جزوه اصول هواپیما

www.madsg.com

آسمان فرصت پرياز بلىد است، اما...

قص ایه است؛ چ اوداز کبتر باشی...

هیثن داللتهذس گزد آرذ:

1390هزها

سطح متوسط -زاپرواصول

تاریخچ پزاس ( 1

.یسلز ث دطاظ طؾ یچو یچیزؾشب سؾظ ئبضز زا یا ی: عطاح1500ؾب

یفز یط ثطازضا فطاؿ یطثط ث ا )دطاظ ثب ا یب یف: آظب1783 ؾب

(Montgolfier )(یؾفس ذطؼ طغبث) یثب ؾ ؾطك.

سضزاض. یبیاد یثب ا یز: دطاظ ثطازضا ضا1903 ؾب


(.Heinkel he -178ثب سض جز ) یباد ی: دطاظ ا1939 ؾب

بفق نر قىؿش قس. یبیاد یا یثؾ ینس اضی: ز1947 ؾب

ثز و ث فضب ضفز. یاؿب یرؿش ی،ببض یضی: 1961 ؾب


ب لس صاقز. یثز و ثط ض یاؿب یآضؿشطا، ا ی: 1969 ؾب

جبججز جب(. یزض آؾب )ا 747 ی: دطاظ ثئ1970 ؾب

بفق نر جب. یبیاد یوىضز، رؿش یبی: دطاظ اد1976 ؾب


زض فضب لطاض طفز. یىبجب سؾظ آط ییقبس فضب ی: رؿش1981 ؾب


ااع اپیوا ( 2

ادیبب ضا اظ جج بی رشفی زؾش ثسی ی وس:

الف( اس ظز سزعت:

3/0 Subsonic Aircraft>( Mفسز بخ ) > 7/0 اپیوااي هادى صت -

7/0 Transonic Aircraft>( Mفسز بخ ) > 2/1 اپیوااي گذرصت -

2/1 Supersonic Aircraft>( Mفسز بخ ) > 5 اپیوااي هافق صت -

Hypersonic Aircraft ( Mفسز بخ ) ≥ 5 اپیوااي هاراء صت -

: ب( اس ظز ع تال

(Fixed Wing Aircraftادیببی ثب ثب ثبثز ) -

(Rotary Wing Aircraftادیببی ثب ثب شحطن ) -

ج( اس ظز قذرت هاري:

ادیببی غیط بضی(Normal [Non-Aerobatic] Aircraft)

ادیببی ی بضی(Utility [Semi-Aerobatic] Aircraft)

ادیببی بضی (Aerobatic Aircraft )

ادیببی ثؿیبض بضی(High Maneuverability Aircraft)


(Extra300) هاريو یک اپیواي :1شکل

د( اس دیذ كلي:

ادیببی ؾبی(Military Aircraft)

سطاثطی( ادیببی ح م غیط ؾبی( (Transport Aircraft)

ادیببی فی اضزی(General Aviation Aircraft [GA])


زض ضز ؿ ز، ادیببی اس.ؿ ا، ادیببی ؾبی ز ؿ زیط ادیببی غیط ؾبی

ث قس،ثطی ؾبی یطثطی غیطؾبی ادیببی سطاح م، و قب ادیببی ؿبف

زی اؾشفبز اظ آب زض سب مبط جب، لای رهنی سؾی قس اؾز و عطاحی آب زی ؿشط

دیط ای لای ی ثبقس.

زض آطیىب زض اضدب FAR (Federal Aviation Requirement)ای لای اؾشبساضبی ایی ایی

JAR (Joint Aviation Requirement) لای اؾشبساضزب ای ط ؿ ادیب،قس و ثطبیس ی

زاضس.ذبنی ضا ثیب ی

ااع اپیوا اس هظز قایيFAR :JAR

(JAR-21)ب الیسضبی سضزاض الیسض -

(JAR-23) ]ؾجه ادیببی [ بضی ی بضی، ادیببی غیطبضی، -

(JAR-25)ادیببی غ دیىط -

(JAR-27)ادیبی د زاض وچه -

(JAR-29)ادیبی د زاض ثعضي -

(JAR-VLA)ادیببی ذیی ؾجه -

: و یک اپیواي تذى هتر )گالیذر(2شکل

ااؿ ادیببیی زض ای حسز، اس ؿبفطی.اب زؾش ؾ ادیببیی ؿشس و ؾبی

-JARای زؾش اظ ادیبب زض ضز لای ی یس. GAجز زاضز و ث اذشهبض آب ضا ادیببی

23


JAR-VLA .الظ ث شوط اؾز و لایی و ثب فا ؿشسJAR شوط قسس، ث ی سطسیت

یع نبزق ؿشس. FARقبض زض ضز لای

:GAتزخي اس اپیوااي

(Light Aircraft)ادیببی ؾجه .1

(Very Light Aircraft)ذیی ؾجه ادیببی .2

( Micro light or Ultra-light Aircraft)ادیببی فق ؾجه .3

(Sail Plane or Glider)ادیببی ثس سض .4

(Homebuilt Aircraft)ادیببی زؾز ؾبظ .5

(Agricultural Aircraft)ادیببی وكبضظی .6

(Utility Aircraft) ادیببی چس وبض .7

(Commuter Aircraft)ادیببی اذشهبنی یػ .8

(Biplane Aircraft)ادیببی ز ثب .9

(Single-engine Propeller Aircraft)ادیببی ری یه سض .10

(Twin-engine Propeller Aircraft)ادیببی ری ز سض .11

(Business Aircraft)ادیببی ازاضی .12

(Formula-racer Aircraft)ادیببی ؿبثم ای .13

(Canard Aircraft)ثب ز ج ادیببی .14

Vertical/Short Take-off and Landing)ادیببی وسب دطاظ یب فز دطاظ .15

[VSTOL] Aircraft)

(Sport Aircraft)ادیببی ضظقی .16

(Amphibious or Float Aircraft)بی زظیؿز ادیب .17

(Non-Conventional Aircraft)ادیببی غیط قی .18

(Aerobatic Aircraft)ادیببی بضی .19

(Trainer Aircraft)ادیببی آظقی .20

ـ( اس ظز سى قذرت هاري

(lb 1200وچه ؾجه )حساوثط ظ .1

(Light Utility)ؾجه چس وبض -


(Primary Trainer)آظقی -

(Light Observation)كز ؾجه -

(kg 30,000سب kg 5000ی ؾی ثب لسضر بضی شؾظ )ظ ثی حسز .2

(Heavy Utility/Search and Rescue)ؾی چس وبض/جؿشج جبر -

م/ثبضی/ؾذز ضؾب )ؾجه ی ؾی( ح -

(Light or Medium Transport/Cargo/Tanker)

،(Early Warning)كساض ؾطیـ -

(Electronic Countermeasures)ضس ج اىشطیىی -

Airborne Command, Control or)ربثطاسی فطبسی ایی ،شطو -

Communication Relay)

(Anti-Submarine)ضس ظیطزضیبیی -

(Reconnaissance)قبؾبیی جبؾؾی -

(Tactical Bomber)ثت افى سبوشیىی -

(Heavy Attack)قىبضی ؾی -

آظقی ثطای ادیببی ی زؾش -

(kg 30,000 ثعضي ؾی ثب لبثیز بض شؾظ )ظ ثیف اظ .3

ؾذز ضؾب / ثبضی / ؿبفطثطی ؾی -

(Heavy Bomber)ثت افى ؾی -

ربثطاسی ،وشط ،ؾی ىشطیهضس ج ا ،كساض ؾطیـ ؾی -

فطبسی ایی ؾی كز ؾی

آظقی ثطای ادیببی ای زؾش -

ثب لسضر بضی ثبال .4

(Fighter-Interceptor)ضیط -جس -

(Attack)قىبضی -

(Tactical Reconnaissance)قبؾبیی سبوشیىی -

(Observation)جبؾؾی سأی -

آظقی ثطای ای زؾش -


(27-، عقة: سخ47-ي جگذ رسي )جل: سخا: اپیوا3شکل

اپیواي هذل چیست؟ ( 3

ادیببی س اظ زؾش ادیببی فق ؾجه ثس ؾطكی ث قبض آس عجك سقطیف هة

ؿ ادیبب اظ ای ویط ی ثبقس. 700ؾبظب ثی ای ادیبئی وكضی، زاضای ظی وشط اظ

ثبقس. الؿبی اظ ادیببی س ث غیط اظ ، ؿ سض ؿ دطاظ زض ااؿ ثؿیبض شفی یحبػ ؽبط

ثبقس:بی ضازی وشط بیس یكس ث قطح شی یبی سض وكی وشط الی و سس

o سScale: یب ¼ ی ثب میبؼ وچىشط ثال میبؼ زاضؾطكی ادیبی بزلیمب كبث ث

غیط.

o ( س آظقیTrainer ): جز دطاظبی آظقی اؾشفبز قس غبجب ثب زض ضی ثس

ثبقس.( یDihedralفشی )ب زاضای ظای عطاحی قس جز دبیساضی ثیكشط، ثب


C-17: هذل هقیاسي اپیواي 4شکل

o سSport: ای قال جز دطاظ ثب ؾطفز ظیبز جز اجب حطوبر بضبی ؿبثم

قس.عطاحی ی

o سFun flight: ثبقس.بی ظیجب چسا ثب لبفس یجز اجب دطاظبی سفطیحی ثب عطاحی

o 3سD: ضا زاقش ثبقس. زض اوثط ادیبی سی و سابئی اجب حطوبر آوطثبؾی ؾ ثقسی

ثبقس.، ثب زض ؾظ ثس عطاحی قس زاضای ؾغح وشط ثعضي یبای س

o 4سD: 3اط زض ادیببیD ث ای ؾیؿشی سقجی قز و ثشا ب د ضا قىؼ ز ،

-حطوز ی ، ادیب ث فمتب ثب قىؼ ز ب دس ذای ضؾیس. زض ای ؿ س

وس.

o سOld time: قز.اظ ضی ادیببی لسیی ؿ ا ؾبذش ی

o سSailplane: ثبقس.بی ثعضي یادیببی قجی الیسضبی سضزاض ثب ثب


..، دی ز، ف، دالؾش ف، ثف، وبذظیز . ثطای ؾبذز، ادیبی س فب اظ چة ثبؿب

-اؾشفبز ی وس. زض وی طاح ؾبذز بیز سالـ ثطای وبف ظ ادیبی ؾبذش قس اجب ی

ساس ایجبز وس.دطاظی ی فیبرقز ظیطا چسط ظ وشط سأثیط ظیبزی زض


آیزدیاهیک پزاس ( 4

اثط آ ثط اجؿب ای اظ ىبیه ؾیبالر اؾز و ث ثطضؾی ضفشبض جطیب ا آیطزیبیه، قبذ

ؾض اظ ح یه ؿأ آیطزیبیىی، حبؾج ؾطفز، فكبض زبی ا زض اعطاف . دطزاظز شحطن ی

. بی حبو ثط جطیب ؾیب ضا ح وطز ثطای ای ؾض ثبیس قبز. یه جؿ اؾز

اس سیط چطاكس ای جؿ ی. قز یطی آیطزیبیه زض اثط ظـ ثبز ثط ضی یه جؿ سیس ی

اب ثبظسبة یطی آیطزیبیىی و . ادیب یب وبث ثطق فكبض لی ثبقس ،د ،یه آؾب ذطاـ ،ثطق

اط د . قز، ثؿشی ث قى ای جؿ ذبل و زض قطو ظـ ثبز لطاض طفش اؾز ایجبز ی

اب اط زاضای ظایبی . قز ثبز ذ یوس زض جز ظـ زاضای ظای سس ثبقس زض ثطاثط ثبز مبز ی

یطبی آیطزیبیىی . زایط ثبقس، مبز وشطی ؿجز ث ؾبیط اجؿب ذاس زاقز ذیس یب ی

:قز، و ای یطب فجبضسس اظ قب چبض یط ی

(Lift)یطی ثطآ -

(Drag)یطی دؿب -

(Weight)یطی ظ -

(Thrust)یطی ضاف -

اؾز. اجش آیطزیبیه وبضثطزبی ظیبز زیطی سؾی افضبزض آیطزیبیهطی وبضثطز س

دؿبی یطی سب قز ی اؾشفبز ذزض، اظ آیطزیبیه ثطای عطاحی ثس ذزضزاضز. زض سؾی

.ذزض و قز

: یزاي آیزدیاهیکي5شکل


ی ثب یطبی آیطزیبیىی، الظ اؾز سب ثب چس لب آقب قی. دیف اظ آقبی

اصل برنولی

ظب ی و جطیب زاضز، افعایف ؾطفز جطیب ثب وبف فكبض ؾیب ظثب ؾبز چی اؾز: زض ث

زاضز دبی فیعیىی افضبظیبزی زض زاف ایز ان ایاؾز، ث قطعی و اضسفبؿ ؾیب ثبثز ثبس.

ان اظ ب ضیبضیسا ؾئیؿی زای ثطی طفش قس، اط چ دیف اظ ا ای ب. اؾز دطاظ ادیب

زاؿشس. ئبضز ایط زیطا یع آ ضا ی

قانون سوم حرکت نیوتن

فىؽ اقی ط فی اض ثب "قز و ث ای نضر ثیب ی یسؾی لب حطوز

ثبقس. ای لب ث لب وف اوف قطف ی "طا اؾز. ؿبی زض جز ربف آ

جؿ ز یع یطیی ث ب ثعضی ی ،یقی و طب جؿی ث جؿی زیط یط اضز وس

وس. زض ذالف جز ثط جؿ ا اضز ی

طزس. ثال بی و قرهی ثط ثبیس سج زاقز و ای ز یط ث ز جؿ رشف اضز ی

ثبقس ی اساظ ای ز یط ثب ثطاثط ی. وس زیاض یع ثط قرم یط اضز ی ،وس زیاض یط اضز ی

یطی ز ث قرم. قزیطی ا ث زیاض اضز ی

ى سم حزكت یتي: قا6شکل


یزاي آیزدیاهیکي ( 5

(LIFT) آنیروی بر

ثطای ایى . قز طس یدیىدشط اجؿب ،، یطیی اؾز و ثبفث ثبال ضفش ادیبآثطیطی

ساس ث نضر سطی قى ی غة. ثبیس جؿ ضز ؾط قى ذبنی زاقش ثبقس ،ای یط ایجبز قز

ضز )ث ای قى ایطفی زایط عطف مبث آ ظای سس زا یب یه جؿ و یه عطفف ی یه لغط آة

(Airfoil) )زایط ای زض جطیب ا لطاض یطز و ثبز اظ ؾز ی اط ای جؿ ث . ثبقس ی یس

. س قسثظز اظ عطف مبث و ظای سسی زاضز جؿ ضا سطن وس، یطی ثطا ایجبز ذا قى

وس، سقسازی ث ؾز ثبال سقسازی ث بی ا ثب ج جی ثب ثطذضز یلشی و ى

ثبیؿشی زض اشبی ثب عب ث یىسیط ب یط ز ط ى. قس ؾز دبیی ثب شبی ی

. یط ثب ثیكشط اؾزچ ثبالی ثب ادیب احبی ثیكشطی زاضز ؿبفز آ ؿجز ث ظ. ثطؾس

ثبیؿشی ثب ؾطفز ثیكشطی حطوز وس ی ،وس بیی و اظ ؾغح ثبالیی فجض یزض شیج ى

زض ای ف ثبفث وبف فكبض ا. بی ؾغح دبیی عب ث اشبی ثب ادیب ثطؾسسب ثب ى

ثطی لشی و ؾطفز ا زض ؾغح ثبالی اقبض ث ان . ؾغح ثبال ؿجز ث ؾغح دبیی ثب ذاس قس

حب و فكبض ا زض لؿز ثبالی . قز ثب ثیكشط اظ ؾغح دبییی آ ثبقس، فكبض زض ؾغح ثبالیی و ی

ؿجی ب ءای ذال. وكس قز و جؿ ضا ث عطف ذز ی ؿجی ایجبز ی ءذالیه یبفش، ثب وبف

ءط چمسض ؾطفز ادیب ثیكشط ثبقس مساض ذال. قز ادیب یثبقس و ثبفث ثبال ضفش ی آیطی ثط

ز. ق ؿجی یع ثیكشط ی


(WEIGHT) نیروی وزن

ظ ب . قز فز ثط طوع ظی اضز ی قىای ظ ب ث ظبی و ب ضی ظی لطاض طفش

. ظ ب ثطاثط ذاس ثز قز ثب ب اضز ی ای و ثط جبشثقز. ی ثبفث لطاض طفش ضی ظی

ظ یك زض جز ربف . ثطای ایى ادیب ث دطاظ زضآیس ثبیس ثط یطی جبشث غج وس

ؾبذش سطؾجه قه چ ط. اؾز قه وب عطاحی بی یػی اظ یىی ،ظ. اؾز آیطی ثط

. وسی دطاظ ثبالسطی اضسفبؿ زض ،قز

(THRUST) نیروی رانش

یطز، ثبیس یطی ضاف وبفی زاقش ثبقس. ث لطاض ی الشی جؿی اظ ظی ثس قس زض

قز سب ادیب ث عطف ج حطوز وطز جطیب الظ ضا ایجبز وس. فجبضر زیط یطی ضاف ثبفث ی

. قز فطا ی سضؾی یطی ضاف ث قه زض ادیب

قه ث اضسفبؿ ،سط ثبقسقز ط چ ای یط ثیفی سض ایجبز یث ؾی فیطی ضا

. یبثسثبالسطی زؾز ی

: شکل شواتیک یک هتر ترتفي7شکل


(DRAG) نیروی پسا

یطی اق زض جز ربف ذاس زاقز ث زی ایى عجك لب یس ط فی یه فىؽ

قز. افعایف ای یط ثبفث افعایف یطی دؿب ذاس قس. جز یطی ضاف ثبفث ج ضفش ادیب ی

وس زض ؾقی ی قه دؿب یه اط اجشبة بدصیط اؾز ی وبضقبؾب، عطاحب ؾبظسب ادیب

حی دطاظ اظ مساض یطی دؿب وبؾش قز.

ثی انغىبن اظ بقی فسسب دؿب. ثطؾس ثبالسطی ساس ث اضسفبؿقه یط چ دؿب وشط ثبقس،

زض ای ضز ؾیب ا اؾز. و ؛ وسی حطوز آ زض و اؾز ؾیبی دطس یثیطی ؾی ؾغح

ظیطا زض ای وس، دؿب و سطی مساض ضا زاضزلشی یه جؿ وبال نبف نیمی اظ زض ا حطوز ی

وس. ی حطوز ا زض سط اظ لشی اؾز و یه جؿ ظثط ذكحطوز هطف اطغی و

بیی سس ساقش ثبقس، ثركی یب ح اسهب اجعا ذبضجی ثب ثس ظایثبقس سطب بظنط لسض ثب

وبفی یطی بی و ث اساظ ؾطفززض س ثشا قه یبثس. ثطای ایى ادیب اظ یطی دؿب وبف ی

ای بؾت عطاحی بی آ ضا ث ثب ،بی ظیبز اظ سیس یطی دؿب وبؾش قز زض ؾطفز آثط

وس. ی

قز. ثب افعز قس ؾطفز ادیب، جطیب دؽ ثب افعایف یطی ضاف ثط ؾطفز ادیب افعز ی

ادیب غج وس. ثب افعایف یطی ثطا ضاف یبثس سب ثط ظ ا یع افعایف یبفش یطی ثطا افعایف ی

ا یطی دؿب یع افعز ذاس قس. عثط ی

(Mach Number) عدد ماخ

فسز بخ ث نضر ؾبز مساض . اؾز ه شغیط زض ثطضؾی دطاظ زض ؾطفز بی ثبال، فسز بخی

و ؾطفشف ز بخ اؾز، ىیقثبثطای . ث ؿجز ؾطفز نر اؾز قهؾطفز ؾطفز ادیب یب

ض ثؿیب زاؿش مساض ؾطفز نر ثطای دطاظ. نر دطاظ ی وس زض الـ ثب ؾطفز ز ثطاثط ؾطفز

ؾطفز نر زض ا مساض ثبثشی یؿز ثى ثب زبی. ا اؾز قهاؾز. چ ؾطفز اضسجبط ثی

ایى زبی ا ثب افعایف اضسفبؿ وبف ی یبثس ث جطز. ا و ذز سبثقی اظ اضسفبؿ اؾز سغییط ی وس

. نر یع وبف ی یبثس ؾطفز


ساختواى اپیوا ( 6

ث عض وی اجعاء انی ؾبذشب ادیب فجبضسس اظ:

ثس(Fuselage)

ثب(Wing)

ی ز جف(Empennage)

ی فطز اضاث(Landing Gear)

دیكطا یب سض(Power plant/ Propulsion/ Engine)


تذ

ی زض ثیكشط ادیبب ثس مف اؾبؾی كشطوی جی ثط لطاض زاز ثب، جف ز، دیكطا اضاث

بی انی زیط اؾز؛ وس. زض الـ ثس، ضاثظ ثی ثرففطز زض لقیز ضقیز بؾت ذز، ایفب ی

ب جز ساضز. اظ ؽبیف زیط ثس و چ ثز طظی ثی آاب زض ثطذی اظ ادیبب، ثس ثب یىذبض

سا ث اضز ظیط اقبض وطز:زض ادیببی رشف شفبر اؾز ی

بی ؾذز، ح ی ثبض، سبهجبی زاز وبثی ؿبفط، وبوذیز )اسبله( ذجب، حفؾ...

ب زض ب فطزبی اضز اظ عطف چطخجصة قن

ي اپیوا:ااع ساختواى تذ

قس. ی اؾىشی ذطدب: اظ ای ؿ ثس زض ادیببی ای سب ج جبی ا ثؿیبض اؾشفبز یثس .1

قز. او یع زض ادیببی زؾز ؾبظ یع ادیببی س اظ ای ؿ ثس اؾشفبز ظیبزی ی

ثز ثب سیطبی چثی لبث ؾبذز ؿشس. زض ای ؿ ثس، اغت یطب چطا و ؾبز، ؾجه مب

بی اضز سؾظ ؾبظ انی سح قس اظ دؾش ثطای ایجبز قى آیطزیبیىی اشمب سف


ی انی اظ سیطبی عی، سیطبی ضة، لبثبی قز. ؾبظیطبی آیطزیبیىی ث ؾبظ اؾشفبز ی

بی ساضس سكىی قس اؾز.وبث فطضی

ی زاذی زض ای ؿ ثس، دؾش اغت یطبی اضز ضا سح ز اظ ؾبظ ی سر طغی:ثس .2

ی ای ؿ ثس اظ جؽ از وبذظیز قز. قال دؾشرشهطی ثطای نت قس دؾش اؾشفبز ی

قز. ثؿیبضی اظ ادیببی الیسض، فق ؾجه سى ؾبذش ی)از طوت( ثز ث نضر ز

ی ثطذی اظ ادیببی قىبضی فق سض ادیببی زؾز ؾبظ زاضای ای ؿ ثس ؿشس.اذیطا ثس

یع ث ای ضـ سیس قس اؾز. ثؿیبضی اظ ادیببی س ثس ؾطكی وبضثطزی یع زاضای ای

.ؿ ثس ؿشس

بیی ثی ز ؿ ثبال ثز و ثبفث قس اوثط ای ؿ ؾبظ زاضای یػی ی ی سر طغی:ثس .3

ی ادیببی ؿبفطثطی، ثبضثطی ؾبی زاضای ای ادیبب اظ ای ؿ ثس اؾشفبز بیس.سمطیجب

ی زاذی ی ؾبظبی اضز ثاؾغقنی ی سر طغی، یطب ؿ ؾبظ ؿشس.زض ثس

قس. ای ؾبظ اظ اجعاء عی فطضی سكىی قس و طوسا زاضای افضبی سؾظ دؾش سح ی

.ىی ؿشس)ث قى سج بییس(انی و


( stringer or stiffner( انی اؾشطیط یب اؾشیفط )Longeronاجعاء عی)زض ع ثس(: الط ) -

وىی

( انی، Bulk head( انی، ثبن س )Former or Frameاجعاء فطضی)زض فطو ثس(: فضط یب لبة ) -

( وىیRingحم )

تال

-اؾبؾی سطی ثرف ادیب زض سأی یطی ثطآ و ثبفث ثس قس ادیب اظ ظی اج طفش آ ی

بی ادیب ضا زض دطاظ سح ز لؿز افؾ فكبضب سىبب ظ وی ب ؿشس. ثبقز ثب

ب ثب ز لؿز زاضز؛ ثب ضاؾز وس؛ زض ثقضی اظ ادیبقسیس ثط ادیب ب دطاظ ضا ذثی ی

سقسازی زیط ثب اظ ؾ لؿز ثب ضاؾز ثب چخ ثب ثب چخ زض

طوعی سكىی

ب اظ ؾط دقف زاضای ز ؿ دقف ظیط ؿشس:بی ادیقز. ثبی

ای دبضچ دقف ثب ثب

فعی ضل دقف ثب ثب


ی اؾىشی ذطدب زاضای ی زاذی دؾش اؾز. ثطذی كبث ثسثب ادیبب بس ثس زاضای ؾبظ

دؾش بظوی و سب جز ایجبز فط وس ؾبظ زاذی ؿشحى ثز و اغت یطب ضا سح ی

آیطزیبیىی ضی ؾبظ زاذی وكیس قس قال اظ جؽ دبضچ بی اؾز. ای ؿ ثب ثیكشط

قس اب زض حب حبضط زض ادیببی زؾز ؾبظ زض ادیببی لج اظ ج جبی ز اؾشفبز ی

-ی ی سر طغی، زاضای ؾبظثبالیی اظ آب كبث ثس ب وبضثطز ثؿیبضی زاضز. اب زضنسقرهی س

بی ؿجشب ضری آییی یب وبذظیشی ثز و دؾش یع زض سح یطبی ی زاذی وب دؾش

اضز ث ؾبظ زاذی وه ی وس؛ ای ؿ ثب

ضا زض ادیببی ؿبفطثطی ثبضثطی ی سا

بظ زاذی ثب ث ز ثرف كبس ز. اجعاء ؾ

عی فطضی سمؿی ی قس:

اؾذبض: عی اجعاء (Spar ث فا سیط )

ی ثب اؾشطیط انی ساضس

(Stringer یع جز وه ث اؾذبض )

دط وطز فضببی ذبی

ضیت: فطضی اجعاء (Ribجز ایجبز فط ایطفی زض ؾطاؾط ثب ی ضیت ) ثطذی بیی و زض

ب لطاض ی یطس.بی ح فطاض ثب بثی ضیتجبب بس ج

ا:طثق تذي اپیوا تزحسة شکل تال

ثب شظم ای

ثب شظم ای قىؼ

ثب ؿشغیی یب نیجی

ثب ثیضی

ثب ظی قى

ب زشب ثب ثثی ی

ثب دیىبی قى


بی دطاظی شفبر()زض حبزثب ثب قى شغیط

دم

-ی ادیب ث اضبف یه یب چس ؾىب فزی یب افمی ضا ز یبی فمت یب اشبی ثسی ثرفوی

ایجبز سقبز ثجبر ی لؿز ز ادیب بی افمی فزی یب زض حمیمز ؽیفیس. وبض ؾىب

بی ادیب زض دطاظ وه زض سایز آ ث ؾز

ضاؾز، چخ، دبیی ثبال اؾز:

(ؾىب افمیhorizontal stabilizer :)زض

چطذسی ذز عی حض زض افمی ؾىب بادیب

سقبز ادیب ضا ح حض فطضی آ ح ثسی

سبی بیس ؾىب افمی ضا ث اشبی ثس ضی

ؾىب فزی ؾاض ی وس.

( ؾىب فزیvertical stabilizer :)ؾىب ای

افمی ؾىب ز ثی ثس اشبی ث فزی عض ث

زاضز. ؽیف انی ای ؾغح ایجبز لطاض ضاؾز چخ

فؼ سقبز فطضی ادیب زض دطاظ جیطی اظ ح


وس سضب احطاف بذاؾش ث چخ ضاؾز ثز سقبز ادیب ضا ح حض فزی سبی ی

وس و ث ؾی ؾىب فزی ذثی قس ادیب شقبز د ادیب ایجبز كشبض دیچكی ی

طزز.ی

ي فزدارات

یطس ب زض آ لطاض یاظ ادیب و چطخث لؿشی

یس فمظ ث ب ی فطز یح جـ قس اضاث

قز. ب اؾشفبز یكؿز ثطذبؾز ادیب اظ آ

ب سؾظ فطبی ف جـ قس ثبظ قس چطخ

ب دؽ اظ ثطذبؾش یطز. چطخیسضیىی نضر ی

ی وبف مبز ادیب جـ قس ای ف ث ز

ثس ادیب زض ثطاثط ا ضؾیس ث ثیكشطی حبز

دصیطز.آیطزیبیىی ى اجب ی

پیشزاى یا هتر

وس؛ ااؿ ضاف ضا ثطای ادیب فطا یدیكطا یب سض ثرف ی اظ ادیب اؾز و یطی دیف

بی ادیب فجبضسس اظ:سض

دطدط و رفف دطاح: ری دیؿش ضس (Propeller .ادیب اؾز )( ث قی دطا )د

قز و دطا یع ثؾی سض دیؿشی ضاف سؾظ دطا سیس یزض ای سضب یطی دیف

ظیبزی اظ ای بؾز، ظیطا زضنضسی و یطی چطذس. حسزیز اؾشفبز اظ ای سضب ظ آ ی

ب ثرای ثبیس سضبیی ثب ظ ثؿیبض ظیبز عطاحی طزس. سض


جز یب سضث ری(: زض ای سضب یع یطی انی سؾظ دطا سیس دطاح) دطاح سضث سض

یع اظ ای 140یطز. ادیبی ایطا نضر یسض جز قز ی چطذف دطا سؾظ ی

یطز. سضب ثط ی

ضزی اظ ضا ا سضب ای ؾبز ظثب ث: جز سضث سض (intake ث زاذ وكیس دؽ )

وس سغییط ؾطفز لبث ضا ثب ؾطفز ظیبز اظ اشبی سض ذبضج یآى اطغی ظیبزی ث ا زاز قس آ

طزز. یسج زض ضزی ذطجی جت حطوز ادیب

Lockheed SR-71 Blackbird


اؾز، ثب ای سضثجز سضبی ؾبذشب ب سضب ای ؾبذشب: ف سضث سض

ضزی اظ زاذ سض فجض سفبر و ای سضب زاضای لغط ثعضشطی ؿشس ای

وس. وس. ثى مساضی ا اظ اعطاف ثس سض زض زاذ یه دؾش حطوز ی ی

سضث سضبی ث ظیبزی قجبز زاضس وبضثطز ثبطزب زض سضب ای: قفز سضث سض

.زاضس دطاح

ای بی ثؿیبض ظیبز وبضثطز زاضس زاضای یچ فض چطذسب زض ؾطفز سضسض ض جز: ای

یؿشس )ثطذالف وی سضبی زیط(

F-15 Eagle


سطح كتزل در اپیوا ( 7

: ادیب ح ؾ حض انی وشط سایز وبض ؾغح وشط زض ادیب:

Pitchی، طزـ ح حضفطض- 1

Yawئ، طزـ ح حض لب- 2

Roll ی، طزـ ح حض ع- 3

NASA X-43

http://www.flight-basis.blogfa.com/post-6.aspx

http://www.flight-basis.blogfa.com/post-6.aspx


سؾظ ؾ ؾغح وشطی ظیط اجب

:قزی

سؾظ (Pitch) طزـ ح حضفطضی .1

(Elevatorثبالثط ) افمی ؾىب شحطن

سؾظ Yaw)) طزـ ح حض لبی .2

(Rudderضازض ) ؾىب شحطن فزی

سؾظ (Roll) طزـ ح حض عی .3

قذط

( Aileron )

ذجب اظ ؾغح وشط دطاظ اؾشفبز ی بیس. ؾغح وشط دطاظ ثطای وشط ادیبی زض حب دطاظ،

:قب ااؿ ظیط ؿشس

(آیط بقذطب ). 1

لطاض زاضز. ثب چطذبس اط دطاظ ث ؾز چخ ضاؾز ای (Aileron) زض ط عطف ثب یه آیط

.آیس ؾغح ث حطوز زض ی


زض شیج زض .آضز طز زض یه عطف احبی ثیكشطی ثجز یحطوز آیط ب قى ثب ضا فو و

ثیكشطی ث ؾز دبیی ثجز آس ثغض فىؽ (drag) ؾشی و آیط ث ثبال ذ قس یطی دؿبی

.قز. زض شیج ادیب ث د ی چطذس زض ؾز مبث یطی ثبالثطس ثیكشط ی

( ثغض ب حطوز وطز ثبفث چطذف ادیب ی ضازض) فزی ىبؾ شحطن لغق ثب آیط ب

قس. ای ضؿ ث طزـ ؾطدیچ یه ذزض ی بس. اط جبز قیجی ث جز طوع احبی جبز

.یطز زاقش ثبقس، ثغضی و ذزض زض ب طزـ ث د ذ قز، زض ظز آؾبشط نضر ی

گزدش اپیوا ت پل تزاي در سدى آساتز :8شکل

.ب زاضز Roll فی و ادیب ث ب حطوز زاز آیطب اجب ی زس غشف یب


ضضاز. 2

.یه ؾغح وشطی ضی ز اؾز (Rudder) ضازض

فكبض زاز دسا چخ ضازض ث ؾز چخ آضز. ثب ضا ث حطوز زض ی آ ،ضذجب ثب فكبض ضی دسابی ضاز

.چطذیس ز ث ؾز ضاؾز حطوز ی وس. فكبض ضی دسا ضاؾز فىؽ ای اوف ضا ثسجب زاضز

Yaw ث ب بضیحطوز ضازض ثبفث . حطوز ضازض ثبفث طزـ ن ادیب ث چخ یب ضاؾز ی قز

.ی قز

(Elevetors) ثبالثطب .3

قز ضی ز بی افمی لطاض زاضس. حطوز زاز ثبالثط ثبفث ثبال یب دبیی ضفش ن ادیب یثبالثطب

نقز یب ع ادیب ضا جت

.قز ی

ذجب ثب وكیس اط دطاظ ث ؾز

ذز یب زاز آ ث ج ثبفث

.حطوز ثبالثطب ی قز

حطوز زاز ثبالثطب ثبفث ثبال

ز قس ن ادیب دبیی ضفش


ب Pitch حطوشی و ادیب ث ب جبثجبیی ثبالثط اجب ی زس. یع اظ ای حطوز سجقیز ی وس

.زاضز

: وایي اس كاتیي خلثاى. دست پذال كتزلي در ایي شکل هشخص است. 9شکل


افضا يهذس ( 8

یزفقب یباد یف آظب ؾبذز ، طاحیع یثشاس زض ظ و اؾز یسؾ وطز آبز ضقش یا سف

ث ی ا زض ضز چ اؾز اظ وبضذب یباد آس یطاظ ث لج افضب وبض سؼ وس. زض الـ

اظ ف یا جف افضب یسؾ یطز فجبضر . ثثیس ی آظـ یباد یه دطاظ زضآضز

ثبطزب، یبب،اد یطؾ دطس یؾب ؾبذز یعطاح ، یسح یزض ظ ی ف یف بی ییساب

دطاظ یهىب ، یجثطس ، یبیهآئطز یثط چبض دب ضقش ی. ا ب اؾز ب باض قه یسضب،ال

ا، حبؾج یبجط ی ثطضؾ قث غب یبیهآئطز یب یو زض ا . اؾشاض اؾز ییافضب یب ؾبظ

ف ث یا یطی سؼ افضب ثب فطا دطزاظز یجؿ دطس یاظ آ ثط ض یبق ی كشبضب یطب

یبیىیآئطز بییطزض اعطاف اجؿب دطس دطزاذش ثب ث زؾز آضز یچیسد بی یبجط یسح

بی یؿشؾ یث غبق ثطضؾ "یجثطس". وس یؾبظ ضا فطا ی عطاح یساضیدب یاىب ثطضؾ

. دطزاظز یضاف زض آب یطی یسب ح س ضاوز یی،سضث یؿشی،د یجثطس اف اظ سضب

یبیىی،ثب اؾشفبز اظ اعالفبر آئطز ضفشبض حطوبر جؿ دطس یث غبق ثطضؾ "دطاظ یهىب"

