อภิ�ปรั�ชญา ความจรั�งของโลก และ

มนุ�ษย์�

ปรั�ชญาสาขาที่�ว่ าด้�ว่ย “ความจรั�ง ของโลก หรั�อจ�กรัวาล และ ”ช�ว�ตมนุ�ษย์�

คว่ามจรั�งที่� อภิ�ปรั�ชญา “ ”แสว่งหานี้� ค�อ คว่ามจรั�งอ�นี้เป�นี้พื้��นี้ฐานี้ที่�ส"ด้ ที่�เรัยกว่ า (Ultimate Reality)

อะไรัค�อเนุ�!อแท้#ของโลก? โลกเปล�$ย์นุแปลงไปอย์%างไรั?อะไรัค�อเนุ�!อแท้#ของมนุ�ษย์�?มนุ�ษย์�เป&นุอ�สรัะหรั�อไม%?

อภิ�ปรั�ชญา

ฉั�นุค�อใครั ?โลกมาจากไหนุ

?

1. สสารันุ�ย์ม (Materialism)2. จ�ตนุ�ย์ม (Idealism) 3. ธรัรัมชาต�นุ�ย์ม (Naturalism)

สสารันุ�ย์ม (Materialism) ค�อท้�ศนุะท้�$ถื�อว%าสสารัและ

ปรัากฏการัณ์�ของสสารัเท้%านุ�!นุท้�$เป&นุจรั�ง

1.1 เนุ�!อแท้#ของโลก ค�อ สสารั“ ”

สสารัค�ออะไรั?สสารัค�อส�$งท้�$อย์/%ในุรัะบบของ

อวกาศ (Space) และ เวลา (Time) และรั/#จ�กได้#ด้#วย์ปรัะสาท้ส�มผั�สท้�!ง 5 (ตา ห/ จม/ก ล�!นุ กาย์)

ว�ว�ฒนุาการัของสสารันุ�ย์ม- ปรั�ชญาตะว�นุตก เรั�$มต#นุท้�$ กรั�ก“ ”- กรั�ก ย์�คก%อนุก4าเนุ�ด้ปรั�ชญา ส�$งท้�$ม�อ�ท้ธ�พลต%อความค�ด้ความเช�$อของชาวกรั�ก ค�อ ค4าสอนุของ ศาสนุากรั�กโบรัาณ์“ ” เท้พนุ�ย์าย์ของโฮเมอรั� และเฮเส�ย์ด้

-มคว่ามเช��อแบบ พห�เท้วนุ�ย์ม“ ”-อธิ�บายการัก&าเนี้�ด้และคว่ามเป�นี้ไปของโลก

หรั�อจ�กรัว่าลรัว่มที่��งชว่�ตมนี้"ษย-ว่ าเป�นี้ไปตามอ&านี้าจด้ลบ�นี้ด้าลของเที่พื้เจ�า จ�กรัวาลจ7งม�สภิาพไรั#รัะเบ�ย์บกฎเกณ์ฑ์� เรัยกสภิาพื้เช นี้นี้�ว่ า chaos

-ปรั�ชญากรั�กเรั�$มต#นุจากความอย์ากรั/#อย์ากเห:นุความจรั�งของโลกรัอบต�วมนุ�ษย์� นุ�กปรั�ชญากล�%มไอโอเนุ�ย์-พวกเขาเรั�$มด้#วย์ค4าถืามว%า โลกเก�ด้จากอะไรั? อะไรัค�อปฐมธาต�(First Element) หรั�อสสารัด้�!งเด้�มส�ด้ท้�$เป&นุว�ตถื�ด้�บซึ่7$งก%อให#เก�ด้โลก?

ท้าเลส (Thales) บ�ด้าของปรั�ชญาตะว�นุตก

“นุ4!า” ค�อ ปฐมธาต�ของโลกอแนุกซึ่�เมเนุส (Anaximenes)

“อากาศ” ปฐมธาต�ของโลกอแนุกซึ่�แมนุเด้อรั� (Aaximander)

“อนุ�นุต�” หรั�อสารับรั�ส�ท้ธ�= ค�อปฐมธาต�ของโลก

- เช�$อว%าโลกม�รัะเบ�ย์บกฎเกณ์ฑ์�เรั�ย์กสภิาพเช%นุนุ�!ว%า cosmos และกฎเกณ์ฑ์�ท้�$ว%านุ�!ก:เป&นุรัะบบของสสารั

- ต%อมา เอ:มพ�โด้คล�ส (Empedocles) เสนุอว%าปฐมธาต�ม�ได้#ม�เพ�ย์งอย์%างเด้�ย์ว หากแต%ม� 4 อย์%าง ค�อ ด้�นุ นุ4!า ลม ไฟ

- ท้ฤษฎ�อะตอมของ เด้โมครั�ต�ส (Democritus)

“อะตอม” ค�อ สสารัอ�นุเป&นุหนุ%วย์ย์%อย์ท้�$ส�ด้ไม%สามารัถืแบ%งแย์กลงไปได้#อ�ก ม�จ4านุวนุเป&นุอนุ�นุต�และปรัาศจากค�ณ์สมบ�ต�ใด้ๆ จะม�ก:แต%รั/ปรั%างและนุ4!าหนุ�กเท้%านุ�!นุ

สรั�ปแนุวค�ด้ท้�$วๆ ไปของสสารันุ�ย์ม 1. เป&นุเอกนุ�ย์ม (Monism)2. ย์อมรั�บท้ฤษฎ�หนุ%วย์

ย์%อย์(atomistic theory)3. ย์อมรั�บแนุวค�ด้เรั�$อง การัท้อนุ“

ลง ” (Reductionism)4. ถื�อว%าค�ณ์ค%าต%างๆ เป&นุส�$งสมมต�5. เห:นุว%าจ�กรัวาลอย์/%ในุรัะบบจ�กรักล

•นุอกจากสสารัแล#วย์�งม�ส�$งอ�$นุอ�กหรั�อไม% ?

•สสารัเท้%านุ�!นุหรั�อท้�$เป&นุจรั�ง ?

1.2 “โลก ”เปล�$ย์นุแปลงไปแบบ จ�กรักลนุ�ย์ม“ ”

จ�กรักลนุ�ย์ม (Mechanism) ค�อท้�ศนุะท้�$ถื�อว%า.........ปรัากฏการัณ์�ธรัรัมชาต�ท้�!งปวง(โลก)รัวมท้�!งปรัากฏการัณ์�และพฤต�กรัรัมของส�$งม�ช�ว�ต เป&นุไปแบบ เครั�$องจ�กรักลซึ่7$งภิาวการัณ์�เช%นุนุ�!สามารัถือธ�บาย์ได้#โด้ย์กฎท้างกาย์ภิาพ เป&นุไปอย์%างไรั#เจตจ4านุงและจ�ด้หมาย์

ล�กษณ์ะการัเคล�$อนุไหวเปล�$ย์นุแปลงแบบจ�กรักล * การัเคล�$อนุไหว

เปล�$ย์นุแปลงท้�$เก�ด้ข7!นุก�บส�$งใด้ส�$งหนุ7$งเก�ด้จากการัผัล�กด้�นุจากภิาย์นุอกโด้ย์ส�!นุเช�ง

* ม�ความเป&นุรัะเบ�ย์บของจ�กรัวาล...สรัรัพส�$งเป&นุไปตามกฎเกณ์ฑ์�ท้�$แนุ%นุอนุตาย์ต�ว

* ท้�กส�$งด้4าเนุ�นุไปหรั�อเปล�$ย์นุแปลงไปอย์%าง ไรั#จ�ด้หมาย์ ปAจจ�บ�นุเป&นุผัลจากอด้�ต

- ความเปล�$ย์นุแปลงท้�$เก�ด้ข7!นุในุจ�กรัวาลไม%ได้#ก%อให#เก�ด้ส�$งใหม% ท้�กอย์%างแตกต%างก�นุโด้ย์ปรั�มาณ์ ละอธ�บาย์ได้#ด้#วย์ส/ตรัคณ์�ตศาสตรั�

- เรัาสามารัถืคาด้หมาย์ปรัากฏการัณ์�ท้�$จะเก�ด้ในุอนุาคตได้# “โลก หรั�อ จ�กรัวาลค�อ เครั�$องจ�กรัโรังใหญ%….ช�!นุส%วนุต%างๆของเครั�$องนุ�!นุ เคล�$อนุไหว ด้4าเนุ�นุไปอย์%างม�รัะเบ�ย์บ ท้�กส�$งต#องเป&นุไปอย์%างท้�$ม�นุจะต#องเป&นุ ไม%ม�ความบ�งเอ�ญ”

1.3 อะไรัค�อเนุ�!อแท้#ของมนุ�ษย์�? …. ****มนุ�ษย์� ค�อ เครั�$องจ�กรัหรั�อห�%นุย์นุต� ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%า

ธรัรัมชาต�แท้#จรั�งของมนุ�ษย์�นุ�!นุม�เพ�ย์งสสารัหรั�อรั%างกาย์ และหากจะม�ส�$งท้�$เรั�ย์กว%า ว�ญ“ญาณ์ หรั�อ จ�ต ม�นุ” “ ”ก:เป&นุเพ�ย์งสสารัท้�$ละเอ�ย์ด้อ%อนุเท้%านุ�!นุ..นุอกจากสสารัแล#วไม%ม�ความจรั�งอ�$นุใด้ในุต�วมนุ�ษย์�

@ โท้ม�ส ฮอบส� (Thomas Hobbes :

