Βιβλίο Δασκάλου Ταξιδεύοντας με τους χάρτες στην...

Bιβλίο Δασκάλου

Λία Γαλάνη, Γεωγράφος - Εκπαιδεστικός

Νίκος Σοσλακέλλης, Αν. Καθ. Παν/μίοσ Αιγαίοσ

ΣΟΔΟΗ / ΟΑΘΔΑΓΩΓΘΙΞ ΘΜΡΘΞΣΞ

ΔΟΘΥΔΘΠΖΡΘΑΙΞ ΟΠΞΓΠΑΛΛΑ «ΙΞΘΜΩΜΘΑ ΖΡ ΟΚΖΠΞΤΞΠΘΑΡ»

Γ’ ΙΞΘΜΞΘΙΞ ΟΚΑΘΡΘΞ ΡΖΠΘΝΖΡ

ΔΠΓO ΡΣΓΥΠΖΛΑΞΔΞΞΣΛΔΜO ΙΑΑ 80% ΑΟΞ Ξ ΔΙ

ΙΑΘ ΙΑΑ 20% ΑΟΞ ΔΗΜΘΙΞΣΡ ΟΞΠΞΣΡ

«Ξλξκληοχμέμη Ανιξπξίηρη ςχμ .Ο.Δ.

ρςημ Δκπαιδεσςική Διαδικαρία»

Γεχγοατία Δ΄& Ρ΄ Δημξςικξύ Βιβλίξ Δαρκάλξσ

2

ευμική Σπξρςήοινη

Δικςσακόπ όπξπ : www.geografia.gr

Ζλεκςοξμικό ςαυσδοξμείξ : [email protected]

ηλέτχμξ : 210-3217720

Fax : 210-3217140

Σπεύθσμξπ : Ιοίςχμ Ισοίμηπ

http://www.geografia.gr/


3

ΟΔΠΘΔΥΞΛΔΜΑ

ΔΘΡΑΓΩΓΖ .................................................................................... 7

ΠΞΟΞΡ ΑΝΘΞΟΞΘΖΡΖΡ ΞΣ ΚΞΓΘΡΛΘΙΞΣ ................................................ 8

ΟΑΠΞΣΡΘΑΡΖ ΗΔΛΑΘΙΩΜ ΔΜΞΖΩΜ ΙΑΘ ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΩΜ........................ 12

ΑΝΘΞΚΞΓΖΡΖ ΛΔΡΑ ΑΟΞ Ξ ΚΞΓΘΡΛΘΙΞ................................................. 13

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Δ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ ............................................................... 14

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Α΄: ΞΘ ΥΑΠΔΡ .................................................. 14

Ξι μιρξςελειχμέμξι υάοςεπ. Δοαρςηοιόςηςα 1 ................................. 14

Λεςοώμςαπ απξρςάρειπ….. Δοαρςηοιόςηςα 2 .................................. 15

Οαοάνεμεπ διαδοξμέπ. Δοαρςηοιόςηςα 3 ....................................... 15

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Β΄: Ξ ΤΣΡΘΙΞ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ ................ 16

Αμα-γμχοίζξμςαπ ςημ Δλλάδα. Δοαρςηοιόςηςα 4 .............................. 16

Εχγοατίζξμςαπ ςημ Δλλάδα. Δοαρςηοιόςηςα 5 ................................ 17

Από ςξμ Οειοαιά ποξπ ςα μηριά ςξσ Αιγαίξσ … Xειμεοιμέπ διαδοξμέπ.

Δοαρςηοιόςηςα 6 ................................................................... 17

Απξςσπώμξμςαπ έμα δελςίξ καιοξύ. Δοαρςηοιόςηςα 7........................ 18

«Λαμςεύξμςαπ» ςξ κλίμα πεοιξυώμ ςηπ Δλλάδαπ. Δοαρςηοιόςηςα 8 ........ 18

Γμχοίζξμςαπ ςα πξςάμια ςηπ Δλλάδαπ. Δοαρςηοιόςηςα 9 .................... 19

Ρειρμξ-μεςοώμςαπ. Δοαρςηοιόςηςα 10 .......................................... 19


4

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Γ΄: Ξ ΑΜΗΠΩΟΞΓΔΜΔΡ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ ...... 20

Ξ πληθσρμόπ ςηπ Δλλάδαπ μέρα ρςξ υοόμξ. Δοαρςηοιόςηςα 11 ............. 20

Αμθοχπξι και δοαρςηοιόςηςεπ: ανίδι ρςξμ Δβοξ. Δοαρςηοιόςηςα 12 ..... 20

ανίδι ρςξσπ μξμξύπ/ πεοιτέοειεπ ςηπ Δλλάδαπ. Δοαρςηοιόςηςα 13 ....... 21

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Ρ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ ............................................................. 22

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Α΄: Ζ ΓΖ ΡΞ ΔΘΑΡΖΛΑ ...................................... 22

Διξογαμώμξμςαπ μια γιξοςή. Δοαρςηοιόςηςα 1 ................................ 22

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Β΄: Ξ ΤΣΡΘΙΞ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ ................................. 22

ανιδεύξμςαπ με ςξσπ μεγάλξσπ ενεοεσμηςέπ. Δοαρςηοιόςηςα 2 ............ 22

Οεςώμςαπ πάμχ από ςη γη. Δοαρςηοιόςηςα 3 ................................. 23

Δημιξσογώμςαπ έμα υάοςη τσρικώμ καςαρςοξτώμ. Δοαρςηοιόςηςα 4 ..... 24

Εώα και τσςά ρε κίμδσμξ. Δοαρςηοιόςηςα 5 ................................... 24

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Γ΄: Ζ ΓΖ ΩΡ ΥΩΠΞΡ ΕΩΖΡ ΞΣ ΑΜΗΠΩΟΞΣ ................ 25

Ζ ζχή ςξσ αμθοώπξσ ρε φσυοξύπ ή θεομξύπ ςόπξσπ. Δοαρςηοιόςηςα 6 .. 25

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Δ΄: ΞΘ ΖΟΔΘΠΞΘ ................................................. 25

Ρσγκοίμξμςαπ δύξ εσοχπαψκά κοάςη. Δοαρςηοιόςηςα 7 ..................... 25

ανιδεύξμςαπ με ςξμ σπεοριβηοικό. Δοαρςηοιόςηςα 8 ....................... 26

Ρατάοι ρςημ Ατοική. Δοαρςηοιόςηςα 9 ........................................ 27

ανίδι ρςιπ μεγάλεπ πόλειπ ςηπ Βόοειαπ Αμεοικήπ. Δοαρςηοιόςηςα 10 ..... 27

Δοχςήρειπ για ςημ Ωκεαμία πξσ ξδηγξύμ ρςα …άκοα. Δοαρςηοιόςηςα 11 . 28


5

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Δ΄και Ρ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ ................................................... 29

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ: ΟΑΘΥΜΘΔΘΑ ΛΔ ΒΩΒΞΣΡ ΥΑΠΔΡ .............................. 29

Ξ ΥΑΠΖΡ ΞΣ ΡΥΞΚΔΘΞΣ. Δοαρςηοιόςηςα 1 .................................. 29

ΟΞΣ ΗΑ ΥΘΡΔΘ Ξ ΙΑΗΔ ΞΘΙΘΡΛΞΡ. Δοαρςηοιόςηςα 2 ........................ 30

ΡΥΔΔΘΑΕΞΜΑΡ ΔΜΑΜ ΞΣΠΘΡΘΙΞ ΥΑΠΖ. Δοαρςηοιόςηςα 3 ................ 31

ΙΑΜΞΜΑΡ Ξ ΥΑΠΖ ΩΜ ΖΟΔΘΠΩΜ. Δοαρςηοιόςηςα 4 ...................... 32

ΒΞΖΗΩΜΑΡ Ζ ΛΑΠΘΑ ΜΑ ΔΘΑΚΔΝΔΘ ΞΜ ΞΟΞ ΟΞΣ ΗΑ ΕΖΡΔΘ.

Δοαρςηοιόςηςα 5 ................................................................... 33

ΟΑΠΑΛΣΗΘ. Δοαρςηοιόςηςα 6..................................................... 34

ΑΜΑΓΜΩΠΘΕΞΜΑΡ ΞΟΞΣΡ ΑΟΞ ΦΖΚΑ. Δοαρςηοιόςηςα 7 ................... 35


6


7

ΔΘΡΑΓΩΓΖ

ξ λξγιρμικό «ανιδεύξμςαπ με ςξσπ υάοςεπ ρςημ Δλλάδα και ρςξμ κόρμξ –

Γεχγοατία Δημξςικξύ» είμαι έμα λξγιρμικό, πλήοχπ εμαομξμιρμέμξ ρςη

τιλξρξτία και ςξσπ γμχρςικξύπ, φσυξκιμηςικξύπ, ρσμαιρθημαςικξύπ ρςόυξσπ ςηπ

διδαρκαλίαπ ςηπ Γεχγοατίαπ όπχπ ασςξί ποξδιαγοάτξμςαι μέρα από ςξ Δμιαίξ

Ολαίριξ Οοξγοαμμάςχμ Ρπξσδώμ (Δ.Ο.Ο.Ρ.) και ςξ Αμαλσςικό Οοόγοαμμα

Ρπξσδώμ (Α.Ο.Ρ.) ςξσ μαθήμαςξπ ρςξ δημξςικό ρυξλείξ.

Ρςόυξπ ςξσ λξγιρμικξύ δεμ είμαι μα αμςικαςαρςήρει ςξ ρυξλικό εγυειοίδιξ ή ςξ

εκπαιδεσςικό σλικό (υάοςεπ, άλλα λξγιρμικά) πξσ ήδη σπάουει και πξσ

απεσθύμξμςαι ρςξσπ μαθηςέπ. Αμςίθεςα τιλξδξνεί μα λειςξσογήρει

ρσμπληοχμαςικά και αθοξιρςικά χπ ποξπ ασςά.

