Γρηγόριος Πεντζίκης

Ένας καθηγητής, ένας άνθρωπος,

ένας λογοτέχνης

Ο Γρηγόρης Πεντζίκης

(1945-2012) γεννήθηκε στη

Θεσσαλονίκη και έζησε

στη Δράμα,όπου δίδαξε ως

καθηγητής φιλόλογος.

Έχει εκδώσει ποιητικές

συλλογές, κριτικά

δοκίμια, βιβλία, ενώ

λογοτεχνικά και κριτικά

του κείμενα έχουν

δημοσιευτεί σε εφημερίδες

και περιοδικά .

Σπούδασε στο τμήμα βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από όπου και αποφοίτησε το 1972.Εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές: «Ομολογίες –Σκηνοθετήματα» και «Φωνές δύο ή ο ερωτοθάνατος».ΤΟ 2004 η ΔΕΚΠΟΤΑ Δράμας εξέδωσε ένα τόμο δοκιμίων του με τίτλο «Εκ των υστέρων» (κείμενα κριτικής).Το 2005 εκδόθηκε η μονογραφία: «Πάτροκλος Γιατράς, ένας ποιητικός ήρωας του Νάσου Βαγενά».Το 2009 ολοκλήρωσε την, υπό έκδοση, μελέτη του για το έργο του Γιώργου Χειμωνά, με τίτλο: «Το τέλος του μύθου, οι μικρές εξιστορήσεις του Γιώργου Χειμωνά».

Επίσης, ολοκληρώνεται η μελέτη του για τον Γεώργιο Βιζυηνό, με θέμα: «Γεώργιος Βιζυηνός, Το αμάρτημα της μητρός μου, σχέση βίου – έργου» (Ο θρίαμβος της αφήγησης).Κείμενό του με θέμα: “O Δ.Ν. Μαρωνίτης ως κριτικός του Χειμωνά” περιλαμβάνεται στον τόμο-αφιέρωμα για τα 80 χρόνια του καθηγητή.Από το 2005 διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία ως επιμορφωτής στα ΠΕΚ Καβάλας και Ξάνθης.

Αν βρισκόταν κανείς στην ανάγκη να περιγράψει τον παθιασμένο δάσκαλο που βγαίνει από τη σχολική τάξη,τότε το καλύτερο παράδειγμα που θα μπορούσε να επικαλεστεί είναι ο Γρηγόρης Πεντζίκης. Το πέρασμά του από τις σχολικές τάξεις ήταν μια απίστευτα δημιουργική διαδρομή . Η διδασκαλία του Πεντζίκη γινόταν με τέτοιο τρόπο, που δεν άφηνε περιθώριο για ενδοιασμούς και αμφισβητήσεις επί της ουσίας. Ακόμη και οι πιο αδιάφοροι για το μάθημα μαθητές του μπορούσαν να αντιληφθούν ότι είχαν απέναντί τους έναν χαρισματικό δάσκαλο .

Σύμφωνα με τον Γρηγόριο Πεντζίκη για να γράψεις, πρέπει πρώτα να διαγράψεις. Ο ίδιος έλεγε ότι ποίηση είναι η ανατροπή της καθημερινής διαλεκτικής.

Όσοι από τους μαθητές ή τους ακροατές του έκαναν την προσπάθεια που απαιτούσε η συμμετοχή τους στη διαδικασία αυτή όχι μόνο καθηλώνονταν από την άμεση γοητεία της αλλά αποκόμιζαν και την αίσθηση μιας απέραντης ευφορίας, που θα γινόταν πλέον μόνιμος κάτοικος της ψυχής και της μνήμης τους. Γι' αυτό η έλξη που ασκούσε ο Πεντζίκης ως δάσκαλος και ως ομιλητής ήταν εκπληκτική. Όποτε μιλούσε για το κοινό, οι αίθουσες γέμιζαν από ανθρώπους που τον άκουγαν σχεδόν με κατάνυξη και που έφευγαν παίρνοντας μαζί τους όχι μόνο την αίσθηση της συμμετοχής σε μια πανδαισία προφορικού λόγου αλλά και υλικό για παραπέρα σκέψη και γόνιμο προβληματισμό. Όπως ακριβώς όταν βγαίνει κανείς από μια εξαιρετική θεατρική παράσταση και νιώθει ύστερα για καιρό την ανάγκη να ανοίγει συζητήσεις γι' αυτήν, να τη σχολιάζει και να ξαναθυμάται εντυπωσιακές της σκηνές και λεπτομέρειες. Τόσο συναρπαστικός δάσκαλος και ομιλητής ήταν ο Γρηγόρης Πεντζίκης.

Αλλά , ο Γρηγόρης Πεντζίκης εκτός από δάσκαλος υπήρξε και ποιητής. Μέσα από τα έργα του εκφράζει με εξαιρετική δύναμη βιώματα μιας όχι και τόσο φιλικής σχέσης με την πραγματικότητα και τη «γλώσσα» της, η οποία, όπως φαίνεται, τον ταλαιπώρησε πολύ. Στη συνέχεια, όταν η σχέση αυτή εξομαλύνθηκε, ο Πεντζίκης σταμάτησε σταδιακά να δημοσιεύει ποίηση. Αυτή του η στάση θα μπορούσε να εκληφθεί ως επιλογή του δρόμου της ποιητικής σιωπής. Δεν ήταν όμως. Γιατί στην πραγματικότητα ο Πεντζίκης δεν σταμάτησε ποτέ να γράφει ποίηση. Επέλεξε, όμως –τουλάχιστον όσον αφορά τον δημόσιο λόγο του– να διοχετεύσει τη ροή της ποιητικής του φλέβας και σε ένα άλλο πεδίο, που του πρόσφερε τη δυνατότητα να συνδυάσει τις ποιητικές με τις διδακτικές

ανησυχίες του.

Στράφηκε έτσι στη λογοτεχνική

κριτική και κατάφερε γρήγορα να

αποδείξει ότι η ποίηση και ο κριτικός

λόγος μπορούν κάλλιστα να είναι

συγκοινωνούντα δοχεία ή ότι ένα

λογοτεχνικό κείμενο μπορεί με τη

συσσωρευμένη του ενέργεια να

«πυροδοτήσει» μια δημιουργική

μεταγλώσσα, όχι μόνο επεξηγητική ή

αξιολογική αλλά, πολύ

περισσότερο, αυτοβιογραφική και

αποκαλυπτική. Σε τέτοια γλώσσα

έχουν γραφτεί όλα τα κριτικά του

δοκίμια, και εκείνα που αποτέλεσαν

θέματα των κατά καιρούς διαλέξεών

του.

Διαγωνισμός προς τιμή του λογοτέχνη

Γρηγόριου Πεντζίκη. Ο Γρηγόρης Πεντζίκης έφυγε πρόωρα. Θα μπορούσε ακόμη να

προσφέρει πολλά και στους δικούς του και στους φίλους του και

στη Δράμα και στη λογοτεχνία και στην κριτική. Η αναχώρησή

του, ύστερα από μια σύντομη, αλλά οδυνηρή μάχη με την

επάρατο, άφησε εμβρόντητους όσους τον γνώρισαν και

απαρηγόρητους όσους τον αγαπούσαν. Η απουσία του είναι

πραγματικά δύσκολο να γίνει αποδεκτή. Έτσι, προς τιμή του

από την χρονιά που πέθανε, καθιερώθηκε ο λογοτεχνικός

διαγωνισμός «Γρηγόριος Πεντζίκης». Ο πρώτος διαγωνισμός

πραγματοποιήθηκε τη χρονιά 2012- 2013.

Την εργασία επιμελήθηκαν οι μαθήτριες της

Β’ τάξης:

Καμπούρη Αναστασία Β2

Καραβά Ευαγγελία Β2

Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3