1588-1679)• ....เขาค�ด้ว%า ในุ

จ�กรัวาลของเรัานุ�! ไม%ม�ความจรั�งอ�$นุใด้นุอกเหนุ�อจากว�ตถื� ท้�กส�$งท้�กอย์%าง รัวมท้�!งส�$งม�ช�ว�ตท้�!งหลาย์ ท้อนุลงในุท้�$ส�ด้ได้#เป&นุสสารัก�บพล�งงานุ มนุ�ษย์�ก:เปรั�ย์บเสม�อนุห�%นุย์นุต�ซึ่7$งเคล�$อนุไหวได้#

- มนุ�ษย์�ไม%ได้#ต%างจากส�$งอ�$นุๆ โด้ย์ค�ณ์ภิาพ แต%จะแตกต%างท้�$ปรั�มาณ์- พฤต�กรัรัมท้�$มนุ�ษย์�แสด้งออกเก�ด้จากการัปรั�บสภิาพไปตามส�$งแวด้ล#อม ไม%ได้#ม� จ�ต มาบ�งค�บบ�ญชาแต%อย์%างใด้ “ ”(พฤต�กรัรัมนุ�ย์ม)- พฤต�กรัรัมมนุ�ษย์�ท้�$แสด้งออกม�ล�กษณ์ะเป&นุจ�งหวะหรั�อกลไก-การัค�ด้ของมนุ�ษย์�ไม%ต%างจากการัท้4างานุของ คอมพ�วเตอรั�

มนุ�ษย์� ค�อ ห�%นุย์นุต� จรั�งหรั�อ ?

ค�ณ์ม�อ�สรัะท้�$จะเล�อก ว�ถื�ช�ว�ตของตนุหรั�อไม%?

1.4 มนุ�ษย์�เป&นุอ�สรัะหรั�อไม%? :

เหต�ว�ส�ย์ (Determinism) : มนุ�ษย์�ไม%เคย์เป&นุต�วของต�วเอง

หรั�อเป&นุอ�สรัะ ไม%ม�อะไรัท้�$เก�ด้ข7!นุ

โด้ย์ปรัาศจากสาเหต� สาเหต�อย์%างใด้อย์%างหนุ7$งในุอด้�ตย์%อมก4าหนุด้สภิาพในุเวลาต%อมาอย์%างแนุ%นุอนุ ว%าต#องเป&นุอย์%างนุ�!นุ อย์%าง ไม%ม�ท้างหล�กเล�$ย์ง

- ไม%ม�อะไรัในุจ�กรัวาลท้�$ม�อ�สรัภิาพ ท้�กส�$งท้�กอย์%างรัวมท้�!งมนุ�ษย์�และพฤต�กรัรัมของมนุ�ษย์� ด้4าเนุ�นุไป เพรัาะถื/กก4าหนุด้โด้ย์ส�$งอ�$นุ ภิาวะปAจจ�บ�นุเป&นุผัลอ�นุหล�กเล�$ย์งไม%ได้#ของสภิาพก%อนุหนุ#านุ�!นุ

- เหต�ว�ส�ย์หรั�อนุ�ย์�ต�นุ�ย์ม(Determinism) ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%า เจตจ4านุงของมนุ�ษย์�ไม%เป&นุไปโด้ย์อ�สรัะ แต%จะถื/กก4าหนุด้ด้#วย์สภิาพการัณ์� หรั�อสาเหต� อะไรับางอย์%าง

- พฤต�กรัรัมการัต�ด้ส�นุใจเล�อกกรัะท้4าส�$งต%างๆ ของมนุ�ษย์�ม� สาเหต� มาจาก อ�ปนุ�ส�ย์ ท้�$เขาย์7ด้ถื�อ

- อ�ปนุ�ส�ย์ (รัสนุ�ย์ม,ค%านุ�ย์ม) ของแต%ละคนุจะเป&นุอย์%างไรันุ�!นุย์%อมได้#รั�บอ�ท้ธ�พลจาก กรัรัมพ�นุธ�� และ ส�$งแวด้ล#อม

- ท้�กส�$งท้�$แต%ละบ�คคลค�ด้ พ/ด้ กรัะท้4าอย์/%ในุปAจจ�บ�นุล#วนุแต%เป&นุผัลอ�นุสะท้#อนุของอ�ปนุ�ส�ย์ท้�$ถื/กหล%อหลอมมา

- การักรัะท้4าท้�กอย์%างส�บสาวให#ด้�จะพบว%าต#องม� สาเหต�อะไรับางอย์%างมาผัล�กด้�นุ ด้�งนุ�!นุแล#ว ความรั/#ส7กว%าเรัาม�อ�สรัะในุการัเล�อกนุ�!นุจ7งเป&นุแต%เพ�ย์งมาย์าภิาพ***ความก#าวหนุ#าท้างว�ท้ย์าศาสตรั�ม�ส%วนุสนุ�บสนุ�นุล�ท้ธ�เหต�ว�ส�ย์