Ξ ρυεδιαρμόπ ςξσ, χπ ποξπ ςη διδακςική ποξρέγγιρη ςχμ εμμξιώμ, ακξλξσθεί ςιπ

ρύγυοξμεπ ςάρειπ πξσ επικοαςξύμ ρςξ υώοξ ςηπ Ρυξλικήπ Γεχγοατίαπ. Ασςό

ρημαίμει όςι λαμβάμει σπόφη ςξσ ςιπ έμμξιεπ πξσ δσρκξλεύξσμ ςξσπ μαθηςέπ, ςιπ

εμαλλακςικέπ ιδέεπ, καθώπ και ςιπ έμμξιεπ πξσ ποξρεγγίζξμςαι

απξςελερμαςικόςεοα με ςη υοήρη μέχμ ςευμξλξγιώμ.

ξ λξγιρμικό χπ ποξπ ςη τιλξρξτία ςξσ, ρσμςάρρεςαι με ςη τιλξρξτία ςηπ

έμςανηπ ςχμ μέχμ ςευμξλξγιώμ ρςημ εκπαίδεσρη και ςηπ ποξρςιθέμεμηπ ανίαπ πξσ

ποξκύπςει από ασςή ρε επίπεδξ ποξρέγγιρηπ εμμξιώμ, βελςίχρηπ ςξσ ςοόπξσ πξσ

ξι μαθηςέπ μαθαίμξσμ και αμάπςσνηπ δενιξςήςχμ.

Οεδίξ εογαρίαπ και ςασςόυοξμα μέρξ ποξρέγγιρηπ ςξσ γεχγοατικξύ υώοξσ είμαι

ξι υάοςεπ. Λέρα από ασςξύπ ξι μαθηςέπ καλξύμςαι μα ςανιδέφξσμ, μα

ποξρεγγίρξσμ και μα καςαμξήρξσμ ςα διάτξοα γεχγοατικά ρςξιυεία, μα

αμαγμχοίρξσμ ςα ςμήμαςα ςξσ τσρικξύ και αμθοχπξγεμξύπ πεοιβάλλξμςξπ, μα

καςαγοάφξσμ, μα ρυεδιάρξσμ.

Ζ ανιξλόγηρη ςχμ δοαρςηοιξςήςχμ δεμ ερςιάζεςαι ςόρξ ρςη ρχρςή απάμςηρη,- η

ξπξία ρε πξλλέπ πεοιπςώρειπ δεμ είμαι ξύςε μξμαδική ξύςε αδιαμτιρβήςηςη- αλλά

ρςημ ικαμόςηςα ςξσ μαθηςή μα επενεογάζεςαι ςιπ πληοξτξοίεπ και μα ςιπ


8

αμαρσμθέςει δημιξσογικά. Δπίρηπ, ποξςείμεςαι η εογαρία ρε ξμάδεπ, έςρι ώρςε μα

δημιξσογείςαι έμα κλίμα διαλόγξσ πξσ μα καλλιεογεί ςξμ ποξβλημαςιρμό. Ξ

οόλξπ ςξσ δαρκάλξσ είμαι επικξσοικόπ και καθξδηγηςικόπ καθ’ όλη ςη διάοκεια

ςηπ εκπόμηρηπ ςχμ δοαρςηοιξςήςχμ.

ΠΞΟΞΡ ΑΝΘΞΟΞΘΖΡΖΡ ΞΣ ΚΞΓΘΡΛΘΙΞΣ

ξ λξγιρμικό είμαι καςάλληλα ρυεδιαρμέμξ ώρςε μα μπξοεί λειςξσογεί είςε ραμ

εκπαιδεσςικό παιυμίδι ρςξμ ελεύθεοξ υοόμξ ςχμ μαθηςώμ μέρα από ελεύθεοεπ

δοαρςηοιόςηςεπ, είςε και χπ εκπαιδεσςικό λξγιρμικό πξσ πλαιριώμει, σπξβξηθά

και ξλξκληοώμει ςη διδαρκαλία ςξσ μαθήμαςξπ ςηπ Γεχγοατίαπ μέρα από

καςεσθσμόμεμεπ – δξμημέμεπ δοαρςηοιόςηςεπ.

Ξι ελεύθεοεπ δοαρςηοιόςηςεπ πεοιλαμβάμξσμ «ςανίδια» πξσ μπξοεί μα κάμξσμ ξι

μαθηςέπ με ςη υοήρη διρδιάρςαςχμ, ςοιρδιάρςαςχμ υαοςώμ και ςημ σδοόγειξ. Λε

ςιπ ελεύθεοεπ δοαρςηοιόςηςεπ ξι μαθηςέπ αμακαλύπςξσμ ςξ γεχγοατικό υώοξ και

ςα υαοακςηοιρςικά πξσ ςξμ ρσμθέςξσμ με ξδηγό ςη ταμςαρία ςξσπ, ςημ

πεοιέογειά ςξσπ, πεοιγοατέπ πξσ διαβάζξσμ ρε βιβλία ή πληοξτξοίεπ πξσ

βλέπξσμ ρςημ ςηλεόοαρη.

Ξι καςεσθσμόμεμεπ- δξμημέμεπ δοαρςηοιόςηςεπ πεοιλαμβάμξσμ δοαρςηοιόςηςεπ

πξσ μπξοξύμ μα ποαγμαςξπξιηθξύμ καςά ςη διάοκεια ςηπ διδαρκαλίαπ ςηπ

Γεχγοατίαπ για ςημ καςαμόηρη γεχγοατικώμ εμμξιώμ και γεχγοατικώμ

ταιμξμέμχμ.


9

Ασςέπ μπξοεί μα είμαι:

Α) Απλέπ δοαρςηοιόςηςεπ: Οοόκειςαι για δοαρςηοιόςηςεπ πξσ βξηθξύμ ςξσπ

μαθηςέπ α) μα δίμξσμ απαμςήρειπ ρε γεχγοατικά εοχςήμαςα ςηπ μξοτήπ «ςι»,

«πξύ», «πώπ» και β) μα ρυημαςίρξσμ μξηςικξύπ υάοςεπ ςξσ κόρμξσ:

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςημ αμάγμχρη ςξσ υάοςη

Ξι δοαρςηοιόςηςεπ ασςέπ βξηθξύμ ςξσπ μαθηςέπ μα αμιυμεύξσμ ςα

υαοςξγοατικά ρύμβξλα, μα ςα διαυχοίζξσμ, μα ςα ςασςξπξιξύμ με βάρη ςξ

σπόμμημα και ςελικά μα εομημεύξσμ ςξ υάοςη.

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςημ αμαγμώοιρη γεχγοατικώμ

υαοακςηοιρςικώμ

Ξι «πςήρειπ» πάμχ από ςημ σδοόγειξ, βξηθξύμ ςξσπ μαθηςέπ μα ξοίζξσμ

θέρειπ αμθοχπξγεχγοατικώμ και τσρικξγεχγοατικώμ υαοακςηοιρςικώμ

πάμχ ρςη γήιμη ρταίοα, μα ποξραμαςξλίζξμςαι, μα ακξλξσθξύμ πξοείεπ, μα

αμαγμχοίζξσμ ρςξιυεία ςξσ αμαγλύτξσ και μα ποξρδιξοίζξσμ ςη ρυεςική ςξσπ

θέρη ρςημ σδοόγειξ, μα ςανιδεύξσμ καςά μήκξπ ςχμ πξςαμώμ, πάμχ από ςα

βξσμά, ςξσπ χκεαμξύπ και ςιπ λίμμεπ, μα βλέπξσμ ςιπ πόλειπ. Λπξοεί

επιπλέξμ μα εμςξπίζξσμ όοια (κοαςώμ, μξμώμ, πεοιτεοειώμ), μα μεςοξύμ

απξρςάρειπ, μα καςαμξξύμ ςημ έμμξια ςηπ κλίμακαπ, μα υαοάζξσμ πάμχ ρςξ

υάοςη με ςξμ ςοόπξ πξσ επιθσμξύμ πξοείεπ/δοόμξσπ/δίκςσα, μα ειράγξσμ

ρύμβξλα και πληοξτξοίεπ.

Ζ ςοιρδιάρςαςη εικόμα ςχμ ηπείοχμ ή ςηπ Δλλάδαπ βξηθά ςξσπ μαθηςέπ μα

διεοεσμήρξσμ ςημ ςοίςη διάρςαρη ςξσ γεχγοατικξύ υώοξσ. Λπξοεί για

παοάδειγμα μα δξσμ πώπ έμα πξςάμι διαμξοτώμει ςξ αμάγλστξ μιαπ

πεοιξυήπ, ςιπ πλαγιέπ εμόπ βξσμξύ κςλ.

Ξι μαθηςέπ μέρα από δξμημέμα τύλλα δοαρςηοιξςήςχμ (κλείδεπ

παοαςήοηρηπ), ποξρεγγίζξσμ ςη Γη με εμεογηςικό ςοόπξ: παοαςηοξύμ ςξ


10

αμάγλστξ, καςαγοάτξσμ με ςοόπξσπ ςηπ επιλξγήπ ςξσπ ςα ρςξιυεία ςξσ

υώοξσ πξσ ςξσπ εμδιατέοξσμ (γεχγοατικά υαοακςηοιρςικά, θέρη ςχμ

ξμςξςήςχμ ρςημ σδοόγειξ, ρυεςική θέρη ςχμ ξμςξςήςχμ, μξοτξλξγία, κςλ)

και ςα απξδίδξσμ ρε υάοςεπ.

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςημ καςαρκεσή απλώμ υαοςώμ πξσ

ρςηοίζξσμ ιδιαίςεοεπ αμάγκεπ ςηπ διδαρκαλίαπ ςηπ Γεχγοατίαπ

Ξι μαθηςέπ ρσρυεςίζξσμ ςξ «ςι θέλξσμ μα μάθξσμ» με ςξ «πξιξ/α γεχγοατικά

υαοακςηοιρςικά θα επιλένξσμ μα απεικξμίρξσμ ρςξ υάοςη». Ρςαδιακά,

μπξοξύμ επιλέγξμςαπ ςα γεχγοατικά υαοακςηοιρςικά πξσ δίμξμςαι ρςξ

σπόμμημα ςξσ λξγιρμικξύ, μα καςαρκεσάζξσμ υάοςεπ ποξραομξρμέμξσπ ρςιπ

αμάγκεπ ςξσπ. Οαοάδειγμα: Για μα ρσμθέρξσμ υάοςη ρυεςικό με ςα πξςάμια

μιαπ πεοιξυήπ, θα ποέπει μα επιλένξσμ από ςξ σπόμμημα ςα γεχγοατικά

υαοακςηοιρςικά: βξσμά (ρσμδέξμςαι με ςιπ πηγέπ), πεδιάδεπ (ρσμδέξμςαι με

ςημ κσοίχπ οξή ςξσ πξςαμξύ), θάλαρρεπ (ρσμδέξμςαι με ςιπ εκβξλέπ),

πξςάμια (αμ θέλξσμ μα εμταμίρξσμ ςξ πξςάμι). Για μα μελεςήρξσμ ςη

διξικηςική διαίοερη ςξσ ςόπξσ ςξσπ, θα ποέπει μα επιλένξσμ από ςξ

σπόμμημα ςξσπ μξμξύπ και ςιπ ποχςεύξσρεπ.

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςη δημιξσογία υαοςώμ με «κοστή

πληοξτξοία»

Ξι δοαρςηοιόςηςεπ ασςέπ σπξρςηοίζξσμ ςη ρσλλξγή και ειραγχγή ρςξ

λξγιρμικό πληοξτξοιώμ (κείμεμα, εικόμεπ, βίμςεξ) πξσ ρσμδέξμςαι με κάπξιξ

γεχγοατικό υαοακςηοιρςικό ή κάπξιξ θέμα. Οαοαδείγμαςα:

o πληοξτξοίεπ / εικόμεπ για ςα βξσμά μιαπ πεοιξυήπ

o πεοιγοατή ςανιδιώμ ή εκδοξμώμ πξσ ποαγμαςξπξίηρε/ ρκέτςεςαι

μα ποαγμαςξπξιήρει ξ μαθηςήπ με ςξ ρυξλείξ ή ςημ ξικξγέμειά ςξσ


11

o για απλέπ έοεσμεπ πεδίξσ πξσ γίμξμςαι ρε επίπεδξ ςάνηπ ή ρυξλείξσ

π.υ. μελέςη εμόπ πξςαμξύ, καςαγοατή βλάρςηρηπ κςλ.

Β) Οιξ ρύμθεςεπ δοαρςηοιόςηςεπ: Οοόκειςαι για δοαρςηοιόςηςεπ πξσ βξηθξύμ

ςξσπ μαθηςέπ μα δώρξσμ απαμςήρειπ ρε εοχςήμαςα ςξσ ςύπξσ «γιαςί», «με πξια

απξςελέρμαςα», «ςι θα γιμόςαμ αμ» κςλ. μιαπ και ρςόυξπ ςηπ ρύγυοξμηπ

γεχγοατικήπ εκπαίδεσρηπ είμαι η ςασςόυοξμη αμάπςσνη ςηπ γεχγοατικήπ

ρκέφηπ, η αμάπςσνη ςηπ κοιςικήπ ρκέφηπ, η ποξρπάθεια εομημείαπ ςξσ υώοξσ και

ςχμ δοάρεχμ ςξσ αμθοώπξσ ρε ασςόμ και ρε δεύςεοξ επίπεδξ, η αμάπςσνη ςηπ

ικαμόςηςαπ ποόβλεφηπ ςχμ ρσμεπειώμ πξσ μπξοεί μα έυξσμ ξι δοάρειπ ςξσ

αμθοώπξσ και η ικαμόςηςα ξογάμχρηπ ςξσ υώοξσ.

Για μα επιςεσυθεί ασςό θα ποέπει μα έυξσμ ρςη διάθερή ςξσπ επιπλέξμ δεδξμέμα.

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςξμ ρυεδιαρμό θεμαςικώμ υαοςώμ

Ρςηοίζξσμ ςημ απόδξρη θεμαςικήπ πληοξτξοίαπ. Ξι μαθηςέπ μέρα από

επενεογαρμέμα αοιθμηςικά ή πξιξςικά δεδξμέμα πξσ ςξσπ δίμξμςαι ρε πίμακεπ,

μπξοεί μα καςαρκεσάρξσμ απλξύπ θεμαςικξύπ υάοςεπ δηλαδή υάοςεπ

επικεμςοχμέμξσπ ρε κάπξιξ υαοακςηοιρςικό. Ασςό ςξσπ βξηθά μα εομημεύρξσμ

καλύςεοα ςξ γεχγοατικό ταιμόμεμξ πξσ θέλξσμ μα μελεςήρξσμ ή/και μα κάμξσμ

ρσγκοίρειπ.

Οαοάδειγμα: Λε ςη βξήθεια εμόπ πίμακα πξσ πεοιέυει δεδξμέμα ρειρμώμ μπξοεί

μα καςαρκεσάρξσμ έμα θεμαςικό υάοςη, απξδίδξμςαπ ςξ πλήθξπ ςχμ ρειρμώμ μιαπ

πεοιξυήπ (π.υ. με κύκλξσπ ίδιξσ μεγέθξσπ πάμχ ρςξ υάοςη) ή/και ςξ μέγεθόπ

ςξσπ (π.υ. με μικοξύπ - μεγάλξσπ κύκλξσπ) κςλ.


12

Δοαρςηοιόςηςεπ με ρςόυξ ςημ ποόβλεφη, ςη διαυείοιρη, ή ςξ

ρυεδιαρμό ςξσ πεοιβάλλξμςξπ

Δίμαι ίρχπ και ξι πιξ δύρκξλεπ δοαρςηοιόςηςεπ, ατξύ μέρα από ασςέπ ξι μαθηςέπ

καλξύμςαι μα απαμςήρξσμ ρε γεχγοατικά εοχςήμαςα πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ

«γιαςί», «πξια είμαι ςα απξςελέρμαςα», «ςι θα ποέπει μα γίμει» κςλ. Οαοάδειγμα:

Ξι μαθηςέπ μπξοεί μα απξταρίρξσμ πξσ θα ςξπξθεςηθεί μια μικοή μξμάδα

επενεογαρίαπ ποξψόμςχμ, επικαλξύμεμξι ρσγκεκοιμέμα κοιςήοια. Ανίζει μα

ρημειχθεί όςι, επειδή ςα θέμαςα ςηπ Γεχγοατίαπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ρυεδιαρμό

και διαυείοιρη είμαι ρύμθεςα και δύρκξλα εομημεύξμςαι, εύλξγα καςαλαβαίμει

καμείπ όςι η μελέςη ςέςξιχμ θεμάςχμ ρςιπ ηλικίεπ πξσ διδάρκεςαι η Γεχγοατία

ρςξ ελλημικό ρυξλείξ δεμ μπξοεί μα είμαι ρταιοική. Ξπόςε ρε ςέςξιξσ ςύπξσ

θέμαςα, η επενεογαρία γίμεςαι με βάρη ςα κοιςήοια ή ςξσπ πεοιξοιρμξύπ πξσ

επιλέγξμςαι από ςξσπ μαθηςέπ με ςη βξήθεια ςξσ εκπαιδεσςικξύ.

ΟΑΠΞΣΡΘΑΡΖ ΗΔΛΑΘΙΩΜ ΔΜΞΖΩΜ ΙΑΘ ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΩΜ

Ξι θεμαςικέπ εμόςηςεπ ακξλξσθξύμ ςη δξμή ςξσ Αμαλσςικξύ Οοξγοάμμαςξπ

Ρπξσδώμ. Ασςό όμχπ δεμ είμαι δερμεσςικό καθώπ ρςη Γεχγοατία ξι έμμξιεπ

εμπλέκξμςαι. Δεμ μπξοεί για παοάδειγμα μα ενεςάζξμςαι ξι χκεαμξί υχοίπ μα

σπάουει ςασςόυοξμα η έμμξια ςηπ αμθοώπιμηπ παοξσρίαπ ρε ασςξύπ και ςηπ

διαυείοιρηπ. Για ςξύςξ ςξ λόγξ και ρςημ αμάλσρη πξσ ακξλξσθεί, αματέοξμςαι

ςόρξ ξι έμμξιεπ όρξ και ξι εμόςηςεπ μέρα ρςιπ ξπξίεπ μπξοεί μα εμςαυθεί η υοήρη

ςξσ λξγιρμικξύ.


13

ΑΝΘΞΚΞΓΖΡΖ ΛΔΡΑ ΑΟΞ Ξ ΚΞΓΘΡΛΘΙΞ

Ζ Γεχγοατία είμαι έμα αμςικείμεμξ ςξσ ξπξίξσ ςα ποξπ επενεογαρία θέμαςα δεμ

δέυξμςαι μξμξρήμαμςεπ απαμςήρειπ. Ασςό ρσμβαίμει γιαςί κάθε δοάρη ςξσ

αμθοώπξσ πάμχ ρςη Γη καθξοίζεςαι από πξλλξύπ παοάγξμςεπ τσρικξύπ και

αμθοχπξγεμείπ. Ξι μαθηςέπ ασςώμ ςχμ ηλικιώμ είμαι δύρκξλξ μα ποξβξύμ ρε

ξλξκληοχμέμεπ εομημείεπ, ατξύ θα ποέπει για κάθε εομημεία μα ρσμσπξλξγίρξσμ

έμα πλήθξπ παοαγόμςχμ, γεγξμόπ ςξ ξπξίξ δεμ είμαι πάμςα εύκξλξ.

Ζ ύπαονη δοαρςηοιξςήςχμ ανιξλόγηρηπ ρςξ λξγιρμικό πξσ θα πεοιελάμβαμε

μξμξρήμαμςεπ απαμςήρειπ ςξσ ςύπξσ «μαι-όυι», γμχριξλξγικέπ απαμςήρειπ ςξσ

ςύπξσ «πξύ βοίρκεςαι ςξ όοξπ Όλσμπξπ ή η πεδιάδα ςξσ Οξ», ή εοχςήρειπ

πξλλαπλήπ επιλξγήπ, απξςελεί έμα πξλύ μικοό μέοξπ ςηπ ανιξλόγηρηπ, όπχπ

ασςή ποξδιαγοάτεςαι μέρα από ςα ΔΔΟΟΡ και ΑΟΡ ςξσ μαθήμαςξπ, αλλά και ςιπ

ξδηγίεπ ςχμ ρσγγοατέχμ ςχμ ρυξλικώμ βιβλίχμ. Ιάςχ από ασςό ςξ ποίρμα δεμ

επιυειοείςαι ανιξλόγηρη με ςημ παοαδξριακή μξοτή «ελέγυξσ γμώρηπ» όπχπ

γίμεςαι ρςα μέυοι ρήμεοα λξγιρμικά. Ζ ανιξλόγηρη ςξσ σλικξύ πξσ παοάγξσμ ξι

μαθηςέπ με ςη βξήθεια ςξσ λξγιρμικξύ, μπξοεί μα γίμει μέρα από διαλακςικόςεοεπ

διαδικαρίεπ ξι ξπξίεπ πεοιλαμβάμξσμ ςη ρσζήςηρη πάμχ ρςξ παοαγόμεμξ

απξςέλερμα αλλά και ρςη ρσμεογαρία γεμικόςεοα.

Δμ ςξύςξιπ, ςξ λξγιρμικό μπξοεί μα υοηριμξπξιηθεί ραμ εογαλείξ ανιξλόγηρηπ

ςχμ γμχρςικώμ δενιξςήςχμ ςχμ μαθηςώμ μέρα από ρσγκεκοιμέμεπ αρκήρειπ πξσ

ποξςείμξμςαι. Ξι αρκήρειπ ασςέπ εμθαοούμξσμ ςημ ςξπξθέςηρη ή ςημ αμαγμώοιρη

ξμςξςήςχμ εμθαοούμξσμ ςημ ασςξανιξλόγηρη με υοήρη ςξσ κξσμπιξύ (i). Οοξπ

μια μέα ποξρέγγιρη ςηπ ανιξλόγηρηπ ρςξυεύξσμ και όλεπ ξι δοαρςηοιόςηςεπ με

ςξσπ «βχβξύπ υάοςεπ».


14

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Δ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ

Ακξλξσθεί η πεοιγοατή ςχμ δοαρςηοιξςήςχμ καςά εμόςηςα:

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Α΄: ΞΘ ΥΑΠΔΡ

ΞΘ ΛΘΡΞΔΚΔΘΩΛΔΜΞΘ ΥΑΠΔΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 1

Ζ δοαρςηοιόςηςα μπξοεί μα εμςαυθεί ρςιπ εμόςηςεπ ςξσ Ο.Ρ.:

«Ξ υάοςηπ»,

«Δίδη υαοςώμ»,

«Ζ ςασςόςηςα ςξσ υάοςη (ςίςλξπ, σπόμμημα)»,

«Κόγξι ρυεδιαρμξύ ςχμ υαοςώμ».

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςα είδη

υαοςώμ, ςξ σπόμμημα, ςξμ ςίςλξ.

Λεςά ςημ ξλξκλήοχρη ςξσ μαθήμαςξπ ξι μαθηςέπ θα είμαι ικαμξί:

o Μα διακοίμξσμ ςα διάτξοα είδη υαοςώμ και ςημ αμαγκαιόςηςα ςηπ υοήρηπ

ςξσπ.

o Μα εμςξπίζξσμ ςξμ ςίςλξ ςξσ κάθε υάοςη.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςι είμαι ςξ σπόμμημα και πξια η ρημαρία ςξσ.

o Μα ρσμςάρρξσμ και μα ρυεδιάζξσμ ςξ σπόμμημα εμόπ υάοςη.

o Μα ρσγκοίμξσμ υάοςεπ και μα επιλέγξσμ ςξμ καςάλληλξ καςά πεοίρςαρη

υάοςη.

o Μα ρσμπληοώμξσμ ρε υάοςεπ πξσ ςξσπ δίμξμςαι, ςξ σπόμμημα.


15

ΛΔΠΩΜΑΡ ΑΟΞΡΑΡΔΘΡ….. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 2



«Ζ ςασςόςηςα ςξσ υάοςη (κλίμακα)»,

«Οοξρδιξοιρμόπ θέρηπ και μέςοηρη απξρςάρεχμ».

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι ξι έμμξιεπ ςηπ κλίμακαπ και ςηπ

μέςοηρηπ απξρςάρεχμ.

Λεςά ςημ ξλξκλήοχρη ςηπ δοαρςηοιόςηςαπ ξι μαθηςέπ θα είμαι ικαμξί:

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςι είμαι κλίμακα και πξια η ρημαρία ςηπ.

o Μα υοηριμξπξιξύμ ςημ κλίμακα.

o Μα υοηριμξπξιξύμ ςιπ πληοξτξοίεπ πξσ δίμει η κλίμακα ποξκειμέμξσ μα

σπξλξγίρξσμ ςιπ απξρςάρειπ ρε έμαμ υάοςη.

ΟΑΠΑΝΔΜΔΡ ΔΘΑΔΠΞΛΔΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 3



«Οώπ υοηριμξπξιξύμε ςξσπ υάοςεπ»,

«Οοξραμαςξλιρμόπ με ςη βξήθεια ςξσ υάοςη»,

«Οοξρδιξοιρμόπ θέρεχμ και μέςοηρη απξρςάρεχμ».

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι ξι έμμξιεπ ποξραμαςξλιρμόπ, βόοεια,

αμαςξλικά, δσςικά, μόςια, βξοειξαμαςξλικά, βξοειξδσςικά, μξςιξδσςικά, κςλ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςι είμαι ποξραμαςξλιρμόπ και πξια η ρημαρία ςξσ ρςιπ

διάτξοεπ δοαρςηοιόςηςεπ ςξσ αμθοώπξσ.


16

o Μα υοηριμξπξιξύμ ςξ υάοςη και ςημ πσνίδα ποξκειμέμξσ μα

ποξραμαςξλίζξμςαι.

o Μα ξοίζξσμ ςη ρυεςική θέρη εμόπ ςόπξσ χπ ποξπ κάπξια ρημεία αματξοάπ.

o Μα υαοάζξσμ πξοείεπ πάμχ ρςξ υάοςη και μα σπξλξγίζξσμ απξρςάρειπ.

o Μα πεοιγοάτξσμ πξοείεπ υοηριμξπξιώμςαπ γεχγοατικό λενιλόγιξ.

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Β΄: Ξ ΤΣΡΘΙΞ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ

ΑΜΑ-ΓΜΩΠΘΕΞΜΑΡ ΖΜ ΔΚΚΑΔΑ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 4


«Ζ μξοτή ςηπ Δλλάδαπ»,

«Ζ θέρη ςηπ Δλλάδαπ ρςξμ κόρμξ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζεςαι η έμμξια ςηπ ρυεςικήπ θέρηπ ςηπ

Δλλάδαπ, καθώπ και λενιλόγιξ πξσ ρυεςίζεςαι με ςημ πεοιγοατή ςξσ αμαγλύτξσ:

ξοειμή, πεδιμή, ηπειοχςική,

ρύμξοα, γεχγοατική θέρη


o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ ςξ ρυήμα ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα εμςξπίζξσμ ςημ Δλλάδα ρε πξικίλξσπ υάοςεπ.

o Μα ξοίζξσμ ςη θέρη ςηπ Δλλάδαπ ρςξμ κόρμξ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςη ρπξσδαιόςηςα ςηπ θέρηπ ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςα ρύμξοα ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα πεοιγοάτξσμ ςη θέρη ςηπ Δλλάδαπ χπ ποξπ ςιπ γειςξμικέπ υώοεπ και

αμςίρςοξτα.


17

ΕΩΓΠΑΤΘΕΞΜΑΡ ΖΜ ΔΚΚΑΔΑ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 5

Ζ δοαρςηοιόςηςα μπξοεί μα εμςαυθεί ρςημ εμόςηςα ςξσ Ο.Ρ.:

«Ζ μξοτή ςηπ Δλλάδαπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςη μξοτή

ςηπ Δλλάδαπ και ςη ρυεςική θέρη ςχμ άλλχμ υχοώμ χπ ποξπ ασςή.


o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ ςξ ρυήμα ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα εμςξπίζξσμ ςημ Δλλάδα ρε πξικίλξσπ υάοςεπ.

ΑΟΞ ΞΜ ΟΔΘΠΑΘΑ ΟΠΞΡ Α ΜΖΡΘΑ ΞΣ ΑΘΓΑΘΞΣ .… ΥΔΘΛΔΠΘΜΔΡ ΔΘΑΔΠΞΛΔΡ.

ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 6


«Ζ μηριχςική Δλλάδα»,

«Ζ ζχή ρςα μηριά»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςα

μηριχςικά ρσμπλέγμαςα (Δπςάμηρα, Ρπξοάδεπ, Ισκλάδεπ, Δχδεκάμηρα, Μηριά

ςξσ αμαςξλικξύ Αιγαίξσ), ςη μηριχςική Δλλάδα, ςιπ μηριχςικέπ πεοιξυέπ, ςξμ

ςξσοιρμό, ςημ ξικξμξμία


o Μα εμςξπίζξσμ ρςξ υάοςη και μα αμαγμχοίζξσμ κάπξια από ςα μηριά

o Μα εμςξπίζξσμ και μα ανιξλξγξύμ ςα ιδιαίςεοα ποξβλήμαςα πξσ παοξσριάζει

η ζχή ρςη μηριχςική Δλλάδα.

o Μα ρσρυεςίζξσμ παοαμέςοξσπ όπχπ ξ πληθσρμόπ, ξ ςξσοιρμόπ, η έκςαρη με

επιλξγέπ ςηπ πξλιςείαπ χπ ποξπ ςημ εύκξλη ποόρβαρη ρςα μηριά.


