ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΟΙΟΝΕΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ"

laquoΈργο του Κώστα Σαμαράraquo

Οι ο ν ε ί Κρατούμενος

ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΑΥΛΩΝΑ (ΕΚΚΝΑ)ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΟΣΥΕ)ΕΔΡΑ ΑΥΛΩΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΚ 190 11 ΤΗΛFAX 22950-29924 bull syekknayahoogr wwwsyekknagr osyeotenetgr wwwosyeorggr

Χρόνος 4ος bull Αρ φύλλου 16 bull Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2012

ΑΥΛΩΝΑΣ

04

Κωδικός 018506

ΟΣΥΕΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΕΔΡΑ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 2 ΤΘ 91503 ΤΚ 181 10

ΤΗΛ 2104950760 ndash 2104967174 FAX 2104950710wwwosyeorggr e-mail osyeotenetgr

ΜΕΛΟΣ ΑΔΕΔΥ

Κορυδαλλός 25 Γενάρη 2013Αριθ Πρωτ 27

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΘεωρούμε ότι όσα είχαμε να πούμε σχετικά με την κατάσταση που

επικρατεί στον χώρο των φυλακών είτε αυτό έχει να κάνει με τηνπεριγραφή της είτε με τις προτάσεις μας για την αντιμετώπισή της τα εί-παμε Τα είπαμε παντού Γραπτά προφορικά χαμηλόφωνα ή βροντόφωναΚαιρό τώρα είμαστε σε ένα διαρκές SOS

Πιστεύαμε και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι ο διάλογος και η συ-νεργασία με την ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και όχι μόνοαποτελεί μονόδρομο για την αντιμετώπιση των συσσωρευμένων απόκαιρό είναι αλήθεια προβλημάτων του χώρου μας

Αντιδικήσαμε προς τούτο ακόμα και με τις πρωτοβάθμιες ενώσεις μαςπροκειμένου να αναστείλουν τις κατά καιρούς κινητοποιήσεις τους Συ-ναινέσαμε εξ ανάγκης ακόμη και με το ξεσπίτωμα συναδέλφων μας προ-κειμένου να ανοίξουν και άλλες πτέρυγες στην φυλακή Νιγρίτας Σερρώνκαι για την μεταφορά και λειτουργία της νέας φυλακής Αγιάς Χανίωνεξαντλώντας με τον τρόπο αυτό όλα μας τα περιθώρια και γνωρίζονταςότι επιβαρύνεται επικίνδυνα και ακόμα περισσότερο η ασφαλής λειτουργίατων φυλακών από τις οποίες μετακινήθηκαν οι συνάδελφοι μας

Ξέρουμε ότι ακόμα και μετά από αυτά σε ενδεχόμενες διαμαρτυρίεςή κινητοποιήσεις μας η κεντρική κυβερνητική επιλογή και όχι μόνο ότι γιαόλα φταίνε οι συνδικαλιστές θα χρειαστεί να την αντιμετωπίσουμε καιεμείς Έμμισθοι κονδυλοφόροι ψευτοαναλυτές φυλακολόγοι και τηλεοπτικοίπαραθυροΦΥΛΑΚΕΣ είναι έτοιμοι ως πραίτορες του καθεστώτος να ανα-λάβουν δράση Είμαστε όμως πλέον αναγκασμένοι αλλά και αποφασισμένοινα τους αντιμετωπίσουμε και αυτούς αν σε σύντομο χρόνο δεν επιχειρηθείτουλάχιστον να δωθεί κάποια λύση που θα εγγυάται τα στοιχειώδηδηλαδή τις ανθρώπινες συνθήκες κράτησης και την ασφαλή παρουσίαμας στον χώρο

Η παρέμβαση μας στην πρωτοβάθμια ένωση φυλακής Αγιάς Χανίωνγια να αναστείλουν τις πρόσφατα εξαγγελθείσες απεργιακές τους κινη-τοποιήσεις είναι η τελευταία πράξη συναίνεσης και ουδέν έτερον

Χαιρετίζουμε το σκεπτικό της υπrsquo αριθμ 6822012 απόφασης του Μο-νομελούς Πρωτοδικείου Ηγουμενίτσας (άθλιες συνθήκες κράτησης) μετο οποίο αθωώνει 17 κρατούμενους που απέδρασαν από τα κρατητήριατης Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσπρωτίας Ε λοιπόν οι συνθήκες κράτησηςσε κάποιες φυλακές αν δεν είναι ίδιες ίσως είναι και χειρότερες και εμείςσε καμία περίπτωση δεν είμαστε διατεθειμένοι να περιμένουμε τα ακόμηχειρότερα

Ξέρουμε ξέρουμε Είμαστε τεμπέληδες καλοπληρωμένοι που δεντους οφείλεται τίποτα άδικοι υπερβολικοί δόλιοι απάτριδες που δεν κα-τανοούμε την δύσκολη θέση που βρίσκεται η πατρίδα μας είμαστεεκδορείς ανθρωποφύλακες Συγχαρητήρια μας αποκαλύψατε Σκοτώστεμας τώρα για να ησυχάσετε

Για το Διοικητικό ΣυμβούλιοΟ Πρόεδρος Ο Γεν Γραμματέας

Σπύρος Καρακίτσος Βασίλης Μπισμπίκης

Διαβάστε2 Σε

ΟΣΥΕΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΕΔΡΑ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 2 ΤΘ 91503 ΤΚ 181 10



Κορυδαλλός 3 Γενάρη 2013Αριθ Πρωτ 1

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΗ κατάσταση που επικρατεί στις Φυλακές της χώρας αντικει-

μενικά κρίνεται άκρως απογοητευτική και επικίνδυνη Παρά τιςεξαγγελίες και τις προσπάθειες που έχουν γίνει επί του πρακτέουελάχιστα ζητήματα έχουν επιλυθεί και το νέο έτος προμηνύεταιγια τον χώρο μας εξαιρετικά αβέβαιο ακόμα και για την επιβίωσήμας

Οι ελπίδες των κρατουμένων και εμάς των ιδίων για μέτρα πουθα συνέβαλλαν στην αποσυμφόρηση των φυλακών στην ορθότερηλειτουργία τους στις παρεμβάσεις για τις άδειες κοκ δυστυχώς

(Συνέχεια στην 16η σελ)

OIONEI KRATOUMENOS 16_Layout 1 07022013 1107 ΠΜ

Προσκλητήρια ανακοίνωσηΤο σύνολο των τευχών της εφημερίδας laquoΟιονείΚρατούμενοςraquo από την αρχή της έκδοσής της μέχρι σήμερα διατίθεται

σε ηλεκτρονική μορφή στον διαδικτυακό τόπο της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (httpwwwosyeorggr)

καθώς και στον διαδικτυακό τόπο του Σωματείου Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού (httpwwwkorydalloscagr)

Οι εκδότες και τα μέλη της Συντακτικής Ομάδας του laquoΟιονείΚρατουμένουraquo αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις

έννοιες της επικοινωνίας και της συμμετοχής και επιθυμώντας την υγιή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση προσκαλούν

τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να καταθέσουν τις απόψεις την κριτική τα σχόλια ή και άρθρα τους προς

δημοσίευση αποστέλλοντάς τα στην Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ) με έναν από τους κάτωθι

τρόπους

α) Ταχυδρομικά στη διεύθυνση Σολωμού 2 Κορυδαλλός ΤΚ 18110 ΤΘ 91503

β) Μέσω τηλεομοιότυπου (fax) 210-4950710

γ) Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) osyeotenetgr

Η Συντακτική Ομάδα

Οιονείκρατούμενος2 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2012

Οιονεί ΚρατούμενοςΤρίμηνη έκδοση του Συλλόγου Υπαλλήλων

Ειδικού Καταστήματος

Κράτησης Νέων Αυλώνα

Συλλόγων Υπαλλήλων Συγκροτήματος

Κορυδαλλού με τη στήριξη

της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)

Έδρα Αυλώνα Αττικής ΤΚ 190 11

ΤΗΛFAX 22950-29924

syekknayahoogr wwwsyekknagr

osyeotenetgr wwwosyeorggr

ΕΚΔΟΤΕΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ

Λαμπρόπουλος Κωννος

Καρακίτσος Σπυρίδων (Πρόεδρος ΟΣΥΕ)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Αραβαντινός Αντώνης


Καρακίτσος Σπυρίδων Μπισμπίκης

Βασίλης Βαρβατάκος Νίκος

Οικονομάκης Μάριος Δούλος Βασίλης

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Βαρβατάκος Νίκος

ΕΠΙΛΟΓΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ

Δούλος Βασίλης

Τα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τις

απόψεις της εφημερίδας Κάθε άρθρο πρέ-

πει να είναι ενυπόγραφο εκτός αυτών που

προέρχονται από νυν κρατουμένους υπό

την προϋπόθεση ότι θα αναφέρουν από ποιο

κατάστημα κράτησης προέρχονται

Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση - Εκτύπωση

Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες

Καρπούζη Αριστέα amp Υιοί ΟΕ

Θεοδοσίου 23 Ίλιον

τηλ-fax 210-2619003 amp 210-2619696

e-mail karpouziotenetgr

Ο καπιταλιστικός κοινωνικός σχηματισμόςαποκτά όλο και πιο πολύ ολιγαρχικά χαρα-κτηριστικά Η συγκέντρωση του κεφαλαίουαναπτύσσεται σε χωρίς ιστορικό προηγούμενοεπίπεδα με τη γιγάντωση των πολυεθνικών-πολυκλαδικών μονοπωλίων Στις μεγάλες μη-τροπόλεις μεγαλύτερη ισχύ αποκτά το ανα-δυόμενο σύμπλεγμα των μεγάλων μονοπωλίωντεχνολογιών αιχμής χρηματοπιστωτικών επι-χειρήσεων και πολεμικών βιομηχανιών

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία αποκτάόλο και περισσότερο διακοσμητικά χαρακτη-ριστικά ενός νέου είδους laquoαντιπροσωπευτικούαπολυταρχισμούraquo Η τρομοκρατία η εγκλη-ματικότητα η μετανάστευση αξιοποιούνταιγια τη διαμόρφωση του κράτους του Νόμουκαι της Τάξης όπου ΜΑΤ και ΜΜΕ κατασταλ-τικός και ιδεολογικός μηχανισμός συγχω-νεύονται σε μια ενιαία βιομηχανία παραγωγήςφόβου και υπονομεύουν κάθε μορφή οργά-νωσης της μισθωτής εργασίας (συνδικάτακά) ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνεται έναςολοκληρωτικός καπιταλισμός με έντονα πα-ρασιτικά χαρακτηριστικά όπως η υπερδιόγκωσητου χρηματιστικού κεφαλαίου η νέα απογεί-ωση της πολεμικής βιομηχανίας και η υπερ-διόγκωση της μαύρης οικονομίας Η ΠαγκόσμιαΤράπεζα εκτιμά ότι η παραοικονομία αντι-στοιχεί στο 30 του ΑΕΠ της Ασίας στο40 της Ανατολικής Ευρώπης στο 43 τηςΑφρικής και της Λατινικής Αμερικής

Ιδιαίτερη σημασία σε αυτό το σύμπλεγμαέχει η βιομηχανία των ναρκωτικών ndash με πρώτηχώρα στην παραγωγή οπίου παγκόσμια τοlaquoαπελευθερωμένοraquo από το ΝΑΤΟ ΑφγανιστάνΠέρα από τον τεράστιο τζίρο της παίζει κα-ταλυτικό ρόλο στη φυσική και ηθική εξόντωσηιδιαίτερα νεανικού εργατικού πληθυσμού χρη-σιμοποιείται ως άλλοθι για φυλάκιση τον κα-

τασταλτικό έλεγχο των laquoεπικίνδυνων τάξεωνraquoκαι κρατά σε ομηρία μεγάλο κομμάτι των ερ-γαζομένων που αγωνιούν για τα παιδιά τουςκαι είναι έτοιμοι να δεχθούν κάθε είδους αυ-ταρχικά μέτρα ndash όπως αυτά που επιβλήθηκανκατά το διάστημα της τελευταίας τριετίαςαπό την Τρόικα ndash με την ελπίδα ότι έτσι θα ταπροστατεύσουν

Ακόμα και η ασθένεια εξελίσσεται σε κα-ταναλωτικό προiumlόν Τα αγχολυτικά μεγεθύνουντον κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων και τιςτάσεις αυτοκτονίας στους εφήβους οι διά-φορες ορμόνες καταστρέφουν οργανισμούςκαι άλλα πολλά Μικροπροβλήματα αναγο-ρεύονται σε σοβαρές παθήσεις αυτό πουμέχρι χθες θεωρούνταν φυσικό φαινόμενοστον κύκλο της ζωής ανακηρύσσεται ασθένειαπου πρέπει να καταπολεμηθεί με το κατάλληλοφάρμακο

Μέσα λοιπόν σε αυτό το φαινόμενο τηςπαγκοσμιοποίησης και της απομυθοποίησηςτου ευρωπαiumlκού ονείρου βρέθηκε η χώρα μαςμε μια βαθιά πολιτική κρίση και κοινωνικήαναταραχή και το μόνο που μπορούμε νακάνουμε είναι να ελαχιστοποιήσουμε τις πι-θανότητες αυθαίρετων γενικεύσεων μέσα στηγενική αντιδραστικότητα του νεοφιλελευθε-ρισμού και στη δημοκρατική ανατροπή τωναπολυταρχικών τάσεων του συστήματος

Αυτό δεν σημαίνει απλή laquoμάχη για τη δια-τήρηση των κεκτημένωνraquo ή ουτοπιστική επι-δίωξη για επιστροφή στο laquoκράτος πρόνοιαςraquoτων πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών Ση-μαίνει μια ολόκληρη περίοδο αγώνων για επι-βολή κοινωνικά αναγκαίων μεταρρυθμίσεωνοι οποίες θα προστατεύουν την εργασία τηδημοκρατία την ειρήνη τον πολιτισμό αλλάκυρίως το βιοτικό επίπεδο και το μέλλον τωνεπερχόμενων γενεών

Παγκοσμιοποίηση και ΑντίστασηΤου Δημήτρη Κουτσοδημητρόπουλου

OIONEI KRATOUMENOS 16_Layout 1 07022013 1107 ΠΜ Page 2

Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2012

Οιονείκρατούμενος 3

1η ερώτησηΠοιες είναι οι δυσκολίες του επαγ-

γέλματος των σωφρονιστικών υπαλ-λήλων

ΑπάντησηΤο επάγγελμα του σωφρονιστικού

υπαλλήλου έχει αναγνωριστεί διε-θνώς ως ένα από τα δυσκολότεραεπαγγέλματα που ασκούνται στονδημόσιο τομέα Γενικά στα επαγ-γέλματα που περιστρέφονται γύρωαπό τη διοίκηση ανθρώπων ελλοχεύειπάντα ο κίνδυνος της υπέρβασης ήτης κατάχρησης εξουσίας Επιπλέονθεωρείται δεδομένο ότι ο σωφρονι-στικός υπάλληλος δεν μπορεί να βα-σίζεται μόνο στα τεχνικά μέσα καιμεθόδους για την άσκηση της επιτή-ρησης των κρατουμένων Δυστυχώςστην Ελλάδα αυτό το επάγγελμαδεν τυγχάνει της ίδιας αναγνώρισηςόπως σε άλλες δυτικές χώρες απότην Πολιτεία και τους πολίτες μεαποτέλεσμα να παρουσιάζεται καινα διαδίδεται διαχρονικά μια ψευδήςεικόνα για το τι είναι φυλακές καισωφρονιστικοί υπάλληλοι Σίγουραπάντως δεν είναι και δεν πρέπει ναείναι μια laquoπολεμική μηχανήraquo έτοιμηγια laquoκατάληψη εδαφώνraquo Εδώ γιαπαραδειγμα να τονίσω ότι στα πε-ρισσότερα κράτη του κόσμου το προ-σωπικό των φυλακών δεν φέρει οπλι-σμό και δεν έχει αρμοδιότητες κα-ταστολής Ο ρόλος του προσωπικούτων φυλακών ndash και πρέπει να τογνωρίζουν οι πολίτες αυτό - είναι ηδίκαιη και ευπρεπής μεταχείριση τωνκρατουμένων η εύρυθμη λειτουργίακαι η διατήρηση της ευταξίας τωνκαταστημάτων κράτησης και φυσικάη αποτροπή αποδράσεων

2η ερώτησηΠοια είναι τα προβλήματα του

κλάδου σαςΑπάντησηΗ μνημονιακή καταιγίδα δυστυχώς

οξύνει τα προϋπάρχοντα προβλήματατου κλάδου Εκτός από το ζήτηματων οικονομικών απολαβών των ερ-γαζομένων των οποίων οι μισθοίέχουν υποστεί τεράστιες οριζόντιεςπερικοπές υπάρχει το μεγάλο πρό-βλημα της έλλειψης προσωπικού -γενικότερα υποστελέχωσης - όπουσε αυτό το ζήτημα παρατηρείται ηεξής αντίφαση παρrsquo όλο που η πολι-τική ηγεσία και οι διακομματικές τηςεπιτροπές το αναγνωρίζουν ως πρό-βλημα ο κλάδος δεν εξαιρέθηκε τουμνημονιακού κανόνα 1 προς 10 τωνπροσλήψεων με αποτέλεσμα σχεδόντο σύνολο των καταστημάτων κρά-τησης να υπολειτουργεί και νεόδμητακαταστήματα να κινδυνεύουν να γί-νουν βακούφιαhellipΤο πρόβλημα θα κο-ρυφωθεί προς το τέλος του 2012όπου θα υπάρξει μαζική φυγή τωνυπαλλήλων λόγω συνταξιοδοτήσεων

3η ερώτησηΠοιες είναι οι σχέσεις των σω-

φρονιστικών υπαλλήλων με τους κρα-τουμένους

ΑπάντησηΣίγουρα η σχέση προσωπικού -

κρατουμένων έχει αλλάξει Οι ελλη-νικές φυλακές είναι πλέον και με τηβούλα πολυφυλετικές - πάνω από το50 τοις εκατό των εγκλείστων είναιαλλοδαποί οι οποίοι στην πλειονότητάτους προέρχονται από χώρες πουέχουν εμπλακεί σε πολεμικές συρ-ράξεις ή βρίσκονται σε εμφύλια δια-μάχη (Αφγανοί ndash Ιρακινοί - Βορειοα-φρικανοί Καυκάσιοι κά) Δυστυχώςη αδυναμία επικοινωνίας με αρκετούςαπό αυτούς τους κρατουμένους κα-θώς και η απουσία προσδοκίας ενόςκαλύτερου αύριο από πλευράς τουςκάνει τη σχέση αυτή καθαρά συγ-κρουσιακή σε αντίθεση με τους Έλ-ληνες και με τους βαλκάνιους κρα-τουμένους Τα κρούσματα βίας κατάπροσωπικού έχουν αυξηθεί δραματι-κά ενώ οι εντάσεις μεταξύ των κρα-τουμένων είναι καθημερινό φαινό-μενο Βεβαίως οι κάκιστες συνθήκεςκράτησης και ο υπερπληθυσμός συν-τηρούν την ένταση αυτή

4η ερώτησηΠοια είναι η κατάσταση του σω-

φρονιστικού συστήματος στη χώραμας σήμερα

ΑπάντησηΤο σωφρονιστικό σύστημα της

χώρας είναι υπό κατάρρευση Οιλανθασμένες διαχρονικά πολιτικέςεπιλογές η κοινωνική αδιαφορία ηνομοθετική και δικαστική ακαμψίαέκαναν τις φυλακές - τον βασικότεροπυλώνα του σωφρονιστικού συστη-ματος - αποθήκες ανθρώπωνhellip

5η ερώτησηΠώς θεωρείτε ότι μπορεί να βελ-

τιωθείΑπάντησηΧρειάζονται άμεσα πολιτικές και

νομοθετικές πρωτοβουλίες αναδιάρ-θρωση κάποιων υπηρεσιών και ελά-χιστοι πόροι Οι εργαζόμενοι απότην πλευρά μας έχουμε καταθέσειπροτάσεις όσον αφορά τη λειτουργίακαι τη διαχείριση των καταστημάτωνκράτησης με δεδομένες τις κρατού-σες μνημονιακές συνθήκες προτάσειςοι οποίες αν συνδυαστούν με νομο-θετικές πρωτοβουλίες για μικρής κλί-μακας αποσυμφόρηση και με νομο-θετικές μεταρρυθμίσεις πιστεύουμεότι μπορούν να συνδράμουν στη βελ-τίωση της κατάστασης