ชาวเหต�ว�ส�ย์ ถื�อว%า มนุ�ษย์�ม�ได้#ม�

บท้บาท้ในุความเป&นุบ�คคลของต�วเขาเอง

เขาเป&นุเพ�ย์งท้�$รัวมของปAจจ�ย์ท้�!งหลาย์...เป&นุเพ�ย์งผัล�ตผัลของกรัรัมพ�นุธ��และส�$งแวด้ล#อม.....ด้�งนุ�!นุคนุเรัาจ7งไม%ควรัรั�บผั�ด้ชอบในุส�$งท้�$เขาท้4าลงไป

• Clarence Darrow• ท้นุาย์ความช�$อด้�งของ

อเมรั�กา ม�กใช#แนุวค�ด้ เหต�ว�ส�ย์ ขอรั#องต%อศาล“ ”

ให#ปรัานุ� แก%ล/กความของเขา

• “......พวกเรัาต%างก:ช%วย์ต�วเองไม%ได้#...ท้�กส�$งเป&นุไปอย์%างม�ด้บอด้มาต�!งแต%ต#นุจนุจบ ข#าพเจ#าไม%ท้รัาบว%าอะไรัท้4าให#เด้:ก ๒ คนุนุ�!กรัะท้4าส�$งท้�$นุ%าสย์ด้สย์องอ�นุนุ�!นุ แต%ข#าพเจ#าแนุ%ใจว%า จะต#องม�สาเหต�อะไรับางอย์%าง ข#าพเจ#าท้รัาบว%าเขาท้�!งสองไม%ได้#ผัล�ตต�วเอง ข#าพเจ#าท้รัาบว%าจะต#องม�ส�$งใด้ส�$งหนุ7$งในุบรัรัด้าต�วการัท้�!งหลาย์อ�นุนุ�บไม%ถื#วนุ เป&นุสาเหต�ท้4าให#จ�ตใจของเขาเป&นุเช%นุนุ�!

ธรัรัมชาต�นุ�!นุท้รังพล�ง และไรั#ความปรัานุ� ม�นุท้4างานุของม�นุอย์%างล7กล�บ และพวกเรัาก:ค�อเหย์�$อของม�นุ พวกเรัาไม%ได้#ท้4าอะไรัให#แก%ต�วเองเท้%าไหรั%เลย์ ธรัรัมชาต�ต%างหากเป&นุผั/#ลงม�อ และเรัาก:ได้#แต%เล%นุบท้ของเรัาไป...”

ฆาตกรัต%อเนุ�$องชาวเกาหล� ส�งหารัคนุไป ๕๗ คนุ (ค.ศ. ๑๙๘๒)

2. จ�ตนุ�ย์ม (Idealism) ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%า

นุอกจากสสารัว�ตถื�หรั�อส�$งท้�$เป&นุ รั/ปธรัรัม ท้�!งหมด้แล#ว

ย์�งม� ส�$งท้�$ม�อย์/%“จรั�ง” อ�กอย์%างหนุ7$งซึ่7$งม�ล�กษณ์ะเป&นุ อ“สสารั” (immaterial) ค�อ ไม%สามารัถืรั�บรั/#ได้#ด้#วย์ปรัะสาท้ส�มผั�สท้�!งห#า แต% ปAญญา ขอ“ ”งจ�ต เท้%านุ�!นุท้�$เข#าถื7งได้#

•จ�ตว�ญญาณ์ ม�จรั�ง

หรั�อไม% ?•ท้4าไมค�ณ์ถื7งค�ด้เช%นุนุ�!นุ ?

2.1 จ�ตเป&นุเนุ�!อแท้#ของโลกท้ฤษฎ�แบบ(Form)ของเพล

โต • เพลโตเช�$อว%าความจรั�ง

หรั�อเนุ�!อแท้#ของจ�กรัวาลม� 2 อย์%าง ค�อ สสารั และ อสสารั

• “สสารัแต%เด้�ม ”ปรัาศจากค�ณ์สมบ�ต� เม�$อแบบ ปรัะท้�บบนุสสารั สสารันุ�!นุๆ ก:ปรัากฏเป&นุค�ณ์ล�กษณ์ะข7!นุ เรั�ย์กสสารัท้�$ม�ค�ณ์ล�กษณ์ะนุ�!นุว%า ส�$งเฉัพาะ“ ”

“แบบ” หมาย์ถื7งล�กษณ์ะกลางๆ ท้�$ส�$งเฉัพาะซึ่7$งอย์/%ในุปรัะเภิท้เด้�ย์วก�นุม�อย์/%รั%วมก�นุ เช%นุ ความเป&นุคนุท้�$แต%ละคนุม�อย์/%รั%วมก�นุ (เป&นุ ส�$งสากลท้�$ม�อย์/%จรั�งแบบปรันุ�ย์)

**ล�กษณ์ะของ แบบ“ ” 1. แบบเป&นุ อสสารั 2.แบบไม%ใช%ส�$งท้�$มนุ�ษย์�ค�ด้ข7!นุ แต%ม�อย์/%

อย์%างนุ�รั�นุด้รั 3.แบบเป&นุหล�กของความม�อย์/%ของส�$ง

ต%างๆ

4. แบบเป&นุหล�กแห%งความส�มพ�นุธ�ของส�$งต%างๆ

5. แบบม�ฐานุะลด้หล�$นุก�นุ แต% แบบ“ของความด้�” ม�ฐานุะส/งส�ด้ ท้�$อย์/%ของแบบ ค�อ โลกของแบบ

ความส�มพ�นุธ�รัะหว%างแบบก�บสสารั ค�อ ส�$งเฉัพาะหรั�อสสารั ได้# ม�ส%วนุรั%วมก�บแบบ หรั�อเป&นุส�$งจ4าลองของแบบ โด้ย์พรัะเจ#าเป&นุผั/#นุ4าแบบไปปรัะท้�บบนุสสารั ท้4าให#สสารันุ�!นุกลาย์เป&นุส�$งเฉัพาะและม�เอกล�กษณ์ะเฉัพาะต�ว

***เพลโตสรั#างท้ฤษฎ� 2 โลก ข7!นุ ได้#แก% โลกแห%งผั�สสะ ก�บโลกแห%งแบบ...โลกแห%งผั�สสะเป&นุเพ�ย์งภิาพสะท้#อนุความเป&นุจรั�งจากโลกแห%งแบบ...โลกแห%งผั�สสะ ค�อรัอย์ปรัะท้�บของแบบท้�$ปรัากฏบนุสสารั - ปรัะสาท้ส�มผั�สรั�บรั/#ส�$งเฉัพาะ / เหต�ผัลรั/#จ�กแบบหรั�อส�$งสากล

THEORY OF FORM

ส�ภิาพบ�รั�ษจ�ฑ์าเท้พม� แบบ อะไรั “ ”รั%วมก�นุบ#าง?

Allegory of the Cave --- Plato

1.เนุ�!อแท้#ของโลกนุอกจากสสารัย์�งม� อสสารั

2.เนุ�!อแท้#ของโลกส%วนุ อสสารั จะม�อย์/%อย์%างนุ�รั�นุด้รัไม%เปล�$ย์นุแปลง

3.หนุ%วย์ความเป&นุจรั�งท้�$เป&นุ อสสารันุ�!เป&นุหล�กส4าค�ญท้�$ท้4าให#โลกของว�ตถื�ม�รัะเบ�ย์บกฎเกณ์ฑ์�

4.ค%า (Value) ต%างๆ ท้�$ม�อย์/%ในุโลกของว�ตถื�ม�ต#นุตออย์/%ท้�$

อสสารั ด้#วย์ เช%นุ ความด้� ความงาม ฯลฯ

2.2 โลกเปล�$ย์นุแปลงไปแบบ อ�นุตนุ�ย์ม“ ” ( Teteology ) ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%าการัเปล�$ย์นุแปลงของส�$งท้�!งปวง (โลกหรั�อจ�กรัวาล) ม� จ�ด้หมาย์ปลาย์ท้าง ท้�$แนุ%นุอนุ และจ�ด้หมาย์ปลาย์ท้างนุ�!ก:เป&นุต�วก4าหนุด้ความเป&นุไปของส�$งต%างๆ

ท้�ศนุะแบบ อ�นุตนุ�ย์ม ของ“ ”อรั�สโตเต�ล

• -ภิาวะแฝง (potentiality) ค�อ ศ�กย์ภิาพบางอย์%างท้�$แฝงอย์/%ในุส�$งใด้ส�$งหนุ7$งซึ่7$งเป&นุต�วก4าหนุด้ว�ถื�ท้างการัเปล�$ย์นุแปลงของส�$งนุ�!นุๆ

• -ภิาวะจรั�ง (actuality) ค�อ ภิาวะท้�$ปรัากฏเป&นุจรั�งข7!นุมาจากศ�กย์ภิาพหรั�อภิาวะแฝงท้�$ม�อย์/%ในุส�$งใด้ส�$งหนุ7$ง

• -การัเปล�$ย์นุแปลงของส�$งใด้ส�$งหนุ7$งก:ค�อการัท้�$ภิาวะแฝงของส�$งนุ�!นุได้#กลาย์เป&นุภิาวะจรั�ง• -ภิาวะแฝงหรั�อแนุวโนุ#มธรัรัมชาต�

ของส�$งใด้ๆ ก:ค�อ จ�ด้หมาย์ปลาย์ท้าง“ ” ของการัเปล�$ย์นุแปลงของส�$งนุ�!นุๆปฐมกรั

(First Mover)• ค�อต#นุก4าเนุ�ด้แห%งความเปล�$ย์นุแปลง

ของส�$งท้�!งหลาย์เป&นุส�$งแรักท้�$ท้4าให#ส�$งอ�$นุเปล�$ย์นุแปลงแต%ต�วม�นุเองไม%เปล�$ย์นุแปลง

ภิาวะแฝงของส�$งนุ�! ค�อ อะไรั ? ^__^

• สสารัจะเป&นุอะไรันุ�!นุ ข7!นุอย์/%ก�บแบบท้�$ปรัะท้�บลงไป

• การัท้�$สสารัม�ความพรั#อมท้�$จะกลาย์เป&นุอะไรัก:ได้# เรั�ย์กว%า สสารัม�ศ�กย์ภิาพ หรั�อ ภิาวะแฝง (Potentiality) ส�$งท้�$จ4าก�ด้ให#สสารัเป&นุส�$งนุ�!นุ ส�$งนุ�! ค�อ แบบ >> ด้�งนุ�!นุ แบบ ค�อ “ ” ภิ“าวะจรั�ง ” (Actuality) ของส�$งท้�!งหลาย์

• ส�$งต%างๆ เปล�$ย์นุแปลง โด้ย์ท้�$ภิาวะจรั�งเข#าแท้นุท้�$ภิาวะแฝงในุส�$งเฉัพาะนุ�!นุๆ >> สสารัคอย์รัองรั�บแบบต%างๆ ท้�$เว�ย์นุก�นุมาปรัะท้�บเป&นุค�ณ์สมบ�ต�ของส�$งเฉัพาะ

2.3 มนุ�ษย์� ค�อ จ�ตว�ญญาณ์

ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%านุอกจาก มนุ�ษย์� จะม�รั%างกาย์ซึ่7$งเป&นุสสารัว�ตถื�แล#ว มนุ�ษย์� ย์�งต#องม�อ�กส�$งหนุ7$งท้�$ม�ใช%สสารัว�ตถื� (อสสารั) คอย์ท้4าหนุ#าท้�$บ�งค�บบ�ญชารั%างกาย์ เรัาเรั�ย์กส�$งนุ�!ว%า “จ�ต” (Mind) หรั�อ “ว�ญญาณ์” (Soul)

แก%นุสารั หรั�อ ค�ณ์ค%าของความเป&นุมนุ�ษย์�

อย์/%ท้�$ไหนุ ?อะไรั ค�อ ความหมาย์ของ การัม�ช�ว�ต

อย์/%ท้�$แท้#จรั�ง ?

ท้4าไมมนุ�ษย์�จ7งต#องม� จ�ต หรั�อ ว�ญญาณ์ - มนุ�ษย์�สามารัถื รั�เรั�$ม ได้# - มนุ�ษย์�สามารัถื เรั�ย์นุรั/# ได้# - มนุ�ษย์�สามารัถืม�ความรั/#ส7กข�ด้

แย์#ง ได้#ปAญหาของ จ�ตนุ�ย์ม

1. ความส�มพ�นุธ�รัะหว%างกาย์ก�บจ�ต

2. ความเป&นุอ�สรัะของจ�ต

ท้�ศนุะเรั�$องกาย์ก�บจ�ตของเพลโต

จ�ตมนุ�ษย์�ม� 3 ภิาค ค�อ

•1. ภิาคต�ณ์หา•2. ภิาคนุ4!าใจ•3. ภิาคปAญญา

2.4 มนุ�ษย์�เป&นุอ�สรัะ หรั�อ เป&นุนุาย์ต�วเอง : อ�สรัว�ส�ย์

ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%ามนุ�ษย์�ม�เจตจ4านุงเสรั� มนุ�ษย์�จ7งม�อ�สรัะเป&นุต�วของต�วเองท้�$จะรั/#ส7ก นุ7กค�ด้ หรั�อ ท้4าส�$งใด้ๆ

**มนุ�ษย์�ม�การัต�ด้ส�นุใจเล�อกการักรัะท้4าของต�วเองอย์%างเป&นุอ�สรัะ ม�ได้#ถื/กก4าหนุด้โด้ย์ส�$งแวด้ล#อมแต%อย์%างใด้

เรัาเก�ด้มาท้4าไม ? จะม�ช�ว�ตอย์/%เพ�$อ

อะไรั?

เหต�ผัลสนุ�บสนุ�นุท้�ศนุะแบบ อ�สรัว�ส�ย์

- ปรัะสบการัณ์�บอกเรัาว%าเป&นุอ�สรัะ มนุ�ษย์�ม�ความช�$งใจ และม�ส�ท้ธ�ท้�$จะเล�อกและท้4าตามส�$งท้�$เล�อกได้#

- ถื#าล�ท้ธ�เหต�ว�ส�ย์เป&นุจรั�ง ศ�ลปะ ความค�ด้สรั#างสรัรัค� ว�ชาความรั/#ของมนุ�ษย์�ก:จะไม%ม�

- ถื#ามนุ�ษย์�ไม%เป&นุอ�สรัะ การัสรัรัเสรั�ญและ การัปรัะณ์ามก:จะไรั#ความหมาย์

- ถื#าล�ท้ธ�เหต�ว�ส�ย์เป&นุจรั�ง ส4านุ7กผั�ด้ชอบช�$วด้�ของมนุ�ษย์�ก:ไรั#ความหมาย์ - อ�มมานุ/เอล ค#านุท้�

(Kant, Immanuel)

มนุ�ษย์� เป&นุส�ตว� 2 โลก โลกแห%งเหต�ว�ส�ย์ โลกแห%งอ�สรัภิาพ (โลก

แห%งเหต�ผัลและปAญญา)ปรัะสบการัณ์�ท้างศ�ล

ธรัรัม หรั�อ ความรั/#ส7กผั�ด้ชอบช�$วด้� จะเก�ด้ข7!นุไม%ได้# ถื#ามนุ�ษย์�ไม%เป&นุอ�สรัะ

ธรัรัมชาต�นุ�ย์ม ( Naturalism )•3.1 เนุ�!อแท้#ของโลก ค�อ ส�$งธรัรัมชาต�

• ธรัรัมชาต�นุ�ย์ม ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%าจ�กรัวาลหรั�อโลกท้�$ปรัะกอบไปด้#วย์ ส�$ง“ธรัรัมชาต� ” (natural object) เท้%านุ�!นุท้�$เป&นุจรั�ง ส�$งอ�$นุท้�$ม�ใช% ส�$งธรัรัมชาต�หรั�อปรัากฏการัณ์�ของส�$งธรัรัมชาต�ไม%ใช%ส�$งท้�$เป&นุจรั�ง

ส�$งธรัรัมชาต� ค�ออะไรั ?

- เป&นุส�$งด้4ารังอย์/%ในุรัะบบของอวกาศ-เวลา

- เป&นุส�$งท้�$เก�ด้ข7!นุและด้�บลงโด้ย์สาเหต�และสาเหต�นุ�!นุก:เป&นุส�$งธรัรัมชาต�ด้#วย์

- ธรัรัมชาต�นุ�ย์มปฏ�เสธท้ฤษฎ�การัท้อนุลง (Reductionism) เป&นุ พห�นุ�ย์ม (pluralism) เห:นุว%า ในุกรัะบวนุการัว�ว�ฒนุาของจ�กรัวาล ได้#ม�ส�$งใหม% ๆเก�ด้ข7!นุ ส�$งท้�$เก�ด้ข7!นุใหม%นุ�! ม�ค�ณ์สมบ�ต�ใหม% ม�ค�ณ์ภิาพใหม% ซึ่7$งไม%สามารัถืท้อนุลงได้#เป&นุอะตอม และการัเคล�$อนุไหวของอะตอม

- ธรัรัมชาต�นุ�ย์ม ถื�อว%า ถื#าเรัาต#องการัความรั/#ท้�$แท้#จรั�ง เรัาต#องอาศ�ย์ว�ท้ย์าศาสตรั� แต%กรัะนุ�!นุว�ท้ย์าศาสตรั�ก:อธ�บาย์ไม%ได้#ท้�กอย์%าง

3.2 โลกเปล�$ย์นุแปลงไปแบบ

“นุวนุ�ย์ม ” : โลกก#าวไปส/%ส�$งใหม%

ค�อ ท้�ศนุะท้�$ถื�อว%าการัเปล�$ย์นุแปลงของส�$งต%างๆ (โลก) นุ�!นุเป&นุไปแบบว�ว�ฒนุาการั ม�การัก#าวกรัะโด้ด้ไปส/%ส�$งใหม% หรั�อ ให#ก4าเนุ�ด้แก%ส�$งท้�$ม�ค�ณ์ภิาพใหม%

- ธรัรัมชาต�เป&นุกรัะบวนุการัของการัสรั#างสรัรัค�ม�การัเจรั�ญเต�บโต ขย์าย์ไปส/%ปรัะเภิท้ใหม% เผั%าพ�นุธ��ใหม% รัะด้�บใหม% ค�ณ์ภิาพใหม%อย์/%ตลอด้เวลาอย์%างไม%หย์�ด้ย์�!ง