18

ΑΟΞΣΟΩΜΞΜΑΡ ΔΜΑ ΔΔΚΘΞ ΙΑΘΠΞΣ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 7


«Ζ έμμξια ςξσ καιοξύ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξμ καιοό

(βοξυεοόπ, ηλιόλξσρςξπ, αίθοιξπ, καλόπ), ςημ ποόγμχρη, ςη μέρη θεομξκοαρία,

ςημ έμςαρη ςξσ αμέμξσ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςημ έμμξια ςξσ καιοξύ.

o Μα καςαγοάτξσμ με ςοόπξ ςηπ επιλξγήπ ςξσπ έμα δελςίξ καιοξύ.

«ΛΑΜΔΣΞΜΑΡ» Ξ ΙΚΘΛΑ ΟΔΠΘΞΥΩΜ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 8


«Ζ έμμξια ςξσ κλίμαςξπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ κλίμα

(φσυοό, θεομό, ήπιξ, μερξγειακό), ςη μέρη θεομξκοαρία, ςη βοξυόπςχρη.


o Μα διακοίμξσμ ςιπ διατξοέπ πξσ σπάουξσμ αμάμερα ρςξμ καιοό και ρςξ

κλίμα.

o Μα σπξθέςξσμ για ςξ κλίμα μιαπ πεοιξυήπ λαμβάμξμςαπ σπόφη

ρσγκεκοιμέμξσπ παοάγξμςεπ πξσ ςξ επηοεάζξσμ.

o Μα διακοίμξσμ ςιπ διατξοέπ ςξσ κλίμαςξπ ρε πεοιξυέπ ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα ρσρυεςίζξσμ ςξ κλίμα με αμθοώπιμεπ επιλξγέπ ή δοαρςηοιόςηςεπ.


19

ΓΜΩΠΘΕΞΜΑΡ Α ΟΞΑΛΘΑ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 9


«α πξςάμια ςηπ Δλλάδαπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξσμ ςιπ έμμξιεπ πηγή, εκβξλή, κσοίχπ οξή,

παοξυή, μήκξπ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςα μεγαλύςεοα πξςάμια ςηπ Δλλάδαπ και ςη θέρη ςξσπ ρςξ

υώοξ.

o Μα διακοίμξσμ ςα ςμήμαςα εμόπ πξςαμξύ (πηγέπ, κσοίχπ οξή, εκβξλέπ).

o Μα διακοίμξσμ κάπξια από ςα υαοακςηοιρςικά ςχμ πξςαμώμ (μήκξπ,

παοξυή).

o Μα καςαρκεσάζξσμ οαβδξγοάμμαςα ποξκειμέμξσ μα απξδώρξσμ κάπξια

μεγέθη.

ΡΔΘΡΛΞ-ΛΔΠΩΜΑΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 10


«Ξι μεςαβξλέπ ρςημ επιτάμεια ςηπ γηπ ρςξμ ελλημικό υώοξ»,

«Ξ οόλξπ ςχμ ρειρμώμ ρςιπ αλλαγέπ ςηπ τύρηπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμαςι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξσπ

ρειρμξύπ, ςη ρειρμικόςηςα, ςξ επίκεμςοξ, ςιπ ρειρμξγεμείπ πεοιξυέπ, ςημ ποόληφη

και ςιπ εμέογειεπ πξσ θα ποέπει μα κάμξσμ ξι άμθοχπξι ρε πεοίπςχρη ρειρμξύ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξ οόλξ ςχμ ρειρμώμ ρςιπ μεςαβξλέπ ςηπ τύρηπ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςημ έμςξμη ρειρμικόςηςα ρςξμ ελλαδικό υώοξ.

o Μα ποξρδιξοίζξσμ ςα αίςια πξσ ποξκαλξύμ ςξσπ ρειρμξύπ.


20

o Μα αματέοξσμ μέςοα ρυεδιαρμξύ πξσ ρσμβάλλξσμ ρςημ ποξρςαρία ςχμ

πξλιςώμ ρε πεοίπςχρη ρειρμξύ.

o Μα καςαρκεσάζξσμ υάοςη ρειρμικόςηςαπ ρςξμ ελλημικό υώοξ.

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Γ΄: Ξ ΑΜΗΠΩΟΞΓΔΜΔΡ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ

Ξ ΟΚΖΗΣΡΛΞΡ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ ΛΔΡΑ ΡΞ ΥΠΞΜΞ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 11


«Λεγάλα αρςικά κέμςοα»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςημ

αρςικξπξίηρη, ςξμ αρςικό ιρςό, ςημ ενάπλχρη ςηπ πόληπ.


o Μα ρσρυεςίζξσμ ςη γεχγοατική καςαμξμή ςχμ αμθοώπχμ με κάπξιξσπ από

ςξσπ παοάγξμςεπ πξσ ςημ επηοεάζξσμ.

o Μα ρσρυεςίζξσμ ςημ πσκμόςηςα πληθσρμξύ με ςιπ ρσμθήκεπ διαβίχρήπ ςξσ

(ξικξμξμικέπ, εδατικέπ, κξιμχμικέπ).

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξμ ςοόπξ πξσ αμαπςύρρεςαι μία πόλη ρε ρυέρη με ςξ

αμάγλστξ.

ΑΜΗΠΩΟΞΘ ΙΑΘ ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΔΡ: ΑΝΘΔΘ ΡΞΜ ΔΒΠΞ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 12


«Ζ ζχή ρςα πξςάμια»,

«Ζ αγοξςική παοαγχγή ρςημ Δλλάδα»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξσπ

σγοξςόπξσπ, ςη ούπαμρη, ςα τοάγμαςα, ςημ άοδεσρη, ςημ ύδοεσρη, ςιπ

καλλιέογειεπ.


21


o Μα διακοίμξσμ ςη ρπξσδαιόςηςα ςξσ γλσκξύ μεοξύ για ςη ζχή ςχμ

αμθοώπχμ.

o Μα εμςξπίζξσμ λόγξσπ για ςξσπ ξπξίξσπ ξι άμθοχπξι επιλέγξσμ μα ζήρξσμ

κξμςά ρε πξςάμια.

o Μα εμςξπίζξσμ ςοόπξσπ διαυείοιρηπ ςχμ πξςαμώμ.

ΑΝΘΔΘ ΡΞΣΡ ΜΞΛΞΣΡ/ ΟΔΠΘΤΔΠΔΘΔΡ ΖΡ ΔΚΚΑΔΑΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 13


«Ζ διξικηςική διαίοερη ςηπ Δλλάδαπ»,

«Ξι ρσγκξιμχμίεπ ρςημ Δλλάδα»,

«Ξι Έλλημεπ, έμαπ λαόπ με μεγάλη και ρσμευή ιρςξοία»,

«Υαοακςηοιρςικά ξικξρσρςήμαςα ςηπ Δλλάδαπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξσπ

μξμξύπ, ςιπ πεοιτέοειεπ, ςα γεχγοατικά διαμεοίρμαςα, ςα ιρςξοικά μμημεία, ςιπ

πεοιξυέπ ιδιαίςεοξσ ξικξλξγικξύ εμδιατέοξμςξπ.

Λεςά ςημ ξλξκλήοχρη ςηπ δοαρςηοιόςηςαπ, ξι μαθηςέπ θα είμαι ικαμξί:

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςημ αμάγκη διξικηςικήπ διαίοερηπ ςηπ υώοαπ ρε

μικοόςεοεπ διξικηςικέπ μξμάδεπ.

Ιαι αμά πεοίπςχρη (αμάλξγα με ςημ επιλξγή πξσ θα κάμξσμ):

o Μα εμςξπίζξσμ ςη θέρη υαοακςηοιρςικώμ πεοιξυώμ ξικξλξγικξύ

εμδιατέοξμςξπ ρςξ υάοςη ςηπ Δλλάδαπ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςημ πξικιλία και ςξμ πλξύςξ ςχμ ιρςξοικώμ μμημείχμ ρςημ

έκςαρη ςηπ υώοαπ μαπ.


22

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Ρ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Α΄: Ζ ΓΖ ΡΞ ΔΘΑΡΖΛΑ

ΔΘΞΠΓΑΜΩΜΞΜΑΡ ΛΘΑ ΓΘΞΠΖ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 1


«Ξι πόλξι»,

«Ξ Θρημεοιμόπ και ςα ημιρταίοια»,

«Οαοάλληλξι και Λερημβοιμξί».

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ

γεχγοατικό πλάςξπ, ςξ γεχγοατικό μήκξπ, ςξσπ πόλξσπ, ςξμ ιρημεοιμό, ςξσπ

παοάλληλξσπ και μερημβοιμξύπ.


o Μα διακοίμξσμ ςξ ιδεαςό ρύρςημα ςχμ ρσμςεςαγμέμχμ.

o Μα εμςξπίζξσμ θέρειπ ςόπχμ πάμχ ρςημ επιτάμεια ςηπ Γηπ.

o Μα σπξθέςξσμ ρυεςικά με ςιπ κλιμαςικέπ ρσμθήκεπ πξσ επικοαςξύμ ρςξσπ

ςόπξσπ ασςξύπ.

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Β΄: Ξ ΤΣΡΘΙΞ ΟΔΠΘΒΑΚΚΞΜ

ΑΝΘΔΔΣΞΜΑΡ ΛΔ ΞΣΡ ΛΔΓΑΚΞΣΡ ΔΝΔΠΔΣΜΖΔΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 2


«Ξι χκεαμξί και ξι θάλαρρεπ»,

«ξ αμάγλστξ»


23

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ξμόμαςα

χκεαμώμ, θαλαρρώμ, βξσμώμ, λιμμώμ πξςαμώμ, πόλεχμ, πξλιςειώμ.


o Μα ξμξμάζξσμ και μα εμςξπίζξσμ ρςξ υάοςη χκεαμξύπ και θάλαρρεπ.

o Μα ξμξμάζξσμ και μα εμςξπίζξσμ ρςξ υάοςη ρημαμςικέπ γεχμξοτέπ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςημ ανία ςχμ μεγάλχμ ενεοεσμήρεχμ ρςη διεύοσμρη ςηπ

εικόμαπ ςξσ κόρμξσ, ρςημ ενέλινη ςηπ μασριπλξΐαπ και ρςη μεςατξοά

αγαθώμ, ιδεώμ.

o Μα εμςξπίζξσμ αομηςικέπ ρσμέπειεπ ςχμ μεγάλχμ ενεοεσμήρεχμ.

ΟΔΩΜΑΡ ΟΑΜΩ ΑΟΞ Ζ ΓΖ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 3


«ξ αμάγλστξ ςηπ Γηπ»,

«Ξι μεγαλύςεοεπ ξοξρειοέπ»,

«Ξι μεγαλύςεοεπ πεδιάδεπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ξμόμαςα

βξσμώμ, πξςαμώμ, λιμμώμ, πεδιάδχμ, χκεαμώμ.


o Μα διακοίμξσμ ςιπ έμμξιεπ ξοιζόμςιξπ και κάθεςξπ διαμελιρμόπ.

o Μα απξκςήρξσμ μια ρσμξλική εικόμα ςξσ ηπειοχςικξύ αμαγλύτξσ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςη ρυεςική θέρη ξμςξςήςχμ πάμχ ρςξ υάοςη.

o Μα εμςξπίζξσμ και μα ξμξμάζξσμ ρημαμςικά βξσμά, πεδιάδεπ, λίμμεπ και

πξςάμια ςξσ κόρμξσ.


24

ΔΖΛΘΞΣΠΓΩΜΑΡ ΔΜΑ ΥΑΠΖ ΤΣΡΘΙΩΜ ΙΑΑΡΠΞΤΩΜ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 4


«Αλλαγέπ ρςημ επιτάμεια ςηπ Γηπ»,

«Ξι τσρικέπ καςαρςοξτέπ και ξι ρσμέπειέπ ςξσπ ρςη ζχή ςξσ αμθοώπξσ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςιπ

τσρικέπ καςαρςοξτέπ.


o Μα ρσρυεςίζξσμ ξοιρμέμεπ ενχςεοικέπ εκδηλώρειπ ςχμ γεχλξγικώμ

ταιμξμέμχμ με ςα αίςια ρςα ξπξία ξτείλξμςαι.

o Μα επιρημαίμξσμ ςιπ ρσμέπειεπ πξσ έυξσμ ςα αίςια ασςά για ςξμ άμθοχπξ.

o Μα απξκςξύμ ςη διάθερη και ςη θέληρη μα ρσμπαοίρςαμςαι και μα βξηθξύμ

εκείμξσπ πξσ πλήςςξμςαι από τσρικέπ καςαρςοξτέπ.

ΕΩΑ ΙΑΘ ΤΣΑ ΡΔ ΙΘΜΔΣΜΞ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 5


«Ξικξρσρςήμαςα ρε κίμδσμξ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ τσρικό

πεοιβάλλξμ ςχμ ηπείοχμ, ςη υλχοίδα, ςημ παμίδα, ςη βλάρςηρη.


o Μα αμαγμχοίρξσμ κάπξια από ςα είδη πξσ κιμδσμεύξσμ με ενατάμιρη.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςιπ εμέογειεπ ςχμ αμθοώπχμ πξσ απειλξύμ ςη

βιξπξικιλόςηςα ςξσ πλαμήςη.

o Μα ποξςείμξσμ λύρειπ ποξκειμέμξσ μα διαςηοηθξύμ καςά ςξ δσμαςό ςα

ξικξρσρςήμαςα πξσ απειλξύμςαι.


25

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Γ΄: Ζ ΓΖ ΩΡ ΥΩΠΞΡ ΕΩΖΡ ΞΣ ΑΜΗΠΩΟΞΣ

Ζ ΕΩΖ ΞΣ ΑΜΗΠΩΟΞΣ ΡΔ ΦΣΥΠΞΣΡ Ζ ΗΔΠΛΞΣΡ ΞΟΞΣΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 6


«Ζ αςμόρταιοα και ξι κλιμαςικέπ ζώμεπ ςηπ Γηπ»


θεομικέπ ζώμεπ.


o Μα διακοίμξσμ ςιπ θεομικέπ ζώμεπ ςηπ Γηπ και μα ςιπ ρσμδέξσμ με ςημ

ποόρπςχρη ςχμ ακςίμχμ ρςημ επιτάμειά ςηπ.

o Μα ρσμδέξσμ ςιπ θεομικέπ ζώμεπ με ςιπ ρσμθήκεπ πξσ επικοαςξύμ ρε

ρσγκεκοιμέμξσπ ςόπξσπ και πξσ καθξοίζξσμ ςη ζχή και ςιπ δοαρςηοιόςηςεπ

ςχμ αμθοώπχμ.

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ Δ΄: ΞΘ ΖΟΔΘΠΞΘ

ΡΣΓΙΠΘΜΞΜΑΡ ΔΣΞ ΔΣΠΩΟΑΧΙΑ ΙΠΑΖ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 7


«Ζ Δσοώπη»,

«Ξι κάςξικξι και ςα κοάςη»,

«Οξλιςιρςικά υαοακςηοιρςικά λαώμ ςηπ Δσοώπηπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςημ

πσκμόςηςα, ςξμ πληθσρμό, ςημ ξικξμξμία.


o Μα σπξλξγίζξσμ ςημ πσκμόςηςα εμόπ κοάςξσπ.


26

o Μα ρυημαςίζξσμ απλέπ πσοαμίδεπ ηλικιώμ και μα ρσμπεοαίμξσμ ρυεςικά με η

υοηριμόςηςά ςηπ.

o Μα ανιξπξιξύμ και μα απξδίδξσμ πληοξτξοίεπ πξσ ατξοξύμ κοάςη ςηπ

Δσοώπηπ ποξκειμέμξσ μα ςα πεοιγοάφξσμ.

o Μα ρκιαγοατξύμ κοάςη ςηπ Δσοώπηπ καςαρκεσάζξμςαπ απλξύπ θεμαςικξύπ

υάοςεπ.

ΑΝΘΔΔΣΞΜΑΡ ΛΔ ΞΜ ΣΟΔΠΡΘΒΖΠΘΙΞ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 8


«H Αρία»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςα

μεςατξοικά δίκςσα, ςξ τσρικό πεοιβάλλξμ, ςη υλχοίδα και ςημ παμίδα ςηπ Αρίαπ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξ οόλξ ςξσ σπεοριβηοικξύ ριδηοόδοξμξσ για ςημ

αμάπςσνη ςχμ ηπειοχςικώμ πεοιξυώμ ςηπ Πχρίαπ.

o Μα καςαγοάτξσμ ςη ζχή ςχμ αμθοώπχμ ρε διατξοεςικά πεοιβάλλξμςα.

o Μα διακοίμξσμ ςιπ κλιμαςικέπ διατξοξπξιήρειπ και αμςίρςξιυα ςιπ

διατξοξπξιήρειπ ρςη βλάρςηρη πξσ υαοακςηοίζξσμ ςιπ μεγάλεπ ηπείοξσπ.

o Μα ρυεδιάζξσμ ςανίδια και μα πεοιγοάτξσμ διατξοεςικά ςξπία μέρα από ςξ

ποίρμα ςξσ ςξσοίρςα.


27

ΡΑΤΑΠΘ ΡΖΜ ΑΤΠΘΙΖ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 9


«Ζ Ατοική»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ τσρικό

πεοιβάλλξμ ςηπ Ατοικήπ, ςα κοάςη, ςιπ πόλειπ, ςα πξλιςιρμικά ρςξιυεία (γλώρρεπ,

θοηρκείεπ, έθιμα, κςλ.) ςηπ ηπείοξσ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ ςξ τσρικό και αμθοχπξγεμέπ

πεοιβάλλξμ ςηπ Ατοικήπ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξσπ ςύπξσπ βλάρςηρηπ και κάπξια από ςα ξικξρσρςήμαςα

ςηπ Ατοικήπ.

o Μα καςαγοάτξσμ και μα ανιξπξιξύμ πληοξτξοίεπ για λαξύπ ςηπ ηπείοξσ και

ςα πξλιςιρμικά ςξσπ υαοακςηοιρςικά (γλώρρα, θοηρκείεπ).

ΑΝΘΔΘ ΡΘΡ ΛΔΓΑΚΔΡ ΟΞΚΔΘΡ ΖΡ ΒΞΠΔΘΑΡ ΑΛΔΠΘΙΖΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 10


«Ζ Αμεοική»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςιπ πόλειπ

ςηπ Αμεοικήπ και ςημ αμάπςσνή ςξσπ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ μεγάλεπ πληθσρμιακέπ ρσγκεμςοώρειπ

ρςη Βόοεια Αμεοική και μα εομημεύξσμ όρξ ςξσπ επιςοέπει η ηλικία ςξσπ ςιπ

ρσγκεμςοώρειπ ασςέπ.

o Μα πεοιγοάτξσμ ςη ζχή ςχμ αμθοώπιμχμ ρςιπ μεγάλεπ πόλειπ ςηπ Αμεοικήπ.

o Μα ρσρυεςίζξσμ ςιπ ρσμθήκεπ ζχήπ με ςημ ξικξμξμική εσμάοεια.


