.

Σ τ ίχ . Τό πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν. . .

Μνείαν τελοΰντες Παρθένε τής άνευρέσεως, τής άρπαγείσης θείας, καί σεπτής σου Εΐκόνος,

προσπίπτομεν τή δόξη σου εύλαβώς, καί π ιστώ ς έκ- βοώμέν σοι- Σ κέπε έκ πάσης άνάγκης καί προσβο­λής, Γουμενίσσης τήν κωμόπολιν.

Δόξα. Η χος πλ. α'.

Εορτήν πνευματικήν, συγκροτουμέν σοι Πάναγνε, επι τη εςαιρετω εκφανσει, των προς ημας σου

άντιλήψεων' σύ γάρ πάλαι έδο^ρήσω, ήμΐν τήν σήν

24

Εικόνα, ώς ασφαλές έχέγγυον, τής θερμής σου προσ­τασ ίας- καί ταύτην κλαπεΐσαν, θαττον αύθις άπέ- δωκας, τώ σφόδρα ποθοΰντί σε λαω σου. Ά λ λ ’ ώ 'Τπερύμνητε Δέσποινα, ταύτην τήν κληρονομιάν σου, άσινή διάσωζε, έκ πάσης περιστάσεως.

Καί νυν.

'Τπερευλογημένη ύπάρχεις. . .

Δοξολογία μεγάλη καί άπόλυσις.

Ε ΙΣ Τ Η Ν Λ Ε ΙΤ Ο ν Ρ Γ ΙΛ Ν

Τά συνήθη. Α πόστολον καί Εύαγγέλιον τήςΚυριακής, καί τής Θεοτόκου, άπερ ζήτει τή η'. Σ ε ­πτεμβρίου.

Κ 01 >ω ΛΧ7-. . , Χ - ΙΓ ' / ' τ’ ν ιΑ ιν ε ίτ ε τον Αυριον . . . και, Ιο προ-

σω πόν σου λ ιτ α ν ε ύ σ ο υ σ ιν . . .

Μεναλυνάοιο ν.

λβος άναφαίρετος άληθώς, ώφθη ή Είκών σου; Γουμενίσση τή εύσεβεΐ- ήνπερ προσκυνοΰντες,

άγιασμόν καί χάριν, δρεπόμεθα Παρθένε, ύμνολο- γοΰντές σε.

Δίστιχον.

Γουμένισσα Δέσποινα Θεογεννητορ Γερασίμου πρόσδεξαι τόνδε τον ύμνον.

25

Κ Α Ν Ω Ν Π Α Ρ Α Κ Α Η Τ ΙΚ Ο Σ Ε ΙΣ Τ Η Ν Τ Π Ε Ρ Α Γ Ι Α Ν Θ Ε Ο Τ Ο Κ Ο Ν

Τ Η Ν « Γ Ο Υ Μ Ε Ν ΙΣ Σ Α Ν »

Ποίημα Γερασίμου Μονάχου Μικραγιαννανίτου,

Εύλογήσαντος του 'Ιερέως, το Κύριε είσάκουσον, μεθ’ δ το Θεός Κύριος ώς συνήθως, καί τό έξής:

Ή χ ο ς 5'. 'Ο υψωθείς έν τώ Σταυρώ.

Π Ρής Θεοτόκου τή παντίμω Εΐκόνι, τής Γουμενίσ­σης ό Χριστώνυμος δήμος, προσπέσωμεν κραυ-

γάζοντες έκ βάθους ψυχής- Δέσποινα Γουμένισσα, άπό πάσης άνάγκης, λύτρωσαι τούς σπεύδοντας, τή θερμή άρωγή σου, καί τώ παρόντι κλήρω σου 'Αγνή, δίδου ειρήνην, καί χάριν καί έλεος.

Δόξα, καί νυν. 'Όμοιον.

’οΐς προσιοΰσι τώ άγίω ναω σου, καί έξαιτουσι 1 τήν θερμήν σου πρεσβείαν, Θεογεννήτορ μόνη

Α ειπάρθενε, δίδου ώς φιλάγαθος, τά αιτήματα πάντα, καί παθών έκλύτρωσιν, καί πτα ισμάτω ν τήν λύσιν-

26

σύ γάρ ήμών θερμή καταφυγή, καί προστασία, καί μέγα προσφΰγιον.

« /"Λ Λ Τ ' ' * ' ~ ί ? ' .ϋ 1\ . και ο κανοον ου η ακροστιχις

«Δέχου ήμών τάς δεήσεις Κόρη. Γερασίμου».

Ώ δ ή α'. ’Η χος πλ. δ'. Τ γ ρ ά ν διοδεύσας.

Δοχεΐον άνέδειξας μυστικόν, τής σής προμήθειας^ τήν Εικόνα· σου τήν σεπτήν, ή π ίστει Παρθένε

προσιόντες, πάσης χαράς καί ειρήνης πληρούμεθα.

Εν πάση άνάγκη καί συμφορά, σπεύδομεν Π αρ­θένε, τώ ναω σου τώ ίερώ, ώς έν άσφαλει Κόρη

λιμένι, καί τρικυμίας άπάσης λυτρούμεθα.

αράκωμα πέφηνας καί ισχύς, Κεχαριτωμένη, Γου­μενίσση τή εύσεβεΐ- διό κατά χρέος μεγαλύνει,

τής σής θερμής προστασίας τάς χάριτας.

Ο οικος ό θεΐός σου καί σεπτός, έν ώ ή Ε ίκών σου, ώσπερ ρόδον άειθαλές, παρέχει τήν θείαν εύω-

δίαν, καί δυσωδίαν παθών λύει Ά χ ρ α ν τε .

Ώ δ ή γ ' . Ούρανίας άψίδος.

Υπερτέρα τών άνω, Α γγ ελ ικ ώ ν τάξεων, ώφθης άσυγκρίτως Παρθένε, Χρίστον κυήσασα' δ­

θεν ύπέρτερον, δεΐξον τόν νοΰν ήμών πάσης, χαμαι- ζήλου σχέσεως, φόβω τώ κρείττονι.

Η άγία Είκών σου, άγιασμόν βλύζουσα, πάντας άγιάζει Παρθένε, καί τήν έξάγιστον, έχθροΰ,

επήρειαν, αποσορει εκ των π ιστει, προσιοντων παν- τοτε, τή άντιλήψει σου.

27

11/1 εγαλύνομεν Κόρη, τήν πρός ήμάς σκέπην σου· ~ δτι έκ μεγάλων κινδύνων, καί περιστάσεων)

λυτροΰσαι πάντοτε, τούς άκλινώς άφορώντας, πρός τήν ταχυτάτην σου, 'Αγνή βοήθειαν.

^ ) ς ηύδόκησας Κόρη, έπάνελθεΐν τάχιστα, τήν σήν άρπαγεΐσαν Εικόνα, ήμΐν τοΐς δούλοις σου, ού­

τω ς εύδόκησον, μένειν αύτήν έν τω μέσω, του λαοΰ σου πάντοτε, του πεποιθότος σοι.

Λ ιάσωσον Θεογεννήτορ Γουμένισσα πάσης βλά­βης, τούς έν π ίστει τή άρωγή σου προσπίπτον-

τας, καί έκζητοΰντας τήν θείαν σου προστασίαν.

Έ πίβλεψ ον έν εύμενεία. . .

Α ΐτησις καί τό Κάθισμα.

Ηχος β \ Πρεσβεία θερμή.

I ροστάσις θερμή, τής Γουμενίσσης πέφηνας, αεί, τή σεπτή, Εΐκόνι καυχωμένης σου, Παρθένε Π αν­

αμώμητε, ώς βλυζούση τήν άφθονον χάριν σου. ’Αλλά> / > ~ \ Γ\ ~ ~εκ πασης οργής και φυορας, ημας ανώτερους οια- φύλαττε.

Ωδη ό . Εΐσακήκοα Κύριε.

I V οσημάτων άπάλλαξον, καί πολυειδών κινδύνων καί θλίψεων, Θεοτόκε Α ειπάρθενε, τούς τή

σή πρεσβεία καταφεύγοντας.

ΠΡήν άγίαν Εικόνα σου, ήν πρώην έσύλησαν χ ε ΐ ­ρες βέβηλοι, έν τώ μέσω ήμών έχοντες, εύφρο-

σύνης Δέσποινα πληρούμεθα.

