Профессорын семинар 2

Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ

ШУТИС, ХБТС, Хүнс, хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний

менежментийн багийн багш Д. Амарбаясгалан

р

Профессорын семинар 2

Хүнсний аюулгүй байдал хэрэглэгч

Үндсэн зарчим

Хоол, хүнсний хэрэглээний бүтэц, найрлага, тохирооны аюулгүй байдлын шаардлага хангасан

эсэхээс

хүн амын бие бялдар, оюун санааны өв тэгш өсөлт, эрүүл

мэнд, сурах, хөдөлмөрлөх чадвар

ихээхэн шалтгаалдаг.

дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын судалгаагаар

бидний биед үүсдэг олон төрлийн өвчний 90 орчим %

нь буруу хооллосноос үүсэлтэйг нотолсон байдаг.

Иймээс хувь хүний- зөв хооллох соёл- хоол, хүнсээ зөв сонгон тохируулаагүйгээс үүсэх өвчин - түүнээс урьдчилан сэргийлэх талаархи мэдлэг онцгой үүрэгтэй

Эрүүл хооллолт гэж юу вэ?

1. Хүний эрүүл мэндийн түвшинг өдрөөс өдөрт дээшлүүлэн, идэвхитэй урт наслалтыг нэмэгдүүлэх хүчин зүйл

2. Аливаа өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх хүчин зүйл

Хоолны хувьд

1. Шинэхэн бэлдсэн хоол идэх

2. Хоол ба зан ааш

3. Дулааны боловсруулалтын онцлог

1. Шинэхэн бэлдсэн хоол идэх

хамгийн анхны, хамгийн энгийн эрүүл хооллох, эрүүлжих алхам бол биемахбодид эергээр нөлөөлдөг шинэхэн бэлдсэн хоол хүнс юм.

Нэгэнт хийж бэлэн болгосон хоол, зууш нь бичил биет идэвхитэй үржин, хөгжих таатай орчин болдог учир зооглохоос 2-3 цагийн өмнө шаардлагатай хэмжээгээр хийж сурах ёстой.

Тухайлбал: Шинэ ногооны зуушийг цагийн өмнө Ногоо болон жимсний шүүсийг уухаас 10 минутын

өмнө бэлдэж хэрэглэх

1. Шинэхэн бэлдсэн хоол идэх

Хоолны шимт бодисын агууламж хадгалах тусам ялангуяа хонуулахад эрс буурдаг учир аль болох хэрэглэхээс татгалзах ёстой.

Хүнс, хоол хэдийчинэн шинэ байна энергийн алдагдлыг төдийчинээн сайн нөхөж биемахбод сэргэг байж тэр хэмжээгээр та болон танай гэр бүл эрүүл байна гэсэн үг.

Удаан хадгалсан хоол, хүнс тогтмол хэрэглэх нь ходоод, гэдэс, зүрх судас, элэгний өвчин үүсэхэд нөлөөлөхөөс гадна тамирдах, залхуу хүрэх, нойрмогтох, биеийн болон оюуны бүтээмж буурах гэх мэт хүний зан чанар өөрчлөгдөхөд хүргэдэг.

Иймээс хоол хийж цаг заваа үрж байна гэж бодох нь

түүнээс ч илүү олон зүйл (цаг, мөнгө, эрүүл мэнд, илүү их хүнс гэх мэт) алдахад хүргэдгийг санахад илүүдэхгүй.

Дүгнэлт нь эрүүл аж төрөх үндсэн уриа нь “хоол хийхээс бүү залхуур “ гэсэн үг болно.

2. Хоол ба зан аашХүнс газар шорооноос тасран ширээнд очих

хүртэл урт зам туулан, өөртөө янз бүрийн энерги шингээдэг.

Гал тогооны механик хэрэглэл аль болох бага оролцуулан, сэтгэлийн тэнцвэрт байдал, сайхан ааш зан, хөөр баясал

дүүрэн, өөдрөг дуу хуурын дунд өөрийн гараар бэлдсэн хоол амттай, эмчилгээний

шинж чанартай .Хамгийн их энерги хүчийг тогооч болон

гэрийн эзэгтэйгээс шаарддаг.

Эртний соёлт Энэтхэгт

Та хоолондоо

”чимх хайр, хоолны халбага амгалан тайван байдал,

цайны халбага ухаан” нэм

гэж сургасан байдаг.

Тэнд уурласан, уцаарласан тогоочийг хаанаас ч олж харахгүй.

3. Дулааны боловсруулалтын онцлог

Хоол хийхэд аминдэм, эрдэс, амьд энергийг аль болох ихээр хадгалан үлдэж чадах дулааны боловсруулалтыг

сонгох нь хэрэгтэй болдог.

Шарсан хоолыг бодвол бага энерги зарцуулалт шаардан, богино хугацаанд боловсрон шингэдэг ач

холбогдолтой

чанах, ууранд чанах, битүү хайрах аргыг хамгийн зохимжтой боловсруулалт гэж үздэг.

Ер нь :

1000С-ээс дээш температур зарцуулдаг бүх боловсруулалт болон богино долгионы зуух нь амьд энергийг эвддэг бол

100-2000С-д хоолонд хорт бодис бий болдог.

Анхаарах хүчин зүйл

А. ХООЛНЫ БҮТЭЦ, ШИНЖ ЧАНАР, АМТ

в. ХООЛЛОХ АРГА БА НӨХЦӨЛ

в. Гадаад орчин бие махбодийн дотоод байдал

ХООЛНЫ БҮТЭЦ, ШИНЖ ЧАНАР, АМТ

Хооллох дэг Дадал болсон танил хоол идэх Ашигтай хүнс, хоол ихээр хэрэглэх Ашигтай биш хүнс,хоолыг хязгаарлах эсвэл

идэхгүй байх Ургамлын гаралтай хүнсийг түүхийгээр нь

түлхүү хэрэглэх Сайхан амт Хоол олгох температур Амьдарч буй газар шороонд урган

үйлдвэрлэгдсэн хоол, хүнс хэрэглэх

А. ХООЛНЫ БҮТЭЦ, ШИНЖ ЧАНАР, АМТ

Улирлаар хооллох Нэг доор аль болох цөөн нэрийн хүнс, хоол

хэрэглэх Өдөр, 7 хоногт хэрэглэх хүнс, хоолны нэр

төрөл нь олон байх Хоолны хэмжээ аль болох бага байх Шимт бодисын зохист харьцаа Шимт бодис, биологийн идэвхит бодисын

дутагдал Шимт бодис, биологийн идэвхит бодисын

илүүдэл Хоолны хүчил (20%) шүлтийн (80%)харьцаа

Б. ХООЛЛОХ АРГА БА НӨХЦӨЛ

Хооллох дэглэм баримтлах Хоол идэхийн өмнө хоол

боловсролтыг идэвхижүүлэхӨлссөн үедээ хооллохХоолоо сайн зажлах Хоол хоорондын зай баримтлах Ìацаг барих

в. Гадаад орчин бие махбодийн дотоод байдал

Сайхан орчинд, биеийн болон оюун санааны таатай нөхцөлд

Хамгийн тохиромжтой хоолыг тодорхойлох Ширээний ард суух, хооллох үед биеэ авч явах

байдал Хоолны дараа тайван байх ёстой Хооны дараах зугаалгийн арга õýмжээ хүнс хоорондын зохицолын тохиргоо. Яаралгүй удаан тайван идэх

Анхаарал тавьсанд

баярлалаа