ომარ ხაიამი ომარ ხაიამი

- , ომარ ხაიამი ირანელი პოეტი მათემატიკოსი დაფილოსოფოსი

-11 დაიბადა მე საუკუნის შუა წლებში

72 იცხოვრა წელიწადი

ხაიამის ცხოვრების შესახებ ბევრი ლეგენდა არსებობს

ხაიამის სამშობლოდ ირანის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე დიდი , ისტორიული რეგიონი ხორასანი კერძოდ ქალაქი ნიშაბურია

მიჩნეული

.

( )ამას ზურგს უმაგრებს მისი ზედწოდება ნიშაბურელი ნიშაბური

“ ” , ' ”( ) , სიტყვა ხაიამი არაბულია რაც კარვის მკერავს მეკარვეს ნიშნავს , , თუმცა გაურკვეველია თავად იყო ამ ხელობის თუ მისი

“ ” .წინაპრებისაგან შემორჩა გვარის სახით ომარად წოდებულ კაცს

- , ომარ ხაიამი არაბულ ენაზე წერდა რადგან იმ ეპოქაში ამ ენაზე .იწერებოდა სამეცნიერო ნაშრომები

“ - ” ( მშობლიურ სპარსულ ენაზე ხაიამს მხოლოდ ნოვრუზ ნამეს ახალი ) .წლის წიგნს მიაწერენ

.(“ ”- ხაიამი რობაიებს ქმნიდა რობაი არაბულად ოთხსტრიქონედს.)ნიშნავს

20- 5000- ხაიამის კუთვნილი რობაიების რიცხვი სა და ს შორის.მერყეობს

-20 , , მე საუკუნის შუა წლებში ირანში კერძო კოლექციაში 1207 , აღმოაჩინეს წლით დათარიღებული ხელნაწერი რომელიც . ოქსფორდის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკისათვის გადაუციათ მასში

252 .რობაია არის შესული

- მეორე ხელნაწერი კემბრიჯის უნივერსიტეტის ერთ ერთმა 1259-1260 , 172 პროფესორმა იპოვა და წლებით დაათარიღა მასში

.რობაის ამოკითხვა შეიძლება

სპარსული ლირიკა მთელი მსოფლიოსათვის პირველად გერმანელმა “ .”იოჰან ვოლფგანგ გოეთემ აღმოაჩინა

- (1809-1883) ომარ ხაიამი ინგლისელმა ედვარდ ფიტცჯერალდმა . გააცნო მსოფლიოს

, არგენტინელი მწერალ ხორხე ლუის ბორხესის აზრით ედვარდ ფიტცჯერალდის პიროვნებაში ერთ მშვენიერ დღეს ომარ ხაიამის

“ ' .სული ჩასახლდა და ინგლისურად აამეტყველა

“ ”.ომარ ხაიამი საქართველოში ევროპიდან მოვიდა

1924 პირველი ქართულენოვანი რობაიები წელს ჟურნალ“ ” .კავკასიონში გამოჩნდა

: , ხაიამის ქართველი მთარგმნელები იუსტინე აბულაძე ამბაკო, , , ჭელიძე მაგალი თოდუა თამაზ ჩხენკელი ალექსანდრე

.ელერდაშვილი

1963 -წელს ხაიამმა იპოვა თავისი ქართველი მთარგმნელი . , ვახუშტი კოტეტიშვილი ძნელი წარმოსადგენია რომ ამაზე

, უკეთ შეძლოს ვინმემ ქართულად თქვას ის რაც თითქმის1000 .წლის წინ ითქვა სპარსულად

,ომარ ხაიამი პოეტურ სიტყვასთან მოპაექრე ადამიანებს მოსვენებას არ აძლევს

“ ” ,სულ ახალი და ახალი ვარიაციების შექმნას აიძულებს მათ

: რადგან მის მიერ დასმული კითხვები რატომ დაიბადა, , ამქვეყნად რა აზრი აქვს სიცოცხლეს რა არის სიკვდილის

. შემდეგ პასუხებს მოითხოვენ

ომარ ხაიამის საფლავინიშაბურში