Կենսաբանություն

Օդի  աղտոտվացությունը

Հայաստանում

Հայաստանում օդի ախտոտվածությունը

Սկսեմ նրանից, որ Հայաստանում շատ են էկոլոգիական խնդիրները: Բայց ընտրեցի օդի ախտոտվածությունը, որովհետև կյանքի համար շատ կարոևր է մաքուր օդը, իսկ երբ մաքուր օդ չկա մենք կարող ենք ամեն տեսակ հիվանդություններով վարակվել` բրոնխիտով, տարբեր ալերգիաներով,դեռմատիտներ (մաշկային հիվանդություններ) նույնիսկ աչքերի հետ կապված խնդիրներ կարող են ի հայտ գալ, օդի աղտոտվածությունից…

Կորուստներ օդի ախտոտվածության պատճառով

2020 թ.-ից սկսած տարեկան 3,6 մլն մարդ կմահանա օդի աղտոտվածության պատճառով, եթե մինչ այդ իրավիճակը կտրուկ չփոխվի: Նման եզրահանգման են եկել Տնտեսական զարգացման և համագործակցության կազմակերպության փորձագետները: 

Խրոնիկ բրոնխիտ

Խրոնիկական բրոնխիտի հիմնական պատճառը ծխելն է: Իր նշանակությամբ երկրորդ պատճառը համարվում է օդի ախտտոտվածությունը. մեքենաների արտանետվող գազերով, արտադրության արգասիքներով:

Ալերգիաներ

Օդի ախտոտվածությունը կարող է պատճառ դառնալ մաշկային խնդիրների` ալերգիաների: Մարդիկ կարող են փոշուց ալերգիաներ ունենալ,(օրինակ ես`հողից, փոշուց ալերգիա ունեմ): Փոշուց կարող է մարդու մաշկը գռգռվել, և շատ լուրջ խնդիրներ առաջացնել առողջության համար:

Աչքեր

Աչքերը կարող են շատ մեծ վնաս կրել, օդի ախտոտվածության պատճառով: Փոշին լցվելով աչքերի մեջ կարող է առաջացնել մի շարք խնդիրներ:

1 - Տեսադաշտի ձախ հատվածը, 2 - Տեսադաշտի աջ հատվածը,

3 - Աչք, 4 - Ցանցաթաղանթ,

5 - Տեսողական նյարդեր, 6 - Ակնաշարժ նյարդ,

7 – Խիազմա 8 - Տեսողական ուղի,

9 - Կողմնային լատերիալ մարմին, 10 - Քառաբլուրների վերին բլուրներ,

11 - Ոչ յուրահատուկ տեսողական ուղի, 12 - Գլխուղեղի կեղևի տեսողական գոտի

Տեսողական անալիզատորի

հաղորդող ուղիները

Որոշակի հիվանդություննեից հետո, ուզում եմ ներկայացնել շատ հետաքրքիր մի քանի դեպքեր օդի աղտոտվածության պատճառով:

Հնդկաստանը ամենաղատոտված օդ ունեցող երկիրն է

Ամերիկյան համալսարաններից մեկում կատարվել է հետազոտություն, ըստ որի Հնդկաստանը ամենաղատոտված օդ ունեցող երկիրն է:

Հնդկաստանում առողջությանը վտանգ սպառնող նյութերի քանակը օդում  նորմայից գերազանցում է  5 անգամ: Հետազոտողները հայտանաբերել են, որ օդի աղտոտվածության պատճառը ջեռուցման համակարգն է: Նրանք որպես վառելիք են օգտագործում չոր գոմաղբը, որը ազգային ավանդույթ է Հնդկաստանում:

 Հնդկաստանում կան  աղտոտման  ինչպես  բնական, այնպես էլ   արհեստական աղբյուրներ: Առաջին տեղում են ծանր մետաղները և փոշին, ապա՝  գազային նյութերը:

Ամենաաղտոտված օդ ունեցող երկրների ցանկը շարունակում են հաջորդաբար Չինաստանը, Պակիստանը և Բանգլադեշը:

Օդի աղտոտվածությունը խլել է 800, 000 մարդու կյանք

Clean Air Asia էկոլոգիական խումբը հայտնում է, որ օդի աղտոտվածության պատճառով յուրաքանչյուր տարի Ասիայում մահանում է 800 հազար մարդ: Սակայն էկոլոգիական խումբը տեղեկացնում է, որ օդի աղտոտվածության նման ցուցանիշները կհանգեցնեն մարդկանց մահացության մակարդակի բարձրացման: Այս մասին հայտնում է Ozemle.net կայքը:

Օդի արագ աղտոտման պատճառը էներգիայի օգտագործման և տրանսպորտային արտանետումների քանակի աճն է: Մինչև 2035 թվականը մեքենաների թիվը ասիական երկրներում կհասնի մեկ միլիորդի, իսկ արտանետումների քանակը մոտ 400 տոկոսով կավելանա` համեմատած 2005 թվականի հետ:

Համաձայն համաշխարհային առողջապահության կազմակերպության հետազոտության, որը անցկացրել են 2008 թվականին, ասիական երկրներում 1,3 միլիոն մահացություններից 800 հազարը օդի աղտոտվածության պատճառով է: Էկոլոգները զգուշացնում են, որ եթե համապատասխան քայլել չձեռնարկեն, ապա այդ թիվը կարող է մեծանալ:

