Առողջ սնունդ
TRANSCRIPT
Հայաստանում մոտ 15 տարի առաջ հաստատված«արագ սնունդ» երևույթը գրավել է ոչ միայներեխաների ու երիտասարդության, այլև շատմեծահասակների սրտերը:
«Մաքդոնալդսի» ու դրա նման սննդի այլ օբյեկտներիմիջոցով այժմ Երևանում ահել ու ջահել ճաշակում ենհամբուրգերներ, չիսբուրգերներ, ֆրի, շաուրմա ևհոդ-դոգ, կարկանդակներ, կարտոֆիլային չիփսեր,
կրեկերներ, գազավորված ըմպելիքներ ու այլվնասակար «արագ սնունդ»` չգիտակցելով դրանցվտանգավորությունն իրենց, հետևաբար և ապագասերունդների առողջության համար: Հիմնականպատճառն «արագ սննդի» մասինտեղեկացվածության պակասն է: Խնդիրը ոչ միայնդրսում սնվելու, այլև դրսում արագ ուտելու և քիչծամելու մեջ է, ինչի հետևանքն ենստամոքսաաղիքային տրակտի հիվանդությունները:
Պակաս վնասակար չէ աղմուկը, որն առկա էամենուրեք, որտեղ «արագ սնունդ» է առաջարկվում:
Առհասարակ, «արագ սննդի» մեջ աղի, շաքարի,
խտանյութերի, ներկերի, կայունարարների(ստաբիլիզատորներ), էմուլգատորների և այլհավելանյութերի առկայությունը ճարպակալմանվտանգի առջև է կանգնեցնում, ինչպես նաևհանգեցնում է էնդոկրին և իմունային համակարգերիխանգարման: Վերջինը խիստ բացասաբար էանդրադառնում երեխաների ֆիզիկական և մտավորզարգացման վրա: «Արագ սնունդը» պատճառ է այլլուրջ հիվանդությունների նաև մեծահասակներիշրջանում (հիպերտոնիա, ալերգիա, քաղցկեղ,
շաքարախտ, ինչպես նաև սրտանոթային, հոդերի ուողնաշարային մի շարք հիվանդություններ):
Առաջադեմ բժշկությունը հավաստում է, որ «արագ սնունդը» մարդկությաննսպառնացող մեծ վտանգ է, ինչը կանխելուն պետք է նպաստի նախ և առաջքաղաքակիրթ աշխարհը:
Ի՞նչ յուղ է օգտագործվում «արագ սննդի» օբյեկտներում: Հայտնի է, որ այստեղկարկանդակների, փքաբլիթների, օղաբլիթների, կարտոֆիլի ֆրիի և այլնիպատրաստման ժամանակ հաճախ կաթսայի բուսական յուղն օրեր շարունակ չիփոխվում` պարբերաբար լրացվելով նոր խմբաքանակով:
«Արագ սնունդը» բացասաբար է անդրադառնում մարդու մաշկի, մազերի որակիև ընդհանուր տեսքի վրա առհասարակ: «Արագ սննդի» տեսականիովհաճախակի սնվելը հանգեցնում է օրգանիզմի նյութափոխանակության արագխանգարման: Դրանցում շատ է խոլեստերինը, քիչ` վիտամինները:
«Ինչ հաճախությամբ կարելի է «արագ սնունդ» ճաշակել» հարցինսննդաբանները պատասխանում են, որ թույլատրելի է այդ կերպ սնվելն ամիսըմեկ անգամ, նախընտրելի` դրանից հրաժարվելն առհասարակ:
Հիշեցնենք, որ, ըստ ՀՀ Առողջապահության նախարարությանվիճակագրական տվյալների, 1990 թ.-ի համեմատ 2006 թ.-ինքաղցկեղով հիվանդների թիվն աճել է 1.18, իմունային մեխանիզմիներգրավմամբ արյան և արյունաստեղծ օրգաններիհիվանդությունների թիվը` 4.6, սնուցման ևնյութափոխանակության խանգարումներով հիվանդություններիթիվը` 1.2, շաքարային դիաբետով հիվանդների թիվը` 1.16,
ճարպակալումը` 1.1, սրտամկանի սուր ինֆարկտով հիվանդներիթիվը` 1.2, բնածին շեղումներով և զարգացման արատներովհիվանդացությունը` 1.6 անգամ: Ալերգիկ հիվանդությունների թվիշուրջ 7 անգամ աճ է գրանցվել:
Տարբեր երկրներում կատարված բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունքներըվկայում են, որ գազավորված ժամանակակից ըմպելիքների բաղադրության մեջօգտագործվող հավելանյութերի, մասնավորապես` քաղցրացնող, թթվեցնող,
պահածոյացնող և գունավորող նյութերի մեծ մասը կարող է լրջորեն վնասելառողջությունը: Նշենք, որ նույնիսկ այդ նյութերի բացառման դեպքում գազավորվածըմպելիքների չարաշահումը խախտում է օրգանիզմի թթվա-հիմնայինհավասարակշռությունը` նպաստելով թթվային միջավայրի ստեղծմանը, ինչը կարողէ մի շարք հիվանդությունների պատճառ դառնալ: Գազավորված ըմպելիքները վատ են անդրադառնում հատկապես երեխաներիառողջության վրա: Ինչպես հաղորդում է համացանցի «Սննդամթերքի գործնականտեխնոլոգիան» կայքը, սննդարդյունաբերության մեջ կիրառվող գունավորպահածոյացնող նյութերը բացասաբար են ազդում երեխաների տրամադրության ևվարքի վրա: :
Ներկայումս շատ երեխաներ աչքի են ընկնում բարձր ակտիվությամբ ևկենտրոնանալու ցածր մակարդակով: Արտասահմանում այդ վիճակը հաճախանվանում են «հիպերակտիվության սինդրոմ»:
Ցավոք, մեր հանրապետությունում պատշաճ ուշադրություն չի դարձվումսննդամթերքի անվտանգության հարցերին, այդ թվում` նաև գազավորվածըմպելիքների անվտանգության խնդիրներին: Բազմաթիվ տնտեսվարողսուբյեկտների և կազմակերպությունների կողմից արտադրվում է գազավորվածըմպելիքների մեծ տեսականի, որոնցից որոշ ապրանքների պիտակի վրաօգտագործված բաղադրանյութերի վերաբերյալ մակնշման բովանդակությունըթերի է, իսկ երբեմն էլ անընթեռնելի է:Ասպարտամի պարունակությամբ ըմպելիքների գրեթե ողջ տեսականինպահվում է ոչ սառնարանային պայմաններում: Բայց չէ որ, ինչպես արդեն նշելենք, 30 աստիճան ցելսիուսի ներքո քաղցրացնող այդ նյութը տրոհվում էթունունակ մի շարք նյութերի: