กลุ่มควายโบ้...

วชา GEN352 เทคโนโลยและนวตกรรมเพอการพฒนาทยงยน กลม ควายโบ

สรปความเชอมโยงระหวางสาระส าคญของหนงสอกบแนวคดการพฒนาทยงยน มตดานสงคม เศรษฐกจพอเพยงเปนการสรางเกราะค มกนใหกบชมชน ท งจากวกฤตจาก “ภายใน”และ “ภายนอก” ถาหากวาเรายดปฏบต ตามแนว เศรษฐกจพอเพยงอยเสมอ เราจ ะไมมโอกาสเจอกบว กฤตภ ายใน สวนวกฤตจากภายนอกเรากสามารถควบคมไดเชนกน เพราะหากเรายดถอปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแลว เราก จ ะไมหลง ระ เร ง ไปกบ กระแสเศ รษ ฐก จ แบบ ทนนยม ไม ฟง เฟอไมตดก บ ดกบ ร โภค นยม เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อ เ พ ย ง จ ง เ ป น เ ส ม อ น ก า ร ส ร า ง ภ ม ค ม ก น ใ ห ก บ ต ว เ อ ง และย งเป นสวนส าค ญ ท จะช ว ยสงเสร มการพฒ นาท ย งย นข องสงคมในระดบ ป ระเทศ โดย รวม แ ล ะ ย ง ข ย า ย ไ ป ส ร ะ ด บ โ ล ก ด ว ย จะพบวาเศรษฐกจพอเพยงเปนเร องทชมชนทวโลกไดน าเอาไปใชอยางกวางขวาง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนการผสมผสานปรชญาในการพฒนาเศรษฐก จและสงคมในมตใหมท า ง เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร เ พ อ ไ ม ใ ห ส ง ค ม ต อ ง เ อ น เ อ ย ง ไ ป ใ น ท า ง ใ ด ท า ง ห น ง เปนการถวงดลทางความคดทท าใหสงคมตองหนกลบมาใชสตป ญญา และเหตผลเพอการตดสนใดๆ อ ย า ง ส ม ด ล ม า ก ข น โ ด ย เ ฉ พ า ะ ก า ร น า ป ร ช ญ า แ น ว ค ด ต ะ ว น อ อ ก ด ง เ ช น ฐานวฒนธรรมประเพณแหงการประนประนอมบนทางสายกลางของสงคมไทยทม อยอยางมากมายในอดต มาใชป ระโยชนในป จ จบ นให มากขน ซง แนวคดท ต งอย บ นฐานการป ระ นป ระนอม ความสมด ล แล ะ ค ว า ม ย ง ย น บ น ท าง ส าย ก ล า ง น น ม อ ย ม า ก ม าย ในป ระ เท ศ ท ก าล งพ ฒ น า ใน โล ก ห าก น าม า พฒ น า เล อ ก ใช โ ด ย ผ ส ม ผ ส าน ก บ แ น ว ค ด ก า ร พฒ น าส ม ย ให ม ให เห ม าะ ส ม ก อ า จ จ ะ เ ป น ส ว น ผ ส ม ท ล ง ต ว เ ฉ พ า ะ ต ว แ ล ะ เ ป น อ ต ล ก ษ ณ ข อ ง แ ต ล ะ ป ร ะ เท ศ ทสามารถมแนวทางการพฒนาของตนเองได ไมตองเลยนแบบแนวทางการพฒนาแบบใชระบบตลาดน า ซ ง ส ร า ง ข อ ด อ ย ใน ก า ร แ ข ง ข น ส า ห ร บ ป ร ะ เท ศ ท ก า ล ง พ ฒ น า เ ห ล า น ใน ร ะ ย ะ ส น และเปนผลใหเกดความไมสามารถพงพาตนเองได หรอไมสามารถพฒนาตนเองไดอยางแทจรง แบงเปน 2 หวขอ ดงน

1. การพฒนาทางสงคมสสงคมอยเยนเปนสข 2. แนวทางการพฒนาอยางเปนระบบองครวม

การพฒนาทางสงคมสสงคมอยเยนเปนสข แ น ว ท า ง ใ น ก า ร ป ร บ เ ป ล ย น ว ถ ก า ร ผ ล ต ด ว ย ป ร ช ญ า เ ศ ร ษ ฐก จ พ อ เ พ ย ง เพอน ามาซงคณภาพชวตท ดกวา โดยเปร ยบเทยบ รายไดจากวถ การผลตดานตางๆ ของเกษตรกร กบคาใชจายแลวพบวาไมเพยงพอ ท าใหเกษตรกรมหนสนจากแหลงเง นกตางๆ ทงในระบบ และนอกระบบ สง ผล ให คณ ภ าพช ว ต ต า และ เ ป นสา เห ตห น ง ให เก ดก าร บ ก ร ก ท ป า เพ อ เพ ม พ นท ท าก น


โดยเช อวาจะน ามาซงรายไดทมากขน ทงททราบดวามผลตางทางการผลตไมมาก อกทงยงหาทางออกอน เ ช น ก า ร เ ข า ไ ป เ ก บ ข อ ง ป า ต ด ไ ม ล า ส ต ว เ พ อ เ ป น อ า ห า ร แ ล ะ ย ง ช พ สงผลใหเกดภาวะความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตขยายวงกวางออกไปอกจากสภาพปญหาทเกดขน เป น ว ฎ จ ก รด ง ก ล าว จ ง จ า เป น ต อ ง เป ล ย น แ ป ล ง โด ย น า เ อ าร ป แ บ บ “ท ฤ ษฎ ให ม ” อน เ ป น แน ว ท างก ารป ฏ บ ต ท เ ป น ร ป ธ ร รม ต าม แ นว ค ด ป รช ญ าข อง เศ รษ ฐก จพ อ เพ ย ง ท จ ะ ใช เป น แนวท าง ใน การ เป ลย นแป ลงสง คม ชนบ ท ให ก า ว ไป สสง ท ด ก ว า จ าก จ ด เลก ๆ ซงหากพจารณาในภาคเกษตรกรรมการเร มตนทฐานการผลตตองสอดคลองกบความเปนจรงของแตละพนท แล ะส ร า ง ก ลม เพ อ ให เ ก ด พ ล ง ใน ก าร เป ล ย น แ ป ล ง ใน ลก ษ ณ ะข อ งก าร ร ว ม ค ด ร ว ม ท า ไป สการขยายเคร อข ายระหวางก ลมและสร างพนธมตรกบ กลมอาชพอนในการหนนชวยการผลต แ ล ะ ก า ร จ า ห น า ย ให ก บ ก ล ม ก ร ะ บ ว น ก า ร ข อ ง ท ฤ ษ ฎ ใ ห ม ท ง 3 ข น ต อ น น น เร มจ ากการปฏบ ต ในวถ ก ารผลตท สอดคลองกบ สภาพแวดลอม ภมป ญญ าท องถน วฒนธรรม โดยใชกระบวนการวจ ยและการสงเสรมทางการเกษตรเปนกลไกชวยในการสร างคณภาพของการปฏบต เ ส ร ม ด ว ย ก า ร เ พ ม ม ล ค า ใ ห ก บ ผ ล ผ ล ต ด ว ย ก า ร แ ป ร ร ป ผ ล ต ภ ณ ฑ ภ า ย ใ ต ก ร ะ บ ว น ก า ร ก ล ม ท ม ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร ท ด ม ก า ร ข ย า ย เค ร อ ข า ย เ พ อ เ ส ร ม พ ล ง ใน ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ส ค ณ ภ า พ ช ว ต ท ด ก ว า รวมท งสร างพนธมตรจากภาคสวนอนเพอสนบสนนการตลาดท ยต ธรรม ตลอดจนการพฒนาชมชน โดยมปลายทางทการสรางความเขมแขงใหกบชมชน และเกดสงคมอยเยนเปนสข

แต ในบ างกรณ อาท เช น การผลต ข าว โพดบนพ นท ส ง ข อง เกษ ตรกร ต .ห ลกด านน น ตองประสบป ญหากบตนทนการผลตท สง แตมรายไดต า เ นองจากไมสามารถควบคมป จจ ยการผลต


และ การ ตล าด ได รวม ท ง เ ก ษ ตร กร เ อง ไม ม ก าร รวม ก ลม ในก าร ด า เ น นก จ ก ร รมก าผ ล ต ห รอแ ป รร ป ผ ลต ผ ลท างก าร เ ก ษ ตร ท า ให ไ มอ าจม อ า นาจ ใน ก ารต อรอ ง ได อ ย า งสน เ ช ง ด ง น น จ ง จ า เ ป น ต อ งแ ส ว ง ห าแ น ว ท า ง ให ม ใน ก ารผ ลต ท ลด พ น ท ก า รผ ล ต ให น อย ท ส ด แ ต ม ร า ย ไ ด จ า ก ก า ร ผ ล ต ส ง ก ว า เ ด ม ภ า ย ใ ต ค ว า ม ร ว ม ม อ ก บ น ก ว ช า ก า ร รว ม ไป ถ ง ก า รจ ด ต ง ก ล ม เพ อ จ า ห น าย ผ ล ต ผ ล ท าง ก าร เ ก ษ ต ร ก ารแ ป ร รป ผ ล ต ภณ ฑ การหนนใหพนท แห งนเปนแหลงทองเทยวซงจะสงผลดตอเกษตรกรในการเพมรายไดทางการผลต การมสขภาพดจ ากการไมท างานห นก เกนไป และไม เสย งต อการ ใชสารเคมไมถก วธ ซงจะท า ใ ห ม เ ว ล า พ อ ใ น ก า ร ท า น บ า ร ง ศ ล ป ว ฒ น ธ ร ร ม ป ร ะ เ พ ณ ท า ง ศ า ส น า อนเปนพนฐานทส าค ญในการสรางความอบอนในครอบครวและทส าค ญเปนการคนพนทใหกบธรรมชาตทเ ปนแหลงอาหาร และเปนประโยชนในการรกษาสภาพแวดลอมตอสวนรวม

การพฒนาเศ รษฐก จของช มชนเพอพฒนาคณภาพช วต การด าเนนการควรเร มตนท การผลต ภายใตเง อนไขทเหมาะสมกบฐานทรพยากร มความค มคาทางเศรษฐกจ และไดร บการยอมรบจากเกษตรกร ภ าย ใต ก ารผ ล ต แล ะก าร ส ง เ สร ม ก าร เ ก ษ ต รรป แ บ บ ให ม ค ว รม ก ารแ ป รร ป ผ ล ต ภณ ฑ เ พ อ ย ด อ า ย ก า ร เ ก บ ร ก ษ า เ พ ม ม ล ค า ข อ ง ผ ล ต ภ ณ ฑ และลดความผนผวนของราคานอกจากนยงตองใหความส าค ญกบภาคการตลาด ซงแนวทางการด า เนน ง านค ว รมก ระบ วนการพฒ น าว สาหก จ ช มชน มก ารว างแผ นท ง อป สงค และ อป ท าน สามารถสรางการตอรองในกลไกราคาได

2. แนวทางการพฒนาอยางเปนระบบองครวม

การพฒนาทมไดมงเนนเงนเปนใหญก าไรสงสดตามแนวทางระบบทนนยม หากแตมงเนนทการพฒนาความเปนอยทดทงทางเศรษฐกจสงคมทเชอมโยงวฒนธรรม


แบบแผนการบรโภค โดยภายใตปรชญาดงกลาวสามารถสรปหลกใหญส าคญ 3 ประการ อนเปนจดเนนทส าคญไดแก 1. ความสมดล ผลสบเนองจากการพฒนาอาจกลาวไดวาท าใหบรบทตางๆในสงคมเสยสมดล ไม ว าจ ะ เป นภ าว ะทางป ระชากรท ม ก ารอพยพห ลงไห ลเข ามาท าง านในเมองข องคนชนบ ท กอใหเกดปญหาการกระจายตวทางประชากรและปญหาตางๆมากมายเชน ขาดก าลงแรงงานภาคชนบท ภ า ว ะ ล น เ ก น ข อ ง แ ร ง ง า น ร า ค า ถ ก ภ า ค อ ต ส า ห ก ร ร ม สภาวะดานสงแวดลอมทมการน าทรพยากรทางธรรมชาตมาใหเพอการพฒนาอนเปนปจจยหนงทท าใหระบบ น เว ศ ข อ ง ไท ย เป ล ย น แป ลง ไป ไม ว าจ ะ เ ป น เ ร อ ง ภ ม อ าก า ศ ท อ ย อ าศ ย ข อ งส ต ว ป า และ กา ร สญ พน ธ ข อ งสต ว บ างช น ด ภ าว ะ เ สย สม ด ล ดง ก ล าว เ ป น สง ท อาจ แก ไข ได ย า ก และอาจแกไมไดเลยหากทศทางการพฒนาประเทศยงคงมงเนนทการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจแบบเสรนยมห ร อ ท น น ย ม พ ฒ น า ก า ร (Advanced Capitalism) การพฒนาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงจงใหความส าคญตอวถชวตและความเปนอยตามสภาพแวดลอมทเ ป นอย จ ร ง โดย เนนท ค ว ามส าค ญของภ มป ญญ าพ นบ านในการป ระกอบอาชพท ไมซบ ซอน เ น น ค ว า ม ส ม พ น ธ ข อ ง ก า ร อ ย ร ว ม ก บ ธ ร ร ม ช า ต แ ล ะ ร ะ บ บ น เ ว ศ เ ช น ก า ร ท า เ ก ษ ต ร ผ ส ม ผ ส า น ต า ม แ น ว ท ฤ ษ ฎ ใ ห ม ซงเปนแนวทางการพฒนาทสามารถปฏบต ได จร งบนพนฐานบรบทสงคมไทยคอภาคเกษตรกรรม เปนการสรางความสมดลใหเกดขนจากความแตกตางของชองวางการพฒนาระหวางเมองและชนบท จดเปนวถทางประการหนงในการสร างหลกประกนความมนคงในชวตและความเปนธรรมใหเกดขนกลาวคอเป น ก า ร ผ ล ต ท เ น น ก า ร บ ร โ ภ ค ก อ น ท จ ะ น า ไ ป ข า ย ม ก น ม ใ ช ใหสามารถอยรอดไดโดยมตองพงพาความชวยเหลอจากภายนอก 2 ค ว า ม พ อ เ พ ย ง ก า ร พ ฒ น า ท เ ก ด ข น ท า ใ ห เ ห น ว า ย ง พ ฒ น า ช อ ง ว า ง ร ะ ห ว า ง ค น ร ว ย แ ล ะ ค น จ น ก ย ง ข ย า ย ต ว ม า ก ข น เ นอ ง จ ากม ก าร สบ ท รพ ย าก รจากช นบ ท มาใช เ พ อ ก ารพฒ น า เม องและภ าค อ ตสาห ก รรม แมวาจะมการเรยกรองสทธของชมชนโดยเฉพาะอยางยงประเดนเร องทรพยากรธรรมชาตของชมชนทองถนอนเป นการช วงช งวาทกรรมระห วางกระแสท องถน นย ม (Localization) และกระแสโลกาภวฒ น (Globalization) เพอ ให ต วตนของทองถนปรากฎชด เจนยงข นอนเป นเง อนไขทจ าเปน (Necessary Condition) แตกไมเพยงพอเนองจากระบบคณคาในสงคมตลอดจนวฒนธรรมและแบบแผนทางพฤตกรรมไดถกกลนกลาย จากกระแสโลกาภวฒ นใหเกดภาวะการแขงขนและการแยงชงสงภายใตหล กเศรษฐกจพอเพย ง การพลกฟนสงคมไทยจงเร มจากการสรางคณคาเชงอดมการณ (Ideological Value) ระบบคณคาตางๆ ในสง คม เพ อน าพาสง คมให ต ระห นกร เ ท าทนกระแสการพฒนา ป ระ เดนเร องคว ามพอเพ ย ง จ ง เ ป น ก า ร ก ร ะ ต น เ ต อ น ใ ห เ ก ด ส ต ค ว า ม ย บ ย ง ช ง ใ จ ใ น ก า ร เ ล อ ก /


ต ด ส น ใ จ ท จ ะ ด า เ น น ช ว ต ด ว ย ค ว า ม ร ะ แ ว ด ร ะ ว ง ร เ ท า ท น ก ร ะ แ ส ก า ร เป ล ย น แ ป ล ง เ ข า ใจ ถ ง ค ว า ม ห ม าย ข อ ง ก าร ใช ห ร อ ก า ร บ รโ ภ ค การแสวงหาหรอการท ามาหากนทไมเอารดเอาเปรยบทงตอมนษยดวยกนและธรรมชาตบนพนฐานของความ พ อ ด ค ว า ม พ อ เ พ ย ง จ ง ม น ย ย ะ ข อ ง ก า ร ร จ ก ต น เ อ ง ร จ ก ส ง ค ม เขาใจถงสารตถะของการอยรวมกนระหวางมนษยและธรรมชาต ไมเอาเปรยบเบยดเบยนกนการร จก “พอ” จงเปนหนทางหนงในการดบทกข ชวยใหไมลมหลงในกเลสและอบายตางๆ จากความอยากได อยากเปน อ ย า ก ม เ ฉ ก เ ช น ผ อ น ห ล ก ค ว า ม พ อ เ พ ย ง จ ง เ ป น แ น ว ท า ง แ ห ง ส น ต ว ถ เปนสนตวฒนธรรมทจะชวยธ ารงสงคมใหผาสก 3. ค ว า ม ย ง ย น บทเรยนทเกดขนจากการพฒนาประเทศทผานมาท าใหเกดค าถามเกยวกบการพฒนาทตองน าไปสความยงย น ท า ใ ห ค ว า ม ย ง ย น ไ ด ถ ก น า ไ ป ผ น ว ก ก บ ก า ร พ ฒ น า ใ น ด า น ต า ง ๆ เหตผลส าค ญประการหนงกคอมแนวคดทวาการพฒนาตองเปนการพฒนาทค านงถงลกหลานหรอคนรนตอไป ท พ ว ก เ ข า / เธอเหลานนกมสทธทจะใชหรอครอบครองทรพยากรธรรมชาตทไมตางไปจากคนรนป จจบนแนวทางของความยงยนจ งถกน าเสนออยางเปนรป ธรรม กลาวคอหากตองการใหเกดความยงยนในการพฒนาแลว วธ ก ารพฒนาตองเป นการสรางการพงตนเองได คอสร างความเขมแขงใหกบ ประชาชน และชมชน อ น เ ป น ก า ร เ ส ร ม ส ร า ง ค ว า ม เ ข ม แ ข ง จ า ก ภ า ย ใ น มใชรอคอยการพฒนาจากภายนอกเพยงอยางเด ยวซงหากชมชนมความเขมแขงหรอยนหยดอยได แล ว ค ว า ม ร ส ก ใ น ก า ร เ ป น เ จ า ข อ ง (Sense of Belonging) จะท าใหเกดการมสวนรวมในการพฒนาจนน าไปสความยงยนในทสดตามแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดชใหเหนวาการพฒนาตามแนวทางดงกลาวมไดเปนการสรางวาทกรรมหรอการสรางความรสกวาดอยพ ฒ น า ต อ ง พ ฒ น า ใ ห เ ท า ท น ต า ม อ า ร ย ป ร ะ เ ท ศ หากแตเปนการพฒนาบนพนฐานแหงตวตนและเอกลกษณตามบรบททแตกตางกนไป ซงในทายทสดแลว ค ว า ม แ ต ก ต า ง ห ล า ก ห ล า ย ด ง ก ล า ว จ ะ เ ป น ส ว น เ ต ม เ ต ม ใ ห แ ก ก น แ ล ะ ก น มงเนนทความหลากหลายของพลงชมชนเพอหนนเสร มชมชนใหเกดการถกทอในการพฒนาความเปนอยทด อนเปนภมคมกนทางสงคมประการหนงทมตองรอคอยค าตอบหรอการชน าจากภายนอก

มตดานสงแวดลอม ก า ร พ ฒ น า ท า ง ด า น ส ง แ ว ด ล อ ม น น เปนอกมตหนงทมความส าคญโดยมการพยายามเชอมโยงการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตามมตของสงแวดลอม ไวดงน


1. การพฒนาดานสงแวดลอม โดยหลกการสมดลมวล และระบบนเวศอตสาหกรรม ก า ร พ จ า ร ณ า ว า ม ม ว ล ส า ร เ ข า แ ล ะ อ อ ก อ ย า ง ล ะ เ ท า ไ ร แ ล ะ ม ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ป ร ม า ณ ข อ ง ม ว ล ส า ร ภ า ย ใ น ร ะ บ บ เ ป น อ ย า ง ไ ร น ามาเปนหลกการในการวเคราะหระบบเศรษฐกจพอเพยงในมตทางดานสงแวดลอม แน วค ดพ น ฐาน ข องก ารว เค ร าะห น อ ย บ น กา รมอ ง ว า “ร ะบ บ เศร ษ ฐก จ พ อเพ ย ง ” เป นการจ ดการธร ก จท ช ว ย ให มก ารห มนเว ย นขย ะ และมลภ าว ะกลบ เข าสก ระบ วนการผลต ท าใหไมมการปลอยทงขยะ และมลภาวะออกสสงแวดลอม หรอมการปลอยทงนอยลง ซงการปลอยทงขยะ แ ล ะ ม ล ภ า ว ะ อ อ ก ส ส ง แ ว ด ล อ ม เ ป น ผ ล ใ ห เ ส ย ส ม ด ล ข อ ง ร ะ บ บ น เ ว ศ ห ร อ ท า ให ร ะ บ บ น เ ว ศ ป รบ ส ม ด ล แ ต ก ล า ย เ ป น ผ ล เ ส ย ห ร อ เ ป น อน ต ร า ย ต อ ม น ษ ย การจ ด การสง แ วดล อมในระบ บ เศ รษ ฐก จพ อเพ ย ง จ ง เป นก ระบ วนก ารท เค ล อน เข า ใก ล หรออยในทศทางเดยวกนกบระบบการจดการสงแวดลอมของระบบนเวศซงเปนระบบทไมมการปลอยของเสย (Zero waste)

2. เศรษฐกจพอเพยงกบภาวะโลกรอน สภ า ว ะ โ ล ก ร อ น เ ป น เ ร อ ง ท ไ ด ร บ ก า ร ก ล า ว ถ ง อ ย า ง ก ว า ง ข ว า ง ใน ป จ จ บ น ซ ง ไ ด ม ผ ก ล า ว ถ ง แ ล ะ ว ภ า ค ส า เ ห ต ข อ ง เ ร อ ง ด ง ก ล า ว ไ ว ด ว ย ก น ห ล า ย อ ย า ง โ ด ย ม ผ อ ธ บ า ย ค ว า ม เ ช อ ม โ ย ง ข อ ง ป ญ ห า ด ง ก ล า ว กบการแกปญหาสงแวดลอมดงกลาวโดยปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไวดงน สาเหตของภาวะโลกรอนวามต นเหตส าคญมาจากการพฒนาทางเศรษฐกจทองกบอตสาหกรรมเปนหลก อนเปนการพฒนาทต งอยบนรากฐานของความไมพอเพยง การขยายตวของชมชนเมองสมยใหม ก า ร ข ย า ย ต ว อ ย า ง ร ว ด เ ร ว แ ล ะ ก า ร บ ร โ ภ ค อ ย า ง ฟ ง เ ฟ อ ข อ ง ช ม ช น เ ม อ ง อน เ ป น ป จ จ ย ส า ค ญ ท ก ร ะ ต น ให เ ก ด ก า ร เบ ย ด เบ ย น ส ง แ ว ด ล อ ม อ ย า ง เ ก น พ อ ด อนน ามาซงปญหาภาวะโลกรอนในทสดวกฤตโลกรอนในปจจบนเปนผลสบเนองมาจากการปลอยกาซเรอนกระจก ซงสวนให ญ เป นก จก ร รมท ม ค วามเก ย วพนกบ การขย ายตว ข อง ช มชนเมองสมย ให ม โดยสญญาณแหงวกฤตคร ง น ไดเร มแสดงตวออกมาอยางตอเนองหลงจากการปฏวตอตสาหกรรมเปนตนมา ค ข น า น ก บ ก า ร ข ย า ย ต ว ข อ ง ช ม ช น เ ม อ ง ส ม ย ใ ห ม สถานการณภาวะโลกรอนในแตละชวงเวลาจงสมพนธกบการขยายตวของชมชนเมองในแตละยคสมยโดยเปาหมายหลกของเศรษฐกจระบบพอเพย งนค อ การผลตเพอใหพอเพยงแกตวเองกอนเปนล าด บแรก จากนนจ งค อยน าสวนท เก นความตองการมาแลกเป ลยนกบภายนอก โดยมระบบความคดเร อง “ความพอเพยง ” เปนตวคอยควบคมไมใหมความตองการทมากจนเกนจ าเปน น ามาสวถชวตทเร ยบงาย ม ค ว า ม พ อ เ พ ย ง ใ น ก า ร บ ร โ ภ ค แ ล ะ ส า ม า ร ถ พ ง พ า ต น เ อ ง ไ ด ซงสามารถสรปเปนคณลกษณะเฉพาะของความพอเพยงได 2 ประการดงน


1. ก า ร พ ฒ น า ต า ม ล า ด บ ข น โดยตองเร มการพฒนาจากความจ าเปนข นพนฐานเปนอนดบแรกกอนทจะพฒนาในความจ าเปนขนสงตอไป ความพอเพยงจะเกดขนจากการไดรบการสนองความตองการในแตละล าดบขนในระดบทพอดกบความตองการ

2. มก ารพฒนาจากภายในสภายนอก โดยม งเนนการพฒนาทมาจากภาย ในตนเอง แ ล ะ ก า ร พ ง พ า ต น เ อ ง (Self-reliance) เ ป น อ น ด บ แ ร ก แ ล ะ ม ก า ร แ ล ก เ ป ล ย น ก บ ผ อ น ส า ห ร บ ส น ค า ท ไ ม ส า ม า ร ถ ผ ล ต เ อ ง ไ ด โด ย ให ค ว าม ส าค ญ กบ ห นวย ท อ ย ใกล ต ว เ ป นล าด บ แรกแ ละต อ เ นอ งกน ไป สห น วยอ น ๆ ท ห า ง อ อ ก ไ ป ต า ม ล า ด บ สงผลใหแตละหนวยการผลตสามารถมอ านาจในการก าหนดทศทางพฒนาดวยตนเองอนจะน าไป สการพงต วเองได และพอเพยงในตวเอง


แนวคดชมชนเมองทพอเพยงและหนทางฝาวกฤตโลกรอน “ช ม ช น เ ม อ ง ท พ อ เ พ ย ง ” คอค าตอบของแนวคด ในการออกแบบ ชมชนเมอง เพ อช ว ยบ รร เท าป ญ หาจากภาวะ โลกร อน ทม ค วามเหมาะสมกบ ชมชนเมอง ไทย โดยหลกการส าค ญ ท สดของช มชนเมองท พอเพย ง คอ การเ ป นช มชนเมองท ม ก ารสน องค ว ามตองการของผ คน ในระดบ ท พอเพย งต าม ล าด บ ข น อ น ส อ ด ค ล อ ง ก บ ค ณ ส ม บ ต ข อ ง ค ว า ม พ อ เ พ ย ง ซง ม ง เ นน ให ม ก ารพฒ น าต าม ล าด บ ข นจ ากระ ดบ ท จ า เป น ข น พ น ฐาน สร ะดบ ท ส ง ข น ไป และจากภายในทใกลต วกระจายออกสภายนอกดงจะเหนไดจากหลกการพฒนาของเกษตรทฤษฎใหม โดยล าดบขนในทนสามารถจ าแนกออกไดเปน 2 ล าดบขน ดงน

1) ล า ด บ ข น ข อ ง ค ว า ม พ อ เ พ ย ง ห ม า ย ถ ง ล า ด บ ข น ข อ ง ค ว า ม ต อ ง ก า ร พ น ฐ า น ข อ ง ม น ษ ย ใ น ช ม ช น เ ม อ ง ใก ล เ ค ย ง ก บ “ทฤษฎความตองการข นพนฐานของมนษย ” (Basic Human Needs Theory) ของ อบราฮม มาสโลว โ ด ย ต อ ง เ ร ม จ า ก ก า ร พ ฒ น า จ า ก ค ว า ม จ า เ ป น ข น พ น ฐ า น เ ป น อ น ด บ แ ร ก ก อ น ท จ ะ พ ฒ น า ใ น ค ว า ม จ า เ ป น ใ น ข น ท ส ง ข น ไ ป ค ว า ม พอ เพ ย ง จ ะ เ ก ด ข น จ า ก ก า ร ไ ด ร บ ก าร ส น อ ง ค ว าม ต อ งก า ร ใน แ ต ล ะ ล าด บ ข น ในระดบทพอดกบความตองการสอดคลองกบคณลกษณะเฉพาะของความพอเพยงเร องการพฒนาตามล าด บ ข น ผคนภายในชมชนเมองตองมความพอเพยงจากการไดรบปจจยพนฐานในการด ารงชวตอยางพอเพยงเปนล าดบแรก มความมนคงในการด ารงชวต มสภาพแวดลอมทด มทอยอาศย ระบบบรการพนฐานสขอนามย แ ล ะ แ ห ล ง ป ร ะ ก อ บ อ า ช พ อ ย า ง พ อ เ พ ย ง ก บ ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข นตอมาคอคว ามพอเพยง จากการสมพนธ ก บผ อนในสงคม มก ารพงพาและ เก อ กลระห วางกน อนจ ะน ามา สค วามพอเพย งจ ากการน าภ มป ญญาท ได จากการเร ย นร รว มกนมาใช ในการพฒนา และมการสบทอดภมปญญาซงจะน ามาสความพอเพยงในจตใจในขนสงสด

2) ล า ด บ ข น ข อ ง ช ม ช น เ ม อ ง ห ม า ย ถ ง ล าด บของหนวยทางสงคมตางๆในชมชนเมองทมความสมพนธซงกนและกนในลกษณะโฮลอนและไฮราค (Holon & Hierarchy) ซงหมายถง ในหนวยทางสงคมหนงๆทม ความพอเพยงในตนเองในระดบหนง แ ต ไ ม ใ ช ม ส ถ า น ะ ป ด ต ว เ อ ง อ ย อ ย า ง โ ด ด ๆ ก ล บ ม ค ว า ม ส ม พ น ธ ไ ป ส ร ะ ด บ ท ใ ห ญ ก ว า ต อ เ น อ ง ก น ไ ป อ ย า ง ม ล า ด บ ช น โด ย แ น ว ค ด น ไ ด ท าก า รจ า แ น ก ล าด บ ข น ข อ ง ห น ว ย ช ม ช น อ อ ก เ ป น 3 ร ะ ดบ ได แ ก ร ะ ด บ ช ม ช น (Neighborhood) ร ะ ด บ ย า น (District)แ ล ะ ร ะ ด บ เ ม อ ง (Urban) และยง เช อมโย งไปจนถงระห วางเมอง โดยการก าหนดขอบ เขตของแต ละหนวยชมชนเอาไวนน เพอใหสามารถก าหนดระดบทเหมาะสมกบศกยภาพในการสนองความจ าเปนและการบรหารจดการของแตล


ะ ล า ด บ ข น ไ ด อ ย า ง ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ท ส ด สอดคลองกบคณลกษณะเฉพาะของความพอเพยงเร องการพฒนาจากภายในสภายนอก

แนวคดทางกายภาพของชมชนเมองทพอเพยง แนวคดทางกายภาพทท าการน าเสนอเปนระดบ “แนวคด” เทานนเนองจากในระดบของการน าไปปฏบตทางการออกแบบจรง ยอมทจะตองไดรบการพจารณาถงแนวทางการออกแบบทเหมาะสมชดเจน ตามลกษณะของบรบทนนๆ ในแตละชมชนเมองตอไป โดย แนวทางการสรางสภาพแวดลอมทพอเพยงส าหรบหนวยชมชนในแตละล าดบขน ซงสามารถสรปเปนประเดนใหพจารณาไดดงน

1. หนวยระดบชมชน (Neighborhood) เปนห นวย ระดบเลกท สด มก ารใชงานบอยท สด แ ล ะ ม ค ว า ม ใ ก ล ช ด ม า ก ท ส ด ดวยความเปนหนวยทมขนาดเลกและไมซบซอนโอกาสในการสร างใหเกดความพอเพยงจงสามารถท าไดงาย ความพอเพยงจะเกดจากการท ผ คนในชมชนไดร บการสนองความตองการข นพนฐานอยางท วถง ผ ค น ใ น ช ม ช น ม ค ว า ม ค น เ ค ย ก น ด ว ย ก า ร ด ง เ อ า ล ก ษ ณ ะ ข อ ง ก า ร อ ย ร ว ม ก น ข อ ง ช ม ช น ใ น ช น บ ท ม า ใช ใน พ น ท เ ม อ ง โดยมแนวคดในการออกแบบดงนในแตละหนวยชมชนควรมการจ ดเตรยมบรการพนฐานสาธารณปโภค -สา ธ าร ณ ป ก าร ร า น ค า พ น ท พ ก ผ อ น แ ล ะอ น ๆ ท จ า เ ป น ใน ก าร ด า ร ง ช ว ต ให พ อ เพ ย ง ช ม ชน คว รม ข นาด เลก เพ อค ว าม สะดว ก ในก ารกระจาย บ รก าร ไดท ว ถง แล ะ ไม ส น เป ลอ ง รวม ท ง สะดวก ใน การบ รห ารจ ดการ เพ มพ นท สเ ข ย ว ในชมช นเพ อ เป น ท พ บป ะระห ว างก น ช ว ย ก ร ะ ต น ใ ห เ ก ด ป ร ะ ช า ส ง ค ม แ ล ะ ช ว ย ล ด ม ล พ ษ ร ว ม ท ง ช ว ย ส ร า ง บ ร ร ย า ก า ศ ท ด แ ล ะ ส ร า ง ค ว า ม น า ส บ า ย ใ ห ก บ ช ม ช น ควรออกแบบอาคารใหใชระบบธรรมชาตเพอลดการใชพลงงานได เชน จดวางอาคารเพอรบลมธรรมชาต ห ร อ ใชรมเงาของตนไมเพอชวยลดอณหภมใชระบบหมนเวยนพลงงานหรอพลงงานทางเลอกทเปนมตรกบสงแวดล อ ม ซ ง ส าม าร ถบ รห าร จ ด ก าร ได ง าย ใน ช ม ช น ข น าด เ ลก ล ดก า ร ใช ร ถ ยนต ใน ช ม ช น ด ว ย ก า ร ใช ร ม เ ง าข อ งตน ไม ช ว ย ส ร า ง บ รร ย าก าศ ท ด ให ก บ ท า ง เท าแ ล ะท า งจ ก รย า น เพอกระตนใหคนในชมชนหนมาใชทางเทามากขน

2. ห น ว ย ร ะ ด บ ย า น (District) เ ป น ห น ว ย ช ม ช น ล า ด บ ท 2 ซ ง จ ะ เ ป น ห น ว ย ท ร อ ง ร บ ก า ร ใ ช ง า น ข อ ง ผ ค น เ ป น จ า น ว น ม า ก แ ล ะ ห ล า ก ห ล า ย คว าม พอเพ ย ง จ ะ เก ด จ ากก ารท ผ คนภ าย ในย านไดร บ ก ารสนองคว ามต องก ารอย างท ว ถ ง


ม ค ว า ม เ ป น อ น ห น ง อ น เ ด ย ว ก น แ ล ะ ม จ ต ส า น ก ร ว ม ก น โดยมแนวคดในการออกแบบดงนสร างพนท ศนยกลางยานทชดเจนดวยสถาป ตยกรรมทเปนเอกลกษณ เพ อส ร า งคว าม ภ าคภ ม ใจ ร ว ม กน ข องค น ใน ชม ชนก ระต นให เก ดป ฏ ส มพน ธ ร ะห ว างก น บ ร เ ว ณ ศ น ย ก ล า ง ย า น ค ว ร ม ก า ร ค ว บ ค ม ค ว า ม ห น า แ น น ให เ ห ม า ะ ส ม เ ช น แ ท ร ก พ น ท ส เ ข ย ว แ ล ะ พ น ท ธ ร ร ม ช า ต เ ข า ไ ป เพอชวยลดความหนาแนนควรมการจดวางอาคารภายในยานใหเขากบธรรมชาต เชน รบลมประจ าถนได ด หรอการใชแหลงน าธรรมชาตเพอชวยลดอณหภมใหกบยานรวมทงการดงเอกลกษณของภมประเทศมาสรางความนาสนใจใหกบยานวางแผนการใชงานพนทภายในยานใหมความหลากหลายและสมดลดวยกจกรรมทจ า เ ป น ใ น ก า ร ด า ร ง ช ว ต เ ช น เพมแหลงงานในยานพกอาศยเพอลดการเดนทางระหวางทพกอาศยกบแหลงงานดวยการสงเสรมใหเกดธรก จ ขน าด เลกท ม ค ว ามเป นเ อกลกษณ ใน แต ละ ย าน ออกแบ บอ าค าร เพ อลด การ ใชพ ลง ง าน เชนใชรปแบบของอาคารพนถนหรออาคารพนถนประยกตเนองจากสามารถเขากบสภาพแวดลอมไดดและมเ อ ก ล ก ษ ณ ชวยสรางบรรยากาศทดใหกบยานปลกตนไมทม คณสมบต ชวยลดมลพษไดดบรเวณเสนทางคมนาคมทมการใช ง านห นาแน น พ รอมท ง ค ว รม ก ารสร า งท าง เท าท ม ค ว าม สะดว กสบ าย มค ว ามร ม ร น สามารถกนแดดกนฝนไดและกระจายอยางทวถง เพอกระต นใหคนในเมองหนมาใชทางเทากนมากขน ลดการใชรถยนตสวนตว

3. ห น วย ร ะดบ เ ม อง (Urban) เ ป น ห น ว ย ช มช นท ม ก าร ใช ง าน บ อย น อ ย ท ส ด ค ว า ม พอ เพ ย ง จ ะ เ ก ด ข น จ า ก ก าร ท เ ม อ งม ก ารพ งพ าต ว เ อ ง ได แ ล ะพ อเพ ย ง ใน ต ว เ อ ง ผ คนในเมองไดร บบ รการอยางทวถ งเมองตองไมรกรานธรรมชาตและสร างป ญหาใหกบสงแวดลอม โดยมแน วคด ในการออกแบบ โดยจ าก ดข อบ เขต เมองให ช ด เ จนในลกษณะของ Green Belt บ รเวณ ใจกลาง เมองค ว รมค ว ามก ระช บ เพ อ ลดการท าลาย พนท ธ ร รมชาต รอบ นอก เมอ ง ในกรณทม ความจ าเปนตองขย ายใหใชร ะบบ เคร อขาย ในลกษณะของการกระจายตวเปนกลมๆ จด ก าร ใช ง านพ นท ให เห ม า ะสม แ ละ ม ค ว าม ส ม บ รณ ใน ต ว เ อง เ ช น จ ด ให มท พ ก อา ศ ย แ ล ะ แ ห ล ง ง า น ไ ว ใ น บ ร เ ว ณ ใ ก ล ก น เพอชวยลดการเดนทางจากบานไปทท างานมโครงขายคมนาคมทชดเจนและร บรไดงายสงเสรมระบบขนสงม ว ล ช น ท ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ เ พ อ ล ด ก า ร ใ ช ร ถ ย น ต ส ว น ต ว และควรมการพฒนาเมองตามเสนทางขนสงมวลชนเปนหลกสรางโครงขายพนทสาธารณและพนทสเขยวในหลายล าดบข นเพอใหกระจายไดอยางทวถงอนรกษพนทสเขยวดงเดมไวใหมากท สดเพอใชลดอณหภมและลด ม ล ภ า ว ะ เพมพนทเปดโลงบรเวณทมการใชงานหนาแนนสงเพอหลกเลยงการเกดเกาะความรอนในเขตเมองพฒนาเม


อ ง ใ ห ส ม ด ล ก บ ฐ า น ท ร พ ย า ก ร ข อ ง แ ต ล ะ ท เพอลดความสนเปลองจากการตองขนทรพยากรจากแหลงอนทหางไกล

มตดานเทคโนโลย 1 การพฒนาก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย แน วท างก ารพฒ นา ท รพ ย า กรม น ษ ย โดย ใช ว ท ย าศาส ต รและ เท ค โนโล ย โดยเนนการใชระบบเสมอน (Virtual) และระบบเครอขาย (Networking) เปนแนวทางการด าเนนงานหลก ซงเหมาะสมอยางยง กบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 1. ท า ง ส า ย ก ล า ง ก า ร พ ฒ น า ก า ล ง ค น ท า ง ว ท ย า ศ า ส ต ร แ ล ะ เท ค โ น โ ล ย ท เ น น ก า ร ส ร า ง ร ะ บ บ เ ส ม อ น เพ อ ก า ร เ ร ย น ร (Virtual education) ถ อ ไ ด ว า เ ป น ก า ร จ ด ร ะ บ บ ก า ร ศ ก ษ า ต า ม แ น ว เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อ เ พ ย ง โดย ใช ระบบศกษาทางไกลท ใชส อท นสมย ช วย เป นการกระจายองคค วามร สป ว งชนทกระดบ ผ เร ย นท กคน สามารถ เร ย นไดตลอด เว ลาตามคว ามสะดวก โดย ไมจ าก ด เ ว ลาและสถานท แ ล ะ ป ร ะ ห ย ด ค า ใ ช จ า ย ผ เร ย น สามารถพฒ นาตน เองจากก าร เ ร ย นร ต ามค ว ามถ น ดและค ว าม สามารถขอ งต นเอ ง ซ ง ถ อ ได ว า เ ป น ก า ร เ ส น อ ร ป แ บ บ ให ม ข อ ง ก าร เ ร ย น ร ใน ล ก ษ ณ ะ “ท าง ส า ย ก ล า ง ” ทแตละคนเลอกไดตามความตองการ 2. ความพอป ระมาณ ก ารพฒ นาก าลง คนโดยการศ กษาตามแนว เศ รษฐก จพอเพย ง โดยใชเทคโนโลยสมยใหมทพอเพยง เปนการสร างคนทมความร ความสามารถ มคณธรรม มความวรยะ อ ต ส า ห ะ ค ว า ม ส ม ด ล อ น น า ไ ป ส ค ว า ม ม น ค ง แ ล ะ ย ง ย น ใ น ภ า พ ร ว ม การจดการศกษาในระบบเสมอนเปนรปแบบการเรยนการสอน และฝกอบรมแนวใหมทม ความพอประมาณ เ ป น ก า ร แ บ ง ป น ท ร พ ย า ก ร โ ด ย ใ ช ส อ ท น ส ม ย ช ว ย ซ ง ช ว ย ล ด ค า ใ ช จ า ย เปนการขยายโอกาสทางการศกษาใหทกคน เพอน าความรใหมๆ ไปพฒนาตนเองและหนวยงาน 3. ค ว า ม ม เ ห ต ผ ล ใ น ก า ร จ ด ก า ร ศ ก ษ า แ บ บ เ ส ม อ น ด ง ก ล า ว เพ อ ให บ คคลท กก ลมท ง ในสวนกลางและสวนภมภ าค สามารถ เลอก เร ย นไดต ามความสะดวก วธ ก ารท จะใช มท ง ในร ปแบบ อนเตอร เนต และ เคร อ ข ายดาวเท ยม โดยมห ลก สตรหลากหลาย เ พ อ ม ง ต อ บ ส น อ ง ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง อ ง ค ก ร แ ล ะ ข อ ง ผ เ ร ย น ใน ห ล า ย ร ะ ด บ ก ารศ ก ษ า เ ช น น เ น น ก าร เร ย น ร ด ว ย ต น เ อ ง โด ย ม ค ร ห ร อผ ส อ น เ ป น เพ ย ง ผ แน ะ แน ว ผ จ ะ ส า ม า ร ถ พ ฒ น า ค ว า ม ม เห ต ผ ล ข น เ อ ง ได ก าร ศ ก ษ า ต า ม แ น ว เศ รษ ฐก จ พ อ เพ ย ง น อ ก จ า ก ก า ร จ ด ห ล ก ส ต ร ต า ง ๆ ใ น ร ป ข อ ง virtual education ยงได จดประสานงานใหมความรวมมอกนระหวางมหาวทยาลย สถานบนเฉพาะทางในรปของ consortium แ ล ะ ไ ด ช ว ย ส ร า ง ค ว า ม เช อ ม โย ง ร ะ ห ว า ง “ผ ผ ล ต ” ก า ล ง ค น แ ล ะ “ผ ใช ” ก า ล ง ค น


และยงมการฝกปฏบต ในสภาพจรง เชน การฝกอบรมในสถานประกอบการ เปนการฝกคนใหมความอดทน มเหตผล สามารถท างานเปนทม 4. ความซอสตยสจร ต การพฒนาก าลงคนในรปแบบ virtual education ท งทางอนเตอร เนต และเคร อขายดาวเทยมเปนการจ ดการศกษาตามแนวเศรษฐกจพอเพยงทเ นนจร ยธรรม และคณธรรม ค ว า ม ซ อ ส ต ย ส จ ร ต ร ว ม ท ง ก า ร ส ร า ง จ ต ส า น ก ต อ ส ง ค ม ก ล า ว ค อ ผ ท เ ข า ม า ร ว ม ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร เ ร ย น ร ซ ง เ น น ก า ร ศ ก ษ า ด ว ย ต น เ อ ง เ ข า ม า เ พ ร า ะ ต อ ง ก า ร ต ด ต า ม ค ว า ม ร ใ ห ม เ พ อ ไ ป พ ฒ น า ต น เ อ ง โดยเฉพาะผทท างานแลวตองการน าความรใหมไปพฒนาการท างานของตนเอง และหนวยงานโดยสมครใจ นอ ก จ าก น ร ะบ บ ข อ งก าร จ ด ก าร ศ ก ษ าท ง ใน ร ป อ น เ ต อร เ น ต แ ละ เค ร อ ข า ย ด าว เท ย ม ม ก า ร จ ด ก า ร ใ ห ม ก า ร ท า แ บ บ ฝ ก ห ด แ ล ะ ท ด ส อ บ ต น เ อ ง ท ส าค ญ การจ ด ให มป ร ะสบก ารณ จร ง โดยการฝ ก งา นในโร ง งาน สง เห ลาน ช วยฝ กคณธรรม และความซอสตยสจรตไปโดยปรยาย 5. ความรอบร -รอบคอบ การพฒนาคนตามแนวทางดงกลาว ยงมการสร างประสบการณจร ง อ ก ท ง ก า ร จ ด ห ล ก ส ต ร ก า ร เ ร ย น ก า ร ส อ น ก า ร ฝ ก อ บ ร ม ใน ร ป web-based courses น น ท า โด ย ใช เ ท ค โน โ ล ย ท น ส ม ย ท เ ห ม า ะส ม ม ก า รก า ห น ด ท ร ป แ บ บ ท เ ห ม าะ ส ม จ ด ท า ใน ร ป แ บ บ ท ผ เ ร ย น ส า ม า ร ถ เ ข า ถ ง ไ ด ส ะ ด ว ก แ ล ะ ป ร ะ ห ย ด ค า ใช จ า ย ขณะทไดความรอยางถกตองและพอเพยง 6. ร ะ บ บ ภ ม ค ม ก น จ า ก ภ า ว ะ ผ น ผ ว น เพ อช ว ย ให ก ารพฒนาก าลงคนตามแนว เศ รษฐก จพอเพย ง มค วามเขมแข ง มนค ง และย ง ย น จะมการรวมมอกนจดตงเครอขายอนเตอรเนตเพอใหผ สนใจสามารถเลอกลงทะเบยนวชาทสนใจไดโดยไมจ าก ด เ ว ล า แ ล ะ ส ถ า น ท การทจดต งเปนศนยทม หลายฝายชวยกนนจะท าใหเกดความมนคงและยงยนตอภาวะผนผวนตางๆ ได อก ท ง ใน ก า รจ ด ก า รศ ก ษ า ตา ม แน ว เศ รษ ฐก จ พ อ เพ ย ง น น ก าร จ ด ห ล ก ส ต รต า ง ๆ จะมการวางแผนลว งหนา ก าหนดรปแบบท ชดเจน และจ ดหลก สตรตามความตองการของตลาด เ พ อ ใ ห ท น ต อ ค ว า ม ก า ว ห น า ใ น ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ข อ ง โ ล ก แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ย ท ใ ช จ ะ ต อ ง ม ก า ร ด ด แ ป ล ง ใ ห เ ห ม า ะ ส ม ต ล อ ด เพอใหสามารถยนหยดอยไดสภาวะทอาจเปลยนแปลง

2 การพฒนาดานพลงงาน เ น อ ง จ า ก ป ร ะ เท ศ ไท ย เ ป น ป ร ะ เท ศ เก ษ ต ร ก ร ร ม จ ง ม แ ห ล ง ช ว ม ว ล (Biomass) อย ม ากม ายด ง นน การพฒ น าด านพ ลง ง าน เพ อ ให เก ดค ว ามสาม ารถในก ารพ งพ าตน เอ ง ช ว ม ว ล ใน ป ร ะ เท ศ ไท ย ส า ม า ร ถ น า ม า พ ฒ น า ใช ผ ล ต พ ล ง ง า น ไ ด เ ป น อ ย า ง ด


โดยเฉพาะวสดชวมวลทเหลอใชจากอตสาหกรรมเกษตร เชน ชานออย แกลบ และกากผลปาลม เปนตน ดงนนชวมวลจงนบเปนพลงงานหมนเวยนทม ศกยภาพสงทจะน ามาใชทดแทนการน าเขาน ามนเชอเพลง อนเปนการชวยลดการสญเสยเงนตราสตางประเทศ

