Έντυπο βιβλίο ή ηλεκτρονικό βιβλίο;;

• Επιμορφωτικό υλικό για προετοιμασία μαθητών που συμμετείχαν στον 7ο Ετήσιο διαγωνισμό διαλογικών συζητήσεων

• ( Κύπρος,2012-13)

Θέμα διαγωνισμού:

« Στις μέρες μας παρατηρείται η σταδιακή αντικατάσταση του παραδοσιακού έντυπου βιβλίου από το ηλεκτρονικό. Να επιχειρηματολογήσετε υπερ η κατά της χρήσης του ηλεκτρονικού βιβλίου»

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα;

Αυτή τη στιγμή, το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο myeBooks.gr, πουλάει αποκλειστικά και μόνο ηλεκτρονικά βιβλία και διαθέτει περίπου 2.500 χιλιάδες τίτλους στην ελληνική γλώσσα. Τα βιβλία διατίθενται σε μορφή encrypted ePub ή encrypted PDF.

Τι είναι το ηλεκτρονικό βιβλίο;

• Ηλεκτρονικό βιβλίο είναι μια έκδοση κειμένου και εικόνας σε ψηφιακή μορφή . To ηλεκτρονικό βιβλίο δημιουργείται, εκδίδεται και διαβάζεται με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων ψηφιακών συσκευών

( ebook reader, Amazon Kindle, ).

( http://wolframalpha.com)

Όραμα

• «Το ηλεκτρονικό βιβλίο, νοούμενο ως αρχείο το οποίο ανοίγουμε, διαβάζουμε ή αποθηκεύουμε στον δικό μας υπολογιστή, τείνει να υλοποιήσει ένα από τα παλαιότερα και ωραιότερα όνειρα της ανθρωπότητας: τη δημιουργία μιας οικουμενικής βιβλιοθήκης, η οποία δεν θα υπόκειται στους καταναγκασμούς του χωροχρόνου και του όγκου»

ΚΟΣΤΟΣ..

• H μέση τιμή των νέων τίτλων e-books σε όλο τον κόσμο είναι 10,50 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο Publishers Launch Frankfurt.

Προτιμήσεις Ελλήνων αναγνωστών/στατιστικές

• Σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Παιδείας Ελλάδας, το 81,5% των φοιτητών προτιμούν το έντυπο βιβλίο σε σχέση με το ηλεκτρονικό.

ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ

• Ακόμα και στην Αμερική, που είναι μία πολύ πιο εξελιγμένη τεχνολογικά χώρα και με ανάλογη κουλτούρα απέναντι στις καινοτομίες της τεχνολογίας, το 74% των φοιτητών δήλωσαν σε έρευνα πώς αν μπορούσαν να επιλέξουν οι ίδιοι μεταξύ ηλεκτρονικού και έντυπου βιβλίου, θα επέλεγαν την έντυπη μορφή.

Προτιμήσεις Γαλλων αναγνωστών

• Στη Γαλλία, το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2015 το 15%-20%.

Δεδομένα ψηφιακών αγορών

• Όπως ανακοίνωσε η Amazon οι ηλεκτρονικοί τίτλοι βιβλίων για το reader της, Kindle, ξεπέρασαν σε πωλήσεις τα παραδοσιακά hardcover βιβλία, στον δικτυακό τόπο της Amazon.

Σύμφωνα με τα τριμηνιαία στατιστικά για κάθε 100 έντυπα hardcover βιβλία, πωλούνται 143 Kindle βιβλία, ενώ αν η ανάλυση γίνει μηνιαία ο ρυθμός πωλήσεων είναι 180 e-books για 100 έντυπα βιβλία με σκληρό εξώφυλλο.

(Απαραίτητη διευκρίνιση:

• Συγκρίνονται οι πωλήσεις των "ηλεκτρονικών" βιβλίων, σε σχέση μόνο με τις hard cover εκδόσεις που σημειώνουν πολύ χαμηλές πωλήσεις (μάλλον λόγω δυσχρηστίας), ενώ οι τιμές τους πολλές φορές είναι χαμηλότερες απο τις αντίστοιχες soft cover).

Αποτυχία;

• Το 2003, η Gemstar σταμάτησε την έκδοση ηλεκτρονικών βιβλίων.