یث ثطضؾ "فىطز" قز ی یسكى "فىطز"دطاظ اظ یهظز زض الـ ف ىبدطزا ی ی ظ یسؾ

دطس ی وشط ؾب یساضیرشف دب یب زض ؾطفز یثطز، ؿبفز كؿز ثطذبؾز، ساز دطاظ

دطس یؾب یط ز یباد یب ؾبظ یث غبق ثطضؾ "ییافضب یب ؾبظ" یز زض ب دطزاظز ی

یبیىیآئطز یزض ثطاثط ثبضب یاؾز و فال ثط اؾشحىب وبف ییب ؾبظ ی سف آ عطاح دطزاظز ی

زاقش ثبقس. یعحسال ظ ضا ،دطس یاضز ثط ؾب یىیاؾشبس یثبضب یطؾب

دطاظ یهؾبظ ىب یطزیبیه،ا یكطاف،د یاؾز و ث ثطضؾاظ افضب یقبذ ا ییفضب یسؾ

ییثط وبضثطز فضب یكشطقبذ ث یفال ثط آ زض ا یذطزاظزحب )قه( دطسبث )باض( زض فضب

ؾبو ...( یشؿیاىشط یبی،و یفضب )دطسب یػ یظثز)نطف ؾط اظ زضي( زض ؾط طفش قطا

اظ یىی( زض ز لؿز فس غطح اؾز. Celestial mechanics یؾب یهف ىب قز یدطزاذش

یو ا ثبقس یجبشث یطقبذ اظ ف طسجظ اؾز ثب حطوز اجطا اجؿب زض فضب سحز سبث یا یلؿشب

زض ذهل یؾب ىبیهاظ زیطغطح ثز اؾز قبذ ییفضب یساضب یهثب ب ب ىب

یفطا ی( اAttitude Dynamics)وسینحجز اجؿب)ث زض طوع ثم ذزقب( یزضق یبیهز

طزز. یاضائ یمبر آظاز احس ف سحم یطذاج ه یب زض زاكب


و یطؾبی غ یوال ؾب یب اؾز ثزج یدػك بی یظ یكطسطیاظ د یىیافضب یسؾ

ضا فطا یزاف سؾ یب ضقش یط جف زض ز یكطفزد بی یظ ،قز یضقش ینطف ا

ؾبذش اؾز.

ىبیه، نبیـ، ثطق، ی،بس شبضغ یطز یاؾز و زض آ اظ زاكب یضاجطز یافضب زاك سؾی

.قز ی یطی ثط یه اىشط یبف ضا

السم: اي تاایي

یا زضؼ یكشط ث ثبقس ی الظ یسب حسز یی ق یعیهف ی چ اؾز یبضیبرض ضقش یا ظیطثبی

یف یب اضز ضقش و ی فب وؿب اؾز یف ضقش یه افضب ی. سؾ اؾز یؿیا ظثب ث ضقش

دكشىبض ی زاضا یل یافطاز یسثب یثبقس چ زاقشضا وبض زض وبضذبجبر یآبز یسثب قس، ی

ثبقس.

:یلتحص در طل رشت یيا اي درس

: یان زضؼ

، یبیهز ، یسؾ یبضیض ، یبالرؾ یه، ىبافضب یثط سؾ یا مس ، یهاؾشبس ، وكی مك

، حطاضر از، اشمب ف ، یهاسبس ، وشط هبح ، مبز اضسقبقبر ، ثطق یجب ، یبیهسطز

.ب یكبآظب

: یسرهه زضؼ


، یجثطس ب، ان ؾبظ یسح ،یباد یعطاح ، یطزیبیهآ یكبآظب ،دطاظ یهىب ، آیطزیبیه

. دطغ ،، آظبیكب اثعاض زلیك، وبضب سض/ثس/ؾیؿش ادیب ییا یب ؾبظ یعطاح ، یسرهه ظثب

مادسیج

نینو یریادگیبه یپنجره ا ،جیمادس

مفهوم اشاره نیا در باشد. یم رانیدهکده علم و دانش ا یبه معنا یو در مفهوم بوم ییدانا فتهیش یبه معنا madsageمخفف کلمه جیمادس

باشد. ی( مرانیاقوام ا نیاز اول یکیکشورمان( و ماد ) یبایز یاز روستاها یکی) جیبه دو کلمه س

در ،هرچه راحت تر جامعه بزرگ علمی ایران یو دسترس یعلم شرفتیبا هدف بهبود پ( IRESNET) جیمادس یژوهشپ -شیشبکه آموز

دانش آموخته رشته یرضا محمود یارشد جناب آقا ینامه کارشناس انیاز طرح پا جیمادس هی. هسته اولفضای مجازی ایجاد شده است

باشد، بر گرفته یمهر البرز م یمعاون دانشگاه مجاز یدکتر عباد یاستاد گرانقدر جناب آقا ییکه با راهنما تهراندانشگاه یآموزش تیریمد

. شده است

رانپژوهشی ای –شبکه آموزشی

http://madsg.com/

http://madsg.com/

http://madsg.com/