արա սարգսյան

10
Արա Սարգսյան Արա Միհրանի Սարգսյան ( ապրիլի 4, 1902, Կ.Պոլիս հունիսի 6, 1969, Երևան), հայ խորհրդային քանդակագործ, մանկավարժ, հասարակական գործիչֈ

Upload: gayane-karagyozyan

Post on 12-Jul-2015

335 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

ԱրաՍարգսյան

Արա Միհրանի Սարգսյան (

ապրիլի 4, 1902, Կ.Պոլիս –

հունիսի 6, 1969, Երևան),

հայ խորհրդայինքանդակագործ,

մանկավարժ,

հասարակական գործիչֈ

ԱրաՍարգսյան

ԱրաՍարգսյանը 1919–21 թթ-ին սովորել էԿոստանդնուպոլսիգեղարվեստի վարժարանում, 1921–24 թթ-ին՝ Վիեննայիգեղարվեստիակադեմիայիբարձրագույն դպրոցում:

ԱրաՍարգսյանը 1919–21 թթ-ինսովորել է Կոստանդնուպոլսիգեղարվեստի վարժարանում, 1921–24 թթ-ին՝ Վիեննայիգեղարվեստիակադեմիայիբարձրագույն դպրոցում:

Ավստրիայում նա ստեղծել է «ՌիխարդՌոբերտ» (1922 թ.), «Կարլ Վայգել» (1922 թ.), «ՀեղինեԶատեյան» (1923 թ.), դիմաքադակները, «Լուռ վիշտ» (1923 թ.) կոմպոզիցիան, որոնքXX դարի հայկականքանդակագործության ինքնատիպև լավագույնգործերից են:

Սարգսյանը 1924 թ-ինՎիեննայում ստացել էխորհրդային քաղաքացիություն, 1925 թ-ինտեղափոխվել է Երևան: 1926 թ-ին կազմակերպել էՀեղափոխականՌուսաստանինկարիչների ընկերակցությանհայկական մասնաճյուղը, ընտրվել նախագահ: 1925–30 թթ-ին դասավանդել է Երևանիգեղարվեստաարդյունաբերականտեխնիկումում:

1945 թ-ին նրա ղեկավարությամբ հիմնադրվելէ Երևանի գեղարվեստական ինստիտուտը(այժմ՝ Երևանի գեղարվեստիակադեմիա), որիտնօրենն է եղել մինչև 1959 թ., ապա՝ամբիոնի վարիչ, արվեստանոցի ղեկավար(պրոֆեսոր՝ 1947 թ-ից): 1932–37 թթ-ինՀայաստանի նկարիչների միությաննախագահն էր:

1920–30-ականթվականներին ստեղծած «ՎահանԹոթովենց», «ՄանուկԱբեղյան», «ՀրաչյաԱճառյան», «ՄարիամԱսլամազյան», «ՄիքայելՆալբանդյան», «ԹորոսԹորամանյան», «ԱլեքսանդրՇիրվանզադե», «ՍուրենՍպանդարյան», «ՆաիրիԶարյան», «Ալեքսեյ Ջիվելեգով» դիմաքանդակներնառանձնանում են ընդգծվածարտահայտչականությամբ:

1942 թ-ին Կիրովականում տեղադրվել է նրալավագույն գործերից՝ Սերգեյ Կիրովի հուշարձանը(1992 թ-ին հանվել է): 1943 թ-ին ստեղծել է իրկոմպոզիցիոն մտահղացումների գլուխգործոցը՝«ՍահակՊարթև ևՄեսրոպՄաշտոց» քանդակը(գիպս` 1943 թ., փայտ` 1950 թ.), որտեղ նորովի ենկիրառված հայ միջնադարյանպատկերաքանդակիավանդույթները:

Սարգսյանը հետպատերազմյանշրջանում կերտել էդիմաքանդակների շարք՝ «ՍտեփանՇահումյան» (1949 թ.), «ՎարդանԱճեմյան» (1954 թ.), «Րաֆֆի» (1957 թ.), «Վալերի Բրյուսով» (1967 թ.) ևայլն:

Սարգսյանն ստեղծել է նաև բազմաթիվմոնումենտալ քանդակներ՝«ՀովհաննեսԹումանյան», «ԱլեքսանդրՍպենդիարյան» (համահեղինակ՝Ղուկաս Չուբարյան, երկուսն էլ՝ 1957 թ., Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնիառջև):