үйлдвэрлэл функц

Технологи

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Өнөөдрийн сэдэв

• Технологи

– Технологийн төрлүүд

– Өргөжилтийн үр өгөөж

– Богино ба урт хугацаа

• Ашиг хамгийн их байх

– Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх

– Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх


Технологи

• Энэ нь хэд хэдэн хүчин зүйл ашиглан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй арга зам.

• Жишээлбэл: компьютер, дэлгэц, хөдөлмөр зэрэг хүчин зүйлс лекц бэлдэхэд ашиглагдаж байна.

• Мөн самбар, шохой ашиглан орж болно.

– Аль технологи нь илүү сайн бэ? Хэрхэн технологиудыг харьцуулах вэ?


Үйлдвэрлэлийн функц

• Өгөгдсөн хүчин зүйлсийн хэмжээг ашиглан боломжит хамгийн их бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй технологийг бид үйлдвэрлэлийн функц-ээр илэрхийлнэ.

• Зөвхөн нэг хүчин зүйл ашиглан, нэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг гэвэл бид үйлдвэрлэлийн функцыг дараах байдлаар дүрсэлж чадна.

1( , , )ny f x x

y = f(x)-үйлдвэрлэлийн

функц.

Хүчин зүйлийн

хэмжээ-х

Үйлдвэрлэлийн

хэмжээ-у

1x

1y


Технологийн

олонлог

1 1

1

{( , , , ) | ( , , )

0, , 0}

n n

n

T x x y y f x x

ба x x

y = f(x)-үйлдвэрлэлийн

функц.

Хүчин зүйлийн

хэмжээ


хэмжээ

1x

1y

Технологийн олонлог

• Бүх боломжит үйлдвэрлэлийн хэмжээний олонлогийг бид технологийн олонлог гэнэ.

• Технологийн олонлог

y f x xn ( , , )1 Үр ашиггүй

хэсэг


Технологи-олон хүчин зүйлс-Изоквант

K

LQ1

Q2

Q3

Q4

Изоквант нь тодорхой, тогтмол хэмжээний бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх хүчин зүйлсийн хослолуудыг харуулна. Хоёр хүчин зүйлтэй үеийн технологийг илэрхийлнэ.


хэмжээ өсч

байна.

1K

1L

2K

2L

3K

3L


Изоквантын хэлбэрүүд

• Хүчин зүйлс орлуулдаг бол Хүчин зүйлс хосолдог бол

K

L

Изоквантууд

K

L

Изоквантууд


хэмжээ өсч байна.Үйлдвэрлэлийн

хэмжээ өсч байна.


Хүчин зүйлсийн ахиу бүтээгдэхүүн

• Хүчин зүйлийн хэмжээг нэгжээр өөрчлөхөд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээ хичнээнээр өөрчлөгдөж байгааг харуулна.

K

yMP

K

L

yMP

L


Өргөжилтийн үр өгөөж

• Ахиу бүтээгдэхүүн нь аль нэг хүчин зүйлийн хэмжээг өөрчлөгдөхөд үйлдвэрлэлийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг харуулна.

• Өргөжилтийн үр өгөөж нь бүх хүчин зүйлсийн хэмжээ нэгэн зэрэг, нэг чиглэлд өөрчлөгдөхөд үйлдвэрлэлийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөхийг харуулна.

– Өргөжилтийн өсч буй үр өгөөжтэй

– Өргөжилтийн буурч буй үр өгөөжтэй

– Өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй

( , )my f mK mL

( , )my f mK mL

( , )my f mK mL


Техник орлуулалтын харьцаа

• Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээг өөрчлөхгүйгээр нэг хүчин зүйлийг хичнээн нэгж бусад хүчин зүйлсээр орлуулж байгааг харуулсан харьцааг техник орлуулалтын ахиу харьцаа(MRTS) гэнэ.

K

L

Изоквант

техник орлуулалтын харьцаа-

налалт= L

K

MRTS

MP

MP


Богино ба урт хугацаа

• Пүүс хүчин зүйлсийнхээ дор хаяж нэгийг тогтмол байлгаж буй хугацааг богино хугацаа.

– Хөдөлмөрийн хэмжээ хувьсах

– Капиталын хэмжээг тогтмол

• Пүүс бүх хүчин зүйлсийн хэмжээг өөрчлөх боломжтой хугацааг урт хугацаа гэнэ.


Пүүсийн ашиг

• Одоо ашгийн тухай хэсэг рүү оръё.


Эдийн засгийн ашиг

• Өрсөлдөөнт зах зээлд пүүс бүтээгдэхүүний үнэ болон хүчин зүйлсийн үнийг хүлээн авагч байна. Эдийн засгийн ашиг нь:

1 1 1 1n n m mp y p y wx w x


Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх

• Пүүс богино хугацаанд үйл ажиллагаа явуулж байна гэе. Капитал тогтмол, хөдөлмөр хувьсах хүчин зүйл.

• Богино хугацааны үйлдвэрлэлийн функц

• Пүүсийн тогтмол зардал:

• Пүүсийн ашиг:

( , ).y f L K

py wL vK

FC vK


Богино хугацаанд ашиг хамгийн их байх-изопрофит шулуун

• Тогтмол хэмжээний ашиг бий болгох үйлдвэрлэлийн хэмжээг харуулсан муруйг изопрофит шулуун гэнэ.

w vKy L

p p

py wL vK



y

L

Налалт w

p

Эдгээр ашгийн түвшнүүдээс пүүсийн бий болгож чадах хамгийн их ашиг аль нь байх вэ?

Хязгаарлалт нь юу байх вэ?

ТЕХНОЛОГИ

w vKy L

p p

vK

p

vK

p

Ашгийн хэмжээ

өсч байна.


y

L

( , ) y f K L


w

Налалтp

*( *, , ) vед

L

L K y

wналалт MP

p

*L

*y

L

y



L L

wMP p MP w

p

Энэ нь хөдөлмөрийн ахиу бүтээгдэхүүний орлого

байна.

Хэрвээ бол хөдөлмөрийн хэмжээг

нэмэгдүүлэхэд ашиг өснө.

Хэрвээ бол хөдөлмөрийн хэмжээг

нэмэгдүүлэхэд ашиг буурна.

p MP w 1 1

p MP w 1 1



• Хэрвээ бүтээгдэхүүний үнэ өөрчлөгдвөл богино хугацааны ашиг хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

• Бүтээгдэхүүний үнэ болж өссөн бол

– Изопрофит шулууны налалт буурна.

– Босоо тэнхлэгтэй огтлолцол багасна.

w vKy L

p p/

p



L

y

wНалалт

p

( , ) y f L K

wНалалт

p

*L

*y



• Бүтээгдэхүүний үнэ өсөх нь:

– Пүүсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хэмжээг нэмэгдүүлж байна (пүүсийн нийлүүлэлтийн муруйн дагуу дээш шилжсэн учраас).

– Пүүсийн ашиглах хувьсах хүчин зүйлийн хэмжээг нэмэгдүүлж байна (пүүсийн хувьсах хүчин зүйлийн эрэлтийн муруй гадагш шилжилт хийсэн учраас).



• Хэрвээ хөдөлмөрийн үнэ өсвөл пүүсийн богино хугацааны ашиг хамгийн их байх шийдвэр хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?

• Хөдөлмөрийн үнэ өсөхөд:

– Изопрофит шулууны налалт илүү их болно.

– Босоо тэнхлэгтэй огтлолцол өөрчлөгдөхгүй.


Налалт

w

p

Налалт w

p


L

y

( , ) y f L K

x1*

y*



• Хөдөлмөрийн үнэ өсөх нь:

– Пүүсийн үйлдвэрлэлийн хэмжээг бууруулж байна (пүүсийн нийлүүлэлтийн муруй зүүн тийш шилжсэн учраас).

– Пүүсийн ашиглаж буй хувьсах хүчин зүйлийн хэмжээг багасгаж байна (пүүсийн хөдөлмөрийн эрэлтийн муруйн налалт багассан учраас).


Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх

• Одоо хоёр хүчин зүйлсийг хувьсах гэж үзье.

• Тогтмол зардал байхгүй болно.

• Пүүсийн зорилго нь боломжит хамгийн их ашиг өгөх капитал ба хөдөлмөрийн хэмжээг сонгоно.


Урт хугацаанд ашиг хамгийн их байх

• Пүүсийн бодлого дараах хэлбэртэй болно.

• Эндээс

,max ( , )

K Lp f K L wL vK

K

L

p MP v

p MP w

Хүчин

зүйлсийн

эрэлтийн

урвуу

функцийг

илэрхийлнэ.


Ашиг хамгийн их байх-өргөжилтийн үр өгөөж

• Өрсөлдөөнт нөхцөлд ашиг хамгийн их байх болон өргөжилтийн үр өгөөжийн хооронд харилцан хамаарал байдаг.

• Өрсөлдөөнт зах зээлд ажиллаж байгаа пүүсийн технологи нь өргөжилтийн тогтмол үр өгөөжтэй байдаг ба улмаар урт хугацаанд эдийн засгийн ашиг нь тэгтэй тэнцүү байдаг.


үйлдвэрлэл функц

Documents