มตดานเศรษฐกจ การพฒนาดานเศรษฐกจตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงนน มนกวชาการทางดานเศรษฐศาสตรของประเทศไดกลาวถงไวดงตอไปน

1. การพฒนาทางดานเศรษฐกจเปรยบเทยบกบความคมคา ก า ร ท า ใ ห เ ก ด ผ ล ได ห ร อ ผ ล ป ร ะ โ ย ช น ม า ก ก ว า ต น ท น ท เ ส ย ไ ป ซ ง ก ค อ

ความมป ระสทธ ภาพ (Efficiency) นอกจากนนผลผลตทเกดขนตองมลกษณะทางกายภาพ คณภาพ ป รม า ณ ต ร ง ต า ม ค ว า ม ต อ ง ก า ร ใน เ ว ลา แ ล ะส ถ าน ท ท ต อ ง ก า ร ซ ง ก ค อ ป ร ะ สท ธ ผ ล (Effectiveness)ห ร อ ก า ร บ ร ร ล เ ป า ห ม า ย ม ก า ร ใ ช จ า ย ห ร อ ต น ท น ต า ท ส ด ให ผลตอบแท นมากก วาอต ร าดอก เบ ย และสด สวนข องผลป ระ โยช นม ากก ว าตนท น ซงก ค อ เ ก ด ป ร ะ โ ย ช น ส ง ส ด ร ว ม ท ง ก า ร ด า เ น น ก า ร ต อ ง ม ต น ท น และผลป ระโยช นท ใกลเค ย งกบ ห นวย งานท ใช ท ร พ ย ากร หรอมข อบ ข าย ง านท ใกลเค ย งก น ธ ร ก จ น น จ ง จ ะ อ ย ไ ด ใ น ร ะ ย ะ ย า ว น น ค อ ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร แ ข ง ข น แ ต ก า ร พ จ า ร ณ า ท ง ห ม ด ต อ ง ค า น ง ถ ง ส ภ า ว ะ แ ว ด ล อ ม ท ง ภ า ย ใ น แ ล ะ ภ า ย น อ ก รวมท ง ต องป ระ เม น ห รอ ร บ ข อค ด เห น (Feedback) จ ากป ระช าชน ผ ใช บ ร ก าร ผ เ สย ภา ษ หรอผมสวนไดสวนเสยทงหมด (Stakeholders)


จากหลกการของแนวคดความคมคาดงกลาว สามารถพจารณาเปรยบเทยบความแตกตางและความเหมอนของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกบหลกความค มคาในดานหลกการ แนวทางปฏบตและเปาหมาย ไดดงน


2. ปจจยของการพฒนาทางเศรษฐกจอยางมคณภาพ และเสถยรภาพ


จ ด ม ง ห ม า ย ส า ค ญ เ พ อ ค ว า ม เ ป น อ ย ท ด ข อ ง ป ร ะ ช า ช น

เพ อให เกดการเจร ญ เตบโต ในระยะย าวอยางมคณภาพตามแนวป รชญาของเศรษฐก จพอเพย ง

โดยไดอธ บายผานมมมองการบร หารจดการป จจ ยทน 4 ประเภท อนไดแก ทนทางกายภาพ(Physical

Capital) ท นมนษย (Human Capital) ท นธรรมชาต (Natural Capital) และทนสงคม (Social Capital)

ซงไดประยกตหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารจ ดการปจจยทนเหลานเพอใหเกดการเจรญเตบโ

ตอยางมคณภาพ

1. ทนกายภาพ และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ท ฤ ษ ฎ ก า ร เ จ ร ญ เ ต บ โ ต ใ น ย ค ต น ๆ อ า ศ ย ท น ท า ง ก า ย ภ า พ เ ป น ส า ค ญ ซงก ารสะสมทนทางกายภาพให เพย งพ อไดนน ตองการเ ง นออมในป ระ เท ศท มาก เพย งพ อ แตในประเทศทยากจนประสบปญหาเง นออมทไมเพยงพอ และตองตกอยในวงจรอบาทวของความยากจน (Vicious Cycle of Poverty) ท ม ท ง อ ป ส ง ค แ ล ะ อ ป ท า น ข อ ง ท น ท ต า ท า ให ป ร ะ เ ท ศ ย า ก จ น เ ห ล า น ต อ ง พ ง พ า ท น จ า ก ต า ง ป ร ะ เ ท ศ ท ง ใ น ร ป เ ง น ก แ ล ะ เ ง น ล ง ท น ท า ง ต ร ง ป ร ช ญ า เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อ เ พ ย ง สาม ารถ น ามา ใช ได โ ดย ตรงกบ ก ารบ รห าร เศ รษ ฐก จ เพ อก าร เจ ร ญ เ ตบ โตอย างม คณภ าพ โด ย ผ าน ท นท างก าย ภ าพ น โด ย เฉ พ าะอ ย างย ง ใน เ ร อง ข อ งก ารสะ สม ท น ผ านก าร ออ ม หลกป รชญาของเศรษฐกจพอเพยงเนนอย างมากในการใหประชาชนด าเนนชวตในทางสายกลาง มค ว าม พอป ร ะม าณ แ ละมภ ม ค ม ก น ท ด ด ง น นป ร ะช าช น จะต อ ง เร มท จ ะพ งพ าต นเ อ ง ซงเปนลกษณะส าคญทประชาชนในประเทศยากจนสวนให ญไมม โดยการพงพาตนเองไดนเกดจากปลกพช และเลยงสตวเพอการบรโภคภายใตการท าเกษตรผสมผสาน และเมอผลผลตมมากพอจงน ามาแปรรป หรอท าก ารข าย แทนท จะ มงห ว งท จะท าก ารเกษตร เพ อการคาขาย (Cash crop or Mono crop) เพยงชนดเดยว ซงมความเสยงในเร องความผนผวนดานราคา อนกอใหเกดภาระหนสนทยากจะปลดได ดง นนห ากป ระชาชนมก ารพงพาตนเอง ได สามารถคาข ายผลผลตท เห ลอจากการบ รโภคได แ ล ะม ก า ร ใช จ าย อ ย า ง พ อป ระ ม าณ ร จ ก เ ก บ อ อ ม เพ อ ส ร า ง ภ ม ค ม ก น ให ก บ ต น เ อ ง เรากจะพบวาประชาชนมความสามารถสรางเง นออมหรอมการสรางเงนทนทจะน าไปชวยสรางความเจรญเตบโตในทองถนได


2. ทนมนษยและการเจรญเตบทางเศรษฐกจ แนวคดเกยวกบการเจรญเตบโตไดพฒนาจากแนวคดทวาประเทศจะมการเจรญเตบโตในระยะยาวไดโดยอาศยการเจรญทางเทคโนโลย ซงเปนการสรางความเจรญทางเศรษฐกจผานตวแปรดานทนมนษย ซง ในภาคเศรษฐกจนน สามารถเพมพนไดโดยการเรยนรจากการท างาน (Learning-by-doing) และเมอทกมนษยเหลานเพมพนขนเร อยๆ กจะสงผลใหการสะสมทนมนษยของระบบเศรษฐกจโดยรวมมมากขน และกอใหเกด ผลกระทบเชงบวกตอการเจรญเตบโตของประเทศ


3. ทนธรรมชาตและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อ ก ป จ จ ย ท ส า ค ญ ม า ก ต อ ก า ร เ จ ร ญ เ ต บ โ ต ค อ ท น ท า ง ธ ร ร ม ช า ต ห ร อ ก า ร ใ ช ท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ซ ง เ ป น ท ท ร า บ ก น ด ว า ป ร ะ เท ศ ท ม ก า ร ใช ท ร พ ย าก รธ ร รม ช าต อ ย า งม าก เก น ส ม ด ล จ ะ ส ง ผ ล ให ท ร พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ต ท ม อ ย ห ม ด ไป ท ง ย ง ส ง ผ ล ร า ย ต อ ส ง แ ว ด ล อ ม ส ร า ง ม ล พ ษ ซ ง ใ น ท ส ด จ ะ ส ง ผ ล ร า ย ก ล บ ม า ย ง ป ร ะ ช า ก ร ป รช ญ าของ เ ศ รษ ฐก จพ อเพย ง ให ค ว าม ส าค ญ มาก ในเ ร องการ ร กษ าค ณภ าพสง แว ดลอ ม และทรพย ากรธรรมชาตภ าย ใตห ลกการ ความพอป ระมาณความมเหตผล และการมภมค มก น หา กป ระช าช น ใน ท กภ า ค ส วน รว มท ง ภ า คร ฐ แล ะ เอ กช นมเ ห ต ผล ใน ก าร ใช ท ร พ ย าก ร ก จ ะ ต ร ะ ห น ก ถ ง ผ ล ก ร ะ ท บ เ ช ง ล บ ท ม ต อ ค ณ ภ า พ ช ว ต ข อ ง ต น เ อ ง หากมการใชท ร พยากรธรรมชาตอย างมาก เกนไป เก ดมลภาวะและมก ารท าลายสงแวดลอม และเม อปร ะชาชนค านงถงผลดง กลาวจะร จ กบ ร ห ารจ ดการ และใชท ร พยากรอย างพอป ระมาณ ภ าย ใตห ลก ก ารส ร า งภ ม ค ม ก น นอ ก จาก จะ ท า ให ป ร ะช าช นไม ท าล าย สง แ วด ลอ ม แล ว ยงจะชวยกนอนร กษและเพมพนทรพยากรและสงแวดลอมเอาไวเพ อใชตอไป และเพอลกหลานในอนาคต ซงสงเหลานจะชวยรกษาคณภาพชวต ความเปนอยทดของคนในสงคมอยางยงยน 4. ทนสงคมและการเจรญเตบทางเศรษฐกจ ท นท างสงค ม เป นป จ จ ย ท ส าค ญ อกป ระการห นงต อการเ จ ร ญ เตบ โตท างเศ รษ ฐก จ ท น ก เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร ใ ห ค ว า ม ส น ใ จ ม า ก ข น โด ย ง า นว จ ย ได แ สด งผ ล กร ะท บ ข อง ท น สง ค ม ต อ อต ร าก าร เจ ร ญ เตบ โต ท าง เศ รษ ฐก จ โดยใชคณลกษณะของทนสงคม 2 ประการ อนไดแก “TRUST” ซงวดความไววางใจกนของคนในสงคม และ “CIVIC”ซง เ ป น ตว แท นก าร เ ป นค นด ข อ งสง ค ม เ ช น ก ารจ า ยภ าษ จา กก ารศ ก ษ าพบ ว า ทนสงคมท งสองมค วามสมพนธ เช งบวกตออตราการเจร ญ เตบ โตทางเศรษฐกจอยางมนย ส าค ญ แ ล ะ ย ง พ บ ว า ผ ล ก ร ะ ท บ ข อ ง ท น ส ง ค ม ท ม ก า ร เ จ ร ญ เ ต บ โ ต ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ น น จะ ม ใน ร ะด บ ท ส ง ก ว า ใน ป ร ะ เท ศ ย าก จ น เห ต ผ ล ป ร ะก า รห น งค อ ใน ป ระ เท ศ เห ล า น ระบบสถาบนอยางเปนทางการเชน ระบบกฎหมาย ระบบการเงน และสทธการครอบครองนนยงไมเขมแขง ห ร อ ข า ด ห า ย ไ ป TRUSTห ร อ ค ว า ม ไ ว ว า ง ใ จ ก น ข อ ง ค น ใ น ส ง ค ม จ ง ม ค ว า ม ส า ค ญ ม า ก ต อ ก า ร ท า ธ ร ก ร ร ม ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ จงแสดงใหเหนความสมพนธกนของปจจยทงสองอยางชดเจน ห ล ก ก า ร ภ า ย ใ ต ป ร ช ญ า ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ พ อ เ พ ย ง น น ม ล ก ษ ณ ะ ท ถ อ ไ ด ว า เ ป น ท น ส ง ค ม ท ผ ก ต ด ก บ ว ถ ช ว ต ข อ ง ค น ใ น ส ง ค ม ซ ง จ ะ ช ว ย ส ง เ ส ร ม ใ ห เ ก ด ธ ร ก ร ร ม ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ โดยหลกการของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทเหนไดชดเจนทจะชวยสงเสรม ไดแก หลกคณธรรม


อา ท เ ช น ค ว า ม ซ อ ส ต ย ซ ง น บ ได ว า เ ป น TRUST ด ง น น ห า ก ใน ส ง ค ม ม ค ว า ม ซ อ ส ต ย กจะท าใหคนในสงคมมความไววางใจกน เช อถอกน ความไวใจนจะชวยสงเสร มธรกรรมทางเศรษฐกจ โดย เฉพาะ ในท องถนท ระบบสถาบนกฎหมาย สถาบนการ เง น และการป ระกนภยข าดหายไป หรอไมเขมแขงพอ ขจดป ญหานกแสวงหาผลประโยชน และป ญหาขอมลไมเทาเทยมกนใหหมดไป นอกจากนหากประชาชนยดมนในหลกคณธรรม เชน มความซอสตย คดเพอประโยชนสวนรวม แ ล ะ แ บ งป น ก น ก จ ะ เ ป น ห ว ใจ ส า ค ญ ใน ก า ร ส ร า ง ร ะบ บ สถ า บ น อ ย า ง เ ป น ท าง ก า ร ห ร อ ท น ส ง ค ม ภ า ค ร ฐ ท เ ข ม แ ข ง ม ห ล ก ธ ร ร ม า ภ บ า ล ซงจะชวยสงเสรมใหประเทศมการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมคณภาพ 3. การพฒนาเศรษฐกจแบบพหกจกรรม หรอพหผลตภณฑ ร ป แ บ บ แ ล ะ ว ธ ป ฏ บ ต ต า ม แ น ว ท า ง ข อ ง ป ร ช ญ า เ ศ ร ษ ฐก จ พ อ เพ ย ง น น เปนการสงเสรมใหเกดการบรโภค และการคาในรปแบบของเศรษฐกจแบบพหกจกรรม หรอพหผลตภณฑ (Multi-Activities or Multi-Products) ซ ง ท า ให ม ก า ร ห ม น เ ว ย น ข อ ง ท รพ ย า ก ร แ ล ะ ว ต ถ จ ากก จ ก ร รมห น งไป สก จ ก ร รมอ น ๆ โดย เป นก ารจ ดการ ให ม ก าร ใช ป ระ โยช นท รพ ย าก ร และวตถทม อยในระบบใหมากทสด เพอไมใหเกดการสญเสยไปโดยเปลาประโยชน โดยระบบหมายถง องคประกอบ 5 สวนไดแก ปจจยน าเขา (Input) กระบวนการ (Process) ผลผลต (Output) ของเสย (Waste) และการปอนกลบเพอตรวจสอบ (Feedback) เมอวเคราะหด วยแบบจ าลองตารางปจจยการผลต และผลผลต ซงเปนเคร องมอทใชจ าลองหลกการพนฐานของวชาการเศรษฐศาสตร ค อ ด ลยภาพระหวางอปทาน และอป สงค ระห ว างผลตกบ ข าย ระห วางราย ร บ และ ราย จ าย และระห ว าง สง ออกและน า เข า โดยเมอพจารณาตามหลกเศรษฐกจ 3 ขอ แลวแสดงใหเหนผลดงตอไปน พ อ ป ร ะ ม า ณ ห ม า ย ถ ง เ ง อ น ไ ข ข อ ง ด ล ย ภ า พ ทเกดจากสมดลระหวางอปสงคกบอปทานระหวางรายไดกบรายจาย และระหวางสงออกกบน าเขา หลกการ “พ อป ร ะ ม าณ ” ท า ให เ ก ด เ ง อ น ไ ข ส ม ด ล จ ง ท า ให เ ก ด เ ส ถ ย ร ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม ม น ค ง ความลมเหลวในการสรางสมดลท าใหสญเสยเสถยรภาพ หรอสญเสยความมนคง มเหตผล หมายถง การว เคร าะห โค รงสร า งข องธรก จ เพอท าความเข าใจขอจ าก ด แ ล ะ ใ ช ค ว า ม เ ข า ใ จ น สรางก จก รรมการผลตท เ ป นเค ร อ ข าย เก อ ก ลกนและกนท า ให มก จ ก ร รมการผลตหลายดาน ท าใหสามารถอดชองโหวของธรกจได ซงตรงขามกบการมการผลตทไมเกยวของกน เชน ธรกจโรงแรม เชอมโยงกบธรกจโรงกลงไดยาก มภมคมกน หมายถง มการผลต กจกรรมหลายดานทเกอกลกน เช อมโย งเปนเคร อขาย และประโยชนทจะไดรบ คอ มความสามารถในการหลกเลยงวกฤตท เกดขนจากภายนอก ประหยด มนคง และแกปญหาสงแวดลอมเสอมโทรม

กลุ่มควายโบ้...

Education