Μιχαέλα Πασπάτη Γ7

2o Γενικό Λύκειο Ηρακλείου

Υπεύθυνη καθηγήτρια:

Μαυρογιάννη Άρια

2014-2015

Μακεδονικός Αγώνας

Ο Μακεδονικός Αγώνας ήταν ένοπλη αντιπαράθεση από το 1904

έως το 1908 που έλαβε μέρος στη Μακεδονία που βρισκόταν υπό

Οθωμανική κατοχή και είχε στόχο την απελευθέρωση της .

Επιπλέον στόχευε στην προφύλαξη της Μακεδονίας από τα

σχέδια επέκτασης των Βουλγάρων. Συμμετείχαν κυρίως έλληνες ,

βούλγαροι και τούρκοι και λιγότερο σέρβοι και ρουμάνοι . Το 1878

η Γαλλία, η Ρωσία και η Αυστρία είχαν λάβει δικαιώματα διοίκησης

στη Μακεδονία γεγονός που δυσκόλεψε την Οθωμανική

αυτοκρατορία να παρέμβει στις συγκρούσεις ελλήνων και

Βουλγάρων.

Στην Μακεδονία οι προσπάθειες για απελευθέρωση

ξεκίνησαν μαζί με την ελληνική επανάσταση το

1821.ακολουθησαν πολλές αποτυχημένες προσπάθειες

από τους έλληνες της Μακεδονίας για ένταξη στο

ελληνικό βασίλειο. Όλες όμως νικηθήκαν από τους

τούρκους. Οι σημαντικότερες από αυτές έγιναν το

1878 και το 1896. Ούτε το ελληνικό κράτος μπορούσε

να βοηθήσει για την ένταξη της Μακεδονίας σε αυτό

λόγο των συνθηκών.

Το 1893 ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική

Οργάνωση(ΕΜΕΟ) με σύνθημα "Η Μακεδονία στους Μακεδόνες". Σκοπός της ήταν ο

συντονισμός των χριστιανών της Μακεδονίας ώστε να απελευθερωθούν από τους Οθωμανούς

. Αναφέρονταν γενικά στα δικαιώματα του "Μακεδονικού λαού" χωρίς εθνικές ή δογματικές

διακρίσεις. Στην πραγματικότητα όμως ήταν μία Βουλγαρική εθνικιστική οργάνωση που

επιθυμούσε την απόσχιση της Μακεδονίας από την οθωμανική αυτοκρατορία, τον

εκβουλγαρισμό της περιοχής και τέλος την ένταξη της στη Βουλγαρία. Αρχικά ίδρυσαν

Βουλγαρικές εξαρχικες εκκλησίες που δεν υπάγονταν στο οικουμενικό πατριαρχείο, ο

εκκλησιασμός γίνονταν στη βουλγαρική γλώσσα και τα ονόματα των βαπτιζομένων ήταν

βουλγαρικά. Στη συνέχεια ίδρυσαν σχολεία όπου διδασκόταν η βουλγαρική γλώσσα . Η δράση

της ήταν αρχικά επιτυχής αλλά με τον καιρο εγιναν φανερες οι προθέσεις της αφού εκτέλεσαν

ιερείς, δασκάλους αλλά και απλούς πολίτες που τάχτηκαν κατά του εκβουλγαρισμου . Στο

μακεδονικό αγώνα οι κύριοι αντίπαλοι των ελλήνων ήταν οι κομιτατζήδες. Οι ενέργειες τους

ήταν τρομοκρατικές και βίαιες απέναντι στους έλληνες. Περιλαμβάνονταν και Έλληνες που

είχαν αλλάξει πλευρά και υπηρετούσαν τους Βουλγάρους.

Η δράση της ΕΜΕΟ αφύπνισε την κοινή γνώμηστην Ελλάδα και ως αποτέλεσμα ο ΜητροπολίτηςΚαστοριά γερμανός ίδρυσε το μακεδονικόκομιτάτο στην Αθηνά. Αρχικά στάλθηκαν ένοπλοικρητικοί και μανιάτες εθελοντές . Το 1904 τοελληνικό κράτος έστειλε επίσημα στρατό .σημαντικό γεγονός αποτέλεσε ο θάνατος τουΠαύλου μελά(13 Οκτωβρίου 1904) ο οποίοςπέθανε κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων στηνπεριοχή της Μακεδονίας και ώθησε πολλούςάντρες να γίνουν εθελοντές.

Το 1905 έγινε μια σειρά μαχών στην περιοχή της Ζαγκορίτσανης.Την άνοιξη κατέφθασαν στην περιοχή κομιτατζήδες μαζί με άλλαστρατιωτικά σώματα. Τα γεγονότα που ακλούθησαν είναι:

- 21 Φεβρουαρίου: πυρπολείται η Μονή Αγίου Νικολάου Κορομηλιάςκαι δολοφονείται ο ηγούμενος της Άνθιμος Γιοβανόπουλος.

- 24Φεβρουαρίου: πυρπολείται η Μονή Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου.

- 15Μαρτίου 1905: δολοφονείται ο δάσκαλος Βασίλειος Μελεγκάνος πουείχε ορισθεί από τον Στέφανο Δραγούμη δάσκαλος στο πλησιέστεροχωριό .

- 18 Μαρτίου 1905: κομιτατζήδες ανάβουν φωτιά στην Μονή ΑγίουΑθανασίου Ζηκοβίστης που ήταν καταφύγιο Ελλήνων.-25 Μαρτίου1905: ελληνικά σώματα επιτίθενται στην Βασιλειαδα(Ζαγορίτσανητότε) που είχε βοηθήσει στην καταστροφή της Μονής Αγίου ΝικολάουΤσιριλόβου. Οι νεκροί από αυτή την επίθεση έφτασαν τους 60.

Το 1907 η Αγγλία ζήτησε από την Ελλάδα νασταματήσει την δράση της στην Μακεδονία. Ο Λ.Κορομηλάς μετά από παράκληση της Τουρκιάςαπομακρύνθηκε από την Θεσσαλονίκη αλλά έγινεγενικός επιθεωρητής προξενείων γεγονός πουδιευκόλυνε την δράση του.

Το 1908 ο Μακεδονικός Αγώνας ολοκληρώνεταιαφού η επανάσταση των Νεότουρκων εξασφαλίζεισύνταγμα και δικαιώματα για όλους τους πολίτες,διατηρώντας έτσι την συνοχή των ελλήνων τηςΜακεδονίας.

Μακεδονομάχοι

Παύλος Μελάς

Ο Παύλος Μελάς ήταν αξιωματικός του ελληνικού στρατού, γαμπρός του

Στέφανου Δραγούμη. Στις28 Αυγούστου με το ψευδώνυμο Καπετάν ΜίκηςΖέζας πέρασε τα σύνορα με Μακεδόνες, Λάκωνες και Κρήτες, και στα μέσαΣεπτεμβρίου στρατοπέδευσε στην περιοχή της Καστοριάς. Στις 13Οκτωβρίου του 1904 μπήκε στο χωριό Στάτιστα για να αναπαυτεί αυτόςκαι οι άνδρες του. Όμως, ο Βούλγαρος Μήτρος Βλάχος, επιθυμώντας νατον βγάλει από τη μέση, ειδοποίησε τις οθωμανικές αρχές. Αμέσωςκατέφθασαν 150 άνδρες οι οποίοι τον τραυμάτισαν σοβαρά και μετά απόμισή ώρα πέθανε.

Γερμανός ΚαραβαγγέληςΉταν μητροπολίτης Καστοριάς και έπαιξε σημαντικό ρόλο στονμακεδονικό Αγώνα. εκείνος ζήτησε την επίσημη εμπλοκή τουελληνικού κράτους στον Αγώνα κάτι που τον έκανε μισητό στουςβούλγαρους. Οργάνωσε σώματα με ντόπιους οπλαρχηγούς .πέθανε στη Βιέννη το 1935. Το 1959 εκδόθηκαν τααπομνημονεύματα του για τον μακεδονικό Αγώνα.

Ίων Δραγούμης

Ο Ίων Δραγούμης γιος του πολιτικού (μετέπειτα πρωθυπουργού)στέφανου Δραγούμη, ήταν πολιτικός διπλωμάτης και λογοτέχνης.Το 1902 έγινε γραμματέας του ελληνικού προξενείουΜοναστηρίου και άρχισε να προωθεί τα ελληνικά συμφέρονταστην περιοχή της Μακεδονίας. Έγραψε αξιόλογο συγγραφικόέργο. Δολοφονήθηκε στις 31 Ιουλίου 1920 από βενιζελικά σώματααφού θεωρήθηκε ύποπτος για την απόπειρα δολοφονίας τουελευθέριου Βενιζέλου.

Καπετάν Άγρας

Ο Τέλλος Άγρας (Σαράντος Αγαπηνός) ήταν Έλληνας αντάρτηςπου έλαβε μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα. Ήταν αρχηγόςαντάρτικου σώματος. Συνελήφθηκε στις 3 Ιουνίου με τονΑντώνη Μιγγα. Στις 7 Ιουνίου απαγχονίστηκαν. Η ιστορίατου έχει αποθανατιστεί στο βιβλίο «Στα μυστικά του Βάλτου»της Πηνελόπης Σ. Δέλτα.

Παύλος Γύπαρης

Ο Παύλος Γύπαρης ήταν σημαντική στρατιωτικήπροσωπικότητα. Συμμετείχε στο Μακεδονικό Αγώνα τοδιάστημα 1904-1905. Ήταν αρχηγός των Κρητών.Επιπλέον, σε επιχείρηση που κατάφεραν να σκοτώσουνκομιτατζήδες που ήταν μαζεμένοι σε ένα χωρίο γιαέναν γάμο. Πήρε μέρος και στην απελευθέρωση τηςΣάμου και στους δυο παγκόσμιους.

Ο Μακεδονικός Αγώνας λειτούργησε ως κρίκος γιατην απελευθέρωση της Μακεδονίας. Αποτελείσημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας. Χύθηκεαίμα και έγιναν πολλές καταστροφές καιπυρπολήσεις. παρόλα αυτά στο μέλλον η Ελλάδα καιη Βουλγαρία θα ξανασυγκρούονταν.

Τέλος ανέκτησε την χαμένη αυτοπεποίθηση τωνΕλλήνων από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του1897.

Βιβλιογραφία

http://thehistoryofgreece.blogspot.gr/2013/06/1904-1908.html

http://history-pages.blogspot.gr/2012/05/1904-1908.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82

http://www.imma.edu.gr/imma/education/model.html