28

ΔΠΩΖΡΔΘΡ ΓΘΑ ΖΜ ΩΙΔΑΜΘΑ ΟΞΣ ΞΔΖΓΞΣΜ ΡΑ …ΑΙΠΑ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 11


«H Ωκεαμία»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ακοαία

παοαςηοήρειπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςημ ήπειοξ ασςή.


o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ «ακοαία» υαοακςηοιρςικά ςξσ

αμαγλύτξσ (φηλόςεοξ, υαμηλόςεοξ, μακούςεοξ, βαθύςεοξ κςλ.).

o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ «ακοαία» υαοακςηοιρςικά ςξσ

αμθοχπξγεμξύπ πεοιβάλλξμςξπ (μεγαλύςεοεπ/ μικοόςεοεπ πληθσρμιακέπ

ρσγκεμςοώρειπ, φηλόςεοα κςίοια, σφηλόςεοξ/ υαμηλόςεοξ ΑΔΟ κςλ.).

o Μα εομημεύξσμ ρςξ βαθμό πξσ ςξσπ επιςοέπει η ηλικία ςξσπ κάπξιεπ από ςιπ

«ακοαίεπ» παοαςηοήρειπ ςξσπ.


29

ΓΔΩΓΠΑΤΘΑ Δ΄και Ρ΄ ΔΖΛΞΘΙΞΣ

ΗΔΛΑΘΙΖ ΔΜΞΖΑ: ΟΑΘΥΜΘΔΘΑ ΛΔ ΒΩΒΞΣΡ ΥΑΠΔΡ

Ξ ΥΑΠΖΡ ΞΣ ΡΥΞΚΔΘΞΣ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 1


«Ξ υάοςηπ»

«Δίδη υαοςώμ»

«Ζ ςασςόςηςα ςξσ υάοςη (ςίςλξπ, σπόμμημα)»

«Κόγξι ρυεδιαρμξύ ςχμ υαοςώμ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςα είδη

υαοςώμ, ςξ σπόμμημα, ςξμ ςίςλξ, αλλά και με ςξ υώοξ και ςημ ξογάμχρή ςξσ. Ζ

ςάνη, ςξ ρυξλείξ είμαι μικοόκξρμξι πξσ η ποξέκςαρή ςξσπ ρε επίπεδξ

δοαρςηοιξςήςχμ μπξοεί μα είμαι η ξογάμχρη ςηπ πόληπ ώρςε μα επιςεσυθεί η

καλύςεοη διαβίχρη ςχμ αμθοώπχμ ρε ασςή.


o Μα αμαγμχοίζξσμ όςι κάθε υάοςηπ έυει καςαρκεσαρςεί για μα μεςατέοει έμα

ρσγκεκοιμέμξ μήμσμα.

o Μα εμςξπίζξσμ ςη ρπξσδαιόςηςα ςχμ ρσμβόλχμ ρςξ υάοςη για ςημ καςαμόηρη

ςξσ υώοξσ.

o Μα ποξςείμξσμ διατξοεςικέπ δξμέπ ξογάμχρηπ ςξσ υώοξσ και μα αιςιξλξγξύμ

ςιπ απξτάρειπ ςξσπ.

o Μα επιλέγξσμ ςα καςάλληλα ρύμβξλα ποξκειμέμξσ μα μεςατέοξσμ ςξ

επιθσμηςό κάθε τξοά μήμσμα.

o Μα ρσμςάρρξσμ και μα ρυεδιάζξσμ ςξ σπόμμημα εμόπ υάοςη.


30

ΟΞΣ ΗΑ ΥΘΡΔΘ Ξ ΙΑΗΔ ΞΘΙΘΡΛΞΡ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 2


«Οξύ ζξσμ ξι πεοιρρόςεοξι άμθοχπξι»

«Οώπ ξογαμώμξσμ ξι άμθοχπξι ςξ υώοξ πξσ ζξσμ»

«Δίκςσα - Λεςατξοέπ»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ πξύ

επιλέγξσμ μα ζήρξσμ ξι πεοιρρόςεοξι άμθοχπξι, πώπ ξογαμώμξσμ ςξ υώοξ γύοχ

ςξσπ και πώπ μεςαβάλλξσμ ςξ πεοιβάλλξμ ποξκειμέμξσ μα ενσπηοεςήρξσμ ςιπ

αμάγκεπ ςξσπ.


o Μα ιεοαουξύμ ςιπ αμάγκεπ πληοξτόοηρηπ ςιπ ξπξίεπ θέςει η αμςιμεςώπιρη

εμόπ ρσγκεκοιμέμξσ ποξβλήμαςξπ με γεχγοατικό πεοιευόμεμξ.

o Μα επιλέγξσμ υάοςεπ αμάλξγα με ςξ ποόβλημα πξσ αμςιμεςχπίζξσμ.

o Μα διακοίμξσμ καςηγξοίεπ ρςιπ ξπξίεπ μπξοξύμ μα υχοιρςξύμ ξι υάοςεπ.

o Μα ποξςείμξσμ διατξοεςικέπ δξμέπ ξογάμχρηπ ςξσ υώοξσ και μα αιςιξλξγξύμ

ςιπ απξτάρειπ ςξσπ.

o Μα διακοίμξσμ και μα ιεοαουξύμ ξοιρμέμξσπ από ςξσπ παοάγξμςεπ ξι ξπξίξι

επηοεάζξσμ ςη γεχγοατική καςαμξμή ςχμ αμθοώπχμ ρςημ επιτάμεια ςηπ Γηπ

και μα εομημεύξσμ, όρξ ςξσπ επιςοέπξσμ η ηλικία και ξι γμώρειπ ςξσπ, ςιπ

καςά ςόπξσπ διατξοεςικέπ ρσγκεμςοώρειπ ςξσπ.


31

ΡΥΔΔΘΑΕΞΜΑΡ ΔΜΑΜ ΞΣΠΘΡΘΙΞ ΥΑΠΖ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 3


«Υοήρη υαοςώμ ρςημ καθημεοιμή ζχή»

«Οώπ ξογαμώμξσμ ξι άμθοχπξι ςξ υώοξ πξσ ζξσμ»

«Δίκςσα και κάλσφη ςχμ αμαγκώμ ςχμ αμθοώπχμ»

«Δίκςσα και μεςατξοά ιδεώμ και πληοξτξοιώμ»


ρυεδιαρμό και ςημ ξογάμχρη ςξσ υώοξσ καςά ςοόπξ ώρςε μα ενσπηοεςξύμςαι ξι

αμάγκεπ ςχμ αμθοώπχμ. Ζ ίδια δοαρςηοιόςηςα θα μπξοξύρε μα ενελιυθεί ρςη

υάοανη ςχμ δοόμχμ μιαπ πόληπ ώρςε μα επιςσγυάμεςαι η καλύςεοη δσμαςή

επικξιμχμία μεςανύ ςχμ αμθοώπχμ πξσ ζξσμ ρε ασςή ή ακόμη και ρςη υάοανη

δικςύχμ πξσ θα διεσκόλσμαμ ςιπ διακοαςικέπ μεςακιμήρειπ αμθοώπχμ και ςιπ

μεςατξοέπ ποξψόμςχμ.


o Μα ρυεδιάζξσμ ςξ υώοξ αμάλξγα με ςημ κάλσφη ςχμ αμαγκώμ ςχμ

αμθοώπχμ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςη ρημαρία ςχμ δικςύχμ ρςημ επικξιμχμία ρςη μεςακίμηρη

αμθοώπχμ και ρςη μεςατξοά πληοξτξοιώμ.

o Μα ιεοαουξύμ ςιπ αμάγκεπ πληοξτόοηρηπ ςιπ ξπξίεπ θέςει η αμςιμεςώπιρη

εμόπ ρσγκεκοιμέμξσ ποξβλήμαςξπ με γεχγοατικό πεοιευόμεμξ.

o Μα ποξςείμξσμ διατξοεςικξύπ ςοόπξσπ ξογάμχρηπ ςξσ υώοξσ και μα

αιςιξλξγξύμ ςιπ απξτάρειπ ςξσπ.


32

ΙΑΜΞΜΑΡ Ξ ΥΑΠΖ ΩΜ ΖΟΔΘΠΩΜ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 4


«Ξι Ήπειοξι»


ηπείοξσπ ξι ξπξίεπ είμαι ςα μικοόςεοα ςμήμαςα ρςα ξπξία υχοίζεςαι η νηοά. Ξι

μαθηςέπ καλξύμςαι μα ρσμειδηςξπξιήρξσμ όςι ςξ ρυήμα ςχμ ηπείοχμ είμαι

δσμαμικό και αλλάζει μέρα ρςξσπ αιώμεπ. Για παοάδειγμα η αλλαγή ρςη ρςάθμη

ςηπ επιτάμειαπ ςηπ θάλαρραπ λόγχ ςχμ πάγχμ πξσ λιώμξσμ θα αλλάνει ρςξ

μέλλξμ και ςη μξοτή ςχμ ηπείοχμ και ρσμεπώπ ςξ υάοςη ςξσ κόρμξσ. Όμξια

αλλιώπ θα απξςύπχμαμ ςιπ ηπείοξσπ αμ ζξύραμ αιώμεπ ποιμ.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξ ρυήμα όλχμ ςχμ ηπείοχμ και μα πεοιγοάτξσμ ςα

βαρικά υαοακςηοιρςικά ςξσπ.

o Μα ρυημαςίζξσμ μξηςικό υάοςη ςχμ ηπείοχμ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςη ρυεςική θέρη ςχμ ηπείοχμ.

o Μα εμςξπίζξσμ ρςξ υάοςη ρημαμςικά ρςξιυεία ςξσ αμαγλύτξσ ςηπ Γηπ και μα

πεοιγοάτξσμ με ρσγκεκοιμέμα παοαδείγμαςα ςημ επίδοαρή ςξσπ ρςιπ

δοαρςηοιόςηςεπ ςχμ αμθοώπχμ.


33

ΒΞΖΗΩΜΑΡ Ζ ΛΑΠΘΑ ΜΑ ΔΘΑΚΔΝΔΘ ΞΜ ΞΟΞ ΟΞΣ ΗΑ ΕΖΡΔΘ.

ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 5


«Ξι πόλειπ ςηπ Δλλάδαπ»

«α γεχγοατικά διαμεοίρμαςα ςηπ Δλλάδαπ»

«Γιαςί ξι άμθοχπξι επιλέγξσμ μα ζήρξσμ ρε μεγάλεπ πόλειπ»


ρυεδιαρμό και ςημ ξογάμχρη ςξσ υώοξσ καςά ςοόπξ ώρςε μα ενσπηοεςξύμςαι ξι

αμάγκεπ ςχμ αμθοώπχμ. Ρςημ ποξκειμέμη πεοίπςχρη ξι αμάγκεπ ρυεςίζξμςαι με

ςημ πξιόςηςα ζχήπ πξσ είμαι άμερα εναοςημέμη από ςημ εογαρία και ςα

εμδιατέοξμςα ςξσ αμθοώπξσ. Ξι επιλξγέπ εδώ δεμ είμαι μξμξρήμαμςεπ, με άλλα

λόγια δεμ σπάουξσμ ρχρςέπ απαμςήρειπ. Ξι μαθηςέπ μέρα από ςα κοιςήοια πξσ

θέςει η δοαρςηοιόςηςα θα ποξβλημαςιρςξύμ και θα ρσζηςήρξσμ πάμχ ρςιπ

αμάγκεπ ςχμ αμθοώπχμ. ελικά ίρχπ δεμ απξταρίρξσμ όλξι μα ςξπξθεςήρξσμ ςη

Λαοία ρςημ ίδια πόλη, ατξύ μέρα ρςη ρσζήςηρη θα σπειρέοθει και ξ ποξρχπικόπ

παοάγξμςαπ και ςα ποξρχπικά κοιςήοια ςχμ μαθηςώμ.


o Μα διακοίμξσμ και μα μπξοξύμ μα πεοιγοάτξσμ κοιςήοια πξσ ατξοξύμ ςιπ

αίςια μεςακίμηρηπ ςξσ πληθσρμξύ μιαπ πεοιξυήπ.

o Μα διακοίμξσμ κάπξιξσπ από ςξσπ παοάγξμςεπ πξσ επηοεάζξσμ ςη μεςαβξλή

ςχμ αμθοώπχμ ρςξ υώοξ.

o Μα ρσρυεςίζξσμ ςη γεχγοατική καςαμξμή ςχμ αμθοώπχμ με ςξσπ

παοάγξμςεπ πξσ ςημ επηοεάζξσμ.

o Μα ρσρυεςίζξσμ ςημ επιλξγή ςόπξσ καςξικίαπ ςξσ αμθοώπξσ με ςημ αμάγκη

ςξσ για εογαρία και καλύςεοεπ ρσμθήκεπ ζχήπ.

o Μα ρσμπεοαίμξσμ για ςημ αμάγκη αμάπςσνηπ ξικξλξγικήπ ρσμείδηρηπ και μα

ποξςείμξσμ λύρειπ ρε ρσγκεκοιμέμα ποξβλήμαςα.


34

ΟΑΠΑΛΣΗΘ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 6


«Ξι πόλειπ ςηπ Δλλάδαπ/ Δσοώπηπ / Ιόρμξσ»

«Άμθοχπξπ και πεοιβάλλξμ»

«Ξικξρσρςήμαςα»

«Διαυείοιρη πεοιβάλλξμςξπ»


πεοιβάλλξμ, ςιπ παοεμβάρειπ ςχμ αμθοώπχμ και ςιπ ρσμέπειεπ ςχμ δοάρεώμ

ςξσπ. Ζ δοαρςηοιόςηςα ασςή μπξοεί μα μεςατεοθεί και ρςξ ποαγμαςικό

πεοιβάλλξμ ατξύ ξι άμθοχπξι ρε όλξ ςξμ κόρμξ λειςξσογξύμ με παοαπλήριξ

ςοόπξ. Ξι επιλξγέπ ρε ασςή ςημ δοαρςηοιόςηςα δεμ είμαι μξμξρήμαμςεπ, με άλλα

λόγια δεμ σπάουξσμ ρχρςέπ απαμςήρειπ. Ξι μαθηςέπ ρσμσπξλξγίζξσμ ςξσπ

παοάγξμςεπ και «υςίζξσμ» έμα ςξπίξ με ςιπ δοαρςηοιόςηςεπ ςχμ αμθοώπχμ

σπξλξγίζξμςαπ ςιπ ρσμέπειεπ. Ξ κύοιξπ ρςόυξπ είμαι η αειτξοική διαυείοιρη και η

εκμεςάλλεσρη ςξσ πεοιβάλλξμςξπ με απξτσγή μη αμαρςοέφιμχμ καςαρςάρεχμ.


o Μα πεοιγοάτξσμ υαοακςηοιρςικά ξικξρσρςήμαςα και ςιπ τσρικέπ ρσμθήκεπ

πξσ επικοαςξύμ ρε ασςά.

o Μα διακοίμξσμ ςημ σπξβάθμιρη ςχμ ξικξρσρςημάςχμ ςημ ξπξία ποξκαλξύμ

ξι άμθοχπξι ρςημ ποξρπάθειά ςξσπ για ξικξμξμική αμάπςσνη.

o Μα αμαγμχοίζξσμ και μα πεοιγοάτξσμ πιθαμέπ ρυέρειπ αλληλενάοςηρηπ ξι

ξπξίεπ αμαπςύρρξμςαι ρε έμα ρσγκεκοιμέμξ ξικξρύρςημα.

o Μα ρσμπεοαίμξσμ για ςημ αμάγκη αμάπςσνηπ ξικξλξγικήπ ρσμείδηρηπ και μα

ποξςείμξσμ λύρειπ ρε ρσγκεκοιμέμα ποξβλήμαςα.


35

ΑΜΑΓΜΩΠΘΕΞΜΑΡ ΞΟΞΣΡ ΑΟΞ ΦΖΚΑ. ΔΠΑΡΖΠΘΞΖΑ 7


«Ζ Δλλάδα»

«Ξι Ήπειοξι»

«Ζ Δσοώπη»

Λέρα από ςη δοαρςηοιόςηςα ποξρεγγίζξμςαι έμμξιεπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςξ υώοξ

και ςημ αμαγμώοιρη ςχμ τσρικώμ υαοακςηοιρςικώμ ςξσ πεοιβάλλξμςξπ από

φηλά. Ξι μαθηςέπ μέρα από ςξσπ υάοςεπ ρυημαςίζξσμ ρσγκεκοιμέμη εικόμα ςξσ

υώοξσ. Ζ δοαρςηοιόςηςα ασςή έουεςαι μα αμαςοέφει ςημ εικόμα ςξσ βξοά όπχπ

ςξμ αμαγμχοίζξσμ ξι μαθηςέπ μέρα από ςξσπ υάοςεπ και καςά ρσμέπεια ςημ εικόμα

ςχμ ξμςξςήςχμ. Ξ μαθηςήπ καλείςαι μα λειςξσογήρει ρε ςοιρδιάρςαςξ επίπεδξ και

μα αμαγμχοίρει κάπξιεπ ξμςόςηςεπ ελατοά παοαμξοτχμέμεπ λόγχ ςηπ ξπςικήπ

γχμίαπ από ςημ ξπξία παοξσριάζξμςαι.


o Μα αμαγμχοίζξσμ ςξ ρυήμα όλχμ ςχμ ξμςξςήςχμ και μα ςιπ ξμξμάζξσμ.

o Μα ρυημαςίρξσμ έμαμ καςά ςξ δσμαςό πιξ ξλξκληοχμέμξ μξηςικό υάοςη ςξσ

κόρμξσ.

o Μα αμαγμχοίζξσμ ςη ρυεςική θέρη ςχμ ξμςξςήςχμ.

o Μα εμςξπίζξσμ ρημαμςικά ρςξιυεία ςξσ αμαγλύτξσ ςηπ Γηπ και μα

πεοιγοάτξσμ με ρσγκεκοιμέμα παοαδείγμαςα ςημ επίδοαρή ςξσπ ρςιπ

δοαρςηοιόςηςεπ ςχμ αμθοώπχμ.

ευμική Σπξρςήοινη

Δικςσακόπ όπξπ : www.geografia.gr

Ζλεκςοξμικό ςαυσδοξμείξ : [email protected]

ηλέτχμξ : 210-3217720

Fax : 210-3217140

Σπεύθσμξπ : Ιοίςχμ Ισοίμηπ

ΣΟΔΟΗ / ΟΑΘΔΑΓΩΓΘΙΞ ΘΜΡΘΞΣΞ

ΔΟΘΥΔΘΠΖΡΘΑΙΞ ΟΠΞΓΠΑΛΛΑ «ΙΞΘΜΩΜΘΑ ΖΡ ΟΚΖΠΞΤΞΠΘΑΡ»

Γ’ ΙΞΘΜΞΘΙΞ ΟΚΑΘΡΘΞ ΡΖΠΘΝΖΡ

ΔΠΓO ΡΣΓΥΠΖΛΑΞΔΞΞΣΛΔΜO ΙΑΑ 80% ΑΟΞ Ξ ΔΙ

ΙΑΘ ΙΑΑ 20% ΑΟΞ ΔΗΜΘΙΞΣΡ ΟΞΠΞΣΡ

«Ξλξκληοχμέμη Ανιξπξίηρη ςχμ .Ο.Δ.

ρςημ Δκπαιδεσςική Διαδικαρία»

http://www.geografia.gr/

Βιβλίο Δασκάλου Ταξιδεύοντας με τους χάρτες στην...

Documents