- ส�$งต%างๆ ในุจ�กรัวาลม�รัะด้�บข�!นุจากต4$าไปส/ง

- “ใหม% ค�ออะไรั” ?......-“ใหม% ”หมาย์ความว%าท้อนุลงเป&นุปรั�มาณ์ไม%ได้# เก�ด้ค�ณ์ภิาพใหม% และเป&นุส�$งท้�$เรัาคาด้หมาย์มาก%อนุไม%ได้#

3.3 ธรัรัมชาต�นุ�ย์ม : มนุ�ษย์�ค�อต�วเอง

ค�อท้�ศนุะท้�$ถื�อว%าปรัากฏการัณ์�ของ จ�ต“ ” หรั�อ

ว�ญญาณ์“ ” นุ�!เป&นุค�ณ์สมบ�ต�ใหม% (ส�$งใหม%)ท้�$เก�ด้ข7!นุจากการัรัวมต�วของสารัเคม�(สสารั)ท้�!งหลาย์ในุรั/ปแบบหนุ7$งซึ่7$งเป&นุผัล�ตผัลของว�ว�ฒนุาการัอ�นุย์าวนุานุของมนุ�ษย์�

-ถื7งแม#มนุ�ษย์�จะปรัะกอบด้#วย์อะตอมและการัเคล�$อนุไหวของอะตอม แต%มนุ�ษย์�ก:ม�ค�ณ์สมบ�ต�บางอย์%างท้�$เป&นุของตนุเองโด้ย์เฉัพาะไม%สามารัถืท้อนุลงเป&นุปรั�มาณ์ได้#

-ค�ณ์สมบ�ต�ใหม% ของมนุ�ษย์� เช%นุ ความรั/#ส7ก การัเรั�ย์นุรั/#ได้# ความส4านุ7กท้างศ�ลธรัรัม ปรัะสบการัณ์�ท้างส�นุท้รั�ย์ะ ความส4านุ7กในุตนุเอง ฯลฯ ไม%ม�ในุส�$งอ�$นุ เหต�เพรัาะส�$งเหล%านุ�!ม�ว�ว�ฒนุาการัต4$ากว%ามนุ�ษย์�

-“จ�ต” ไม%ใช%ส�$งท้�$แท้#จรั�งอ�กอย์%างหนุ7$งในุต�วมนุ�ษย์�

3.4 มนุ�ษย์�เป&นุอ�สรัะในุรัะด้�บหนุ7$ง

ค�อ บางครั�!งมนุ�ษย์�ก:เป&นุต�วของต�วเอง ม�การัต�ด้ส�นุใจเล�อกอย์%างเสรั� แต%ก:ม�หลาย์ครั�!งท้�$การักรัะท้4าของเรัาถื/กก4าหนุด้ด้#วย์ปAจจ�ย์บางอย์%าง

****ด้�งนุ�!นุ การักรัะท้4าของมนุ�ษย์�จ7งม�ท้�!งท้�$เป&นุอ�สรัะ และไม%เป&นุอ�สรัะ

1.กล�%มท้�$เห:นุว%าแม#การักรัะท้4าของมนุ�ษย์�จะม�สาเหต�และอาจท้4านุาย์ได้# ก:ไม%ได้#หมาย์ความว%าเรัาไม%เป&นุอ�สรัะ

ด้�งนุ�!นุการักรัะท้4าท้�$เป&นุอ�สรัะจ7งหมาย์ถื7งการักรัะท้4าท้�$ไม%ถื/กบ�งค�บเท้%านุ�!นุ ม�ได้#หมาย์ความว%าจะต#องไม%ม�สาเหต�ด้#วย์

2.กล�%มท้�$เช�$อว%าในุท้ฤษฎ�ว�ว�ฒนุาการัแบบก#าวกรัะโด้ด้ มนุ�ษย์�จ7งม�ฐานุะพ�เศษกว%าส�ตว�และส�$งไรั#ช�ว�ตตรังท้�$ม�อ�สรัะในุขอบเขตอ�นุหนุ7$ง **มนุ�ษย์�สามารัถืท้4าก�จกรัรัมท้�$ส�$งอ�$นุท้4าไม%ได้#หลาย์อย์%าง เช%นุ การัค�ด้ การัต�ด้ส�นุใจ การัรั�เรั�$มสรั#างสรัรัค� **การักรัะท้4าของมนุ�ษย์�ถื/กก4าหนุด้ด้#วย์อ�ท้ธ�พลต%างๆ ก:จรั�ง แต%ขณ์ะเด้�ย์วก�นุ มนุ�ษย์�ก:ม�ความสามารัถืในุการัต�ด้ส�นุใจเล�อก ท้4าให#เขาหล�ด้พ#นุจากอ�ท้ธ�พลบางอย์%างได้#ในุรัะด้�บหนุ7$ง

จบบรั�บ/รัณ์�

ต�ด้ตามผัลงานุอ�$นุๆ ของเรัาได้#ท้�$

www.padvee.comEducation for all.