Ο κυκλαδικός πολιτισμός

ΣΕΡΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ –

www.synodoiporos.weebly.com

1

Ο ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ

ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ : 3000 – 1100 Π.Χ.

ΣΕΡΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ - Ο ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ


2

Παρατηρήστε στο χάρτη τη γεωγραφική θέση των Κυκλάδων



3

Διαβάστε το κείμενο που ακολουθεί και , σε συνδυασμό με τις

προηγούμενες επισημάνσεις σας, να διακρίνετε τους λόγους στους

οποίους οφείλεται η ανάπτυξη του κυκλαδικού πολιτισμού



4

Σε ποια νησιά εντοπίζονται οι περισσότεροι κυκλαδικοί οικισμοί ;



5

Τα προϊόντα των Κυκλάδων

Μεταλλεύματα από τα μεταλλεία:

Χαλκός

Χρυσός

Άργυρος

Μόλυβδος

Πετρώματα από τα λατομεία :

Οψιανός (Μήλος)

Μάρμαρο (Πάρος)

Επίσης :

γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία



6

ΟΙ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ

3000 π.Χ. : αυτόνομοι – χωρίς κεντρική

εξουσία , κοντά στη θάλασσα ή στις πλαγιές

λόφων

2300 π.Χ. : αναστάτωση : άλλοι

καταστρέφονται, άλλοι ξαναχτίζονται

οχυρωμένοι, μακριά από τη θάλασσα – ίσως

εμφανίζονται νέοι πληθυσμοί από τη Μ. Ασία



7

ΟΙ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ

2000 π.Χ. : επαφές με ηπειρωτική Ελλάδα

και Κρήτη – οικισμοί μεγαλύτεροι με

περισσότερο σύνθετα και πιο επιβλητικά

κτήρια

1600 π.Χ. : καταστροφές από σεισμό – οι

Κυκλάδες κάτω από την επιρροή της μινωικής

Κρήτης

1450 π.Χ. : κυριαρχία στις Κυκλάδες των

Μυκηναίων



8

Κατοικία από τον κυκλαδικό οικισμό στο Ακρωτήρι της Θήρας: για την τοιχοδομία

χρησιμοποιούνται μεγάλες και μικρές πέτρες σε στρώσεις με λάσπη (υγρός πηλός) , ή

χωρίς συνδετικό υλικό ( ξερολιθιά), ενώ για τη στέγαση υπάρχουν διαδοχικά κορμοί

δέντρων +καλάμια+άχυρα+μάζες πηλού



9

Ομοίωμα οικίας από τον εξαιρετικά ανεπτυγμένο προϊστορικό οικισμό του

Ακρωτηρίου Θήρας ο οποίος διατηρήθηκε χάρη στις στάχτες από το ηφαίστειο που τον

κάλυψαν : διώροφα και τριώροφα σπίτια με αποχετευτικό σύστημα (τουαλέτα στον

πάνω όροφο σε χωριστό πλινθόκτιστο χώρο με πήλινο σωλήνα ενσωματωμένο στον

τοίχο για να μεταφέρει τα λύματα σε φρεάτιο που επικοινωνούσε με την κεντρική

αποχέτευση του οικισμού)



10

Προϊστορικός οικισμός Ακρωτηρίου Θήρας ( Σαντορίνη): καταλάμβανε

έκταση 200 στρεμμάτων και είχε εξαίρετη πολεοδομική οργάνωση ,

αποχετευτικό δίκτυο , πολυώροφες οικίες με θαυμάσιες τοιχογραφίες και

πλούσια οικοσκευή , στοιχεία μιας μεγάλης πολιτιστικής ανάπτυξης.



11

Η κυκλαδική τέχνη

Μαρμάρινα ειδώλια : τα πιο χαρακτηριστικά έργα της κυκλαδικής τέχνης με ύψος

από 0,05 μ. ως 1,5 μ. και βασικό γνώρισμα την έντονη σχηματοποίηση (έλλειψη

λεπτομερειών, απόδοση μόνο βασικών στοιχείων )

Ειδώλιο αυλητή

Ειδώλιο εγκύου

γυναίκας με τα χέρια

σφιγμένα κάτω από

το στήθος



12

Τα ειδώλια μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή και τις ασχολίες των

Κυκλαδιτών. Παρατηρήστε τα παρακάτω και δείτε ποιες είναι αυτές

: Ειδώλιο κυνηγού ή πολεμιστή που φέρει τελαμώνα (ειδική ζώνη για όπλα) και μαχαίρι στη μέση του

Το περίφημο ειδώλιο του αρπιστή από την Κέρο που παίζει ένα είδος άρπας καθισμένος σε περίτεχνο

κάθισμα με ψηλή ράχη



13

Βιολόσχημα μαρμάρινα ειδώλια



14

Η κυκλαδική τέχνη:

πήλινα και μαρμάρινα αγγεία και μεταλλικά σκεύη

Περίτεχνο πήλινο τριπλό αγγείο με ψηλό στήριγμα

Θαυμάσια μαρμάρινη «σαλτσιέρα » από διαυγές μάρμαρο



15

Πήλινο αγγείο (πρόχους) με ωραία διακόσμηση από πτηνά

Αιχμές χάλκινες με οπές από τις οποίες τις στερέωναν σε ξύλινες

λόγχες ή εγχειρίδια ( μικρά ξίφη)



16

Η κυκλαδική τέχνη: τηγανόσχημα σκεύη

Πήλινα τηγανόσχημα σκεύη από κυκλαδικά νεκροταφεία:

απεικονίζουν τον ηλιακό δίσκο με σπείρες και πλοία στην

αφρισμένη θάλασσα



17

Η κυκλαδική τέχνη: τοιχογραφίες με μινωική επίδραση

Τοιχογραφία

της Άνοιξης :

διακοσμούσε

τρεις τοίχους της

ίδιας οικίας από

το Ακρωτήρι της

Θήρας – κρίνοι

φυτρώνουν μέσα

από βράχια , ενώ

τα χελιδόνια στον

αέρα

συμβολίζουν την

αναγέννηση της

φύσης.



18

Τοιχογραφία πυγμάχων

Πρόκειται για 2 εφήβους με

ξυρισμένα κεφάλια και

πλοκάμους μαλλιών στο

πάνω και πίσω μέρος του

κεφαλιού που παλεύουν·

ο έφηβος αριστερά φοράει

κοσμήματα που

υποδηλώνουν την υψηλή

κοινωνική του θέση.



19

Και μερικά

κοσμήματα :

ασημένια περόνη

(παραμάνα) και

λίθινα περιδέραια



20

ΠΗΓΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Α΄, Εκδοτική Αθηνών

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης : www.cycladic-m.gr

Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού : www.ime.chronos.gr

Τεχνικό Επιμελητήριο :www.portal.tee.gr

Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη ιδρύματος Λάτση : www.latsis-

foundation.org :Ν. Καλτσάς : Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ψηφιακές

Συλλογές : www.odysseus.culture.gr

Ψηφιακή βιβλιοθήκη :http://repository.edulll.gr/261

Πρόγραμμα Ψηφιακή τάξη : Επικοινωνίες μεταξύ των

πολιτισμών του Αιγαίου κατά την εποχή του Χαλκού

http://www.cycladic-m.gr/



http://www.ime.chronos.gr/

http://www.latsis-foundation.org/



http://www.odysseus.culture.gr/

Ο κυκλαδικός πολιτισμός

Education