แรมทางกลางเถอน หางเพอนหาผ

หนงใดนกด เหนใครไปม

หลายวนถนลวง เมองหลวงธาน

นามเวสาล ดมเดาเขาไป

วสสการพราหมณพกตามทางกลางปา หางไกลจาเพอน

ๆ จะหาผใดสกคนกไมม เปนเวลาหลายวนจงจะเขาเขเมองเว

สาล อนเปนเมองหลวงของแควนวชช และมงหนาเดนเขาไป

ในเมอง

ผกไมตรจต เชงชดชอบเชอง

กบหมชาวเมอง ฉนทอชฌาสย

เลาเรองเคองขน วาวนวายใจ

จ าเปนมาใน ดาวตางแดนตน

เขาไปผกมตรกบชาวเมองดวยอธยาศยอนด เลาเรองราว

แตหนหลงใหฟง

เขาแสนสมเพช สงเกตอาการ

แหงเอกอาจารย ทาททกขทน

ภายนอกบอกแผล แนแททพพล

เหนเหตสมผล ใหพกอาศย

ชาวเมองพากนสงสารเหนใจ ประกอบกบทาทางทกข

ทรมานและบาดแผล เหนสมเหตสมผลจงใหทพกอาศย

ขาวคราวกลาวกน ออพลนแพรหลาย

ลอล าก าจาย แจงรวทวไป

มนตรกราบทล เคามลขานไข

แดองคทาวไท แหลงหลาลจฉว

ขาวเลาลอกนไปแพรหลายรกนทวไป ขาราชการจงน าเรอง

ขนกราบทลกษตรยลจฉว

ทรงทราบขาวสาสน โดยราชด ารส

สญญาอาณต ทมฆาตเภร

ทกไทราชา อาณาวชช

เชญชมนมม การตรกปรกษา

เมอทรงทราบขาวจงมพระราชด ารสสงใหตกลองเปนสญญาณ

เชญกษตรยลจฉวทกพระองคมาประชมปรกษาหารอ

แนนเนองเนองนบ ล าดบโดยหม

ทนใดราชผ เปนใหญในสภา

เอยอารมภพจน ตามบทมมา

ชแจงแจงปรา รภกนฉนใด

เมอมาประชมอยางเนองแนนตามล าดบแลว กษตรยลจฉวผ

เปนประธานในทประชมกทรงด ารสเรมตนขนถงเรองทเกดขน

วาจะท าประการใด พราหมณคนหนงเปนปโรหตแควนมคธซง

เปนศตรของเรา ตองโทษหนมาอาศยอยในเมองของเรา จะ

ขบไลไปใหพนหรออปการะไวด

๑. การสรรค าเปนการเลอกค าทใชสอความคดและอารมณไดอยางงดงาม ดงน

๑.๑ การเลอกใชค าไดถกตองตรงตามความหมายทตองการ มการใชค าท

ประณตเปนพเศษ เมอกลาวถงสงศกดสทธ พระมหากษตรย คร อาจารย จะใช

ค าศพทภาษาสนสกฤต

๑.๒ เลนค าซ าการใชค าซ ากนในต าแหนงตางๆของค าประพนธ ชวยสราง

อารมณความรสกและเนนย าความหมาย

๑.๓ เลนค าซอน เปนการน าค าเดยว ๒ ค าทมความหมายหรอเสยงคลายกน

ใกลเคยงกนมาเขาคกนโดยต าแหนงของค าซอนอาจอยชดกนหรอแยกออก

จากกน เพอเลนค าลอและย าความ

เชน

แรมทางกลางเถอน หางเพอนหาผ

หนงใดนกด เหนใครไปม

๑.๔ การหลากค า หรอเรยกอกอยางหนงวา ค าไวพจน ท าใหเกด

ความหมายอนไพเราะกนใจ เปนสงทสรางสรรคอารมณซงอาจเกดได

ดวยกลวธตางๆในการแตงของกว

๒. การใชโวหารภาพพจน

การใชโวหารภาพพจน เปนกลวธการน าเสนอโดยการพลกแพลงภาท

ใชพด หรอเขยนใหแปลกออกไปจากภาษาตามตวอกษรท าใหผอาน

เกดภาพในใจ เกดความประทบใจ เกดความรสกสะเทอนใจ เปนการ

เปรยบเทยบใหเหนภาพอยางชดเจน

๒.๑ บรรยายโรหาร ใชค าใหเหนภาพชดเจนตามล าดบเหตการณ

รวดเรวไมเยนเยอเขาใจงาย

เชน

แนนเนองเนองนบ ล าดบโดยหม

ทนใดราชผ เปนใหญในสภา

เอยอารมภพจน ตามบทมมา

ชแจงแจงปรา รภกนฉนใด

๒.๒ พรรณนาโวหาร เปนการสรางมโนภาพใหผอานเกดภาพขนใจ

หรอมองเหนภาพบรรยายกวตามทกวตองการ

๒.๓ อปมา คอ การเปรยบเทยบวาสงหนงเหมอนกบสงหนงโดยใช

ค าเชอมทมความหมายเชนเดยวกบ ค าวา “เหมอน”เชน ดจ ดง

ราวกบ เปรยบ ประดจ เฉก เลห ปาน เพยง เพยง พาง

๓. ลลาการประพนธ

ลลาการเขยน หรอ อาจเรยกวาโวหาร เปนการเลอกและเรยบ

เรยงถอยค าใหไดความหมายตามทผเขยนตองการ ผเขยนจะเขยน

อยางไรจงจะเสนอความคดตอผอานไดตรงเปาหมาย เกดความเขาใจกน

ระหวางผเขยนและผอาน

ถาผเขยนเพยงแตตองการอธบายความการใชภาษางายๆ จด

ระเบยบความคดใหถกตอง และมการยกตวอยางประกอบขอความ

ชดเจน ถาตองกรพรรณนา จะตองเขยนดวยความรสก ถอยค าทใช

จะตองเลอกสรรอยางประณต เขยนใหเกดความสนใจและประทบใจ

เปรยบเทยบใหเหนจรงใชภาพพจนชวยใหเกดความประทบใจ ขนมา

บรรยายใหเกดความชดเจน

การท าใหเกดความประทบใจกบคนอานลองใชวธเหลานด

๑.ใชถอยค าชดเจนแจมแจง

๒.ใชค าพนๆอานเขาใจงาย ผกประโยคสนๆไมซบซอน

๓.มความกระชบ เขยนไดกะทดรด และตรงจด

๔.ใชภาถกตอง ตรงตามยคสมย

๕.รจกเลอกสรร พดในสงทควรพด ละเวนสงทไมมประโยชน

๖.มแนวคดแปลกใหมทผอานคาดไมถง

๗.พยายามใชค าไทย ค าสภาพ ละเวนค าสแลง ค าหยาบ ศพทยากๆ

๘.มความไพเราะกลมกลน ผกประโยคไดสละสลวย

๙.สามารถโนมนาวผอานใหสนใจ และประทบใจในเรองทเขยน

๑๐.ลลาการเขยนทด จงตองใชค านอยทสด แตแจมแจง และเขาใจงาย