28

Λ πας σπεύδων τώ οΐκω σου, πάσης έκλυτροΰται- τάχος κακώ σεω ς- διά τούτο Α ειπάρθενε, έν σοι εγκαυχατοα η 1 ουμενισσα.

Υ^τεναγμών ήμάς λύτρωσαι, καί άσθενειών καί πό­νων Πανύμνητε, καί τήν λύπην διασκέδασον, *

τήν καταλαβοΰσαν τάς ψυχάς ήμών.

Ωδή ε . Φώτισον ήμάς.

\ έχου εύμενώς, τάς δεήσεις ήμών πάντοτε, καί δεινών δυσχερειών άπαλλαγήν, ήμΐν δίδου Θεο­

τόκε ώς φιλάγαθος.

ΤΤ'χει άληθώς, ή Γουμένισσα Πανάχραντε, τήν ά- γίαν σου Εικόνα καί σεπτήν, ώσπερ μέγα φυλα-

κτήριον καί καύχημα.

Γ | νεγκε πικρώς, τής Εΐκόνος σου τήν στέρησιν, ό λαός σου Θεοτόκε ό πιστός, άλλ’ αύτήν άπο-

λαβών χαράς πεπλήρωται.

Υ^κέπη άσφαλής, Θεοτόκε έσο πάντοτε, τώ λαώ*""■ τής Γουμενίσσης τώ πιστώ, καί εύλόγει Παιο-/ \ / . νιας τήν περιοικον. .

Ωόη στ . Τήν δέησιν έκχεώ.

Τ 7 πλήσθη, άγαλλιάσεως θείας, ό λαός σου όπηνίκα Παρθένε, έκ τών χειρών τών κλεπτών έπανήλ-

θεν, ή θαυμαστή σου Είκών καί ύπέρτιμος, καί ή- νεσαν χαρμονικώς, έν φωναΐς εύχαρίστοις τήν δόξαν σου.

29

Τάσεις, ψυχών όμοΰ καί σωμάτων, άναβλύζει ή άγία Ε ίκών σου, κ α ί ' μολυσμόν τών παθών έκ-

καθαίρει, τή έπομβρία τής σής άγαθότητος- διό κη-/ \ , / . \ « ~ > \ ΤΊΓ /ρυττομεν την σήν, προς ήμας αρωγην Π αναμώμητε.

ν^υνήλθε, πας ό λαός Γουμενίσσης, σύν Ποιμένι ^ τώ καλώ Θεοτόκε, καί έν χαρά ύπεδέξαντο πάν­τες, τήν σήν άγίαν Εικόνα κραυγάζοντες- Μεΐνον Παρθένε μεθ’ ή μ ώ ν ότι σύ του λαοΰ σου προσφύγιον.

Κυμάτων, τών έν τώ βίω φροντίδων, έκλυτρούμεθα ταχέως Παρθένε, ώς έν λιμένι τώ θείω ναώ σου,

μ ετ’ εύλαβείας προστρέχοντες π άντοτε- όθεν γαλήνης άληθους, τάς ψυχάς ήμών πλήρωσον Δέσποινα.

,4 ιάσωσον Θεογεννήτορ Γουμένισσα πάσης βλά-* βης, τούς έν π ίστει τη άρωγή σου προστρέχον-

τας, καί έκζητοΰντας τήν θείαν σου προστασίαν.

Ά χ ρ α ν τ ε ή διά λόγου. . .

Α ΐτησις καί τό Κοντάκιον.

Ή / ο ς β \ Τοΐς αιμάτων σου.

θησαυρός θεϊκής άγαθότητος, καί προστασία ήμών καί ύπέρμαχος, έκ πάσης άνάγκης καί

θλίψεως, τήρει άτρώτους ήμάς Κόρη Π άναγνε- πρός σέ γάρ άεί καταφεύγομεν.

11 ροκείμενον.

Μνησθήσομαι του ονόματος σου έν πάση γενεά καί γενεά.

Σ τ ί / . Ά κουσ ον θύγατερ καί ’ί δ ε . . .

30

Ευαγγελίαν. ’ ]?κ το[) κ(χτά Λουκάν.

Εν τα ις ήμεραις εκειναις, αναστασα Μαριάμ, έπορεύθη εις τήν όρεινήν μετά σπουδής, εις πόλιν

Ιούδα , καί είσήλθεν εις τον οίκον Ζαχαρίου, καί ή- σπάσατο τήν Ε λ ισ ά β ετ . Καί έγένετο ή ς ήκουσεν ή Ε λ ισ ά β ε τ τον άσπασμόν τής Μαρίας, έσκίρτησε τό βρέφος έν τή κοιλία αύτής· καί έπλήσθη Πνεύματος ' Αγίου ή Ε λ ισ ά β ετ , καί άνεφώνησε ,φοονή μεγάλη, καί ε ιπ ε ν Εύλογημένη σύ έν γυναιξί, καί εύλογημέ- νος ό καρπός τής κοιλίας σου. Καί πόθεν μοι τούτο, ίνα ελθη ή Μήτηρ του Κυρίου πρός με; Ι δ ο ύ γάρ, ώς έγένετο ή φοονή του άσπασμου σου εις τά ώτά μου,? / \ η > 5 5 λ * 5 ~ 'εσκιρτησε το βρέφος εν αγαλλιασει εν τη κοιλία μου. Καί μακαρία ή πιστεύσασα, ότι έσται τελείωσις τοΐς λελαλημένοις αύτή παρά Κυρίου. Καί είπε Μ αριάμ- Μεγαλύνει ή ψυχή μου τον Κύριον, καί ήγαλλίασε το πνεύμα μου επι τω Ι^εω τω ζ^ωτηρι μου, οτι επε- βλεψεν έπί τήν ταπείνωσιν τής δούλης αύτοΰ. Ιδ ο ύ

/ 5 \ ~ ~ ~ ~ / γ/γαρ, απο του νυν μακαριουσι με πασαι α ιγενεα ι οτι> / / ~ ? ̂ ' \ Γ/ \ >/εποιησε μοι μεγαλεία ο ουνατος, και άγιον το ονομα αύτοΰ. Έ μ ε ιν ε δέ Μαριάμ σύν αύτή ώσεί μήνας τρεις, καί ύπέστρεψεν εις τον οίκον αύτής.

Δόξα. Τ α ΐς τής Θεοτόκου. . .

Καί νΰν. Τ α ΐς τής Π α ν α χρ ά ν το υ . . .Πρ οσόμοιον.

Η χος πλ. β . "Ολην άποθέμενοι.

Σ τ ιχ . Έλέησόν με ό Θεός κατά τό μέγα έλεός'σου. . .

" '^ά ρ ιν πολλήν εΰρομεν, Θεογεννήτορ Παρθένε- ότι ^ ήμΐν δέδωκας, ώς πλοΰτον ούράνιον καί άκέ- νωτον, καί πηγήν βλύζουσαν, θείαν εύφροσύνην, τήν

31

Ε > / V / ~ / /ικονα σου την παντιμον η καταφευγοντες, πασης δυσχερείας λυτρούμεθα, καί πάσαν του άλάστορος, καθ’ ήμών έπήρειαν λύομε»*- ’Αλλ’ ώ Θεοτόκε, μή

I / ί ~ \ 5 / /παύση περιεπουσα ημας, τους αοιστακτως προσπι- πτοντας, τή θερμή πρεσβεία σου.

'Ο 'Ιερεύ:. Σώσον ό Θεός τον λαόν σου. . .

Ώ δ ή ζ '. Ο'1 έκ τής Ίουδαίας.

Ο ναός σου Παρθένε, ώς παράδεισος άλλος πρό­κειται άπασιν, έν ώ- καθάπερ ξύλον, ζωής τήν

σήν Εικόνα, καθορώμεν οί σπεύδοντες, καί έργων νεκροποιών, λυτρούμεθα του άχθους.

Ρείθροις τών οίκτιρμών σου, τών παθών ήμών σβέ- σον Κόρη τούς άνθρακας, καί άναψον τήν φλόγα,

τής θεϊκής άγάπης, τα ΐς ψυχαΐς τών βοώντων σου- Χαΐρε Παρθένε Ά γ ν ή , ήμών ή προστασία.

Η άνεύρεσις Κόρη, τής κλαπείσης Εΐκόνος σου ήμΐν γέγονεν, αιτία φαιδροτάτης, χαράς καί

εύφροσύνης, καί λαμπράς πανηγύρεως- σύ γάρ άφεΐ- λες ήμών, τών καρδιών τήν λύπην.

Γή άνήροτος ώφθης, γεωργήσασα Κόρη ζωής τον πρύτανιν-. καί νυν τήν σήν Εικόνα, γεώργιον εΐρ-

γάσω, τής πολλής σου χρηστότητος, εις εύφροσύνην ήμών, 'Αγνή καί σωτηρίαν.

Ώ δ ή η'. Τ ° ν Βασιλέα.

Επανελθοΰσα, έκ τής κλοπής ή Είκών σου, τρανώς έδειξε τήν πρός ήμάς σου χάριν, ήν μή άντανέλης,

έκ του λαοΰ σου Κόρη.

32

Ρύπων κακίας, τήν ρυπωθεΐσαν ψυχήν μου, άπο- κάθαρον Παρθένε Θεοτόκε, νάμασιν άυλοις, τών

θείων σου χαρίτων.

Αγγέλων δόξα, καί τών βροτών σωτηρία, Α ε ι ­πάρθενε δεδοξασμένη Κόρη, ρΰσαι άδοξίας, ή- '

μάς τής τών χειρόνων.

Σκέπε καί σώζε, έπιβουλής του Βελίαρ, τήν Γου­μένισσαν καί πάσης έπηρείας, Κεχαριτωμένη,

άνθρώπων κακοτρόπων.

Ώ δ ή θ'. Κυρίως Θεοτόκον.

Ισχυν ημιν παρασχου, εν τα ις όυσχερειαις, τα ις έν τώ βίω καί χάριν σωτήριον, ώς αν Παρθένε

τών πόνων ύπερισχύσωμεν.

Μητράνανδρε Παρθένε, κλέος Γουμενίσσης, καί τής Ε λλά δος κραταίωμα άσειστον τώ εύσε-

βοΰντι λαώ σου δίδου τήν χάριν σου.

Οί σπεύδοντες Παρθένε, τώ σεπτώ ναω σου, καί τής μορφής σου τό Τύπω μα σέβοντες, πάσης

ρυσθείημεν βλάβης καί περιστάσεως.

Υμνοΰμεν άσιγήτως, οί έν Γουμενίσση, τήν πρός ήμάς σου Παρθένε χρηστότητα, καί τή σεπτή

σου Είκόνι π ιστώ ς προσπίπτομεν.

„ >/ Α ̂ / >Τό Αξιόν εστι κχ ι - 7 ν,εγα/.υναοια.ν ί \

Χαίρει Γουμενίσσης πας ό λαός, έχων έν τώ μέσω, τήν Εικόνα σου τήν σεπτήν ήν καί ονομάζει,

Γουμένισσαν Παρθένε, καί έξ αύτής λαμβάνει, χ ά ­ριν καί έλεος.

33

^ ^ ν ε σ α ν τήν δόξαν σου εύλαβώς, ήνίκα άνεΰρον, τήν ’ Εικόνα σου τήν σεπτήν, τών πιστών οί δήμοι,

ήνπερ βεβήλων χεΐρες, έσύλησαν Παρθένε, φθόνω του οφεω:

ωρύεται κινδύνων παντοδαπών, καί πάσης ανάγκης, τον πιστόν σου Κόρη λαόν, ή έκ τής Εΐκόνος,

τής σής βλύζουσα χάρις· διό σε Θεοτόκε, άεί δοξά- ζομεν.

|^άλαι άοράτως ή σή Είκών, έν τώδε τώ τόπω, με- 1 τηνέχθη θεία ροπή, πάσαν εύλογίαν, καί χάριν

χορηγούσα, Παρθένε Θεοτόκε, τοΐς σέ δοξάζουσι.

(^ )σ περ διεφύλαξας άσινή, πάλαι τον λαόν σου, έκ παντοίων έπιφορών, ουτω καί νυν Κόρη, δεινών

έπερχομένων, άτρώτους διατήρει, τούς σέ δοξάζον­τας.

/^ ίδου Γουμενίσση τή εύσεβεΐ, τή π ιστώ ς τιμώση, τήν Εικόνα σου τήν σεπτήν, πάσαν εύπραγίαν,

ειρήνην καί ύγείαν, ώς ταύτης προστασία, Κόρη Π αν­άχραντε.

Πάσαι τών Α γ γ έ λ ω ν , . .

Το τρισάγιον, τά συνήθη τροπάρια, έκτενής καί5 / “ Α 5 Λ I / ^ \ ^ ~απολυσις, μευ ην υαλλομεν το εέης:

Ηχος β . 'Ό τ ε έκ του ξύλου.

^ άντας τούς προσπίπτοντας π ιστώ ς, τή χαριτο- ' βρύτω Εΐκόνι, τη σή Πανάχραντε, πάσης περι-

στάσεως, καί πάσης θλίψεως, άσινεΐς διαφύλαττε,

34

_~ ~ > -V / I >/ \ ̂ \ ~ 5 /τη ση άντιλήψει, ιασιν και λυτρωσιν, και φως ουρά­νιον, πάσι χορηγούσα Παρθένε, καί πλημμελημά­των τήν λύσιν, τα ΐς πρός τον Υιόν σου παρακλήσεσι.

Δέσποινα πρόσδεξαι. . .

Τήν πάσαν έλπίδα μ ο υ . . .

Δίστιχον.

Γεράσιμον λΰτρω σαι παθών κακίας

Γουμένισσα Π άναγνε σοϊ προσπεσόντα.

35

Ε π ι θ υ μ ί α μας , α γ α π η τ ο ί μας , είνη,ι μ έ τό β ιβλιαράκι μας αυτό νά κ α τα το π ίσ ο υ μ ε τον ε π ισ κ έ π τη τοΰ ' / ε ρ ο ϋ Π ρο σ κ υνή ­μα το ς Π α να γ ία ς Γουμέν ισσα ς στην Ιστορία του. Γ ι ’ αυτό και δίνουμε σ τη δη μ ο σ ιό τη τα τ ις παρακάτιο πληροφορίες που μ π ο ­ρέσαμε νά σ υ γκ εν τρ ώ σ ο υ μ ε γ ια τό ιερό Π ροσκύνημα .

Δ υ σ τυ χ ώ ς όέ δ ιασώ θηκαν π η γ έ ς πού νά μά ς δίνουν ολό­κληρη τη ζω ή τοΰ Π ροσκ υνή ματος , κι ε τσ ι δ , τ ι άκολονθεΐ ε ί ­ναι περιορισμένο. Ε ίναι δμω ς δυνατό κι άπό τά λ ί γ α αυτά πού παραθέτουμε νά ζή σουμε τό παρελθόν του.

ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ-ΖΩΗ

' Η Γουμένισσα, ή νύφη τοΰ Πάϊκου , είναι κτισμένη στους πρόποδες τοΰ δρους Π άικο , σέ μια κατάφυτη κοιλάδα καί λού­ζεται στα άφθονα καί γάργαρα νερά του.

Είναι προ}τεύουσα της Ε π α ρ χ ί α ς Παιονίας τοΰ Νομοΰ Κιλκίς. 'Η περ ιοχή αύτή τής Παιονίας είναι γνω σ τή ακόμα άπό τήν αρχαιότητα . 'Ο Α ρ χ ίλ ο χ ο ς , λυρικός π ο ιητή ς του Σ τ ' αιώνα π .Χ . , πού καταγόταν άπό τήν ΙΙάρο, στα Τ ρ ίμ ετρά του, έκεΐ δπου κάνει περ ιγραφή τής Θάσου, μάς εξιστορεί τ ις ομορ­φιές τής περ ιοχής αύτής , πού περ ιβρέχει ό ποταμός Σ ίρ ις , ό ση­μερινός Γοργοπόταμος πού είναι εζο> άπο τή Γουμένισσα καί πού τ ις ε ίχε έπ ισκεφθε ΐ καί έμεινε έκθαμβος μπροστά στις τ ό ­σες ομορφιές τών περ ιοχώ ν αύτών. Ά λ λ α καί ό Θουκυδίδης στήν Ι σ τ ο ρ ία του άναφέρεται στίς' πόλεις Γορτυνία, σημερινή Γοργόπη καί Εύρωπόν, σημερινό Εύρωπο.

'Η Γουμένισσα, λοιπόν, πού άνήκει εκκλησιαστικά στήν 'Ιερά Μητρόπολη Πολυανής καί Κιλκισίου, βρίσκεται βορειο­δυτικά τής Θεσσαλονίκης σέ άπόσταση 65 χλμ . περίπου καί εχει υψόμετρο 272 μέτρα.

Τό βλέμμα τοΰ έπ ισ κέπτη χά νετα ι βαθιά μέσα στο μακρινό ορίζοντα, μέσα στήν ομορφιά καί τά κάλλη της πού τής χάρισε πλουσιοπάροχα ό Δημιουργός της.

'Η ιστορία της άνάγετα ι στα παλιά καί έγινε μέ τή συνέ­νωση τεσσάρων συνοικισμών πού ένώθηκαν κυρίως γ ιά λόγους άσφάλειας άπό ληστρικές ομάδες πού τήν εποχή έκείνη δρουσαν ανενόχλητα στήν περ ιοχή αύτή.

36

Σ τή θέση τής σημερινής κω μόπολης υπήρχε πυκνότατο δάσος, οπού οί βοσκοί έβοσκαν καί φύλαγαν τά κοπάδια τους, ήταν οί κάτοικοι τώ ν μικρών εκείνων γεωργοκτηνοτροφικών συνοικισμών άπο τούς όποιους άργότερα προήλθαν οί πρώ τοι κάτοικοι τής σημερινής Γουμένισσας.

\ ~ ρ ο ζ Ν α ο ς Π α ν α γ ί α ς . Π α ρ ά δ ο σ η — " Ι δ ρ υ σ η .

Σ το σημείο αύτό, δπως διέσωσε ή παράδοση, προτού α ­κόμα γ ίνει ή ίδρυση τής Γουμένισσας κτ ίστηκε ό 'Ιερός Ναός τής Π αναγίας.

Α ιτ ία γ ια τήν άνέγερση τοΰ 'Ιεροΰ αύτοΰ Ναοΰ στάθηκε ή επανειλημμένη έμφάνιση στο χώρο αύτό τοΰ σημερινού Ναοΰ, τή ς εικόνας τής Π αναγίας, πού ή άρχική θέση της ήταν στον 'Ιερό Ναό τής 'Α γ ία ς Παρασκευής τοΰ κοντινού χω ριού Π εντά ­λ,οφος. Ά π ό τον παλιό αύτό Ναό τής Α γ ί α ς Παρασκευής Πεν- ταλόφου δέ σώ ζετα ι σήμερα τ ίπ ο τε . Τήν ύπαρξή του μαρτυρούν λίγες πέτρες, ένα προσκυνητάρι κα ί αιωνόβιες βελανιδιές, στο χώρο πού σήμερα είναι οί Μ αθητικές Κ ατασκηνώσεις τής πε- ριφερείας Παιονίας.

'Η έμφάνιση τής εικόνας γ ιά τρε ις φορές στον κατάφυτο καί άκατοίκητο εκείνο τόπο τής Γουμένισσας παρά τή μ ετα ­φορά της στήν άρχική της θέση θεωρήθηκε δε ίγμ α τής αγάπης τής Παναγίας γ ιά τον τόπο αύτό τής εκλογής της καί έτσι οί γ ύ ­ρω κάτοικοι άναγνωρίζοντας τήν τ ιμ ή πού τούς έκανε ή Μητέρα τοΰ Θεού άνήγειραν γ ιά χάρη Της Ναό πού μέ τήν πάροδο τοΰ χρόνου έγινε Καθολικό Μοναστηριού καί στή συνέχεια Μ ετόχι τής 'Ιεράς Μονής τών Ί β ή ρ ω ν τοΰ άγίου ’Ό ρους.

'Η θαυματουργική αύτή εικόνα τής Π αναγίας πρέπει νά τοποθετηθε ί στήν περίοδο τοΰ 13ου-14ου αιώνα. Έ ν ώ ή άνέ­γερση τοΰ πρώ του Τ. Ναοΰ καί στή συνέχεια ή ίδρυση τή ς Γου­μένισσας πρέπει νά τοποθετηθούν χρονολογικά στά π ρ ώ τα χρό ­νια τής τουρκικής κυρ ιαρχίας στον 'Ελλαδικό χώρο, στά μέσα τοΰ 15ου αιώνα.

'Η ιδιαίτερη φροντίδα τών κατο ίκω ν τή ς περ ιοχής γ ιά τό Ναό πού οικοδόμησαν καί ή μεγάλη τους π ίστη γρήγορα τό άνέ- δειξαν σημαντικό θρησκευτικό κέντρο, τόπο λατρείας καί προσ­ευχής. Γ ι ά ν ά μπορέσει ν ’ άνα πτυχθε ΐ αύτοδύναμο καί νά προο­

37

δέψει τό θρησκευτικό αύτό κέντρο οί φιλόθρησκοι, κάτοικοι πρόσ- φεραν γεω ργ ικ ές , εκτάσεις τό μεγαλύτερο τμ ή μ α τώ ν οποίων έκτεινόταν Β Δ τοΰ Ναοΰ. "Οταν έγινε έδρα μοναχών, οί έκτά- σεις αύτές φυτεύτηκαν μέ αμπελώνες πού στή συνέχεια ή καλ­λιέργεια αύτών ήταν καί ή κύρια σχεδόν απασχόληση τών κ α ­τοίκων αύτών.

Τ ά κ τή μ α τα αύτά μέ εθελοντική προσφορά καλλιεργούσαν οί κάτοικοι πού συνέλεγαν καί έπεξεργάζονταν τ ά προϊόντα.

Τό ονομα καί ή περιουσία τοΰ Μοναστηριού1 στό μεταξύ μεγάλωναν, παράλληλα όμως γινόταν καί στόχος τώ ν επ ιδρο­μέων καί τώ ν ληστών, πού λυμαίνονταν τήν Ε π α ρ χ ί α . Ά π ’ αύ­τές τ ις έπιδρομές επαθε μεγάλες ζημ ιές κ&ί κάποιος Η γ ο ύ ­μενός του', πού τόν κρέμασαν μέσα στό δάσος σέ πλατάν ι, στή σημερινή κεντρική πλατε ία , μέ σκοπό, όπως ήταν έπόμενο, τό σφετερισμό τής περιουσίας κα ί τόν έκφοβισμό τώ ν κ ατο ί­κων.

Σ τό μεταξύ τό χω ρ ιό πού ε ίχε δημιουργηθε ΐ, όπως άνα- φέραμε παραπάνω , γύρω άπό τό Ναό τής Π αναγίας πήρε τό ό­νομα Γουμέντζα , τόπος δηλαδή τοΰ Η γ ο ύ μ ε ν ο υ πρός τ ιμ ή τοΰ ήρωΐκοΰ καί π ιστοΰ έκείνου Η γ ο ύ μ ε ν ο υ . Α ρ γ ό τ ε ρ α τό ονομα έγινε Γουμένισσα.

Οί κάτοικοι όχι μόνο δέ φοβήθηκαν άπό τή θυσία τοΰ π ρ ο ­καθημένου τοΰ Μοναστηριού, άλλά ό θάνατός του στάθηκε ά- φορμή γ ιά παραπέρα πρόοδο όχι μόνο τοΰ χώρου τής λατρείας άλλά καί τοΰ χω ρ ιοΰ πού έξελίσσεται σέ επαρχ ιακό κέντρο. Σ ’ αύ­τό τό τελευταίο συνετέλεσαν κι άλλοι λόγοι όπως: 1) Οί μ ε ­γάλες έλώδεις έκτάσεις στά άνατολικά καί νότια τής Γ ουμ έ­νισσας (λίμνες Ά ρ τ ζ ά ν - ’Α μ α τό β ο υ -Γ ια ν ν ιτσ ώ ν ) πού άπομά- κρυναν τούς κατοίκους, άπό τήν περ ιοχή τους πρός τ ά ορεινά. 2 ) 'Η έλλειψη άλλων κέντρων θρησκευτικών καί τής όλης κο ι­νωνικής ζωής (μετά άναπτύχθηκαν οί Συνοικισμοί Ά ξ ιο υ π ό - λε ω ς-Κ ιλ κ ίς -Π ο λ υ κ ά σ τρ ο υ ). 3 ) 'Η δύσκολη επικοινωνία λόγω παρεμβολής όρεινοΰ όγκου μέ τή γε ιτονική πόλη τοΰ Γευγελή. Κ αί 4 ) ό σπουδαιότερος ΐσως πού είναι ό έξής: Τ ά Γιαννιτσά

\ \ π ρ λ / \ / »/ < « \ / - >μ ιτ α την Ιουρκικη κυρ ιαρχία στην περ ιοχή , εγιναν η ιερή πολη τών Μουσουλμάνων στά Βαλκάνια, γ ια τ ί σ’ αύτά έχει τα φ ε ί ένας άπό τούς μεγάλους κ α τα κ τη τές τους ό Χ α τζή Έ ρβενός .

Σ έ α ντ ισ τά θμ ισ μ α λοιπόν τών όσων ό κ α τα κ τη τή ς δ η μ ι ­

38

ούργησε, οί χρ ισ τιανο ί συγκεντρωθήκαν δσο μπορούσαν σέ νέα κέντρα.

Σ το μεταξύ ή φήμη καί τά περιουσιακά σ το ιχε ία τοΰ Μ ο­ναστηριού τής Π αναγίας στή Γουμένισσα αυξάνονταν συνεχώς κι αύτά ήσαν .έκφραση τής λατρείας, εύγνωμοσύνης καί ιδ ιαί­τερης αγάπης τών χρ ισ τιανώ ν τής περ ιοχής στή Θεοτόκο πού τούς προστάτευε άπό κάθε κακό.

Τ ό Μ ο ν α σ τ ή ρ ι τ ή ς Π α ν α γ ί α ς — Μ ε τ ό χ τ ή ςΊ . Μ ο ν ή ς Ί β ή ρ ω ν.

'Η Μονή Ί β ή ρ ω ν τοΰ Ά γ . ’Ό ρ ο υ ς , φαίνετα ι οτι τό Μ ετόχι αύτό τής Π αναγίας τό ε ίχ ε άπό παλιά χρόνια, πού τούς τό ε ί ­χαν παραχωρήσει τό δ ικα ίω μα αύτό οί βυζαντινοί αύτοκράτο- ρες μέ αύτοκρατορικό χρυσόβουλο μέ χρονολογία 1346 μ .Χ . κα ί πού σώ ζετα ι σήμερα στή ' Ι . Μονή. 'Η Μονή αύτή έστελνε πέντε χρόνια έκπροσώπους άδελφούς ώς δ ιαχε ιρ ιστές τών κάθε Μ ετοχίων, τούς λεγομένους οικονόμους, κ ι ’ αύτοί δ ιαχε ιρ ίζον­ταν τά περιουσιακά σ το ιχε ία καί έδιναν λογαριασμό στή Μονή. 'Η συνήθεια αύτή συνεχίστηκε γ ιά πολλά χρόνια καί τελείωσε στήν περίοδο 1922-1931 . Κι αύτό γ ια τ ί άπό τό 1922 μέ τή Μ ικρασιατική καταστροφή καί τήν εγκατάσταση τώ ν προσφύ- γο^ν στήν Ε λ λ ά δ α όλες οί Μονές τοΰ αγίου ’Ό ρ ο υ ς προκειμένου νά συνδράμουν τό έργο τοΰ Κράτους μέ ειδική σύμβαση μέ τό Δημόσιο, παραχώ ρησαν σ’ αύτό διάφορα Μ ετόχια , γ ιά τήν άπο- κατάσταση τών προσφύγω ν αδελφών καί άκτημόνων. Έ τ σ ι ή Μονή Ί β ή ρ ω ν τό 1931 μέ ειδικό συμβόλαιο π αραχώ ρησ ε τό Μ ετόχι της αύτό τής Γουμένισσας στό Κ ράτος. 'Υ π ά ρ χ ε ι γ ι ’ αύτό τό σκοπό Έ κ θ ε σ η ένορκης βεβαίιοσης μέ άριθ. 2 8 0 / 8 - 8 ­1931 τών κατο ίκω ν τή ς Γουμένισσας καί επ ιβεβα ιώ νετα ι ή άκί- νητη καί ή κ ινητή περιουσία τοΰ Μετοχιού. Τό π ρ ω τότυπο αύτό τή ς βεβαίωσης βρίσκεται στό Ε ιρηνοδικείο Γουμένισσας.

Πριν άπό τήν παραχώ ρησ η τοΰ Μ ετοχιού στό Κ ράτος τό 1931, ή προίκα, δηλαδή δλα τά ιερά άντικείμενα πού διεσώθησαν στό Μ ετόχι μεταφέρθηκαν στήν κυρίαρχη Μονή τών Ί β ή ρ ω ν . Α ύτή ή μεταφορά τών κειμηλίων φαίνεται άπό τήν επιστολή πού έστειλε στή Μονή ό τότε επ ίτροπος — οικονόμος τοΰ Με-

39

τοχίου ό άρχιερατικός Ι ω ά ν ν η ς Βούζας μέ ήμερομηνία 2 5 -9 ­1931 καί πού είναι ό τελευταίος της έπ ίτροπος-οΐκονόμος.

Ά π ό αύτούς πού χρημάτ ισαν εκπρόσωποι, καί οικονόμοι τής Μονής στό Μ ετόχι αύτό τής Π αναγίας είναι καί ό Π ροη­γούμενος τής Μονής Μεθόδιος, ηλικίας σήμερα 83 έτών καί πού ε ίχε διατελέσει οικονόμος στά χρόνια 1916-1919 καί ό όποιος ε ίχε χε ιροτονηθεί διάκονος στό Μ.ε τ όχ'· αύτό τής Π αναγίας.

Σ ά Μ ετόχι τής Μονής Ί β ή ρ ω ν πού ήταν τό Μοναστήρι τής Π αναγίας δημιουργήθηκε κάποιος στενός δεσμός άνάμεσα στήν Κωμόπολη π ιά Γουμένισσα καί τήν Ι ε ρ ή Κοινότητα.

Σ έ οχι μεγάλη άπόσταση άπό τό Μοναστήρι τή ς Π ανα­γίας ύπήρχαν καί άρκετές σκήτες. Δ ιασώθηκαν μάλιστα μερι­κές άπό αύτές ο'ις τή δεκαετία 1920-30 , οπότε μετατράπηκαν σέ κατοικίες, όπω ς καί ή έ'κταση τοΰ Ναοΰ πού βρισκόταν Β .Δ . γ ιά νά στεγαστούν εκεί καί νά άποκατασταθοΰν οί πρόσφυγες πού ήλθαν μετά τή Μ ικρασιατική καταστροφή.

Ι ε ρ ό ς Ν α ό ς 11 α ν α γ ί α ; .

Ι σ τ ο ρ ί α - Π ε ρ ι γ ρ α φ ή /

'Ο Ναός, σέ ειδικό χώρο τοΰ οποίου φυλάγεται ή εικόνα, δέ φαίνεται νά είναι τόσο παλιός, δσα καί τά χρόνια, άπό τήν εγκατάσταση τής εικόνας στή Γουμένισσα. 'Ο άρχικός Ναός δέν έ'μεινε άμετάβλητος καί ούτε κράτησε άκέραιη τήν άρχική

/ > * / )/ Τ < / \ ιτου μορφή. Α πομειναρ ια του ισως είναι ή νοτιά και ή νοτιο­δυτική πλευρά του μέ τ ις χαρακτηρ ισ τικές καμάρες πού είναι δ ε ίγμ α λαϊκής άρχιτεκτον ικής νοοτροπίας.

Μάρτυρες τών χρόνων τής σημερινής μορφής τού Ναοΰ είναι οί δύο εντοιχ ισμένες στό έξωτερικό μέρος τοΰ Ί ερ ο ΰ του πέτρες πού έ'χουν χαραγμένες τ ις χρονολογίες καί τ ις φράσεις: 1802 Αύγούστου 15 ΙΣ Χ Ρ Ν ΙΚ Α ή π ρ ώ τη καί Π Α Ν Τ Α Ω- Σ Α Ν Α Α ' Μαρτίου 1821 ή δεύτερη. Σ τ ι ς ήμερομηνίες αύτές κάτ ι τό άξιόλογο πρέπε ι νά συνέβη, τό πιθανότερο δμως δλων είναι, νά είναι ήμερομηνίες εγκαινίων γ ιά επεκτάσεις ή προσ­θήκες πού έγιναν στον κυρίως Ναό καί τό "Αγιο Βήμα. Ή π α ­ράδοση δέν ίσ ω σ ε τ ίπ ο τε τό σχετικό.

Σ τό έσωτερικό τοΰ Ναοΰ γοητεύει καί πλημμυρίζε ι τό μάτ ι

40

τοΰ προσκυνητή ή επ ιβλ ητ ική ομορφιά τοΰ μεγάλου ξυλόγλυ­π του τέμπλου πού είναι στολισμένο μέ ένα ατέλειωτο πάνω του πλήθος φυτομορφικών, ζωομορφικών καί άνθρωπομορφικών στοιχε ίων άπό τά όποια τά τελευτα ία τό κατατάσσουν στην τελευταία περίοδο τής εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής τέχνης. Ε ίνα ι μεγάλη καλλ ιτεχν ική κληρονομιά γ ιά τή Γουμένισσα καί πάνω α π ’ ολα δε ίγμ α μεγάλης π ίστης καί υπομονής. 'Η παρα- δοση λέει π ώ ς χρειάστηκαν πάνω άπό οκτώ χρονιά να δουλευουν οΐ τεχν ίτες καλόγεροι τοΰ Μ οναστηριού, γ ιά νά τ ό ’ τελειωσουν. Οί το ιχογραφ ίες πού ήρθαν πρόσφ ατα στό φώς εΐκονίζουν τον Ε ύαγγελ ισμό τής Θεοτόκου, Α ρ χ α γ γ έ λ ο υ ς , Ι ε ρ ά ρ χ ε ς καί ά­γιους τής Ε κ κ λ η σ ία ς μας καί είναι φτ ιαγμένες άπό χέρι λαϊκοΰ μάλλον ζωγράφου.

Ώ ς τά 1862 ό Ναός τής Π αναγίας είναι ό μοναδικός στήν Κ ωμόπολη. Τή χρονιά αύτή έγκα ιν ιάζετα ι ό μεγαλοπρεπής Ναός τοΰ ' Α γίου Γ εω ργ ίου στό κέντρο τή ς Κωμόπολης. Ω ­στόσο ό Ναός τής Π αναγίας είναι τό κέντρο τώ ν μεγάλων Ε ο ρ ­τών καί τελετών καί δ ια τη ρε ίτα ι τό θρησκευτικό πανηγύρι τής 15ης Αύγούστου, ήμέρας πού πανηγυρίζε ι ό Ναός.

Γνώρισε περ ιπέτε ιες , άλλοιώσεις στήν έσωτερική καί έξω- τερική του οψη. 'Η μεγαλύτερη δλων δμω ς δοκιμασία ήταν τής περιόδου 1877-1908 άπό τήν Συνθήκη τοΰ ' Α γίου Σ τ ε φ ά ­νου ώς τή λήξη τοΰ Μακεδονικού Α γ ώ ν α . ’ Ηταν περίοδος στην όποία ή σλαβική προπα γάνδα θέλησε νά τό κάνει κτή μ α καί κέν­τρο της. Θ ύματα κατά τό μεγάλο έκεΐνο' ανταγωνισμό υπήρξαν πολλά στή Γουμένισσα. Δέν έπαψε δμως καί κατά τήν περίοδο έκείνη νά είναι ό Ναός τόπος προσευχής καί λατρείας άπο τούς γνήσιους ’Ορθοδόξους χρ ιστιανούς παοά τ ις πονηρές καί άνο­μες σκέψεις τών ’Ε ξαρχικώ ν. Οί κάτοικοι τής Γουμένισσας ποτέ δέν έγκατέλειψαν τήν Π αναγία τους ούτε κ ι ’ δταν στήν περ ιοχή φάνηκε νά κυρ ιαρχεί τό άνθρώπινο πάθος μέ μέσα του τή φ ω τιά καί τό θάνατο.

Θ ρ ύ λ ο ι — Π α ρ α δ ό σ ε ι ς — Θ α ύ μ α τ α .

Ή Γουμένισσα δημιουργήθηκε, άναπτύχθηκε καί έζησε έχοντας δεμένη τή ζω ή της μέ τό Ναό καί τήν Εικόνα τής Π α ­ναγίας.

41

42

Θαΰμα είναι οί εμφανίσεις τής Εικόνας στον ακατοίκητο πρώτα χώρο. Θαΰμα είναι ή γρήγορη ανάπτυξη τοΰ Μοναστη­ριού καί ή δημιουργία γύρω ά π’ αύτό μεγάλης Κωμοπόλεως. Κάθε απομάκρυνση έπικείμενου κινδύνου, άρρώστιας, επιδη­μίας, πυρκαγιάς, οικογενειακής συμφοράς άποδίδονται στή χά ­ρη καί τήν προστασία πού παρέχει ή Παναγία στή Γουμένισσα καί τούς κατοίκους της.

— Σ τά χρόνια τής Τουρκοκρατίας κάποιος Τούρκος άρ­χοντας τής περιοχής ζήτησε άπό τήν έκκλησιαστική έπιτροπή τοΰ Ναοΰ τής Παναγίας σεβαστό χρηματικό ποσό, γ ιά νά ξε- περασει, δπως είπε, διάφορες οικονομικές του δυσκολίες. 'Η Έ π ιτρο π ή τοΰ έδωσε δανεικά 30 χρυσές λίρες καί μετά παρέ­λευση άρκετοΰ χρονικοΰ διαστήματος τοΰ ζήτησε νά τά επιστρέ­φει. Μάταια δμως. Ό αφέντης θεώρησε τήν ένέργεια τής επι­τροπής προσβολή στό πρόσωπό του καί άπείλησε πώ ς θά πλη­ρώσουν ακριβά οσοι ξαναεπιχειρήσουν νά τον ενοχλήσουν. 'Η ιστορία δμως μέ τον Τοΰρκο δέν τελειώνει έδώ. 'Ο άλλόθρησκος θέλησε νά εκδικηθεί καί ξέσπασε σέ ασεβή πράξη κατά τής θαυ­ματουργού Εικόνας τής Παναγίας.

Μιά νύχτα τήν έκλεψε καί, άφοΰ περιπλανήθηκε κουβα­λώντας την, στάθηκε στό δεύτερο άπό τή Γουμένισσα πρός τον Πεντάλοφο χείμαρρο καί μέ τό τσεκούρι του έ'δωσε ένα δυνατό κτύπημα στό πολύτιμο κειμήλιο τής πόλης μας. Στό κτύπημα έκεΐνο όφείλεται, δπως λένε, τό κτύπημα καί τό σχίσιμο πού έχει ή Εικόνα. Τήν ίδια .δμως ώρα σωριάστηκε στή γη κι έγινε μιά άμορφη χούφτα άπό σάρκες καί καμμένα κόκκαλα. Τήν άλλη μέρα άνήσυχοι οί κάτοικοι έρευνοΰσαν τήν περιοχή γιά νά βροΰν τήν Εικόνα. Τά βήματά τους όδηγήθηκαν στον τόπο πού τήν άφησε ό άνομος καί δίπλα της δ,τι έμεινε άπό τό σώμα του.

—'Η ήλικίας σήμερα 81 ετών Γαρουφαλλιά Π. Παπαγεωρ- γίου μάς διηγήθηκε πώ ς 17 ολόκληρα χρόνια άσβέστωνε τό Ναό τής Παναγίας, έχοντας κάμει τάμα μετά άπό τή διάσωση τοΰ γιοΰ της άπό πυρκαγιά. Γιά τον ίδιο λόγο κάθε χρόνο στις 27 Ίανουαρίου, ήμέρα πού ή Ε κκλησ ία μας τ ιμ ά τήν άνακομιδή τών Λειψάνων τοΰ άγίου Ίωάννου τοΰ Χρυσοστόμου καί συνέ­πεσε μέ τή διάσωση τοΰ παιδιοΰ της, επισκέπτονταν τό Ναό τής Παναγίας φέ-ρνοντας άρτους γ ιά νά τούς εύλογήσει ό ιερέας καί

43

νά δεηθεΐ γ ιά τήν ύγεία τής οικογένειας της. Μιά τέτοια λοιπόν ημέρα στά 1938 πήγε πρω'έ στήν εκκλησία και πλησίασε νά προσκυνήσει τήν Εικόνα. Τήν είδε κατάβρεκτη καί άπό τα μα- τια τής είκονιζόμενης Θεοτόκου νά τρέχουν δάκρυα. Ειδοποίησε αμέσως τον τότε Ιερέα καί μέ τή βοήθεια κι άλλων γυναικών,^ άφοΰ προσευχήθηκαν, μέ καθαρό βαμβάκι συνέλεξαν τά δάκρυα, πράγμα πού κράτησε άπό τό πρωί' ώς τις 2 μ.μ. Σ τή συνέχεια τά βαμβάκια τά έριξαν στό χωνευτήρι τοΰ Ναοϋ.

— 1943. Γερμανική Κατοχή. Τήν άποκριά τής χρονιάς έκείνης 17-18 Φεβρουάριου βρέθηκαν στήν περιοχή τής Γου­μένισσας έκτελεσμένοι Γερμανοί. Μετά τήν άνακάλυψη τών π τ ω ­μάτων τους άπό τούς έπικεφαλεΐς τους ήταν βέβαιο, πώς θά πλήρωναν πολλοί γ ιά τό γεγονός. "Οταν ήρθε στή συνέχεια στή Γουμένισσα άνώτερος άξιωματικός τοΰ Γερμανικοΰ στρατοΰ, γ ιά νά έξετάσει τήν δλη υπόθεση καί νά αποφασίσει σχετικά, ειπε στον τότε Πρόεδρο τής Κοινότητας Γεώργιο Ίωάννου Πέ- τσο: « Ε σ ά ς εδώ κάτι σάς φυλάει. Δέν μπορώ νά άποφασίσω αν πρέπει νά σκοτώσουμε μερικούς».

Δέν αποφάσισε τίποτε καί έφυγε.

Τό γεγονός αύτό έγινε γνωστό σ’ δλους τούς κατοίκους τής Γουμένισσας πού άπέδωσαν σέ θαΰμα τής Παναγίας, πού γ ιά μιά άλλη φορά έσωσε τή Γουμένισσα άπό βέβαιο θάνατο κατοίκων της.

Κ λ ο π ή —’Α ν ε ύ ρ ε σ η —’Ε π α ν α τ ο π ο θ έ τ η σ η τ ή ςί ε ρ ά ς Ε ι κ ό ν α ς .

Τά τελευταία χρόνια, τή Δευτέρα 3η Μαρτίου 1975 ενα μαΰρο σύννεφο στήν κορυφή τοΰ βουνοΰ ταράσσει τή γαλήνη τής δμορφης Γουμένισσας. Χάνεται τό χαμόγελο άπό τό πρό­σωπό της καί ή ψυχή της αύτή ή αγέραστη καί άθάνατη δοκι­μάζεται καί πάλι, δπως χθές, προχθές, πάντοτε.

Τά γαλήνια νερά τής Γουμένισσας ήρθε ό χρόνος, ή στιγμή νά ταραχθοΰν καί οί πέντε καί πλέον χιλιάδες ψυχές, οί φιλό­πονοι κάτοικοί της νά βουβαθοΰν, νά χάσουν τή λαλιά τους, νά πικραθοΰν. "Ενα μαΰρο σκοτάδι άπλώθηκε άπό τή μιά άκρη ώς τήν άλλη. Σ τά σπίτια, στούς δρόμους, στήν πλατεία μιά συ-

ζήτηση, ενα θέμα, ενας πόνος: «Κλέψανε τήν 1Ιαναγι.ά μ α ς . . . ».'Η εικόνα τής Π αναγίας , ή θαυματουργική Π αναγία , ή

προστάτιδα αύτή τής Γουμένισσας, πού έχε ι δεθεί τόσο σφ ι­χ τ ά μέ τούς κατοίκους της κλάπηκε άπό χέρια ιερόσυλα. 'Η Π α ­ναγία αύτή πού γ ιά αιώνες τώ ρα ύπήρξε ή προστάτιδα , ή άγία Σ κέπη τών κατοίκων της δέ βρίσκεται π ιά στό θρόνο της , στό Ναό της , πού αύτή ε ίχε διαλέξει.

Χέρια βέβηλα καί ιερόσυλα τήν άρπαξαν, σπάζοντας τό παράθυρο τοΰ τοίχου καί μετά μέ κόπο καί δυσκολία τη μ ε τα ­φέρουν έξω άπό τό ιερό της Παλάτιο . Θέλησαν καί τή θεώ ρη­σαν σάν κάποιο άντικείμενο εμπορίου. Τήν είδαν σάν βουβό καλ­λ ιτέχνημα μέ κάποια αρχαιολογική άξια, ενώ ήταν καί είναι ή ζωοποιός δύναμη πού έμψυχώνει τούς π ιστούς.

Α ρ π ά ζο υ ν τήν εικόνα της , πού γ ιά αιώνες τώ ρ α κανένας δέν τόλμησε νά τήν πειράξει. Οί κάτοικοί της , μικροί καί με­γάλοι, άνδρες καί γυναίκες δλες τ ις μέρες περνούν καί στέκον­τα ι, σ ιωπηλοί μέ τό κεφάλι χα μηλά μπροστά στό σπασμένο παράθυρο τής έκκλησίας της , ταπε ινω μένο ι γ ιά τό άνθρώπινο κατάντημα καί μουρμουρίζουν μιά κάποια προσευχή.

Πέντε ολόκληρες ήμέρες τό μαΰρο σύννεφο τοΰ βουνού κρατούσε συντροφιά δλους μας καί μαζ ί μας έχυνε τό κρυφό δάκρυ, ταγμένο στήν Π αναγία . Ά λ λ ά μέσα στό βάθος τής συν­νεφιάς, άν πρόσεχε κανένας, θά έβλεπε τ ις κρυφές ήλιακτίδες νά χαμογελούν καί στήν ψυχή τοΰ καθένα μας κρυφογελοΰσε μιά σπίθα παρηγοριάς , ελπίδας, π ώ ς ή Π αναγία πάλι θά γυρ ί­σει. Δέν εΐναι δυνατό νά έγκαταλείψει τόν τόπο αύτό πού άγά- πησε καί πόνεσε δσες φορές ύπόφερε καί πόνεσε ή α ιμ α τοκυ­λισμένη αύτή γω ν ιά άπό τά βάθη τής ιστορίας, μέχρ ι σήμερα.

'Η έμφάνιση ένός άγνωστου γέρου, πού φώναζε πηγα ίνον­τας στήν έκκλησία π ώ ς ή « Π αναγ ία δέ χάθηκε, άλλά θά έλθει αύτές τ ι ς μέρες», ήταν τό τ ίνα γμ α τής σπίθας άπό τή σ τάχτη , τό χαμόγελο τής ήλιαχτ ίδας μέσα στά σύννεφα, τό καρδιοχτύπ ι τό δικό μας γ ιά τήν έπιστροφή.

'Ο Μ ητροπολίτης μας στήν Παράκληση πού έγινε στήν έκκλησία τής Π αναγίας μπροστά σέ πυκνό έκκλησίασμα δα- κρυσμένος κήρυξε πένθος καί νηστεία καί μακάρ'ισε τούς πιστούς καί εύσεβεΐς κατοίκους τής Γουμένισσας, πού τόν διαβεβαίωναν δτι ή Π αναγία θά ξαναέλθει.

44

Μέσα στή βαριά αύτή καί πένθ ιμη άτμόσφαιρα πού το πέπλο της απλωνόταν σ ’ δλη τήν πόλη, άμέσως ή καρδιά άρ­χισε πάλι νά χ τυ π ά ε ι μέ άγω νία , μέ αμφιβολία, μέ πολλά έρω- τη μ α τ ικ ά .

'Η π ίστη τών κατο ίκω ν άκόμη μιά φορά δοκιμάζεται. Α υ­το ί πού πιστεύουν, περιμένουν άκλόνητοι, ορθιοι στά φυσήματα τοΰ βοριά μέ τό κεφάλι στραμμένο ψηλά καί τά μάτ ια προση­λωμένα στά βάθη τοΰ Ούρανοΰ.

Π ρ ο σ ε ύ χ ο ν τ α ι . . . προσεύχοντα ι.Νά δ μ ω ς 'π ο ύ ή κ αμπάνα πάλι χαρμόσυνα χτυπάε ι .'Η Π αναγία μας ολους τούς καλεΐ. Βρέθηκε, ξανάρθε τήν

Παρασκευή 7 Μαρτίου. "Εγινε τό θαύμα, πού δλοι μας π ερ ι­μέναμε. Φ ώ τισε καί οδήγησε τά π ισ τά πα ιδ ιά τής Χ ωροφυλα­κής μας καί βρήκαν τούς ιερόσυλους.

Έ τ ρ ε ξ α ν 'δλες καί οί πέντε καί πλέον χ ιλ ιάδες ψυχές μαζί, μ ’ αύτές καί πολλές άλλες άπό τά γύρω χω ρ ιά γ ιά τή μεγάλη ύποδοχή στήν είσοδο τής πόλης μας.