Պեկինում օդի աղտոտվածությունը հասել է ծայրահեղ բարձր աստիճանի 

Չինաստանի մայրաքաղաքում օդի աղտոտվախությունը հասել է առողջությանը վնաս հասցնող աստիճանի: Մասնագետները խորհուրդ են տալիս դուրս չգալ փողոցներ հատկապես  տարեց մարդկանց և երեխաներին:  Այս մասին հայտնել են տեղի  բնապահպանական մարմինները:

Օդի մեջ նկատվել են փոքր պինդ մասնիկներ  /PM 2.5/, որոնք էլ վնասում են մարդկանց առողջությունը: Քաղաքի որոշ թաղամասերում մոնիտորինգի արդյունքում նկատվել է 993 միկրոգրամ:

Բնապահպանական և տեխնիկական գիտությունների  Պեկինյան համալսարանի պրոֆեսոր Չժու Թունը նշում է, որ վերջին օրերին նկատվում է առանց քամիների եղանակ, որի պատճառով էլ նմանատիպ աղտոտվախություն է առաջանում:

Մոսկվայում կկրճատվի երթևեկությունը օդի աղտոտվածության պատճառով

Առաջիկա եռամսյակում Մոսկվայի քաղաքային խորհուրդը քննարկելու  է  «Մոսկվայի որոշ տարածքներում ավտոտրանսպորտային միջոցների կարգավորման մասին» օրինագիծը:

Եվ եթե օրինագիծն ընդունվի, Մոսկվայի այն հատվածներում, որտեղ օդի աղտոտվածությունը գերազանցում է թույլատրելի սահմանը, մասամբ կկրճատվի երթևեկությունը:

Հիշեցնենք, որ այս օրինագիծը մշակվել էր դեռևս 2007 թվականին, սակայն այն  մինչ օրս չի ընդունվել:

Պեկինում թունավոր սմոգը չի նահանջում

Պեկինում երեքշաբթի օրը նորից ամբողջ մթնոլորտը ծածկվել էր թունավոր սմոգով: Հետաձգվել են բոլոր թռիչքները, կանգնել է երթևեկությունը: Իշխանությունները խորհուրդ են տալիս բնակիչներին դուրս չգալ տներից, հայտնում է ria-ն:

Այս էկոլոգիական աղետը Պեկինում շարունակվում է հունվար ամսից: Հայտնի է, որ Պեկինի մանկական հիվանդանոցները լի են հիվանդներով: Մասնագետների կարծիքով իրավիճակը կլավանա հինգշաբթիից ոչ շուտ:

ԱՄՆ-ի դեսպանատան տվյալներով՝ Պեկինում օդի մեջ պարունակվող մանր պինդ մասնիկների ինդեքսը կազմում է PM 2.5, որը 10 անգամ  գերազանցում է թույլատրելի նորման:

Հիմա գիտնակնների կողմից բացահայտված, 10 փաստեր աղտատվածության վերաբերյալ.

Փաստ 1

Մեր մոլորակի արագ աղտոտումը սկվեց արդյունաբերական հեղափոխությունից:

Փաստ 2

Ջրի աղտոտման հիմնական պատճառը արդյունաբերությունն է: Խնդիրն այն է, որ շատ արդյունաբերություններ չեն պահպանում օրենքները, թափոնները լցնում են գետերը, ինչի հետևանքով ջրային տարածքները աղտոտվում են:

Փաստ 3

Կայուղու ջրերը հիմնական աղտոտիչներն են, որոնք լցվում են գետերը և ջրային այլ տարածքներ: Հաշվարկել են, որ ամեն տարի առաջանում է 4 միլիարդ տոննա արդյունաբերական աղբ:

Փաստ 4

Ջրի աղտոտման պատճառով ամեն օր մահանում է մոտ 15, 000 մարդ:

Փաստ 5

Օդի աղտոտվածությունը նպաստում է ջրի և հողի աղտոտվածությանը:

Փաստ 6

Զարգացող երկրներում աղտոտվածությունը ավելի վատ վիճակում է, քան զարգացած երկրներում, քանի որ զարացող երկրները չունեն բավական միջոցներ աղտոտվածության խնդիրները լուծելու համար:

Փաստ 7

Սմոգը օդի աղտոտվածության ամենավատ տեսակն է: Այն հիմնականում առաջանում է հանածո վառելիքի գործարանների գործունեության հետևանքով:

Փաստ 8

Տան օդի աղտոտվածությունը շատ ավելի մեծ խնդիր է: Համաձայն առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների` տան ներսում օդի աղտոտվածությունը ավելի շատ մահացություններ է առաջացնում:

Փաստ 9

Վերականգնվող էներգիան շրջակա միջավայրի աղտոտվածության կանգնեցման հիմնական միջոցն է:

Փաստ 10

Աղմուկը աղտոտվածության տեսակներից է: Ներկայումս այն անտեսում են, չնայած այս տեսակը ևս մեծ վնաս է հասցնում շրջակա միջավայրին, հատկապես` օվկիանոսներում: Օրինակ, ԱՄՆ-ն մինչ օրս չունի հատուկ մարմին, որը կկարգավորի աղմուկի աղտոտվածությունը: 

Այսքանը….

Սոնա Խաչատրյան 9-1 դասարան

1. 168.am2. Doctor.am3. Econews.am