• Αρα τα δεδομένα συνεχώς αλλάζουν και η μάχη έντυπου-ηλεκτρονικού βιβλίου είναι αμφίρροπη…..

• Κάτι επίσης που κάνει εντύπωση είναι ότι σε έρευνες οι περισσότεροι στέκονται επιφυλακτικά και απαντούν αρνητικά, ενώ στην πραγματικότητα οι αγορές ηλεκτρονικών βιβλίων αυξάνουν.

Απότελέσματα αμερικάνικης έρευνας για αναγνωστικές

συνήθειες

• Από: Ερευνητικό κέντρο Pew

• Πότε: Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2011

• Που: Αμερική

• Δείγμα: 2986 άτομα άνω των 16 ετών (αγγλόφωνοι, ισπανόφωνοι)

Από το σύνολο των ερωτηθέντων, 701 άτομα στα 2986 έχουν διαβάσει και ebooks και έντυπα βιβλία τους τελευταίους 12 μήνες.

… Μεταβατική η εποχή που ζούμε: Ξεκινά να αλλάζει σιγά-σιγά ο ορίζοντας της ανάγνωσης και των αναγνωστικών πρακτικών.

Προβάδισμα ενός έναντι του άλλου…

• Ηλεκτρονικό βιβλίο• Πιο γρήγορη η

εξασφάλισή του• Πιο εύκολη η μεταφορά

του.• Περισσότερες

προσβάσιμες επιλογές• Διάβασμα στο κρεβάτι

• Τυπωμένο βιβλίο• Το προτιμάς όταν

πρόκειται να διαβάσεις κάτι σε ένα παιδί

• Το μοιράζεσαι με άλλους ανθρώπους

(Pew Research Center’s Internet & American Life Reading Habits Survey 2010)

Είναι όμως αυτές οι αντιλήψεις, μύθοι;;..

• Διάβασμα στο κρεβάτι:

«Αλήθεια, άραγε, εσείς προτιμάτε να φάτε στο κεφάλι ένα βιβλίο 500-600 σελίδων όταν σας πάρει ο ύπνος ή να ρισκάρετε την πτώση του e-book reader σας στο πάτωμα;»

• Ποικιλία προσβάσιμων επιλογών:

«Πολλοί τίτλοι δεν έχουν κυκλοφορήσει ηλεκτρονικές εκδόσεις τους, παρόλο που τα έργα αυτά κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στα ράφια των βιβλιοπωλείων».

• «Η δυνατότητα των χιλιάδων επιλογών που μπορείς να έχεις μαζί σου, με αφήνει παγερά αδιάφορο αφού τα βιβλία δεν είναι mp3. Στις διακοπές το πολύ-πολύ να διαβάσεις 2-3 βιβλία, που μπορείς να εξασφαλίσεις άπό βιβλιοπωλείο/περίπτερο σε κάθε νησί/χωριό αν "ξεμείνεις".

Ευκολότερη μεταφορά

• « Το να κουβαλάς συνεχώς μαζί σου μια συσκευή τύπου Kindle είναι άβολο, έχοντας χίλια δυο μειονεκτήματα. Πχ στην παραλία υπάρχει ο κίνδυνος να βραχεί ή να κλαπεί, αλλά και να σπάσει ευκολότερα αν πέσει στο έδαφος, ενώ μπορεί εύκολα να καταστρφεί στο σακίδιο, να χτυπηθεί ή να λυγίσει κατά τη μεταφορά».

ΔΥΟ ΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ

“Τεχνολάγνοι”:

Αυτοί που βιάζονται και θεοποιούν την τεχνολογική εξέλιξη και την αλλαγή που επιφέρει στις καθημερινές μας συνήθειες.

• “Παλαιόπληκτοι”. • Άυτοί που

δαιμονοποιούν την εξέλιξη, λες και δεν βλέπουν τις σαρωτικές αλλαγές που συντελούνται γύρω μας.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

1. «Καταπονείται η

όραση κατά την ανάγνωση λογω της ακτινοβολίας της οθόνης»

ΑΠΑΝΤΗΣΗ2. Ο αναγνώστης έχει τη

δυνατότητα να μεγαλώσει τη γραμματοσειρά

- Η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται ώστε να περιορίσει τις επιβλαβείς επιδράσεις στην υγεία των ανθρώπων.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• « Χάνεται η μαγεία της ανάγνωσης»

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ

• Η αναγνωστική εμπειρία και η αισθητική απόλαυση ενός βιβλίου, δεν έχουν να κάνουν με το μέσο ανάγνωσης, αλλά με το περιεχόμενο και τη διάθεση του αναγνώστη να βυθιστεί στον κόσμο του κειμένου.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• «Συντείνει στην ενεργειακή κρίση, καθώς πολλές συσκευές είναι καλωδιωμένες και άλλες απαιτούν φόρτιση»

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ

• -Δεν κόβονται δέντρα και αποσοβείται η αποψίλωση των δασών.