'Η Μ ητρόπολή μας σέ συνεννόηση μέ τή Χωροφυλακή καθόρισε πρόγραμμα γ ιά τήν έπίσημη ύποδοχή τής εικόνας τήν Κυριακή 9 Μαρτίου. Α ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε ία άπό άξιωματικούς καί άνδρες τής Χωροφυλακής έτοίμασαν άνθοστόλιστη τήν ε ι ­κόνα τής Παναγίας καί τήν παρέδωσαν στήν είσοδο τής κ ω ­μόπολης στον έπικεφαλής τής πομ πής τοΰ Ιε ρ α τε ίο υ καί τής λαοθάλασσας Σ εβ α σ μ ιώ τα το Μ ητροπολίτη μας κ. Α μ β ρ ό σ ιο πού μέσα σέ μιά άτμόσφαιρα βαθιάς συγκίνησης, δακρύων καί χαράς λιτανεύτηκε ώς τό Ναό της; δπου έγινε επ ιβλητική δο­ξολογία μέσα σ’ άλλαλαγμούς εύφροσύνης καί άγαλλίασης γ ιά τό μεγάλο θαύμα τής έπανεύρεσης.

Έ κ ε ΐ νά έβλεπε ό ζω γράφος καί ό χε ιρ ιστής τή ς πέννας νά ζω γράφ ιζε καί νά έγραφε τό πλήθος! τά δάκρυα! τή χα ρά!

Τ ί συγκίνηση αλήθεια !'Ο ούρανός έρριχνε κ ι αύτός ψιλά-ψιλά τά δάκρυά του.

"Ετσι ούρανός καί γή άντάμωσαν στή μεγάλη γ ιορτή , στήν ύπο­δοχή τής Μ εγαλόχαρης. Π λημμύρισαν οί δρόμοι. Γ ιόρταζε ή πόλη.

'Η ωραία κόρη τοΰ Πάϊκου, ή Γουμένισσα ξανάβρισκε τή ζωή της , τό είναι της . τήν ψυχή της.

Α λ ή θ ε ια π ώ ς θά μπορούσε νά φανεί ή άγάπη τοΰ εύσεβοΰς

45

λαοϋ τοΰ τόπου μας στό πρόσοοπο τής Π αναγίας, αν δέν ε ίχε γ ίνει ή δοκιμασία αύτή;

'Η δοκιμασία είναι τό γυμναστήριο τής ευσέβειας στό ό­ποιο πρέπει νά γυ μ να σ τε ί ό π ιστός, ό εύλαβής χρ ιστιανός γ ιά νά φανεί τέλειος τής α γάπης έργάτης καί νά λάμψει ή π ίστη του.

Καί έ'τσι κάθησε καί πάλι στό θρόνο της ή Παντάνασσα. Έ κ ε ΐ πού τής τα ιρ ιάζε ι. ’Ε κ ε ϊ πού οί ψυχές μας τήν έχουν τ ο ­ποθετήσει. Ψ ηλά, πάντα ψηλά. Νά βλέπει όλους μας καί νά μάς προστατεύει. Νά ακούει τή φωνή μας, τήν άναπνοή μας. Νά ζε ΐ μαζί μας. Νά σκορπίζει γύρο.) μας τήν αγάπη , τό άρωμα αύτό τής Χ ριστιανοσύνης .

Σ έ άνάμνησ*η αύτοΰ τοΰ θαύματος τή ς ανεύρεσης τή ς ε ι ­κόνας της καθιερώθηκε άπό τή Μητρόπολη, τήν π ρ ώ τη ή δεύ­τερη Κυριακή τοΰ Μαρτίου, τελετή μέ αρχιερατική θεία λει­τουργία στό Ναό της καί μέ λιτάνευση τής άγιας Εικόνας της.

’Ε μ ε ΐς όλοι ας γονατίσουμε εύλαβικά μπροστά της. Νά τής ποΰμε τό εύχαριστώ μας άπό τά βάθη τής ψυχής μας. Κι άκόμη π ώ ς σ’ δλη τή ζωή μας επιθυμούμε νά τή νιώθουμε πάντα κοντά μας. Μητέρα σ τοργική , Προστασία καί Σ κ έπ η μας.

Α ύτή είναι ή π ίστη τών άπλών, καλών καί φ ιλήσυχων κ α ­τοίκων τής κωμόπολής μας καί γ ι ’ αύτό πάντα θά είναι κοντά μας ή Π Α Ν Α Γ Ι Α .

46

' Η θαυματουργή Εικόνα τής Παναγίας της Γουμένιοσας.

47

Πολυάριθμοι προσκυνητές άπο τή γύρω περ ιοχή επ ισ κέ­πτονται τό 'Ιερό Προσκύνημα τής Π αναγίας. Α νά βουν τό κε- ράκι τους, προσεύχονται καί φεύγουν μέ άναπαυμένη τήν ψυχή τους, ιδιαίτερα στον τρ ιήμερο εορτασμό της τοΰ Δεκαπενταυ- γουστου, στήν Κοίμησή της.

’Έ τ σ ι ή π ίστη καί ή άγάπη εκείνη πού ψύχωνε καί δυνά­μωνε στά παλιά εκείνα χρόνια τούς πρώ τους κατοίκους τής Γου­μένισσας, δίνει καί στους σημερινούς κατοίκους καί προσκυ­νητές τή δύναμη νά άποτινάξουν τά δεσμά πού χαλκεύουν γ ιά τήν ψυχή τά βάσανα, οί θλίψεις, τά λάθη, τά κ ρ ίμ ατα μας αύτά καί χαρίζε ι σ ’ όλους ή πάναγνη μορφή της τήν έλευθερία τών παιδιών τοΰ Θεοΰ, τή χάρη καί εύλογία καί προστασία σ’ όλους έκείνους πού μέ ταπε ίνω σ η καί άγάπη προσέρχονται καί π ρ ο ­σκυνούν τήν άχραντη Εικόνα της . Γ ια τ ί ή Π αναγ ία μας είναι ή φιλόστοργη μητέρα κάθε χριστιανού καί είναι έτο ιμη σέ κάθε σ τ ιγμή τής ζωής μας νά άκούσει τή φωνή τής δέησής μας, να σκύψει μέ άγάπη μητρ ική πάνω στον πόνο μας καί νά μεσιτεύσει τόν Τίόν Της καί Θεό μας γ ιά τή χαρά καί τή σο^τηρία μας. Τό μητρικό της χέρι είναι έτοιμο νά στηρίξει τά κλονισμένα βή­μ ατά μας καί νά σφουγγίσει τά δάκρυά μας.

'Η Π αναγία μας είναι ό άχώριστος προστάτης μας και πού μέ τή χάρη τη ς παραμερίζε ι κάθε εμπόδιο τής ζω ής μας καί μάς γεμ ίζε ι άπό φώς καί γαλήνη, τό φώς καί τή γαλήνη πού εκπέμ πε ι ή άγιασμένη μορφή της.

“Α ς εμπιστευόμαστε πάντοτε μέ άσάλευτη ελπίδα στή χ ά ­ρη της τούς πόνους μας καί άς άπευθύνουμε πάντοτε μέ άπειρη ευγνωμοσύνη καί άπέραντη άγάπη στήν Π αναγία μας πού ά- ξιώθηκε νά γ ίνει μητέρα τού Υίοϋ τοΰ Θεοΰ καί πού στην άγκα- λιά της ευδόκησε νά γαλουχηθεΐ ό α!ώνιος Θεός, γ ιά νά βρει ή ζωή μας τό φώς τή ς άγάπης, φάρο παρηγοριάς, μέσα στά σκο­τάδια τής ταλαιπο^ρίας της. Γιά νά βρει τή γαλήνη τής ειρήνης του, άσφαλισμένο καταφύγ ιο , στήν ταραχή τής τρα γ ικότη τά ς της . Νά βρει τή χάρη τής λυτρω τικής του δύναμης άπό τήν τ υ ­ραννική δουλεία τή ς άμαρτίας.

48

Τήν έπέτειο τής εύρέσεως (9 Μαρτίου) καθιερώθηκε νά γίνεται μεγαλοπρεπής Μτάνευση τής Εικόνας. Ά νδρες του Στρατού μεταφέρουν τήν Εικόνα (9 Μαρτίου 1980)

Δέηση στήν Πλατεία κατά τή λιτάνευση τής 9ης Μαρτίου 1980.

49

Οργανα τής Χωροφυλακής μεταφέρουν τήν εύρεθεισα εικόνα (9.3.1975).

Λιτάνευα η τής ' Ιεράς Εικόνας τήν ήμέρα παραδόοεώς της.

50