6η ερώτησηΣυμφωνείτε με την άποψη ότι

πρέπει να ανεγερθούν νέες φυλακές

ΑπάντησηΔεν μπορώ να καταλάβω γιατί εί-

ναι ταμπού για την Πολιτεία και τουςπολίτες η ανέγερση νέων φυλακώνΖήτημα εξεύρεσης πόρων υπάρχεισίγουρα αλλά τίποτα άλλο Δηλαδήαυτοί που η Πολιτεία έκρινε ότι πρέπεινα στερηθούν την ελευθερία τουςπρέπει και να στοιβάζονται σε φυλα-κές του 1900 απλώς και μόνο γιαμην χαρακτηριστεί η κοινωνία και ηχώρα μας προοδευτικά στάσιμη Ηανέγερση νέων καταστημάτων κρά-τησης επιβάλλεται λόγω της φυσικήςφθοράς των υποδομών αλλά και γιαλόγους ασφαλείας Η εγκληματικό-τητα εκτός και εντός καταστημάτωναλλάζει διαρκώς Η Πολιτεία αλλά-ζοντας τις υποδομές και αξιοποιώνταςτην τεχνολογία σε συνδυασμό μετην εργασιακή εμπειρία και πάνταμε το βλέμμα στραμμένο στην προ-στασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτωνμπορεί και πρέπει να δημιουργήσεισύγχρονες ανθρώπινες και ασφαλείςφυλακές ασφαλείς τόσο για τουςεγκλείστους όσο και για τους πολίτεςΑυτό που πρέπει να κατανοήσουνόλοι όσοι εμπλέκονται με το σωφρο-νιστικό σύστημα είναι ότι πρέπει ναανεγερθούν νέες φυλακές για ναμπορούν να τηρηθούν οι διεθνείςσυμβάσεις και συμφωνίες (Συμβούλιοτης Ευρώπης Ευρωπαiumlκή Επιτροπήγια τα Δικαιώματα του ΑνθρώπουΕυρωπαiumlκό Δικαστήριο ΑνθρωπίνωνΔικαιωμάτων ΟΗΕ κά)

7η ερώτησηΠώς κρίνετε τον θεσμό των αδει-

ών των κρατουμένωνΑπάντησηΣτο σημείο αυτό να τονίσω ότι η

φυλάκιση δεν στοχεύει στην πολιτικήκαι κοινωνική εξόντωση του κρατου-μένου Ο θεσμός των αδειών αποτελείπλέον τη ναυαρχίδα της μέριμναςγια την κοινωνική επανένταξη τωνκρατουμένων Έχει αποδειχθεί στηνπράξη η αποτελεσματικότητα του θε-σμού οι αριθμοί μιλούν από μόνοιτους μόνο το 3 τοις εκατό παραβιάζειτους όρους της άδειας Παράλληλαο θεσμός αυτός συμβάλλει και στηνομαλή διαβίωση του κρατουμένουεντός του καταστήματος Επίσης γιατον κρατούμενο ο θεσμός της άδειαςείναι κρισιμότερης σημασίας από τιςσυνθήκες διαβίωσής του Είναι γε-γονός όμως ότι η ερμηνεία των κρι-τηρίων χορήγησης αδείας αλλά καικάποιες παραλείψεις και κενά πουπροέκυψαν κατά τη διάρκεια της πο-λυετούς εφαρμογής του καθιστούναναγκαίες ορισμένες αλλαγές καιβελτιώσεις

8η ερώτησηΟι εξεγέρσεις των κρατουμένων

είναι συχνότερες σήμεραΑπάντησηΘα έλεγα ότι αυτό που έχει αλ-

λάξει είναι τα χαρακτηριστικά τωνεξεγέρσεων και όχι η συχνότητάτους Από τις εξεγέρσεις περασμένωνδεκαετιών όπου παρατηρούνταν ελά-χιστα κρούσματα τυφλής βίας πε-ράσαμε σε εξεγέρσεις που έχουνlaquoάρωμαraquo θρησκευτικού φονταμεντα-λισμού εθνοτικών διαφορών και υπο-κουλτούρας Μεγάλη πλέον κατη-γορία κρατουμένων θεωρεί την αν-θρώπινη ζωή ως ένα ευτελές μέγεθοςχωρίς αξία

9η ερώτησηΠώς κρίνετε την εν γένει κατά-

σταση της Δικαστικής Φυλακής Κο-ρυδαλλού (εγκαταστάσεις πληθυ-σμός στελέχωση προσωπικού διοί-κηση συνεργασία με Υπουργείο)

ΑπάντησηΔυστυχώς η κατάσταση είναι τρα-

γική Οι εντός αστικού ιστού εγκα-ταστάσεις και η σχετική παλαιότητατου κτηρίου δεν είναι από τα μεγα-λύτερα προβλήματα του Καταστή-ματος Κράτησης Κορυδαλλού - είναιχαρακτηριστικό ότι υπάρχουν φυλα-κές που χτίστηκαν τον 19ο αιώνα Οιανάγκες όμως λόγω του υπερπλη-θυσμού έχουν διαφοροποιηθεί καιοι περισσότερες παρεμβάσεις για τηβελτίωση της κατάστασης αποτελούνπλέον μεγάλο μέρος των ίδιων τωνπροβλημάτων μη επανδρωμένα ση-μεία επιτήρησης διαρκώς αυξανό-μενος όγκος μετακινήσεων κρατου-μένων αδυναμία συντήρησης τωνεγκαταστάσεων παλαιότητα τεχνικούεξοπλισμού κλπ Το χειρότερο όμωςόλων είναι ο συχνά παρατηρούμενοςπολιτικός στρουθοκαμηλισμός πουεμποδίζει την επικοινωνία του Υπουρ-γείου με στελέχη των φυλακών ταοποία είναι σε θέση και να αναδείξουντα προβλήματα και να προτείνουνλύσεις

Σημείωμα της Συντακτικής Ομά-δας Η ανωτέρω αναδημοσιευόμενη συ-νέντευξη δόθηκε από τον Μάριο ΔΟικονομάκη στον δικηγόρο-εγκλη-ματολόγο υπ Δρ Νομικής Αθηνώνκαι υπεύθυνο έκδοσης του ηλεκτρο-νικού επιστημονικού περιοδικού TheArt Of Crime (httpwwwtheartofcrimegr) Διονύση Χιόνη Δημοσιεύθηκεστο Τεύχος 23 ndash Οκτώβριος 2012του εν λόγω περιοδικού στη στήλημε τίτλο laquoΕκ των έσωraquo Η πλήρηςηλεκτρονική διεύθυνση στην οποίαβρίσκεται η ανωτέρω συνέντευξη εί-ναι httpwwwtheartofcrimegrindexphppgtp= 1ampaid=1351592297

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΤου προέδρου του Σωματείου Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού

και μέλους της Συντακτικής Ομάδας του laquoΟιονείΚρατουμένουraquo

Μάριου Δ Οικονομάκηστο ηλεκτρονικό επιστημονικό περιοδικό του Εργαστηρίου Ποινικών amp Εγκληματολογικών Ερευνών

του τμήματος Νομικής του Εθνικού amp Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

The Art Of Crime



Για δεύτερη φορά φιλοξενήθηκε πέρυσιτο 2012 στην έκθεση έργων τέχνης τουκαταστήματός μας που έγινε στην Πλα-

τεία Ελευθερίας της πόλης του Ηρακλείου τονμήνα Αύγουστο το βιβλίο το οποίο εκδόθηκεμε τίτλο laquoΚιrsquo όμωςhellip ονειρευόμαστεraquo και περι-λαμβάνει ποιήματα και μαντινάδες των κρα-τουμένων Η έκδοση αυτή υλοποιήθηκε με τηβοήθεια του Συλλόγου Συμπαραστάσεως Κρα-τουμένων laquoΟ Ονήσιμοςraquo και τα έσοδα απότην πώληση των βιβλίων δόθηκαν στο φιλόπτωχοταμείο της φυλακής

Πρωταρχικός σκοπός της έκδοσης αυτήςήταν να αποτυπωθούν στο χαρτί τα συναισθή-ματα και οι σκέψεις που συντροφεύουν τουςκρατουμένους κατά τη διάρκεια του εγκλεισμούτους ενώ παράλληλα να ενισχυθεί το φιλό-πτωχο ταμείο της φυλακής το οποίο βοηθάειστην κάλυψη των αναγκών των άπορων κρα-τουμένων Η προσπάθεια για την έκδοση τουβιβλίου είχε την αμέριστη συμπαράσταση τηςΔιεύθυνσης του καταστήματός μας και με τηβοήθεια του συλλόγου laquoΟ Ονήσιμοςraquo ο οποίοςκάλυψε τα έξοδα της έκδοσης αυτού τουβιβλίου μπόρεσε να γίνει πραγματικότητα

Στο βιβλίο αυτό έγραψαν ποιήματα και μαν-τινάδες έξι κρατούμενοι από το κατάστημάμας Μέσα σε αυτό διαφαίνεται η ανάγκη επι-κοινωνίας τους μέσω των στίχων και αντικατο-πτρίζεται η ζωή τους μέσα στη φυλακή

Άλλωστε laquoη ποίηση δεν είναι ένα ελευθέ-ρωμα της συγκίνησης αλλά απόδραση από τησυγκίνηση Δεν είναι έκφραση της προσωπικό-τητας αλλά απόδραση από την προσωπικότηταraquo(Έλιοτ Θ) Μέσα από αυτήν οι κρατούμενοιγράφουν ορμώμενοι από κάποια προσωπική ερ-μηνεία των διαδραματιζομένων γύρω τουςΕίναι μια κίνηση επικοινωνιακή μια προσπάθειανα δώσουν στην κοινωνία με τη συγκινησιακήχρήση του λόγου αυτό που βιώνουν

Ίσως τον πόνοΟ πόνος περικλείει ελευθερίαόνειρα που καίγονται σαν κεριάαφήνοντας σημάδια στα χέρια

(ΓΠ)

Τη μοναξιάΤώρα που με έβαλανστην μέση της μοναξιάςτο μόνο που μένει είναινα θυμάμαι

(ΤΚ)

Τα χαμένα τους όνειραΘεέ μου δες με πως λιώνει το κορμί μουόταν μου φεύγουν τα όνειρα που έκανα στην ζωή μου

(ΜΠ)

Αλλά ίσως και την ελπίδαΔεν φοβάμαι το αύριογιατί ξέρω πως θα προσπαθήσωκαι ελπίζω πάντα για το καλύτερο

σrsquo ότι η ζωή μου φέρει μπροστά μου (Αλέκτορας)

Οι μαντινάδες οι οποίες περιλαμβάνονταιστο βιβλίο (είναι ένα είδος δημοτικού δεκα-πεντασύλλαβου και συνήθως ομοιοκατάληκτουδίστιχου) αποτελούν ένα μέσο αυθόρμητηςλαϊκής έκφρασης είναι ιδέα είναι τρόπος ζωήςΜε τη μαντινάδα εκφράζει ο Κρητικός

την αγάπη τον έρωτα

Μες το κελί τσι φυλακής μόνο αυτό φαντάσουκάνω σιωπή μπας και κρουστούν οι χτύποι της καρδιάς σου

(ΝΝ)

Τον πόνο τον χωρισμό τη μοναξιά

Φεγγάρι αν τύχει και την δειςκλαμένη την κερά μουπέτσι πως μες τη φυλακήεινrsquo η παρηγοριά μου

(ΓΤ)

Και κάθε συναίσθημα που πηγάζει από μιαευαίσθητη ψυχή

Το βιβλίο αυτό έρχεται και αποδεικνύει γιαμία ακόμα φορά τη σχέση που έχει η φυλακήμε την τέχνη αφού και παλαιότερα έχει εμ-πνεύσει πολλά λογοτεχνικά και εικαστικά έργαΔεν θα μπορούσα να παραλείψω να αναφέρωτον κρητικό Στέφανο Σαχλίκη ο οποίος εξαιτίαςτης φυλάκισής του έγραψε το πρώτο ποίημα

της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο οποίο χρη-σιμοποιείται ομοιοκαταληξία και αυτό έγινετον 14ο αιώνα Αυτό που μπορούμε να κάνουμεεμείς είναι απλώς να δίνουμε την ευκαιρία καιτη δυνατότητα στους κρατουμένους μέσω τηςτέχνης να γίνουν κοινωνοί συναισθημάτων καινα εκφράσουν τις σκέψεις τους

Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες - πόρτες κλειστές σ ερημωμένα σπίτια και πόρτες ανοιχτές σε ήμερες συγυρισμένες

ψυχές (Γιάννης Ρίτσος)

Όποιος ενδιαφέρεται να αγοράσει το βιβλίομε τίτλο laquoΚιrsquo όμως hellipονειρευόμαστεraquo μπορείνα επικοινωνήσει με το γραφείο της κοινωνικήςυπηρεσίας του καταστήματός μας στο τηλέφωνο2810-242308 για να του δοθούν πληροφορίεςγια το πώς μπορεί να το προμηθευτεί Σαςγνωρίζουμε ότι τα χρήματα από τις πωλήσειςτου βιβλίου θα διατεθούν για την ενίσχυση τουφιλόπτωχου ταμείου της φυλακής

Οιονείκρατούμενος4

laquoΚι όμως ονειρευόμαστεraquoΓράφει η Σηφάκη Άσπα Κοινωνική Λειτουργός ΚΚ Αλικαρνασσού


Οιονείκρατούμενος 5Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2012

laquoΡίμα θρηνητική

εις τον πικρόν και ακόρεστον Άδηνraquo

Ποίημα κυρ-Ιωάννου Πικατόρου

εκ πόλεως Ρηθύμνης

Κριτική έκδοση

Wim F Bakker - Arnold Fvan Gemert

σε συνεργασία με τον Walter G Brokkaar

Ηράκλειο 2008

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Το ποίημα του Ιωάννη Πικατόρου με τίτλοΡίμα θρηνητική εις τον πικρόν και ακόρεστονΆδην παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε κριτικήμορφή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΚρήτηςΤο κυρίως έργο της κριτικής αυτής έκδοσηςανέλαβαν οι Wim F Bakker και Arnold F vanGemert σε συνεργασία με τον Walter G BrokkaarΤο βιβλίο παρουσιάζει ένα πλήρες κριτικά απο-κατεστημένο κείμενο των 563 στίχων που αριθμείη Ρίμα θρηνητική όπου το αρχικό κείμενο πουέγραψε ο Πικατόρος τυπώνεται με κανονικάγράμματα ενώ οι προσθήκες και οι παρεμβολέςκάποιου ανώνυμου διασκευαστή με μικρότεραΤο έργο ως προς τις επιρροές του συνδιαλέγεταιμε τον Απόκοπο του Μπεργαδή και την ανώνυμηΠαλαιά και Νέα Διαθήκη Το περιεχόμενο τουποιήματος αφορά την κατάβαση του αφηγητήστον Άδη και την εκεί συνάντησή του με τονΧάροντα ο οποίος τον ξεναγεί και του απαντάειστις ερωτήσεις του σε σχέση με τον Θεό καιτην αθανασία των ανθρώπων

Ο συγγραφέας και η εποχή τουΟ Ιωάννης Πικατόρος ήταν Έλληνας ποιητής

από το Ρέθυμνο της Κρήτης ο οποίος έζησεκατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (1211-1669) και γεννήθηκε γύρω στο 1465-1470 Απότις ελάχιστες πληροφορίες που διαθέτουμε γιατα βιογραφικά του στοιχεία συνάγεται ότι η οι-κογένειά του ανήκε στους κρητικούς ευγενείςενώ ο ίδιος απέκτησε μιαν εξαιρετική μόρφωση

λόγω των επαφών του με ντόπιους ευγενείςστο Ρέθυμνο και με τους αντιπροσώπους τηςηγεσίας της καθολικής εκκλησίας στην Κρήτηκαι στη Μήλο

Στην Κρήτη την εποχή της Βενετοκρατίαςπαρατηρείται μια άνθηση της ποίησης που θαεπηρεάσει τη μετέπειτα πορεία της νεοελληνικήςλογοτεχνίας Την εποχή αυτή οι στίχοι γράφονταισε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και για πρώτηφορά μέσα από την ποίηση του Στέφανου Σα-χλίκη (1330-1391) εμφανίζεται η ομοιοκαταληξίαστην Ελλάδα

Εξίσου μεγάλα ονόματα της κρητικής λογο-τεχνίας την περίοδο αυτή υπήρξαν ο ΛεονάρδοςΝτελλαπόρτας ο Μαρίνος Φαλιέρος ο Μπερ-γαδής ο Μανόλης Σκλάβος και ο Γεώργιος Χού-μνος τα έργα των οποίων ακολούθησαν σε με-γάλο βαθμό τη βυζαντινή παράδοση και τη δυτικήλογοτεχνία του Μεσαίωνα καθώς και οι μετα-γενέστεροί τους Γεώργιος Χορτάτσης ΙωάννηςΑνδρέας Τρωίλος και Βιντσέντζος Κορνάρος οιοποίοι επηρεάστηκαν απο την ιταλική Αναγέν-νηση

Η υπόθεση του έργουΟ αφηγητής ονειρεύεται πως περνάει από

ένα στενό λαγκάδι και βλέπει μέσα σε ένακοπάδι από θηρία έναν δράκοντα ο οποίος μόλιςτον αντιλαμβάνεται αρχίζει να τον κυνηγάειΣτην προσπάθειά του να ξεφύγει από τον δρά-κοντα ο αφηγητής ανακαλύπτει έναν μεγάλοποταμό γεμάτο θηρία και νεκροκεφαλές και τονπερνάει κολυμπώντας Όταν φτάνει στην απέ-ναντι όχθη μια φωνή τον πληροφορεί ότιέφτασε στο σπίτι του δράκοντα και στον τόποόπου μπαινοβγαίνει ο Χάρος στην αυλή του Οδράκος όμως συνεχίζει να τον καταδιώκει καιπροκειμένου να απαλλαγεί από αυτόν κρύβεταισε μια σπηλιά˙ όμως ο δράκος σύντομα φτάνειστην είσοδο της σπηλιάς και τότε ένα μαυρο-φορεμένο πρόσωπο που βρισκόταν μέσα σrsquoαυτήντον σπρώχνει μέσα στο στόμα του δράκου

Μέσα από το στόμα του δράκου ο αφηγητήςφτάνει στον Άδη Εκεί βλέπει τον Χάρο καβάλαστο άλογό του να πηγαινοέρχεται και να έχειτα χέρια του ματωμένα Επειδή φοβάται μηντον εντοπίσει ο Χάρος ορμάει προς την πόρτατου Άδη όμως αυτή είναι καλά αμπαρωμένη καιφυλάγεται από ένα αλυσοδεμένο τρικέφαλοφίδιΤο φίδι αντιλαμβάνεται τον αφηγητή και κι-νείται εναντίον του για να τον κατασπαράξειΕκείνη τη στιγμή ο Χάρος ακούει τον θόρυβοκαι τρέχει προς το μέρος όπου βρίσκεται ο αφη-γητής για να εξακριβώσει αν κάποιος προσπαθείνα βγει από τον Άδη ή να μπει μέσα σε αυτόνΑκολουθεί ένας φιλικός διάλογος όπου ο αφη-γητής ζητάει από τον Χάρο να του δείξει το βα-σίλειό του και να μάθει αν οι νεκροί θυμούνταιπώς τους φέρεται ο Χάρος και πού βρίσκονται

Εν συνεχεία ακολουθεί η ξενάγηση του αφη-γητή από τον Χάρο στο βασίλειο του Άδη όπουμεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιγραφήτης Υποχθόνιας Φυλακής την οποία θα αναλύ-σουμε παρακάτω Το κυρίως ποίημα του Πικατό-ρου τελειώνει στον στίχο 386 όπου ο αφηγητήςκαι ο Χάρος έχουν μια έντονη λογομαχία για τηστάση του Χάρου απέναντι στους θνητούς καιτη σχέση του με τον Θεό Απόrsquo κεί και πέραακολουθεί η προσθήκη του υπόλοιπου μέρουςτου ποιήματος από κάποιον διασκευαστή ηοποία παρουσιάζει τον μονόλογο του Χάρου ως

απάντηση για το πώς οι άνθρωποι έχασαν τηναθανασία (στ 386-563)

Ο Άδης του ΠικατόρουΗ κατάβαση στον Άδη υπήρξε πάντοτε ένα

από τα αγαπημένα θέματα της λογοτεχνίας δια-χρονικά Στο παρέλθόν ανάλογες καταβάσειςέχουν πραγματοποιηθεί στους μύθους της Περ-σεφόνης του Διονύσου του Ορφέα του Ηρακλήστην ομηρική πρώτη Νέκυια (ραψωδία λ) καιστην δεύτερη Νέκυια (ραψωδία ω) της Οδύσσειαςστους Βατράχους του Αριστοφάνη στον Φαίδωνατου Πλάτωνα στους Νεκρικούς Διαλόγους τουΛουκιανού και κατά τον Μεσαίωνα και την πε-ρίοδο της Αναγέννησης στη Θεία Κωμωδία τουΔάντη στον Απόκοπο του Μπεργαδή και στηΡίμα Θρηνητική του Πικατόρου

Η Ρίμα Θρηνητική του Πικατόρου και ο Από-κοπος του Μπεργαδή σύμφωνα με την κριτικήέκδοση του βιβλίου είναι από τα πρώτα και βα-σικότερα κείμενα για τη γνώση της ελληνικήςλαϊκής παράδοσης σχετικά με τον Κάτω Κόσμοκαι τον Χάρο Ο Άδης του Πικατόρου είναι έναςενιαίος χώρος όπου ο Χάρος μαζεύει όλουςτους νεκρούς Δεν γίνεται καμία διάκριση ανά-μεσα σε καλούς και κακούς Εκεί οι νεκροί περι-μένουν την ανάστασή τους οπότε και θα κριθούνΟι αμαρτωλοί θα καταδικαστούν στην αιώνια τι-μωρία της Κόλασης και οι ενάρετοι στην αιώνιααπόλαυση του Παραδείσου

Η Φυλακή του Κάτω Κόσμου Όπως αναφέραμε και πιο πάνω μέσα από

το στόμα του δράκου ο αφηγητής βρίσκεταιστον Άδη Εκεί θα γίνει αντιληπτός από τονΧάρο ο οποίος προσφέρεται να τον ξεναγήσειστον Άδη και να του δείξει πού είναι οι νεκροίΟ αφηγητής λοιπόν ανεβαίνει πάνω στο άλογοτου Χάρου και αρχίζει η ξενάγησή του Ο Χάροςτον οδηγεί μέσα από παρατεταμένο πυκνό σκο-τάδι στις όχθες ενός βαθιού και πλατιού ποταμούγεμάτου θηρία από τον οποίο περνάνε απέναντιμέσω μιας ψηλής και στενής γέφυρας Μόλιςφτάνουν στην άλλη άκρη του ποταμού ο Χάροςενημερώνει τον αφηγητή ότι τη γέφυρα αυτήτην περνάνε όλοι οι νεκροί με οδηγό τον ίδιο

Όταν σε κάποια στιγμή της διαδρομής στα-ματάνε ο αφηγητής ακούει ένα μεγάλο κλάμακαι θρηνητικές κραυγές Όταν ο αφηγητής ρωτάειτον Χάρο από πού βγαίνει αυτός ο οδυρμόςτότε αυτός του απαντάει ότι ο θρηνισμός αυτόςπροέρχεται από το πλήθος των νεκρών που βρί-σκεται στη φυλακή του Άδη την πόρτα τηςοποίας σκεπάζει μια μαύρη πέτρα

laquoΑυτός ο θρηνισμός εβγαίνει εκ το φουσάτο τrsquoαρίφνητο κι εξάκουστο απόναι εδώ από

κάτω

Βιβλοιονεί παρουσιάσειςΑπό τον Βασίλη Δούλο





κι επά κοντά έχω την φλακή πόνrsquo των νεκρώντο πλήθος

όπου σκεπάζει η πόρτα της με μαυρισμένολίθοςraquo

Εν συνεχεία ο Χάρος δένει το άλογό τουσrsquoένα δέντρο όπου δίπλα του υπάρχει ένα τε-ράστιο δηλητηριώδες φίδι που λειτουργεί ωςκρίκος στη μεγάλη πλάκα που σκεπάζει τη φυ-λακή Τότε σηκώνει την πλάκα γυρίζει προςτον αφηγητή και του λέει

laquoΣίμωσε κοντά να δης την άγρια κοίτητην φυλακή την σκοτεινή και των νεκρών το

σπίτιraquo

Αφού λοιπόν ο Χάρος σηκώνει την πλάκακρατάει τον αφηγητή από το χέρι και κατεβαίνουνμια σκάλα με στενά σκαλοπάτια Όταν φτάνουνστον πάτο ο Χάρος βγάζει τα κλειδιά του καιανοίγει την πόρτα της φυλακής

laquoΚι απείν εκατεβήκαμεν από την σκάλα κάτωκι εστήσαμε τα πόδια μας στης φυλακής τον

πάτο από την χέρα μrsquoάφηκε και την ζωσιάν του

πιάνει κι από το πλάι του έβγαλε κλειδιά ωσάν

μου εφάνηraquo

Μέσα στη φυλακή ο αφηγητής βλέπει ταεξής

laquoΚι εκrsquoείδα αφέντες άρχοντες στρατιώτεςκαι ρηγάδες

Και βασιλήδες φοβερούς κι όμορφους αμι-ράδες

Και παλικάρια και παιδιά κοράσια αναπλεμένα Κι είχαν εις τους σφονδύλους τους σκουλήκια

φωλεμέναraquo

Αντικρίζοντας αυτή τη μακάβρια εικόνα οαφηγητής αρχίζει να παραπονιέται στον Χάρο

γιατί οι δίκαιοι να βρίσκονται στον ίδιο χώρο

με τους αδίκους και τότε ο Χάρος του απαντάειότι ο κόσμος όλος είναι ένας μύλος που τον γυ-ρίζει ο Θεός σαν ναrsquoταν μυλωνάς και μόνοεκείνος αποφασίζει πότε ο κάθε άνθρωπος θακατέβει εις τον Άδη και ποια θα είναι η πορείατου κατά την ημέρα της κρίσεως

laquoΞεύρε φίλε μου κι ο κόσμος μύλος έναικαι νοικοκύρης τον κρατεί κι αργός ποτέ δεν

είναι∙∕κι άνωθεν είναι ο μυλωνάς ο Θεός αυτός

γροικάται∙κι άμα τrsquoορίσει πάραυτα ο μύλος lsquoς μιόν κι-

νάται κι άλλους αλέθει και μασεί καί βάνει τους

στόν Άδη κι άλλους σηκώνει εκ τον βυθόν στου κόσμου

το λαγκάδιraquo

Στο σημείο αυτό τελειώνει η περιγραφή τηςυποχθόνιας φυλακής στην οποία όλοι οι νεκροίκαταλήγουν μετά την πορεία τους στις αχανείςεκτάσεις του Κάτω Κόσμου και στην οποία πα-ραμένουν έως την ανάσταση των νεκρών και τηΔευτέρα Παρουσία

Ο Άδης της Ρίμας θρηνητικής ταυτίζεται θαμπορούσαμε να πούμε ολόκληρος με μια φυλακήαπrsquoτην οποία δεν υπάρχει γυρισμός και είναιακατόρθωτο να φύγεις και να γυρίσεις πίσωστον κόσμο των ζωντανών Στην υποχθόνια φυ-λακή του Άδη οι νεκροί δεν αναγνωρίζονται με-ταξύ τους και δεν θυμούνται το παραμικρό

laquoΚαι ξεύρε όσοι έρθουν εδεπά του κόσμουδεν θυμούνται

εις έναν τόπο κείτονται κι αγνώριστοι κοι-μούνταιraquo

Οι Φυλακές του Πάνω ΚόσμουΕν έτει 2013 οι φυλακές της χώρας μας

έχουν καταντήσει χώροι ταυτόσημοι με τηνυποχθόνια φυλακή του Άδη Με μία μόνο δια-φορά Οι κρατούμενοι και οι σωφρονιστικοίυπάλληλοι νιώθουν κλεισμένοι σrsquoέναν χώρο απότον οποίο δεν περιμένουν τίποτα και έχουν

χάσει την ελπίδα τους Οι μεν κρατούμενοι τηνελπίδα για μια ανθρώπινη παραμονή σrsquo ένανχώρο χωρίς συνωστισμούς χωρίς εκμετάλλευσηκαι συγκρούσεις μεταξύ τους όπου θα μπορούννα εκτίσουν παραγωγικά την ποινή τους και θατους δίνονται πολλές ευκαιρίες επανένταξηςΟι δε σωφρονιστικοί υπάλληλοι έχουν χάσειτην ελπίδα της αναγνώρισης της δυσκολίας τουέργου τους βιώνουν την απαξίωση του ρόλουτους και την ελλιπή στήριξη της πολιτείας ηοποία θα μπορούσε να τους βοηθήσει να νιώσουνπιο χρήσιμοι και παραγωγικοί με λιγότερο άγχοςκαι στρες μικρότερο κίνδυνο για τη ζωή τουςκαι με ρόλο ο οποίος δεν θα λειτουργεί απλώςκαι μόνο φυλακτικά αλλά θα αφορά και διορθω-τικές παρεμβάσεις που θα βοηθούν τους κρα-τούμενους να απαλλαγούν από παραβατικέςσυμπεριφορές

Κλείνοντας την παρουσίαση αυτή σας παρα-θέτω τους γεμάτους νόημα στίχους του τρα-γουδιού laquoΤου Κάτω Κόσμου οι Φυλακέςraquo μεμια έκκληση Μην μας ξεχνάτε

Του Κάτω Κόσμου οι Φυλακές

Στίχοι Θανάσης ΠαπακωνσταντίνουΜουσική Θανάσης ΠαπακωνσταντίνουΤραγούδι Σωκράτης ΜάλαμαςΆλμπουμ Στην Ανδρομέδα και στη Γη (1995)

Βρ αμάν αμάν αμάνΤου κάτω κόσμου οι φυλακέςδεν είν αρματωμένεςμε αμπάρες και με σιδεριέςκαι βούβαλο στην πόρτα

Βρ αμάν αμάν αμάνΟρθάνοιχτα είναι τα κελιάαλλά ψυχή δε φεύγειγαιτί εύκολα ξεχάσανετου πάνω κόσμου οι ωραίοι

Βρ αμάν αμάν αμάν

Αγαπητοί συνάδελφοι-ισσες Όλοι γνωρίζουμε - πολύ περισσότερο εμείς

βέβαια - την κατάσταση στα καταστήματα κρά-τησης όσον αφορά στην εύρυθμη λειτουργίααυτών και στην καθημερινή αντιμετώπιση προ-βλημάτων με τους εκάστοτε κρατουμένουςΑναμφίβολα η αθρόα λαθρομετανάστευση και ηέξαρση της εγκληματικότητας έχει δυσχεράνειτο έργο μας στις φυλακές σε σημείο που ταπροβλήματα και η ανοργανωσιά να μας ξεπερνούνκατά πολύ Όλο αυτό δεν είναι κάτι καινούργιοεξάλλου και σαφώς θα έχει χιλιοειπωθεί απόπολλούς συναδέλφους - είμαι πεπεισμένοςγιrsquoαυτό - όμως εγώ θέλω να σταθώ στη ραγδαίααύξηση των οροθετικών (φορείς HIV) στις φυ-λακές και κυρίως στο Νοσοκομείο ΚρατουμένωνΚορυδαλλού (ΝΚΚ) όπου υπηρετώ εδώ και 7frac12 χρόνια

Το πρόβλημα κράτησης πολλών οροθετικώνεπιδεινώνεται επικίνδυνα πέρα από το προ-

φανές θέμα χωρητικότητας κρατουμένων καιεπεκτείνεται και στην έλλειψη ασφαλείας τωνκαταστημάτων αλλά και του προσωπικού Στουςκαιρούς που διανύουμε το πάγωμα προσλήψεωνκαι οι συνταξιοδοτήσεις προσωπικού έχουν φέρεισε δυσχερή θέση διοίκηση και φυλακτικό προ-σωπικό που κατά καιρούς αντιμετωπίζουν απο-δράσεις ή και απόπειρες εναντίον συναδέλφωνχωρίς όμως κανείς να στέκεται στην ουσιαστικήδιευθέτηση του θέματος Οι πολιτικές των εκά-στοτε κυβερνήσεων πολλές φορές είναι διφο-ρούμενες και ξεπερνούν κατά πολύ τις πρακτικέςτων κρατουμένων

Σαφώς δεν είναι υπερβολή να αναφέρω ότιγια παράδειγμα στο ΝΚΚ όπου πλέον νοση-λεύονται πάνω απο 100 οροθετικοί οι χώροιδεν καλύπτουν τις ανάγκες και το ΝΚΚ είναιτο μόνο κατάστημα που τους στεγάζει χωρίς ναέχει γίνει μέχρι τώρα αποφασιστικό βήμα για τημεταστέγασή τους στις φυλακές από τις οποίες

προέρχονται Οι κρατούμενοι αυτοί πολύ σπάνιανοσούν μιας και ακολουθούν πλήρη ιατροφαρ-μακευτική αγωγή και δεν διαφέρουν από τουςυπόλοιπους κρατουμένους στο ελάχιστο Επι-πλέον θα προσέθετα ότι εκμεταλλευόμενοι τηνασθένειά τους συχνά δημιουργούν προβλήματακαι φασαρίες στο φυλακτικό προσωπικό Πάνωσrsquoαυτό παραπέμπω σε πρόσφατο ρεπορτάζ σταΜΜΕ όπου αναφέρεται ότι πολλοί γίνονταιοροθετικοί laquoσκόπιμαraquo για να εισπράττουν επί-δομα από την Πολιτεία και να τυγχάνουν καλύ-τερης μεταχείρισης

Συμπερασματικά η πιο συνετή λύση έρχεταιμε ψυχραιμία και νηφαλιότητα και πρέπει νασυνοδεύεται από πράξεις και έργα και όχι απόευχολόγια και διαπιστώσεις μόνο

Με εκτίμησηΔΡΑΠΑΝΙΩΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΝΚΚ


Ασφάλεια και οροθετικοί (HIV)

(Συνέχεια απrsquo την 5η σελ)



Το ζήτημα της συμφόρησης των φυλακώναναδείχθηκε ως το μείζον ζήτημα και γιαλόγους υγιεινής ως κατάσταση διαβίωσης καιγια λόγους πολιτισμού και ανθρωπισμού γιατις αμιγώς σωφρονιστικές παραμέτρους

Η ζοφερή πραγματικότητα στοιβαγμένωνανθρώπων σε ελάχιστα τετραγωνικά παραβιάζειόλους τους κανονισμούς της οργανωμένηςσυμβίωσης και δεν επηρεάζει και αφορά μόνοτους κρατουμένους αλλά επιβαρύνει δραματικάκαι τις συνθήκες εργασίας των σωφρονιστικώνυπαλλήλων

Η πραγματικότητα αυτή επεκτείνει την τι-μωρία στους φυλακισμένους πέραν της ποινήςτους σε επιπλέον παράλογη και παράνομη τι-μωρία

Επιπλέον αντικειμενικά απομακρύνει κάθεδυνατότητα και διάθεση σωφρονισμού ή επι-βολής του και από τις δυο πλευρές

Διότι ποιος πραγματικά πιστεύει πλέον κάτωαπό αυτές τις συνθήκες είτε ως κρατούμενοςείτε ως υπάλληλος ότι η πολιτεία πραγματικάενδιαφέρεται για laquoσωφρονισμόraquo και επανένταξηστον κοινωνικό ιστό

Η κατάσταση αυτή στις φυλακές είναι τοαπόσταγμα της απηρχαιωμένης και αντιεπι-στημονικής άποψης ότι η ανοχή και η αδιαφορίασε απαράδεκτες συνθήκες και όρους κράτησης

λειτουργούν σωφρονιστικά στους παραβάτεςαποτρεπτικά στους επίδοξους παραβάτες καιαπό την άλλη ικανοποιούν και το κοινωνικόαίσθημα του δικαίου

Πώς αλλιώς να εξηγηθεί η άποψη ότι ηεπέκταση της δυνατότητας εξαγοράς ποινώνείναι η λύση για την περίφημη laquoαποσυμφόρησηraquo

Και αυτό διότι η laquoλύσηraquo αυτή εμπεριέχειτην εξής αντίφαση ως ερώτημα πλέον

Στους κρατουμένους που θα ωφεληθούνκαι καλώς από την εξαγορά της φυλάκισηςγιατί δεν τους επιβλήθηκε το χρηματικό πρό-στιμο ως ποινή εξ αρχής

Αν πάλι θεωρείται ότι η θέση τους είναιστη φυλακή γιατί τους ελευθερώνεις έναντιαντιτίμου

Το κυρίως μάλλον ζητούμενο είναι τι είναιεκείνο που δημιούργησε την απάνθρωπη συμ-φόρηση στα σωφρονιστικά καταστήματα ώστεαυτό να αντιμετωπιστεί

Και εκείνο είναι ο ξεπερασμένος και κοινω-νικά αναντίστοιχος ποινικός κώδικας

Η λογική την οποία παράγει ως κανονισμόςστην απονομή δικαιοσύνης αλλά κυρίως ηαποδοχή και εφαρμογή αυτής της λογικής μεσυνέπεια η απονομή δικαιοσύνης να μετατραπείσε υπερκερδοφόρα βιομηχανία

Πώς αλλιώς εξηγούνται ισοπεδωτικές αν-

τιλήψεις που οδηγούν σε ισόβια για φόνοισόβια για ληστεία ισόβια για ναρκωτικά ισόβιαγια οικονομικά

Μόνο ισόβια ή εξοντωτικές ποινές που εντέλει λειτουργούν ως ισόβια

Η αναλογικότητα ο διαχωρισμός των αδι-κημάτων η κατανόηση της φύσης και των συν-θηκών του κάθε εγκλήματος δεν έχουν γίνεισυνείδηση από όλες τις πλευρές που απονέμουνδικαιοσύνη

Πώς αλλιώς εξηγείται το ότι μόνο στο εφε-τείο ελπίζεις να βρεις το δίκιο σου ή να τύχειςαναλογικής επιείκειας

Επιβάλλεται να εναρμονιστεί ταχύτατα τοποινικό δίκαιο και ο σωφρονιστικός κώδικαςμε το ευρωπαϊκό γιατί μόνο έτσι θα αποσυμ-φορηθούν οι φυλακές όχι ποσοτικά ή λογιστικάδιότι είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι δεν είναιαριθμοί Απλώς δεν θα προφυλακίζονται άν-θρωποι με αυθαίρετη αιτιολόγηση και δεν θαεκτίουν ισοπεδωτικά εξοντωτικές καθείρξεις

Επιβάλλεται ο εναρμονισμός ώστε οι υπάλ-ληλοι να μπορούν να εκτελούν σε ανθρώπινεςσυνθήκες τα καθήκοντά τους

Αλλά κυρίως επιβάλλεται ώστε η πολιτείανα αποδείξει ότι μπορεί επιτέλους να λειτουργείμε ανθρωπισμό και πειθαρχία στο σωφρονιστικόσύστημα όπως άλλωστε οφείλει

Ανθρωπισμός και πειθαρχίαΤου Δημητρίου Παστελάκου

(Μια ειλικρινής συζήτηση μεταξύ δύο κρα-τουμένων μεταξύ δύο διαφορετικών κόσμωνμεταξύ του συσσιτίου και της ανάπαυσης με-ταξύ της συμφιλίωσης και της φασαρίας μεταξύτης μαγκιάς και της ευαισθησίας μεταξύ τηςπίεσης και της γαλήνης μεταξύ αναμονής καιαποτελέσματος)

ΛΑ Όπως σε κόβω πρέπει να είσαι μέσαγύρω στα 2 χρόνια

ΝΙ Δεν τα πάω καλά με το χρόνο αλλά μουτον θυμίζουν οι στιγμές που έχω δικαστήρια

ΛΑ Με τι γεμίζεις το μυαλό σου για ναμπορείς να υπάρχεις

ΝΙ Με προσευχές αναμνήσεις τσατίλα καιστενοχώρια

ΛΑ Θα κρατήσω μόνο το πρώτο γιατί αυτόέχει συγκεκριμένο λόγο και έχει αρχή και τέ-λος

ΝΙ Πάλι καλά που μιλάς για τέλος εσύόμως το γνωρίζεις το δικό σου τέλος Της πε-ριπέτειάς σου αυτής εννοώ

ΛΑ Η πορεία έχει σημασία Σε αυτό τοκομμάτι της ζωής μου θέλω να ελέγχω μόνοτην πορεία και να ανεφοδιάζομαι με δυνάμειςγια μεγάλη αντοχή

ΝΙ Γιατί είσαι μέσαΛΑ Πήρα αποβολή από το Πανεπιστήμιο

που πήγα να σπουδάσω οικονομικά και επειδή

ήμουνα κακός μαθητής και τα έκανα σκατά μετιμώρησαν με στέρηση κάθε δικαιώματος ναπροχωρήσω

ΝΙ Έκανες όμως καβάτζες για να περάσειςκαλά όταν ξαναβγείς ενώ εγώ φαίνεται ναήθελα να αυτοκτονήσω σιγά σιγά με ουσίεςπαράνομες που όμως με απομόνωναν από τατέρατα της κοινωνίας και έπλαθα το δικό μουμετερίζι

ΛΑ Καβάτζα είναι μια λέξη που έμαθα στηφυλακή αλλά ούτε είχα ούτε έχω και όπωςπάει δεν θα έχω ποτέ αλλά ευτυχώς δεν ταπήγα ποτέ καλά με βαρβιτουρικά ουσίες καιούτε καν αλκοόλ

ΝΙ Είσαι αυτό που λένε ΠαρθένοςΛΑ Οργανισμός ναι στο ζώδιο είμαι Λέων

Και νομίζω και στον χαρακτήραΝΙ Ενώ εγώ είμαι Δίδυμοι τι θα πει αυτόΛΑ Μα εσένα το μυαλό σου λειτουργεί τέ-

λεια για να θυμάσαι και το ζώδιό σου Από τηνάλλη δεν ξέρω τι θα πει Δίδυμοι εκτός από τοότι είναι πάνω από ένας

ΝΙ Έχω 3 αδέρφια αλλά όσο καιρό είμαιμέσα στις φυλακές δεν τους έχω δει ποιοςξέρει πώς είναι μετά από 3 χρόνια

ΛΑ Τώρα θα νοιάζεσαι μόνο για σένα καιθα είσαι αυτοπροστατευόμενος Η πειθαρχίακαι ο σεβασμός θα είναι τα όπλα σου

ΝΙ Όπλα Ναι αυτά τα αθώα

ΛΑ όπως όπλα είναι και τα μέσα που δια-θέτει η φυλακή η βιβλιοθήκη για παράδειγμαή κάποιο βιβλίο η αίθουσα ανάγνωσης η εκ-κλησία οι κοινωνικοί λειτουργοί ή και έναςκαλός δεσμοφύλακας - που έτσι κι αλλιώςυπάρχουν και τέτοιοι για να μιλάς

ΝΙ Έχεις να μου δώσεις μια τηλεκάρταΛΑ Θα συμβάλω στον μπακάλη σου και θα

σου παραγγείλω πράγματαΝΙ ΓιατίΛΑ Γιατί θέλω να ξέρω πού καταλήγει η

κάρτα Ξέρεις εδώ δεν την χρησιμοποιούνμόνο για τηλέφωνο αλλά και για άσχημες συ-ναλλαγές Να το αποφεύγεις

ΝΙ Λάκη νομίζω ότι δεν έχεις καμιά σχέσημε τον Γαβαλά της TV και των ΜΜΕ

ΛΑ Καλό αυτό ή κακόΝΙ Αύριο θα σου πω Θα το σκεφτώΛΑ Μην βιάζεσαι ποτέ να βγάζεις συμπε-

ράσματα Αυτά μας καίνε καμιά φοράΘέλω να κάνεις υπομονή και αυτοσυγκέν-

τρωση και να βλέπεις τακτικά κοινωνικές λει-τουργούς και τα μέσα που διαθέτουν οι φυλακέςγια τα άτομα της περίπτωσής σου Ότι δενμας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς και μεαυτή τη δύναμη αγωνιζόμαστε ευκολότερα

ΝΙ Πιστεύω να τα κατάλαβα όλα όσα είπαμεαλλά ο Νίκος από σήμερα αλλάζει

Φυλακισμένος στη φυλακή ή φυλακισμένος στο glamourΑπό τον Λάκη Γαβαλά


Σεπτέμβριος - Οκτώβριος - Νοέμβριος 2012Οιονεί

κρατούμενος8

ΕισαγωγήΗ σχέση της φυλακής με την τέχνη είναι

γνωστή Από την ποίηση μέχρι τη ζωγραφικήαπό τη στιχουργική και την τραγουδοποιία μέχριτην αρχιτεκτονική και από τη λογοτεχνία μέχριτον κινηματογράφο η φυλακή έχει αποτελέσειμια συνεχή και διαχρονική πηγή έμπνευσηςΕπιπλέον έχει αποτελέσει τον χώρο στον οποίονέχουν συγγραφεί κάποια βαρύνουσας σημασίαςέργα τα οποία κατέχουν κομβική θέση στηνιστορία όχι μόνο του έντεχνου γραπτού λόγουαλλά και του ανθρώπινου πολιτισμού γενικότεραΣτο παρόν άρθρο εξετάζεται η ιδιαίτερη σπου-δαιότητα που έχουν τόσο για τη νεοελληνικήλογοτεχνία όσο και για την περί φυλακής γραμ-ματεία τα ποιητικά έργα ενός κρητικού συγ-γραφέα του 14ου αιώνα του Στέφανου Σαχλίκη

Ζωή και εργογραφίαsup1Ο Στέφανος Σαχλίκης έζησε τον 14ο αιώνα

στο Ηράκλειο της (τότε βενετοκρατούμενης)Κρήτης γεννηθείς περίπου το έτος 1331 απόεύπορη οικογένεια φεουδαρχών και μελών τηςεκεί αστικής τάξης Μετά τον θάνατο του πατέρακαι της αδελφής του το 1348 κατά την επιδημίαπανούκλας που είχε ενσκήψει εκείνη την εποχήστην Ευρώπη βρέθηκε σε ηλικία δεκαεπτά ετώννα κατέχει - ως μοναδικός πλέον κληρονόμος -το σύνολο της οικογενειακής του περιουσίαςΓια πολλά χρόνια έζησε έκλυτη ζωή και κατα-σπατάλησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίαςτου επιδιδόμενος σε ασωτίες με ελαφρών ηθώνγυναίκες (που τότε αποκαλούνταν laquoπολιτικέςraquo)Εξαιτίας μιας τέτοιας γυναίκας ονόματι Κουτα-γιώταινας ο Σαχλίκης κατέληξε στη φυλακήγύρω στο 1370 (ή και λίγο νωρίτεραsup2) όπου καιπαρέμεινε για άγνωστο ndash αν και μάλλον σύντομηςδιάρκειας - χρονικό διάστημα Μετά την απο-φυλάκισή του γύρω στο 1371 εγκαταστάθηκεστο χωριό Πενταμόδι στο μοναδικό φέουδοπου του είχε εναπομείνει διαβιώνοντας στηνύπαιθρο για ένα χρονικό διάστημα περίπου 11ετών Στα 1382 διορίστηκε δικηγόρος από τονΔούκα της Κρήτης Η τελευταία αναφορά στοόνομά του από τα βενετικά έγγραφα της εποχήςχρονολογείται το 1391 Ο θάνατός του τοποθε-τείται χρονικά κάποια στιγμή από το 13911392μέχρι και το 1402 ndash στα τέλη δηλαδή του 14ουαιώνα

Η εργογραφία του Στέφανου Σαχλίκη απο-τελείται από τα κάτωθι ποιήματαsup3 κάποια εκτων οποίων είναι σκωπτικά

1 Καταλόγιν της Πόθας Τζουστουνιάς ήΨωλοπόθας Το ποίημα αυτό αποτελείται από97 ανομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους(laquoπολιτικούςraquo) στίχους και συγγράφηκε μεταξύτων ετών 1364-1371

2 Περί φίλων Αποτελείται από 201 ανομοι-οκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχουςκαι συγγράφηκε μεταξύ των ετών 1364-1371

3 Περί φυλακής και δεσμοφυλάκων Απαρ-τίζεται από 176 ανομοιοκατάληκτους δεκαπεν-τασύλλαβους στίχους και συνετέθη μεταξύ τωνετών 1364-1371

4 Βουλή των πολιτικών Απαρτίζεται από

334 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβουςστίχους και συγγράφηκε μεταξύ των ετών 1364-1371

5 Γκιόστρα των πολιτικών Συνίσταται από45 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στί-χους και η χρονολογία συγγραφής του τοπο-θετείται όπως και για τα ανωτέρω ποιήματαμέσα στα έτη 1364-1371

6 Συμβουλές στον Φραντζισκή Το ποίημααυτό περιέχει 368 ομοιοκατάληκτους δεκαπεν-τασύλλαβους στίχους και συνετέθη μεταξύ τωνετών 1385-1390

7 Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκηή Περί χωριατών και αβουκάτων Το εν λόγωποίημα περιλαμβάνει 402 ομοιοκατάληκτους δε-καπεντασύλλαβους στίχους και συνετέθη όπωςκαι το ανωτέρω μέσα στα έτη 1385-1390

Η εν γένει σημασίατου Σαχλίκειου έργουΗ αξία των έργων του Σαχλίκη έγκειται στην

εκ μέρους του εισαγωγή ορισμένων καινοτομιών(όπως και στην ύπαρξη στον ποιητικό του λόγοκάποιων χαρακτηριστικών) που επισημαίνονταικαι παρατίθενται διεξοδικά στην ανακοίνωσημε τίτλο laquoΝέα λογοτεχνία νέα ταυτότητα Στέ-φανος Σαχλίκης (14ος αι) ο πρώτος επώνυμοςσυγγραφέας της νεοελληνικής λογοτεχνίαςraquoη οποία περιλαμβάνεται στα πρακτικά του ΔrsquoΕυρωπαiumlκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδώνκαι την οποία εκπόνησε ο επίκουρος καθηγητήςνεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύ-πρου Τάσος Καπλάνης Στα χαρακτηριστικάαυτά γνωρίσματα που αναφέρονται στην ενλόγω ανακοίνωση περιλαμβάνεται - μεταξύάλλων ndash η γραπτή χρήση της τότε ομιλούμενηςγλώσσας και τοπικής διαλέκτου4 η laquoσυγγραφήτης πρώτης γνωστής ποιητικής αυτοβιογραφίαςστα νέα ελληνικάraquo5 (που είναι η Αφήγησις πα-ράξενος του ταπεινού Σαχλίκη) καθώς και ηlaquoεισαγωγή της ομοιοκαταληξίας στη νεοελληνικήποίησηraquo6 Ειδικά αυτή η καινοτομία η εισαγωγήκαι πρώτη χρήση από τον Σαχλίκη της ομοι-οκαταληξίας (ή ρίμας) στα νεοελληνικά γράμ-ματα έχει ndash κατά την άποψή μου ndash τεράστιασημασία αν σκεφθεί κανείς ότι ο ομοιοκατάλη-κτος λόγος εν τέλει καθιερώθηκε και κυριάρχησεστο έντεχνο ποιητικό στερέωμα7 επί σειρά αι-ώνων (μέχρι και τον 20ο) χωρίς να πάψει ποτένα χρησιμοποιείται και χωρίς να χάσει την αίγληκαι την ακτινοβολία του Είναι χαρακτηριστικόότι αριστουργήματα της νεοελληνικής ποίησηςόπως είναι ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου ηΛήθη του Μαβίλη ο εθνικός μας Ύμνος εις τηνΕλευθερίαν του Σολωμού και το πολυτραγουδι-σμένο Δελφινοκόριτσο του Ελύτη (για να ανα-φέρω ενδεικτικώς μόνο ορισμένα) γράφτηκανσε ομοιοκατάληκτο στίχο παρά τις διαφορέςπου υπάρχουν ανάμεσά τους στο μέτρο στηδομή στην έκταση στο ύφος κλπ Σε ότιαφορά τον γεννήτορα της νεοελληνικής ρίμαςτον Στέφανο Σαχλίκη αξίζει να αναφερθεί στοσημείο αυτό ότι τα δύο χρονολογικώς τελευταίατου ποιήματα οι Συμβουλές στον Φραντζισκήκαι η Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη

διαρθρώνονται με βάση το (δεκαπεντασύλλαβο)ομοιοκατάληκτο δίστιχο Ένα τέτοιο δίστιχογια παράδειγμα που έχει και τον χαρακτήραγνωμικού είναι το κάτωθι

Της νύκτας τα καμώματα η ημέρα αναγελά τα των πελελών τα πράγματα των νεών τα κοπε-λάτα

(Συμβουλές στον Φραντζισκή στ 96-97)8

Έτσι λοιπόν ο Σαχλίκης εκτός από πατέραςγενικώς του ομοιοκατάληκτου νεοελληνικού λό-γου είναι και ο πατέρας ειδικότερα της ξα-κουστής κρητικής μαντινάδας

Επιπλέον θεωρείται και ως ο πατέρας τηςκρητικής λογοτεχνίας τόσο από τον καθηγητήΤάσο Καπλάνη9 όσο και από έναν εκ των σπου-δαιότερων μελετητών και ερευνητών της κρητι-κής λογοτεχνίας τον ομότιμο καθηγητή Νε-οελληνικής Φιλολογίας και Βυζαντινών Σπουδώνστο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ Arnold vanGemert10 Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα το γε-γονός ότι στον Οδηγό έργων κρητικής λογοτε-χνίας (1370-1690)11 ο van Gemert ο οποίος πα-ραθέτει τα εν λόγω έργα με χρονολογική σειράτοποθετεί πρώτα τα ποιήματα του ΣτέφανουΣαχλίκη Τέλος ο Τάσος Καπλάνης χαρακτηρίζειτον Σαχλίκη στον τίτλο στην εισαγωγή καιστην κατακλείδα της προαναφερθείσας επιστη-μονικής του ανακοίνωσης ως τον πρώτο επώνυμοσυγγραφέα της νεοελληνικής λογοτεχνίας12

Συγκεφαλαιώνοντας ο Στέφανος Σαχλίκηςθεωρείται σύμφωνα με τη σχετική επιστημονικήέρευνα και βιβλιογραφία ως

α) Ο πατέρας της κρητικής λογοτεχνίαςβ) Ο κομιστής της ομοιοκαταληξίας στον

νεοελληνικό έντεχνο λόγο καιγ) Ο πρώτος επώνυμος συγγραφέας της νε-

οελληνικής λογοτεχνίαςΑς εξετάσουμε στο σημείο αυτό και τη σύν-

δεση της Σαχλίκειας εργογραφίας με τη φυλακή

Η σχέση του Σαχλίκειου έργουμε τη φυλακή Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω ο Στέφανος

Σαχλίκης πέρασε ένα χρονικό διάστημα τηςζωής του στη φυλακή Η αιτία της φυλάκισήςτου ήταν γενικώς η επί σειρά πολλών ετώνέκλυτη ζωή που έκανε επιδιδόμενος σε έντονεςδιασκεδάσεις και ξενύχτια ενδεχομένως σε τυ-χερά παιχνίδια καθώς και σε ασωτίες με γυναίκεςελαφρών ηθών (laquoπολιτικέςraquo κατά το λεξιλόγιοτης τότε εποχής) Ειδικότερα η φυλάκισή τουοφείλεται σε μια από αυτές τις γυναίκες τη λε-γόμενη Κουταγιώταινα εναντίον της οποίας ndashόπως και εναντίον των γυναικών αυτών γενι-κότερα ndash καταφέρεται σκωπτικά Για τη σχέσητου γενικά με τις πολιτικές γράφει στην ποιητικήτου αυτοβιογραφία την Αφήγησιν παράξενοντου ταπεινού Σαχλίκη ότι

Εξύπνησε με η τύχη μου εις το πολιτικαρείον και φαίνετό μου το σκολειόν ωσάν κακόν θηρίον Οπού [γαρ] ήσαν γάμοι και χοροί ήθελα να χο-

του Νικολάου ΒαρβατάκουΣωφρονιστικού υπαλλήλου - μεταφραστή

Στέφανος Σαχλίκης ο φυλακισμένος γεννήτοραςτης νεοελληνικής λογοτεχνικής Αναγέννησης

Η γένεση της επώνυμης νεοελληνικής λογοτεχνίας στις φυλακές Ηρακλείου Κρήτης






ρεύω μαυλίστριες και πολιτικές ήθελα να γυρεύωόλες τες έμαθα καλά όλες εγνώρισά τεςκαι εξέδραμα και γύρεψα και παραδιάβασά τες (στ 51-56)13

Για την ερωτική του σχέση με την Κουτα-γιώταινα και την εξαιτίας της φυλάκισή τουαναφέρει στο ίδιο ποίημα πως

Και ως το ήθελεν η τύχη μου η άτυχος μουμοίρα ηύρα την Κουταγιώταιναν την πομπωμένην χήρα (στ 101-102)14

και παρακάτω ότι

Πολλά εχαροκόπησα εγώ και εκείνη αντάμα ήτον αυθέντρια και κυρά και δέσποινα και ντά-μαπολλά περιδιαβάσαμεν αντάμα εμείς οι δύοακόμη ως και την σήμερον τα γένεια μου μαδίω Διά εκείνην την πολιτικήν εις την φυλακήν μεβάλαν (στ 135-139)15 (η έμφαση δική μου)

Έτσι λοιπόν η έκλυτη ζωή οι πολιτικές καιndash ειδικότερα ndash η Κουταγιώταινα αποτέλεσαντην αιτία της φυλάκισης του Σαχλίκη

Πώς όμως συνδέεται αυτή η φυλάκιση μετην παραγωγή του (τόσο σημαντικού όπως εί-δαμε παραπάνω) ποιητικού του έργου

Κατrsquo αρχάς συνδέεται αιτιατά Οι υπαίτιεςτης φυλάκισης του Σαχλίκη (κατά κύριο λόγοοι πολιτικές γενικώς και η Κουταγιώταινα ειδι-κώς) καθώς και η φυλάκιση καθrsquo εαυτήν απο-τέλεσαν την κύρια θεματική των περισσότερωνποιημάτων του και τον άξονα γύρω από τονοποίο περιστρέφεται σε μικρότερο ή μεγαλύτεροβαθμό το σύνολο του ποιητικού του έργου

Οι πολιτικές και η Κουταγιώταινα αποτέλεσαντη βασική πηγή έμπνευσης (και πιο συγκεκριμένατο αντικείμενο ιδιαίτερα σαρκαστικής παρωδίας)σε τρία από τα επτά ποιήματα του Σαχλίκη στοΚαταλόγιν της Πόθας Τζουστουνιάς ή Ψωλο-πόθας στη Βουλή των πολιτικών καθώς καιστη Γκιόστρα των πολιτικών Το Καταλόγιν τηςΠόθας Τζουστουνιάς ή Ψωλοπόθας αφηγείταιτις περιαυτολογίες μιας πολιτικής για τα ερωτικάτης laquoκατορθώματαraquo η Βουλή των πολιτικώνεξιστορεί (με ιδιαίτερα χιουμοριστική και τολμηρήγλώσσα ακόμα και για τη σημερινή εποχή) μιασυνέλευση των πολιτικών στην οποία (υποτίθεται)ανακηρύσσουν αρχηγό τους την Κουταγιώταινατέλος η Γκιόστρα των πολιτικών αφηγείται μεσατιρικό τρόπο μια κονταρομαχία (laquoγκιόστραraquo)μεταξύ των πολιτικών16

Η ίδια η φυλάκιση του Σαχλίκη αποτελεί τοθέμα όπως άλλωστε δηλώνει και ο τίτλος τουτου ποιήματος Περί φυλακής και δεσμοφυλάκωνΣτο συγκεκριμένο αυτό ποιητικό έργο ο Σαχλίκηςπεριγράφει με ιδιαίτερα γλαφυρό και ενίοτε σα-τιρικό λόγο τη φυλακή και την εν γένει εμπειρίατου εγκλεισμού του καθώς και τους δεσμοφύ-λακες και τη σχέση τους μαζί του Η φυλάκισήτου αποτελεί επίσης την αφορμή για τη συγγραφήκαι συγχρόνως το σημείο αφετηρίας του ποι-ητικού του έργου Περί φίλων όπως φαίνεται

στους αρχικούς στίχους του εν λόγω ποιήματος

Από την ώραν την κακήν οπού με φυλακίσαν ο λογισμός μου εβιάζε με ο νους ηνάγκαζέ με λέγοντα ldquoγράψε γράμματα Στέφανε διά τουςφίλουςrdquo(στ 1-3)17

Τα πέντε αυτά ποιητικά έργα18 συνετέθησαντην πρώτη περίοδο της ποιητικής παραγωγήςτου Σαχλίκη (σύμφωνα με τον καθηγητή ΤάσοΚαπλάνη μεταξύ των ετών περίπου 1364-1371)χρονικό διάστημα εντός του οποίου έλαβε χώρακαι η φυλάκιση του ποιητή19 Η σύνδεση επο-μένως ανάμεσα στον εγκλεισμό του Σαχλίκηστη φυλακή και στα συγκεκριμένα του αυτάποιήματα δεν απορρέει μόνο από τη θεματικήτους αλλά και από τη χρονική περίοδο κατά τηνοποία συνεγράφησαν

Τα δύο μεταγενέστερα και χρονολογικώςτελευταία του ποιήματα οι Συμβουλές στονΦραντζισκή και η Αφήγησις παράξενος του τα-πεινού Σαχλίκη20 σχετίζονται και αυτά με τηφυλάκισή του δεδομένου ότι αφορμώνται κατάκάποιον τρόπο από την άσωτη ζωή που έκανεόταν ήταν νεότερος η οποία και τον οδήγησεστη φυλακή Οι Συμβουλές στον Φραντζισκήαποτελούν ένα σύνολο παραινέσεων τις οποίεςαπευθύνει στον γιο ενός παλιού του φίλουπροτρέποντάς τον να αποφεύγει τη νυκτερινήζωή τα ζάρια και τις πολιτικές γυναίκες Στοποίημα αυτό ο Σαχλίκης παρrsquo όλο που δεν κάνειλόγο για τη φυλάκισή του αναφέρεται εκτενώςστα αίτια που συνετέλεσαν σε αυτή ndash αφιερώ-νοντας χαρακτηριστικά το τελευταίο και κατάτι μεγαλύτερο σε έκταση μέρος του εν λόγωέργου του στην αποφυγή των πολιτικών (οιοποίες όπως προαναφέρθηκε αποτελούν τηνκύρια θεματική των περισσοτέρων από τα πρώτατου ποιήματα) Η Αφήγησις παράξενος του τα-πεινού Σαχλίκη αποτελεί μια ποιητική συνοπτικήεξιστόρηση των διαφόρων θλίψεων αντιξοοτήτωνκαι κακοτυχιών που έζησε ήδη από τη νεανικήτου ηλικία μέχρι και μετά την επιστροφή τουαπό το Πενταμόδι και την απασχόλησή του ωςδικηγόρου Και αυτό το έργο συνδέεται με τηφυλάκισή του δεδομένου ότι έχει ως σημείοαφετηρίας τις άσχημες συνθήκες ζωής που τε-λικώς τον οδήγησαν στη φυλακή καθώς και τησυναισθηματική φόρτιση που ανάγεται σε αυτέςτις συνθήκες Όπως χαρακτηριστικά αναφέρειγια τη συγγραφή αυτού του ποιητικού του έργου

Λοιπόν εξαγανάκτησα της θλίψης το γομάριν και ουδέν ημπόρουν να βαστώ του πόνου τηνανάγκηνεπιάσα το κονδύλι μου χαρτίν και καλαμάριν να γράψω διά την θλίψην μου το δολερόν γο-μάριν

(Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκηστ 21-24) 21

Η σύνδεση της ποιητικής παραγωγής τουΣαχλίκη με τον εγκλεισμό του στη φυλακή είναικάτι που όχι μόνο συνάγεται από το περιεχόμενοτων ποιημάτων του αλλά και αναφέρεται ρητώςσε κάποια από αυτά Στο Περί φυλακής και δε-σμοφυλάκων γράφει ότι

εις φυλακήν μrsquo εβάλασιν κrsquo είμαι φυλακισμένος (στ 214)22 (η έμφαση δική μου)

ενώ στους πρώτους στίχους της Βουλήςτων πολιτικών αναφέρει πως

λοιπόν παρακαλώ εσάς οπού rsquoμαι κρατημένοςδιατrsquo είμαι φίλος ολωνών μrsquo όλους ηγαπημένος όλοι που με γνωρίζετε πώς ήμουν μαθημένοςκαι πώς εκατεστάθηκα τώρα φυλακισμένος(στ 385-388)23 (η έμφαση δική μου)

Επίσης στην Αφήγησιν παράξενον του τα-πεινού Σαχλίκη εξιστορεί ότι

και ταγραψα εις την φυλακήν δια τες αρχαίςμαυλίστριες και τα παιδία του σκολειού πολλά τα τραγου-δούσαν (στ 111-112)24 (η έμφαση δική μου)

Ο καθηγητής Τάσος Καπλάνης αναφέρει πωςαυτά τα οποία γράφτηκαν από τον Σαχλίκη στηφυλακή για τις αρχαίες μαυλίστριες ήταν τρα-γούδια για τα οποία laquoΗ σχετική έρευνα έχειυποδείξει ότι μπορούν να ταυτιστούν είτε μετο Καταλόγιν της Πόθας Τζουστουνιάς είτε μετη Βουλή των πολιτικώνraquo25

Η συγκεκριμένη διατύπωση η οποία χρησι-μοποιείται στους προαναφερθέντες στίχους μετην παράθεση των λέξεων laquoείμαι φυλακισμένοςraquolaquoοπού rsquoμαι κρατημένοςraquo laquoτώρα φυλακισμένοςraquoκαι laquoταγραψα εις την φυλακήνraquo δείχνει ndash πέρανπάσης αμφιβολίας ndash ότι η Βουλή των πολιτικώνκαι το Περί φυλακής και δεσμοφυλάκων γρά-φτηκαν από τον Σαχλίκη όχι απλώς υπό τηνάμεση ή έμμεση επίδραση της φυλακής αλλάκαι μέσα σε αυτήν κατά τη διάρκεια του εγκλει-σμού του Εφόσον τα δύο αυτά ποιήματα ανήκουνστην ίδια συγγραφική περίοδο του Σαχλίκειουέργου με τη Γκιόστρα των πολιτικών το Κατα-λόγιν της Πόθας Τζουστουνιάς ή Ψωλοπόθαςκαι το Περί φίλων και με δεδομένη την προ-αναφερθείσα μεταξύ τους θεματική συνάφειαείναι πολύ πιθανόν (ίσως και το πιθανότερο) ταεν λόγω τρία ποιήματα να γράφτηκαν και αυτάεντός της φυλακής Σε κάθε περίπτωση όμωςη σχέση τους με τη φυλάκιση του Σαχλίκη είναιβέβαιη Ο Τάσος Καπλάνης αναφέρει χαρακτη-ριστικά για τη γένεση του ποιητικού έργου τουΣαχλίκη ότι laquoμε βάση το σωζόμενο έργο τουείμαστε υποχρεωμένοι να συνδέσουμε την έναρ-ξη της συγγραφικής του δρστηριότητας με τηφυλάκισή τουraquo26

Εν κατακλείδι λοιπόν η σχέση ανάμεσαστη φυλακή και στον ποιητή Σαχλίκη δεν είναισυγκυριακή αλλά ουσιαστική και αιτιώδης οΣαχλίκης δεν ήταν κάποιος ποιητής που κάποιαστιγμή στη ζωή του βρέθηκε στη φυλακή αλλάτουναντίον (και σύμφωνα πάντα με τα όσα συ-νάγονται από τα ίδια του τα γραπτά καθώς καιαπό τη συναφή επιστημονική βιβλιογραφία) συ-νέθεσε ένα μέρος του ποιητικού του έργουκατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και το σύ-νολο του ποιητικού του έργου είτε λόγω είτεστον απόηχο αυτής της φυλάκισης








Η σημασία του Σαχλίκειου έργουγια τη φυλακήΤο ποιητικό έργο του Στέφανου Σαχλίκη έχει

ιδιαίτερη σημασία για τον χώρο των φυλακώνσε διάφορα επίπεδα Εκτός του ότι παρέχειορισμένες πραγματολογικής φύσεως πληροφο-ρίες για τις φυλακές του Ηρακλείου κατά τοδεύτερο μισό του 14ου αιώνα και τις συνθήκεςκράτησης σε αυτές αποτελεί και μια βιωματικήμεγάλης σπουδαιότητας ιστορική μαρτυρία γιατην εμπειρία της φυλάκισης και τα συμπαρο-μαρτούντα της ιδίως τον αντίκτυπό της σε επί-πεδο προσωπικό και ψυχολογικό Μέσα απότην ιδιαίτερα γλαφυρή περιγραφή της φυλακήςαπό τον Σαχλίκη στο έργο του Περί φυλακήςκαι δεσμοφυλάκων αναδεικνύονται ορισμένεςόψεις και αναπαραστάσεις της φυλακής (ωςχώρου και ως περιβάλλοντος) οι οποίες φωτίζουνόχι μόνο τη διάστασή της σε συνειρμικό επίπεδοαλλά και τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνεταικαι κατανοείται ο θεσμικός της ρόλος και η κοι-νωνική της λειτουργία Οι εν λόγω αναπαρα-στάσεις πέραν της αμιγώς λογοτεχνικής τουςαξίας προσφέρονται για σύγκριση με αντίστοιχεςαναπαραστάσεις άλλων εποχών ή και της σύγ-χρονης εποχής ndash κάτι που έχει ως αποτέλεσμανα είναι εφικτή μια αποτίμηση της εικόνας τηςφυλακής σε διαχρονική βάση Χαρακτηριστικήγια παράδειγμα είναι η από τον Σαχλίκη αλ-ληγορική απεικόνιση της φυλακής ως τάφου

Εμέ ωσάν μου φαίνεται της φυλακής η πόρτα ομοιάζει πλάκα πέτρινον την βάλλουν εις τομνήμα κι ωσάν σκεπάζει τον νεκρόν η πλάκα του μνη-μάτουέτσι κρατεί κrsquo η φυλακή τους ζωντανούς αν-θρώπους

(Περί φυλακής και δεσμοφυλάκων στ 226-229)27

και παρακάτω

Και πάλι αν ήθελα να rsquoπω της φυλακής τηνλύπην με δίκαιον έπρεπε να rsquoπω την πόρταν της φαρ-μάκιντους τοίχους δίστομον σπαθίν τον πάτον τηςμαχαίριντο σκέπασμάν της θάνατον και κείνην όληντάφον


απεικόνιση η οποία επαναλαμβάνεται περίπουεξίμισι αιώνες αργότερα σε στίχους ενός ποι-ήματος που γράφτηκε από κάποιον κρατούμενοτο 2011 εκεί όπου συμπτωματικά γράφτηκανκαι οι ανωτέρω στίχοι του Σαχλίκη ndash στις ΦυλακέςΗρακλείου (Αλικαρνασσού)

laquoμες το κελί τσι φυλακήςπου μοιάζει με τον τάφομε τον πηλό τσι θύμησηςτο όνειρό μας πλάθωraquo29

Η αξία του Σαχλίκειου έργου συνίσταταιμεταξύ άλλων στο ότι φωτίζει και μια επιπλέονσημαντική ndash αν και ενίοτε παραγνωριζόμενη ndashόψη της φυλακής τη φυλακή ως μια δυνητικήαφετηρία ψυχοπνευματικής ανάτασης Πράγματιτο γεγονός ότι το ποιητικό έργο του Σαχλίκησυνεγράφη (όπως προανέφερα) είτε κατά τηδιάρκεια είτε λόγω είτε στον απόηχο του εγ-κλεισμού του στη φυλακή είναι κάτι που δείχνειπως η εμπειρία της φυλάκισης όσο επώδυνηκαι αν είναι μπορεί εν δυνάμει να αποτελέσειένα εφαλτήριο δημιουργίας καλλιέργειας καιεν κατακλείδι προσωπικής εξέλιξης Η δυνατό-τητα αυτή αποτελεί με τη σειρά της ένα σαφέςμήνυμα που απευθύνεται τόσο στους κρατου-μένους όσο και στους (σχετικούς με τον χώροτων φυλακών) φορείς της Πολιτείας και της ευ-ρύτερης κοινωνίας ένα μήνυμα που καλεί τουςμεν κρατουμένους να αξιοποιήσουν δημιουργικά

τον χρόνο του εγκλεισμού τους τους δε πολι-τειακούς και κοινωνικούς φορείς να εισαγάγουνένα κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπεικαι συγχρόνως θα ενθαρρύνει τους κρατουμέ-νους να χρησιμοποιούν τον χρόνο τους δημι-ουργικά ndash κάτι που θα είναι προς όφελος τόσοτων ιδίων όσο και του ευρύτερου κοινωνικούσυνόλου

Τέλος η σπουδαιότητα που έχει το ποιητικόέργο του Σαχλίκη για τον χώρο των φυλακώνέγκειται στο ότι αναδεικνύει τον εν λόγω χώρογενικώς και τη φυλακή του Ηρακλείου ειδικώςστη μήτρα όπου κυοφορήθηκε η κρητική καιεπώνυμη νεοελληνική λογοτεχνία καθώς καιστην κοιτίδα από την οποία έλκει την καταγωγήτου ο ομοιοκατάληκτος έντεχνος νεοελληνικόςλόγος30 Το γεγονός πως όλα αυτά τα βασικάστοιχεία του νεοελληνικού πολιτισμού γεννή-θηκαν μέσα σε κάποιο σκοτεινό κελί μιας φυλα-κής του 14ου αιώνα είναι κάτι που προσδίδειστον χώρο των φυλακών μια διάσταση ιδιαίτερηςσημασίας όχι μόνο ιστορικής αλλά και συμβο-λικής

Πέραν όμως των προαναφερθέντων ιστορι-κών του χαρακτηριστικών το Σαχλίκειο έργοθεωρείται από τον καθηγητή Τάσο Καπλάνη ότισηματοδοτεί ειδικότερα και την έλευση τηςΑναγέννησης στη νεοελληνική γραμματεία Οεν λόγω καθηγητής αναφέρει χαρακτηριστικάπως laquoαν δεχόμαστε ότι η Αναγέννηση είναι ηπρώτη περίοδος των νεότερων ευρωπαiumlκών λο-γοτεχνιών τότε αναγκαστικά στη νεοελληνικήπερίπτωση εγκαινιάζεται με την ποίηση τουΣαχλίκηraquo31 και επίσης ότι laquoτο συνολικό έργοτου Σαχλίκη παραμένει για τη γραμματείαμας ιδιαίτερα σημαντικό καθώς μεταφέρει στανεοελληνικά γράμματα την Αναγέννηση τόσοσε γλωσσικό-μορφολογικό όσο και σε θεματι-κό-ειδολογικό επίπεδοraquo32 (η έμφαση δική μου)

Έτσι λοιπόν ο χώρος των φυλακών αποτελείεκτός των όσων αναφέρθηκαν ανωτέρω καιτον δίαυλο μέσω του οποίου μεταλαμπαδεύθηκεστη νεοελληνική λογοτεχνία η Αναγέννησηήτοι η εκ νέου γέννηση μια γέννηση η οποίαπραγματοποιήθηκε από τον Στέφανο Σαχλίκη -έναν φυλακισμένο ποιητή μέσα από τον τάφοτης φυλακής του

ΕπίλογοςΗ λέξη laquoποίησηraquo αρχικώς είχε τη σημασία

της δημιουργίας Η σημασιολογική εξέλιξη τηςλέξης αυτής από την έννοια της δημιουργίαςστη σημερινή έννοια ενός συγκεκριμένου είδουςέντεχνου λόγου είναι κάτι που τονίζει τον κατrsquoεξοχήν δημιουργικό χαρακτήρα αυτού του είδουςndash του είδους δηλαδή που συνιστά τον ποιητικόλόγο Η ίδια η έννοια του πολιτισμού επίσηςείναι συνυφασμένη με αυτήν της δημιουργικό-τητας Το γεγονός λοιπόν ότι συνδέεται άρρηκταμε τον χώρο των φυλακών ένα τόσο κομβικήςσημασίας πνευματικό έργο το Σαχλίκειο (τοοποίο πέραν της ιστορικής του σπουδαιότηταςσυνιστά εξ ορισμού ως ποιητικό προiumlόν έκφρασηγνήσιας δημιουργικότητας) αποτελεί ένα χαρα-κτηριστικό παράδειγμα της σχέσης που υπάρχειή πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στη φυλακή καιστον πολιτισμικό βίο

Τελικά αυτή ίσως να είναι και η μεγαλύτερη



laquoΟ Δάντης και ο Βιργίλιος

ενώπιον της FarinataraquoDoreacute Gustave

1890 χαρακτικό

Πηγή Dante Alighieris Inferno from the Origi-nal by Dante Alighieri and Illustrated with theDesigns of Gustave Doreacute [Η Κόλαση τουΔάντη Αλιγκιέρι από το πρωτότυπο κείμενοτου Δάντη Αλιγκιέρι και εικονογραφημένη μετα σχέδια του Doreacute Gustave] (New York Cas-sell Publishing Company 1890)

laquoΆν μrsquoεξυπνάδα και καπατσοσύνη γυρνάς μές στην τυφλή ετούτη φυλακή

Ο γιός μου που είναι Γιατί δέν είνrsquo κι αυτόςμαζίraquo

(Dante Alighieri μτφ Ανδρέας Ριζιώτης2002 Η Θεία Κωμωδία Κόλαση άσμα Χ

στίχοι 58-60 σελ 127 Αθήνα Τυπωθήτω)


συνεισφορά του ποιητικού έργου του ΣτέφανουΣαχλίκη η συμβολή του στην ανάδειξη της φυ-λακής ως αναπόσπαστου μέρους της Ιστορίαςκαι του ανθρώπινου πολιτισμού

Σημειώσεις1 Για τα στοιχεία που αφορούν τη ζωή και

την εργογραφία του Στέφανου Σαχλίκη τα οποίαπαραθέτω στο παρόν άρθρο βλ Καπλάνης20112 492-495 και Βικιπαίδεια (httpelwikipediaorg) λήμμα laquoΣτέφανος Σαχλίκηςraquo

2 Σύμφωνα με τον καθηγητή Τάσο Καπλάνηlaquoη φυλάκισή του θα μπορούσε να τοποθετηθείσε οποιοδήποτε κενό των χρόνων 1364-1371και όχι αναγκαστικά το 1370-1raquo βλ Καπλάνης20112 494

3 Τα πληροφοριακά στοιχεία που ακολου-θούν αναφορικά με τα ποιήματα του ΣτέφανουΣαχλίκη έχουν ληφθεί από τον Καπλάνη (20112495) Βλ επίσης Βικιπαίδεια (httpelwikipediaorg) λήμμα laquoΣτέφανος Σαχλίκηςraquo

4 Βλ Καπλάνης 20112 4965 Βλ Καπλάνης 20112 4996 Βλ Καπλάνης 20112 4977 Βλ Βικιπαίδεια (httpelwikipediaorg)

λήμμα laquoΠολιτικός στίχοςraquo8 Βλ Wagner 1874 669 Βλ Καπλάνης 20112 49110 Βλ Καπλάνης 20112 492-49311 Βλ van Gemert κά 200212 Βλ Καπλάνης 20112 491 και 50713 Βλ Papadimitriu 1896 1714 Βλ Papadimitriu 1896 1915 Βλ Papadimitriu 1896 1916 Βλ Βικιπαίδεια (httpelwikipediaorg)

λήμμα laquoΣτέφανος Σαχλίκηςraquo Επίσης βλ Κα-

πλάνης 20112 49817 Βλ Wagner 1874 7918 Για το πλήρες κείμενο αυτών των πέντε

ποιημάτων βλ Καπλάνης 20112 495 (σημειώσεις14-18)

19 Βλ Καπλάνης 20112 49520 Για το πλήρες κείμενο αυτών των δύο


21 Βλ Papadimitriu 1896 1622 Βλ Wagner 1874 8523 Βλ Wagner 1874 9224 Βλ Papadimitriu 1896 19 25 Βλ Καπλάνης 20112 494 (σημείωση

12) 26 Βλ Καπλάνης 20112 494 (σημείωση

12) 27 Βλ Wagner 1874 8628 Βλ Wagner 1874 8629 Βλ laquoΚιrsquo όμως Ονειρευόμαστεraquo 54

(από μαντινάδα του κρατουμένου ΝΝ με τίτλο[2152011] στην ldquoArdquo της ζωής μου)

30 Βλ ανωτέρω σημειώσεις 6 9 10 και 1231 Βλ Καπλάνης 20112 50032 Βλ Καπλάνης 20112 495

ΒιβλιογραφίαΒικιπαίδεια (httpelwikipediaorg) λήμματα

laquoΣτέφανος Σαχλίκηςraquo laquoΠολιτικός στίχοςraquolaquoΟμοιοκαταληξίαraquo laquoΚρητική λογοτεχνία τηςΒενετοκρατίαςraquo laquoΝεοελληνική λογοτεχνίαraquo

Καπλάνης Τ Α laquoΝέα λογοτεχνία νέα ταυ-τότητα Στέφανος Σαχλίκης (14ος αι) ο πρώτοςεπώνυμος συγγραφέας της νεοελληνικής λο-γοτεχνίαςraquo στο Κ Α Δημάδης επιμ Ταυτότητεςστον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα)Πρακτικά του Δ΄ Ευρωπαiumlκού Συνεδρίου Νε-

οελληνικών Σπουδών (Γρανάδα 9-12 Σεπτεμ-βρίου 2010) Αθήνα Ευρωπαiumlκή Εταιρεία Νε-οελληνικών Σπουδών 20112 491-511 [βλ καιηλεκτρονική διεύθυνση httpwwweensorgword-presswp-contentuploads201205Identities-in-the-Greek-world-Granada-2010-Congress-Vol_2-2011-isbn _978-960-99699-4-91pdf]

Κατάστημα Κράτησης Αλικαρνασσού laquoΚιrsquoόμως Ονειρευόμαστεraquo (ποιητική συλλογήκρατουμένων του Καταστήματος Κράτησης Αλι-καρνασσού εκδοθείσα κατόπιν δωρεάς του Συλ-λόγου Συμπαράστασης Κρατουμένων laquoΟΝΗΣΙ-ΜΟΣraquo) Ηράκλειο 2011

Λιουμπάρσκυ Γ Ν 1960 laquoΟ Κρης ποιητήςΣτέφανος Σαχλίκηςraquo Κρητικά Χρονικά 14 308-334 [βλ και ηλεκτρονική διεύθυνσηhttp642445970IMHarticleaspxid=14ampartid=1396ampI=Gr]

Papadimitriu S D επιμ 1896 Stefan Sakhlikisi ego stikhotvorenie lsquoΑφήγησις Παράξενοςrsquo Οδησ-σός Imp eacuteconomique

van Gemert A F Stamoulis A StijfhoornD και Alting S 2002 Οδηγός έργων της κρητικήςλογοτεχνίας (1370-1690) Ηράκλειο ΚέντροΚρητικής Λογοτεχνίας [βλ και ηλεκτρονική δι-εύθυνση httpwwwearly-modern-greekorgodi-gos]

Vitti M 1960 laquoIl poema parenetico di Sachlikisnella tradizione den cod Napoletanoraquo ΚρητικάΧρονικά 14 173-200 [βλ και ηλεκτρονική διεύ-θυνση http642445970IMHarticleaspxid=14ampartid=1393ampI=Gr]

Wagner G επιμ 1874 Carmina graeca mediiaevi Λιψία Teubner [βλ και ηλεκτρονική διεύ-θυνση httpanemilibuocgrmetadata48ameta-data-144-0000001tkl]



Είπα να κάτσω να στα γράψω μπας και νοιώσεις από μικρόςέψαχνες τρόπους να γλυτώσειςΑπό τη μοίρα που η ζωή σου έχει δώσειΜα όπως φαίνεται εσύ μπλέχτηκες μες στις διασταυρώσειςΑράζοντας στα πάρκα με τrsquo αλάνια ώσπου να laquoμπετώσειςraquoΟ χρόνος κυλάει μα το μυαλό σου έχει κολλήσει απrsquo τις δόσειςΟι φίλοι σου σε κράζανε γιατί εσύ δεν άλλαζες τα χρόνια σουχαράμιζες σε ξένους κόσμους χάθηκεςΤώρα χάνεσαι σε δρόμο σκοτεινό και δυστυχώς δεν βρίσκεις τονδρόμο για το γυρισμόΦίλε η ζωή σου έχει αλλάξει τροπή δυσαρεστημένοι οι φίλοι σου που έχεις χαθείΚάποιος μουrsquo πε πως σε είδε και δεν ήσουν καλά το μυαλό σου έχει γίνει βούτυρο από τη laquoζαraquoΑδερφέ μου άκουσέ με για τα καλά τη ζωή σου δεν την πήρεςκαι πολύ στα σοβαράΟι φίλοι σου στο λέγανε από παλιά η ζωή είναι δύσκολη μακαι γλυκιάΜα εσύ δεν άκουγες έφυγες και χάθηκες σε περάσματα σκοτεινάδίχως κανέναν συντροφιά μα οι μέρες που χαθήκανε φίλε πίσω δενγυρνάνΦίλε θα σε θυμάμαι ακόμα και στη δύσκολη στιγμή αν θεςκοντά σου θαrsquo μαι στον δρόμο όμως που διάλεξες δίπλα σου δεν θαrsquoμαι

Και θυμάμαι τα παιδικά μας χρόνια στην πλατεία το βράδυμε τα μηχανάκια αλητεία και πώς έληξε έτσι άδοξα αυτή η φιλίαΤώρα να προσέχεις εκεί που διάλεξες μόνος σου ναrsquo σαι τα βράδιαμόνος σου όταν κομάσαι με ένα αστέρι η νύχτα σε μεθά να μην φοβάσαιΓυρνώ στο παρελθόν και βλέπω ένα παιδί να παίζει να γελά δίχωςνα νοιώθει πόνο στη ζωή όπως κάναμε εμείς όταν ήμασταν μικροίΧρώματα σου δώσαν για να ζήσεις μα φοβάσαιΤα παιδικά σου χρόνια πλέον δεν θυμάσαιΤην οικογένειά σου άφησεςτον τόπο σου παράτησεςΣε άλλους κόσμους χάθηκεςτην πραγματική ζωή δεν άντεξεςκάποτε όλα φεύγουν μένεις μόνος και αναπολείςτο παρελθόν σου βασικός παράγοντας γιατί τώρα ζειςΈνα πράγμα θα σου πω ναrsquo χεις το νου σου φίλε μου να μη χαθείςκοίτα φίλε τον ήλιο που ξυπνάει και ανάσα δίνει στου κόσμουαυτού τα νεκράΣε τούτη τη ζωή που μας κακογερνάει ύψωσε το κεφάλι σουκαι κοίταξε ψηλάΦίλε χάρηκα που ήσουνα μαζί μου καληνύχτα

Πατίκας Νικόλαος

ΨΕΥΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ(στίχοι Hip hop)






ΧΩΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΗΑτελεύτητο αύριο χωρίς σημασίαΣτον αδιάστατο χώρο η όποια σου αξίαΧώρε υπάρχεις το ξέρεις καλάΣτου Χρόνου την πλάτη που σε κουβαλά

Χρόνε Χώρε οι δυο πατεράδες Της ανθρώπινης ύπαρξης οι συμπληγάδεςΠνευματώδης λάμψη τα κύτταρά μουΧρόνε Χώρε χτυπάει η καρδιά μου

Τρίτη διάσταση μικρή τόση δα Κόντρα στα άπειρα μα σας νικάΠραγματική ανυπόθετη αρχή της ζωήςΌλα τα αλλάζει δημιουργεί

Σκοτάδι και χάος γεννήσαν τη Γή Μήτρα ζωοδότρα συνειδητή Στο επίγειο διάβα μας μάς ξαποσταίνειΚαι απrsquo τα σωθικά της μας ανασταίνει

Θεμελιακή του σύμπαντος εξήγησηΕλληνικού πνεύματος αντίληψηΆνθρωποι δισυπόστατα πλάσματα Έλληνες ή Ελληνίζοντα φαντάσματα

BIG BROTHERΣε ένα δίλεπτο ταξίδι των ονείρων μουΚυβέρνησα τον χώρο και το χρόνοΣε πρόγραμμα Big Brother η πορεία μουΗ σκέψη μου σε κουρδισμένο τόνοΑόρατα αφεντικά παγίδες και τρυπάκιαΝοιώθω μικρό θηλαστικόΠου τουrsquo βαλαν τσιπάκια

Στου Διόνυσου το χάλκινο το άλογοΑυτοί που μας το χάρισαν να μπούνεΤον κόσμο το δικό τους τον παράλογο

Από τη θέση που μας βάλανε να δούνε

Αυτοί που κάνουν στους εράνους προσφορές Με κομπασμό και με περίσσεια υποκρισίαΔημοπρατούν σrsquo όλον τον κόσμο συμφορές Σε εμάς τα αδέσποτα να γίνει ευθανασίαΜην περιμένεις να χιονίσει για να δειςΆσπρη θα είναι μόνο η μέρα της σπονδής

Α-ΠΕΡΑΣΗ άλογη πίστη τελείωσε μα θα πω την αλήθεια σε σέναΗ μεταφυσική μου αγωνία ακύρωσεκάθε σέβας που είχα σε μέναΑν η χαρά και ο πόνος δεν σώνονταιτότε πήγανε όλα χαμένα

Όποιος θέλει να ζει απεριόριστατου αρέσει να ζει μες το ψέμαΘα μιλά για ότι θέλει αόριστα μα θα φαίνεται ίδιο το θέμα

Η φθορά δίνει αξία στη νιότη σουΜην αφήσεις κανείς να στην κλέψειΤα πιστεύω ας είναι οι αξίες σουΚαι κανείς μην σου κλέψει τη σκέψη

Το Α-ΠΕΡΑΣ δεν φέρνει ευτυχίαχαζά λόγια που ακούς σε εκκλησίαΥπάρχουν σύμβολα που πρέπει να γκρεμίσω για ναrsquoχω ελπίδα στη ζωή να συνεχίσωΚαινούρια σήμαντρα θα πρέπει να ηχήσουν μαμήrsquo ναι η βία στα παλιά για να γεννήσουν

Φτιαγμένα όλα ίσως φαίνονται ωραίαΘολές εικόνες και τα πάθη μας μοιραίαΜάθε να ζεις με το ρυθμό της εποχής σουΝα αποκαλύπτεις την κρυμμένη ενοχή σου

Άμα τα λόγια μου σας φαίνονται ωραία Θαrsquo χω τουλάχιστον στο θάνατο παρέα

ΑΞΙΟΤΕΡΟΝ ΤΟ ΟΧΙΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ των λαώνω πρωτοκόρη των θεώνποτέ σου δεν πεθαίνειςΜελαγχολείς πονάςπίσω κοιτάςκαι έτσι ξαποσταίνεις

Έθνος ηρώων ανάδελφονεπίνειον απάνεμονΚληρονομιάς λημέριΚιλλίβας γαλανόλευκοςτη λευτεριά θα φέρει

Στου χρόνου τα περάσματα έχεις δικό σου χώροΞαναγεννιέσαι από την αρχήαλλά από τον ίδιο σπόρο

Ίωνες ΑχαιοίΔωριείςΚρήτεςΘράκες ΜακεδόνεςXάονες Γραικοί ΑιολείςΜυκηναίοιΤρώες ΜυρμιδόνεςΤου Παρθενώνα αέτωμακαι των Δελφών κολώνες

Ω συ σπορά των Πελασγώνμαντείο των πολιτισμώντον κόσμο μαθητεύειςΆσβεστο φως Γοργή Αργώςτη γνώση ταξιδεύεις

Μα αξιότερον εστί και ΕΛΛΑΣ το είπες πρώτηΜικρή μεγάλη η σκλαβιάπάντα της πρέπει ΟΧΙ

Τέσσερα ποιήματα του Αντώνη Αραβαντινού

Καθισμένος σε μια απόμακρη γωνιά του δρόμουκαι υποκύπτοντας για ακόμη μια φορά στο σκοτεινό κομμάτι του εαυτούτουάρχισε σε μια σπάνια στιγμή αυτοκριτικής να σκέφτεται που τον οδήγησεαυτός ο δρόμοςΣαν αντανάκλαση πέρασαν μπροστά από τα γυάλινα μάτια τουόλα αυτά που ίσως είχε χάσει για πάνταΗ ανεμελιά των παιδικών του χρόνωνπροτού τον αναγκάσουν να ενταχθεί στον βρώμικο κόσμο των μεγάλωνη οικογένεια που με την ορθόδοξη ηθική της να μην ανέχεται ίχνος δια-φορετικότηταςτον απομάκρυνε όλο και περισσότερο και ας νόμιζε πως έτσι θα τον κρα-τούσεΑν και ποτέ δεν το είχε ομολογήσει πληγή του χωρισμού πονούσε πολύΚαι από την άλλη οι φίλοι του οι πραγματικοί του φίλοιπου τον πόναγαν κάθε φορά που του έφτυναν την αλήθεια κατάμουτραΜα εκείνος τι μεγάλη ανοησία προτίμησε τους άλλουςαυτούς που του πούλαγαν ότι δεν πουλιέταιαυτούς που τον έκαναν να ονειρεύεται ξύπνιος ενώ τον ακροβόλιζανστη γη της μοναξιάςΈδιωξε από κοντά του όλους αυτούς που τον αγαπούσανγιατί δεν πήγαιναν εκεί που πήγαινε αυτόςστον κόσμο των παραισθήσεωνόπου η περιπλάνησή του τον οδήγησε στη βασίλισσα των παραισθήσεωνΣτην αγκαλιά της έχασε κάθε αναστολή και ένιωσε εξωκοινωνικός καιυπερταξικόςένιωσε ελεύθερος και πιο ζωντανός από ποτέ

ενώ ήταν αλυσοδεμένος όσο ποτέ και αργοπέθαινε γλυκάΑκριβώς εκείνη τη στιγμή υπερνικώντας τον εαυτό τουκατάφερε να ολοκληρώσει τον συλλογισμό τουέναν συλλογισμό που πάντα τον απέφευγε όπως η ανατολή τη δύσηΣυνειδητοποίησε πως δεν είχε πια τον έλεγχο των πράξεών τουπως κάτι πολύ δυνατό και καταστροφικό είχε διεισδύσει μέσα τουκαι τον παρέσερνε σε άγνωστες αβύσσους που πραγματικά δεν ήξερεαν είχε πλέον τη δύναμη να βγει ζωντανόςΊσως σκέφτηκε ίσως να είναι πολύ αργάΤο σκυμμένο του κεφάλι ανασηκώθηκεκαι το απλανές του βλέμμα συναντήθηκε με τον ήλιο που έδυε στον ορί-ζονταΓια πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό μαγνητίστηκε και μαγεύτηκεαπό αυτό το καθημερινόαλλά πανέμορφο φυσικό φαινόμενοΣτο βασανισμένο και μονοκόμματο πρόσωπό του έσκασε ένα χαμόγε-λοΡίγος διαπέρασε ξαφνικά το σώμα του στην ιδέα πως κάποτε δεν θα τοξανάβλεπεΚαι ένα πέπλο θλίψης σκέπασε το πρόσωπό του ξέροντας πως αυτός οίδιοςΣυνέβαλλε τόσο καιρό στον χαμό όλων των ονείρων τουΈνας ζωντανός νεκρός που τρεφόταν με την ίδια του την ψυχήΔάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια τουΚαι όλα αυτά για ένα άλλο δάκρυτο δάκρυ της παπαρούνας

Στέλιος Αγγελής Κορυδαλλός 2013

Παράλληλοι κόσμοι



Το Κατάστημα Κράτησης Νεάπολης Κρήτηςβρίσκεται στην Ανατολική Κρήτη και ΒΔτου Νομού Λασιθίου λίγα μόλις χιλιόμετρα

απrsquo την πόλη του Αγίου Νικολάου Το κτήριο με-τράει πάνω από τρεις δεκαετίες λειτουργίαςκαι η κατασκευή του προϋποθέτει την τοποθέτηση65 κρατουμένων (σήμερα φιλοξενεί 156 ενώστο παρελθόν έχει λειτουργήσει και με 175) Οαγώνας τόσο της διεύθυνσης όσο και των εργα-ζομένων σε αυτό για τη βελτίωση των συνθηκώνδιαβίωσης των κρατουμένων αλλά και εργασίαςτων υπαλλήλων είναι καθημερινός και έντονοςΤα προβλήματα που προκύπτουν είναι καθημερινάκαι σε πολλούς τομείς ιδιαίτερα σε τούτη τηνπερίοδο που η χώρα μας διανύει μια ακόμη οι-κονομική κρίση η οποία καθώς φαίνεται λει-τουργεί ως τροχοπέδη σε όποια πρόοδο

Μέσα σε αυτήν την κρίση προέκυψε η ανάγκηγια την αναζήτηση εργαλείων πέραν των καθιε-ρωμένων για την ενημέρωση της τοπικής αλλάκαι της ευρύτερης κοινωνίας όσον αφορά ταπροβλήματα αλλά και τους τρόπους δράσης τωνεργαζομένων στη φυλακή της Νεάπολης Απο-τέλεσμα της ανάγκης αυτής ήταν ο σχεδιασμόςκαι η λειτουργία μιας διαδικτυακής ιστοσελίδαςμε ονομασία διεύθυνσης httpwwwsykkngr πουαντιπροσωπεύει το κατάστημά μας Καθότι τοΔιαδίκτυο αποτελεί έναν ισχυρό δίαυλο επικοι-νωνίας ιδιαίτερα εύχρηστο και προσβάσιμο στονκαθένα η δημιουργία μιας τέτοιας ιστοσελίδαςβοήθησε και συνεχίζει να βοηθάει στην άμεσηενημέρωση όλων των συναδέλφων και όπωςανέφερα και παραπάνω της τοπικής και ευρύ-τερης κοινωνίας αλλά και συναδέλφων άλλωνκαταστημάτων κράτησης της χώρας ως προςτην ενεργή δράση των μελών του συλλόγουμας

Ο απλός και λειτουργικός σχεδιασμός τηςιστοσελίδας καθιστά την περιήγηση του επισκέπτηεύκολη και γρήγορη Στην κεφαλίδα της αρχικήςσελίδας αναγράφεται η ονομασία του συλλόγουμας και εν συνεχεία αντί προλόγου παρατίθεταιένα γνωμικό lsquorsquoΈστι δίκης οφθαλμός ος τα πανθrsquoοράrsquorsquo του αρχαίου Έλληνα συγγραφέα και εκ-προσώπου της Νέας Κωμωδίας Μενάνδρουενώ το κέντρο της σελίδας κοσμεί μια πανοραμικήφωτογραφία του καταστήματός μας Χωρισμένησε καταληπτές ενότητες δίνει την ευκαιρία στονεπισκέπτη να επιλέξει άμεσα την ενότητα πουτον ενδιαφέρει και να ενημερωθεί σχετικά μεαυτήν

Πρώτη ενότητα της σελίδας είναι η ΣύστασηΔΣ όπου γνωστοποιούνται στον επισκέπτη ταμέλη που απαρτίζουν το Διοικητικό Συμβούλιοκαι ο αντιπρόσωπος του καταστήματός μας στηνΟμοσπονδία Στην αμέσως επόμενη ενότηταμε τίτλο Επικοινωνία παρατίθενται τα τηλέφωνατης υπηρεσίας και του συλλόγου καθώς επίσηςη ταχυδρομική διεύθυνση και μια διεύθυνση γιαηλεκτρονική αλληλογραφία Η επόμενη και ση-μαντικότερη ενότητα της ιστοσελίδας είναι οιΑνακοινώσεις Σrsquo αυτή την ενότητα αναρτώνταιόλες οι ανακοινώσεις του ΔΣ το περιεχόμενοτων οποίων ποικίλλει Εκεί ανακοινώνονται οιόποιες απεργιακές κινητοποιήσεις του συλλόγουδιάφορες επιστολές ή τυχόν δελτία τύπου καιυπομνήματα Στην ενότητα που ακολουθεί με

τίτλο Δραστηριότητες ο επισκέπτης ενημερώ-νεται για τη δράση του συλλόγου σε κοινωνικόκαι πολιτιστικό επίπεδο Τέτοιες μορφές δράσηςείναι η Τράπεζα Αίματος που διατηρεί ο σύλλογόςμας συμμετοχές σε κοινωνικές εκδηλώσεις μεσκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας καιτην παρότρυνση για φιλανθρωπικό έργο καιανακοινώσεις για τυχόν μελλοντικές δραστη-ριότητες Προς εξυπηρέτηση του επισκέπτη δια-τίθενται τα τηλέφωνα όλων των καταστημάτωνκράτησης και θεραπευτικών ιδρυμάτων της χώραςστην ενότητα Τηλέφωνα επικοινωνίας Ακολουθείμία ακόμη ενότητα με τίτλο Νομοθεσία όπου οκάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ενημερωθείχωρίς κόπο για τη σχετική νομοθεσία που υπάρχεισχετικά με τον δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα τοννόμο περί συνδικαλιστικού κινήματος όπως επί-σης και για τον σωφρονιστικό κώδικα Η περιή-γηση του επισκέπτη ολοκληρώνεται με την τε-λευταία ενότητα Σύνδεσμοι όπου αναφέρονταιπαρεμφερείς διαδικτυακές ιστοσελίδες άλλωνκαταστημάτων κράτησης της χώρας του Υπουρ-γείου Δικαιοσύνης αλλά και Υπηρεσιών που εν-δεχομένως να φανούν χρήσιμες

Η λειτουργία λοιπόν αυτής της ιστοσελίδαςέχει αποδειχθεί ως μια απrsquo τις σημαντικότερεςαποφάσεις του συμβουλίου μας καθότι έχουμεήδη απολαύσει των πλεονεκτημάτων αυτής καιεπιπλέον νιώθουμε ότι συμβάλλουμε στις αδιά-κοπες προσπάθειες της Ομοσπονδίας και τωνσωματείων άλλων καταστημάτων κράτησης γιατην ενδυνάμωση και τον εκσυγχρονισμό της έν-νοιας laquoσωφρονιστικό σύστημαraquo Επιπροσθέτωςέχουμε κάνει ένα βήμα πιο κοντά στο να γνω-στοποιήσουμε στην κοινωνία τα προβλήματάμας και τον αγώνα που δίνουμε για βελτίωσητων συνθηκών κράτησης καθώς επίσης και τοναγώνα μας για ανάπτυξη και διαρκή βελτίωσητου σωφρονιστικού συστήματος της χώρας

Όπως και σε άλλα καταστήματα κράτησηςτης χώρας έτσι και στο δικό μας ερχόμαστε κα-θημερινά αντιμέτωποι με τις δυσκολίες πουαπορρέουν απrsquo αυτή την οικονομική στενωπότης χώρας και είναι γεγονός ότι αυτές οι δυ-σκολίες έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο σε μικρό-τερα καταστήματα όπως το δικό μας Όπωςέχουμε και άλλοτε δηλώσει μικρή φυλακή δενσημαίνει μικρότερα προβλήματα Ο καθημερινός

περιορισμός στις πιστώσεις για σίτιση πετρέλαιοθέρμανσης είδη καθαρισμού φάρμακα αναλώ-σιμα είδη κτλ δυσχεραίνει μια ήδη δυσθερά-πευτη κατάσταση Πώς μπορεί μια φυλακή ναλειτουργήσει αποτελεσματικά όταν δεν υπάρχειη δυνατότητα να παράσχεις στους εγκλείστουςστοιχειώδη μέσα για τη διασφάλιση της υγιεινήςτους όπως ζεστό νερό για το μπάνιο τους είδηκαθαρισμού για την καθαριότητα των χώρωνδιαβίωσής τους ικανοποιητική θέρμανση αν μητι άλλο τώρα που διανύουμε έναν ιδιαίτεραδριμύ χειμώνα φάρμακα σημαντικά για την υγείατους Φανταστείτε φυσικά το μέγεθος και τηδιάσταση που παίρνουν αυτά τα προβλήματα σεμια φυλακή όπως η δική μας που λειτουργεί μεεγκλείστους τρεις φορές περισσότερους απrsquo τηδυναμικότητά της και με προσωπικό που έχεισυρρικνωθεί τα τελευταία δυο χρόνια σε τραγικάνούμερα Είναι επιτακτική ανάγκη για τους εκ-προσώπους της Δικαιοσύνης να κατανοήσουνπως μέσα στις φυλακές ζουν άνθρωποι με κα-τοχυρωμένο το δικαίωμα για αξιοπρεπή διαβίωσηόπως επίσης ότι μέσα στις φυλακές εργάζονταικαι υπάλληλοι που δίνουν καθημερινό αγώναυπερβαίνοντας συχνά το όριο των δυνατοτήτωντους για να διασφαλίσουν την ορθή λειτουργίατους Θυμίζουμε ότι οι έγκλειστοι στερούνταιήδη το δικαίωμα της ελευθερίας ανεξαρτήτωςεπιλογών και σε μια κοινωνία όπου προασπιζό-μαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα η στάση ετούτηχαρακτηρίζεται ως παράδοξο

Εν κατακλείδι τονίζουμε πως κάθε μέτρονομοσχέδιο ή νομοθεσία που ανακοινώνεταικατά καιρούς θα πρέπει να εστιάζει στο πώςμπορεί να εξασφαλιστεί πρωτύτερα η εύρυθμηλειτουργία των φυλακών της χώρας ξεκινώνταςφυσικά με άμεσες προσλήψεις προσωπικού ανδεν θέλουμε να συναντήσουμε και πάλι γεγονότατους παρελθόντος Χειροκροτούμε δε οποιασ-δήποτε μορφής ενέργειες του κάθε σωματείουυπαλλήλων καταστημάτων κράτησης της χώραςπου επιλέγει να μη μένει στάσιμο αλλά προχωράπάντα ένα βήμα μπροστά προς τη βελτίωση καιτην εξέλιξη του σωφρονιστικού συστήματος

Ταμπουρατζής Ιωάννης ΚΚ Νεάπολης Κρήτης

ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΜΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ

ΑΡΧΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

copyright copy 2010design by Velonaki Maria




Στο σημερινό μας άρθρο θα επιχειρήσουμενα σας μιλήσουμε για μας την ταυτότητα τουςστόχους και τις δραστηριότητές μας προκει-μένου να μας γνωρίσετε και να ενημερωθείτεγια τους σκοπούς και τις δράσεις μας

Το Κέντρο Πρόληψης της Εξάρτησης amp Αγω-γής Υγείας Αθηνά - Υγεία ιδρύθηκε το 1998και έχει τη μορφή μη κερδοσκοπικής ΑστικήςΕταιρείας μέλη της οποίας είναι ο Δήμος Αθη-ναίων ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών ο Οδον-τιατρικός Σύλλογος Αθηνών ο Δικηγορικός Σύλ-λογος Αθηνών και το Ελληνικό Κέντρο Διαπο-λιτισμικής Ψυχιατρικής και Περίθαλψης ενώχρηματοδοτείται από την ΚΕΔΚΕ και εποπτεύεταιδιοικητικά από τον Δήμο Αθηναίων και επιστη-μονικά από τον ΟΚΑΝΑ Στελεχώνεται απόομάδα επιστημόνων εξειδικευμένων σε θέματαπρόληψης των εξαρτήσεων στην υλοποίησηΠρογραμμάτων Αγωγής Υγείας και στην παροχήσυμβουλευτικών υπηρεσιών Απευθύνεται σεόλους τους πολίτες και οι υπηρεσίες που προ-σφέρει διατίθενται δωρεάν Μέχρι σήμερα λει-τουργούν 4 Κέντρα στα γεωγραφικά όρια τουΔήμου Αθηναίων γίνονται όμως παρεμβάσειςκαι πέραν αυτών

Επιδίωξή του είναι τόσο η ψυχοκοινωνικήκαι προσωπική ενδυνάμωση του ατόμου όσοκαι η μείωση των παραγόντων που οδηγούνστη χρήση νόμιμων και παράνομων εξαρτησιο-γόνων ουσιών καθώς και σε άλλες μορφέςεξαρτητικών στάσεων και συμπεριφορών

Η φιλοσοφία των προγραμμάτων που υλο-ποιεί το Κέντρο Πρόληψης βασίζεται στην ενερ-γητική συμμετοχή και δράση όλης της κοινωνίαςκαι όχι μόνο των ειδικών Οι δράσεις που ανα-πτύσσει δεν εξαντλούνται μόνο στην παροχήέγκυρης και επιστημονικής πληροφόρησης αλλάστοχεύουν επίσης στην ανάπτυξη προσωπικώνκαι κοινωνικών δεξιοτήτων στην υιοθέτηση θε-

τικών στάσεων ζωής και στην ευαισθητοποίηση

και κινητοποίηση φορέων και ομάδων στα πλαίσιατης τοπικής κοινωνίας προς την κατεύθυνσητης συλλογικής παρέμβασης σε θέματα και προ-βλήματα που αφορούν όλους

Οι δραστηριότητές του αφορούν στην ορ-γάνωση και υλοποίηση Προγραμμάτων Πρόληψηςκαι Αγωγής Υγείας στη Σχολική Κοινότητα (μα-θητές γονείς εκπαιδευτικούς) στην οργάνωσηκαι υλοποίηση Προγραμμάτων Πρόληψης καιΑγωγής Υγείας στη σπουδαστική και φοιτητικήκοινότητα τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιω-τικό τομέα εκπαίδευσης στην οργάνωση σεμι-ναρίων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σεομάδες γονέων στην οργάνωση εργαστηρίωνδημιουργικής απασχόλησης σε παιδιά και εφή-βους στην παροχή έγκυρης ενημέρωσης καιπληροφόρησης για τα ναρκωτικά το αλκοόλτο AIDS και άλλα ιατροκοινωνικά προβλήματαστην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σεάτομα και οικογένειες καθώς και στην υλοποίησηπρογραμμάτων Πρόληψης και Αγωγής Υγείαςσε παιδιά και εφήβους εκτός σχολείου στηνυλοποίηση δράσεων και παρεμβάσεων σε ερ-γασιακούς χώρους στην υλοποίηση παρεμβά-σεων στον δρόμο (street work) σε ομάδες γενικούπληθυσμού αλλά και σε ομάδες υψηλού κινδύνουσε εκπαίδευση κοινωνικών επιστημόνων καιεπαγγελματιών υγείας σε θέματα πρόληψηςτων εξαρτήσεων και στην ενημέρωση-ευαισθη-τοποίηση κοινωνικών φορέων οργανώσεων καιυπηρεσιών σε θέματα Πρόληψης

Βασικό laquoαξίωμαraquo της Πρόληψης αποτελείη ιδέα ότι η δημιουργική απασχόληση γεμίζειτον άνθρωπο με ενδιαφέροντα ιδέες και επι-τεύγματα και ότι επίσης η ενεργητική στάσηαπέναντι στη ζωή και η ανάληψη ενεργών ρόλωναπέναντι στα κοινωνικά θέματα προάγουν τηδημιουργικότητά μας και βελτιώνουν την κοινωνίαστην οποία ζούμε Έτσι το Κέντρο Πρόληψηςτης Εξάρτησης amp Αγωγής Υγείας ενέταξε στιςδράσεις του και τη δημιουργία της ηλεκτρονικής

μαθητικής εφημερίδας Teengr Στόχος αυτήςτης ενέργειας είναι η κινητοποίηση των εφήβωνπρος την κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας ενερ-γητικής στάσης ζωής καθώς και η δημιουργίαενός πλαισίου μέσα στο οποίο θα αναπτύσσονταιοι δυνατότητες αλληλεπίδρασης μεταξύ τους

Τις σελίδες της Teengr μπορείτε να επι-σκεφτείτε στον δικτυακό τόπο wwwathinapre-ventionwordpresscom Η συντακτική ομάδα τηςTeengr σάς προσκαλεί να συμμετέχετε μεδικές σας προτάσεις σχόλια και απόψεις γιαόσα από τα θέματα της εφημερίδας σάς ενδια-φέρουν και θεωρείτε σημαντικά

Για οποιαδήποτε πληροφορία τα 4 ΚέντραΠρόληψης βρίσκονται στη διάθεσή σας στιςακόλουθες διευθύνσεις και τηλέφωνα

1) laquoΑθηνά ndash ΠρόμαχοςraquoΑίνου 1amp Λ Βουλιαγμένης τηλ

21092700962) laquoΑθηνά ndash Προναίαraquo

Λ Αθηνών 30 τηλ 21034134833) laquoΠαλλάς ndash Αθηνάraquo

Στουρνάρα 21 τηλ 21038000384) laquoΑθηνά ndash Πολιάςraquo

Γαλατσίου 1amp Πατησίων τηλ 2102114566

Κλείνοντας θέλουμε να ευχαριστήσουμετην εφημερίδα laquoΟιονεί hellip Κρατούμενοςraquo γιατη φιλοξενία και την ευκαιρία που μας έδωσενα έρθουμε σε επαφή μαζί σας Ευελπιστούμεμέσα από αυτό τον laquoχώροraquo να χτίσουμε μιασταθερή και δημιουργική σχέση

Για το Κέντρο Πρόληψης laquoΑθηνά Πρόμαχοςraquo

Αντρέας ΑθανασόπουλοςΨυχίατρος

Σε μια χρονική συγκυρία όπου η καταστολή φαίνεται να κυριαρχεί εμείς επιμένουμε στην Πρόληψη

Σrsquoένα αγιόκλημα μικρό η Σμύρνη ένα πρωινότη λευτεριά της στάζειΚαι ξεχασμένο μερτικό στο διψασμένο του κορμότους χτύπους της αδειάζει

Χώρες μεγάλες και τρανές βάλαν σφραγίδες στρογγυλέςκαι με φωτιά την ντύνουνΣrsquoένα χαρτί σε δυό γραμμές αρρωστημένες λογικέςστις στάχτες της τα πίνουν

Σrsquoένα τραπέζι του χαμού στην laquoηθικήraquo ενός καπνούτα πρέπει τους γιορτάζουνκαι μια ψυχούλα απορεί μέσα στην κόκκινη αυλήποια χέρια τrsquoαγκαλιάζουν

Δεν το χωρά η λογική πως τόσος πόνος και οργή σrsquoένα χαρτί να στάζεικι από το αίμα της γραφής η πένα της υποταγήςτον κόσμο να μοιράζει

Κι αν σου τα πήραν τα παιδιά κι αν σου τα πήρανεΣμυρνιώτισσά μου με φωτιά κι αν σου τα ντύσανεη σκέψη σου θα΄ναι λεπίδα ορκισμένηπου θα φοβούνται αφού σε τάφο δεν πηγαίνει

Βγαίνrsquoη αλήθεια τους γυμνή με ματωμένη χαραυγήσκεπάζει το κορμί τηςκαι δεν υπάρχει πουθενά χέρι ζωγράφου πινελιάνα κρύψει την ντροπή της

Σε μία κόκκινη αυλή ένα αγέννητο γιατίπαράπεσε πριν χρόνιαΚατάντησαν σrsquoένα χαρτί τόσες ψυχές με laquoδηλαδήraquoσακατεμένα πιόνια

Καίει τrsquoαγιόκλημα καυτός της προσμονής ο πυρετός άλλο κακό μην έρθειΜα δεν γνωρίζω θεέ μου πώς η πένα τους που σβήνει φωςμελάνι να μην έχει

Κοσμάς ΣαββίδηςΦυλακή Διαβατών Θεσσαλονίκης

Σμύρνη



Σχετικά συχνά σε όλες τις φυλακές τηςχώρας παρατηρείται το φαινόμενο κάποιοιαδειούχοι να μην επιστρέφουν

Επακολουθεί φυσική ανησυχία και θυμός Θυμός δικαστικών διοικητικών και σωφρονι-

στικών ndash οι οποίοι μάλιστα λανθασμένα κάποιεςφορές εκλαμβάνουν το όλο θέμα προσωπικά

Θυμός συγκρατουμένων για τους οποίουςοι επόμενες αιτήσεις αδειών θα αντιμετωπίζονταιενδεχομένως με αυστηρότητα

Αυτή η τελευταία πιθανότητα είναι που μεωθεί να γράψω αυτό το κείμενο θέλοντας νακαταθέσω μια πρόταση που ίσως περιορίσει τοφαινόμενο των laquoμη επιστρεφόντωνraquo από τιςάδειες

Είναι κρίμα και άδικο να πηγαίνει ένας συνε-πής κρατούμενος στο Συμβούλιο για μια τακτικήάδεια και να κρίνεται με καχυποψία

Άλλωστε οι τρεις προϋποθέσεις χορήγησηςτακτικών αδειών που τίθενται στον σωφρονιστικόκώδικα καθόλου δεν αναφέρουν το ενδεχόμενοαπόρριψης της αίτησης ενός κρατουμένου επειδήο συγκρατούμενός του δεν ήταν συνεπής

Επιγραμματικά υπενθυμίζω τις τρεις προ-ϋποθέσεις

1) Ο κατάδικος πρέπει να έχει εκτίσει το έναπέμπτο της ποινής του

2) Δεν πρέπει να εκκρεμεί κατά του κατάδικουποινική διαδικασία για αξιόποινη πράξη σε βαθμόκακουργήματος

3) Πρέπει να εκτιμάται ότι δεν υπάρχει κίν-δυνος τέλεσης κατά τη διάρκεια της άδειαςνέων εγκλημάτων ή κίνδυνος φυγής

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη σωστήθεσμική βάση του ότι ο κάθε κρατούμενος πρέπεινα κρίνεται ανεξάρτητα από τις συμπεριφορέςτων άλλων συγκρατουμένων αρκεί να σκεφτούμετην αντίθετη ιδεατή περίπτωση κατά την οποίαένα άτομο περιστοιχίζεται από συγκρατουμένουςπου όλοι ανεξαιρέτως έχουν άριστη συμπεριφορά

Δεν νομίζω καθόλου εάν το άτομο αυτό βα-ρύνεται με πειθαρχικά ή εάν υπάρχει η υποψίατέλεσης νέων παράνομων πράξεων ή φυγήςότι το Συμβούλιο θα του χορηγήσει άδεια

Βεβαίως και είναι αλήθεια ότι η συνολικήπαρουσία των κρατουμένων έχει την ικανότητανα δημιουργήσει ένα θετικό ή αρνητικό κλίμαμια θετική αύρα που να προτρέπει τους κρίνοντεςσε ελαστικότητα ή μια αρνητική ατμόσφαιρακαχυποψίας που να προτρέπει τους κρίνοντεςσε αυστηρότητα

Προσπαθώντας να αναλύσουμε το φαινόμενοτων laquoμη επιστρεφόντωνraquo από τις άδειες θαπρέπει να διακρίνουμε δύο περιπτώσεις ατόμωνπου δεν επιστρέφουν και κατrsquo επέκταση δύοδιαφορετικούς λόγους ndash τρόπους

Πρώτη περίπτωση Η πρώτη περίπτωση χαρακτηρίζεται από την

όχι ιδιαίτερα σχεδιασμένη μη επιστροφή πουεμφανίζεται συνήθως σε άτομα νεαρής ηλικίαςΑυτή η χωρίς σχέδιο επιβίωσης φυγή βασίζεταικυρίως στο έμφυτο ένστικτο προς ελεύθερηζωή όμως χαρακτηρίζεται από ανωριμότητα καιαπερισκεψία (είναι σχεδόν πράξη πανικού) καιτις περισσότερες φορές τα άτομα αυτά σύντομασυλλαμβάνονται Σε αυτή την περίπτωση δεν

έχω σκοπό να επιμείνω διότι πιστεύω ότι ηανάπτυξη κινήτρων επιστροφής (ή καλύτερα οπεριορισμός των κινήτρων μη επιστροφής) δενείναι δυνατός

Το ότι τα άτομα αυτά δεν γυρίζουν δεν είναιπράξη που βασίζεται σε κίνητρα (πέραν του εν-στίκτου) και η συμπεριφορά τους δεν υπόκειταισε καμία μακροπρόθεσμη στοχοθεσία ndash λογικήπαρά μόνο στην εφήμερη ικανοποίηση της αιώνιαςφυσικής τάξης laquoδράσης ndash αντίδρασηςraquo

Με σπρώχνεις ndash θέλω να σε σπρώξωΜε κρατάς ndash θέλω να φύγωΑυτή η πρώτη περίπτωση laquoμη επιστρεφόντων

αδειούχωνraquo είναι λοιπόν κατrsquo εμέ δύσκολο ναπεριοριστεί

Δεύτερη περίπτωσηΑντίθετα στη δεύτερη περίπτωση laquoμη επι-

στρεφόντων αδειούχωνraquo νομίζω ότι μπορεί κά-ποιες αλλαγές να επηρεάσουν τη συχνότητατου φαινομένου

Εδώ βρίσκονται οι άνθρωποι εκείνοι που ορ-γανώνουν τη φυγή τους προσχεδιάζοντας τοντρόπο επιβίωσής τους για τη συνέχεια

Κι εδώ πρέπει να διακρίνουμε δύο υποπερι-πτώσεις

Στην πρώτη υπάρχουν κάποιοι που κατά τηδιάρκεια μιας μεγάλης ποινής δεν επιστρέφουναπό την άδεια έχοντας επιλέξει να αλλάξουνταυτότητα όνομα χώρα κλπ αποσκοπώνταςσε μια νέα ζωή όχι παράνομη

Αυτοί είναι λίγοι Αντίθετα πολύ περισσότεροι laquoανήκουνraquo στη

δεύτερη υποπερίπτωση όπου μιλάμε για άτομαπου έχουν καταλήξει στο ότι επιθυμούν ναζήσουν στην παρανομία Μιλάμε δηλαδή γιαάτομα που είχαν και θα έχουν αυτόν τον τρόποζωής

Τι κάνουν λοιπόνΈχοντας εκτίσει το μεγαλύτερο μέρος της

ποινής τους σκέφτονται το μέλλον τους ωςεξής

laquoΣε λίγο αποφυλακίζομαι Με δεδομένο τοότι θα συνεχίσω την παρανομία είναι πιθανόνκάποια στιγμή να ξανασυλληφθώ Θα πρέπειλοιπόν ndash εάν έχω αποφυλακιστεί ndash να εκτίσωολόκληρη τη νέα ποινή που θα μου επιβληθεί

Αντιθέτως εάν επιλέξω να μη γυρίσω σε κά-ποια από τις τελευταίες μου άδειες τότε θαέχω laquoμπάνκαraquo Δηλαδή τότε θα έχω laquoκρατημένηraquoτην προηγούμενη περίοδο εγκλεισμού μου (καθώςδεν θα έχει ολοκληρωθεί) και τότε πλέον θαμπορώ να κάνω μια laquoωραιότατηraquo συγχώνευσηκαι να παραμείνω στη φυλακή για πολύ λιγότεροαπrsquo όσο θα προβλεπόταν γιrsquo αυτή τη δεύτερηπαράνομη πράξη μουraquo

Για να δώσω ένα παράδειγμα ώστε το σκε-πτικό να γίνει κατανοητό εάν ένας ανθρωπο-κτόνος στον οποίο έχει επιβληθεί η ισόβια κά-θειρξη ολοκληρώσει την ποινή του αποφυλακι-στεί (μετά 16 έτη) και στη συνέχεια ξανακάνειτο ίδιο αδίκημα τότε θα του επιβληθεί πιθανόταταη ίδια ποινή την οποία θα πρέπει να εκτίσει εξαρχής (άλλα 16 τουλάχιστον χρόνια)

Όμως εάν ο ίδιος ανθρωποκτόνος δεν επι-στρέψει σε μια από τις τελευταίες άδειες καιδιαπράξει το ίδιο αδίκημα τότε θα του επιβληθεί

μεν πιθανότατα η ίδια ποινή αλλά δεν θα τηνεκτίσει εξ αρχής Κι αυτό γιατί ο νόμος δίνει τηδυνατότητα στον κρατούμενο να συγχωνεύσειτις ποινές Οι διαφορετικές ποινές δεν αθροί-ζονται αλλά συγχωνεύονται Η μεγαλύτερη το-ποθετείται ως κεφαλή και προστίθεται σε αυτήμια σχετικά μικρή επιβάρυνση

Έτσι ο δις καταδικασμένος σε ισόβια δεν θαχρειαστεί να εκτίσει την ποινή δύο φορές (16+16χρόνια) αλλά μόνο μία Το μοναδικό πρόβλημαπου θα συναντήσει είναι η δυσκολία στη χορή-γηση νέων αδειών και μια μικρή καθυστέρησηστην υφrsquo όρον απόλυση Όμως μετά από δύο ndashτρεις προσπάθειες θα αποφυλακιστεί

Σε αυτή λοιπόν την υποπερίπτωση ο νόμοςμοιάζει να τιμωρεί περισσότερο αυτόν που είχεκαλύτερη συμπεριφορά Μπορούμε να το δούμεπρακτικά αναλύοντας το προηγούμενο παρά-δειγμα

Και οι δύο διέπραξαν δύο φορές ο καθέναςπράξεις όμοιες Ο δεύτερος επιπρόσθετα πα-ραβίασε την άδεια Αντί όμως για κόστος έχεισημαντικότατο κέρδος Θα κάτσει στη φυλακήπολύ λιγότερο απrsquo ότι ο πρώτος που τουλάχιστονστο θέμα της άδειας ήταν συνεπής Με ένανπλάγιο λοιπόν τρόπο σε αυτή την περίπτωση ονόμος και το σύστημα μοιάζουν να ανταμείβουντη μη επιστροφή από την άδεια

Εάν το δει κανείς πρακτικάένας άνθρωπος που ndash για τους δικούς του

λόγους ndash έχει αποφασίσει να ζήσει παράνομασχεδόν προωθείται να μην επιστρέψει από τηνάδεια

Υπάρχει όμως λύσηΠρότασηΗ πρόταση είναι συγκεκριμένη Η δυνατότητα του κρατουμένου να συγχω-

νεύσει τις ποινές είναι σημαντική τον βοηθάεινα μην κάνει laquoκαριέραraquo στη φυλακή και έχειτον δικό της λόγο ύπαρξης Ωστόσο νομίζω ότιθα πρέπει να παρέχεται αυτή η δυνατότηταμόνο με την προϋπόθεση ότι οι διαφορετικέςαξιόποινες πράξεις δεν έχουν διαπραχθεί μετάαπό παραβίαση άδειας Στην περίπτωση δηλαδήπου ο κρατούμενος έχει διαπράξει κάποια απότα αδικήματα κατά το διάστημα παραβίασης τηςάδειας θα πρέπει να μην έχει τη δυνατότητασυγχώνευσης των ποινών

Τότε θα περιοριστεί το φαινόμενο μη επι-στροφών από τις άδειες των laquoκατά συνείδησηπαράνομωνraquo

διότι δεν θα υπάρχει το κίνητροδεν θα υπάρχει ο θεσμικός έπαινος της μη

επιστροφής από την άδειαΜέχρι όμως να συμβεί αυτό αγαπητοί δικαστικοί διοικητικοί και σωφρο-

νιστικοί μην τα βάζετε με αυτούς που αξιοποιούναυτό το laquoκενό νόμουraquo και δεν επιστρέφουν

(Κι ούτε να γίνεστε άδικα αυστηροί με αυτούςπου είναι συνεπείς και επιστρέφουν)

Δουλειά του παράνομου η παρανομίαΥποχρέωσή του η αποδοχή της ποινικής συ-

νέπειας αυτήςΔικαίωμά του η αξιοποίηση laquoανοικτών παρα-

θύρωνraquo του νόμου

laquoΜην επιστρέφεις από την άδειαraquo(προτρέπει ο νόμος τον παράνομο)

Του Γιάννη Κατσιλάμπρου



laquoΟ Ugolino θρηνώντας τον θάνατο των γιων τουraquoDoreacute Gustave


Πηγή Dante Alighieris Inferno from the Original by Dante Alighieri and Illustrated with the Designs of Gustave Doreacute

[Η Κόλαση του Δάντη Αλιγκιέρι από το πρωτότυπο κείμενο του Δάντη Αλιγκιέρι και εικονογραφημένη με τα σχέδια τουDoreacute Gustave] (New York Cassell Publishing Company 1890)

laquoΑπό παράθυρο στενό του πύργου που με κλείσανεκαι που για μένα ύστερα πύργο της πείνας τον βαφτίσανε

κι όπου ακόμα κι άλλοι εκεί θε να κλειστούνεκάμποσα μεσrsquo από τα κάγκελα είχα ιδεί φεγγάρια

κι ύστερα ήρθε το κακό το όνειροτου ριζικού μου που έσκισε το πέπλοraquo

(Dante Alighieri μτφ Ανδρέας Ριζιώτης2002 Η Θεία Κωμωδία Κόλασηάσμα ΧΧΧΙΙΙ στίχοι 22-27σελ 325-327 Αθήνα Τυπωθήτω)

Ποινή ισοβίων20 χρόνια εγκλεισμούΜπορούν να μειωθούν στα 16 εάν ο κρατούμενος είναι συνεπής στιςυποχρεώσεις του εργάζεται και δεν έχει πειθαρχικάΗ αμέσως ελαστικότερη ποινή που θα μπορούσε να του επιβληθεί θαήταν 25 χρόνια κάθειρξηΌμως σε αυτή την περίπτωση μέσω του ευεργετικού υπολογισμούημερομισθίων και δεδομένης της καλής του διαγωγής ο ίδιος ο κρατού-μενος θα μπορούσε να βγει από τη φυλακή μετά από 8 χρόνια και τέσ-σερεις μήνεςΤι να σου κάνουν οι εισαγγελείς και οι δικαστέςΔύο οι επιλογές τους Από τη μία η ελαστική ποινή και από την άλλη ηεξοντωτικήΈνα τεράστιο χάσμα από τα 8 στα 16 χρόνια εγκλεισμούΑλήθεια πώς είναι δυνατόν να μην έχουν αντιληφθεί αυτό το τεράστιονομικό κενό οι νομοθέτεςΚοιτώ στον καθρέπτηΑς είμαι ειλικρινήςΠολύ βαρύ αυτό που έχω κάνει για να βγω έτσι απλά στα 8 χρόνιαΌμως και τα 16 χρόνια laquoσκαστάraquo είναι εξοντωτικάΔε μένει τίποτα όρθιο σε τέτοιο βάθος χρόνουΠώς είναι δυνατόν να μην προβλέπεται κάτι ενδιάμεσοΕπιτέλους Απλή αριθμητική είναι Ανάμεσα στο 8 και το 16 υπάρχει το 10 το 12 το 13 Μακρύς ο χειμώνας των νομικών κενώνΑιώνια μοιάζει αυτή η χειμερία νάρκηΚοιτώ στον καθρέπτηΈνα παιδί κάποτε φώναζεlaquoΔεν είμαι κουρασμένο Αφήστε με Δε θέλω να κοιμηθώraquoΤώρα είναι πια ενήλικος Μαράθηκε η ελπίδα του Κουράστηκα Θέλω να μείνω μόνος Αφήστε με να κοιμηθώΚαλή σας νύχτα

Κατσιλάμπρος Γιάννης

Νομική κενό Καλή σας νύχταΟΣΥΕΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΕΔΡΑ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΣΟΛΩΜΟΥ 2 ΤΘ 91503 ΤΚ 181 10




αποδεικνύονται laquoφρούδεςraquo και ενώ αντιμετωπίστηκαν θετικάαπό την πολιτική ηγεσία στην πράξη ελάχιστα έχουν γίνει

Ως εργαζόμενοι αισθανόμαστε οργισμένοι καθώς οι οφειλό-μενες και απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις που επανειλημμένωςέχουμε προτείνει είτε έχουν μείνει στα λόγια είτε έχουν περιπέσειστη λήθη Οι υποσχέσεις έχουν προ πολλού κουράσει και ηελπίδα για την υλοποίησή τους έχει πλέον εξανεμιστεί

Η υποστελέχωση του προσωπικού δεν έχει αντιμετωπιστείπαρά μόνο σε επίπεδο υποσχέσεων και οι προτάσεις μας γιαεπαναδιατύπωση και ενοποίηση του συστήματος κράτησης αντι-μετωπίζεται με όρους laquoπροστατευτισμού και χαϊδέματοςraquo γιανα μην στεναχωρηθούν ημέτεροι Μάλλον η λογική του laquoδιαίρεικαι βασίλευεraquo εξυπηρετεί περισσότερο από την υποχρέωση τηςπολιτείας για την επαρκή και εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίαςμας με το στοιχειώδες ανθρώπινο δυναμικό δηλαδή για τη λει-τουργίας της ίδιας της φυλακής

Επιπλέον είναι ενδεικτικό της κατάστασης το γεγονός ότισυνεχίζεται η διαθεσιμότητα των δύο έμπειρων υπαλλήλων τηςγραμματείας του ΚΚ Κορυδαλλού σαν να γίνεται τουλάχιστοναποδεκτό ότι περισσεύουν υπάλληλοι στις φυλακές

Ούτε καν εκτιμήθηκε το γεγονός ότι ξεσπιτώθηκαν υπάλληλοιαπό έξι διαφορετικούς νομούς προκειμένου να ενισχυθεί σεπροσωπικό το νέο Κατάστημα Κράτησης Νιγρίτας Σερρών και ναλειτουργήσουν οι υπόλοιπες πτέρυγες κρατουμένων Άραγε ανα-ρωτήθηκε κανείς το προσωπικό που έφυγε από τις φυλακές με τιθα αντικατασταθεί ή θεωρείται ότι το εναπομείναν προσωπικόαρκεί για να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες των καταστημάτωναπό τα οποία μετακινηθήκαν οι παραπάνω υπάλληλοι

Δεν έγινε αντιληπτό ότι είμαστε οι μοναδικοί εργαζόμενοισε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα οι οποίοι για το 2012 μας οφεί-λονται δέκα (10) μήνες δεδουλευμένης νυκτερινής και εξαιρέσιμηςεργασίας

Αυτά όμως είναι ελάχιστα εμπρός στους κινδύνους που κα-θημερινά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στην εργασία μαςσε συνθήκες τρόμου και διαρκής ανασφάλειας όχι μόνο γιαεμάς αλλά και για τις οικογένειές μας Τα περιστατικά βίας πουβιώνουμε σε όλες σχεδόν τις φυλακές της χώρας ψυχολογικήςκαι σωματικής ως φαίνεται αφήνουν παγερά αδιάφορους τουςηθικούς αυτουργούς της κατάστασης

Αν κάποιοι νομίζουν ότι θα υπομένουμε νωχελικά αυτή τηστασιμότητα και την αδιαφορία αν κάποιοι θεωρούν ότι θα παί-ξουμε το ρόλο του εξιλαστήριου θύματος και αν κάποιοι έχουντην εντύπωση ότι μας κοροϊδεύουν κάνουν μεγάλο λάθος Ακόμακαι μόνοι μας θα παλέψουμε για την επιβίωσή μας

Όλοι κάποια στιγμή κάνουν τη τελική τους επιλογή Βαρεθήκαμενα νιώθουμε εγκαταλειμμένοι μόνοι και εξαπατημένοι Επιλέξαμελοιπόν να εγκαταλείψουμε τη πολιτική της ανοχής για να μηνεξαπατηθούν μέσω ημών και άλλοι Ότι είχαμε να πούμε για τοσύνολο των προβλημάτων του χώρου τα έχουμε πει και ταέχουμε γράψει πλειστάκις

Για το λόγο αυτό αρνούμαστε να συμμετάσχουμε πλέον σεοποιασδήποτε επιτροπές συμβούλια ή διαβούλια τα οποία όπωςέχει αποδειχθεί λειτουργούν ως άλλοθι για ανίκανους αδαείς ήστη καλύτερη περίπτωση δειλών

Ενημερώνουμε λοιπόν όσους κατά καιρούς μας χρησιμοποίησανή αυτούς που επιθυμούν ακόμα να μας χρησιμοποιήσουν βάζοντάςμας διάφορα διλλήματα ότι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα γιαεμάς ένα είναι το βασικό δίλλημα κατήγοροι ή κατηγορούμενοιΚαι σε αυτό αποφασίσαμε Κατήγοροι λοιπόν με οποιοδήποτεκόστος Τουλάχιστον αυτό θα είναι επιλογή μας και ας την πλη-ρώσουμε




Προσκλητήρια ανακοίνωσηΤο σύνολο των τευχών της εφημερίδας laquoΟιονείΚρατούμενοςraquo από την αρχή της έκδοσής της μέχρι σήμερα διατίθεται

σε ηλεκτρονική μορφή στον διαδικτυακό τόπο της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (httpwwwosyeorggr)

καθώς και στον διαδικτυακό τόπο του Σωματείου Εργαζομένων Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού (httpwwwkorydalloscagr)

Οι εκδότες και τα μέλη της Συντακτικής Ομάδας του laquoΟιονείΚρατουμένουraquo αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις

έννοιες της επικοινωνίας και της συμμετοχής και επιθυμώντας την υγιή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση προσκαλούν

τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να καταθέσουν τις απόψεις την κριτική τα σχόλια ή και άρθρα τους προς

δημοσίευση αποστέλλοντάς τα στην Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ) με έναν από τους κάτωθι

τρόπους

α) Ταχυδρομικά στη διεύθυνση Σολωμού 2 Κορυδαλλός ΤΚ 18110 ΤΘ 91503

β) Μέσω τηλεομοιότυπου (fax) 210-4950710

γ) Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) osyeotenetgr

Η Συντακτική Ομάδα


Οιονεί ΚρατούμενοςΤρίμηνη έκδοση του Συλλόγου Υπαλλήλων

Ειδικού Καταστήματος

Κράτησης Νέων Αυλώνα

Συλλόγων Υπαλλήλων Συγκροτήματος

Κορυδαλλού με τη στήριξη

της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)

Έδρα Αυλώνα Αττικής ΤΚ 190 11

ΤΗΛFAX 22950-29924

syekknayahoogr wwwsyekknagr

osyeotenetgr wwwosyeorggr

ΕΚΔΟΤΕΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ


Καρακίτσος Σπυρίδων (Πρόεδρος ΟΣΥΕ)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Αραβαντινός Αντώνης


Καρακίτσος Σπυρίδων Μπισμπίκης

Βασίλης Βαρβατάκος Νίκος

Οικονομάκης Μάριος Δούλος Βασίλης

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Βαρβατάκος Νίκος

ΕΠΙΛΟΓΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ

Δούλος Βασίλης

Τα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τις

απόψεις της εφημερίδας Κάθε άρθρο πρέ-

πει να είναι ενυπόγραφο εκτός αυτών που

προέρχονται από νυν κρατουμένους υπό

την προϋπόθεση ότι θα αναφέρουν από ποιο

κατάστημα κράτησης προέρχονται

Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση - Εκτύπωση

Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες

Καρπούζη Αριστέα amp Υιοί ΟΕ

Θεοδοσίου 23 Ίλιον

τηλ-fax 210-2619003 amp 210-2619696

e-mail karpouziotenetgr

Ο καπιταλιστικός κοινωνικός σχηματισμόςαποκτά όλο και πιο πολύ ολιγαρχικά χαρα-κτηριστικά Η συγκέντρωση του κεφαλαίουαναπτύσσεται σε χωρίς ιστορικό προηγούμενοεπίπεδα με τη γιγάντωση των πολυεθνικών-πολυκλαδικών μονοπωλίων Στις μεγάλες μη-τροπόλεις μεγαλύτερη ισχύ αποκτά το ανα-δυόμενο σύμπλεγμα των μεγάλων μονοπωλίωντεχνολογιών αιχμής χρηματοπιστωτικών επι-χειρήσεων και πολεμικών βιομηχανιών

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία αποκτάόλο και περισσότερο διακοσμητικά χαρακτη-ριστικά ενός νέου είδους laquoαντιπροσωπευτικούαπολυταρχισμούraquo Η τρομοκρατία η εγκλη-ματικότητα η μετανάστευση αξιοποιούνταιγια τη διαμόρφωση του κράτους του Νόμουκαι της Τάξης όπου ΜΑΤ και ΜΜΕ κατασταλ-τικός και ιδεολογικός μηχανισμός συγχω-νεύονται σε μια ενιαία βιομηχανία παραγωγήςφόβου και υπονομεύουν κάθε μορφή οργά-νωσης της μισθωτής εργασίας (συνδικάτακά) ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνεται έναςολοκληρωτικός καπιταλισμός με έντονα πα-ρασιτικά χαρακτηριστικά όπως η υπερδιόγκωσητου χρηματιστικού κεφαλαίου η νέα απογεί-ωση της πολεμικής βιομηχανίας και η υπερ-διόγκωση της μαύρης οικονομίας Η ΠαγκόσμιαΤράπεζα εκτιμά ότι η παραοικονομία αντι-στοιχεί στο 30 του ΑΕΠ της Ασίας στο40 της Ανατολικής Ευρώπης στο 43 τηςΑφρικής και της Λατινικής Αμερικής

Ιδιαίτερη σημασία σε αυτό το σύμπλεγμαέχει η βιομηχανία των ναρκωτικών ndash με πρώτηχώρα στην παραγωγή οπίου παγκόσμια τοlaquoαπελευθερωμένοraquo από το ΝΑΤΟ ΑφγανιστάνΠέρα από τον τεράστιο τζίρο της παίζει κα-ταλυτικό ρόλο στη φυσική και ηθική εξόντωσηιδιαίτερα νεανικού εργατικού πληθυσμού χρη-σιμοποιείται ως άλλοθι για φυλάκιση τον κα-

τασταλτικό έλεγχο των laquoεπικίνδυνων τάξεωνraquoκαι κρατά σε ομηρία μεγάλο κομμάτι των ερ-γαζομένων που αγωνιούν για τα παιδιά τουςκαι είναι έτοιμοι να δεχθούν κάθε είδους αυ-ταρχικά μέτρα ndash όπως αυτά που επιβλήθηκανκατά το διάστημα της τελευταίας τριετίαςαπό την Τρόικα ndash με την ελπίδα ότι έτσι θα ταπροστατεύσουν

Ακόμα και η ασθένεια εξελίσσεται σε κα-ταναλωτικό προiumlόν Τα αγχολυτικά μεγεθύνουντον κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων και τιςτάσεις αυτοκτονίας στους εφήβους οι διά-φορες ορμόνες καταστρέφουν οργανισμούςκαι άλλα πολλά Μικροπροβλήματα αναγο-ρεύονται σε σοβαρές παθήσεις αυτό πουμέχρι χθες θεωρούνταν φυσικό φαινόμενοστον κύκλο της ζωής ανακηρύσσεται ασθένειαπου πρέπει να καταπολεμηθεί με το κατάλληλοφάρμακο

Μέσα λοιπόν σε αυτό το φαινόμενο τηςπαγκοσμιοποίησης και της απομυθοποίησηςτου ευρωπαiumlκού ονείρου βρέθηκε η χώρα μαςμε μια βαθιά πολιτική κρίση και κοινωνικήαναταραχή και το μόνο που μπορούμε νακάνουμε είναι να ελαχιστοποιήσουμε τις πι-θανότητες αυθαίρετων γενικεύσεων μέσα στηγενική αντιδραστικότητα του νεοφιλελευθε-ρισμού και στη δημοκρατική ανατροπή τωναπολυταρχικών τάσεων του συστήματος

Αυτό δεν σημαίνει απλή laquoμάχη για τη δια-τήρηση των κεκτημένωνraquo ή ουτοπιστική επι-δίωξη για επιστροφή στο laquoκράτος πρόνοιαςraquoτων πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών Ση-μαίνει μια ολόκληρη περίοδο αγώνων για επι-βολή κοινωνικά αναγκαίων μεταρρυθμίσεωνοι οποίες θα προστατεύουν την εργασία τηδημοκρατία την ειρήνη τον πολιτισμό αλλάκυρίως το βιοτικό επίπεδο και το μέλλον τωνεπερχόμενων γενεών

Παγκοσμιοποίηση και ΑντίστασηΤου Δημήτρη Κουτσοδημητρόπουλου









































The Art Of Crime









(ΓΠ)


(ΤΚ)


(ΜΠ)






(ΝΝ)



(ΓΤ)






































κάτω










σπίτιraquo























































































































































































































































































































Σμύρνη




























































































































The Art Of Crime









(ΓΠ)


(ΤΚ)


(ΜΠ)






(ΝΝ)



(ΓΤ)






































κάτω










σπίτιraquo























































































































































































































































































































Σμύρνη




























































































(ΓΠ)


(ΤΚ)


(ΜΠ)






(ΝΝ)



(ΓΤ)






































κάτω










σπίτιraquo























































































































































































































































































































Σμύρνη

















































































































κάτω










σπίτιraquo























































































































































































































































































































Σμύρνη



























































































σπίτιraquo























































































































































































































































































































Σμύρνη






























































































































































































































































































































































Σμύρνη





















































































ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΟΙΟΝΕΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ"

Documents