• Μειώνονται οι ρύποι και η κατανάλωση ρεύματος για την δημιουργία έντυπων βιβλίων.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• «Θα εξαφανιστούν οι βιβλιοθήκες από τα σπίτια και θα επηρεαστεί έτσι η φιλαναγνωσία των νέων και δεν θα παραδειγματίζονται οι νέοι βλέποντας πόσα βιβλία έχουν διαβάσει οι οικείοι τους»

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ

• Η αναγκαιότητα των ηλεκτρονικών βιβλίων, προκύπτει ακριβώς από την αλλαγή στις αναγνωστικές και καθημερινές συνήθειες των νέων, οι οποίοι έχουν την τεχνολογία πλέον στην καθημερινότητά τους.-Η φιλαναγνωσία δεν καλλιεργείται με τη διακοσμητική πολλές φορές τοποθέτηση βιβλίων σε ράφια, αλλά εξαρτάται από τη διαπαιδαγώγηση και τον χαρακτήρα κάθε παιδιού.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• « Δεν μπορεί κανείς να μοιράζεται με φίλους βιβλία που αγαπά»

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ

• « Μπορεί κάποιος να δώσει πρόσβαση στον προσωπικό του λογαριασμό Kindle σε ένα φίλο του και να μπορεί ο τελευταίος να διαβάζει ότι έχει αγοράσει ο κάτοχος του λογαριασμού του»

ΕΝΤΥΠΟ ΒΙΒΛΙΟ

• Δικό σου αποκλειστικά, μπορείς να σημειώνεις ό,τι θες και να γράφεις σχόλια

• ΩΣΤΟΣΟ..

• Λογω της φθαρτότητας της υλικότητάς του, καταστρέφεται εύκολα και μετά δεν είναι εύκολο να το ξαναδιαβάσεις.

ΕΝΤΥΠΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ

• Διατηρούνται τα πνευματικά δικαιώματα κάτι που είναι αμφίβολο ότι θα συμβεί με το ηλεκτρονικό βιβλίο.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ/ΚΑΤΆ

Εξαρτάται από τον άνθρωπο/χρήστη και την τιμιότητά του. Δεν είναι λίγες οι φορές που φωτοτυπούνται παράνομα και διακινούνται ολόκληρα έντυπα βιβλία.

ΕΝΤΥΠΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ

• Μπορεί ανα πάσα στιγμή κάποιος να γνωρίζει τι διαβάζεις αν έχει πρόσβαση στον υπολογιστή σου. Παραβιάζεται έτσι η σφαίρα της ιδιωτικής σου ζωής από τον οποιοδήποτε.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ/ΚΑΤΆ

• Δεν μπορεί κανείς να βλέπει τι διαβάζεις όταν βρίσκεσαι σε δημόσιο χώρο. Αντιθέτως, το βιβλίο δεν μπορείς να το κρύψεις.

• Δεν μπορείς να είσαι συνεχώς καχύποπτος με την τεχνολογία και να περιπίπτεις σε θεωρίας συνωμοσίας γιατί αυτό αποτελεί ψύχωση.

ΕΝΤΥΠΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ• Υπάρχει μια

ενεργοποίηση των αισθήσεων που περιλαμβάνει την όραση, την όσφρηση, την αφή που σε βυθίζει στη μαγεία της ανάγνωσης και της κατάκτησης ενός βιβλίου, σελίδα προς σελίδα.

• ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ/ΚΑΤΆ• Διαβάζεις ένα βιβλίο για

το περιεχόμενό του και όχι για το χαρτί που είναι τυπωμένο.

ΕΝΤΥΠΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ

• Σου επιτρέπει να προσηλώνεσαι κατά την ανάγνωση, χωρίς να αποσπάσαι από το πληκτρολογιο, τα κουμπια της οθόνης, χωρίς να διακόπτεται η ανάγνωση όταν τελειώσει η μπαταρία, χωρίς να υπάρχει ένα ρολόϊ και ένα σωρό άλλες ενδείξεις ηλεκτρονικές.

• ΑΠΑΝΤΗΣΗ

• Είναι στο χαρακτήρα των ανθρώπων είτε να απορροφούνται είτε να αποσπούνται και μπορεί κάποιος, διαβάζοντας ένα βιβλίο, αν είναι ευερέθιστος και νευρικός, να ενοχληθεί από ένα σωρό άλλους παράγοντες του περιβάλλοντός του.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ• ΥΠΕΡ

• ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΙΑ ΠΆΝΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΊ

• ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΗΔΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΔΙΝΟΥΝ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΕ ΑΡΚΕΤΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΠΕΤΥΧΟΥΝ

• ΚΑΤΆ

• ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟ ΜΟΝΟ ΣΕ ΛΙΓΟΥΣ ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΑΚΡΙΒΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ

• ΠΟΛΛΟΙ ΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΘΑ ΚΛΕΙΣΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΟΙ ΑΠΌ ΟΣΟΥΣ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΘΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΔΟΥΛΕΙΑ.

• ΥΠΕΡ• Μπορούμε να εκτελέσουμε

αναζητήσεις στο κείμενο για να βρούμε κάποια φράση ή λέξη

• Να αλλάξουμε το μέγεθος ή τον τύπο των γραμμάτων

• Να αναζητήσουμε την ερμηνεία μίας λέξης στο ενσωματωμένο λεξικό που συνοδεύει πολλές από τις συσκευές ή το λογισμικό που χρησιμοποιείται.

• ΚΑΤΆ• Ένα «παλιό» βιβλίο λίγων

αντιτύπων ή πρώτης εκδόσεως, είναι πραγματικός θησαυρός και δεν αλλάζεται με καμία τεχνολογία.

• Όπως επίσης έχει άλλη αίγλη να γυρίζεις την σελίδα όταν διαβάζεις ή ακόμα και να ψάχνεις κάτι που έχεις διαβάσει από το να πατήσεις ένα κουμπί και να το βρεις σε λίγα δευτερόλεπτα.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ• Η βιβλιοθήκη μας μπορεί να

ανανεώνεται πολύ εύκολα και απλά, ενώ καθόμαστε στο γραφείο μας, καθώς μπορούμε να αγοράσουμε ένα βιβλίο μέσα σε λίγα λεπτά και να το μεταφέρουμε άμεσα μέσω του Internet, το οποίο παράλληλα έχει μεγάλη ποικιλία δωρεάν βιβλίων στα οποία μπορούμε να έχουμε πρόσβαση.

• ΚΑΤΑ• Το παραδοσιακό βιβλίο

εμπνέει σταθερότητα στην ψυχολογία μας, θα είναι πάντα εκεί όταν ο αναγνώστης θα ζητήσει να το ανατρέξει, ενώ το ηλεκτρονικό μπορεί να μην είναι εκεί ή μπορεί να έχει υποστεί μέχρι και αλλαγές! Αυτό πολλές φορές δημιουργεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα στον αναγνώστη.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ• ΥΠΕΡ• Στην περίπτωση που ένα βιβλίο έχει

εξαντληθεί και δεν επανακυκλοφορεί η λύση είναι μόνο μία, να διαβαστεί ψηφιακά. Το e-book γίνεται διαθέσιμο καθολικά και διεθνώς άμεσα , καθώς δεν χρειάζεται να κερδίσει πρώτα την εύνοια της κοινωνίας του, δηλαδή της χώρας του, για να κυκλοφορήσει και στο εξωτερικό. Το κείμενο μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες, άρα έχει αντίκτυπο σε περισσότερο και ευρύτερο κοινό, κάτι που αυξάνει τις δυνατότητες να γίνει best-seller ή έστω να κάνει πολλές πωλήσεις. Στην περίπτωση του έντυπου βιβλίου χρειάζεται αρκετός χρόνος μέχρι το βιβλίο να αναγνωριστεί για την ποιότητα και την επιτυχία του και να διακινηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.

• ΚΑΤΑ• Η ανάγνωση από την οθόνη είναι

ιδιαίτερα κουραστική. Τα μάτια κουράζονται πολύ γρηγορότερα, κάτι που αποτρέπει τον χρήστη

• Είναι απαραίτητη η χρήση υπολογιστή ή ειδικών συσκευών ανάγνωσης για να διαβαστεί το βιβλίο. Όμως δεν είναι όλοι οι άνθρωποι εξοικειωμένοι με την χρήση των υπολογιστών και ιδιαίτερα οι μεγαλύτερης ηλικίας. Γι’ αυτούς η ανάγνωση ενός ηλεκτρονικού βιβλίου είναι δύσκολη αν όχι ακατόρθωτη.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

• ΥΠΕΡ• Ένα e-book μπορεί να περιέχει

γραφικά αλλά και να είναι εμπλουτισμένο με ήχο και αυτό κάνει την ανάγνωση του ευκολότερη και πιο ενδιαφέρουσα.

• ΚΑΤΆ• Στην περίπτωση του έντυπου

βιβλίου, υπάρχουν οι σελιδοδείκτες, οι οποίοι δείχνουν στον αναγνώστη σε πιο σημείο έμεινε την τελευταία φορά που διάβασε το κείμενο. Αυτό τον διευκολύνει ιδιαίτερα, αφού δεν χρειάζεται να ψάχνει. Στο e-book η δυνατότητα αυτή δεν υπάρχει. Ο αναγνώστης είναι αναγκασμένος να ψάξει το κείμενο για να βρει το σημείο που είχε σταματήσει.

Κρίση πολιτισμού;

• Σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Έκο

«ζούμε σε μια κοινωνία, στην οποία ο κόσμος κάνει συλλογή από ρολόγια Swatch που είναι για πέταμα και πετάει βιβλία που θα έπρεπε να κρατήσει»

Πλήττεται η φιλαναγνωσία;

• Θα καταργηθούν θεσμοί όπως οι Κρατικές και διεθνείς εκθέσεις βιβλίων , όπου οι άνθρωποι σε μια γιορτινή ατμόσφαιρα, πληροφορούνται για καινούργιες εκδόσεις και μοιράζονται από κοινούν την αγάπη που έχουν για το διάβασμα.

• Οδηγούμαστε στον ατομικισμό και την απομόνωση.

Will the e-book kill the crime novel?( BBC 28 Aug 2012 )

• Crime writers Harlan Coben, John Connolly and Laura Lippman join Front Row’s Mark Lawson at the Harrogate Crime Writing Festival to debate whether physical books will die out if digital reading devices keep growing in popularity. The murder rate in the United Kingdom may be at its lowest level for twenty-nine years, but digital downloads and book sales of crime novels show no sign of going down.

• http://www.bbc.co.uk/programmes/p00xxyhw

What is the value of books?BBC Thu 30 Aug 2012

• Front Row’s Mark Lawson gathers together a panel of authors, publishers, and booksellers at Harrogate Crime Writing Festival to debate the merits and disadvantages of the e-book. The panel debate whether books should be available to download for free or at very low prices and the value of the physical book. Author Stephen Leather is happy to give away his books for free if it leads readers to buy his back catalogue, while bookseller Patrick Neil feels the physical book can still appeal. Other contributors include author Steve Mosby, literary agent Philip Patterson and Ursula Mackenzie, Chair of Publishers Association.

http://www.bbc.co.uk/programmes/p00y0h59

“ Writer’s spring”

• “Anybody can publish an ebook, for very little expense. You get it up on Amazon and then you get all your mates to post five-star reviews saying how brilliant it is”.

http://www.bbc.co.uk/blogs/walesarts/2012/07/the_writers_spring_ebooks_kidwell-e_festival.html

Αλλάζει η οπτική μας;;

• « Τα οπτικοακουστικά μέσα αφήνουν πάντα ένα αίσθημα ανικανοποίητου»

• Υπάρχει ο κίνδυνος της «ανεύθυνης αφασίας»

Ουμπέρτο Έκο

Ωστόσο…γινόμαστε λιγότερο δογματικοί και απόλυτοι, μπροστά στην απεραντοσύνη των επιλογών.

Τι λένε οι λογοτέχνες;;;

• « Ο υπολογιστής δεν έχει μνήμη. Σβήνει τα πάντα: τα σβησίματα, τα σημάδια, τους δισταγμούς, τα τραυλίσματά μου, τους λανθασμένους δρόμους μου! Τι ψυχρότητα!» Philippe Djan ( Γάλλος συγγραφέας).

Γιώργου Δάρδανου « Έντυπο και ηλεκτρονικό

βιβλίο» , εφ. Αυγή, 22/05/2011

• «Πολλές συζητήσεις έχει επίσης προκαλέσει το ζήτημα του ηλεκτρονικού βιβλίου και η μελλοντική πορεία του σε σχέση με το παραδοσιακό επί χάρτου βιβλίο. Ο Ουμπέρτο Έκο σε τοποθέτησή του για αυτό το ζήτημα κάνει ένα πολύ πετυχημένο διαχωρισμό: "Υπάρχουν δύο τύποι βιβλίων, εκείνα που πρέπει να τα συμβουλευόμαστε και εκείνα που πρέπει να τα διαβάζουμε.

Ποια βιβλία θαμπορούσαν να υπάρχουν σε ψηφιακή μορφή;

• Ο τηλεφωνικός κατάλογος, τα λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες. Αυτά θα μπορούν να αντικατασταθούν από δίσκους πολυμέσων

• Βιβλία που συμβουλευόμαστε.

• Ό Έκο τα κατατάσσει στην κατηγορία: «Τα βιβλία που πρέπει να συμβουλευόμαστε»

Ποια βιβλία δεν πρέπει να είναι ψηφιακά σύμφωνα με Εκο;

• Τα βιβλία που πρέπει να διαβάζουμε δεν μπορούν να αντικατασταθούν από κανένα περίεργο ηλεκτρονικό κατασκεύασμα. Έχουν φτιαχτεί για να τα παίρνουμε στα χέρια μας, ακόμη και στο κρεβάτι, ακόμη και μέσα στο πλήθος, ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχουν ηλεκτρικές πρίζες, ακόμη και όπου και όταν οποιαδήποτε μπαταρία έχει αποφορτιστεί, μπορούμε να τα υπογραμμίζουμε, μας επιτρέπουν να διπλώνουμε τις γωνίες των σελίδων τους ή να βάζουμε σελιδοδείκτες, μπορούμε να τα αφήσουμε να πέσουν στη γη ή να τα εγκαταλείψουμε ανοιχτά πάνω στο στήθος ή τα γόνατα όταν μας παίρνει ο ύπνος, μπαίνουν στην τσέπη, φθείρονται.

Γελοίοι οι φόβοι για «θάνατο του βιβλίου»

• Κάποιοι, ωστόσο, προαναγγέλλουν το θάνατο του έντυπου βιβλίου. Οι τελευταίοι αιώνες, άλλωστε, ήταν γεμάτοι από ψευδή αγγελτήρια θανάτου. Όταν εφευρέθηκε η φωτογραφία, αναγγέλθηκε ο θάνατος της ζωγραφικής. Μετά τον κινηματογράφο ήρθε ο θάνατος του θεάτρου, μετά την τηλεόραση εκείνος του κινηματογράφου. Τελικά δεν πέθανε τίποτα - όλα επιβιώνουν παράλληλα, και μάλιστα προοδεύουν και καινοτομούν. Το ίδιο θα γίνει και με το βιβλίο στην ψηφιακή εποχή.

Ασφαλιστική δικλείδα: η ποιότητα.

• Γενικότερα η ιστορία έχει αποδείξει ότι έχουμε τη μανία να καταστρέφουμε το παλιό στο όνομα του καινούργιου. Αυτό όμως που μπορεί να σώσει το βιβλίο, όπως έσωσε και τον κινηματογράφο και το θέατρο, είναι μόνο η ποιότητα. Αυτή την ποιότητα έχουμε την ευθύνη και την επιλογή να διαφυλάξουμε.

Προτιμήσεις φοιτητών

• Σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Παιδείας Ελλάδας της το 81,5% των φοιτητών προτιμούν το έντυπο βιβλίο σε σχέση με το ηλεκτρονικό.

• Πάντα όμως υπάρχουν οι τεχνολάγνοι και οι παλαιόπληκτοι. Υπάρχουν πάντα αυτοί που δαιμονοποιούν την εξέλιξη, λες και δεν βλέπουν τις σαρωτικές αλλαγές που συντελούνται γύρω μας, και από την άλλη αυτοί που βιάζονται και τη θεοποιούν. Και οι δύο θέσεις είναι ακραίες.

