ΕΘΝΙΚΑ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΑ

ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Οι δυνάμεις της προόδου Οι δυνάμεις της προόδου και οι πολιτικές ανατροπέςκαι οι πολιτικές ανατροπές

• Παρόλο που οι νικητές του Ναπολέοντα «παλλινόρθωσαν» το παλαιό καθεστώς (οι εστεμμένοι ανέκτησαν τους θρόνους τους και οι ευγενείς τις θέσεις τους)… συγκρούστηκαν με νέα κινήματα:

• τον εθνικισμόεθνικισμό• τον φιλελευθερισμόφιλελευθερισμό• τον ριζοσπαστισμόριζοσπαστισμό

Εθνικά κινήματα

Φιλελεύθερα κινήματα

Έθνος

Λαός

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ

έθνους και λαού;

Λαός

Ποιοι από τους παρακάτω ανήκουν

στο ελληνικό έθνος;

Κοινότητες με διαχωρισμένες και διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές - κουλτούρα

(ήθη, έθιμα, γλώσσα, θρησκεία, ιστορία) διαμορφώνουν την ταυτότητά τους

με βάση την κουλτούρα και διεκδικούν ανεξαρτησία

(ελληνικό έθνος, γερμανικό έθνος)

ΕΘΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

κινήσεις που επιδιώκουν αλλαγές πολιτικές πολίτευμα δημοκρατικό, νόμοι, θεσμοί ... στη βάση της πολιτικής έννοιας του λαού

(κυριαρχία του λαού που κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα)

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

ΕθνικάΕθνικά κινήματα θεωρούμε τις κινήσεις μεταξύ ανθρωπίνων κοινοτήτων με κοινή γλώσσα ή/και θρήσκευμα, με διακριτές παραδόσεις και ιστορία, με αντίληψη κοινής ταυτότητας μεταξύ των μελών τους, οι οποίες κοινότητες επιδίωκαν την ανεξαρτησία τους από την εξουσία άλλης διακριτής κοινότητας.

ΦιλελεύθεραΦιλελεύθερα κινήματα

θεωρούμε τις κινήσεις που προωθούσαν συνταγματικούς και κοινοβουλευτικούς θεσμούς για την εξασφάλιση των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών.

Καμία σχέση με την εικονιζόμενη σταρ…

Δόγμα Μονρόε (1823)

«Οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στις ευρωπαϊκές δυνάμεις να αναμειχθούν στις υποθέσεις του δυτικού ημισφαιρίου και

συγκεκριμένα στη βόρεια και νότια (λατινική) Αμερική. Προειδοποίησε, επίσης, τους ευρωπαίους να μην

προσπαθήσουν να εγκαταστήσουν μοναρχικάμοναρχικά καθεστώτα στα νέα κράτη της αμερικανικής ηπείρου, τα οποία είχαν

αποκτήσει την ανεξαρτησία τους κυρίως από την Ισπανία.».

Δόγμα Μονρόε (1823)

απαγόρευση επεκτατικήςεπεκτατικής και αποικιακήςαποικιακής πολιτικής των ΕυρωπαίωνΕυρωπαίων

Πρόεδρος ΗΠΑ

«Οφείλουμε στο όνομα της ειλικρίνειας και των φιλικών μας σχέσεων με τις (ευρωπαϊκές) δυνάμεις να δηλώσουμε ότι θα θεωρήσουμε κάθε απόπειρά τους κάθε απόπειρά τους για επέκταση του συστήματός τους για επέκταση του συστήματός τους σε οποιοδήποτε μέρος αυτού του ημισφαιρίου ως επικίνδυνη για την ειρήνηειρήνη και την ασφάλειάασφάλειά μας.

Δεν έχουμε αναμειχθεί στις αποικίες και τις εξαρτημένες περιοχές καμίας ευρωπαϊκής δύναμης και δε σκοπεύουμε να αναμειχθούμε.

Δόγμα Μονρόε (1823)

Αλλά από κοινού με τις κυβερνήσεις που δήλωσαν την ανεξαρτησία τους και τη διατήρησαν, μια ανεξαρτησία που με πολλή περίσκεψη και βασιζόμενοι στις αρχές του δικαίου την έχουμε αναγνωρίσει,

δεν μπορούμε να μη θεωρήσουμε οποιαδήποτε ανάμειξη που στοχεύει στην καταπίεση και τον έλεγχο του πεπρωμένου τους από οποιαδήποτε ευρωπαϊκή δύναμη και με οποιονδήποτε τρόπο παρά μόνο ως εκδήλωση μη φιλικής διάθεσης απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες».

17761776Αμερικάνικη Επανάσταση

(εθνικά και φιλελεύθερα χαρακτηριστικά)

και εθνικά κινήματα στη Λατινική Αμερική κατά των Ισπανών αποικιοκρατών

(εθνικά κινήματα που ζητούν ανεξαρτησία)

Γιατί ακολουθεί αυτή την πολιτική ο πρόεδρος των ΗΠΑ;

«Η επιτυχία θα στέψει τις προσπάθειές μας, γιατί η μοίρα της Αμερικής έχει αμετάκλητα παγιωθεί. Ο δεσμός που τη συνέδεε με την Ισπανία κόπηκε… Το μίσος που η Χερσόνησος (η Ιβηρική) μας ενέπνευσε είναι μεγαλύτερο από τον Ωκεανό (τον Ατλαντικό) που μας χωρίζει. Θα ήταν λιγότερο δύσκολο να ενώσει κανείς τις δύο ηπείρους από το να συμφιλιώσει τα πνεύματα των δύο χωρών… Υποφέραμε τα πάντα στα χέρια αυτής της αφύσικης μητριάς – της Ισπανίας.

Σιμόν Μπολίβαρ, 1783 – 1830ήρωας του απελευθερωτικού κινήματος της Λατινικής Αμερικής

Το παραπέτασμα έχει πια σκιστεί σε κομμάτια. Μπορούμε τώρα να αντικρύσουμε το φως. Θέλουν, όμως, να μας ξαναβουτήξουν στο σκοτάδι. Οι αλυσίδες μας έσπασαν και ελευθερωθήκαμε. Αλλά οι εχθροί μας θέλουν να μας ξανασκλαβώσουν πάλι.

Για το λόγο αυτό η Αμερική (Λατινική Αμερική) αγωνίζεται απελπισμένα και σπάνια η απελπισία δεν στέφεται από τη νίκη».

Ο Σιμόν Μπολίβαρ ήταν θαυμαστής της Αμερικάνικης επανάστασης και λιγότερο της γαλλικής. Αγαπημένα του, όμως, βιβλία, τα οποία είχε πάντα μαζί του, ήταν το «Πνεύμα των

Νόμων» του Μοντεσκιέ και ο «Πλούτος των Εθνών» του Άνταμ Σμιθ.

«Μπολιβάρ: Ένα ελληνικό ποίημα»

Ποίηση Νίκου Εγγονόπουλου

Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους,

για τους γενναίους, τους δυνατούς,

αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, τα γενναία, τα δυνατά,

γι' αυτούς η απόλυτη

υποταγή κάθε στοιχείου,

η σιγή,

γι' αυτούς τα δάκρυα,

κι' οι κλάδοι ελιάς, και τα φανάρια

όπου χοροπηδούνε με το λίκνισμα των καραβιών

και γράφουνε στους σκοτεινούς ορίζοντες των λιμανιών,

Γι' αυτούς είναι τ' άδεια βαρέλια που σωριαστήκανε στοπιο στενό, πάλι του λιμανιού, σοκάκι,γι' αυτούς οι κουλούρες τ' άσπρα σκοινιά,

κι οι αλυσίδες, οι άγκυρες,

τ' άλλα μανόμετρα,

μέσα στην εκνευριστικιάν

οσμήν του πετρελαίου,

Για ν' αρματώσουνε καράβι,

ν' ανοιχτούν, να φύγουνε,

Όμοιοι με τραμ που ξεκινάει,

άδειο κι' ολόφωτο

μέσ' στη νυχτερινή γαλήνη

των μπαχτσέδων,

μ' ένα σκοπό του ταξιδιού:

π ρ ο ς τ' ά σ τ ρ α.

Γι' αυτούς θα πω τα λόγια τα ωραία,

που μου τα υπαγόρευσε η Έμπνευσις,

καθώς εφώλιασε μέσα στα βάθια

του μυαλού μου όλο συγκίνηση

Για τις μορφές, τις αυστηρές και τις υπέροχες, του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Σίμωνος Μπολιβάρ.

Μπολιβάρ!Είσαι του Ρήγα Φερραίου παιδί,Του Αντωνίου Οικονόμου – που τόσο άδικα τον σφάξαν – και του Πασβαντζόγλου αδελφός.

(the love of liberty

brought us here)

τ' άροτρα στων φοινικιών τις ρίζες κι' ο ήλιος

που λαμπρός ανατέλλει

σε τρόπαι' ανάμεσα

και πουλιά

και κοντάρια

θ' αναγγείλη ως εκεί που κυλάει το δάκρυ

και το παίρνει ο αέρας στης θαλάσσης

τα βάθη

τον φριχτότατον όρκο

το φρικτότερο σκότος

το φριχτό παραμύθι :

L i b e r t a d!