Αιώνας «θανάτων»

• Νίτσε « Θάνατος Θεού»

• Μπαρτ «Θάνατος συγγραφέα»

• Ζακ Ντεριντα « Θάνατος βιβλίου»

• Εποχή απόρριψης αυθεντιών και αποκλειστικοτήτων.

Δεν συνάδει με τις παιδαγωγικές πρακτικές η ευκολία στην

απόκτηση της γνώσης

• Στις μέρες μας βέβαια η "νέα" παιδαγωγική ορίζει με διαφορετικό τρόπο τη μάθηση και την εκπαίδευση. Κάποιοι καινοτόμοι μηχανικοί ομολογούν ότι η απομνημόνευση είναι χάσιμο χρόνου, αφού η Google είναι ένα κλικ μακριά μας. "δεν χρειάζεται" λένε "πια να μαθαίνεις". Η γνώση υπάρχει στο ίντερνετ. Μόνο που αυτή δεν είναι "γνώση", είναι χύμα πληροφορίες με αμφίβολη επιστημονική τεκμηρίωση.

Το έντυπο βιβλίο «καλά κρατεί»

• Ακόμα και στην Αμερική, που είναι μία πολύ πιο εξελιγμένη τεχνολογικά χώρα και με ανάλογη κουλτούρα απέναντι στις καινοτομίες της τεχνολογίας, το 74% των φοιτητών δήλωσαν σε έρευνα πώς αν μπορούσαν να επιλέξουν οι ίδιοι μεταξύ ηλεκτρονικού και έντυπου βιβλίου, θα επέλεγαν την έντυπη μορφή.

• Στη Γαλλία, το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2015 το 15%-20%. Κάποιες έρευνες ωστόσο παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στα ποσοστά εκείνων που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά βιβλία και ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης.

Σχολικές βιβλιοθήκες

• Αναφέρομαι, ασφαλώς, στο ζήτημα των σχολικών βιβλιοθηκών. Τα τελευταία χρόνια όμως, όπου δόθηκαν χρήματα για να γίνουν βιβλιοθήκες, έγιναν∙ αλλά δεν εμπλουτίστηκαν με νέες εκδόσεις, δεν άνοιξαν την πόρτα τους στις τοπικές κοινωνίες∙ απολύθηκαν οι βιβλιοθηκονόμοι και τα βιβλία παρέμειναν κλειδωμένα-φυλακισμένα σε κάποιες αίθουσες μαζί με σπασμένα θρανία και παλαιάς τεχνολογίας υπολογιστές. Εξάλλου δεν υπάρχει καμία θεσμοθετημένη βιβλιοθήκη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τα εβδομήντα εκατομμύρια που υπήρχαν αρχικά για τη δεύτερη φάση του προγράμματος, μόνο το ένα δέκατο χρησιμοποιήθηκε τελικά για τις βιβλιοθήκες. Τέτοια ήταν η αμέλεια των κυβερνήσεων.

Μαθητές και ηλ.υπολογιστές

• Ένα ακόμα παράδειγμα, η διανομή φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών από την προηγούμενη κυβέρνηση -με μεγάλα κέρδη για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις- στους μαθητές Α' γυμνασίου που τελικά χρησιμοποιούνται μόνο για ηλεκτρονικά παιχνίδια και ανταλλαγή μηνυμάτων.

Aida Diab, διευθύντρια της ASFORED (Γαλλική οργάνωση για την εκπαίδευση των επαγγελματιών στο χώρο του

βιβλίου) :• «Όταν η γραπτή κληρονομιά μας δεν είναι

πλέον μόνο «υλική», όταν το άυλο, η ψηφιακή κληρονομιά γίνεται όλο και πιο πολύτιμη, νέες έννοιες και μέθοδοι πρέπει να σφυρηλατηθούν. Η διαχείριση του περιεχομένου στη διαδικασία της έκδοσης είναι μια πρόκληση που απαιτεί διαρκή προβληματισμό για το πώς μπορούμε να αυξήσουμε την ψηφιακή κληρονομιά μας και να την εκμεταλλευτούμε στο μέγιστο»